12 Module 02c Training Aids_b&w

Module 3

408

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

3. Ang pagpapaaral sa anak na babae ay sayang lamang sa kadahilanang sila ay mag-aasawa lang.

2. Ang babae ay nababagay lamang sa mga kurso na may kaugnayan sa mga gawaingbahay at pagsuporta sa mga kalalakihan.

EDUCATION 1. Kapag may kakulangang pinansiyal ang isang pamilya, ang anak na babae ang may huling prayoridad sa pag-aaral

3. Ang ina lamang ang dapat na nag-aalaga sa mga anak. Ang ama lamang ang dapat na nagdidisiplina sa mga anak.

Agree or Disagree? Ano dapat ngayon?

Unit 2

2. Nakasalalay sa lalaki ang katatagan ng angkan. Nakasalalay sa babae ang pangangalaga ng pamilya.

ROLES 1. Ang lalaki ang haligi ng tahanan. Ang babae ang ilaw ng tahanan .

Ano ang sabi nila noon?

WORKSHEET No.7

Module 3 2

Use in Session 1, Deepening Activity

Rewriting Gender Scripts

409

Module 3

410

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

QUALITIES/CHARACTERISTICS 1. Ang babae ay emosyonal at maaaring maging bungangera (nagger).

5. Hindi dapat na magtrabaho sa ibang lugar ang kababaihan.

4. Dapat pagsilbihan ng mga babae ang mga lalaki dahil sila ang naghahanapbuhay.

3. Ang gawaing bahay ay para sa kababaihan lamang.

2. Ang lalaki ang siyang dapat na mag-prodyus ng pagkain para sa pamilya at ang babae ang dapat na magluto at maghanda nito.

ACTIVITIES 1. Ang lalaki ang gumagawa ng mga mabibigat na gawain sa bahay kaya sila ang unang prayoridad sa pagkain sa bahay.

Ano ang sabi nila noon?

Agree or Disagree? Ano dapat ngayon?

WORKSHEET No.7

3 Module 2

Use in Session 1, Deepening Activity (con’t)

411

Module 3

412

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

3. Ang babae ay dapat na nasa bahay lamang. Hindi siya nararapat sa gawaing pampamayanan.

2. Ang babae ay kadalasang siyang ginagawang kalihim o posisyong ingatyaman ng samahan o komunidad dahil iyon lamang ang nababagay sa kanilang kakayahan.

COMMUNITY/ORGANIZATION 1. Ang babae ay hindi kasing galing ng lalaki kung ang pamumuno ng samahan ang pag-uusapan.

4. Ang mga lalaki ay mas matalino kaysa mga babae.

2. Ang babae ay walang kakayahang magpasya/magdesisyon kung walang patnubay ng lalaki. Ano ang sabi nila noon? 3. Ang lalaki ay mas malakas kaysa babae.

Ano ang sabi nila noon?

Agree or Disagree? Ano dapat ngayon?

WORKSHEET No.7

Module 2 3

Use in Session 1, Deepening Activity (con’t)

413

Module 3

414

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

2. Ang babae ay nababagay lamang sa mga kurso na may kaugnayan sa mga gawaing bahay at pagsuporta sa mga kalalakihan.

Disagree

Disagree

Disagree

3. Ang ina lamang ang dapat na nag-aalaga sa mga anak. Ang ama lamang ang dapat na nagdidisiplina sa mga anak.

EDUCATION 1. Kapag may kakulangang pinansiyal ang isang pamilya, ang anak na babae ang may huling prayoridad sa pag-aaral

Disagree

Disagree

Agree or Disagree?

Ang babae ay maaring pumili ng kurso ayon sa kanyang gusto at kakayahan.

Kapag may kakulangang pinansiyal ang isang pamilya dapat pagusapan ng buong pamilya kung sino ang kailangang huminto at magpatuloy ng pag-aaral. Dapat magtulungan ang pamilya.

Ang mag-asawa ay magkatulong sa pag-aalaga at pagdidisiplina ng kanilang mga anak.

Parehong nakaatang sa lalaki at babae ang katatagan ng angkan at pangangalaga ng pamilya.

Magkatuwang/Magkatulong ang babae at lalaki sa pamamahala ng kanilang tahanan.

Ano dapat ngayon?

Unit 2

2. Nakasalalay sa lalaki ang katatagan ng angkan. Nakasalalay sa babae ang pangangalaga ng pamilya.

ROLES 1. Ang lalaki ang haligi ng tahanan. Ang babae ang ilaw ng tahanan .

Ano ang sabi nila noon?

