1891

Druk nr 1891 Warszawa, 9 kwietnia 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-26-09 Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy

- o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomo!ciami oraz o zmianie innych ustaw. W za!"czeniu przedstawiam tak#e opini$ proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.

dotycz"c"

zgodno%ci

Ponadto uprzejmie informuj$, #e do prezentowania stanowiska Rz"du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa#niony Minister Infrastruktury. wz. Wiceprezes Rady Ministrów (-) Grzegorz Schetyna

Projekt

USTAWA z dnia . o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami oraz o zmianie innych ustaw1)

Art. 1. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo%ciami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z pó&n. zm. 2) ) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w art. 34 po ust. 6 dodaje si$ ust. 6a w brzmieniu: „6a. Przepis ust. 6 stosuje si$ odpowiednio do budynków mieszkalnych lub u#ytkowych, stanowi"cych w ca!o%ci przedmiot najmu lub dzier#awy.”; 2) w art. 37 ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Zawarcie umów u#ytkowania, najmu lub dzier#awy na czas oznaczony d!u#szy ni# 3 lata lub na czas nieoznaczony nast$puje w drodze przetargu. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mog" wyrazi' zgod$ na odst"pienie od obowi"zku przetargowego trybu zawarcia tych umów.”; 3) w art. 68: a) w ust. 1 zdanie wst$pne otrzymuje brzmienie: „W!a%ciwy organ mo#e udzieli' bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarz"dzenia wojewody albo uchwa!y rady lub sejmiku, je#eli nieruchomo%' jest sprzedawana:”, b) po ust. 1a dodaje si$ ust. 1b w brzmieniu: „1b. W zarz"dzeniu wojewody lub uchwale rady lub sejmiku, o których mowa w ust. 1, okre%la si$ w szczególno%ci warunki udzielania bonifikat i wysoko%' stawek procentowych.”,

c) ust. 3a otrzymuje brzmienie: „3a. Zgoda, o której mowa w ust. 2c i 3, mo#e dotyczy' wi$cej ni# jednej nieruchomo%ci.”; 4) w art. 73 ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. W przypadkach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 1 – 6 i 8 – 10, w!a%ciwy organ mo#e udzieli' bonifikaty od pierwszej op!aty i op!at rocznych, na podstawie odpowiednio zarz"dzenia wojewody lub uchwa!y rady lub sejmiku. Bonifikaty te mo#na stosowa' równie# do nieruchomo%ci gruntowych oddanych w u#ytkowanie wieczyste przed dniem 1 stycznia 1998 r. Przepis stosuje si$ odpowiednio do udzia!u w prawie u#ytkowania wieczystego nieruchomo%ci gruntowej zwi"zanego z odr$bn" w!asno%ci" lokalu mieszkalnego.”; 5) w art. 115 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Wszcz$cie post$powania wyw!aszczeniowego nast$puje po bezskutecznym up!ywie dwumiesi$cznego terminu do zawarcia umowy, o której mowa w art. 114 ust. 1, wyznaczonego na pi%mie w!a%cicielowi, u#ytkownikowi wieczystemu nieruchomo%ci, a tak#e osobie, której przys!uguje ograniczone prawo rzeczowe na tej nieruchomo%ci, z zastrze#eniem ust. 4. Termin ten liczy si$ od dnia zako(czenia rokowa(. Termin wyznacza starosta, wykonuj"cy zadanie z zakresu administracji rz"dowej.”; 6) art. 122 otrzymuje brzmienie: „Art. 122. 1. W przypadkach okre%lonych w art. 108 Kodeksu post$powania administracyjnego lub uzasadnionych wa#nym interesem gospodarczym starosta, wykonuj"cy zadanie z zakresu administracji rz"dowej, mo#e, w drodze decyzji, udzieli' podmiotowi, który b$dzie realizowa! cel publiczny, zezwolenia na niezw!oczne

zaj$cie

nieruchomo%ci

po

wydaniu

decyzji

o

wyw!aszczeniu

nieruchomo%ci, je#eli zw!oka w jej zaj$ciu uniemo#liwia!aby realizacj$ celu publicznego, na który nieruchomo%' zosta!a wyw!aszczona. Decyzji o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci nadaje si$ rygor natychmiastowej wykonalno%ci. 2. Je#eli w przypadkach, o których mowa w ust. 1, wydanie decyzji o wyw!aszczeniu wymaga!oby uprzedniego dokonania podzia!u nieruchomo%ci, decyzji zatwierdzaj"cej podzia! nadaje si$ rygor natychmiastowej wykonalno%ci.”;

2

7) w art. 124: a) po ust. 1 dodaje si$ ust. 1a w brzmieniu: „1a. W przypadkach okre%lonych w art. 108 Kodeksu post$powania administracyjnego lub uzasadnionych wa#nym interesem gospodarczym starosta, wykonuj"cy zadanie z zakresu administracji rz"dowej, na wniosek podmiotu, który b$dzie realizowa! cel publiczny, udziela, w drodze decyzji, zezwolenia na niezw!oczne zaj$cie nieruchomo%ci po wydaniu decyzji, o której mowa w ust. 1. Decyzji o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci nadaje si$ rygor natychmiastowej wykonalno%ci.”, b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Starosta, wykonuj"cy zadanie z zakresu administracji rz"dowej, udziela zezwolenia z urz$du albo na wniosek organu wykonawczego jednostki samorz"du terytorialnego, innej osoby lub jednostki organizacyjnej.”; 8) art. 124a otrzymuje brzmienie: „Art. 124a. Przepisy art. 124 ust. 1 – 2 i 4 – 7 oraz art. 125 i 126 stosuje si$ odpowiednio

do

nieruchomo%ci

o

nieuregulowanym

stanie

prawnym.

