1700

Druk nr 1700 Warszawa, 11 lutego 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-9-09 Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy

-

o zmianie ustawy o obj!ciu por!czeniami Skarbu Pa"stwa sp#aty niektórych kredytów mieszkaniowych.

W za!"czeniu przedstawiam tak#e opini$ proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.

dotycz"c"

zgodno%ci

Ponadto uprzejmie informuj$, #e do prezentowania stanowiska Rz"du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa#niony Minister Finansów.

(-) Donald Tusk

Projekt USTAWA z dnia

o zmianie ustawy o obj$ciu por$czeniami Skarbu Pa&stwa sp!aty niektórych kredytów mieszkaniowych

Art. 1. W ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. o obj$ciu por$czeniami Skarbu Pa&stwa sp!aty niektórych kredytów mieszkaniowych (Dz. U. Nr 122, poz.1310 oraz z 2003 r. Nr 139, poz. 1325) w art. 5 po ust. 1 dodaje si$ ust. 1a i 1b w brzmieniu: „1a. Minister, w imieniu Skarbu Pa&stwa, w przypadkach uzasadnionych wzgl$dami spo!ecznymi lub gospodarczymi, w szczególno%ci mo#liwo%ciami p!atniczymi kredytobiorców oraz uzasadnionym interesem Skarbu Pa&stwa, na wniosek kredytobiorcy, mo#e zawiera' z kredytobiorcami umowy odroczenia, roz!o#enia na raty lub umorzenia ca!o%ci lub cz$%ci zad!u#enia wobec Skarbu Pa&stwa z tytu!u wykonania umowy por$czenia. 1b. Minister, w imieniu Skarbu Pa&stwa, w przypadkach gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, #e w post$powaniu egzekucyjnym nie uzyska si$ kwoty wy#szej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej nale#no%ci lub post$powanie egzekucyjne okaza!o si$ nieskuteczne, mo#e umorzy' ca!o%' lub cz$%' zad!u#enia wobec Skarbu Pa&stwa z tytu!u wykonania umowy por$czenia.”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w #ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.

19/02/BS

UZASADNIENIE

Wykonuj"c ustaw$ z dnia 29 listopada 2000 r. o obj$ciu por$czeniami Skarbu Pa&stwa sp!aty niektórych kredytów mieszkaniowych, Skarb Pa&stwa zawar! umowy por$czenia z bankami PKO BP S.A. i BG( S.A., na podstawie których wykonuje zobowi"zania por$czyciela wobec Banku PKO BP S.A. Wykonuj"c %wiadczenie por$czyciela, Skarb Pa&stwa wst$puje w prawa zaspokojonego wierzyciela (banku), nabywaj"c wierzytelno%ci wobec spó!dzielni, za które zosta!y dokonane wyp!aty. Zgodnie z aktualn" tre%ci" art. 5 ust. 1 ustawy Minister Finansów, w imieniu Skarbu Pa&stwa, podejmuje dzia!ania zmierzaj"ce do odzyskania zad!u#enia kredytobiorców wobec Skarbu Pa&stwa z tytu!u wykonania umów por$czenia, co w praktyce oznacza konieczno%' wszczynania post$powa& egzekucyjnych (na podstawie ustawy mog" czyni' to upowa#nione banki) i uniemo#liwia umorzenie lub nawet roz!o#enie na raty wierzytelno%ci przys!uguj"cych Skarbowi Pa&stwa. Propozycja nowelizacji polega na dodaniu przepisu (ust. 1a), w którym wprost zawarta by!aby mo#liwo%' zawierania ze spó!dzielniami, b$d"cymi d!u#nikami Skarbu Pa&stwa z tytu!u wykonania por$czenia, umów odroczenia, roz!o#enia na raty lub umorzenia ca!o%ci lub cz$%ci zad!u#enia. Zawarcie takiej umowy odbywa!oby si$ na wniosek d!u#nika i mo#liwe by!oby w przypadkach uzasadnionych wzgl$dami spo!ecznymi lub gospodarczymi, w szczególno%ci mo#liwo%ciami p!atniczymi d!u#nika oraz uzasadnionym interesem Skarbu Pa&stwa. Jak wykaza!a kilkuletnia praktyka stosowania ustawy, obowi"zek prowadzenia jedynie dzia!a& egzekucyjnych wobec spó!dzielni nie stwarza mo#liwo%ci ewentualnego unikni$cia dokonywania przez Ministra Finansów wyp!at znacznych kwot z tytu!u umowy por$czenia, w sytuacjach gdy ju# wymagalne raty kredytu zosta!y sp!acone przez Skarb Pa&stwa z por$czenia. Dzieje si$ tak szczególnie w przypadku, kiedy d!u#nik jest gotowy przeprowadzi' dzia!ania restrukturyzacyjne, maj"ce na celu popraw$ w przysz!o%ci jego kondycji finansowej, a w konsekwencji popraw$ sp!acalno%ci kredytu. Ustawowo na!o#ony na Ministra Finansów obowi"zek prowadzenia egzekucji wymagalnych wierzytelno%ci Skarbu Pa&stwa

