Vetthuongbantay,khanh 101008

Vết thương Baøn tay BS Buøi Hoàng Thieân

Làm sao phục hồi lao động?

Muïc tieâu Neâu caùc trieäu chöùng ñeå chaån ñoaùn vaø phaân loaïi veát thöông baøn tay  Vaän duïng giaûi phaãu baøn tay ñeå chaån ñoaùn vaø ñieàu trò veát thöông gaân, maïch maùu, thaàn kinh  Xöû trí caùc veát thöông maát da baøn tay  Neâu nguyeân taéc xöû trí tröôøng hôïp baøn, ngoùn tay ñöùt lìa  Phaân tích caùc yeáu toá chaêm soùc sau moå 

Veát thöông baøn tay

Ñaïi cöông

 - Giaûi phaãu baøn tay: Phöùc taïp  - Chöùc naêng baøn tay: Tinh teá, nhieàu coâng duïng  - Ñònh nghóa VTBT : Caùc veát thöông töø coå tay ñeán ñaàu caùc ngoùn  - Chaån ñoaùn: Khaùm tæ mó tröôùc vaø trong moå  - Ñieàu trò: *Laøm laønh veát thöông *Phuïc hoài giaûi phaãu *Phuïc hoài chöùc naêng *Phuïc hoài thaãm myõ

Veát thöông baøn tay

Khaùm beänh

 - Hoûi beänh söû : Tuoåi, giôùi, ngheà, cô cheá chaán thöông, thôøi gian töø luùc tai naïn ñeán luùc ñöôïc khaùm, xöû trí cuûa tuyeán tröôùc, tay thuaän.  - Khaùm beänh: *Vò trí, kích thöôùc veát thöông *Xaùc ñònh toån thöông: Da, MM, TK, xöông … *Phaân loaïi toån thöông, ñaùnh giaù nguy cô nhieãm truøng. *Chuïp Xquang baøn tay hai tö theá thaúng vaø nghieâng.

Veát thöông Phaân loaïi veát baøn tay

thöông baøn tay

 -Loaïi 1: Vaät nhoïn ñaâm choïc, toån thöông GP ít, nguy cô nhieãm truøng ít.  -Loaïi 2: Caét ñöùt goïn, toån thöông GP vöøa, nguy cô nhieãm truøng ít.  -Loaïi 3: Daäp naùt, toån thöông GP nhieàu, nguy cô nhieãm truøng nhieàu.  -Caùc toån thöông ñaëc bieät : loät da, ñöùt lìa…

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông Da vaø moâ döôùi da

 -Da maët loøng laø nôi tieáp xuùc sôø moù, seïo da laøm ñau, khoù chòu.  -Khaùm kyõ vò trí kích thöôùc veát thöông , tìm toån thöông beân döôùi  -Caét loïc phaûi tieát kieäm, vöøa ñuû, vì thieáu da deã gaây loä gaân xöông.  -Sau khi caét loïc thì khaâu da hoaëc phaûi xoay da, gheùp da

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông Maïch maùu

 -Raát phong phuù: hai cung gan tay, nhaùnh taän hai beân ngoùn tay.  -Toån thöông hai nhaùnh taän seõ gaây hoaïi töû ngoùn tay  -Trieäu chöùng: Chaûy maùu , buùp ngoùn laïnh, xeïp, baám moùng tay (-)  -Ñieàu trò: Khaâu laïi maïch maùu baèng kyõ thuaät vi phaãu.

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông Gaân

Khaùm gaân  *Gaân gaäp saâu: baùm taän ñoát xa,laøm gaäp khôùp lieân ñoát xa. Khi bò ñöùt seõ khoâng gaáp ñöôïc ñoátgaäp xa vaøo ñoát giöõa.  *Gaân gaäp noâng: baùm taän ôû ñoát giöõa, gaäp ñoát giöõa vaøo ñoát gaàn. Khi ñöùt gaân gaäp noâng, ngoùn tay vaãn coù theå gaáp vaøo nhôø gaân gaäp saâu. Ñeå loaïi boû hoaït ñoäng cuûa gaân gaäp saâu, ta giöõ caùc ngoùn tay khaùc ôû tö theá duoãi, luùc naøy ngoùn toån thöông seõ khoâng gaäp ñöïôc, chæ gaäp ñöôïc khôùp baøn ngoùn.