Do

post$powania w sprawie ograniczenia sposobu korzystania z tych nieruchomo%ci stosuje si$ art. 114 ust. 3 i 4, art. 115 ust. 3 i 4 oraz art. 118a ust. 2 i 3.”; 9) w art. 157: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Oceny prawid!owo%ci sporz"dzenia operatu szacunkowego dokonuje organizacja zawodowa rzeczoznawców maj"tkowych w terminie nie d!u#szym ni# 2 miesi"ce od dnia zawarcia umowy o dokonanie tej oceny, maj"c na wzgl$dzie nast$puj"ce zasady: 1) organizacja zawodowa wyznacza zespó! oceniaj"cy w sk!adzie od 3 do 5 rzeczoznawców maj"tkowych; 2) w ocenie nie mog" bra' udzia!u rzeczoznawcy maj"tkowi, wobec których zachodz" przes!anki wymienione w art. 24 Kodeksu post$powania administracyjnego lub inne przes!anki, które mog" budzi' uzasadnione w"tpliwo%ci co do ich bezstronno%ci.”,

3

b) po ust. 1 dodaje si$ ust. 1a w brzmieniu: „1a. Operat szacunkowy, w odniesieniu do którego zosta!a wydana ocena negatywna, traci charakter opinii o warto%ci nieruchomo%ci, o której mowa w art. 156 ust. 1 ustawy.”. Art. 2. W ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie( przys!uguj"cych Skarbowi Pa(stwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z pó&n. zm.3)) w art. 5b po ust. 3 dodaje si$ ust. 3a i 3b w brzmieniu: „3a. Je#eli minister w!a%ciwy do spraw Skarbu Pa(stwa zleci sporz"dzenie dodatkowej wyceny nieruchomo%ci lub wyst"pi do organizacji zawodowej rzeczoznawców maj"tkowych o dokonanie oceny prawid!owo%ci tej wyceny albo wyceny, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c, w trybie z art. 157 ust. 1 albo ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo%ciami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z pó&n. zm.2)), bieg terminu, o którym mowa w ust. 4, ulega zawieszeniu do dnia otrzymania dodatkowej wyceny lub oceny prawid!owo%ci sporz"dzanej wyceny, nie d!u#ej jednak ni# na 60 dni. 3b. W sprawach szczególnie skomplikowanych okres zawieszenia post$powania mo#e ulec wyd!u#eniu, nie wi$cej jednak ni# o 30 dni. O przyczynie wyd!u#enia okresu zawieszenia post$powania

minister

w!a%ciwy

do

spraw

Skarbu

Pa(stwa

zawiadamia

stron$

post$powania.”. Art. 3. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 oraz z 2007 r. Nr 191, poz. 1371) wprowadza si$ nast$puj"ce zmiany: 1) w art. 3 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) starosta wykonuj"cy zadania z zakresu administracji rz"dowej – w przypadku nieruchomo%ci stanowi"cych w!asno%' Skarbu Pa(stwa, w tym równie# nieruchomo%ci, w stosunku do których prawo w!asno%ci Skarbu Pa(stwa wykonuj" inne pa(stwowe osoby prawne;”; 2) w art. 4: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. W decyzji, o której mowa w art. 3 ust. 1, w!a%ciwy organ ustala op!at$ z tytu!u przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci. Do ustalenia tej op!aty stosuje si$ odpowiednio przepisy art. 67 ust. 3a i art. 69 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo%ciami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z pó&n. zm.2)).”, 4

b) ust. 7 otrzymuje brzmienie: „7. Organ w!a%ciwy do wydania decyzji mo#e udzieli' bonifikaty od op!aty, o której mowa w ust. 1, w odniesieniu do nieruchomo%ci stanowi"cych w!asno%': 1) Skarbu Pa(stwa – na podstawie zarz"dzenia wojewody; 2) jednostek samorz"du terytorialnego – na podstawie uchwa!y w!a%ciwej rady lub sejmiku.”, c) ust. 11 otrzymuje brzmienie: „11. Organ w!a%ciwy do wydania decyzji mo#e udzieli' wy#szej, ni# okre%lona w ust. 8 – 10 bonifikaty od op!aty, o której mowa w ust. 1, w odniesieniu do nieruchomo%ci stanowi"cych w!asno%': 1) Skarbu Pa(stwa – na podstawie zarz"dzenia wojewody; 2) jednostek samorz"du terytorialnego – na podstawie uchwa!y w!a%ciwej rady lub sejmiku.”, d) po ust. 11 dodaje si$ ust. 11a w brzmieniu: „11a. W zarz"dzeniu wojewody lub uchwale rady lub sejmiku, o których mowa w ust. 7 lub 11, okre%la si$ w szczególno%ci warunki udzielania bonifikat i wysoko%' stawek procentowych.”, e) ust. 12 otrzymuje brzmienie: „12. W razie zbiegu praw do bonifikat z tytu!ów, o których mowa w ust. 7 – 11, stosuje si$ jedn" bonifikat$ korzystniejsz" dla u#ytkownika wieczystego.”, f) ust. 17 otrzymuje brzmienie: „17. W przypadkach, o których mowa w ust. 5 i 15, do wyra#enia zgody przez wojewod$, rad$ lub sejmik stosuje si$ odpowiednio przepis art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo%ciami.”; 3) art. 5 otrzymuje brzmienie: „Art. 5. Przekszta!cenie prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci nast$puje nieodp!atnie na rzecz: 1) osób fizycznych, o których mowa w art. 1 ust. 1a, lub ich nast$pców prawnych; 2) spó!dzielni mieszkaniowych, b$d"cych w dniu 13 pa&dziernika 2005 r. u#ytkownikami wieczystymi nieruchomo%ci, które uzyska!y

5

u#ytkowanie wieczyste w sposób okre%lony w art. 1 ust. 1a pkt 1 lub pkt 2.”; 4) po art. 5 dodaje si$ art. 5a w brzmieniu: „Art. 5a. Przepisy niniejszej ustawy stosuje si$ z uwzgl$dnieniem przepisów o pomocy publicznej.”. Art. 4. W sprawach wszcz$tych i niezako(czonych, prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 oraz z 2007 r. Nr 191, poz. 1371) w brzmieniu dotychczasowym w przypadkach, w których istnieje konieczno%' podj$cia nowych zarz"dze( lub uchwa! uwzgl$dniaj"cych przepisy wprowadzone niniejsz" ustaw", organ zawiesza post$powanie do czasu podj$cia tych zarz"dze( lub uchwa!. Art. 5. Ustawa wchodzi w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.

1)

2)

3)

Niniejsz" ustaw" zmienia si$ ustaw$ z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie( przys!uguj"cych Skarbowi Pa(stwa oraz ustaw$ z dnia 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 281, poz. 2782, z 2005 r. Nr 130, poz. 1087, Nr 169, poz. 1420 i Nr 175, poz. 1459, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 220, poz. 1600 i 1601, z 2007 r. Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 59, poz. 369 i Nr 220, poz. 1412 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100 i Nr 42, poz. 335. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 106, poz. 673, Nr 115, poz. 741 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 155, poz. 1014, z 2000 r. Nr 48, poz. 550, z 2001 r. Nr 4, poz. 26, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 240, poz. 2055, z 2004 r. Nr 123, poz. 1291, Nr 99, poz. 1001 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 i Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 721.

