§¹i häc Kinh tÕ §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
I. Vi ph¹m ph¸p luËt lµ g× ? 1. §Þnh nghÜa vi ph¹m ph¸p luËt. 2. DÊu hiÖu c¬ b¶n cña vi ph¹m ph¸p luËt. 3. C¸c yÕu tè cÊu thµnh vi ph¹m ph¸p luËt. 4. C¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt. 5. Ph©n biÖt téi ph¹m vµ vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c. II. Nguyªn nh©n vi ph¹m ph¸p luËt vµ gi¶i ph¸p. 1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan. 2. Nguyªn nh©n chñ quan. 3. Gi¶i ph¸p.
I.Vi ph¹m ph¸p luËt lµ g× ? 1.§Þnh nghÜa vi ph¹m ph¸p luËt. Vi ph¹m ph¸p luËt lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi, x©m ph¹m c¸c lîi Ých ®îc b¶o vÖ bëi ngµnh luËt t¬ng øng hoÆc lµ c¸c hµnh vi tr¸i víi c¸c quy ®Þnh ®îc quy ®Þnh trong ngµnh luËt Êy, do ngêi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vµ ®ñ tuæi chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý thùc hiÖn mét c¸ch cè ý hoÆc v« ý.
2.DÊu hiÖu c¬ b¶n cña VPPL Thø nhÊt, vi ph¹m ph¸p luËt lµ hµnh vi (hµnh ®éng hay kh«ng hµnh ®éng) cña con ngêi. Thø hai, vi ph¹m ph¸p luËt cã tÝnh chÊt tr¸i ph¸p luËt, tr¸i víi yªu cÇu cô thÓ cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hay tr¸i víi tinh thÇn ph¸p luËt. Thø ba, vi ph¹m ph¸p luËt lµ hµnh vi ®îc thùc hiÖn bëi ngêi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vµ ®ñ tuæi chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý. Thø t, vi ph¹m ph¸p luËt lµ hµnh vi cã lçi cña chñ thÓ hµnh vi ®ã, tøc lµ hµnh vi
3.C¸c yÕu tè cÊu thµnh Vi ph¹m ph¸p luËt MÆt kh¸ch quan cña vi ph¹m ph¸p luËt: lµ nh÷ng biÓu hiÖn ra bªn ngoµi thÕ giíi kh¸ch quan cña vi ph¹m ph¸p luËt. Nã gåm nh÷ng yÕu tè sau: •Hµnh vi tr¸i ph¸p luËt •Sù thiÖt h¹i cña x· héi •Mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi tr¸i ph¸p luËt vµ thiÖt h¹i thùc tÕ
3.C¸c yÕu tè cÊu thµnh Vi ph¹m ph¸p luËt (tiÕp) MÆt kh¸ch thÓ cña vi ph¹m ph¸p luËt: lµ nh÷ng quan hÖ x· héi ®îc ph¸p luËt b¶o vÖ nhng bÞ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt x©m ph¹m tíi. Kh¸ch thÓ cµng quan träng th× tÝnh chÊt nguy hiÓm cña hµnh vi cµng lín.
MÆt chñ thÓ cña vi ph¹m ph¸p luËt: chÝnh lµ c¸ nh©n, tæ chøc cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý. Do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña c¸c quan hÖ x· héi mµ ph¸p
3.C¸c yÕu tè cÊu thµnh Vi ph¹m ph¸p luËt (tiÕp) MÆt chñ quan cña vi ph¹m ph¸p luËt: gåm lçi vµ ®éng c¬, môc ®Ých cña ngêi cã hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. Lçi lµ th¸i ®é t©m lý cña chñ thÓ ®èi víi hµnh
vi tr¸i ph¸p luËt cña m×nh vµ hËu qu¶ do hµnh vi ®ã mang l¹i. Lçi ®îc xem lµ thíc ®o cña tr¸ch nhiÖm ph¸p lý, nã biÓu hiÖn th¸i ®é tiªu cùc cña chñ thÓ víi x· héi. Lçi ®îc thÓ hiÖn díi 2 h×nh thøc: lçi cè ý vµ lçi v« ý. Lçi cè ý gåm lçi cè ý trùc tiÕp vµ lçi cè ý gi¸n tiÕp. Lçi v« ý gåm lçi v« ý do qu¸ tù tin vµ lçi v« ý do cÈu th¶.