TRAINER’S GUIDE No.2

Module 2 3

Use in Session 1, Deepening Activity

Samples of Rewritten Gender Scripts

415

416 Ang lalaki at babae ay maaring gumawa ng mabibigat na gawain sa bahay ayon sa kanilang kakayahan. Ang pagkain sa bahay ay dapat para sa lahat. Ang lalaki at babae ay dapat magkatuwang sa pagproprodyos at paghahanda ng pagkain para sa pamilya. Ang gawain sa bahay ay pinagtutulungan ng buong mag-anak. Ang paghahanapbuhay ay pinagtutulungan ng babae at lalaki at ang pagsisilbi ay para sa kanilang dalawa.

Disagree

Disagree

Disagree Disagree

4. Dapat pagsilbihan ng mga babae ang mga lalaki dahil sila ang naghahanapbuhay.

3. Ang gawaing bahay ay para sa kababaihan lamang.

2. Ang lalaki ang siyang dapat na mag-prodyus ng pagkain para sa pamilya at ang babae ang dapat na magluto at maghanda nito.

Parehong karapatan ng anak na lalaki at babae na makapag-aral dahil ang edukasyon ay karapatan ng lahat.

Disagree

3. Ang pagpapaaral sa anak na babae ay sayang lamang sa kadahilanang sila ay mag-aasawa lang. on? ACTIVITIES 1. Ang lalaki ang gumagawa ng mga mabibigat na gawain sa bahay kaya sila ang unang prayoridad sa pagkain sa bahay.

Ano dapat ngayon?

Agree or Disagree?

Ano ang sabi nila noon?

2 Module 3 TRAINER’S GUIDE No.2

Use in Session 1, Deepening Activity (con’t)

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

Ang kakayahan sa pamumuno ng isang samahan ay di nababatay sa pagiging babae o lalaki . Ang babae at lalaki ay kapwa may kakayahan sa pamumuno.

Ang lalaki at babae ay may kanyakanyang angking talino.

Disagree

4. Ang mga lalaki ay mas matalino kaysa mga babae.

Disagree

Ang lalaki at babae ay may kanyakanyang kalakasan.

Disagree

3. Ang lalaki ay mas malakas kaysa babae.

COMMUNITY/ORGANIZATION 1. Ang babae ay hindi kasing galing ng lalaki kung ang pamumuno ng samahan ang pag-uusapan.

Ang pagdedesisyon o pagpapasya ay maaring iatang sa babae o lalaki man depende sa sitwasyon at pangangailangan.

Disagree

2. Ang babae ay walang kakayahang magpasya/magdesisyon kung walang patnubay ng lalaki. Ano ang sabi nila noon?

Ang babae ay maaring magtrabaho sa ibang lugar kung hinihingi ng pagkakataon, may oportunidad siya, may kakayahan siya at pinag-usapan nilang mag-asawa/ mag-anak.

Ano dapat ngayon?

Ang pagiging emosyonal at pagiging mabunganga ay maaaring maging katangian ng babae man o ng lalaki.

Disagree

Agree or Disagree?

Disagree

QUALITIES/ CHARACTERISTICS 1. Ang babae ay emosyonal at maaaring maging bungangera (nagger).

5. Hindi dapat na magtrabaho sa ibang lugar ang kababaihan.

Ano ang sabi nila noon?

TRAINER’S GUIDE No.2

Module 2 3

Use in Session 1, Deepening Activity (con’t)

417

418

3. Ang babae ay dapat na nasa bahay lamang. Hindi siya nararapat sa gawaing pampamayanan.

2. Ang babae ay kadalasang siyang ginagawang kalihim o posisyong ingatyaman ng samahan o komunidad dahil iyon lamang ang nababagay sa kanilang kakayahan.

Ano ang sabi nila noon?

Disagree

Disagree

Agree or Disagree?

Para umunlad ang pamayanan, kailangang ang babae at lalaki ay magtulungan sa mga gawaing pangkaunlaran.

Ang pagpili ng isang kalihim o ingatyaman ay hindi dapat ibatay sa kinagisnang kalakaran.

Ang babae ay maaring humawak ng kahit na anong posisyon sa samahan o komunidad dahil sila ay may mga kakayahan rin sa mga gawaing ito.

Ano dapat ngayon?

Module 2 3 TRAINER’S GUIDE No.2

Use in Session 1, Deepening Activity (con’t)

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

HANDOUT No.8

3 Module 2

Use in Session 2, Closing Activity

Unit 2

If We Hold On Together (Singer: Diana Ross) (Composers: Horner/Jennings)

Don’t lose your way With each passing day You’ve come so far Don’t throw it away Live believing Dreams are for weaving Wonders are waiting to start Live your story Faith, hope and glory Hold to the truth in your heart Refrain: If we hold on together I know our dreams will never die Dreams see us through to forever Where clouds roll by For you and I Souls in the wind Must learn how to bend Seek out a star Hold on to the end Valley, mountain There is no fountain Washes our tears all away Words are swaying Someone is praying Please let us come home to stay (Repeat Refrain) When we are out there in the dark We’ll dream about the sun In the dark we’ll feel the light Warm our hearts, everyone If we hold on together I know our dreams will never die Dreams see us through to forever As high as souls can fly the clouds roll by For you and I G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

