Tcvn 4447 1987

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Nhãm H

C«ng t¸c ®Êt – Quy ph¹m thi c«ng vµ nghiÖm thu Earth Works - Codes for construction, check and acceptance 1. Quy ®Þnh chung 1.1. Quy ph¹m nµy quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu cÇn ph¶i tu©n theo khi thi c«ng vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt theo ph|¬ng ph¸p kh« (b»ng m¸y ®µo, xóc vv…), ph|¬ng ph¸p |ít (b»ng c¬ giíi thuû lùc vv….), ph|¬ng ph¸p khoan næ m×n trong x©y dùng, c¶i t¹o nhµ vµ c«ng tr×nh. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh thuû lîi (thuû ®iÖn, thuû n«ng), giao th«ng vËn t¶i, b|u ®iÖn, ®|êng d©y vµ tr¹m khai th¸c má, dÇu khÝ, c«ng nghiÖp, d©n dông…. Ngoµi nh÷ng ®iÒu quy ®Þnh cña quy ph¹m nµy, khi thi c«ng vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt cßn ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m chuyªn ngµnh. 1.2. Khi thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ thi c«ng còng nh| khi thiÕt kÕ c«ng tr×nh ®Êt nhÊt thiÕt ph¶i theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m nµy. 1.3. Nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®Êt gåm cã: - ThÕt kÕ kü thuËt c«ng tr×nh; - B×nh ®å khu vùc x©y dùng trong ®ã chØ râ hiÖn tr¹ng mÆt ®Êt, ®|êng ®ång møc, chç ®Êt ®¾p, n¬i ®æ ®Êt, ®|êng vËn chuyÓn, tuyÕn ®Æt ®|êng èng vµ vÞ trÝ bÓ l¾ng (nÕu thi c«ng c¬ giíi thuû lùc), x¸c ®Þnh b¸n kÝnh an toµn (nÕu khoan næ m×n); - C¸c mÆt c¾t däc c«ng tr×nh lµm theo mÆt c¾t ®Þa chÊt; - B¶ng thèng kª khèi l|îng c«ng t¸c ®Êt, biÓu ®å c©n ®èi gi÷a khèi l|îng ®µo vµ ®¾p; - T×nh h×nh ®Þa chÊt, ®Þa chÊt thuû v¨n vµ khÝ t|îng thuû v¨n cña toµn bé khu vùc c«ng tr×nh; Nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp thiÕt kÕ thi c«ng c«ng tr×nh ®Êt lµ nh÷ng tµi liÖu cña thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng, b¶n vÏ thi c«ng vµ nh÷ng tµi liÖu ghi trªn ®©y, trong nh÷ng ®iÒu nµy, vµ ph¶i ®|îc hiÖu chØnh, bæ sung cho phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ t¹i thùc ®Þa. 1.4. Nh÷ng tµi liÖu kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ph¶i cung cÊp ®ñ nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt vÒ ®Êt x©y dùng, cã thÓ gåm toµn bé hoÆc mét phÇn nh÷ng sè liÖu sau ®©y: a) Thµnh phÇn h¹t cña ®Êt. b) Tû träng vµ khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt. c) Khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é Èm cña ®Êt. d) Giíi h¹n ®é dÎo. e) Thµnh phÇn kho¸ng cña ®Êt. g) HÖ sè thÊm (trong tr|êng hîp cÇn thiÕt). h) Gãc ma s¸t trong vµ lùc dÝnh cña ®Êt.

