Ap Lesson Plan Whole Year (2).docx

FIRST GRADING PERIOD

Araling Panlipunan Oras: Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan sa Aking rehiyon I.

II.

III.

Layunin: Naipapaliwanag ang kahulugan ng mga simbolo na ginagamit sa mapa sa tulong ng panuntunan Aralin: Ang Mga simbolo ng Mapa Kagamitan:AP3LAR-Ia-1 LMp.1-4 Mapa, Mga Simbolo sa Mapa Pamamaraan: A. Pagganyak Ipaalala na noong nasa unang baiting sila napag-aralan at natutuhan nila ang tungkol sa kapaligiran. Ngayon ang mga laalwigan naman sa NCR o Nationala Capital Region ang knilang mapagaaralan. B. Paglalahad ng Aralin !. Ipakita ang mapa . Iatanong ano ang gamit nito. Ipakita ang mga simbolo na nasa mapa.

Ito ay simbolo ng kabundukan.

Lawa Kagubatan Kabundukan

Talampas

hoospital; ilog paaralan kabahayan

burol bulkan 2. Pagtalakay sa Aralin 3. Paglalapat Gawain 1 Pagtatapat ng simbolo at pangalan nito. 4.Pagbubuo ng Kaisipan Ano ang gamit ng mga simbolo sa mapa? Bakit kailangan ang mga simbolo sa mapa? IV. Pagtataya: Iguhit ang mga sumusunod na simbolo ng mapa . 1. Hospital; 2. Bulubundukin 3. Lawa 4. Ilog 5. Burol

V.

6. Talampas 7. Kabahayan 8. Paaralan 9. Kagubatan 10. Bulkan Takdang-Aralin: Iguhit ang Mapa ng Paso de Blas at iguhit ang mga simbolo. Hal. Paaralan Barangay Hall

FIRST GRADING PERIOD Araling Panlipunan 7:00-7:40

I.

Layunin : Natutukoy ang kinalalagyan ng bawat lalawigan sa rehiyon gamit ang mga pangunahin at pangalawang direksiyon

II. Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Batay sa Direksyon LMpp.10-14 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan: A. Balik-aral: 1. Pagtukoy ng 17 Lungsod ng NCR 2. Pagtukoy ng pangunahing direksyon ng mapa B. Panlinang Na Gawain 1. Pagganyak Maliban sa pangunahing direksyon may iba pang direksyon na maaring magamit sa pagtukoy ng lugar sa mapa. 2. Paglalahad ng aralin

Ano - ano ang pangunahin pangalawang direksiyon?

at

Paano natin matutukoy ang mga lugar sa pamamagitan ng distansya at mga ? direksyon

a. Pag-usapan ang sinasabi ng bata sa larawan. b. Anu-ano ang gagamitin sa pagtukoy ng direksyon ?  Ipaliwanag ang Pangunahin at Pangalawang direksyon . May mga mapa naman na ganito ang ginagamit na pananda. Compass rose ang tawag dito. Ipinapakita nito ang kardinal na direksyon o ang primaryang direksyon, ang hilaga, kanluran, timog at silangan. Nakaturo ito sa hilaga. Ang gawing kanan nito ay silangan at ang dakong kaliwa ay kanluran. Timog naman ang katapat ng hilaga. Ito ang mga cardinal o pangunahing direksiyon.

 May mga mapa naman na gumagamit ng North Arrow upang ituro kung saan ang hilaga. Ito naman ang compass. Ito ay laging nakaturo sa hilaga. Nakikita mo ba ang mga pangunahing direksiyon na nakalagay rito? Nakagamit ka na ba nito? Ito ay isang kagamitan upang

matukoy ang tiyak na lokasyon. Ginagamit ito ng mga iskawts at mga Compass manlalakbay upang hindi sila maligaw.

Kung ang lugar ay nasa pagitan ng hilaga at silangan,

HK HS

sinasabing ito ay nasa hilagang-silangan (HS). Kung ang lugar ay nasa pagitan ng timog at silangan, ang kinaroroonan nito ay nasa timog-silangan (TS). Samantala, ang direksiyon sa pagitan ng timog at kanluran TK TS ay timog-kanluran (TK). Hilagang- kanluran (HK) naman ang nasa pagitan ng hilaga at kanluran. Masdan ang compass rose na may pangunahin at pangalawang direksyon

IV.

V.

3. Paglalapat: Pagtukoy ng lugar sa mapa gamit ang mgapangunahin at pangalawang direksyon 4. Paglalahat: Anu-ano ang gamit sa pagtukoy ng pangunahin at pangalwang direksyon sa mapa? Pagtataya: Tukuyin ang direksyon gamit ang pangunahin at pangalawang direksyon ng mga lugar malapit sa Marikina City. Hilaga: Timog: Silangan: Kanluran: Hilagang Kanluran: Timog Silangan Takdang Aralin: Alamin ang mga lugar malapit sa Valenzuela City batay s apangunahin at pangalawang direksyon.

FIRST GRADING PERIOD Araling Panlipunan 7:00-7:40 I.

Layunin Nailalarawan mo ang kinalalagyan ng iba’t ibang lalawigan sa rehiyon gamit ang mapa

II. Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Batay sa Direksyon LMpp.10-14 Kagamitan: Mapa ng NCR III, Pamamaraan: A. Panimulang Gawain 1. Balik-aral: Anu-ano ang mga kagamitan sa pagtukoy ng distansya at direksyon? B. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak: Kaya ba o maari bang ilagay ang tunay na distansya ng isang lugar sa mapa? 2. Paglalahad ng aralin 1. Ipakita ang mapa at ituro ang bandang baba gaya ng na salarawan.

2. Talakayan 1. Kapag tumingin sa mapa, hindi naman maaring ilagay ang totoong distansya ng bawat lugar sa isa’t isa. Ang mga gumagawa ng mapa ay gumagamit ng pananda upang ipakita ang distansya ng mga lugar sa isa’t isa sa mapa. Nakikita ang 2. Masdan at basahin ang nakasulat 3. Ipaliwanag na ang tawag ditto ay iskala. Inilalarawan nito ang layo ng sukat ng lugar sa mapa. 3. Paglalahat Anu-ano ang mga tanda san a tumutukoy sa distansya at direksyon ng lugar sa mapa? 4. Paglalapat Ilarawan ang direksyon ng mga lugar sa mapa IV.

Pagtataya:

Sabihin ang hinihingi ng bawat instrumento na nakatala sa kolum.

1. Ano-ano ang pangunahing at pangalawang direksiyon? Paano natutukoy ang distansya sa mapa?

2. Anong pananda ang ginagamit sa mga mapa upang malaman kung ano ang kinaroroonan ng isang lugar? Tanong 3. Anong direksyon ang ipinapakita? 4. Ano ang kahalagahan ng mga ito?

North Arrow

Compass

Compass rose

V. Takdang Aralin : Magdala ng mapa ng Pilipinas.

FIRST GRADING PERIOD Araling Panlipunan 7:00-7:40 II.

Layunin Nailalarawan mo ang kinalalagyan ng iba’t ibang lalawigan sa rehiyon gamit ang mapa

II. Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Batay sa Direksyon LMpp.10-14 Kagamitan: Mapa ng NCR III, Pamamaraan: C. Panimulang Gawain

2. Balik-aral: Anu-ano ang mga kagamitan sa pagtukoy ng distansya at direksyon? D. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak: Paano natin matutukoy ang mga kalapit na lugar at ang direksyon ng mga ito ? 2. Paglalahad ng aralin  Ipakita ang mapa ng Pilipinas.  Sabihin na ang NCR ay isa lamang sa mga rehiyon nito. Tingnan ang mapa ng ilang lalawigan ng bansa. Sagutin ang mga tanong sa ibaba ng mapa.

1. Ayon sa mapa, aling isla ang nasa pinaka kanlurang bahagi ng bansa? a. Palawan

c. Samar

b. Panlillo Islands

d. Basilan

2. Ilan pang mga isla ang napangalanan sa mapa na nasa kanlurang bahagi ng Siquijor?

a. 11

c. 12

b. 5 c.

d. 7 Paglalapat:

Tingnan ang mapa ng iyong rehiyon (NCR). Punan ang bawat patlang ng angkop na lalawigan upang maging wasto ang bawat pangungusap. Gawin ito sa sariling sagutang papel.

1. 2. 3. 4.

Ang ______________ ay nasa gawing hilaga-kanluran ng _______________. Ang lalawigan ng __________________ ang nasa pinaka silangan ng lalawigan. Ang ______________ ay nasa gawing timog-silangan ng ___________________. Ang _________________ ay nasa direksiyong kanluran ng rehiyon.

5. Ang ______________ ay nasa direksiyong timog-kanluran ng rehiyon. IV. Pagtataya:

Gamitin muli ang mapa na nagpapakita ng ilang lalawigan ng bansa. Tukuyin ang ilang mga lalawigan, bayan o lungsod na matatagpuan sa mga pangunahin at pangalawang Isulat ang mga ito sa kaukulang talulot sa direksiyon. bulaklak.

V. Takdang Aralin : Summative Test.

Pag-aralan ang mga aralin na napag-aralan na. Maghanda para sa

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Nakasasagot sa lingguhang pagsusulit sa Araling Panlipunan II. Summative Test III. Pamamaraan: Ipaliwanag ang direksyon ng malinaw. A. Hanapin sa Hanay B ang kahulugan ng mga simbolo sa Hanay

A. Isulat sa patlang ang titk ng tamang sagot. HANAY A

HANAY B

1. A. Ilog 2.

B. Hospital C. Bulubundukin

B. Iguhit ang mga panandang ginagamit sa pagtukoy ng direksiyon 1.Compass 2. Compass rose ng pangunahin at pangalawang direksiyon 3. North Arrow, ilagay kung saang direksiyon ito nakaturo. C. Bilugan ang titik ng tamang sagot. 1. Alin dito ang pananda para sa hilagang-kanluran?

a. TS

c. HK

b. HS

d. TK

2.

Bawat mapa ay may simbolo o sagisag na palaging nakaturo sa direksiyong __________.

a. timog

c. silangan

b. hilaga

d. kanluran

3.

Madaling hanapin ang kinaroroonan ng isang lugar sa pamamagitan ng paggamit ng ________________.

a. panturo

c. larawan

b. mapa

d. guhit

4.

Ano ang ibang tawag sa pangunahing direksiyon?

a. North Arrow b. bisinal na direksiyon

c. cardinal na direksiyon d. ordinal na direksiyon

Kung ilalarawan ang pangalawang direksiyon, binabanggit muna ang direksiyong ________________.

c. kardinal

c. relatibo

d. bisinal

d. silangan

D. ..Pag-aralan muli ang mapa ng sariling rehiyon at sagutin ang mga sumusunod na tanong gamit ang pangunahin at pangalawang direksiyon:

5.

Anong mga lalawigan ang nasa Timog na bahagi ng rehiyon?

6.

Anong mga lalawigan ang nasa Timog-Kanluran na bahagi ng rehiyon?

7.

Anong mga lalawigan ang nasa Hilaga-Silangan na bahagi ng rehiyon.

8.

Anong lalawigan ang nasa pinaka Hilaga na bahagi ng rehiyon?

Anong mga lalawigan ang nasa Silangan?

Hulyo 4

ARALING PANLIPUNAN

Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan sa Aking rehiyon VI.

VII.

VIII.

Layunin: Naipapaliwanag ang kahulugan ng mga simbolo na ginagamit sa mapa sa tulong ng panuntunan Aralin: Ang Mga simbolo ng Mapa Kagamitan:AP3LAR-Ia-1 LMp.5-6 Mapa, Mga Simbolo sa Mapa Pamamaraan:

A.Panimulang gawain 1.Balik-aral: Anu-ano ang mga simbolo ng mapa na napag-aralan ninyo? 2. Pagganyak Paano natin matutukoy ang isang lugar sa mapa s apamamagitan ng simbolo? A. Panlinang na Gawain 1. Pag-alis ng sagabal  Anyong lupa  Anyong tubig  Istruktura 2. Paglalahad ng Aralin Ipakita ang mapa sa LM

Basahin ang halimbawang mapa sa

3. Talakayin ang mga simbolong matatagpuan ditto 4. Pagsasanay Punan ang Talahananyan: Simbolo Kahulugan Pangalan ng ng ng Anyong Mapa Simbolo /Anyong Tubig/istruktura

Lugar kung saan ito matatagpuan

IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo sa mapa ng Paso de Blas.

IX.

Takdang –Aralin:Itala ang mga istruktura sa Paso de Blas. Gumamit ng simbolo.

ARALING PANLIPUNAN Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan sa Aking rehiyon X.

XI.

XII.

Layunin: Naipapaliwanag ang kahulugan ng mga simbolo na ginagamit sa mapa sa tulong ng panuntunan Aralin: Ang Mga simbolo ng Mapa Kagamitan:AP3LAR-Ia-1 LMp.5-6 Mapa, Mga Simbolo sa Mapa Pamamaraan:

A.Panimulang gawain 1.Balik-aral: Anu-ano ang mga simbolo ng mapa na napag-aralan ninyo? 2. Pagganyak Paano natin matutukoy ang isang lugar sa mapa s simbolo?

apamamagitan ng

B. Panlinang na Gawain 5. Pag-alis ng sagabal  Anyong lupa  Anyong tubig  Istruktura 6. Paglalahad ng Aralin Ipakita ang mapa sa LM Basahin ang halimbawang mapa sa

7. Talakayin ang mga simbolong matatagpuan ditto 8. Pagsasanay Punan ang Talahananyan: Simbolo Kahulugan Pangalan ng ng ng Anyong Mapa Simbolo /Anyong Tubig/istruktura

Lugar kung saan ito matatagpuan

IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo sa mapa ng Paso de Blas.

IV. Takdang – istruktura sa Paso de simbolo.

Aralin:Itala ang mga Blas. Gumamit ng

ARALING PANLIPUNAN i.

7:00-7:40 Layuinin: 1. Nakapagbabasa ng interpretasyon tungkol sa kinalagyan ng ibat’ibang lalawigan sa rehiyon batay sa mga nakapaligid sa rehiyon gamit angmga batayang heograpiya tulad ng distansya at direksyon II. Paksang Aralin

Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lungsod sa Rehiyon NCR) Batay sa Direksyon AP3LAR LM pp. Kagamitan : Tsart, larawan ng batang nagsasalita Mapa

III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain 1.Balik-aral: Anu-ano ang mga simbolo ng mapa? B. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak: Saan kaya matatagpuan ang kinaroroonan ng Valenzuela City? 2.

Ipakita ang larawan ng bata na nagsasalita.

3. Pagtalakay sa paksa Ipakita ang larawang ito. (compass )rose  Ipaliwanag at ituro ang apat na pangunahing direksyon sa mapa  H-hilaga (North)  T-timog(South)  S-silangan(East)  K-Kanluran(West) 4. Pagsasanay: Gamit ang compass rose . Tukuyin ang mga lungsod ng NCR at ang direksyon at distansya nito sa Valenzuela City.

 

Lungsod sa Silangan ng Valenzuela Lungsod sa Hilaga ng Valenzuela

 Lungsod sa Timog ng Valenzuela  Lungsod sa kanluran ng valenzuela. 5.Paglalahat: Anu-ano ang mga pangunahing direksyon sa mapa. IV. Pagtataya: Hanapin ang Makati City. Tukuyin ang mga Lungsod sa: 1. Hilaga 2. silangan 3. Kanluran 4. Timog IV. Takdang Aralin: Alamin ang mga pangalawang direksyon sa mapa.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 ARALIN 4. Katangian ng mga Lalawigan sa Rehiyon

I.

Layunin:

1. Natutukoy ang mga katangian ng lalawigan sa sariling rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan

2. Naipaghahambing ang mga lalawigan sa sariling rehiyon ayon sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan

II.

Paksang Aralin: Paksa: Katangian ng mga Lungsod sa Sariling Rehiyon Kagamitan: Concept map ng katangian ng mga lungsod sa isang rehiyon (NCR), mapa ng sariling rehiyon, puzzle ng sariling rehiyon Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4 K to 12- AP3LAR-Ic-4 Unang Araw

III.

Pamamaraan: A. Panimula:

1.

Maghanda ng limang set ng mapa ng sariling rehiyon (Maaring dagdagan ang set ng puzzles batay sa dami ng lalawigan sa sariling rehiyon). Kasama na sa set ang buong mapa na gagayahan at ang mga puzzle pieces na ang mga hugis ay katumbas ng mga hugis ng iba’t ibang Lungsod ng Rehiyon

• • •

Anong mapa ang nabuo mula sa puzzle? Ilang bahagi/ kulay ang bumubuo sa puzzle? Ano-ano kaya ang mga ito? Paano nagkakaiba ang mga bahaging bumubuo sa mapa?

4.

Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa Panimula sa kanilang LM. Talakayin ang inaasahang matutunan ng mga mag-aaral sa Aralin 4.

5.

Ipabasa ang mga tanong sa Alamin Mo ang LM. at sabihin na sasagutan nila ang mga tanong pagkatapos ng aralin.

B. Paglinang

1. Ipabasa ang aralin sa Tuklasin mo ng kanilang LM at pasagutan ang mga sumusunod na tanong sa kanilang sagutang papel Talakayin ang sagot ng mga bata. Sa pagtalakay ng mga sagot, maaring magsagawa ng sariling stratehiya katulad ng paunahan ng mga pagsagot ng mga pangkat o pakontest. (Paalala: Sa pagtalakay ng mga sagot, ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa nabuong mapa lalo sa direksyon at ang relatibong lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon)

2. Magpakopya ng Gawain A at ipagawa sa bawat mag-aaral. Maaring gawing pangkatan ayon sa kakayahan ng mga mga-aaral. 3. Pangkatin ang klase sa lima (ayon sa dami ng lungsod sa

sariling rehiyon)at ipagawa ang Lungsod

Lokasyon

Direksyon

Laki

Anyo

3. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian ng mga sumusunod na lalawigan batay sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan na makikita sa Tuklasin Mo LM p. ____ Pangkat 1: Lungsod ng _______ Pangkat 2: Lungsod n ng _______ Pangkat 3: Lungsod ng ________ Pangkat 4: Lungsod ng ________ Pangkat 5: Lungsod ng ________ Paghahambing ng dalawang lalawigan ayon sa lokasyon nila sa rehiyon. Halimbawa: Ang ______ ay nasa pinaka Timog na bahagi ng rehiyon kaysa sa lalawigan ng ____________.

• • •

Pagkatapos magsagot, ipabuod ang aralin sa pamamagitan ng pagtatanong ng mga sumusunod: Anu-ano ang mga katangian ng mga lalawigan sa ating sariling rehiyon? Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng sariling nating lalawigan sa ibang lalawigan sa ating rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan? Anu-ano ang mga pagkakaiba-iba nga sarili nating lalawigan sa ibang lalawigan sa ating rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan? 4. Talakayin ang mga kasagutan at magbigay ng pagwawasto sa mga sagot. 5. Bigyang diin ang mga kaisipan sa Tandaan Mo LM p.___

IV.

Pagtataya

Pasagutan ang Natutuhan Ko

V.

Takdang Gawain

Iguhit ang mapa ng sariling rehiyon sa puting papel, bigyan ng pagkakakilanlan ang bawat lalawigan sa pamamagitan ng pagiiba-iba ng kulay na gagamitin sa bawat isang lalawigan. Isulat ang detalye ng bawat lalawigan ayon sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan. Rubric Para sa Pagbibigay ng Puntos sa Drawing Activity Kate gorya

3

NilaLa man 40%

Pagk malik hain 30%

Kalini san 30%

Kinapapaloo Ban ng magandang konsepto tungkol sa mapa at detalye ng mga lalawigan Kinakikitaan ng kulay at

2

Kinapapalooban ng konsepto na ngunit hindi gaanong detalyado ang mga impormasyon sa mapa

Kinakikitaan ng kulay ngunit payak ang

kakaibang konsepto sa pagguhit ng mapa

konsepto sa pagguhit ng mapa

Malinis ang gawa at walang bura ng lapis at lampas ng pangkulay

Malinis ang gawa ngunit my

1

Malayo ang impormasy on inilagay sa mapa

Walang kulay at payak ang konsepto ng mapa

kaunting bura ng lapis at lampas ng pangkulay

Marumi ang pagkakaga wa, puro bura ng lapis at lampas na pangkulay

Araling Panlipunan 7:00-7:40 ARALIN 4. Katangian ng mga Lalawigan sa Rehiyon I. Layunin:

1. Natutukoy ang mga katangian ng lalawigan sa sariling rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan

2. Naipaghahambing ang mga lalawigan sa sariling rehiyon ayon sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan

II. Paksang Aralin: Paksa: Katangian ng mga Lungsod sa Sariling Rehiyon Kagamitan: Concept map ng katangian ng mga lungsod sa isang rehiyon (NCR), mapa ng sariling rehiyon, puzzle ng sariling rehiyon Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4 K to 12- AP3LAR-Ic-4 Pangalawang Araw III.Pamamaraan: A. Panimula: Pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa dami ng set at ipabuo ang mapa ng rehiyon.

1. • • •

Pagkatapos mabuo ang puzzle, itanong ang mga sumusunod sa mga mag-aaral: Anong mapa ang nabuo mula sa puzzle?

Ilang bahagi/ kulay ang bumubuo sa puzzle? Ano-ano kaya ang mga ito? Paano nagkakaiba ang mga bahaging bumubuo sa mapa? Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa Panimula sa kanilang LM p. ____. Talakayin ang inaasahang matutunan ng mga mag-aaral sa Aralin 4. Ipabasa ang mga tanong sa Alamin Mo ang LM. p._____ at sabihin na sasagutan nila ang mga tanong pagkatapos ng aralin.

B. Paglinang

3. Ipabasa ang aralin sa Tuklasin mo ng kanilang LM p. ____ at pasagutan ang mga

sumusunod na tanong sa kanilang sagutang papel Talakayin ang sagot ng mga bata. Sa pagtalakay ng mga sagot, maaring magsagawa ng sariling stratehiya katulad ng paunahan ng mga pagsagot ng mga pangkat o pakontest. (Paalala: Sa pagtalakay ng mga sagot, ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa nabuong mapa lalo sa direksyon at ang relatibong lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon) ipagawa ang Gawain B sa LM Ipakita ang halimbawa sa ibaba:

Lungsod Lokasyon

Direksyon

Laki

Anyo

4. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga katangian ng LUngsod ng valenzuela batay sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan na makikita sa Tuklasin Mo LM Pangkat 1: Lungsod ng _______ Pangkat 2: Lungsod n ng _______ Pangkat 3: Lungsod ng ________ Pangkat 4: Lungsod ng ________ Pangkat 5: Lungsod ng ________

• • • •

5. Gabayan ang paguulat ng mga pangkat sa pamamagitan ng iba’t ibang istratehiya katulad ng “news reporting”. Talakayin ang mga sagot ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagtanong ng mga sumusunod: Paano mo nailarawan ang bawat Lungsod sa iyong rehiyon? Ano anong mga katangiang pisikal ang ginamit mo upang ilarawan ang mga Lungsod ? Kung kayo ay maghahambing ng mga Lungsod paano ninyo paghahambingin ang mga ito? makapaghambing? Magbigay nga nag halimbawa ng Ano anong mga salita ang gagamitin ninyo upang paghahambing ng dalawang lalawigan ayon sa lokasyon nila sa rehiyon. Halimbawa: Ang ______ ay nasa pinaka Timog na bahagi ng rehiyon kaysa sa lalawigan ng ____________.

• •

Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng sariling nating lalawigan sa ibang lalawigan sa ating rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan? Anu-ano ang mga pagkakaiba-iba nga sarili nating lalawigan sa ibang lalawigan sa ating rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan? 6.Talakayin ang mga kasagutan at magbigay ng pagwawasto sa mga sagot.

9. Bigyang diin ang mga kaisipan sa Tandaan Mo LM IV. Pagtataya

Itala ang detalye ng Valenzuela Kate gorya

3

NilaLa man 40%

Pagkmali khain 30%

Kalinisan 30%

Kinapapaloo Ban ng magandang konsepto tungkol sa mapa at detalye ng mga lalawigan Kinakikitaan ng kulay at

2 Kinapapalooban ng konsepto na ngunit hindi gaanong detalyado ang mga impormasyon sa mapa

Kinakikitaan ng kulay ngunit payak ang

kakaibang konsepto sa pagguhit ng mapa

konsepto sa pagguhit ng mapa

Malinis ang gawa at walang bura ng lapis at lampas ng pangkulay

Malinis ang gawa ngunit my

1

Lokasyon__________ Direksiyon Laki______ Anyo_____________

VI. Malayo ang impormasy on inilagay sa mapa

Takdang Gawain

Iguhit ang mapa ng Lungsod ng Valenzuela sa puting papel, Isulat ang detalye ng ayon sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan. Rubric Para sa Pagbibigay ng Puntos sa Drawing Activity

Walang kulay at payak ang konsepto ng mapa

kaunting bura ng lapis at lampas ng pangkulay

Marumi ang pagkakaga wa, puro bura ng lapis at lampas na pangkulay

About Valenzuela

Vibrant ValenzuelaThis vibrant city, once a quaint provincial town during the colonial times, now stands as a modern and bustling hub of wide array of industries. Known as the northern gateway to Metro Manila, a distinction which stems from having two major highways traversing the city, MacArthur Highway and the North Luzon Expressway, Valenzuela is regarded as one of the country's top residential, cultural and business destinations.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I.

Layunin:

1. Makapagtukoy ng kinalalagyan ng bawat lungsod sa rehiyon (NCR) gamit ang mga pangunahin at pangalawang direksiyon 2. Mailalarawan ang kinalalagyan ng iba-ibang lalawigan sa rehiyon gamit ang mapa II.

Paksa:

Paksa:

Lokasyon ng mga Lalawigan sa Rehiyon Batay sa Direksiyon Kagamitan: mapa ng sariling rehiyon, mapa ng ibang rehiyon, Larawan o totoong compass, compass rose, north arrow III.

Pamamaraan:

A. Panimulang Gawain: 1. Tumawag ng isang bata at patayuin sa gitna ng klase habang nakaharap sa pisara. 2.

Itanong sa mga bata ang sumusunod: a. Ano-ano ang mga bagay sa harapan ng inyong kaklase? Sa kanyang likuran? Sa kanan? Sa kaliwa? b. Sa anong direksiyon naroon ang __________ (magbanggit ng mga bagay na nasa silid-aralan)?

3.

Paupuin na ang bata.

4. Itanong sa mga mag-aaral, “Batay sa maikling gawain, ano-ano ang mga salitang ating ginamit upang tukuyin ang iba-ibang direksiyon? (harapan, likuran, kanan, kaliwa) 5. Sabihin sa mga bata na maliban sa mga nabanggit na tawag sa direksiyon, matututuhan nila sa araling ito ang wastong tawag sa mga direksiyon. 6. Itanong sa mga mag-aaral, “Ano-ano ang makikita sa mapa maliban sa mga simbolo o pananda na napag-aralan na natin? Mayroon ba? 7. Tumawag ng ilang bata at ipaturo sa mapa ang kanilang sagot. 8.

Itanong ang mga nasa Alamin Mo LM p ___.

9. Tumawag ng ilang mag-aaral upang sagutin ang mga tanong. Isulat ito sa pisara. Sabihin sa kanila na babalikan nila ang mga sagot na iyon pagkatapos ng aralin. B. Paglinang:

1. Ipabasa ang Tuklasin Mo LM p _____. Gamitin ang mga susing tanong 1-4 sa pagtalakay ng mga pangunahin at pangalawang direksyon. 2. Magpakita ng mapa ng sariling rehiyon sa klase. Ipatukoy ang mga lalawigan sa iba’t ibang direksyon sa mapa. 3.

Ipaliwanag ang pamamaraan ng mga Gawain.

Gawain 1: Mga Lalawigan sa Rehiyon •

Hatiin ang klase sa limang pangkat.

•

Magbigay ng mga pamantayan sa paggawa upang mapanatili ang kaayusan ng klase.

•

Gawin muna ng buong klase ang Gawain A LM p.____. Talakayin ang pagtukoy ng mga lugar sa mapa.

Ipamahagi ang pinalaking kopya ng mapa ng inyong rehiyon. Kung wala, maaari mong ipasangguni ang mga mag-aaral sa mapa ng sariling rehiyon. Sabihin sa mga bata na isulat ang kanilang mga sagot sa katanungan sa isang manila paper at maghanda sa gagawing pag-uulat pagkatapos ng Gawain. •

•

Bigyan ng sapat na panahon ang mga pangkat sa paggawa ng kanilang output.

•

Ipaulat ang gawa ng mga pangkat.

C.Pagbubuo ng kaisipan IV. Pagtataya: Gamit ang mapa.at Makati City ang relatibong lokasyon, tukuyin ang mga lungsod sa mga sumusunod na direksyon. H

Makati City

Araling Panlipunan 7:00-7:40 II.

Layunin:

T

1. Makapagtukoy ng kinalalagyan ng bawat lungsod sa rehiyon (NCR) gamit ang mga pangunahin at pangalawang direksiyon; IV.

Paksa:

Paksa:

Lokasyon ng mga Lalawigan sa Rehiyon Batay sa Direksiyon Kagamitan: mapa ng sariling rehiyon, mapa ng ibang rehiyon, Larawan o totoong compass, compass rose, north arrow V.

Pamamaraan:

A. Panimulang Gawain: Balik-aral Pagtukoy ng mga pangunahin at pangalawang direksyon .na ginawa s anakaraang pangkatang Gawain. A. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak : Magagawa kaya ninyong tukuyin ang mga lokasyon ng ibat ibang lungsod san CR gamit ang relatibong lokasyon? 2. Paglalahad ng Aralin Gawain 2: Pagtukoy ng mga Lungsod sa NCR gamit ang Direksiyon •

Gamitin ang kaparehang pangkat sa unang gawain at ang nabuong pamantayan sa paggawa.

•

Ipalabas muli ang mapang ginamit sa Gawain 1.

•

Ipagawa ang Gawain 2 batay sa mapa ng rehiyon.

•

Iwasto ang sagot ng mga pangkat pagkatapos ng Gawain.

•

Gabayan ang mga bata sa pagsagot kung ang mga ito ay nahihirapan.

3. Talakayan 4. Pagbubuo ng kaisipan: Paano ninyo natukoy ang lokasyon ng mga lungsod sa NCR?

IV. Pagtataya: Punan ng sagot ng talaan: Lungsod H S K T 1. Valenzuela 2. Marikina 3. Quezon 4. Paraῆaque 5. Mandaluyong VI.

Takdang Aralin:

HS

HK

TS

TK

Gumawa ng sariling talahanayan ng lokasyon gamit ang mga napiling lungsod sa NCR.

Populasyon ng Mga Barangay Populasyon

sa Distrito 2 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod. II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan Mga Barangay Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng mga pamayanan sa sariling lungsod, bar grap ng populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod, Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 K to 12 – AP3LAR-Id-5

Integrasyon: Sining, Pagbasa, Mathematics I. A.

Pamamaraan: Panimula:

Magpalaro ng “the boat is sinking” upang pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa: unang titik ng pangalan, buwan ng kaarawan o edad (maaring magdagdag ng iba pang batayan ayon sa nakagawiang pagpangkat pangkat). 1. Iproseso ang gawain sa pamamagitan ng pagtanong ng mga sumusunod:  Ilan ang pangkat na nabuo?  Ano ang pangkat na pinakamarami?  Ano naman ang pinaka-kaunti? Ilan miyembro ang bawat pangkat? Ilan ang babae sa bawat pangkat at ilan naman ang mga lalaki? Anong iba pang tawag sa bilang ng bata sa bawat pangkat?

2. Ipakita ang simpleng bar graph. Sabihin na maaring maipakita ang pagkakaiba iba o pagkakapareho ng dami ng kasapi sa bawat pangkat sa pamamagitan ng bar graph. Ipaliwanag kung ano ang nasa x-axis at kung ano ang nasa y-axis. Ipaguhit sa mga mag-aaral sa pisara ang

dami ng mga bata sa bawat pangkat batay sa katatapos na gawain. Magbigay ng batayang halimbawa bago ipagawa sa ilang piling mga magaaral. B. Panlinang na Gawain Pag-usapan ang bar graph ng populasyon ng Distrito2 ng Valenzuela  Alamin ang populasyon ng bawat isa ayon sa nakatala sa graph  Ipakita pa ang ibang barangay sa Lungsod ng Valenzuela Distrito 2 12,441 Bagbaguin 23,617 Mapulang Lupa 15,377 Parada 89,209 Gen. T. de Leon 52,170 Marulas 13,732 Paso de Blas 37,748 Karuhatan 24,251 Maysan 25,080 Ugong 

Tukuyin ang laki o dami ng tao sa mga barangay sa Distrito 2 kung saan kabilang ang Barangay Paso de Blas

 C. Pag-usapan ang katangian ng populasyon batay sa graph IV. Pagtataya: Isulat ang titik tamang populasyon mula sa Hanay B ng mga barangay nakatala sa Hanay A. A Barangay 1. Gen.T de Leon 2. Maysan 3. Ugong 4. Parada 5. Paso de Blas 6.Mapulang Lupa

B Populasyon A. 15,377 B. 23,617 C. 13,732 D. 24,251 E. 35,080 F. 89,209

V. Takdang –Aralin Alamin ang mga barangay sa Distrito 1 ng Valenzuela at populasyon ng mga barangay dito.

Valenzuela City: Annual Population Growth Rate Down to 2.27 Percent Reference Number: 2002-017 Release Date: Wednesday, October 9, 2002

Population to double in 31 years The total population of Valenzuela City, as of May 2000 was 485,433 persons. This was up by 48,268 persons over the 1995 census figure. For the period 1995 to 2000, the average growth rate of Valenzuela was 2.27 percent, down by 2.54 percentage points from the 1990 to 1995 period. If the current growth rate continues, the population of Valenzuela City is expected to double in 31 years. The number of households increased to 106,382 as compared to 94,377 households in 1995. The average household size recorded was 4.56 persons, slightly lower than the 1995 figure of 4.62 persons and the national average of five persons. City of Valenzuela ranked fifth in the National Capital Region (NCR) Valenzuela City ranked fifth in terms of population size among the 12 cities and five municipalities in the NCR. This city contributed 4.89 percent to the 9.93 million population in the region. At the national level, Valenzuela city shared 0.63 percent to the total population of 76.5 miilion. Barangay Hen. T. de Leon was the largest in terms of population

Out of the 32 barangays in the city of Valenzuela, Hen. T. de Leon was the biggest in terms of population size, constituting 72,234 persons or 14.88 percent. Marulas and Malinta followed with 11.63 percent and 9.02 percent, respectively. Barangay Poblacion was the smallest in terms of population with 267 persons. Valenzuela City had a median age of 23 years City of Valenzuela had a median age of 23 years in 2000 and 22 years in 1995. This meant that half of the population were below 23 years old. Sex ratio was recorded at 101.37 Males outnumbered their female counterparts with sex ratio of 101.37 males for every 100 females. In 1995, the ratio was 100.83. There were more males than females in the age groups 0 to 14 and 25 to 54 years. On the other hand, females dominated in the rest of the age groups. Dependency ratio down to 54.16 The percentage of the total population belonging to age group 0 to 14 years was 32.74 percent. The oldest group (65 years and over) accounted for 2.39 percent, while 64.87 percent were in 15 to 64 years age group (economically active population). The overall dependency ratio in 2000 was 54.16. This meant that for every 100 persons aged 15 to 64 years, there were about 54 dependents (50 persons aged 0 to 14 years - young dependents, and four persons aged 65 years and over - old dependents).

Distrito 1 Arkong Bato Bisig Dalandanan Lingunan Malinta Pasolo Punturin Balangkas Canumay East Isla Mabolo Palasan Poblacion Rincon Bignay Coloong Lawang Bato Malanday Pariancillo Villa Polo Tagalag Veinte Reales Wawang Pulo Canumay West Marulas

9,999 1,285 17,348 17,436 46,231 6,217 18,656 10,794 4,525 1,379 5,836 412 6,419 22,462 10,476 16,395 17,075 1,239 11,62 3,212 22,198 2,752 28,213 52,170

Bagbaguin Mapulang Lupa Parada Gen. T. de Leon Marulas Paso de Blas Karuhatan Maysan Ugong

Distrito 2 12,441 23,617 15,377 89,209 52,170 13,732 37,748 24,251 25,080

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin 1. Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod. 2. Naihahambing ang mga populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng mga pamayanan saSariling lungsod, bar grap ng populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod Distrito 1 at 2, Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 K to 12 – AP3LAR-Id-5

Integrasyon: Sining, Pagbasa, Mathematics II.

Pamamaraan:

A.

Panimula:

1. Balik-aral Anu-ano ang populasyon ng mga barangay sa distrito 1?

▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Gen.t. de leon Maysan Mapulang Lupa Ugong Parada

Bagbaguin Alin ang pinakamaraming tao? B. Panlinang na Gawain Pag-usapan ang talahanayan ng populasyon ng Distrito 1 ng Valenzuela  Alamin ang populasyon ng bawat isa ayon sa nakatala sa talahanayan  Distrito 1 9,999 Arkong Bato 1,285 Bisig 17,348 Dalandanan 17,436 Lingunan

46,231 Malinta 6,217 Pasolo 18,656 Punturin 10,794 Balangkas Canumay East 4,525 Isla 1,379 Mabolo 5,836 Palasan 412 Poblacion 6,419 Rincon 22,462 Bignay 10,476 Coloong 16,395 Lawang Bato 17,075 Malanday 1,239 Pariancillo Villa 11,62 Polo 3,212 Tagalag 22,198 Veinte Reales 2,752 Wawang Pulo 28,213 Canumay West 52,170 Marulas  Ipakita pa ang ibang barangay sa Lungsod ng Valenzuela  Paghambingin ang dami ng populasyon sa Distrito 1 at 2 C. Pag-usapan ang katangian ng populasyon batay sa talahananayan

IV. Pagtataya: Isulat ang titik tamang populasyon mula sa Hanay B ng mga barangay na nakatala sa Hanay A. A Barangay Arkong Bato Bisig Dalandanan Lingunan Malinta Pasolo

B Populasyon A. 6,217 B. 46,231 C. 17,436 D. 17,348 E. 9,999 F. 1,285

V. Takdang –Aralin Alamin ang Populasyon ng mga lungsod sa NCR

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang lungsod sa NCR. 2. Naihahambing ang mga populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling Rehiyon II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng mga pamayanan sa

Sariling lungsod, bar grap ng populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod, Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 K to 12 – AP3LAR-Id-5

Integrasyon: Sining, Pagbasa, Mathematics

III. Pamamaraan A. panimulang Gawain 1. Balik-aral: Anong Distrito ng Valenzuela ang pinakamarmaing tao o pinakamalaki ang populasyon? 2. Anong barangay ang may pinakamalaking populasyon sa Distrito 1? Sa Distrito 2? 3. Ang may pinakamaliit na populasyon sa Distrito 1? Sa Distrito 2? B. Panlinang na Gawain 1. Ipakita ang talahanayan ng mga lungsod sa NCR

2. Pangkatang Gawain

▪ ▪ ▪ ▪

Alamin ang lungsod na may pinakamalaking populasyon Pinakakaunting populasyon Ihambing ang populasyon ng Lungsod ng Valenzuela s amga ito

Pag-uulat ng bawat pangkat 3. Talakayan 4. Paglalahat Ano ang ipinakikita ng talahananyan? Bakit mahalagang pag-aralan ang populasyon ng isang lungsod? IV. Pagtataya

Pag-aralan ang bar graph.

▪ Tukuyin ang populasyon ng mga sumusunod na lungsod 1. Quezon City 2. Caloocan City 3. Makati City

▪ Paghambingin 4. Pinakamalaking populasyon 5. Pinakamaliit IV. Takdang –Aralin

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin

Nailalarawan ang populasyon ng mga pamayanan sa lalawigang kinabibilangan gamit ang talahanayan II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan K to 12 – AP3LAR-Id-5 PG/KM III. Pamamaraan A. panimulang Gawain Balik-aral 1. Anong lungsod ang may pinakamalaking popoulasyon? 2. Pinakamaliit na populasyon? 3. Anong mangyayari sa pangngailangan ng tao kapag Malaki ang populasyon? B. Panlinang na Gawain Pag-aralan ang talahanayan ng populasyon ng Valenzuela ayon sa kasarian

55

▪ ▪ ▪ ▪

Pangkatang Gawain Paghambingin ang populasyon ng mga bata/babae/lalaki/at matatanda Anong paangkat ayon sa kasarian ang pinamalaki ang populasyon? Pinakamaliit? Pag-uulat ng mga pangkat 3. Paglalahat Sa anong mga kasarian nahahati ang populasyon ng bawat Lungsod? IV. Pagtataya Punan ng tamang sagot. 1. Ang mga ___________ang pinakamalaking grupo ayon sa talahanayan. 2. ___________ang sususunod na pinakamalaki. 3. Ang mga edad ng pangkat na pinakamaliit ang populasyon. 4. Edad ng pangkat na may katamtaman ang laki ng populasyon nila._____________ V. Takdang-Aralin Alamin ang populasyon ayon sakasarian sa buong NCR

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin

Nailalarawan ang populasyon ng mga pamayanan sa lalawigang kinabibilangan gamit ang talahanayan II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan K to 12 – AP3LAR-Id-5 56

PG/KM Kagamitan Talahanayan ng POpulasyon ng NCR ayon sa Kasarian III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-aral: Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon sa Valenzuela? Pinakamaliit ang populasyon? B. Panlinang na Gawain Ipakita ang tahanayan ng populasyon ng buong NCR ayon sa kasarian

57

▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Itala ang pangkat na may pinakamalaking populasyon s abuong NCR Pinamaliit na populasyon Edad ng mga babaing pinakamalaki ang populasyon Edad ng lalaking pinamalaking populasyon Edad ng karamihang batang babae/lalaki C. Talakayan at pag-uulat ng bawat pangkat D.Paglalahat Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon sa buong NCR? Pinakamaliit? IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong batay sa talahanayan. 1. Ang lungsod ng_______ang may pinakamalaking populasyon ng lalaki. 2. Pinakamalaki namn ang populasyon ng mga babae sa LUngsod ng _____________ 3. Ipinapakita ng talahanayan ang mga populasyon ng babae at lalaki ayon sa _______________. 4. Pinakamarami ang batang lalaki sa Lungsod ng ___________. 5. Pinakamaraming matatandang lalaki sa lungsod ng __________.

58

59

Hulyo 7-11 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Makagagamit ng mapa upang mailarawan ang populasyon ng mga llungsod sa sariling rehiyon. II. Paksa: Aralin 6: Populasyon ng mga Lungsod sa Rehiyon( NCR) K to 12 – AP3LAR-Id-5 Kagamitan: Mapa ng NCR III. A.

Pamamaraan: Panimulang Gawain:

1. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga barangay sa Valenzuela. Aling barangay ang pinakamalaki? Pinakamaliit? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ipakita ang simpleng talahananyan ng populasyon halimbawa bago ipagawa ang susunod na Gawain. Lungsod ng Maynila

Tuklasin Mo Gamitin ang mapa at alamin ang mga sumusunod na datos 60

Lungsod

Lawak ng Lupa

Bilang ng Tao

Hanapbuhay

Mga Tanawin/Lugar pasyalan

Manila Quezon Makati Mandaluyong Valenzuela

C. Talakayan at Pangakatang pag-uulat. D. Paglalahat Nagagamit ang mapa upang malaman ang mga datos ukol sa populasyon ng lungsod. IV. Pagtataya Gamitin ang mapa at alamin ang mga datos tungkol sa populasyon ng iba pang lungsod sa NCR. 1. Paraῆaque 2. Marikina 3. Malabon 4. Navotas 5. Caloocan Takdang –Aralin: Itala ang populasyon ng bawat lungsod ayon sa datos sa mapa.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Makapaghambing ng mga populasyon ng iba’t ibang kasarian sa sariling lungsod. 61

II. Paksa: Aralin 6: Populasyon ng mga Lungsod sa Rehiyon( NCR) K to 12 – AP3LAR-Id-5 Kagamitan: Mapa ng NCR Talahanayan ng Populasyon ng Valenzuela III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Alamin Mo

Gaano

Gaano karaming tao ang naninirahan sa lugar ninyo? Kung ihahambing sa karatig barangay, ano ang masasabi mo sa populasyon ng Barangay Paso de bLas?

62

Tuklasin Mo

“O Jing at Ding, eto ang kailangan ninyong saliksik. Alamin ninyo populasyon i ang ng- ibang pamayanan dito sa atin. Tayo’y iba pupunta sa bahay pamahalaan upang makuha ang mga datus na kailangan natin. Tandaan ang mga bilin ko!”

“Opo, Ginang Reyes!”

63

Mga kailangang impomasyon o datus Ilan ang populasyon buong Valenzuela Ilan ang mga :    

Babae Lalaki Bata matatanda

Itala sa sariling talahanayan ang datus na nakalap sa ganitong format Edad babae Lalaki Kabuuan 1-4

64

Pag-uulat at Talakayan Paglalahat Ang mga lalaki ang pinakamalaking populasyon sa Valenzuela samantalang ang mga matatandang babae naman ang pinakamalaking populasyon . IV. Pagtataya Isulat ang Tama o Mali. _________1. Pinakamalaking populasyon ang mga lalaki sa valenzuela. _________2. Mas maraming mga matatandang babae sa Valenzuela. _________3. Mas maraming kabataang lalaki kaysa mga kabataang babae. _________4. Mas maraming sanggol na lalaki. _________5. Halos di magkalayo ang populasyon ng lalaki at babae sa edad na 25-29.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: makagagawa ng talata tungkol sa iba’t ibang pangkat ng tao at kung paano sila mapapahalagahan II. Paksa II. Paksa: Aralin 6: Populasyon ng mga Lungsod sa Rehiyon( NCR) K to 12 - AP3LAR-Id-6 65

Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. panimulang Gawain Balik-aral: Populasyon ng mga babae at lalaki sa Valenzuela ayon sa edad B. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak Pareho ba ang pinagmulan at wikang sinasalita ng mga tao sa ating lungsod? 2. Gawain 1 Bawat pangkat ay magkaroon ng pagtatala kung anu-anong pangkat ng tao sila kabilang kung Bisaya, Tagalog ,kapmpangan at iba pa. Iulat ang naitalang datus. 3. Gawain 3 Pagawin ng talata ang bawat bata sa papel kung paano pahahalagahan ang bawat pangkat ng tao. C. Paglalahat: Dapat bigyang halaga at respeto ang bawat pangkat ng tao sa ating pamayanan. IV. Pagtataya; Lagyan ng Tsek ang bawat pangungusap na nakatala na isinasagawa, ekis kung hindi isinasagawa. ___1. Binabalewala ang ibang pangkat ng tao. ___2. Pinapahalagahan kahit anong pangkat ng tao siya kabilang. ___3. Inaaway ang batang di kabilang sa pangkat na nakakarami. ___4. Iginagalang ang pasiya ng mga taong kabilang sa ibang pangkat. ___5. Pinagtatawanan sila. V. Kasunduan: Magtala ng ibat ibang pangkat ng tao na mayroon sa kabahayan malapit sa inyo.

66

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa rehiyon. II. Paksa: Katangiang Pisikal at Pagkakakilanlang Heograpikal ng Kagamitan: mapang topograpiya ng mga lalawigan sa rehiyon, Lalawigan sa Rehiyon mga simbolo sa mapa, blankong mapa ng mga lalawigan, flashcard ng simbolo sa mapa Sanggunian: Modyul 1, Aralin 7 K to 12- AP3LAR-Ie-7

I. Pamamaraan: A. Panimula: 1. Magpalaro tungkol sa populasyon ng tao sa San Narciso gamit ang bar grap na pinamagatang “Number heads” (Pangkatin ang klase sa apat, bawat miyembro ng pangkat ay magkakaroon ng sariling numerong itatalaga ng lider, maaring 1-7. Tatawag ang guro ng isang numero at tatayo ang miyembro ng bawat pangkat ng tinawag na numero para sumagot sa tanong ng guro. Matatapos ang laro kapag natawag na lahat ng number/ miyembro sa bawat pangkat. Ang

67

pangkat na may pinakamaraming nasagot ang siyang panalo sa laro.)

Populasyon ng Malalaking Barangay sa Valenzuela District 2 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0

Ipakita ang bar grap tungkol sa populasyon ng iba’t ibang barangay sa Distrito 2 ng Valenzuela. Ipaunawa muna kung ano ano ang nakikita sa bar graph. Magtalakayan tungkol sa mga ipinapakita Magtanong ng mga sumusunod: Aling barangay sa Distrito 2 ang pinakamalaki ang populasyon? Alin naman ang pinakamaliit? Pag pinagsama ang mga populasyon ng mga barangay, gaano karaming tao lahat? Saang barangay kaya ang pinakamaraming pamilihan? Bakit mo nasabi ito? 2.Magsanay sa pagbuo ng isang bar graph gramit ang sariling likhang datos. (Mahalang malaman ng mga bata ang konsepto na nagpapakita ng impormasyon ang graph)

B. Paglinang: 1. Ipabasa ang nasa Tuklasin Mo LM p._____. Gawin ito sa malikhaing paraan sa pangunguna ng guro kasunod ang mga mag-aaral at pasagutan ang mga tanong sa kanilang sagutang papel. 2. Ang pinagkunan ay ayon sa kapal ng populasyon o bilang ng mga taong naninirahan sa isang kilometro kuwadrado (km2). Ipaliwanag mabuti na ang ginamit na batayan ay ayon sa Philippine Census 2010, Population Density (Approximated Value).

68

3. Talakayin ang mapa ng populasyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon at ang talahanayan nito. Itanong ang sumusunod: • Ano ang katumbas ng isang larawan ng tao ayon sa mapa ng populasyon? • Ano sa palagay mo ang dahilan kung bakit ganito ang distribusyon ng populasyon sa mga barangay sa ating sariling Lungsod? (Tanggapin lahat ang sagot sa anong paraan ng paghinuha ng mga bata). • Anong barangayang masikip dahil maraming tao? • Anong barangay ang maluwag dahil kakaunti ang populasyon? lokasyon ng bawat lalawigan, ang pangunahing hanapbuhay at Gawain A Pangkatang gawain Gamitin ang mga datos sa Distrito 1 Gumawa ng bar graph ng populasyon Tuklasin Mo Tama kaya ang mga graph ninyo sa mga populasyon ng bawat barangay dito sa ating Distrito? • Ipaliwanag nga ninyo ang mga naunang hula ninyo tungkol sa mga populasyon? • Ano ano sa palagay ninyo ang mga dahilan kung bakit magka iba iba ang dami ng tao sa mga barangay? 7. Ipaliwanag ang panuto at ang mga dapat na isama sa iyong talata. Sumangguni sa rubric para sa pamantayan sa pagpupuntos. Bigyan ng sapat na pagkakataon ang mga bata na makatapos ng Gawain s apaggawa ng graph.

Kategorya

Nilalaman

3

Kinapapalooban ng magandang konsepto tungkol sa pangkapaligiran

Pagkamalikhain

Kinakikitaan ng kulay at kakaibang konsepto

2

1

Kinapapalooban ng konsepto na malapit sa

Malayo ang konsepto sa paksang

paksang

pangkapaligiran

pangkapaligiran Kinakikitaan ng kulay ngunit payak ang konsepto

Walang kulay at payak ang konsepto

69

Kalinisan

Malinis ang gawa at walang bura ng lapis at lampas ng pangkulay

Malinis ang gawa ngunit my

Marumi ang pagkakagawa,

kaunting bura ng

puro bura ng lapis at lampas na pangkulay

lapis at lampas ng pangkulay

70

Hulyo 14-18 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin  Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa NCR  Nasasabi ang mga anyong –tubig at anyong lupa na nagpapakilala sa Iba’t ibang lungsod sa NCR II. Paksa: Aralin 7: Katangiang Pisikal na Nagpapakilala sa Iba’t Ibang Lungsod sa Rehiyon( NCR) Paksa: Katangiang Pisikal at pagkakakilanlang Heograpikal ng Lungsod sa Rehiyon Sanggunian: K to 12 – AP3LAR-Ie-7 PG/KM Kagamitan: Mapa ng NCR 71

III. Pamamaraan: A.

Panimulang Gawain:

2. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga barangay sa Valenzuela. Aling barangay ang pinakamalaki? Pinakamaliit? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo  Ipalabas ang mapa ng NCR  Ipatukoy ang mga lungsod dito  Paglalakbay sa pamamagitan ng Isipan sa saliw ng musika  Ipakita ang powerpoint presentatation ng NCR 2. Pag-usapan ang ginawang paglalakbay 3. Talakayan IV. Pagtataya: Itala ang mga anyong tubig sa mga sumusunod na lugar. 1. Pasig 2. Manila 3. Valenzuela 4. Malabon 5. Pasay V. Takdang –Aralin: Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng mga lungsod sa NCR.

72

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin  Naihahambing ang mga lungsod sa rehiyon batay sa katangiang pisikal at pagkakakinlang heograpikal nito heograpikal  Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa iba’t ibang anyong tubig at anyong lupa na nagpapakilala ng piling lungsod sa sariling rehiyon II. Paksa Aralin 7: Katangiang Pisikal na Nagpapakilala sa Iba’t Ibang Lungsod sa Rehiyon( NCR) Paksa: Katangiang Pisikal at pagkakakilanlang Heograpikal ng Lungsod sa Rehiyon Sanggunian: K to 12 – AP3LAR-Ie-7 Kagamitan: Mapa ng NCR II. Paksa: Aralin 6: Populasyon ng mga Lungsod sa Rehiyon( NCR) K to 12 – AP3LAR-Id-5 Kagamitan: Mapa ng NCR Talahanayan ng Populasyon ng Valenzuela III. Pamamaraan A. Balik-Aral: Tukuyin ang mga anyong-tubig at anyong lupa s amga ilang lungsod ng rehiyon. Hal. Pasig River B. Panlinang na Gawain 73

A. Panimulang Gawain Alamin Mo  Ang mga pisikal at heograpikal na pagkakikilanlan ng mg alungsod sa NCR  Muling pag-usapan ang mga simbolo na ginamit sa mapa  Ha. Bulubundukin

C. Pgtalakay D. Pagsasanay Pangkatang Gawain  Gamitin ang mapa sa pagtukoy at paghahambing ng katangiang pisikal at pagkakakilanlang heograpikal ng bawat lungsod  Pag-uulat ng bawat pangkat Gamitin ang ganitong format Lungsod Simbolong Ipinahihiwatig Nakikita ng sa mapa katangiang pisikal A B C D Paglalahat: May iba’t ibang pisikal na katangian ang bawat lungsod sa NCR. IV. Pagtataya Isulat ang mga simbolo sa mapa ng 5 lungsod sa NCR. V. Takdang-Aralin: Paghambingin ang mga katangiang pisikal ng 3 lungsod sa NCR. GUmawa ng maikling talata.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang ilang sining mula sa iba-ibang lalawigan tulad ng tula, awit at sayaw 74

Nailalahad ang mga paraan ng pagpapahalaga at pagsulong ng pagunlad ng sining sa iba’t ibang ungsod ng kinabibilangan na rehiyon Aralin 8: Ang Mga Anyong-Tubig at Anyong-Lupa sa Aming Rehiyon Paksa: Katangiang Pisikal at pagkakakilanlang Heograpikal ng Lungsod sa Rehiyon Sanggunian: K to 12 – AP3LAR-Ie-7 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ipasabi muli ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin 1. Mga sining/tula at awit sa lungsod na napili 2. pag-uulat 3. Paghahambing sa pamamagitan ng mga datus sa mapa 4. Ipakita ang mga larawan tungkol sa paksa C. Talakayan D. Paglalahat Ang bawat lungsod ay may natatanging sining awit at tula.

