دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
رشد كارآفريني از طريق مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك دكترسيامك نوري , 1مونا گلچين پور
2
,
آزاده حضوري
3
چکيده از آن جايي كه طي چند سال گذشته بحث ايجاد و توسعه كسب و كار هاي كوچك ،به طور جدي با نگاهي معطوف به انعطاف سازماني و استراتژي تغيير مستمر در فرآيندها ،مطرح شده است ،ضروري است كه يك دگرديسي در برنامه ها و سياست هاي دولت در حمايت بي دريغ از بنگاه هاي بزرگ كه عمل ً عمر آن ها به سر آمده است ،صورت گيرد .لذا دولت ها در صدد تشويق كسب و كارهاي كوچك و تأمين سرمايه و تكنولوژي و تسهيلت لزم براي توليد كال و نيروي كار مناسب در جهت بهره مندي هر چه بيشتر مردم و كشور هستند .به منظور دستيابي به اين هدف ، مراكزي تحت عنوان "مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك" – – SBDCراه اندازي شده اند كه با همكاري سازمان گسترش و نوسازي صنايع به ارائه خدمت به صاحبان ايده هاي مفيد در زمينه كسب و كارهاي كوچك
مي پردازند.
روي آوردن به كسب و كارهاي كوچك ،يكي از عوامل كليدي رشد و توسعه اقتصادي در عصر مدرن است و در مركز رقابت بين المللي قرار دارد .ايجاد كسب وكارهاي كوچك موجب بهره مندي مردم
و كشور مي شود .قبل از آنكه مردم
بتوانندكاري را شروع كنند ،بايد داراي سرمايه ،تكنولوژي ،تسهيلت لزم براي توليد كال و نيروي كار مناسب باشند،همچنين بايد داراي روحيه مناسب و شرايط رواني متعادل براي موفقيت در كارآفريني باشند.
1 2
3
( عضو هيات علمي دانشكده مهندسي صنايع علم و صنعت ايران) ( دانشجوي كارشناسي مهندسي صنايع علم و صنعت ايران) ( دانشجوي كارشناسي مهندسي صنايع علم و صنعت ايران)
1
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
طرح به راه اندازي مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك در چندين دانشگاه كشور كه براساس نظر معاونت توسعه ي صنايع پيشرفته انتخاب مي شوند ،اجرا مي گردد و كل ً خدمات اين مراكز براي هر فرد حقيقي و حقوقي كه در حال راه اندازي يك كسب و كار كوچك ومتوسط بوده و يا گسترش كار خود را انجام مي دهد ،ارائه مي شود .
با چنين نگرشي ،علوه بر ايجاد اشتغال با بهره گيري از اين مراكز كسب و
كارهاي كوچك مي توان با جهت دار نمودن تحقيقات به سيكل تكميل زنجيره توسعه به معني واقعي دست يافت .ما در اين مقاله ،به معرفي مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك و نيز عملكرد آنها و ارائه ايده هايي در جهت عملكرد هر چه بهتر اين مراكز ،پرداخته ايم. واژگان کليدي :مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك (،) SBDC كارآفريني ،انعطاف پذيري،
مراكز زادپروري ( انكوباتورها ).
مقدمه در جهاني به سر مي بريم كه در آن ،تحولت پيچيده اي با سرعت بسيار بال جريان دارد ،به گونه اي كه رويارويي با آن به صورت يك چالش براي دولت هاي هوشمند در آمده است . .از اين رو ،دولت ها نه تنها مي كوشند تا جايگاهي در خور اهميت براي كشور خود در اين تقسيم بين الملل ي كار ،دست و پا كنند ،بلكه در پي آن هستند تا
2
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
سياست ها و عملكردهاي خود را هم با اين شرايط محيطي جديد هماهنگ نمايند ،تا بدين ترتيب اقتدار و حاكميت سياسي -اقتصادي خود را پايدار كنند. اگرچه نظريه هاي مربوط به بنگاه هاي كوچك و متوسط بيش از يك سده قدمت دارند و نظريه پردازان كلسيك آن را مطرح مي كرده اند ،ولي در دو يا سه دهه اخير و همزمان با گسترش نفوذ نظريه پردازان كلسيك ،نظريه مزبور در قالب كارآفريني رونقي دو چندان گرفته است .به طور كلي گفته مي شود كه گسترش بنگاه هاي كوچك و متوسط ،در چهار بعد باعث تحول در جامعه مي شود : بعد اجتماعي ؛ يعني گسترش بنگاه ها موجب افزايش اشتغال مي شود ،اين بنگاه ها گرايش به كاربرد فنون كاربر دارند تا سرمايه بر؛ بعد اقتصادي ؛ يعني توزيع درآمد در جامعه همگون تر شده و از اين نظر جلوي بسياري از تنش هاي اجتماعي گرفته مي شود؛ بعد سياسي ؛ يعني اين گسترش موجب پخش شدن فرصت ها در ميان مردم مي شود و از قدرت گيري گروهي خاص جلوگيري مي كند ؛ برخي نيز آن را گامي در جهت توسعه دموكراسي و جامعه مدني مي انگارد و بالخره؛ بعد شخصي ؛ يعني فضائي مناسب تر براي بروز خلقيت انسان هايي اقتصادي فراهم خواهد كرد. تحول دراين چهار بعد ،با نوعي افزايش پويش و انعطاف پذيري در برابر تغيير و تحولت جهاني همراه است.به عبارت ديگر ،چون به طور طبيعي اين بنگاه ها را كساني مي گردانند كه از قدرت ايجاد و توسعه كسب وكارها برخوردارند ،از اين رو به سرعت در برابر تغييرات ،واكنش نشان مي دهند ،خود را با آن سازگار مي كنند و در راستاي منافع خود ،برآن اثر مي گذارند. براي درك عميق تر اين پويش و انعطاف پذيري ،كافي است كه بگوئيم ؛ فردي كه قصد ارائه طرحي براي ايجاد و يا توسعه كسب وكاري كوچك دارد بايد از اين ويژگي ها برخوردار باشد : ابتكار عمل ؛ قدرت تصميم گيري و پيگيري فردي ؛ قدرت تشخيص فرصت ها و عمل به موقع ؛ حركت با ريسكي حساب شده ؛ دقيق و نگران كيفيت ؛ حساس نسبت به سود و زيان و بهره وري عوامل ؛ داراي اعتماد به نفس و سرانجام شجاعت و جسارت براي بيان نظرات. 3
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
دولت ها به طور معمول ،با اعتقاد بر نظام اقتصادي بازار آزاد ،يك سازمان دولتي را مسئول سياست گذاري و اجراي مسائل مربوط به بنگاه هاي كوچك و متوسط كرده اند .اين سياست ها يك هدف مشخص را دنبال مي كنند كه عبارت است از تقويت و گسترش بنگاه هاي كوچك و متوسط و فرهنگ كارآفريني .ابعاد اين حمايت گوناگون است ،ولي به طور كلي آنها را مي توان به صورت زيرخلصه كرد : وام و اعتبارات ،تكنولوژي ،خدمات مشاوره اي ،حمايت هاي اطلعاتي ،ظرفيت سازي علمي ،ايجاد تسهيلت براي تأسيس شركت ها ،آموزش. اميد مي رود كه ،به انبوه بنگاه هاي كوچك و متوسط ،كشور بهاي لزم را بدهد . شايد تنها راه مقابله با بحران اقتصادي موجود همين باشد كه جايگاهي مناسب در زنجيره توليد جهاني پيدا كنيم ،فرصت ها را ديگر نبايد از دست بدهيم.
