2008-2009 7.sinif Yillik

SAAT

HFT

AY

2008 /2009 ÖĞRETİM YILI BARIŞ İLKÖĞRETİM OKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 1 : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER KAZANIMLAR

ETKİNLİKLER

AÇIKLAMALAR

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

SINIF: 7 DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

SİSTEMİ SAĞLIĞIMIZ

2.HAFTA

1.

4

4

Sindirim sistemi ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organları; model, levha ve/ veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4). 1.2. Besinlerin vücuda yararlı hâle gelmesi için değişime uğraması gerektiğini tahmin eder. 1.3.Besinlerin kana geçebilmesi için fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirime uğraması gerektiğini belirtir. 1.4. Enzimin kimyasal sindirimdeki işlevini açıklar. 1.5. Karaciğer ve pankreasın sindirimdeki görevlerini ifade eder. 1.6. Sindirime uğrayan besinlerin bağırsaklardan kana geçişini açıklar. 1.7.Sindirim sistemi sağlığını olumlu-olumsuz etkileyecek etkenleri özetler ve tartışır (BSB-25,

H:Bulmacayı çözelim H Yediğimiz besinlere ne olur? (1.2)

[!] Kimyasal madde muhafazası ve kullanımına dikkat edilmelidir. 1.2, 1.3 Kimyasal ve fiziksel (mekanik) sindirim tanımları verilir, kimyasal sindirim denklemlerine girilmez.

”: Yiyeceklereri neden sindiriyoruz

??? 1.3 Öğrenciler sindirimin sadece midede gerçekleştiğini düşünebilirler. 1.4 Sindirimde görevli sindirim enzimlerinin isimleri verilmez. 1.6 Villusun sindirimdeki önemi vurgulanır, yapısı anlatılmadan şekil olarak verilir. [!] 1.7 Sindirim sistemi sağlığını olumlu etkileyen etkenlerden lifli besinler, dengeli beslenme; olumsuz olarak etkileyen etkenlerden stres, dengesiz ve yetersiz beslenme vb. örnek olarak verilebilir.

H Aktif maddeler vücudumuzdan nasıl uzaklaştırılır? (2.2)

2.2 Nefronun boşaltımdaki önemi vurgulanır, yapısı anlatılmadan şekil olarak verilir. [!] 2.2 Boşaltımda deri, akciğer ve karaciğerin görevleri de vurgulanır.

”: Besin içerikleri ”: Görevi nedir?

*Eşleştirelim*Boşluk dolduralım

1-SİNDİRİM SİSTEMİMİZ VE SİNDİRİM

C 1.1 5. sınıf “Vücudumuz Bilmecesini Çözelim” ünitesindeki Besinlerin Sindirimi ve Besin İçerikleri ve Görevleri konularıyla ilişkilendirilir. ` 1.7 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir.

4

4

4

SAAT

3.HAFTA 4.HAFTA HFT

AY

4

Boşaltım sistemi ile ilgili olarak öğrenciler; 2..1 Boşaltım sistemini oluşturan yapı ve organları; model, levha ve/veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4). 2..2 Boşaltım sisteminde böbreklerin görevini ve önemini açıklar. 2..3 Boşaltım sistemi sağlığının korunması için alınabilecek önlemlerin farkına varır. 2..4 Bazı böbrek rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan teknolojik gelişmelere örnekler verir (FTTÇ-5, 17, 29, 30, 32).

H Her işin başı sağlı (2.3 2.4) ”:Boşaltım görevli yapı ve organlar ”:Hangi organ daha önemli

2-DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMİMİZ

H Bir dakika (3.1)

3.

H Mesajımız var (3.3)

Denetleyici ve düzenleyici sistem ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Denetleyici ve düzenleyici sistemin vücudumuzdaki sistemlerin düzenli ve birbiriyle eş güdümlü çalışmasını sağladığını belirtir. 3.2. Sinir sisteminin bölümlerini; model, levha ve/veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4). 3.3. Sinir sisteminin bölümlerinin görevlerini açıklar.

KAZANIMLAR

” Denetleyici ve düzenleyici sistemimiz. ” İç salgı bezlerimiz

ETKİNLİKLER

[!] 2.4 Böbrek yetmezliği, böbrek taşı, böbrek nakli, diyaliz, yüksek frekanslı ses dalgaları ve lazer gibi teşhis/tedavi yöntemleri vurgulanır.

3.1 Denetleyici ve düzenleyici sistemleri olumsuz etkileyen etmenler ( uyuşturucu, alkol ve sigara) ile ilgili örnekler verilir. 3.2 Sinir sisteminin bölümleri; merkezî (beyin, omurilik) ve çevresel sinir sistemi olarak verilir, yapılarına girilmez. Beynin bölümlerinden olan beyincik ve omirilik soğanının yapısına girilmeden görevleri verilir

AÇIKLAMALAR

C 2.1-2.2 5. sınıf “Vücudumuz Bilmecesini Çözelim” ünitesi Zararlı Maddelerin Boşaltımı konusu ile ilişkilendirilir.

ÈSağlık Kültürü Eğitimi (2.2;2.3-6) È Sağlık Kültürü Eğitimi (2.6-1; 2.7-2)

` 2.4 kazanımı, Sosyal Bilgiler dersi 6. sınıf “Bilim, Teknoloji ve Toplum” öğrenme alanı, “Elektronik Yüzyıl” ünitesi kazanım 3 ile ilişkilendirilir.

*Çoktan seçmeli soru

EYLÜL

2.

*Çoktan seçmeli soru

27, 32).

2-BOŞALTIM SİSTEMİMİZ VÜCUDUMUZDAN ATIKLARI UZAKLAŞ.

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

16). 3.5.İç salgı bezlerini; model, levha ve/veya şema üzerinde göstererek görevlerini açıklar (FTTÇ-4).

II. HAFTA

2

4-DUYU ORGANLARIMIZ 4. 4

2

Duyu organları ile ilgili olarak öğrenciler; 4..1 Çevremizdeki uyarıları algılamamızda duyu organlarının rolünü fark eder. 4..2 Duyu organlarının yapılarını şekil ve/veya model üzerinde açıklar (FTTÇ-4) 4..3 Duyu organlarının hangi tür uyarıları aldığını ve bunlara nasıl cevap verildiğini açıklar. 4..4 Koku alma ve tat alma arasındaki ilişkiyi deneyle gösterir (BSB-1).

H Uyarı tepki (3.4)

H Tadı nasıl (4.4 BSB1) HDerinin bölümleri ”: Nasıl tat alırız(4.3) (BSB- 1, 31) (Ramazan Bayramı tatili)

3.5 İç salgı bezleri olarak hipofiz, pankreas, tiroit, böbrek üstü bezleri ve eşeysel bezler verilir, yapılarına girilmez. Erkek ve dişi salgı bezleri ayrı ayrı şekiller üzerinde verilir. 3.5 Hormonlara örnek olarak günlük hayattan bilinen hormonlar (tiroksin, büyüme hormonu, insülin, glukagon, adrenalin vb.) verilir. 4.3 Duyu organlarında bulunan özel almaçların (duyu reseptörleri) deride sıcaklık, dokunma, acı, basınç; gözde ışık; burunda koku; dilde tat; kulakta ses uyarılarını aldığı vurgulanır. Tüm duyu organlarındaki duyu almaçlarının uyarıları, duyu-sinir yolu ile beyindeki özel merkezlere ilettiği ve yanıt verdiği düşünülerek tek bir duyu organı örneği üzerinden uyarı alımıcevap verme süreci açıklanır. Diğerlerinin açıklaması öğrenciden beklenir. [!] 4.3 Kulağın vücudumuzun dengesinin sağlanmasına yardımcı olduğu belirtilir.

*Bulmaca*Doğru yanlış soruları

3.4.Refleksi gözlemleyecek bir deney tasarlar (BSB-

4 2

4..5 Duyu organlarındaki aksaklıklara ve teknolojinin bu aksaklıkların giderilmesinde kullanımına örnekler verir (FTTÇ 31,32). 4..6 Duyu organlarının sağlığını korumak amacı ile alınabilecek önlemlere günlük hayatından örnekler verir. 4..7 Kendini, görme veya işitme engelli kişilerin yerine koyarak onları anlamaya çalışır (TD-3).

5-VUCUDUMUZDAKİ SİSTEMLERİN SAĞLIĞI VE ORGAN BAĞIŞI 5. Vücudumuzdaki sistemlerle ile ilgili olarak

IV. HAFTA

2

4

2

öğrenciler; 5.1. Vücudumuzdaki tüm sistemlerin birlikte ve eş güdümlü çalıştığına örnekler verir. 5.2. Bağımlılığa sebep olan maddelerin sistemlere etkisini araştırır ve sunar (BSB-25, 27, 32; FTTÇ28, 29, 32). 5.3. Organ bağışının önemini vurgular. 5.4. Sağlık sorunlarıyla birlikte toplumda görevlerini devam ettiren bireyleri takdir eder ve anlayışlı olur (TD-3).

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR

.

” Nasıl duyuyorum

4.5 Aksaklıklar tanım düzeyinde verilir. Teknolojik örnek olarak lens, gözlük, işitme cihazı, kornea nakli vb. belirtilir. [!] 4.5 Rehberlik Araştırma Merkezi ve Okul Rehberlik Servisi ile iş birliği sağlanarak “Göz Tarama Testi” yapılabilir.

Èİnsan Hakları ve Vatandaşlık (4.7 – 9 )

H Sistemlerin uyumu (5.1) H Görevlerimizi seçelim (5.2 ,BSB25,27,32, FTÇ-28,29,32)

[!] 5.2 Rehberlik Araştırma Merkezi ,Okul Rehberlik Servisi ve Yeşilay kulübü ile iletişim kurularak bağımlılığa sebep olan maddeler ve zararları ile ilgili broşürler istenerek dağıtılabilir.