1

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

i) §é chua mÆn vµ nh÷ng ®Æc tÝnh riªng cña ®Êt (tÝnh tr|¬ng në, tan r·, lón s¹t vv…) k) C|êng ®é chÞu nÐn t¹m thêi vµ ®é nøt nÎ (®èi víi ®¸). I) §é chÆt tèi ®a vµ ®é Èm tèi |u khi ®Çm nÐn (nÕu cÇn thiÕt ph¶i ®Çm chÆt ®Êt). m) §é bÈn (c©y, r¸c …), vËt g©y næ (bom, m×n, ®¹n vv…) vµ nh÷ng vËt ch|íng ng¹i kh¸c (trong tr|êng hîp thi c«ng c¬ giíi thuû lùc vµ n¹o vÐt luång l¹ch). n) Ph©n cÊp ®Êt theo møc ®é khã thi c«ng phô thuéc vµo ph|¬ng ph¸p thi c«ng ®Êt ®|îc chän. o) Kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña ®Êt ë nh÷ng ®é cÇn thiÕt kh¸c nhau. Trong tr|êng hîp båi ®¾p c«ng tr×nh ph¶i ph©n tÝch thµnh phÇn h¹t cña ®Êt. Chó thÝch: 1) Khi kh¶o s¸t ®Þa chÊt ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é lÉn r¸c bÈn cña ®Êt vµ khi thÊy cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu tra thùc ®Þa, nguån lµm bÈn ®Ó cã tµi liÖu bæ sung. Trong giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt còng ph¶i tÝnh ®Õn møc ®é lÉn r¸c bÈn cña ®Êt. Trong tr|êng hîp thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc vµ n¹o vÐt luång l¹ch, møc ®é ®Êt lÉn r¸c ph¶i hiÖu chØnh theo thùc tÕ thèng kª sè lÇn ngõng m¸y ®Ó gì r¸c ë b¸nh xe c«ng t¸c vµ miÖng hót. Trong tr|êng hîp nµy ph¶i tÝnh ®Õn thêi gian ngõng viÖc ®Ó thau röa èng dÉn bïn, thêi gian ngõng viÖc do kÑt m¸y ë kho¶ng ®µo vµ thêi gian khëi ®éng m¸y. 2) CÇn ph¶i cã c¸c sè liÖu ghi ë môc “g, h, i” hay kh«ng lµ tuú ë sù phøc t¹p cña ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ph|¬ng ph¸p thi c«ng ®|îc chän trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ thi c«ng còng nh| ®iÒu kiÖn t¹i n¬i x©y dùng.

1.5.

1.6.

1.7.

1.8.

ChØ sö dông ph|¬ng ph¸p c¬ giíi thuû lùc khi cã nguån n|íc vµ l|îng n|íc ®ñ ®Ó vËn chuyÓn ®Êt. Ph¶i kh¶o s¸t kü kh¶ n¨ng cÊp n|íc cña nguån n|íc, trªn c¬ së tÝnh to¸n nhu cÇu sö dông n|íc, nhÊt lµ ®èi víi ao, hå vµ s«ng suèi nhá, ph¶i tÝnh c¶ nhu cÇu n|íc sinh ho¹t vµ vÖ sinh tèi thiÓu ë phÝa d|íi khu vùc thi c«ng, ®ång thêi ph¶i tÝnh ®Õn mÊt n|íc do bèc h¬i, thÊm vµ b·o hoµ ®Êt. Khi thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc, kh«ng ®|îc ®Ó n|íc th¶i lµm ngËp óng d©n c|, nhµ m¸y, ®|êng x¸ vµ ®Êt n«ng nghiÖp vv… Nh÷ng biÖn ph¸p lµm s¹ch, l¾ng bïn vµ dÉn n|íc tõ c¸c s©n båi, th¶i vµo s«ng, hå ph¶i ®|îc c¬ quan qu¶n lý vµ b¶o vÖ nguån n|íc cho phÐp vµ cã sù tháa thuËn cña c¸c c¬ quan Nhµ n|íc vÒ gi¸m s¸t vµ b¶o vÖ m«i sinh, m«i tr|êng, b¶o vÖ thuû s¶n vµ c¸c c¬ quan liªn quan kh¸c. Khi thi c«ng ®Êt kh«ng ®|îc th¶i n|íc, ®Êt xÊu vµ c¸c phÕ liÖu kh¸c vµo lµm h| háng ®Êt n«ng nghiÖp vµ c¸c lo¹i ®Êt trång kh¸c; kh«ng ®|îc th¶i bõa b·i n|íc bÈn, ®Êt r¸c bÈn ra khu vùc c«ng tr×nh ®ang sö dông. B¶ng c©n ®èi khèi l|îng ®Êt ®µo vµ ®¾p trong ph¹m vi c«ng tr×nh ph¶i ®¶m b¶o sù ph©n bè vµ chuyÓn ®Êt hîp lý nhÊt gi÷a ®µo vµ ®¾p cã tÝnh ®Õn thêi gian vµ tr×nh tù thi c«ng c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng hao hôt do lón cña nÒn vµ th©n c«ng tr×nh vµ r¬i v·i trong vËn chuyÓn.

