Druk nr 1862 Warszawa, 3 kwietnia 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu ni"ej podpisani pos!owie wnosz# projekt ustawy:
-o zmianie ustawy o partiach politycznych, ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upowa"niamy pana pos!a Witolda Gintowt-Dziewa!towskiego. (-) Romuald Ajchler; (-) Bartosz Ar!ukowicz; (-) Tomasz Garbowski; (-) Witold Gintowt-Dziewa!towski; (-) Henryk Go!$biewski; (-) Tadeusz Iwi%ski; (-) Tomasz Kami%ski; (-) Jan Kochanowski; (-) Janusz Kraso%; (-) Zbigniew Matuszczak; (-) Krzysztof Matyjaszczyk; (-) Henryk Milcarz; (-) Grzegorz Pisalski; (-) Joanna Senyszyn; (-) Stanis!aw Stec; (-) El"bieta Streker-Dembi%ska; (-) Jolanta Szymanek-Deresz; (-) Tadeusz Tomaszewski; (-) Stanis!aw Wzi#tek; (-) Janusz Zemke.
Projekt
USTAWA z dnia 2009 r. o zmianie ustawy o partiach politycznych, ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw Art. 1 W ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. Nr 79, poz. 857 z pó&n. zm.) wprowadza si$ nast$puj#ce zmiany: 1) w art. 28 dodaje si$ ust. 7 w brzmieniu: „7. 'rodki finansowe pochodz#ce z subwencji, w tym tak"e pozyskane w sposób okre(lony w art. 24 ust 4 punkt 1 i 2, mog# by) wykorzystywane na p!atne reklamy i audycje telewizyjne lub radiowe partii politycznych oraz na p!atne og!oszenia i reklamy prasowe tylko i wy!#cznie za po(rednictwem Funduszu Wyborczego partii politycznej i na zasadach okre(lonych dla wydatkowania (rodków z tego funduszu. 'rodki te nie mog# by) tak"e przeznaczane na propagowanie statutowej dzia!alno(ci partii za pomoc# plakatów i hase!, których powierzchnia przekracza 2 m2.”; 2) w art. 29: a) dodaje si$ ust. 1a w brzmieniu: „1a. W 2009 roku i 2010 roku wysoko() rocznej subwencji, o której mowa w art. 28, dla danej partii politycznej albo koalicji wyborczej ustala si$ na zasadzie stopniowej degresji proporcjonalnie do !#cznej liczby g!osów wa"nych oddanych na listy okr$gowe kandydatów na pos!ów tej partii albo koalicji wyborczej, w rozbiciu na liczby g!osów odpowiadaj#ce poszczególnym przedzia!om okre(lonym w procentach, wed!ug nast$puj#cego wzoru: S = W 1 x M 1 + W2 x M 2 + W3 x M 3 + W 4 x M 4 + W 5 x M 5 + W 6 x M 6
gdzie poszczególne symbole oznaczaj#: S - kwot$ rocznej subwencji, W1-6 - liczby g!osów kolejno obliczane dla ka"dego wiersza poni"szej tabeli, podane odr$bnie w wyniku rozbicia !#cznej liczby g!osów wa"nych oddanych w skali kraju !#cznie na listy okr$gowe kandydatów na pos!ów danej partii politycznej albo koalicji wy-
M1-6
borczej, odpowiednio do wyznaczonego w procentach przedzia!u, - wysoko() kwoty w z!otych dla kolejnych wierszy poni"szej tabeli:
Wiersz
G!osy wa"ne oddane w ca!ym kraju !#cznie na Wysoko() kwoty za listy okr$gowe kandydatów na pos!ów danej jeden g!os (M) partii politycznej albo koalicji wyborczej w rozbiciu odpowiednio dla ka"dego przedzia!u Procent Liczba g!osów (W)
1 2 3 4 5 6
do 5% Powy"ej 5% do 10% Powy"ej 10% do 15% Powy"ej 15% do 20% Powy"ej 20% do 30% Powy"ej 30%
10 z!otych 7 z!otych 50 groszy 6 z!otych 50 groszy 1 z!oty 50 groszy 25 groszy