[!] 5.3 Organ bağışı konusunda Atatürk’ün millî birlik ve beraberliğe ile toplumsal dayanışmaya verdiği önem örneklerle vurgulanır.

ÜNİTE 2

: KUVVET VE HAREKET

*Kavram haritası

III. HAFTA

EKİM

2

C 5.2 Bağımlılığa sebep È Rehberlik ve olan maddeler 5. sınıf Psikolojik Danışma “Vücudumuz (5.2 – 9,10) Bilmecesini Çözelim” È Sağlık Kültürü ünitesindeki Sigara ve Eğitimi Alkol ile ilişkilendirilir. (5.2-7; 5.3-23) ` 5.2 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma”, “Konuşma” ve “Yazma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. È İnsan Hakları ve Vatandaşlık (5.4 -9)

SAAT

HFT

AY

KAZANIMLAR

ETKİNLİKLER

AÇIKLAMALAR

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

1.1. 1.2. 1.3. 3

1.4. 1.5.

Sarmal yayların özellikleri ile ilgili olarak öğrenciler; Yayların esneklik özelliği gösterdiğini gözlemler (BSB-1). Bir yayı sıkıştıran veya geren cisme, yayın eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını belirtir. Bir yayı geren veya sıkıştıran kuvvetin artması durumunda yayın uyguladığı kuvvetin de arttığını fark eder (BSB-1). Bir yayın esneklik özelliğini kaybedebileceğini keşfeder (BSB-16,18). Yayların özelliklerini kullanarak bir dinamometre tasarlar ve yapar (BSB-16,22,23,24,27, FTTÇ-9; TD-3).

V.HAFTA

EKİM

2-İŞ VE ENERJİ 4

1

2. Kuvvet, iş ve enerji ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Kuvvet, iş ve enerji arasındaki ilişkiyi araştırır. 2.2. Fiziksel anlamda işi tanımlar ve birimini belirtir. 2.3. Bir cisme hareket doğrultusuna dik olarak etki eden kuvvetin, fiziksel anlamda iş yapmadığını ifade eder. 2.4. Enerjiyi iş yapabilme yeteneği olarak tanımlar. 2.5. Hareketli cisimlerin kinetik enerjiye sahip olduğunu fark eder (BSB-1,3,8). 2.6. Kinetik enerjinin sürat ve kütle ile olan ilişkisini keşfeder (BSB-16,19,20,27,32). 2.7. Cisimlerin konumları nedeniyle çekim potansiyel enerjisine sahip olduğunu belirtir. 2.8. Çekim potansiyel enerjisinin cismin ağırlığına ve yüksekliğine bağlı olduğunu keşfeder (BSB16,19,20,27,32). 2.9. Bazı cisimlerin esneklik özelliği nedeni ile esneklik potansiyel enerjisine sahip olabileceğini belirtir. 2.10. Sıkıştırılmış veya gerilmiş bir yayın esneklik potansiyel enerjisine sahip olduğunu fark eder (BSB-16,19,20,27,32). 2.11. Yayın esneklik potansiyel enerjisinin yayın sıkışma (veya ,gerilme) miktarı ve yayın esneklik özelliğine bağlı olduğunu keşfeder (BSB-16,19,20,27,32). 2.12. Potansiyel ve kinetik enerjilerin birbirine dönüşebileceğini örneklerle açıklar (BSB-25). 2.13. Enerji dönüşümlerinden hareketle, enerjinin korunduğu sonucunu çıkarır.

2.14. Çeşitli enerji türlerini araştırır ve bunlar arasındaki dönüşümlere örnekler verir (FTTÇ-7,30,33,34; TD-3).

H Yaylarla oynayalım (1.1,1.2) H Bir dinamometre tasarlayalım (1.5) (BSB16,22,23,24,27,FTTÇ -9,TD-3)

[!] Öğrenciler sıkıştırılan veya gerilen yayların eski hâllerine geri dönerken kendileri ve çevredekiler için tehlike oluşturacak tarzda hareket edebilecekleri konusunda uyarılmalıdır. 1.4 Yayların esneklik özelliklerinin farklı olabileceği vurgulanmalı; fakat yay sabiti ve geri çağırıcı kuvvet kavramları kullanılmamalı ve bunlarla ilgili matematiksel bağıntılara girilmemelidir.

” Ağırlık-uzama grafiği çiziyorum ” Dinamometreme hangi yayı seçmeliyiz?

[!]

H Hangi durumda iş yaparız ? (2.1 , 2.2) H Sürat , kütle ve kinetik enerji (2,6) (BSB-16,19,20,27,32) HEsneklik potansiyel enerjisi nelere bağlıdır (2.9,2.10.2.11) (BSB19,19,20,27,32) ”İş var ” Hangi halterci iş yapıyor ” Tramplenten atlama

İş birimi joule (jul) olarak verilir. 2.2 İşin fiziksel olarak ne anlama geldiği tanımsal düzeyde verilmeli ve bir cisme etki eden kuvvetin hangi durumda iş yaptığı örneklerle sezdirilmeli ,iş ile ilgili hesaplamalara (W=F.x) girilmemelidir. 2.3 Hangi kuvvetlerin fiziksel anlamda iş yapacağı konusunda, sadece hareket doğrultusuna dik olarak etki eden kuvvetin, fiziksel anlamda iş yapmadığı ve bu özel durumun dışında kalan kuvvetlerin iş yapacağı vurgulanmalı ,açı yapan kuvvetlerin bileşenleri ile ilgili hesaplamalar yapılmamalıdır. [!] 2.4 Öğrenciler iş ve enerji kavramları arasındaki farkı ve ilişkiyi fark edebilmelidir. 2.5 Sadece hareketli cisimlerin kinetik enerjiye sahip olacağından bahsedilmeli ,bununla ilgili matematiksel bağıntılara girilmemelidir. 2.7 Burada konumla ilgili olarak öğrenciler bir cismin yerden yüksekliğini dikkate almalıdır. 2.8 “Potansiyel enerji” kavramı öğrencilere sezdirilmeli ;bununla ilgili matematiksel bağıntılar verilmemelidir. 2.9 Öğrenciler kütle (m) ve yer çekimi ivmesinin (g) çekim potansiyel enerjisine etkisini, ayrı ayrı değil onlara tanıdık gelen ve kütle ile yer çekimi ivmesinin çarpımlarının yerine geçen ağırlık olarak incelemelidir. Çünkü öğrenciler yer çekimi ivmesi ile ilgili bilgileri almadan bir cismin ağırlığını dinamometre ile belirleme becerisini 6. sınıfta kazanmıştır. 2.7 Dünya-Ay ve Dünya-Güneş arasındaki çekim potansiyel enerjisine değinilmez.

(Ekim ayının son haftası 1 ders saati)I.Sınav Değerlendirmesi

1.

C 6. sınıf “Kuvvet ve Hareket” ünitesi ile ilişkilendirilir. ` 2.14 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma” dil becerisi amaç 6 ile ilişkilendirilir. *Boşluk doldurma*Kavram eşleştirme

1-YAYLARI TANIYALIM

4

SAAT

II. HAFTA HFT

KASIM AY

4

KAZANIMLAR

ETKİNLİKLER

AÇIKLAMALAR

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

Basit makineler ile ilgili olarak öğrenciler; Bir kuvvetin yönünün nasıl değiştirilebileceği hakkında tahminlerde bulunur ve tahminlerini test eder (BSB-1,9,16). 3.2. Bir kuvvetin yönünü ve/veya büyüklüğünü değiştirmek için kullanılan araçları basit makineler olarak isimlendirir. 3.3. Basit makine kullanarak uygulanan “giriş” kuvvetinden daha büyük bir “çıkış” kuvveti elde edilebileceğini fark eder (BSB-1,16,22,23,24,32). 3.4. Bir işi yaparken basit makine kullanmanın enerji tasarrufu sağlamayacağını ,sadece iş yapma kolaylığı sağlayacağını belirtir. 3.5. Belirli bir giriş kuvvetini, en az üç basit makineden oluşan bir bileşik makineye uygulayarak çıkış kuvvetinin büyüklüğünü artıracak bir tasarım yapar (BSB-16,22,23,24,27; FTTÇ-8,9). 3.6. Farklı basit makine çeşitlerini araştırarak basit makinelerin geçmişte ve günümüzde insanlığa sunduğu yararları değerlendirir (FTTÇ7,30,33,34; TD-3). 3.7. Tasarladığı bileşik makinenin uzun süre kullanıldığında, en çok hangi kısımlarının ne şekilde aşınacağını tahmin eder (BSB-9; FTTÇ-10).

IV. HAFTA

KASIM

III. HAFTA

3.1.

4

4

4

2

4-ENERJİ VE SÜRTÜNME KUVVETİ 4. 4.1. 4.2. 2

4.3. 4.4. 4.5.

Sürtünme kuvvetinin enerji kaybına yol açması ile ilgili olarak öğrenciler; Sürtünen yüzeylerin ısındığını deneylerle gösterir (BSB-16). Sürtünme kuvvetinin, kinetik enerjide bir azalmaya sebep olacağını fark eder (BSB15,16,17,18,19,20). Kinetik enerjideki azalmayı enerji dönüşümüyle açıklar. Hava ve su direncinin de kinetik enerjide bir azalmaya neden olacağı genellemesini yapar. Sürtünme kuvvetinin az veya çok olmasının gerekli olduğu yerleri araştırır ve sunar (BSB32).