2

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Trong tr|êng hîp kh«ng thÓ c©n b»ng gi÷a ®Êt ®µo vµ ®Êt ®¾p trong ph¹m vi c«ng tr×nh th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ b·i th¶i hoÆc má ®Êt. NÕu vÞ trÝ b·i th¶i n»m trong hµng rµo c«ng tr×nh th× ph¶i bµn b¹c tháa thuËn víi Ban qu¶n lý c«ng tr×nh. NÕu ë ngoµi hµng rµo c«ng tr×nh th× ph¶i tháa thuËn víi chÝnh quyÒn ®Þa ph|¬ng. 1.9. §Êt th¶i ®æ ë n¬i tròng, ë vÞ trÝ nh÷ng hè s©u tù nhiªn (khe c¹n, hâm nói, ®Çm lÇy, nh÷ng moong bá hoang vv…). Khi quy ®Þnh vÞ trÝ b·i th¶i ®Êt, ph¶i xem xÐt nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt vµ ®Þa chÊt thuû v¨n, kh«ng ®|îc lµm c¶n trë tho¸t n|íc vµ g©y trë ng¹i cho tho¸t lò. Khi hoµn thµnh thi c«ng ®Êt, bÒ mÆt b·i th¶i ph¶i ®|îc san b»ng, vµ nÕu thÊy cÇn thiÕt th× ph¶i trång cá gia cè. Khi thi c«ng n¹o vÐt, nÕu chän b·i th¶i d|íi n|íc ph¶i x¸c ®Þnh rÊt thËn träng vµ ph¶i cã sù tháa thuËn cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vËn t¶i ®Þa ph|¬ng, c¬ quan Nhµ n|íc gi¸m s¸t vÖ sinh m«i tr|êng vµ b¶o vÖ c¸c nguån thuû s¶n vv…. 1.10. C«ng t¸c thi c«ng ®Êt nªn giao cho nh÷ng tæ chøc chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c ®Êt hoÆc nh÷ng ®¬n vÞ chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c nµy trong c¸c tæ chøc x©y l¾p. C«ng t¸c thi c«ng ®Êt nªn giao cho nh÷ng tæ chøc chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c ®Êt hoÆc nh÷ng ®¬n vÞ chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c nµy trong c¸c tæ chøc x©y l¾p. 1.11. Lùa chän nhãm m¸y ®ång bé ®Ó thi c«ng ®Êt ph¶i trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ. Khi thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tÝnh ®Õn n¨ng lùc xe m¸y s½n cã cña tæ chøc x©y l¾p vµ kh¶ n¨ng bæ sung nh÷ng m¸y mãc cßn thiÕu. 2. C«ng t¸c chuÈn bÞ. 2.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ ph¶i tiÕn hµnh theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m tæ chøc thi c«ng vµ nh÷ng quy ®Þnh d|íi ®©y cña quy ph¹m nµy. A. Gi¶i phãng mÆt b»ng 2.2. Khi cÊp ®Êt x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tÝnh c¶ nh÷ng diÖn tÝch b·i lÊy ®Êt, b·i tr÷ ®Êt, b·i th¶i, ®|êng vËn chuyÓn t¹m thêi, n¬i ®Æt ®|êng èng vµ ®|êng d©y ®iÖn vµ mÆt b»ng bÓ l¾ng nÕu thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc. 2.3. Trong ph¹m vi c«ng tr×nh trong giíi h¹n ®Êt x©y dùng nÕu cã nh÷ng c©y cã ¶nh h|ëng ®Õn an toµn cña c«ng tr×nh vµ g©y khã kh¨n cho thi c«ng th× ®Òu ph¶i chÆt hoÆc dêi di ®i n¬i kh¸c. Ph¶i di chuyÓn c¸c lo¹i c«ng tr×nh, må m¶, nhµ cöa vv… ra khái khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh. 2.4. Ph¶i ®µo hÕt gèc, rÔ c©y trong nh÷ng tr|êng hîp sau ®©y: - Trong giíi h¹n nh÷ng hè mãng n«ng (chiÒu s©u nhá h¬n 0,5m) nh| mãng nhá, hµo kªnh m|¬ng; - Trong giíi h¹n nÒn ®|êng s¾t cã chiÒu cao ®Êt ®¾p bÊt kú vµ nÒn ®|êng bé chiÒu cao ®Êt ®¾p nhá h¬n 1,5m. - Trong giíi h¹n nÒn mãng ®ª, ®Ëp thuû lîi kh«ng kÓ chiÒu cao bao nhiªu hè ®µo, hèc c©y cÇn lÊp l¹i vµ ®Çm kü tõng líp b»ng cïng mét lo¹i ®Êt. - Trong giíi h¹n ®¾p nÒn chiÒu cao ®Êt ®¾p nhá h¬n 0,5m;