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Roczna subwencja, w kwocie ustalonej na podstawie ust. 1-2 i art. 28, jest ka"dego roku w okresie kadencji Sejmu wyp!acana danej partii politycznej w czterech równych kwartalnych ratach, z zastrze"eniem art. 32.”; c) w ust. 6 wyrazy „o których mowa w ust. 1” zast$puje si$ wyrazami „o których mowa w ust. 1 i 2” 3) art. 30 ust. 3 i 4 otrzymuj# brzmienie: „3. Partia polityczna, która otrzymuje subwencj$, przekazuje od 10 do 20% subwencji na Fundusz Ekspercki. 4. 'rodki finansowe zgromadzone w ramach Funduszu Eksperckiego mog# by) wykorzystywane na finansowanie ekspertyz prawnych, politycznych, socjologicznych i spo!eczno-ekonomicznych. Finansowanie ekspertyz mo"e odbywa) si$ drog# umów i porozumie% zawieranych przez parti$ polityczn# z wyspecjalizowanymi organizacjami oraz instytucjami. 'rodki Funduszu Eksperckiego mog# by) równie" przeznaczone na finansowanie dzia!alno(ci wydawniczo-edukacyjnej zwi#zanej z dzia!alno(ci# statutow# partii politycznej.”. Art. 2 W ustawie z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360 ze zm.) dodaje si$ art. 89 ust. 3 w brzmieniu: „3. Zabrania si$ umieszczania plakatów i hase! wyborczych o powierzchni wi$kszej ni" 2 m2.”.
Art. 3 W ustawie z dnia 27 wrze(nia 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544 z pó&n. zm.) art. 78a otrzymuje brzmienie: „Art. 78a. Materia!y wyborcze powinny zawiera) wyra&ne oznaczenia od kogo pochodz#. Zabrania si$ umieszczania plakatów i hase! wyborczych o powierzchni wi$kszej ni" 2 m2.”. Art. 4 W ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików i województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 z pó&n. zm.) w art. 70 dodaje si$ ust. 3 w brzmieniu: „3. Zabrania si$ umieszczania plakatów i hase! wyborczych o powierzchni wi$kszej ni" 2 m2.”. Art. 5 Dodany niniejsz# nowelizacj# przepis art. 28 ust. 7 ustawy, o której mowa w art. 1, nie narusza postanowie% umów zawartych przez parti$ polityczn# przed dniem wej(cia w "ycie niniejszej ustawy do czasu ich wyga(ni$cia. Art. 6 Ustawa wchodzi w "ycie z dniem og!oszenia.
Uzasadnienie Przed!o"ony projekt ustawy ma charakter incydentalny. Wychodzi naprzeciw toczonej dyskusji o potrzebach oszcz$dno(ci bud"etowych w reakcji na kryzys finansowy. Partie polityczne nie mog# pozosta) zwolnione z obowi#zku oszcz$dzania. Jednocze(nie nie mo"na ca!kowicie zlikwidowa), czy te" zawiesi) finansowania partii politycznych ze (rodków publicznych. Takie dzia!anie os!abia!oby podstawy demokratycznych procedur i jednocze(nie grozi!oby powrotem do zjawisk kapitalizmu politycznego i politycznej korupcji. W przesz!o(ci wyst#pi!a ju" raz potrzeba ograniczenia wielko(ci (rodków publicznych przekazywanych partiom politycznym. W 2001 roku Sejm RP na wniosek rz#du przyj#! ustaw$ czasowo zmniejszaj#c# subwencj$ przeznaczana na finansowanie partii. Zaproponowana w art. 1 pkt 1 zmiana odwo!uje si$ do tamtej regulacji. Intencj# by!o zapewnienie progresywnej skali zmian w finansowaniu, tak, aby partie otrzymuj#ce ni"sze subwencje traci!y proporcjonalnie mniej (rodków. Zasada ta pozwoli zapewni) wszystkim obj$tym finansowaniem partiom odpowiednie (rodki na dzia!alno(), jednocze(nie pozostawia b$d#ce konsekwencj# wyniku wyborczego, zró"nicowanie w finansowaniu poszczególnych partii. Dla zachowania w!a(ciwych proporcji konieczne okaza!o si$ wprowadzenie w miejsce przedzia!u procentowego obejmuj#cego g!osy powy"ej 10% do 20%, dwóch nowych przedzia!