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR

HAynı işi daha az kuvvetle yapıyorum (3.2) HMakara ile uygulanan kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü değiştiriyorum (3.3) (BSB1,16,22,23,24,32) ” Kayayı nasıl daha kolay kaldırabilirim? ” Hayatımızdaki kaldıraçalar ” Dişliler

H Kinetik enerjideki azalma (4.2 , 4.3 4.4) (BSB15,16,17,18,19,20)

[!] 2.9 Bazı cisimlere örnek olarak balon, lastik, cetvel verilebilir. [!] Enerjinin, harcanması, tüketilmesi ve kullanılması günlük dilde sıkça geçer. Böyle durumlarda enerjinin yok olmadığı, genellikle başka bir enerjiye dönüştüğü vurgulanmalıdır. 3.2 Basit makine çeşitleri olarak eğik düzlem, kaldıraç, makara ve dişliler verilir. [!] 3.3 Basit makinelerden bahsederken “giriş kuvvetleri” ve “çıkış kuvvetleri” terimleri bir sistemi ifade etmesi nedeniyle tercih edilir. Ancak uygun yerlerde “uygulanan kuvvet” ve “doğan kuvvet” terimleri de kullanılabilir. [!] Basit makinelerle ilgili matematiksel bağıntılara girilmeden öğrencilerin basit makineleri tanımaları ve bunların sağladığı kolaylıkları fark etmeleri sağlanmalıdır. [!] 3.6 Öğrencilerin, araştırma yoluyla vida, çıkrık, keski, tekerlek vb. basit makineleri tanımaları sağlanır. [!] Basit makinelerin bize fazladan bir enerji sağlamadığı, yani enerji üretmedikleri, aksine sürtünmeden dolayı enerji kaybına yol açtığı vurgulanmalıdır. [!] Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethederken gemilerin Haliç’e nasıl indirildiği ve Arşimet’in basit makinelerle ilgili çalışmalarından söz edilebilir.

Sürtünme kuvveti ile ilgili matematiksel bağıntılara girilmemelidir. 4.3 Sürtünmenin etkisiyle kinetik enerjinin ısı, ses ve ışık enerjilerine dönüşümünden bahsedilir. [!] Atmosfere giren meteorların yeryüzüne düşerken kütlelerinin neden değiştiğinden söz edilebilir.

ÜNİTE 3: YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

[!] Atatürkçülük ile ilgili konular (3.61) [!] 3.6 Atatürk’ün bilim ve teknoloji konusundaki sözlerine örnekler(‘ Ben, manevî miras olarak hiç bir âyet, hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevî mirasım ilim ve akıldır.’gibi) verilmelidir.

*Performans ödevi*Açık uçlu soru

3.

H Kuvvetin yönünü değiştiriyorum (3.1,3.2)(BSB-1,9,16)

*Kavram haritası*Çoktan seçmeli soru

3-HAYATIMIZI KOLAYLAŞTIRAN MAKİNELER

` 4.5 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma” dil becerisi amaç 6, “Konuşma”dil becerisi, “Yazma” dil becerisi amaç 1,2,3 ile ilişkilendirilir.

4

4

4

2

1. Elektriklenme ve çeşitleri ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Bazı maddelerin veya cisimlerin birbirlerine temas ettirildiğinde elektriklenebileceğini fark eder. 1.2. Aynı yolla elektriklendikten sonra aynı cins iki maddenin birbirlerini dokunmadan ittiğini, farklı cins iki maddenin ise birbirlerini dokunmadan çektiğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31). 1.3. Deneysel sonuçlara dayanarak iki cins elektrik yükü olduğu sonucuna varır (BSB-31). 1.4. Elektrik yüklerinin pozitif (+) ve negatif (-) olarak adlandırıldığını belirtir. 1.5. Aynı elektrik yüklerinin birbirini ittiğini, farklı elektrik yüklerinin ise birbirini çektiğini ifade eder. 1.6. Negatif ve pozitif yüklerin birbirine eşit olduğu cisimleri, nötr cisim olarak adlandırır. 1.7. Yüklü bir cismin başka bir cisme dokundurulunca onu aynı tür yükle yükleyebileceğini ve bu cisimlerin daha sonra birbirini itebileceğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31). 1.8. Elektriklenme olaylarında cisimlerin negatif yük alışverişi yaptığını ve cisimler üzerinde pozitif veya negatif yük fazlalığı (yük dengesizliği) oluştuğunu ifade eder. 1.9. Yüklü cisimlerden toprağa, topraktan yüklü cisimlere negatif yük akışını “topraklama” olarak adlandırır. 1.10.Cisimlerin birbirine dokundurulmadan etki ile elektriklenerek zıt yükle yüklenebileceğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31). 1.11.Elektriklenmenin teknolojideki ve bazı doğa olaylarındaki uygulamaları hakkında örnekler vererek tartışır (FTTÇ-5).

H Cisimleri elektriklendirelim (1.1,1.2,1.3) (BSB8,9,30,31) H Yaprakları hareketlendirelim (1.9,1.10) (BSB8,9,30,31) ” Öğrendiklerimizi hatırlayalım ” İtermi çekermi ” Yükler dengede mi?

AÇIKLAMALAR ??? Sürtünme, elektriklenmeyi kolaylaştırıcı (etkileşme yüzeyini artıran) bir etkendir. Burada önemli olan temas yüzeyidir. Bu nedenle öğrenciler “Elektriklenme sürtünme ile oluşur.” kavram yanılgısına düşmemelidir. [!] Elektriklenme ile ilgili etkinlikler nemli ortamlarda sonuç vermediğinden kuru bir ortam tercih edilmelidir. [!] 1.8 Negatif yüklerin elektronlar, pozitif yüklerin ise protonlar olduğu 4. Ünite olan “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” ünitesinde verilecektir. [!] Elektriklenme konusundaki (+), (-) sembolleri matematikteki toplama ve çıkarma işlemleri ile karıştırılmamalıdır. [!] 1.10 Toprağın yani yerkürenin aslında çok büyük bir nötr cisim olduğu hatırlatılmalıdır. [!] 1.11 Cisimleri etki ile yüklemek için topraklama yapılması gerektiği vurgulanmalıdır.

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

*Çoktan seçmeli soru*Kavramlar arası ilişki

V. HAFTA I. HAFTA

ARALIK

KASIM

1-ELEKTRİKLENME

ETKİNLİKLER

(Aralık ayının ilk haftası 1 Ders saati)II. Sınav Değerlendirilmesi

SAAT

HFT

AY

KAZANIMLAR

È Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam (1.12-9 )

2-ELEKTRİK AKIMI NEDİR? 2.

2

Elektrik devrelerindeki akım, gerilim ve direnç ilişkisi ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Elektrik akımının bir çeşit enerji aktarımı olduğunun farkına varır. 2.2.Elektrik enerjisi kaynaklarının, devreye elektrik akımı sağladığını ifade eder. 2.3. Elektrik devrelerinde akımın oluşması için kapalı bir devre olması gerektiğini fark eder. 2.4. Bir elektrik devresindeki akımın yönünün üretecin pozitif kutbundan, negatif kutbuna doğru kabul edildiğini ifade eder ve devre şeması üzerinde çizerek gösterir.

H hangi ampuller ışık verir? (2.2,2.3) H Elektrik akımını ölçelim (2.5) (BSB17) H Voltmetreyi bağlayalım (2.6,2.7)(BSB-17)

[!] 2.1. Öğrencilere, bir devrede elektrik enerjisi kaynağı nedeniyle yüklerin kinetik enerjilerini birbirlerine aktarmaları sonucu elektrik akımının oluştuğu, yüklerin kapalı devre boyunca iletkenin bir ucundan diğer ucuna gitmediği vurgulanmalıdır. [!] Öğretmen su tesisatı modelinin sadece bir benzetme olduğunu ve eksiklerinin bulunduğunu vurgulamalıdır

3-SERİ VE PARALEL BAĞLAMA

2

IV. HAFTA

2

2

2

3. Ampullerin (dirençlerin) bağlanma şekilleri ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Ampullerin seri ve paralel bağlandığı durumları devre kurarak gösterir (BSB-17). 3.2. Ampullerin seri ve paralel bağlanması durumunda devredeki farklılıkları deneyerek keşfeder (BSB8,9,30,31). 3.3. Seri ve paralel bağlı ampullerden oluşan bir devrenin şemasını çizer. 3.4. Ampullerin paralel bağlanmasından oluşan devrelerin avantajlarını ve dezavantajlarını fark eder. 3.5. Seri bağlı devre elemanlarının hepsinin üzerinden aynı akımın geçtiğini fark eder. 3.6. Paralel bağlı devre elemanlarının üzerinden geçen akımların toplamının, ana koldan geçen akıma eşit olduğunu fark eder. 3.7. Ampullerin seri-paralel bağlandığı durumlardaki parlaklığın farklılığının sebebini direnç ile ilişkilendirir. 3.8.Devrede direnci küçük olan koldan yüksek; direnci büyük olan koldan daha düşük akımın geçeceğinin farkına varır.

[!] 2.6-2.8 Voltmetrenin iki uç arasındaki gerilimi, ampermetrenin ise iletkenin üzerinden geçen akımı ölçtüğünden farklı bağlandığı vurgulanmalıdır.

” Elektrik akımının yönü

[!] Öğrencilere, konunun tarihsel gelişimi ile ilgili bir okuma metni verilerek akımın yönünün negatif yüklerin akış yönünün tersi olarak kabul edildiği verilmelidir.

”Basit elektrik devresi ” Devre şemasını çizelim

[!] Şehir geriliminin ölçümünün tehlikeli olacağı vurgulanmalıdır.

*Grafik çizme*Boşluk doldurma

H Gerilim ve akım arasındaki ilişki (2.9) (BSB-8,9,30,31)

” Elektrik akımı

(Kurban Bayramı tatili) H Ampulleri farklı bağlayalım (3.1,3.2) (BSB-8,9,17,31) H Paralel kollardaki akım ( 3.8,3.9,3.10) ” Ampulleri farklı bağladık ” Seri bağlı ampuller ”Paralel bağlı ampuller ” Kontrol kimde

[!] 3.1 Etkinlikler ampuller yerine direnç (reosta vb.), pil yerine güç kaynağı kullanılarak yapılabilir. 3.2 Pillerin paralel bağlanması konusuna bu düzeyde girilmeyecektir. 3.7 Seri bağlanan dirençlerin eş değer direncinin arttığı, paralel bağlı dirençlerde ise azaldığı, formüllere girilmeden verilecektir.