ايجاد كسب و كارهاي كوچك امروزه تجربيات فراواني در سراسر دنيا راجع به طراحي برنامه ها ،ارتقاء و ايجاد انگيزه و كمك به ايجاد و توسعه كسب وكارهاي كوچك وجود دارد.چنين تجربياتي فقط منحصر به آمريكا نيست ،بلكه در آسيا ،داستان هاي زيادي در رابطه با توسعه كسب و كارها از طريق مراكز متعدد وجود دارد. دولت مي تواند براي آموزش مجريان و صاحبان كسب وكارهاي كوچك با تسهيل امكانات لزم ،از طريق منابع مختلفي به اين مهم دست يابد : مؤسسات آموزشي دولتي و دانشگاه ها ؛سازمان هاي محلي ( حكومت هاي محلي )؛ مؤسسات آموزشي خصوصي؛اتاق هاي بازرگاني و تجاري؛مؤسسات توسعه مديريت؛انجمن هاي بازرگاني؛سازمان هاي مشاوره اي. به طور كلي مي توان نقش سياست گذاري و اجرايي دولت ها در توسعه آموزش كسب وكارها با توجه به كشورهاي مختلف را در زير بيان كرد: )1فرهنگ سازي و ترويج روحيه راه اندازي و توسعه كسب وكارهاي كوچك )2اصلحات ساختاري و نهادسازي )3ايجاد مؤسسات آموزشي دولتي – خصوصي )4پرورشگاه هاي كسب وكار كوچك
4
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
)5آموزش ايجاد و توسعه كسب وكارهاي كوچك )6آموزش هاي از راه دور )7مشاوره هاي مالي -فني و مهندسي )8نقش اطلع رساني دولت آموزش ايجاد وتوسعه كسب وكارهاي كوچك ،مقوله مهمي است كه كشورهاي پيشرفته در فرآيند توسعه اقتصادي -اجتماعي نسبت به آن توجه جدي مبذول داشته اند و پرورش مجريان و اين مراكز را در اولويت برنامه اي توسعه خود قرار داده اند. با توجه به تجربيات ساير كشورها مي توان نتيجه گرفت كه بايستي پرورش مراكز ايجاد وتوسعه كسب وكارهاي كوچك را به عنوان گام اوليه توسعه تلقي كرد كه اين مهم بدون ايفاي نقش فعالنه دولت محقق نخواهد شد.
اقدام به راه اندازي يك كسب وكار كوچك بنا بر نوع و ماهيت كسب و كار ،موارد زير ملزومات خاص شروع كار ،مي باشند كه بسته به شرايط قابل حذف و يا تغيير مي باشند .كه در زير نامبرده شده اند : •تعيين نوع ساختار قانوني شركت و مستند سازي؛ •ثبت كسب و كار با نام انتخاب شده ؛ •اخذ مجوز ها و ليسانس هاي موردنياز كسب و كار؛ •اخذ اطلعات مربوط به ماليات شركت ؛ •انجام كارهاي مربوط به بيمه ؛ •تعيين مكان مطلوب براي شروع كار؛ •آگاهي از مكان نمايندگي ها و مؤسسات ارتباطي مفيد.
مراحل زير ،ابزاري براي شروع كار مي باشند : •انتخاب كسب و كار بر اساس علقه و توانايي ها؛ •ارزيابي امكان به وقوع پيوستن كسب وكار ؛ •توجه به ملزومات شروع كار ؛ •تنظيم طرح كسب و كار؛ •تعيين منبع اوليه سرمايه خود ؛ •نهايي كردن نيازمندي هاي شروع كسب و كار.
5
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
سؤالت پيش رو در هنگام راه اندازي يك كسب وكار كوچك •از كجا شروع كنم؟ •براي پيشبرد يك كسب وكار به چه ملزوماتي نياز دارم؟ •كسب و كارهاي خوب براي شروع كدامند؟( ارائه چند مثال ) •چه كسب و كارهايي با حداقل ريسك مواجهند؟ •چه مدارك قانوني نياز است؟ •آيا هيچ بيمه خاصي دارم؟ •آيا داشتن يك شريك كاري خوب است؟ •كدام نوع مالكيت قانوني ( ساختار كاري ) مناسب تر است؟ •آيا به يك طرح كاري نياز دارم؟ •چه مقدار سرمايه نياز دارم؟ •چطور وجوه نقدي مورد نياز خود را تأمين كنم؟ •آيا حمايت مالي براي شروع يك كسب و كار كوچك از من صورت مي گيرد؟ •براي استخدام كارمندان به چه چيزهايي نياز دارم؟ •آيا مي توان يك كسب و كار نيمه وقت ،راه اندازي كرد؟ •آيا مي توان يك كسب وكار خانگي ،راه اندازي كرد؟ •آيا نياز است مطلبي راجع به تكنولوژي ( كامپيوتر و اينترنت ) ياد بگيرم؟ •از كجا مي توانم تمامي كمك هاي مورد نيازم را دريافت كنم؟
از كجا شروع كنم؟ قبل از فرو رفتن در بطن كار ،ابتدا به گام هاي اوليه زير توجه كنيد : •دليلي كه مي خواهيد به خاطر آن ها يك كسب و كار كوچك راه اندازيد كدامند؟ با مالكان كسب وكارهاي كوچك موفق ،صحبت كرده يا راجع به آنها مطالعه كنيد و جواب خود را با آنها مقايسه كنيد .آيا دليل شما ،واقع بينانه هستند؟
6
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•يك '' ارزيابي شخصي'' از مهارت ها و شخصيت خود انجام دهيد تا به اين ترتيب زمينه هايي را كه امكان موفقيت كار شما در آن هست -و توانش را هم داريد -بشناسيد؛ •تحقيقات مختصري راجع به بازار انجام دهيد .از خودتان بپرسيد :آيا ايده من كاربردي است و آيا نيازي را برآورده خواهد كرد؟ •با مالكان كسب وكارهاي كوچك مشابه زمينه كاري خود ،صحبت كنيد. تعيين كنيد كه ساعات كاري شما درحال حاضر به چه صورت است و تلش كنيد كه يك روز را شبيه يك كسب و كار مشابه و البته موفق بگذرانيد ،تا براساس آن ،براي باقي روزهايتان برنامه ريزي كنيد. •يك دوره كلس آموزشي'' آغاز يك كسب وكار كوچك '' بگذرانيد -با 4 SBDCمحلي يا دانشگاهي خود در ارتباط باشيد تا از مباحث كلس ها مطلع شويد و استفاده كنيد. اكنون شما براي برداشتن گام هاي بعدي در اين راه ،كه بدين شرحند ،حاضر مي باشيد : •يك طرح كار 5بنويسيد؛ •از خودتان بپرسيد :آيا اين طرح ،گوياي كافي بودن يا نبودن درآمد حاصله از اين كسب و كار را براي جبران هزينه ها ،سود خالص شخصي خودم( مالك ) ،ميزان بازگشت سرمايه مناسب ...،مي باشد؟ •منبع مالي مناسبي را براي خود در نظر بگيريد؛ •مكان مناسبي را براي كسب و كارتان فراهم كنيد؛ •كسب و كار خود را با نام انتخابي به ثبت برسانيد؛ •امكانات و تجهيزات مورد نياز خود را سفارش دهيد؛ •كارمنداني استخدام كرده و آموزش دهيد -اين امر منجر مي شود كه شما پرسنلي حرفه اي داشته باشيد -سياست ها و رويه كاري خود را نيز تعيين كنيد.
چه كسب و كارهايي با حداقل ريسك مواجهند ؟ Small Business Development Center Business Plan
7
4 5
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
احتمال مشاغل با ريسك كم ،آنهايي هستند كه به سرمايه گذاري كمتري براي شروع نياز دارند؛ به صورت نيمه وقت هم قابل انجام هستند ،البته به راحتي و با كمترين ضرر ممكنه ؛ به مرور زمان به كار تمام وقت تبديل خواهند شد و توسعه پيدا خواهند كرد ؛ امكان تعطيلي يا تغيير دارند البته بدون نياز به آموزش بيشتر.كسب و كارهاي خدماتي در زمينه انتشارات ؛طراحي وب سايت ؛مشاوره ؛كارهاي سهل الوصول و بي نياز از تخصصات ويژه ؛باغ داري و مرتع داري (مخصوصا ً اگر كه اخيرا ً تجهيزاتش را در اختيار داشته ايد)،كارگاه هاي ويژه فعاليت هاي ورزش فكري و غيره نظير يوگا و ... از آن جمله اند.طراحي دقيق ،همراه با تهيه يك طرح كار خوب ،براي كاهش ريسك كسب وكار به شما كمك مي كند.
آيا داشتن يك شريك كاري ،خوب است؟ در ابتدا از خودتان بپرسيد كه ،چرا شما يك شريك كاري مي خواهيد؟ آيا آن شريك سرمايه اي براي استفاده در راه اندازي كسب وكارتان دارد؟ آيا مهارت هاي شريكتان مكمل مهارت هاي شماست؟ آيا شما و شريكتان ،ديدگاه هاي مشتركي براي كسب وكارتان داريد؟ بهتر است كه توافق نامه شراكت براي خود بنويسيد SBDC.به شما در اين زمينه كمك خواهد كرد.مواردي كه بايد به آنها توجه كنيد عبارتند از: •نقش ها و مسئوليت ها.چه كسي ،چه كاري را انجام دهد؟ چطور تصميم گيري كنيد؟ چطور چالش ها را برطرف كنيد؟ •نسبت به انحلل شراكتتان هم تصميماتي داشته باشيد .يادتان باشد ممكن است در حال حاضر با شريكتان در توافق باشيد اما هم مردم و هم شرايط دائما ً در حال تغييرند و كسي از آينده خبر ندارد.
