BAB 3 NUTRISI DISEDIAKAN OLEH: KAMARUZAMAN BIN ABD SAMAD
BIDANG PEMBELAJARAN • KELAS MAKANAN HASIL PEMBELAJARAN
• Menghuraikan dan berkomunikasi mengenai kelas makanan. • Menguji kehadiran kanji, glukosa, protein dan lemak dalam makanan.
3.1 KELAS MAKANAN
Makanan terbahagi kepada 7 kelas makanan:
Apakah fungsi diet harian anda? • Membekalkan tenaga • Memberi nutrient untuk memelihara kesihatan
Sebatian organik Unsur karbon, oksigen dan hidrogen
Karbohidrat
Fungsi Membekalkan tenaga
Contoh Kanji, glikogen, dan selulosa
Selulosa
Kanji Makanan simpanan dalam tumbuhan
Glikogen Makanan simpanan dalam haiwan
Membentuk dinding sel tumbuhan
Maramus
Kegendutan (Obes)
Protein
Sebatian organik Karbon, hidrogen, oksigen dan nitrogen
• • • •
Fungsi
Unit asas
Pertumbuhan Pembaikan tisu-tisu Menggantikan sel-sel yang mati Sintesis enzim, hormon dan antibodi
Asid amino
Kwashiorkor
Lemak
Sebatian organik
Fungsi
Karbon, hydrogen dan oksigen
•
Terbentuk darpada gliserol dan asid lemak
• • •
Sumber dan simpanan tenaga yang tinggi Melindungi organ badan Pengangkut vitamin A, D, E dan K Penebat haba untuk mengawal suhu badan
Kegendutan (Obes)
Vitamin Sebatian organik Tidak membekalkan tenaga dan diperlukan dalam kuantiti yang sedikit
Fungsi Kelas vitamin •
Mengekalkan kesihatan yang baik
Sambungan …
Bahan bukan organik
Mineral Fungsi
Tidak membekalkan tenaga
• Diperlukan dalam kuantiti yang sedikit
•
Mengawal atur proses badan. Mengekalkan kesihatan
Rabun Malam
Beri-beri
Skurvi
Rikets SIMPTOM RIKETS
Tulang melengkong Sendi menonjol
Kaki bengkok (Lutut menonjol)
Goiter
Pelawas
Apakah itu pelawas? Bahan yang tidak dapat diuraikan oleh sistem pencernaan
Fungsi • •
Terdiri daripada selulosa (terdapat dalam dinding sel tumbuhan)
Meransang peristalsis dan memudahkan pencernaan Mengelak sembelit
Air
Komponen Fungsi
Hidrogen dan oksigen
• • • •
Pelarut bahan kimia Medium pengangkutan nutrient dan oksigen ke dalam sel Mengangkut hasil perkumuhan (urea dan garam mineral) Mengawal atur suhu badan
Jom jalankan Aktiviti 3.1 : Menguji kehadiran kanji, glukosa, protein dan lemak Ms 51 dan 52
Latihan Formatif 3.1 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 52)
BIDANG PEMBELAJARAN • KEPENTINGAN GIZI SEIMBANG HASIL PEMBELAJARAN
• Menghuraikan dan berkomunikasi mengenai gizi seimbang. • Menganggar kalori makanan yang diambil dalam setiap hidangan dan merancang satu gizi seimbang. • Membuat kajian dan mewajarkan kepentingan gizi seimbang, senaman dan gaya hidup yang sihat dalam mengekalkan kesihatan badan
3.2 KEPENTINGAN GIZI SEIMBANG
Apakah yang dimaksudkan gizi seimbang? Pemakanan yang mengandungi semua kelas makanan yang diperlukan oleh tubuh badan dalam kuantiti yang betul
Piramid Makanan
Saiz badan • Orang bersaiz badan lebih besar, kuantiti makanan lebih banyak berbanding orang bersaiz kecil
Umur • Kanak-kanak dan remaja memerlukan karbohidrat dan protein lebih banyak untuk tumbesaran dan aktif berbanding orang dewasa
Pekerjaan • Petani, buruh dan nelayan memerlukan lebih banyak tenaga. Keperluan gizi lebih tinggi berbading orang bekerja di pejabat
FaktorYang Mempengaruhi Keperluan Kalori
Jantina • Lelaki berotot dan melakukan aktiviti lebih berat memerlukan kuantiti makanan lebih banyak daripada perempuan
Keadaan kesihatan • Orang sakit memerlukan sajian makanan seperti vitamin dan mineral untuk meningkatkan kesihatannya
Iklim • Orang yang tinggal dalam negara beriklim sejuk memerlukan karbohidrat dan lemak lebih tinggi untuk mengekalkan suhu badan berbanding beriklim panas
Nilai Kalori Makanan Karbohidrat, lemak dan protein menghasilkan kuantiti tenaga yang berbeza apabila dibakar. Nilai kalori / Nilai tenaga Jumlah tenaga yang dibebaskan apabila 1 gram makanan dibakar dengan lengkap di dalam badan Unit = kalori (cal) / joule (J)
Merancang Gizi Seimbang
Penyataan masalah
Kepentingan Mengekalkan Kesihatan
Pada tahun 2016, pesakit kencing manis (17.5%), tekanan darah tinggi (30%), paras kolestrol tinggi (47%), obesity (17%) dan berat berlebihan (40%)
Latihan Formatif 3.2 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 59)
BIDANG PEMBELAJARAN SISTEM PENCERNAAN MANUSIA HASIL PEMBELAJARAN • Menghuraikan dan berkomunikasi mengenai pencernaan
UJI MINDA 1
• Apakah yang anda ketahui tentang pencernaan makanan?