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông Gaân

Khaùm gaân laøm duoãi khôùp baøn  *Gaân duoãi chung: baùm taän neàn ñoát 1,duoãi ngoùn.  *Cô giun vaø lieân coát: dính vaøo gaân duoãi chung ñeán baùm vaøo neàn ñoát xa, duoãi khôùp lieân ñoát gaàn vaø xa.  *Ñöùt ôû mu baøn tay: khoâng duoãi ñöôïc ngoùn tay  *Ñöùt ôû löng ñoát 1: khoâng duoãi ñöôïc khôùp lieân ñoát gaàn  Ñöùt ôû khôùp lieân ñoát gaàn: Khoâng duoãi ñöôïc khôùp lieân ñoát gaàn, nhöng khôùp lieân ñoát xa duoãi quaù möùc.  Ñöùt ôû choã baùm taän : ngoùn tay buùa

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông Gaân

Phaân loaïi vaø ñieàu trò ñöùt gaân

 Phaân loaïi: Veà ñieàu trò phaân ra 5 vuøng toån thöông cho gaân gaäp vaø 5 vuøng toån thöông cho gaân duoãi. Vuøng 2 gaân gaäp laø nôi coù bao gaân , deã gaây dính sau khi khaâu noái.  Ñieàu trò:  +Caét loïc, khaâu gaân  +Baát ñoäng 3 tuaàn, taäp vaän ñoäng nheï nhaøng.

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông Thaàn kinh

 -TK vaän ñoäng:

 TK giöõa: cô oâ moâ caùi, cô giun 2,3.  TK truï : cô moâ uùt, cô giun 4, 5, caùc cô lieân coát. Ñöùt TK truï gaây ra vuoát truï -TK caûm giaùc: TK quay, giöõa, truï. Toån thöông laøm maát caûm giaùc, coù theå gaây ñau.

 -Khi ñöùt TK caàn phaûi khaâu noái laïi

Khaùm vaø xöû trí caùc moâ toån thöông

Veát thöông baøn tay

Xöông khôùp



Gaõy xöông hôû:    



Daáu hieäu gaõy xöông Veát thöông ngay choã gaõy Xquang thaáy roõ chi tieát gaõy xöông Ñieàu trò : Caét loïc, naén xöông. Coá ñònh baèng coá ñònh ngoaøi hoaëc gaêm kim Kirschner, hoaëc neïp Iselin

Veát thöông thaáu khôùp.  

Chaån ñoaùn döïa vaøo laâm saøng Sau khi caét loïc , khaâu bao khôùp, baát ñoäng baèng gaêm kim Kirschner hoaëc boù boät neïp Iselin.

Veát thöông baøn tay

Khaùm vaø xöû trí caù moâ toån thöông

Xöû trí caùc toån thöông ñaëc bieät Veát thöông loät  Toån thöông naëng neà: Da hoaïi töû, loä gaân xöông, thaàn kinh.  Ñieàu trò: caét loïc , xoay da che, vaït da cuoáng buïng , beïn

Khaùm vaø xöû trí caù Veát thöông baøn tay moâ toån Xöû trí caùc toånthöông thöông 

Veát thöông caét * Coù theå noái laïi baèngcuït kyõ thuaät vi phaãu, noái ít nhaát 1 ÑM vaø 2 TM.



* Caùc ñieàu kieän khaâu noái:

ñaëc bieät

 Veát thöông ñöùt goïn, ít moâ daäp naùt  Caøng sôùm caøng toát, phaûi tröôùc 6 giôø  Baûo quaûng chi ñöùt lìa: saïch vaø laïnh. Röûa saïch, goùi trong gaïc, cho vaøo bao nilon goùi kín sau ñoù cho ngaâm vaøo nöôùc ñaù.  Trang thieát bò ñaàt ñuû vaø trình ñoä baùc só toát.



* Khoâng khaâu ñöôïc thì laøm moõm cuït, khoâng neân caét theâm xöông. Neáu caàn thì taùi taïo da moõm cuït.

Veát thöông baøn tay

Saên soùc sau moå  -Thay baêng sau 24 giôø  -Baát ñoäng toát  -Keâ cao choáng phuø neà  -Duøng Khaùng sinh Laäp keá hoaïch taäp luyeän vaän ñoäng ñeå phuïc hoài chöùc naêng

Nhieãm truøng bàn tay BS Buøi Hoàng Thieân Khanh

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY Chín

meù

? ?



vieâm taáy baøn tay

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Chín meù

 Ñònh nghóa: Nhieãm truøng tieân phaùt caáp tính treân

ngoùn tay  Dieãn bieán: 3 giai ñoaïn  Giai ñoaïn vieâm taáy: Söng, ñoû, noùng, ñau.