03/43rch

6

UZASADNIENIE

Potrzeba przeprowadzenia niniejszej nowelizacji ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo%ciami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z pó&n. zm.) spowodowana zosta!a w"tpliwo%ciami wyst$puj"cymi w praktyce stosowania przepisów, których brzmienie zosta!o ukszta!towane w wyniku poprzedniej nowelizacji w 2007 r. Z sygna!ów nap!ywaj"cych do resortu infrastruktury od organów gospodaruj"cych nieruchomo%ciami Skarbu Pa(stwa i jednostek samorz"du terytorialnego, jak równie# z orzecznictwa s"dowego w tym zakresie wynika, #e pojawi!y si$ powa#ne trudno%ci we w!a%ciwym odczytaniu intencji ustawodawcy, niejasno%ci w rozumieniu nowych przepisów, a w konsekwencji postulowana jest potrzeba doprecyzowania ich tre%ci. Przeprowadzona analiza tych postulatów wykaza!a, #e wi$kszo%' z nich jest zasadna. Wychodz"c naprzeciw zg!aszanym wnioskom, w projekcie proponuje si$ zmian$ w art. 34 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami poprzez dodanie ust. 6a. Zmiana taka ma na celu rozszerzenie re#imu prawnego art. 34 ust. 6 ww. ustawy. Ogóln" zasad" obowi"zuj"c" przy sprzeda#y lokali jest zastosowanie trybu przetargowego ich zbywania. Zasada ta nie obowi"zuje jednak przy sprzeda#y lokali mieszkalnych, o ile sprzeda# nast$puje na rzecz najemcy, który zajmuje lokal na podstawie umowy zawartej na czas nieoznaczony. W takich przypadkach ustawa przyznaje bowiem najemcom pierwsze(stwo realizowania w trybie bezprzetargowym. Ponadto przepis art. 34 ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami umo#liwia w!a%ciwym organom podj$cie decyzji o przyznaniu pierwsze(stwa, a tym samym zastosowaniu bezprzetargowego trybu zbycia lokali równie# w stosunku do lokali innych ni# mieszkalne, o ile sprzeda# nast$puje na rzecz osób, które s" najemcami lub dzier#awcami tych lokali. W praktyce na podstawie powy#szego przepisu podmioty publiczne najcz$%ciej dokonywa!y sprzeda#y lokali u#ytkowych w trybie bezprzetargowym. W wi$kszo%ci przypadków

sprzeda#

dotyczy!a

lokali

u#ytkowych

po!o#onych

w

budynkach

wielolokalowych, jednak z nap!ywaj"cych sygna!ów wynika, #e istnieje równie# du#a liczba budynków o charakterze u#ytkowym, w których znajduje si$ tylko jeden lokal (budynki jednolokalowe). Przy rozwa#aniu mo#liwo%ci dokonania sprzeda#y bezprzetargowej takich budynków na podstawie art. 34 ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami pojawia!a si$ w"tpliwo%', czy obecnie obowi"zuj"ca definicja samodzielnego lokalu mieszkalnego (zawarta w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o w!asno%ci lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903,

z pó&n. zm.) obejmuje równie# budynki, w których znajduje si$ tylko jeden lokal. Tym samym pojawia si$ kolejna w"tpliwo%', czy art. 34 ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami daje upowa#nienie do zbywania w trybie bezprzetargowym budynków, w których znajduje si$ tylko jeden lokal u#ytkowy, zajmowany w ca!o%ci przez jednego najemc$. Podobna w"tpliwo%' by!a przedmiotem analizy S"du Najwy#szego (wyrok z dnia 16 stycznia 2008 r. IV CSK 402/07), który rozwa#a!, czy lokal u#ytkowy obejmuj"cy ca!y pawilon handlowy mie%ci si$ w definicji samodzielnego lokalu zamieszczonej w art. 2 ust. 2 ustawy o w!asno%ci lokali. W powo!anym wyroku S"d Najwy#szy stwierdzi!, #e warunkiem samodzielno%ci lokalu jest wydzielenie izby lub izb sk!adaj"cych si$ na lokal trwa!ymi %cianami. Jednak#e nie musz" by' to koniecznie %ciany wewn$trzne. )ciany zewn$trzne budynku s" bowiem równie# w jego obr$bie. Tym samym s"d stwierdzi!, #e lokal u#ytkowy obejmuj"cy ca!y pawilon mie%ci si$ w definicji samodzielnego lokalu. Uwzgl$dniaj"c argumentacj$ zawart" w wyroku S"du Najwy#szego oraz zasad$ sprawiedliwo%ci spo!ecznej, przejawiaj"c" si$ w równoprawnym traktowaniu najemców, którzy zajmuj" omawiane rodzaje lokali oraz najemców, którzy zajmuj" lokale w budynkach wielolokalowych, nale#y stwierdzi', #e uzasadnionym jest doprecyzowanie przepisu poprzez jednoznaczne wskazanie, #e norm$ art. 34 ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami stosuje si$ równie# w odniesieniu do budynków b$d"cych w ca!o%ci przedmiotem najmu lub dzier#awy. Zaproponowana w projekcie zmiana art. 34 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami polegaj"ca na dodaniu ust. 6a ma zatem charakter doprecyzowuj"cy przepis art. 34 ust. 6 ww. ustawy oraz realizuje potrzeby zaistnia!e w praktycznym stosowaniu tego przepisu, a zg!aszane przez w!a%ciwe organy gospodaruj"ce nieruchomo%ciami publicznymi. Kolejn" propozycj" zawart" w niniejszym projekcie jest zmiana brzmienia art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami. Przepis ten okre%la tryb zawierania umów u#ytkowania, najmu lub dzier#awy na czas d!u#szy ni# 3 lata lub na czas nieoznaczony, wprowadzaj"c obowi"zek stosowania trybu przetargowego zawierania takich umów. Równocze%nie ustawodawca przyznaje organowi stanowi"cemu prawo odst"pienia od powy#szej zasady, poprzez podj$cie stosownej uchwa!y. Jak wskazuje praktyka i jak wynika z orzecznictwa s"dowego, tre%' omawianego przepisu jest niejasna i budzi w"tpliwo%ci, a nawet skutkuje b!$dnym odczytywaniem intencji ustawodawcy. Nale#y zaznaczy', #e zawarte w tym przepisie upowa#nienie organów stanowi"cych do podj$cia decyzji o zwolnieniu z obowi"zku przetargowego trybu zawarcia umów w intencji ustawodawcy mia!o stanowi' regulacj$ samodzieln". Tym samym do skutecznego odst"pienia od trybu 2

