Grafische Vormgeving - 2D Toegepast Roderique Kohnen Vrije Akademie ZOM Grafische vormgeving is het visueel vormgeven van ideeën in verschillende media, met als doel om mensen iets mee te delen. Dit vereist de inzet van zowel artistieke als technische vaardigheden. Bij grafische vormgeving wordt zowel visuele expressie als creativiteit nagestreefd in de presentatie van tekst en afbeeldingen. De praktijk van de grafische vormgeving strekt zich tegenwoordig uit van het traditionele drukwerk tot de moderne computer, de interactieve media en het multimedia vormgeving van. Het primaire gereedschap van de grafische vormgeving blijft de creatieve geest. Kritisch, objectiverend en analytisch denken zijn vereist in de vele vormen van het ontwerp en de rendering. Het begrip "grafische vormgeving" is voor het eerst benoemd door William Addison Dwiggins (1880-1956) in 1922. In zijn tijd waren drukker, typograaf, schrijver, graficus en ontwerper vaak nog één en dezelfde persoon. In de 20ste eeuw hebben al deze beroepen zich ontwikkeld tot een specialisme.
Grafisch vormgeven is vormgeven met een doel.
Grafische vormgevingsdisciplines Boekbandontwerpen Een boekbandontwerper is iemand die een boekband, omslag of een stofomslag voor boeken ontwerpt. In de periode 1890-1940 werden in Nederland boekbanden ontworpen die bijzonder kenmerkend zijn in hun vormgeving. Omstreeks 1890 ontstond in Europa een kunststroming; in Frankrijk Art Nouveau, in Duitsland Jugendstil, in Groot-Brittannië Arts and Crafts en in Nederland Nieuwe Kunst genaamd, hoewel hier de namen Art Nouveau en Jugendstil eveneens ingeburgerd zijn. Sommige uitgevers benaderden in de genoemde periode bekende kunstenaars en gaven hen opdrachten voor band-en omslagontwerpen voor uitgaven van verschillende aard en ook voor omslagen van tijdschriften, bladmuziek en brochures. Bijzonder bij de tijdschrifen zijn de 116 omslagen voor Wendingen, maandblad voor bouwen en sieren van 'Architectura et Amicitia' (1918-1931), die door een aantal van Nederlands bekendste kunstenaars zijn ontworpen. Grafiek (kunstvorm) Grafiek, ook graveerkunst en prentkunst, is een vorm van beeldende kunst waarbij de kunstenaar gebruik maakt van allerlei druktechnieken. Ook de afbeeldingen die op deze manieren worden gemaakt (de werken) worden grafiek (ook: gravures of prenten) genoemd. Het gebruik van deze grafische technieken door een kunstenaar kan verschillende redenen hebben, bijvoorbeeld: . dat er meerdere afnemers mogelijk zijn van de gemaakte kunst; . dat grafiek goedkoper is voor de afnemer; . dat de kunstenaar kan zich in dit medium optimaal kan uitdrukken. Het stripverhaal is een op grote schaal voorkomende vorm van grafiek en wordt meestal gedrukt in vlakdruk zoals offset vierkleurendruk.(transparante zwartfilm met tekenwerk en tekst en een 3-kleurenschildering op een blauwdruk) Reclame Reclame' is een door een betrokkene geautoriseerde aanbeveling, soms in een medium van een derde, maar ook direct, via reclamedrukwerk. Het is ook promoten van een product, dienst, bedrijf of idee door middel van een veelal gesponsorde boodschap. Bij het ontstaan van de moderne industriële maatschappij werd een snelle afzet van grote aantallen gelijke producten, naast een degelijke identificatie van de wensen van consumenten, steeds meer nodig geacht. Reclame, en in een breder verband marketing, voldeden aan die noodzaak. Daarmee versterkten zij in niet geringe mate de verdere groei van de industriële maatschappij, en leidden volgens velen tot het ontstaan van consumentisme: het zinloze bevredigen van onechte wensen die door de industrie zijn aangepraat. Striptekenen Het stripverhaal (ook beeldverhaal of strip genoemd) is een van de oudste vormen van literatuur. Een wordt gevormd door een serie van afbeeldingen die een verhaal vormen. Een stripverhaal wordt gemaakt door een striptekenaar en een scenarist. Soms schrijft de tekenaar tevens het scenario, soms werken er meerdere personen