An Pendidikan Pada Zaman Kerajaan Abbasiah[1]

Perkembangan Pendidikan pada zaman kerajaan Abbasiah  Kota Baghdad muncul sebagai pusat kecemerlangan ilmu yang terulung dan lahir ramai sarjana muslim yang terkenal seperti Jabir Al-Hayan, Ibnu Haitham, Al-Battani, Ibnu Sina, Al-Khawarizmi dan Al-Idrisi..  Perkembangan pendidikan pada masa ini lebih pesat berbanding zaman Bani Ummayyah kerana disebabkan Kerajaan Bani Ummayyah sentiasa dilanda masalah pemberontakkan serta menumpukan terhadap penyebaran Islam.  Faktor Perkembangan Ilmu Pengetahuan : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Usaha dan Galakkan para Khalifah. Aktiviti Penterjemahan dalam pelbagai bidang. Kestabilan politik dan kewangan kerajaan Abbasiah. Dasar kerajaan Abbasiah yang memberi keutamaan kepada ilmu pengetahuan. Kewujudan perasaan pendidikan yang baik. Kedudukan Baghdad yang menjadi pusat keilmuan dan perdagangan antarabangsa. Hubungan diplomatik antara kerajaan Abbasiah dengan Negara luar. Islam menggalakkan umatnya supaya mengkaji alam sekitar. Kreativiti para ulama.



Institusi pendidikan :

1. Masjid

- Dipenuhi dengan halaqah-halaqah ilmu. - Contoh : Masjid Jami’ Al-Mansor pada 145 hijrah.

2. Istana Khalifah

- Dijadikan tempat bermuzakarah dan menyampaikan ilmu pengetahuan. - contoh : Khalifah Al-Mukthadid Billah yang menyedia sudut dan tempat tertentu di Istananya untuk majlis ilmu.

3. Perpustakaan

- Perpustakaan yang ulung antaranya ialah “Baitul Hikmah” di Baghdad yang bina oleh Khalifah Harun Al-Rashid, dan “Darul Hikmah” yang terletak di Mesir. - Khalifah Ma’mun telah banyak membawa masuk khazanah karya Yunani yang diambil dari pulau Cyprus dan Istanbul. - Antara kegiatan Baitul Hikmah : o Tempat pertemuan para sarjana. o Pusat penterjemahan. o Pusat sumber. o Pusat penyelidikan ilmiah. o Pusat latihan para ilmuan.

4. Pusat Pengajian

- Didirikan oleh para Khalifah, menteri dan orang kaya di atas tanah milik kerajaan , wakaf atau persendirian. - Antara pusat pengajian yang terkenal ialah Madrasah Nizamiah yang dibina pada tahun 457 hijrah ( 1065 M ) oleh seorang menteri berketurunan Saljuk iaitu Nizamul Muluk.

 Bidang Ilmu yang diterokai : Ilmu Berteraskan Wahyu 1. Ilmu Tafsir :

Ilmu berteraskan Akal 1. Ilmu Matematik :

- Ilmu Tafsir Al-Quran pada awalnya - Beberapa formula telah lahir : tidak tersusun.  Musallas ( Trigonometri ) - Mula disusun oleh Yahya bin Ziad Al Al-Jabr ( Al-gebra ) Farra’ di dalam kitabnya Maani fil  Al-Handasah ( Geometri ) Quran.  Al-Logharithma ( Logarithm ) - Pembaharuan diteruskan oleh Jarir At Sistem angka dalam abjad Arab. Tabari di dalam kitabnya Tafsir Tabari.  Memperkenalkan Bilangan Sifar (0) dalam sistem angka. - Tokoh terkenal antaranya Muhammad bin Musa AlKhawarizmi yang telah merantau jauh ke India untuk mempelajari ilmu matematik dan telah menghasilkan sebuah karya “ Hisab Al-Jabr wal Muqabalah (Integration and Equations).”Juga dilantik sebagai pengarah baitul Hikmah. 2. Ilmu Hadis :