IV. Pagtataya Isulat ang Tama o Mali. _________1. Ang up oblation ay likhang iskultura ni Napoleon Abueva sa Quezon City. _________2. Matatagpuan naman ang bantayog ni Rizal sa Luneta Park sa Maynila. _________3. Ang Bantayog ni Bonifacio ay matatagpuan naman sa Lungsod ng Caloocan. _________4. May kanya-kanyang himig o awit ang bawat lungsod sa Metro Manila. _________5. Ang Manila cathedral at Intramuros ay magagandang arketekturang sining sa Maynila. V. Takdang-Aralin Sumulat ng talata tungkol sa magagandang sining/awit ng ating lungsod.

75

Mga HImno ng MG allungsod sa Metro Manila 1.Awit ng Maynila tanging lungsod naming mahal tampok ng silanganan patungo sa kaunlaran at kaligayahan nasa kanya ang pangarap dunog, lakas, pag-unlad ang Maynila tanging perlas ng bayan ngayo't bukas. Maynila, o Maynila dalhin mo ang bandila Maynila, o Maynila at itanghal itong bansa Maynila, o Maynila dalhin mo ang bandila Maynila, o Maynila at itanghal itong bansa 2. Himig Valenzuela 3.Marikina Hymn Marikina Aking Hirang Bayan naming minamahal

76

Sa 'yong puso ay may buhay Ang paglaya't angking dangal Marikina, ika'y dakila Hiyas na tangi nitong bansa Marikina idadambana Ang giting mo'y di mawawala 4.Pasig HYmn Mahal namin ang lungsod Pasig Pook ng aming tahanan Bantayog ng kadakilaan At kagandahang asal Na handog din ng puhunan Dugo at buhay inialay Sa panig ng Katipunan Ng panahong himagsikan Pagmasdan ang ating paligid Kayganda ng lungsod Pasig At ganap na ating pag-asa Pag-unlad at ginhawa Kami ngayon ay nagpupugay At sama-samang umaawit tunay na ligaya natin Dangal nitong lungsod Pasig Pagmasdan ang ating paligid Kayganda ng lungsod Pasig At ganap na ating pag-asa pag-unlad at ginhawa Kami ngayon ay nagpupugay At sama-samang umaawit Tunay na ligaya natin Dangal nitong lungsog Pasig..... 5. Quezon City Hymn Lungsod Quezon, aming mahal, Araw Mo ay saganang tunay, Sa amin ang alab mo'y buhay, Sa ‘Yo buong sigla kaming nagpupugay. II Dito’y ilaw ang diwa Mo, Hiyas Ka ng Bayang sinisinta, Dito’y nupli mithiing banal, Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal. III

77

Lungsod Quezon, aming mahal, Pugad ka ng laya’t kagitingan, Dito’y nupli mithiing banal Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal Sa ‘Yo ang pag-ibig naming at buhay. Music by: Dr. Eliseo Pajaro Lyrics by: Ligaya Perez Marikina Hymn Marikina Aking Hirang Bayan naming minamahal Sa 'yong puso ay may buhay Ang paglaya't angking dangal Marikina, ika'y dakila Hiyas na tangi nitong bansa Marikina idadambana Ang giting mo'y di mawawala

Mga sining

78

79

Napoleon Abueva

80

Fernando Amorsolo

81

Araling Panlipunan 7:00-7:40

I. Layunin: Natutukoy ang iba’t ibang angyong tubig at anyong lupa ng mga lungsod sa National Capital region

II. Paksa Aralin 8: Ang Mga Anyong-Tubig at Anyong-Lupa sa Aming Rehiyon Paksa: Ang Mga Anyong –Tubig at Anyong-Lupa sa mga Lungsod sa NCR K to 12 - AP3LAR-Ie-8 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. panimulang Gawain Balik-aral: Balik-Aral:  Mga sining iskultura at istruktura sa mga lungsod sa NCR.  Ipaawit ang Himig Valenzuela. B. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak Mayroon bang mga anyong-tubig at anyong lupa sa Metro Manila o mg alungsod sa NCR? 2. Gawain 1 Gamit ang mapa ipatala ang mga anyong –tubig at anyong –lupa sa NCR 3. Pag-uulat 4. Talakayan Talakayin ang mga sumusunod: Anyong-Tubig Ilog Pasig Manila Bay o Lawa ng Maynila Tullahan River sa Valenzuela Malabon River Marikina River Anyong Lupa Ang Metro Manila ay isang malawak na kapatagan. C. Paglalahat: Dapat alagaan at panatilihing malilinis ang mga anyong-tubig at lupa sa NCR. 82

IV. Pagtataya; Lagyan ng Tsek ang bawat pangungusap na nakatala na ay wasto, ekis kung hindi. ___1. Ang Pasig River ay isang mahabang ilog sa Metro Manila. ___2. Mababaho ang mga ilog sa Metro Manila. ___3. Maganda pagmasadan ang pagsikat at Paglubog ng araw sa Lawa ng Maynila. ___4. Ang Tullahan River ay napakalinis na ilog sa Valenzuela. ___5. Malinis ang ilog ng Marikina. V. Kasunduan: Basahin ang mga nayong-tubig at lupa sa NCR. Alamin kung paano ito pinangangalagaan ng local na pamahalaang lungsod.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa rehiyon. II. Paksa: Napaghahambing ang mga pangunahing anyong-lupa at anyong –tubig sa mga lungsod sa NCR Sanggunian: AP3LAR-Ie-8 KM/PG Kagamitan: Mga larawan Mapa III. Pamamaraan: 83

A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga anyong-tubig at anyong lupa sa NCR B. Panlinang na Gawain Pagganyak:Anu-anong mga anyong-tubig ang matatagpuan sa Valenzuela? Gawain 1 Pangkatang Gawain  Paghambingin ang mga anyong tubig sa mga lungsod ng NCR.  Gamitin ang mapa sa paghahambing ng mga datus. C. Pag-uulat ng mga pangkat at pagtalakay sa paksa

84

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa rehiyon. II. Paksa: Katangiang Pisikal at Pagkakakilanlang Heograpikal ng Kagamitan: mapang topograpiya ng mga lalawigan sa rehiyon, Lalawigan sa Rehiyon mga simbolo sa mapa, blankong mapa ng mga lalawigan, flashcard ng simbolo sa mapa Sanggunian: Modyul 1, Aralin 7 K to 12- AP3LAR-Ie-7

II.

Pamamaraan:

A. Panimula: 1. Magpalaro tungkol sa populasyon ng tao sa San Narciso gamit ang bar grap na pinamagatang “Number heads” (Pangkatin ang klase sa apat, bawat miyembro ng pangkat ay magkakaroon ng sariling numerong itatalaga ng lider, maaring 1-7. Tatawag ang guro ng isang numero at tatayo ang miyembro ng bawat pangkat ng tinawag na numero para sumagot sa tanong ng guro. Matatapos ang laro kapag natawag na lahat ng number/ miyembro sa bawat pangkat. Ang

85

pangkat na may pinakamaraming nasagot ang siyang panalo sa laro.)

Populasyon ng Malalaking Barangay sa Valenzuela District 1 50000 40000 30000 20000 10000 0

Ipakita ang bar grap tungkol sa populasyon ng iba’t ibang barangay sa Distrito 1 ng Valenzuela. Ipaunawa muna kung ano ano ang nakikita sa bar graph. Magtalakayan tungkol sa mga ipinapakita Magtanong ng mga sumusunod: Aling barangay sa Distrito 1 ang pinakamalaki ang populasyon? Alin naman ang pinakamaliit? Pag pinagsama ang mga populasyon ng mga barangay, gaano karaming tao lahat? Saang barangay kaya ang pinakamaraming pamilihan? Bakit mo nasabi ito? 2.Magsanay sa pagbuo ng isang bar graph gramit ang sariling likhang datos. (Mahalang malaman ng mga bata ang konsepto na nagpapakita ng impormasyon ang graph)

B. Paglinang: 4. Ipabasa ang nasa Tuklasin Mo LM p._____. Gawin ito sa malikhaing paraan sa pangunguna ng guro kasunod ang mga mag-aaral at pasagutan ang mga tanong sa kanilang sagutang papel. 5. Ang pinagkunan ay ayon sa kapal ng populasyon o bilang ng mga taong naninirahan sa isang kilometro kuwadrado (km2). Ipaliwanag mabuti na ang ginamit na batayan ay ayon sa Philippine Census 2010, Population Density (Approximated Value).

86

6. Talakayin ang mapa ng populasyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon at ang talahanayan nito. Itanong ang sumusunod: • Ano ang katumbas ng isang larawan ng tao ayon sa mapa ng populasyon? • Ano sa palagay mo ang dahilan kung bakit ganito ang distribusyon ng populasyon sa mga barangay sa ating sariling Lungsod? (Tanggapin lahat ang sagot sa anong paraan ng paghinuha ng mga bata). • Anong barangayang masikip dahil maraming tao? • Anong barangay ang maluwag dahil kakaunti ang populasyon? lokasyon ng bawat lalawigan, ang pangunahing hanapbuhay at Gawain A Pangkatang gawain Gamitin ang mga datos sa Distrito 1 Gumawa ng bar graph ng populasyon Tuklasin Mo Tama kaya ang mga graph ninyo sa mga populasyon ng bawat barangay dito sa ating Distrito? • Ipaliwanag nga ninyo ang mga naunang hula ninyo tungkol sa mga populasyon? • Ano ano sa palagay ninyo ang mga dahilan kung bakit magka iba iba ang dami ng tao sa mga barangay? 8. Ipaliwanag ang panuto at ang mga dapat na isama sa iyong talata. Sumangguni sa rubric para sa pamantayan sa pagpupuntos. Bigyan ng sapat na pagkakataon ang mga bata na makatapos ng Gawain s apaggawa ng graph.

Kategorya

Nilalaman

3

Kinapapalooban ng magandang konsepto tungkol sa pangkapaligiran

Pagkamalikhain

Kinakikitaan ng kulay at kakaibang konsepto

2

1

Kinapapalooban ng konsepto na malapit sa

Malayo ang konsepto sa paksang

paksang

pangkapaligiran

pangkapaligiran Kinakikitaan ng kulay ngunit payak ang konsepto

Walang kulay at payak ang konsepto

87

Kalinisan

Malinis ang gawa at walang bura ng lapis at lampas ng pangkulay

Malinis ang gawa ngunit my

Marumi ang pagkakagawa,

kaunting bura ng

puro bura ng lapis at lampas na pangkulay

lapis at lampas ng pangkulay

88

First district[edit]

Map of Valenzuela highlighting its 1st legislative district

Barangay

Area (km2)

Population (2007

Households

census)

Barangay Captain (20102013)

Arkong Bato

34.40

8632

Balangkas

73.30

10663

1828 Ricardo R. de Guzman

268.80

4109

950 Mary Ann R. Victoriano

45.60

1173

231 Bienvenido S. Bartolome, Jr.

296.80

25323

223.80

8936

Bignay

Bisig

Canumay West

Coloong

1896 Cristina Marie M. Feliciano

6070 Reynaldo S. Trinidad

1925 Wilfredo M. Ramos

89

Barangay

Population

Area

(2007

2

(km )

Households

census)

Barangay Captain (20102013)

Dalandanan

93.90

21810

Isla

39.60

3443

732 Joel S. Angeles[2]

Lawang Bato

287.50

13237

3168 Romeo J. Acuna

Lingunan

115.90

11875

2667 Danilo S.D. Delesmo

Mabolo

115.00

1438

310 Joseph William D. Lee

Malanday

295.60

14875

3333 Fortunato P. Aravilla, Jr.

Malinta

174.10

43770

9232 Rodelio M. Hernandez

Palasan

15.60

5195

1088 Evelina D. Alejandrino

5.00

1436

1436 Alberto L. Cristobal

79.50

3770

9232 Ricardo Ricarr C. Enriquez

3.40

267

Pariancillo Villa

Pasolo

Poblacion

4776 Ramon C. Encarnacion

58 John P. Arenas

90

Barangay

Polo

Population

Area

(2007

2

(km )

Households

census)

Barangay Captain (20102013)

5.20

1001

162.20

8525

1851 Alexander S.R. Pacheco

Rincon

24.40

5009

1056 Henry P. Evangelista

Tagalag

101.00

2687

526 Renato F. Bernardo

Veinte Reales

192.90

17800

Punturin

220 Rhoel F. de Guzman

3892 Pio "Jojo" D. San Diego, Jr.

Second district[

Map of Valenzuela highlighting its 2nd legislative district

91

Barangay



Area (km2)

Population (2007

Barangay Households

census)

Captain (20102013)

Bagbaguin

159.10

12468

2966 Jose S. Gregorio, Jr.

Gen. T. de Leon[3]

366.90

95,536

15537 Rizalino D. Ferrer, Jr.

Karuhatan/Caruhatan

190.60

37750

7613 Ricardo "Boy" De Gula

Mapulang Lupa

140.80

19294

4353 Fernando C. Francisco

Marulas

224.70

56454

12178 Ernesto P. de Guzman

Maysan

253.30

29,000

4831 Danilo M. Cantillon

Parada

34.40

11974

2634 Marcelo S. de Guzman

Paso de Blas

155.00

12623

2767 Fernando M. Esteban

Ugong

307.20

24918

5590 Ed

This page was last modified on 11 May 2014 at 14:24.

92

93

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin

Nailalarawan ang populasyon ng mga pamayanan sa lalawigang kinabibilangan gamit ang talahanayan II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan K to 12 – AP3LAR-Id-5 PG/KM III. Pamamaraan A. panimulang Gawain Balik-aral 1. Anong lungsod ang may pinakamalaking popoulasyon? 2. Pinakamaliit na populasyon? 3. Anong mangyayari sa pangngailangan ng tao kapag Malaki ang populasyon? B. Panlinang na Gawain Pag-aralan ang talahanayan ng populasyon ng Valenzuela ayon sa kasarian

▪ ▪ ▪

Pangkatang Gawain Paghambingin ang populasyon ng mga bata/babae/lalaki/at matatanda Anong paangkat ayon sa kasarian ang pinamalaki ang populasyon? 94

▪

Pinakamaliit? Pag-uulat ng mga pangkat 3. Paglalahat Sa anong mga kasarian nahahati ang populasyon ng bawat Lungsod? IV. Pagtataya Punan ng tamang sagot. 1. Ang mga ___________ang pinakamalaking grupo ayon sa talahanayan. 2. ___________ang sususunod na pinakamalaki. 3. Ang mga edad ng pangkat na pinakamaliit ang populasyon. 4. Edad ng pangkat na may katamtaman ang laki ng populasyon nila._____________ V. Takdang-Aralin Alamin ang populasyon ayon sakasarian sa buong NCR

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin

Nailalarawan ang populasyon ng mga pamayanan sa lalawigang kinabibilangan gamit ang talahanayan II. Paksa: Populasyon sa Aking Pamayanan K to 12 – AP3LAR-Id-5 PG/KM Kagamitan Talahanayan ng POpulasyon ng NCR ayon sa Kasarian III. Pamamaraan 95

A. Panimulang Gawain Balik-aral: Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon sa Valenzuela? Pinakamaliit ang populasyon? B. Panlinang na Gawain Ipakita ang tahanayan ng populasyon ng buong NCR ayon sa kasarian

96

▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Itala ang pangkat na may pinakamalaking populasyon s abuong NCR Pinamaliit na populasyon Edad ng mga babaing pinakamalaki ang populasyon Edad ng lalaking pinamalaking populasyon Edad ng karamihang batang babae/lalaki C. Talakayan at pag-uulat ng bawat pangkat D.Paglalahat Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon sa buong NCR? Pinakamaliit? IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong batay sa talahanayan. 1. Ang lungsod ng_______ang may pinakamalaking populasyon ng lalaki. 2. Pinakamalaki namn ang populasyon ng mga babae sa LUngsod ng _____________ 3. Ipinapakita ng talahanayan ang mga populasyon ng babae at lalaki ayon sa _______________. 4. Pinakamarami ang batang lalaki sa Lungsod ng ___________. 5. Pinakamaraming matatandang lalaki sa lungsod ng __________.

97

Hulyo 20-25 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong tubig at anyong lupa sa sariling lalawigan at rehiyon. II. Paksang Aralin: Paksa: Pagkakaugnay-ugnay ng mga Anyong Tubig at Anyong Lupa sa Sariling Lalawigan at Rehiyon Kagamitan: mga larawan ng magkakaugnay anyong lupa at anyong nilikhang tula tubig, talahanayan o talaan, manila paper, pentel pen, rubric, Sanggunian: K to 12, AP3LAR-If-9 Integrasyon: Sining, Filipino A.

III. Pamamaraan:

Panimulang Gawain:

3. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga barangay sa Valenzuela. Aling barangay ang pinakamalaki? Pinakamaliit? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo  Ipalabas ang mapa ng NCR  Ipatukoy ang mga lungsod dito  IPakita ang tsart ng mga bahaging/Anyong tubig na nag-uugnay s amga lungsod ngMetro Manila sa NCR 2. Pag-usapan ang nilalaman ng tsart Pagsasanay Hanapin sa mapa ang mga iyon. 3. Talakayan Paglalahat Ang mga ilog sa Metro Manila ay nagkakaugnay-ugnay sa isa’t isa IV. Pagtataya: Itala ang mga anyong tubig na nag-uuganay sa mga sumusunod na lungsod sa mga sumusunod na lugar. 98

1. Navotas-Malabon (Batasan River) 2. Manila-Navotas-Caloocan (Estero de Maypad) 3. Manila-Makati-Paraῆaque (Estero de Tripa de gallina) 4. Las Piῆas –Manila Bay(Las Piῆas River) 5. Marikina-Quezon City-Pasig (Marikina River) V. Takdang –Aralin: Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng mga lungsod sa NCR.

Name

Batasan River

Description

Drains water from Malabon and Navotas. Dumps water to Tanza River which leads to Manila Bay via Tangos River.

99

Name

Bayanan Creek

Description

Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.

Drains water from Manila as far as Tayuman Street, Claro M. Recto Avenue, Canal de la

and Binondo. Ends in Binondo and there is afloodgate or pumping station in that

Reina

end at Muelle de Binondo. Dumps water into Pasig River at its southern tip. Dumps water into Manila Bay via Estero de Vitas in its northern tip.

Dampalit River Drains water from Malabon and Navotas and dumps it to Tangos River.

Estero de Aviles

Estero de Binondo

Estero de Maypad

Estero de Paco

Estero de Pandacan

Drains water from Manila, Navotas and Caloocan. Dumps water to Navotas River.

Drains Paco and Pandacan. Leads to Pasig River.

Drains Pandacan and Paco. Dumps water into Pasig River.

Estero de Sampaloc

100

Name

Description

Estero de San Sebastian

Estero de Sunog Apog

Drains water from Manila. Dumps water to Manila Bay via Estero de Vitas.

Estero de UliUli

Drains water from Manila (Paco and San Andres), Makati as far as Forbes Estero de

Park and Fort Bonifacio and then through Buendia Ave in Makati

Tripa de

and Pasay (including Bangkal and Don Bosco Makati) and then in Parañaque.

Gallina

Dumps water into Manila Bay via the Parañaque River at an intersection near western side of the NAIA runway.

Estero de Quiapo

Estero de Valencia

Estero de Vitas

Laguna River

Drains water from Manila (as far as Tayuman). Dumps water directly to Manila Bay.

Major channel. Drains water from Makati, Pateros and Taguig. Dumps water into Laguna de Bay.

101

Name

Las Piñas River

Magdaong River

Description

Major channel. Drains water from Las Piñas and dumps it directly to Manila Bay.

Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.

Major channel. Drains water from Marikina, Cainta, Rodriguez, San Marikina River Mateo and Antipolo in Rizal. as well as some parts ofQuezon City. It leads to Pasig River.

Major channel. Drains water from Marilao, Meycauayan and as far as the northwestern side of the La Mesa Dam area. Two other rivers, the Meycuayan Marilao River

River and Polo River that drains Malabon and Valenzuela dump their water here. Another great rivers, the Santa Maria River and Balagtas River meet up with the Marilao River in the Obando area before reaching Manila Bay.

Maytunas Creek

Drains Mandaluyong and San Juan. Dumps water into San Juan River.

Meycauayan

Major channel. Drains water from Valenzuela and Meycauayan in Bulacan. Dumps

River

water into Manila Bay via Marilao River.

Muzon River

Drains water from Malabon and Bulacan. Dumps water to Manila Bay via the entrance of Marilao River in Bulacan.

Major channel. Drains water from Navotas, Caloocan and Manila. Intersects Navotas River with Tullahan River at the middle. Dumps water directly to Manila Bay (southern end) and to Tangos River (northern end).

102

Name

Description

Parañaque

Major channel. Drains Parañaque, Pasay and Manila areas. Dumps water directly

River

into Manila Bay.

Major channel. Drains water from Laguna de Bay and Marikina River, and also Pasig River

Quezon City, Makati, Mandaluyong, Manila and San Juan (including San Juan River). Dumps water directly to Manila Bay.

Pasong Diablo River

Drains water from Alabang, Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.

Major channel. Drains water from Pateros and Makati area (Guadalupe and Fort Pateros River Bonifacio). Dumps most of its water into Laguna de Bay via Laguna River at its southeastern tip. Dumps some of its water into Pasig River in Guadalupe.

Poblacion River

Polo River

Drains water from Muntinlupa (Poblacion). Dumps water into Laguna de Bay.

Drains water from Malabon, Valenzuela and Bulacan. Dumps water directly to Manila Bay.

San Juan

Major channel. Drains water from Quezon City (including Tandang Sora and as far

River

as Sauyo and Fairview), San Juan and Manila. Dumps water into Pasig River.

Sucat River

Major channel. Drains water from Parañaque and Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.

Taguig River

103

Name

Tangos River

Tanza River

Tullahan River

Description

Drains water from Navotas. Dumps water directly to Manila Bay.

Drains water from Navotas. Connects with Dampalit River. Dumps water to Tangos River.

Major channel. Drains water from La Mesa Dam, as well as the northern part of Quezon City, Valenzuela, Novaliches, Malabon and Navotas. Mouth is at Navotas.

Tunasan River Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.

Zapote River

Major channel. Drains water from Las Piñas and parts of Bacoor, Cavite. Dumps water into Manila Bay directly.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng mahahalagang anyong lupa at tubig sa sariling lalawigan at II. Paksa Aralin:10 Paggawa ng mapa na nagpapakita ng Mahahalagang Anyong Tubig sa sariling Lungsod at mga karatig Lungsod Sanggunian: 104

AP TG pp.1-4 K to 12 - AP3LAR-If-10 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Balik-Aral: Tukuyin ang mga anyong-tubig at anyong lupa s amga ilang lungsod ng rehiyon. Hal. Pasig River B. Panlinang na Gawain A. Panimulang Gawain Alamin Mo  Ang mga pisikal at heograpikal na pagkakikilanlan ng mga lungsod sa NCR  Muling pag-usapan ang mga simbolo na ginamit sa mapa  Hal. Ilog Ipahanap ang mga ilog na nag-uugnay sa mga barangay sa Valenzuela at sa iba pang Lungsod.

C. Pgtalakay D. Pagsasanay Pangkatang Gawain  Gamitin ang mapa sa pagtukoy ng mga ilog sa Pangkat 1-Valenzuela. Pangkat2-Marikina Pangkat 3-Pasig Pangkat 4-Navotas-Malabon Tuntunin ang mga ito kung anong lungsod ang kaugnay nito.Iguhit ang mapa ng Lungsod na iniatas s apangkat at ang lugar na kaugnay nito sa pamamagitan ng simbolo ng daloy ng ilog na nakalarawan sa mapa.  Pagtatanghal ng mga ginawang Mapa. Paglalahat: Naipapakita sa ginawang mapa ang pag-uugnay ng ilog sa isang lungsod sa iba pang lungsod ng NCR. IV. Pagtataya Pamantayan sa Paggawa 5-Naipakita nang walang mali ang pagkakaugnay ng ilog sa lugar na itinakda s apangkat 4- May kaunting mali 3-May 2 mali 2- May 3 mali 105

1- Hindi naiguhit nang wasto V. Takdang-Aralin: Paghambingin ang mga katangiang pisikal ng 3 lungsod sa NCR. GUmawa ng maikling talata.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng mahahalagang anyong lupa at tubig sa sariling lalawigan at rehiyon II.Paksa: Aralin:10 Paggawa ng mapa na nagpapakita ng Mahahalagang Anyong Lupa sa sariling Lungsod at mga karatig Lungsod Sanggunian: AP TG pp.1-4 K to 12 - AP3LAR-If-10 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ipasabi muli ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin 1. Ang mga anyong lupa sa rehiyon ng NCR (Malawak na kapatagan ang Metro Manila) 2. Ipatukoy ang 5 samagkakadikit na Lungsod C. Talakayan D. Pagsasanay Pangkatrang Gawain Iguhit ang mapa ng NCR D. Paglalahat Ang bawat lungsod ay sa NCR ay magkakaugnay at magkakadikit ayon s alokasyon nila sa mapa. 106

IV. Pagtataya Pamantayan 5-naipakikita ang pagkakaugnay ng mga lungsod sa NCR 4- May isang mali lamang 3- May 2 mali 2- May 3 mali 1- Hindi naipakita ang pagkakadikit ng mga lungsod V. Takdang-Aralin Siyasatin at pag-aralang –muli ang mapa ng NCR. Alamin ang mga anyong lupa at tubig na magkakaugnay sa lungsod.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 107

Nagagamit ang mapa sa pagtukoy ng mahahalagang anyong lupa at anyong tubig sa sariling lalawigan at rehiyon.. II. Paksa Aralin:10 Paggawa ng mapa na nagpapakita ng Mahahalagang Anyong Lupa sa sariling Lungsod at mga karatig Lungsod Sanggunian: AP TG pp.1-4 K to 12 - AP3LAR-If-10 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. panimulang Gawain Balik-aral:  Mga anyong tubig sa NCR  Ipaawit ang Himig NCR. B. Panlinang na Gawain 1. Pagganyak Mayroon bang mga anyong-tubig at anyong lupa sa Metro Manila o mgal ungsod sa NCR? 2. Gawain 1 Gamit ang mapa ipatala ang mga anyong –tubig at anyong –lupa sa NCR. Ipatukoy ang mga lugar na inuugnay ng mga anyong lupa/tubig sa NCR. 3. Pag-uulat 4. Talakayan Talakayin ang mga sumusunod: Anyong-Tubig Ilog Pasig Manila Bay o Lawa ng Maynila Tullahan River sa Valenzuela Malabon River Marikina River Anyong Lupa Ang Metro Manila ay isang malawak na kapatagan. C. Paglalahat: Magagamit natin ang mapa upang matukoy ang mga anyonglupa at anyong tubig na nag-uugnay sa mga lungsod sa NCR IV. Pagtataya; Lagyan ng Tsek ang bawat pangungusap na nakatala na ay wasto, ekis kung hindi. 108

___1. Ang Pasig River ay isang mahabang ilog na nag-uugnay sa maraming lungsod sa Metro Manila. ___2. Ang Marikina River ay ilog na karatig ng Pasig. ___3. Ang Tullahan River sa Valenzuela ay kaugnay ng Navotas at Malabon. ___4. Ang Las Piῆas River ay nag-uugnay sa kapatagan ng Pasay at Manila. ___5. Ang San Juan River naman , ang tubig nito ay mula sa Quezon City at Manila dumadaloy sa San Juan. V. Kasunduan: Basahin ang mga anyong-tubig at lupa sa NCR. Alamin kung paano ito pinangangalagaan ng local na pamahalaang lungsod.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nakapagtukoy ang mga lugar na sensitibo sa panganib sa sariling lalawigan at rehiyon gamit ang hazard map; II. Paksa: Mga Lugar na Sensitibo sa Panganib Kagamitan: Mga larawan ng mga kalamidad o sakuna na dulot ng kalikasan, "Landslide and Flood Susceptibility Map," "Flood Hazard Map," "Geohazard Map" ng "Marikina Fault Line." K to 12 - AP3LAR-Ig-11.1 TG/KM1-4 Integrasyon: Disaster Risk Reduction Management III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain:

 

Balik-Aral: Mga anyong-tubig at anyong lupa sa NCR B. Panlinang na Gawain Pagganyak:Anu-anong mga panganib na maaring maranasan ng mg alungsod sa NCR? Gawain 1 Pangkatang Gawain Ipakita ang Hazard maps Talakayin ang lawak ng maaring pinsala ng lindol sa Marikina Fault line sa buong NCR. Itala ang mga lugar na mapipinsala. 109

 Gamitin ang mapa sa paghahambing ng mga datus. Pag-usapan ito sa pangkat C. Pag-uulat ng mga pangkat at pagtalakay sa paksa D. Paglalahat: Malawak na panganib ang maaring idulot ng pagyanig ng lindol sa Marikina fault line ayon sa hazard maps. IV. Pagtataya Magtala ng 5 lugar na maaring mapektuhan sa pagyanig ng lindol sa Marikina Fault. V. Takdang-Aralin Saliksikin ang datus tungkol sa paghahanda sakaling may lindol o kalamidad sa Metro Manila.

110

111

112

113

114

Agosto 4-8 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nakagagawa ng mga hakbang ng pagtugon bilang paghahanda sa mga posibling sakuna sa sariling lalawigan at rehiyon . II. Paksang Aralin: Paksa: Paksa: Mga Lugar na Sensitibo sa Panganib Kagamitan: Mga larawan ng mga kalamidad o sakuna na dulot ng kalikasan, "Landslide and Flood Susceptibility Map," "Flood Hazard Map," "Geohazard Map" ng "Marikina Fault Line." Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.1 K to 12 - AP3LAR-Ig-11.1 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Integrasyon: Disaster Risk Reduction 4. Balik-Aralan ang mga lungsod sa Management NCR na tatamaan ng Marikina Fault. B. Panlinang na Gawain 1. Alamin Mo Ilahad ang mga larawan ng mga kalamidad na dulot ng kalikasan tulad ng baha, pagguho ng lupa, lindol, tsunami at storm surge. Gumamit ng “concept map” na ipinakikita ang mga kalamidad tulad ng nasa baba.

115

Papunian ang mga titik sa kahon upang mabuo ang salitang KALAMIDAD)

k

L

i

d

Ano ang ipinahahayag ng mga larawan? Itanong ang mga sumusunod: Aling sa mga kalamidad ang inyong naranasan? May kaugnayan ba ang mga kalamidad sa lokasyon at topograpiya ng lalawigan o rehiyon? bawat kalamidad? Bigyang diin ang kaugnayan ng mga kalamidad na dulot ng kalikasan sa mga anyong lupa at anyong tubig ng sariling lalawigan at rehiyon. Magbigay ng halimbawa batay sa naranasan na kalamidad sa sariling lalawigan at rehiyon. 2. Paglalahad Ipaliwanag sa mga bata na may iba’t-ibang uri ng mapa. Sila ngayon ay gagamit ng “Hazard Map”. Ipaliwanag kung ano ito at ano ang gamit nito sa pamamagitan ng sumusunod na impormasyon: Ito ay isang uri ng mapa na nagpapakita ng mga lugar na maaaring maapektuhan at mapinsala ng mga kalamidad tulad ng pagbaha, bagyo, pagguho ng lupa at lindol.Ginagamit ito upang matukoy ang mga lugar na maaring manganib sa iba’t-ibang uri ng kalamidad. Maghanda ng Flood Hazard Map ng sariling lungsod at rehiyon. Maaring sumangguni sa lokal na Planning Office upang makakuha ng aktual na mapa. Ipakita ito sa mga bata at talakayin ang aktual na datos ng sariling lungsod. Maaring itanong ang mga sumusunod:

116

Ano-ano ang mga natural na panganib na karaniwang nararanasan ng lalawigan/ lungsod? Rehiyon? Aling mga lugar sa rehiyon ang sensitibo sa mga sumusunod na panganib? Bagyo at pagbaha 3. Talakayan Paghahanda ng bawat pamahalaan ng mga lungsod sa Metro Manila sa pagbaha sa pamamagitan ng mga flood control projects. Mga Paglalahat Ang Valenzuela at karamihan ng mga lungsod sa Metro Manila sa rehiyon ng NCR ay nakakaranas ng pagbaha sa panahon ng tag-ulan at malalakas na bagyo. IV. Pagtataya: Isulat ang Tama o Mali 1. Maraming lugar sa Metro manila ang binabaha. 2. Pinaghahandaan ng local n apamahalaan ng baway lungsod ang mga kalamidad. 3. Ang mga naninirahan s apaligid ng mga ilog at mabababang lugar ay pinalilikas. 4. Mabuting pag-aralan ang hazard map ng rehiyon. 5. Dapat lagging handa sa mga kalmidad . V. Takdang –Aralin: Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng mga lungsod sa NCR.

117

DPWH implements urgent flood control measures Thursday 14th of November 2013 45 0 0 0 0

MANILA, Nov 14 -- The Department of Public Works and Highways with fund releases in the Disbursement Acceleration Program (DAP) for 2012 allocated P5 Billion for urgent funding of mitigation measures under the Flood Management Master Plan for Metro Manila and Surrounding Areas. Secretary Rogelio L. Singson said that utilizing the first six (6) batches of allocation releases from the Department of Budget and Management in the total amount of P3.940 Billion, the DPWH achieved an overall accomplishment of 75.83 percent completion for the identified eight (8) priority projects in the National Capital Region, five (5) projects in Central Luzon, two (2) projects in Southern Tagalog Region specifically located in the Province of Laguna and for the procurement of dredging equipment and for the operation and maintenance of dredging equipment for PasacDelta Waterway in Guagua and Sasmuan, Pampanga. The seventh batch allocation amounting P1.059 Billion was released last August 2013 to complete the P5.0 Billion fund releases. In NCR, the P1.531 Billion Valenzuela-Obando-Meycauayan Project with a total of 42 component projects has an average completion of 72.82 percent for initial 21 projects funded under the P820 Million 1st to 6th batches of released allocation while six (6) additional projects in the P711.025 Million 7th batch are for bidding and 15 others with plans and programs of work for approval. The project involves the construction of flood control wall with an elevation of 13.5 lineal meter for approximately 3.2 km stretch along Meycauayan River in Valenzuela City to prevent entry of flood waters during high tide and heavy flows, construction of flood control wall at elevation 13.5 m for approximately 9.0 km stretch along Palasan and Meycauayan Rivers in Obando, Bulacan to prevent entry of flood waters during high tide and heavy flows including storm surge from Manila Bay, and the desilting of Meycauayan River in Obando, Bulacan to improve conveyance capacity as well as improvement of riverwall. The project involving the rehabilitation of Catmon Creek, and riverwall along Malabon-Tullahan River, and construction of pumping stations and floodgates under the P600 Million KAMANAVA 118

Project-Phase I has an accomplishment of 86.34 percent for the seven (7) projects included in the initial releases while three (3) projects are for bidding and 22 with plans/program of work for approval. DPWH has already accomplished 98.73 percent of works for the P211 Million Manila Bay Seawall Project which involves the strengthening of existing seawall, construction of floodgates (Remedios and Salas) and repair/rehabilitation of Luneta Pumping Station and construction of breakwater. About 91 percent accomplishment was posted under the P222.5 Million Upper Marikina River Improvement Project at Nangka River with four (4) of its six (6) component projects which involve construction of reinforced concrete slope protection, parapet and gravity completed. Dredging activities at Marikina River and Mangahan floodway to hasten water flow were also completed at a cost of P150 Million while the construction of slope protection along Cainta and Taytay Rivers under the East Side of Mangahan Floodway Project was also completed. Dredging of Labangan Channel in Hagonoy Bulacan is on-going while the designs and plans for permanent works for breaches in the San Fernando-Sto Tomas Minalin Tail Dike is undergoing review. (DPWH-PID) - See more at: http://news.pia.gov.ph/index.php?article=2131384678291#sthash.5wjHKXdw.dpuf

119

120

121

http://www.jumbodumbothoughts.com/2013/08/on-travelling-in-metro-manilafloods.html 122

http://www.gov.ph/2013/06/19/dpwh-report-flood-management-master-planfor-metro-manila-and-surrounding-areas/

123

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin 1. Natutukoy ang maagap at wastong pagtugon sa mga panganib na madalas maranasan ng sariling rehiyon II. Paksa Aralin:12 Maagap at Wastong Pagtugon sa mga Panganib na Madalas Maranasan ng Sariling Rehiyon Kagamitan:Mga larawan ng mga sakuna na dulot ng kalikasan, manila paper, krayola, mapa ng NCR AP TG pp.1-4 Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2 K to 12 - AP3LAR-Ig-11.2 III. Pamamaraan A. Balik-Aral: Pag-usapan muli ang epekto ng pag-ulan at pag-apaw ng ilog TUllahan sa Valenzuela.Paabo tumutugon ang pamahalaang local ditto. B. Panlinang na Gawain A. Panimulang Gawain Alamin Mo 1. Paglalahad ng mga mag-aaral ng mga larawan ng mga kalamidad na naganap sa kanilang lalawigan o rehiyon at sa ibang rehiyon. Idikit ang mga larawan ayon sa tamang hanay. KALAMIDAD NA NAGANAP SA AKING LUNGSOD

KALAMIDAD NA NAGANAP SA IBANG LUNGSOD

NCR – pagbaha noong Bagyong Ondoy /Glenda

Pag-apaw ng Marikina River at iba pang ilog/creek sa Metro Manila

Tanong: Ano ang napansin ninyo sa mga sakunang naranasan natin sa ating lungsod at mga karatig na lungsod sa Metro Manila? Ano ang pagkakatulad ng mga sakunang naganap sa ating lungsod at ibang lungsod? Ano naman ang pagkakaiba? 124

Bakit may pagkakaiba at pagkakatulad ang mga sakunang nagaganap sa iba’t ibang lungsod sa ating rehiyon? B. Paglalahad ng Aralin Basahin ang ulat ng Manila Times sa nakaraang bagyong Glenda at ang epekto nito sa Metro Manila sa mga bata at isalin sa wikang Filipino.

Typhoon Glenda shuts down Metro Manila July 16, 2014 10:46 pm

by Anthony Vargas, Robertzon Ramirez, PNA and AFP

A flimsy umbrella provides no protection to a father and his daughter running to an evacuation shelter at the height of the typhoon early Wednesday.

TYPHOON Glenda, the first strong typhoon to hit the Philippines this year, shut down Metro Manila when it slammed into Luzon on Wednesday, leaving a trail of death and destruction and forcing hundreds of thousands to evacuate. At least 14 people were reported dead, two of them in Metro Manila. Some of the victims were crushed to death by falling trees and electric posts. The National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC) said three persons died in Cavite and three in Quezon—a pregnant mother and her two children who were killed when a wall collapsed on them while they were sleeping. The NDRRMC added that 33,802 families were forced to evacuate nationwide. Six areas were placed under a state of calamity—Albay, Camarines Norte, Camarines Sur, Cavite, Gumaca town (Quezon) and Muntinlupa City (Metro Manila). The typhoon’s ferocious winds tore roofs off houses, overturned cars and ripped trees out of the ground in the megacity of Manila, as well as remote fishing villages hundreds of kilometers away. Rammasun (Glenda’s international codename), which in Thai means “God of Thunder,” roared in from the Pacific Ocean with wind gusts of about 250 kilometers an hour and smashed into poor fishing communities on Tuesday night.

125

The eye of the storm just missed Manila, home to more than 12 million people, but the huge winds and bursts of heavy rain brought the city to a virtual standstill. Power in many areas, including the business district of Makati City (Metro Manila), was cut just after dawn as branches were torn off trees and electricity lines snapped. The winds also tore down shanty homes in slum areas where hundreds of thousands of people live along Manila Bay. “Our house was destroyed and we lost many of our belongings,” housewife Dayang Bansuan said as she rested in a school that had been turned into an evacuation center for people living in the coastal Manila slums. “We fled our home just before dawn when the water started rising up to our ankles. I was really frightened, they [neighbors] were saying the winds were getting stronger. They were telling us to evacuate.” “I thought I was going to die. I went out to look for gasoline in case we needed to evacuate, but it was a mistake,” said tricycle driver Pedro Rojas, 35, as he nursed a cut head while sheltering at a town hall on the outskirts of Manila. “My tricycle rolled over twice after I slammed into sheets of rain. It was like hitting a wall… huge tin roofings were flying everywhere.” Normalcy In Malacañang, President Benigno Aquino 3rd ordered the swift clearing and recovery operations in areas affected by the typhoon. Presidential Communications Secretary Herminio Coloma Jr. said Aquino directed the NDRRMC and its local councils to expedite its operations “to ensure an early return to normalcy.” Public Works and Highways Secretary Rogelio Singson said there was minimal flooding in Metro Manila. Coloma said teams from the Metropolitan Manila Development Authority “worked round the clock to clear major roads of debris and fallen electric and cable posts.” Manila Mayor Joseph Estrada also dispatched 26 trucks to clear roads of toppled trees. The typhoon brought little rain in the city but powerful winds toppled trees and power lines that caused blackouts. Coloma said the Department of Trade and Industry fielded teams to ensure that prices of basic goods remain stable.

C. Pgtalakay Anu-anong lungsod ang naapekyuhan ng bagyong Glenda? Anong pinsala ang dulot nito sa mga lungsod? Anu-ano ang mga hakbang ng local na pamahalaan para malutas ang mga suliranin? Anong ahensya ng pamahalaan ang tumututgon sa ganitong kalamidad? (The National Disaster Risk Reduction and Management Council o NDRRMC) D. Pagsasanay 126

Pangkatang Gawain  Pagbatayan ang ulat ng manila Times  Pag-usapan ang pangyayari .  Ihambing ang mga apektadong lungsod  Alin ang madalas manyari sa Valenzuela.  Pag-isipan kung sino ang tumutugon sa mga ganitong suliranin sa sariling lungsod. (Lokal na pamahalaan, Red Cross at Mayor)  Paguulat ng mga pangkat Paglalahat: Maagap at wastong pagtugon ng mga ahensya ng pamahalaan at mga local na pinuno ang isinasagawa s apanahon ng kalamidad sa mga lungsod ng NCR. IV. Pagtataya Isulat kung Tama o Mali. 1. Ang NDRRMC ay ahensyang tumutugon sa mga kalamidad. 2. Ang Mayor o pinuno ng lungsod ay tumutugon din. 3. Walang pumapansin sa mga biktima ng kalamidad. 4. Maagang nililikas ang mga tao sa mga binabahang lugar. 5. Maraming napinsala sa hangin ng bagyong Glenda. V. Takdang-Aralin: Magbasa ng mga balita tungkol sa epekto ng bagyo sa NCR.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin

127

Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng mahahalagang anyong lupa at tubig sa sariling lalawigan at rehiyon II.Paksa: Aralin:10 Paggawa ng mapa na nagpapakita ng Mahahalagang Anyong Lupa sa sariling Lungsod at mga karatig Lungsod Sanggunian: AP TG pp.1-4 K to 12 - AP3LAR-If-10 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ipasabi muli ang mga katangiang pisikal ng mga lungsod sa Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin 1. Ang mga anyong lupa sa rehiyon ng NCR (Malawak na kapatagan ang Metro Manila) 2. Ipatukoy ang 5 samagkakadikit na Lungsod C. Talakayan D. Pagsasanay Pangkatrang Gawain Iguhit ang mapa ng NCR D. Paglalahat Ang bawat lungsod ay sa NCR ay magkakaugnay at magkakadikit ayon s alokasyon nila sa mapa.

IV. Pagtataya Pamantayan 5-naipakikita ang pagkakaugnay ng mga lungsod sa NCR 4- May isang mali lamang 3- May 2 mali 2- May 3 mali 1- Hindi naipakita ang pagkakadikit ng mga lungsod V. Takdang-Aralin Siyasatin at pag-aralang –muli ang mapa ng NCR. Alamin ang mga anyong lupa at tubig na magkakaugnay sa lungsod. 128

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nagagawa ang maagap at wastong pagtugon sa mga panganib II. Paksa

Maagap at Wastong Pagtugon sa mga Panganib na Madalas Maranasan ng Sariling Rehiyon Kagamitan:Mga larawan ng mga sakuna na dulot ng kalikasan, manila paper, krayola, mapang politikal ng bansa Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2 K to 12 - AP3LAR-Ig-11.2 Kagamitan: Manila paper, panulat Integrasyon: Disaster Risk Reduction Management Lesson III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-aral:  Pag-usapan ang nakaraang aralin. B. Panlinang na Gawain 129

1. Pagganyak Ano ang maaring isagaw bago at pagkatapos ng baha? 2. Gawain 1 Pangkatang Gawain Paksa: Maagap at Wastong Pagtugon sa Bagyo at Baha Graphic Organizer: Tree Diagram Estratehiya sa Pag-uulat: Dula-dulaan o News Casting Pumili ng pinuno ng pangkat. Maglunsad ng “Brain Storming” ukol sa maagap at wastong pagtugon sa baha. Gawin ang graphic organizer at ihanda ang dula-dulaan.  Bago Mangyari ang Bagyo at Baha Maghanda ng emergency kit na may laman na pagkain, flashlight, radyong de batirya, kapote at mga damit, gamot. Alamin ang antas na makaranas ng pagbaha sa inyong lugar. Makinig sa balita ukol sa pagbaha sa inyong lugar.  Sa Panahon ng Bagyo at Baha Makinig sa radyo ng balita tungkol sa kalagayan ng pagbaha sa inyong lugar. Huwag lulusong sa baha upang makaiwas sa sakit.  Pagkatapos ng Bagyo at Baha Makinig sa radyo ng balita tungkol sa mga lugar na apektado pa ng baha. Maagap at Wastong Pagtugon sa Bagyo at Baha

Bago Mangyari

Kasalukuyang nangyayari

Pagkatapos Mangyari

1.

1.

1.

2.

2.

2.

3. Pagsasadula 4. Talakayan 5. Paglalahat Ang kahandaan sa bagyo at pagbaha ay dapat isaisip at isagawa. IV. Pagtataya; 130

Lagyan ng Bago, Panahon,Pagkatapos ng bagyo at baha sa unahan ng bawat pangungusapi. ___1. Alamin ang antas na makaranas ng pagbaha sa inyong lugar. ___2. Makinig sa radyo ng balita tungkol sa kalagayan ng pagbaha sa inyong lugar. ___3. Maghanda ng emergency kit na may laman na pagkain, flashlight, radyong de batirya, kapote at mga damit, gamot. ___4. Makinig sa radyo ng balita tungkol sa mga lugar na apektado pa ng baha. ___5. Huwag lulusong sa baha upang makaiwas sa sakit. V. Kasunduan: Alamim ang gagawin sa panahon ng lindol.

131

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nagagawa ang maagap at wastong pagtugon sa mga panganib II. Paksa

Maagap at Wastong Pagtugon sa mga Panganib na Madalas Maranasan ng Sariling Rehiyon Kagamitan:Mga larawan ng mga sakuna na dulot ng kalikasan, manila paper, krayola, mapang politikal ng bansa Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2 K to 12 - AP3LAR-Ig-11.2 Kagamitan: Manila paper, panulat Integrasyon: Disaster Risk Reduction Management 132

III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga dapat gawin bago, sa panahon at pagkatapos ng bagyo at baha. B. Panlinang na Gawain Pagganyak:Anong kalamidad pa ang maaaring maranasan sa Metro Manila? Gawain 1 Pangkatang Gawain Paksa: Maagap at Wastong Pagtugon sa Lindol Graphic Organizer: Concept map Estratehiya sa Pag-uulat: News Casting Pumili ng lider ng pangkat. Maglunsad ng “Brain Storming” tungkol sa maagap at wastong pagtugon sa Lindol. Gawin ang graphic organizer at ihanda ang news casting sa pag-uulat.  Paghahanda sa Lindol 1. Maghanda ng emergency kit na may laman na pagkain, flash light, radyong de batirya, pito at mga damit, gamot. 2. Makilahok sa mga earthquake drills.  Sa Panahon ng Lindol 1. Isagawa ang “Duck, Cover and Hold.”  2.Iwasan ang pagkataranta (panic). Pagkatapos ng Lindol 1. Mabilis at maayos na lumabas ng gusali o bahay. 2. Siguraduhing ligtas ang gusali o bahay bago pumasok ulit dito. MAAGAP AT WASTONG PAGTUGON SA LINDOL BAGO ANG LINDOL

HABANG LUMILINDOL

PAGKATAPO S NG LINDOL

Pag-usapan ito sa pangkat C. Pag-uulat ng mga pangkat at pagtalakay sa paksa D. Paglalahat: 133

Malawak na panganib ang maaring idulot ng pagyanig ng lindol sa kaya dapat isagawa ang ibayong pag-iingat. IV. Pagtataya Isulat ang kung gagawin bago, panahon o pagkatapos ng lindol ____1.Isagawa ang “Duck, Cover and Hold.” ____2. Makilahok sa mga earthquake drills. ____3. Mabilis at maayos na lumabas ng gusali o bahay. ____4. Maghanda ng emergency kit na may laman na pagkain, flash light, radyong de batirya, pito at mga damit, gamot. ____5. Siguraduhing ligtas ang gusali o bahay bago pumasok ulit dito. V. Takdang-Aralin Alamin ang mga gawiang pangkaligtasan sa panahon ng pagguho ng lupa sa matataas na bahagi ng lungsod/mga lungsod sa NCR.

134

135

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nagagawa ang maagap at wastong pagtugon sa mga panganib II. Paksa

Maagap at Wastong Pagtugon sa mga Panganib na Madalas Maranasan ng Sariling Rehiyon Kagamitan:Mga larawan ng mga sakuna na dulot ng kalikasan, manila paper, krayola, mapang politikal ng bansa Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2 K to 12 - AP3LAR-Ig-11.2 Kagamitan: Manila paper, panulat Integrasyon: Disaster Risk Reduction Management III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga dapat gawin bago, sa panahon at pagkatapos ng lindol. B. Panlinang na Gawain Pagganyak: Anong kalamidad pa ang maaaring maranasan sa Metro Manila amilban sa lindol? Pangkat 3: Paksa: Maagap at Wastong Pagtugon sa Pagguho ng Lupa, Graphic Organizer: concept map Estratehiya sa Pag-uulat: Dula-dulaan Pumili ng lider ng pangkat. Maglunsad ng “Brain Storming” tungkol sa maagap at wastong pagtugon sa pagguho ng lupa. Gawin ang graphic organizer at ihanda ang dula-dulaan sa pag-uulat.  Bago ang pagguho ng Lupa Tukuyin ang mga lugar na mataas ang posibilidad ng pagguho at iwasang magtayo ng anumang istruktura rito. Maging alerto kung nakaroon ng lindol o kaya ay malakas at matagal na pagulan na maaring maging sanhi ng pagguho Gumawa ng maayos na plano sa paglikas kung gumuho ang lupa.  Sa Panahon ng pagguho ng lupa Agad na lisanin ang lugar patungo sa mas mataas na pwesto. 

Pagkatapos ng pagguho ng lupa Makinig sa balita tungkol sa naganap na kalamidad 136

Lumayo muna sa lugar na gumuho dahil baka may kasunod pang pagguhong mangyari Magpatulong sa mga rescuers kung may nangangailangan ng tulong sa gumuhong lupa. Maagap at Wastong Pagtugon sa pag-guho ng Lupa

Bago ang pagguho ng lupa u

a

Panahon ng Pagguho ng lupa

Pagkatapos ng pagguho ng lupa Pag-uulat ng mga Pangkat Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat na makapag-ulat. Paglalahat Anong paghahanda ang dapat gawin bago ang kalamidad? Habang may kalamidad? Pagkatapos ng kalamidad? IV. Pagtataya Isulat ang kung gagawin bago, panahon o pagkatapos ng pagguho ng lupa. ____1. Maging alerto kung nakaroon ng lindol o kaya ay malakas at matagal na pag-ulan na maaring maging sanhi ng pagguho ____2. Agad na lisanin ang lugar patungo sa mas mataas na pwesto. ____3. Lumayo muna sa lugar na gumuho dahil baka may kasunod pang pagguhong mangyari ____4. Gumawa ng maayos na plano sa paglikas kung gumuho ang lupa. ____5. Magpatulong sa mga rescuers kung may nangangailangan ng Tulong s apagguho ng lupa. V. Takdang-Aralin Alamin ang mga gawiang pangkaligtasan sa panahon ng pagguho ng lupa sa matataas na bahagi ng lungsod/mga lungsod sa NCR.