آيا به يك طرح كاري نياز دارم؟ بله ،حتي اگر قصد داريد كه ريسك كرده و خود ،بودجه موردنيازتان را تأمين كنيد. يك طرح كار ،ابزاري است براي شما تا درباره كسب و كارتان بينديشيد و مطمئن شويد كه تمام مسائل و فرصت هاي بالقوه را مدنظر قرا داده ايد .يك بخش اصلي طرح كار ،طرحريزي هزينه ها و درآمدهاست تا اينكه عملي بودن يا نبودن كسب وكارتان مشخص شود.پاسخ به تمامي سوالت زير شما را در طراحي يك كسب وكار كامل ياري مي كند.
8
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
.1دليل ورود شما به كسب و كار چيست؟مي خواهيد رئيس خود باشيد ،مي خواهيد استقلل مالي داشته باشيد ،مي خواهيدآزادانه تمامي توانايي هاي خود را بكارگيريد. .2چه كسب و كاري براي شما مناسب است؟چه مهارت هايي داريد؟چقدر وقت آزاد براي اداره كسب و كارتان داريد؟ .3آيا ايده شما كاربردي است؟رقباي شما چه كساني هستند؟مزيت رقابتي شما نسبت به شركت هاي مشابه موجود چيست؟ . 4علقه به شروع چه كسب و كاري داريد؟ چه خدمت يا كاليي قرار است ارائه دهيد؟ مكان كاري شما كجاست؟ نام كارتان چيست؟چه امكاناتي داريد؟ چه تسهيلتي مي خواهيد؟
آيا مي توان يك كسب وكار خانگي راه اندازي كرد؟ بسياري از كسب وكارها مي توانند در خانه راه اندازي شوند .با مقامات شهر يا استان خود صحبت كنيد تا عنوان كنند كه جوازي نياز داريد يا خير .همسايگانتان را مدنظر قرار دهيد تا مبادا شرايط كاريتان ،آنها را مورد آزار و اذيت قرار دهد (سر و صدا ،آلودگي )...،در اين نوع كسب وكار ،بايستي كه شرايط منزل خود را نيز در نظر داشته باشيد (آيا مي خواهيد مشتريان به منزل شما مراجعه كنند يا خير.)...آيا شما بخش جدايي در منزلتان داريد كه به طور اختصاصي به كارتان تخصيص دهيد؟
آيا نياز است مطلبي راجع به تكنولوژي ( كامپيوتر و اينترنت ) ياد بگيرم؟ امكان ندارد كه شما به كسب وكاري فكر كنيد كه نياز به تكنولوژي نداشته باشد( استفاده از تكنولوژي اجتناب ناپذير است) ،كمترين حالت آن استفاده از كامپيوتر در مستندسازي است ،لذا به طور بسيار جدي به يادگيري و آموزش در اين زمينه فكر كنيد و درصدد تهيه تجهيزات موردنيازش هم باشيد.
9گام به سوي موفقيت شركت هاي بزرگ در حال كوچك سازي مي باشند .مهندسي مجدد ،بسيار در سازمان ها رايج شده است .بسياري از مردم در صدد شروع كسب و كارهاي كوچك مي باشند .در حقيقت هر 11ثانيه در آمريكا يك كسب و كار كوچك جديد راه اندازي مي شود .تعداد بسياري از آن ها شكست مي خورند ،اما شما با توجه به موارد زير مي توانيد از افراد موفق در اين عرصه باشيد: 9
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
.1زيرك باشيد؛ .2پند پذير باشيد؛ .3طراحي كنيد؛ .4حامي خود باشيد؛ .5از استخدام كارمند در شروع كار پرهيز كنيد؛ .6از كامپيوتر در كار كمك بگيريد؛ .7مصمم باشيد؛ .8موفقيت را پيش روي خود بدانيد؛ .9كار خود را به تعويق نيندازيد.
مركز ايجاد و توسعه كسب و كارهاي كوچك ( ) SBDC به مركز هدايت و خدمت رساني به كسب و كار هاي كوچك ،شبكه SBDCمي گويند. ، SBDCمي تواند به عنوان يك پشتيبان يا مدير ،به مالكان كسب و كارهاي كوچك بالقوه و بالفعل ،كمك تكنيكي رساند ،به طور كلي ارتباطي منطقي ميان نيازهاي شركت هاي تخصصي و مجريان برقرار مي كند. به كليه موجوديت هاي فعال در شبكه ، SBDCكه شامل هسته اصلي (مركز ستاد) و زير مراكز (مراكز بخش ها) و سيستم ارتباطي از راه دور (براي كاربراني كه امكان دسترسي مستقيم به مراكز SBDCرا ندارند) و هرموجوديت ديگري كه در ارائه خدمات ،كمك مي كند ،اعضاي ستاد SBDCگويند. دپارتمان ويژه خدمت دهي در يك مركز ، SBDCبايستي كتبا ً ناحيه خدمت رساني خود را به طوري كه با نقشه آن ايالت يا منطقه سازگار باشد ،اعلم نمايد ،به دليل تفكيك حيطه كاري مراكز مختلف درگير در ، SBDCكه منجر به اجراي مؤثرتر برنامه ها و خدمت رساني به كسب و كارهاي كوچك مي شود -اين مسأله بايد مورد تأييد 6SBAنيز قرار بگيرد. در مراكز SBDCموجوديتي مستقل تحت عنوان '' مركز سرپرستي '' وجود دارد كه بايد شامل مديري تمام وقت و يك سيستم ويژه باشد .وظايف اين مركز ،مشتمل بر تأمين خدمات اداري و هماهنگي در شبكه SBDCدر زمينه برنامه ريزي
بهبود و
توسعه ،مديريت ،مديريت مالي ،مديريت گزارش دهي ،برآورد و ارزيابي مالياتي ، كنترل كيفيت داخلي و ...مي باشد .اين مركز در سرتاسر سال در ساعات اداري براي عموم باز است (ساير اعضاي ستاد نيز بايستي در ساعات اداري آماده خدمت رساني The Small Business Administration
10
6
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
دائم باشند) .اين مركز – و نيز ساير اعضاي ستاد – بايستي در برابر مشاوران ، كارمندان و مجريان از سياست هاي خاصي برخوردار باشند. شبكه SBDCبا استناد به قوانين خاصي در اين كار ،ملزم به پذيرش افراد بدون هيچ تفاوتي از لحاظ سن ،رنگ ،معلوليت جسماني و نيز وضعيت تأهل ،ناحيه زندگي ، نژاد ،مذهب و جنسيت مي باشد. از نظر نيروي انساني ،علوه بر كارمندان تمام وقت SBDC ،مشتمل بر پرسنل نيمه وقت و داوطلباني است كه از ميان مجامع بازرگاني ،مجامع قانوني ( بانكدارها ،)....اعضاي هيأت علمي ،اتاق هاي بازرگاني ... ،7 SCOREاستخدام مي شوند SBDC.همچنين از حضور مشاوراني نظير مهندسين يا آزمايشگاه هاي تحقيقاتي به منظور كمك به مجرياني كه نيازمند فنون تخصصي هستند ،استفاده مي كند. خدماتي كه SBDCبه افراد ارائه مي دهد ،شامل :كمك مالي به كسب و كارهاي كوچك ،بازاريابي ،توليد ،سازمان دهي ،مهندسي مسائل تكنيكي و مطالعات امكان سنجي ،مي باشد. SBDCبه طريقي عمل مي كند كه گروه هاي غير مفيد ،افراد با تجربه و كارآزموده ،زنان و نيز افراد ناتوان (جسماني) را نيز از لحاظ اقتصادي و اجتماعي پوشش دهد. در يك جمله ،كليه علقه مندان به شروع و يا توسعه هر نوع كسب و كار كوچك كه امكان خدمت گيري از مشاوران خصوصي را ندارند ،مي توانند به همكاري SBDC اميدوار باشند. SBDCدر زمينه هاي زير براي كسب وكارهاي كوچك مفيد است: • اشتغال زايي ،فروش بيشتر و نرخ رشد بالتر؛ •در گردش انداختن سرمايه هاي بيشتر؛ •داشتن نرخ بقاي بالتر نسبت به ساير كسب وكارها. در ، SBDCمشاوره براي مالكان كسب و كارها به صورت نفر به نفر ،بدون تقبل هيچ هزينه اي بر مشتري ،ارائه مي شود. سازمانهايي كه به عنوان مراكزي براي استقرار طرح SBDCمورد توجه هستند عبارتند از : •آموزشگاه هاي علمي و تخصصي ،عمومي يا خصوصي؛ Service Corps Of Retired Executives
11
7
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•زمين دانشگاهي اعطايي دولت؛ •دانشگاه هاي صنعتي – مهندسي؛ •مجامع يا آموزشكده هاي علمي؛ •تلفيقي ازهر يك از موارد بال؛ •هر مؤسسه واجد شرايط ديگر. در زمينه آموزش ،با ارائه مشاوره و راهكارهاي مفيد در زمينه كسب و كارهاي كوچك بالفعل و بالقوه به دو طريق : •حضوري :طي جلسات مشاوره ؛ •غير حضوري :از طريق نوارهاي ويدئويي ،نشريات و رسانه هاي گروهي؛ عمل مي شود. كمك رساني ، SBDCموارد زير را در بر مي گيرد: •مشاوره رايگان؛ •آموزش كم هزينه انتقال تكنولوژي؛ •بازاريابي اينترنتي؛ •توسعه و دريافت پروانه توليد فرآورده؛ •حفاظت از جوازها ،حقوق كپي برداري و علئم تجاري؛ •برنامه هاي توسعه كسب وكارها. SBDCمشتريان را در تمامي مراحل توسعه فرآورده اي جديد ،از ايده اوليه تا اجراي نهايي آن ،ياري
مي دهد.