ów procentowych: powy"ej 10% do 15% oraz powy"ej 15% do 20%. Przy zastosowaniu kwot zaproponowanych w nowej tabeli w latach 2009 i 2010 poszczególne partie otrzymywa!yby: Polskie Stronnictwo Ludowe - 93% dotychczasowych (rodków, koalicja Lewica i Demokraci - 89%, Prawo i Sprawiedliwo() - 59%, Platforma Obywatelska - 56%. Rocznie bud"et pa%stwa zaoszcz$dzi!by na tej zmianie ponad 34 miliony 100 tysi$cy z!otych. Koszty bud"etowe subwencjonowania partii zmniejszy!oby si$ z blisko 107 milionów z!otych do niespe!na 73 milionów, tj. o ponad 30%. Jednocze(nie nowelizacja wprowadza dodatkowe, nie incydentalne, rygory zwi#zane z wydatkowaniem przez partie polityczne (rodków pochodz#cych z subwencji bud"etowych. Art. 1 punkt 2 wprowadza zasad$, i" (rodki finansowe pochodz#ce z subwencji mog# by) przeznaczana na p!atne reklamy i audycje telewizyjne lub radiowe partii politycznych oraz na p!atne og!oszenia i reklamy prasowe tylko i wy!#cznie za po(rednictwem Funduszu Wyborczego partii politycznej i na zasadach okre(lonych dla wydatkowania (rodków z tego funduszu. Oznacza to, i" przed rozpisaniem wyborów i uruchomieniem kalendarza wyborczego, partie mog# prowadzi) tego tupu dzia!alno() tylko wtedy, gdy finansowana b$dzie z innych &róde! ni" subwencja bud"etowa lub (rodki po(rednio z niej pochodz#ce, a uzyskane z lokat, oprocentowania rachunków oraz obrotu obligacjami lub bonami skarbowymi Skarbu Pa%stwa. Je(li obecnie która( z partii wykorzystuje (rodki z subwencji na tego typu dzia!alno(), to nie narusza!aby tej ustawy do czasu wyga(ni$cia ju" zawartych umów. Wprowadza si$ tak"e zakaz propagowania dzia!alno(ci partii politycznej za pomoc# plakatów i hase! o powierzchni wi$kszej ni" 2 m2. Zakaz ten dotyczy tak"e czasu kampanii wyborczych, czemu s!u"# zmiany zaproponowane w art. 1 pkt 1, art. 2, art. 3 i art. 4 projektu. W art. 1 pkt 3 proponuje si$ zamiany w dystrybucji (rodków Funduszu Wyborczego partii politycznej. Proponuje si$ zwi$kszenie odpisu z otrzymywanej subwencji na rzecz Funduszu Eksperckiego do kwot stanowi#cych od 10% do 20% otrzymywanej subwencji. Po drugie, proponuje si$, aby wykorzystywanie (rodków z Funduszu Eksperckiego mog!o odbywa) si$ na podstawie porozumie% lub umów z wyspecjalizowanymi organizacjami i instytucjami. Ta zmiana ma na celu pomoc w powstawaniu i rozwoju o(rodków anali-
tycznych i prognostycznych, tzw. think-tanków a w konsekwencji podnie() poziom przygotowania partii do funkcji, które powinny spe!nia) w demokratycznym pa%stwie. Wej(cie w "ycie proponowanych zmian nie spowoduje dodatkowych wydatków dla bud"etu pa%stwa, natomiast wprost przeciwnie przyniesie znaczne oszcz$dno(ci. Projekt nie zosta! poddany konsultacjom, o których mowa w art. 34 ust. 3 Regulaminu Sejmu RP. Przedk!adany zakres nowelizacji nie jest obj$ty prawem Unii Europejskiej.