137

138

Second Grading Agosto 12-13 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Valenzuela Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Pag-usapan ang mga Likas na Yaman at Pangangalaga nito B. Panlinang na Gawain 1. Alamin Mo Pag-usapan kung alamin nila ang pinagmulan ng Valenzuela. 2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng Valenzuela. Paglalahad Mga Bago Naging Lungsod SInaunang Kasaysayan  Bahagi ng malawak na sakahan kasama ang Quezon,Novaliches at Obando, BUlacan.  Napapaligiran ng mga bahagi ng tubig gaya ng Tullahan River na nakarugtong sa Pasig s aTimog at Rio Grande sa Pampanga kaya tinaguriang pulo.  Kabilang sa mga labanan mula pa kay Gobernador –heneral Legazpi kasama ang Tambobong (Malabon at kabundukan ng San Mateo).Isinama sa Catangalan (Mecauayan)  Ipinangalan kay Dr. Pio Valenzuela na kasapi ng katipunan  Noong Hulyo 21,1960 ay hinati ni Pangulong Carlos P. Garcia sa 2 ang bayan ng Polo .nanatiling Polo ang bandnag silangan at Valenzuela hango s angalan ni Dr. Pio Valenzuela ang kanluran.  Pagkatapos ng kulang-kulang 3 taon , pinag-isa muli ang 2 bayan na sakop nan g lalawigan ng BUlacan ayon sa Executive OrderNo.46 ni

139

Pang. Diosdado macapagal noong Setyembre 11, 1963. Ang Polo nman ay nagging municipalidad.  Ang P.D. No. 824 nilikha ang Metropolitan Manila o Klakhang Maynila at inalis sa Bulacan ang Valenzuela .Mula noon bumilis ang pag-unlad ng Valenzuela.  Pebrero 14, 1998 pinirmahan ni pang. Fidel V. ramos ang pagsasagawang Pinakamaunlad na Lugar ang municipalidad ng Valenzuela  Setyembre 7, 2110 pinirmahan ang Nobyembre 7 na siyang Araw ng pagkatatag ng Valenzuela. Ang Valenzuela ay ganap na naggng Lungsod noong Pebrero 14, 1998.  Kinilala ang Nobyembre 7 na Araw ng Valenzuela dahil ito ang makasysayang araw na nahiwalay sa Lalawigan ng Bulacan ang Valenzuela. Pagtalakay 1. Ano ang uang pangalan ng Valenzuela ? 2. sa anong lalawigan ito kabilang? 3. Kanino ipinangalan ang Lungsod ng Valenzuela? 4. Kailan nagging ganap na Lungsod ito? 5. Anong uri ng Lungsod na ang Valenzuela? Pagsasanay: Pangkatang gawain Magtala ng 5 mg akatangang naglalarawan sa lungsod ng Valenzuela. Iulat sa klase kung bakit napili ang mga katagang iyon. Paglalahat Ang Valenzuela ay isang lungsod sa Metro Manila rehiyon ng NCR na maunlad at masigla ang ekonomiya. Pagtataya: Lagyan ng Tama ang mga pahayag na tumutukoy sa mga pangyayari sa Valenzuela. Mali kung hindi. ______1. Dating sakop ng BUlacan ang Valenzuela. ______2. Polo ang dating pangalan nito. ______3. Ibinalik sa Nobyembre 7 ang Araw ng Valenzuela dahil ito ang araw na nahiwalay ang municipalidad sa Bulacan. _____4. Pebrero 14, 1998 naging ganap na Lungsod ang Valenzuela. _____5. Hindi pa rin maunlad ang Valenzuela. Takdang- Aralin Maghanap ng larawan ng isa mga makasaysayang lugar saValenzuela.

140

Teacher’s Reference Information Early History

141

Valenzuela’s long and colorful history dates back to the pre-colonial era, and traces the city’s evolution from a rural provincial town to a vibrant city, as well as its important role in the development of northern Metro Manila. Prior to Spanish rule, and for centuries before Valenzuela’s urbanization, the city was located in a flourishing agricultural and fishing town, and part of a large land area that included parts of present-day Quezon City, Novaliches, and Obando, Bulacan. Several bodies of water bound the area—the Tullahan River, which connects to the Pasig River on the south, and a number of connecting rivers, including the Rio Grande de Pampanga on the north. Because of the unique geography of the area, early inhabitants considered it as a separate island or "pulo", which became the area’s namesake until it was changed to the more Hispanic "Polo" during colonial rule. A call to arms For a long time, the early settlers of Polo resisted Spanish rule, taking part in a series of epic battles against the Spanish forces of Miguel Lopez de Legazpi. The Spaniards were dead set on conquering Rajah Sulayman’s Maynila kingdom, which included Polo, Tambobong (now Malabon City), and the mountains of San Mateo. In the infamous Battle of Bangkusay on June 3, 1571, Sulayaman enlisted local warriors and seafarers from his kingdom and neighboring Bulacan province, and battled the Spaniards. Sulayman's forces were vanquished, with the Maynila king killed in battle. After destroying Sulayman's army and forging friendly ties with Rajah Lakandula, the Spaniards captured Maynila and its neighboring towns, including Polo. The vast sitio was then incorporated into the township of Catangalan (now Meycauayan) in the Bulacan alcaldia. The first revolution Seventeen years later, local leaders plotted what was considered as the first Filipino revolution against Spain. In 1587, the Cabeza de Barangay of Catangalan, Tassi Bassi, and Polo Chief Felipe Salonga joined the revolutionary forces of Magat Salamat, in an alliance dubbed as the Tondo Conspiracy of the Maharlikas. This planned insurrection included kin-related noblemen, or maharlikas, who were based in Tondo, Polo, Pandacan, Candaba, Taguig, Misil, Caranglan, Navotas and other localities in Manila. However, an informant leaked the secret to the Spaniards, unraveling the plot and quelling the uprising. Interestingly, history would unwittingly repeat itself three centuries later, when Andres Bonifacio established the Katipunan; this revered movement was also discovered and quashed by the Spaniards. And just like the Tondo Conspiracy, the Katipunan revolution was also supported by the local inteligencia and political leaders, including Dr. Pio Valenzuela, whom the present-day Polo is named after. An independent town After the Spaniards established the Manila archdiocese on August 14, 1595, the friars who had set up churches in Catangalan called for further division of the vast town, to enhance efforts to convert locals into the Catholic faith.

142

In 1623, Spanish Governor-General Alonso Fajardo de Entenza ordered the separation of sitio Polo from Catangalan and its establishment as an independent town. Both of these towns, however, still fell under the Bulacan alcaldia. From the time of its establishment, the town of Polo served as a Spanish garrison, friar hacienda, and political settlement. The first Polo Cabeza de Barangay was Don Juan Monsod, who worked with Spanish friar Juan Taranco to make the separation from Catangalan possible. Taranco operated the parish of San Diego de Alcala, and the church stood in what is present-day Barangay Poblacion, the center of the old town of Polo. The ruins of the church that remain today—the belfry and entrance arch—serve as a reminder of the long and rich history of the town, and a relic of a bygone era. Philippine Revolution

A narrative of Valenzuela's history would not be complete without an overview of the Philippine Revolution against Spain, because the man whom the city is named after was one of the key players in the uprising. It was, in fact, this man's significant role in the revolution that made him the fitting choice to be the town's namesake. Pio Valenzuela was born to parents Francisco Valenzuela, a Polo kapitan mayor, and Lorenza Alejandrino. After years under his parents' tutelage, Valenzuela enrolled at the Colegio de San Juan de Letran for his basic education and eventually entered the A La Real Universidad de Santo Tomás de Aquino (University of Sto. Tomas), where he became a Licenciado en Medicina in 1895. While Valenzuela would go on to become a full-fledged and successful physician, fate had already presented him with a parallel, yet starkly different path to take. In 1892, in only his sophomore year at the UST College of Medicine, Valenzuela joined a secret organization that aimed to put an end to Spanish rule. This covert group eventually transformed into the most significant revolutionary movement in Philippine colonial history: the Katipunan. A life made revolutionary Valenzuela played an ever-increasing role in the Katipunan’s operations, being part of the organization’s triumvirate or the dreaded Camara Negra (Black Chamber), together with founder and Supremo Andres Bonifacio and strategist Emilio Jacinto, and serving as the group’s physician-general. This triumvirate, along with the Supremo’s brother Procopio Bonifacio, formed the central Katipunan Council, which decided on strategy and policy for the revolutionary group. Dr. Valenzuela edited the Katipunan publication Kalayaan, whose maiden issue was published in January 1896. The Kalayaan would only see one more published issue however, after Spanish authorities uncovered the Katipunan’s existence. Taking up arms Valenzuela became famous and controversial when he was tasked by the Katipunan to smuggle arms from Japan. During a general meeting on May 1, 1896 in Pasig, Valenzuela proposed to solicit contributions for the cause. The Katipunan approved Valenzuela's proposal,

143

on the condition that Jose Rizal, the foremost figure in the reform movement, endorse their revolt against Spain. A fateful meeting With his orders, Valenzuela departed for Dapitan, Zamboanga del Norte, on board the ship Venus with two other companions to visit the exiled reformist on June 15, 1896. In his memoir, Valenzuela said Rizal told him that no revolution against Spain should commence not until the support of wealthy Filipinos is secured and sufficient arms were acquired. Upon his return to Manila, many Katipuneros sought Valenzuela for Rizal's reply. As the results of his "secret mission" had become more talked about, the risk of alerting Spanish authorities ran greater and greater. Because of this, Bonifacio advised Valenzuela to stay off the streets and go into hiding. He moved from house to house, continuing to practice his profession under assumed names and disguises. The Katipunan unmasked A day after the Spaniards confirmed the existence of the Katipunan on August 19, 1896 and rounded up and imprisoned Filipinos they suspected as members of the revolutionary movement, Valenzuela fled to Balintawak. Because of the Spanish clampdown, Bonifacio declared armed revolution against Spain on August 29, 1896 in the Cry of Pugadlawin in Caloocan. This led to a series of attacks in Manila, including those in Mandaluyong, Marikina, Makati, Pandacan, Pateros, Sampaloc, Santa Ana, and Taguig, with Bonifacio personally leading the charge in San Juan del Monte. However, due to the lack of arms and local support from influential Filipinos, these battles were lost by the end of August—just as Rizal had feared. Valenzuela availed an offer of amnesty from the Spanish government and surrendered on September 1, 1896. He was exiled in Spain, where he was tried and imprisoned. For the next two years, Valenzuela found himself detained in several prisons: in Madrid, Malaga, Barcelona, and at a Spanish outpost in Africa. The revolution falls While Valenzuela was incarcerated, Bonifacio's revolution endured for another nine months. Their noble cause was dealt a severe blow, when Jose Rizal was executed on December 30, 1896 in Bagumbayan, Manila, for his alleged ties to the revolutionary forces. The already waning strength of the Katipunan was further dampened by infighting between the Filipino leaders themselves, with Bonifacio becoming one of the casualties. The Supremo of the Katipunan was executed on May 10, 1897 after refusing to recognize the revolutionary government of Emilio Aguinaldo, whom he accused of conspiring with the Spanish authorities to end the revolution. Aguinaldo entered into a truce with the Spanish to end the revolution and place his government in exile in Hong Kong, in exchange for general amnesty and monetary indemnity. A new regime, a new path

144

Aguinaldo pursued his cause while in exile. On May 1898, when American naval troops defeated the Spanish armada in the Battle of Manila Bay, US Admiral George Dewey brought Aguinaldo back to Manila and re-energized his cause to establish a Philippine republic. But the Americans did not recognize Aguinaldo's government and in turn colonized the Philippines. Japanese Occupation During World War II, the Japanese invaded Polo without resistance. And while the period can, from the surface, be considered as prosperous and cooperative with the new rulers, this came about due to immense fear of reprisals from Japanese forces. The area became a place of unfathomable terror, as Japanese soldiers murdered countless Filipino civilians. In spite of the constant fear and danger, Polo, true to its history of revolting against oppression, became a home ground for Makapilis (Makabayan Katipunan ng mga Pilipino), masked informers of guerillas fighting against Japan. On December 10, 1944, the Japanese massacred 100 males from Polo and neighboring Obando suspected of rebellion. These males, which included Polo Mayor Feliciano Ponciano, were herded onto the municipal building from the early morning until the late afternoon, where they were tortured to death. When liberation came, almost half of the town was razed after approaching American and Filipino forces torched and shelled houses and other structures, including the 300-year-old San Diego de Alcala church, which they believed to have Japanese occupants. With the war over, the townsfolk of Polo heaved a collective sigh of relief, and the rebuilding of the town went underway. In less than two decades, the signs of recovery and progress began to show. Modern History From Polo to Valenzuela On July 21, 1960, President Carlos P. Garcia signed Executive Order No. 401, which divided the town of Polo into two. The eastern side retained the name Polo, while the western side would become a new town, bearing the name of its most famous son--Dr. Pio Valenzuela. Less than three years later, these two towns would once again merge, as Executive Order No. 46, signed by President Diosdado Macapagal on September 11, 1963, paved the way for Polo being annexed to Valenzuela, now a municipality. During that time, the reunited towns were still part of the province of Bulacan. But in 1975, owing to the rapid growth of the Greater Manila Area in terms of population, the social and economic requirements of the early seventies, and Valenzuela's proximity to the GMA, Presidential Decree Number 824 was issued on November 7. P.D. No. 824 created the Metropolitan Manila Commission and led to the separation of the Municipality of Valenzuela from the Province of Bulacan. As part of the Greater Manila Area, Valenzuela's economy flourished and its population swelled significantly.

The Dawn of a Vibrant City The social and political upheavals of the seventies and early eighties did not dampen the pulsating economy of the Municipality—it was, in fact, a golden age in the History and Culture of Valenzuela when businesses and industries in the Municipality grew rapidly.

145

In 1986, a new socio-political order swept the entire country. The four days of the EDSA People Power Revolution were marked by an outpouring of love, anger, hysteria and courage by a people fighting for change and renewal. The restoration of democracy in the country also brought about a paradigm shift in national and local government relations. The passage of the Local Government Code in 1991 unlocked the repressed energies of local communities, as the Code provided genuine and meaningful autonomy to enable local governments to attain their fullest development as self-reliant communities. It was during this time that Valenzuela began charting its own destiny and moved the local economy into the direction it chose. On February 14, 1998, then President Fidel V. Ramos signed the Republic Act No. 8526, converting the Municipality of Valenzuela into a highly-urbanized city, making the once rural fishing town the 12th City in Metro Manila and the 83rd in the Philippines. The Municipality of Valenzuela, the gateway to the north, is now Valenzuela City—one of the country's premiere business and industrial centers.

Araw ng Valenzuela On September 27, 2010, an Ordinance was signed declaring November 7 as the new Valenzuela Foundation Day, or "Araw ng Valenzuela." This date holds great significance to the city and its people. While Valenzuela's cityhood was declared on February 14, 1998, and July 2, 1960 marked the date when the town became Dr. Pio's namesake, it was on November 7, 1975 that Valenzuela first rose on its own feet as a municipality separate from Bulacan. But more importantly, November 7 marks the historical birthday of Valenzuela, as a rural town given the name Polo during the Spanish Era. It was on November 7, 1621, 377 years before Valenzuela became a city, that the very first parochial signature was recorded recognizing Polo's township. This date marks the birth of Polo, the once sleepy town we now know as the vibrant city of Valenzuela, a fact confirmed and established by Ordinance No. 03 Series of 2010. Thus, November 7 is now declared as "Araw ng Valenzuela," a special day to celebrate the city's rich history and culture, its people, and its rise to urban progress.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Valenzuela Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Balik-Aral: Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain 146

A. Panimulang Gawain Alamin Mo 3. Paghambingin ang mga datus Paglalahad ng Aralin Pag-uulat ng mga pangkat sa natalang datus. Paghahambing ng laki, lokasyon at populasyon IV. Pagtataya Lagyan ng tsek(/) ang tamang tala at ekis (X) ang mali. Batay sa Mapa ng NCR ____1. Ang Valenzuela ay mas maraming tao kaysa Maynila. ____2. Mas malawak ang lupain ng Lungsod ng Quezon kaysa Valenzuela City. ____3. Mas malawak naman ang lupain ng Valenzuela kaysa Malabon. ____4. Maunlad ang kalakalan ng lungsod ng Valenzuela gaya ng Quezon City. ____5. Ang Makati ang may pinakamatatayog na istruktura. V. Takdang-Aralin: Magdikit ng mga larawang nagpapakita ng mga istruktura sa 3 mga lungsod ng NCR. 1. Magpatala ng mga Lungsod na malapit sa Valenzuela 2. Ipatala ang laki, lokasyon at populasyon na matatagpuan sa datos ng mapa ng NCR. Lungsod

Populasyon

Laki

Istruktura

147

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Nakabubuo ng timeline ng mga makasaysayang pangyayari sa rehiyon sa ibatibang malikhaing paraan II.Paksa: Aralin:10 II. Paksa Paksa: Paggawa ng Timeline ng Makasaysayang pangyayari sa mga Lungsod sa NCR Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.2 Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon K to 12 - AP3LAR-IIb-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR/kard ng mga nakatalang kasaysayan ng bawat lungsod Timeline sa tsart III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ipasabi muli ang mga naitalang datus sa laki, populasyon at istrutura ng mga Lungsod sa NCR. B. Panlinang na Gawain Alamin 1. Anu-ano kaya ang mahahalagang kasysayang naitala sa bawat lungsod? 2. Ipamahagi ang mga kards kung saan nakatala ang mga makasaysayang pangyayari sa bawat lungsod. Paglalahad  Ipakita ang halimbawa ng timeline ng maksaysayang pangyayari sa Valenzuela.

148

Pangkatang Gawain Paglikha ng sariling timeline ng nakatalang lungsod sa kard C. Talakayan D. Paglalahat Ang bawat lungsod ay sa NCR ay ay may kanya-kanyang makasaysayang pangyayari. IV. Pagtataya Pamantayan 5-Naipakikita nang wasto at malinaw ang mga pangyayari sa timeline ng nakatalang Lungsod sa card 4- May isang mali lamang 3- May 2 mali 2- May 3 mali 1- Hindi naipakita ang mga maksaysayang pangyayari sa lungsod V. Takdang-Aralin Gumawa ng Graphic Organizer na nagpapakita ng kasysayan ng Valenzuela.

149

150

Agosto 18-22 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod Quezon Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Balik-aralan ang pinagmulan ng Valenzuela City at mga mahahalagang pets ata pangyayari s apagkabuo nito. B. Panlinang na Gawain 1. Alamin Mo Ano kaya ang pinagmulan ng Quezon City? 2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng Quezon . Paglalahad SInaunang Kasaysayan 151

Binubuo ng maliliit na bayan San Francisco del Monte, Novaliches at Balintawak. Sa Bahay ni Tandang Sora sa Pugad Lawin ngayon ay Bahay Toro project 8 nagpupulong sila Andres Bonifacio noon panahon ng Katipunan, .  Binili ni Pangulong Quezon para sa pabahay ng mga nasa middle class na mga Pilipino ang Barrio Obrero mula sa pamilya Tuazon ngayon ay naging Quezon City.  Ipinasa ng National Assembly of the Philippine Commonwealth ang Commonwealth Act 502 na kilala sa tawag na Charter ng Quezon City sa nais ipalit na pangalan na Balintawak ginawa itong Quezon City hango sa pangalan ni Pang. Manuel L. Quezon.  Pagkatapos ng Digmaan ay ipinasa ang Atas ng Pangulo o PD333 at isinama sa Quezon City at naging hangganan nito ang Caloocan,ang mga sumusunod na lugar Baesa, Talipapa, San Bartolome, Pasong Tamo, Novaliches Poblacion, Banlat, Kabuyao, Pugad Lawin, Bagbag, Pasong Putik na dating sakop ng Novaliches  Ito din ay napakaunlad at pinakamalaking lungsod sa Metro Manila rehiyon ng NCR. Pagtalakay 1. Ano ang unang pangalan ng QC ? 2. Kanino ipinangalan ang Lungsod ng Quezon? 3. kanino binili ni Pang. Quezon ang lupain ng QC? 3. Saan nagtitipon sila Bonifacio noon? 4. Anong uri ng Lungsod na ang Quezon City? Pagsasanay: Pangkatang gawain Magtala ng mga katagang naglalarawan sa QC Iulat sa klase kung bakit napili ang mga katagang iyon. Paglalahat Ang Quezon City ang pinakamalaki at isa sa pinakamaunlad na lungsod sa Metro manila rehiyon ng NCR. Pagtataya: Lagyan ng Tama ang mga pahayag na tumutukoy sa mga pangyayari sa Valenzuela. Mali kung hindi. ______1. Barrio Obrero ang dating ngalan ng QC.. ______2. Sa Pugad Lawin ngayon ay Bahay Toro Project 8 nagpupulong sila Bonifacio. ______3. Isinama sa QC ang ibang lugar ng Novalichez kaya lumaki at lumawak ito. _____4. Mahina ang kalakalan sa QC. _____5. Pinalitan ng Quezon City ang ngalan ng QC hango sa ngalan ni pang. Quezon. Takdang- Aralin Maghanap ng larawan ng isa mga makasaysayang lugar sa QC   

152

153

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Quezon City Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain A. Balik-Aral: Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Quezon Paghambingin ang mga datus Ng Lungsod ng Valenzuela at QC Pag-uulat ng mga pangkat sa natalang datus. 154

Paghahambing ng laki, lokasyon at populasyon Paglalahat Ang QC ay isa sa pinakamaunlad na lungsod sa Metro Manila IV. Pagtataya 1-3 Magtala ng halimbawa ng Shopping Malls sa QC 4-5 Mga TV networks V. Takdang-Aralin: Magdikit ng mga larawang nagpapakita ng mga istruktura sa QC

155

Ekonomiya ng QC B. Panlinang na Gawain Alamin Mo     

Maraming shopping malls sa Farmer’s Plaza, Sm, Trinoma Araneta Center at iba pa Maraming Networks ng telebisyon: GMA, ABS-CBN, TV5, Ch,9 at 4 Cellular Networks MRT Edukasyon Maraming paaralan sa QC Ilan sa mga ito ay University of the Philippines Diliman at Ateneo de Manila University,OLFU,FEU at AMA.

Lungsod

Populasyon

Laki

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin 156

Istruktura

Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Caloocan Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Anu-ano ang mga sikat na malls at TV networks sa QC? B. Panlinang na Gawain Alamin Paglalahad  Ang salitang Caloocan ay mula sa Tagalog na salitang ugat na look; kalook-lookan (or kaloob-looban) na ibig sabihin kaloob-looban na lugar". Ito ang hangganan ng maraming lungsod gaya ng Quezon City, Manila, Malabon, Navotas, Valenzuela and San Jose del Monte sa Hilaga. Dating kabilang ito sa lalawigan ng Rizal hanggang 1975. Pinagmulan ng Caloocan City  Nahahati ito sa magkahiwalay na bahagi sa Hilaga at Timog bahagi  Sa Timog ang mga barangay na malapit sa Manila, Malabon ,Valenzuela at QC sa Hilaga naman ang mas malapit sa Bulacan mas malawak ang bahaging ito.  Mayroon itong 188 barangay  Dahil sa R.A.333 ang mga baryo ng Baesa, Talipapâ, San Bartolomé, Pasong Tamó, Novaliches, Banlat, Kabuyao, Pugad Lawin, Bagbag, Pasong Putik, na dati sakop ng Novaliches ay kinuha mula saupain ng Caloocan kaya nahati ito sa magkakahiwalay na lokasyon Pangkatang Gawain Gawan ng maikling buod o salaysay ang pinagmulan ng Lungsod ng Caloocan. C. Talakayan D. Paglalahat Ang lungsod ng Caloocan ay nahati sa dalawang bahagi ang Timog na malapit sa Manila, Valenzuela at Malabon at ang Hilaga na malapit sa Bulacan. Ito ay isa ding maunlad na lungsod na may 188 barangay. IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong. 157

1. Sa anong salita nagmula ang pangalan ng Caloocan? 2. Ilang bahagi ito nahati? 3. Ilang barangay mayroon ito? 4. Saan malapit ang timog na bahagi? 5. Saan malapit ang hilagang bahagi? V. Takdang-Aralin Gumawa ng Graphic Organizer na nagpapakita ng kasysayan ng 3 Lungsod na tinalakay na. Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Caloocan City Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain A. Balik-Aral: Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Calocan City B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Katulad ng mga lungsod sa Metro manila maunlad din ba ang Caloocan? Paglalahad ng Aralin  Maraming shopping malls sa Caloocan gaya ng Victory malls, SM , Araneta Center at iba pa.  Maraming pagawaan sa Caloocan City at mga estasyon ng bus  Edukasyon Maraming paaralan sa QC

Agosto 26-29 Araling Panlipunan 7:00-7:40 158

I. Layunin: Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Makati Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral  Valenzuela  QC  Manila B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano kaya ang pinagmulan ng Makati City? 2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng Makati. Paglalahad  KASAYSAYAN NG MAKATI

1470 (Panahon bago dumating ang mga Espanyol) – Ang Makati ay pinamunuan niLakan Tagkan at ng kanyangasawa na si Bouan. Ito ay isang matubig at madamong lugar na kung saan makikita ang pampang ng Ilog Pasig. 1571 – Si Don Miguel Lopez de Legazpi, ang nagtatag ng Maynila at unang Gobernador Heneral ng Pilipinas, angnakatuklas sa Makati. Tinanong ni Legaspi ang pangalan ng lugar sa mga katutubong naninirahan dito noon at dahil sahindi pagkakaintindihan ng mga salita, ito ay di naunawaanng mga katutubo. Itinuro nila ang Ilog Pasig at sumagot ng “makati na, kumakati na” na ang ibig sabihin ay kumakati naang tubig. 1578-1670 – Isang paring pranses sa isang distrito sa Sta.Ana de Sapa ang nagbigay ng pangalang 159

San Pedro deMakati na hango sa kanilang patron. Minsan, tinawag din itong “Sampiro”. 1608 – Ang San Pedro de Makati o Sampiro ay kumikita sapaggawa at pangangalakal ng mga paso o pottery making. 1890 – Ang San Pedro de Makati ay pinagpasiya hangmaging pangunahing bayan ng Maynila. 1900 – Nang matapos ang digmaan ng mga Pilipino atAmerikano, ang Makati ay na sa ilalim ng panguluhan ngmunisipal. Hunyo 11, 1901 – Itinalaga ngPhilippine Commonwealth Act No. 137 ang San Pedro De Makati bilang lalawigan ng Rizal. Makalipas ang dalawang taon, isang administradorang hinirang upang m amahala sa mga Gawain sa komunidad. Pebrero 28, 1914 – Pinalitan ng Philippine Legislature Act No. 2390 ang pangalang San Pedro Makati ng Makati, nasiyang nanatiling pangalan hanggang sa kasalukuyan Pagtalakay 1. Ano ang unang pangalan ng Makati? 2. Sino ang mga pinuno nito? 3. Anong lalawigan ito kabilang? 3. Sino ang nakatuklas sa makati? 4. Saan hango ang salitang Makati? 5. Ano ang ibang tawag sa Makati? Pagsasanay: Pangkatang gawain Magtala ng mga katagang naglalarawan sa QC Iulat sa klase kung bakit napili ang mga katagang iyon. Paglalahat Ang Makati City ang kabisera ng kalakalan sa NCR at isa sa pinakamaunlad na lungsod sa Metro manila rehiyon ng NCR. Pagtataya: Lagyan ng Tama ang mga pahayag na tumutukoy sa mga pangyayari sa Makati. Mali kung hindi. ______1. Pinamumunuan ito ni lakan Tagnan at ang asawang si Bouan ______2. Natuklasan ito ni Miguel Lopez De Legazpi. ______3. Ang Makati ay hango sa salitang Makati na ibig sabihin ay bumabaw na ang tubig sa ilog. _____4. Kasama ito sa lalawigan ng Rizal. _____5. Pinalitan ang San pedro de Makati ng Makati lamang. 160

Takdang- Aralin Maghanap ng larawan ng Makati ngayon.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa 161

Pagbabago sa Makati City Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Pinagmulan ng Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon K-12-AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ekonomiya at mga paaralang kilala sa Valenzuela Caloocan Manila Quezon City B. Panlinang na Gawain Mga negosyo sa Makati Alamin Mo Ang Makati ang pinakamayamang LGU sa bansa Noong 212 mayroong 62,000 rehistradong mga negosyo at mga opisina na Business Process Outsourcing BPO offices in Metro Manila at 1,159 companies sa kasalukuyan at pinakamataas bilang ng Phil. Economic Zone Authority PEZA-accredited IT Parks and Buildings. Ang pamahalaan ng Makati ay hindi nagtataas ng buwis ngunit sobra pa din ang kanilang pondo. Sa loob ng 26 na taon ay tinatamasa nila ang sobrang kita ng lungsod. Dito din matatagpuan ang mga matataas na gusali sa Pilipinas Paaralan  University of Makati City  Ateneo Professional Schools  Mapua Institute of Technology  Asian Institute of Management (AIM)  Lyceum of the Philippines –Makati  Centro-Escolar University Makati  FEU-Makati  Don Bosco Technical Institute  Assumption College  Collegio de sanAgustin  St. Paul College  Our Lady of Guadalupe Minor Seminary  Asia Pacific College Pagtalakay at pagpapahalaga Paglalapat: 162

Anu-anop ang matatagpuan sa Makati? Bakit ito tinawag na Kabisera ng Negosyo o Kalakalan? Paglalahat Ang Makati ang pnakamayamang lungsod sa Metro Manila. Pagtataya 1-3 Magtala ng 3 Paaralan sa Makati 4-6 3 Negosyong makikita dito Takdang Aralin: Magdikit ng larawan nagpapakita ng maunlad ang Makati.

163

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Maynila Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga sumusunod na lungsod: Valenzuela Quezon City Caloocan City B. Panlinang na Gawain Alamin Paglalahad Batay sa Kasaysayan ng Maynila, noong ika-13 siglo, ang sinaunang Lungsod ng Maynila ay binubuo ng mga tindahan at opisinang tagatanggap sa may tabi ng baybayin ng ilog Pasig, na nasa hilaga ng mga makalumang pamayanan. Ang opisyal na pangalan na binigay ng mga Malay sa lungsod ay Seludong o Selurung, na ginamit din sa isang rehiyon sa pulo ng Luzon, at inimumungkahi na ito ang kabisera ng Kaharian ng Tondo. Ang lungsod ay nakilala rin sa pangalan na binigay ng mga pangkat etnikong mga Tagalog, ang Maynila, unang nakilala bilang Maynilad. Ang pangalan ay mula sa salitang nila, isang uri ng halamang mabulaklak na tumutubo sa baybayin ng look, na ginagamit para gumawa ng sabon para sa pakikipagkalakalan; nanggaling ito sa salitang may mila, na may unlaping ma- na tumutukoy kung saan ang isang lugar ay mayroong isang malagong bagay (ang nila ay pwedeng Sanskrit na nila "punong indigo").[1] (Ang sinasabing naging pangalan ng halaman ay nilad ay kathang isip lamang.)[2][3] Ang lungsod ay may humigit sa 100 mga parke na nakakalat sa buong lungsod. Ang Maynila ang naging upuang kolonyal na pamahalaan ng Espanya noong opisyal na pinamahalaan ang mga isla ng Pilipinas ng tatlong siglo simula 1565 hanggang 1898. Noong inokyupa ng Britanya ang Pilipinas, ang lungsod ay 164

pinamahalaan ng Gran Britanya ng dalawang taon simula 1762 hanggang 1764 na naging parte sa Pitong Taong Digmaan. Ang lungsod ay nanatiling kabisera ng Pilipinas sa pamamahala ng pamahalaang probisyonal ng mga Briton, na kumikilos sa pamamagitan ng mga arsobispo ng Maynila at ng Real Audiencia. Nasa Pampanga ang kuta ng mga armadong rebelde laban sa mga Briton. Ang Maynila ay nakilala noong may kalakalang Maynila-Acapulco na tumagal ng tatlong siglo at nakapaghatid ng mga kagamitan simula sa Mehiko papunta ng Timog-silangang Asya. Noong 1899, binili ng Estados Unidos ang Pilipinas sa mga Espanyol at pinamahalaan ang buong arkipelago ng hanggang 1946.Noong ikalawang digmaang pandaigdig, nawasak ang malaking parte ng lungsod. Ang lungsod ay ang pangalawang pinakawasak na lungsod na sumusunod saWarsaw, Poland noong ikalawang digmaang pandaigdig. Ang rehiyon ng kalakhang Maynila ay gumanap na entidad na may kasarinlan noong 1975. 

Isang pandaigdigan lungsod ang Maynila at kilala bilang "Beta+" ayon sa Globalization and World Cities Study Group Pangkatang Gawain

Gawan ng maikling buod o salaysay ang pinagmulan ng Lungsod ng Maynila C. Talakayan D. Paglalahat Ang lungsod ng Maynila ay pinangalanan ng mga malay na Serudong o Serulong at bahagi ng kaharian ng Tondo. Ang Maynila ay hango sa halamang namumulaklak na kung tawagin ay Maynilad. IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong. 1. Sa anong salita nagmula ang pangalan ng Maynila batay sa bigay ng mga Malay? 2. Anong kaharian ito kabilang? 3. Anong bulaklak ang pinanggalingan ng salitang Maynila? 4. Sa anong bansa nakikipagkalakalan ang Maynila ? 5. Anong bansa ang bumili sa bansang Pilipinas kung saan kabisera ang Maynila? V. Takdang-Aralin Gumawa ng Graphic Organizer na nagpapakita ng kasysayan ng Maynila.

165

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Lungsod ng Maynila Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan 166

A. Panimulang Gawain A. Balik-Aral: Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Maynila B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Katulad ng mga lungsod sa Metro manila maunlad din ba ang Caloocan? Paglalahad ng Aralin Mga Paaralan 1. Pamantasang De La Salle –taft Avenue , Manila 2. Pamantasan ng Malayong Silangan (Far Eastern University) Recto 3. Pamantasan ng santo Tomas Espaňa, Manila 4. Kolehiyo ng San Beda MENDIOLA ST., SAN Miguel Manila 5. Institusyong Teknolohikal ng Mapúa –Intramuros 6. UP-Manila 7.Pamantasan ng Lungsod ng Maynila 8. NTC 9, TUP 10. TIP 11. PNU 12. Sta. Isabel College 13. Adamson Mga Negosyo  SM Manila (ibat ibang sangay o branches)  Eisetann  Central Market sa Recto  Divisoria  Mga palengke sa Blementritt/Sta. Cruz at Quiapo  Mga opisina Pagtalakay Paglalahat Ang ekonomiya at edukasyon sa lungsod ng Manila ay maunlad. Pagtataya: Tukuyin ang nakatala sa mga kahon sa organizer. Manila 167

Mga Paaralan

Mga Shopping Malls

1.

1.

2.

2.

3.

3.

Takdang-Aralin: Alamin ang Pinagmulan ng Lungsod ng Makati. Setyembre 1-5 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Malabon Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral  Valenzuela  QC  Manila  Makati B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano kaya ang pinagmulan ng MalabonCity? 2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng Malabon. Paglalahad  KASAYSAYAN NG MAKATI 168

Bagmula s asalitang @labong@ o bamboo shoot. Dating bayan ng Tambobong nito. Ito ay ginawang visita ng Tondo na itinatag ng mga paring Agustinian. - Ang pahayagang La Independencia ay nilimbag sa Malabon sa asilo de Heurfanos isang bahay ampunan noon. na” na ang ibig sabihin ay kumakati naang tubig. 1578-1670 – Isang paring pranses sa isang distrito sa Sta.Ana de Sapa ang nagbigay ng pangalang San Pedro deMakati na hango sa kanilang patron. Minsan, tinawag din itong “Sampiro”. 1608 – Ang San Pedro de Makati o Sampiro ay kumikita sapaggawa at pangangalakal ng mga paso o pottery making. 1890 – Ang San Pedro de Makati ay pinagpasiya hangmaging pangunahing bayan ng Maynila. 1900 – Nang matapos ang digmaan ng mga Pilipino atAmerikano, ang Makati ay na sa ilalim ng panguluhan ngmunisipal. Hunyo 11, 1901 – Itinalaga ngPhilippine Commonwealth Act No. 137 ang San Pedro De Makati bilang lalawigan ng Rizal. Makalipas ang dalawang taon, isang administradorang hinirang upang m amahala sa mga Gawain sa komunidad. Pebrero 28, 1914 – Pinalitan ng Philippine Legislature Act No. 2390 ang pangalang San Pedro Makati ng Makati, nasiyang nanatiling pangalan hanggang sa kasalukuyan Pagtalakay 1. Ano ang unang pangalan ng Malabon? 2. Anong lalawigan ito kabilang? 3. Saang bayan ito isinama? 3. Sino ang Unang mayor nito? 4. Saan hango ang salitang Malabon? 5. Kailan nagging Lungsod ang Malabon? Pagsasanay: Pangkatang gawain Magtala ng mga katagang naglalarawan sa Malabon. Gumamit ng graphic organizer. Iulat sa klase kung bakit napili ang mga katagang iyon. Paglalahat Ang MMalabon City ay kabilang sa Metro Manila isang maunlad na lungsod sa rehiyon ng NCR. 169

Pagtataya: Isulat ang Tama o Mali. ______1. Hango ang malabon sa salitang labong. ______2. Dating ipinisan ito sa Navotas. ______3.Tambobong ang dati nitong pangalan _____4. Kasama ito sa lalawigan ng Rizal. _____5. Si mayor Oreta ang unang pinuno ng lungsod. Takdang- Aralin Maghanap ng larawan nglungsod ng Malabon.

170

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Malabon City Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Pinagmulan ng Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon K-12-AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ekonomiya at mga paaralang kilala sa Valenzuela Caloocan Manila Quezon City 171

K to 12 -

Makati B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Mga negosyo sa Malabon ay pagawaan ng asuka;, sigarilyo, kandila, pagawaan ng isda at katas ng ilang ilang kung saan ang pabango ay ibenebenta sa ibang bansa.Pagawaan ng kakaningaya ng as puto sulot, puto bumbong, sapin-sapin, broas, bibingka and camachile. Kilala ang Nanay’s pancit Malabon.Rosy’s Pancit Malabon ,Pescadores Restaurant at Balsa sa Nigan, isang lumulutang na restaurant na may 350 na upuan. Dito din matatagpuan ang Dolor’s Kakanin. Ang bulungan sa palengke ng Taňong. Paaralan  Araneta Dela Salle University ang sikat na paaralan dito. Pagtalakay at pagpapahalaga Paglalapat: Anu-anop ang matatagpuan sa Malabon? Paglalahat Ang Malabon ay kilala sa ibat ibang industriya at pagkain. Pagtataya 1-3 Magtala ng 3 industriya sa Malabon 4-6 Kilalang pagkain sa Malabon Takdang Aralin: Magdikit ng larawan nagpapakita ng maunlad ang Malabon

172

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Mandaluyong Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga sumusunod na lungsod: Valenzuela Quezon City Caloocan City Makati Maynila Malabon B. Panlinang na Gawain Alamin Paglalahad Nagmula ang pangalan ng Lungsod ng Mandaluyong sa salitang Tagalog na mga daluy. Ito ay batay sa maraming matatangkad na damo na dating tumutubo dito, ang mga damo ay parang dumadaloy sa hangin na ang ibig sabihin ay sentro ng kalakalan na inihalintulad sa produksiyon ng pinaka produkto ng palitan. Ang Mandaluyong ay isang lungsod ng Kalakhang Maynila sa Pilipinas. Pinalilibutan ito ng ilang lungsod tulad ng Maynila, ang kabisera ng bansa na nasa kanluran, ang lungsod ng San Juan sa hilaga, ang lungsod Quezon at lungsod ng Pasig sa silangan, at ang Lungsod ng Makati sa timog. Binansagan ang lungsod bilang "Sawang lungsod ng Pilipinas", "Puso ng Kalakhang Manila", at ang "Isang Kabisera ng mga matitinong Gobyernong di nagsasalubong sa Pilipinas". Matatagpuan ang lungsod ng Mandaluyong sa puso ng kalakhang Maynila. Kabilang sa maraming atraksiyon ng lungsod ang kalahating parte ng lundayang Ortigas, isa sa mga pangunahing sentro ng negosyo at komersyo 173

sa kalungsuran (nasa lungsod ng Pasig ang natitirang hati). Matatagpuan sa lundayang Ortigas ang pangunahing punong-tanggapan ng Asian Development Bank at ang punong tanggapan ng San Miguel Corporation, ang pinakamalaking korporasyon ng bansa. Matatagpuan dito ang SM Megamall, isa sa pinakamalaking shopping mall sa bansa pati na rin ang Shangri-la Plaza Mall at Star Mall. Sa silangan ng Ortigas Center matatagpuan ang Wack-Wack Golf and Country Club, sa hilaga nito matatagpuan ang La Salle Greenhills, isang tanyag na mataas na paaralang panlalaki. Ang estasyong ng MRT sa bulebard ng Shaw na itinuturing din isang mall, maliban na pagiging estayson, ay nagdurugtong ng tatlo pang mga mall (Star Mall, Shangri-La Plaza, at ang EDSA Central). Sa mga nakatira dito, ang lungsod ng Mandaluyong ay laging ginagamit sa mga biro tungkol sa pag-iisip ng isang tao (halimbawa: ang isang tao na may kahinahinalang katayuan ng pag-iisip ay mula sa Mandaluyong). Ito ay marahil ang National Center for Mental Health (Pambansang Senter ng Kalusugan ng Pag-iisip) ay matatagpuan sa lungsod. Matatagpuan din sa Mandaluyong ang "Welfareville", isang malaking pook kung saan laganap ang kahirapan. C. Talakayan D. Paglalahat Ang Mandaluyong City ay isang maunlad na lungsod kung saan matatagpuan ang mga naglalakaihang mga gusali, mga malls at iba pang negosyo. IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong. 1. Sa anong salita nagmula ang pangalan ng Mandaluyong? 2. Anong ospital sa pag-iisip ang matatagpuan dito? 3. Anong lugar dito ang sentro ng negosyo? 4. Anong paaralang panlalaki ang matatagpuan dito ? 5. Anong bansa ang bumili sa bansang Pilipinas kung saan kabisera ang Maynila? V. Takdang-Aralin Gumawa ng Graphic Organizer na nagpapakita ng kasysayan ng Maynila.

174

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Lungsod ng Paraňaque Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain A. Balik-Aral: 175

Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Maynila Valenzuela Malabon Makati Mandaluyong Q.C. B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Paglalahad ng Aralin Ang Parañaque ay itinatag noong 1572, sa kadahilanang ang lugar ay malapit sa dagat, ang mga Paraqueños (Parañaquense) ay nakipagkalakalan sa mga Intsik, Indones, Indians at Malayans. Noong panahong iyon ang pangunahing hanapbuhay ay ang paggawa ng asin, pangingisda, pagtatanim ng bigas, paggawa ng sapatos, paggawa ng tsinelas at paghahabi. Ang komunidad ay pinamumunuan ng cabeza de barangay, isang kanluraning bersyon ng mga lokal na tagapamuno at ang mga principalia bilang mga lokal na aristokrata, isang napaka-matibay na institusyon sa lipunan dahil sila ay ang mga kalimitang gumaganap sa mga pampolitikang posisyon. Sila ay makatwiran at tagapamagitan ng pangangailangan ng mga mga mananakop na Espanyol. Ang edukasyon ay limitado para sa principalia lamang dahil sila lang ang may kakayahang magbayad para rito. Ang naitalang simula ng Palanyag ay nagsimula noong 1580 nang si Fr. Diego de Espinar, isang misyonerong Augustinian, ay hinirang na tagapamahala ng kumbento o relihiyosong bahay ng bayan. Bilang residenteng pari, siya ay nagtatag ng bahay ng misyon doon, na may hurisdiksyon na umaabot hanggang sa Kawit sa lalawigan ng Cavite. Ang Konseho ng Definitors (o konseho ng mga pinuno ng relihiyon order) noong ika-11 Mayo 1580, ay tinanggap ng Palanyag bilang isang malayang bayan. Ang larawan ng patrona ng Palanyag na si Nuestra Señora del Buensuceso, ay dinala sa St. Andrew's Church sa La Huerta noong 1625. Nasasaad sa ilang tala na dahil ang Palanyag ay matatagpuan sa sangangdaan ng Maynila, at ng mga lalawigan ng Cavite atBatangas, naging daan ito para maging importanteng bahagi nang kasaysayan ng Pilipinas ang mga taong-bayan nito. Sa panahon ng pananakop ng mga Intsik na mandarambong na si Limahong noong 1574, ang mga mamamayan ng Parañaque, lalo na yaong mula sa Barangay Dongalo, ay matapang na pumigil sa pag-atake sa Maynila. Ito ay ang kinilala bilang ang "insedente sa Red Sea" dahil sa mga dugo na dumaloy bilang resulta ng pagtatanggol na ginawa ng tao mula sa baryo Sta. Monica, dating pangalan ng barangay. Nang sakupin ng mga Briton ang Maynila noong 1762, ang mga taong-bayan ay muling naging tapat sa mga mananakop na Espanyol, lalo na sa mga Augustinian. Ang pagsalakay gayunpaman ay nagpakita na ang kapangyarihan ng mga Espanyol ay hindi masusupil at matapos ang higit sa 176

isang daang taon, ito ay mapatunayan na totoo. Pagkatapos ay dumating ang Himagsikang Pilipino (mga huling bahagi ng ika-19 na siglo) at ang napagtanto ng mga Espanyol na ang bayan ay isang praktikal na lagusan patungong Cavite, ang balwarte ng mga rebolusyonaryo Katipunero. Gayundin naman para sa mga rebolusyonaryong nakabase sa Cavite, nakita nila ang bayan bilang kanilang lagusan patungong Intramuros, ang sentro ng pamahalaang Espanyol sa Maynila. Ang mga kilalang Paraqueños, tulad ni Manuel Quiogue at ng sekular na pari na si Padre Pedro Dandan ay naging prominenteng rebolusyonaryo. Nang nasakop na ito ng mga Amerikano, isa ang Parañaque sa mgabayan na unang nagkaroon ng pamahalaan. Pagiging Lungsod Ang Lungsod ng Parañaque ay ang ika-11 na lungsod sa kalakhang Maynila (sumunod sa Lungsod ng Las Pinas noong 1997), at hinirang bilang urbanisadong lungsod ni dating Pangulong Fidel V. Ramos noong 15 Pebrero 1998. Ang Lungsod ng Parañaque ngayon Noong Mayo ng taong 2001, pormal na napasinayaan ang SM City Sucat (dating SM Supercenter Sucat), at ito ang naging unang SM Mall Franchise sa lungsod ng Parañaque. Nobyembre 2000, ang ikalawang SM City mall sa lungsod ng Parañaque ay naitayo, ang SM City Bicutan, na naging isa sa pinakakilalang mall sa lungsod ng Parañaque sumunod sa Uniwide Coastal Mall. Pebrero 2003, ipinagdiwang ng lungsod ang ikalimang taon ng pagiging lungsod nito. July 2007, naitayo ang unang strip mall na matatagpuan sa Sucat, lungsod ng Parañaque, ang "Santana Grove". Matatagpuan dito ang Shopwise, Jollibee, Chowking, Starbucks, Icebergs, Behrouz, Guernicas, Pan De Manila, Wi-Tribe, Bacolod Chk-n-Bbq, Serye Restaurant, Mongkok, Tapa King, RCBC, MLM Dental Nook, Greenhills Christian Fellowship, Human Heart Natures, South Support Printing at ang Teleperformance . Pebrero 2008, ipinagdiwang ng lungsod ang ikasampung taon ng pagiging lungsod nito. Abril 2008, pormal na binuksan at pinasinayaa ang Pergola Lifestyle Mall sa BF Homes. Agosto 2008, binuksan ang dakilang Mall of Asia sa Diosdado Macapagal Blvd. Pagtalakay Paglalahat Ang ekonomiya lungsod ng Paraňaque ay maunlad. Pagtataya: Tukuyin ang nakatala sa mga kahon sa organizer. 177

Paraňaque Mga Hanapbuhay

Mga Shopping Malls

1.

1.

2.

2.

3.

3.

Takdang-Aralin: Alamin ang Pinagmulan ng Lungsod ng Muntinlupa.

178

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Muntinlupa Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga sumusunod na lungsod: Valenzuela Quezon City Caloocan City Makati 179

Maynila Malabon Paraňaque B. Panlinang na Gawain Alamin Paglalahad Ang Lungsod ng Muntinlupa na matatagpuan sa timog Kalakhang Maynila, Pilipinas, mahigit-kumulang 20 km ang layo mula saMaynila. Pumapaligid rito ang mga lungsod ng Taguig, Parañaque at Las Piñas sa hilagang bahagi, ang mga bayan naman ngBacoor, Cavite at San Pedro, Laguna sa timog at ang lawa ng bay sa silangan. Hinahati ng South Luzon Expressway (SLEx) ang lungsod sa mga bahaging kanluran at silangan. Tanyag ang Muntinlupa bilang lungsod na kung saan matatagpuan ang National Bilibid Prison, ang pambansang bilangguan na kung saan ikinukulong ang mga mapapanganib na taong nakagawa ng sala ng bansa, kaya naman matagal rin na naging singkahulugan ng Muntinlupa o Munti ang salitang bilangguan. Nagsimula ang Muntinlupa bilang isang lupain na napasailalim sa pangangalaga ng mga paring Agustino noong 1601. May tatlong panig ang pinagmulan ng pangalang Muntinlupa bagama't walang nakakatiyak kung alin ang tama dahil sa kakulangan ng talaan o kasulatan tungkol dito. May isang panig na inu-ugnay ang pangalan nito sa manipis na luwad na matatagpuan sa pook. Mayroon namang iba na nanatiling may kaugnayan ito sa hugis ng lupain kaya't ang salitang "Monte", bundok sa wikang Kastila, ay isinalin sa Muntinlupa na ang ibig sabihin ay bulubunduking lupa. Mayroon din nagsasabing nagsimula ang pangalan dahil "Monte Sa Lupa" ang sagot ng mga naninirahan nang tanungin sila ng mga Kastila kung ano ang pangalan ng lugar sa pagaakalang ang pangalan ng kanilang nilalaro ang siyang tinatanong. Naitala ni Padre Joaquin de Zuñiga, isang paring Katoliko, ang pangalan ng pook bilang La Poblacion Que Sigue Se Llama Muntinlupa nuong kaagahan ng ika-19 na dantaon. Ang barangay Poblacion lamang ang itinuturing na Muntinlupa nuong sinauna ngunit upang mapamahalaang mabuti ng mga Kastila ang lupain ay ipinailalim rin nila rito ang mga karatig na pook ng Alabang, Sucat, Tunasan at Cupang noong taong-1869. 180

Naging bahagi ng Morong, Rizal ang Muntinlupa noong 1901 at panandaliang naging bahagi ng bayan ng Biñan, Laguna noong 1903. Nagsampa ng pagtutol ang mga naninirahan kaya naman binalik muli ito sa lalawigan ng Rizal at naging bahagi ng Taguig noong 1905. Naging ganap lamang ang kasarinlang bayan ng Muntinlupa noong taong 1918 sa pamamagitan ng Executive Order 108 ni Gob. Harrison. Taong 1975 nang hiniwalay ito mula sa lalawigan ng Rizal at naging bahagi ng Kalakhang Maynila. Naging ganap na lungsod ang Muntinlupa at naging ika-65 na lungsod ng Pilipinas noong ika-1 ng ika -3 buwan, 1995 sa pamamagitan ng Republic Act No. 7926[1]. Simula 2001, idinidiwang na isang Special Working Holiday sa lungsod ang ika-1 ng ika-3 buwan bilang Muntinlupa City Charter Day. Mga makasaysayang lugar[baguhin] Bureau of Corrections Administration Building (Gusaling Pangasiwaan ng Kawanihan ng mga Bilangguan) - Ito ang harapang gusali ng bilangguan na itinayo noong 1941 at nagsisilbi ngayong pangasiwaan ng tanggapan. Ito rin ang nakilalang Bilibid sa 'telebisyon' at 'pelikula' bagama't sa kanlurang bahagi pa ng gusaling ito matatagpuan ang pinaka-mahigpit na piitan na binubuo ng 12 gusali na kung tawagin ay mga brigada. Lawa ng Jamboree - Ito ang pinaka-maliit na likas na lawa ng bansa. Hilig itong tambayan ng mga taong nais magpalamig o magmasid sa kalikasan. Memorial Hill - Isa itong maliit na burol sa loob ng 'reserbasyong' Bilibid na kung saan matatagpuan ang isang lumang 'kanyon' ng Pangalawang Digmaang Pandaigdig. Dito rin sa burol na ito nakalibing ang tanyag na tagapangasiwa ng Bilangguan noong 1937 hanggang 1949 na si Eriberto Misa. 'Director's Quarters (Tahanan ng 'Direktor) - Ito ang 'opisyal' na tahanan ng tagapangasiwa ng Bilibid na itinayong kasabay ng gusaling pangasiwaan noong 1941. Mamamalas sa mahusay na pagkakagawa nito ang ambag ng 'arkitektura' ng panahong bago mag-digmaan at siyang nagbibigay-katangian sa malaking gusaling ito. Japanese Garden Cemetery (Himlayang Halamanan ng mga Hapon) - sa halamanan na ito nakalibing si punong hukbo Tomoyuki Yamashita na naging tanyag noong pananakop ng mga Hapon sa bansa. produksiyon ng pinaka produkto ng palitan. 181

Pagtalakay Paglalahat Ang Muntinlupa ay isang maunlad na lungsod sa Metro Manila. kahinahinalang katayuan ng pag-iisip ay mula sa Mandaluyong). Ito ay marahil ang National Center for Mental Health (Pambansang Setyembre 8-12 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Marikina Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral  Valenzuela  QC  Manila  Makati  Malabon  Muntinlupa  Mandaluyong B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano kaya ang pinagmulan ng Marikina City? 2. Basahin ang Kasaysayan ng Lungsod ng Marikina. Paglalahad  KASAYSAYAN NG Marikina

1. Ang pangalan na Marikina ay mula sa paring nagngangalang “Mariquina” Siya ay isang batang pari na nagpatayo ng Jesus dela Pena Chapel. Siya din ang nagbibinyag ng mga bata noon dito kaya bilang pagkilala ay ipinangalan s akanya ang Marikina. 2. Mula sa dalagang nagngangalang Maria Cuina 182

Noong panahon ng kastila ay may isang matalino at magandang dalaga na ang ngalan ay Maria Cuina. Dahil sa angking talino ay napalago niya ang mga negosyo at yumaman siya. Ibinibigay niya ang mga bahagi ng kayamanan sa kawanggawa. Nang may bumisitang manlalakbay at itanong nag lugar nila , inaakala ng mga mamayan doon na tinatanong nila kung sino si Maria Cuina kaya yun ang sinabi nila. 3. Hango sa salitang Marikit na Nang matapos na ang Jesus dela Pena chapel, nakita ng mga kastila na maganda ito kaya tinawag nilang Marit Na ang Marikina. Noong Hunyo 11,1901 ito ay sakop ng lalawigan ng Rizal.Noong December 8, 1996 ito ay nagging lungsod at kilala sa paggawa ng sapatos. Pagtalakay 1. Saan nagmula ang pangalan ng Marikina? 2. Anong lalawigan ito kabilang? 3. Kailan ito naging ganap na lungsod? 4. Sa anong produkto ito kilala? Pagsasanay: Pangkatang gawain Magtala ng mga katagang naglalarawan sa Marikina Gumamit ng graphic organizer. Iulat sa klase kung bakit napili ang mga katagang iyon. Paglalahat Ang Marikina ya isang maunlad na lungsod na kilala bilang Kabisera ng sapatos sa Pilipinas. Pagtataya: Isulat ang Tama o Mali. ______1. May tatlong alamat na pinagmulan ang ngalan ng Marikina. ______2. Dating ipinisan ito sa lalawigan ng Rizal. ______3.Dahil sa napakagandang chapel ito ay pinangalanang Marikit Na na ngayon ay Marikina. _____4. Sapatos ang pagkakakilanlan nito. _____5. Hindi maunlad ang lungsod ng Marikina. Takdang- Aralin Maghanap ng larawan na nagpapakita sa mga pook sa Marikina.