Giai ñoaïn tuï muû: Taïi choã söng, noùng, ñoû, ñau döõ doäi, ñau theo maïch ñaäp. Haïch vuøng khuûyu naùch, Toaøn thaân: soát cao, khoù nguû  Giai ñoaïn bieán chöùng: Doø muû ra ngoaøi hoaëc vaøo trong xöông , khôùp, bao gaân … 

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Chín meù

Phaân loaïi chín meù*Chín meù noâng *Chín meù döôùi da *Chín meù saâu

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Chín meù

Chín meù noâng

-Chín meù quanh moùng vaø döôùi moùng:

Thöôøng do

caét söûa moùng, deã lan ra buùp ngoùn

-Chín meù ban ñoû: Vieâm maïch baïch huyeát -Chín meù phoûng nöôùc: Dòch ôû döôùi lôùp thöôïng bì, caàn phaân bieät vôùi chín meù kieåu hình cuùc aùo.

-Chín meù daïng than: Nhoït muû döôùi da.

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Chín meù

Chín meù döôùi Chín meù buùp ngoùn : ít muû, raát ñau da Chín meù mu ñoát 2 : deã lan vaøo gaân duoãi vaø khôùp lieân ñoát xa Chín meù gan tay ñoát 1,2 : deã lan vaøo bao gaân gaáp Chín meù ñoát 1 : thöôøng laø nhoït nang loâng.

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Chín meù Chín meù saâu

 Chín meù xöông: vieâm xöông ñoát ngoùn tay, thöôøng doø muû keùo daøi, coù theå lan

vaøo caùc khôùp laân caän. Xquang thaáy tieâu xöông hoaëc xöông cheát.  Chín meù khôùp: Do nhieãm truøng tröïc tieáp bôûi veát choïc hoaëc nôi khaùc lan tôùi. Khôùp ôû tö theá gaäp nheï , cöû ñoäng gaây ñau döõ doäi.  Chín meù bao gaân gaáp caùc ngoùn giöõa 2,3,4: Do ñaâm choïc hoaëc nôi khaùc lan tôùi. Aán ñau tuùi cuøng treân cuûa bao gaân ôû gan tay, ngoùn tay söng ñoû, co hình moùc, keùo ra raát ñau. Neáu muoän hôn, bao gaân vôõ ra gaây vieâm taáy moâ loõng leõo keõ ngoùn, ngoùn tay heát hình moùc.

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

 

Ñieàu Caàn ñieàu trò sôùm trò Giai ñoaïn vieâm taáy:

 

Chín meù

Duøng khaùng sinh Baát ñoäng baèng neïp

Giai ñoaïn tuï muû:    

Caét loïc: Ga roâ vaø gaây meâ ñeå caét loïc toát Baát ñoäng baèng neïp Khaùng sinh theo KSÑ Keâ cao choáng phuø neà

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Vieâm taáy baøn tay Ñònh nghóa Laø vieâm taáy caùc khoang moâ loûng leõo ôû baøn tay vaø bao gaân gaáp quay, bao gaân gaäp truï.

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Vieâm taáy baøn tay

Vieâm taáy khoang moâ loûng leõo Vieâm Vieâm Vieâm Vieâm Vieâm Vieâm

taáy taáy taáy taáy taáy taáy

khoang gan tay giöõa noâng khoang gan tay giöõa saâu oâ moâ caùi oâ moâ uùt mu tay keû ngoùn



Vieâm taáy tay moâ Vieâmbaøn taáy khoang

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

loûng leõo

Vieâm taáy khoang gan tay giöõa noâng

Nhieãm truøng tieân phaùt hay thöù phaùt Trieäu chöùng sôùm: ñau, maát nguû  Gan tay caêng phoàng ôû giöõa  Giôùi haïn vaän ñoäng caùc ngoùn tay vaø coå tay  Ít khi thaáy ñöôïc muû do da daøy 



Vieâm taáy tay moâ Vieâmbaøn taáy khoang

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

loûng leõo

Vieâm taáy khoang gan tay giöõa saâu

Nhieãm truøng tieân phaùt hay thöù phaùt, thöôøng laø bieán chöùng cuûa vieâm taáy bao gaân gaáp vôõ tuùi cuøng treân Trieäu chöùng : Ít söng ôû gan tay maø söng to ôû phía mu tay  Ñoát 1 duoãi, ñoát 2 vaø 3 gaäp  Tieán trieån naëng, daãn löu khoù 