*Kavram haritası*Boşluk doldurma

III. HAFTA

4

ARALIK

4

2.5. Ampermetrenin devreye nasıl bağlanacağını devreyi kurarak gösterir (BSB-17, 18). 2.6. Basit elektrik devrelerindeki elektrik akımını ölçmek için ampermetre kullanır ve akım biriminin amper olarak adlandırıldığını ifade eder. (BSB-17). 2.7. Gerilimi, bir iletkenin iki ucu arasında akım oluşmasına neden olabilecek enerji farkının bir göstergesi olarak ifade eder. 2.8. Voltmetrenin devreye nasıl bağlanacağını devreyi kurarak gösterir (BSB-17, 18). 2.9. Pillerin, akülerin vb. elektrik enerjisi kaynaklarının kutupları arasındaki gerilimi, voltmetre kullanarak ölçer ve gerilim biriminin volt olarak adlandırıldığını ifade eder. (BSB-17). 2.10.Bir devre elemanının uçları arasındaki gerilim ile üzerinden geçen akım arasındaki ilişkiyi deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31). 2.11.Bir devre elemanının uçları arasındaki gerilimin, üzerinden geçen akıma oranının devre elemanının direnci olarak adlandırıldığını ifade eder. 2.12.Volt/Amper değerini, direnç birimi Ohm’un eş değeri olarak ifade eder.

ÜNİTE 4:MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

KAZANIMLAR 1-ELEMENT VE SEMBOLLERİ

V. HAFTA

ARALIK

1.

4

4

Element ve elementlerin sembolleri ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Model üzerinde, bir elementin bütün atomlarının aynı olduğunu fark eder (BSB- 28). 1.2. Model ve şekilleri kullanarak farklı elementlerin atomlarının farklı olduğunu sezer (BSB-5,6). 1.3. Periyodik sistemdeki ilk 20 elementi ve günlük hayatta karşılaştığı yaygın element isimlerini listeler 1.4. Elementleri sembollerle göstermenin bilimsel iletişimi kolaylaştırdığını fark eder (FTTÇ- 4). 1.5. İlk 20 elementin ve yaygın elementlerin sembolleri verildiğinde isimlerini, isimleri verildiğinde sembollerini belirtir.

ETKİNLİKLER

H Atomların hepsi aynımı (1.1,1.2) HElementi bul (1.3) (BSB1,2,3,4,5,6,7FTTÇ-1) ”Farklı elementlerin tanecikleri ” Hangi element nerelerde kullanılır. ” Şehir nehir element

AÇIKLAMALAR 1.1 Element kavramının ilk tanıtımının, küresel modeller üzerinde ve atomların özdeşliği temelinde sezdirilmesi amaçlanmıştır. Bu kavramın tanımı, fiziksel ve kimyasal olayların tanıtımından sonra“kendinden daha basit maddelere ayrışmama” esasına göre verilecektir. [!] 1.3 Demir, bakır, altın, gümüş, çinko, kalay, kurşun, civa, iyot ve krom yaygın elementlerin başlıcalarıdır. [!] 1.3 Elementlerin numaralandırılması, atom numarası kavramına bir hazırlıktır. [!] 1.3 Yaygın kullanılan elementlerin isimlerinden sembollerinin türetilmesine örnekler verilir. [!] 1.3 Periyodik cetvel üzerinde ilk 20 element ve en yaygın 10 element gösterilir. [!] 1.3 Burada amaç; elementlerin isimleri ile sembolleri arasında ilişki kurmaktır. Element özellikleri ve keşfi ile ilgili bilgiler asli bilgiler gibi düşünülmemelidir. [!]1.4;1.5 Element sembollerinin bellekte yerleşimi için bu dönem öğrencilerinin yaşı uygundur. “İsim, şehir, bulmaca” benzeri oyunlar, bu bağlamda çok yararlıdır. [!] 1.4;1.5 Sembol ve formül kavramları arasındaki fark vurgulanmalıdır. [!]1.4;1.5 Rusça, Çince, Japonca vb. metinlerde element sembollerin aynı olduğu metin örnekleriyle gösterilir. Farklı alfabeleri kullananların neden aynı sembolleri seçtiği irdelenir.

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

*Yapılandırılmış grid*Kavram haritası*Öğrenci gözlem formu

SAAT

HFT

AY

ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME 1.1 Atom, molekül, element, bileşik, saf madde ve karışım kavramları 6. sınıfta edinilmiş olup bu kazanım, bir hatırlatma olarak düşünülmelidir.

ARA DİSİPLİN LER ATATÜR KÇÜLÜK

II. HAFTA

2.

4

4

Atomun yapısı ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1.Birbiri ile temas halinde olan atomları “bağlı atomlar” şeklinde niteler. 2.2.Sürtme ile elektriklenme olayına dayanarak atomun kendinden daha basit ögelerden oluştuğu çıkarımını yapar (BSB-8). 2.3.Atomun çekirdeğini, çekirdeğin temel parçacıklarını ve elektronları temsilî resimler üzerin

III. HAFTA

OCAK

2.4.Elektronu, protonu ve nötronu kütle ve yük açısından karşılaştırır. 2.5.Nötr atomlarda, proton ve elektron sayıları arasında ilişki kurar (BSB- 7; TD-1). 2.6.Aynı elementin atomlarında, proton sayısının (atom numarası) hep sabit olduğunu, nötron sayısının az da olsa değişebileceğini belirtir.

4

4

H Kagıda ne oldu (2.2) (BSB-8) H Atom modellerini inceleyelim (2.4,2.5) (BSB-7,TD-1)

[!] 2.2 Sürtme ile elektriklenmeden hareketle atomdan küçük temel parçacıklar bulunması gerektiği çıkarımına varmak, dolaylı ve öğrencinin çok da tanımadığı bir akıl yürütme süreci gerektirir. Ayrıca negatif yük, pozitif yük, nötral gibi kavramlar da 7. sınıf “Elektrik” ünitesinde verilmiş olmakla birlikte, henüz tam anlaşılmamış olabilir. Bu konuda sabırlı ve ısrarlı olmak esastır.

HBu atomlar aynı elemente mi ait (2.6) ”Elektronları sayalım ” Söyle ben nötr değimliyim ” Ben hangi elementin atomuyum. [!] 2.3; 2.4 Proton, elektron ve nötronun kütlesi verilmeyecektir. Sadece “Proton ve nötronun kütleleri birbirine çok yakındır.”; “Proton ve nötron tartılamayacak kadar küçük taneciklerdir.”; “Elektron kütlesi, proton kütlesinin yaklaşık 1/2000’ i kadardır.” ifadeleri yeterlidir. [!] 2.4 Atomun kütlesinin, yaklaşık olarak proton ve nötron kütleleri toplamı olduğu vurgulanır. [!] 2.4; 2.5 Artı yüklü protonların çekirdekte yan yana nasıl durabildiği, bazı öğrencilerde merak oluşturabilir. “Çekirdekteki parçacıklar arasında, başka yerde görmediğimiz özel çekim kuvvetleri vardır.” doğru ve bu düzey için uygun bir açıklama olacaktır. [!] 2.3; 2.8 Katman kavramı, yörünge kavramına tercih edilmelidir.

(Ocak ayının I.. haftası 1 ders saati). III. Sınav Değerlendirilmesi

2-ATOMUN YAPISI

2.1 Öğrenci, 6. sınıfta öğrendikleriyle, atomu, “yekpare ve içi dolu” algılamış olabilir. Modeller üzerinde çalışılırken, “Acaba atomlar gerçekten böyle içi dolu küreler şeklinde midir?” sorusunu sormak ve bu konuda bir şüphe uyandırmak çok önemlidir. Sürtme ile elektriklenme tartışılırken, bağlı atomların veya atom gruplarının değiş-tokuş edilmesi de gündeme geleceği için, bağ kavramı ile ilgili ilk sezişlerin de irdelenmesi faydalıdır.

4

[!] 2.10; 2.11 Eski atom modellerinin bugün terk edilmiş olması, o modelleri geliştiren bilim adamlarının iyi düşünmediği anlamına gelmez. Doğru olan, bildiklerinin bugünküne göre çok az olmasıdır. Dalton’ un zamanında bilinenler hesaba katılınca, o modeli geliştirmenin, “Bohr Modeli” nden daha basit olmayacağı açıktır. İnsan bilgisinin zamanla genişlediği ve derinleştiği, bugün geçerli bazı modellerin gelecekte terk edilebileceği, ama bugünkü modelin günümüzdeki problemleri çözebildiği sezgi yoluyla da olsa verilmelidir.

2

[!] 2.10 Elektron bulutu modeline dayandırarak atomla ilgili bu düzeyde verilebilir fazla bir olgu yoktur.Ancak gerçeğe daha yakın olduğu düşünülen bir modelin varlığının bilinmesi yararlıdır

3-ELEKTRONLARIN DİZİLİMİ VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

II. HAFTA

ŞUBAT

3.

4

4

Katman- elektron dizilimi ile kimyasal özellikleri ilişkilendirmek bakımından öğrenciler; 3.1. Dış katmanında 8 elektron bulunduran atomların elektron alıp-vermeye yatkın olmadığını (kararlı olduğunu) belirtir. 3.2. Elektron almaya veya vermeye yatkın atomları belirler. 3.3.Bir atomun, katman-elektron diziliminden çıkarak kaç elektron vereceğini veya alacağını tahmin eder (BSB- 9). 3.4. Atomların elektron verdiğinde pozitif (+), elektron aldığında ise negatif (-) yük ile yüklendiği çıkarımını yapar. 3.5. Yüklü atomları “iyon” olarak adlandırır. 3.6. Pozitif yüklü iyonları “katyon”, negatif yüklü iyonları ise “anyon” olarak adlandırır. 3.7. Çok atomlu yaygın iyonların ad ve formüllerini bilir.