183

184

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Lungsod ng Marikina Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Pinagmulan ng Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon K-12-AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Ekonomiya at mga paaralang kilala sa Valenzuela Caloocan Manila Quezon City Makati B. Panlinang na Gawain Alamin Mo

185

K to 12 -

Ekonomiya Ang pinakamalinis na palengke ay matatagpuan lamang sa Marikina. Ang mga shopping mall dito ay ang mga sumusunod: SM City Marikina, Blue Wave Mall at Marquinton, , C&Ps Cirlce Mall, Riverbanks Cente, Sta. Lucia East Grandmall, Robinsons Place Metro East at SM City Masinag. Maraming call centers dito Pagawaan ng Sapatos- kilala ang Marikina s amatibay at de-kalidad na mga sapatos. Marmaing industriya na nakatayo sa Marikina, kaya nabuo ang Marikina Industrial Zone. Pagawaan ng sapatos, porselanang mga kagamitan, sasakyan, pabango, appliances, bags, baril, at iba pa. Paaralan  Pamantasan ng Marikina  Marikina Science High School.  National Christian Life College,  Roosevelt College  Our Lady of Perpetual Succor College  Marist School, St. Scholastica's Academy  Kostka School  Mother of Divine Providence School  St. Nicholas School, Holy Trinity School  Charis School, Infant Jesus Academy  San Lorenzo Ruiz de Manila School  Ingenium School Foundation  AMA Computer College East Rizal  STI College Marikina  International Electronics and Technical Institute  Informatics Professional Development Pagtalakay at pagpapahalaga Paglalapat: Saan matatagpuan ang pinakamalinis na palengke? Anu-ano ang mga negosyo at industriya sa Marikina? Anu-anong paaralan ang matatagpuan dito? Paglalahat Ang Marikina ay isang maunlad na lungsod sa Metro Manila. Pagtataya 1-3 Magtala ng 3 industriya sa Marikina 4-Kilalang Ginagawa o produkto sa Marikina 186

5- Magtala ng paaralang matatagpuan dito Takdang Aralin: Magdikit ng larawan nagpapakita na maunlad ang Marikina.

187

188

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Navotas Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga sumusunod na lungsod: Valenzuela Quezon City Caloocan City Makati Maynila Malabon B. Panlinang na Gawain Alamin Ano ang pinagmulan ng Lungsod ng navotas? Saang lalawigan o lugar ito dati nakapisan? Paglalahad Ang pangheograpiyang pagbabago dito ang nagbigay ng ngalan nito bilang lugar na "butas", "nayon ng butas",or "nabutas",at nakalikha ito ng anyong tubig na ngayon ay ang Navotas River. Dati itong kilala bilang hacienda de Navotas na pagmamay-ari ng mga paring Dominican at ibinenta sa pamilya Pascual na ginawang residential estate. San Jose de Navotas naman ang pangalang ibinigay ayon sa patron nitong Saint Joseph. Noong 1904, ang bayan na ito ay ipinisan sa Malabon. Si Bernardo Dagala, na tagarito sa Navotas, ang inihalal na municipal president. Ang Navotas] ay isang lungsod sa Kalakhang Maynila sa Pilipinas. Sinasakop ng bayan ang isang makipot na mahabang lupa sa may silangang pampang ng Look ng Maynila. Nasa diretsong hilaga ng Maynila ang Navotas, kanluran ng Lungsod ng Malabon, at timog ng Obando, Bulacan. 189

Isang mahalagang komunidad ng palaisdaan ang Navotas. Nakasentro sa pagpapalaki ng isda ang karamihan sa mga kabuhayan ng mga residente dito. Nanghuhuli din ng mga isda ang ilan sa Look ng Maynila. Kabilang ang Navotas sa impormal na sub-rehiyon ng Kalakhang Maynila na CAMANAVA. Maliban sa Navotas, kabilang dito ang mga lungsod ng Kalookan, Malabon, at Valenzuela. Inaakalang laging binabaha ang lugar na ito ngunit sa katotohanan dahil ito pagkati ng dagat, at ilan lamang mga barangay ang apektado hinggil sa mga proyekto na inumpisahan ng parehong lokal at pambansang pamahalaan. Polusyon at labis na populasyon ang ilan lamang sa mga suliranin na sinusubukang lutasin ng pamahalaan. Kilala ang Navotas sa kanyang mga patis at bagoong at tinuturing na "Kapital sa Pangingisda ng Pilipinas". Nasa Navotas ang pinakamalaki at pinakamakabagong pwerto sa pangingisda sa Pilipinas, at marahil sa buong mundo. Tinatag ang Navotas noong Enero 16, 1906 bilang isang nagsasariling bayan at naging lungsod noong Hulyo 24, 2006 sa bisa ng isang plebisito Republic Act 9387, na inaprubahan noong Marso 10, 2007 sa bisa ng Artikulo 6, Sek. 27.1 ng Saligang Batas ng Pilipinas. C. Talakayan Saan hango ang ngalan ng Navotas? Saan ito nakapisan dati? Anu-ano ang mga negosyo o produkto dito? Kalian ito naging Lungsod? D. Paglalahat Navotas ay isang luungsod na kabilang sa CAMANAVA. Ito ay maraming industriya at maunlad. IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong. 1. Sa anong salita nagmula ang pangalan ng Navotas? 2. Sino ang nagmamay-ari dati ng lupain nito? 3. Kanino ito ibinenta? 4. Ano ang turing o katawagan sa Navotas? 5. Sino ang patron ng Navotas? V. Takdang-Aralin Gumawa ng Graphic Organizer na nagpapakita ng kasysayan ng Navotas.

190

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Naisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lungsod at mga karatig na lungsod tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon, populasyon, mga istruktura at iba pa. II. Paksa Pagbabago sa Lungsod ng Pasig 191

Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kagamitan: Mapa ng NCR III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain A. Balik-Aral: Pag-usapan ang pinagmulan ng Lungsod ng Maynila Valenzuela Malabon Makati Mandaluyong Q.C. B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Saan nagmula ang ngalan ng Pasig? Anu-ano ang mga pangyayaring nakapaloob sa lungsod na ito? Paglalahad ng Aralin Ang salitang pasig ay hango mula sa Sanskrit na “passed” o buhangin na tutmutukoy sa mga pamayanang tribo sa buhanganinan ng ilog Pasig. Ayon sa mga Historian ay hang okay legazpi, dati toing tinatawag na mabagsik o mapaksik na naging pasik na ngayon ay Pasig. Mabagsik ang ilog lalo na s apanahon na umaapaw ito kung may bagyo. Maari ding hango sa salitang dalampasigan na naging Pasig. Ang ilog ay tinatawag na bitukang manok noong panahon ng mga kastila. Noong Hulyo 1994 ito ay naging lugar na urban. Pinirmahan ni pangulong Fidel Ramos ang batas na maging Lungsod ito ayon sa kinalabasan ng plebisito noong Enero 1995. Pagtalakay Saan hango ang ngalan ng Pasig? Ano ang tawag sa ilog nito noon? Paglalahat Ang Pasig ay isa sa mga kilalang lungsod sa Metro Manila. Pagtataya: Tukuyin ang nakatala sa mga kahon sa organizer. Pasig

Mga PInagmulan ng ngalan nito

Katawagan sa ilog Pasig at Kailan naging 192 Lungsod

1. 2.

4.

3.

5.

Takdang-Aralin: Alamin ang negosyo at paaralan ng Lungsod ng Pasig.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa pinagmulan ng iyong lungsod at mga karatig lungsod II. Paksang Aralin: Paksa : Pagbabago at Ekonomiya ng Lungsod ng Pasig Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon

11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Anu-ano ang mga dating pangalan ng mga sumusunod na lungsod: Valenzuela Quezon City Caloocan City Makati Maynila Malabon Paraňaque B. Panlinang na Gawain Alamin Paglalahad

193

Noong 19th century ang pasig ay kilala sa produkto nilang bigas, mga prutas at tubo. Sa ngayon ito ang isa sa pinakamaunlad na lungsod dahil sa mga industriya at negosyo na matatagpuan dito. Ang Ortigas center ay sakop nito ay kilalang sentro ng kalakalan sa Metro Manila. Mga malls, condominiums , mga gusaling pangkalakalan at mga paaralan ay matatagpuan din. Matatagpuan din dito ang Philippine Stock Exchange, punoing tanggapan ng San Miguel Corporation at iba pang opisina ng mga dayuhang negosyante. Ang One Galleon Place ay isang gusaling pinatatayo dito na maaring lagpasan ang Empire State Building sa new York ,U.S.A. kung matatapos ito. Nandito din ang University of Asia and the Pacific (UA&P) kilalang paaralan sa bansa Rizal High School at pamantasan ng Lungsod ng pasig. Pagtalakay Anu-ano ang mga negosyong matatagpuan dito? Ano ang produkto ng pasig noong 19th Century? IV. Pagtataya Sagutin ang mga tanong. 1-2. Anu-ano ang mga produkto ng Pasig noong 19th century? 3-4. Mga negosyong itinatayo dito 5. Paaralan sa Pasig V. Takdang-Aralin Gumawa ng Graphic Organizer na nagpapakita ng kasaysayan ng Pasig

194

Setyembre 16-19 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1.Natutukoy ang mga batas na nagbigay bisa sa pagbuo ng lungsod sa rehiyon 2. Naisasalaysay ang pagbuo ng sariling lungsod at karatig nito sa bisa ng batas. II. Paksang Aralin: Pagbubuo ng mga Lungsod sa NCR ayon sa Batas Day 1 ARALIN 1.1.1 Pagbuo ng Lungsod Ayon sa Batas 11.1 K to 12 - AP3KLR-IIa-b-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral  Valenzuela  QC  Manila  Makati  Malabon  Muntinlupa  Mandaluyong B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano ang batas na nagtatag sa NCR? Paano nalikha ang mga lungsod sa Metro Manila? Paglalahad  Atas ng pangulo824, Nobyembre 7, 1975

195

Picture courtesy of slideshare by Divine Dizon

1. Maynila- ito ay lungsod na noong 13 siglo Ang Araw ng Maynila ay ipinagdiriwang tuwing ika-24 ng Hunyo upang gunitain ang proklamasyon sa siyudad noong 1571 bilang kabisera ng kolonya ng Espanya sa Pilipinas. 2. Quezon- Pinahintulutan ni Pangulong Quezon na maipasa ang naturang bill upang maging batas ng wala ang kanyang pirma noong 12 Oktubre 1939, at dito naitatag ang Lungsod Quezon. 3. Caloocan-Pebrero 16, 1962 4. Pasay –Itinatag noong Disyembre 2, 1863 naging lungsod noiong Hunyo 21, 1947 5. Pasig Batas Republika bilang 7829 Disyembre ng taong 1994, nilagdaan ito ni pangulong Fidel V. Ramos bilang isang batas, na sinang-ayunan naman ng mga tao sa ginanap na plebisito noong 21 Enero 1995 6. Mandaluyong-pagkatatag 1841 naging Lungsod Pebreo 9, 1994 7. Makati-Pagkatatag-Hunyo 1, 1670 Nilagdaan ni Pangulong Fidel V. Ramos ang Batas Republika Blg. 7854 noong 2 Enero 1995 na ginawang lungsod ang Makat 8.Muntinlupa- Taong 1975 nang hiniwalay ito mula sa lalawigan ng Rizal at naging bahagi ng Kalakhang Maynila. Naging ganap na lungsod ang Muntinlupa at naging ika-65 na lungsod ng Pilipinas noong ika-1 ng ika -3 buwan, 1995 sa pamamagitan ng Republic Act No. 7926 9. Marikina-Pagkatatag Abril16, 1630 196

Naging Lungsod Disyembre 8,1996 10.Las Pinas-Pagkatatag 1797, naging lungsod Marso 26, 1997 Talakayan Paglalapat Pangkatang gawain Paggawa ng organizer ng pagkatatag ng bawat lungsod sa Metro Manila Pangkat 1 Lungsod 1-2 Pangkat 2 Lungsod 3-4 Pangkat 3 Lungsod 5-7 Pangkat 4 Lungsod 8-10 Paglalahat

Ang bawat lungsod sa NCR ay nabuo ayon sa batas. Pagtataya Magtala ng 5 lungsod at ang batas o petsa na natatag sila.

197

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1.Natutukoy ang mga batas na nagbigay bisa sa pagbuo ng lungsod sa rehiyon 2. Naisasalaysay ang pagbuo ng sariling lungsod at karatig nito sa bisa ng batas. II. Paksang Aralin: Pagbubuo ng mga Lungsod sa NCR ayon sa Batas Day 2 ARALIN 1.1.2 Pagbuo ng Lungsod Ayon sa Batas 11.1 K to 12 - AP3KLR-IIa-b-1 TG p. 21-22 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Pagkatatag ng mgal ungsod  Manila  QC  Caloocan  Pasay  Pasig  Mandaluyong  Makati  Muntinlupa  Marikina  Las Piňas 198

B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano ang batas na nagtatag sa NCR? Paano nalikha ang mga lungsod sa Metro Manila? Paglalahad Atas ng pangulo 824, Nobyembre 7, 1975 Pagkatatag ng Metro Manila

Picture courtesy of slideshare by Divine Dizon

11.Paranaque- itinatag noong 1572, Ang Lungsod ng Parañaque ay ang ika-11 na lungsod sa kalakhang Maynila (sumunod sa Lungsod ng Las Pinas noong 1997), at hinirang bilang urbanisadong lungsod ni dating Pangulong Fidel V. Ramos noong 15 Pebrero 1998. 12. Valenzuela-Natatag-1632, Naging lungsod 14 Disyembre 1998 13. Malabon-pagkatatag 1821, naging lungsod-mayo7, 2001 14. Taguig- Noong 8 Disyembre 2004 ang Taguig ay ganap nang naging lungsod. 15. Navotas- inatag ang Navotas noong Enero 16, 1906 bilang isang nagsasariling bayan at naging lungsod noong Hulyo 24, 2006 sa bisa ng isang plebisito Republic Act 9387, na inaprubahan noong Marso 10, 2007 sa bisa ng Artikulo 6, Sek. 27.1 ng Saligang Batas ng Pilipinas. 16.San Juan Noong Hunyo 16, 2007, niratipika ang pagpapalit ng bayan na sa pagiging mataas na urbanisadong lungsod, ayonsa sa Republic Act. Bilang 199

9388 (Isang Act na nagpapalit bayan ng San Juan na maging Mataas na Urbanisadong Lungsod upang kilalanin bilang Lungsod ng San Juan.) 17. Pateros naging munisipyo noong January 1, 1909 at ang Executive Order No. 36. On November 7, 1975, ang Pateros ay naging bahagi ng Metropolitan Manila Area through Presidential Decree No. 824. Talakayan Paglalapat Pangkatang gawain Paggawa ng organizer ng pagkatatag ng bawat lungsod sa Metro Manila Pangkat 1 Lungsod 11-12 Pangkat 2 Lungsod 13-14 Pangkat 3 Lungsod 15-16 Pangkat 4 Lungsod 17 Paglalahat

Ang bawat lungsod sa NCR ay nabuo ayon sa batas. Pagtataya Magtala ng 5 lungsod at ang batas o petsa na natatag sila.

200

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nakabubuo ng timeline ng mga makasaysayang pangyayari sa rehiyon sa ibat ibang malikhaing pamamaraan II. Paksang Aralin: Makasysayang pangyayari sa rehiyon

AP3KLR-IIa-b-1 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Mga Batas ng pagkatatag ng bawat lungsod sa metro Manila B. Panlinang na Gawain Alamin 201

Anu-ano kaya ang mga makasaysayang pangyayari sa NCR? Maari kaya nating gawan ito ng Timeline? Paglalahad Pagganyak Hango sa GMA News Sa bawat sulok ng Metro Manila, marami ang mga istruktura na piping saksi sa ating kasaysayan. May mga bahay na nagsilbing kanlungan ng mga rebolusyonaryo. May mga gusaling unang naging tahanan ng ilang kolehiyo ng University of the Philippines. May mga kalyeng hitik sa mga mansion na naging tahanan ng mga mayayamang Pilipino ilang henerasyon na ang nakararaan. Pero ang mga istrukturang ito, kung hindi abandonado ay napabayaan na o kaya ay giniba na para palitan ng mas modernong mga gusali. Dahil dito, nabubura ang mga importanteng naging bahagi ng ating kasaysayan. Sa katunayan, ang ilang lumang bahay sa Sta. Ana, Maynila ngayon ay supermarket na. May mga lumang bahay sa Quiapo na ngayon ay condominium na. Hindi kasi prayoridad ng marami sa atin, maging ng mismong mga lider ng pamahalaan ang konserbasyon ng mga makasaysayang istruktura. Paano ba mapoprotektahan ng gobyerno at ng mga mamamayan ang mga mahahalagang gusali at bahay na naging bahagi ng ating kasaysayan? Hanggang sa mga aklat at larawan na lamang ba magugunita ng mga susunod na henerasyon ang makulay na kwento ng ating pagka Pilipino? Pangkatang Gawain Gumawa ng Timeline sa mga sumusunod na Makasaysayang pangyayari sa NCR. 1. BALINTAWAK MONUMENT sa Balintawak. Ito yong lugar kung saan naganap ang Philippine Revolution sa pamumuno ni Andres Bonifacio noong 1896. 2. FORT SANTIAGO sa Intramural. Ito yong naging kuta ng Espanya noong unang panahon. At lugar ito kung saan maraming mga Pilipino ang ikinulong at pinatay noong panahon ng Word War II. 3. BONIFACIO MONUMENT sa Caloocan. Ipinatayo ito bilang alaala o marka sa unang ingkwentrong naganap sa pagitan ng mga sundalong espanyol at mga rebolusyonaryong grupo ni Andres Bonifacio na Katipunan noong taong 1896. 4. LIBINGAN NG MGA BAYANI sa Makati. Ito yong nagsilbing libingan ng mga Pilipinong umabot ng 33,520 na namatay noong World War II 1945. 5. NATIONAL MUSEUM sa Manila. Ito yong lugar na nagsisilbing ipunan ng mga heritage ng ating bansa. 6. Edsa Shrine –ginagawa noong 1989 matapos ang Edsa revolution Paglalahat : Ang ating rehiyon ay may makasysayang pangyayari na dapat alalahanin ng mga mamamayan. Paggawa ng pamantayan

202

5 Maayos na pagkakasunud-sunod ng 5 maksaysayang pangyayaring nakatala 4 4 na wastong pagkakasunud-sunod sa timeline 3 tatlong wastong pagkakasunud-sunod 2 2 naitalang pangyayari sa timeline 1 Nangangailangan ng pagbabago

203

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasasabi ang paraan ng pagtutulungan ng mga lungsod sa NCR II. Paksang Aralin: Pagtutulungan ng mga Lungsod sa NCR AP3KLR-IIa-b-1 Kagamitan Tsart, mga larawan III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-aral Magbigay ng mga makasaysayang pangyayari sa NCR B. Panlinang na Gawain Alamin mo Paano nagtutulungan ang mga lungsod sa Metro Manila? Paglalahad Ang Kalakhang Maynila (Ingles: Metro Manila), tinatawag din bilang Pambansang Punong Rehiyon (Ingles: National Capital Region), ay isang kalakhang rehiyon na binubuo ng Maynila kasama ang mga karatig lungsod ng Caloocan, Las Pinas, Makati, Malabon, Mandaluyong, Marikina, Muntinlupa, Navo-tas, Paranaque, Pasay, Lungsod ng Quezon, San Juan, Taguig, at Valenzuela kasama ang bayan ng Pateros. Ang rehiyon ay sentro ng politika, pangangalakal, lipunan, kultura, at pangedukasyon ng Pilipinas. Ayon sa iprinoklamang Utos ng Pampanguluhan Blg. 940, ang kabuuan ng Kalakhang Maynila ay ang sentro ng pamahalaan habang

204

ang Lungsod ng Maynila ang kabisera. Ang pinakamalaking lungsod sa Kamaynilaan ay ang Lungsod ng Quezon, samantalang ang pinakamalaking distritong pangkalakalan ay ang Lungsod ng Makati. Ang Kalakhang Maynila ang pinakamaraming naninirahan sa tinutukoy na 12 kalakhan ng Pilipinas at pang-11 sa pinakamaraming naninirahan sa buong mundo. Batay sa sensus noong 2010, ito ay may populasyon na 11,855,975, katumbas ng 13% populasyon ng bansa. Ang kabuuang produktong pampook ng Kalakhang Maynila ayon noong Hulyo 2011 ay tinatayang $159 bilyon o 33% ngkabuuang produktong pambansa. Sa loob ng taong 2011, ayon sa PricewaterhouseCoopers, ito ay pang-28 sa mga pinakamalalaking ekonomiya sa pinagsamasamang lungsod sa buong mundo at pang-4 sa Timog-Silangang Asya. Pagtalakay

205

(slideshare : NCR ni Dale Robert B. Caoili) FOOD PROCESSING MASS TRANSPORTATION OPERATION TOURISM MACHINERIES TEXTILES and GARMENTS HANDICRAFTS and FURNITURE Ilan sa mga produkto ng NCR o National Capital Region ay mga damit at tela, gamot, botelya, pagkaing-delata at pagkaing-dagat. Paglalahat Ang mga lungsod sa NCR ay may kanya-kanyang produkto na ipinagbibili sa lahat ng panig ng Pilipinas maging mismo sa Metro manila. Paglalapat Gumawa ng Graphic Organizer sa mga Produkto ng bawat lungsod. Pagtataya Pamantayan sa nagawang Graphic Organizer 5 pts. Napakahusay 4pts. Medyo Mahusay 3 Pts. Mahusay 2 pts. Nangangailangan ng pagbabago

206

207

Dale Robert B. Caoili

208

Setyembre 22-26 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Makapagsasabi ng mga paraan ng pakikipagtulungan ng mga lungsod sa rehiyon noon at sa kasalukuyan. 2. Makapagsasabi ang kahalagahan ng pakikipagtulungan ng mga lungsod . II. Paksang Aralin: ARALIN 1.3.Paraan ng Pakikipagtulungan ng mga Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga produkto ng mga sumusunod na lungsod  Valenzuela  QC  Manila  Makati  Malabon  Muntinlupa  Mandaluyong  Marikina B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Magkaroon ng Brainstorming tungkol sa pagtutulungan ng mga lalawigan. Paglalahad Ang Metro manila ay isang sentro ng pananalapi, komersyo at industriya sa Pilipinas. Ito ang nagbibigay ng kabuuang 33% ng buong kita ng bansa.Ang sentro ng kalakalan ay ang Makati. Ang Manila naman ang may pinakaabalang pantalan o port kung saan dumadaong dito ang mga produkto mula sa mga karatig na lugar maging mula sa ibang bansa. Ang metro Manila ang lokasyon ng pang-ekonomiyang pag-angat. Nandito ang mga mamamayan na malalaki ang mga kita. Nandito ang mga pangunahing hanapbuhay at industriya. May mga malls (sm branches)sa lahat ng lungsod. Ang produkto ng isang lungsod ay maaring ibenta sa lahat ng mga lungsod sa metro manila o maging sa buiong Pilipinas. 209

May samahan din ang mga namumuno sa Metro Manila upang tiyakin ang pagtutulungan ng bawat isa. Ang Metropolitan manila Development Authority ) Pangasiwaan sa Pagpapaunlad ng kalakhang maynila ay ahensyang nangangasiwa na sumasakop sa mga lungsod ng Metro Manila. Ito ay nagsasagawa ng gawiang may koordinasyon sa pagpapatupad at pagmamasid at pagbibigay serbisyo sa buong Kalakhang Maynila. Pinamumunuan ito ng Chairman. Talakayan Paano nagtutulungan ang bawat lungsod sa Metro Manila? Ano ang MMDA? Paglalapat Gumawa ng graphic organizer na nagpapakita ng pagtutulungan ng bawat lungsod sa Metro Manila. Paglalahat

Nagkakaisa ang bawat lungsod sa Metro Manila upang mapaunlad ang NCR at ang bawat lungsod dito. Pagtataya Pagkakaroon ng pamantayan sa nagawang graphic organizer. 5- kompleto at nasasaad ang pagtutulungan ng bawat lungsod 4- may kaunting pagkakamali 3- medyo maraming pagkakamali 2- Nangnagailangan ng pag-unlad ng kaalaman.

210

211

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Makapagsasabi ng mga paraan ng pakikipagtulungan ng mga lungsod sa rehiyon noon at sa kasalukuyan. 2. Makapagsasabi ang kahalagahan ng pakikipagtulungan ng mga lungsod . II. Paksang Aralin: ARALIN 1.3.Paraan ng Pakikipagtulungan ng mga Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Pagkatatag ng mgal ungsod  Manila  QC  Caloocan  Pasay  Pasig  Mandaluyong  Makati  Muntinlupa  Marikina  Las Piňas B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Anu-anoa ng mga produkto at industriya sa Metro Manila Paglalahad Maga Larawan mula sa http://www.slideshare.net/mstweety/national-capital-regionncr Ni Divine Dizon

212

Pagtalakay sa nilalaman at ipinakikita ng bawat larawan Paglalapat 213

Hayaang makagawa ng graphic organizer ang mga bata tungkol sa pagtutulungan ng bawat lungsod sa pamamagitan ng kanilang produkto o industriya. Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang bawat lungsod ay may sariling industriya o produkto na tinatangkilik ng iba ring lungsod sa Metro Manila. Pagtataya Tukuyin ang produktong napapakinabangan ng iabang lungsod sa Metro Manila __________1. Malabon, Navotas _________-2. Valenzuela _________3. Marikina _________4. Caloocan _________5. pateros

214

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Makapagsasabi ng mga paraan ng pakikipagtulungan ng mga lungsod sa rehiyon noon at sa kasalukuyan. 2. Makapagsasabi ang kahalagahan ng pakikipagtulungan ng mga lungsod . II. Paksang Aralin: ARALIN 1.3.Paraan ng Pakikipagtulungan ng mga Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 III. Pamamaraan A. Panimulang Gawain Balik-Aral: Paano nagtutulungan ang mga Lungsod sa metro Manila? B. Panlinang na Gawain Alamin Paano Nahahati sa mga distrito ang mga Lungsod sa Metro Manila? Paglalahad Alternate Name

City/Cities

1st

The Capital District

Manila

2nd

Eastern Manila District

Mandaluyong, M arikina, Pasig, Qu ezon City, and San Juan

District

Northern 3rd

Caloocan, Malab

Manila District on, Navotas, (CAMANAVA) and Valenzuela

Las 4th

Southern

Piñas, Makati, M

Manila District untinlupa, Parañ aque, Pasay, Pa

215

teros, and Taguig

Talaang Pang-ekonomiya ng bawat Lungsod Local government

City

Income

unit

Class

Class

Caloocan

Las Piñas

Makati

Malabon

Mandaluyong

Manila

Marikina

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

1st Class

1st Class

1st Class

1st Class

1st Class

Special Class

1st Class

216

Local government

City

Income

unit

Class

Class

Muntinlupa

Navotas

Parañaque

Pasay

Pasig

Pateros

Quezon City

San Juan

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Highly Urbanized

Municipality

Highly Urbanized

Highly Urbanized

1st Class

1st Class

1st Class

1st Class

1st Class

1st Class

Special Class

1st Class

217

Local government

City

Income

unit

Class

Class

Taguig

Valenzuela

Highly Urbanized

Highly Urbanized

1st Class

1st Class

Mga transportasyon: Mga Railways o Mga tren  MRTManila Light Rail Transit System, Manila Light Rail Transit System Line 1  LRT Manila Light Rail Transit System Line 2  , Manila Metro Rail Transit System Line 3  Philippine National Railways

Roadways/Mga Kalsada 

  

Ang Metro Manila ay may malawak na mga nagkakakonektang mga kalsada o kalye sa mga lungsod na umaabot sa 5092 kilometro. 1087kilometro ay mga pambansang kalye,2366 kilometro ay mga lungsod, munisipyo o mga kalsadang pambarangay,1639 kilometro ay mga kalsada sa subdibisyon at 37 kilometro ang pribadong nagpapatakboo namamahala ng mga tollways. Aiports Ninoy Aquino international Airport o NAIA Villamor Air Base Clark Internationl Airport

Pangkatang Gawain Itala ang mga Lungsod sa Metro Manila Paglalahat Ang ekonomiya ng lungsod ay nakabatay sa pagiging First Class o Special Class ng mga Lungsod dahil sa kanilang revenue o kita. 218

Isulat kung First Class o Special Class ang mga nagtutulungang lungsod sa metro Manila ______1. Quezon City ______2. Valenzuela ______3. Pateros _____4. Marikina ______5. Caloocan

219

Setyembre 29-Oktubre 3 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natatalakay ang mga pagbabago na nagpapatuloy sa sariling lalawigan at kinabibilangang rehiyon II. Paksang Aralin: ARALIN 2: Mga Pagbabago at Nagpapatuloy sa Aking Lalawigan (Metro Manila) Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIc-2 TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga Uri ng bawat Lungsod sa Metro Manila (Class) B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Itanong kung anu-ano ang ipinagbago ng sariling Lungsod. Paglalahad Ang Kalakhang Maynila (Ingles: Metro Manila), tinatawag din bilang Pambansang Punong Rehiyon (Ingles: National Capital Region), ay isang kalakhang rehiyon na binubuo ng Maynila kasama ang mga karatig lungsod ng Caloocan, Las Pinas, Makati, Malabon, Mandaluyong, Marikina, Muntinlupa, Navotas, Paranaq ue, Pasay, Lungsod ng Quezon, San Juan,Taguig, at Valenzuela kasama ang bayan ng Pateros. Ang rehiyon ay sentro ng politika, pangangalakal, lipunan, kultura, 220

Metropolitan Manila Area Kamaynilaan "Kalakhang Maynila"

— Kalakhang Pook —

at pang-edukasyon ng Pilipinas.Ang Kalakhang Maynila ang pinakamaraming naninirahan sa tinutukoy na 12 kalakhan ng Pilipinas at pang-11 sa pinakamaraming naninirahan sa buong mundo. Batay sa senso noong 2010, ito ay may populasyon na 11,855,975, katumbas ng 13% populasyon ng bansa. Ang kabuuang produktong pampook ng Kalakhang Maynila ayon noong Hulyo 2011 ay tinatayang $159 bilyon o 33% ngkabuuang produktong pambansa. Sa loob ng taong 2011, ayon sa PricewaterhouseCoopers, ito ay pang-28 sa mga pinakamalalaking ekonomiya sa pinagsamasamang lungsod sa buong mundo at pang-4 sa Timog-Silangang Asy Nandito ang mga pangunahing hanapbuhay at industriya. May mga malls (sm branches)sa lahat ng lungsod. Ang produkto ng isang lungsod ay maaring ibenta sa lahat ng mga lungsod sa metro manila o maging sa buiong Pilipinas. May samahan din ang mga namumuno sa Metro Manila upang tiyakin ang pagtutulungan ng bawat isa. 221

Ang Metropolitan manila Development Authority ) Pangasiwaan sa Pagpapaunlad ng kalakhang maynila ay ahensyang nangangasiwa na sumasakop sa mga lungsod ng Metro Manila. Ito ay nagsasagawa ng gawiang may koordinasyon sa pagpapatupad at pagmamasid at pagbibigay serbisyo sa buong Kalakhang Maynila. Pinamumunuan ito ng Chairman. Talakayan Kung ihahambing ang mga mga lungsod noong araw sa ngayon, alin ang mas maunlad nilang kalagayan ngayon o noon? Paglalapat Gumawa ng graphic organizer na nagpapakita ng datos tungkol sa sa Metro Manila na nagpapahayag ng pagbabago nito. Paglalahat

Ang lalawigan ng Metro manila ay isang makabago at maunlad na lalawigan na binubuo ng mga mauunlad na mga lungsod. Pagtataya Isulat kung Tama o Mali 1. Noon ang mga lungsod ay kanya-kanya sa pamamlakad. 2. Nabuo ang Metro Manila bilang lalawigan sa rehiyon ng NCR. 3. Maunlad ang Metro Manila dahil sentro ito ng kalakal, kultuira at edukasyon ng NCR. 4. Moderno ang mga gusali at industriya sa Metro Manila. 5. Makaluma ang teknolohiya sa Metro Manila.

222

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natatalakay ang mga pagbabago na nagpapatuloy sa sariling lalawigan at kinabibilangang rehiyon II. Paksang Aralin: ARALIN 2: Mga Pagbabago at Nagpapatuloy sa Aking Lalawigan (Metro Manila) Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIc-2 TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa mga kagamitang pang-industriya sa Metro Manila B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Pag-usapan ang balitang ito tungkol sa pagbabago sa byahe ng mga transportasyon sa Metro Manila. Paglalahad Gawan ng reaksyon ang balitang ito. Isulat sa venn diagram ang inyong reaksyon GMA News July 10, 2012 ·

Napagpasyahan ng Metropolitan Manila Development Authority na magsagawa ng ilang pagbabago sa panukalang nagbabawal sa mga bus na dumaan sa mga flyover at tunnel. Ito ay matapos ang masikip na daloy ng trapiko sa unang pagpapatupad nito noong Lunes.

MMDA, nagsagawa ng ilang pagbabago sa bus lane scheme GMANETWORK.COM

223

Makabubuti sa trapiko

Pareho ng epekto

Makasasama sa trapiko

Pag-uulat ng bawat pangkat Talakayan Ang mga pagbabagong isinasagawa sa Metro Manila maging transportasyon man o hindi ay maaring may negatibo o positibong epekto sa mamamayan. Paglalapat Gamitin ang pamantayan para sa ginawa nilang venn diagram.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naisasalaysay o naisasadula ang kwento ng mga makasaysayang pook o pangyayaring nagpapakilala sa sariling lalawigan at mga karatig nito sa rehiyon. II. Paksang Aralin: ARALIN 3: Mga Kuwento ng Kasaysayan at mga Makasaysayang Pook sa Aking Lalawigan (Metro Manila)at Rehiyon (NCR) Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 224

http://homeworks-edsci.blogspot.com/2011/09/historical-places-in-metromanila.html TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Anu-ano ang mga makasaysayang pangyayari sa Metro Manila Paglalahad Historical Places in Metro Manila - NCR 1. Mendiola, Manila Lugar kung saan pinatay ang maraming mga magsasakang nagsasagawa ng mapayapang pagtitipun-tipon.

2. Zapote Bridge, Las Pinas Lugar kung saan nagkaroon ng ng labanan sa pagitan ng mga rebolusyonaryong mga sundalo na pinamumunuan ni heneral Emilio Aguinaldo laban sa mga sundalong kastila noong Hunyo 13, 1899. 3. Fort Santiago, Manila Tasnggulan o kuta ng mga depensang kastila kung saan maraming pilipinong pinatay at ikinulong. Isa sa mga kilalang Pilipinong bilanggo ditto ay si Dr, jose Rizal. 4. Luneta Park, Manila

Lugar kung saan binaril ang ating pambansang bayaning si Dr, Jose Rizal Dating Bagumbayan. 6. Balintawak Monument, Caloocan City Dito naganap ang pasimulang pag-aaklas ng Pilipinas laban sa kastila. 6. Pinaglabanan Shrine, San Juan Ito ang lugar kung saan naganap ang unang atake ng mga rebolusyonaryong mga Pilipino laban sa sa Espanya. 7. People Power Monument, Quezon City Ito ay ginawa bilang alaala at pagpapahalaga sa mapayapang rebolusyon nppng 1986 na nagresulta sa pagbagsak ng rehimeng Marcos. Talakayan Paglalapat Paggawa ng bawat pangkat ng graphic organizer o timeline ng mahalagang pangyayari sa Metro Manila,NCR.

225

Pagtataya Tukuyin ang mga mahahalagang pangyayari na naganap sa mga sumusunod na lugar sa Metro Manila. __________1. Luneta _________-2. Edsa Shrine, Q.C. _________3. Fort santiago _________4. Mendiola _________5. Pinaglabanan bridge

226

227

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natutukoy ng ilang simbolo at sagisag ng ating lalawigan at ma karatig nito sa ating rehiyon natatalakay ng ilang kahulugan ng mga simbolo o sagisag na 2. Nakikita sa opisyal na sagisag ng lalawigan at mga karatig lalawigan sa rehiyon II. Paksang Aralin: ARALIN 4: Mga Simbolo at Sagisag ng aking Lalawigan Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 Mga Sagisag ng mga lungsod sa Metro Manila TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Anu-ano ang mga makasaysayang pangyayari sa Metro Manila Paglalahad Mga simbolo ng mga Lungsod sa Metro Manila

Lungsod/Munisipyo

Bansag

Tahanan ng Bamboo Organ Las Piñas

Lungsod ng Pagmamahalan at Kaunlaran

228

Sentro ng asin saf Metro Manila Kabisera ng Lantern sa Metro Manila

Katangi-tangi at Matapat magpakailanman ng Lungsod (The Distinguished Manila

and Ever Loyal City) Reyna sa Pasipiko (The Queen City of the Pacific) Perlas ng Silanganan(The Pearl of the Orient)

Ang Wall Street ng Pilipinas(The Wall Street of the Philippines) Kabisrang pananalapi ng Makati

Pilipinas (The Financial Capital of the Philippines) Kabisra ng Kalakalan sa Pilipinas (The Business Capital of the Philippines)

Ang Tigreng Lungsod sa PIlipinas(The Tiger City of Mandaluyong

the Philippines) Kabisera ng Pamilihan sa Pilipinas (The Shopping Capital of the Philippines)

Kabisera ng Sapatos sa Marikina

Pilipinas (The Shoe Capital of the Philippines)

229

Tahanan ng Pinaklamalaking Sapatyos sa Buong Mundo (Home of the World's Largest Shoes)

Muntinlupa

The Emerald City of the Philippines

Ang kabisra ng Palaisdaan Navotas

sa Pilipinas (The Fishing Capital of the Philippines)

Ang Kabisera ng Kasuotan sa Pilipinas (The Fashion Parañaque

Capital of the Philippines) Lungsod ng mga Ilaw (The City of Lights)

Ang Daanan Patungo sa Isla ng pilipinas (The Gateway to the Philippine Islands) Lungsod ng paglalakbay (The Travel City) Kabisera ng paglalakbay sa Pilipinas (The Travel Capital Pasay

of the Philippines) tahanan ng Aliwan Piyesta (Home of Aliwan Fiesta) Pader ng Palitan sa Pilipinas (Trading Wall of the Philippines) Kabisera ng pagdiriwang sa Metro Manila (Festival Capital of Metro Manila)

230

Lungsod ng Asyano (Asian City) Lungsod ng mga Hapon sa Pilipinas (Japanese City of the Philippines)

Ang Maliit na Bayan na May Malaking Puso (A Small Town with a Big Heart) Kabisera ng balut sa Pateros

Pilipinas(Balut Capital of the Philippines) Tahanan ng Kilalang Balut sa buong Mundo (Home of the World Famous Balut)

Quezon City

Lungsod ng mga Bituin (The City of Stars)

Puso ng Metro Manila (Heart of Metro Manila) Tahanan ng mga Presidente San Juan

ng pilipinas (Home of Philippine Presidents) Kabisera ng Tiangge sa Pilipinas (Tiangge Capital of the Philippines)

Taguig

Valenzuela

Metro Manila's ProbinSyudad

Nagniningning na Lungsod o Aktibong Lungsod (The

231

Vibrant City) Lungsod ng disiplina (The City of Discipline)

7. Talakayan Ipaliwanag ang bawat bansag sa wikang Pilipino Paglalapat Paggawa ng bawat pangkat ng graphic organizer sa mga bansag o simbolong katawagan sa mga Lungsod sa Metro Manila,NCR. Pagtataya Tukuyin ang mga Lungsod na may mga bansag na nasa ibaba sa Metro Manila. __________1. Tahanan ng Pinakamalaking sapatos sa Buong Mundo. _________-2. Tahanan ng Bamboo Organ. _________3. Lungsod ng mga Bituin _________4. Perlas ng silanganan. _________5. Lungsod ng Disiplina.

232

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natutukoy ng ilang simbolo at sagisag ng ating lalawigan at ma karatig nito sa ating rehiyon natatalakay ng ilang kahulugan ng mga simbolo o sagisag na 2. Nakikita sa opisyal na sagisag ng lalawigan at mga karatig lalawigan sa rehiyon II. Paksang Aralin: ARALIN 4: Mga Simbolo at Sagisag ng aking Lalawigan Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 Mga Sagisag ng mga lungsod sa Metro Manila TG p. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo 233

Anu-ano ang mga makasaysayang pangyayari sa Metro Manila Paglalahad Mga simbolo ng mga Lungsod sa Metro Manila

Paglalahad Mga Simbolo o Logo/Badges ng Mga Lungsod sa metro Manila Local government unit

Caloocan

Las Piñas

Makati

Malabon

Mandaluyong

Manila

234

Local government unit

Marikina

Muntinlupa

Navotas

Parañaque

Pasay

Pasig

Pateros

Quezon City

235

Local government unit

San Juan

Taguig

Valenzuela

1. Talakayan Ipaliwanag ang bawat logo o simbolo ng mga lungsod. Ilarawan ang mga ito Paglalapat Paggawa ng bawat pangkat ng graphic organizer sa mga bansag o logong bawat Lungsod sa Metro Manila,NCR. Pagtataya Tukuyin ang mga Lungsod sa Metro Manila na may may ganitong logo.. __________1.

__________2.

__________3.

_________4.

236

_________5. Oktubre 7-10 Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: Natatalakay ang kahulugan ng “official hymn” na nagpapakilala ng sariling lalawigan. Nailalarawan ang lalawigan ayon sa mensahe ng awit ; at Maipagmamalaki ang katangian ng lalawigan. Paksang-Aralin: Paksa: Official Hymn na nagpapakilala sa sariling lalawigan Kagamitan: sipi ng awit, DVD Player, Modyul Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Integrasyon: Musika, Sining, P.E. TG p. 1-3 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga Bansag sa bawat lungsod sa Metro Manila B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ipaawit ang Himno ng Valenzuela at NCR Paglalahad Ipapuna ang mga liriko at mensahe ng mga awit ng mga sumusunod na mga lungsod. Himno ng Manila o A wit ng Maynila Tanging lungsod naming mahal tampok ng silanganan patungo sa kaunlaran at kaligayahan nasa kanya ang pangarap dunog, lakas, pag-unlad ang Maynila tanging perlas ng bayan ngayo't bukas. Maynila, o Maynila 237

dalhin mo ang bandila Maynila, o Maynila at itanghal itong bansa Maynila, o Maynila Awit ng Lungsod Quezon CALOOCAN MABUHAY KA

I Lungsod Quezon, aming mahal, Araw Mo ay saganang tunay, Sa amin ang alab mo'y buhay, Sa ‘Yo buong sigla kaming nagpupugay.

Larawan mo ay kagitingan Nanahan sa iyo ang katipunan Hinilom ang sugat ng himagsikan Pugad ka ng Katapangan Nasa pahina ng kasaysayan Ngalan mo ay Caloocan

II Dito’y ilaw ang diwa Mo, Hiyas Ka ng Bayang sinisinta, Dito’y nupli mithiing banal, Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal.

Caloocan, Kanlungan ng Pag-asa Pagningasin ang tagumpay Pag-ibig ay ialay

III Lungsod Quezon, aming mahal, Pugad ka ng laya’t kagitingan, Dito’y nupli mithiing banal Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal Sa ‘Yo ang pag-ibig naming at buhay.

Caloocan, dakilang lungsod ng mga bayani Isabuhay ang minimithi Ipunla ang pagkakaisa Caloocan Mabuhay ka! Sama-samang salubungin Sipag at tiyaga ay pagbutihin Tayo'y mga lingcod Sa mutya nating lungsod Pag-alabin ang damdamin Tayo na Caloocan, Mabuhay ka!

Music by: Dr. Eliseo Pajaro

Caloocan, Kanlungan ng Pag-asa Pagningasin ang tagumpay Pag-ibig ay ialay Caloocan, dakilang lungsod ng mga bayani Isabuhay ang minimithi Ipunla ang pagkakaisa Caloocan Mabuhay ka!

Awit ng Malabon ito ang bagong umaga bumangon na`t magsikap tayong lahat ay patungo sa langit na pag unlad

sabay tayo sa paglakad kasabay ng ating mga yapak habang sa iisang tinig ito ang ating awit 238

malabon,mahal nating bayan tayo ang siyang mga kawal walang kaba ang dibdib pagkat ako ikaw ay kapit bisig malabon mahal nating bayan dito ay may bayanihan isigaw natinb sa daigdig tayo`y isang bayan isang awit isang tinig

Talakayan Itanong ang mensahe ng bawat awit. Ano ang ipinahahayag ng mg aliriko ng awitin. Paglalapat Gumawa ng graphic organizer na nagpapakita ng tema ng ng bawat awit ng mga lungsod na tinalakay. Paglalahat Ang adhikain at mithiin ng bawat lungsod ay nakikita sa kanilang himno o awit. Pagtataya Isulat kung Tama o Mali 8. Ang bawat lungsod ay may kasaysayan na nakikita sa awitin. Nabuo ang Metro Manila bilang lalawigan sa rehiyon ng NCR. 9. Nasa awit din ang paglalahad ng kanilang mithiin at dangal. 10. Ang awit ay nagpapamalas ng pagmamahal sa sariling lungsod. 11. Nagnanais ang bawat lungsod ng kaunlaran. 12. Pangangalaga sa kapaligiran ang isa sa mga tema ng himig Valenzuela.

239

Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: 1. Natutukoy ng iba pang mga sining na pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; at 2. Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga sining sa inyong lalawigan. Paksang-Aralin: Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA NAGPAPAKILALANG SARILING LALAWIGAN AT RE HIYON Iba Pang Sining na Nagpapakilala saSariling Lalawigan Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Kagamitan: larawan na nagpapakita ng mga sining sa sariling lalawigan, Sining III. Pamamaraan: Integrasyon: Musika, Sining A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng Valenzuela at ibang lungsod B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano kaya ang mg aiba pang pagkakakilanlan ng mga lungsod kasama ang Valenzuela. Paglalahad

A. Panimula  kung maari ang rehiyon gamit ang DVD Player.  Ipaawit ang awit nang may kasabay o kung kaya na ipaawit ng sarili. Itanong: Ano ang pamagat ng ating Opisyal na Himno ng lalawigan? Ano ang naramdaman mo habang pinakikinggan ang awit? Mahalaga ba para sa inyo ang ating Opisyal na Himno? Bakit? Gawain A Maghanda ng video na nagpapakita ng sayaw at iba pang awit o pagdiriwang na kilala ng sariling lalawigan. Makabu- ang mga mag-aaral Makasa- sa limang pangkat. Pangkatin Pareho buti sa sa mgangpangkat samaang sa mga sumusunod at ipaulat sa klase ang mga Ipasagot trapiko trapiko epekto sagot. 240

Ano ang sining na nagpapatanyag sa lalawigan? Ilarawan ang sining. Paano ipinapakita ng sining na ito ang katagian ng mga tao sa lalawigan? Paano mo mahikayat ang mga tao na pahalagahan ang sining na ito? Pag-uulat ng bawat pangkat Talakayan Pag-usapan ang mga sining sa lungsod ng Valenzuela at ng iba pang lungsod. Paglalapat Iguhit ang ilang sining sa Valenzuela. Pagtataya Gumamit ng pamantayan sa pag-wawasto ng mga iginuhit ng mga bata.  5 puntos –Malinaw na naipahayag ang mga sining ng lungsod  4- May kaunting mali sa ginawa  3- Medyo marami ang mali  1-2- Nangangailangan ng pagbabago

241

242

Oktubre 13-Oktubre 15 Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: 3. Natutukoy ng iba pang mga sining na pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; at 4. Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga sining sa inyong lalawigan. Paksang-Aralin: Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA NAGPAPAKILALANG SARILING LALAWIGAN AT RE HIYON Iba Pang Sining na Nagpapakilala saSariling Lalawigan Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Kagamitan: larawan na nagpapakita ng mga sining sa sariling lalawigan, Sining III. Pamamaraan: Integrasyon: Musika, Sining A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng Valenzuela at ibang lungsod B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ano kaya ang mg aiba pang pagkakakilanlan ng mga lungsod kasama ang Valenzuela. Paglalahad

A. Panimula  kung maari ang rehiyon gamit ang DVD Player.  Ipaawit ang awit nang may kasabay o kung kaya na ipaawit ng sarili. Itanong: Ano ang pamagat ng ating Opisyal na Himno ng lalawigan? 243

Ano ang naramdaman mo habang pinakikinggan ang awit? Mahalaga ba para sa inyo ang ating Opisyal na Himno? Bakit? Gawain A Maghanda ng video na nagpapakita ng sayaw at iba pang awit o pagdiriwang na kilala ng sariling lalawigan. Makabu- ang mga mag-aaral Makasa- sa limang pangkat. Pangkatin Pareho buti sa sa mgangpangkat samaang sa mga sumusunod at ipaulat sa klase ang mga Ipasagot trapiko trapiko epekto sagot. Ano ang sining na nagpapatanyag sa lalawigan? Ilarawan ang sining. Paano ipinapakita ng sining na ito ang katagian ng mga tao sa lalawigan? Paano mo mahikayat ang mga tao na pahalagahan ang sining na ito? Pag-uulat ng bawat pangkat Talakayan Pag-usapan ang mga sining sa lungsod ng Valenzuela at ng iba pang lungsod. Paglalapat Iguhit ang ilang sining sa Valenzuela. Pagtataya Gumamit ng pamantayan sa pag-wawasto ng mga iginuhit ng mga bata.  5 puntos –Malinaw na naipahayag ang mga sining ng lungsod  4- May kaunting mali sa ginawa  3- Medyo marami ang mali  1-2- Nangangailangan ng pagbabago

244

245

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Layunin: 1.Natutukoy ng iba pang mga sining na pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; at 2.Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga sining sa inyong lalawigan. Paksang-Aralin: Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA NAGPAPAKILALANG SARILING LALAWIGAN AT RE HIYON Iba Pang Sining na Nagpapakilala saSariling Lalawigan Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Kagamitan: larawan na nagpapakita ng mga sining sa sariling lalawigan, Sining III. Pamamaraan: Integrasyon: Musika, Sining A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng Valenzuela at ibang lungsod B. Panlinang na Gawain Alamin Mo 246

Ano kaya ang mga iba pang pagkakakilanlan ng mga lungsod kasama ang Valenzuela. III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Anu-ano ang mga sining sa Metro Manila Paglalahad Gawain B Sa parehong pangkat, ipakumpara ang sariling sining sa sining ng ibang lalwigan batay sa mga talakayan. Bigyan ng sagutang papel na kagaya nang nasa LM. Papunuin ang Venn diagram sa mga pangkat. Kagaya ng awit, sayaw, mga gusali at iba pa. Maaring Ipaliwanag na kasama sa sining ang pagdiriwang at iba maghanda ng sining at pagdiriwang ng ibang lalawigan na tanyag. Talakayin ang pagkakaiba o pagkakapareho sa sariling lalawigan (Metro Manila). Paglalahat Pahalagahan ang sining ng Metro Manila Pagtataya Itala ang sining , gusali o pagdiriwang na nakatala sa bawat kahon. Sining 1. Las Pinas2. Marikina3. Gusali/Istruktura 3.Manila 4. Quezon City 5. Valenzuela

247

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Layunin: 1. Nahihinuha ang mga katangian ng isang bayani batay sa kanilang mga nagawa at kontribusyon sa bayan. 2. Nakikilala ang mga bayani ng sariling lalawigan at rehiyon. 3. Nakakagagawa ng simpleng pananaliksik tungkol sa isang bayani ng lalawigan at rehiyon. II. Paksang Aralin: ARALIN 7.1: Mga Bayani ng Sariling Lalawigan Paksang Aralin: Mga Bayani ng Sariling Lalawigan/Rehiyon Kagamitan: larawan ng mga bayani, tsart, graphic organizer Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIh-7.1 http://quizlet.com/8218796/g4-hekasi-region-ncr-at-6-8-mga-natatangingpilipino-flash-cards/ Pagmamahal sa bayan A.

III. Pamamaraan:

Panimulang Gawain:

Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela Anu-ano ang mga makasaysayang pangyayari sa Metro Manila? Sinu-sino ang mga bayaning nagpasimula ng pagbabago? Paglalahad Andres Bonifacio Ama ng Katipunan na mula Tondo, Manila Rosa Sevilla de Alvero Nagtatag ng paaralan mara sa kababaihan na mula Tondo, Manila Epifanio de los Santos Manunulat at mananalumpati na mula sa Malabon Madre Ignacia del Espiritu Santo Nagtatag ng unang paaralan para sa mga nais maging madre, mula sa Binondo, Manila Melchora Aquino Ina ng Himagsikan. Siya ay mula sa Kalookan 248

Melchora Aquino Kahit matanda na, inaruga niya ang mga nasusugatang katipunero Gregoria de Jesus Asawa ni Andres Bonifacio Gregoria de Jesus Lakambini ng Katipunan, mula siya sa Kalookan Ester Belarmino Magaaral na tumulong sa mga gerilya Emilio Jacinto Utak ng Katipunan Lydia Gellidon Tumulong sa mga gerilya, mula Sta.Cruz, Manila 13. Talakayan Ipaliwanag ang gawaing ginampanan ng bawat Pilipinong bayani sa NCR. Paglalapat Paggawa ng bawat pangkat ng graphic organizer sa mga bayaning pinagaralan. Ilarawan s apag-uulat ang mga bahaging ginampanan ng bawat isa. Pagtataya Tukuyin ang mga bayani sa Metro Manila. __________1. Inaruga niya ang mga katipunero _________-2. Ama ng katipunan. _________3. Utak ng katipunan. _________4. Lakambini ng katipunan. _________5. Taga Sta. Cruz na tumulong sa mga gerilyang Pilipino.