4.C¸c lo¹i VPPL HiÖn tîng vi ph¹m ph¸p luËt rÊt ®a d¹ng, cã thÓ chia vi ph¹m ph¸p luËt thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. Dùa vµo møc ®é nguy h¹i cho x· héi cña vi ph¹m ph¸p luËt, cã thÓ chia chóng thµnh téi ph¹m vµ vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng ph¶i lµ téi ph¹m (vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c). Dùa vµo ngµnh luËt vµ c¸c chÕ ®Þnh ph¸p luËt, cã thÓ chia vi ph¹m ph¸p luËt thµnh 5 lo¹i: - Vi ph¹m h×nh sù. - Vi ph¹m d©n sù. - Vi ph¹m hµnh chÝnh. - Vi ph¹m kû luËt.
5.Ph©n biÖt téi ph¹m vµ VPPL kh¸c a. Gièng nhau: VÒ mÆt kh¸ch quan, chóng ®Òu lµ nh÷ng hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. VÒ mÆt ph¸p lý (h×nh thøc), téi ph¹m vµ vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng ph¶i lµ téi ph¹m ®Òu lµ nh÷ng hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. VÒ mÆt chñ quan, chóng ®Òu lµ nh÷ng hµnh vi cã lçi.
b. Kh¸c nhau VPPL kh¸c 1.TÝnh nguy h¹i cho x· héi cña hµnh vi 2.Ph¹m vi kh¸ch thÓ x©m h¹i cña hµnh vi 3.HËu qu¶ do hµnh vi g©y ra
Kh«ng ®¸ng kÓ, cha ®Õn møc ph¶i bÞ xö lý vÒ h×nh sù. Réng h¬n c¶.
Téi ph¹m
Cao h¬n c¶ so víi tÊt c¶ c¸c vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c. Thêng lµ hÑp h¬n so víi kh¸ch thÓ x©m h¹i cña c¸c vi ph¹m ph¸p kh¸c. Thêng lµ Ýt luËt Thêng lµ nghiªm nghiªm träng h¬n träng h¬n c¶. so víi téi ph¹m.
VPPL kh¸c 4. TÝnh tr¸i ph¸p luËt cña hµnh vi (®iÓm kh¸c nhau chñ yÕu vµ quan träng nhÊt)
ChØ lµ vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña tõng ngµnh luËt t¬ng øng kh¸c (phi h×nh sù) vµ ngêi vi ph¹m bÞ ®e do¹ xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p c ìng chÕ cña Nhµ níc Ýt nghiªm kh¾c h¬n LuËt sù ®îc ®Þnh 5. Chñ thÓ H×nh Chñ yÕu lµ quy ngêi cã cña hµnh vi trong n¨ng ®ã. lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vµ ®ñ tuæi chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý.
6. HËu qu¶ ph¸p lý cña viÖc thùc hiÖn hµnh vi
Téi ph¹m Lµ sù vi ph¹m ®iÒu cÊm cña LuËt H×nh sù vµ ngêi ph¹m téi bÞ ®e do¹ xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p cìng chÕ nghiªm kh¾c nhÊt cña Nhµ níc ® îc quy ®Þnh trong ngµnh luËt nµy. Theo luËt H×nh sù
ViÖt Nam hiÖn hµnh, chØ cã thÓ lµ ngêi cô thÓ, cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ ®ñ tuæi chÞu tr¸ch h×nh sù. chÞu Chñ thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm Chñ thÓ ph¶i nhiÖm ph¸p lý ®îc quy tr¸ch nhiÖm h×nh sù, ®Þnh trong tõng ngµnh nÕu bÞ kÕt ¸n vµ bÞ luËt t¬ng øng vµ kh«ng ¸p dông h×nh ph¹t bao giê bÞ coi lµ cã ¸n th× cßn bÞ coi lµ cã
II.Nguyªn nh©n VPPL vµ gi¶i ph¸p 1.Nguyªn nh©n kh¸ch quan Cßn nhiÒu tËp tôc l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt cña nhiÒu tÇng líp d©n c cßn khã kh¨n.
