လူငယး ႏွငးံ ႏိုငးငဵေရ့ လူငယးေတြကို တကးႏိုငးသေလာကး ႏိုငးငဵေရ့ထဲ မပါေစခ္ငးတဲံ နအဖ က ဿ၉၉ဿ ခုႏွစး မွာေမြ့တဲံ လူငယးလူရြယးေတြ ဟာ ၀ှဿှ ေရြ့ေကာကးပြဲ မွာ အသကး ဿ၈ ႏွစးၿပညးံၿပီ့ ၿဖစးတဲံ အတြကး မဲေပ့ႏိုငးတယး ဆိုၿပီ့ေတာံ နအဖ အာေဘား ၿမနးမာံအလငး့ သတငး့စာ က ေဆာငး့ပါ့တစးပုဒးမွာ ဖတးလိုကးရပါတယး။ ၿပီ့ေတာံ မဲေပ့ႏိုငးခြငးံ၊ ေရြ့ခ္ယးခဵႏိုငးခြငးံ မရွိသူေတြထဲမွာ ရူ့သြပးေနသူ၊ သာသနာံ ှနးထမး့ေနတဲံ သဵဃာေတားေတြ နဲ ံ ေထာငးက္ေနတဲံ အက္ဥး့သာ့ေတြ ပါတယးလို ံ ဆုိပါတယး။ အဲံဒီေတာံ ေရြ့ေကာကးပြဲ ကိုစိတှ း ငးစာ့လို ံမဲေပ့မယး၊ ေရြ့ေကာကးပြဲ ှငးအေရြ့ခဵမယးဆိုရငး ႏုိငးငဵေရ့ တကးၾကြတဲံ သဵဃာေတားေတြ၊ ႏိုငးငဵေရ့ အက္ဥး့သာ့ေတြ နဲ ံ ေထာငးကၿပနးလြတးလာေသားလညး့ တကယးမရူ့ဘဲနဲ ံအရူ့ေထာငးအပို ံခဵခဲံရတဲံ ႏုိငးငဵေရ့ သမာ့ေတြ ဟာ မဲေပ့ခြငးံ မရွိသလို ှငးေရာကး အေရြ့ခ္ယးခဵႏိုငးခြငးံ လညး့မရွိပါဘူ့။ အခုဆိုရငး ေဒၚေအာငးဆနး့စုၾကညး ကိုလညး့ ၀ှဿှ ေရြ့ေကာကးပြဲကာလေက္ားလြနးတဲံ အထိေထာငးသြငး့အက္ဥး့ခ္ထာ့မယးံ သေဘာရွိတာ အာ့လဵု့အသိပါပဲ။ နအဖ ရဲ ံအဓိက ရညးရြယးခ္ကးက ၿပညးတြငး့က အရ့ပါတဲံ ပုဂၢိဳလးအာ့လဵု့ကို ေရြ့ေကာကးပြဲကာလမွာ ထိနး့သိမး့ထာ့ၿပီ့ေတာံ ေရြ့ေကာကးပြဲကို သူတို ံစိတးတိုငး့က္လုပးခ္ငးတဲံသေဘာပါ။ ေဒၚေအာငးဆနး့စုၾကညး နဲ ံ၈၈ မ္ိဳ့ဆကးေတြလို လူထုကိုဦ့ေဆာငးႏိုငးတဲံသူေတြကို ေထာငးထဲထညးံထာ့လိုကးတာနဲ ံအၿပငးမွာက္နးခဲံတဲံလူေတြကို လုပးခ္ငးတိုငး့လုပးလို ံရမယး လို ံေမွ္ာငးလငးံထာ့ပဵုရပါတယး။ နအဖ က ၈၈ အေရ့ေတားပဵု ေနာကးပိုငး့လူၿဖစးလာတဲံ လူငယးေတြကို သူတို ံစိတးတိုငး့က္ လိမးညာလွညးံၿဖာ့ လို ံ ရမယးလို ံလည့းယူဆေနပဵုရပါတယး။ ၿမနးမာံႏိုငးငဵေရ့ ရာဇှငးမွာ ေခတးအဆကးဆကး အာဏာရွငးစနစး နဲ ံမတရာ့မွဳကို ေခါငး့ငဵု ံမခဵတဲံ စိတးဓါတးဟာ ၀ှှ၇ ေတားလွနးေရ့မွာ မ္ိဳ့ဆကးသစးလူငယးေတြကို ေမြ့ထုတးေပ့ခဲံတယး။နအဖ က ေတားလွနးေရ့ ဓာ့တဵု့ ရဵုတငးမက အၿပီ့တိုငး ရုိကးခ္ိဳ့ဖို ံၾကိဳ့စာ့ခဲံေပမယးံ ေတားလွနးေရ့ေသြ့ ဆိုတာဘယးေတာံမွ ခနး့ေၿခာကးမသြာ့ဘူ့ဆိုတာ ေရႊှါေရာငး ဗ.က.သ နဲ ံမ.လ.ရ (မ္ိဴ့ဆကးသစးလူငယးမ္ာ့ အစည့းအရဵု့) တုိ ံကသကးေသၿပခဲံၿပီ့ပါၿပီ။ ဒါေပမယးံ ဒိီေဒါငး့ပ္ိဳအာ့သစး မ္ိဳ့ခ္စးလူငယးေတြဟာ ၈၈ နဲ ံ၉၆ မ္ိဳ့ဆကးေတြ အေပၚမွာ သေႏၶတညးခဲံရတာ ၿဖစးတယးဆိုတာေတာံ ၿငငး့လို ံမရပါဘူ့။ အခုၿပနးလညး အညြနး ံတကးလာတဲံ ေတားလွနးေရ့ နဲ ံႏိုငး ငဵေရ့ စိတးဓါတးေတြ ပိုမိုရွငးသနးလာေအာငး၊ ခိုငးမာလာေအာငး နဲ ံအငးအာ့တို့ခ္ဲ ံဖို ံကို အစြမး့ကုနးၾကိဳ့စာ့ၾကရမွာပါ။ နအဖ ရဲ ံအႏွစးႏွစးဆယးၾကာ စစးအုပးခ္ဴပးေရ့ ေအာကးမွာ ႏုိငးငဵအတြကး အေရ့ပါတဲံ လူငယးေတြ အမ္ာ့ၾကီ့ ေရတိမးနစးခဲံရၿပီ့ပါၿပီ။ ေတားလွနးေရ့