stanowi

w

tej

sytuacji

powa#ne

zagro#enie

dla

powodzenia

dzia!a&

restrukturyzacyjnych, a cz$sto mo#e by' bezpo%redni" przyczyn" ich niepowodzenia i konieczno%ci og!oszenia upad!o%ci/likwidacji d!u#nika.

W tej sytuacji wierzyciel – Skarb Pa&stwa mo#e ponie%' bezpo%redni" strat$ poprzez konieczno%' dalszej sp!aty kredytu lub ca!kowit", jednorazow" sp!at$ wypowiedzianego kredytu na podstawie udzielonego por$czenia. Cz$%ciowe b"d) nawet ca!kowite umorzenie wymagalnej wierzytelno%ci Skarbu Pa&stwa przy jednoczesnym terminowym obs!ugiwaniu przez spó!dzielni$ pozosta!ej sp!aty kredytu (rat zapadalnych kredytu od chwili roz!o#enia na raty/odroczenia/umorzenia) pozwoli na osi"gni$cie celu, jakim jest zmniejszenie ryzyka dokonania przez Skarb Pa&stwa wyp!at z tytu!u por$czenia. Ponadto nale#y mie' na uwadze, i# og!oszenie upad!o%ci w znacznym stopniu mo#e utrudni', a wr$cz uniemo#liwi' odzyskanie zap!aconych przez Skarb Pa&stwa kwot z tytu!u wykonania por$czenia i wst"pienia w prawa zaspokojonego wierzyciela. Przy za!o#eniu, #e wraz z zawarciem umowy ze spó!dzielni", na mocy której nast"pi roz!o#enie zad!u#enia na raty (odroczenie) lub jego umorzenie, spó!dzielnia podejmie obs!ug$ bie#"cych rat kredytu, uzasadnionym interesem Skarbu Pa&stwa, wynikaj"cym z zawarcia takiej umowy, b$dzie zwi$kszenie szans na unikni$cie dalszych wyp!at z tytu!u por$czenia, które mog" znacznie przekroczy' wysoko%' kwot b$d"cych przedmiotem roz!o#enia/odroczenia/umorzenia. Przy okre%laniu warunków umów zawieranych przez Skarb Pa&stwa w ka#dym przypadku konieczne b$dzie przeprowadzenie analizy finansowo-ekonomicznej spó!dzielni wskazuj"cej na jej mo#liwo%ci p!atnicze. Obecnie, z tytu!u wykonania por$czenia, Skarb Pa&stwa jest wierzycielem wobec 11 spó!dzielni, z których cz$%' jest w upad!o%ci albo w likwidacji. Ministerstwo Finansów zak!ada wi$c, #e znowelizowane przepisy mia!yby zastosowanie do pojedynczych przypadków. D!ug poszczególnych spó!dzielni, które mog!yby by' obj$te dzia!aniem nowych przepisów, kszta!tuje si$ na poziomie kilkuset tysi$cy. Z kolei niewymagalne zad!u#enie tych spó!dzielni, potencjalnie obci"#aj"ce Skarb Pa&stwa, kszta!tuje si$ na poziomie kilku milionów z!otych. Kwoty te w przypadku konieczno%ci og!oszenia upad!o%ci musia!yby by' pokryte z tytu!u por$czenia Skarbu Pa&stwa. Wej%cie w #ycie nowelizacji spowoduje powstanie korzy%ci równie# po stronie spó!dzielni, b$d"cych d!u#nikami Skarbu Pa&stwa, w postaci mo#liwo%ci okre%lenia klarownej sytuacji prawnej i finansowej, a w szczególno%ci unikni$cia uci"#liwo%ci i kosztów post$powa& egzekucyjnych i niebezpiecze&stwa og!oszenia upad!o%ci. W uzasadnionych przypadkach spó!dzielnia b$dzie mog!a uzyska' wymierne korzy%ci finansowe w postaci umorzenia jej d!ugów wobec Skarbu Pa&stwa.