-.I*
ffi' BAS.WAL.739109
Warszar.va, 3 kwietnia 2009 r.
Pan Bronisł awKomorowski Marszał ekSejmu RzeczvpospolitejPolskiej Op i n i a p r a wn a rr, sprarvie zgodnoś ciz prawem Unii Europejskiej poselskiegoprojektu ustawy o zmianie ustawy o partiach polify*cznr.ch, ustarvv o rvyborze Prezydenta RzeczypospolitejPolskiej, ustawy - Ordynacja rvyborcza do Sejmu RzeczypospolitejPolskiej i Senatu Rzeczypospolitejpolskiej oraz ustawy _ Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików rt'ojewództrv (przedstarvicie|rvnioskodawców: poseł witold Gintowt. Dziewaltowski) Na podstaw.ie art' 3.ł ust. 9 uchwał ySejmu Rzecz1pospolite.j Polskiej z dnia 30 llpca 1992 roku - Regulamin Sejmu Rzecz.vpospolitej jednolity: (tekst Polskiej \.{onitorpolski z 2002r.' Nr 23, poz. 398, ze znrianami)sporzą dzasię następują cą opinię:
l. Przedmiot projektu ustarvy Projekt przewidujezmianę usta\Ą': Z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych(Dz. U. Nr 79. poz. 857,ze zmianami),z, dn\alf kwietnia2001r. - Ordy'nacja u1-borcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej(Dz. LI.2f007 r. Nr 190,poz. 1360,zezmtanantt).2 polskiej (Dz. dnia 27 wrzesnia 1990 r. o rvr.'borze Prezl'dentaRzecz-vpospolitej U' z 2000 r. Nr.ł 7, poz. 544, ze zmianami)oraz z dnia 16 lipca 1998 r' _ ordynacja rtr borcza do rad gmin. rad porviatórt.i sejnrikórt.r,vojerr'ództlv (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1541, ze zmianami).Zmiany doty'czązasad wykorzystl'rt'aniaś rodkórvtinansorł -vch pochodzą cy'chz subrł .encjiz bud etu państ."va na propagowaniestatutorvejdział alnoś partii ci polity'czny'ch(zakazu.1e się promocji pańii politycznych za pomocą plakatów i haseł o porvierzchni przekraczają cej2 m,) oraz zasad ustalanialtysokoś cirocznej subwencji dla danejpartii politycznejalbo koalicji wyborczej. Projekt zarvieraprzepis przejś ciowy. Proptlnowanausta\\alna wejś ćrv zyciez dnienrogł oszenia. 2. Stan prawa Unii Europejskiejrv materiiobję tejprojektem Pralł 'o Lrnii Europejskiej nie zawiera przepisÓrv regulują c-vch zagadnieniabędą ceprzednliotemprojektuustauY.
Bluro Ana |f se|mov!rych Kance|a|||se]mu . u| zagólna 3 Óc.441 Warsza.,va. lel {22)62l 09 ;l
694 17 27' 1ak5(22) 694 18 65 ' w\^av bas se|ń oov oi
I
3. Analiza przepisórt'projektu pod ką tem usta|onegostanu pralva Unii Europejskiej Przepisy projektunie nalezą do materiiregulacjiprarvaLIE. 4. Konkluzja Przedmiotprojektuusta\\)o zmianie ustawJo paniach politycznlch. ustaqy o rvy-borzePrez-vdenta RzeczypospolitejPolskiej, ustaBy - Ordynacja u'yborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz usta\ĄY- ordynacja w-vborczado rad gmin, rad potł 'iatórt.i sejmikórvrvojeu'ództrvnie jest objętyprawemUnii Europejskiej.