ဓာ့သြာ့လညး့ အခ္ိနးအတိုငး့အတာ တစးခုထိ တုဵု့ခဲံရၿပီ့ပါၿပီ။ ေတားလွနးေရ့ ဓါ့သြာ့ အစြမး့ကုနးၿပနးလညး ထကးၿမကးလာဖို ံကေတာံ အာ့လဵု့ သိုငး့ၾကှိုငး့ၾကရမွာပါ။ နအဖ က မ္ိဴ့ဆကးသစးလူငယးေတြ ကို လမး့မွာ့ေရာကးေအာငး၊ အေတြ့အေခၚမွာ့ေနတဲံ စစးသာ့ေတြ ၿဖစးေအာငး အစြမး့ကုနး၊ နညး့လမး့ကုနး သဵု့ၿပီ့ၾကိဳ့စာ့ခဲံပါတယး။ စစးသာ့၊ စစးဗိုလး လုပးရငးလုပး ဒါမွမဟုတး လုပးခ္ငးတာလုပး ႏိုငးငဵေရ့ ကလြဲရငး ဘိနး့စာ့ပဲၿဖစးၿဖစး၊ ေလာငး့ကစာ့သမာ့ပဲ ၿဖစးၿဖစး၊ ဖာသယးဖာေခါငး့ပဲ ၿဖစးၿဖစး ဆိုတာမ္ိဳ့ပါ။ NLD လူငယးေတြ နဲ ံတစး ၿခာ့ ေၿမေအာကးရဲေဘားေတြ-ေၿမဩဇာ လိုအဖြဲ ံအစညး့မ္ိဳ့ေတြဟာ ေတာကးေလ္ွာကးလွဳပးရွာ့ေနခဲံေပမယးံ NLD လူငယးဆိုတာကလညး့ ၈၈ ှနး့က္ငးေလာကးမွာေတာံ လူငယးေတြ ၿဖစးခဲံေပမယးံ အခုဆို လူလတးးပိုငး့ေတြ ေရာကးကုနးၾကပါၿပီ။ အခု လူလတးပိုငး့ နဲ ံလူၾကီ့ၿဖစးလာတဲံ သူေတြက ယေန ံလူငယးေတြကို ရဲရငးံတကးၾကြတဲံ၊ ကိုယးံတာှနးကိုယးသိတဲံ လူငယးလူရြယးေကာငး့ေတြ ၿဖစးလာေအာငး ေၿမေတာငးေၿမွာကးေပ့ၾကရမွာပါ။ တစးခ္ိဳ ံတတးသိပညာရွငးေတြ ေၿပာသလို လူငယးေတြကို ပညာေပ့ႏိုငးဖို ံၿမိဳ ံၿပလူမွဳအဖြဲ ံအစညး့ေတြ၊ အသိုငး့အှိုငး့ေတြ ခိုငးခိုငးမာမာ တညးရွိေနဖို ံလိုတယး ဆိုေပမယးံ အစို့ရအသငး့အဖြဲ ံမဟုတးရငး ဘာအဖြဲ ံအစည့းမွဖြဲ ံစညး့ လုပးကိုငးႏိုငးခြငးံ မရွိတဲံ အခုလို စစးအာဏာရွငးလကးေအာကးမွာ လကးဘကးရညးဆိုငးမွာေတာငး ႏိုငးငဵေရ့စကာ့ ေၿပာဖို ံအ ေတားသတိထာ့ရတဲံ အေနအထာ့ပါ။ အခု လကးရွိလွဳပးရွာ့တကးၾကြေနတဲံ ယေန ံလူငယးေတြရွိေပမယးံ အငးအာ့နညး့ေနေသ့တဲံ အတြကး ထုနဲ ံထညးနဲ ံအငးအာ့ၾကီ့မာ့လာေအာငး ၾကိဳ့စာ့ၾကရမွာပါ။ စစးအာဏာရွငး ကို ေရွ ံ တနး့က ဦ့ေဆာငးၿဖဳတးခ္ႏိုငးတာ ေက္ာငး့သာ့လူငယး နဲ ံသဵဃာေတားေတြပဲ ရွိပါတယး။ ေရွ ံတနး့ က ေဒါငး့ေအာငးလဵ နဲ ံသာသနာံ ေအာငးလဵ ကို လႊငးံတငးႏိုငးမွ ေနာကးက ၿပညးသူၿပညးသာ့ေတြ က ှနး့ရဵ လိုကးပါႏိုငးမွာ ၿဖစးပါတယး။ ၿပညးသူေတြ အေနနဲ ံေရွ ံကေန တကးရငး တစးေယာကးတကး ရငး တစးေယာကးဆြဲ၊ ဆယးေယာကးတကးရငး ဆယးေယာကးကို ေခြ့ေတြလို ှိုငး့ဆြဲဖို ံနအဖ ကှနးမေလ့ပါဘူ့။ ဘုရာ့သာ့ နဲ ံေက္ာငး့သာ့ဆုိရငးေတာံ ခ္ကးခ္ငး့ၿဖိဳခြဲဖို ံနအဖ အေနနဲ ံ မှဵံရဲဖူ့ဆိုတာ ေခတးအဆကးဆကး သကးေသေတြ ရွိခဲံပါတယး။ အဲံဒီေတာံ ယေန ံလူငယးေတြရဲ ံ အာ့ကို တို့ခ္ဲ ံဖို ံအေရ့ၾကီ့ပါတယး။ လူငယးေတြ စာမ္ာ့မ္ာ့ ဖတးဖို ံလိုတယး၊ စာမ္ာ့မ္ာ့တတးတဲံ ပညာတတးေတြ ၿဖစးဖို ံလိုပါတယး။ ဘယးလိုပဲ နအဖ က အခြငးံအလမး့ေတြ ပိတးဆို ံထာ့ေပမယးံ သိသငးံသိထိုကး၊ တတးသငးံတတးထိုကး တဲံပညာေတြ ကို ရေအာငးယူၾကရမွာပါ။ ၀ှှ၇ အေရ့ေတားပဵု က လကးေတြ ံသကးေသပါပဲ။ လူငယး Blogger ေတြအမ္ာ့ၾကီ့ ေပၚထြကးလာခဲံတယး၊ နညး့ပညာကို အေၿခခဵၿပီ့ ၿပညးတြငး့က အၿဖစးအပ္ကးေတြကို