پرسنل پرسنل ، SBDCمشتمل بر اشخاصي آموزش ديده در سطحي بال هستند ،كه هر كدام تجاربي ارزشمند در بخش خصوصي و نيز مداركي پيشرفته در يك زمينه مطالعاتي درباره كسب و كارها دارند .تعدادي از آنها سوابقي در مديريت جامع و فراگير( در سازمان ها ) و مشاوره مالي ( با مجريان ) دارند .برخي ديگر نيز در تفسير و تحقيق اطلعات فني و مدل هاي مالي مهارت دارند ،برخي هم تجربيات خاصي در صادرات و رويه كسب و كارهاي
بين الملل دارند .علوه بر پرسنل
تحت پوشش SBDC ،از نصايح و خدمات مالكان كسب وكارها ،شركت هاي اجرايي
12
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
و دانشگاه هاي -وابسته به -كسب وكار و دانشجويان 8MBAدر ارائه مشاوره و راهنمايي به مالكان كسب وكارهاي كوچك ،بهره مي برد .هدف SBDCارائه بهترين كمك مشاوره اي ممكن به مشتريان است.
آيا مشاوران تجربيات عملي دارند؟ تمام مشاوران ، SBDCتجربه كاري و نيز تحصيلت عاليه در زمينه كسب و كارهاي كوچك دارند.آنها خود زماني مالك كسب و كارهاي كوچك بوده اند و به طور كامل و عميق تمامي چالش هايي را كه در سر راه مالكان وجود دارد ،مي شناسند.
خدمات مأموريت مركز ، SBDCمشاوره و ارائه كمك تكنيكي در امر برنامه ريزي كسب و كارهاي كوچك مي باشد. به طور كلي ،آن ها خدماتي در زمينه مالي و مديريتي ،به منظور به ثمر رساندن كارها ،ارائه مي دهند .برخي از خدمات SBDCبدين شرح مي باشند : •مشاوره فردي با مجريان كسب و كارها؛ •برگزاري كارگاه هاي آموزشي؛ •تأمين وجوه مالي پروژه؛ •تهيه نرم افزارهاي كاربردي كسب و كارها. SBDCها ،همچنين خدماتي ويژه براي كمك به شروع كسب و كارهاي جديد ارائه مي دهند ،كه بدين شرح مي باشند : •كمك در فهم قوانين نظير قوانين مالياتي؛ •كمك در تعيين ساختار مناسب كاري؛ •كمك در تدوين يك طرح كار جامع؛ •كمك در تعيين منابع مالي مناسب؛ •كمك در چگونگي بكارگيري يك نرم افزار مناسب . SBDCدر خصوص كسب و كارهاي موجود ،به اين شرح مي باشند: خدمات •كمك در تعيين راه حل مناسب ،در جهت حل مشكلت كسب و كارها؛ Master Of Business Administration
13
8
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•كمك در تعيين استراتژي هاي مناسب در جهت رشد آتي؛ •كمك در برآورد مالي و كنترل هزينه اي مطلوب و مؤثر؛ •كمك در بازاريابي فرآورده ها و خدمات جديد. SBDCها در زمينه هاي : •راه اندازي كسب و كار هاي كوچك؛ •توسعه و بهبود كارها؛ •ترفيع كسب و كارهاي كم رونق و يا با مالكيت زنان؛ •تلش در جهت بقاي كسب و كارها؛ خدمات خود را كه شامل موارد زير هستند ،ارائه مي دهند: مستند سازي؛ تنظيم طرح كار؛ خريد و فروش كسب و كارها؛ تحليل جريان نقدي؛ تحليل مالي ؛مديريت مالي؛ تجارت بين المللي؛كمك در بازاريابي؛ صادرات و واردات؛ اطلعات مالياتي ؛انتقال تكنولوژي؛ مديريت كيفيت فراگير.
آماده سازي يك طرح كار يك طرح كار خوب ،كليد اصلي موفقيت در يك كسب و كار جديد مي باشد .اين طرح ،راهنمايي در تعيين امكان وقوع و تعيين ميزان مرغوبيت شروع يك كسب و كار جديد است.همچنين طرح كار ،مسيري را در پيش روي ما قرار مي دهد كه در طول مراحل بحراني اوليه بايد از آن پيروي كرد. نكات زير را بايد در'' آماده سازي طرح كسب و كار '' رعايت كرد: •تعريف كسب وكار – توصيف فرآورده هايي كه قصد توليدشان را داريد و يا خدماتي كه قصد داريد ارائه كنيد؛ •توصيف مكان كسب و كار؛ •توصيف بازار موجود -اندازه ،ويژگي ها و توان آن براي فروش؛ •شناخت رقبا و ارزيابي آنها؛ •شناسايي سرمايه و ديگر دارايي هاي مورد نياز كسب و كار؛ •ليست پرسنل مورد نياز و شرح وظايف آنها؛ •تخمين جريان نقدي پروژه در سال اول و دوم؛
14
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•محاسبه نقطه سر به سر( نقطه اي كه سرمايه اوليه، مستهلك مي شود). نكات مهم در زمينه '' طرح كار '' عبارتند از : )1مقدمه: توصيف جزييات كار و اهدافش؛بحث مالكيت و ساختار منطقي آن؛ليست مهارت ها و تجربيات آورده شده به كسب و كار مذكور؛ بحث مزاياي شما و كسب وكارتان نسبت به ساير رقبا. )2بازاريابي : بحث فرآورده ها /خدمات پيشنهاد شده؛تعيين و تشخيص تقاضاي مشتري؛تشخيص بازار از نظر اندازه و موقعيت مكاني؛ توضيح راجع به چگونگي
بازاريابي و تبليغ فرآورده ها /خدمات ارائه
شده؛توضيح راجع به استراتژي قيمت گذاري. )3مديريت مالي: توضيح منابع و ميزان سرمايه گذاري اوليه؛بسط بودجه عملكرد ماهيانه براي دوره يك ساله؛ بسط بازگشت سرمايه ي مورد انتظار و جريان نقدي ماهيانه براي دوره يك ساله؛تأمين اطلعات راجع به درآمد و ترازنامه هاي مربوط به پروژه هاي انجام شده هر 2سال يك بار؛بحث روي نقطه سر به سر؛توضيح راجع به ترازنامه شخصي و طريقه موازنه آن؛ بحث روي اين كه چه كسي گزارش محاسبات و اطلعات موجود را بدهد و نيز چگونگي انجام آن؛ ايجاد آمادگي پاسخ گويي به '' چه مي شود اگرها '' ...يا در اصل ايجاد قدرت ارائه گزينه هاي مختلفي براي مواجهه با مشكلت. )4عمليات : توضيح راجع به چگونگي مديريت فعلي كار؛بحث روي فرآيند عملكرد پرسنل و نيز استخدام آنها؛بحث روي توافق نامه هاي بيمه ،اجاره ،عايدي ها و نيز كليه مسائل مرتبط با كار؛محاسبه تجهيزات لزم براي توليد فرآورده يا خدمت؛ محاسبه توليد و تحويل فرآورده ها و خدمات. )5بيانيه نهايي :
15
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
خلصه كردن اهداف كار و بيان تعهدات كاري؛ مرور طرح كار تكميل شده با يك دوست يا SBDCيا SCOREيا ديگر شركاي SBA؛ بحث روي طرح كار با حضور سهامداران ،پس از اطمينان از صحت و سقم محتويات و ساختار طرح كار. خلصه آنكه ،طرح توسعه كسب و كار ،توجه شما را به نكاتي جلب مي كند كه تا پيش از اين برايتان مهم نبوده است .اين طرح ،ابزاري با ارزش ،براي راه اندازي و توسعه كارتان و نيز معياري براي اندازه گيري پيشرفتتان مي باشد.