Sp or : ąd: i ł ' Ze sp ó ł P ruu,a Eu r op ejs ki ego i Mi ędzvnar o dou,ego Akceptol'al..Ę rektor Biura Ana]iz Seimou.vch
Y,ątlt,u,Qł ,,, In lł llu--...,-Michał Królikowski
Desk,vptorybazy REX: Unia Europejska,projekt ustaqr, samorzad terytorialny,\wbor)-, Prezvdent'Sejm, Senat,budŹetpaństrva'reklama
..L BAS.WAL-739i09
Warszarva,3 kn'ietnia2009 r. Pan BronistawKomororvski lvIarszał ek Sejmu Rzeczl'pospolitejPolskiej
Opinia prawna rv sprawie stwierdzenia- rv trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu - czv posclskiprojekt ustawy o Zmianieustawyo partiach poliĘ cznych,usta}vyo rvyborze Prerydenta Rzeczypospolitej Polskiej. ustarvv - Ordl'nacja rvyborcza do Sejmu Rzecrypospolitej Polskiej i Senatu Rzecz.vpospolitej Polskiej oraz usta}vy_ ordynacja w.vborczado rad gmin' rad port.iatówi sejmikórv wojewódzhv (przedstawiciel lt'nioskodarvcórt': poseł wito|d jest projektem ustalr'ylvykonują cej prarvo Unii Gintowt-Dziewaltorł .ski) E uropejskiej Projekt przeu.idujezmianę usta\ł ':Z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach (Dz. U. Nr 79, poz. 857, ze zmianami),z dnia lf kr.vietnia polit,u-cznych 2001 r. - Ordynacja rv,vborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzecz.vpospolitej Polskiej(Dz. U. z200.7r. Nr l90, poz. l3ó0, ze zmianami).z dnia 27 lvrześ nia1990 r. o r''yborzePrezYdentaRzecz,vpospolitej Polskie.i(Dz. U. z 2000 r. Nr 47, poz- -544.ze zmianami)oraz z dn\a 1ó lipca 1998 r. (Dz' ord1'nacjarr1'borczado rad gmin, rad port,iatórt'i sejrnikórvwojeu,.ództll' U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547, ze zrnianami).Zmiany dot1.czązasad r,i1'korzvstyrvania pochodzą c1'chz sub.'r.encji Z bud etu ś rodkówfi p615g''v.vch paristrt'a na propagowanieStatuto\\.ej dział ał r-rośpańii ci polityczn.vch(zakazuje się prornocji panii polit}'czn.vchza pomocą plakatów,i haseł o powierzchni przekaczają cej ? m".1oraz zasad ustalania rł ysokoś cirocznej subrvencjidla danejpartii politycznejalbo koalicji wvborczej. Przedmiotprojektuustawynie jest objętyprawemUnii Europejskiej. Projekt ustawy o zmianie ustaw\/o partiach politycznych, ustaw,^v o w-vborzePrez1''denta RzeczypospolitejPolskiej, usta\ĄY- ordynacja wryborcza do Sejmu RzeczypospolitejPolskiej i Senatu RzeczypospolitejPolskiej oraz usla\\J _ ord1'nacja ur borcza do rad gmin. rad portiatóu' i sejmikóu r,t'ojervództw nie jest projektem ustawy rv1'konują cejprawo Unii Europejskie.1' Spo rządził ' Zesp ół P r aw,a Europ ejskiego i lvIiędzynarodowego A kceoto lyał .,tl,\rektor B iur a A nal iz Sei mowvah
w'tffi.,|,l/<.^^--.-._---
B | u r oA n a l l f s e l m o w - v cKha n c e | a l isi e l m u . U l Z a g o l n a3 0 0 . ó4 1W a r s f a w a . | e ) | 2 2 )6 2 1 0 9 7 1 6 9 4 1 7 2 7 . | a k s ( 2 2 )6 9 4 1 8 6 5 . $ . $ . w b a s Śe | m ' g o v p l