ကမာၻသိေအာငး စြမး့ေဆာငးႏုိငးခဲံၾကတယး မဟုတးပါလာ့။ ဒါဟာလညး့ နအဖ က ကြနးၿပဴတာ နညး့ပညာနဲ ံပါတးသကးလို ံကနး ံသတးထိနး့ခ္ဴပးမွဳ မရွိခဲံတဲံ အတြကး ယေန ံလူငယးေတြ နညး့ပညာပိုငး့ဆိုငးရာ ကၽြမး့က္ငးတတးေၿမာကးခဲံၾကတာပါ။ အဲံဒီလို ဆိုေတာံ ကနး ံသတးပိတးပငး ထာ့တဲံ ႏိုငးငဵေရ့ စာေပေတြကို ေရာ ဘယးလို ေလံလာႏိုငးၾကမွာလဲ။
လူငယး ႏွငးံ ႏုိငးငဵေရ့စာေပ ဗိုလးေနှငး့ လကးးထကးကေတာံ ေၿမေအာကးစာေပေတြ၊ ေၿမေအာကးလွဳပးရွာ့မွဳေတြ အတိုငး့အတာ တစးခုထိ အရွိနးေကာငး့ခဲံေပမယးံ နှတ-နအဖ လကးထကးမွာ ေပ္ာကးကြယးလုနီ့ပါ့ၿဖစးခဲံရပါတယး။ လကးထဲရွိတဲံ စာရြကးစာတမး့ေတာငးမွ တတးႏိုငးသေလာကး ေဖ္ာကးဖ္ကးပစးရတဲံ အေနအထာ့ပါ။ ႏုိငးငဵေရ့ စာေပဟာ လူငယးေတြ အမ္ိဳ့သာ့ေရ့ႏို့ၾကာ့လာ ဖို ံ၊ တိုငး့ၿပညးထူေထာငးေရ့ နဲ ံစစးအာဏာရွငးေအာကးက လြတးေၿမာကးေရ့မွာ ပါှငးစြမး့ေဆာငးႏုိငးၾကဖို ံအေရ့ပါတဲံ အခနး့က ပါှငးပါတယး။ ဗိုလးခ္ဳပးေအာငးဆနး့ တို ံေက္ာငး့ သာ့ဘှ မွာကတညး့က တကၠသိုလး မွာစာဖတးအသငး့ေတြ ရွိတယး၊ စာဖတးဖို ံေလံတယး၊ စာေပအႏုပညာကို ေလံလာဖို ံစာေရ့ၾကဖို ံအာ့သနးၾကပါတယး။ အဲံဒီေခတးကေတာံ လကးှဲစာေပေတြကို ေလံလာၾကတယး။ ကြနးၿမဴနစး ှါဒ နဲ ံတစးၿခာ့လကးှဲ ှါဒေတြ ေခတးစာ့တာလဲ ပါမယးလို ံထငးပါတယး။ အဓိကကေတာံ ဒီႏိုငးငဵေရ့ စာေပေတြထဲမွာ လူငယးေတြ အတြကး စဵနမူနာ ယူစရာေကာငး့တဲံ စဵၿပပုဂၢိဳလးေတြ၊ လြတးလပးမွဳ နဲ ံတရာ့မ္ွတမွဳကိုၿမ ွငးံတငးေပ့ တဲံ အေတြ့အေခၚအယူအဆေတြ ပါပါတယး။ ကၽြနးေတား ငယးငယးကဆိုရငး စာဖတးတာ အရမး့ှါသနာ ပါေပမယးံ အိမးကလူၾကီ့ေတြက စာအုပးအငွာ့ဆိုငးသြာ့ၿပီ့ စာအုပးငွာ့ဖတးတာမၾကိဳကးပါဘူ့။ အရမး့ငယးေသ့တဲံ အခ္ိနးမွာ သငးံေတားရာ စာေကာငး့စာမြနးေတြ ကို ေရြ့မဖတးတတးမွာ စို့ရိမးတာလညး့ ပါမယးထငးပါတယး။ အဲံဒါနဲ ံတစးရကး ေတာံ အဘုိ့အဘြာ့ေတြငယးငယးကဖတးခဲံ၊ စုေဆာငး့ခဲံတဲံ စာအုပးေသတၱာတစးလဵု့ကို ေမႊရငး့ေႏွာကးရငး့ နဲ ံေတြ ံသမ္ွစာအုပး အကုနးဖတးေတာံတာပါပဲ။ ေမားစီတုနး့ရဲံ ေၾကၿငာစာတမး့ေတြ၊ လီနငး ရဲ ံကယ ို းေရ့ရာဇှငး နဲ ံသူ ံရဲံေတားလွနးေရ့ကာလ စြနး ံစာ့လွဳပးရွာ့ခဲံပဵု ေတြ၊ ေခ္ာအိမာနး ဆိုတဲံ တရွတးေတားလွနးေရ့ သူရဲေကာငး့အမ္ိဴ့သမီ့အေၾကာငး့၊ ေဒါကးတာ ဆြနးယကးဆငး ရဲ ံအေၾကာငး့ စသၿဖငးံ စဵုလို ံပါပဲ။ အဓိက ေၿပာခ္ငးတာကေတာံ လကးှဲ စာေပ နဲ ံ လကးှဲှါဒ ေခတးစာ့တဲံ အခ္ိနးမွာ ဒီအယူှါဒနဲ ံပါတးသကးတဲံ စာအုပး၊စာေပေတြ ေခတးစာ့ေပမယးံ ရာဇှငးထဲကလူေတြ၊ သမိုငး့ထဲကလူေတြ (ကြနးၿမဴနစးပဲ ၿဖစးေစ၊ဒီမိုကရကးပဲ ၿဖစးေစ) ေတားလွနးေရ့ ဘယးလိုဆငးႏႊဲခဲံၾကတယး၊ဘယးလို စြနး ံလြတးစြနး ံစာ့ခဲံၾကရတယး ဆိုတာေလံလာအတုယူစရာေကာငး့တယးလို ံဆိုတာပါ။
ဒီဘကးေခတးေရာကးလာေတာံ လကးတငးအေမရိက က ေတားလွနးေရ့ အထငးကရ ေခ္ေဂြဗာ့ရာ့ လို ဆရာှနးေတားလွနးေရ့သမာ့ တစးေယာကးဟာ အာဏာရွငးကိုတြနး့လွနးတဲံ ဆရာှနး ေတားလွနးေရ့သမာ့အမ္ာ့အပ္ာ့ကို ေပၚထြနး့လာေစခဲံတယး ဆိုရငးမွာ့မယးလို ံမထငးပါဘူ့။ ႏုိငးငဵေရ့နညး့ နဲ ံအၾကမး့မဖကး မတရာ့မွဳကို ေတားလွနးခဲံ ၾကတဲံသူေတြ-ဂႏၵီ၊ နယးလးဆငးမငးဒဲလာ့၊မာတငးလူသာကငး့ စတဲံ ပုဂၢိဳလးေတြရဲ ံအေၾကာငး့ေတြ၊ ရဲရဲေတာကး မိနး ံခြနး့ ေတြကို ႏုိငးငဵတကာမွာ လြယးလြယးကူကူ ှယးယူဖတးရွဳႏုိငးေပမယးံ ၿမနးမာႏိုငးငဵအတြငး့မွာေတာံ ၿမနးမာဘာသာၿပနးဆိုၿပီ့ေတာံ စာအုပးထုတးဖို ံေနေနသာသာ မူရငး့စာအုပးေတာငးဖတးဖို ံမလြယးပါ ဘူ့။ အခုလို နညး့ပညာထြနး့ကာ့တဲံ ေခတးမွာ စာအုပးစာေပ၊ အေၾကာငး့အရာ အေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ကို အငးတာနကးစာမ္ကးႏွာမွာ ဖတးလို ံရေပမယးံ နအဖ က ေနရာတကာ ဟိုပိတးဒီပိတးဆိုေတာံ အနညး့နဲ ံအမ္ာ့ေတာံ အခကးအခဲရွိပါတယး။ ဒါေပမယးံ နအဖ က အငးတာနကးစာမ္ကးႏွာတိုငး့ကို လိုကးၿပီ့ပိတးပငးကနး ံသတးမထာ့ႏိုငးပါဘူ့။ နအဖ မသိလို ံလကး လွမး့မမွီလို ံပိတးမထာ့တဲံ အငးတာနကးစာမ္ကးႏွာေတြ အမ္ာ့ၾကီ့ရွိပါတယး။ ေနာကး အာ့သာခ္ကး တစးခုကေတာံ အေမရိကနးသတငး့ႏွငးံၿပနးၾကာ့ေရ့ဌာန (United States Information Services)၊ အခုေတာံ အေမရိကနးစငးတာ လို ံနာမညးေၿပာငး့ထာ့တဲံ အေမရိကနးအစို့ရရဲ ံ ၿပနးၾကာ့ေရ့ဌာနပိုငး စာၾကညးံတိုကး၊ ၿဗိတိသွ္ေကာငးစီ စာၾကညးံတိုကးေတြမွာ ၿမနးမာံႏိုငးငဵေရ့ နဲ ံ တိုကးရိုကးမပါတးသကးေပမယးံ ကမာၻ ံႏုိငးငဵေရ့အေၾကာငး့၊ တစးၿခာ့ေလံလာဖတးသငးံတဲံ စာအုပးစာေပေတြ အမ္ာ့အၿပာ့ရွိပါတယး။ ၿမနးမာံႏိုငးငဵေရ့ နဲ ံပါတးသကးလို ံဆိုရငး အၿပညးၿပညးဆိုငးရာလြတးၿငိမး့ခ္မး့သာခြငးံအဖြဲ ံၾကီ့ (Amnesty International)၊ လူ ံအခြငးံအေရ့ ေလံလာေစာငးံၾကညးံေရ့အဖြဲ ံ(Human Rights Watch) နဲ ံလြတးလပးေရ့ ေဂဟာ (Freedom House) တို ံကထုတးေှတဲံ အစီရငးခဵစာေတြ ၊ စာအုပးစာတမး့ေတြ ကို ေလံလာဖတးရွဳလို ံရတယး။ ဟိုတေလာကဆိုရငး ေဒၚေအာငးဆနး့စုၾကညး ရဲ ံေၾကာကးရြဵ ံၿခငး့မွလြတးကငး့ေရ့ (Freedom from Fear)လို စာအုပးေတြကိုေတာကး ဖတးရွဳလို ံရတယးလို ံသိရပါတယး။ဒီစာၾကညးံတိုကးေတြ ဟာ အေမရိကနး နဲ ံအဂၤလိပးအစို့ရေတြရဲ ံအခ္ဳပးအၿခာအာဏာပိုငး ၿဖစးတဲံအတြကး နအဖ ရဲ ံအ ေႏွာငးံအယွကးမရွိပဲ လြတးလြတးလပးလပး ဖတးရွုႏိုငးတဲံေနရာေတြ ၿဖစးပါတယး။ ၿဗိတိသွ္ေကာငးစီ စာၾကညးံတိုကးကေတာံ အသငး့ှငးေၾက့ေရာ၊ ႏွစးစဥးေၾက့ေတြ ဘာေတြညာေတြက နညး့နညး့ေစ့္ၾကီ့ပါတယး။ အေမရိကနး စငးတာကေတာံ ေတားေတားကို သကးသကးသာသာ လြယးလြယးကူကူ နဲ ံအသငး့ှငးႏိုငးၿပီ့ စာအုပးစာေပေတြကို