مشاوره SBDCها يك سري خدمات مشاوره اي را به طور رايگان براي افراد (منظور ، كساني كه در صدد شروع كسب و كار جديد و يا دريافت كمك هاي تكنيكي در زمينه هاي مختلف كاري مي باشند ) ،به صورت نفر به نفر ،ارائه مي دهند. مباحث تخصصي مشاوره اي در زمينه هاي زير مي باشند: تجزيه و تحليل مالي؛ بازاريابي و تبليغات؛ حسابداري؛ منابع انساني؛ نرم افزارهاي كامپيوتري؛ امور مربوط به وام؛ خريد و فروش يك كسب و كار؛ كنترل هزينه؛ كنترل موجودي؛ مسائل مديريتي؛ مديريت كيفيت؛ مسائل مالياتي؛ امكان سنجي؛ مستند سازي؛ تجارت بين المللي؛ تجارت الكترونيكي؛ قوانين و مقررات دولتي؛ جريا ن نقدي؛ كسب و كار خانگي؛ كسب و كار بانوان؛ خرده فروشي؛ ساخت و توليد؛ برنامه ريزي استراتژيك؛ تحقيقات در بازار؛ گزارش ساليانه كسب و كارها؛ برنامه ريزي بلند مدت؛ قيمت گذاري محصول؛ قرار دادهاي دولتي؛ تنظيم طرح كارو . ...
آموزش
16
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
SBDCيك سري فرصت هاي مناسب آموزشي (در دانشگاه ها يا با همكاري آنها) براي افراد به وجود مي آورد ،كه اين فرصت ها شامل :برگزاري كلس هاي آموزشي و سمينارهاي '' مباحث مربوط به كار '' ''،بازاريابي '' ،
'' چگونگي اقدام به
كسب وكارهاي كوچك ''و ...مي باشند .همچنين به اين منظور ،در زمينه ي'' مسائل مالي '' '' ،مستندسازي '' '' ،قوانين مربوط به كار '' و موضوعات ديگر ،كارگاه هاي آموزشي اي هم راه اندازي مي شوند .برگزاري سمينارها و كارگاه هاي آموزشي، راهي سريع و آسان براي كسب مهارت هاي جديد ،پيش روي مالكان و پرسنل كسب وكارهاي كوچك قرار مي دهد .اين سمينارها ،راهكارهايي مفيد براي به كارگيري مستقيم در كسب وكارها ،پيشنهاد مي دهند.يكي از بهترين كارگاه هاي آموزشي '' نحوه شروع كار '' مي باشد .به اين ترتيب شما مي توانيد كسب و كارهاي خود را ارزيابي كنيد و راه هاي افزايش شانس موفقيت خود را دريابيد و از اشتباهات رايج در كار اجتناب كنيد.
بازاريابي در هنگام برپايي يك كسب و كار يا كل ً يك شبكه كاري ،همان اقدامات اوليه شما ، مي تواند پيامهاي مثبت يا منفي به محيط ،ارسال كند .در اين حين ،مواردي نظير بازاريابي روي اقدامات اوليه فوق الذكر اثرگذار است.به اين منظور به فاكتورهاي ذيل توجه كنيد: • نام و موقعيت و شركت خود را تعيين كنيد تا به اين ترتيب ماهيت شما براي ديگران روشن شود؛ •
فرآورده يا خدمتي را كه قصد ارائه آن را داريد ،به اختصار توصيف
كنيد؛ • بازاري -نوع مشتري -را كه قصد داريد پوشش دهيد ،تعيين كنيد؛ •
علت اهميت كسب و كارتان و نيز نيازهاي مشتريان مدنظرتان را ، روشن كنيد.
در كل بايد به موارد زير توجه كنيد: •خدمت به مشتريان؛ •بودجه تبليغات؛ •ورود به متوسط رقابت در بازار؛ •استرا تژي بازاريابي اينترنتي؛ 17
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•ممنوعيت و مشروعيت هاي قانوني كار؛ •طرح بازاريابي؛ و . ... تحقيق روي رقبا بسيار مهم است.از نمايشگاه ها ديدن كنيد تا دريابيد كه رقباي شما چه مي فروشند و چگونه براي فرآورده خود بازاريابي مي كنند .در جريان اطلعات انتشارات و مجلت صنعتي قرار بگيريد.اطلعات حاصله از تحقيقات به شما در توسعه (بهبود) برنامه ي ماليتان كمك كرده و به شما مي گويند كه شما به سراغ كسب و كار برويد يا خير؟ شما هرگز نبايد اين فكر را داشته باشيد كه تحقيقات بازار ،فرآيندي است كه فقط يك بار انجام
مي شود .زماني كه شما كسب و كاري راه مي
اندازيد ،اصول ً بايد به طور مداوم با مشتريان خود در تماس باشيد ،شما همچنين بايد در برابر نيازهاي مشتريان خود از انعطاف پذيري باليي برخوردار باشيد .خلصه آنكه ،قبل از تأسيس كسب و كارتان ،بازارهاي هدف را به طور عميق شناسايي كنيد.
مستند سازي شما به عنوان يك مالك ،براي موفقيت كسب و كارتان ،زمان و هزينه بسياري را صرف مي كنيد .شما مي خواهيد كه بالترين بازگشت سرمايه را داشته باشيد.گزارشات مالي مناسب ،شما را در اين راه كمك خواهند كرد.گزارشات خوب به شما كمك مي كنند كه به سؤالت مهمي در خصوص مسائل مالي شركت ،پاسخ دهيد .تنظيم گزارشات مالي صحيح و كامل ،در موفقيت شما نقش زيادي دارند. يك سيستم مستند سازي پايه (دستي يا كامپيوتري) بايد از لحاظ كاربرد و فهم آسان باشد و كل ً قابل اعتماد بوده و از صحت كافي نيز ،برخوردار باشد .براي اين منظور به ملزومات زير نياز است : دفتر روز نامة اصلي براي ثبت مبادلت؛ثبت حساب هاي دريافتني؛ ثبت حساب هاي پرداختني؛ثبت صورت حساب حقوق بگيران ؛ ثبت موجودي هاي شركت و ... سيستم مستند سازي مي تواند تعيين كننده بقا يا شكست كسب و كارهاي جديد باشد .سيستم هاي مستند سازي خوب مي توانند باعث افزايش شانس دوام كسب وكار و ي بيشتر شوند .گزارشات كامل ،باعث برقراري ارتباط ميان نيز فرصت هاي سود آور ِ شما و كارتان شده و به شما كمك مي كنند كه قبل از وقوع مسائل و مشكلت از آن ها باخبر شويد .گزارش دهي خوب ،اطلعاتي اساسي را در زمينه حجم كسب و كار 18
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
و مقايسه آن با حجم كاري گذشته ،به شما خواهد داد .به علوه يك گزارش دهي خوب ،شما را در فعاليت هاي زير ياري مي رساند : نظارت بر موجودي؛كنترل مخارج؛ انجام ملزومات صورت حساب حقوق بگيران؛ تعيين سود حاشيه اي؛ بهبود جريان نقدي؛ تخفيف گرفتن از تأمين كننده؛ اندازه گيري ميزان عملكرد كار .عوامل زير براي يك مستند سازي خوب لزم مي باشند : سادگي؛ دقت؛زمان بندي دقيق؛ هماهنگي ؛قابل فهم بودن؛ قابل اعتماد بودن؛ كامل و جامع بودن.