H Kararlı atomlar (3.1) H Nasıl kararlı oldum (3.2,3.3,3.4,3.5,3.6) ” Hangi yük daha fazla ” İyon olmak istiyorum

3.1 - 3.6 Oktet, dublet, iyon, anyon ve katyon kavramları birbiri ile ilişkili olarak verilecektir. [!] 3.1 Her atomun dış katmanını neden 8’e tamamlamak istediği sorusunu burada ele almak gerekmez. Ancak atomların elektron dizilimlerini soygazlara benzetme eğiliminden bahsedilebilir. “ Oktet kuralı” aslında bir kural değil, istisnası var olan bir düzenliliktir. Bu seviyede istisnalardan söz etmek gereksizdir. 3.7 Çok atomlu iyonlardan karbonat, nitrat, sülfat, fosfat, hidroksit ve amonyum iyonları tanıtılacak, diğer iyonlardan söz edilmeyecektir.

*Yapılandırılmış grid*Kavram haritası*Öğrenci gözlem formu

IV. HAFTA

2

OCAK

[!] 2.6 - 2.9 Atomun gerçekte üç boyutlu olduğu, resimmodellerin aslında bir küreyi gösterdiği, ilgi duyan çocuklar için ek bilgi olarak verilebilir. Bazı öğrenciler, bu durumda katmanların bir çember değil; bir küre yüzeyi olacağı çıkarımını yapabilir. Eğitici filmler veya internet ortamı kullanılarak dinamik (hareketli) atom modelleri göstermek, bu bağlamda yararlıdır. [!] 2.7 -2.9 Güneş sistemiyle atom modeli arasında ilişki kurmak, atomun iki boyutlu olduğunu çağrıştırması bakımından iyi bir benzetme değildir. Ayrıca öğrencilerde henüz yerleşik bir “Güneş sistemi” kavramı olduğu da kesin değildir. 2.9 İzotop kavramı ve “Atomun özelliklerini belirleyici olan proton sayısıdır.” bilgisi bu düzey için erkendir. [!] 2.9 Bu seviyede; s, p,d, f orbitallarine girilmeyecektir. Elektronlar; 2, 8, 8, 18 düzeninde katmanlara yerleştirilecektir.

2.7.Aynı atomda, elektronların çekirdekten farklı uzaklıklarda olabileceğini belirtir. 2.8.Çizilmiş atom modelleri üzerinde elektron katmanlarını gösterir, katmanlardaki elektron sayılarını içten dışa doğru sayar. 2.9.Proton sayısı bilinen hafif atomların (Z≤20) elektron dizilim modelini çizer (FTTÇ- 4). 2.10.Atom modellerinin tarihsel gelişimini kavrar; elektron bulutu modelinin en gerçekçi algılama olacağını fark eder (FTTÇ-3). 2.11.Bilimsel modellerin, gözlenen olguları açıkladığı sürece ve açıkladığı ölçekte geçerli olacağını, modellerin gerçeğe birebir uyma iddiası ve gereği olmadığını fark eder (FTTÇ- 4).

ilişkilendirir.

4

eder, çekim kuvvetlerini “iyonik bağ” olarak adlandırır. 4.3. Elektron ortaklaşma yolu ile yapılan bağı “kovalent bağ” olarak adlandırır. 4.4. Asal gazların neden bağ yapmadığını açıklar. 4.5.Elektron ortaklaşma yoluyla oluşan H2, O2, N2 moleküllerinin modelini çizer. 4.6.Molekül yapılı katı element kristal modeli veya modelin resmi üzerinde molekülü ve atomu gösterir (BSB-28). 4.7. Kovalent bağlar ile moleküller arasında ilişki kurar (TD-1).

4

ŞUBAT

III. HAFTA

4.2.İyonlar arası çekme/itme kuvvetlerini tahmin

5-BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

IV. HAFTA

5.

4

4

Öğrenciler, bileşikler ve formülleri ile ilgili olarak; 5.1. Farklı atomların bir araya gelerek yeni maddeler oluşturabileceğini fark eder (BSB- 5). 5.2. Her bileşikte en az iki element bulunduğunu fark eder. 5.3. Molekül yapılı bileşiklerin model veya resmi üzerinde atomları ve molekülleri gösterir (BSB-28). 5.4. Moleküllerde; her elementin atom sayısının, örgü yapılarda; elementlerin atom sayılarının oranını belirler. 5.5. Günlük hayatta sıkça karşılaştığı basit iyonik ve bazı kovalent bileşiklerin formüllerini yazar (FTTÇ- 4). 5.6. Element ve bileşiklerin hangilerinin moleküllerden oluştuğuna örnekler verir.

6-KARIŞIMLAR

I. HAFTA

MART

6.

4

4

Karışımlar ile ilgili olarak öğrenciler; 6.1. Karışımlarda birden çok element veya bileşik bulunduğunu fark eder (BSB- 2, 4). 6.2.Heterojen karışım (adi karışım) ile homojen karışım (çözelti) arasındaki farkı açıklar 6.3. Katı, sıvı ve gaz maddelerin sıvılardaki çözeltilerine örnekler verir. 6.4. Çözeltilerde, çözücü molekülleri ile çözünen maddenin iyon veya molekülleri arasındaki etkileşimlerini açıklar.

H Aldım verdim bir arada durdum (4.3) H Hani benim ikizim (4.4) ” Kimyasal bağ hangisinde ” Olursa iyonik bağ olsun

[!] 4.1 Kimyasal bağ kavramının ilişkilendirilebileceği görsel öge, “birbirine yakın duran atomlar”dır. İki atom, teğet veya kısmen iç içe çizilmiş ise arada bir bağ olacağı fikri hem basit oluşu hem de gerçeği yansıtması bakımından uygundur. [!] 4.2; 4.3 Elektron alış-verişinin hangi hâllerde ve hangi yönde olacağı tartışılırken oktet ve dublet kurallarına sık sık gönderme yapmak yararlıdır. [!] 4.2 Ünitenin bu bölümünde sadece iyonik bağ tanıtılacak, iyonik bileşikler “Bileşikler ve Formülleri” başlığı altında incelenirken burada verilenler pekiştirilecektir. 4.3 Kovalent bağların polarlık sınıflandırması ve koordinasyon bağları burada verilmeyecektir [!] 4.4 Kovalent bağ, bir çift elektron ile iki ayrı atom çekirdeği arasındaki çekim olarak da sunulabilir. Fakat bu düzeyde, elektron ortaklaşma kavramı daha kolay anlaşılır.

*Açık uçlu soru*Çoktan seçmeli soru

4.1.Atomlar arası yakınlık ile kimyasal bağ kavramını

H Atomlar neden bukadar yakın (4.1,4.2)

” Bir arada duralım H Farklı kimlik kazandık (5.1,5.2,5.3) H Hangisi molekül (5.4,5.5,5.6) (BSB28)(FTTÇ-4) ” Parçaları birleştirelim ” Bana bir eş bul ” Atom ve molekülleri gösterelim

H En çok karışımı kim hazırlayacak (6.1,6.2) (BSB-2,4) H Taneciklerin tutum ve davranışları (6.4)

[!] 5.1-5.4 Laboratuar ortamında, demir ve kükürt elementlerinden hareketle bir bileşik elde etmek, öğrenciler için güzel bir deneyim olabilir. Ancak bu deneyi kendisi yapsa bile öğrenci, bileşik ve element kavramları ile ilgili kalıcı bir sezgi edinememektedir. Modeller, kavramsal sezgiler için daha uygun görsel malzemeler olarak düşünülmüştür. [!] 5.4 Molekül modelleri ile çalışılırken, her atomu farklı renklerde ve/veya farklı boylarda seçmek ve küreler üzerine element sembollerini okunabilir şekilde yazmak faydalıdır. [!]5..5 NaCl, CaO gibi basit iyonik ve H2O, CO2, SO2, NH3, C6H12O6 gibi kovalent bileşiklerin formülleri üzerinde durulur. [!] 5.6 “Elementler atomlardan, bileşikler moleküllerden oluşmuştur.” genellemesinden kaçınılmalıdır. Çünkü bu kuralın geçerli olduğu durumlar kadar istisnaları da vardır. Polimerler, proteinler, karbonhidratlar gibi çok büyük moleküllere bu düzeyde girilmeyecektir.

6.1 Kolloid, emülsiyon, süspansiyon, dispersiyon kavramlarına girilmeyecektir. [!] 6.4 Kimi öğrenciler, NaCl’ deki iyonik bağın su tarafından nasıl koparıldığını sorgulayabilir. Böyle durumlarda, iyonik çekim kuvvetlerinin ortam değişince zayıflayabileceği ve özellikle su ortamında çok zayıfladığı gerçeği, verilebilir en basit açıklamadır. [!] 6.4 Su ve alkol gibi sıvıların karışımlarının da bir çözelti olduğu özellikle vurgulanmalıdır. Böyle çözeltilerde, miktarı çok olan sıvıya çözücü, miktarı az olana çözünen demek uygundur. Ancak., sulu homojen karışımlarda, miktarı az bile olsa , suyu “çözücü” kabul etmek yanlış olmaz. 6.4 Çözünme olayının molekül-iyon temelinde açıklanırken, hidratasyon, solvatasyon, dissosiyasyon, assosiyasyon gibi terimlere ve bağ oluşumuna girilmeyecektir.

