'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk P.O Box 201 Rochester, NY 14580------Ph: 585-957-6452----Fax: 585-671-4707
၁၉၉၅-၉၆ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ရဲ႕ပဥၥမႏွစ္ နဲ႔ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ကာလေတြမွာအင္မတန္သတိယစရာေကာင္းတဲ့သူငယ္ခ်င္းေတြရိွတယ္။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြပါ။ ဒုကၡေတြ၊ အဆင္မေၿပမႈေတြႀကားမွာက်ေနာ္တို႔ကိုေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ အညာဘက္ကသူငယ္ခ်င္းတေယာက္အေႀကာင္းကိုေၿပာရင္းအေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုကဗမာႏိုင္ငံေရးဟာသေတြကိုေရးႀကည့္ခ်င္တယ္။ သူကစာသင္ခန္းထဲကိုလာၿပီးဆိုရင္သူ႔အိပ္ထမ ဲ ွာရည္းစားစာတေပြ႔တပိုက္နဲ႔။ သူ႔စိတ္ထဲမွာစိတ္ခ်မ္းသာတယ္လို႔ထင္တ့ေ ဲ ကာင္မေလးေတြကိုေတြ႔တိုင္းရည္းစားစာေပးေလ့ရိွတယ္။ ၿပီးရင္ၿပံဳးၿပီးေၿပာလိုက္ေသးတယ္။ “ ညီးစဥ္းစားေနာ္-ငါကိုယ္ေတာ္ၿမတ္နဲ႔ဖူးစာပါရင္ေတာ့-ရည္းစားၿဖစ္ႀကအံုးမယ္”လို႔လည္းေၿပာလိုက္ေသးတယ္။ စားလက္စ၊ ကြမ္းေတြကိုလည္းဝါးရင္း၊ အမိႈက္ပံုကိုလွမ္းေထြးလိုက္ေသးတယ္။ ေကာင္မေလးေတြကသူရည္းစာေပးတာကိုစိတ္ရွည္ရွည္( ေအာင့္သက္သက္) ရပ္ေစာင့္ေနရတယ္။ ထူးၿခားတာကေကာင္မေလးေတြကသူ႔ကိုစိတ္မဆိုးဘူး။ ႏွာဘူးထတယ္လို႔လည္းမေၿပာႀကဘူး။ သူ႔စာေတြကကဗ်ာေတြ၊ ေဗဒင္ေဟာစာတမ္းေတြ၊ စံုေထာက္ဝတၱဳထဲကစာသားေတြေပါင္းေရးထားတာဆိုေတာ့ရယ္ရတယ္တဲ့။ သူေပးသမွ်ေကာင္မေလးေတြကလည္းယူတာပဲ။ ၿပီးရင္ဝိုင္းဖတ္ႀကတယ္။ ကင္န္တင္းမွာထိုင္ရယ္ႀကတယ္။ သူက-ေတာ္ေတာ္ကိုပါရမီရိွတယ္။ သူရည္းစားစာေပးထားတဲ့ေကာင္မေလးႏွစ္ေယာက္၊သံုးေယာက္ေလာက္ကို ေလွခါးအဆင္းမွာတၿပိဳင္တည္းေတြ႔ၿပီဆိုရင္၊ “ ေဟ့--အေၿဖမေပးႀကနဲ႔အံုး-ႏွလံုးသားကအသင့္မၿဖစ္ေသးဘူး၊ ေနာက္မွေၿပာ”လို႔ဆိုၿပီး လက္ညိႈးကိုပါးစပ္မွာ ၉၀ ဒီဂရီေထာင္ၿပၿပီး၊ အိပ္ထဲမွာပါတဲ့ေရေမႊးနဲ႔ ေကာင္မေလးေတြကိုတခ်က္စီၿဖန္းသြားလိုက္တယ္။ “ဟာ-ဘာနံ႔ႀကီးလည္းမသိဘူး။အေပါစားေရေမႊးေတြ” ဆိုတ့အ ဲ သံေတြဆူညံက်န္ခဲ့တယ္။ ေနာက္-စားေသာက္ဆိုင္မွာ သူ ရည္းစားစာေပးခဲ့တ့ေ ဲ ကာင္မေလး က မၿမင္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးက်ေတာ့-ဇြတ္အတင္းသြားထိုင္ၿပီးအေၿဖေတာင္းတယ္။ ေကာင္မေလးကသိတယ္။ အေၿဖလာေတာင္းတာလည္းအတည္မဟုတ္ဘူး။ ေပ်ာ္ခ်င္လို႔။ ဇြတ္အတင္းၿငင္းလို႔လည္းမၿဖစ္ဘူး။ ၿငင္းရင္သူက-“ဟာရက္စက္လိုက္တာဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ားတုန္႔ၿပန္မႈက က်ေနာ့္ကိုအသဲကြဲေစတယ္။ အရက္ေသာက္ခ်င္သြားတယ္ဗ်ာ။ အရက္တပိုင္းဘိုးေလာက္ပိုက္ဆံေခ်းစမ္းပါ” ဆိုၿပီးလူႀကားထဲမွာပိုက္ဆံေခ်းတယ္။ ပိုက္ဆံမေခ်းရင္ “ဟာ-ခင္ဗ်ားမွာအဲ့သေလာက္ေတာင္မရိွဘူးလား” ဆိုၿပီးလူႀကားထဲေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္လုပ္တယ္။ ေကာင္မေလးေတြကရွက္ေတာ့ထုတ္ေခ်းရတယ္။ တခါတေလ-တင္းမာတဲ့ေကာင္မေလးေတြနဲ႔ေတြ႔လို႔သူေတာင္းတဲ့အေၿဖကိုၿငင္းလိုက္ၿပီဆိုရင္-သူက “ လမင္းႀကီးႏွင့္လြဲလို႔ငိုေနမယ္ဆိုလ်င္၊ ေနမင္းႀကီးႏွင့္လလ ဲြ တၱံ၊ အသင္ေယာကၤ်ားအားမေလ်ာ့ ႏွင့္။ အခ်စ္စစ္ႏွင့္လူၿပန္ၿဖစ္ေစသတည္း” လို႔ေရရြတ္ၿပီး၊ ဖေႏွာင့္ေပါက္ထြက္သြားတယ္။ အားလံုးလည္းၿပံဳးက်န္ရစ္ႀကတယ္။ ဒါကိုက်ေနာ္တို႔သူငယ္ခ်င္းအသိုင္းအဝိုင္းႀကားမွာ “အဆင့္အတန္းၿမင့္တဲ့ရည္းစားစာေပးနည္း” လို႔ေခၚႀကတယ္။ အဆင့္အတန္းၿမင့္ၿမင့္အသဲကဖ ဲြ ို႔အတြက္- ညမွာ ဂ်ီေဟာေဆာင္ေရွ႕သြားၿပီး၊ “ လူကေလးေမာင္ဘုန္းႀကြယ္- မၿမစိမ္းကလူမဟုတ္ဘူးကြ႔။ဲြ သူက အစိမ္းေသ-ေသခဲ့တာေလ။ ဟိုး-ေရွ႕ေရွ႕က မီခိုးေလးေတြလူလူ လူလူ ရိွတ့ေ ဲ နရာဟာ ---------” “မၿမစိမ္းေနတဲ့ေနရာလားအေမ-- ” “မဟုတ္ဘူး-သားေရ-အဲ့ဒါ-အရက္ခ်က္စက္ရံုကဲြ႕” “ဟား-- ဒါဆိုၿမစိမ္းနဲ႔ေနာက္မွာေတြ႔မယ္။ အရက္အရင္ေသာက္ရေအာင္” အၿငိ္မ့္ခြင္က ပ်က္လံုးေတြကိုေၿပာဆိုၿပီး အရက္ပုလင္းကို အေဆာင္ေရွ႕လမ္းမမွာဖြင့္ၿပီးဝိုင္းဖြဲ႔ႀကတယ္။ ဂစ္တာတီးတဲ့သူကတီးတယ္။ ပါေမာကၡ-ဦးႀကင္စိုးကလိုက္ဖမ္းတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္းထြက္ေၿပးတယ္။ ဂ်ီေဟာေဆာင္အေဆာင္မွဴး ေဒၚခင္တင့္က “ ဟယ္-ေကာင္ေလးေတြေပ်ာ္တတ္တာကိုစစ္တပ္လိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနတ့ဲ တို႔ဆရာနဲ႔ေတာ့ခက္ပါတယ္” တဲ့။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကအၿမဲရိွတယ္။ ေက်ာင္းတံုးက၊ အဆင့္အတန္းၿမင့္ၿမင့္အသဲကတ ဲြ ယ္ဆိုတာ အဲ့သလိုေပ်ာ္စရာေတြနဲ႔ၿပည့္ေနတယ္။ ဟိုတေန႔က- “ဘရူးႏိုင္း” ကေနဖံုးေခၚလာတဲ့သူ႔ရဲ႕ရႊင္ၿပၿပအသံကိုႀကားလိုက္ေတာ့ “ “ရည္းစားစာေပးတံုးလား”လို႔ေမးမိတယ္။ သူက -“ဟား-- ဘဝကႀကမ္းတယ္။ ရည္းစားစာေပးလို႔မၿဖစ္ေတာ့ဘူး။ စကားလံုးလည္းေၿပာင္းသုံုးတယ္။ “ ဒီလို ေရႀကမ္းေၿမႀကမ္းႀကီးမွာ မင္းနဲ႔ကိုယ္ ဘဝကို အတူလက္တၿဲြ ပီးၿဖတ္ႀကရေအာင္လို႔ေၿပာတယ္”တဲ့။ ( အမွန္က ေကာင္မေလးေတြသိသင့္တယ္၊ အတူလက္တႀဲြ ကမယ္လို႔ေၿပာတာ ကိုယ္လုပ္ေႀကြးမယ္ လို႔ေၿပာတာမဟုတ္ဘူး။ အိမ္လခရွယ္ႀကမယ္ေၿပာတာ)