przetargowego nie jest wymagane zaistnienie okoliczno%ci przewidzianych w art. 37 ust. 2 i 3 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami. Z uwagi na fakt, #e Naczelny S"d Administracyjny w wyroku wydanym w przedmiotowym zakresie odmiennie odczyta! omawiany przepis, niezb$dna jest zmiana tre%ci art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami, która zapewni racjonalno%' jego stosowania. Kolejn" propozycj" zawart" w niniejszym projekcie ustawy jest zmiana art. 68 ust. 1 i ust. 3a ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami. Przepis art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami okre%la warunki i zasady udzielania bonifikat od ceny nieruchomo%ci zbywanych przez podmioty publiczne. Zgodnie z art. 68 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami bonifikaty udziela w!a%ciwy organ (wójt, burmistrz, prezydent miasta), o ile wyst$puj" przes!anki wymienione w pkt 1 – 11. Jednocze%nie przepis ten wymaga wyra#enia przez organ stanowi"cy (wojewod$ albo rad$ lub sejmik) zgody na udzielenie bonifikaty. W praktyce stosowania tego przepisu pojawia!y si$ w"tpliwo%ci, które w szczególno%ci dotyczy!y ustalenia, czy zgoda na udzielenie bonifikaty mo#e mie' charakter ogólny, czy te# winna by' wyra#ana przez organ indywidualnie w sprawach dotycz"cych konkretnie zdefiniowanych nieruchomo%ci. W"tpliwo%ci te by!y przedmiotem dyskusji w Podkomisji Nadzwyczajnej w toku prac nad poprzedni" nowelizacj" ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami. W wyniku tej dyskusji cz!onkowie Podkomisji stwierdzili, #e nie ma #adnego racjonalnego powodu, by organy uchwa!odawcze ograniczy!y swoje kompetencje do wyra#enia zgody jedynie w indywidualnych sprawach. Tym bardziej, #e w niektórych przypadkach (np. w przypadku przeznaczenia do sprzeda#y du#ej liczby lokali mieszkalnych) podejmowanie uchwa! w sprawach indywidualnych by!oby zbyt czasoch!onne i nieracjonalne. Z tego te# powodu zdecydowano, #e zgoda na udzielenie bonifikaty mo#e mie' zarówno charakter ogólny, jak i dotyczy' konkretnej nieruchomo%ci. W zwi"zku z powy#szym w nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami, która wesz!a w #ycie 22 pa&dziernika 2007 r., dodano do art. 68 ustawy ust. 3a, zgodnie z którym zgoda organu stanowi"cego na udzielenie bonifikaty mo#e dotyczy' wi$cej ni# jednej nieruchomo%ci. Jednak z informacji nap!ywaj"cych do resortu infrastruktury, dotycz"cych stosowania tego przepisu w praktyce, oraz z orzecznictwa s"dowego, które zosta!o wydane w odniesieniu do tych przepisów, jednoznacznie wynika, #e tre%' ust. 3a przepisu art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami nieprecyzyjnie wyra#a wol$ ustawodawcy, a nawet mo#na zauwa#y', #e przepis ten jest odczytywany sprzecznie z intencj" ustawodawcy wyra#on" podczas posiedze( komisji sejmowych. Zgodnie z orzecznictwem, powsta!ym na gruncie stosowania ww. przepisu, zgoda na udzielenie bonifikaty powinna mie' charakter 3

indywidualny i konkretny, a wi$c powinna by' wyra#ana w ka#dym przypadku zbycia nieruchomo%ci na rzecz konkretnego nabywcy. Prezentowana w orzecznictwie s"dowym interpretacja przepisu art. 68 ust. 3a ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami nie jest zgodna z intencj" ustawodawcy, gdy# - jak wy#ej wskazano - zmiana polegaj"ca na dodaniu w art. 68 ustawy ust. 3a, mia!a na celu usuni$cie w"tpliwo%ci interpretacyjnych poprzez wprowadzenie mo#liwo%ci obejmowania wi$cej ni# jednej nieruchomo%ci uchwa!" (zarz"dzeniem) o wyra#eniu zgody na udzielenie bonifikaty od ceny nieruchomo%ci. Intencj" przepisu by!o, aby zgoda na udzielenie bonifikaty mog!a dotyczy' zarówno konkretnej nieruchomo%ci, jak i okre%lonej grupy nieruchomo%ci (np. nieruchomo%ci sprzedawanych, oddawanych w u#ytkowanie wieczyste). Jednak wobec odmiennych interpretacji powo!anego przepisu w niniejszym projekcie zaproponowano nowe brzmienie zdania wst$pnego do art. 68 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami, w sposób który zapewni organowi stanowi"cemu mo#liwo%' podejmowania uchwa! o charakterze generalnym. W celu doprecyzowania tej intencji proponuje si$ dodanie do art. 68 ust. 1b, w którym szczegó!owo okre%la si$ zakres tre%ci tego rodzaju uchwa! lub zarz"dze(. Ukszta!towanie przepisu art. 68 ust. 1 i dodanie ust. 1b w zaproponowany sposób zapewni podmiotom publicznym swobod$ w kszta!towaniu przedmiotowego zakresu uchwa!y lub zarz"dzenia, w tym w ustalaniu szczegó!owych warunków przyznawania bonifikat. Zaproponowana zmiana umo#liwi zatem w!a%ciwym organom uwzgl$dnianie w dzia!aniach z zakresu gospodarki nieruchomo%ciami lokalnych uwarunkowa( i potrzeb. W zwi"zku z zaproponowan" zmian" do art. 68 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami zaistnia!a konieczno%' dokonania analogicznej zmiany w art. 73 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami, który okre%la zasady udzielania bonifikat w przypadku zbycia nieruchomo%ci poprzez oddanie jej w u#ytkowanie wieczyste. W takich przypadkach bonifikaty udziela si$ od op!aty pierwszej i op!at rocznych. W art. 73 ust. 3 ww. ustawy zaproponowano zatem mo#liwo%' podejmowania generalnych uchwa! w tym zakresie. Kolejne zmiany dotycz" przepisów o wyw!aszczaniu nieruchomo%ci. Zmiana w art. 115 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami polega na zobligowaniu starosty do wszcz$cia post$powania o wyw!aszczenie po bezskutecznym up!ywie dwumiesi$cznego terminu do zawarcia umowy o nabycie praw do nieruchomo%ci. Praktyka

