Adingabekoen Erantzukizun Penala

ADINGABEKOEN ERANTZUKIZUN PENALA URTARRILAREN 12KO 5/2000 LEGEAREN APLIKAZIOA

Legea ondorengo pertsona hauei aplikatzen zaie: -14 eta 18 urte bitarteko adingabekoei, _______________(1) edo lege penal berezietan delitutzat edo faltatzat hartzen den ekintza bat egin dutenean. -18 eta 21 urte bitarteko gazteei ekintza berdinengatik, ondorengo baldintzak betetzen badituzte: . _________________(2)ez izatea . ekintza delitu larria ez izatea . pertsonak bortxatu edo larderiatu gabe, eta biktimen bizitza edo gorputz osotasunarentzat arrisku larririk gertatu izana PROZEDURA HONETAN ESKU HARTZEN DUTEN PERTSONAK 1.-Adingabekoek egindako arau-hausteengatik epaitzeko eta epaiak betetzeko eskumena ____________________(3)da. 2. _________________(4) prozeduraren izapidegintza osoaz arduratzen da Epaiketa egin arte, eta horri _________________(5)deritzo. 3.-Abokatuak adingabekoa defendatuz ________________(6)du , atxilotzen duten unetik aurrera. Abokatua izan daiteke: partikularki izendatutakoa eta hau ez dagonean , ________________(7)abokatua. 4.-Gainera , Justizia Jauregi bakoitzean Talde Tekniko bat dago,adingabekoetan espezialistak diren psikologo ,hezitzaile eta gizarte-langileez osotua.Hauen zeregin nagusia, adingabekoa aztertu ondoren txostenak egitea da , epaileak adingabekoari neurririk egokienak ezartzeko. APLIKA DAITEZKEEN NEURRIAK Arau-hausteren bat egin duten adingabeko edo gazteei aplikatzekoak zaizkien neurrien helburua ez da zigorra soilik, izan ere helburu nagusia __________________(8)da. Aplika daitezkeen neurriak ondoko hauek dira: . Zentro batean sartzea, zentro itxia ,erdi irekia edo irekia izan daiteke . Eguneko zentrora joatea, prestakuntza –jarduerak egiteko . __________________(9), beste neurri batzuekin batera ezar daitekeena,Adibidez: ikastetxe batera joatea, prestakuntza –jarduerak egitea.... . __________________(10) Neurririk larriena, zentro itxi batean zortzi urtez sartzea da ADINGABEKOEN ATXILOKETA Atxiloketa egiten duten pertsonaren betebeharraketa zereginak: 1.-Atxilotuari berehala, argi eta garbi eta modu ulergarrian gertakarien, arrazoien eta eskubideen berri ematea(Bereziki prozedura kriminaletan) 2.-Atxilotuaren deklarazioa: - Abokatu eta Legezko Ordezkariaren aurrean.Horiek ezean, Fiskaltzaren aurrean(Fiskal instruktorea ez dena) - Lekua: Egoitza egokietan. - Iraupena: Gertakariak argitzeko behar den epea soilik. Gehinezko epea 24 ordukoa da ,banda armatuekin edo pertsona terrorista edo ________________(11)erlazionatuta edo bertan dauden pertsonak salbu.

3.-Fiskal Instruktoreak, atxiloketa gertatu eta 48 orduko epearen barruan, ondokoa erabakiko du: -Atxilotua aske uztea -Espedientea hastea edo Artxibatzea - Epaileari ____________________ (12) har ditzan eskatzea KAUTELAZKO NEURRIAK Neurri hauen helburua, prozeduran eta epaia eman aurretik adingabekoa zaintzea eta defendatzea da. Kautelazko neurri- motak : - Zentro batean sartzea, dagokion erregimenean - Zainpeko askatasuna - Beste pertsona, familia edo hezkuntza –talde batekin bizitzea Helburua, espedientaturik dagoen adingabekoen zaintza eta defentsa da . ADINGABEKOAK PROZEDURAN DITUEN ESKUBIDEAK Dagozkion eskubideen berri izatea Abokatua izendatzea: Partikularra edo Ofiziozkoa. _______________(13) eta probak egitea proposatu eta eskatzea Epaileak entzutea, hari buruzko edozein ebazpen hartu aurretik Asistentzia psikologikoa eta afektiboa Talde teknikoaren Zerbitzuen laguntza PROZEDURA ALDIAK Prozedurak 2 aldi ditu: -________________(14) ,Fiskalak zuzentzen duena. -_________________(15), Adingabeoen Epailearen aurrrean a)