ဘာပဲၿဖစ္ၿဖစ္သူကအၿမဲတမ္းအဆင့္အတန္းၿမင့္ၿမင့္ရည္းစားစကားေၿပာတယ္။ အဆင့္အတန္းၿမင့္ၿမင့္အသဲကြဲတယ္။ အဆင့္အတန္းမၿမင့္တဲ့ရည္းစားစာေတြ၊ အသဲကတ ဲြ ာေတြကိုေတာ့ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုေရာက္မွေတြ႔ရတယ္။ သနားရမွာလား။ ငိုအားထက္ရယ္အားသန္ဆိုသလိုမ်ိဳးလားမသိဘူး။ ပုဂၢိဳလ္တေယာက္ရဲ႕မခ်ိတင္ကဲေၿပာေနတဲ့ “ အစိုးရဘက္က Response ကေတာ့ zero ပါပဲဗ်ာ ” ဆိုတဲ့အသဲကြဲသီခ်င္းကို လူေတြ အဆင့္အတန္းသတ္မွတ္ေနႀကတယ္။ အဆင့္အတန္းနိမ့္တ့အ ဲ သဲကြဲနည္းေတြလည္းေၿပာၿပဖို႔လိုတယ္။
ရည္းစားစာေပးနည္းမ်ားႏွင့္အသဲကြဲနည္းအဆင့္အတန္းမ်ား “တြင္းလည္ေနတယ္” ဆိုတဲ့စကားကို ေက်ာက္တြင္းေတြမွာ က်င္လည္ခဲ့ဖူးတဲ့သူတိုင္းယဥ္ပါးကြ်မ္းဝင္ႀကတယ္။ ေတာင္ေစာင္းေတြေပၚမွာ အထက္ေအာက္ ဆင့္ကာ တည္ရိွေနတဲ့ တြင္းေတြ ဆီကို တခါတေလ ထင္မွတ္မထားတဲ့ေရေႀကာ က တည္ရိွေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို တြင္းသစ္ တူးၿပီးမွ၊ သူ႔ရဲ႕အထက္မွာရိွတ့တ ဲ ြင္းက ေရေႀကာမွာက်ေနတယ္ဆိုတာလည္းသိေရာ-ရင္ေမာရေတာ့တယ္။ အထက္တြင္းက ၿပိဳၿပီဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕တြင္းကလည္းအခ်ိန္မေရြး လည္ထက ြ ္သာြ းႏိုင္တာကိုး။ အဲ့သလိုအေၿခအေနမ်ိဳးက်ရင္၊ ေခါင္းမာလို႔မၿဖစ္ဘူး။ တြင္းပိႏိုင္တဲ့ကုိယ့္အေနအထားကိုသေဘာေပါက္တ့ဲသူေတြက အၿမန္ဆံုးေနရာေၿပာင္းရတယ္။ လိုခ်င္စိတ္မ်ားေနတဲ့သူ၊ စဥ္းစားမႈနည္းတဲ့သူေတြသာဆက္က်န္ခဲ့တယ္။ မႀကာဘူး။ တြင္းၿပိဳတဲ့အထဲမွာလူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ပါသြားတယ္ ဆုိတ့သ ဲ တင္းကိုႀကားရေတာ့တာပဲ။ နိုင္ငံေရးေလာကမွာတြင္းေတြၿပိဳေနတယ္။ တသီတတန္းလည္ထက ြ ္ေတာ့မဲ့ ေတာင္ေစာင္းေပၚက တြင္းေတြကိုၿမင္ေနရတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေစတနာနဲ႔သတိေပးတယ္။ အခ်ိန္သိတ္မရိွေတာ့ဘူး။ ကုိယ့္ေၿခေထာက္ေပၚကိုယ္ရပ္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားႀကဖို႔ေၿပာတယ္။ မေကာင္းဆိုးဝါးေတြရဲ႕ယစ္ပူေဇာ္ကခုန္ေနတဲ့ပြဲကိုသြားၿပီး ခိုးေႀကာင့္ခိုးဝွက္ရည္းစားစာမေပးႀကဖို႔ေၿပာတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ကိုစစ္အစိုးရကလိမ္လည္လွည့္ဖ်ားစြာ၊ သူရဲေဘာေႀကာင္စြာေထာင္ခ်လိုက္ခ်ိန္မွာေမာင္ႏွမတဝမ္းပြဲေတာ္သူက ဝါရွင္တန္ဒီစီမွာရိွတဲ့ ၿမန္မာသံရံုးကလူေတြန႔ေ ဲ ဂါက္သာြ းရိုက္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အသဲကြဲတာ ရုိးရိုးမကြဲဘူး။ ရပ္ကက ြ ္ထမ ဲ ွာရိွတ့သ ဲ ူေတြကို စကားတင္စီးလိုက္ၿပီး၊ ဘူဇြာဆန္ဆန္ရွင္းၿပႀကတယ္။ သူတို႔ရွင္းၿပေလေလ၊ သူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးအဆင့္အတန္းေတြကေပၚေလေလ၊ လူေတြစိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ၿပန္လာႀကတယ္။ “အားလံုေပါင္းမွ ဒီေလာက္ပဲအေတြးအေခၚရိွသလားဗ်ာ” တဲ့ “ တခ်ိဳ႔ဟာေတြကိုအခုရွင္းၿပလို႔မရေသးဘူး လို႔ေၿပာရေလာက္ေအာင္ သူတို႔က အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက အႀကမ္းဖက္သမားေတြလို အေသခံဗးံု ခြဲခ်မဲ့ စီမံကိန္းေတြရိွလို႔လား” “ အခုခ်ိန္မွာရွင္းၿပလို႔မၿဖစ္ေသးဘူးဆိုတာ-ရွင္းမၿပတတ္လို႔ရွင္းမၿပရဲတာေနမွာေပါ့” တဲ့ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုမွာ လူေတြရယ္ေမာေဒါသၿဖစ္ေနႀကတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ “က်ေနာ္တို႔ကဗ်ာ- ဒီတခါ၊ စစ္အစိုးရမႀကိဳက္တ့၊ဲ စိတ္ဆိုးသြားေစမဲ့စကားလံုးေတြကိုေရွာင္ခဲ့တယ္။ အားလံုးေၿပေၿပလည္လည္ၿဖစ္ေအာင္လုပ္ထားခါမွ၊ ေဒၚစုကို ေထာင္ခ်ပစ္လိုက္ေတာ့ တိုင္ပင္ေတြေအာက္သြားတယ္” တဲ့။ ဘုရားေရ- လက္စသတ္ေတာ့ သူတို႔အသဲကြဲေနတာက ေဒၚစုကိုေထာင္ခ်ပစ္လိုက္လို႔မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔လုပ္ခ်င္တဲ့တိုင္ပင္ မကိုက္ပဲၿဖစ္သြားလို႔ဆိုေနပါလား။ ဒီမိုး၊ ဒီေလ၊ ဒီလူေတြနဲ႔ေတာ့--ေကာင္းကင္ေရ--သူတို႔ကိုသာေရြးၿပီးမိုးႀကိဳးပစ္ခ်လိုက္ပါေတာ့။
Stick & Carrot Policy အစာေႀကြးဒုတ္ၿပမူဝါဒ ဝါရွင္တန္ဒီစီက ဂ်ာကာတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးရွင္းလင္းပြမ ဲ ွာ တက္ေရာက္သူေတြကေၿပာဆိုႀကတယ္။ အခုလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာသြားၿပီးအမ်ိဳးသားၿပန္လည္သင့္ၿမတ္ေရးလုပ္တာဟာမွားေႀကာင္း ၊ မလုပ္သင့္ေႀကာင္းေစာတကတက္ႀကေတာ့၊ အမတ္မင္းကဆိုသတဲ့။ “က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ကို Stick & Carrot ေပၚလစီသံုးၿပီးခ်ည္းကပ္တာ”တဲ့။ တက္ေရာက္တဲ့လူကေမးတယ္။ “ခင္ဗ်ားတို႔မွာ “ တုတ္” ( Stick) ၿပလို႔ရမဲ့ဟာဘာရိွသလဲ။” အမတ္မင္း- (သက္ၿပင္းခ်ကာ လင္ေသသြားသၿဖင့္၊ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိသည့္မုဆိုးမေလသံၿဖင့္ေၿဖသည္) ဘာမွေတာ့မရိွပါဘူး။ ICC ဆိုတာကလည္းအႀကာႀကီးလုပ္ရအံုးမွာပါ။ အေဝးႀကီးပဲ။ တက္ေရာက္သူ- အစိုးရက ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဘာတုံ႔ၿပန္သလဲ။ အမတ္မင္း