3

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Trong giíi h¹n b·i chøa ®Êt, b·i lÊy ®Êt vµ phÇn ®Êt lÊy tõ hè mãng cÇn dïng ®Ó ®¾p ®Êt trë l¹i; - Trong giíi h¹n tuyÕn nh÷ng èng ngÇm cã chiÒu réng ®|îc x¸c ®Þnh trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng. Cho phÐp ®Ó l¹i c©y trong nh÷ng tr|êng hîp sau: - Trong giíi h¹n nÒn ®|êng bé chiÒu cao ®Êt ®¾p lín h¬n 1,5m. NÕu nÒn ®Êt ®¾p cao tõ 1,5 ®Õn 2m, gèc c©y ph¶i chÆt s¸t mÆt ®Êt; nÕu nÒn ®Êt ®¾p cao h¬n 2m gèc c©y cã thÓ ®Ó cao h¬n mÆt ®Êt tù nhiªn 10cm; - Trong giíi h¹n ®¾p nÒn víi chiÒu cao ®Êt ®¾p lín h¬n 0,5m th× gèc c©y cã thÓ ®Ó cao h¬n mÆt ®Êt tù nhiªn lµ 20cm. §èi víi nh÷ng hè mãng c«ng tr×nh, ®|êng hµo, kªnh m|¬ng cã chiÒu s©u lín h¬n 0,5m, viÖc ®µo gèc c©y do thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng quy ®Þnh tuú theo d¹ng vµ chñng lo¹i m¸y ®|îc sö dông ®Ó ®µo mãng c«ng tr×nh. Nªn dïng c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi ®Ó ®µo gèc c©y. Sau khi nhæ lªn ph¶i vËn chuyÓn ngay gèc c©y ra ngoµi ph¹m vi c«ng tr×nh ®Ó kh«ng lµm trë ng¹i thi c«ng. Cã thÓ dïng m¸y kÐo, m¸y ñi, m¸y ñi cã thiÕt bÞ ®µo gèc c©y, m¸y xóc, hÖ thèng têi ®Æc biÖt dïng nhæ gèc c©y cã ®|êng kinh 50cm trë xuèng. §èi víi nh÷ng gèc c©y ®|êng kÝnh lín hín 50cm vµ lo¹i gèc c©y cã bé rÔ ph¸t triÓn réng th× cã thÓ næ m×n ®Ó ®µo gèc. §¸ må c«i qu¸ cì víi lo¹i m¸y ®|îc sö dông (kÓ c¶ ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn) n»m trong giíi h¹n hè mãng c«ng tr×nh ph¶i lo¹i bá tr|íc khi tiÕn hµnh ®µo ®Êt. -