249

250

Oktubre 27-Oktubre 31 Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: 1. Naipaliliwanag kung ano ang ibig sabihin ng kultura at mga kaugnay na konsepto 2. Nailalarawan ang kultura ng sariling lalawigan batay sa ilang aspeto ng pagkakakilanlang kultural Paksang-Aralin: ARALIN 1. Ano ang Kultura? Paksa: Ang Konsepto ng Kultura K to 12 - AP3PKK-IIIa-1 BATAYAN Kagamitan: mga sinaunang kagamitan o mga kaugnay na larawan, 3 fig. 1/4 size na manila paper, lapis, krayola regional cultural profile Integrasyon: Pagpapahalaga sa Kaalaman sa kulturang Pilipino III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng Valenzuela at ibang lungsod B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Simulan ang aralin gamit ang mga susing tanong sa Alamin Mo LM p. _____.

paksa

Mahusay na Mahusay (5)

Mahusay

Hindi Mahusay (2-1)

Nakikita ang mga halimbawa sa

Nakikita ang sapat at maayos na

Di-gaanong sapat ang kasagutang ibinigay para

pinakatama at pinakamaayos na kasagutan

kasagutan sa upang mga tanong

ang aralin. maunawaan

(4-3)

maunawaan aralin Organisasyon

Maayos na nakasunod sa mga panutong ibinigay upaang mabuo ang isinagawang gawain

Paglalahad

A. Panimula Talakayin ang aralin sa Tuklasin Mo LM p. ____. Gawain A: 251

Nakasunod sa mga poanutong

Hindi gaanong nakasunod sa mga panutong

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

Ibigay ang panuto para sa gawain. Ipakopya at ipagawa ito sa kanilang notebook o sagutang papel. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagot ng semantic web. 

Talakayin ang mga kasagutan sa bawat gawain. Kung may mga maling kasagutan, ipaliwanag at at iwasto ito. Inaaasahan na lahat ng gawain ay maisasagawa ng mga bata. Batayan ng puntos ng mga pangkat.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naipaliliwanag kung ano ang ibig sabihin ng kultura at mga kaugnay na konsepto 2. Nailalarawan ang kultura ng sariling lalawigan batay sa ilang aspeto ng pagkakakilanlang kultural Paksang-Aralin: ARALIN 1. Ano ang Kultura? Paksa: Ang Konsepto ng Kultura K to 12 - AP3PKK-IIIa-1 Kagamitan: mga sinaunang kagamitan o mga kaugnay na larawan, 3 fig. 1/4 size na manila paper, lapis, krayola regional cultural profile Integrasyon: Pagpapahalaga kulturang Pilipino III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng Valenzuela at ibang lungsod B. Panlinang na Gawain Alamin Mo

252

Magdaos ng “brainstorming” kaugnay sa mga tanong at sa naging sagot ng mga bata. Ano ang pagkakaiba ng pamumuhay ng mga sinaunang Pilipino sa pamumuhay natin ngayon? mga kagamitan mga damit mga paniniwala mga tradisyon Alin sa mga ito ang nakikita pa rin sa ngayon? Anong paniniwala o kasabihan ang hangang ngayon ay pinapaniwalaan pa rin? Anong masasabi natin sa kultura ng sinaunang Pilipino? Magdaos ng “brainstorming” kaugnay sa mga tanong at sa naging sagot ng mga bata.  Talakaying mabuti ang pagkakaiba ng materyal at di materyal na kultura. Bigyang diin ang mga uri nito. Paglalahad Gawain B: Pangkatin ang mag-aaral. Ibigay ang panuto ng gawain sa bawat pangkat. Bigyan ng manila paper at panulat sa bawat pangkat. Ipaulat ang kanilang gawa. Itanong kung may mga idadagdag pa ang ibang pangkat sa mga iniulat ng kanilang kakalase. Paglalahat Pahalagahan ang kultura ng Valezuela Pagtataya Paggamit ng rubrics sa pagbibigay puntos sa mga Gawain ng bata.

253

BATAYAN

Kaalaman sa paksa

Mahusay na Mahusay (5)

Mahusay

Hindi Mahusay (2-1)

Nakikita ang mga halimbawa sa

Nakikita ang sapat at maayos na

Di-gaanong sapat ang kasagutang ibinigay para

pinakatama at pinakamaayos na kasagutan

kasagutan sa upang mga tanong

ang aralin. maunawaan

(4-3)

maunawaan aralin Organisasyon

Maayos na nakasunod sa mga panutong ibinigay upaang mabuo ang isinagawang gawain

Nakasunod sa mga poanutong

Hindi gaanong nakasunod sa mga panutong

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

254

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naipaliliwanag kung ano ang ibig sabihin ng kultura at mga kaugnay na konsepto 2. Nailalarawan ang kultura ng sariling lalawigan batay sa ilang aspeto ng pagkakakilanlang kultural Paksang-Aralin: ARALIN 1. Ano ang Kultura? Paksa: Ang Konsepto ng Kultura 255

K to 12 - AP3PKK-IIIa-1 Kagamitan: mga sinaunang kagamitan o mga kaugnay na larawan, 3 fig. 1/4 size na manila paper, lapis, krayola regional cultural profile Integrasyon: Pagpapahalaga kulturang Pilipino III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Kolektahin ang mga sinaunang kagamitan na dala ng mga bata. Idisplay sa unahan ng silid aralan o kung saan madali nilang makita. Batay sa dala nila magtanong ng mga sumusunod: Ano ang pagkakaiba ng pamumuhay ng mga sinaunang Pilipino sa pamumuhay natin ngayon? mga kagamitan mga damit mga paniniwala mga tradisyon Alin sa mga ito ang nakikita pa rin sa ngayon? Anong paniniwala o kasabihan ang hangang ngayon ay pinapaniwalaan pa rin?

Anong masasabi natin sa kultura ng sinaunang Pilipino? 1. Sa talakayan, tumawag ng isa o dalawang bata upang kumuha ng isang sinaunang kagamitan o larawan may kaugnayan sa uri ng kultura na tinatalakay. Halimbawa: Ang tinatalakay ay materyal/kasuotan… 2. Sabihin sa klase: Sino ang gustong kumuha ng isang kagamitan mula sa mga nakadisplay na ito ang tumutukoy sa kasuotan? (Ang mga tatawaging bata ay inaasahang kukuha ng kimona, saya, putong, o kung ano pa man ang nasa display). Gawin ang proseso hanggang matapos ang talakayan. 3. Ipagawa sa mga mag-aaral ang mga gawain sa Gawin Mo Paglalahad Gawain C: Pangkatin ang mag-aaral. Ibigay ang panuto ng gawain sa bawat pangkat. Bigyan ng manila paper at panulat sa bawat pangkat. Ipaulat ang kanilang gawa. Itanong kung may mga idadagdag pa ang ibang pangkat sa mga iniulat ng kanilang kakalase. Talakayan 256

Talakayin ang mga kasagutan sa bawat gawain. Kung may mga maling kasagutan, ipaliwanag at iwasto ito. Inaaasahan na lahat ng gawain ay maisasagawa ng mga bata.  Ang kultura ay malawak na konsepto kung kaya’t maaring maipaliwanag sa mga mag-aaral ang konsepto sa pamamagitan ng mga halimbawang nakikita nila.  Bigyang diin ang mga kaisipan sa Tandaan Mo Paglalapat Pagsalitain sila sa araling tinalakay ngayon Pagtataya Paggamit ng rubrics sa pagbibigay puntos sa mga Gawain ng bata. 

257

BATAYAN

Kaalaman sa paksa

Mahusay na Mahusay (5)

Mahusay

Hindi Mahusay (2-1)

Nakikita ang mga halimbawa sa

Nakikita ang sapat at maayos na

Di-gaanong sapat ang kasagutang ibinigay para

pinakatama at pinakamaayos na kasagutan

kasagutan sa upang mga tanong

ang aralin. maunawaan

(4-3)

maunawaan aralin Organisasyon

Maayos na nakasunod sa mga panutong ibinigay upaang mabuo ang isinagawang gawain

Nakasunod sa mga panutong

Hindi gaanong nakasunod sa mga panutong

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

258

Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: Natutukoy ng mga halimbawa ng epekto ng lokasyon at klima sa uri ng pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan 1. Naipaliliwanag kung paano nakakaimpluwensya ang lokasyon at klima sa uri ng pamumuhay ng sariling lalawigan o rehiyon. Paksang-Aralin: ARALIN 1. Ano ang Kultura? Paksa: Impluwensiya ng Klima at Lokasyon sa Pagbuo at Paghubog ng Pamumuhay sa isang Lugar Kagamitan: larawan ng mga lugar sa sariling lalawigan/lungsod Pisikal na mapa ng NCR Climate map of the Philippines Sanggunian: Modyul 3, Aralin 2 K to 12 - AP3PKK-IIIa-2 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Anu-ano ang mga kagamitan, kaugaliang nagmula pa sa mga sinaunang nananahan sa Valenzuela? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo 1. Pangkatin ang mga mag-aaral sa lima. Sabihin na magkakaroon ng “imbestigasyon” sa mga nangyayari sa lugar sa sariling lalawigan. Ibigay ang sumusunod na panuto. May mga lugar na ibibigay sa bawat pangkat. Alamin kung ano ang karaniwang gawain ng mga tao sa mga lugar na iyon. 259

 



Magdaos ng “brainstorming” kaugnay ng tanong. Tanggapin lahat ang sagot ng mag-aaral. Talakayin ang paglalahad sa Tuklasin Mo Magbigay ng iba pang halimbawa ng mga lugar, pagusapan ang klima ng mga ito at kung sa anong lokasyon matatagpuan ang mga ito. Ipakita ang climate map ng Pilipinas. Pag-usapan ang iba’t ibang uri ng klimang karaniwang nakikita sa mga lugar.

Lugar

Karaniwang hanapbuhay

Karaniwang damit

Maaring pagdiriwang

Pamayanang urban

Manggawa sa kompaniya

Modernong damit

palabas sa mga sine/ teatro/ concert piyesta ng lalawigan, barangay (kung may kuyente) radio/ TV

Paglalahad

Gawain A: Ibigay ang panuto sa gawain. Ipaugnay ang klima sa uri ng Pabrika pamumuhay ng mga tao. Ito ay indibidwal na gawain. Ipagawa ang gawain sagutang papel. Bundok o Magsasaka Madernong paanan ng pagpapastol damit/ Magdagdag ng mga kaisipan mula sa bundok Maglililok ng panlamig sariling lalawigan o rehiyon. kahoy Gawain B: Ibigay ang panuto ng gawain. Ipaugnay ang aspeto ng kultura at Tabing Moderno (kung may katangian ng lugar sa mga bata. dagat kuyente) Magdagdag ng mga kaisipan mula sa radio/ TV sariling lalawigan o rehiyon. Mangingisda Talakayan Pamayanan Manggawa Moderno Pag-usapan ang mga isinagawang rural- sentro Magsasaka Gawain at iproseso ang mga sagot ng mga bata Pagtataya Paggamit ng rubrics sa pagbibigay puntos sa mga Gawain ng bata.

260

Maarin g tema ng mga sining moder no

Tungko l sa buhay sa bundok kapaligi ran Tungko l sa pangin gisda

BATAYAN

Mahusay na Mahusay (5)

Mahusay (4-3)

Hindi Mahusa y (2-1)

Nakikita ang mga halimbawa sa pinakatama at pinakamaayos na kasagutan

Nakikita ang sapat at maayos na kasagutan sa upang mga tanong maunawaa n aralin

Digaanong sapat ang kasaguta ng ibinigay para ang aralin. maunaw aan

Maayos na nakasunod sa mga panutong ibinigay upaang mabuo ang isinagawang gawain

Nakasunod sa mga panutong ibinigay upang mabuo ang isinagawan g gawain

Hindi gaanong nakasun od sa mga panuton g ibinigay upang mabuo ang isinagaw ang gawain

Kaalaman sa paksa

Organisas yon

Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: 1. Natutukoy ng mga halimbawa ng epekto ng lokasyon at klima sa uri ng pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan 2. Naipaliliwanag kung paano nakakaimpluwensya ang lokasyon at klima sa uri ng pamumuhay ng sariling lalawigan o rehiyon. 261

Paksang-Aralin: ARALIN 1. Ano ang Kultura? Paksa: Impluwensiya ng Klima at Lokasyon sa Pagbuo at Paghubog ng Pamumuhay sa isang Lugar Kagamitan: larawan ng mga lugar sa sariling lalawigan/lungsod Pisikal na mapa ng NCR Climate map of the Philippines Sanggunian: Modyul 3, Aralin 2 K to 12 - AP3PKK-IIIa-2 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Anu-ano ang mga Gawain ng mga mamayan sa sinaunang Valenzuela? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Ikumpara ang mga lugar na ito sa sariling rehiyon o lalawigan. Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa ng bawat gawain. Itanong/ Ipagawa ang sumusunod:  Paglalahad Gawain C Ito ay indibidwal na gawain. Ipaliwanag na ang kanilang mga

262

Nobyemre 10-14 263

Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: 1. Natutukoy ng ilang halimbawa ng ilang aspeto ng kultura ng sariling lalawigan a karatig na lalawigan sa rehiyon, 2. Nailalarawan ng kultura na nagpapakilala ng sariling lalawigan at rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 3.1. Ang Kultura ng Aming Lalawigan Paksa Paksa: Pagkakakilanlang Kultural ng Sariling Lalawigan Kagamitan: mga larawan ng kultura sa Bansa/NCR Sanggunian: Kulturang Pilipino Pilipino © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013

K to 12, AP3PKK-IIIb-3.1 Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: Pagpapahalaga sa mga pagkakailanlang kultural ng lalawigan at Rehiyon, Sining III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang kultura? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Anu-ano ang mga kulturang Pilipinong umiiral sa NCR? Paglalahad

A. Panimula Ang kultura ng Pilipinas ay binubuo ng mga sumusunod Mga Kultura sa Pilipinas: Wika Paniniwala Tradisyon o Kauglian Pagkain Sining Kasuotan Relihiyon Gawain: Pangkat 1 Ipatala ang ibat-ibang wika ng bawat kasapi ng pangkat sa talahanayan. Pangkat 2 264

Itala ang mga paniniwala /tradisyon o kaugalian na umiiral sa kanikaniyang pamilya ng bawat bata Pangkat 3  Isulat sa graphic organizer Pagkaing Pilipino  Pangkat 4  Sining/Kasuotan/larong Pilipino  Pangkat 5 Relihiyon ng bawat kasapi Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang kultura ay nagpapakita ng pagkakakilanlan ng bawat pangkat o grupo ng mga tao. Dito rin naipapakita ang pagkakaiba-iba ng bawat pangkat. May kani-kanila silang orihinal na talento sa iba’t ibang larangan. Pagtataya: Isulat sa graphic organizer ang bumubuo sa kulturang Pilipino 

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ng iba’t ibang pangkat ng tao at pangkat etniko sa mga lalawigan sa sariling rehiyon. Paksang-Aralin: ARALIN 3.2. Mga Pangkat sa Rehiyon na Kinabibilangan Ko Paksa Ang Mga Pangkat sa Rehiyon na Kinabibilangan Ko AP3PKK-IIIb-3.2 Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, krayola regional cultural profile Sanggunian: Kulturang Pilipino Pilipino © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013

Integrasyon: Pagpapahalaga sa mga pagkakailanlang lalawigan at Rehiyon, Sining III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Mga bumubuo sa kulturang Pilipino 265

kultural ng

B. Panlinang na Gawain Alamin Mo

Wika Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan sa paghahatid at pagtanggap ng mensahe. Sa Pilipinas, ito ang mga sumusunod na malimit gamitin sa bawat rehiyon ng bansa: Filipino: ay ang pangunahing wikang sinasalita sa bansa. Ito ay nakasalig sa pangunguna ng Tagalog kasunod ng iba pang umiiral na mga pagbigkas sa Pilipinas. Tagalog: sinasalita ng mga naninirahan sa Katimugang bahagi ng Luzon. Sinasalita ito ng mga nasa rehiyon sa CALABARZON AT MIMAROPA. Ito rin ang pangunahing wika ng Pambansang Punong Rehiyon na siyang kabisera ng bansa. Ilocano: pangunahing wika ng mga taga HILAGANG LUZON at ginagamit din ng mga taga nasa rehiyon 1 at 2. Panggasinan: Ginagamit sa lalawigan ng Pangasinan at ilang bahagi ng Hilagang Luzon at Gitnang Luzon. Kapampangan: Sinasalita ng mga taong naninirahan sa Gitnang Luzon Bikolano: Wikang sinasalita ng mga naninirahan sa Timog-Silangang Luzon. Cebuano: Tinatawag ding Bisaya. Pangunahing wika ng Lalawigan ng Cebu,Silangang Negros, Bohol at malaking bahagi ng Mindanao. Hiligaynon: Tinatawag na Ilonggo. Sinasalita sa mga lalawigan sa pulo ng Panay at Kanlurang Negros. Waray-Waray: Wikang ginagamit sa mga lalawigan sa pulo nf Samar at Leyte sa Silangang Visayas. Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013

Anong paniniwala o kasabihan ang hangang ngayon ay pinapaniwalaan pa rin? Paglalahad Pangkatang Gawain  Itala ang wikang ginagamit ng mga magulang sa bahay ng bawat kasapi ng pangkat. Itala ang mga ito sa manila paper

266

Ipaulat sa klase ang talaan ng bawat pangkat Paglalahat Mayroong ibat ibang wikang sinasalita ang mga mamamayan ng NCR. Pagtataya Magtala ng 5 wikang sinasalita sa Valenzuela at iba pang karatib na lungsod.

267

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nailalarawan ng iba’t ibang pangkat ng mga tao at pangkat etniko sa mga lalawigan sa sariling rehiyon. Paksang-Aralin: ARALIN 3.2. Mga Pangkat sa Rehiyon na Kinabibilangan Ko Paksa Ang Mga Pangkat sa Rehiyon na Kinabibilangan Ko AP3PKK-IIIb-3.2 Kagamitan: Liriko ng awit , regional cultural profile Sanggunian: Kulturang Pilipino Pilipino © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013 Awit: Ako ay Pinoy ng Orange and Lemons

Integrasyon: Pagpapahalaga sa mga pagkakailanlang lalawigan at Rehiyon, Sining III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: 268

kultural ng

Balik-Aral Anu-ano ang mga wikang ginagamit ng mga mamayan sa Valenzuela at mga karatig na lungsod sa NCR? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Iparinig ang awitin ng Orange at Lemons. Ipakita ang liriko nitop na nakasulat sa Manila paper.

PInoy Ako (Awit at Liriko ng Orange and Lemons) Lahat tayo mayroon pagkakaiba sa tingin pa lang ay makikita na
 Iba’t ibang kagustuhan ngunit iisang patutunguhan
 Gabay at pagmamahal ang hanap mo
Magbibigay ng halaga sa iyo
Nais mong ipakilala kung sino ka man talaga
 Koro:
Pinoy ikaw ay pinoy
Ipakita sa mundo
 Kung ano ang kaya mo
Ibang-iba ang pinoy
 Wag kang matatakot
Ipagmalaki mo pinoy ako
Pinoy tayo Pakita mo ang tunay at kung sino ka
 Mayroon mang masama at maganda
 Wala naman perpekto
Basta magpakatotoo oohh! Oohh!
 Paglalahad Pangkatang Gawain Ilarawan sa pamamagitan ng pagguhit ang ibat ibang pangkat ng tao sa Valenzuela at mga karatig na Lungsod. Magpakita ng mga larawan bilang halimbawa . Talakayan  Talakayin ang mga iginuhit na mga halimbawa ng bawat pangkat.  Ang kultura ay malawak na konsepto kung kaya’t maaring maipaliwanag sa mga mag-aaral ang konsepto sa pamamagitan ng mga halimbawang nakikita nila.  Paglalahat Ibat iba man ang kasuotan o kaugalian ng bawat pangkat etniko sa Valenzuela o karatig na lungsod Pilipino pa rin sila. 269

Pagtataya Paggamit ng rubrics sa pagbibigay puntos sa mga Gawain ng bata.

270

BATAYAN

Mahusay na Mahusay (5)

Mahusay

Nakikita ang mga halimbawa sa

Nakikita ang sapat at maayos na

Kaalaman sa paksa

pinakatama at pinakamaayos na naiguhit

Larawan na nagpapakita na naunawaan aralin

Organisasyon

Maayos na nakasunod sa mga panutong

Nakasunod sa mga panutong

Hindi gaanong nakasunod sa mga panutong

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

ibinigay upaang mabuo ang isinagawang gawain

(4-3)

271

Hindi Mahusay (21) Di-gaanong sapat ang paglalarawan para ang aralin. maunawaan

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasasabi ang kahalagahan ng mga wika at dialekto at ang wastong paggamit nito tungo sa maayos na ugnayan ng mga iba’t ibang pamayanan sa sariling lalawigan at rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 3.3. Ang Mga Wika at Diyalekto sa Aming Lalawigan at Rehiyon Paksa: Mga Wika at Diyalekto sa Sariling Lalawigan at Rehiyon Kagamitan: Basahin, Graphic organizer, rubrics, manila paper, pentel pens Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIc-3.3 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Anu-ano ang mga wikang sinasalita sa Valenzuela at mga karatig na lungsod sa NCR? 272

B. Panlinang na Gawain 1. Alamin Mo Ano ang kaugnayan ng lokasyon sa pagkakaiba o pagkakapareho ng mga wika sa mgalungsod sa NCR. 2. Paglalahad  Ipagawa ang graphic organizer at ipasulat ang diyalekto/wika na sinasalita sa kanilang tahanan.  Pangatwiranan kung paano nito naiuugnay ang bawat mamamayan sa NCR.

3. Talakayan Pag-usapan ang mga isinagawang Gawain at iproseso ang mga sagot ng mga bata Paglalahat Ang mga dayalektong sinasalita ng mga mamamayan ay siyang nag-uugnay na maunawaan ang kaugalian at kultura ng bawat pangkat etniko naninirahan sa mga lungsod ng NCR. 4. Pagtataya BATAYAN Mahusay na Mahusay Mahusay (5) Paggamit ng rubrics sa pagbibigay (4-3) puntos sa mga Gawain ng bata.

Kaalaman sa paksa

Organisas yon

Nakikita ang mga halimbawa sa pinakatama at pinakamaayos na kasagutan

Nakikita ang sapat at maayos na kasagutan sa upang mga tanong maunawaan aralin

Di-gaanong sapat ang kasagutang ibinigay para ang aralin. maunawaan

Maayos na nakasunod sa mga panutong ibinigay upaang mabuo ang isinagawang gawain

Nakasunod sa mga panutong ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

Hindi gaanong nakasunod sa mga panutong ibinigay upang mabuo ang isinagawang gawain

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin:  Nasasabi ang kahalagahan ng mga wika at dialekto at ang wastong paggamit nito tungo sa maayos na ugnayan ng mga iba’t ibang pamayanan sa sariling lalawigan at rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 3.3. Ang Mga Wika at Diyalekto sa Aming Lalawigan at Rehiyon 273

Hindi Mahusay (2-1)

Paksa: Mga Wika at Diyalekto sa Sariling Lalawigan at Rehiyon Kagamitan: Basahin, Graphic organizer, rubrics, manila paper, pentel pens Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIc-3.3 III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain:  Balik-Aral Anu-ano ang mga wikang sinasalita sa Valenzuela at mga karatig na lungsod sa NCR? B. Panlinang na Gawain 1. Alamin Mo  Ano ang kaugnayan ng lokasyon sa pagkakaiba o pagkakapareho ng mga wika sa mgalungsod sa NCR. 2. Paglalahad  Gawain C Pangkatang Gawain. Ipaliwanag na ang kanilang mga isusulat kung paano naiuugnay ng mga dayalekto ang mga naninirahan sa NCR. Gabayan ang mga bata kung kinakailangan. Talakayan Talakayin ang mga kasagutan sa bawat gawain. Kung may mga maling kasagutan, ipaliwanag at iwasto ito. Inaaasahan na lahat ng gawain ay maisasagawa ng mga bata. 9. Bigyang diin ang mga kaisipan sa Tandaan Mo Pagtataya: Tama o Mali ____1. Ibat ibang dayalekto ang sinasalita ng mga mamayan sa NCR. sa Valenzuela ay binabaha. ____2. Ang Tagalog ang wikang nag-uugnay sa bawat mamamayan. ____3. Hindi sagabakl ang mga dayalekto sa pakikipag-ugnayan ng bawat lungsod sa NCR. ____4. Ano man ang dayalekto ng mga taga-NCr sila ay mga Pilipino pa rin. ____5. Magulo ang NCR dahil sa mga ibat ibang dayalekto.

274

Kulturang Pilipino Sabado, Setyembre 14, 2013

Kultura Ano nga ba ang ibig sabihin ng “Kultura”?

Ito ay nagpapakita ng pagkakakilanlan ng bawat pangkat o grupo ng mga tao. Dito rin naipapakita ang pagkakaiba-iba ng bawat pangkat. May kani-kanila silang orihinal na talento sa iba’t ibang larangan. Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013 sa 9:00 PM Walang komento: I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi sa FacebookIbahagi sa Pinterest

Ang Kultura sa Pilipinas Bawat bansa ay may kani-kanilang pinaniniwalaan o nakagawiang gawain na ipinamana ng kani-kanilang mga ninuno. Ang Pilipinas ay tinaguriang mayaman sa iba’t ibang larangan sa kultura at isa sa mga bansang kinikilala ang kulturang nagmula sa ating mga ninuno . Naimpluwensyahan tayo ng ating mga ninuno kaya ito’y ating ginagamit sa pang-araw-araw na pamumuhay. “Huwag kalimutan ang sariling atin, marapat lang natin itong alagaan at muling buhayin.” Mga Kultura sa Pilipinas: 1.

Wika

2.

Paniniwala

3.

Tradisyon o Kauglian

4.

Pagkain Sining asuotan Relihiyon

5. 6. 7.

275

Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013 sa 8:30 PM 1 komento: I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi sa FacebookIbahagi sa Pinterest

Wika Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan sa paghahatid at pagtanggap ng mensahe.

Sa Pilipinas, ito ang mga sumusunod na malimit gamitin sa bawat rehiyon ng bansa: Filipino: ay ang pangunahing wikang sinasalita sa bansa. Ito ay nakasalig sa pangunguna ng Tagalog kasunod ng iba pang umiiral na mga pagbigkas sa Pilipinas. Tagalog: sinasalita ng mga naninirahan sa Katimugang bahagi ng Luzon. Sinasalita ito ng mga nasa rehiyon sa CALABARZON AT MIMAROPA. Ito rin ang pangunahing wika ng Pambansang Punong Rehiyon na siyang kabisera ng bansa. Ilocano: pangunahing wika ng mga taga HILAGANG LUZON at ginagamit din ng mga taga nasa rehiyon 1 at 2. Panggasinan: Ginagamit sa lalawigan ng Pangasinan at ilang bahagi ng Hilagang Luzon at Gitnang Luzon. Kapampangan: Sinasalita ng mga taong naninirahan sa Gitnang Luzon Bikolano: Wikang sinasalita ng mga naninirahan sa Timog-Silangang Luzon. Cebuano: Tinatawag ding Bisaya. Pangunahing wika ng Lalawigan ng Cebu,Silangang Negros, Bohol at malaking bahagi ng Mindanao. Hiligaynon: Tinatawag na Ilonggo. Sinasalita sa mga lalawigan sa pulo ng Panay at Kanlurang Negros. Waray-Waray: Wikang ginagamit sa mga lalawigan sa pulo nf Samar at Leyte sa Silangang Visayas. Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013 sa 8:00 PM Walang komento: I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi sa FacebookIbahagi sa Pinterest

Halina't Kumain Ang mga Pilipino ay madaming kinahihiligan. At isa na doon ay ang pagkain. Eto ang mga halimbawa ng mga pinakasikat na pagkain ng Pilipinas:

Lechon

276

Adobo

Tortang talong

277

Bicol Express

Paksiw

Halo – halo

278

Caldereta

Menudo

Malalagkit : Bibingka

279

Sinukmani

Sapin- sapin

Kalamay

280

Bilo-bilo

Puto – bumbong

Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013 sa 7:00 PM Walang komento: I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi sa FacebookIbahagi sa Pinterest

Mga Tradisyon o Kaugalian ng mga Pilipino Ano nga ba ang “tradisyon o kaugalian”?

281

Ito ang mga paniniwala o opinyon na naisalin mula sa mga magulang papunta sa mga anak nila. Ang mga Pilipino ay sadyang mahilig sumunod sa mga nakagawian na at samga tradisyon. Sila din ay mahilig maniwala sa mga pamahiin. Kami ay magbibigay ng mga Halimbawa. Mga Karaniwang Tradisyon ng mga Pilipino  Piyesta



Mahal na araw/ Senakulo



Mamanhikan

282



Harana



Simbang gabi



Flores De mayo

283

Madalas na Kaugalian Pagmamano – ito’y madalas ginagawa ng mga nakababata sa kanilang mga magulang o sa mga nakatatanda sa kanila. Paggamit ng “po at opo” sa nakatatanda – ito’y simbolo ng pagrespeto sa mga nakatatanda. Mahilig makipagkapwa-tao -kapag madalas silang may nakakasalamuhang tao. Mapagkumbaba – nananatili pa rin ang kanilang mga paa na nakaapak sa lupa. Madalas na Paniniwala Sa Kusina: Bawal kumanta sa harap ng kalan - may masamang mangyayari. Bawal kumanta sa hapag-kainan – simbolo ng hindi pagrespeto. Bawal paglaruan ang apoy – maaaring lumabo ang mata. Hindi dapat makabasag ng pinggan sa araw ng okasyon – ito ay simbolo ng kamalasan. Sa Kasal: Bawal isukat ang damit pangkasal – Maaaring hindi matuloy ang kasal Bawal magkita ang magkapareha bago ang araw ng kasal – maaaring mamatay ang isa sa kanila. Dapat unahan ng babae ang lalake na lumabas ng simbahan – upang hindi siya maliitin. Kapag umulan sa araw ng kasal – simbolo ng kaswertehan.

Kapag may sumakabilang-buhay Bawal matulog sa tabi ng kabaong – maaaring hindi mo mapipigilan ang paggalaw ng ulo mo. Bawal magkamot ng ulo – maaaring magkaroon ng kuto. Pagsuutin ng pulang damit ang mga bata/ Pagtawid ng mga bata sa kabaong – upang hindi sila guluhin ng namayapa. Dapat putulin ang kwintas na nakakabit sa namayapa – upang hindi na siya masundan. Bawal magwalis sa araw ng burol – bilang respeto Bawal matuluan ng luha ang kabaong – upang hindi siya mahirapan sa pag-akyat sa langit.

284

Iba pang pamahiin: Bawal maggupit ng kuko sa gabi – upang hindi malasin . “Friday the 13th” – mag-ingat sa araw na iyon sapagkat may maaaring mangyari sa iyong masama. Paggsing ng alas tres ng madaling araw – maaaring may dumalaw sa inyo. Paggising ng mga ispiritu. Kapag may nakita kang taong pugot ang ulo – maaari siyang mamatay (pwede itong mapigilan basta ibaon lang ang kanyang damit sa lupa) Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Leon | Nicole Melo //2013 sa 7:00 PM 10 komento: I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi sa FacebookIbahagi sa Pinterest

Idaan natin sa Sining Ang mga Pilipino ay malikhain tao. Sa iba't ibang klase ng sining, makikita ang mga talento ng mga Pilipino. Laro: Tumbang-preso

Patintero

285

Piko

Sipa

286

Palo-Sebo

Pambansang Kasuotan Ito ang imahe ng pambansang kauotan ng Pilipinas

Nobyembre 17-Nobyembre 21 Araling Panlipunan 287

7:00-7:40 Layunin: 1. Natutukoy ang ilang makasaysayang pook ng lalawigan at rehiyon 2. Nasasabi ang kahalagahan ng mga makasaysayang pook upang makilala ang kultura ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 4. Mga Makasaysayang Lugar sa Aming Rehiyon Paksa: Makasaysayang Lugar ng Aking Lalawigan at Rehiyon Unang Araw Kagamitan: Larawan ng mga makasaysayang pook sa NCR at rehiyon clip arts, graphic organizer, dayorama, at Modyul 4. Sanggunian: K to 12. AP3PKK - IIId-4 Patnubay ng Guro pp.1-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang mgawika at dayalekto sa ating rehiyon (NCR)? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Magpakita ng ilang larawan ng mga makasaysayang lugar o pook sa kanilang lalawigan at rehiyon. Itanong ang mga sumusunod: Ano –ano ang mga makasaysayang lugar na nakita ninyo sa larawan? Alin sa mga makasaysayang pook ang matatagpuan sa ating rehiyon? 4. Ipakitang muli ang mga larawan ng makaysaysayang pook ng rehiyon

Paglalahad Pangkatang gawain Gawain: Pangkat 1-2 Ipatala ang ibat-ibang makasaysayang pook sa 5 lungsod sa NCR Ipalarawan ang mga ito sa kanila. Ipaulat ang ginawa ng pangkat Pangkat 3-4 Ipatala ang ibat-ibang makasaysayang pook sa 5 lungsod sa NCR Ipalarawan ang mga ito sa kanila. Ipaulat ang ginawa ng pangkat Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat 288

Ang mga lungsod sa NCR ay may kanya-kanyang makasaysayang pook gaya ng Luneta Park sa Manila, Edsa Shrine sa Quezon City at iba pang nagpapakita ng mahahalagang pangyayari sa NCR. Talakayin kung bakit mahalaga ang mga ito Pagtataya Punan ang Graphic oraganizer ng mga makasaysayang lugar o pook sa NCR. Maksaysayang Lugar sa NCR

•_____

•______

•____

____

____

_____

______ •______

289

290

Araling Panlipunan 7:00-7:40 Layunin: 3. Natutukoy ang ilang makasaysayang pook ng lalawigan at rehiyon 4. Nasasabi ang kahalagahan ng mga makasaysayang pook upang makilala ang kultura ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 4. Mga Makasaysayang Lugar sa Aming Rehiyon Paksa Paksa: Makasaysayang Lugar ng Aking Lalawigan at Rehiyon Pangalawang Araw Kagamitan: Larawan ng mga makasaysayang pook sa lalawigan at rehiyon clip arts, graphic organizer, dayorama, at Modyul 4. Sanggunian: K to 12. AP3PKK - IIId-4 Patnubay ng Guro pp.1-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: Balik-aralan ang mga maksaysayang pook sa NCr na tinalakay kahapon? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Magpakita ng ilang larawan ng mga makasaysayang lugar o pook sa kanilang lalawigan at rehiyon. Itanong ang mga sumusunod: Ano –ano ang mga makasaysayang lugar na nakita ninyo sa larawan? Alin sa mga makasaysayang pook ang matatagpuan sa ating rehiyon? 4. Ipakitang muli ang mga larawan ng makaysaysayang pook ng rehiyon

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: 

Pangkat 1-2 Isulat sa graphic organizer ang mga makasaysayang pook sa 5 pang lungsod at isang bayan 291



Ipaulat ang kanilang ginawa

 Pangkat 3-4 IPatala ang mga Gawain dapat gampanan ng mamamayan para pahalagahan ang mga makasaysayang tanawin sa NCR Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang mga lungsod sa NCR ay may kanya-kanyang makasaysayang pook gaya ng Luneta Park sa Manila, Edsa Shrine sa Quezon City at iba pang nagpapakita ng mahahalagang pangyayari sa NCR Pagtataya Magtala ng 5 kahalagahan ng mga makasaysayang pook/lugar sa NCR. 1-5

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naihahambing ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon 2. Napahahalagahan ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Magkaiba, Magkapareho Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Paniniwala at Tradisyon sa Aking Lalawigan (Metro Manila) at Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Unang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: Slideshare.net Integrasyon: Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Patnubay ng Guro pp.1-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: 292

Balik-aralan ang mga maksaysayang pook sa NCR na tinalakay kahapon? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Ang mga kultura s akaratig na rehiyon ang Clabarzon 4. Ipakitang muli ang mga

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Ihambing ang kultura ng NCR sa Calabarzon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang wikang Tagalog na ginagamit sa Calabarzon ay parehorin sa NCR. May pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2 rehiyon sa kultura. Pagtataya Gamit ang Venn diagram itala ang pagkakatulad at pagkakaiba ng NCR at Calabarzon . 1-5

Takdang-aralin Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 293

3. Naihahambing ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon 4. Napahahalagahan ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Magkaiba, Magkapareho Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Paniniwala at Tradisyon sa Aking Lalawigan (Metro Manila) at Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Unang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: Slideshare.net Integrasyon: Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Patnubay ng Guro pp.1-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: Balik-aralan ang mga maksaysayang pook sa NCR na tinalakay kahapon? B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Ang mga kultura s akaratig na rehiyon ang Clabarzon 4. Ipakitang muli ang mga

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Ihambing ang kultura ng NCR sa Calabarzon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang wikang Tagalog na ginagamit sa Calabarzon ay parehorin sa NCR. May pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2 rehiyon sa kultura. Pagtataya Gamit ang Venn diagram itala ang pagkakatulad at pagkakaiba ng NCR at Calabarzon . 1-5

294

Takdang-aralin Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3.

295

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nailalarawan ng iba’t ibang pangkat ng mga tao at pangkat etniko sa mga lalawigan sa sariling rehiyon. Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 5. Naihahambing ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon 6. Napahahalagahan ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Magkaiba, Magkapareho Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Paniniwala at Tradisyon sa Aking Lalawigan (Metro Manila) at Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Pangalawang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: Slideshare.net Integrasyon: Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Patnubay ng Guro pp.1-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ilarawan ang pagkakaiba/pagkakatulad ng kultura ng NCR sa Calabarzon o Rehiyon IV -A B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Ang mga kultura sa karatig na rehiyon ang Rehiyon 3 o Gitnang Luzon 4. Ipakitang muli ang mga

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Ihambing ang kultura ng NCR sa Rehiyon 3 Talakayan: 296

Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang wikang Tagalog na ginagamit sa Calabarzon ay parehorin sa NCR. May pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2 rehiyon sa kultura. Pagtataya Gamit ang Venn diagram itala ang pagkakatulad at pagkakaiba ng NCR at Rehiyon 3 . 1-5

Takdang-aralin Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3. Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nailalarawan ng iba’t ibang pangkat ng mga tao at pangkat etniko sa mga lalawigan sa sariling rehiyon. Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 7. Naihahambing ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon 8. Napahahalagahan ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Magkaiba, Magkapareho Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Paniniwala at Tradisyon sa Aking Lalawigan (Metro Manila) at Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Pangalawang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: 297

Slideshare.net Integrasyon: Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Patnubay ng Guro pp.1-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ilarawan ang pagkakaiba/pagkakatulad ng kultura ng NCR sa Calabarzon o Rehiyon IV -A B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Ang mga kultura sa karatig na rehiyon ang Rehiyon 3 o Gitnang Luzon 4. Ipakitang muli ang mga larawan

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-1  Ihambing ang kultura ng NCR sa Rehiyon IV-A  Ihambing ang kultura ng NCR sa Rehiyon 3  Itala sa talahanayan ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang wikang Tagalog na ginagamit sa Calabarzon ay parehorin sa NCR. May pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2 rehiyon sa kultura. Pagtataya Itala sa talahanan at pagkaktulad ng kultura ng BCR, Rehiyon IV –A at Calabarzon

NCR

Rehiyon IV-A

Gitnang Luzon o Rehiyon 3

1. 298

2. 3. 4. 5.

Takdang-aralin Paghambingin ang 3 rehiuyon na napag-aralan gamit ang tatluhang venn diagram

NCR

Calabarz on

Rehiyon 3

299

Makasaysayang Pook sa NCR

FORT SANTIAGO Nasa Intramurros, Maynila. Dito ikinulong ng mga Espanyol si Rizal bago barilin sa Bagumbayan ( Luneta)

300

PUGAD-LAWINMatatagpuan sa Lungsod ng

Quezon. Dito naganap ang makasaysayan Sigaw sa pugad lawin noong ika-23 Agosto 1896.

PALASYO NG MALACANANGMatatagpuan sa Maynila. Ito ay opisyal na tirahaan ng Pangulo

EDSA SHRINE Makikita sa Edsa Shrine sa panulukan ng Ortigas Avenue at Edsa. Nakaharap ang dambana sa Edsa.

301

http://homeworks-edsci.blogspot.com/2009/09/mga-makasaysayan-pook-sa-ating-bansa_3257.html ng Pilipinas. Itnayo ito noong panahon ng

Andres Bonifacio Monument Caloocan City 1930 Photo Credit: en.wikipilipinas.org

Archdiocesan Shrine of St. Anne oldest catholic churches in the Philippines Taguig 6th century Photo Credit: Photo Credit: www.valenzuela.gov.ph

302

pinoychurches.blogspot.com

Asilo de Huertanos Malabon City 1882 Photo Credit: www.flickr.com Bonifacio Shrine Manila City Photo Credit: www.flickr.com

Kapitan Moy Residence 200yrs old residence of Don Laureano Guevarra "Marikina, The River City."

Photo Credit:heprojectreview.blogspot.com 303

Carriedo Fountain Plaza Sta. Cruz, Manila 1882

Photo Credit: lizie.wordpress.com Chinatown Binondo, Manila

Photo Credit: www.globeimages.net

Jesus dela Pena Chapel April 16, 1930 Marikina

Photo Credit: pinoychurches.wordpress.com Photo Credit:heprojectreview.blogspot.com

Kapitan Moy Residence 200yrs old residence of Don Laureano Guevarra

304

"Marikina, The River City."

Valenzuela City

landmarks http://www.valenzuela.gov.ph/index.php/the_city/people Residence of Dr. Pio Valenzuela Dr. Pio Valenzuela, the revered member of the Katipunan’s triumvirate and our city’s namesake, was born in this house on July 11, 1869. Found along Velilla Street in Barangay Pariancillo Villa, this house has become a tourist attraction, and more importantly, a valuable part of the city’s heritage.

Bell Tower of San Diego De Alcala Church (Polo Church) The belfry, or bell tower, of San Diego de Alcala Church is over four hundred years old, and is a cultural and religious relic of the bygone Spanish era. The tower, along with the entrance arch, is the only remaining structure of the original church built in 1632. The main structure of San Diego de Alcala was destroyed during Japanese rule and has since been rebuilt and renovated, serving as an aesthetic counterpoint to the largely unchanged tower.

305

Arkong Bato Arkong Bato boundaries between Valenzuela City and Malabon 1910

This stone arc, found along M.H. Del Pilar Street, was built by the Americans in 1910, and served as the boundary between Rizal and Bulacan province. Before the existence of MacArthur Highway and NLEX, Valenzuela was already the gateway to the north, albeit with M.H. Del Pilar being the main road to Northern Luzon. Today, the Arkong Bato marks the boundary between Barangay Santulan in Malabon and the arch’s namesake, Barangay Arkong Bato in Valenzuela.

Museo ng Valenzuela Museo ng Valenzuela is one of the city’s main historical and cultural landmarks, and houses a vast collection of artifacts and memorabilia that traces Valenzuela’s rich history and immense progress. The sprawling Museo, with its impressive architecture and preserved Spanish aesthetics, is a shining symbol of Valenzuela’s heritage, and is likewise a choice venue for cultural and artistic events, as well as public seminars and conventions. National Shrine of Our Lady of Fatima Located near the Our Lady of Fatima University, this shrine is the center of the Philippine Fatima apostolate. It was declared a tourist site in 1982 by the Department of Tourism, and most recently, it was declared a

306

pilgrimage site by the Diocese of Malolos.

Valenzuela City Convention Center Valenzuela’s Convention Center is well-known among Valenzuelanos as the city’s center for the performing arts, as well as a popular venue for concerts, art shows and exhibits, and conventions.

Valenzuela City Social Hall Located within the premises of Valenzuela City Hall, the Mediterranean-inspired Social Hall is one of Mayor Win’s pet projects, and

307

Legislative

Police

308

Kultura NG KARATIG NA REHIYON CALBARZON Kanilang Pamumuhay: Ang mga Tagalog ay nabubuhay sa pamamagitan ng pagsasaka, pangingisda at pagtitinda.

Masipag, matiyaga at masikap ang mga Tagalog. Sila ay likas na masayahin kaya madalas silang magdaos ng mga pagtitipon tulad ng kasalan, kaarawan at kapistahan.

Demograpiya ng Kulturang Tagalog: Bumibilang ang mga Tagalog ng may 15,876,000. Pinagtatalunan pa rin ang pinagmulan ng mga Tagalog, kung nanggaling ba sila sa kilala ngayong Taal, Batangas, o mula sa katimugan kung saan nanirahan ang kalapit-wika nilang mga Bisaya. Gayunman, katulad ng iba mga katutubong kapangkatan, pinaniniwalaang mga inanak sila ng mga taong nagwiwika ng wikang Awstronesyo mula sa sinaunang Taiwan. Nagsasalita ang mga mamamayang Tagalog ng wikang Tagalog, na may maraming mga sari-saring kaibahang pangdiyalekto, bagaman itinuturing na mauunawaan ang lahat ng mga diyalektong Tagalog. Karamihan sa mga mamamayang Tagalog na may dugong Merdika at may-halong Merdika at Kastila sa Ternate, Cavite ang nagsasalita ng diyalektong Ternateño ng Chabacano. Pangunahing pananampalataya ng mga Tagalog ang Kristiyanismo, na mga Romano Katoliko ang karamihan, maging mga Protestante. Mayroon ding ilang mga Muslim. Maraming mgamestisong Tagalog. Marami sa mga Tagalog ang may halong Intsik at Pilipino, na may maliit na bilang na may mga ninunong Kastila atAmerikano. Tinatawag na Katagalugan ang rehiyon ng mga Tagalog.

Klima: Batangas, Cavite. Occidental Mindoro: ang tag-init ay mula Nobyembre hanggang Abril samantalang tag-ulan naman mula Mayo hanggang Oktubre. Palawan, Rizal, Laguna: hindi tiyak ang panahon / tagtuyot mula isa hanggang tatlong buwan. 309

Mga makikita sa Rehiyon: Sa Laguna matatagpuan ang -Talon ng Pagsanjan at Talon ng Batocan.

-Lawa ng Laguna o Laguna de Bay - sa pagitan ng Rizal at Laguna at pinakamalaking lawa sa bansa. -Lawa ng Taal - sa Batangas -Bulkang Taal - nasa gitna ng lawa ng Taal -Bundok ng Sierra Madre - nasa kahabaan ng lalawigan ng Quezon -Bundok Banahaw - sa Quezon -Bundok Makiling - sa Laguna

310

311

Nobyembre 24-Nobyembre 28 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 9. Naihahambing ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon 10. Napahahalagahan ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Magkaiba, Magkapareho Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Paniniwala at Tradisyon sa Aking Lalawigan (Metro Manila) at Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Pangalawang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: Slideshare.net Integrasyon: Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Patnubay ng Guro pp.1-5 III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ilarawan ang pagkakaiba/pagkakatulad ng kultura ng NCR sa Calabarzon o Rehiyon IV -A B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: Ang mga kultura sa karatig na rehiyon ang Rehiyon 3 o Gitnang Luzon 4. Ipakitang muli ang mga larawan

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-1  Ihambing ang kultura ng NCR sa Rehiyon IV-A  Ihambing ang kultura ng NCR sa Rehiyon 3  Itala sa talahanayan ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat 312

Ang wikang Tagalog na ginagamit sa Calabarzon ay parehorin sa NCR. May pagkakatulad at pagkakaiba rin ang 2 rehiyon sa kultura. Pagtataya Itala sa talahanan at pagkaktulad ng kultura ng NCR, Rehiyon IV –A at Calabarzon NCR Rehiyon Gitnang IV-A Luzon o Rehiyon 3 1. 2. 3. 4. 5. Takdang-aralin Paghambingin ang 3 rehiyon na napag-aralan gamit ang tatluhang venn diagram

NCR

Calabarz on

Rehiyon 3

313

314

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naihahambing ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon Napahahalagahan ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon sa aking lalawigan at karatig lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: Paksa: Pagkakatulad at Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Paniniwala at Tradisyon sa Aking Lalawigan at Karatig Lalawigan sa Aking Rehiyon Kagamitan: larawan ng mga o clip arts, graphic organizers, dayorama K to 12, AP3PKK-IIIe-5 III. Pamamaraan: Integrasyon: Sining, A. Panimula Pagpapahalaga Pagbalik-aralan ang mga kaugalian, paniniwala at Relihiyon. tradisyon ng sariling lalawigan at karatig lalawigan sa Ipagawa ang isang laro tungkol sa mga kaugalian, paniniwala at tradisyon. Itanong: Tukuyin kung ano ang mga sumusunod: Nakakita ka ng itim na pusa habang ikaw ay naglalakad. Nagdaos ng kapistahan ng bayan kina Nelia. Malaki ang utang na loob ni Rene sa kaibigan niya. Nagmamano sila tuwing darating ang kanilang mga magulang. Naniniwala na magkakaroon ng bisita kapag nakalaglag ang tinidor habang kumakain. 3. Itanong muli kung saan nabibilang ang mga sitwasyon. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata B. Paglinang na Gawain Ipabasa ang isang kwento na nauukol sa kaugalian, paniniwala at tradisyon ng dalawang rehiyon karatig ng NCR. Magtalakayan kasama ang mga bata.

315

Pasagutan ang mga katanungan pagkatapos ng talakayan. Isulat sa pisara ang mga kasagutan ng mga bata. Ipasagot sa mga bata ang Gawain A IIwasto ang mga kasagutan ng mga bata sa Gawain A. Pangkatin ang mga bata sa tatlo (3). Ipagawa ang Data Retrieval Chart_. Paguulat ng mga Pangkat. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapag-ulat. Paalalahananan sila Kategory 3 2 1 sa kanilang gawain sa graphic organizers a Kinapapal ukol sa iyon. ooban ng Talakayin ang mga pagkakaiba at Malay Kinapapal konsepto o ang ooban ng pagkakatulad ng kaugalian, paniniwala at ng Nilalama konse mga paghaha n pto tradisyon sa saring rehiyon at ibang rehiyon. konsepto mbing pagha Itanong ang mga sumusunod: ng ngunit hambi paghaha may ng Bakit kaya magkakaiba ang kultura ng mbing kakulang ating lalawigan an Kinakikitaa Kinakikita sa kanilang lalawigan? Payak n ng an ng Pagkama ang Ano ang inpluwensya ng lokasyon at kakaiban payak likhain konse g ang kapaligiran sa pagkakaiba iba? pto konsepto konsepto Magkakapareho o magkakaiba ba an Malinis Malinis Kalinisan

ang gawa at walang bura ng lapis

ang gawa ngunit my kaunting bura ng lapis

Maru mi ang pagka kagaw a,

Gumamit karanasan kapag namuhay ka sa ibang lalawigan? Gumamit ng rubrics para sa gawain.

316

317

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasusuri ang papel na ginagampanan ng kultura sa pagbuo ng pagkakakilanlan ng aking lalawigan at rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 6. Nakikilala Kami sa Aming Kultura Paksa: Ang Papel na Ginagampanan ng Kultura sa Pagbuo ng Pagkakakilanlan ng Aking Lalawigan Kagamitan: concept map at semantic web K to 12, AP3KLR-IIg-6 Integrasyon: Pagpapahalaga, III. Pamamaraan: Sining A. Panimula Pagbalik-aralan ang mga kaugalian, paniniwala at Relihiyon. tradisyon ng sariling lalawigan at karatig lalawigan sa Ipagawa ang isang laro tungkol sa mga kaugalian, paniniwala at tradisyon. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata B. Paglinang na Gawain Magpakita ng mga larawan ng materyal at di-materyal na kultura.  Materyal – larawan ng pagkain, kasuotan, tirahan, alahas, gusali at mga kasangkapan.  Di-materyal – larawan ng pamahalaan, edukasyon, sining, panitikan, sayaw, kaugalian, tradisyon, paniniwala, pamahiin, pagpapahalaga at saloobin ng mga tao. B. Paglinang Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong sa Alamin mo LM p._____. Ipagawa ang isang diyalogo na nauukol sa papel na ginagampanan ng kultura Pangkat. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapagulat. Paalalahananan sila sa kanilang gawain sa graphic organizers ukol sa iyon. Talakayan  Ipasuri ang kultura ng mga mamamayan sa metro manila batay sa Wika, tradisyon at paniniwala. Paglalahat: Ang mga taga –metro Manila ay may sariling pagkakakilanlan batay sa kultura. Rubric ng Pagwawasto 5432 - Di1- Hindi BATAYAN Mahusay Mahusay Medyo gaanong Mahusay na Mahusay Mahusay Mahusay

Pagtataya:

318

Punan ang mga pagkakailanlan ng kultura ng bawat lungsod sa Metro Manila. 1. Manila 2. Valenzuela 3. Makati 4. Quezon City 5. Pateros Takdang-Aralin: Saliksikin ang mga impormasyon tungkol sa Kultura ng NCR. Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipagmamalaki ang papel na ginagampanan ng kultura sa pagbuo ng pagkakakilanlan ng aking lalawigan at rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 6. Nakikilala Kami sa Aming Kultura Paksa: Ang Papel na Ginagampanan ng Kultura sa Pagbuo ng Pagkakakilanlan ng Aking Lalawigan Kagamitan: concept map at semantic web K to 12, AP3KLR-IIg-6 Integrasyon: Pagpapahalaga, III. Pamamaraan: Sining A. Panimula Balik-aral: Kulturang Materyal at Di-Materyal B. Paglinang na Gawain Magpakita ng mga larawan ng materyal at di-materyal na kultura.  Materyal – larawan ng pagkain, kasuotan, tirahan, alahas, gusali at mga kasangkapan.  Di-materyal – larawan ng pamahalaan, edukasyon, sining, panitikan, sayaw, kaugalian, tradisyon, paniniwala, pamahiin, pagpapahalaga at saloobin ng mga tao. B. Paglinang Magtalakayan kasama ang mga bata sa pamamagitan ng mga sumusunod na katanungan:  Kapag tinatanong kayo kung taga saan kayo, ano ang inyong sinasagot?  Kapag ipinapalarawan sa inyo kung ano ang itsura ng lugar ninyo, ano naman ang inyong sinasagot? sa iyon.  Gumuhit ng maaring ipakita tungkol sa pagkakakilanlan ng ating Lungsod. Talakayan Iprosesoa ng gawaing isinagawa ng bawat pangkat. Pag-usapan ang kinalabasan. 319

Paglalahat: Ang mga taga –metro Manila ay may sariling pagkakakilanlan batay sa kultura. Rubric ng Pagwawasto 5-

4-

Pagtataya: BATAYAN Mahusay Mahusay na Sabihin ang mga bagay, pagkain, Mahusay istrutura, lugar na maaring pagkakilanlan ng mga Lungsod sa Metro Manila o rehiyon ng NCR. 1.Makati 2. Quezon City 3. Marikina 4. Caloocan 5. Valenzuela Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakilala sa mga lugar sa NCR.