Sù ph¸ ho¹i cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. Tr×nh ®é d©n trÝ thÊp nªn cha tiÕp thu hoÆc tiÕp thu sai lÖch quan ®iÓm cña c¸c ®iÒu luËt.
MÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ trêng.
II.Nguyªn nh©n VPPL vµ gi¶i ph¸p (tiÕp) 2.Nguyªn nh©n chñ quan. ChÕ tµi cha ®ñ m¹nh ®Ó r¨n ®e. Cha cã biÖn ph¸p tuyªn truyÒn, phæ
biÕn ph¸p luËt réng r·i tíi ngêi d©n. Cã nhiÒu sai lÇm trong viÖc qu¶n lý kinh tÕ, x· héi nªn cã nhiÒu kÏ hë ®Ó kÎ xÊu lîi dông. HÖ thèng ph¸p luËt níc ta tuy nhiªu nhng cha ®Çy ®ñ, chång chÐo vµ cha phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan.
II.Nguyªn nh©n VPPL vµ gi¶i ph¸p (tiÕp) 3.Mét sè gi¶i ph¸p. Cñng cè v÷ng ch¾c hÖ thèng ph¸p
luËt. §Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ, gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ-x· héi cña ®Êt níc. T¨ng cêng gi¸o dôc, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ. §Êu tranh chèng vi ph¹m ph¸p luËt, tÖ n¹n x· héi. X©y dùng ®éi ngò viªn chøc nhµ níc
III.Liªn hÖ ë ViÖt Nam 1. Liªn hÖ thùc tÕ vi ph¹m ph¸p luËt trong häc ®êng. Mét sè viÖc lµm vi ph¹m ph¸p luËt chñ yÕu mµ häc sinh, sinh viªn nÕu kh«ng chó ý vµ nhËn thøc ®óng ®¾n th× sÏ dÔ dµng m¾c ph¶i nh: Tham gia c¸c ho¹t ®éng mª tÝn dÞ ®oan, ho¹t ®éng t«n gi¸o tr¸i phÐp. Tæ chøc häc, thi hé, lµm hé ®å ¸n, kho¸ luËn tèt nghiÖp. §¸nh nhau g©y th¬ng tÝch, tæ chøc tham gia ®¸nh nhau. Ch¬i cê b¹c díi mäi h×nh thøc. KÝch ®éng, l«i kÐo ngêi kh¸c biÓu t×nh,
2. Liªn hÖ thùc tÕ vi ph¹m ph¸p luËt trong ®êi sèng. Theo thèng kª, so víi n¨m 2006 th× n¨m 2007: – Sè vô vi ph¹m h×nh sù gi¶m 344 vô – Sè b¨ng nhãm téi ph¹m vµ c¸c ®èi tîng vi ph¹m h×nh sù gi¶m 11% – Sè tai n¹n giao th«ng gi¶m 7,8% – Sè ngêi chÕt v× tai n¹n giao th«ng còng gi¶m 32,2%.
ViÖc l¾p ®Æt hÖ thèng èng cèng x¶ níc th¶i ra s«ng cña c«ng ty Vedan lµ vi ph¹m nghiªm träng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i trêng cña Nhµ níc, bao gåm:
X¶ níc th¶i vît tiªu chuÈn cho phÐp tõ 10 lÇn trë lªn
Kh«ng b¸o c¸o ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu cho c¬ quan lu tr÷ th«ng tin m«i trêng
Kh«ng ®¨ng ký cam kÕt b¶o vÖ m«i trêng víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc
Kh«ng b¸o c¸o c¸c ®¸nh gi¸ c¸c t¸c ®éng tíi m«i trêng
Th¶ mïi h«i thèi, khã chÞu trùc tiÕp vµo m«i trêng g©y « nhiÔm
Qu¶n lý chÊt th¶i kh«ng ®óng quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i trêng
X¶ níc th¶i vµo nguån níc kh«ng ®óng vÞ trÝ quy ®Þnh trong giÊy phÐp
Mét sè h×nh ¶nh kh¸c vi ph¹m ph¸p luËt
B¹o lùc gia ®×nh