Aow Leeftijd Omhoog Van 65 Naar 67 Waarom?: Bijvoorbeeld In 2 Stappen Van 1 Jaar: In 2015 En 2025

Het plan van het kabinet 

AOW leeftijd omhoog van 65 naar 67 — Lans Bovenberg pleit zelfs voor 68



Waarom? — Levensverwachting is sinds 1957 gestegen met 19 jaar; in 2050 zal dit 22 jaar zijn — In 1957 stonden tegenover 1 AOW-gerechtigde 6 werkenden; inmiddels 1 op 4, in 2040 zal dit 1 op 2 zijn — Financiële crisis leidt tot fors hogere staatsschuld: ingrijpende maatregelen zijn nodig — Door de vergrijzing stijgen de kosten van zorg en AOW beide met 4% van BBP: juist daar zoeken naar maatregelen voor kostenbeheersing



Hoe? — Geleidelijk in 24 stappen van een maand — Alternatieven met grotere stappen 

Bijvoorbeeld in 2 stappen van 1 jaar: in 2015 en 2025

— Mogelijke uitzondering voor zware beroepen 

Besparing: EUR 4 miljard in 2040 (0,7% van BBP)

Het alternatief van GroenLinks 

Volledig nieuw systeem AOW



Niet meer op basis van ingezetenheid (50 jaar gewoond hebben in Nederland) maar op basis van arbeidsparticipatie



Wie 40 jaar werkt en in die jaren 70% van minimumloon verdient (en dus premie betaalt) mag met pensioen en krijgt volledige AOW — Ondergrens pensionering bij 63 jaar



Geleidelijke invoering: in 2011 beginnen met iedereen die 18 jaar of jonger is — Generatie die nog keuzes moet maken over arbeid en zorg



Voordelen — Sociaal rechtvaardiger: laag opgeleiden die vroeg beginnen in het arbeidsproces en een lagere (gezonde) levensverwachting hebben, kunnen eerder met pensioen — Levert substantiële bijdrage aan arbeidsparticipatie: stimuleert vrouwen om deel te nemen aan het arbeidsproces — Levert evenveel op voor schatkist als kabinetsvoorstel

De opstelling van het FNV 

Geen noodzaak tot wijziging AOW, er is alleen een probleem met de schatkist



Kabinet misbruikt crisis en legt grootste deel van rekening neer bij kwetsbare groepen



Alternatieven — Maatregelen in pensioensfeer 

Houdbaarheidsbijdrage AOW naar draagkracht



Meer flexibiliteit in AOW leeftijd



Andere opzet doorwerkbonus en arbeidskorting



Beperking aftrek pensioenpremie voor topinkomens

— Andere maatregelen 

Meer mensen aan het werk: verhoging van arbeidsdeelname



Rechtvaardigere financiering zorg: rijken gaan meer betalen



Afschaffen aftrek hypotheekrente voor huizen boven € 1 miljoen



Nieuw belastingstelsel: toptarief van 60% voor inkomens boven € 250.000

De opstelling van de werkgevers 

AOW — Financiering geheel uit algemene middelen — Geleidelijke verhoging AOW leeftijd van 65 naar 67 — Kortere opbouwtijd: 45 i.p.v. 50 jaar — Meer voorlichting over afschaffen partnertoeslag in 2015 



Toeslag voor partner jonger dan 55 al afgeschaft in 2011

ANW — Afschaffen en onderbrengen in Wet Werk en Bijstand



Pensioenen in 2e pijler — Verplichte deelname tot bepaald basisniveau (DB), daarboven vrijwillig individueel maatwerk (DC) — Beperking van ambitie tot maximaal 70% van middel/eindloon met jaarlijkse opbouw van 1,5 – 2% — Geen garanties over pensioenzekerheid — Beperken van indexatieambitie — Andere verdeling lang-levenrisico en aanpassing generatiesolidariteit — Meer ruimte voor deeltijdpensioen

Wat te doen met de aanvullende pensioenen? 

Het Actuarieel Genootschap heeft het effect van de verhoging van de AOW leeftijd op de aanvullende pensioenen onderzocht



Drie scenarios:

3.

Compenseren: pensioenleeftijd in regeling blijft 65 jaar AOW-gat wordt gecompenseerd door inkoop van tijdelijk pensioen Pensioenkosten stijgen met 5 – 50%

4.

Niets doen: pensioenleeftijd blijf 65 jaar, regeling wordt niet aangepast AOW-gat wordt niet opgevuld, waardoor feitelijke uittreedleeftijd stijgt Pensioenkosten blijven nagenoeg gelijk

5.