wskaza!a,

#e

dotychczasowa

fakultatywno%'

wszcz$cia

post$powania

o wyw!aszczenie by!a przyczyn" opó&nie( w realizacji celów publicznych ju# na etapie pozyskiwania nieruchomo%ci. Obligatoryjno%' wszcz$cia post$powania o wyw!aszczenie 4

usprawni proces nabywania nieruchomo%ci niezale#nie od rodzaju przedsi$wzi$cia publicznego jak, i niezale#nie od podmiotu, który ten cel b$dzie realizowa!. Zmiany zaproponowane do art. 122, 124 i 124a ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami wynikaj" z potrzeb zg!aszanych w tym zakresie przez w!a%ciwe organy oraz podmioty realizuj"ce cele publiczne. Jak wykaza!a praktyka stosowania powy#szych przepisów, cz$sto zdarzaj" si$ sytuacje, w których pomimo uzasadnionej potrzeby nadania decyzji o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci rygoru natychmiastowej wykonalno%ci, starosta nie nadaje tego rygoru. Ze wzgl$du na donios!o%' inwestycji celu publicznego, w projekcie zaproponowano, aby w przypadku wydania decyzji o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci, decyzji tej obligatoryjnie by! nadawany przez starost$ rygor natychmiastowej wykonalno%ci. Ponadto rozszerzono katalog przes!anek uprawniaj"cych do wydania decyzji o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci o przypadki uzasadnione interesem gospodarczym, poniewa# sytuacja ta nie jest obj$ta art. 108 kpa, a jest niezmiernie wa#na z punktu widzenia np. inwestycji finansowanych ze %rodków unijnych. Podobne rozwi"zanie obowi"zuje w ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194, z pó&n. zm.). Projekt przewiduje tak#e obligatoryjne wydanie decyzji o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci w przypadkach, gdy wyw!aszczenie b$dzie polega' na czasowym ograniczeniu korzystania z nieruchomo%ci (art. 124). Dla tego rodzaju wyw!aszcze( starosta wyda na wniosek podmiotu realizuj"cego cel publiczny decyzj$ o niezw!ocznym zaj$ciu nieruchomo%ci, je#eli uzasadnia to wa#ny interes gospodarczy lub jedna z przes!anek okre%lona w art. 108 kpa. Nale#y si$ spodziewa', #e tego rodzaju zmiany znacz"co przy%piesz" rozpoczynanie inwestycji celu publicznego, w tym zw!aszcza inwestycji liniowych. Jednocze%nie w drodze analogii do zmiany art. 115 ust. 2 wprowadzono w art. 124 ust. 2 obligatoryjno%' wydawania przez starost$ zgody na czasowe ograniczenie korzystania z nieruchomo%ci w celu realizacji inwestycji liniowych. Starosta powy#sze zezwolenie b$dzie wydawa! z urz$du albo na wniosek organu wykonawczego jednostki samorz"du terytorialnego, innej osoby lub jednostki organizacyjnej. Kolejn" zmian" proponowan" do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami jest propozycja doprecyzowania tre%ci art. 157 ust. 1 ww. ustawy. Polega ona na wzmocnieniu gwarancji bezstronno%ci rzeczoznawców maj"tkowych dokonuj"cych oceny operatu szacunkowego oraz skróceniu okresu sporz"dzania oceny prawid!owo%ci sporz"dzenia operatu

szacunkowego

przez

organizacj$ 5

zawodow"

rzeczoznawców

maj"tkowych

z obecnych 3 miesi$cy do 2 miesi$cy, licz"c od dnia zawarcia umowy o dokonanie oceny, a tak#e doprecyzowanie trybu przeprowadzania przedmiotowej oceny. Nale#y jednocze%nie zaznaczy', #e przepis art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami dotyczy wszystkich post$powa(, zarówno administracyjnych, jak i cywilnych; ma te# zastosowanie równie# wówczas, kiedy nie toczy si$ post$powanie, a istnieje potrzeba oceny prawid!owo%ci sporz"dzenia operatu szacunkowego. W projekcie zaproponowano równie# doprecyzowanie art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami poprzez dodanie ust. 1a, który ma na celu okre%lenie skutków wynikaj"cych z wydania negatywnej oceny operatu szacunkowego przez organizacj$ zawodow" rzeczoznawców maj"tkowych. Jako #e poddawany ocenie operat szacunkowy oceniany jest przez bezstronny i obiektywny zespó! opiniuj"cy, w sk!ad którego wchodz" rzeczoznawcy maj"tkowi posiadaj"cy wiedz$ z zakresu wyceny nieruchomo%ci, tym samym proponuje si$, aby w przypadku wydania przez ten zespó! negatywnej oceny, operat szacunkowy traci! charakter opinii o warto%ci nieruchomo%ci, o której mowa w art. 156 ust. 1 ustawy. Zmiana zaproponowana w art. 2 projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami oraz o zmianie innych ustaw jest wynikiem uwzgl$dnienia wniosku Ministra Skarbu Pa(stwa i ma na celu zapewnienie ochrony interesu Skarbu Pa(stwa poprzez eliminacj$ przypadków, w których nast"pi!o zani#enie warto%ci rynkowej nieruchomo%ci stanowi"cych w!asno%' Skarbu Pa(stwa. Ze wzgl$du na fakt, #e regulacja taka %ci%le dotyczy kompetencji ministra w!a%ciwego do spraw Skarbu Pa(stwa, najw!a%ciwszym systemowo miejscem na tak" regulacj$ jest ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie( przys!uguj"cych Skarbowi Pa(stwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z pó&n. zm.). W zwi"zku z tym, w niniejszym projekcie zaproponowano stosowne zmiany do art. 5b ww. ustawy. Proponowana regulacja wprowadza zawieszenie biegu terminu rozpatrzenia przez ministra w!a%ciwego do spraw Skarbu Pa(stwa wniosku o wyra#enie zgodny na dokonanie czynno%ci prawnej w zakresie rozporz"dzania nieruchomo%ci", o której mowa w art. 5a ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie( przys!uguj"cych Skarbowi Pa(stwa, w przypadku gdy wskazany wy#ej minister wyst"pi o sporz"dzenie dodatkowej wyceny nieruchomo%ci lub zwróci si$ do organizacji zawodowej rzeczoznawców maj"tkowych o dokonanie oceny prawid!owo%ci tej wyceny albo wyceny, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c, w trybie z art. 157 ust. 1 albo ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo%ciami ( Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z po&n. zm.). Podj$cie tego rodzaju czynno%ci skutkowa' b$dzie tym, #e bieg terminu rozpatrzenia wniosku o wyra#enie zgody ulegnie zawieszeniu do dnia otrzymania przez ministra operatu 6