320

32 - Di1- Hindi Medyo gaanong Mahusay Mahusay Mahusay

Rehiyon IV-A CALABARZON Mga makikita sa Rehiyon: Sa Laguna matatagpuan ang -Talon ng Pagsanjan at Talon ng Batocan. -Lawa ng Laguna o Laguna de Bay - sa pagitan ng Rizal at Laguna at pinakamalaking lawa sa bansa. -Lawa ng Taal - sa Batangas -Bulkang Taal - nasa gitna ng lawa ng Taal -Bundok ng Sierra Madre - nasa kahabaan ng lalawigan ng Quezon -Bundok Banahaw - sa Quezon -Bundok Makiling - sa Laguna

321

ANG MGA TAGALOG AT ANG PANITIKANG TAGALOG Ang ikinabubuhay ng mga Tagalog ay ang pangangalakal, pangingisda, at pagtatanim. Ang pangangalakal ng mga Tagalog ang isa sa itinuturong dahilan sa mayamang kultura nito. Dahil sa nakihalubilo ang mga Tagalog sa iba’t-ibang mga kultura, nakakuha sila ng mga impluwensiya na isinama nila sa sarili nilang kultura. Ang mga Tagalog ay namuhay ng masagana sa mga tabing-ilog at tabing-dagat. Maliban sa Nueva Ecija, lahat ng mga komunidad ng Tagalog sa Gitnang Luzon ay masagana sa mga ilog o kaya naman ay malapit sa dagat. Dahil malaking bahagi ito ng heograpiya ng tinitirhan ng mga Tagalog, hindi nakakagulat na kasama ang mga ito sa kultura at panitikan nila. Makikita rin ito sa kanilang hilig sa pagkain at ang pagkahilig nila sa mga isadng matatagpuan sa mga ilog. Ang kasaganahan din ng mga ilog ay maaring maiturong dahilan kung bakit hindi matipid ang pag-gamit ng isang Tagalog kapag siya ay naglilinis. Isang importanteng karakter sa mga Tagalog ay ang mangingisda. Ang kanyang buhay ay puno ng pakikipagsapalaran. Ang kanyang mga lambat ay may iba’t-ibang mga pangalan depende sa uring isda na gusto niyang mahuli. Binabasa niya ang langit na parang libro, maingat na pinapakiramdaman ang mga pahiwatig ng kalikasan. Para sa mga mangingisdang Tagalog, ang ilog ay isang puwersa na kinakailangan ng respeto dahil kumukuha din ito ng buhay. Ang huli ng mga mangingisda ay dadalhin na sa pampang, kung saan ito ay hinahati o hindi naman kaya ay ibinibenta. Ang ganitong uri ng pakikisalamuha ay kinakailangan sa kanyang propesyon. Sa panitikan, isang halimbawa ay ang “Suyuan sa Tubigan” ni Macario Pineda ay nagpapakita ng lokal na kultura ng mga Tagalog. Sa kuwentong ito, ang panliligaw ay aniging tagisan ng galing. Ang isa pang aspekto ng buhay Tagalog ay ang pagtatanim. Nasa Nueva Ecija ang pinakamalaking kapatagan na matatagpuan sa bansa. At ito ay tinatawag na Rice Bowl of the Philippines, dahil ito ang isa sa mga nangungunang nagbibigay ng bigas sa bansa. Gaya ng mangingisda, ang magsasaka ay isa pang karakter na importante sa literaturang Tagalog. Siya ay masipag at matalino. Kinukuha niya ang kanyang lakas mula sa lupang kanyang sinasaka, binibigyang pansin niya ang pagpapalit ng panahon. Ang ani ang nagbibigay pagasa sa magsasaka. Ang isang magandang ani ay nagsisilbing pag-asa laban sa kahirapan at gutom. Sa mga bugtong, iniisip ng mga Tagalog ang palay bilang mga butil ng ginto: Nang wala pang ginto Ay noon nagpalo Nang magpakagintu-ginto Ay saka pa sumuko Si Lamberto Antonio ay sumusulat ng mga tula patungkol sa mga palayan ng Nueva Ecija. Habang ang pagalala sa nakaraan naman ang nagdala kay Virgilio Almario sa “Oyaying Tagalog” para alalahanin ang buhay sa probinsya. Sa “Kung Baga sa Pamumulaklak”, ipinakita ni Macario Pineda ang pag-ikot ng buhay sa bukirin. Ang pagbibinata at pagdadalag ng mga lalake at babae pati na rin ang pagkagising ng kanilang mga damdamin.

322

Sa prosa, ipinakita ni Rogelio Sikat sa “Tata Selo” ang mga problema sa ganitong pamumuhay. Ang pagdanak ng dugo at karahasan ang sasalubong sa mambabasa habang ipinapakita ni Sikat ang galit ng isang magsasaka sa kanyang amo dahil sa pag-gasa nito sa kanyang anak. Kung gugunitain natin ang ating kasaysayan, masasabi natin na gaya ng topograpiya at mga yaman ng mga Tagalog, malaking bahagi din ang mga naganap sa kasaysayan sa pag-impluwensiya sa kulturang Tagalog. Mula pa noong 1521, masasaksihan na ang pakikipaglaban ng mga Tagalog para sa pananatili ng kanilang kultura kahit na nakuha na ng mga tao ang ilan sa mga gawain at kulturang Espanyol. Isa sa pinakamalaking epekto nito, ay ang pagkawala ng epikong Tagalog. Gayunpaman, ang mga manunulat na Tagalog ay nagsumikap para buhayin ang larangan at bigyan ng lokal na kulay ay literatura. Kagaya na lamang ni Francisco Balagtas at ang kanyang Florante at Laura na nagpapakita ng mahika, mga prinsesa at prinsipe at mga magigiting na mandirigma. Ang makapangyarihang mga karakter at kaganapan sa awit na ito ay maikukumpara sa mga pangyayari sa Pilipinas sa panahong iyon.

-

-

-

-

-

Ang tulang Tagalog ay nagmula pa sa daan-taong tradisyong pabigkas na nagbigay ng katutubong pananalita gaya ng mga bugtong at salawikain, na nagmula pa sa panahong bago pa dumating ang mga Espanyol o hindi naman kaya ay nabuo dail sa mga pagbabagong naganap sa ating lipunan noong ika16 na siglo. Ang bugtong ay kadalasang binubuo ng dalawang linya at nagpapakita o nagpapahiwatig ng isang bagay o pangyayari na dapat hulaan. Mga Halimbawa: May Isang bayabas Na pito ang butas Sagot: Mukha Bumbong kung liwanag Kung gabi ay dagat Sagot: Banig Nagsaing si Hudas, kinuha ang tubig Itinapon ang bigas Sagot: Gata ng Niyog Palda ni Santa Maria Ang kulay ay iba-iba. Sagot: Bahaghari Ang mga salawikain ay mga kasabihan na may malalim na kahulugan. Karamihan sa mga salawikain ay hindi alam kung saan nagmula, habang ang iba naman ay bahagi ng mas mahahabang akda. Saan man sila nagmula, ang mga salawikain ay base sa matatandang kasabihan na itinakda para mapanatili ang katahimikan at pagkakasundo sa lipunan. Mga Halimbawa: Paa na ang madulas 323

-

-

-

Dila lamang ang huwag Pag-aasawa’y di biro Kanin bagang isusubo Iluluwa pag napaso Kaibigang may malasakit Daig ang walang turing na kapatid Kahaba-haba man ng prusisyon sa simbahan din ang tuloy. Isang katutubong istilo ng tula ay tinatawag na tanaga ay gumagamit ng mga talinghaga na gaya ng sa mga bugtong. Ito ay nagpapakita ng mga ideya tungkol sa buhay. Halimbawa: Ang tubig ma’y malalim Malilirip kung libdin Itong budhing magaling Maliwanag paghanapin Ang maikling kuwentong Tagalog naman ay nagmula sa tradisyong pananalita na ipinapasa sa mga henerasyon. Ang mga kuwnetong ito ay ay ikinikuwento sa mga mahahalagang piging at ordinaryong sitwasyon. Kabilang dito ang mga mito, alamat at kuwentong bayan na maaring magkaroon ng elemento ng mahika. Ang popularidad ng kuwentong pag-ibig ay natulung ng mga magasin noong 1920s. ang Liwayway ang nangunguna sa mga ito, at ito ang naglunsad sa karera ng maraming mga baguhang awtor. Ang panahon ng 1960 at 1970s ay malaki ang naging epekto sa pagbabago ng mga istilo ng literaturang Tagalog. Ang paglipana ng mga rali at demonstrasyon ay nagdulot sa mga manunulat na pag-isipan ang kanilang kapangyarihan bilang manunulat at ang maaring maidulot na epekto nila sa lipunan. Gitnang Luzon Rehiyon 3 Produkto ng Lalawigan ng Aurora Kopra Produkto ng Lalawigan ng Bataan Sugarcane Mais Produkto ng Lalawigan ng Malolos Pastilyas Tinapa Produkto ng Lalawigan ng Nueva Ecija Produkto mula sa Gatas ng Kalabaw Buko Pie Maja Blanca Yema Produkto ng Lalawigan ng Pampanga Mais 324

Tilapia Produkto ng Lalawigan ng Zambales Mais Mangga Lugar Pasyalan Buhanging Falls Balete Tree Lugar Pasyalan sa Aurora Lugar Pasyalan sa Bulacan Lugar Pasyalan sa Pampanga Lugar Pasyalan sa Tarlac Kultura at Tradisyon Kamestizuhan Street Barasoain Church Sandbox at Alviera Dinosaurs Island in CLark Land Monasterio de Tarlac Isdaan Karamihan ng Kultura ng Rehiyon 3 ay depende sa mga Festivals. Ang mga ibang example nito ay: Pawikan Festival Carabao Festival Pagoda Festival Singkaban Festival Araquio Festival Mud People Festival Pawikan Festival Carabao Festival Pagoda Festival Mud people Festival Festivals: Ang Aurora ay isa pang lalawigan ng Pilipinas. Bahagi ng rehiyon ng Gitnang Luzon ang lalawigan. Lungsod ng Baler ang kabisera nito. "Ang Tulisan"

325

326

Disyembre 1-Disyembre5 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nailalarawan ang pagtulong sa iba’t ibang pangkat ng mga tao sa mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon Paksang-Aralin: ARALIN 7. Mga Pangkat ng Tao sa Lalawigan at Rehiyon Igagalang Ko Paksa: Mga Pangkat ng Tao ng Aking Lalawigan K to 12, AP3PKK-IIIf-7 Unang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: http://www.slideshare.net/marisolaquino18/national-capital-region-diverseculture Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: 327

A Panimulang Gawain: Balik-Aral: 1. Balik aralan ang napag-aralan tungkol sa kultura sa pamamagitan ng graphic organizer kagaya ng sumusunod: Kultura ng NCR

Materyal

Di-Materyal

B. Panlinang na Gawain Alamin Mo: 1. Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong : Anu- ano ang mga ibat’ibang pangkat ng tao sa NCRo “cultural diversity” ? Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-4  Itala ang maaring mga pangkat ng tao sa mga lungsod ng Metro Manila o Rehiyon ng NCR  Ihambing nag pagkakaiba nila sa wika.  Itala sa talahanayan ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ibat’ibang pangkat ng tao ang bumubuo sa cultural diversity ng Metro Manila o Rehiyon ng NCR. Pagtataya Magtala ng mga pangkat na tao na naninirahan sa Metro Manila 1-5 Takdang-aralin Alamin mga relihiyon ng cultural diversity o ibat ibang pangkat ng tao sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Nailalarawan ang pagtulong sa iba’t ibang pangkat ng mga tao sa mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon 328

2. Nakapagpakita ng pagpapahalaga ng iba’t ibang pangkat ng mga tao at pangkat etniko sa mga lalawigan sa sariling rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 7. Mga Pangkat ng Tao sa Lalawigan at Rehiyon Igagalang Ko Paksa: Mga Pangkat ng Tao ng Aking Lalawigan K to 12, AP3PKK-IIIf-7 Pangalawang Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: http://www.slideshare.net/marisolaquino18/national-capital-region-diverseculture Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula Ilahad sa graphic organizer ang mga pangkat ng taong bumubuo sa mga mamamayan ng Metro Manila, rehiyon ng NCR at ang kni-kanilang pananampalataya o relihiyon. B. Panlinang na Gawain

Alamin Mo: Maliban sa ibat ibang pangkat ng tao o mamamayan sa NCR, Ano kaya ang kanikanilang hanapbuhay o pinagkakakitaan? Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-4  Itala ang mga hanapbuhay ng mga ibat ibang pangkat ng tao sa Metro Manila  Saan sila nagtatrabaho o naghahanapbuhay.  Itala sa graphic organizer ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ibat’ibang pangkat ng tao ang bumubuo sa cultural diversity ng Metro Manila o Rehiyon ng NCR kaya namn ibat ibang relihiyon din ang matatagpuan ditto maging ang lugar na ginaganapan ng kanilang pagsamba. Pagtataya Magtala ng mga relihiyon ng mga tao na naninirahan sa Metro Manila. Isulat ang katawagan sa lugar na kanilang pinagsasambahan. Relihiyon Lugar ng Pagsamba 1. 2. 3. 329

4. 5. Takdang-aralin Alamin mga hanapbuhay o pinagkakakitaan ng cultural diversity o ibat ibang pangkat ng tao sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nakapagpakita ng pagpapahalaga ng iba’t ibang pangkat ng mga tao at pangkat etniko sa mga lalawigan sa sariling rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 7. Mga Pangkat ng Tao sa Lalawigan at Rehiyon Igagalang Ko Paksa: Mga Pangkat ng Tao ng Aking Lalawigan K to 12, AP3PKK-IIIf-7 Pangatlong Araw Kagamitan: mga larawan, 1/4 size na manila paper, lapis, venn diagram , regional cultural profile Sanggunian: http://www.slideshare.net/marisolaquino18/national-capital-region-diverseculture Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Sanggunian: K to 12. K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula Ilahad sa graphic organizer ang mga pangkat ng taong bumubuo sa mga mamamayan ng Metro Manila, rehiyon ng NCR. B. Panlinang na Gawain Alamin Mo:

330

Maliban sa ibat ibang pangkat ng tao o mamamayan sa NCR, Ano kaya ang kanikanilang pananamplataya kinaaniban? Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-4  Itala ang mga gawaing kultural ng mga ibatibang pangkat ng tao sa Metro manila/NCR  Anu-ano ang mga madalas nilang ginagawa/ tradisyong ipinapakkita  Itala sa graphic organizer ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ibat’ibang pangkat ng tao ang bumubuo sa cultural diversity ng Metro Manila o Rehiyon ng .Iba-iba din ang paniniwala at tradisyong pinapairal sa kani-kanilang tahanan. Pagtataya Itala ang impormasyon sa talahanayan.

5.

Pangkat ng Tao 1. 2. 3. 4. 5.

Paniniwala Kasuotan Pagkain

Takdang Aralin Magdikit ng mga larawan ng ibat’ibang pangkat etniko sa Metro Manila sa inyong mga kuwaderno.

331

Ikatlong Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang ilang sining mula sa iba-ibang lalawigan tulad ng tula, awit at sayaw II. Paksang-Aralin: ARALIN 8. Sining Mo, Pahalagahan Mga Sining ng Lalawigan Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura ng Aking Lalawigan at mga Karatig Lalawigan Kagamitan: mga sining ng lalawigan (pagdiriwang, awit, saya at Iba pa) K to 12, AP3PKK-IIIg-8 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining PG pp. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Mag-isip ng mga “folk songs” na nagpapakilala ng lalawigan, halimbawa “bahay kubo”, “Tongtongtong Pikotong kitong”, Manang Biday at iba pa. Saan ninyo narinig ang mga awiting ito? Ano ang nararamdaman ninyo kapag nakarinig kayo ng mga awit na galing sa inyong lalawigan? Paano naiiba ang mga awiting ito sa mga naririnig ninyo sa radyo? B. Paglinang Magtala ng Tula, Sayaw at Awit sa Metro Manila. Itala sa talahanayan. Awit Tula Sayaw 1. 2. 332

3. 4.  Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa pangkatang pag-uulat? Talakayan Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Ang mga taga –metro Manila ay may sariling awit, tula at sayaw. Pagtataya: Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Awit, Sayaw o Tula. 1. Bakya Mo Neneng 2. Cariňosa 3. Ang Tatlong Ina 4. Ugoy ng Duyan 5. Bulaklakan Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng sining sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natutukoy ang ilang sining mula sa iba-ibang lalawigan tulad ng tula, awit at sayaw 2. Nailalahad ang mga paraan ng pagpapahalaga at pagsulong ng pagunlad ng sining sa iba’t ibang lalawigan ng kinabibilangan na rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 8. Sining Mo, Pahalagahan Mga Sining ng Lalawigan 333

Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura ng Aking Lalawigan at mga Karatig Lalawigan Kagamitan: mga sining ng lalawigan (pagdiriwang, awit, saya at Iba pa) K to 12, AP3PKK-IIIg-8 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining PG pp. 1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Ang mga awit/Tula at sayaw sa Metro Manila B. Paglinang na Gawain Alamin Mo Pag-usapan ang mga Laro/Sining na makikita sa Metro Manila. Paglalahad Pangkatang Gawain Mga Sining Paano Katutubong Pahahalagahan laro o Laro o ng lahi Ipagmamalaki 1. 2. 3. 4.

5.  Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa pangkatang pag-uulat? Talakayan Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Ang mga taga –metro Manila ay may sariling awit, tula at sayaw maging katutubong laro o laro ng lahi at mga sining na makikita sa mga iskultura. Pagtataya: Magtala ng impormasyon sa graphic organizer. Laro

Sining Sining

Pagpapahalaga

Takdang-Aralin

334

Magdala ng larawan na nagpapakita ng awit, sayaw , tula at sining sa Metro Manila.

http://www.slideshare.net/marisolaquino18/national-capital-region-diverseculture 

1. National Capital Region (NCR) Diverse Culture



2. Metro Manila, otherwise known as National Capital Region, is the center of Luzon and the capital region of the Philippines. Unlike the other 17 Philippine regions, NCR does not have any provinces. N C R Introduction 3. Metro Manila is bounded by the Cordillera Mountains on the east, Laguna de Bay on the southeast, Central Luzon on the north and Southern Tagalog Region on the south. N C R Introduction 4. Metro Manila is composed of almost all the cultural groups of the Philippines. The primary language used is Tagalog with English as the secondary language. Introduction N C R 5. Metro Manila lies entirely within the tropics and because of its proximity to the equator, the temperature range is very small. N C R Introduction 6. The region is considered as the political, economic, social, and cultural center of the Philippines and is one of the more modern metropolises in Southeast Asia. Introduction N C R 7. According to Presidential Decree No. 940, Metro Manila is the Philippines’ seat of government but the City of Manila is the capital. The Malacanan Palace, the official office and residence of the President of the Philippines, and the buildings of the Supreme Court of the Philippines are based in Metro Manila. N C R Introduction 8. • Metro Manila is the shopping center of the Philippines • Metro Manila is a place of economic extremes • Metro Manila is rich in historical landmarks and recreational areas • In terms of educational institutions, there are 511 elementary schools and 220 secondary schools in Metro Manila. There are around 81 colleges and universities, thus it is considered as the educational center of the country. Many students from all parts of the Philippines head to Metro Manila to study. Facts About Metro Manila N C R 9. Cities of Metro Manila 10. Caloocan City 11. Caloocan City Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Third District Area 53.33 km² Barangays 188 PSGC 137501000 ZIP 1408 Population - Total 1,378,856 - Density/km² 25,855.20 Income class 1 Urbanization urban 12. CALOOCAN CITY or Kalookan is one of the cities and municipalities that comprise Metro Manila in the Philippines. The City is situated just north of and adjacent to the City of Manila CALOOCANCITY 13. Southern Caloocan City lies directly north of the City of Manila and is bounded by Malabon City and Valenzuela City to the north, Navotas to the west, and Quezon City to the east; and Northern Caloocan City and lies to the east of Valenzuela City, north of Quezon City, and south of San Jose del Monte City in the province of Bulacan. C A L O O C A N C I T Y Two Areas 14. North Caloocan South Caloocan 15. During the Spanish era, Caloocan used to be a small barrio named Aromahan or Libis Espina. Chinese, mestizos or Indians were the first inhabitants of Caloocan. C A L O O C A N C I T Y History



  





  





 

335





 

 



 





 







16. The arable portions of Libis Espina owned by the Augustinians were leased to the 500 inhabitants at that time. C A L O O C A N C I T Y History Caloocan originated from the Tagalog word “lo- ok” meaning Bay as the place is near Manila Bay 1802- the residents of the barrio grew Caloocan was converted into a town in 1815 First Gobernadorcillo was Mariano Sandoval, while the first curate was Fray Manuel Vaquerro, a Recollect 17. February 23, 1892, the railway project from Manila to Mabalacat, Pampanga was inaugurated C A L O O C A N C I T Y History A few years later, export products produced by Caloocan entrepreneurs were in great demand in Manila to meet the commitments of the Philippine traders to Acapulco November 23, 1892 the railroad line from Manila to Dagupan was finally opened bringing economic opportunities for the people of Caloocan. 18. In 1961, through a plebiscite, the municipality of Caloocan became a city. C A L O O C A N C I T Y History 19. THE LAND The total land area of Caloocan City is 55.8 square kilometers. The land use is primarily in residential, commercial establishments, facilities, parks, among many other land uses. C A L O O C A N C I T Y Profile 20. THE PEOPLE Caloocan is the country's third most populous city with a population of 1,177,604. C A L O O C A N C I T Y Profile 21. ARTS & CULTURE The City’s Foundation Day showcases annually the festival of “Pamaypay ng Caloocan”, with the use of “Pamaypay” or fan as it is showcased on technomodern Folk Street dancing competition. C A L O O C A N C I T Y Profile 22. RELIGION The City has diverse religious groups, sects or affiliates such as Roman Catholic, Born-Again Christians, Iglesia ni Kristo, among many other groups. C A L O O C A N C I T Y Profile 23. Las Piñas City 24. City Of Las Piñas Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Fourth District Area 32.69 km² Barangays 20 PSGC 137601000 ZIP 1740 Population - Total 532,330 - Density/km² 16,284.18 Income class 1 Urbanization urban 25. A city in the National Capital Region of the Philippines. The land is bounded by Parañaque City on its north and northeast side, Muntinlupa City on the east and southeast, Imus Cavite on the south side, Bacoor Cavite on the southwest and west side, and Manila Bay on the northwest. L a s P i ñ a s 26. Spanish era, the city used to be a small fishing port and a center for salt-making and eventually Las Piñas developed into a residential, commercial and industrial town of Metro Manila. L a s P i ñ a s 27. Las Piñas is known as one of the cleanest cities in Metro Manila and has also recently achieved a status of the “Most Competitive City” in the country. L a s P i ñ a s 28. • Las Piñas used to be a fishing settlement on Manila Bay Shores in between 1762 to 1797. • Name derived from the pineapples • Others say that it was “Las Penas” due to excavation of stones and adobe that was used for construction purposes in the early years. L a s P i ñ a s History 29. • 1822, a unique Bamboo Organ was built inside the St. Joseph Church of the Parish of Las Piñas, and was completed in 1824. • Las Piñas was also a major site in the Philippine Revolution in 1896 and was also occupied by the Japanese Forces during the World War II. • Became part of Rizal province pursuant to Philippine Act No. 137. L a s P i ñ a s History 30. Two years later, the municipality was combined with Parañaque and later became the seat of a new municipal government. L a s P i ñ a s History Las Piñas became a separate municipality on March 27, 1907 by virtue of Philippine Act 1625. On February 12, 1997, Las Piñas was declared as a city by then President Fidel V. Ramos. Then on March 26, 1997, the city formally became the 10th city of Metro Manila. 31. THE LAND The city occupies a total land area of 41.54 sq. kilometers. Half of the land area is developed for residential purposes and the remaining half portion of the land is used 336



  



















for industrial and commercial which comprised of about 36.47% of the total land area, institutional with 37.68% of the land, and the rest for recreational or park areas. L a s P i ñ a s Profile 32. THE PEOPLE • Las Piñas City has a total population of 528,011 with a growth rate of 1.54% yearly in 104,000 households. The population growth is due to the migration of other people from different regions outside of Metro Manila. • The predominant language used and spoken is Tagalog; the rest speaks Cebuano, Ilonggo, Bicolano, Waray, Pampangueño and other dialects. L a s P i ñ a s Profile 33. RELIGION 91.99% of the city residents are Catholics, the rest are other religious sects. L a s P i ñ a s Profile 34. City of Manila 35. City Of Manila Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province First District Area 38.55 km² Barangays 0 PSGC 133900000 ZIP 1000 Population Total 1,660,714 - Density/km² 43,079.48 Urbanization Urban 36. MANILA CITY or in Filipino “Lungsod ng Maynila”, is the capital of the Philippines. The City is situated at the mouth of the Pasig River on the eastern shores of Manila Bay on Luzon western side. Manila stretches approximately 950 kilometers southeast of Hong Kong and 2,400 northeast of Singapore. C i t y o f M a n i l a 37. The city is bordered by several cities and municipalities such as Navotas and Caloocan City in the north, Quezon City in the northeast, San Juan and Mandaluyong City in the east, Makati City in the southeast, and Pasay City in the south side. C i t y o f M a n i l a 38. Manila has been classified as a "Gamma" global city by the Globalization and World Cities Study Group and Network and is also known as the National Capital Region (NCR) since the metropolis is currently a thriving metropolitan area which consists of 17 cities and municipalities. C i t y o f M a n i l a 39. • Manila began as a small Muslim settlement on the banks of the Pasig River along the shores of Manila Bay. • The city’s name was derived from a flowering mangrove plant “the nilad” that grew on the shores of the bay at that time, thus, of the name Maynilad. • The city was then a prosperous Islamic community under the governance of Rajah Sulayman. C i t y o f M a n i l a History 40. THE PEOPLE The City of Manila is second to the most populous city in the Philippines with a population of 1.5 million residents. • The main language is Filipino. However, many Manileños are fluent in English language. A small percentage of the population can also speak Spanish owing to Manila’s Spanish heritage. C i t y o f M a n i l a Profile 41. ARTS & CULTURE The city has a lot of historical buildings showcasing the arts and culture of its land. It is also a home of various colleges and universities, such as the University of Santo Tomas, De La Salle University – Manila, San Beda College among many other schools. The city also has various art houses or buildings that show theatrical stage plays and various cinemanila movies in collaboration with other short film movies in other countries. C i t y o f M a n i l a Profile 42. Religion There are also various notable Catholic Churches and cathedrals in the city which some of these are already century years old: C i t y o f M a n i l a Profile • Archdiocesan Shrine of St. Jude Thaddeus • Binondo Church also known as the Basilica of St. Lorenzo Ruiz • Malate Church • Manila Cathedral also known as the basilica of Immaculate Concepcion 43. • Quiapo Church also known as the Basilica of the Black Nazarene • San Agustin Church • San Fernando de Dilao Parish Church • San Sebastian Church • Santa Cruz Church • Sto. Niño Parish Church C i t y o f M a n i l a Profile Century Year old Churches 44. • Other religions are also present in the city due to its diverse culture such as Buddhist, Taoist, Chinese, Muslim, Hindu, Sikh, and Synagogue for the small Jewish community in the Philippines, among many other religions. C i t y o f M a n i l a Profile Other Religions 337

 

















 





45. Makati City 46. City Of Makati Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Fourth District Area 21.57 km² Barangays 33 PSGC 137602000 ZIP 1200 Population - Total 510,383 - Density/km² 23,661.71 Urbanization urban 47. Located east of the capital Manila. The City is referred to as the “Financial Capital” and “Wall Street” of the Philippines since Makati is the headquarters of various key companies and work offices. Makati is also a home of the Makati Business Club and the Philippine Stock Exchange. M a k a t i C i t y 48. The city today is the most modern city in the Philippines and a highly cosmopolitan culture since many expatriates live and work here. Makati also boasts of its first-class shopping malls such as Ayala Center and Rockwell Center, and five-star hotels. M a k a t i C i t y 49. The name Makati came from the Tagalog word “kati” which means tide that refers to the flow of the Pasig River in the northern border of the city. The area used to be a swamp with cogon grass. M a k a t i C i t y History 50. • During the Spanish era, the place was also known as San Pedro Makati in honor of the patron saint. • 19th century upon colonization of Americans, Fort McKinley was established in Makati 1901 the place became a part of Rizal province • Philippine Act 2390 on February 28, 1914, San Pedro Makati was shortened to Makati name instead M a k a t i C i t y History 51. • 1930, the first airport, Nielsen Airport was built in what was now the Ayala Triangle in Makati • In the following years thereafter Makati became a prime real property that eventually became a financial and commercial capital in the Philippines. On January 2, 1995, Makati became an independent city. M a k a t i C i t y History 52. THE LAND • The City of Makati has a total land area of 27.36 square kilometers or 2,736 hectares which is 4.3% of National Capital Region’s total land area. The city is bounded by Pasig River on the north side, Pasig City on the northeast, Pateros and Taguig City in the southeast side, Manila in the northwest side, and Pasay City on the southwest. • Affluent villages like Forbes Park and the main central business district has the biggest land area of the total land area in Makati. M a k a t i C i t y Profile 53. THE PEOPLE The 2000 census estimated a 524,000 population in 117,000 households. The population has an increase rate of 8% and the number of households by 16%. The city has the highest GDP per capita in the Philippines. • However, in daytime Makati reaches a million populations especially during typical work days because of the large number of people working in the city. M a k a t i C i t y Profile 54. ARTS & CULTURE Makati has many Spanish-era churches and at the Greenbelt Park stands the modern-style domed chapel. The Ayala Center also has an Ayala Museum which showcases series of dioramas depicting major events in Philippine History. Makati City stages cultural and religious practices yearly to showcase various Philippine and other diverse cultures of other countries and religious beliefs M a k a t i C i t y Profile 55. Malabon City 56. City Of Malabon Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Third District Area 15.71 km² Barangays 21 PSGC 137502000 ZIP 1470 Population - Total 363,681 - Density/km² 23,149.65 Income class 1 Urbanization Urban 57. Part of the CAMANAVA sub-region of Metro Manila. Located north side of Manila and is primarily a residential and industrial place, thus, the city is largely populated. CAMANAVA consists of Caloocan City, Malabon City, Navotas, and Valenzuela City. M a l a b o n C i t y 58. • The Augustinian Friars founded the town of Malabon as a “Visata” of Tondo on May 21, 1599 and remained under the governance of Tondo from 1627 to 1688. • Malabon was also an important literary center of the Philippine Revolution during the Spanish colonization in 1896. This is where the “La Independencia” was printed in Malabon’s Asilo de Huertanos. Then on June 11, 1901 by virtue of Philippine Act 137, Malabon was made a municipality in the province of Rizal. M a l a b o n C i t y History 338





   















59. • Philippine Act 942, the municipality of Malabon became a part of Navotas governance. It was only on January 6, 1906 when Malabon finally became an independent municipality upon signing of Philippine Act 1441. • Malabon remained a municipality of Rizal for 70 years, and by virtue of Presidential Decree No. 824 Malabon became a part of the National Capital Region and no longer part of the Rizal province. M a l a b o n C i t y History 60. THE LAND The city is a coastal land situated in the northern part of Metro Manila together with Navotas, Valenzuela, Pateros, Taguig, Pasig and Muntinlupa. Malabon is bounded in the north and northeast side by Valenzuela, west and southwest side by Navotas and southeast side by Caloocan City occupying a total land area of 23.4 square kilometers. The city land is generally flat with some slopes. M a l a b o n C i t y Profile 61. THE PEOPLE With the recent population census, Malabon City has a total population of 347,484. M a l a b o n C i t y Profile 62. LOCAL PRODUCTS Malabon is a commercial fishing center for Manila, known for “bagoong” (fish paste) production. M a l a b o n C i t y Profile 63. Mandaluyong City 64. City Of Mandaluyong Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Second District Area 9.29 km² Barangays 27 PSGC 137401000 ZIP 1550 Population - Total 305,576 - Density/km² 32,893.00 Income class 1 Urbanization Urban 65. One of the cities that comprised Metro Manila in the Philippines, bordered on the west by Manila, San Juan in north, Quezon City and Pasig City in the east side, Makati City in the south side. The city is considered as "Tiger City of the Philippines", "Metro Manila's Heart", and the "Shopping Mall Capital of the Philippines". M a n d a l u y o n g C i t y 66. • The city derived its name from tagalong terms “mga” meaning many, and “daluy” which means flowing in reference to tall grasses that grow in this land many years ago. • For some time the town was under the governance of San Juan Municipality until it finally became an independent municipality on March 27, 1907. In 1960, the municipality of Mandaluyong became a component of Metropolitan Manila undergoing significant development and economic transformation, eventually becoming a highly urbanized city. • Today, Mandaluyong is a bustling city with vibrant economic activities and among many other city accomplishments. M a n d a l u y o n g C i t y History 67. THE LAND The city has a total land area of 1,124.97 hectares which is 1.77% of the total land area of Metro Manila. The four largest residential lots occupying the city’s total land area are Wack-Wack, Addition Hills, Plainview and Highway Hills. The land characteristic is partially flat on the southwest portion with gentle slopes in the rest of the area. M a n d a l u y o n g C i t y Profile 68. THE PEOPLE Currently, Mandaluyong City has a total population of 278,474 with 275,110 households. The city also has various ethnic origins. However, most of its population generally speaks Tagalog, followed by Bicol, Bisaya, Ilonggo and Ilocano language. M a n d a l u y o n g C i t y Profile 69. ARTS & CULTURE M a n d a l u y o n g C i t y Profile Mandaluyong has started in developing its city as a center for arts and culture, providing cultural programs with other cities via a “sister city” agreement in order to promote tourism for both cities and in exchanging cultural programs. 70. In “Kaban ng Hiyas” at the City Hall Compound and in art galleries in SM Megamall in Ortigas Center various historical artifacts and paintings of famous Filipino artists are on display for public view. The city is also providing hosting jobs for local and international film festivals as well as a favorite location for premiere showing of blockbuster films both local and foreign M a n d a l u y o n g C i t y Profile 71. RELIGION Most of the Mandaluyong residents are comprised of Roman Catholics, and the rest of the population are among other religious denominations like the Iglesia ni Kristo, 339

 





















Evangelicals, Protestants, Jehovah’s Witness, Aglipayan, and other religious sectors. M a n d a l u y o n g C i t y Profile 72. Marikina City 73. City Of Marikina Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Second District Area 21.52 km² Barangays 16 PSGC 137402000 ZIP 1800 Population - Total 424,610 - Density/km² 19,730.95 Income class 1 Urbanization Urban 74. • MARIKINA CITY is much known as the “Shoe Capital of the Philippines” or “Shoe Capital of Asia” notably for its shoe industry. A large pair of shoes that were created by the shoemakers in the city was recently recognized by the Guinness Book of Records. The city also boasts of its Shoe Museum which homes the famous shoes of the former First lady Imelda Marcos. M a r i k i n a C i t y 75. The city is one of the cities that comprise Metro Manila, the National Capital Region in the Philippines, located along the eastern border of Metro Manila, bordered on the west by Quezon City, south by Pasig City, and north by San Mateo Rizal. Approximately 21 kilometers away from Manila, and the city is a valley bounded by mountain ranges and sliced by a river. M a r i k i n a C i t y 76. Marikina City is now the most industrialized city in Metro Manila. Various malls can also be found in the metropolis like the Sta. Lucia East Grandmall, Robinsons Place Metro East and many others. Marikina is very much distinguished with its river, the Marikina River which runs through the center of the city. During Christmas season, the river becomes a venue for the Christmas Festival. M a r i k i n a C i t y 77. The spot known as Chorillo in Barangay Barangka was said to be the spot were the Augustinians first arrived in the Marikina valley. It was only in 1630 during the Spanish period that the Jesuits administered the spot and established a settlement naming it Jesus dela Peña meaning Jesus of the Rocks. M a r i k i n a C i t y History 78. 1687, the settlement became a parish and was then known as Mariquina and later on Marikina with the coming of the Americans. There were a lot of legends told as to where the name “Marikina” was derived, some say the town got its name from Captain Berenguer de Marquina during 1787 under the Spanish government; others say the town was named after a Jesuit priest among other foretold legends. Profile M a r i k i n a C i t y 79. • Marikina officially became a town in 1787 • June 11, 1901 during the American occupation, Mariquina officially became Marikina, and the province of Rizal was created by virtue of Act. No.137. Then on November 7, 1975 the twelve western towns of Rizal including Marikina were made a part of the new Metropolitan Manila Area by Presidential Decree No. 824. 1950 when shoe industries were built in the city and soon waves of workers stayed and Marikina thus the increase in the city population. M a r i k i n a C i t y Profile 80. In 1992, the city completely became an urban city under the direction of Mayor Bayani “BF” Fernando who is now the Chairman of the Metropolitan Manila Development Authority. It was in December 8, 1996 when the Marikina municipality became a chartered city by virtue of Republic Act No. 8223. The twin city of Marikina is Brampton, Ontario in Canada. Profile M a rikinaCity 81. THE LAND The total land area of Marikina City is approximately 2,150 hectares representing about 3.44% of the total land area of Metro Manila. The land use is more on residential, commercial, industrial, institutional facilities, development, housing projects, and roads structure. M a r i k i n a C i t y Profile 82. THE PEOPLE Currently, the total population of Marikina is 457,722. The original settlers of the land were Tagalog, until other migrants settled in the city. The people of Marikina are called "Marikeño", but the main language used is Filipino or Tagalog. M a r i k i n a C i t y Profile 83. ARTS & CULTURE Marikina City has developed a cultural and heritage zone with the development of Sentrong Pangkultura ng Marikina and Shoe Museum. The historic two340







 











century old Kapitan Moy Building was converted into a Cultural Center to serve as a venue of various activities showcasing Filipino traditions and arts. M a r i k i n a C i t y Profile 84. • Marikina River is also Marikina’s heritage, a once polluted and squatters settlement site it has now been transformed into sports and recreational park. Old Churches are also wellmaintained. The current local government initiates various efforts in preserving the customs and heritage of the city that would fit into the urban development of the city. M a r i k i n a C i t y Profile 85. • The city also boasts of its official folk dance which is LERION. The dance was found in Parang, Marikina during the early 1950’s. Lerion was concocted from the famous “Leron, Leron, Sinta” song. Profile M a r i k i n a C i t y 86. RELIGION In the past centuries, Marikina used to be the base of Roman Catholic missions. Religious orders who arrived in Marikina were Dominicans, Franciscans, Jesuits and Augustinians. • The Patron Saint of Marikina is Nuestra Señora de los Desamparados, and old Churches include San Jose Manggagawa Parish Church in J. Dela Pena and Immaculate Concepcion Church in Concepcion Uno. • Currently, the city has other religious groups like Pentecostal, Iglesia ni Cristo, Muslim, Buddhism, Judaism among others. M a r i k i n a C i t y Profile 87. Prepared By: Marisol S. Aquino 88. Navotas The City of Navotas (Filipino: Lungsod ng Navotas) is a 1st class city in Metro Manila, Philippines. The city occupies a narrow strip of land along the eastern shores of Manila Bay. Navotas is directly north of Manila, west of Malabon City, and south of Obando, Bulacan. 89. Dubbed as the "Fishing Capital of the Philippines," Navotas is considered to be a very important fishing community, with 70% of its population deriving their livelihood directly or indirectly from fishing and its related industries like fish trading, fish net mending, and fish producing, having marginal percentage of inter-island fish producers. Navotas occupies a portion of Metropolitan Manila bound in the west with shoreline of Manila Bay, which is a strategic coastal front and suitable for all kinds of vessels. 90. Parañaque The City of Parañaque (Filipino: Lungsod ng Parañaque) (pop. 588,126 in 2010 Census) is one of the cities and municipalities that make up Metro Manila in the Philippines. It is located at 121’01” longitude and 14’30” latitude and is bordered to the north by Pasay, to the northeast by Taguig, to the southeast by Muntinlupa, to the southwest by Las Piñas, and to the west by Manila Bay. Due to its proximity to the sea, Parañaque is one of the major trade and business centers in the Philippines. 91. Today, Parañaque is a blossoming city. Due to its strategic location, it is an important centre for trade and business in Metro Manila. Baclaran, where a large number of dry goods stores are located, is one of the busiest markets in the country. Small fishing villages called “fisherman’s wharves” are also situated alongside Barangay La Huerta, where the famous DAMPA, a seaside market with numerous restaurants serving fresh seafood, is found. The country’s international airport as well as the Baclaran Church, one of the most active parishes in Manila, and the Duty Free, where one can buy imported goods, can be found here. 92. Pasay Pasay City (Filipino: Lungsód ng Pasay) is one of the cities and municipalities that make up Metro Manila in the Philippines. It is bordered on the north by the country's capital, the City of Manila, to the northeast by Makati City, to the east by Taguig City, and Parañaque City to the south. Pasay City was one of the original four cities of Metro Manila. Due to its proximity to Manila, it quickly became an urban town during the American Occupation. 93. .Most of the attractions in the city are on the grounds of the CCP (Cultural Center of the Philippines) Complex, including Philippine International Convention Center (PICC), Tanghalang Francisco Balagtas (formerly Folk Arts Theater), Manila Film Center, Coconut Palace, Product Development and Design Center of the Philippines (PDDCP), Philippine 341











  









Trade Training Center (PTTC), World Trade Center Metro Manila (WTCMM), Cuneta Astrodome, Aliw Theater, and theme parks Star City, Nayong Pilipino, and Boom na Boom. 94. Other landmarks include: Bay City Complex Blue Wave Macapagal SM Mall of Asia Mall of Asia Arena SMX Convention Center Newport City Resorts World Manila Ninoy Aquino International Airport Lufthansa Technik Philippines Macroasia Economic Zone Villamor Airbase World Trade Center Metro Manila Aliw Theater Star City Cuneta Astrodome Japanese Embassy Victory Pasay Mall Sofitel Hotel Midas Hotel Holiday Plaza PASAY 95. Pateros The Municipality of Pateros (Filipino: Bayan ng Pateros) is a first-class municipality in Metro Manila, Philippines. This small town is famous for its duck-raising industry and especially for producing balut, a Filipino delicacy that is boiled duck egg. Pateros is also known for the production of red salty eggs and "inutak", a local rice cake. Moreover, the town is known for manufacturing of "alfombra", a locally- made footwear with a carpet-like fabric on its top surface. Pateros is bordered by Pasig City to the north, Makati City to the west, and Taguig City to the south. 96. As of 1834, Pateros raised and sold duck and had a fishing industry. Pateros is the only municipality and the smallest, both in population and in land area, in Metro Manila, but it is the second most densely populated at around 29 thousand people per square kilometer after Manila. 97. Pasig Pasig, officially City of Pasig (Filipino: Lungsod Pasig) is one of the highly urbanized cities of Metro Manila in the Philippines and was the former capital of the province of Rizal prior to the formation of the grouping of cities designated as the National Capital Region. Located along the eastern border of Metro Manila, Pasig is bordered on the west by Quezon City and Mandaluyong City; to the north by Marikina City; to the south by Makati City, Pateros, and Taguig City; and to the east by Antipolo City, the municipality of Cainta and Taytay in the province of Rizal. 98. Pasig is primarily residential and industrial, but has been becoming increasingly commercial in these recent years. Pasig is one of the three municipalities appointed by the diocese of the Roman Catholic Church in the Philippines (as the Roman Catholic Diocese of Pasig), making the Pasig Cathedral (formerly The Immaculate Conception Cathedral) a landmark, coinciding to its township in the year 1573. 99. Prepared By: Roise Marvy Alegado 100. Muntinlupa City 101. City Of Muntinlupa Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Fourth District Area 39.75 km² Barangays 9 PSGC 137603000 ZIP 1770 Population - Total 452,943 - Density/km² 11,394.79 Urbanization urban 102. Muntinlupa City is the southernmost city in the National Capital Region which belongs to Luzon group of islands. It is setaed about 23 kilometers south of Manila, the Philippine capital. The city is bordered on the north by Taguig City; to the northwest by Paranaque City; by Las Pinas to the west; to the southwest by the city of Bacoor, Cavite; and by Laguna de Bay to the east, the largest lake in the country. 103. Muntinlupa City is classified as a highly urbanized city with a population of 452,943 residents and occupies a total land area of 39.75 km². The city is dubbed as the "Emerald City of the Philippines" by the tourism establishment. 104. Muntinlupa City was once notoriously known as the location of the national insular penitentiary, the New Bilibid Prison, where the country’s most dangerous criminals were incarcerated. Consequently, Muntinlupa or "Munti" became synonymous with the national penitentiary although it has largely shaken-off this negative image because it is one of the most progressive cities in the country at present. 105. Muntinlupa is also home of the best commercial establishment in the metropolis and is also the location of one of the country’s biggest and most expensive residential communities, the Ayala Alabang Village, where many of the wealthy and famous live. 342







 











106. In the 1900’s, the development boom of Barangay Alabang, underwent a tremendous growth, the product of this growth were the two large scale commercial real estate projects, the Filinvest Corporate City and Ayala Land’s Madrigal Business Park, that changed the landsape of Muntinlupa City from what was once vast fields of cow pasture in the late 1980’s, into a super city that houses new residential, business, industrial and commercial establishments. It was a transformation reminiscent of Makati City’s development boom some 30 years prior. 107. The historical landmarks of Muntinlupa City are the following: the Bureau of Corrections Administration Building, a prison facade that houses the offices of the prison administration; the maximum security compounds, consisting of 12 buildings called brigades which are located at the western side of the facade; the Jamboree Lake which is the smallest natural lake in the country, the lake has been in existence since time immemorial; and lastly, the Japanese Garden Cemetery, the burial place of Gen. Tomoyuki Yamashita, the Japanese general who became famous during the Japanese occupation of the country. 108.  Administratively the Highly Urbanized City of City Of Muntinlupa is subdivided into 9 barangays. One forms the center of the city wheras the other 8 are in the outlying areas. Some of them are even several kilometers away from the center of the Highly Urbanized City. The most populous are Buli, New Alabang Village, Bayanan, Sucat,Tunasan, Alabang, Cupang, Po blacion, Putatan. 109. Quezon City 110. Quezon City Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Second District Area 166.20 km² Barangays 142 PSGC 137404000 ZIP 1100 Population - Total 2,679,450 - Density/km² 16,121.80 Income class 1 Urbanisation urban 111. Quezon City is a philippine highly urbanized city in Second District in Region National Capital Region which belongs to the Luzon group of islands. The highly urbanized city Quezon City is seated about 8 km north-east of Philippine main capital Manila. 112. Quezon City is the former capital (1948-1976) and the most populous city in the Philippines. Its total population is 2,679,450 as of 2007 and has a total of 142 barangays. The city was named after Manuel L. Quezon, the former president of the Commonwealth of the Philippines who founded the city and developed it to replace Manila as the country’s capital. Quezon City is not located in Region IV and should not be confused with Quezon province, which was also named after the president. Quezon City is located in the island of Luzon. It is one of the cities and municipalities that make up the National Capital Region. 113. Since it was the former capital, many government offices are located in Quezon City, including the Batasang Pambansa Complex, the seat of the House of Representatives, which is the lower chamber in the Philippine Congress. The main campuses of two noteworthy universities, the Ateneo de Manila University and the country’s National University-the University of the Philippines Diliman-are located in the city. 114. Quezon City is divided into a number of areas. The northern half of the city is called Novaliches and contains the areas of Fairview and Lagro while the southern portion of the city is divided into a number of places including Diliman, Commonwealth, the Project Areas, Cubao, Kamias, Kamuning, New Manila, San Francisco del Monte and Sta. Mesa Heights. Most of these areas are primarily residential in nature. 115. In the early 20th century, President Manuel L. Quezon, dreamt of a city that would become the future capital of the country, replacing Manila, and home to several middle workers. It is believed that his earlier trip to Mexico influenced his vision. In 1938, President Quezon purchased 15.29 km² from the vast Diliman estate of the Tuason family and created People’s Homesite Corporation. In 1938 President Manuel L. Quezon made a decision to push for a new capital city. Manila was getting crowded and his military advisors told him that Manila, being by the bay, was an easy target for bombardment by naval guns in case of attack and that possibility was high in the pre war years of the late ’30s. 343





 

 











 



116. Nevertheless, Quezon railroaded the idea of a totally new city at least 15 kilometers away from Manila Bay (beyond the reach of naval guns). He contacted William E. Parsons, American architect and planner, who had been the consulting architect for the islands early in the American colonial period. Parsons came over in the summer of 1939 and helped select the Diliman (Tuason) estate as the site for the new city. 117. Administratively the Highly Urbanized City of Quezon City is subdivided into 142 barangays. The most populous are Mangga, Bayanihan, Quirino 3-A, Blue Ridge B, Damar, Dioquino Zobel, Blue Ridge A, Escopa II, Escopa IV, Old Capitol Site, Nayong Kanluran, Tagumpay, Saint Ignatius, Villa Maria Clara, Escopa I. 118. San Juan City 119. City Of San Juan Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Second District Area 5.95 km² Barangays 21 PSGC 137405000 ZIP 1500 Population - Total 125,338 - Density/km² 21,065.21 Income class 1 Urbanization urban 120. City Of San Juan is a philippine highly urbanized city in Second District in Region National Capital Region which belongs to theLuzon group of islands. 121. The City of San Juan is a city in Metro Manila in the National Capital Region in the Philippines. The city was a part of Rizal Province before the creation of Metro Manila. At present, San Juan City is the smallest city in the region and the country in terms of area. It occupies an area of 5.95 km² and by the end of 2007; it was the home of 125,338 residents. This was the site of the first battle of the Katipunan, the Filipino revolutionary organization, against the Spanish colonizers. 122. San Juan City is located at the approximate centre of Metro Manila. It is bordered by Quezon City on the north and east, Mandaluyong City on the south, and the City of Manila on the west. Its territory was once much larger than it is at present, stretching all the way to Caloocan City. Parts of what are now Districts 1, 2 and 4 of Quezon City as well as parts of Mandaluyong were originally within San Juan territorial boundaries. This explains why the San Juan Reservoir is in the nearby Horshoe Village, a subdivision under the jurisdiction of Quezon City. 123. The name San Juan is actually a shortened version of the city’s official name which is San Juan del Monte (St. John of the Mountain). It was due to the hilly terrain the city is situated on and at the same time in honour of the city’s patron saint, St. John the Baptist. 124. The first battle of the Philippine Revolution that achieved independence from Spain, began in San Juan in 1898.Although not officially designated as such, the City of San Juan could also be called the "Town of Philippine Presidents." Of the last nine presidents since the country became a republic in 1946, four of them were official residents of San Juan when they assumed office. They were the Diosdado Macapagal (1961–1965) and his daughter Gloria (2001–2010); Ferdinand Marcos (1965– 1986); and Joseph Estrada (1998–2001), who also served as mayor when San Juan was still a municipality. 125. Some famous landmarks of San Juan City are the Greenhills Shopping Center, a haven for bargain hunters, especially for consumer electronics, clothing and other merchandise and the Pinaglabanan Shrine, where the 1896 Philippine Revolution took place. 126. Every year on June 24, the residents celebrate Basaan, wherein the residents of San Juan City douse and splash water at other people, a practice similar with Songkran and Holi. This is done in celebration and honor of the feast of their patron saint, St. John the Baptist. 127. Taguig City 128. Taguig City Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Fourth District Area 45.21 km² Barangays 28 PSGC 137607000 ZIP 1630 Population - Total 613,343 - Density/km² 13,566.53 Income class 1 Urbanisation urban 129. Taguig City is a philippine highly urbanized city in Fourth District in Region National Capital Region which belongs to the Luzon group of islands. 344









 

 





130. Taguig is a city in Metro Manila in the National Capital Region in the Philippines. It is known as the "Emerging Supernova of the Philippines". Its total population is 613,343 as of 2007 and has a total land area of 45.21 km². It has 28 barangays and lies on the western shore of Laguna de Bay. 131. Taguig City is an important residential, commercial and industrial center from a once thriving fishing community along the shores of Laguna de Bay. The recent construction of the C-5 highway and the acquisition of the Fort Bonifacio development area have paved the way for the cityhood of the municipality. It will also be accessed by the future C-6 Road. The city ranked first among Philippine cities in the Ease of Doing Business Index, conducted by the World Bank’s International Finance Corporation. 132. Makati City and Taguig have recently fought over the jurisdiction of Fort Bonifacio because the location of this Philippine military base lies in an uncertain area. The Libingan ng mga Bayani (Cementery for the Heroes) and the Manila American Cemetery and Memorial, which is a portion of Fort Bonifacio, lies within Taguig, while the northern portion where the development center is now located used to be considered part of Makati. Taguig City however, gained jurisdiction over the whole Fort Bonifacio, including the Fort Bonifacio Global City on a 2003 ruling in the Pasig Regional Trial Court. 133. Some notable landmarks of Taguig City are the Museo de Sta. Ana, a museum at the Shrine of St. Anne where artifacts are stored detailing the rich religious culture and history of Taguig since 1857; Dambanang Kawayan, a century old church in Tipas which is made of pure, native bamboo; Shrine of St. Anne, one of Philippines’ oldest churches built in 1587; Bantayog ng mga Bayani, a tribute to the heroes of Taguig during World War I at Fort Bonifacio; The Blue Mosque, a socio-civic and religious center for both Filipino and foreign Muslims in Maharlika Village; The Veteran’s Museum, a museum where war stories in lifesized tableaus are retold using all forms of art fused with high-end technology; Department of Science and Technology, a mini forest and eco-tourism park in Bicutan suitable for camping and bivouac activity; Camp Bagong Diwa, the camp located in lower Bicutan where NCRPO headquarters, prison complex and drug rehabilitation centers are located, and lastly, the Food Terminal Inc., the business center that has over 300 medium scale companies in food manufacturing, electronics, garments and service industries. 134. Valenzuela City 135. City Of Valenzuela Highly Urbanized City Island Group Luzon Region National Capital Region Province Third District Area 47.02 km² Barangays 32 PSGC 137504000 ZIP 1440 Population - Total 568,928 - Density/km² 12,099.70 Income class 1 Urbanisation urban 136. City Of Valenzuela is a philippine highly urbanized city in Third District in Region National Capital Region which belongs to theLuzon group of islands. 137. City Of Valenzuela is a 1st class highly urbanized city. Regarding urbanization City Of Valenzuela is classified as urban. City Of Valenzuela occupies an area of 47.02 km². By the end of 2007 City Of Valenzuela was the home of 568,928 residents. Thus by average 12,099.70 people are living on one km². 138. Administratively the Highly Urbanized City of City Of Valenzuela is subdivided into 32 barangays. One forms the center of the city wheras the other 31 are in the outlying areas. Some of them are even several kilometers away from the center of the Highly Urbanized City. The most populous are Poblacion, Pulo, Bisig, Pariancillo Villa, Mabolo, Wawang Pulo,Tagalag, Isla, Palasan, Pasolo, Rincon, Arkong Bato, Balangkas, Coloong,Bagbaguin. 139. Among the bigger cities and municipalities in the neigh- borhood of City Of Valenzuela there are City Of Manila (First District) 13 km south-south-east, Taguig City (Fourth District) 20 km south-east, Quezon City(Second District) 10 km east-south-east, City Of Antipolo (Rizal) 25 km east-south-east, City Of Pasig (Second District) 18 km south-east,Caloocan City 5 km south, City Of Makati (Fourth District) 16 km south- south-east, City Of Muntinlupa (Fourth District) 36 km south-south-east,City Of Las Piñas (Fourth District) 24 km south as 345



well as 44 km south of City Of Valenzuela the highly urbanized city City Of Dasmariñas (Cavite). 140. Prepared By: Nory Aducao

Disyembre 8-Disyembre 12 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang ilang sining mula sa iba-ibang lalawigan tulad ng tula, awit at sayaw Paksang-Aralin: ARALIN 8. Sining Mo, Pahalagahan Mo mga Sining ng Lalawigan Igagalang Ko Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura ng Aking Lalawigan at mga Karatig Lalawigan Kagamitan: mga sining ng lalawigan (pagdiriwang, awit, saya at Iba pa) K to 12, AP3PKK-IIIg-8 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A Panimulang Gawain: Balik-Aral: 1. Magpalaro sa mga mag-aral ng katutubong laro kagaya ng tumbang preso, luksong tinik at iba pa. Bigyan ng sapat na panahon para makapaglaro ang mga mag-aral.