ငွာ့ရမး့ဖတးရွဳႏိုငးရဵုမက အဂၤလိပး စကာ့ေၿပာ သငးတနး့ေတြ ပါတကးမယး ဆိုရငး ေတားေတားအဆငးေၿပတဲံ ေနရာပါ။ အငးတာနကး လညး့အခမဲံ သဵု့ႏိုငးတဲံ အတြကး ႏုိငးငဵေရ့ ကိုစိတးပါှငးစာ့သူ လူငယးေတြ အမွနးတကယးကို သြာ့သငးံတဲံေနရာ တစးခုပါ။ ေၿမေအာကးစာေပ ေပၚထြနး့လာဖို ံ ခကးခဲတဲံ အခ္ိနးမွာ အခုလိုပဲ ၾကဵဖနးၿပီ့ ပညာကုိ ရေအာငး ယူၾကရမွာပါ။ ႏိုငးငဵေရ့ နဲ ံအလွမး့ေှ့တဲံ လူငယးေတြ အေနနဲ ံကၽြနးေတား အထကးကေၿပာခဲံတဲံ အဖြဲ ံအစညး့ေတြက ထုတးေှတဲံ အစီရငးခဵစာေတြ ဖတးရဵုနဲ ံတငး လြနးခဲံတဲံ အႏွစးႏွစးဆယးအတြငး့ နအဖ က္ဴ့လြနးခဲံတဲံ ရကးစကးမွဳေတြ၊ မတရာ့မွဳေတြကို ေလံလာႏိုငးမွာ ၿဖစးသလို ႏုိငးငဵေရ့ဆိုငးရာ ဘာသာစကာ့ အသဵု့အႏွဳနး့ေတြလညး့ တို့တကးလာမွာ ၿဖစးပါတယး။ ေရႊှါေရာငးေတားလွနးေရ့ ကာလကဆုိရငး ၿပညးပက ႏိုးငးငဵၿခာ့သာ့သတငး့ေထာကးေတြ အခကးအခဲေတြၾကာ့က တကူ့တက သတငး့လာယူေပမယးံ အခ္ိဳ ံလူငယးေတြဟာ ဘာသာစကာ့ အခကးအခဲေၾကာငးံ မိမိတိုငး့ၿပညးမွာ ၿဖစးပ္ကးေနတာေတြကို ေၿပာသငးံသေလာကး ထိထိမိးမိ မေၿပာႏိုငးတာေတြရွိပါတယး။ ယေနံ လူငယးေတြဟာ ဘာသာစကာ့ကၽြမး့က္ငးဖို ံလိုသလုိ ကမၻာံအေရ့၊ ၿမနးမာံအေရ့ေတြကို ယွဥးတြဲ သဵု့သပးတတးဖို ံလိုလာၿပီ ၿဖစးပါတယး။ ကမာၻ ံသမိုငး့၊ ၿမနးမာံသမိုငး့ထဲက သူရဲေကာငး့ေတြ၊ေတားလွနးေရ့ေတြ အေၾကာငး့ နဲ ံေခတးအဆကးဆကး ႏိုငးငဵတကာမွာ အာဏာရွငးကို ဘယးလိုေတားလွနးခဲံၾကသလဲ၊ မတရာ့မွဳေတြကို ဘယးလိုၿဖိဳဖ္ကးခဲံၾကသလဲ၊ လြတးလပးတဲံ လူ ံေဘာငးကို လယးလိုတညးေဆာကးခဲံၾကသလဲ ဆိုတာေတြကို ႏွိဳငး့ယွဥးေလံလာ သဵု့သပးၿပီ့ေတာံ အတုယူသငးံတာ၊ စဵနမူနာယူသငးံတာေတြ ယူရမွာၿဖစးပါတယး။
ေက္ာငး့သာ့လူငယး ႏွငးံ ႏုိငးငဵေရ့ ေက္ာငး့သာ့ နဲ ံႏိုငးငဵေရ့ ဘာဆိုငးလို ံလဲ။ ေက္ာငး့သာ့ဆိုတာ စာသငးဖုိ ံ၊ မငး့တို ံေတြ ကေလ့ ကေလ့လိုေန ဆိုတဲံ စကာ့မ္ိဳ့ေတြ ကို နအဖ အလိုက္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ၊ ေမားကြနး့ထိနး့ေတြ၊ ပါေမာကၡေတြ ဆီမွာ ၾကာ့ရငးၾကာ့ဖူ့ၾကပါ လိမးံမယး။ နအဖ ရဲ ံအမွဳထမး့ေနရၿပီ့ေတာံ ေက္ာငး့သာ့ေတြ ႏိုငးငဵေရ့ လုပးလို ံ ရုတးရုတးသဲသဲ ၿဖစးရငး အလုပးၿပဳတးမွာ ၿဖစးေတာံ အခုလို ကိုယးက္ိဳ့ကို ၾကညးံရတဲံ အတၱှါဒီေတြ ၿဖစးၿပီ့ တစးႏုိငးငဵလဵု့ေကာငး့စာ့ေရ့ကို မၾကညးံႏိုငးတဲံ စကာ့မ္ိဳ့ေတြ ေၿပာဖို ံၿဖစးလာပါတယး။ ေက္ာငး့သာ့စာသငးတာ ကိုယးံတစးဦ့တစးေယာကးတည့း တို့တကးေကာငး့စာ့ဖို ံအတြကးတငး မဟုတးပဲ တိုငး့ၿပညးေကာငး့ရာေကာငး့ေၾကာငး့အတြကး ကိုယးသငးယူတတးေၿမာကးထာ့တဲံအတတးပညာနဲ ံတစးဖကးတစးလမး့ကေနပါှငး အက္ိဳ့ၿပဳႏိုငးဖို ံပဲ ၿဖစးပါတယး။ ဒါေပမယးံ နအဖ ေခတး ပညာေရ့ စနစးဟာ မဆလ ေခတးထကး အမ္ာ့ၾကီ့ နိမးံက္လာခဲံ ၿပီ့ေတာံ ပညာမတတးတဲံ စစးဗိုလးခ္ဳပးေတြ စိတးတိုငး့က္ သငးရို့ညႊနး့တမး့ကိုပဲ သငးၾကရပါတယး။ ေက္ာငး့သာ့ေတြ က သငးခ္ငးတယး မသငးခ္ငးဘူ့ ဆိုတဲံ ဆႏၵသေဘာထာ့ေတြ၊