- Response ကေတာ့ Zero ပါပဲ။
တက္ေရာက္သူ- ဘာမွၿဖစ္မယ္မဟုတ္မွန္းသိရဲ႕နဲ႔ ဘာလို႔ သြားလုပ္တာလဲ။ အမတ္မင္း
- ေႀကာင္ေတာင္ေတာင္ၿပန္ႀကည့္ ၊ ေၿဖစရာစကားမရိွ။
ေကာင္းေရာ။ အစိုးရကဘယ္လိုတု႔ံၿပန္မယ္ဆိုတာ အခုမွသိသလား။ သနားစရာပဲ။
Carrot & Stick ေပၚလစီ ဆိုတ့ဲ အဓိပၸါယ္ကိုဘယ္လိုယူသံုးေနတယ္ဆိုတာက်ေနာ္နားမလည္ဘူး။ ရာဇာအာရာဖတ္ကပီအယ္အိုကိုဦးေဆာင္ၿပီး၊ အစၥေရးကိုၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ဖို႔ဖိအားေပးတယ္။ ဗီယက္နမ္မ်ိဳးခ်စ္ေတြရဲ႕တိုက္ရည္ခိုက္ရည္အားသာမႈေႀကာင့္၊ ၿပင္သစ္နယ္ခ်ဲ႕ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ရၿပီ၊ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားစစ္ပၿဲြ ပီးခဲ့တယ္။ ကေမၻာဒီးယား၊ ရဝမ္ဒါ မွာ သူပုန္ အင္အားစုက ၿပန္တိုက္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့ ရာဇဝတ္ေကာင္ေတြကိုတရားစြဲဆိုႏိုင္ခ့တ ဲ ယ္။ ဆားဗီးယားမွာ လူထုအံုႀကြမႈၿပင္းထန္လာခဲ့ေတာ့ မီလုိဆိုဗစ္ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရတယ္။ Stick ဆိုတာကို အဲ့သလို ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးတဲ့အရာေတြန႔ရ ဲ င္ခုန္ေအာင္ေၿပာႀကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကဲ- ႏိုင္ငံတကာအင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြကလုပ္တဲ့ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကိုႀကည့္တဲ့အခါ၊ ဆူဒန္ စစ္ေသြးႀကြေခါင္းေဆာင္ကုိ စစ္ရာဇဝတ္ေကာင္အၿဖစ္ေႀကၿငာတဲ့ေန႔မွာ အဲ့ဒီစစ္ေသြးႀကြ က သူ႔ၿပည္သူထဲမွာ ကခုန္ၿပီးအန္တုေနတယ္။ ၿမင္းကုန္းႏွီးေပၚက သားသတ္သမားေတြ ေသနတ္သံေတြဆက္ေဖာက္ေနဆဲ။ တကယ္ေတာ့ Stick & Carrot ေပၚလစီဆိုတာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြက ေၿပာတဲ့စကားလံုးေတြပါ။ ကိုယ့္မွာေခ်ာ့လိုက္ေၿခာက္လိုက္အင္အားရိွရဲ႕လားဆိုတာသေဘာေပါက္သင့္တာေပါ့။ ရန္သူက“ၿပည္ေၿပးေတြ၊ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုလွည့္ေတာင္းစားေနတဲ့သူေတာင္းစားေတြ” လို႔စြပ္စြဲေနခ်ိန္၊ ကိုယ့္ဘက္က အင္အားစုေတြကဖရိုဖရဲ၊ ဘာမွနဟုတ္တာေတြအေပၚမွာ ဘဝင္ၿမင့္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားပါအံုး။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က သူမ်ားေပးမွ ရွင္သန္ရတဲ့ဘဝ၊ အနာဂတ္အတြက္ပူပန္ေနရတဲ့ဘဝမွာ ဘယ္လက္နက္နဲ႔ၿပၿပီး၊ ဘာမုန္႔မ်ားသြားေႀကြးအံုးမွာလဲ။ အားလံုးေပါင္းမွ ဒီလိုႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚေလာက္သာရိွတယ္ဆိုရင္ေတာ့က်ေနာ္တို႔ဆုေတာင္းမ်ားမွားခဲ့ေလသလား။ ဘုရားသခင္ကပဲ-လူေတြကိုမွားၿပီးဖန္ဆင္းခဲ့ေလသလား။ ေကာင္းကင္ေရ- ( x x x) x x ဘာမွဆုေတာင္းမေနေတာ့ပါဘူး။
Full Time နိုင္ငံေရးသမားမ်ား ဆိုေတာ့-ဝါရွင္တန္ဒီစီကအမတ္တေယာက္ရဲ႕ေအာက္ေၿခလြတ္ေနတဲ့ မိတ္ဆက္ရွင္းလင္းမႈေတြကိုလူေတြဟာသၿဖစ္ေနတယ္။ ဂ်ာကာတာ စည္းေဝးပြဲကို Full Time ႏိုင္ငံေရးလုပ္တ့သ ဲ ူေတြသာ၊ တိုင္ပင္ခဲ့ႀကတယ္ တဲ့။ Part Time ႏိုင္ငံေရးလုပ္တဲ့သူေတြကို တိုင္ပင္ဖို႔အခ်ိန္မရသလို၊ တခ်ိဳ႔အဖြဲ႔ေတြက လူ (၃-၄) ေယာက္ေလာက္နဲ႔ဖြဲ႔တာမို႔လို႔ လိုက္မရွင္းလင္းႏိုင္ဘူးဆိုပဲ။ လူေတြက ရန္ၿဖစ္မွာစိုးလို႔ၿပန္မေၿပာႀကေပမဲ့အ့ဒ ဲ ီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ဘဝင္ေလဟပ္ေနမႈကို ေတာ္ေတာ္ေလးအခံရခက္ႀကတယ္။ ဟုတ္လား- ဒါၿဖင့္ NCGUB ဆိုတ့ဲ အဖြ႔က ဲ ေရာ၊ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရိွလဲတဲ့။ က်ေနာ္တို႔ထဲက ကဗ်ာဆရာတေယာက္က အၿပံဳးနဲ႔ၿပန္ေမးတယ္။ Full Time ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကတယ္ဆိုတာဘာကိုေၿပာတာလဲ။ “အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စု က စံနစ္လို ဝင္ေငြကို တပတ္နာရီ (၄၀) စာယူ အလုပ္လုပ္တာလား။ “မနက္ (၉း၀၀) ထိုးရင္ ရံုးသြား၊ ညေန (၃း၃၀) ေလာက္မွာ ဖင္တႀကြႀကြၿဖစ္ရံုးၿပန္၊ စေန၊တနဂၤေႏြမွာ ကားေလးေရေဆး၊ ကမ္းေၿခေလးဘာေလးသြားအနားယူ။ ဘီယာေသာက္၊ အင္တာနက္နဲ႔ကမၻာႀကီးကိုဆက္သယ ြ ္၊ ၿပည္တြင္းသတင္းေရာင္းစား” “မီးက်ိဳးေမာင္းပ်က္အေတြးအေခၚနဲ႔ေလာ္ဘီလုပ္၊” အဲ့ဒါကို အခ်ိန္ၿပည့္ႏိုင္ငံေရးလုပ္တယ္ေခၚတာလား။ (ဒါမွမဟုတ္) ဗမာမဟုတ္တဲ့တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖ႔ေ ဲြ တြလိုေတာထဲမွာေပ်ာက္ႀကားစစ္ဆင္ႏြဲေနႀကတာကိုေခၚတာလား။ အခ်ိန္ၿပည့္တိုက္ခိုက္ေလ့က်င့္ေနႀကတာကိုေခၚတာလား” က်ေနာ္တို႔က တကယ္တမ္းအနစ္နာခံတိုက္ေနတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြကိုမေစာ္ကားသလို၊ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕တည္ရိွမႈေတြကိုေလးစားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝါရွင္တန္ဒီစီက