2.5.

2.6.

2.7.

2.8.

Chó thÝch: §¸ må c«i ®|îc coi lµ qu¸ cì khi kÝch th|íc chiÒu ngµn lín nhÊt cña viªn ®¸ lín h¬n kÝch th|íc phÇn c«ng t¸c cña nh÷ng m¸y lµm ®Êt ®|îc chän ®Ó thi c«ng. + Lín hín 2) 3 chiÒu réng gÇu xóc - ®èi víi m¸y ®µo gÇu ngöa vµ gÇu sÊp. + Lín h¬n 1) 3 chiÒu réng c¾t ®Êt - ®èi víi m¸y ®µo gÇu qu¨ng. + Lín h¬n 2) 3 chiÒu s©u c¾t ®Êt - ®èi víi m¸y c¹p. + Lín h¬n 1) 2 chiÒu cao bµn g¹t - ®èi víi m¸y ñi vµ m¸y san. + Lín h¬n 1/2 bÒ réng thïng xe - ®èi víi lo¹i xe vËn t¶i tù ®æ vµ vÒ träng l|îng kh«ng ®|îc lín h¬n mét nöa t¶i träng quy ®Þnh cña xe.

2.9.

Tr|êng hîp thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc vµ n¹o vÐt luång l¹ch, ®èi víi tõng lo¹i m¸y kÝch th|íc ®· qu¸ cì do thiÕt kÕ quy ®Þnh. Co thÓ xö lý ph¸ vì ®¸ qu¸ cì b»ng næ m×n ®Ó b¾n ®i ra ngoµi ph¹m vi lµm viÖc cña m¸y hoÆc ph¸ vì t¹i chç. Còng cã thÓ ch«n ®¸ s©u h¬n 0,3m so víi cao tr×nh thiÕt kÕ ®èi víi hè mãng hoÆc nÒn mãng ®Êt ®¾p. CÊm ch«n ®¸ qu¸ cì d|íi nÒn ®|êng giao th«ng, nÒn ®|êng s©n bay, mãng c¸c c«ng tr×nh kü thuËt ngÇm, nÒn mãng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi (®ª ®iÒu, ®Ëp n|íc ….). §¸ må c«i n»m trªn mÆt ®Êt thuéc ph¹m vi hè mãng, kh«ng kÓ kÝch cì bao nhiªu ph¶i dän hÕt tr|íc khi khoan næ m×n nÕu kh«ng cÇn bãc tÇng phñ. Tr|íc khi ®µo ®¾p ®Êt, líp ®Êt mµu n»m trong ph¹m vi giíi h¹n quy ®Þnh cña thiÕt kÕ hè mãng c«ng tr×nh vµ b·i lÊy ®Êt ®Òu ph¶i ®|îc bãc hãt vµ tr÷ l¹i ®Ó sau nµy sö dông

4

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

t¸i t¹o, phôc håi ®Êt do bÞ ph¸p ho¹i trong qu¸ tr×nh thi c«ng , lµm t»ng ®é mÇu mì cña ®Êt trång, phñ ®Êt mµu cho v|ên hoa, c©y xanh vv…. Khi bãc hãt, dù tr÷, b¶o qu¶n ®Êt mÇu ph¶i tr¸nh nhiÔm bÈn n|íc th¶i ®Êt ®¸, r¸c r|ëi vµ cã biÖn ph¸p gia cè m¸i dèc, trång cá bÒ mÆt ®Ó chèng xãi lë, bµo mßn. 2.10. PhÇn ®Êt m|în t¹m ®Ó thi c«ng ph¶i ®|îc t¸i t¹o phôc håi theo tiÕn ®é hoµn thµnh vµ thu gän thi c«ng c«ng tr×nh. Sau khi bµn giao c«ng tr×nh, kh«ng qu¸ 3 th¸ng, toµn bé phÇn ®Êt m|în t¹m ®Ó thi c«ng ph¶i ®|îc phôc håi ®Çy ®ñ vµ giao tr¶ l¹i cho ng|êi sö dông B. C«ng t¸c tiªu n|íc bÒ mÆt vµ n|íc ngÇm 2.11. Tr|íc khi ®µo ®Êt hè mãng ph¶i x©y dùng hÖ thèng tiªu n|íc, tr|íc hÕt lµ tiªu n|íc bÒ mÆt (n|íc m|a, n|íc ao, cèng, r·nh vv…) ng¨n kh«ng cho ch¶y vµo hè mãng c«ng tr×nh. Ph¶i ®µo m|¬ng, kh¬i r·nh, ®¾p bê con tr¹ch vv… tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ tÝnh chÊt c«ng tr×nh. 2.12. TiÕt diÖn vµ ®é dèc tÊt c¶ nh÷ng m|¬ng r·nh tiªu n|íc ph¶i ®¶m b¶o tho¸t nhanh l|u l|îng n|íc m|a vµ c¸c nguån n|íc kh¸c, bê m|¬ng r·nh vµ bê con tr¹ch ph¶i cao h¬n møc n|íc tÝnh to¸n lµ 0,1m trë lªn. 2.13. Tèc ®é n|íc ch¶y trong hÖ thèng m|¬ng r·nh tiªu n|íc kh«ng ®|îc v|ît qu¸ tèc ®é g©y xãi lë ®èi víi tõng lo¹i ®Êt. 2.14. §é dèc theo chiÒu n|íc ch¶y c¶u m|¬ng r·nh tiªu n|íc kh«ng ®|îc nhá h¬n 0.003 (tr|êng hîp ®Æc biÖt 0,002. ë thÒm s«ng vµ vïng ®Çm lÇy, ®é dèc ®ã cã thÓ gi¶m xuèng 0,001). 2.15. Khi x©y dùng hÖ thèng tiªu n|íc thi c«ng, ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh sau ®©y: - Kho¶ng c¸ch tõ mÐp hè ®µo tíi bê m|¬ng tho¸t n|íc n»m trªn s|ên ®åi nói (trong tr|êng hîp kh«ng ®¾p bê hoÆc th¶i ®Êt gi÷a chóng) lµ 5m trë lªn ®èi víi hè ®µo vÜnh viÔn vµ 3m trë lªn ®èi víi hè ®µo t¹m thêi; - NÕu phÝa trªn m|¬ng tho¸t n|íc ë s|ên ®åi nói ®ßi hái ph¶i ®¾p con tr¹ch th× kho¶ng c¸ch tõ ch©n bê con tr¹ch tíi bê m|¬ng ph¶i b»ng tõ 1m ®Õn 5m tuú theo ®é thÊm cña ®Êt; - Kho¶ng c¸ch gi÷a ch©n m¸i c«ng tr×nh ®¾p vµ bê m|¬ng tho¸t n|íc kh«ng ®|îc nhá h¬n 3m; - Ph¶i lu«n lu«n gi÷ mÆt b»ng khai th¸c ®Êt cã ®é dèc ®Ó tho¸t n|íc: dèc 0,005 theo chiÒu däc vµ 0,002 theo chiÒu ngang. 2.16. NÕu ®¾p vËn chuyÓn ®Êt ph¶i ®¾p cao d|íi 2m th× r·nh tho¸t n|íc lµm c¶ hai phÝa däc theo tuyÕn ®|êng. NÕu ®¾p cao h¬n 2m vµ ®é dèc mÆt ®Êt tù nhiªn theo mÆt c¾t ngang ®|êng nhá h¬n 0,02 th× kh«ng cÇn ®µo r·nh tho¸t n|íc ë hai bªn ®|êng. NÕu ®é dèc mÆt ®Êt tù nhiªn theo mÆt c¾t ngang ®|êng lín h¬n 0,04 th× r·nh tho¸t n|íc chØ cÇn lµm phÝa s|ên cao cña ®|êng vµ ph¶i lµm cèng tho¸t n|íc. KÝch th|íc, tiÕt diÖn vµ ®é dèc cña r·nh tho¸t n|íc ph¶i theo ®óng c¸c quy ph¹m x©y dùng c¸c tuyÕn ®|êng giao th«ng.