UJI MINDA 2
• Mengapakah makanan yang dimakan harus dicerna?
Apakah itu proses pencernaan makanan? Proses penguraian makanan yang kompleks dan besar kepada molekul-rnolekul yang lebih kecil, ringkas dan boleh larut supaya dapat diserap ke dala sel-sel badan.
3.3 SISTEM PENCERNAAN MANUSIA
Fizikal
Kimia
Proses pemecahan makanan kepada cebisan kecil di dalam mulut : gigi, lidah dan air liur
Proses penguraian makanan daripada molekul komplek kepada lebih ringkas dengan bantuan enzim
Melibatkan peristalsis
Persamaan Dan Perbezaan Pencernaan Fizikal Dan Pencernaan Kimia
Struktur Sistem Pencernaan Manusia
Pencernaan Protein
Pencernaan Karbohidrat Kanji
Amilase
Maltosa
Protein
Maltase
Glukosa
Polipeptida
Protease
Pencernaan Lemak
Dipeptida
Protease Usus kecil
Lipase
Dipeptida
Pankrease
Usus kecil
Lemak
Polipeptida
Perut
Kelenjar air liur dan pankrease Maltosa
Protease
Asid lemak + gliserol
Pankrease
Tindakan Enzim Pencernaan
Asid amino
Jom jalankan Aktiviti 3.7 : Mengkaji tindakan enzim di dalam air liur terhadap kanji Ms 64 & 65
Latihan Formatif 3.3 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 65)
BIDANG PEMBELAJARAN PROSES PENYERAPAN DAN PENGANGKUTAN HASIL PENCERNAAN SERTA PENYAHTINJAAN
HASIL PEMBELAJARAN • Menjalankan eksperimen bagi menerangkan proses penyerapan hasil pencernaan • Menghubungkaitkan fungsi sistem pencernaan, sistem peredaran darah dan sistem respirasi. • Menghuraikan dan berkomunikasi mengenai penyahtinjaan.
Dinding usus kecil dipenuhi berjuta-juta unjuran halus disebut vilus Meningkatkan luas permukaan untuk proses penyerapan makanan
3.4 PROSES PENYERAPAN DAN PENGANGKUTAN HASIL PENCERNAAN SERTA PENYAHTINJAAN
Jom jalankan Eksperimen 3.1 : Mengkaji penyerapan glukosa melalui tiub Visking Ms 67
Proses Pengangkutan Hasil Pencernaan Makanan yang dicerna akan dserap ke dalam vilus melalui proses asimilasi
Apakah itu asimilasi? Proses pengagihan hasil akhir pencernaan bagi kegunaan sel-sel badan
Glukosa
: Menghasilkan tenaga : respirasi
Asid amino: Membentuk komponen sel
Asid lemak dan gliserol : Membentuk lemak
Makanan yang tidak dicerna dan tidak diserap seperti serat, sisa rembesan, sel mati & air akan bergerak ke usus besar
Air dan garam mineral diserap semula
Hasil akhir : Tinja • Tinja disimpan di dalam rektum • Disingkirkan melalui dubur melalui proses penyahtinjaan
Penyahtinjaan
Latihan Formatif 3.4 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 69
Pencernaan Roti Majerin Komponen dalam roti ialah karbohidrat (kanji ) dan lemak
Mulut • Gigi menghancurkan roti majerin menjadi cebisan halus bersama air liur membentuk bolus • Roti + Amilase maltosa • Marjerin : tiada pencernaan
•
Esofagus (peristalsis)
Makanan yang tidak dicerna disimpan di dalam rektum dan keluar melalui dubur sebagai tinja (penyahtinjaan)
Perut Bolus bercampur dengan asid hidroklorik dan enzim protease tetapi tiada proses pencernaan berlaku
• •
Usus besar Makanan yang tidak dicerna Penyerapan air
•
Duodenum • Jus hempedu mengelmusi majerin kepada titisan kecil. Lipase menguraikan marjerin kepada asid lemak dan gliserol Amilase menguraikan kanji pada roti kepada maltosa
Usus kecil • Maltase menukarkan maltosa (roti) kepada glukosa • Glukosa, asid lemak dan gliserol diserap melalui vilus
Penulisan Laporan Amali
•
Tulis sebuah laporan amali daripada eksperimen mengkaji penyerapan glukosa melalui tiub visking mengikut format berikut
1. 2. 3. 4.
Penyataan masalah Hipotesis
Tujuan Pemboleh ubah
1. 2. 3.
5. 6. 7. 8. 9.
Dimanipulasikan Bergerak balas Dimalarkan
bahan dan radas Prosedur Pemerhatian dan keputusan Soalan
Kesimpulan