szacunkowego lub oceny prawid!owo%ci sporz"dzenia operatu, nie d!u#ej jednak ni# na 60 dni. Jednak#e w sprawach szczególnie skomplikowanych okres zawieszenia post$powania mo#e ulec wyd!u#eniu, nie wi$cej jednak ni# o 30 dni z wyja%nieniem stronie post$powania przyczyny wyd!u#enia okresu zawieszenia. Niniejsz" ustaw" zmienia si$ równie# niektóre przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci (Dz. U. Nr 175, poz. 1459, z pó&n. zm.) – art. 3 projektu. Przepis art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zosta! doprecyzowany poprzez wskazanie, #e zadania na!o#one ww. ustaw" starosta wykonuje jako zadania zlecone z zakresu administracji rz"dowej. Takie doprecyzowanie przepisu jest konieczne ze wzgl$du na pojawiaj"ce si$ na gruncie stosowania ustawy spory kompetencyjne (mi$dzy Samorz"dowym Kolegium Odwo!awczym a wojewod"), dotycz"ce wskazania organu wy#szego stopnia w!a%ciwego w sprawach rozstrzyganych przez starost$ na mocy ww. ustawy. Zaproponowane brzmienie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wskazuje, #e organem odwo!awczym od decyzji wydanych przez starost$ jest wojewoda. Zmiany zaproponowane do art. 4 ust. 7, 11 i 17 ww. ustawy s" analogiczne do zmiany zaproponowanej do art. 68 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami. Proponuje si$ zatem umo#liwienie w!a%ciwym organom podejmowania generalnych uchwa! o udzieleniu bonifikaty od op!at z tytu!u przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego. Zmiana do art. 4 ust. 2 ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci zosta!a zaproponowana w celu doprecyzowania sposobu ustalenia op!aty z tytu!u przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci. Obecne brzmienie przedmiotowego przepisu budzi bowiem w"tpliwo%ci odno%nie do tego, czy jako podstaw$ do ustalenia tej op!aty nale#a!oby przyjmowa' cen$ nieruchomo%ci na poziomie równym, wy#szym czy ni#szym od warto%ci tej nieruchomo%ci, okre%lonej przez rzeczoznawc$ maj"tkowego. W celu usuni$cia w"tpliwo%ci zaproponowano odes!anie do zasady stosowanej przy ustalaniu ceny nieruchomo%ci, w przypadku sprzeda#y nieruchomo%ci w drodze bezprzetargowej, dokonywanej w celu realizacji roszcze( przys!uguj"cych na mocy ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami lub innych ustaw. Nale#y zauwa#y', #e ustawa o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci przyznaje roszczenie u#ytkownikom wieczystym, zatem uzasadnione jest odpowiednie zastosowanie do ustalenia op!aty z tytu!u tego przekszta!cenia normy obowi"zuj"cej przy rozliczeniach zwi"zanych z realizacj" roszcze( do nieruchomo%ci. Zmiana do art. 4 ust. 2 ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci ma charakter redakcyjny. 7

Zmiana do art. 5 ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci ma na celu przywrócenie zasady nieodp!atnego przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci na rzecz spó!dzielni mieszkaniowych, która obowi"zywa!a przed nowelizacj" dokonan" ustaw" z dnia 7 wrze%nia 2007 r. o zmianie ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1371). Przed dniem wej%cia w #ycie ww. nowelizacji (czyli przed dniem 1 stycznia 2008 r.) spó!dzielnie mieszkaniowe mia!y prawo do nieodp!atnego przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci je#eli uzyska!y to prawo w zamian na wyw!aszczenie lub przej$cie nieruchomo%ci gruntowej na rzecz Skarbu Pa(stwa na podstawie innych tytu!ów, przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo na podstawie art. 7 dekretu o w!asno%ci i u#ytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Zaproponowana w przed!o#onym projekcie tre%' art. 2 pkt 3, wprowadzaj"ca zmian$ do art. 5 ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci kontynuuje zatem zasad$, która obowi"zywa!a od pocz"tku obowi"zywania tej ustawy. Zosta!a ona wprowadzona do przed!o#onego projektu ustawy na wniosek Ministra Sprawiedliwo%ci, który w uzasadnieniu wniosku wskaza!, #e intencj" zmian wprowadzonych nowelizacj" z dnia 7 wrze%nia 2007 r. dotycz"cych prawa do nieodp!atnego przekszta!cenia by!o rozszerzenie, a nie ograniczenie uprawnie( w tym zakresie. Tymczasem zmiana polegaj"ca na dodaniu w art. 1 ustawy nowego ust. 1a spowodowa!a niezamierzone pozbawienie spó!dzielni mieszkaniowych prawa do bezp!atnego przekszta!cenia. Jako #e nie by!o to jednak zamiarem ustawodawcy, Minister Sprawiedliwo%ci postulowa! przywrócenie tego przepisu. Zaproponowana w przed!o#onym projekcie zmiana ma zatem na celu przywrócenie mo#liwo%ci nieodp!atnego przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci na rzecz spó!dzielni mieszkaniowych, w sposób jaki obowi"zywa! w brzmieniu sprzed nowelizacji ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci. Tym samym w tre%ci przepisu, jako podstaw$ ustalenia daty posiadania przez spó!dzielni$ mieszkaniow" prawa u#ytkowania wieczystego, zaproponowano dat$ pewn" 13 pa&dziernika 2005 r., czyli dzie( wej%cia w #ycie pierwotnej wersji ww. ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci. W projekcie ustawy zaproponowano równie# zmian$ polegaj"c" na dodaniu ust. 5a do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci, zgodnie z któr" przepisy tej ustawy stosuje si$ z uwzgl$dnieniem przepisów o pomocy publicznej. Zmiana ta zosta!a wprowadzona na wniosek Urz$du 8