*Açık uçlu soru*Çoktan seçmeli soru

4-KİMYASAL BAĞ 4. Kimyasal bağ ile ilgili olarak öğrenciler;

III. HAFTA

6.9. Bazı çözeltilerin elektrik enerjisini ilettiğini deneyle gösterir; elektrolit olan ve elektrolit olmayan maddeler arasındaki farkı açıklar (BSB- 2, 5, 7). 6.10.Yağmur ve yüzey sularının kısmen iletken olmasının sebebini ve doğurabileceği tehlikeleri açıklar (FTTÇ- 26, 28, 29). 4

4

H Ampul nezaman ışık verir (6.9 , 6.10 ) ( BSB-2,6,7) ” Resimdeki karışımlar ” Karışım türleri ” Derişikmi seyretikmi

6.9 Kullanılan güç kaynağının ve ampulün tipine ve daldırılmış elektrotlar arasındaki mesafeye bağlı olarak, saf su ve şeker çözeltisiyle yapılan deneylerde ampul, çok sönük de olsa yanabilir. Böyle durumlarda, suyun ve şeker çözeltisini “kötü iletken” tuz çözeltisini de “iyi iletken” şeklinde nitelemek, saf suda az da olsa iyonlar bulunduğu konusuna girmemek uygundur. 6.9 Burada esas olan, bazı maddelerin suda iyonlaştığı, bazılarının da molekül halinde çözündüğü fikridir. Elektrolit kavramının çağrıştıracağı elektroliz ve zayıf elektrolit, kuvvetli elektrolit gibi kavramlar bu ünitenin tamamen dışında düşünülmelidir. 6.9 HCl, H2SO4 gibi aslında molekül yapılı bazı maddelerin de suda tamamen iyonlaşabileceği göz önüne alınarak “Molekül yapılı maddeler suda iyonlaşmaz.” şeklinde bir genellemeye gitmemek gerekir. [!] 6.10 Yüzey sularının iyonik maddeler çözmüş olabileceği fikrinin yerleşmesi için, toprağın oluşumu ve yapısı hakkında özet bir bilgi gereklidir

(Mart ayının IV. Haftası 1 ders saati)I.Sınav Değerlendirmesi

II. HAFTA

4

MART

4

*Kısa cevaplı soru*Kavram haritası

[!] 6.7 Derişimin sayısal ifadesi burada kapsam dışıdır. [!] Derişik ve seyreltik kavramlarının göreceli anlamlar taşıdığı, aynı çözeltinin, ikinci çözeltiye göre seyreltik, üçüncü çözeltiye göre de derişik olabileceği vurgulanır. [!] 6.7 Piyasadaki tüketim mallarının etiketleri üzerinde, derişik yerine konsantre terimi kullanılmaktadır. Öğrenciye bu terim tanıtılacak, fakat derişik sözcüğü tercih edilecektir.

6.5. Sıcaklık yükseldikçe çözünmenin hızlandığını fark eder. 6.6. Çözünenin tane boyutu küçüldükçe çözünme hızının artacağını keşfeder. 6.7. Çözeltileri derişik ve seyreltik şeklinde sınıflandırır (BSB-5, 7). 6.8. Çözeltilerin nasıl seyreltileceğini ve/veya deriştirileceğini deneyle gösterir (BSB-15, 16, 17, 18; TD-3).

C 6. sınıf “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesi ile ilişkilendirilebilir.

KAZANIMLAR 1-IŞIĞIN SOĞRULMASI

IV. HAFTA

MART

1.

4

4

Işığın soğurulması ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Işığın madde ile etkileşimi sonucunda soğurulabileceğini fark eder. 1.2. Işıkla etkileşen maddelerin ısındığını gözlemler. 1.3. Yaptığı gözlemlere dayanarak maddelerin ışığı soğurduğu çıkarımını yapar (BSB-8). 1.4. Koyu renkli cisimlerin ışığı, açık renkli cisimlere göre daha çok soğurduğunu keşfeder (BSB-2, 6). 1.5. Teknolojik tasarım döngüsünü kullanarak ışığı soğuran maddelerin ısınmasıyla ilgili projeler üretir (FTTÇ-9) . 1.6.

Işığın bir enerji türü olduğunu ifade eder (TD-3).

1.7. Işık enerjisinin başka bir enerjiye dönüşebileceğini ifade eder (TD-1, 2). 1.8. Güneş enerjisinden yararlanma yollarına örnekler verir (FTTÇ- 28).

ÜNİTE 5 ETKİNLİKLER H Yansıma soğrulma sıcaklık ilişkisi (1.4,1.6,1.7,1.8) ” Güneş ışıgının renkleri ” Nasıl değişir.

:IŞIK AÇIKLAMALAR

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

*Bulmaca*Açık uçlu soru

SAAT

HFT

AY

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME 5. sınıfın “Işık ve Ses” ünitesinde ışığın yayılması ve ışığın maddeyle karşılaşması ile ilgili öğrenilenler hatırlatılmalıdır. 1.1-1.5 Işığı soğuran maddelerin ısınması, 5.sınıf “Madde ve Değişim” öğrenme alanı “Maddenin Değişimi ve Tanınması” ünitesindeki “ısı- sıcaklık” konusu ile ilişkilendirilmelidir.

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

2-BEYAZ IŞIK GERÇEKTEN BEYAZMIDIR?

I. HAFTA

NİSAN

2.

4

4

Cisimlerin renkli görünmesiyle ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Beyaz ışığın tüm renkleri içerdiğini fark eder (BSB-1). 2.2. İnsan gözünün fark edemeyeceği ışınların da olduğunu ifade eder. 2.3. Cisimlerin siyah, beyaz veya renkli görünmelerini, ışığın yansıması ve soğurulmasıyla açıklar (BSB-8). 2.4. Cisimlerin beyaz ışıkta ve renkli ışıklarda neden farklı renklerde göründüklerini açıklar (BSB-25). 2.5. Gökyüzünün renkli görünmesini ışığın atmosferde soğurulması ve saçılması ile açıklar.

H Renklerin birleşimibeyazmıdır? (2.1) (BSB-1) H Hangi renkler görünür (2.2,2.3)

??? 2.1 Bazı öğrenciler ışığın tüm renkleri birleştirildiğinde siyah renk elde edileceğini düşünebilir. 2.2 Renk-dalga boyu ilişkisi, ışığın dalga karakteri bu ünitenin kapsamı dışındadır. Işınların dalga boylarından söz edilmeyecektir. [!] 2.2 5. sınıfın “Işık ve Ses” ünitesinde ışın kavramı, ışığın izlediği yolu çizimle göstermede kullanılan geometrik şeklin adı, burada ise ışık türü olarak kullanılmıştır. [!] 2.2 Dalga boyu kavramına girilmeden, mor ötesi ışık, kızıl ötesi ışık, X-ışını gibi ışın türlerinin bilim ve teknolojideki kullanım alanlarından söz edilmelidir. ??? 2.5 Bazı öğrenciler gökyüzünün mavi görünmesinin, denizlerin mavi olmasından kaynaklandığını düşünebilir.

Işığın saydam bir ortamdan başka bir saydam ortama geçmesi ile ilgili olarak öğrenciler;

II. HAFTA

4

III. HAFTA

3.3. 4

4

2

Işığın belirli bir yayılma hızının olduğunu ifade eder. Işığın hızının saydam bir ortamdan başka bir saydam ortama geçerken değiştiğini ifade eder. Işığın saydam bir ortamdan başka bir saydam ortama geçerken doğrultu değiştirdiğini keşfeder (BSB-2, 11,17, 23, 26).

Işık demetlerinin az kırıcı (az yoğun) saydam bir ortamdan çok kırıcı (çok yoğun) saydam bir ortama geçerken normale yaklaştığı, çok kırıcı (çok yoğun) saydam bir ortamdan az kırıcı (az yoğun) saydam bir ortama geçerken ise normalden uzaklaştığı sonucunu çıkarır (BSB-31). 3.5. Işığın hem kırıldığı hem de yansıdığı durumlara örnekler verir (BSB-2; TD-1). 3.6. Çeşitli ortamlarda kırılma olayını açıklamak için basit ışın diyagramları çizer (BSB-28). 3.7. İki ortam arasında doğrultu değiştiren ışık demetlerini gözlemleyerek ortamların yoğunluklarını karşılaştırır (BSB-6, 8). 3.8. Işığın her zaman çok kırıcı (çok yoğun) ortamdan az kırıcı (az yoğun) ortama geçemediğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9,30,31). 3.9. Işığın kırılmasıyla açıklanabilecek olaylara örnekler verir (BSB-2; TD-1). 3.10. Işığın prizmada kırılarak renklere ayrılabileceğini keşfeder (BSB-2, 17, 25).

4.

2

2

2

HBeyaz ışık neden başka renklere ayrışır (3.9) (BSB2,6,8,17,25,26,31)

3.4.

4-MERCEKLER

IV. HAFTA

NİSAN

3.1. 3.2.

H Cisimlerin yerini kim değiştirir. (3.6,3.7,3.8)

Merceklerle ilgili olarak öğrenciler; 4.1. Işığın ince ve kalın kenarlı merceklerde nasıl kırıldığını keşfeder (BSB-2, 11, 17). 4.2. Paralel ışık demetleri ile ince ve kalın kenarlı merceklerin odak noktalarını bulur (BSB-1). 4.3. Merceklerin kullanım alanlarına örnekler verir (BSB-1; TD-2). 4.4. Ormanlık alanlara bırakılan cam atıkların güneşli havalarda yangın riski oluşturabileceğini fark eder (FTTÇ-22, 23, 26, 27, 29, 33; TD-5). 4.5. Mercekler kullanarak gözlem araçları tasarlar (BSB-1, 3, 11, 17; FTTÇ-8, 9, 17) 4.6. .Işığın yansıması ve kırılması olaylarının benzerlik ve farklılıklarını karşılaştırır (BSB-1, 5).

