Amali Makmal

BAB 5

AMALI MEKANIK TANAH

50 TUJUAN KERJA-KERJA AMALI MAKMAL GEOTEKNIK ATAU MEKANIK TANAH. Kebanyakan daripada masalah-masalah yang berkaitan dengan

mekanik

tanah

dan

Kejuruteraan

asas

boleh

diselesaikan dengan menggunakan gabungan pengetahuan seperti berikut 1. Pengetahuan teori 2. Pengetahuan geologi dan serjarah tapak 3. Pengetahuan sifat-sifat tanah yang diperolehi daripada ujian-ujian makmal serta ujian-ujian di tapak. 4. Pengetahuan mengenai ciri-ciri fungsi struktur yang akan dibina. Ciri-ciri ini meliputi aspek ramalan enapan, kekuatan

tanah,

kestabilan,

kesan

air

bumi

ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

dan

1

pertimbangan kesan waktu terhadap faktor-faktor yang tersebut di atas.

ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

2

Untuk tujuan pengiraan rintis atau cadangan rekabentuk kasar sesuatu projek kejuruteraan, sifat-sifat tanah yang diambilkira adalah pada kebiasannya berdasarkan data-data yang diperolehi daripada ujian-ujian yang telah dijalankan di dalam makmal pada sampel-sampel tanah yang refresentatif yang diambil semasa kerja-kerja penyiasatan tapak dijalankan. Bidang serta jenis kualiti kerja-kerja penyiasatan tapak tersebut adalah

penting

dan

akan

hanya

ditentukan

setelah

mengambilkira program ujian-ujian makmal.. Kerja-kerja penyiasatan tapak dan program ujian adalah saling berhubungan. Pada lazimnya penyiasatan rintis serta pengambilan sampel tanah dijalankan untuk menentukan jenis dan cir-ciri yang disiasat. Hasil daripada penyiasatan rintis ini, satu program ujian makmal akan di tetapkan dan program tersebut perlu mengambilkira saiz sampel tanah, kualiti sampel dan kekerapan mengambil sampel.

ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

3

5.1UJIAN MAKMAL MEKANIK TANAH. Ujian –ujian yang biasanya dijalankan di dalam makmal tanah ( makmal geoteknik ) adalah seperti berikut :5.1.1Ujian Pengelasan Tanah 1. Ujian Had Cecair 2. Ujian Had Plastik 3. Penentuan Saiz Zarah 4. Penentuan Graviti Tentu 5. Ujian Kecutan Lelurus 6. Ujian Kimia Tanah 5.1.2Ujian Resipan Dan Kebolehtelapan 1. Ujian Meter Telap Turus Jatuh 2. Ujian Meter Telap Turus Tetap 5.1.3Ujian Kekuatan Tanah 1. Ujian Tiga Paksi 2. Ujian Kotak Ricih 3. Ujian Mampatan Tak Terkurung 4. Ujian Ram Ricih Makmal

5.1.4Ujian Pengukuhan 1. Ujian Odormeter 5.1.5Ujian Pemadatan Tanah 1. Kaedah Pelantak 4.5kg 2. Kaedah Pelantak 2.5kg 3. Ujian Pemadatan

ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

4

Daripada 5 jenis ujian, kami telah menjalankan ujian pengelasan tanah iaitu Ujian Had Plastik, Penentuan Saiz Zarah dan Ujian Had Cecair . 5.2PENGENALPASTIAN TANAH Sebelum sebarang ujian dan analisis dijalankan, adalah mustahak untuk mengenal serta mengasingkan sampel tanah yang refresentatif. Pada kebiasaannya kerja-kerja ini dilakukan oleh juruteknik makmal. Nota akan diambil dan sampel tanah akan dikelaskan secara kasar. Butiran-butiran yang perlu di catat ialah seperti nombor sampel dan kedalaman sampel tersebut diambil. Pengenalan dan gambaran sampel tanah hendaklah meliputi ciri-ciri yanag boleh dilihat mata seperti rekahan, kelapisan, bahan-bahan organic, lapisan pasir, kerikil dan sebagainya. Disamping ini ujian-ujian mudah dengan merasa sampel dengan tanah dan jari. Lihat jadual 5.1 •

Senang dikenali dengan melihat sahaja.

Kerikil & Tanah Berbatu

•

Ketiadaan kering

menggambarkan

kamdungan Pasir & Tanah Berpasir

•

kekuatan tanah

liat

terlalu sedikit. Kebanyakan zarah boleh di lihat dengan mata.

•

Terasa (berpasir)

berkersik bila

diramas

dengan jari, •

Ketiadaan

ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

kekuatan 5

•

kering. Tidak terasa

berkersik

(berpasir) Kelodak

•

Tidak

boleh

digulung

menjadi benang apabila •

lembap. Boleh digulung menjadi benang apabila lembap

Tanah liat ( keplastikan

•

benang.

sederhana LL 35%-50%). Tanah liay ( keplastikan

Boleh digulung menjadi

•

Mengecut

dengan

tinggi, LL lebih daripada

kebanyaknya

apabila

50% )

kering. •

Terasa

licin

atau

berminyak. JADUAL 5.1 :- PENGENALPASTIAN TANAH

5.3SAMPEL TANAH Sampel tanah yang diambil kerja-kerja penyiasatan tapak bolehlah dibahagi kepada dua kategori iaitu :a) Sampel tanah terganggu b) Sampel tanah tak terganggu iaitu sampel tanah seperti keadaan asalnya Sampel tanah tersebut boleh diambil dengan cara seperti berikut : a) Lubang ujian b) Gerimit tangan ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

6

c) Lubang jara. Untuk sampel tanah tak tergangggu, tiub sampel yang diperbuat daripada keluli diguna untuk mengambil sampel tanah tersebut. Tiub sampel itu seterusnya hendaklah ditutup dengan lilin dengan segera pada kedua penghujunya yang terbuka untuk menahan kehilangan lembapan daripada sampel tanah yang ada di dalam tiub. Proses ini adalah mengekalkan untuk mengekalkan keadaan sampel tanah seperti asal.

ENGINEERING SITE INVESTIGATION |KUMP. 1 DKA 5A | JAN 2008

7