Ochrony Konkurencji i Konsumentów i ma na celu umo#liwienie udzielania pomocy publicznej g!ównie spó!dzielniom mieszkaniowym w przypadkach, kiedy na rzecz spó!dzielni mieszkaniowej udzielane s" bonifikaty od op!at z tytu!u przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci. Zaproponowany przepis jest analogiczny do rozwi"zania przyj$tego w obowi"zuj"cym obecnie art. 10 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami, maj"cym zastosowanie w przypadkach sprzeda#y nieruchomo%ci. Proponowany przepis art. 4 projektu ustawy jest przepisem przej%ciowym. Dog!$bna analiza proponowanych regulacji wykaza!a, #e w zwi"zku ze zmian" przepisów okre%laj"cych przedmiotowy i podmiotowy zakres uchwa! w sprawie udzielania bonifikat od cen sprzedawanych nieruchomo%ci, uregulowania przepisem przej%ciowym b$d" wymaga!y sprawy

wszcz$te i niezako(czone,

prowadzone

na

podstawie

przepisów ustawy

o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci. Przypadki, w których nie s" prowadzone post$powania administracyjne, nie wymagaj" uregulowania przepisem przej%ciowym. Nale#y bowiem zauwa#y', #e uchwa!y podj$te przed dniem wej%cia w #ycie nowych regulacji zachowuj" moc, o ile s" zgodne z nowymi przepisami. Natomiast z utrwalonego orzecznictwa wynika, #e zawsze istnieje konieczno%' podj$cia nowych uchwa! w przypadkach ich niezgodno%ci z obowi"zuj"cymi przepisami. W zwi"zku z powy#szym w przed!o#onym projekcie ustawy zaproponowano przepis przej%ciowy, reguluj"cy sprawy wszcz$te i niezako(czone prowadzone na podstawie przepisów ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci.

Projekt ustawy nie jest obj$ty prawem Unii Europejskiej. Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotycz"cych sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt ustawy zosta! zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Infrastruktury. *aden podmiot nie zg!osi! zainteresowania pracami nad projektem ustawy. Projekt ustawy zosta! pozytywnie zaopiniowany przez Komisj$ Wspóln" Rz"du i Samorz"du Terytorialnego.

9

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddzia!uje akt prawny Projektowana ustawa ma znaczenie dla: 1) jednostek samorz"du terytorialnego i Skarbu Pa(stwa, 2) najemców i dzier#awców nieruchomo%ci stanowi"cych w!asno%' Skarbu Pa(stwa i jednostek samorz"du terytorialnego. 2. Konsultacje spo!eczne Niniejsza inicjatywa legislacyjna wynika bezpo%rednio z wniosków sk!adanych w tym zakresie przez organy gospodaruj"ce nieruchomo%ciami Skarbu Pa(stwa i jednostek samorz"du terytorialnego. Organy te zg!asza!y w"tpliwo%ci pojawiaj"ce si$ w praktyce stosowania przepisów art. 34 ust. 6, art. 37 ust. 4 i art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami. Z nap!ywaj"cych sygna!ów wynika, #e tre%' przepisów nieprecyzyjnie wyra#a wol$ ustawodawcy, a w odniesieniu do art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami mo#na nawet

zauwa#y', #e przepis ten jest odczytywany sprzecznie

z intencj" ustawodawcy. Problemy zg!aszane przez ww. organy potwierdzone zosta!y nap!ywaj"cymi do resortu infrastruktury sygna!ami od osób fizycznych, na których interes prawny bezpo%redni wp!yw maj" przepisy ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami (np. najemcy, dzier#awcy nieruchomo%ci lub osoby, które nabywaj" nieruchomo%ci od podmiotów publicznych). Przeprowadzona analiza zg!aszanych postulatów wykaza!a, #e s" one zasadne. Przedmiotowy projekt uwzgl$dnia postulaty ww. organów i osób. Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami oraz o zmianie ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci wraz z uzasadnieniem oraz ocen" skutków regulacji zosta! zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury. Ponadto zosta! przekazany do zaopiniowania przez: a) Komisj$ Wspóln" Rz"du i Samorz"du Terytorialnego, b) Instytut Rozwoju Miast, c) Krajow" Rad$ Notarialn", d) Europejski Instytut Nieruchomo%ci, e) Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, f) Polsk" Uni$ W!a%cicieli Nieruchomo%ci, 10

g) Polsk" Federacj$ Stowarzysze( Rzeczoznawców Maj"tkowych, h) Polskie Towarzystwo Rzeczoznawców Maj"tkowych Wskazane podmioty nie zg!osi!y uwag do projektowanych regulacji. Pozytywnie oceni!y zmiany zaproponowane w przed!o#onym projekcie ustawy wskazuj"c, i# uwzgl$dniaj" one oczekiwania organów jednostek samorz"du terytorialnego. Jednocze%nie niezale#nie od przedstawionej pozytywnej oceny projektu, Europejski Instytut Nieruchomo%ci zg!osi! potrzeb$ rozwa#enia w przysz!ych pracach legislacyjnych nad nowelizacj" ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami innych postulatów zg!aszanych przez %rodowiska zwi"zane z gospodark" nieruchomo%ciami. 3. Wp!yw regulacji na sektor finansów publicznych Zmiana zaproponowana do art. 34 ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami mo#e wp!yn"' na zwi$kszenie wp!ywów do bud#etu pa(stwa i bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. Stwarza bowiem szersze ni# dotychczas mo#liwo%ci dysponowania nieruchomo%ciami

publicznymi,

poprzez

dopuszczenie

obj$cia

trybem

sprzeda#y

bezprzetargowej nieruchomo%ci, których sprzeda# podlega!a dotychczas wy!"cznie trybowi przetargowemu. Umo#liwienie sprzeda#y bezprzetargowej takich nieruchomo%ci znacznie przy%pieszy ich sprzeda#, a tym samym spowoduje wy#sze ni# dotychczas wp!ywy do bud#etu pa(stwa i jednostek samorz"du terytorialnego. Nale#y jednak zaznaczy', #e oszacowanie tych wp!ywów nie jest mo#liwe ze wzgl$du na uznaniowy charakter proponowanej

regulacji.