ေက္ာငး့သာ့ေရ့ရာ ကိစၥေတြ ကိုလညး့ ေက္ာငး့သာ့ေတြကိုယးတိုငး ဆႏၵထုတးေဖားခြငးံ၊ ေတာငး့ဆိုခြငးံေတြ မရွိပါဘူ့။ အခုလို ေက္ာငး့သာ့ေရ့ရာ အၿဖာၿဖာက အစၿပဳလို ံအေရ့ၾကီ့တဲံ ႏိုငးငဵေရ့ ကိစၥေတြအထိ ပါှငးထမး့ေဆာငးႏိုငးဖို ံအတြကး ေက္ာငး့သာ့သမဂၢဆုိတာေတြ ၿဖစးတညးလာခဲံရတာပါ။ ႏိုငးငဵေရ့ ဆိုတာဟာ ႏုိငးငဵေရ့ဆိုတဲံအတိုငး့ တစးႏိုငးငဵလဵု့အေရ့ၿဖစးတာေၾကာငးံ ႏိုငးငဵသာ့တိုငး့မွာ တာှနးရွိပါတယး။ ႏိုငးငဵံအေရ့ထမး့ေဆာငးၾကတဲံ ေနရာမွာ ေက္ာငး့သာ့ရယး၊ အရပးသာ့ရယး လို ံခြဲၿခာ့ထာ့လို ံမရပါ ဘူ့။ ေက္ာငး့သာ့ဟာလဲ ႏုိငးငဵသာ့ေတြထဲက ၿဖစးတာေၾကာငးံ ႏုိငးငဵအေရ့ကို ကိုယးတတးစြမး့သေရြ ံထမး့ရြကးၾကရမွာပါ။ အခုဆုိရငး သမိုငး့ှငး ေက္ာငး့သာ့သမဂၢကို ၿပနးလညး ဖြြဲ ံစညး့ႏိုးငးခဲံၿပီ့ၿပီ၊ ရွိရွိသမွ္ ေက္ာငး့သာ့အာ့လဵု့ သမဂၢ ကိုှနး့ရဵၾကဖို ံပဲလိုပါတယး။ ေက္ာငး့သာ့သမဂၢေတြ အငးအာ့တို့ခ္ဲ ံသြာ့ဖို ံက တကယးတမး့က္ အေၿခခဵမူေဘာငးကရွိၿပီ့သာ့ပဲ ၿဖစးပါတယး။ မူလတနး့၊ အလယးတနး့ ကစလို ံအထကးတနး့အဆငးံ အထိ အတနး့တိုငး့၊ အခနး့တိုငး့မွာ ေက္ာငး့သာ့ကိုယးစာ့လွယး ဒါမွမဟုတး ေက္ာငး့သာ့ေခါငး့ေဆာငးအၿဖစး ေမားနီတာ ဆုိၿပီ့ ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ဦ့ေဆာငးဦ့ရြကး ၿပဳႏိုငးမယးံ ေက္ာငး့သာ့တစးေယာကးကို ေရြ့ခ္ယးေလံရွိပါတယး။ ေမားနီတာ က ဆရာ၊ဆရာမေတြ အတနး့ထဲ ှငးလာတာနဲ ံအာ့လဵု့မတး တတးရပးဆိုၿပီ့ေအား၊ က္နးတဲံ ေက္ာငး့သူ၊ေက္ာငး့သာ့ေတြက ထၿပီ့ အရိုအေသေပ့ၾကရတယး။ ဒါဟာ ေခါငး့ေဆာငးလုပးတဲံ ေက္ာငး့သာ့နဲ ံေနာကးကေက္ာငး့သူ၊ေက္ာငး့သာ့ေတြ ရဲ ံညီညြတးမွဳ ကိုၿပတဲံ ေက္ာငး့သာ့သမဂၢ ရဲ ံအေၿခခဵသေဘာတရာ့ၿဖစးတယး။ တကၠသိုလး အဆငးံေရာကးလာတဲံ အခါက္ အီ့စီ ဆိုၿပီ့ေတာံ ကိုယးသငးယူတဲံ ဘာသာရပးအလိုကး၊ႏွစးအလိုကး ေက္ာငး့သာ့အမွဳေဆာငးေတြေရြ့ခ္ယးၾကပါတယး။ ဒီအမွဳေဆာငးေတြ ကပဲ ဆရာကနးေတာံပြဲ၊ ေမာငးမယးသစးလြငးၾကိဳဆုိပြဲ စတာေတြကို ဦ့ေဆာငး စီစဥးေဆာငးရြကးၾကရတယး။ ဒီ အီ့စီေက္ာငး့သာာ့အမွဳေဆာငးေတြဟာ တစးနညး့အာ့ၿဖငးံ သမဂၢေခါငး့ေဆာငးေတြ နဲ ံအသြငးတူပါ တယး။ ေက္ာငး့သာ့သမဂၢ ကို ေက္ာငး့သာ့ေတြ အာ့လဵု့ှနး့ရဵဖို ံလိုပါတယး။ ခြပးေဒါငး့ေအာငးလဵ ေအာကးမွာေက္ာငး့သာ့ထု စုစညး့ညီညြတးေနဖုိ ံလိုပါတယး။ တူညီတဲံ ဖြဲ ံစညး့မွဳပဵုစဵ နဲ ံတစးေသြ့၊ တစးသဵ၊တစးမိနး ံတညး့ရွိၾကတဲံ အဖြဲ ံအစည့းေတြဟာ စစးတပး၊သဵဃာ နဲ ံေက္ာငး့သာ့ေတြပဲရွိပါ တယး။ စစးအာဏာရွငးလူတစးစု နဲ ံစစးအာဏာရွငးစနစး ကိုအၿပီ့တိုငး ေခ္မွဳနး့ႏိုငးဖို ံက က္နးတဲံအငးအာ့စုႏစ ွ းခုၿဖစးတဲံ သဵဃာ နဲ ံေက္ာငး့သာ့ေတြ အငးတိုကးအာ့တိုကး ပူ့ေပါငး့တိုကးပှ ြဲ ငးၾကရမွာ ၿဖစးပါတယး။ စစးအာဏာရွငး လကးတစးဆုပးစာ လူတစးစုကို အေသခဵ၊ လူမုနး့ခဵၿပီ့ ေရွ ံကေန အမိနး ံတစးခုတညး့ကိုသာ နာခဵတိုကးပြဲှငးေနတဲံ စစးတပး အရာရွိေတြေရာ၊ ေနာကးပါ အၾကပး၊အရာခဵ၊တပးသာ့ေတြပါ အမွနးတရာ့ဘကးက ရပးတညးလာမယးဆိုရငး တိုငး့ၿပညးဟာ အၿမနးဆဵု့နာလနးထူလာမွာ ၿဖစးပါတယး။