aan het tekenwerk (schetsen, inkten, letteren) of aan het verhaal. In het Amerikaans heet een strip een comic, in het Japans een manga. Typografie Typografie behelst het zetten, drukken en vormgeven van teksten, zowel voor functionele als esthetische doeleinden. Om deze doeleinden te verwezenlijken spelen de opmaak van tekstblokken, de bladspiegel alsook de keuze van lettertypen, vette en cursieve varianten, witruimte en interpunctie een belangrijke rol. Oorspronkelijk was het belangrijkste medium voor de typografie het boek. Anders dan voor boeken is typografie tegenwoordig niet weg te denken van formulieren, webpagina's, interactieve cd-roms,
reclameteksten of waarschuwingsborden. Typografie dient rekening te houden met het medium en doel van de geschreven teksten. Deze stellen verschillende eisen voor leesbaarheid en opvallendheid. Webdesign Webdesign is het vormgeven van alle aspecten van een website. Op internet zijn veel meer dingen mogelijk dan in ouderwets drukwerk; duidelijke voorbeelden hiervan zijn bewegende elementen, interactiemogelijkheden, audio en video. Vanwege de technische aspecten is een designer op het web niet alleen vormgever, maar ook nog programmeur. Voor de navigatie op een pagina is de structuur van een website van belang. Een reclamebrochure bevat vaak losse stukken tekst met plaatjes ertussen, maar websites zijn meestal veel complexer. Wikipedia geeft hiervan een goed voorbeeld. Het kent niet alleen een logo, een titel en tekst met illustraties, maar tevens , keuzemenu's, een loginfunctie en een zoekfunctie. Doorgaans is het de bedoeling dat de bezoeker van een website informatie snel en gemakkelijk kan vinden en zich goed kan oriënteren in de website. Daarom zal de structuur logisch in elkaar moeten zitten. Een manier om oriëntatie in een hiërarchische website te bieden is broodkruimelnavigatie, waarbij het door de gebruiker gekozen pad in de boomstructuur van de website op elke pagina is aangegeven.
Enkele andere grafische vormgevingsdisciplines: Animatie Illustratie Kalligrafie Communicatie Desktop publishing Letterontwerpen Fotografie
Opdracht 1 Typografie en Paul van Ostaijen http://users.telenet.be/gaston.d.haese/bedreigde_stad.html Simultaneïteit is voor futuristen een kernbegrip. Simultaneïteit wil zeggen dat een eenheid in tijd en ruimte niet meer bestaat; niet meer alle zaken keurig op een rijtje, maar heden, verleden en toekomst tegelijkertijd. Een voorbeeld hiervan zien we hieronder, in het futuristische schilderij van Umberto Boccioni: ʻDe straat dringt het huis binnenʼ (1910-1911). In deze voorstelling kiest Boccioni niet voor één standpunt en één moment maar probeert hij de totale dynamiek van de stad weer te geven. Het hele schilderij is een schildering van kleurtoetsen. Het is alsof een complete film is geconcentreerd in één beeld. In het schilderij is geen plaats voor lege ruimte. De leegte wordt bezet door geluiden, licht en bewegende objecten. Simultaneïteit is ook een sleutelbegrip in het werk van Paul van Ostaijen (1896-1928). Deze dichter schrijft de bundel Bezette Stad enkele jaren na de Eerste Wereldoorlog. In de tekst komt de chaos tijdens de bezetting van Antwerpen door de Duitse legers tot uiting. In Bezette Stad worden woorden en waarden op een hoop gegooid, zodat ze een andere zeggingskracht krijgen. Wat rest is een kakofonie van indrukken, reclameteksten afgewisseld met holle politieke slogans, titels van soldatenliedjes en het abracadabra van kerk, vorst en staat. Fragmenten van taal worden gemonteerd tot een collage. Door de opvallende typografie wordt duidelijk dat het Van Ostaijen niet alleen te doen is om de strekking van de woorden, maar dat klank en beeld even belangrijk zijn. Verlaten Forten is een van de meest toegankelijke gedichten uit de bundel Bezette Stad. Zonder ook maar één volledige zin, zonder ook maar een aanzet tot een verhaal, schept de dichter een atmosfeer van triestheid, passend bij een stad in oorlogstijd.