راهكارهاي حمايت از ايجاد و توسعه صنايع كوچك و متوسط جديد اين راهكارها شامل بسته اي از راهكارهاي مختلف با هدف حمايت ويژه از كسب و كار هاي جديد و در شرف تأسيس مي باشد،كه عبارتند از : •كمك به كاهش هزينه هاي تمام شده و كاهش مدت زمان ايجاد و راه اندازي واحدهاي كوچك و متوسط صنعتي ،از طريق ايجاد مجتمع هاي تخصصي و شهرك هاي صنعتي براي صنايع غير آلينده در مناطق مستعد داخل و مجاور شهرها. • بررسي و اعلم اولويت هاي صنعتي و زمينه هاي مستعد سرمايه گذاري در صنايع كوچك و متوسط كشور. •انجام مطالعات و بررسي هاي لزم با هدف اطلع رساني و كمك به متقاضيان سرمايه گذاري ،جهت انتخاب زمينه هاي مناسب براي توليد و ايجاد واحد هاي جديد صنعتي. •پرداخت بخشي از هزينه هاي خدمات مشاوره صنعتي جهت انتخاب زمينه فعاليت صنعتي ،تهيه طرح كسب و كار و استقرار سيستم هاي اطلعاتي ( سيستم اطلعاتي انبار ،حسابداري صنعتي ،دستمزد و حقوق و .) ... •كمك به ايجاد و توسعه مراكز ارائه خدمات مشاوره صنعتي به واحدهاي در حال تأسيس. •تامين منابع مالي ميان مدت و دراز مدت واحدهاي در حال تأسيس ،با اولويت مناطق توسعه نيافته كشور ،از محل وجوه اداره شده و تبصره هاي قوانين بودجه سالنه. 19
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•كمك به ايجاد مراكز زادپروري ( انكوباتورها ) به منظور طراحي ،توسعه و تجاري سازي محصول با همكاري دانشگاه ها.
انكوباتور يكي از معضلت فعلي ،عدم ارتباط منطقي و كارآمد ميان مراكز آموزشي موجود كشور و بازاركار است ،به طوري كه افراد جامعه بعد از طي دوره هاي آموزشي ، زماني كه وارد بازار كار مي شوند ،عمل ً با مشكل مواجه شده و قادر نيستند به درستي از مهارت ها ،آموزش ها و اندوخته هاي خود در جهت كسب شغل و ارتقاء شغلي بهره ببرند . در كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه جهت پر كردن اين شكاف از انكوباتورها استفاده مي كنند .انكوباتور به معناي تكثير كردن و كشت دادن مي باشد و در اصطلح پزشكي به دستگاه نگهداري نوزادان نارس اطلق مي شود . انكوباتورها معمول ً در كنار يك مركز تحقيقاتي يا دانشگاهي كه خدمات پشتيباني ( فني و غير فني ) را براي تبديل يا پرورش يك نوآوري يا اختراع به يك شركت صنعتي ارائه مي كند ،تأسيس مي شوند . در سرتاسر جهان ،اين نكته پذيرفته شده است كه انكوباتورها ابزارهاي مطمئني براي تبديل نوآوري ها و دستاوردهاي تحقيقاتي به محصولت و نيز ترغيب كارآفريني و توسعه تكنولوژيك هستند .مؤسسات كوچك و متوسط با ايجاد زمينه جهت پرورش استعداد كارآفريني ،نقش حياتي در بهبود و رقابتي ساختن كسب وكارهاي كوچك ايفا مي كنند و انكوباتورها عمده ترين و كاربردي ترين ابزار تحقق اين امر مي باشند
اهداف انكوباتورها ويژگي مهم انكوباتورها ،توان آموزش و كار حمايت شده در شرايط طبيعي عرضه و تقاضاي بازار مي باشد و مأموريت يك انكوباتور عبارتست از : افراد به صورت فردي يا گروهي وارد انكوباتور شده و از طريق آموزش ، مشاوره و امكاناتي كه دريافت خواهند كرد ،عمل ً اقدام به توليد كال و خدمات و عرضه آن به بازار مصرف مي نمايند و پس از تثبيت و تسلط آنان به عوامل مؤثر و مرتبط با آن ،از انكوباتور ،مرخص خواهند شد . به هر حال ،اهداف عمده انكوباتورها را مي توان چنين دسته بندي كرد :
20
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•كمك به جذب بيشتر كارآموزان و فارغ التحصيلن دانشگاهي در بازار كار و ايجاد شغل؛ ط فني و تخصصي كه بتوانند در بازار •ايجاد واحد هاي صنعتي كوچك و متوس ِ كار ،قابل رقابت باشند؛ •نوسازي ،انتقال فناوري و استفاده از اكتشافات علمي جديد؛ •افزايش بازدهي نيروي كار بالقوه و استفاده بهينه از اين سرمايه عظيم ملي . در كنار اين اهداف ،انكوباتورها اهداف ديگري را نيز دنبال مي كنند نظير :رشد اقتصادي منطقه ،تنوع اقتصاد و سرمايه گذاران ،كمك به زنان ،مهاجران و اقليت ها . به هر حال انكوباتورها مي خواهند ،از طريق توسعه فناوري هاي عمده و ايجاد كسب و كارهاي موفق جديد ،به تشويق و توسعه اقتصادي ،علمي ،ملي و منطقه اي بپردازند و اين كار را از طريق ايجاد ،پرورش و توسعه شركت هاي نوپا به صورت ط فني ،پيگيري مي كنند .مهم ترين منابع مالي واحد ها و صنايع كوچك و متوس ِ انكوباتورها از طريق بخش خصوصي ،دولت مركزي يا مقامات محلي و به صورت وام هاي بانكي ،رهن ،كمك ها و اعانه هاي شخصي و گروهي ،اجاره بها و ارائه خدمات ،تأمين مي شود .در كشور ما ،نياز به انكوباتورها روز به روز بيشتر احساس مي شود ،به ويژه بيكاري بيش از حد قشر جوان و كارآموخته و دانش آموخته كشور و روند رو به افزايش آن ؛ از يك طرف و نياز كشور به اين انرژي عظيم انساني و فكري جهت توسعه خود در زمينه هاي مختلف ،از طرف ديگر درك اين نياز را سرعت بخشيده است .رقابت شديد در بازار كار ،اشتغال و توليد ،ضرورت جذب نيروي كارآمد و مناسب را نشان مي دهد. علي رغم اين كه ،طرح انكوباتورها ،در ساير كشورها با توفيق بسيار همراه بوده ،ولي ما در داخل كشورمان نتوانسته ايم آن را پياده كنيم و همواره اين سؤال وجود دارد كه چرا دانش آموختگان ما ؛ جذب بازار كار خارج از كشور مي شوند ولي در داخل چندان موفق نيستند ؟ اين كه چگونه مي توان از هدر رفتن اين سرمايه ملي (جوانان دانش آموخته دانشگاهي و مراكز آموزش فني و حرفه اي) جلوگيري كرد .
اقدامات پيشنهادي به منظور هر چه بهتر شدن عملكرد اين مراكز •اجراي سمينار هاي آموزشي در دانشگاه ها؛ 21
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
ي "" كارآفريني "" و "" ايجاد و توسعه كسب و كارهاي •طرح محتواي درسي چند واحد ِ كوچك "" براي دانشجويان؛
•طرح توسعه كسب و كارهاي كوچك در حوزه تكنولوژي اطلعات؛ • ارائه كلس هايي با موضوعات مختلف مربوط ،پيرامون ايجاد و توسعه كسب و كارهاي جديد؛ •
انجام پژوهش هاي تحقيقاتي مختلف در زمينه مطالعه و طراحي دوره هاي آموزشي براي متقاضيان مربيگري آموزش "" ايجاد و توسعه كسب و كارهاي كوچك و متوسط ""؛
•
انجام پژوهش هاي تحقيقاتي مختلف در زمينه مطالعه و طراحي دوره هاي آموزشي براي متقاضيان در مرحله ايجاد و توسعه مراكز و آموزشكده هاي پرورش صنايع كوچك و متوسط؛
•
انجام پژوهش هاي تحقيقاتي مختلف در زمينه مطالعه و طراحي دوره هاي آموزشي براي متقاضيان در مرحله احداث كسب و كارهاي كوچك و متوسط؛
•
انجام پژوهش هاي تحقيقاتي مختلف در زمينه مطالعه و طراحي دوره هاي آموزشي براي متقاضيان در مرحله بهره برداري كسب و كارهاي كوچك و متوسط؛
•
انجام پژوهش هاي تحقيقاتي مختلف در زمينه مطالعه و طراحي دوره هاي آموزشي براي متقاضيان ،در مرحله رشد و صادراتي شدن فرآورده هاي كسب و كارهاي كوچك؛
• انجام مطالعات تطبيقي براي انتقال تجارب ساير كشورها؛ •
بررسي دليل ركود و ورشكستگي شركت ها؛
• مطالعه و بررسي تجربيات مالكان يا كارفرمايان كسب و كارهاي كوچك؛ • مطالعه و بررسي ايجاد و توسعه كسب و كارهاي كوچك؛ •
بررسي و تدوين استراتژي جامع در اين زمينه در دانشگاه هاي سراسر كشور؛
•
بررسي و تدوين استراتژي جامع در اين زمينه در كليه مراكز تحقيقاتي (آموزشي) سراسر كشور؛
22
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
•
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
مطالعه و بررسي زمينه ها و موانع اجتماعي و فرهنگي توسعه كسب و كارهاي كوچك؛
• طرح اجراي بازارچه كارآفريني.