B. Panlinang na Gawain Alamin Mo:

1. Magpakita ng ilang larawan na nagpapakita ng halimbawa ng kultura sa

sariling lalawigan (mga gusali na katutubo, mga sayaw awit, iba pang sining). 346

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-4  Itala ang sining.tula o awit sa Metro Manila o Rehiyon ng NCR  Ihambing nag pagkakaiba nila sa dating mga awitin.  Itala sa talahanayan ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Maypinahahalagahang tula, sining at sayaw ang mga mamamayan Metro Manila o Rehiyon ng NCR. Pagtataya Pag-awit ng ilang awiting sikat sa Metro Manila. Takdang-aralin Alamin mga sining ng mga sikat na tao sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 347

I. Layunin: ARALIN 8. Sining Mo, Pahalagahan Mo mga Sining ng Lalawigan Igagalang Ko Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura ng Aking Lalawigan at mga Karatig Lalawigan Kagamitan: mga sining ng lalawigan (pagdiriwang, awit, saya at Iba pa) K to 12, AP3PKK-IIIg-8 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula Mag-isip ng mga “folk songs” na nagpapakilala ng lalawigan, halimbawa “bahay kubo”, “Tongtongtong Pikotong kitong”, Manang Biday at iba pa. B. Panlinang na Gawain Alamin Mo:

Magtalakayan kasama ang mga bata sa inilahad na tula, awit at sining ?

Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-4  Sumulat ng talata kung paano papahalagahan ang tula , awit at sining sa Metro Manila.  Isulat sa manila paper. Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang ating tula, awit at sining ay dapat pahalagahan at ipagmalaki, Pagtataya Punan ang talahanayan ng mga gawaing magpapahalaga sa mga ito. Tula Awit Sining 1. 2. 3. 4. 5. Takdang-aralin Magsanay ng isang awit o tula ang bawat pangkat na sumikat noon at ngayon.

348

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang mga kaugalian, paniniwala, at tradisyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula 349

Hinihikayat ang mga guro na magsaliksik ng ilang konsepto ng kultura katulad ng kaugalian, trasiyon at paniniwala. Ang tatlo ay hindi ang kabuuang konsepto ng kultura ngunit ito ay ilan lamang sa nakikita at madaling intindihin ng mga bata B. Panlinang na Gawain Alamin Mo:

Maglagay ng mga kaugalian, tradisyon at paniniwala sa mga strips og paper. Ipabunot sa ilang piling mag-aral ang ilan na nagpapakilala o ginagawa sa lalawigan o rehiyon. Halimbawa:  Nagsisimba ang buong pamilya tuwing “Misa de Gallo”  Buong pamilya ay sabay sabay na kumakain ng hapunan Paglalahad Pangkatang Gawain Gawain: Pangkat 1-4  Itala ang mga Paniniwala/Kaugalian at Tradisyon ng mga taga Metro Manila.  Anu-ano ang mga madalas nilang ginagawa/ tradisyong ipinapakita  Itala sa graphic organizer ang mga impormasyon Talakayan: Pag-uulat ng bawat pangkat Paglalahat Ang Mga mamamamayan ng Metro Manila ay may kaugalian/paniniwala at tradisyong pinaiiral sa kanilang tahanan at pamayanan. Pagtataya Itala ang impormasyon sa talahanayan. Kaugalian Paniniwala Tradisyon

10.

6. 7. 8. 9. 5. Takdang Aralin Alamin ang mga sining sa Metro Manila. Magdala ng larawan.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 350

Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa kaugalian ng lalawigan o rehiyon. Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng puntos sa lahat ng pangkatang gawain. Gawain 2: Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat ng awit o tula o talata. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at bigyan ng sapat na panahon upang matapos ang gawain. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga kaugalian ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang mga paniniwala ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang tradisyon ang ating pinagmamalaki?  Ano-ano ang mga paniniwala, tradisyon, at kaugalian na nakikita pa din natin sa kasalukuyan?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Dapat nating ipagmalaki an gating natatanging kaugalian, paniniwala at tradisyon. Pagtataya: Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon. 1. Pagmamano sa nakakatanda 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang Bagong Taon 3. Piyesta 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid nang sabay. 351

5. Paggamit ng po at opo. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro Manila. Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natutukoy ang mga kaugalian, paniniwala, at tradisyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon. 2. Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: III. Pamamaraan: A. Panimula Hikayatin ang mga bata na magkuwento ng karanasan nila tungkol sa nabasa nila sa manila paper at magbigay nag iba pang kaugalian nila sa lalawigan. B. Paglinang na Gawain Alamin Mo Ipaalaala sa mga bata ang mga salawikain at kasabihan na naririnig nila sa mga nakatatanda. Paglalahad Pangkatang Gawain Hayaang matala sila ng mga kasabihan at salawiakaing narinig nila. Kasabihan Salawikain

Pagpapahalaga, Sining

Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa pangkatang pag-uulat? Talakayan Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Pahalagahan natin an gating mga kasabihan at salawikain. Pagtataya: 352

Punan ang talahanayan. kasabihan

Sining

salawikai n

Pagpapahalaga

Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng kaugalian, paniniwala , at tradisyon sa Metro Manila.

Mga Tradisyon o Kaugalian ng mga Pilipino Ano nga ba ang “tradisyon o kaugalian”? Ito ang mga paniniwala o opinyon na naisalin mula sa mga magulang papunta sa mga anak nila. Ang mga Pilipino ay sadyang mahilig sumunod sa mga nakagawian na at samga tradisyon. Sila din ay mahilig maniwala sa mga pamahiin. Kami ay magbibigay ng mga Halimbawa. Mga Karaniwang Tradisyon ng mga Pilipino Piyesta

Mahal na araw/ Senakulo

353

Mamanhikan

Harana

Simbang gabi

Flores De mayo

354

Madalas na Kaugalian Pagmamano – ito’y madalas ginagawa ng mga nakababata sa kanilang mga magulang o sa mga nakatatanda sa kanila. Paggamit ng “po at opo” sa nakatatanda – ito’y simbolo ng pagrespeto sa mga nakatatanda. Mahilig makipagkapwa-tao -kapag madalas silang may nakakasalamuhang tao. Mapagkumbaba – nananatili pa rin ang kanilang mga paa na nakaapak sa lupa. Madalas na Paniniwala Sa Kusina: Bawal kumanta sa harap ng kalan - may masamang mangyayari. Bawal kumanta sa hapag-kainan – simbolo ng hindi pagrespeto. Bawal paglaruan ang apoy – maaaring lumabo ang mata. Hindi dapat makabasag ng pinggan sa araw ng okasyon – ito ay simbolo ng kamalasan. Sa Kasal: Bawal isukat ang damit pangkasal – Maaaring hindi matuloy ang kasal Bawal magkita ang magkapareha bago ang araw ng kasal – maaaring mamatay ang isa sa kanila. Dapat unahan ng babae ang lalake na lumabas ng simbahan – upang hindi siya maliitin. Kapag umulan sa araw ng kasal – simbolo ng kaswertehan.

Kapag may sumakabilang-buhay 355

Bawal matulog sa tabi ng kabaong – maaaring hindi mo mapipigilan ang paggalaw ng ulo mo. Bawal magkamot ng ulo – maaaring magkaroon ng kuto. Pagsuutin ng pulang damit ang mga bata/ Pagtawid ng mga bata sa kabaong – upang hindi sila guluhin ng namayapa. Dapat putulin ang kwintas na nakakabit sa namayapa – upang hindi na siya masundan. Bawal magwalis sa araw ng burol – bilang respeto Bawal matuluan ng luha ang kabaong – upang hindi siya mahirapan sa pagakyat sa langit. Iba pang pamahiin: Bawal maggupit ng kuko sa gabi – upang hindi malasin . “Friday the 13th” – mag-ingat sa araw na iyon sapagkat may maaaring mangyari sa iyong masama. Paggsing ng alas tres ng madaling araw – maaaring may dumalaw sa inyo. Paggising ng mga ispiritu. Kapag may nakita kang taong pugot ang ulo – maaari siyang mamatay (pwede itong mapigilan basta ibaon lang ang kanyang damit sa lupa) Mga Kasabihang Pilipino at Salawikaing Tagalog Filipino Proverbs Ang mga kasabihan at salawikain ay naglalayong magbigay payo at patnubay sa ating pangaraw-araw na pamumuhay. Ang mga kasabihang Pilipino at salawikaing Tagalog ay isinasaad sa mga maiiksing pangungusap lamang subalit ang mga eto ay makahulugan at makabuluhan. Eto ay kadalasang tumatalakay din sa mga karanasan ng ating mga ninuno at nakatatanda at naglalayong ituwid ang ating pamumuhay ng naaayon sa kanilang mga naging karanasan. Heto ang ilan sa ating mga kasabihan at salawikain, kasama ang maiksing pagpapaliwanag sa ibig sabihin ng mga eto:

Ang taong nagigipit, sa patalim man ay kumakapit. Ang taong nagigipit ay napipilitan minsan na gumawa ng mapangahas na hakbang na maaaring maging dahilan upang lalu lamang siyang magipit. Halimbawa, ang taong may mabigat na pangangailangan sa pera ay nagagawang mangutang ng patubuan, tulad ng 5-6, na nagiging dahilan upang siya ay mabaon sa utang at lalu pang maghirap.

Kahit saang gubat, ay mayruong ahas. Saan man sa ating lipunan ay may mga taong traydor na gumagawa ng mga bagay na nakalalason o nakasisira sa samahan ng bawat isa. Kung ano ang itinanim, siya rin ang aanihin.

356

Kung ano ang ginawa mo sa kapuwa ay kadalasang ganun din ang gagawin sa iyo. Halimbawa, kung naging matulungin ka sa kapuwa mo ay tutulungan ka rin nila.

Kung ano ang puno, siya rin ang bunga. Ginagamit sa paghahambing ng anak sa kanyang mga magulang. Sapagkat ang mga magulang ang humuhubog sa pagkatao at paguugali ng anak, ang anak ang nagiging larawan ng pagkatao at paguugali ng kanyang mga magulang. Ang mabuti (o masamang) anak, ay karaniwang ibinubunga ng mabuti (o masamang) mga magulang. Kung hindi ukol, hindi bubukol. Ang suwerte sa buhay ay huwag asahang makakamtan kung hindi talagang nakalaan para sa iyo.

Kung may isinuksok, may dudukutin. Matutong magtipid upang sa oras nang pangangailangan ay may perang makukuha sa sariling ipon upang hindi na umasa sa tulong ng ibang tao.

Kung sino ang pumutak, siya ang nanganak. Kung minsan ay kung sino pa ang nangangatuwiran ay siya pala ang mali. At kung sino pa ang nagkakaila ay siya pala ang may gawa o may sala. Magkulang ka na sa iyong magulang, huwang lang sa iyong biyenan. Kadalasang ipinapayo eto sa mga nagbabalak magpakasal at sa mga bagong mag-asawa upang mapabuti ang kanilang pagsasama. Ang mga magulang kase ay higit na mapagtatakpan o mapapatawad ang mga pagkukulang ng sariling anak.

May tainga ang lupa, may pakpak ang balita. Mag-ingat sa mga sinasabi dahil maaaring marining iba nang hindi mo nalalaman dahil may mga taong tsismoso at mahilig magkalat o gumawa ng kuwento sa ibang tao.

Nasa tao ang gawa, nasa Diyos ang awa. Hindi sapat na tayo ay humingi ng awa sa Diyos, kailangan din natin ang magsikap at gumawa upang matamo ang minimithing biyaya

Pagkahaba-haba man ng prusisyon, sa simbahan din ang tuloy. Sa tinagal-tagal man ng samahan ng isang magkasintahan, at sa kabila ng maaaring maging balakid sa kanilang pagmamahalan, sa bandang huli ay hahantong din sa kasalan ang kanilang samahan kung sila ay talagang nakalaan para sa isa't-isa.

Pagmakitid ang kumot, magtiis kang mamaluktot. Tayo ay dapat mamuhay nang naaayon sa ating sariling kakayahan. Dapat

357

magtipid at mamuhay ng payak kung eto lang ang kaya ng ating kabuhayan. Huwag nating tularan ang pamumuhay ng mga mas nakiririwasa sa ati

358

Disyembre 15-Disyembre 17 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa kaugalian ng lalawigan o rehiyon. Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng puntos sa lahat ng pangkatang gawain.

Gawain 2: Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat ng awit o tula o talata. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at bigyan ng sapat na panahon upang matapos ang gawain. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga kaugalian ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang mga paniniwala ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang tradisyon ang ating pinagmamalaki?  Ano-ano ang mga paniniwala, tradisyon, at kaugalian na nakikita pa din natin sa kasalukuyan?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Dapat nating ipagmalaki an gating natatanging kaugalian, paniniwala at tradisyon. Pagtataya: Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon. 359

1. Pagmamano sa nakakatanda 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang Bagong Taon 3. Piyesta 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid nang sabay. 5. Paggamit ng po at opo. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 3. Natutukoy ang mga kaugalian, paniniwala, at tradisyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon. 4. Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: III. Pamamaraan: A. Panimula Hikayatin ang mga bata na magkuwento ng karanasan nila tungkol sa nabasa nila sa manila paper at magbigay nag iba pang kaugalian nila sa lalawigan. B. Paglinang na Gawain Alamin Mo Ipaalaala sa mga bata ang mga salawikain at kasabihan na naririnig nila sa mga nakatatanda. Paglalahad Pangkatang Gawain Hayaang matala sila ng mga kasabihan at salawiakaing narinig nila. Kasabihan Salawikain

Pagpapahalaga, Sining

Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa pangkatang pag-uulat? Talakayan Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: 360

Pahalagahan natin an gating mga kasabihan at salawikain. Pagtataya: Punan ang talahanayan. kasabihan

Sining

salawikai n

Pagpapahalaga

Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng kaugalian, paniniwala , at tradisyon sa Metro Manila.

Mga Tradisyon o Kaugalian ng mga Pilipino

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa kaugalian ng lalawigan o rehiyon. 361

Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng puntos sa lahat ng pangkatang gawain. Gawain 2: Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat ng awit o tula o talata. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at bigyan ng sapat na panahon upang matapos ang gawain. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga kaugalian ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang mga paniniwala ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang tradisyon ang ating pinagmamalaki?  Ano-ano ang mga paniniwala, tradisyon, at kaugalian na nakikita pa din natin sa kasalukuyan?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Dapat nating ipagmalaki an gating natatanging kaugalian, paniniwala at tradisyon. Pagtataya: Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon. 1. Pagmamano sa nakakatanda 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang Bagong Taon 3. Piyesta 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid nang sabay. 5. Paggamit ng po at opo. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng kaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro Manila.

Enero 5-Enero 9 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: 362

A. Panimula Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa kaugalian ng lalawigan o rehiyon. Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng puntos sa lahat ng pangkatang gawain. Gawain 2: Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat ng awit o tula o talata. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at bigyan ng sapat na panahon upang matapos ang gawain. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga kaugalian ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang mga paniniwala ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang tradisyon ang ating pinagmamalaki?  Ano-ano ang mga paniniwala, tradisyon, at kaugalian na nakikita pa din natin sa kasalukuyan?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Dapat nating ipagmalaki an gating natatanging kaugalian, paniniwala at tradisyon. Pagtataya: Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon. 1. Pagmamano sa nakakatanda 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang Bagong Taon 3. Piyesta 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid nang sabay. 5. Paggamit ng po at opo. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 5. Natutukoy ang mga kaugalian, paniniwala, at tradisyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon. 6. Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin:

363

ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: III. Pamamaraan: A. Panimula Hikayatin ang mga bata na magkuwento ng karanasan nila tungkol sa nabasa nila sa manila paper at magbigay nag iba pang kaugalian nila sa lalawigan. B. Paglinang na Gawain Alamin Mo Ipaalaala sa mga bata ang mga salawikain at kasabihan na naririnig nila sa mga nakatatanda. Paglalahad Pangkatang Gawain Hayaang matala sila ng mga kasabihan at salawiakaing narinig nila. Kasabihan Salawikain

Pagpapahalaga, Sining

Ipaliwanag ang mga inilagay sa talaan sa pangkatang pag-uulat? Talakayan Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Pahalagahan natin an gating mga kasabihan at salawikain. Pagtataya: Punan ang talahanayan. kasabihan

Sining

salawikai n

Pagpapahalaga

Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng kaugalian, paniniwala , at tradisyon sa Metro Manila.

Mga Tradisyon o Kaugalian ng mga Pilipino

364

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipapakita sa iba’t-ibang sining ang pagmamalaki sa mga natatanging kaugalian, paniniwala, tradisyon ng iba’t-ibang lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 9. Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Mga Natatanging Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ng iba't- ibang Lalawigan sa kinbibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer,larawan ng iba’t-ibang sining ng ating bansa, sipi ng salawikain at kasabihan. Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-9 http://ang-kulturang-pilipino.blogspot.com/2013/09/mga-tradisyon-o-kaugalianng-mga.html Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Ipaliwanag ang panuto sa pagsasagawa. Magtanghal ng dula-dulaan tungkol sa kaugalian ng lalawigan o rehiyon. Gumamit ng rubric sa pagbibigay ng puntos sa lahat ng pangkatang gawain. Gawain 2: Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa pagsulat ng awit o tula o talata. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at bigyan ng sapat na panahon upang matapos ang gawain. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga kaugalian ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang mga paniniwala ang ating pinagmamalaki?  Ano ano ang tradisyon ang ating pinagmamalaki?  Ano-ano ang mga paniniwala, tradisyon, at kaugalian na nakikita pa din natin sa kasalukuyan?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat:

365

Dapat nating ipagmalaki an gating natatanging kaugalian, paniniwala at tradisyon. Pagtataya: Suriin ang mga sumusunod. Isulat kung Kaugalian, Paniniwala o Tradisyon. 1. Pagmamano sa nakakatanda 2. Kailangang sama- sama bago sumapit ang Bagong Taon 3. Piyesta 4. Masama ang pagpapakasal ng magkapatid nang sabay. 5. Paggamit ng po at opo. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng skaugalian,paninwala at tradisyon sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang iba't-ibang layon ng katawagan sa mga lungsod ng kinabibilangang Rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 10: Mga Layon ng Iba't-ibang Katawagan sa Aking Rehiyon Paksa: Iba-ibang layon ng mga katawagan sa mga lungsod sa kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer, gamit sa pagguhit at pagsulat Sanggunian: K to 12, AP3PKK – IIIh http://www.slideshare.net/aQuhkHimgeraRd/national-capital-region-ncr31409703 by Kim Gerald Mandocdoc Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Alamin ang mga katawagan na ginagamit sa lalawigan at sa mga lungsod sa rehiyon. Gawain 2: Bigyan ng kagamitan sa pagguhit ng mga sagisag o katawagan ng mga lungsod Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga katawagan o bansag sa mga lungsod sa Metro Manila?  Saan batay o hango ang mga katawagan nila?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? 366

Paglalahat: Ang mga katawagan ng bawat lungsod ay nagpapahayag ng mga katangian nito. Pagtataya: Tukuyin ang lungsod na may mga nakatalang katawagan. 1. Vibrant City o Masiglang Lungsod 2. Shoe Capital o Kabisera ng Sapatos sa bansa. 3. Kabisera ng Kasuotan o fashion capital ng bansa. 4. Tahanan ng Bamboo Organ. 5. Kabisera ng Palaisdaan sa bansa. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng mga produkto ng bawat lungsod sa Metro Manila.

Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 367

1. Natutukoy ang iba't-ibang layon ng katawagan sa mga lungsod ng kinabibilangang Rehiyon 2. Naipaliliwanag ang mga layunin na ito ay bahagi ng kultura ng mga lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 10: Mga Layon ng Iba't-ibang Katawagan sa Aking Rehiyon Paksa: Iba-ibang layon ng mga katawagan sa mga lungsod sa kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: graphic organizer, gamit sa pagguhit at pagsulat Sanggunian: K to 12, AP3PKK – IIIh http://www.slideshare.net/aQuhkHimgeraRd/national-capital-region-ncr31409703 by Kim Gerald Mandocdoc Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Tukuyinmuli nag mga katawagan sa bawat lungsod sa Metro Manila. B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Iugnay ang katawagan sa mga hanapbuhay / produkto/Negosyo ng mga tao sa bawat lungsod. Gawain 2: Gumuhit ng tatak na produkto/kagamitan ng bawat lungsod na nagbunsod sa pagbibigay ng katawagan. Ipaliwanag ang indibiduwal na gawain at bigyan ng sapat na panahon upang matapos ang gawain. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga produkto o hanapbuhay sa bawat lungsod?  Paano ito nakaapekto sa ekonomiya ng lungsod?  Bakit binansagan ang bawat lungsod ayon sa tatak na produkto nila?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Ang mga bansag o katawagan ng bawat lungsod ay nagpapahayag ng mga produkto/kagamitan o hanapbuhay sa bawat lungsod sa Metro Manila. Pagtataya: Isulat ang produkto/Kagamitan/Negosyo na nagbigay ng natatanging katawagn sa mga sumusunod na lungsod: 1. Makati 2. Mandaluyong 3. Paraňaque 4. Las Piňas 5. Pateros Takdang-Aralin 368

Itala ang mga lungsod at tapatan ng larawan ng pangunahing produktong nagbigay ng bansag dito.

369

370

371

Ikaapat na Markahan Enero 20-23 Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan o lungsod II. Paksang-Aralin: ARALIN 1: Kapaligiran at Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan ng Kinabibilangang Rehiyon Takdang Panahon Paksa: Kapaligiran at Pamumuhay sa mga Lalawigan Kagamitan: Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Sanggunian: Modyul 4, Aralin 1 K to 12, AP3EAP-IVa-1 Kagamitan Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Katawagan sa mga lugar sa Metro Manila Pamamaraan: A. Panimula: Magpakita ng mapa ng kinabibilangang rehiyon. NCR Ipatukoy ang mga Lungsod na sakop nito. Tanungin ang mga bata kung saang lungsod sila kabilang. B. Paglinang: 1. Ipalarawan ang kapaligiran ng bawat lungsod sa metro Manila o NCR. 2. Talakayin ang kaugnayan ng kapaligiran ng bawat lalawigan at ang uri ng pamumuhay dito. Hal. Ang Malabon batay sa kapaligiran ano ang hanapbuhay ng mga tao doon? 3. Pangkatang Gawain Ipatala ang mga uri ng pamumuhay o hanapbuhay ng mga tao sa mga lungsod sa Metro Manila kaugnay ng kapaligiran nito. 4. Pag-uulat ng bawat pangkat 5. talakayan 6, Paglalahat Ang kapaligiran ng lungsod ay nagpapahayag ng uri ng pamumuhay ng mga tao ditto. 372

Pagtataya: Punan ang graphic organizer ng bawat lungsod. Itala ang hanapbuhay o uri ng pamumuhay ng mga tao dito. Uri ng pamumuhay/Hanapbuhay Paraňaque

Manila

Malabon at Navotas Valenzuela

Makati

Takdang-Aralin Magdala ng mga larawan ng produkto ng bawat lungsod sa Metro Manila.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nailalarawan ang uri ng pamumuhay (tirahan, kasuotan at hanapbuhay) ayon sa kapaligiran ng kinabibilangang lalawigan o lungsod II. Paksang-Aralin: ARALIN 1: Kapaligiran at Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan ng Kinabibilangang Rehiyon Takdang Panahon Paksa: Kapaligiran at Pamumuhay sa mga Lalawigan Kagamitan: Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Sanggunian: Modyul 4, Aralin 1 K to 12, AP3EAP-IVa-1 Kagamitan Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon Manila Paper Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aralan Ang mga uri ng pamumuhay sa NCR batay sa kapaligiran. Hal. Valenzuela- Maraming pagawaan dito kaya ang mga tao ay nagtratrabaho sa pabrika. B. Paglinang na Gawain Alamin Mo Ipaalala sa mga bata ang mga tirahan, kasuotan ng mga Taga-NCR. Paglalahad Pangkatang Gawain 373

Gawain 1: Hikayatin ang mga mag-aaral na maibahagi ang uri ng pamumuhay sa kanilang lungsod sa metyro Manila: tirahan, kasuotan at hanapbuhay. Ipaguhit ang mga ito batay sa kanilang obserbasyon at nakikita. Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Walang pagkakaiba ang mga tirahan, kasuotan ng mga karaniwang mamamayan sa Metro Manila. Pagtataya: Punan ang talahanayan. Kasuotan

Sining

Tirahan

Hanapbuhay

Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng kasuotan, tirahan ng mga tao sa Metro Manila.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipaliliwanag ang iba-ibang pakinabang pang-ekonomiko ng mga likas na yaman ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 2: Likas na Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon 374

Paksa: Likas Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: Mapa ng pisikal ngkinabibilangang lalawigan at rehiyon, KWL chart, Manila paper, pangkulay Sanggunian:

K to 12, AP3EAP-IVa-2 http://www.lakbaydiwapinas.com/blog/la-mesa-eco-park-its-more-fun-inquezon-city Patnubay ng Guro pp.1-4 Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga kasuotan at tirahan ng mga taga metro Manila o NCR. B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Ipasuri sa klase kung ano ang alam nila tungkol sa likas na yaman ng bawat lungsod ng rehiyon at ang pakinabang na pang-ekonomiko mula sa mga likas na yamang ito. Halimbawa : Ang Manynila ay maraming daungan ng mga barko galling sa ibat-ibang panig ng bansa at mundo para makipagkalakalan.  

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Hayaang magtanungan ang bawat pangkat Paglalahat: Ang Metro Manila ay may likas na yaman katulad ng Yamang dagat at yamang tao para sa ikauunlad ng ekonomiya nito. Pagtataya: Magtala ng 2 Likas na yaman sa Metro Manila. Magbigay ng 2 o 3 pakinabang nito. Takdang-Aralin Magdala ng larawan ng likas na yaman sa Metro Manila.Saliksikin pa ang ibang likas na yaman sa Metro Manila.

375

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang likas na yaman ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 2: Likas na Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon Paksa: Likas Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: Mapa ng pisikal ngkinabibilangang lalawigan at rehiyon, KWL chart, Manila paper, pangkulay Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVa-4 http://www.lakbaydiwapinas.com/blog/la-mesa-eco-park-its-more-fun-in-quezon-city www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011

Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.1-4 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Ibatibang pangkat ng tao sa NCR B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Hayaang mag-isip at tukuyin ng mga bata ang mga likas na yaman sa Metro Manila. Hayaang pag-usapan nila ito sa pangkat.

Gawain 2: Pagpapalitan ng kaalaman tungkol sa mga likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro manila. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga likas na yaman sa Metro Manila?  Masdan ang mapa tukuyin ang mga kinaroronan ng mga pantalan o daungan ng mga barko.  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Mayroong mga likas na yaman sa Metro Manila na napapkinabangan ng mga industriya o ekonomiya. 376

Pagtataya: Itala ang mga pantalan na daungan ng mga kalakal sa Metro Manila. Tingnan ang mapa. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng mga likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro Manila.

377

378

379

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Makapagtutukoy ng mga industriyang matatagpuan sa sariling lalawigan at rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 3: Pinaggalingan ng mga Produkto at Industrya ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon (NCR) 380

Paksa: Pinangalingan ng mga Produkto ng Rehiyon Kagamitan: Larawan ng produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K to 12, (AP3EAP-IVb-3) Kagamitan Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Patnubay ng Guro pp.279-283 III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin Magpakita ng Industriya sa rehiyon. Gumamit ng semantic web upang maunawaan ang konsepto ng industriya.

Saan ang pinanggalingan Gaano karami ang nabigyan ng hanapbuhay

Anong produkto ang mga nagawa

Industriya

Paano ito naging tanyag

Paano naapektuhan ang pamumuhay ng mga tao

3. Talakayin ang web sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong. Maaring palitan ang industrya ng industryang lokal sa sariling lalawigan. • Ano ang industriyang nagpatanyag sa inyong lalawigan? • Gaano karaming tao sa lalawigan ang nagkatrabaho? • Paano naapektuha ang pamumuhay ng mga tao dahil sa industrya? • Paano ito nagumpisa at saan nanggaling ang produktong ginagamit ng industrya? Konseptong nabubuo B. Paglinang: Pangkatang Gawain 1. Ipabasa ang datos tungkol sa industriya na naiatas sa pangkat. 381

2. Talakayin ang grap o talahahanayan ng impormasyon gumamit ng grapic organizer o semantic web para itala ang mga nabasang impormasyon batay sa ipinakitang halimbawa. 4. Pag-uulat ng bawat pangkat 5. talakayan 6, Paglalahat Ang industriya sa bawat lungsod ay nagbibigay ng produkto, trabaho at kita sa rehiyon. Pagtataya: Punan ang graphic organizer ng bawat impormasyon batay sa mga katanungan na tinalakay sa pangkatang gawain. Pag-aralan ang pie graph. Kumuha ng porsiyento ng kita ditto.

ng mga tao dito. Maramihan /Tingiang Tindahan

Takdang-Aralin Magdala ng mga larawan ng produkto ng bawat lungsod sa Metro Manila.

382

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Makapagpaliwanag na ang paglaganap ng mga nasabing industrya ay nagmumula sa likas na yaman ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon . II. Paksang-Aralin: 383

ARALIN 3: Pinaggalingan ng mga Produkto at Industrya ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon (NCR) Paksa: Pinangalingan ng mga Produkto ng Rehiyon Kagamitan: Larawan ng produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K to 12, (AP3EAP-IVb-3) Kagamitan Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Patnubay ng Guro pp.279-283 III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Mo Balik-aralan ang tinalakay na industriya at mga produkto at bilang ng mga taong naghahanapbuhay dito. Halimbawa : Industriya ng adobe dati sa Mapulang Lupa at Ugong B. Paglinang na Gawain Paglalahad Pangkatang Gawain

Gawain 1: Hikayatin ang mga mag-aaral na gumamamit ng sariling istilo sa paglalahad ng mga likas na yaman na matatagpuan sa Metro Manila. Ipaguhit ang mga ito batay sa kanilang obserbasyon at nakikita. Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan.

Paglalahat: Ang mga gulay sa ibang agrikultural na bahagi ng lungsod at mga yamang dagat/tubig na matatagpuan sa Metro Manila ay mga halimbawa ng likas na yaman mula dito. Pagtataya: Punan ang talahanayan. Halaman/Tanim

Yaman-dagat Mula sa Navotas at Malabon

Industriya

Takdang-Aralin Magdala ng larawan ng halimbawa ng industriya sa Valenzuela.

384

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Maisa-isa ang mga produkto at kalakal na matatagpuan sa kinabibilangang lalawigan at rehiyon . II. Paksang-Aralin: ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon Kagamitan: graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4 K to 12, (AP3EAP-IVc-4) www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011 Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national-capital-region-ncr?next_slideshow=1

Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.281-284 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Mga likas na Yaman ng bawat Lungsod B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1, 3, 5 Ipasuri sa klase kung ano ang alam nila tungkol produkto ng bawat lunsod.Itala sa graphic organizer /fish bone o semantic web ang kanilang maiisip. Pangkat 2 at 4 Ipaguhit ang mga produkto ng mga lungsod sa Metro Manila.

 

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Hayaang magtanungan ang bawat pangkat Paglalahat:

385

Ang Metro Manila ay may likas na yaman katulad ng Yamang dagat at yamang tao para sa ikauunlad ng ekonomiya nito. Pagtataya: Magtala ng 5 lungsod sa Metro Manila at tanyag na produkto sa mga ito. Takdang-Aralin Magdala ng larawan ng mga produkto sa Metro Manila.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natutukoy ang likas na yaman ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon Kagamitan: graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4 K to 12, (AP3EAP-IVc-4) 386

www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011 Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national-capital-region-ncr?next_slideshow=1

Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.281-284 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Mga produktong matatagpuan sa Metro Manila B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Hayaang mag-isip at tukuyin ng mga bata ang mga likas na yaman sa Metro Manila kaugnay ng kagamitang pinanggalingan ng produkto. Halimbawa : isda-bagoong. Hayaang pag-usapan nila ito sa pangkat. Gawain 2: Pagpapalitan ng kaalaman tungkol sa mga likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro manila. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga likas na yaman sa Metro Manila?  Masdan ang mapa tukuyin ang mga kinaroronan ng mga pantalan o daungan ng mga barko.  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: Mayroong mga likas na yaman sa Metro Manila na napapkinabangan ng mga industriya o ekonomiya. Pagtataya: Itala ang mga likas na yaman na pinanggagalingan ng mga nagagawang produkto sa Metro Manila. Tingnan ang mapa. Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng mga likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro Manila.

387

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Mailarawan ang kahalagahan ng wastong paggamit ng likas yaman sa pagpapatuloy ng kabuhayan ng mga tao sa kinabibilangang lalawigan at rehiyon . II. Paksang-Aralin: ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon Kagamitan: graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4 K to 12, (AP3EAP-IVc-4) www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011 Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national-capital-region-ncr?next_slideshow=1

Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining

Patnubay ng Guro pp.281-284 III. Pamamaraan: A. Panimula

Balik-aral: Mga likas na yaman na matatagpuan sa Metro Manila B. Paglinang na Gawain Gawain 1: Pangkat 2 at 4 Hayaang mag-isip at tukuyin ng mga bata ang mga likas na yaman sa Metro Manila kaugnay ng kagamitang pinanggalingan ng produkto. Hayaang magisip sila ng mga hakbang na mapapangalagaan ang mga likas na yaman .Halimbaya : Lawa/Ilog/Dagat. Gawain 2: Pangkat 1,3, at 5 Ipaguhit sa mga bata ang maaring isagawang pangangalaga sa likas na yaman gaya ng ilog/lawa/dagat at taniman. Pagpapalitan ng kaalaman tungkol sa mga likas na yaman ng bawat lungsod sa Metro manila. Pagtalakay sa paksa  Ano-ano ang mga likas na yaman sa Metro Manila?  Paano pangangalagaan ang mga ito?  Bakit natin kailangang ipagmalaki/ pahalagahan ang mga ito? Paglalahat: 388

Dapat isagawa ang matalinong paggamit ng mga likas na yaman sa Metro Manila. Pagtataya: Magbigay ng 5 paraan ng pangangalaga sa lika sna yaman sa Metro Manila.(Dagat/Lawa/ilog/Taniman) Takdang-Aralin Magdala ng larawan na nagpapakita ng wastong pangangalaga sa mga likas na yaman sa Metro Manila.

389

390

391

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Maisa-isa ang mga produkto at kalakal na matatagpuan sa kinabibilangang lalawigan at rehiyon 2. Makapaguugnay ang pinanggagalingan ng produkto at kalakal ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon mula sa likas na yaman nito II. Paksang-Aralin: ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon Kagamitan: graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K to 12, (AP3EAP-IVc-4) Kagamitan Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Patnubay ng Guro pp.285-287 III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin Panimula: Sabihin sa mga bata na maglabas sila ng bond paper. Gumuhit sila ng isang bahagi ng kanilang lalawigan. Iguhit nila ang mga likas yaman na matatagpuan sa bahagi ng kanilang lalawigan. Ipaulat sa mga mag-aaral ang kanilang iginuhit. Balik aralan ang ibig sabihin ng likas yaman sa pamamagitan ng halimbawa. Balik aralan ang talakayan tungkol sa industryang makikita sa kanilang lalawigan at sa mga lalawigan ng kanilang rehiyon. Konseptong nabubuo Paano mo masasabing isa itong industrya ng inyong lalawigan? B. Paglinang: 1.Pagganyak Na tanong Anu-ano ang produkto o kalakal sa bawat lungsod sa Metro Manila? Pangkatang Gawain  Ipamahagi ang mga meta cards na nagtataglay ng mga impormasyon tungkol sa kalakal ng bawat lungsod.  Hayaang pag-usapan sabawt pangkat ang mga produkto sa pangkat ng mga lungsod na nakatalaga sa kanilang pangkat.  Ilahad ang gawa sa iba’t ibang istilo gaya ng graphic organizer, bulaklak, semantic web at iba pa.  Pag-uulat ng mga Ginawa 392

sa paksa. Lagumin ang iniulat ng bawat pangkat. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa konseptong dapat nilang maunawaan tungkol sa aralin sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong: Paano napapabuti ang buhay ng mga taga rehiyon mula sa mga likas na yaman ng rehiyon? Anong mangyayari kapag walang likas yaman? Ano ang pakinabang ng mga produkto para sa ikaunlad ng ekonomiya ng rehiyon? 5. Talakayan Pagsagot sa pagganyak na tanong. 6, Paglalahat Ang industriya sa bawat lungsod ay nagbibigay ng produkto, trabaho at kita sa rehiyon. Pagtataya: Pagtapatin ang Lungsod at ang produkto nito. Lungsod/Bayan Produkto __1. Las Piňas A. __2. Malabon at Navotas B. __3. Sapatos at Bag

C. __4. Pateros

D. __5. Valenzuela

E. Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga produkto ng bawat lungsod sa NCR.

393

394

Impormasyon sa Guro

District

Alternate Name

1st The Capital District

City/Cities Manila

2nd Eastern Manila District Mandaluyong, Marikina, Pasig, Quezon City, and San Juan

3rd

4th

Northern Manila District (CAMANAVA)

Caloocan, Malabon, Navotas, and Valenzuela

Southern Manila

Las Piñas, Makati, Muntinlupa, Parañaque, Pasay, Pateros,

District

and Taguig

Mga Produkto:

395

Noong Agosto 26, isinagawa ng mga mag-aaral ni Dr. Fernando Zialcita, direktor ng Cultural Heritage Studies Program, Department of Sociology and Anthropology ng Ateneo de Manila University, sa tulong ng Mama Sita Foundation, ang isang “Lambanog Degustation Night” sa Cafe Ysabel, San Juan. Read more: http://bandera.inquirer.net/31601/lambanog-tagay-na#ixzz3QHns7hOD Follow us: @inquirerdotnet on Twitter | inquirerdotnet on Facebook

Lambanog

Balut-Pateros

Asin sa Las Piňas ( http://bandera.inquirer. Shopping Malls in Quezon City/Networks/ITnet/files/2014/05/bandehado3.jpg) It is also the center of the entertainment industry

396

. The news programs and variety shows seen on every television screen all over the country are beamed from ABS-CBN, GMA Network, NBN and other TV and radio stations based in the city.

397

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naisa-isa ang mga produkto at kalakal na matatagpuan sa kinabibilangang lalawigan at rehiyon 2. Nakapaguugnay ang pinanggagalingan ng produkto at kalakal ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon mula sa likas na yaman nito 3. Nailarawan ang kahalagahan ng wastong paggamit ng likas yaman sa pagpapatuloy ng kabuhayan ng mga tao sa kinabibilangang lalawigan at rehiyon . II. Paksang-Aralin: ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal ng Kinabibilangan Lalawigan at Rehiyon Paksa: Produkto at Kalakal ng Rehiyon Kagamitan: graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3 K to 12, (AP3EAP-IVc-4) Kagamitan Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Mapa ng mga pangkulay Lalawigang sakop ng rehiyon, Manila paper, Patnubay ng Guro pp.285-287 III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Mo Balik-aralan ang tinalakay na industriya at mga produkto sa bawat lungsod sa Metro Manila. 398

Halimbawa : Industriya ng adobe dati sa Mapulang Lupa at Ugong B. Paglinang na Gawain Paglalahad Pangkatang Gawain

Gawain 1: Hayaang gumawa ng poster ang mga bata sa wastong paggamit ng lika sna yaman s akinabibilangang lalawigan (Metro Manila) at Rehiyon (NCR) Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Kailangang isagawa ang wastong paggamit ng mga pinagkukunan ng produkto o mga likas na yaman sa NCR. Pagtataya: Gumamait ng rubrics sa pagbibigay puntos sa poster na gianwa ng mga pangkat. 5 puntos-Pinakamahusay 4-puntos may kaunting mali 3-puntos may 3 mali 2- May 2 mali 1- nangangailangan ng patnubay. Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng wastong pangangalaga ng mga likas na yaman sa NCR.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Natatalakay ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa kinabibilangan na rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 5: Magkakaugnay na Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at Rehiyon Paksa: Ugnayan ng Pangkabuhayan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Kagamitan graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 K to 12, (AP3EAP-IVc-5) http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts

Patnubay ng Guro pp.289-294 399

Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin Lahat ba ng pangangailangan ng mga mamamayan ng NCR ay matutugunan ng sariling produkto ng bawat lungsod? Bakit? B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1 Itala ang mga pagkain na galling sa ibang rehiyon. Pangkat 2 Itala ang mga kagamitan Sa bahay na galling sa ibang rehiyon. Pangkat 3 Ano ang ugnayan ng NCR s aibang rehiyon? Ipakita sa semantic web ang ugnayan.  

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Hayaang magtanungan ang bawat pangkat Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon. Pagtataya: Gawan ng semantic web ang uganyan ng mga rehiyon sa pagkain. Takdang-Aralin Itala ang mga produktong kailangang bilhin mula sa ibang rehiyon ng NCR.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 400

Naipapakita ang pagpapahalaga sa pakikipagugnayan sa ibang rehiyon upang matugunan ang pangangailangan ng sariling rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 5: Magkakaugnay na Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at Rehiyon Paksa: Ugnayan ng ang kabuhayan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Kagamitan graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 K to 12, (AP3EAP-IVc-5) http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts

Patnubay ng Guro pp.289-294 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga produktong gawa sa iba’t ibang lungsod sa NCR. B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 1 -5 Pangkat 2 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 6-10 Pangkat 3 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 11-14 Pangkat 4 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 15 -17

 

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Hayaang magtanungan ang bawat pangkat Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon. Pagtataya: Gawan ng graphic Organizer ang mga prokto ng mga sumusunod na rehiyon. Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9 Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga produkto ng lahat ng rehiyon.

401

http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts NOTE: All regions, except Metro Manila, produce rice, corn, coconut, banana, pineapple, fish, livestock and poultry with varying quantities. In addition, all regions produced assorted kinds of furniture and handicraft.

NCR (National Capital Region) - all the major industrial products above except ship but no agricultural and mineral products CAR (Cordillera Administrative Region) - Fruits and vegetables, cut flowers, coffee, sweet potato, gold, copper, home-made processed food like strawberry jams, carved wooden articles, woven clothes ARMM (Autonomous Region of Muslim Mindanao) - seaweeds, processed fish, woven fabrics, beads, metal craft REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco, mango, garlic, tomato, salt, cement, processed food like beverages and processed meat, woven clothes and pottery REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits and vegetables, fossilized flowers and leaves REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic, mango, chromite, processed food, cement, chemical products, textile and clothing, refined petroleum, ships, metal products, electronics REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar, lanzones, coffee, dairy products, coconut oil, electronics, cement, automotive, textile and clothings, home appliances, chemicals, refined petroleum 402

REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold, Copper, Nickle, Chromite, coal, woven fabrics REGION 5 (Bicol Region) - Abaca, pineapple, abaca by-products such as paper, cordage, shoes and bags, coconut oil and other coconut by-products like cococoir REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, abaca, shell crafts, pina clothes REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), all kinds of furniture, electronics, ships, cement, processed foods and beverages REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil and other coconut by-products, fertilizer, copper concentrates REGION 9 (Zamboanga Peninsula) - Seaweeds, bottled sardines, coal, gold, copper REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh and canned pineapple, cassava and cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal products, cement REGION 11 (Davao Region) - major producer of banana and coconut, durian, coffee, cocoa, cut flower especially orchid, coconut oil, gold, copper REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major producer of corn, fresh and canned pineapple, papaya, asparagus, coal, copper, gold

REGION 13 (CARAGA Region) - Copper, nickle, cut flower, coffee, cocoa

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natatalakay ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa kinabibilangan na rehiyon 2. Naipapakita ang pagpapahalaga sa pakikipagugnayan sa ibang rehiyon upang matugunan ang pangangailangan ng sariling rehiyon II II. Paksang-Aralin: ARALIN 5: Magkakaugnay na Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at Rehiyon Paksa: Ugnayan ng ang kabuhayan ng mga Lalawigan sa Rehiyon

403

Kagamitan graphic organizers produkto na makukuha sa rehiyon manila paper, pangkulay pangguhit inpormasyon tungkol sa mga produkto ng rehiyon Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 K to 12, (AP3EAP-IVc-5) http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts

Patnubay ng Guro pp.289-294 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga produktong gawa sa iba’t ibang lungsod sa NCR. B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 1 -5 Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano sa mga produkto ng mga rhiyon na ito ang inaangkat sa NCR. Pangkat 2 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 6-10 Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano sa mga produkto ng mga rhiyon na ito ang inaangkat sa NCR. Pangkat 3 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 11-14 Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano sa mga produkto ng mga rhiyon na ito ang inaangkat sa NCR. Pangkat 4 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 15 -17 Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano sa mga produkto ng mga rhiyon na ito ang inaangkat sa NCR.

 

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Hayaang magtanungan ang bawat pangkat Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon. Pagtataya: Gawan ng semantic web ang 5 productong galling saibang rehiyon na inaangkat sa NCR upang matugunan ang pangangailangan ng mga tao dito. 404

Takdang-Aralin Gumawa ng sematic web ng mga larawan ng mga produkto ng lahat ng rehiyon.

405

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa ibang rehiyon II. Paksang-Aralin: 406

ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVc-6 Patnubay ng Guro pp.296-298 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines III. Pamamaraan: Impormasyon para sa Guro: Para sa guro- ilang konsepto tungkol sa ekonomiya: Depinisyon ng inprastruktura (sa ekonomiya) A. Panimula Alamin Natin A. Panimula: 1. Sa gawaing ito, magpaskil ng iba’t ibang larawan ng mga imprastraktura sa iba’t-ibang bahagi ng silid aralan. 2. Isagawa ang "Lakbay-aral sa silid aralan" 3. Sa pangunguna ng guro maglakbay sa bawat bahagi o istasyon ng silid kung saan nakapaskil ang mga larawan. (gawing malikhain ang paglalakbay gamit ang imahinasyon) 4. Tumigil sa bawat istasyon at ipasuri ang nakadikit na larawan. 5. Pagkatapos makapunta sa bawat istasyon, itanong: Ano ang mabuting naiidulot ng mga imprastraktura sa kabuhayan ng mga mamamayan? Paano ito nakakatulong Konseptong nabubuo Paano mo masasabing isa itong industrya ng inyong lalawigan? B. Paglinang: 1.Pagganyak Na tanong Anu-ano ang mga imprastraktura na nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon? Bakit mahalaga ito? Pangkatang Gawain Pangkat 1-2  Ipamahagi ang mga meta cards na nagtataglay ng mga impormasyon tungkol sa tulay na nag-uugnay sa NCR sa Rehiyon 3. North Luzon Expressway. Ipasulat sa organizer ang mga lalawigan sa Rehiyon 3 o Gitnang Luzon.  Pangkat 3-4  Ipamahagi ang mga meta cards na nagtataglay ng mga impormasyon tungkol sa tulay na nag-uugnay sa NCR sa Calabarzon. South Luzon Expressway. Ipasulat sa organizer ang mga lalawigan sa Calabarzon o Rehiyon IV-A.  Pangkat 5 407

Ipamahagi ang mga meta cards na nagtataglay ng mga impormasyon tungkol sa tulay na nag-uugnay sa NCR o Metro Manila. Skyway. Ipasulat sa organizer ang mga lungsod na pinag-uugnay .  Magbigay din ng dahilan kung bakit kailangan ang mga imprastrakturang nabanggit ?  Pag-uulat ng mga Ginawa sa paksa. Lagumin ang iniulat ng bawat pangkat. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa konseptong dapat nilang maunawaan tungkol sa aralin sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong: 5. Talakayan Ano ang pakinabang ng mga imprastraktura na nag-uugnay sa Rehiyon 3? Sa CALABARZON o Rehiyon IV-A ? Sa Metro Manila ? Ano ang magagawa ng mga ito para sa ikaunlad ng ekonomiya ng rehiyon? 6, Paglalahat Ang Noth Expressway ay nag-uugnay sa NCR sa mga lalawigan ng Rehiyon 3 o Gitnang Luzon. Ang South Expressway namn ang nag-uugnay sa NCR sa CALABARZON o Rehiyon IV-A. Sa Metro Manila ang skyway ang nag-uugnay sa karatig na mga lungsod para sa kalakalan. Pagtataya: Isulat sa talahanayan ang mga hinihinging datus. Imprastraktura Lugar na Pakinabang Inuugnay 

Takda-Aralin Magtala ng ng talahanayan ng mga produktong inaangkat o binebenta ng NCR sa mga karatig na rehiyong iniuugnay ng imprastraktura.