Je ziet nou dat typografie meer is dan alleen tekst. Het is een nauwkeurige samenstelling van letters, tekens, woorden, spaties en zinnen. Zo kun je dus echt spreken van het vormgeven van tekst. De eerste oefening is een dergelijke opdracht, waarbij we gebruik maken van een gedicht of een enkel een regel tekst. Dit ga je ʻvertalenʼ naar een beeldende voorstelling; iets dat verder gaat dan alleen de tekst zelf. Hieronder zijn enkele links waar je citaten of gedichten kunt vinden, die je kunt gebruiken voor deze opdracht. Je bent vrij in de keuze voor je tekst, maar zoek het zorgvuldig uit; iets wat bij je past of wat je aanspreekt, maar ook iets wat je geschikt lijkt om te vertalen naar een typografisch beeld. Je mag dus ook
gebruik maken van andere sites of auteurs; misschien maak je zelf gedichten, dan kun je daar ook mee werken. http://nl.wikiquote.org/wiki/Hoofdpagina http://nl.wikiquote.org/wiki/Kunst http://nl.wikiquote.org/wiki/Jules_Deelder Open in Photoshop een document waar je in gaat werken. Het is de bedoeling dat je alleen gebruik maakt van tekst. Let wel, je hoeft niet alle woorden te gebruiken om iets duidelijk te maken. Probeer eerst een schets te maken op papier van je ontwerp en werk het daarna uit op de computer. Omdat je bij deze opdracht alleen met tekst werkt, ben je beperkt in de mogelijkheden. Maar je kunt de tekst op vele manier bewerken, waardoor je met een subtiele doch adequate verandering al heel wat duidelijk kunt maken. De instructies voor de opdracht en verwerking in Photoshop komen van de docent.
Tekst kan
dik, dun, sierlijk, formeel en ga zo maar door... Tekst kan
kort.op.elkaar, ver # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #
uit e l k a a r, recht en s # # # # # c # # # # h # # # # u # # # i # # n gaan ...
en sommige dingen zijn minder
BELANGRIJK
Opdracht 2 Grafisch ontwerp op songtekst Het is de bedoeling dat je nou een lied gaat uitkiezen, waarvoor we een grafisch ontwerp gaan maken. Je zou je bij deze opdracht kunnen voorstellen dat je een ontwerp moet maken voor een cover van een CD of een flyer/poster van de betreffende artiest. Dit keer is het niet de bedoeling dat we met tekst gaan werken, maar uitsluitend met beeld. Bij de keuze van je songtekst bepaal je ook meteen de sfeer van je ontwerp. Een muziekstuk kan droevig, vrolijk, mysterieus of super neurotisch zijn. Niet alleen naar de tekst van het liedje gaan we kijken, maar ook naar de sfeer van het stuk. Dus de klank en emotionele indruk van een lied kan bepalend zijn voor de vormgeving van je uiteindelijke ontwerp. Nadat je een lied hebt uitgekozen is het de bedoeling dat je aan de hand van tekst en geluid een mindmap maakt van alles waar je aan denkt als je dit beluistert. Uiteindelijk zorgt dient deze mindmap als handvat voor de samenstelling van je moodboard (als huiswerk voor de volgende les).
Huiswerk Maak voor de volgende les een collage van allemaal beelden die van toepassing zijn op je uitgekozen songtekst. Het formaat van je ʻmoodboardʼ is A3 en probeer geen witruimte over te laten op je papier. Haal afbeeldingen uit tijdschriften, van internet of uit folders. Je mag ook gebruik maken van eigen teken-/ schilderwerk tussendoor. Maak er een mooi geheel van, waar de kern van het lied duidelijk uit naar voren komt. Uiteindelijk kunnen we aan de hand van dit moodboard het grafisch ontwerp verder samenstellen met Photoshop. Om de opdracht verder vorm te kunnen geven is het belangrijk dat je voldoende digitaal beeldmateriaal hebt voor de komende les. Zorg ervoor dat de kwaliteit van de fotoʼs/afbeeldingen goed genoeg is om te verwerken in een A3 bestand van 150 dpi. Ook kun je natuurlijk zelf nog grafische elementen thuis bedenken die bij de voorstelling passen en die je kunt gebruiken voor deze opdracht. Getekend werk zou ingescand moeten worden, zodat het in Photoshop te verwerken valt.