صنايع پيشرفته ايدرو( ، 9)IDROتحول تدريجي و پايدار معاونت توسعه صنايع پيشرفته اواخر سال 1381بر اساس ماموريتهاي قانوني و استراتژي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران ،به عنوان يكي از حوزههاي اصلي تمركز سازمان تاسيس شد .اين معاونت ،فرايند كامل تحقق محصول در حوزههاي مبتني بر فناوريهاي پيشرفته را از مرحله شكلگيري ايده تا تجاريسازي محصول از طريق ايجاد كسب و كارهاي موجه و در قالب دو حوزه اصلي و استراتژيك توسعه و ايجاد طرحها و توسعه سرمايهگذاري اجرا ميكند .در استراتژي توسعه و ايجاد طرحها )مرحله اول) ،ايجاد و توسعه طرحها و ايدههاي قابل سرمايهگذاري از طريق انتخاب موضوعات مناسب ،تامين منابع مالي و نظارت بر اجراي پروژههاي پژوهشي و تحقيقاتي به منظور تدوين دانش فني و تكنولوژيهاي مربوطه ،مورد توجه قرار گرفته و طرحهاي فوق كه قابليت سرمايهگذاري براي توليد صنعتي داشته باشند در فرايند توسعه سرمايهگذاري صنايع پيشرفته پردازش ميشوند .در بخش توسعه سرمايهگذاري (مرحله دوم( شناسايي موضوعات ،انجام مطالعات امكانسنجي و تدوين طرح سرمايهگذاري ( )B.Pبه منظور ايجاد واحدهاي كوچك و متوسط ( )SMEبا مشاركت بخش خصوصي و سرمايهگذاران و صاحبان دانش فني خارجي مورد توجه است .ايجاد شركتهاي تخصصي به عنوان ابزار و يكي از عناصر ساختاري در توسعه صنايع پيشرفته مورد توجه قرار گرفته و برنامهها و اقدامات اجرايي از طريق آنها دنبال ميشود .اين شركتها با تمركز بر هر يك از حوزههاي فناوري برتر به عنوان بازوي تخصصي و اجرايي سازمان محسوب شده و مسؤوليتهاي زير را برعهده دارند: شناسايي طرحهاي سرمايهگذاري و تدوين طرحهاي توجيهي كسب و كار سرمايهگذاري در كسب و كارهاي مصوب نظارت بر اجراي طرحهاي سرمايهگذاري نگهداري و ارتقاي شركتهاي وابسته.Industrial Development and Renovation Organization Of Iran
23
9
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
الف) مديريت توسعه و ايجاد طرحها .1توسعه هماهنگ كارآفريني :در اين برنامه طرح توسعه كارآفريني به منظور ارتقاي تواناييهاي مهندسي كشور ،طراحي و ساخت تجهيزات و دسترسي به فناوريهاي نوين با تكيه بر توان متخصصان داخلي و براي به توليد رساندن پروژههايي با توجيه فني ،اقتصادي و بازاري كه در كوتاهمدت (حداكثر 3سال) عملي باشند ،به اجرا درآمده است. .2گسترش نوآوري :نوآوري يا كاربردي كردن ايدههاي نو و طرحهاي جديد از مهمترين عوامل توسعه صنعتي هستند .در اين راستا ،برنامه گسترش نوآوري با هدف تبديل ايده به محصول و با اتكا به منابع سرمايهاي و علم و دانش و خلقيت محققان و افراد صاحب ايده تدوين شده است. .3
توسع ه مراكز كس ب و كارهاي كوچك ( :)SBDCاين برنامه تلش
مشترك بين بخش خصوصي ،جامعه دانشگاهي و دولت است كه براساس استفاده از ظرفيتها و پتانسيلهاي موجود در دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي (فضاي فيزيكي ،نيروهاي متخصص ،كارگاهها ،آزمايشگاهها و )...براي تجاريسازي پروژههاي تحقيقاتي به اجرا درآمده است .توسعه و تعميم تكنولوژيهاي صنعتي بخصوص در زمينه صنايع با تكنولوژي برتر ،ايجاد هسته خطشكن و دستيابي به تكنولوژيهاي بنيادي از اهداف عمده اين مراكز بوده است .سازمان گسترش با اجراي اين طرح توانسته از پتانسيلهاي تحقيقاتي موجود در مراكز دانشگاهي و تحقيقاتي براي توليد طرحهاي قابل سرمايهگذاري ،استفاده بهينه كند اقدامات انجام شده به شرح ذيل است: •ايجاد 10مركز SBDCدر پژوهشكده رويان ،پژوهشكده ميكروالكترونيك، مركز تحقيقات و علوم و تكنولوژي در پزشكي و دانشگاههاي تهران ،تربيت مدرس ،صنعتي شريف ،صنعتي اميركبير ،علم و صنعت ،آزاد اسلمي و شيراز •تصويب 157طرح در مراكز 10گانه SBDCبا اعتبار معادل 54ميليارد ريال •راهاندازي سايت مراكز كسب و كار كوچك http://www.sbdc.ir
24
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
•برگزاري 4همايش تجاريسازي ايدههاي SBDCدر مراكز SBDC دانشگاههاي تهران ،تربيت مدرس ،علم و صنعت و صنعتي اميركبير تهيه فيلم مستند از راهاندازي مراكز SBDC در سال 1383تعداد 9عنوان پروژه مراكز SBDCخاتمه يافته كه براي فرايند سرمايهگذاري
شدهاند
معرفي
.
.4ارتقاي تحقيق و توسعه در شركتها :اين برنامه براي حمايت از ايجاد و گسترش فعاليتهاي تحقيق و توسعه ( )R&Dبراي ارائه محصول /فرايند نوين در شركتهاي تابعه و تحت پوشش سازمان تدوين شده است .هدف اين برنامه، افزايش تواناييهاي تكنولوژيك شركتها از طريق حمايت و مشاركت منطقي در فعاليتهاي تحقيق و توسعه آنها در راستاي فراهم ساختن زمينه پيشتازي سازمان گسترش براي حضور در بازارهاي جهاني است.