5

tiªu chuÈn viÖt nam 2.17.

2.18.

2.19.

2.20.

tcvn 4447 : 1987

§Êt ®µo ë c¸c r·nh tho¸t n|íc, m|¬ng dÉn dßng trªn s|ên ®åi nói kh«ng nªn ®æ lªn phÝa trªn, mµ ph¶i ®æ ë phÝa d|íi t¹o bê con tr¹ch theo tuyÕn m|¬ng r·nh. Trong tr|êng hîp r·nh tho¸t n|íc hoÆc m|¬ng dÉn dßng n»m gÇn s¸t bê m¸i dèc hè ®µo th× gi÷a chóng ph¶i ®¾p bê ng¨n. M¸i bê ng¨n ph¶i nghiªng vÒ phÝa m|¬ng r·nh víi ®é dèc tõ 0,02 ®Õn 0,04. N|íc tõ hÖ thèng tiªu n|íc, tõ b·i tr÷ ®Êt vµ má vËt liÖu tho¸t ra ph¶i b¶o ®¶m tho¸t nhanh, nh|ng ph¶i tr¸nh xa nh÷ng c«ng tr×nh s½n cã hoÆc ®ang x©y dùng. CÊm kh«ng ®|îc lµm ngËp óng, xãi lë ®Êt vµ c«ng tr×nh. NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn dÉn n|íc tù ch¶y th× ph¶i ®Æt tr¹m b¬m tiªu n|íc. Khi ®µo hè mãng n»m d|íi mùc n|íc ngÇm th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i ®Ò ra biÖn ph¸p tiªu n|íc mÆt kÕt hîp víi c¸c tiªu n|íc ngÇm trong ph¹m vi bªn trong vµ bªn ngoµi hè mãng. Ph¶i bè trÝ hÖ thèng r·nh tiªu n|íc, giÕng thu n|íc, vÞ trÝ b¬m di ®éng vµ tr¹m b¬m tiªu n|íc cho tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. Trong bÊt cø tr|êng hîp nµo, nhÊt thiÕt kh«ng ®Ó ®äng n|íc vµ lµm ngËp hè mãng. Khi mùc n|íc ngÇm cao h¬n l|u l|îng n|íc ngÇm qu¸ lín ph¶i h¹ mùc n|íc ngÇm míi ®¶m b¶o thi c«ng b×nh th|êng th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i cã phÇn thiÕt kÕ riªng cho c«ng t¸c h¹ mùc n|íc ngÇm cho tõng h¹ng môc cô thÓ nh»m b¶o vÖ toµn vÑn ®Þa chÊt mÆt mãng. Khi thi c«ng ®Êt, ngoµi líp ®Êt n»m d|íi mùc n|íc ngÇm bÞ b·o hãa n|íc, cßn ph¶i chó ý tíi ®Êt |ít trªn mùc n|íc ngÇm do hiÖn t|îng mao dÉn. ChiÒu dÇy líp ®Êt |ít phÝa trªn mùc n|íc ngÇm cho trong b¶ng 1. B¶ng 1 m ChiÒu dµy líp ®Êt |ít n»m trªn mùc n|íc ngÇm

Lo¹i ®Êt C¸t th«, c¸t h¹t trung vµ c¸t h¹t nhá

0,3

C¸t mÞn vµ ®Êt c¸t pha

0,5

§Êt pha sÐt, ®Êt sÐt vµ hoµng thæ

0,1

2.21.