စစးတပး ႏွငးံ ႏိုငးငဵေရ့ စစးတပးဆိုတာ ႏိုငးငဵတိုငး့မွာ အေရ့ပါၿပီ့ မရွိမၿဖစးလိုအပးတဲံ အဖြဲ ံအစညး့တစးခုၿဖစးပါတယး။ ဒါေပမယးံ အဓိကတာှနးက ႏုိငးငဵ ရဲ ံအခ္ဳပးအၿခာ အာဏာကိုကာကြယးထိနး့သိမး့ဖို ံအခ္ဳပးအခ္ာအာဏာဆိုလို ံအခု နအဖ စစးဗိုလးခ္ဳပးေတြဖကးတြယးေနတဲံ အလြဲသဵု့စာ့လုပးဖို ံ၊ တိုငး့သူၿပညးသာ့ေတြကို ႏွိပးစကးဖို ံအစို့ရ အာဏာကိုဆိုလိုတာမဟုတးဘူ့ဆိုတာ ယေန ံအရာရွိ ေတြၿဖစးလာတဲံ စစးဗိုလးေတြ၊စစးသာ့ေတြသိရွိ နာ့လညးဖို ံအငးမတနးအေရ့ၾကီ့ပါတယး။စစးတပးဆို တာ ကိုယးံႏုိငးငဵရဲ ံလြတးလပးတဲံ အခ္ဳပးအခ္ာအာဏာကို တစးၿခာ့ႏိုငးငဵေတြကှငးေရာကး မက္ဳ့ေက္ားႏိုငးေအာငး နဲ ံကိုယးံတိုငး့သူၿပညးသာ့ကိုကာကြယးေစာငးံေရွာကးဖို ံပဲၿဖစးပါတယး။ ဗိုလးသနး့ေရႊ ဦ့ေဆာငးတဲံ ထိပးက စစးဗိုလးခ္ဳပးတစးစုကို ကာကြယးေစာငးံေရွာကးဖို ံမဟုတးပါဘူ့။ အခု ေရွ ံတနး့မွာ တိုကးပှ ြဲ ငးေနတဲံ တပးမေတားသာ့ေတြ ေရာ ေနာကးတနး့မွာ ဗိုလးသနး့ေရႊ အလိုက္ ၿပညးသူၿပညးသာ့ေတြကို ရိုကးႏွကးပစးခတးေနတဲံ တပးမေတားသာ့ေတြပါ ငါတို ံဟာဒီအ ၿပစးမဲံတဲံ တိုငး့သူၿပညးသာ့ေတြ၊ တိုငး့ရငး့သာ့ေတြကို ဘာေၾကာငးံ၊ ဘယးသူ ံအတြကး ညွငး့ပနး့ႏွိပးစကးသတးၿဖတးေနရလဲဆုိတာကို အေလ့အနကး ၿပနးလညးသဵု့သပးဖို ံလိုေနပါၿပီ။ ကၽြနးေတားတို ံငယးငယးက ေက္ာငး့ေနဖကးသူငယးခ္ငး့ေတြ တပးထှ ဲ ငးသြာ့တဲံ သူေတြရွိပါတယး။ သူတို ံေတြဟာ ႏိုငးငဵေရ့ကိုမ္ာ့ေသာအာ့ၿဖငးံ စိတးမှငးစာ့ၾကပါဘူ့။ စစးသငးတနး့ေက္ာငး့ေတြမွာ ႏုိငးငဵေရ့ကို ေလံလာၾကရၿပီ့ေတာံ ေဒၚေအာငးဆနး့စုၾကညး နဲ ံအတိုကးအခဵ ႏိုငးငဵေရ့သမာ့ေတြကို မဟုတးကဟုတးက လုပးၾကဵအပုတးခ္တာမ္ဳိ့ေတြကိုသာသငးၾကရတယး လို ံသိရပါတယး။ ဒါေပမယးံ ေနာကးေတာံလညး့ အမိနး ံဆုိတာကို နာခဵရမယးဆိုတာကို တရာ့ေသမွတးထာ့ၿပီ့ ေယာက္ာၤ့၊မိနး့မမေရြ့၊ၾကီ့သညးငယးသညးမေရြ့ ပဲ သဵဃာေတားေတြပါမက္နး သတးဖို ံၿဖတးဖို ံၿဖစး လာပါတယး။ အထကးက အမိနး ံေပ့တဲံသူက သမာသမတးရွိလာ့၊ သီလသမာဓိ ရွိလာ့ဆုိတာ ေှဖနးသဵု့သပးဖို ံလိုလာပါၿပီ။ အထကးက ပစး ဆိုတာနဲ ံသတးဆိုတာနဲ ံပစးၾက၊သတးၾကရမယးဆိုရငး ကိုယးံ အေဖ၊အေမ ဆိုရငး သတးမွာလာ့၊ ဆႏၵၿပေနတဲံထဲမွာ ကိုယးံရဲံညီအစးကို၊ေမာငးႏွမေတြပါေနရငး သတးမွာလာ့လိးု ံစဥး့စာ့ရမွာၿဖစးပါတယး။ ဒီလိုပဲ ေရွ ံတနး့ တစးေနရာမွာ ငယးငယးကသူငယးခ္ငး့ေတြ ရငးဆိုငးၿပနးေတြ ံၾကရငး ဘယးလိုဆဵု့ၿဖတးၾကမွာလဲ။ အခု ေတာေတြေတာငးေတြထဲမွာ အပငးပနး့ဆငး့ရဲခဵၿပီ့ တိိုကးပြဲှငးေနၾကတဲံ ေက္ာငး့သာ့ေတြ၊တိုငး့ရငး့သာ့ အငးအာ့စုေတြ ရွိတယး။ ဒီလူေတြဟာ တစးဦ့တစးေယာကးေကာငး့စာ့ေရ့ နဲ ံအထကးကအမိနး ံေပ့တဲံ လူၾကီ့ေတြ ေကာငး့စာ့ဖို ံတိုကးပြဲ ှငးေနတာမဟုတးပါဘူ့။ တစးတိုငး့ၿပညးလဵု့လြတးလပးဖို ံ၊ အာ့လဵု့လူတိုငး့ သာတူညီမွ္ေကာငး့စာ့ၾကဖို ံတိုကးပြဲှငးေနတာၿဖစးပါတယး။
ယေန ံအရာရွိ၊ အရာခဵ စစးဗိုလးစစးသာ့ေတြဟာ ငါတို ံဒီမတရာ့ေသာ စစးကိုဘာေၾကာငးံဆငးႏႊဲေနၾကသလဲဆိုတာ ၿပနးသဵု့သပးဖို ံလိုေနပါၿပီ။ စစးထှ ဲ ငးကတညး့က ဗိုလးသနး့ေရႊ နဲ ံစစးဗိုလးခ္ဳပးေတြ အာဏာအလြဲသဵု့စာ့လုပးၿပီ့ ခ္မး့သာခ္ငးတိုငး့ခ္မး့သာေနတာကို အာ့က္လို ံစစးသာ့ၿဖစးခ္ငးတာဆိုရငးေတာံ စစးအစို့ရတညးၿမဲဖို ံလိုတယးဆိုတဲံ မွာ့ယြငး့တဲံအေတြ့အေခၚေတြ ရွိေနမွာၿဖစးပါတယး။ တကယးတမး့က္ လြတးလပးၿပီ့ ဖြဵ ံၿဖိဳ့တို့တကး ေနတဲံ ႏိုငးငဵေတြမွာ ကိုယးံအရညးအခ္ငး့အရ၊ရာထူ့ရာခဵအဆငးံကို လိုကးၿပီ့ထိုကးတနးတဲံ လခေတြ၊အက္ိဳ့ေက့္ဇူ့ေတြရေနတဲံ အတြကး လာဘးေပ့လာဘးယုူစနစးမရွိသလို၊ ၿပညးသူၿပညးသာ့ေတြဆီကေန မသထာေရစာကို အမုနး့ခဵၿပီ့ ဓာ့ၿပတိုကးယူေနစရာလညး့ မလိုပါဘူ့။ စစးသာ့ေတြ၊ စစးဗိုလးေတြမွ မဟုတးပါဘူ့၊ အစုိ့ရှနးထမး့ေတြလညး့အတူတူပါပဲ။တို့တကးေခတးမွီေနတဲံ ဒီမိုကေရစီႏိုငးငဵေတြမွာဆုိရငး အစို့ရှနးထမး့ေတြဟာ သာမနးပုဂၢလိက ကုမၸဏီှနးထမး့ေတြထကး လခပိုေကာငး့ၾကပါတယး။ ကၽြနးေတားတို ံႏိုငးငဵမွာ အဓိက ၿပႆနာက ဒီလကးတစးဆုပးစာ လူတစးစု ရဲ ံအက္ငးံပ္ကးခ္စာ့ေန တံဲ အာဏာရွငးစနစးပဲၿဖစးပါတယး။ တကယးလို ံသာ ယေန ံငယးရြယးတဲံ အရာရွိ၊ အရာခဵ တပးမေတားသာ့ေကာငး့ေတြဟာ ဗိုလးခ္ဳပးေအာငးဆနး့ ရဲ ံသာ့တပညးံေတြပီသၾကမယးဆိုရငး ဒီတိုငး့သူၿပညးသာ့အာ့လဵု့ကို ဒုကၡေပ့ေနတဲံ အာဏာရွငးစနစးကို ေရွံတနး့ကေန ဦ့ေဆာငးၿပီ့ေခ္မွဳနး့ပစးႏိုငးမွာ ၿဖစးပါတယး။ နိဂုဵ့ခ္ဳပး ေၿပာရမယးဆိုရငး ကၽြနးေတားတို ံၿမနးမာႏိုငးငဵဟာ တစးၿခာ့ဖြဵ ံၿဖိဳ့တို့တကးေနတဲံ ႏိင ုး းငဵေတြနဲ ံ အတူ ရငးေဘာငးတနး့လုိကးေနႏိုငးဖို ံအတြကး၊ တိုငး့သူၿပညးသာ့ အာ့လဵု့ သာတူညီမွ္ေကာငး့စာ့ႏိုငးၾကဖို ံအတြကး ယေန ံၿမနးမာံလူငယးေတြဟာ တကးညီလကးညီ ှိုငး့ှနး့ၾကိဳ့ပမး့ၾကဖို ံလိုပါတယး။ စစးသာ့ပဲၿဖစးေစ၊ေက္ာငး့သာ့ပဲၿဖစးေစ၊သဵဃာေတားေတြပဲၿဖစးေစ ယူနီေဖာငး့ှတး၊ သကၤနး့ရဵုၿပီ့ လြယးအိပး လြယးထာ့ၾကတာပဲ ကြာပါတယး။ လူငယးေတြအာ့လဵု့ဟာ စိတးဓါတးၿမငးံၿမငးံမာ့မာ့ နဲ ံတစးႏုိငးငဵလဵု့ေကာငး့စာ့ေရ့အတြကး ႏုိငးငဵံအေရ့မွာ အငးတိုကးအာ့တိုကး ပူ့ေပါငး့လုပးေဆာငးႏိုငးၾကမယးလို ံပဲ ေမွ္ားလငးံရမွာပါ။ ေဇားေနေအာငး ဿ၁၇ဿ ခု၊ ှါေခါငးလဆနး့၊ ဿ၁ ရကး။ ၀ှှ၉ ခု၊ ဩဂုတးလ၊ ၁ ရကး။