အမတ္မင္းေၿပာသလိုမ်ိဳး၊ စကားေတြတင္စီးၿပီး၊ လူေတြကို မခန္႔ေလးစားလုပ္လာရင္ေတာ့ “ အဲ့သလို ႏိုင္ငံေရးလုပ္ကိုင္မႈေတြက ဗမာၿပည္ႏိုင္ငံေရးအေၿပာင္းအလဲကိုလုပ္ႏိုင္မွာမဟုတ္သလို၊ ဘူဇာြ ဆန္ဆန္၊ စိတ္ႀကီးဝင္မႈကိုစိတ္မဝင္စားပါ” လို႔သာေၿဖႀကားပါရေစ။ လူထုနဲ႔ကင္းကြာေနတဲ့၊ ပုဂၢိဳလ္ကို ရပ္ကက ြ ္ထက ဲ အၿဖစ္အပ်က္ေလးတခုလက္ေဆာင္ေပးခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုပါ။ က်ေနာ္တို႔ရပ္ကြက္ထဲမွာ မတရားသၿဖင့္ခိုင္းတဲ့ သေဌးအိမ္တအိမ္ရိွတယ္။ အဲ့ဒီအိမ္က အိမ္ေဖာ္ေလးက မိုးလင္းမိုးခ်ဳပ္ အဝတ္ေလွ်ာ္၊ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ေနတာကိုရပ္ကြက္ထဲက ေကာင္ေလးေတြကၿမင္ေနရတယ္။ ဒါေႀကာင့္အဲ့ဒီေကာင္မေလး ေစ်းဝယ္သာြ းတာကိုေတြ႔တိုင္း၊ အုတ္ခံုေပၚကေကာင္ေလးေတြကဂရုဏာစိတ္နဲ႔ႀကည့္ႀကတယ္။ နင္အဲ့ဒီမွာဆက္အလုပ္မလုပ္နဲ႔ေတာ့လို႔ေၿပာခ်င္ႀကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေကာင္မေလးက သူ႔ကို အဲ့သလိုသနားစိတ္န႔ႀဲ ကည့္တ့ေ ဲ ကာင္ေလးေတြကို သူ႔ကိုႀကိဳက္ေနတဲ့သူေတြလို႔ထင္ပံုရတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ပံုေတြေၿပာင္းသြားတယ္။ ဆံပင္ေတြကိုခါလာတယ္။ သူ႔ကိုသူ “ေဟမာေနဝင္း” လိုလိုသီခ်င္းေတြဆိုလာတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ -- ေကာင္ေလးေတြက ဆဲေတာ့တာပဲ။ “ -ာသည္မ၊ ဒီေလာက္၊ ဒုကၡေရာက္ေနတာေတာင္၊ ပဲကမ်ားေသးတယ္” တဲ့။ ကိုယ့္အေတြးအေခၚက အိမ္ေဖၚလိုလုပ္ေနရတဲ့အဆင့္ပဲရိွေသးတဲ့သူ၊ တၿခားလူေတြက ကိုယ့္ကို အိမ္ေဖၚလိုသနားတာကို မိုနာလီဇာ လိုလို ကိုယ့္ဘာသာမထင္မိေစခ်င္ဘူး။ အဓိပၸါယ္မရိွတဲ့ဟာေတြကိုလုပ္ေနလို႔ လမ္းမွန္ကိုၿပေပးေနႀကတဲ့၊ ေဝဖန္ေနႀကတဲ့သူေတြရဲ႕ေစတနာကို လက္ခံေစခ်င္တယ္။ အမတ္မင္း လည္း ဆင္ၿခင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေကာင္းကင္ေရ----- ( x-x-x-x-) ဆုမေတာင္းေတာ့ပါဘူး။
ရႈၿမင္တြက္ခ်က္နည္းမ်ား သခၤ်ာသမားနဲ႔အင္ဂ်င္နီယာေတြရဲ႕ကြာၿခားမႈကဒီလို---တဲ့။ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းကို ေပ်ာ္စရာအၿဖစ္ရွင္းၿပတယ္။
