ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α´ ΛΥΚΕΙΟΥ Ξενοφῶντος «Ἑλληνικάά» 2.3. 50-‐‑56 (Διαγώώνισµμα) Α.ΚΕΙΜΕΝΟ: [50] Ὡς δ’ εἰπὼν ταῦτα ἐπαύύσατο, καὶ ἡ βουλὴ δήήλη ἐγέένετο εὐµμενῶς ἐπιθορυβήήσασα, γνοὺς ὁ Κριτίίας ὅτι εἰ ἐπιτρέέψοι τῇ βουλῇ διαψηφίίζεσθαι περὶ αὐτοῦ, ἀναφεύύξοιτο, καὶ τοῦτο οὐ βιωτὸν ἡγησάάµμενος, προσελθὼν καὶ διαλεχθείίς τι τοῖς τριάάκοντα ἐξῆλθε, καὶ ἐπιστῆναι ἐκέέλευσε τοὺς τὰ ἐγχειρίίδια ἔχοντας φανερῶς τῇ βουλῇ ἐπὶ τοῖς δρυφάάκτοις. [51] Πάάλιν δὲ εἰσελθὼν εἶπεν·∙ «Ἐγώώ, ὦ βουλήή, νοµμίίζω προστάάτου ἔργον εἶναι οἵου δεῖ, ὃς ἂν ὁρῶν τοὺς φίίλους ἐξαπατωµμέένους µμὴ ἐπιτρέέπῃ. Καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήήσω. Καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκόότες οὔ φασιν ἡµμῖν ἐπιτρέέψειν, εἰ ἀνήήσοµμεν ἄνδρα τὸν φανερῶς τὴν ὀλιγαρχίίαν λυµμαινόόµμενον. Ἔστι δὲ ἐν τοῖς καινοῖς νόόµμοις τῶν µμὲν ἐν τοῖς τρισχιλίίοις ὄντων µμηδέένα ἀποθνῄσκειν ἄνευ τῆς ὑµμετέέρας ψήήφου,τῶν δ’ ἔξω τοῦ καταλόόγου κυρίίους εἶναι τοὺς τριάάκοντα θανατοῦν. Ἐγὼ οὖν, ἔφη, Θηραµμέένην τουτονὶ ἐξαλείίφω ἐκ τοῦ καταλόόγου, συνδοκοῦν ἅπασιν ἡµμῖν. Καὶ τοῦτον, ἔφη, ἡµμεῖς θανατοῦµμεν». [52] Ἀκούύσας ταῦτα ὁ Θηραµμέένης ἀνεπήήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίίαν καὶ εἶπεν·∙ «Ἐγὼ δ’, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἱκετεύύω τὰ πάάντων ἐννοµμώώτατα, µμὴ ἐπὶ Κριτίίᾳ εἶναι ἐξαλείίφειν µμήήτε ἐµμὲ µμήήτε ὑµμῶν ὃν ἂν βούύληται, ἀλλ’ ὅνπερ νόόµμον οὗτοι ἔγραψαν περὶ τῶν ἐν τῷ καταλόόγῳ, κατὰ τοῦτον καὶ ὑµμῖν καὶ ἐµμοὶ τὴν κρίίσιν εἶναι. [53] Καὶ τοῦτο µμέέν, ἔφη, µμὰ τοὺς θεοὺς οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι οὐδέέν µμοι ἀρκέέσει ὅδε ὁ βωµμόός, ἀλλὰ βούύλοµμαι καὶ τοῦτο ἐπιδεῖξαι, ὅτι οὗτοι οὐ µμόόνον εἰσὶ περὶ ἀνθρώώπους ἀδικώώτατοι, ἀλλὰ καὶ περὶ θεοὺς ἀσεβέέστατοι. Ὑµμῶν µμέέντοι, ἔφη, ὦ ἄνδρες καλοὶ κἀγαθοίί, θαυµμάάζω, εἰ µμὴ βοηθήήσετε ὑµμῖν αὐτοῖς, καὶ ταῦτα γιγνώώσκοντες ὅτι οὐδὲν τὸ ἐµμὸν ὄνοµμα εὐεξαλειπτόότερον ἢ τὸ ὑµμῶν ἑκάάστου». [54] Ἐκ δὲ τούύτου ἐκέέλευσε µμὲν ὁ τῶν τριάάκοντα κῆρυξ τοὺς ἕνδεκα ἐπὶ τὸν Θηραµμέένην·∙ ἐκεῖνοι δὲ εἰσελθόόντες σὺν τοῖς ὑπηρέέταις, ἡγουµμέένου αὐτῶν Σατύύρου τοῦ θρασυτάάτου τε καὶ ἀναιδεστάάτου, εἶπε µμὲν ὁ Κριτίίας·∙ «Παραδίίδοµμεν ὑµμῖν, ἔφη, Θηραµμέένην τουτονὶ κατακεκριµμέένον κατὰ τὸν νόόµμον. [55] Ὑµμεῖς δὲ λαβόόντες καὶ ἀπαγαγόόντες οἱ ἕνδεκα οὗ δεῖ τὰ ἐκ τούύτων πράάττετε». Ὡς δὲ ταῦτα εἶπεν, εἷλκε µμὲν ἀπὸ τοῦ βωµμοῦ ὁ Σάάτυρος, εἷλκον δὲ οἱ ὑπηρέέται. ὁ δὲ Θηραµμέένης ὥσπερ εἰκὸς καὶ θεοὺς ἐπεκαλεῖτο καὶ ἀνθρώώπους καθορᾶν τὰ γιγνόόµμενα. Ἡ δὲ βουλὴ ἡσυχίίαν εἶχεν, ὁρῶσα καὶ τοὺς ἐπὶ τοῖς δρυφάάκτοις ὁµμοίίους Σατύύρῳ καὶ τὸ ἔµμπροσθεν τοῦ βουλευτηρίίου πλῆρες τῶν φρουρῶν, καὶ οὐκ ἀγνοοῦντες ὅτι ἐγχειρίίδια ἔχοντες παρῆσαν. [56] Οἱ δ’ ἀπήήγαγον τὸν ἄνδρα διὰ τῆς ἀγορᾶς µμάάλα µμεγάάλῃ τῇ φωνῇ δηλοῦντα οἷα ἔπασχε. Λέέγεται δ’ ἓν ῥῆµμα καὶ τοῦτο αὐτοῦ. Ὡς εἶπεν ὁ Σάάτυρος ὅτι οἰµμώώξοιτο, εἰ µμὴ σιωπήήσειεν, ἐπήήρετο·∙« Ἂν δὲ σιωπῶ, οὐκ ἄρ’, ἔφη, οἰµμώώξοµμαι;» καὶ ἐπείί γε ἀποθνῄσκειν ἀναγκαζόόµμενος τὸ κώώνειον ἔπιε, τὸ λειπόόµμενον ἔφασαν ἀποκοτταβίίσαντα εἰπεῖν αὐτόόν·∙ «Κριτίίᾳ τοῦτ’ ἔστω τῷ καλῷ». Καὶ τοῦτο µμὲν οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι ταῦτα ἀποφθέέγµματα οὐκ ἀξιόόλογα, ἐκεῖνο δὲ κρίίνω τοῦ ἀνδρὸς ἀγαστόόν, τὸ τοῦ θανάάτου παρεστηκόότος µμήήτε τὸ φρόόνιµμον µμήήτε τὸ παιγνιῶδες ἀπολιπεῖν ἐκ τῆς ψυχῆς.
B.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Να γίίνει µμετάάφραση στο απόόσπασµμα 50 και 53. (Μονάάδες 30) ΜΑΚΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ –http://www.filologikos-‐istotopos.gr/
Σελίδα 1
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α´ ΛΥΚΕΙΟΥ Ξενοφῶντος «Ἑλληνικάά» 2.3. 50-‐‑56 (Διαγώώνισµμα) 2. Πώώς χαρακτηρίίζετε τον Κριτίία απόό τις πράάξεις του και τα λόόγια του;
(Μονάάδες 10)
3. Τι γνωρίίζετε για τη µμόόρφωση του Ξενοφώώντα και ποιες ιστορικέές µμορφέές άάσκησαν επίίδραση στην προσωπικόότητα και τις ιδέέες του; (Μονάάδες 10) 4. α) Ποια ήήταν η αρχικήή αντίίδραση της Βουλήής σε όόσα είίπε ο Θηραµμέένης; β) Να σχολιάάσετε και να αναλύύσετε την αντίίδραση του Θηραµμέένη. (Μονάάδες 20) 5. α) διάάλογος, επιστάάτης, όόραµμα, ανεπίίτρεπτος, ανακαίίνιση: Να συνδέέσετε τις λέέξεις µμε τις λέέξεις του κειµμέένου µμε τις οποίίες έέχουν ετυµμολογικήή συγγέένεια. β) Να συνδέέσετε κάάθε λέέξη της Α΄ στήήλης µμε τη συνώώνυµμήή της στη Β΄ στήήλη. Δύύο λέέξεις της Β΄ στήήλης περισσεύύουν. Α΄ ΣΤΗΛΗ Β΄ ΣΤΗΛΗ 1. δῆλος
α) εἰµμίί
2. γίίγνοµμαι
β) φανερόός
3. κελεύύω
γ) καταστρέέφω
4. φηµμίί
δ) ἐξαλείίφω
5. λυµμαίίνοµμαι
ε) φάάσκω
στ) προστάάττω
ζ) γιγνώώσκω (Μονάάδες 10)
6. α) Να γίίνει Χρονικήή Αντικατάάσταση στα : Ἀκούύσας, πράάττετε, ἔπασχε. β) Να γράάψετε τον ίίδιο τύύπο στον άάλλο αριθµμόό : τὰ ἐγχειρίίδια, τῆς ἀγορᾶς, τὸν ἄνδρα, τοῦτο, ὑµμῖν, ὁµμοίίους. (Μονάάδες 10) 7. α) Να χαρακτηρίίσετε συντακτικώώς τις υπογραµμµμισµμέένες λέέξεις στο κείίµμενο. β) Να βρείίτε έένα υποθετικόό λόόγο στο κείίµμενο και να τον αναγνωρίίσετε. (Μονάάδες 10)
ΜΑΚΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ –http://www.filologikos-‐istotopos.gr/
Σελίδα 2