Vieâm taáy tay moâ Vieâmbaøn taáy khoang

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

loûng leõo

Vieâm taáy oâ moâ caùi ( vieâm taáy Dolbeau )   

Thöôøng gaëp sau chín meù ngoùn caùi

Muû khu truù tröôùc vaø sau cô kheùp sau ñoù lan ra toaøn boä oâ moâ caùi Trieäu chöùng : Ngoùn caùi coá ñònh, neáu keùo daïng ra thì ñau raát nhieàu

Vieâm taáy tay moâ Vieâmbaøn taáy khoang

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

loûng leõo

Vieâm taáy oâ moâ uùt    

Ít gaëp

Khu truù trong khoang moâ uùt Chaån ñoaùn deã Tieán trieån ñôn giaûn

Vieâm taáy tay moâ Vieâmbaøn taáy khoang

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

loûng leõo

Vieâm taáy keõ ngoùn

Thöôøng gaëp do nhieãm truøng tröïc tieáp hoaëc chín meù ñoát 1 lan tôùi

  

Keõ ngoùn söng to vaø ñau Hai ngoùn tay xoeø ra nhö caøng cua

Vieâm taáy tay moâ Vieâmbaøn taáy khoang

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

loûng leõo

Vieâm taáy mu tay Ít gaëp

 Muû khu truù giöõa gaân duoãi vaø caân mu tay Caàn phaân bieät vôùi vieâm taáy khoang gan tay saâu

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Vieâm taáy baøn tay

Vieâm taáy bao gaân gaáp

Bao goàm Vieâm taáy bao gaân gaáp quay Vieâm taáy bao gaân gaáp truï

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

 

Vieâm taáy baøn tay

Vieâm taáy bao gaân gaáp Vieâm taáy bao gaân Dieãn tieán naëng do aûnh höôûng ñeán ngoùn caùi gaáp quay Do nhieãm truøng tröïc tieáp hoaëc do chín meù

 Trieäu chöùng: Söng, ñoû, ñau, ñau khi aán vaøo bao gaân treân neáp gaáp

coå tay  Haïch khuyûu, naùch to vaø ñau, soát, BC taêng  Giai ñoaïn muoän: Ngoùn tay hình moùc, haïn cheá ngöõa coå tay  Di chöùng haïn cheá gaäp, ñoái chieáu ngoùn caùi

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY



Vieâm taáy baøn tay

Vieâm taáy bao gaân gaáp Vieâm taáy bao gaân Bieåu hieän baèng co gaáp 4 ngoùn cuoái gaáp truï

 Ngoùn 5 khoâng gaäp ñöôïc  Ñau loøng baøn tay doïc theo bao gaân ôû neàn ngoùn 5 vaø tuùi

cuøng treân ôû coå tay  Bieán chöùng coù theå vieâm xöông moùc, vôõ muû lan ra khoang

gan tay vaø bao gaân gaäp quay

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Vieâm taáy baøn tay

Ñieàu trò vieâm taáy tay Ñieàu trò baøn vieâm taáy khoang moâ loûng leõo

 Giai ñoaïn sôùm chöa coù muû: Ñieàu trò noäi khoa

 Giai ñoaïn tuï muû: Ñieàu trò ngoaïi khoa : Moå döôùi gaây meâ vaø ga roâ  Caét loïc saïch moâ hoaïi töû , heát caùc ngoùc ngaùch  Duøng khaùng sinh theo KSÑ  Sau moå : Baát ñoäng , keâ cao vöøa phaûi  Taäp vaän ñoäng sôùm ñeå traùnh xô hoùa

NHIEÃM TRUØNG BAØN TAY

Vieâm taáy baøn tay

Ñieàu trò vieâm taáy tay Ñieàu trò baøn vieâm taáy bao gaân gaäp

Vieâm Tuï Hoaïi töû taáy muû gaân  Giai ñoaïn sôùm: môû tuùi cuøng treân, röûa saïch bao gaân vaø khaâu laïi tuùi cuøng. Taäp vaän ñoäng töø ngaøy thöù ba  Giai ñoaïn tuï muû: Caét boû bao gaân, giöõ laïi roøng roïc . Taäp

vaän ñoäng sôùm.  Giai ñoaïn hoaïi töû: Caét boû gaân vaø bao gaân

Chaân Thaønh Caùm Ôn

Chuùc caùc baïn vui vaø khoûe BS Buøi Hoàng Thieân Khanh

Baøn tay vuoát truï