Meebewegen: pensioenleeftijd wordt verhoogd naar 67 jaar 1. Pensioenkosten dalen met 10-12% 2. Twee mogelijkheden voor praktische uitvoering 1.

Knip: respecteren al opgebouwde rechten en verdere opbouw op basis van hogere pensioenleeftijd

2.

Overgangsmaatregelen zodat ingangsleeftijd regeling voor elke jaarlaag aansluit bij ingang AOW

Interessant internationaal voorbeeld: Australië Regering heeft maatregelen genomen om pensioensparen te stimuleren 

Superannuation uitkering is belastingvrij vanaf leeftijd 60



Gunstig belastingtarief (15%) voor pensioenpremies tot AUD 50.000 per jaar



Gedurende 3 jaar mogelijk om AUD 150.000 per jaar van vermogen over te brengen naar pensioenvoorziening



Zelfstandigen kunnen volledige belastingaftrek krijgen voor pensioensparen en in aanmerking komen voor bijdrage van overheid



Mogelijkheid pensioensparen met belastingaftrek verlengd tot leeftijd 75



Mogelijkheden om bij uitkering ineens deel te storten op pensioenrekening en nog bij te sparen



Mogelijk om superannuation uitkering te gebruiken om minder uren te gaan werken en toch te blijven doorsparen voor het pensioen — Superannuation uitkering gebruiken om inkomen op peil te houden en deel regulier salaris aanwenden om te blijven sparen voor pensioen — Belastingvoordeel: inleg in pensioenrekening wordt voor 15% belast, terwijl inkomstenbelastingtarief ca. 30% is

Zorgen van ondernemingsraden 

Enquête onder leden ondernemingsraden via website www.orpensioen.nl



Wat betreft pensioenen maak ik mij zorgen over

3.

Mogelijke verhoging van pensioenleeftijd 42%

4.

Slechte rendementen op beleggingen 34%

5.

Ontbreken van toeslagverlening in de komende jaren 27%

6.

Stijging kosten pensioenregelingen 25%

7.

Stijging van premies in komende jaren 22%

8.

Daling van ons pensioen 22%

9.

Verplaatsen van risico’s naar deelnemers 12%

De mening van pensioenspecialisten Resultaat pensioenbarometer Montae (160 pensioenspecialisten) 

70% vindt dat AOW leeftijd omhoog moet



98% daarvan vindt dat dit moet vanwege de vergrijzing



Als er EUR 4 miljard bezuinigd moet worden dan kiest: — 37% voor verhoging AOW leeftijd — 30% voor afschaffen hypotheekrente voor dure huizen



De AOW leeftijd moet naar 67 jaar (41%)



In 24 stappen van 1 maand (52%)



Zo snel mogelijk hiermee beginnen: in 2010 (41%)



Rekening houden met zware beroepen (63%)



Flexibilisering van de AOW is gewenst (80%)



Als de AOW naar 67 gaat moeten de aanvullende pensioenen meebewegen naar 67 jaar (76%)

Vragen voor vandaag 

Pensioen, veilig belegd en verzekerd — Hoe vinden we de optimale balans tussen risico en rendement? — Welke garanties kunnen we deelnemers bieden?



De hoogte, vorm en inhoud van de pensioenaanpak — Wat moet de ambitie zijn voor een goed pensioen? — Vasthouden aan DB, naar hybride of verdere C(DC) ontwikkeling?



Pensioenuitvoering en communicatie — Vasthouden aan traditionele rollen van pensioenfondsen en verzekeraars of kijken naar vormen van samenwerking en alternatieven zoals de API? — Hoe kunnen we het pensioenbewustzijn verder verbeteren?



De rollen en verantwoordelijkheden: van toezicht tot advies — Zijn toezicht en waarderingsregels doorgeschoten? — Moeten adviseurs meer partners voor het bestuur worden?



De financiering van pensioen — Moet de verdeling van de pensioenkosten tussen werkgevers en werknemers worden herzien? — Moeten de premies omhoog of moeten we de indexatie- en uitkeringsambities bijstellen?

