Druk nr 2023 Warszawa, 25 marca 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Komisja Nadzwyczajna „Przyjazne Pa!stwo” do spraw zwi"zanych z ograniczaniem biurokracji NPP-020-107-2009 Pan Bronis#aw Komorowski Marsza#ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Nadzwyczajna „Przyjazne Pa!stwo” do spraw zwi"zanych z ograniczaniem biurokracji wnosi projekt ustawy
- o zmianie ustawy o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp"acalno#ci pracodawcy. Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy zosta#a upowa$niona pose# Hanna Zdanowska.
Przewodnicz"cy Komisji (-) Miros#aw Seku#a
projekt USTAWA z dnia
2009 r.
o zmianie ustawy o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp"acalno#ci pracodawcy Art. 1. W ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp#acalno%ci pracodawcy (Dz. U. Nr 158, poz. 1121, z 2008 r. Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33) wprowadza si& nast&puj"ce zmiany: 1) po art. 8 dodaje si& art. 8a w brzmieniu: „Art. 8a. 1. Niewyp#acalno%' pracodawcy, o którym mowa w art. 2 ust. 1, zachodzi równie$ w razie niezaspokojenia roszcze! pracowniczych z powodu braku %rodków finansowych w przypadku faktycznego zaprzestania dzia#alno%ci przez pracodawc&, trwaj"cego d#u$ej ni$ 1 miesi"c. 2. Za dzie! wyst"pienia niewyp#acalno%ci pracodawcy uwa$a si& dzie!, w którym wyst"pi#y okoliczno%ci okre%lone w ust. 1.”; 2) po art. 12 dodaje si& art. 12a w brzmieniu: „Art.
12a.
1.
W
przypadku
braku
osób
uprawnionych
do
reprezentacji
niewyp#acalnego pracodawcy, o którym mowa w art. 8a ust. 1, kierownik Biura Terenowego Funduszu wyp#aca, na wniosek pracownika, zaliczk& na poczet niezaspokojonych przez pracodawc& %wiadcze! pracowniczych, w kwocie niezaspokojonych %wiadcze!, o których mowa w art. 12, nie wy$szej jednak ni$ minimalne wynagrodzenie og#aszane w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów w Dzienniku Urz&dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za prac&, obowi"zuj"cego w dniu wyp#aty zaliczki. 2. Pracownik sk#ada wniosek o wyp#at& zaliczki do kierownika Biura Terenowego Funduszu, w#a%ciwego ze wzgl&du na siedzib& pracodawcy, w którym obowi"zany jest uprawdopodobni' fakt pozostawania w stosunku pracy z danym pracodawc", wyst"pienia niewyp#acalno%ci pracodawcy lub dowie%' fakt z#o$enia wniosku o og#oszenie upad#o%ci
oraz z#o$y' o%wiadczenie w przedmiocie rodzaju niezaspokojonych roszcze! pracowniczych i ich wysoko%ci, pod rygorem odpowiedzialno%ci karnej z art. 233 Kodeksu karnego za fa#szywe zeznania. Przepisy art. 16 stosuje si& odpowiednio. 3. Wyp#ata pozosta#ych niezaspokojonych roszcze! pracowniczych jak równie$ roszcze! by#ych pracowników, lub uprawnionych
do renty
rodzinnej cz#onków rodziny zmar#ego pracownika lub zmar#ego by#ego pracownika mo$e nast"pi' w oparciu o wniosek z#o$ony w trybie i na zasadach okre%lonych w art. 16.”. Art. 2. Ustawa wchodzi w $ycie po up#ywie 14 dni od dnia og#oszenia.
UZASADNIENIE 1. Wyja#nienie celu ustawy. Celem projektu ustawy jest umo$liwienie wyp#aty przez Fundusz Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych zaliczek na poczet %wiadcze! pracownikom takich pracodawców, jak np. Hanpol Electronics. Spó#ka Hanpol Electronics sp. z o.o. z siedzib" w )odzi zosta#a faktycznie porzucona przez wspólników i cz#onków jej organów. Spó#ka zaprzesta#a faktycznie
prowadzi'
dzia#alno%'
gospodarcz".