Fiskalaren izapidegintza edo Izapide aldia Ondokoa du helburu : - Epaitzen diren gertakarietan adingabekoaren parte-hartzea baloratzea -Adingabekoen Epaileari adingabekoarentzat egokienak diren zigor neurri Hezitzaileak proposatzea Instrukzioko espedientea amaitzea Fiskalaren ustez eginbide guztiak burutu direnean, espedientea Adingabekoen Epaileari bidaliko dio, entzute aldia egiteko. Fiskalak, era berean,espedientea ________________(16)edo artxiba dezake: . Gertakaria garrantzi txikikoa bada eta eskola edo familia-eremuan jadanik erantzun egokia izan badu.... . Adingabekoak 16 urte baino gehiago baditu . Talde Teknikoak hala eskatzen badu,adingabeko arau-haustearen eta biktiamren artean, fiskala eta biktimaren artean __________________(17) edo adiskidetza gertatu delako.

b)

Entzute-aldia Delituengatiko prozeduran ahozko epaiketaren baliokidea da.Adingabekoen epailearen aurrean, Fiskalak eta abokatuak eskatutako probak aurkeztuko dira. Entzun ondoren,adingabekoen epaileak epaia emango du gero Probintzia auzitegiaren aurrean __________________(18) egin daiteke. Epaitzaren etendura: __________________(19) gehienezko bi urteko eperako eten daiteke, ezarritako neurria bi urtetik gorakoa ez denean,ondorengo kasu hauetan: - Zigor edo Neurri baten Kondena ________________(20)ez dagoenean - Gizarteratzeko konpromisoa hartzen denean - Zainpeko askatasuna edo gizarte hezkuntza jarduerak _______________(21) aukera dagoenean.

ERANTZUKIZUN ZIBILA Delitu-ekintzaren ondorioz kalteren bat jasotzen dutenek ,kalte-galerak erreklamatu ahal izango dituzte,adingabekoen epaitegian egiten den prozedura batean. Ez badu pertsonalki erreklamatzen eta ez da soilik ekintza egin zuen adingabekoa izango,zenbait kasutan pertsona batzuk ere izan daitezke: Gurasoak,zaintzaileak........... HIZTEGIA: Zigor Kodean: En el código Penal Aurrekari penalak: Antecedentes Penales Adingabekoen Epaitegiarena : Del Juzgado de Menores Adingabekoen Fiskala: fiscal de Menores Entzunaldia :Audiencia esku hartzen: Interviniendo Ofizio txandako : Turno de Oficio Heztea: Educar (hezi) Zainpeko askatasuna: libertad bajo vigilancia Zentzarazpena: amonestación,corrección.. Asaldariekin : Alborotador,Perturbador..... kautelazko neurriak: Medidas Cautelares

Eginbideak : Diligencias Izapide –aldia : Fase de Tramitación Entzute- aldia : Fase de Audiencia Eten : interrupción Medeantza: Apelazioa : Apelación Epaitza: Fallo irmoa : firme –Adb:epai irmoa (sentencia firme) Hitzartzeko: concertar, convenir...

ERANTZUNAK: 1

2

A B D E F G H I J K L

3

4

5

6

Adingabekoen Fiskala Epaitza Izapide –aldia Irmoa Zainpeko Eten Entzunaldia Esku hartzen Asaldariekin Heztea Eginbideak

7

8

9

10

11

12

LL M N Ñ O P R S T U X

13

14

15

16

17

18

Hitzartzeko Zigor kodean apelazioa Medeantza Adingabekoen Epaitegiarena Aurrekari penalak Entzute- aldia Zainpeko askatasuna Zentzarazpena Ofizio txandako kautelazko neurriak

19

20

21

22

ADINGABEKOEN ERANTZUKIZUN PENALA

ERANTZUNAK: 1 M

2 P

3 O

4 A

5 H

6 I

7 U

8 K

9 S

10 T

11 J

12 X

13 L

14 D

15 R

16 G

17 Ñ

18 N

19 B

20 E

21 LL