Onze gezamenlijke uitdaging 

Is er een alternatief voor het verhogen van de AOW-leeftijd naar 67 jaar? — Nee — Ja — Zo ja, welk



Welke overige aanbevelingen kunnen we aan de SER geven voor behoud van een evenwichtig publiek/privaat Nederlands pensioenstelsel? — Vanuit de vijf deelthema’s

Pensioencrisisdebat 2009 De uitkomsten Dinsdag 8 september 2009 Cinemec - Ede

Pensioenuitvoering en communicatie 

Nog lange weg te gaan in pensioencommunicatie naar/van deelnemers — Minder uitgebreid, begrijpelijk, zorgen dat informatie landt — Hoe maken we er 2-richtingsverkeer van



Educatie op scholen, leren van fondsen die met succes zich specifiek richten op jonge deelnemers



Uitdaging om verwacht pensioen uit DC regeling te communiceren naar deelnemers



Ook DB is niet zonder risico gebleken



Introduceer variabele rente voor DC pensioenuitkeringen net als destijds bij hypotheken



Levensloop als invulling DC deel in hybride BD/DC

Rollen en verantwoordelijkheden: van toezicht tot advies 

Grotere interactie tussen toezichthouders en achterban



Minder regels, meer duidelijkheid



Geen startbrief van 48 kantjes



Uitleg van regelgeving naar deelnemers is lastig



Is feedback op kwaliteit toezicht voldoende georganiseerd?



Onderling vertrouwen is basis



AFM en sector grosso modo wel op 1 lijn

De financiering van pensioen 

Krachtig doorgaan met verhoging arbeidsparticipatie



Bewustwording en eerlijke verdeling van risico’s — Noodzaak minder zekerheid te accepteren — Let op kwaliteit risicomanagement 



Aannames ALM studies

Heroverweging tussen actueel en uitgesteld inkomen — Straks is inkomen 65+ers hoger dan van werkenden



Fiscalisering AOW



Meer mogelijkheden voor deeltijdpensioen



Pleidooi ontwikkeling robuust stelsel met passende risicoverdeling

Hoogte, vorm en inhoud van de pensioenaanspraak 

AOW is overheid, 2e pijler is werkgevers/werknemers, dus niet pensioendatum AOW en aanvullende pensioenen koppelen; ook geen koppeling met 3e pijler — Was voorheen ook niet zo



Meer aandacht voor pensioen voor zelfstandigen



Nederland is uniek maar kwetsbaar in Europees perspectief



Trek lering uit internationale ervaring met flexibilisering



Het gaat om arbeidsparticipatie!

Pensioen, veilig belegd en verzekerd 

Professionaliteit besturen is op orde, vooral bij grotere fondsen



Voor kleine fondsen is een verzekerde regeling een goed alternatief



Kredietcrisis zegt niets over governance



Controle ook op middellange en lange termijn focussen



Het premiewapen is duur en bot



Aandacht voor vraag of mensen langer kunnen doorwerken

De AOW 

Veel support voor verhoging naar 67 vanuit demografische overwegingen



Flexibilisering ingangsdatum AOW en aanvullende pensioenen — Vrije keuze werknemers — Op 65 houden, maar flexibele mogelijkheid uitstel tot 70



Aandacht voor alternatieven: — — — — — —

Koppeling met gezonde levensverwachting Hoogte AOW (tijdelijk) beperken Volledig fiscaliseren Ook deeltijd AOW AOW korten voor vermogende mensen GroenLinks variant vindt weinig bijval



Kosten AOW worden overschat



Het wordt onderschat dat werknemers (en ook hun werkgevers) niet willen blijven doorwerken na 65



Meerderheid voor meebewegen aanvullende pensioenen met AOW — Ook stemmen voor geen koppeling; sterker na de pauze



Debat moet meer gaan over verhogen arbeidsparticipatie — Bijvoorbeeld ambitie 90% participatie op 65 jaar i.p.v. verhoging naar 67 jaar — Ook bij vrouwen nog veel arbeidspotentieel

Overige conclusies 

Vergroting arbeidsparticipatie van werknemers tot 65



Flexibilisering van AOW



Verhoging AOW-leeftijd niet in 24 kleine stappen maar in een paar grote stappen — Vanwege praktische uitvoerbaarheid



Meer mogelijkheden voor deeltijdpensioen



Zorg voor pensioeneducatie op scholen — Aandacht voor vergroten pensioenbewustzijn jonge werknemers



Pensioeninformatie moet meer 2-richtingsverkeer worden



Zorg voor goed risicobewustzijn, eerlijke verdeling van risico’s en goed risicobeheer



Doorrekenen en actualiseren CPB aannames



Blaas levensloop nieuw leven in — Van zieltogend instrument tot effectief middel in bestendig pensioenstelsel