419

Module 3

420

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

3. Blaming Expressing disapproval of the tasks done or reprimanding the way they were done

2. Ay salamat naman at makakapagpahinga naman ako.

3. Naku! Ang kalat! Inako mo nga ang pagluto, ang kalat mo naman. Nakialam pa kasi sa kusina, hindi ka naman marunong mag-ayos ng mga gamit. Tuloy dumami pa ang trabaho ko. Liligpitin ko pa ang mga kalat mo!

Pagkatapos magluto ni Mister, pumasok si Misis sa kusina.

1. Dear, tulungan mo akong maglaba. Isang linggong damit natin ito. Sige, kung hindi mo ako tutulungang maglaba, wala kang isusuot na damit sa Lunes.

1. Honey, magpahinga ka muna, Nagluluto si Misis ng chopsuey. ako na lang ang magluluto. Nagpumilit si Mister na siya na lang Anyway, marunong naman ang magluluto at magpahinga na akong magluto ng chopsuey. lang si Misis. Specialty ko yata yan.

2. Mamaya na lang dear, kasi tinatapos ko pa ang pagbabasa ng diyaryo.

1. Bakit ang asawa ko walang time sa akin samantalang ang tatay ko dati laging may time. Pareho lang naman silang nagtratrabaho.

Sabi ni Misis

3. Aba! Nangangalahati na ako, wala pa rin ang aking asawa.

Sabado ng umaga, si Misis ay naglalaba at humingi ng tulong sa kanyang asawa.

2. Delaying tactics (Subtly postponing the tasks to be done citing some excuses or reasons for not doing them)

Sabi ni Mister

Unit 2

Makalipas ang isang oras, eto ngayon si Misis...

Umiiyak si Misis…

Situation

1. Comparing one person with another or one situation with another (Associating/ Equating the current situation with the previous experiences)

Form of resistance

HANDOUT No.9

Module 2 3

Use in Session 2, Opening Activity

Forms of Gender Resistance (Household) (C-D-BANGON)

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

421

Module 3

422

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

4. Sabi ko na nga ba at marami kang dahilan, e.

1. Hon, well-appreciated ng participants ang aking presentation. Nagandahan sila pati ang boss namin!

1. Sweetheart, nakatanggap ako ng pasaporte galling BARBD-Central Office. Sabi dito, ten days daw kami sa Manila para sa training ng gender. 1. Tulungan mo naman akong magpaligo kay baby. Nahihirapan ako kung mag-isa lang ako.

3. Dear, biglang nagpatawag ng G-BEST meeting si Menchie, whole day sa Ciudad Christhia. Alam mo, hindi ako pwedeng mag-absent kasi ako ‘yung anchor person sa Team D. 2. Yan lang, nagyayabang ka na. Kaya ko rin yan, mas maganda pa!

2. Sige, kung kaya mo ba kaming iwan ng sampung araw. Maaatim mo ba na hindi ako katabi for ten days? Sino ang mag-aalaga sa mga anak ko. 2. Hay, hindi ako puwede, trabaho mo yan. Tawagin mo na lang si Inday.

2. Kaya mo ba yan? Isipin mo, ikaw 1. Love, sa wakas, makaka-travel ang representative ng Pilipinas. din ako abroad. Biruin mo, Baka ipapahiya mo lang ang bayan nabigyan ako ng two-month natin. Tapos baka paiyak-iyak ka scholarship sa Netherlands. Ano pa doon dahil na-homesick ka. ang gusto mong ipabili?

Katatapos lang ni Misis na magresource person at successful ang kanyang presentation. High na high ang kanyang spirit at nagbalita siya sa kanyang Mister. Magta-travel si Misis ng ten days sa Ciudad Christhia para magattend ng G-BEST.

Nagpatulong si Misis kay Mister na magpaligo ng kanilang baby.

Tuwang-tuwa si Misis dahil siya ay nabigyan ng two-month scholarship to Netherlands for a gender training. Binalita niya ito kay Mister…

5. Negating (Minimizing/ denying the achievements/ accomplishments of the spouse)

6. Guilt trip (Make the spouse guilty for the action)

7. Opposition (Direct objection or disapproval shown verbally or otherwise)

8. Not affirming (Downgrading the capability of the spouse; diminishing self-confidence/ self-esteem)

4. Absence (Non-appearance in times when needed) Dumating ang Biyernes ng gabi. Pagdating ng bahay, Sabi ni mister...

Sabi ni Misis 1. Hon, malapit na ang birthday ni Trixie. Mag-general cleaning tayo sa Sabado.