Przedsi&biorstwo
wcze%niej
zosta#o
pozbawione bezprawnie najcenniejszych sk#adników mienia. W zwi"zku z brakiem organów spó#ki obecnie nie ma podstaw prawnych do rozwi"zania umów o prac& z dotychczasowymi pracownikami spó#ki, nie mo$na dokona' wyp#aty nale$nych tym pracownikom %wiadcze! oraz wystawi' im %wiadectw pracy, za% post&powanie w sprawie ustanowienia kuratora spó#ki przeci"ga si& w czasie. W celu zapewnienia ochrony pracowników przed niewyp#acalnymi pracodawcami równie$ w sytuacji „porzucenia” pracowników przez pracodawc& podj&to niniejsz" inicjatyw& ustawodawcz". 2. Przedstawienie stanu obecnego. W obowi"zuj"cym stanie prawnym brak jest przepisów, które umo$liwia#yby szybk" wyp#at& wynagrodze! pracowników „opuszczonych” przez pracodawców, pomimo $e art. 3-8 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp#acalno%ci pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121, z 2008 r. Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33) stosunkowo szeroko definiuj" niewyp#acalno%' pracodawcy, z którym to stanem ustawa wi"$e mo$liwo%' uruchomienia %rodków Funduszu Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych. Konieczne jest zwykle z#o$enie przez wierzycieli wniosku o og#oszenie upad#o%ci, a w konsekwencji wydanie przez s"d upad#o%ciowy rozstrzygni&cia w sprawie wniosku o og#oszenie upad#o%ci pracodawcy. 3. Ró$nice mi%dzy dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym. Proponuje si& dodanie art. 8a zawieraj"cego nowy tytu# niewyp#acalno%ci pracodawcy w zwi"zku z niezaspokojeniem roszcze! pracowniczych z powodu braku %rodków finansowych w przypadku faktycznego zaprzestania dzia#alno%ci przez pracodawc& oraz
dodanie art. 12a, który wprowadza rozwi"zania umo$liwiaj"ce jak najwcze%niej wyp#at& zaliczek na poczet %wiadcze! pracownikom. W
przypadku
braku
osób
uprawnionych
do
reprezentacji
pracodawcy
niewyp#acalnego, Kierownik Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych
b&dzie
wyp#aca#,
na
wniosek
pracownika,
zaliczk&
na
poczet
niezaspokojonych przez pracodawc& %wiadcze! pracowniczych w kwocie niezaspokojonych %wiadcze!, o których mowa w art.12 ustawy o ochronie roszcze! pracowniczych (…), nie wy$szej jednak ni$ minimalne wynagrodzenie za prac&. Wniosek pracownika o wyp#at& zaliczki sk#adany do Kierownika Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych, w#a%ciwego ze wzgl&du na siedzib& pracodawcy, powinien zawiera' nast&puj"ce dane: - uprawdopodobnienie faktu pozostawania w stosunku pracy z danym pracodawc", - uprawdopodobnienie wyst"pienia niewyp#acalno%ci pracodawcy, - dowody na fakt z#o$enia wniosku o og#oszenie upad#o%ci, - o%wiadczenie w przedmiocie rodzaju niezaspokojonych roszcze! pracowniczych i ich wysoko%ci, pod rygorem odpowiedzialno%ci karnej z art. 233 Kodeksu karnego za fa#szywe zeznania. 4. Oczekiwane skutki spo"eczne, gospodarcze, finansowe i prawne. Nale$y zak#ada', $e wej%cie w $ycie niniejszej nowelizacji ustawy spowoduje pozytywne skutki spo#eczne, gospodarcze i prawne poprzez poszerzenie ochrony pracowników przed niewyp#acalnymi pracodawcami równie$ w sytuacji „porzucenia” pracowników przez pracodawc&. Projektowana nowelizacja nie spowoduje negatywnych skutków dla bud$etu pa!stwa, ani jednostek samorz"du terytorialnego, bowiem Fundusz Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych jest pa!stwowym funduszem celowym posiadaj"cym osobowo%' prawn", a wi&c jest niezale$ny od Skarbu Pa!stwa. 5. Ocena zgodno#ci projektu z prawem Unii Europejskiej. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Warszawa, 30 marca 2009 r. BAS-WAL-660/09 Pan Bronis#aw Komorowski Marsza#ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna o zgodno#ci komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp"acalno#ci pracodawcy (przedstawiciel wnioskodawcy: pose" Hanna Zdanowska) z prawem Unii Europejskiej Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwa#y Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze zm.) sporz"dza si& nast&puj"c" opini&:
I. Przedmiot projektu ustawy Projekt ustawy przewiduje zmiany w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp#acalno%ci pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121, ze zm.). Proponowana nowelizacja polega na uregulowaniu sytuacji, w której brak jest osób uprawnionych do reprezentacji niewyp#acalnego pracodawcy. Projekt przewiduje, i$ w takim przypadku Kierownik Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych b&dzie wyp#aca#, na wniosek pracownika, zaliczk& na poczet niezaspokojonych przez pracodawc& %wiadcze! pracowniczych, nie wy$sz" jednak ni$ minimalne wynagrodzenie za prac&. Ustawa mia#aby wej%' w $ycie po up#ywie 14 dni od dnia og#oszenia. II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii obj%tej projektem ustawy Ze wzgl&du na przedmiot opiniowanego projektu ustawy nale$y zwróci' uwag& na dyrektyw& Rady 80/987/EWG z dnia 20 pa*dziernika 1980 r. w sprawie ochrony pracowników na wypadek niewyp#acalno%ci ich pracodawcy (Dz. Urz. WE L 283 z 28.10.1980 r., s. 23, ze zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdzia# 5, tom 1, s. 217). Dyrektywa nakazuje pa!stwom cz#onkowskim stworzenie systemu ochrony roszcze! pracowniczych zwi"zanych z niewyp#acalno%ci" pracodawcy.
2
III. Analiza przepisów projektu pod k&tem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej Wprawdzie przywo#ana dyrektywa Rady 80/987/EWG nie odnosi si& wprost do sytuacji uregulowanej w opiniowanym projekcie ustawy, nale$y jednak zauwa$y', $e jej postanowienia maj" charakter harmonizacji minimalnej i pozwalaj" pa!stwom cz#onkowskim na przyjmowanie przepisów korzystniejszych dla pracowników (art. 2 ust. 4 i art. 9 akapit pierwszy dyrektywy Rady 80/987/EWG). Wobec tego nale$y uzna', $e rozwi"zania proponowane w projekcie ustawy s" zgodne z dyrektyw" Rady 80/987/EWG. IV. Konkluzje Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp#acalno%ci pracodawcy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Opracowa!: Zespó! Prawa Europejskiego i Mi"dzynarodowego Akceptowa!: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha! Królikowski
Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, praca, niewyp#acalno%'
Warszawa, 30 marca 2009 r. BAS-WAL-661/09 Pan Bronis#aw Komorowski Marsza#ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna dotycz&ca mo$liwo#ci uznania przedstawionego komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp"acalno#ci pracodawcy (przedstawiciel wnioskodawcy: pose" Hanna Zdanowska) za projekt ustawy wykonuj&cej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy wykonuj"cej prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy maj"cy na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Projekt ustawy przewiduje zmiany w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszcze! pracowniczych w razie niewyp#acalno%ci pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121, ze zm.). Proponowana nowelizacja polega na uregulowaniu sytuacji, w której brak jest osób uprawnionych do reprezentacji niewyp#acalnego pracodawcy. Projekt przewiduje, i$ w takim przypadku Kierownik Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych (wiadcze! Pracowniczych b&dzie wyp#aca#, na wniosek pracownika, zaliczk& na poczet niezaspokojonych przez pracodawc& %wiadcze! pracowniczych, nie wy$sz" jednak ni$ minimalne wynagrodzenie za prac&. Poniewa$ opiniowany projekt ustawy nie wykonuje $adnego przepisu prawa Unii Europejskiej, nie ma podstaw, by uzna' go, w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu, za projekt ustawy wykonuj"cej prawo Unii Europejskiej. Opracowa!: Zespó! Prawa Europejskiego i Mi"dzynarodowego Akceptowa!: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha! Królikowski
Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, praca, niewyp#acalno%'