2

Propozycja nowelizacji polegaj"ca na dodaniu przepisu ust. 1b daje formalnoprawn" podstaw$ Ministrowi Finansów do umarzania (zdejmowania z ewidencji) wierzytelno%ci istniej"cych w stosunku do podmiotów, których sytuacja ekonomiczna nie rokuje sp!aty d!ugów z uwagi na uzasadnione przypuszczenie, #e w post$powaniu egzekucyjnym nie uzyska si$ kwoty wy#szej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej nale#no%ci lub post$powanie egzekucyjne okaza!o si$ nieskuteczne. Zapis ten stanowi dodatkow" w stosunku do przepisu ust. 1a mo#liwo%' umorzenia przez Ministra Finansów wierzytelno%ci ww. podmiotów. Fakt, #e beneficjentem dzia!a&, prowadzonych na mocy znowelizowanej ustawy, b$dzie spó!dzielnia mieszkaniowa, nie jest elementem wystarczaj"cym dla stwierdzenia, #e nie mamy do czynienia z pomoc" publiczn" (czy to udzielon" w ramach pomocy de minimis, czy te# w ramach pomocy na restrukturyzacj$ podmiotów znajduj"cych si$ w trudnej sytuacji ekonomicznej). W zwi"zku z tym stanowiskiem, ka#dy przypadek zawarcia umowy pomi$dzy Skarbem Pa&stwa i d!u#nikiem b$dzie musia! by' oceniony przez pryzmat przepisów o udzielaniu pomocy publicznej dla przedsi$biorców. Przedmiotowej oceny b$dzie dokonywa! Minister Finansów jako organ reprezentuj"cy Skarb Pa&stwa, który zawar! ww. umowy por$czenia z bankami PKO BP S.A. i BG( S.A.

3

OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)

1. Podmioty obj$te projektowan" regulacj" Projektowana zmiana ustawy oddzia!uje na spó!dzielnie mieszkaniowe, b$d"ce d!u#nikami Skarbu Pa&stwa z tytu!u wykonania por$cze& udzielonych na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o obj$ciu por$czeniami Skarbu Pa&stwa sp!aty niektórych kredytów mieszkaniowych (Dz. U. Nr 122, poz.1310, z pó)n. zm.). 2. Konsultacje spo!eczne / wyniki przeprowadzonych konsultacji W ramach konsultacji projekt nowelizacji ustawy przes!ano do banków PKO BP S.A. i BG( S.A. – beneficjentów por$czenia udzielonego na mocy ww. ustawy – oraz do Krajowej Rady Spó!dzielczej. Podmioty te nie wnios!y uwag do projektu nowelizacji ustawy. Projekt ustawy, stosownie do przepisu art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia!alno%ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), zosta! udost$pniony w Biuletynie Informacji Publicznej. Nie zg!oszono zainteresowania pracami nad ustaw". 3. Wp!yw regulacji na: a) sektor finansów publicznych, w tym bud#et pa&stwa i bud#ety jednostek samorz"du terytorialnego Wej%cie w #ycie ustawy nie spowoduje powstania dodatkowych kosztów dla bud#etu pa&stwa oraz bud#etów jednostek samorz"du terytorialnego. Zastosowanie rozwi"za& zawartych w ustawie b$dzie mie' wp!yw na dochody bud#etu pa&stwa. Na dzie& 30.06.2008 r. Skarb Pa&stwa posiada wierzytelno%ci wobec 11 spó!dzielni. Wierzytelno%ci te wynosz" w sumie ok. 36,7 mln z!. Dzia!ania na podstawie art. 1 ust. 1a na dzie& dzisiejszy mog!yby by' prowadzone wobec dwóch spó!dzielni, których zad!u#enie wynosi ok. 1,3 mln z!. Nale#y mie' jednak na uwadze, i# nawet gdyby wobec tych spó!dzielni umorzono ca!o%' zad!u#enia wobec Skarbu Pa&stwa, na skutek zawartych umów, Skarb Pa&stwa zmniejsza ryzyko konieczno%ci