H Mercekleri inceleyelim (4.1,4.2,4.3) H Mercekler nelere sebep olabilir? (4.4,4.5,4.6) (BSB1,3,5,11 FTTÇ22,23,26,27,29,33)

23 Nisan Ulusal Eğemenlik ve Çocuk Bayramı

??? 3.1 Bazı öğrenciler ışığın hızının asla değişmeyeceğini düşünebilir. [!] Öğrenciler oyuncak lazerin kesinlikle göze tutulmaması konusunda uyarılmalıdır. [!] 3.2 Yüzeyin Normalinin; ortam değiştiren ışınların gelme ve kırılma açılarını ölçmede referans alınan, ortamları ayıran, sınıra dik, sanal bir doğru parçası olduğu belirtilmeli ve çiziminde öğrencilere yardım edilmelidir. 3.4 “ Snell Yasası” verilmeyecektir. [!] 3.8 Sınır açısından bağıntı verilmeden söz edilmelidir. [!]3.8 Genellikle yoğun maddelerin daha kırıcı oldukları belirtilir. [!]3.9 Tam yansıma olayı ve fiber optik kabloların çalışma prensibinden söz edilebilir. [!] 3.10 Renk tayfında yediden çok daha fazla renk vardır.

[!] 4.1 İnce ve kalın kenarlı merceklerin çeşitli şekiller olabileceği vurgulanmalıdır. 4.1 İnce ve kalın kenarlı merceklerde, cismin bulunduğu çeşitli uzaklıklar için görüntünün bulunacağı yer ve büyüklüğü ile ilgili bağıntılar verilmeyecektir. 4.1; 4.5 Görüntü çizimleri ve merceklerle ilgili geometrik optik konuları üst sınıflarda ele alınacaktır. [!] 4.5 Öğrenciler; çıplak gözle, merceklerle veya mercek sistemleriyle kesinlikle Güneş’e bakmamaları konusunda uyarılmalıdır.

(Nisan ayının IV. haftası 1 ders saati)II. Sınav Değerlendirmesi

3.

*Boşluk doldurma*Kavram haritası

3-IŞIĞIN KIRILMASI

Işığın madde ile etkileşimiyle ilgili 5 ve 6. sınıfta öğrenilenler hatırlatılmalıdır.

4.3 7. sınıf “Canlılar ve Hayat” öğrenme alanı, “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin gözün yapısı konusu ile ilişkilendirilir.

KAZANIMLAR

V.HAFTA

NİSAN

1-EKOSİSTEMLER

4

4

1. Organizmaların yaşadıkları alanlar ve bu alanlara insan etkisi ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Tür, habitat, populasyon ve ekosistem kavramlarını örneklerle açıklar. 1.2. Bir ekosistemdeki canlı organizmaların birbirleriyle ve cansız faktörlerle ilişkilerini açıklar. 1.3. Farklı ekosistemlerde bulunabilecek canlılar hakkında tahminler yapar (BSB – 9).

II.HAFTA

4

2

1.4. Ekosistemleri canlı çeşitliliği ve iklim özellikleri açısından karşılaştırır (BSB –5, 6). 1.5. Ekosistemdeki biyolojik çeşitliliği fark eder ve bunun önemini vurgular 1.6. Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bitki ve hayvanlara örnekler verir (BSB -25; FTTÇ – 22, 23, 26). 1.7.Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme tehlikesinde olan bitki ve hayvanların nasıl korunabileceğine ilişkin öneriler sunar (BSB32; FTTÇ – 21, 22, 23, 24, 27).

3-ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ

2

III. HAFTA

MAYIS

2-BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK

4

2

1.8. Çevresinde bulunan bitki ve hayvanlara sevgiyle davranır (FTTÇ – 27, TD- 5). 1.9. Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarından bir tanesi hakkında bilgi toplar, sunar ve sonuçlarını tartışır (BSB 25, 32; FTTÇ – 18, 20, 21, 26, 27, 29). 1.10.Dünyadaki bir çevre probleminin ülkemizi nasıl etkileyebileceğine ilişkin çıkarımlarda bulunur (BSB, 8; FTTÇ – 18 ,20, 21, 28). 1.11.Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarına yönelik iş birliğine dayalı çözümler önerir ve faaliyetlere katılır (FTTÇ – 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27; TD – 4). 1.12. Atatürk’ ün çevre sevgisi ile ilgili uygulamalarına örnekler verir (FTTÇ – 23, 27; TD – 4).

ETKİNLİKLER H Türden ekosisteme (1.1) HFarklı ekosistemelr (1.2)

H Biyolojik çeşitlilik (1.5)

:İNSAN VE ÇEVRE AÇIKLAMALAR [!] 1.2 Canlıların birbiri ile ilişkilerinde besin zincirleri ve besin ağları verilir. [!]1.3 Göl, deniz, orman vb. ekosistemler verilir. [!] İlköğretim 4 ve 5. sınıfta kullanılan “ yaşam alanı” yerine “habitat” kavramı kullanılacaktır

[!] Ülkemizin biyolojik çeşitliliği ile ilgili okuma metni verilebilir.

HAraştıralım hazırlayalım (1.6 , 1.7)(BSB-25)

HBitki ve hayvanlarla dostuz (1.8) (FTC-27)

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

[!] 1.9 Ülkemiz çevre sorunlarına örnek olarak orman tahribatı, hava, su ve toprak kirliliği, heyelan, sel vb. verilebilir. [!] 1.9; 1.10 Biyolojik silahlar konusu ile ilgili okuma metni verilebilir. [!] 1.9 Erozyon ve deprem konusu ‘Dünya ve Evren’ ünitesinde verilecektir. [!]1.9 -1.11 Dünyadaki çevre problemleri için ozon tabakasının delinmesi, sera etkisi, deniz kirliliği, nükleer kirlilik (Çernobil örneği) vb. verilebilir.

Tanılayıcı dalmış ağaç*Kavramlar arası ilişki kurma

ÜNİTE 6

*Kavram haritası*Açık uçlu soru

SAAT

HFT

AY

ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRM E C Besin ağlarındaki enerji akışı ve ekosistemde madde döngüleri 8. sınıfta verilecektir

` 1.9 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma” , “Konuşma” ve “Yazma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. ` 1.9, 1.10 ve 1.11 kazanımları, Sosyal Bilgiler dersi “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanı, “Ülkeler Arası Köprüler” ünitesi kazanım 2 ve 3 ile ilişkilendirilir.

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

ÈAfetten Korunma ve Güvenli Yaşam (1.6, 1.7,19,1.10,1.11– 1, 2, 3, 4, 8, 10 , 11, 12,13,14,15, 16 ) È İnsan Hakları ve Vatandaşlık (1.10,1..11, 1.12– 18) [!]1.12 Atatürk’ün çevreyle ilgili yaptığı uygulamalar (Örneğin,Atatürk Orman Çiftliği,Ankara çayı projesi gibi) araştırma ödevi olarak verilir . [!] Atatürkçülük ile ilgili konular (1.12-2) ÈKariyer Bilinci Geliştirme: Biyolog, zoolog, botanikçi, çevre mühendisi ve veterinerlik verilebilir.

SAAT

HFT

AY

ÖĞRENME ALANI: DÜNYA VE EVREN KAZANIMLAR

ÜNİTE 7

: GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ ;UZAY BİLMECESİ

ETKİNLİKLER

AÇIKLAMALAR

ÖLÇME DEĞER LEN DİRME

DERS İÇİ VE DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRME

ARA DİSİPLİNLER ATATÜRKÇÜLÜK

MAYIS

2-GÜNEŞ SİSTEMİ 2.

2.1. 2.2. 2

2.3. 2.4.

2.5.

V. HAFTA

2.6.

4

2

2.7. 2.8.

Güneş sistemi ve uzayla ilgili olarak öğrenciler; Güneş sistemindeki gezegenleri Güneş’e yakınlıklarına göre sıralar (BSB-4). Güneş sistemindeki gezegenlerin Güneş’e olan uzaklıklarının “astronomi birimi” (AB) adı verilen bir uzaklık ölçüsü birimiyle ifade edildiğini belirtir. Güneş sistemindeki gezegenlerin belirli yörüngelerde hareket ettiklerini kavrar. Güneş sistemindeki gezegenleri, belirgin özelliklerine (birbirlerine göre büyüklükleri, doğal uydu sayıları, etraflarında halka olup olmaması) göre karşılaştırır (BSB-4, 5). Güneş sistemini temsil eden bir model oluşturur ve sunar (BSB-28, 30, 32; FTTÇ-4, 8). Ay’ın, Dünya’nın uydusu olduğunu gösteren bir model oluşturur ve sunar (BSB-28, 30, 32; FTTÇ4, 8). Gök adalara örnekler vererek özelliklerini kavrar (BSB-5). Dünya dışındaki evren parçasını “uzay” olarak tanımlar ve Dünya’mızın uzaydaki yerini belirtir.