2. Ilmu Falak (Astronomi) :

- Muncul pakar Hadis terkenal seperti : - Antara penemuan baru :  Bukhari penyusun kitab Sahih  Mengukur jarak antara bumi dengan matahari. Bukhari.  Membuat jadual pergerakkan bulan dan bintang.  Muslim penyusun kitab Sahih  Menjelaskan sistem Geologi bumi serta pengaruh bulan Muslim. dan matahari terhadap pertukaran musim.  Mencipta alat pengukur sudut yang dikenali sebagai “astrolabe”. - Antara tokoh yang terkenal : Al-Batani yang telah berjaya menemui cara mengukur jarak antara bumi dengan matahari dan membuat jadual pergerakkan bulan dan bintang. 3. Ilmu Feqah :

3. Ilmu Kimia :

- Muncul tokoh ulama yang mengasaskan mazhab :  Imam Abu Hanifah  Imam Malik  Imam Syafie  Imam Ahmad bin Hanbal.

- Umat islam telah berjaya membetulkan beberapa teori kimia yang penting melalui uji kaji (eksperimen). - Antara penemuan lain :  Penemuan asid galian seperti asid nitric, asid sulfurik dan asid hidroklorik.  Teori penghasilan petroleum.  Teori penghasilan Alkohol.  Membaiki proses pembuatan kaca. - Tokoh utama adalah Jabir bin Hayyan merupakan orang pertama menemui asid sulfurik dan telah menghasilkan 8 buah karya tentang kimia.

4. Ilmu Tauhid :

5. Ilmu Fizik :

- Umat Islam pada ini menganggap - Bentuk-bentuk pencapaian : rujukan utama dalam masalah aqidah  Mencipta teori pergerakkan Jirim , daya graviti dan ialah falsafah Yunani dan ini tidak pantulan cahaya. disenangi oleh Ulama dan mereka  Menjelaskan tentang lapisan-lapisan mata serta proses berjuang bermati-matian untuk penglihatan. memurnikan Aqidah umat Islam dari  Menyukat kelajuan bunyi dan dan cahaya. pengaruh Yunani yang menyesatkan.  Mencipta cermin mata. -Antara tokoh yang lahir ialah Imam - Tokoh yang terkenal ialah Hasan bin Haitham yang telah Abu Hasan Al-Ashari dan Imam menghuraikan proses penglihatan menerusi pembalikan cahaya Ghazali. pada retina dan telah menghasilkan lebih daripada 200 karya antaranya “Al-Manazir”, Maqalah fid daui”, Maqalah fi Tahlil wat Tarkib”. 6. Geografi : Antara penemuan baru :  Memberi ukuran yang tepat tentang keluasan permukaan bumi.  Menghasilkan peta dunia pertama dalam bentuk Glob. - Tokoh tersebut adalah Al-Syarif Al-Idrisi yang pernah dijemput oleh King Roger II dari Sicily untuk menghasilkan peta dunia terkini pada ketika itu. Antara karya agung beliau ialah sebuah incyclopedia yang mempunyai peta yang lengkap tengtang eropah berjudul “ Nuzhatul Mushtaq Fi Ihtiraki Afaq”. 7. Ilmu Perubatan : -Khalifah Jaafar Al-Mansor pernah meminta nasihat pakar perubatan dari Baghdad dan India dan telah membina 2 buah hospital di Baghdad. - Antara pencapaian :  Menjelaskan kesan kuman dalam penyakit.  Menjelaskan teori jangkitan Virus seperti TB.  Menemui pelbagai jenis penyakit seperti Rubella , allergy (alahan), smallpox (cacar) dan penyakit jiwa.  Mencipta ubat untuk pelbagai penyakit kronik  Mencipta picagari , ubat bius dan benang yang khusus untuk menjahit luka pembedahan -Tokoh terkenal ialah Ibnu Sina yang telah menghasilkan 116 buah buku peruabatan anataranya ialah “ Al- Qanun Fit Tib”.