dokonania

wydatków

bud#etowych

(sp!aty

zobowi"za&

jeszcze

niewymagalnych) z tytu!u wykonania umowy por$czenia wobec tych podmiotów. Dzia!ania na podstawie art. 1 ust. 1b, zak!adaj"c i# w prowadzonych obecnie wobec tych podmiotów post$powaniach egzekucyjnych lub upad!o%ciowych nie nast"pi!oby odzyskanie #adnych %rodków, prowadzi!oby do umorze& w wysoko%ci ok. 35,4 mln z!. Nale#y mie'

4

jednak na uwadze, i# by!aby to w zasadzie czynno%' techniczna polegaj"ca na zdj$ciu z ewidencji wierzytelno%ci nie%ci"galnych. b) rynek pracy, konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%', w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw, oraz sytuacj$ i rozwój regionalny Wej%cie w #ycie ustawy nie ma wp!ywu na rynek pracy, konkurencyjno%' gospodarki i przedsi$biorczo%', w tym na funkcjonowanie przedsi$biorstw, oraz sytuacj$ i rozwój regionalny. 4. *ród!a finansowania Brak kosztów dla bud#etu pa&stwa. 5. Wst$pna ocena zgodno%ci z prawem Unii Europejskiej Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

20/02/BS

5

ffi

)

URZĄD KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ SEKRETARZ KOMITETU INTEGRACJIEUROPEJSKIEJ SEKRETARZ STANU Mikoloj Dowgielawicz Min.tvto/{{{ 12009 tDp-ar Warszawa, dnia ]1]r, stycznia 2009 r. Pan Maciej llerek Selirttan ii.ady l\{inisii.ólv opinia o zgodnoś ciz prawem Unii Europejskiej projektu usla||'.yo zn,ianie usrow! o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa splary niektórych kredytów ntiesz*nnitlwych,wyraź ,onana podstawie art.9 pkt 3 w zwią zku z art. 2 ust. l pkt 2 i ust.2 pkt 2a usta}rTz dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej (Dz. U. nr 10ó, poz' 494) przez Sekretarza Komitetu Intcgracji Europejskiej,Mikolaja Dowgielewicza. Szanov,nyPanie Min istrze, W zwią zku z przedstawionym projektemustał 1 (pisnronr RM-l0-9.09), pozwa|amsobie wyrazićnastę pują cą opinię : Zarvieranena podstawieprojekttrustarvyutnorvyodroczenia,rozlo eniana raty Iubumorzenia cał oś cilub czę ś cizadł u erria wobec Skarbu Patistwa'mogą spehiać kryteriaponrocy publicznej, niezgodnejze wspólnym rynkienr'okreś lone w art' 87 tlst' l Traktalu ustanawiają cego Wspó|notę EuropejskąW . zwią zkuz powyŹ szytn'przedpodję cienrka dcjkonkretncjdecyzji o zawarciuumowy o odroczeniu,rozł o enitr na raĘ lub umorzeniuwierzyelnoś ciSkarbu Państwa w stosunkudo indywidualnegokredytobiorcy,konieczne bę dzie przeprowadzenieanalizy, czy decyzja taka nle bę dzie prowadzićdo udzieleniaponrocy publiczne.i.W takirn prz.ypadkuniezbę dnebę dzie'albo dokonanienotyfikacjiKomisji Europejskiejp|anów udzie|eniatakiej pomocy, albo udzielenie1e.1 w zgodzicz warunkatniudzielaniaponrocyw ratnach*rył ą czeli blokowychlub polnocyde rnlnł nls. W konk|uzji pozwa|am sobie stwierdzić ,

c projckt ustaw! o ptionie

ustawy o ohjęciu

poręczeniami Sklrbu Państwu spluĘ , niehtó4,ch kred1:1jn,mieszkoniow,ychjest Zgodny Z praw€ m Unii Europejskicj z zaslrzę cniempowy szcjuwagi.

Do rviadomoś ci: Pan Jacekl)orninik PodsekretarzStanu MinisterstwoFinansów

Polskiej

Tł oczono z polecenia Marszał ka Skierowano do druku

li1)ł '

z'ł + . 22voy AT

2009r.

.r_

W