Dopuszczenie

okre%lonych

nieruchomo%ci

do

sprzeda#y

bezprzetargowej uzale#nione jest bowiem od zgody organu stanowi"cego. Odnosz"c si$ do zmiany zaproponowanej w art. 2 niniejszego projektu ustawy, nale#y wskaza', #e nie spowoduje ona dodatkowych wydatków z bud#etu pa(stwa, poniewa# koszty wynikaj"ce z obowi"zku zlecania dodatkowej wyceny b$d" finansowane w ca!o%ci ze %rodka specjalnego pozostaj"cego w dyspozycji Ministra Skarbu Pa(stwa, tj. Funduszu Skarbu Pa(stwa. Zmiana zaproponowana w art. 3 pkt 3 projektu ustawy, rozszerzaj"ca art. 5 ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci, mo#e spowodowa' nieznaczne skutki finansowe. Zaproponowana zmiana umo#liwia bowiem nieodp!atne

przekszta!cenie

prawa

u#ytkowania

wieczystego

w

prawo

w!asno%ci

nieruchomo%ci na rzecz spó!dzielni mieszkaniowych, które uzyska!y to prawo: 1) w zamian na wyw!aszczenie lub przej$cie nieruchomo%ci gruntowej na rzecz Skarbu Pa(stwa na podstawie innych tytu!ów, przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo

11

2) na podstawie art. 7 dekretu o w!asno%ci i u#ytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Szacuje si$ jednak#e, #e przypadki, o których mowa w pkt 1, w skali ca!ego kraju mog!y wyst"pi' sporadycznie lub w ogóle nie mia!y miejsca. Natomiast przypadek, o którym mowa w pkt 2, dotyczy jedynie niektórych spó!dzielni mieszkaniowych na obszarze m.st. Warszawy. Jak wynika z informacji uzyskanych z Urz$du Miasta Sto!ecznego Warszawy, szacuje si$, #e proponowana regulacja mog!aby dotyczy' kilkunastu lub kilkudziesi$ciu spó!dzielni mieszkaniowych istniej"cych na obszarze Warszawy. W %wietle powy#szego nale#a!oby szacowa', #e zmiana proponowana w art. 3 pkt 3 projektu ustawy spowoduje nieznaczne skutki finansowe i b$dzie dotyczy' w szczególno%ci dochodów m.st. Warszawy. Miasto Sto!eczne Warszawa pozytywnie ocenia zaproponowan" zmian$, gdy# zgodna jest z kierunkiem dzia!a( prowadzonych przez miasto. W chwili obecnej obowi"zuje bowiem uchwa!a Rady Miasta Warszawy, na podstawie której, w przypadku przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego, ustanowionego na rzecz spó!dzielni mieszkaniowej w trybie art. 7 dekretu o w!asno%ci i u#ytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, udzielana jest 99 % bonifikata od op!aty z tytu!u przekszta!cenia prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci zabudowanej i wykorzystywanej wy!"cznie na cel mieszkaniowy (uchwa!a nr XXX/946/2008). Wobec powy#szego nale#y szacowa', #e przyj$cie propozycji art. 3 pkt 3 projektu ustawy nie wp!ynie znacz"co na bud#et samorz"dów, gdy# regulacja ta obejmie tylko niewielk" ilo%' podmiotów, w szczególno%ci zlokalizowanych na obszarze m.st. Warszawy. Ponadto ju# w chwili obecnej samorz"dy udzielaj" wysokich bonifikat z tytu!u op!at za przekszta!cenie prawa u#ytkowania wieczystego na rzecz spó!dzielni mieszkaniowych, na podstawie uchwa! rad miejskich . Nale#y równie# podkre%li', #e zmiana zaproponowana w art. 3 pkt 3 ma na celu przywrócenie zasady, która obowi"zywa!a przed dniem 1 stycznia 2008 r., czyli przed nowelizacj" dokonan" ustaw" z dnia 7 wrze%nia 2007 r. o zmianie ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1371). Zaproponowana tre%' art. 3 pkt 3, wprowadzaj"ca zmian$ do art. 5 ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci kontynuuje zatem zasad$, która obowi"zywa!a od pocz"tku obowi"zywania ustawy. Pozosta!e zaproponowane w niniejszym projekcie zmiany do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomo%ciami i ustawy o przekszta!ceniu prawa u#ytkowania wieczystego 12

w prawo w!asno%ci nieruchomo%ci nie powoduj" dodatkowych obci"#e( dla bud#etu pa(stwa i bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. Nie s" to bowiem zmiany systemowe, s" jedynie doprecyzowaniem obecnie obowi"zuj"cych regulacji w sposób zgodny z intencj" ustawodawcy. 4. Wp!yw regulacji na rynek pracy Wprowadzenie proponowanych zmian nie wywo!a skutków na rynku pracy. 5. Wp!yw regulacji na konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%', w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw Na skutek zaproponowanych zmian nie przewiduje si$ zmian w zakresie konkurencyjno%ci gospodarki i przedsi$biorczo%ci. 6. Wp!yw regulacji na sytuacj$ i rozwój regionów Nie przewiduje si$ znacz"cych skutków dla rozwoju regionalnego, chocia# zdyscyplinowanie obrotu nieruchomo%ciami i doprecyzowanie zasad gospodarowania mieniem jednostek samorz"du terytorialnego oraz Skarbu Pa(stwa niew"tpliwie b$dzie sprzyja' rozwojowi regionalnemu. 7. Zgodno%' z prawem Unii Europejskiej. Projektowana regulacja nie jest obj$ta prawem Unii Europejskiej.

13

03/44rch

14

+) URZĄD KOMITETU II\TEGRACJT EUROPEJSKIEJ SEKRETARZ KOMITETU INTEGRAC JI EUROPEJSKIEJ SEKRETARZ STANU Mikoł aj Dowgielewicz Min.MD/TĄ 6 rcgtr,ptp, Warszawa, dnia)jmarca 2009 r,

Pan Maciej Berek Sekretarz Radv MinistrÓw

opinia o zgodnoś ciz prawem Unii Europejskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarcenieruchomoś ciamioraz o zmianie innych ustaw,wyra ona na podstawie art. 9 pkt 3 w rwią zku z art. f ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie lntegracji Europejskiej (Dz. U. Nr 106' poz. 494, z pÓź n. zm.) przez Sekretarza Komitetu Integracji Europej skiej Mikoł aj a Dowgielewicza.

Szą nownvP anie Ministrze, W zwiąku Z przedł ozonymprojektem (RM-10-26-09 nowy tekst). ponvalam sobie wyrazic następują cą opinię:

t jest Projekt ustawy nie sprzecznyz prawem Unii Europejskiej.

Z powa anienl,

Do uprzejmejwiadomoś ci: Pan Cezary Grabarczyk - Minister Infrastruktury

-03-2,l 2009

llł aU!

l,.,(l