ب) مديريت توسعه سرمايهگذاري در صنايع پيشرفته اين حوزه اواخر سال 1381به منظور شناسايي ،بررسي ،انتخاب و اجراي طرحهاي سرمايهگذاري مبتني بر فناوريهاي برتر ،فعاليت خود را آغاز كرد .اهداف اين بخش شامل شناسايي حوزههاي سرمايهگذاري در صنايع پيشرفته ،ايدهها و طرحهاي توجيهپذير و ايجاد و توسعه كسب و كارهاي جديد در حوزه فناوريهاي نوين براي حضور در بازارهاي داخلي ،منطقهاي و بينالمللي از طريق مشاركت با بخش خصوصي و شركتهاي تخصصي ،برقراري مشاركتهاي بينالمللي (، ) Joint Venture توسعه دانش فني ،جذب ،انتقال و تجاريسازي فناوري ،ايجاد واحدهاي پايلوت و نمونهسازي و ايجاد خوشههاي تكنولوژيك براي تدوين طرحهاي توجيهي و دستيابي به دانش فني تعريف شده كه در حال حاضر حوزههاي صنعتي مبتني بر فناوريهاي برتر براي اجراي طرحهاي سرمايهگذاري شامل بيوتكنولوژي ،مواد پيشرفته ،الكترونيك و ميكروالكترونيك ،فناوري اطلعات و صنايع هوايي است .در راستاي اجراي برنامههاي توسعه سرمايهگذاري در حوزههاي تخصصي فوق اقدامات ذيل توسط اين مديريت انجام ميشود: شناسايي طرحهاي سرمايهگذاري و تدوين طرحهاي توجيهي كسب و كار شناسايي سرمايهگذاران و صاحبان دانش فني داخلي و خارجي به منظور ايجاد JointVenture
25
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
سرمايهگذاري در كسب و كارهاي مصوب ايجاد و توسعه شركتهاي كوچك و متوسط ( )SMEبراي اجراي طرحهايسرمايهگذاري
تجاريسازي
و
فناوري
-نظارت بر اجراي طرحهاي سرمايهگذاري و نگهداري و ارتقاي شركتهاي وابسته
ارزشيابي پروژه هاي پيشنهادي به مركز SBDC هم اكنون در كشور ما ،مراكز كار آفريني به دليل عدم تخصيص بودجه در آستانه تعطيلي مي باشند.با توجه به شعار دولت نهم مبني بر اشتغال زايي و توسعه كار آفريني ،عمل هيچ بودجه اي براي مراكز كار آفريني در نظر گرفته نشده است و اين بحث كار آفريني بايد از طرف مسوولن در مجموعه اجرايي كشور مد نظر قرار گرفته شود.دانشگاه ها در ابتداي قرن گذشته رسالت آموزش را بر عهده داشته اند و پس از آن توسعه در دانشگاه ها مطرح شد و در سال هاي اخير كار آفريني در دانشگاه ها مورد توجه است ،به طوري كه يكي از چهار نقش مهم دانشگاه در كار آفريني تعريف شده است. هم اكنون يكي از مهم ترين چالش هاي عمده دانشگاه ها ،فاقد مهارت بودن دانش آموختگان براي ورود به بازار كار مي باشد ،به طوري كه دانشگاه ها توانايي تربيت دانش آموختگان داراي مهارت براي راه اندازي كسب و كار را ندارند و دانش آموختگان قادر به توسعه كسب و كار نيستند،لذا بايد كار آفريني به نحوي در دانشگاه ها توسعه يابد كه دانشجويان علوه بر دانش دانشگاهي از مهارت هاي لزم برخوردار شوند. كار آفريني بال بردن قابليت اشتغال است و نه ايجاد اشتغال ،در جامعه ما با توجه به معضل اشتغال بايد به
كار آفريني توجه جدي شود .اما متاسفانه كار آفريني در
دانشگاه هاي ايران توسعه نيافته است و همين امر موجب شده است تا دانشگاه هاي ايران جزو 500دانشگاه معتبر دنيا قرار نگيرد. ما در مدت چند ماه در مركز SBDCدانشگاه علم و صنعت فعال بوده و موفق به طراحي چك ليست " ارزشيابي پروژه هاي پيشنهادي به مركز " SBDCشده ايم كه نتايج خوبي را در برداشته است ،بندهاي مختلف آن عبارتند از : اطلعات كلي ،مجري ،دانش فني ،جذابيت ،بازار ،نتايج ،برسي مالي . بعد به كليه سوال ها متناسب با نوعشان امتياز دهي شده است و بر اين اساس امتياز طرح هاي پيشنهادي به اين مركز سنجيده مي شوند .
26
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
نمودار زير نشانگر فرايند كاري SBDCمي باشد.
ΪϨ ϳ ήϓ SBDC Ê·Z »dË Ë »|
Ác Y {Z Ä ·Z » cY {Y Á
Z ¯Á\ ¯ ÊuY
Ê]Z Ë Y Z ]
ÁÉ Z |À » f É Y { {§f
Ê·Z »Ã  m ¾Á Ì»Z e
Y m Y
پيشنهادات براي خاتمه به اين بحث علوه بر پيشنهادات آمده در بخش "" اقدامات پيشنهادي به منظور هر چه بهتر شدن عملكرد اين مراكز "" بهتر است به موارد كلي زير نيز ، توجه شود : •مراكز به وجود آورنده ي ايده ،بايد به طور جدي ،هماهنگ و متداوم به انجام نقش خود بپردازند؛ •مراكز دريافت ،به هنگام كردن ،رشد دهي و ثبت و نگهداري ايده هاي جديد بايد به وجود آيند ،تا از فراموشي و دلسردي صاحب ايده و بي ارتباطي و غير ضروري بودن ايده جلوگيري نمايند(.مراكزي چون سازمان پژوهش و تحقيقات صنعتي ،بانك هاي اطلعاتي و غيره از اين دسته اند ).؛ •صاحبان ايده هاي باارزش و مطابق با نياز جامعه ،تشويق شده و ارزش معنوي يا امتياز خاصي در همين زمينه براي آنها قائل شوند؛ • تا آنجا كه ممكن است سياست هاي ثابت و تغيير ناپذيري در مورد اقتصاد و صنعت به كار گرفته شود .تعيين چارچوب سياست اقتصادي كشور در بخش
27
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
The second national conference on venture capital
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
صنعت و تعيين محدوده بخش هاي خصوصي ،تعاوني و غيره يك عامل بسيار قوي در ايجاد انگيزه و ايده مي باشد. و . ...
جمع بندي و نتيجه گيري به طور كلي هدف مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك ،ارتقا و توسعه اقتصادي از طريق تدارك كمك هاي مديريتي و فني براي مؤسسات كوچك و متوسط مي باشد .توسعه و تعميم تكنولوژي هاي صنعتي به خصوص در زمينه صنايع با تكنولوژي برتر ، ايجاد هسته خط شكن و دستيابي به تكنولوژي هاي بنيادي از اهداف عمده اين مراكز بوده و برقراري ارتباط با دانشگاه هاي كشور ،تعميق رابطه بين صنايع و دانشگاه ها، تهيه اطلعات بهينه بازاريابي ،مديريت و حمايت فني و اجراي طرح هاي تحقيقاتي ، در اولويت فعاليت هاي آن ها قرار دارد . دانش آموختگان به دليل نداشتن مهارت ،عدم برخورداري از تجربه مفيد ،عدم آشنايي با چگونگي استفاده از دانش تخصصي و مهارت در فرصت شناسي و فرصت سازي، ترس از شكست و ناكامي در راه اندازي كسب و كار و ...فاقد توانايي راه اندازي كسب و كار متناسب با دانش فرا گرفته در دانشگاه ها هستند ،لذا بايد كارآفريني در در
دانشگاه ها توسعه يلبد.
اين طرح در چندين دانشگاه كشور كه براساس نظر معاونت توسعه ي صنايع پيشرفته انتخاب مي شوند ،اجرا
مي گردد و كل ً خدمات اين مراكز براي هر فرد
حقيقي و حقوقي كه در حال راه اندازي يك كسب و كار كوچك و متوسط بوده و يا گسترش كار خود را انجام مي دهد ،ارائه مي شود .در اين مقاله ،به معرفي مراكز توسعه كسب و كارهاي كوچك و نيز عملكرد آن ها و ارائه ايده هايي در جهت عملكرد هر چه بهتر اين مراكز ،پرداخته ايم.
28
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
The second national conference on venture capital
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
مراجع 1.
www.asbdc.ualr.edu
2.
www.sbdc.org
3.
www.floridasbdc.com
4.
www.business.swt.edu
5.
www.sbdc.uga.edu
6.
www.ntsbdc.org
7.
www.sbdc.uh.edu
8. www.nationalbusiness.org 9.
www.sba.gov
10. www.sbdc.com.au 11. www.sbdc.uga.edu 12. www.wiscosinsbdc.org 13. www.sbdc.wsu.edu 14. www.business.com 15. www.sbdc.smsu.edu 16. www.sbdc.uwf.edu 17. www.uwsp.com 18. www.abcsmallbiz.com 19. www.sbdc.uga.edu 20. www.carnegielibrary.org 21. www.sbdc.drake.edu 22. www.iowasbdc.org 23. www.weill-sbdc.com 24. www.btc.edcc.edu 25. www.eoni.com 26. www.nsbdc.org 27. www.misbtdc.org 28. www.mainesbdc.org
29
مركز همايشهاي علمي دانشگاه تهران
The second national conference on venture capital
دومين كنفرانس ملي سرمايه گذاري مخاطره پذير
29. www.pd.dgs.ca.gov 30. www.louisvillesmallbiz.org 31. www.mnsbdc.com 32. www.nwtsbdc.org 33. www.coloradosbdc.com 34. www.pasbdc.org 35. www.risbdc.org 36. www.hrsbdc.org 37. www.salemsbdc.org 38. www.delawaresbdc.org 39. www.pasbdc.org 40. www.idahosbdc.org 41. www.fausbdc.com 42. www.sbdc.com.au 43. www.wsbdc.org 44. www.bvsbdc.org 45. www.elpasosbdc.biz 46. www.vtsbdc.org 47. www.sbdc.umb.edu 48. www.sbdc.uh.edu 49. www.smallbizplanet.com 50. www.abcsmallbiz.com 51. www.karafariny.com .52
SBDC )
(
30