Sabi ni Mister 2. Yes, dear. No problem. Asahan mo ako at buong araw tayong maglilinis.

Situation Isang gabi, sabi ni Misis…

Form of resistance

HANDOUT No.9

Module 2 3

Use in Session 2, Opening Activity (con’t)

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

423

Module 3

424

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

problem arising from gender discrimination (women’s participation, women’s lack of control on the use of resources and benefits)

• Present actual examples, even

ang babae, kaya... E, mahina ang loob ng kababaihan kasi.

Putting the blame on the victim, • Paano ba namang hindi ma-rape, that it’s the women’s fault if tingnan mo naman kung something happens to them. magdamit. Holding women responsible for their • Siya naman ang may kasalanan marginalization and practices kung bakit siya nagkaganyan. against them. • Kasalanan ko kasi.

I-nversion

first-hand account of gender discrimination and women’s access to resources and opportunities

• Reveal the dimension of the

• Eh, paano kulang naman sa aral

Views the problem of women’s development merely on the level of welfare and access, rather than being structural and systemic.

D-ilution

actual gender gaps and discriminating practices

• Present statistical evidence of

Walang problema Walang pang-aapi Hindi problema ‘yan Normal lang ‘yan We all have roles to play Baka naman nahihirapan lang siya o naninibago lang • Ganyan talaga ang buhay ng babae • Bata ka pa kasi kaya hindi mo pa naiintindihan

HOW TO OVERCOME

• • • • • •

MANIFESTATIONS

Refuses to recognize the existence of gender gaps or discrimination against women; views problem as merely needs to encourage women to take advantage of the opportunities made available to them

DEFINITION

D-enial

FORM

HANDOUT No.10

3 Module 2

Use in Session 2, Opening Activity

Forms of Gender Resistance (Organization) (DDISCLOSE)

Unit 2

425

Module 3

426

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

MANIFESTATIONS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

That the time has not come to deal with the issue

O-vert delay

Not a priority

Delectable form of delay or slow destruction

Verbal enthusiasm, loud noise but no action (salita lang).

Delegating responsibility to others who do not belong to any of the implementing division. Sidelining the issue.

Pursuing gender issues in a calculated way to perpetuate the status quo

implementation of particular projects and collaboration

• Look at alternative agencies for

investigation but agree that this is a pre-condition for actions for some interventions

• Support the need for further

HOW TO OVERCOME

timely…and I will forward this program to this department. (which will forward it to another) • Hindi pa kasi ito ang panahon. • Maghintay pa tayo.

• That is very good…very

action to show their support)

• We value women. • We support women. (but no

person.

• Mag-appoint tayo ng focal

(ibang department or agency)

alternative implementing agency or higher level

• Take shelved project to an

and evaluation on women empowerment component of programs and projects • Conduct field visit

• Develop systems for monitoring

gender issues in programmed planning and implementation

• Sige, ibigay natin ito sa _______. • Ask for overall attention to

will forward this to other agencies. (eventually, missing in action)

• I know this proposal is good. I

• Magaling yan. Sige pag-aralan A subtle form of delay, there is a natin, we will investigate. commitment to “look into the issue” • Tingnan natin kung ano ang or to “study the concern.” However, magagawa natin. there is no sense of urgency in completing this study of investigation.

DEFINITION

L-ip Service

C-ompartmentalization

S-ubversion

I-nvestigation

FORM

HANDOUT No.10

3 Module 2

Use in Session 2, Opening Activity (con’t)

427

Module 3

428

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

G-BEST FOR ARB LEADERS: A GUIDEBOOK FOR TRAINERS

E-xclusion

Watering down the issue

S-election

Not including the issue eventually leading to its eradication

Limiting the program to selecting particular welfare level projects

Selective editing out of project objectives that explicitly involve women increased participation and control

Allowing women to participate but only temporarily. Paisa-isa lang.

DEFINITION

O-ffer token

FORM

e. Pa-cute lang yan.

• Huwag ng isali yan, mahina yan,

• • •

•

ang problema. Huwag na empowerment, wellbeing, o access to credit na lang. Silent na lang tayo. Case to case basis na lang. Family well-being na lang.

• Huwag mo na i-state explicitly

sa susunod, ikaw naman. • Pasalihin natin si__sa meeting, wala tayong babae.

• We will refer it to someone. • Papuntahin natin si__sa abroad,

MANIFESTATIONS

subtle ways and look for “allies.”

• Pursue the agenda even in

identification of gender issues at the level of defining the problem only

• Do not be content with the

identifying and pursuing issues and encourage others to join the process

• Join with the token women in

HOW TO OVERCOME

HANDOUT No.10

Module 2 3

Use in Session 2, Opening Activity (con’t)

429