” Herkesin cevabı aynımı ” Bu gök cisminin adı ne

H Kendi güneş sistemimizi yapalım (2.1,2.2,2.5) (BSB4,5,28,30) HGök adamızı tanıyalım (2.7) (BSB-5) ” Gezegenleri tanıyormuyuz? ” Gezegenlerin özellikleri ile eşleştirelim. ” Gel git olayı

*Çoktan seçmeli soru

2

H Kuyruklu yıldız yapalım (1.4)

[!] 1.1 Gökyüzü gözlemleri dışarıda yapılacaksa, bu gözlemin mümkünse şehir ışıklarından uzakta, bir büyüğün eşliğinde, hava şartlarına uygun kıyafetlerle, en az 20 dakikalık bir sürede yapılması gerektiği belirtilir. 1.2 Uzayda bulunan gök cisimleri ile ilgili olarak nicel ayrıntılara (çap değeri, ortalama sıcaklık vb.) girilmeyecektir. [!] 1.2 Gezegenlerin ışık kaynağı olmadığı, yıldızların bir ömrü olduğu; ömrü tükenmemiş yıldızların belirli yaşlarda ısı ve ışık yaydıkları belirtilir. ??? 1.3; 1.4 “Yıldız” denince akla genelde bayrağımızda yer alan şekil gelmektedir. Oysa yıldızların genelde küresel şekilde olduğu belirtilir. [!] 1 . 3 Takımyıldızı oluşturan yıldızların, ortak özellik veya ilişkileri nedeniyle değil; Dünya’dan bakıldığında birlikte sergiledikleri görünüm nedeniyle ortak bir adla anıldığı belirtilir. [!] Kutup Yıldızı’nın geceleyin yön bulmakta kullanıldığı ve bulunduğu yönün kuzeyi gösterdiği belirtilir. [!] 1.4 Kuyruklu Yıldızlar, yıldız adıyla adlandırılmakla birlikte yıldızlardan farklıdır. 1.6 Güneş’in tabakalarının özellikleri, sıcaklık değeri, çapı vb. ayrıntılara girilmez. ??? 1.7 Işık yılı’nın bir zaman birimi olmadığı; “ışığın bir yılda aldığı yol” olarak ifade edilen bir uzaklık ölçüsü birimi olduğu belirtilir. [!] 1.8 Gök taşları, gezegenlerin arasında hareket eden ve tümüyle gaz durumuna geçmeden, atmosfere girerek yeryüzüne ulaşabilen meteorlardır. Ayrıca akan yıldız adı verilen doğa olayına, halk arasında yıldız kayması denildiği ve buna da atmosfere yüksek hızla girip yanan bir meteorun sebep olabileceği belirtilir. [!] 1.8 Meteorlar, düştükleri yerlerde ciddî hasarlara yol açabilir, çukurlar oluşturabilir. Oluşan çukurlara meteor çukuru denir; ancak Dünya yüzeyi üzerindeki bir çukurdan söz ediliyorsa buna gök taşı çukuru adı verilir. [!] 2.1.-2.5. Uluslararası Astronomi Birliği (International Astronomical Union; IAU), 24 Ağustos 2006 tarihinde Prag'da yaptığı toplantıda Plüton'u gezegen sınıfından çıkararak "Cüce Gezegen" sınıfına dahil etmiştir. İlgili kazanımlar bu değişim doğrultusunda işlenmelidir. [!] 2.2 Bir astronomi biriminin (AB) Güneş ile Dünya arasındaki uzaklığa eşit olduğu belirtilir.

III. Sınav Değerlendirmesi

4

2

H Senin yıldız grubunun adı ne (1.3)

(Mayıs ayının IV. Haftası 1 ders saati) *Bulmaca

III. HAFTA IV. HAFTA

4

1-GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM 1. Uzayda bulunan gök cisimleri ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Gök cisimlerini çıplak gözle gözleyerek özelliklerini belirler (BSB-1, 2, 4, 5, 6, 7). 1.2. Uzayda, çıplak gözle gözleyebildiğimizden çok daha fazla gök cismi olduğunu fark eder (BSB-8, 25; FTTÇ-1, 3, 16). 1.3. Bilinen takım yıldızlara örnekler verir. 1.4. Kuyruklu yıldızlara örnekler verir. 1.5. Gözlem yaparken, yıldızlarla gezegenleri birbirinden ayırt eder (BSB-1, 2, 4-7). 1.6. Güneş’in de bir yıldız olduğunu ifade eder (BSB2). 1.7. Yıldızlar arasındaki çok uzak mesafelerin “ışık yılı” adı verilen bir uzaklık ölçüsü birimiyle ifade edildiğini belirtir. 1.8. Meteor ile gök taşı arasındaki farkı açıklar.

1.6 Güneş ile ilgili olarak 5. sınıfta öğrenilenler hatırlatılır 2.5 Ay ile ilgili olarak 5. sınıfta öğrenilenler hatırlatılır. ` 2.5 ve 2.6 kazanımları, Türkçe dersi “Konuşma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir.

I. HAFTA

2

II. HAFTA

HAZİRAN

MAYIS

3.

4

4

Uzay araştırmaları ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Eski medeniyetlerin gök biliminde nasıl veri topladıkları, kaydettikleri, bunları ne amaçla ve nasıl kullandıkları hakkında bilgi toplayarak bir görüş oluşturur ve sunar (BSB-25, 32; FTTÇ-1, 2, 3, 34, 35). 3.2. Gök bilimcilerin; teleskoplar yardımıyla gök cisimlerinin hareketlerini ve yapısını inceleyen bilim insanları olduklarını belirtir (FTTÇ-11, 12, 34, 35; TD2, 3). 3.3. Ünlü Türk gök bilimciler ve çalışmaları hakkında örnekler verir (FTTÇ-15; TD-3). 3.4. Teleskopların uzay gözlemi yapmadaki önemini fark eder (BSB-3, 17). 3.5. Basit bir teleskop yapmak için teknolojik tasarım yapar, model oluşturur ve sunar (BSB-28, 30, 32; FTTÇ-4, 8, 9). 3.6. Teknolojinin uzay araştırmalarına, uzay araştırmalarının da teknolojiye katkısını örneklerle açıklar (FTTÇ-3, 16, 17, 31, 32, 36). 3.7. Astronotların uzayda pek çok alanda (fizik, kimya, biyoloji, tarım, eczacılık, balistik vb.) incelemeler yapan bilim insanı olduklarını belirtir (FTTÇ-11, 12, 34, 35; TD-2, 3). 3.8. Ay’a atılan ilk adımın, uzak gezegenlere gidebilme ve uzay araştırmaları bakımından önemini kavrar. 3.9. Evrenin, uçsuz bucaksız olması nedeniyle uzay hakkında bilinen gerçeklerin sınırlı ve yeni araştırmalarla değişebilir olduğunu örneklerle açıklar (FTTÇ-1, 3). 3.10. Uzay çalışmalarına dayanarak ve hayal gücünü kullanarak geleceğe yönelik tahminler yürütür (BSB-8, 9; FTTÇ-1, 3, 31). 3.11. Uzay kirliliğinin sebeplerini ifade ederek bu kirliliğin yol açabileceği olası sonuçları tahmin eder (BSB-8; FTTÇ-18, 21, 26, 28, 29, 32).

H Kendi teleskopumuzu yapalım ” Uzaya yolculuk ” Gök bilimci olmak istermisiniz? ” Bir uzay bulmacası

2.4 Güneş sistemindeki gezegenler, birbirlerine göre nitel özellikleriyle (göreli boyut, etrafında halka olup olmaması, uydu sayısı, yüzey şekilleri) ele alınır; nicel ayrıntılara (çapının büyüklüğü, yoğunluğu vb.) girilmez. [!] 2.6 Gel-Git Olayı’nın, Ay ile Dünya arasındaki hareket ilişkisinden kaynaklanan doğa olayı olduğu bir okuma metniyle verilir [!] 2.7 Galaksi yerine gök ada terimi kullanılır. [!] 2.8 Evren kelimesinin; “aradaki boşluklarla birlikte gök cisimlerinin tümü” anlamında kullanıldığı belirtilir. “Dünya’mızın uzaydaki yeri”nden kastedilen; bulunduğu gök ada/sistem ve Güneş’e yakınlıkta kaçıncı sırada bulunduğudur. [!] 3.1 “Gök” denilince, içinde gök cisimlerinin hareket ettiği sonsuz boşluk veya uzay anlaşılır. [!] 3.1; 3.2 Astronomi yerine gök bilimi; astronom yerine gök bilimci terimi kullanılabilir. [!] 3.2 Ünlü gök bilimcilerin hayat hikâyeleri verilebilir. [!] 3 . 4 Gözlem evlerinin; ışık kirliliğinin gökyüzü gözlemi yapmadaki olumsuz etkileri nedeniyle, şehir dışındaki tenha yerlerde bulunduğu belirtilir. Olanaklar elverdiği ölçüde yakın çevrede bulunan (varsa) bir gözlem evine gezi düzenlenir. [!] 3.6 Uzay teknolojisi sayesinde geçmişten günümüze kadar geliştirilen araçlara örnek olarak uzay mekikleri, yapay uydular, uzay istasyonları, özel tasarlanmış giysiler vb. örnek verilebilir. [!] 3.7 Bazı ülkelerde astronot yerine “kozmonot” terimi kullanıldığı belirtilir. [!] 3.7 Uzay çalışmalarında görev almış ünlü astronotlar ile ilgili çeşitli anekdotlar verilir. [!] 3.8 “Ay’a atılan ilk adım” ile ilgili olarak okuma metni verilir.

soru*Açık uçlu

3-UZAY ARAŞTIRMALARI

` 3.1 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma” , “Konuşma” ve “Yazma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir ` 3.3 kazanımı, Sosyal Bilgiler dersi “Bilim Teknoloji ve Toplum” öğrenme alanı, “Zaman İçinde Bilim” ünitesi kazanım 3 ile ilişkilendirilir. ` 3.2, 3.4, 3.6 kazanımı, Sosyal Bilgiler dersi “Bilim Teknoloji ve Toplum” öğrenme alanı, “Zaman İçinde Bilim” ünitesi kazanım 4 ve5 ile ilişkilendirilir 3.4; 3.5 7. sınıf “Fiziksel Olaylar” öğrenme alanı “Işık ve Ses” ünitesi Mercekler konusu ile ilişkilendirilir. 3.4 Işık kirliliği ile ilgili olarak 4. sınıfta öğrenilenler hatırlatılır. 3.5 kazanımı, Türkçe dersi “Konuşma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. ` 3.9, 3.10 kazanımları, Sosyal Bilgiler dersi 6. sınıf “Bilim Teknoloji ve Toplum” öğrenme alanı, “Elektronik Yüzyıl” ünitesi kazanım 2 ile ilişkilendirilir.

Yıl sonu değerlendirme ,Fen ve Teknoloji dersinin günlük yaşantımıza kazandırdıkları tartışılacak 4

4

2007/2008 öğretim yılında görülecek Fen ve Teknoloji dersi 8.sınıf müfredatının tanıtılması.

Hasan ÇALBIYIK Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmeni

Leyla Balduz GÖNEN Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmeni

Uygundur 08/09/2008 Rahim KILIÇ Okul Müdürü