သခၤ်ာသမားက ညီမွ်ၿခင္းေတြကိုစဥ္းစားတယ္။ တြက္ခ်က္တယ္။ တခါတေလ- ဟန္ခ်က္မမွ်ၿဖစ္သြားေစမဲ့အေနအထားကိုၿပန္ထိန္းတယ္။ Probability လို႔ေခၚတဲ့ၿဖစ္နိုင္ေၿခေတြကို ႀကံဳသလို (Random) ေကာက္ယူတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေတြကအဲ့သလိုမလုပ္ဘူး။ ဓါတ္သတၱဳေတြရဲ႕ခံႏိုင္ရည္အား ( Strength of Materials) ကိုအရင္တက ြ ္တယ္။ ဗဟိုစြဲအား ( Gravity Force) ကို စဥ္းစားတယ္။ ဖြဲ႕စည္းမႈေတြ ( Structures) နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ကိုခိုင္မာသလားစမ္းသပ္တယ္။ ေနာက္မွ-ယႏၲရား ရဲ႕ စြမ္းအား ( System Dynamics) နဲ႔ ဒီဇိုင္းကို ဖန္တီးႀကတယ္။ မိတ္ေဆြဟိုဘက္ (၅၀) ၊ ဒီဘက္ (၅၀) ညီမွ်ၿခင္းခ် ညွိယူၿပီး၊ အေနေခ်ာင္ေအာင္ေနေနႀကမဲ့အစား၊ အခ်ိန္ၿပည့္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ အခ်ိန္ပိုင္းႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔လူတန္းစားခြဲေနမဲ့အစား၊ ေနရာတခ်ိဳ႕မွာအသံုးဝင္တဲ့လူေတြကိုခိုင္ခိုင္ၿမဲၿမဲတြဲၿပီး၊ System Dynamics ကိုစဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ တခုေတာ့ရိွတယ္။ ဒီလိုစဥ္းစားတဲ့အခါ၊ မေကာင္းဆိုးဝါးေတြက်င္းပေနတဲ့ယစ္ပူေဇာ္ပြဲကိုသြားၿပီး ရည္းစားစာခိုးေပးဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့သူေတြကို ဗဟိုမွာထားလို႕ေတာ့ၿဖစ္ႏိုင္မယ္မထင္ဘူး။ ဗဟိုမခိုင္ရင္၊ ယႏၶရားတခုလံုး ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တာမို႔ပါ။
နိဂံုး ကိုယ္က မီးေတြကို တိတ္တဆိတ္မွိ္တ္ႀကည့္တယ္။ တြင္းၿပိဳေတာ့မယ္ တဲ့။ မိတ္ေဆြေတြကိုအေမွာင္ထဲမွာလွမ္းသတိေပးေနတယ္။ စိုင္းဆိုင္ေမာဝ္ ရဲ႕သီခ်င္းကိုအမွတ္ရေနမိတယ္။ “သံတိုင္ကိုင္ၿပီး-ေက်ာက္တူးရတာကိုအထင္ေတာ့မေသးပါနဲ႔။ ဟို-က်င္းမရရင္၊ ဒီက်င္း။ x x x ဒီက်င္းမရရင္-ေနာက္တက်င္း၊ x x x ဇြဲမေလ်ာ့ပါဘူး x x x က်င္းေပါင္းတေထာင္တူးပစ္မဲ့ေက်ာက္တူးသမားေလးပါ။ တကယ္ေတာ့ေက်ာက္တူးသမားမ်ားဟာ x x ေလာပန္းေလာင္း ( သူေဌးေလာင္း) ေတြပါ။” မိတ္ေတြတို႔ခင္ဗ်ား-ေလာပန္းေတြလည္းၿဖစ္ႀကပါေစ။ တြင္းေတြကိုလည္းဆက္တူးႏိုင္ႀကပါေစ။ ဘဝင္ေတြလည္းဆက္လက္ေလဟပ္ႏိုင္ႀကပါေစ။ ဒါေပမဲ့ ဘဝဆိုတာ တသက္လံုးဒီလိုအေၿခအေနမ်ိဳးမသြားဘူးဆိုတာကိုဆင္ၿခင္ႏိုင္ရင္း --ေရေႀကာေတြလည္းသတိထားႀကည့္ႏိုင္ႀကပါေစခင္ဗ်ား။ “စကားေတြတင္စီးေၿပာလာေလေလ-ဟာသေတြထက ြ ္လာေလေလ” တဲ့ ညနက္နက္မွာလာတတ္တဲ့ အေမရိကန္ရုပ္သံေတြမွာလူရႊင္ေတာ္ေတြကသတိေပးတတ္တယ္။ မိတ္ေဆြေတြကေရာ-တခါတေလ-ဟာသေတြေၿပာတတ္လိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ က်န္းမာႀကပါေစဗ်ာ။ ခင္မင္စြာၿဖင့္ ေအာင္မိုးဝင္း