345523272-a.doc

Klucz do sprawdzianu ze średniowiecza Nr zadania 1.

2.

3.

5. 6. 7. 8. 9.

Odpowiedź wersja A początek średniowiecza – 476 r. – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego koniec średniowiecza – 1453 r. – zdobycie Konstantynopola przez Turków (koniec cesarstwa wschodniego)

cztery składniki średniowiecznego uniwersalizmu • religia – średniowieczna kultura europejska była głęboko związana z chrześcijaństwem – religią zdecydowanie wyznaczającą światopogląd epoki • łacina – warstwy wykształcone posługiwały się w całej chrześcijańskiej Europie jednym językiem, był to język Kościoła, elit i szkół; hegemonia łaciny dotyczyła zwłaszcza języka pisanego (piśmiennictwa) • feudalizm – w całej Europie panował taki sam system społeczno-polityczny z charakterystyczną hierarchią, oparty na zależności lennej • edukacja – jednolity był system edukacyjny obejmujący głównie szkoły przykościelne i przyklasztorne; zakładał siedem etapów nauczania Teocentryzm, czyli przekonanie, że przyczyną i ośrodkiem świata jest Bóg i dlatego On stanowi cel wszelkich działań człowieka, w fundamentalny sposób naznaczyło epokę średniowiecza i stanowi jej główny rys charakteru. A. kościół w Tumie – styl romański B. ołtarz Wita Stwosza – styl gotycki Moralitet D (późnośredniowieczny ) Bogurodzica – Matka Boska; Gospodzin – Pan; zwolena – wybrana; zyszczy – pozyskaj Bulla gnieźnieńska • danse macabre – taniec śmierci – upersonifikowana śmierć prowadzi w tanecznym korowodzie przedstawicieli różnych stanów, grup społecznych – Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią • deesis – kompozycja przedstawiająca trzy postacie: pośrodku Chrystusa, po bokach pośredników: Matkę Boską i Jana Chrzciciela – Bogurodzica • chansons de geste – pieśni o czynach – historie o wspaniałych czynach rycerzy i władców – Król Artur i rycerze Okrągłego Stołu

10.

11.

12. 13.

Matka Boska została przedstawiona w pełni swej ludzkiej kondycji – jako cierpiąca kobieta, której zabijają dziecko. Zwraca się do wszystkich ludzi z prośbą o współczucie, odwołuje się do wspólnoty wszystkich matek i ma pretensje do anioła Gabriela, że nie powiedział jej, jak wielkie cierpienie ją czeka. Aleksy był zamożnym człowiekiem. Wyrzekł się swojego majątku i pozostawił młodą piękną żonę, nie skonsumowawszy małżeństwa. Początkowo mieszkał pod kościołem, cierpiąc głód i chłód, następnie przez 16 lat przebywał nierozpoznany pod schodami rodzinnego domu, jako żebrak, przez co umartwiał się nie tylko pod względem fizycznym, lecz także psychicznym. Gall Anonim, Wincenty Kadłubek, Janko z Czarnkowa, Jan Długosz B.