408

Maharlika Highway[edit] Main article: Pan-Philippine Highway The Pan-Philippine Highway, also known as the Maharlika Highway (AH26) is a 3,517 km (2,185 mi) network of roads, bridges, and ferry services that connect the islands of Luzon, Samar, Leyte, and Mindanao in the Philippines, serving as the country's principal transport backbone. The Maharlika Highway commences from Laoag City then skirts rightward toward Pagudpud and the Claveria coast towards Cagayan, then right again, towardsTuguegarao City, the capital of Cagayan province. The Highway then goes fairly straight, passing through the provinces of Isabela, Nueva Vizcaya,Nueva Ecija, and Bulacan, where, in the area near Guiguinto, it merges with the Manila North Road, then route to Metro Manila. In Metro Manila, the highway passes through Rizal Avenue, Padre Burgos Avenue, then to Taft Avenue. From Taft Avenue, they highway passes through Redemptorist Road, then continues leftward through Quirino Avenue until it reaches Las Piñas, where it turns leftward toward the AlabangZapote Road, crosses the South Luzon Expressway, then continues on as National Highway towardsLaguna province. In Calamba City, it turns left toward Batangas province, then again, in San Pablo City, turns rightward toward Quezon province. It passes through Quezon, Camarines Norte, Camarines Sur, Albay, and Sorsogon provinces. It ends in Matnog town, Sorsogon.[1] Then through ferry, it goes straight through the Samar and Leyte provinces, then a ferry is again passed, to 409

the island of Mindanao. In Mindanao, it passes through the provinces of Surigao del Norte, Agusan, Davao, Davao del Sur, South Cotabato, Sultan Kudarat, Maguindanao, Lanao del Sur, Lanao del Norte, and Zamboanga del Sur, where it ends.[1] Tollways and expressways[edit] Main article: List of expressways in the Philippines In the Philippines, there are seven controlled-access highways, all located on Luzon island: Road Image

Expresswa Locati Notes y on

Region 3 and North Nation Luzon al Expresswa Capital y(R-8) Region in Luzon

The North Luzon Expressway (NLE or NLEx), formerly called North Diversion Road, is a 4 to 8-lane limited-access toll expressway that connects Metro Manila to the provinces of the Central Luzon region in the Philippines. It is one of the two branches of the Radial Road 8 (R-8) of Metro Manila (Quirino Highway is the other). The expressway begins in Quezon City at a cloverleaf interchange with EDSA: a logical continuation of Andres Bonifacio Avenue. It then passes through Quezon City, Caloocan City, and Valenzuela City in Metro Manila. Meycauay an 410

City,Marilao, Boca ue, Balagtas, Guig uinto, Malolos City, Plaridel, and Pulilan in Bula can. San Simon, City of San Fernando,Mexico and Angeles City in Pampanga. The expressway currently ends at Mabalacat and merges with the MacArthur Highway, which continues northward into the rest of Central and Northern Luzon. A planned spur route from the San Simon interchange connecting to the existing SubicTipo Highway has been temporarily postponed[citation needed] , because the Spur/NLE exit currently serves as the connection between the expressway and the Subic-ClarkTarlac Expressway and there is a proposed direct interchange between the North Luzon Expressway and the Subic-ClarkTarlac 411

Expressway,[2] the latter serving as a direct link between Subic and Clark. The interchange is located at least 3 km north of Sta. Ines Exit. The expressway, including Andres Bonifacio Avenue, has total length of 88 kilometers. The expressway segment has a length of 84 kilometres. Originally controlled by the Philippine National Construction Corporation or PNCC, operation and maintenance of the NLEx was transferred in 2005 to the Manila North Tollways Corporation, a subsidiary of Metro Pacific Investments Corporation (formerly, it was the subsidiary of the Lopez Group of Companies). A major upgrade and rehabilitation has been completed in February 2005 and the road has 412

now similar qualities as a modern French tollway. The main contractor of the rehabilitation work was Leighton Contractors Pty. Ltd (Australia) with Egis Projects, a company belonging to the French Groupe Egis as the main subcontractor for the toll, telecommunicatio n and traffic management systems. To help maintain the safety and quality of the expressway, various rules are in effect, such as restricting the left lane to passing vehicles only and banning overloaded trucks. The tollway has two sections: an open section and a closed section.[2] The open section (within Metro Manila) charges a flat toll based on vehicle class and is employed to reduce the number of toll 413

barriers (and associated bottlenecks) within the metropolis. The closed section is distance-based, charging based on the class of vehicle and distance traveled. Class 1 vehicles can use an electronic toll collection system (called EC Tag) to reduce wait times and congestion at toll barriers. A prepaid magnetic card (the NLE Badge) is provided as an alternative payment for class 2 and 3 vehicles. Both systems connect to accounts that can be replenished in various ways. The South Luzon Expressway (SLEX), also nicknamed South Superhighway CALAB (SSH), and South ARZO officially known Luzon Nand as Radial Road 3 Expresswa NCR in or R-3, is a y(R-3) Luzon network of two expressways that connects Metro Manila to the provinces of the CALABARZON 414

region in thePhilippines. The first expressway is the Metro Manila Skyway System, operated jointly by the Skyway Operation and Management Corporation (SomCo) and Citra Metro Manila Tollways Corporation (CMMTC). The second expressway, the South Luzon Tollway or Alabang-CalambaSto.Tomas Expressway (ACTEx), is jointly operated by the South Luzon Tollway Corporation, a joint venture of the PNCC and the Malaysian company MTD Capital Berhad and the Manila Toll Expressway Systems, Inc. (MATES). The expressway starts in Manila's Paco District at Preside nt Elpidio Quirino Avenue and passes through the following cities and 415

municipalities: Ma nila, Makati, Pasa y, Parañaque, Tag uig and Muntinlu pa in Metro Manila, San Pedro, Biñan City,Carmona in C avite, the transverses again to Biñan City, Santa Rosa City, Cabuyao City and Calamba City in Laguna it ends in Santo Tomas, Batangas. In 2006, the South Luzon Tollway segment underwent rehabilitation through the SLEX Upgrading and Rehabilitation Project, which rehabilitates and expands the Alabang Viaduct as well as the road from Alabang to Calamba, and eventually connect the expressway to the Southern Tagalog Arterial Road to Santo Tomas, Batangas.

416

The Metro Manila Skyway is a 6-lane expressway on the top of SLEX connecting Makat i City and Muntinlu pa City. It starts Metro from the SLEXManila Metro Buendia Skyway (R- Manila Avenue Interchan 3) ge, and it passes through the cities of Makati, Taguig and Pasay, and ends in the Alabang Interchange in Muntinlupa City. The Subic-ClarkTarlac Expressway, or SCTEX, is a 2-4 lane highway connecting the Subic Bay Freeport SubicZone with Tarlac ClarkCity, passing Region Tarlac through the heart 3 Expresswa of the Hacienda y(R-8) Luisita, the biggest farmland in the Philippines. The Road is the continuation of the Radial Road 8 from the terminus of NLEX to Tarlac Province.

417

The Apolinario Mabini Superhighway, or the STAR Tollway, is a 2-4 lane expressway connecting Santo Southern Tomas, Tagalog Batang Batangas toBatan Arterial as gas City, letting Road(R-3) the vehicles from the SLEX access the Batangas Port. It is the extension of the Radial Road 3 inCALABARZON. The Manila-Cavite Expressway, also known as the Coastal Road, Aguinaldo Boulevard and CAVITEX is an 816 lane highway connecting the Metro Manila to Cavite, passing through ManilaNCR a the coast of Cavite ndCAL the Manila Bay. Expresswa ABARZ The Road will y(R-1) ON then follow a reclamated route over the bay as a 4-lane expressway, eventually ending in the covelandia resort in Kawit, Cavite. The road interchanges are currently under construction.

418

The Bataan Provincial Expressway, also known as the Death March Bataan Bataa Memorial Road, Provincial n Roman Expresswa Provin Superhighway y ce and BPEX, is the main thoroughfare of the Bataan Province.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon ng pangangailangan ng sariling lalawigan at mga karatig na lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVc-6 Patnubay ng Guro pp.298-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Mo Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi muli ang mahahlagang imprastrukturang naguugnay sa NCR sa ibang rehiyon. B. Paglinang na Gawain Paglalahad Pangkatang Gawain Batay sa kanilang nakalap na impormasyon sa kanilang takdang-aralin, Ipasulat o ipatala ang mga sumusunod na datus. Pangkat 1-2

Gawain 1: Rehiyon

Produktong Inaangkat ng NCR

419

Pangkat 3-4

Gawain 1: Produktong Binebenta ng NCR

Rehiyong Umaangkat

Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Nagkakaroon ng ugnayan sa ekonomiya ang NCR at mga karatig na rehiyon sa pamamagitan ng imprastraturang nag-uugnay sa kanila. Pagtataya: Punan ang datus na hinihingi. Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng wastong pangangalaga ng mga likas na yaman sa NCR. Rehi yon

Produktong Inaang kat ng NCR

Produktong Binebenta ng NCR

Rehiyong Umaangkat

Takdang-Aralin: Saliksikin muna at magdala ng mga larawan na nagpapakita ng kalakalan sa NCR at karatig na rehiyon. Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa ibang rehiyon 420

2. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon ng pangangailangan ng sariling lalawigan at mga karatig na lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVc-6 Patnubay ng Guro pp.298-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin Lahat ba ng pangangailangan ng mga mamamayan ng NCR ay matutugunan ng sariling produkto ng bawat lungsod? Bakit? B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1-2 Itala ang mga pagkain/kalakal na galling sa ibang rehiyon. Pangkat 3-4 Itala ang mga kagamitan Sa bahay na galling sa ibang rehiyon. Pangkat 5 Itala ang pakinabang sa kalakalang ito.

 

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Hayaang magtanungan ang bawat pangkat at magkaroon ng interaksyon ng mga kasagutan. Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon at nadadala ito sa pamamagitan ng mga impratrakturang nag-uugnay sa mga rehiyon. Pagtataya: Gawan ng semantic web ang ugnayan sa NCR at ng mga rehiyon sa pagkain. Takdang-Aralin Itala ang mga produktong kailangang bilhin mula sa ibang rehiyon ng NCR at kailangan ng ibang rehiyon sa NCR.

421

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nahihinuha ng kahalagahan ng imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 7: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart Product map Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 K to 12, (AP3EAP-IV-d-8) http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bridges_in_the_Philippines

Patnubay ng Guro pp.298-301 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga imprastrakturang nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon. B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 1 -5 Tingnan ang mga simbolo ng imprastrakturang gamit nila para maihatid ang produkto. Pangkat 2 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 6-10 Pangkat 3 422

Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 11-14 Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang mayroon sa rehiyon. Pangkat 4 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 15 -17 Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang mayroon sa rehiyon.

 

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Iproseso ang mga sagot ng mga bata sa mga tanong. Iugnay ang kalakal sa imprastraktura ng rehiyon. Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon at ang kalakalan ay napagbubuti ng mga imprastraktura sa bawat rehiyon. Pagtataya: Gawan ng graphic Organizer ang mga prokto ng mga sumusunod na rehiyon. Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9 at iugnay sa imprastraktura . Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga imprastraktura ng lahat ng rehiyon.

http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts NOTE: All regions, except Metro Manila, produce rice, corn, coconut, banana, pineapple, fish, livestock and poultry with varying quantities. In addition, all regions produced assorted kinds of furniture and handicraft.

NCR (National Capital Region) - all the major industrial products above except ship but no agricultural and mineral products CAR (Cordillera Administrative Region) - Fruits and vegetables, cut flowers, coffee, sweet potato, gold, copper, home-made processed food like strawberry jams, carved wooden articles, woven clothes ARMM (Autonomous Region of Muslim Mindanao) - seaweeds, processed fish, woven fabrics, beads, metal craft REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco, mango, garlic, tomato, salt, cement, processed food like 423

beverages and processed meat, woven clothes and pottery REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits and vegetables, fossilized flowers and leaves REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic, mango, chromite, processed food, cement, chemical products, textile and clothing, refined petroleum, ships, metal products, electronics REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar, lanzones, coffee, dairy products, coconut oil, electronics, cement, automotive, textile and clothings, home appliances, chemicals, refined petroleum REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold, Copper, Nickle, Chromite, coal, woven fabrics REGION 5 (Bicol Region) - Abaca, pineapple, abaca by-products such as paper, cordage, shoes and bags, coconut oil and other coconut by-products like cococoir REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, abaca, shell crafts, pina clothes REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), all kinds of furniture, electronics, ships, cement, processed foods and beverages REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil and other coconut by-products, fertilizer, copper concentrates REGION 9 (Zamboanga Peninsula) - Seaweeds, bottled sardines, coal, gold, copper REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh and canned pineapple, cassava and cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal products, cement REGION 11 (Davao Region) - major producer of banana and coconut, durian, coffee, cocoa, cut flower especially orchid, coconut oil, gold, copper REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major producer of corn, fresh and canned pineapple, papaya, asparagus, coal, copper, gold

REGION 13 (CARAGA Region) - Copper, nickle, cut flower, coffee, cocoa

http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines 424

In Luzon Kennon Road (Benguet and La Union) 

Aspiras-Palispis Highway (Benguet and La Union)



Halsema Highway (Benguet and Kalinga)



Quezon Highway (Pangasinan and La Union)



Romulo Highway (Tarlac and Pangasinan)



Dalton Pass (Nueva Ecija and Nueva Vizcaya)



Quirino Highway (Manila and Bulacan)



Fortunato F. Halili Avenue (Bulacan)



Del Monte-Norzagaray Road (Bulacan)



MacArthur Highway (Manila, Bulacan, Pampanga, Tarlac, Pangasinan and La-Union)



Kalayaan Avenue (Manila and Rizal)



Marikina-Infanta Highway (Manila, Rizal and Quezon)



Manila East Road (Manila, Rizal, Quezon and Laguna)



Antero Soriano Highway (Cavite)



Aguinaldo Highway (Cavite and Batangas)



Batangas-Quezon Road (Batangas and Quezon)



Siniloan-Real Road (Laguna and Quezon)



Governor's Drive (Laguna and Cavite)



Batasan-San Mateo Road (Manila and Rizal)



Suarez Highway (Bondoc Peninsula, Quezon)



Andaya Highway (Quezon and Camarines Sur)



Naga-Calabanga-Siruma-Garchitorena-Partido North Road (Camarines Sur)



Partido Highway (Camarines Sur)



Cabusao Road (Camarines Sur)



Peñafrancia Avenue (Camarines Sur)



East Bicol Coastal Highway (Camarines Sur and Albay)



Marrinduque Circumferential Road (Marrinduque)



Catanduanes Circumferential Road (Catanduanes)



Olongapo Gapan Road or O.G.R. (Near Brgy. Magliman-PAMPANGA)

In Visayas 

Cebu North Road (Cebu Province)



Cebu South Road (Cebu Province)



Jose P. Laurel Highway (Cebu Province) 425



Negros North Road (Negros Island)



Negros South Road (Negros Island)



Guimaras Circumferential Road (Guimaras)



Siquijor Circumferential Road (Siquijor)

In Mindanao Iligan-Butuan Road (Northern Mindanao) 

Davao-Surigao Road (Caraga and Davao Regions)



Davao-Bukidnon Road (Davao City and Bukidnon)



Davao-Cotabato Road (Whole Central Mindanao)



Sayre Highway (Cagayan de Oro and Bukidnon)

Notable highways and bridges in the Philippines]

The Commonwealth Avenue, the widest road in the Philippines

San Juanico Bridge, the longest bridge in the Philippines



Oldest bridge: Puente Colgante



Longest bridge: San Juanico Bridge



Tallest bridge: Atugan Bridge - 64.5 meters



Widest bridge: Nagtahan Bridge (C-2), Guadalupe Bridge (C-4) 426



Longest highway: Pan-Philippine Highway, Strong Republic Nautical Highway and Maharlika Highway



Widest highway: Commonwealth Avenue, Quezon City (R-7) (18 lanes)



Busiest highway: Epifanio De los Santos Avenue (C-4) (2.35 Million Vehicles per day)



Longest provincial highway: MacArthur Highway



Longest expressway: Subic-Clark-Tarlac Expressway http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bridges_in_the_Philippines

List of bridges in the Philippines From Wikipedia, the free encyclopedia

This is the list of bridges in the Philippines. This list includes notable viaducts or landbridges built over land mass, on coastal areas, riverbanks and on diversion roads. Bridges in italicsare either under construction or have been destroyed. Length in meters

Opened

Agas-Agas Sogod, Southern Bridge Leyte

350 [1][2]

2006

Agat (Bued) Bridge

Sison, PangasinanRosario, La Union

500[3]

2010

Ayala Bridge

San MiguelErmita, Manila

140[4]

1908

Bamban Bridge

Bamban, Tarlac174 Mabalacat, Pampanga

1998

Biliran Bridge

Leyte, LeyteBiliran, Biliran

150 [5]

1975

Buntun Bridge

TuguegaraoSolana, Cagayan

1369

1974

Bridge

Location

427

Length in meters

Opened

5,000

1976

Cansaga MandaueBay Bridge Consolacion, Cebu

640.3[6]

2010

Gilbert Bridge

Laoag-San Nicolas, Ilocos Norte

800

1914[7]

Guimbal Steel Bridge

Guimbal, Iloilo

350[8]

1931

Jones Bridge

BinondoErmita, Manila

126.26

1945

Jones Bridge

Jones-San Agustin, Isabela

350[9]

2008

Macapagal Butuan, Agusan del Bridge Norte

907.6

2007

MactanMandaue Bridge

864

1972

449.14

1978

Bridge

Location

Candaba Viaduct

Pulilan, Bulacan-San Simon, Pampanga

Lapu-LapuMandaue, Cebu

Magapit Suspension Lal-lo, Cagayan Bridge

428

Length in meters

Opened

926[10]

1991

Magsaysay Butuan, Agusan del Bridge Norte

220.16[11]

1960

Marcelo Fernan Bridge

Lapu-LapuMandaue, Cebu

1237

1999

Mawo Bridge

Victoria, Northern Samar

280

1970s

Naguilian Bridge

Naguilian, Isabela

687.9

unknown

Narciso Ramos Bridge

Asingan-Santa Maria, Pangasinan

1,442[12]

1997

Old Tagudin, Ilocos SurAmburayan Sudipen, La Union Bridge

535

2010

Old Quirino Bantay-Santa, Ilocos Bridge Sur

456

unknown

Bridge

Magat Bridge

Pantal Bridge

Location

CabatuanAurora, Isabela

Dagupan, Pangasinan 380[13]

2008

429

Bridge

Location

Length in meters

Opened

Patapat Viaduct

Pagudpud, Ilocos Norte

1300

1986

Puente Colgante

QuiapoErmita, Manila

110

1852

Puente de España

BinondoErmita, Manila

126.26

1630

Quezon Bridge

QuiapoErmita, Manila

110

1939

San Juanico Bridge

Tacloban, Leyte-Santa 2,160[14] Rita, Samar

Santa Cruz Santa CruzBridge Ermita, Manila

1973

unknown 1902

Gallery

San Juanico Bridge

Marcelo Fernan Bridge Macapagal Bridge

430

Agas-Agas Bridge

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng pagkakaroon o pagkawala ng imprastraktura sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon. 2. Nailalarawan ang mabuting dulot ng imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon II. Paksang-Aralin ARALIN 7: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart Product map Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 K to 12, (AP3EAP-IV-d-8) http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bridges_in_the_Philippines

Patnubay ng Guro pp.298-301 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga Imprastraktura sa mga rehiyon sa Pilipinas. B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto sa Rehiyon 1 -5 at ang mga tulay na dadaanan nito sa ibang lalawigan ng rehiyon. Ipakita sa graphic organizer ang ginawa Pangkat 2 431

Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 6-10 at mga kalsadang nag-uugnay s aibang lalawigan na pagdadalhan ng kalakal. Pangkat 3 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 11-14 Gumamit ng Semantic Web kung anu-ano sa mga produkto ng mga rehiyon at ang mga tulay o kalsadang dadaanan ng kalakal.  

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Iproseso ang mga inilahad ng mga bata. Hayaang magpalitan ng tanong at kuru-kuro ang mga bata. Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamagitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon at nagkakaroon ng palitan ng kalakalan sa pamamagitan ng mga imprastrakturang katulad ng kalsada at mga tulay. Pagtataya: Gawan ng semantic web ang 5 productong galling saibang rehiyon na inaangkat sa NCR upang matugunan ang pangangailangan ng mga tao dito.

Takdang-Aralin

Gumawa ng gallery ng mga larawan ng mga produkto ng lahat ng rehiyon sa kuwaderno ng AP.

432

433

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Layunin: 1.Natutukoy ng iba pang mga sining na pagkakakilanlan ng inyong lalawigan; at 2.Naipakikita ng pagpapahalaga ng mga sining sa inyong lalawigan. Paksang-Aralin: Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA NAGPAPAKILALANG SARILING LALAWIGAN AT RE HIYON Iba Pang Sining na Nagpapakilala saSariling Lalawigan Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Kagamitan: larawan na nagpapakita ng mga sining sa sariling lalawigan, Sining III. Pamamaraan: Integrasyon: Musika, Sining A. Panimulang Gawain: Balik-Aral: Ano ang masasabi ninyo sa Himno ng Valenzuela at ibang lungsod B. Panlinang na Gawain Alamin Mo 434

Ano kaya ang mga iba pang pagkakakilanlan ng mga lungsod kasama ang Valenzuela. III. Pamamaraan: A. Panimulang Gawain: Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Anu-ano ang mga sining sa Metro Manila Paglalahad Gawain B Sa parehong pangkat, ipakumpara ang sariling sining sa sining ng ibang lalwigan batay sa mga talakayan. Bigyan ng sagutang papel na kagaya nang nasa LM. Papunuin ang Venn diagram sa mga pangkat. Kagaya ng awit, sayaw, mga gusali at iba pa. Maaring Ipaliwanag na kasama sa sining ang pagdiriwang at iba maghanda ng sining at pagdiriwang ng ibang lalawigan na tanyag. Talakayin ang pagkakaiba o pagkakapareho sa sariling lalawigan (Metro Manila). Paglalahat Pahalagahan ang sining ng Metro Manila Pagtataya Itala ang sining , gusali o pagdiriwang na nakatala sa bawat kahon. Sining 6. Las Pinas7. Marikina8. Gusali/Istruktura 3.Manila 9. Quezon City 10. Valenzuela

435

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Layunin: 1. Nahihinuha ang mga katangian ng isang bayani batay sa kanilang mga nagawa at kontribusyon sa bayan. 2. Nakikilala ang mga bayani ng sariling lalawigan at rehiyon. 3. Nakakagagawa ng simpleng pananaliksik tungkol sa isang bayani ng lalawigan at rehiyon. II. Paksang Aralin: ARALIN 7.1: Mga Bayani ng Sariling Lalawigan Paksang Aralin: Mga Bayani ng Sariling Lalawigan/Rehiyon Kagamitan: larawan ng mga bayani, tsart, graphic organizer Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIh-7.1 http://quizlet.com/8218796/g4-hekasi-region-ncr-at-6-8-mga-natatangingpilipino-flash-cards/ Pagmamahal sa bayan A.

III. Pamamaraan:

Panimulang Gawain:

Balik-Aral Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela B. Panlinang na Gawain Alamin Mo Mga mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Valenzuela Anu-ano ang mga makasaysayang pangyayari sa Metro Manila? Sinu-sino ang mga bayaning nagpasimula ng pagbabago? Paglalahad Andres Bonifacio Ama ng Katipunan na mula Tondo, Manila Rosa Sevilla de Alvero Nagtatag ng paaralan mara sa kababaihan na mula Tondo, Manila Epifanio de los Santos Manunulat at mananalumpati na mula sa Malabon Madre Ignacia del Espiritu Santo Nagtatag ng unang paaralan para sa mga nais maging madre, mula sa Binondo, Manila Melchora Aquino 436

Ina ng Himagsikan. Siya ay mula sa Kalookan Melchora Aquino Kahit matanda na, inaruga niya ang mga nasusugatang katipunero Gregoria de Jesus Asawa ni Andres Bonifacio Gregoria de Jesus Lakambini ng Katipunan, mula siya sa Kalookan Ester Belarmino Magaaral na tumulong sa mga gerilya Emilio Jacinto Utak ng Katipunan Lydia Gellidon Tumulong sa mga gerilya, mula Sta.Cruz, Manila 14. Talakayan Ipaliwanag ang gawaing ginampanan ng bawat Pilipinong bayani sa NCR. Paglalapat Paggawa ng bawat pangkat ng graphic organizer sa mga bayaning pinagaralan. Ilarawan s apag-uulat ang mga bahaging ginampanan ng bawat isa. Pagtataya Tukuyin ang mga bayani sa Metro Manila. __________1. Inaruga niya ang mga katipunero _________-2. Ama ng katipunan. _________3. Utak ng katipunan. _________4. Lakambini ng katipunan. _________5. Taga Sta. Cruz na tumulong sa mga gerilyang Pilipino.

437

438

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nahihinuha ng kahalagahan ng imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 7: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines III. Pamamaraan: Impormasyon para sa Guro: Para sa guro- ilang konsepto tungkol sa ekonomiya: Depinisyon ng inprastruktura (sa ekonomiya) A. Panimula Alamin Natin B.

Panimula: Ipakita ang mga larawan ng impraktrastraktura. Itanong nakadaan na ba kayo sa mga kalsadang ito? Ano ang mabuting naiidulot ng mga imprastraktura sa kabuhayan ng mga mamamayan? Paano ito nakakatulong Konseptong nabubuo Paano mo masasabing isa itong industrya ng inyong lalawigan? B. Paglinang: 1.Pagganyak Na tanong 439

Anu-ano ang mga imprastraktura na nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon? Bakit mahalaga ito? 2. Pangkatang Gawain Ipasulat sa mga bata ang magiging epekto ng mga ipinakikita sa larawan sa kabuhayan ng mga mamamayan . Ilagay ang kanilang sagot sa kahon na kalapit ng larawan. 3. Pag-uulat ng mga Ginawa sa paksa. Lagumin ang iniulat ng bawat pangkat. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa konseptong dapat nilang maunawaan tungkol sa aralin sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong: 4. Talakayan Ano ang pakinabang ng mga imprastraktura na nag-uugnay sa Rehiyon 3? Sa CALABARZON o Rehiyon IV-A ? Sa Metro Manila ? Ano ang magagawa ng mga ito para sa ikaunlad ng ekonomiya ng rehiyon? 5. Paglalahat Ang Noth Expressway ay nag-uugnay sa NCR sa mga lalawigan ng Rehiyon 3 o Gitnang Luzon. Ang South Expressway namn ang nag-uugnay sa NCR sa CALABARZON o Rehiyon IV-A. Sa Metro Manila ang skyway ang nag-uugnay sa karatig na mga lungsod para sa kalakalan. Pagtataya: Isulat sa talahanayan ang mga hinihinging datus. Imprastraktura Lugar na Pakinabang Inuugnay 1. 2. 3. Takdang-Aralin Magtala ng ng talahanayan ng mga produktong inaangkat o binebenta ng NCR sa mga karatig na rehiyong iniuugnay ng imprastraktura.

Ikaapat na Markahan Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng pagkakaroon o pagkawala ng imprastraktura sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 7: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines 440

III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Mo Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi muli ang mahahalagang imprastrukturang naguugnay sa NCR sa ibang rehiyon. B. Paglinang na Gawain Paglalahad Pangkatang Gawain Pangkat 1-2 Itala ang maaring epekto ng kabuhayan ng NCR kung wala ang mga impraktrastrakturang nag-uugnay ditto sa ibang rehiyon. Pangkat 1-2

Gawain 1:

Pangkat 3-4 Itala ang maaring epekto ng kabuhayan ng NCR kung mayroong mga impraktrastrakturang nag-uugnay ditto sa ibang rehiyon. Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Nagkakaroon ng paglago ng sa ekonomiya ang NCR at mga karatig na rehiyon sa pamamagitan ng imprastraturang nag-uugnay sa kanila kung wala ito walang ugnayan ang mga rehiyong nabanggit. Pagtataya: Punan ang datus na hinihingi. Pakinabang ng Mangyayari kung Imprastruktura Walang ng Imprastruktura 1. 4. 2. 5. 3. 3. Takdang-Aralin Gumawa ng ng talahananyan s apakinabang ng imprastruktura kung mayroon

at wala nito.

441

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Nailalarawan ang mabuting dulot ng imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 7: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin Lahat ba ng pangangailangan ng mga mamamayan ng NCR ay matutugunan ng sariling produkto ng bawat lungsod? Bakit? B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Iguhit ang maaring kapakinabangan ng mga rehiyong pinag-uugnay ng imprastruktura. Iulat ang nagawang lik-hang sining.  

Pagtalakay sa paksa Magkaroon ng palitan ng puna at kuru-kuro hinggil sa paksa. Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon at nadadala ito sa 442

pamamagitan ng mga impratrakturang nag-uugnay sa mga rehiyon kung wala ito mauudlot ang ppag-unlad ng mga rehiyon. Pagtataya: Gawan ng semantic web ang ugnayan sa NCR at ng mga rehiyon sa pagkain. Gamit ang mga imprastruktura. Rehiyon Imprastruktura Epekto sa Kabuhayan

Takdang-Aralin Itala ang mga produktong kailangang bilhin mula sa ibang rehiyon ng NCR at kailangan ng ibang rehiyon sa NCR at ang imprastrukturang dadaanan.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Nahihinuha ng kahalagahan ng imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon. 2. Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng pagkakaroon o pagkawala ng imprastraktura sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon. 443

3.

Nailalarawan ang mabuting dulot ng imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon.

II. Paksang-Aralin: ARALIN 7: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Ng mga Lalawigan sa Sariling Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart Product map Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 K to 12, (AP3EAP-IV-d-8) http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bridges_in_the_Philippines

Patnubay ng Guro pp.299-301 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga imprastrakturang nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon. B. Paglinang na Gawain Pangkatang Gawain Pangkat 1 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 1 -5 Tingnan ang mga simbolo ng imprastrakturang gamit nila para maihatid ang produkto. Pangkat 2 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 6-10 Pangkat 3 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 11-14 Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang mayroon sa rehiyon. Pangkat 4 Itala gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 15 -17 Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang mayroon sa rehiyon.

 

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Iproseso ang mga sagot ng mga bata sa mga tanong. Iugnay ang kalakal sa imprastraktura ng rehiyon. Paglalahat: 444

Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon at ang kalakalan ay napagbubuti ng mga imprastraktura sa bawat rehiyon. Pagtataya: Gawan ng graphic Organizer ang mga prokto ng mga sumusunod na rehiyon. Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9 at iugnay sa imprastraktura . Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga imprastraktura ng lahat ng rehiyon. http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts NOTE: All regions, except Metro Manila, produce rice, corn, coconut, banana, pineapple, fish, livestock and poultry with varying quantities. In addition, all regions produced assorted kinds of furniture and handicraft.

NCR (National Capital Region) - all the major industrial products above except ship but no agricultural and mineral products CAR (Cordillera Administrative Region) - Fruits and vegetables, cut flowers, coffee, sweet potato, gold, copper, home-made processed food like strawberry jams, carved wooden articles, woven clothes ARMM (Autonomous Region of Muslim Mindanao) - seaweeds, processed fish, woven fabrics, beads, metal craft REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco, mango, garlic, tomato, salt, cement, processed food like beverages and processed meat, woven clothes and pottery REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits and vegetables, fossilized flowers and leaves REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic, mango, chromite, processed food, cement, chemical products, textile and clothing, refined petroleum, ships, metal products, electronics REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar, lanzones, coffee, dairy products, coconut oil, electronics, cement, automotive, textile and clothings, home appliances, chemicals, refined petroleum REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold, Copper, Nickle, Chromite, coal, woven fabrics REGION 5 (Bicol Region) - Abaca, pineapple, abaca by-products such as paper, cordage, shoes and bags, coconut oil and other coconut by-products like cococoir REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, abaca, shell crafts, pina clothes REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), all kinds of furniture, electronics, ships, cement, processed foods and beverages REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil and other coconut by-products, fertilizer, copper concentrates 445

REGION 9 (Zamboanga Peninsula) - Seaweeds, bottled sardines, coal, gold, copper REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh and canned pineapple, cassava and cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal products, cement REGION 11 (Davao Region) - major producer of banana and coconut, durian, coffee, cocoa, cut flower especially orchid, coconut oil, gold, copper REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major producer of corn, fresh and canned pineapple, papaya, asparagus, coal, copper, gold

REGION 13 (CARAGA Region) - Copper, nickle, cut flower, coffee, cocoa

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa ibang rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng Pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.302-304 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin C.

Panimula: Ipakita ang mga larawan ng impraktrastraktura. Itanong nakadaan na ba kayo sa mga kalsadang ito? Ano ang mabuting naiidulot ng mga imprastraktura sa kabuhayan ng mga mamamayan? Paano ito nakakatulong Konseptong nabubuo Paano mo masasabing isa itong industrya ng inyong lalawigan? B. Paglinang: 446

1.Pagganyak Na tanong Anu-ano ang mga imprastraktura na nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon? Bakit mahalaga ito? 2. Pangkatang Gawain  Pangkat 1  Gamit ang graphic organizer ipatala Sa mga bata ang produkto sa iba’t ibang rehiyon na makikita s aproduct map.  Ipatala ang mga produkto ng Rehiyon 1, 2 at 3.  Ipahinuha kung paano ito makararating sa NCR  Pangkat 2  Gamit ang graphic organizer ipatala Sa mga bata ang produkto sa iba’t ibang rehiyon na makikita s aproduct map.  Ipatala ang mga produkto ng Rehiyon 4-A, 4-B at 5.  Ipahinuha kung paano ito makararating sa NCR  Pangkat 3  Gamit ang graphic organizer ipatala Sa mga bata ang produkto sa iba’t ibang rehiyon na makikita s aproduct map.  Ipatala ang mga produkto ng Rehiyon 6,7 at 8.  Ipahinuha kung paano ito makararating sa NCR  Pangkat 4  Gamit ang graphic organizer ipatala Sa mga bata ang produkto sa iba’t ibang rehiyon na makikita s aproduct map.  Ipatala ang mga produkto ng Rehiyon 9,10 at 11.  Ipahinuha kung paano ito makararating sa NCR  Pangkat 5  Gamit ang graphic organizer ipatala Sa mga bata ang produkto sa iba’t ibang rehiyon na makikita s aproduct map.  Ipatala ang mga produkto ng Rehiyon 12,13 at 14  Ipahinuha kung paano ito makararating sa NCR 3. Pag-uulat ng mga Ginawa Lagumin ang iniulat ng bawat pangkat. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa konseptong dapat nilang maunawaan tungkol sa aralin sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong: 1. Anu-anong mg aprodukto ang inaangkat ng NCR mula s aibat ibang rehiyon? 2. Anong produkto naman ang iniaangkat nila mula sa NCR. 4. Talakayan Ano ang pakinabang ng mga imprastraktura na nag-uugnay sa Rehiyon 3? Sa CALABARZON o Rehiyon IV-A ? Sa Metro Manila ? Ano ang magagawa ng mga ito para sa ikaunlad ng ekonomiya ng rehiyon? 5. Paglalahat Ang mga imprastrukturang nag-uugnay sa iba’t ibang rehiyon ang nagiging daan upang magpalitan ng kalakalan ang bawat rehiyon. Pagtataya: Isulat sa talahanayan ang mga hinihinging datus. Imprastraktura Produktong kailangan ng NCR 447

1. Rehiyon 1, 2 at 3 2. Rehiyon 4A-4B at 5 3.Rehiyon 6, 7at 8 Takdang-Aralin Magtala ng ng talahanayan ng mga produktong inaangkat o binebenta ng NCR sa mga karatig na rehiyong iniuugnay ng imprastraktura.

448

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon ng pangangailangan ng sariling lalawigan at mga karatig na lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng Pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways Patnubay ng Guro pp.302-304 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines

III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Mo Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi muli ang mahahalagang imprastrukturang naguugnay sa NCR sa ibang rehiyon. B. Paglinang na Gawain Paglalahad Pangkatang Gawain 449

Pangkat 1 Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 1, 2 at 3 sa pamamagitan ng semantic web sa pagtugon ng pangnagilangan ng NCR. Pangkat 2 Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 4-A at 4-B at 5 sa pamamagitan ng talahanayan sa pagtugon ng pangnagilangan ng NCR. Pangkat 3 Itala ang pangngailangan ng Rehiyon 1, 2 at 3 na matutugunan ng NCR sa pamamgitan ng graphic organizer. Pangkat 4 Itala ang pangngailangan ng Rehiyon 4-A, 4-B at 5 matutugunan ng NCR sa pamamagitan ng semantic web. Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan. Paglalahat: Nagkakaroon ng paglago ng sa ekonomiya ang NCR at mga karatig na rehiyon sa pamamagitan ng imprastraturang nag-uugnay sa kanila kung wala ito walang ugnayan ang mga rehiyong nabanggit. Pagtataya: Punan ang datus na hinihingi. Pangangailanga n ng NCR na Matutugunan ng Rehiyon 1, 2 at 3 1. 2.

Pangangailangan ng Rehiyon 4A, 4B at 5 na Matutugunan ng NCR 4. 5.

3.

Takdang-Aralin Gumawa ng ng talahananyan

Sa pakinabang ng imprastruktura kung mayroon at wala nito.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 450

7:00-7:40 I. Layunin: Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon ng pangangailangan ng sariling lalawigan at mga karatig na lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng Pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.302-304 http://en.wikipedia.org/wiki/HighwaysPatnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Mo Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi muli ang mahahalagang imprastrukturang naguugnay sa NCR sa ibang rehiyon. B. Paglinang na Gawain Paglalahad Pangkatang Gawain Pangkat 1 Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 6,7, at 8 sa pamamagitan ng semantic web sa pagtugon ng pangnagilangan ng NCR. Pangkat 2 Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 9, 10 at 11 sa pamamagitan ng talahanayan sa pagtugon ng pangnagilangan ng NCR. Pangkat 3 Itala ang pangngailangan ng Rehiyon 12, 13 at 14 na matutugunan ng NCR sa pamamgitan ng graphic organizer. Pangkat 4 Itala ang pangngailangan ng Rehiyon 15, compostela Valley at ARMM matutugunan ng NCR sa pamamagitan ng semantic web. Talakayan

Iproseso ang gawaing isinagawa ng bawat pangkat.Pag-usapan ang kinalabasan.

Paglalahat: Nagkakaroon ng paglago ng sa ekonomiya ang NCR at mga karatig na rehiyon sa pamamagitan ng imprastraturang nag-uugnay sa kanila kung wala ito walang ugnayan ang mga rehiyong nabanggit. Pagtataya: Punan ang datus na hinihingi. Pangangailangan Pangangailanga ng Rehiyon n ng NCR na Compostela 451 Matutugunan ng Valley, 14 at Rehiyon 11, ARMM 12,at 13 Matutugunan ng 1. NCR

Takdang-Aralin Gumawa ng ng talahananyan

Sa pakinabang ng bawat rehiyon sa isa’t isa sa pamamagitan ng palitan ng produkto

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa ibang rehiyon 2. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon ng pangangailangan ng sariling lalawigan at mga karatig na lalawigan sa rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng Pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Imprastraktura sa Kabuhayan Kagamitan: Mga Larawan, tsart pangguhit at pangkulay, manila paper Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Patnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/HighwaysPatnubay ng Guro pp.299-301 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines Patnubay ng Guro pp.302-304 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aral: Mga produktop ng bawat rehiyon kabilang ang NCR B. Paglinang na Gawain 452

Pangkatang Gawain Pangkat 1 Iguhit sa Manila paper gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 1 -5 Tingnan ang mga simbolo ng imprastrakturang gamit nila para maihatid ang produkto tungo sa NCR. Pangkat 2 Iguhit gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 6-10 ang mga imprastrakturang maghahatid sa mga ito sa NCR Pangkat 3 Iguhit gamit ang product map ng Pilipinas ang mga pangunahing produkto Rehiyon 11-14 Iugnay ang pkalakalan sa imprastraturang mayroon sa rehiyon. Pangkat 4 Sumulat ng rap tungkol sa mga produkto at ugnayan sa kalakalan ng mga ito sa iba’t ibang rehiyon.  

Pagtalakay sa paksa  Hayaang makapag-ulat ang mga bata at talakayin ang mga gawa. Iproseso ang mga sagot ng mga bata sa mga tanong. Iugnay ang kalakal sa imprastraktura ng rehiyon. Paglalahat: Ang bawat rehiyon ay nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan ng mga produktong tumutugon sa pangangailangan ng ibang rehiyon at ang kalakalan ay napagbubuti ng mga imprastraktura sa bawat rehiyon. Pagtataya: GUmuhit ng 5 produkto mula sa NCr na ipinapadala s aiba’t ibang rehiyon. Takdang-Aralin Gumawa ng collage ng mga larawan ng mga produkto ng iba’t ibang rehiyon kabilang ang NCR. http://www.answers.com/Q/What_are_the_regions_of_the_Philippines_and_their_produc ts NOTE: All regions, except Metro Manila, produce rice, corn, coconut, banana, pineapple, fish, livestock and poultry with varying quantities. In addition, all regions produced assorted kinds of furniture and handicraft.

NCR (National Capital Region) - all the major industrial products above except ship but no agricultural and mineral products CAR (Cordillera Administrative Region) - Fruits and vegetables, cut flowers, coffee, sweet potato, gold, copper, home-made processed food like strawberry jams, carved wooden articles, woven clothes ARMM (Autonomous Region of Muslim Mindanao) - seaweeds, processed fish, woven fabrics, beads, metal craft 453

REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco, mango, garlic, tomato, salt, cement, processed food like beverages and processed meat, woven clothes and pottery REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits and vegetables, fossilized flowers and leaves REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic, mango, chromite, processed food, cement, chemical products, textile and clothing, refined petroleum, ships, metal products, electronics REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar, lanzones, coffee, dairy products, coconut oil, electronics, cement, automotive, textile and clothings, home appliances, chemicals, refined petroleum REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold, Copper, Nickle, Chromite, coal, woven fabrics

REGION 5 (Bicol Region) - Abaca, pineapple, abaca by-products such as paper, cordage, shoes and bags, coconut oil and other coconut by-products like cococoir REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, abaca, shell crafts, pina clothes REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), all kinds of furniture, electronics, ships, cement, processed foods and beverages REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil and other coconut by-products, fertilizer, copper concentrates REGION 9 (Zamboanga Peninsula) - Seaweeds, bottled sardines, coal, gold, copper REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh and canned pineapple, cassava and cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal products, cement REGION 11 (Davao Region) - major producer of banana and coconut, durian, coffee, cocoa, cut flower especially orchid, coconut oil, gold, copper REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major producer of corn, fresh and canned pineapple, papaya, asparagus, coal, copper, gold

454

REGION 13 (CARAGA Region) - Copper, nickle, cut flower, coffee, cocoa

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Natukoy ang mga tungkulin at pananagutan ng mga namumuno sa mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon 2. Naipapahayag ang saloobin tungkol sa pagganap ng mga namumuno sa kanilang tungkulin upang matugunan ang pangangailangan ng mga ksapi ng kanilang lalawigan sa kinabibilangan rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 11: Mga Tungkulin at Pananagutan ng mga Namumuno sa Aking Lalawigan Paksa : Mga Namumuno sa Aking Lalawigan Kagamitan: concept map, tsart Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVf-10 Local Government Code 1991 Patnubay ng Guro pp.309-314 http://en.wikipedia.org/wiki/Highways_in_the_Philippines III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin D. Panimulang Gawain: 1. Pangkatin ang mga mag-aaral. Bigyan ng situwasyon ang bawat pangkat at ipasadula ang mga pangyayari. Nagpatawag ang barangay kapitan ng Pangkalahatang Pulong ng Barangay (General Assembly). Layon ng Barangay Kapitan na magkaroon ng kaayusan sa buong barangay. Ang bawat pangkat ay magbibigay ng sariling mungkahi tungkol sa mga sumusunod na situwasyon. Situwasyon 1- May napansin na pagdumi ng mga lansangan dahil sa walang pakondangang pagtatapon ng mga basura sa lansangan. May ilang sektor na nagkampanya sa kalinisan. Situwasyon 2- May nagtotroso sa kagubatan ng lalawigan. kapansin pansin na tila numinipis ang kagubatan kung kaya naalarma ang ilang mga mamamayan ng barangay. Iminungkahi na magsagawa ng reforestation o pagtatanim ng mga binhi upang mapalitan ang mga naputol na punong kahoy.

455

Situwasyon 3- Sa sentrong bayan ay nabigyan ng lisensya ang maraming tricycle na magbyahe sa mga sentro. Napapansin na tila nagkakaroon ng polusyon sa hangin sa mga lugar kung saan nagbibiyahe ang mga tricycle. 1 Iminungkahi na magkaroon ng kampanya upang mabawasan ang pagdumi ng hangin. Situwasyon 4- Dumulog ang ilang mamamayang may pagpapahalaga sa kapayapaan ng barangay. Napansin kasi nila na tila dumadami ang mga dumarayo sa barangay na hindi na nila kilala. Nagmungkahi sila na upang maiwasan ang anumang kaguluhan, magkaroon ng mas maraming tanod sa barangay na mag-ikot sa mga lansangan. 2. Talakayin ang mga situwasyon sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong: Bakit nagpatawag ang barangay kapitan ng Gen Assembly? Ano ang mga nagawa dahil nagpatawag siya ng assembly? Sa palagay mo, magkakaroon ng mga mungkahing solusyon kung walang barangay kapitan na magtatawag ng mga tao sa barangay? Bakit mo naman nasabi ito? Anong kahalagahan ng pamahalaan na ipinakikita ng dula? B. Panlinang na Gawain: 1.Pagganyak Na tanong

1. Pagpapangkatin ang mga mag-aaral sa apat (4). Ang bawat pangkat ay magtatalakay sa mga iba’t ibang namumuno sa kanilang lalawigan. Ibigay sa bawat pangkat ang mga datos o 2. Ipasulat ang mga mag-aaral ng isang talata tungkol sa mga impormasyon ukol sa mga namumuno sa lalawigan. papel na ginagampanan ng mga pinuno ng lalawigan. 3. Ituon ang kanilang pansin sa mga Gawain A, B & C . 4. Ipaliwanag ang mga panuto. Gawain A Pangkatin ang mag-aaral at ibigay ang panuto. Ipagawa ang itinakda sa bawat pangkat. Bigyang diin ang mga tungkulin ng mga namumuno. Gawain B Bigyan ng sagutang papel ang bawat pangkat. Ipaliwanag ang panuto sa bawat pangkat. Bigyang diin ang mga palagay nila at nakikita nila ginagawa ng namumuno sa lokal na pamahalaan. 456

2 Gawain C Bigyan ng sagutang papel ang bawat pangkat. Ipaliwanag ang panuto sa bawat pangkat. 5. Paglalahat Ang mga namumuno sa bawat lungsod ay may katungkulang panatilihin ang kaayusan, katahimikan, kaligtasan at kaunlaran ng nasasakupang lungsod. Pagtataya: Magtala ng 5 katungkulan ng namumuno sa ating lungsod. Takdang-Aralin Alamin ang tungkol sa ating mayor.

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. Nautukoy ang paraan ng pagpili ng mga namumuno sa lalawigan/lungsod 2. Nakapagbibigay ang sariling saloobin sa ninanais na pamumuno sa kinabibilangang lalawigan/lungsod II. Paksang-Aralin: ARALIN 12: Paraan ng Pagpili ng Pinuno ng Lalawigan Paksa: Paraan ng Pagpili ng Mga Namumuno sa Lungsod Kagamitan: concept map, tsart Teksto ng RA 7166, Gamit sa halalan 457

Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVg-12 III. Pamamaraan: A. Panimula Alamin Natin A. Panimulang Gawain: 1. Hikayatin ang mga mag-aaral sa pagbalik-tanaw sa mga halalang nagaganap sa kanilang paaralan. Halimbawa: SPG election: Ipasalaysay ang ilang kaganapan sa halalan sa kanilang paaralan. Itanong: Bakit may halalan sa ating paaralan? Ano-ano ang mga kaganapan sa paaralan kapag may halalan? B. Panlinang na Gawain: Ipasadula ang halalan sa loob ng silid-aralan. Pangkatin ang mga mag-aaral sa dalawa. Pumili ng mga bata para magsilbing COMELEC. Ibigay ang mga panuntunan sa pagsagawa ng gawain. Gawan ng pangalan ng iyong partido Pumili ng mga kandidato (sundin ang komposisyong ng mga namumuno sa mga alalawigan) Magsagawa ng pangangampanya. Pagpili ng mga kandidato sa pamamagitan ng pagboto Pagbibilang ng mga boto Proklamasyon sa mga nanalong kandi Itanong: Ano ang nararamdaman ninyo sa dula-dulaan? Bakit mahalaga ang halalan sa pagpili ng mga namumuno? Sino-sino ang namamahala sa halalan? Ipabasa ang ilang probisyon ng batas batay sa Republic Act no. 7166 o batas para sa sabay-sabay na halalang nasyonal at lokal. Ipatalakay sa pamamagitan ng pagpapangkat ang mga batas na ito. Gumawa ng apat (4) na pangkat. Ipaulat ang ginawang pagtatalakay. Itanong: Ano ang mga batas na nagtatakda ng mga patakaran sa pagpili ng mga namumuno sa lalawigan? Anong paghahanda ang dapat ginagawa bago ang pagpili ng mga pinuno? May parusa ba para sa mga hindi nagsunod sa mga Ipagawa sa mga bata ang kanilang “reflection” tungkol sa halalan ng kanilang barangay. Anong uri ng halalan meron ang inyong lalawigan? 458

Itanong: Lahat ba ay may karapatan na bomoto at pumili ng mga pinuno? May alam ba kayong bansa na hindi lahat pwedeng bumoto? Paglalahat Ipaliwanag na sa demokrasya, lahat ng Pilipino ay may karapatang pumili ng sariling pinuno. Ang lokal na mamumuno ay inihahalal ng mga nakarehistrong Pilipino tuwing tatlong taon. Pagtataya: Pagtatambal: Pagtambalin ang Hanay A at B. Isulat ang titik sa sagutang papel Hanay A Hanay B 1. Pinakamataas A. P5.00 na pinuno ng lungsod 2. Taong gulang B. Pagsulat sa para Balota makaboto 3. Bilang ng C. Mayor araw sa kampanya 4. Paraan ng D. 18 y.o. pagpili ng pataas pinuno 5. Gasto para sa E. 45 araw bawat botante Takdang Gawain: Isulat ang mga pangalan ng mga nahalal na pinuno sa ating Lungsod

459

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagkakaroon ng pamahalaan sa bawat lalawigan sa kinabibilangang rehiyon. II. Paksang-Aralin: ARALIN 13: Kahalagahan ng Pamahalaan sa bawat lalawigan sa kibabibilangang Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Pamahalaan sa Bawat lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: Mga Larawan, tsart, Puzzle Sanggunian: K to 12, AP3EAP - IVg-13 III. Pamamaraan: 460

A. Panimula Alamin Natin B. Panimulang Gawain: 1. Pasagutan ang puzzle. Ipahanap sa mga bata ang mga salita na kaugnay ng mga naiibigay ng pamahalaan sa sa pisara. mga mamamayan. Ipasulat ang mga nahanap na salita Mga clue: Anong K ang tinatamasa ng mga tao upang sila ay maging malaya. Anong P ang ibinibigay ng pamahalaan sa mga tao upang matugunan ang kanilang pangangailangan. Anong P ang ibinibigay ng pamahalaan sa mga tao upang maipagtanggol sila sa mga kriminal. Anong S ang ibinibigay ng pamahalaan sa mga tao upang maging panatag ang kanilang kalooban. Anong P ang araw-araw na kailangan ng mga tao sa kanilang pamumuhay. Magkaroon ng “brainstorming” tungkol sa mga nahanap na salita. Itanong: Ano ang kaugnayan ng mga salitang inyong nakita sa pagkakaroon ng pamahalaan sa lalawigan? Tanggapin ang mga kasagutan at iugnay sa aralin. B. Panlinang na Gawain: Ipabasa sa mga bata ang tulang "Pamahalaan ay Talasalitaan: Timon- naggagabay sa direksyon tatahakin ng isang bangka. PAMAHALAAN AY MAHALAGA Ang pamahalaan, timon ang katulad Kung wala ito’y saan mapapadpad A P R O T E K S Y O N E N Anong direksyon ng mamamayan Sino ang gagabay, tao’y hiwaS G U W F E U O P S E A S hiwalay Q R G U I P D K V N E J Y

T

K

G

A

K

L

L

A

P

A

G

L

I

L

I

N

G

K

O

D

F

D

Y

E

H

X

O

Z

H

N

U

L

O

P

D

V

P

A

N

G

A

N

G

A

I

L

A

N

G

A

N

G

A

D

H

R

G

W

I

D

A

L

C

R

N

D

N

N

D

H

E

U

O

O

E

X

H

T

A

H

H

A

U

H

E

S

E

G

U

R

I

D

A

D

H

L

Ang taumbayan ang tatamasa 461

Ang pamahalaan na siyang namumuno Sa lahat ng sulok, sa lahat ng dako Siyang mangunguna sa mga programa Sa pag-unlad at pagkalinga

Ng paglilingkod at ginhawa Tulad ng edukasyon, kalusugan at proteksyon Seguridad, kalayaan at iba pa Pamahalaan din ang nangangalaga Sa kapakanan ng bata man o matanda Kabuhayan ay pinagaganda Mula sa tulong teknikal at imprastraktura Kung mawawala ang pamahalaan Paano na kaya taumbayan Upang pangalagaan ang karapatan At pag-unlad ng bayan ay makamtan. Sinulat ni Godfrey D. Rutaquio Macnit Elementary School, Polillo District May alam ba kayong bansa na hindi lahat pwedeng bumoto? Pagtalakay Talakayin ang tula sa pamamagitan ng sumusunod na tanong: 1. Bakit Mayroon tayong pamahalaan? 2. Ano ang tungkulin ng pamahalaan para sa mamamayan? 3. Mahalaga ba ang mga paglilingkod na ibinibigay ng pamahalaan sa mamamayan?Ano ang maaaring implikasyon nito sa kaunlaran? sa mamamayan at sa bayan o lalawigan? 2. Kung wala ang pamahalaan, ano kaya ang pwedeng mangyari 3. Ano-ano kaya ang naiibigay ng pamahalaan sa mga mamamayan? Hanapin sa puzzle ang mga salita na maaaring sumagot sa mga tanong sa ibaba. Isulat ang mga salita sa sagutang papel na inyong nakita sa puzzle. Paglalahat Mahalaga ang pamahalaan dahil ito ang nagangalaga sa kalusugan, kaligtasan at kaunlaran ng bawat mamayan. Pagtataya: Tama o Mali 1. Mahala ang pamahalaan. 2. Ang pamahalaan ang gagabay sa mga mamamayan. 3. Ang pamahalaan ay walang namumuno. 4. Hinahalal ng tao ang mga namumumno sa pamahalaan. 5. Pinangangalagaan ng pamahalaan ang kaligtasan, kalusugan, kaunlaran ng bawat mamamayan.

462

Ikaapat na Markahan Araling Panlipunan 7:00-7:40 I. Layunin: 1. nakasusulat ng maikling sanaysay tungkol sa kahalagahan ng pagkakaroon ng pamahalaan sa bawat lungsod sa kinabibilangang rehiyon II. Paksang-Aralin: ARALIN 9: Ang Pamunuan sa mga Lalawigan sa Aking Rehiyon Paksa: Kahalagahan ng Pamahalaan sa Bawat Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: Mga Larawan, tsart, Puzzle Sanggunian: K to 12, AP3EAP - IVg-13 III. Pamamaraan: A. Panimula Balik-aralan ang tulang Mahalaga ang Pamahalaan B. Panlinang na Gawain: Ipagawa ang mga Gawain Ipaliwanag ang mga panuto sa bawat gawain. Gawain A Pangkatin ang mga mag-aaral at bigyan ng manila paper. Magkaroon ng “brainstorming” tungkol sa mga dahilan ng pagbibigay serbisyo ng pamahalaan. Bigyang diin ang lamang ng poster ay sumasagot sa tanong na: Ano ano ang mga ginagawa ng pamahalaan para sa mga kasaping mga lungsod? Ano ang nagiging epekto nito sa pamumuhay ng mga tao? Gawain B Bigyan ng manila paper at panulat ang bawat pangkat. Ipaliwanag ang dapat gawin ng mga mag-aaral. Gabayan ang mga mag-aaral kapag nahirapang unawain ang mga situwasyon. Maaring gawing indibiduwal na gawain. Gawain C DRAFT Magpasulat ng isang sanaysay na may 5 pangungusap tungkol sa kahalagahan ng pagkakaroon ng pamahalaan sa lalawigan. Pag-uulat/pagtatanhal ng mga Ginawa Pagtalakay 463

Talakayin ang tula sa Iproseso ang mga isinulat ng mga bata Paglalahat Ang pamahalaan ay nagbibigay ng kaukulang serbisyong pangkalusugan, pang-edukasyon, pang-kaligtasan at panghanap-buhay o kaunlaran ng bawat lungsod sa rehiyon ng NCR. Pagtataya: Magbigay ng 5 serbisyo o pablilingkod ng pamahalaan sa mamamayan. Serbisyo ng Pamahalaan

464

465

466