Khi ®µo hµo, kªnh m|¬ng vµ hè mãng c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn, nªn b¾t ®Çu ®µo tõ phÝa thÊp. NÕu hè mãng gÇn s«ng ngßi, ao hå, khi thi c«ng, ph¶i ®Ó bê ®Êt ®ñ réng b¶o ®¶m cho n|íc thÊm Ýt nhÊt. 2.22. TÊt c¶ hÖ thèng tiªu n|íc trong thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh ph¶i ®|îc b¶o qu¶n tèt ®¶m b¶o ho¹t ®éng b×nh th|êng. C. §|êng vËn chuyÓn ®Êt 2.23. Ph¶i tËn dông m¹ng l|íi ®|êng s¸ s½n cã ®Ó vËn chuyÓn ®Êt. NÕu trong thiÕt kÕ cã nh÷ng tuyÕn ®|êng vÜnh cöu cã thÓ cho phÐp kÕt hîp sö dông lµm ®|êng thi c«ng th× ph¶i x©y dùng nh÷ng tuyÕn ®|êng nµy tr|íc tiªn ®Ó phôc vô thi c«ng. ChØ cho phÐp lµm

6

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

®|êng thi c«ng t¹m thêi khi kh«ng thÓ tËn dông m¹ng l|íi ®|êng s½n cã vµ kh«ng thÓ kÕt hîp sö dông ®|îc nh÷ng tuyÕn ®|êng vÜnh cöu cã trong thiÕt kÕ. §|êng t¹m vËn chuyÓn ®Êt nªn lµm hai chiÒu. ChØ lµm ®|êng mét chiÒu khi vËn chuyÓn ®Êt theo vßng khÐp kÝn. Ph¶i x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ - kü thuËt. NÕu vËn chuyÓn ®Êt b»ng « t« tù ®æ träng t¶i d|íi 12 tÊn th× bÒ réng mÆt ®|êng ph¶i lµ 7m ®èi víi ®|êng hai chiÒu, vµ 3,5m ®èi víi ®|êng mét chiÒu. NÕu träng t¶i tù ®æ cña « t« 12 tÊn th× bÒ mÆt réng mÆt ®|êng ph¶i tÝnh to¸n riªng trong qu¸ tr×nh thiÕt kÐ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh. BÒ réng lÒ ®|êng kh«ng ®|îc nhá h¬n 1m. Riªng ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh chËt hÑp, ë chç ®|êng vßng vµ ®|êng dèc, bÒ réng lÒ ®|êng cã thÓ gi¶m xuèng 0,5m. §|êng trong khoang ®µo, trªn b·i th¶i vµ nh÷ng ®|êng kh«ng cã gia cè mÆt th× kh«ng cÇn ®Ó lÒ ®|êng. §|êng thi c«ng lµm trªn s|ên dèc nhÊt thiÕt ph¶i cã lÒ ®|êng ë c¶ hai phÝa. BÒ réng lÒ ®|êng phÝa gi¸p s|ên cao lµ 0,5m, phÝa ngoµi gi¸p s|ên thÊp lµ 1m. NÕu däc ®|êng cã ch«n cäc bª t«ng lan can phßng hé th× bÒ réng lÒ ®|êng kh«ng ®|îc nhá h¬n 1,5m. B¸n kÝnh cong tèi thiÓu cña ®|êng t¹m thi c«ng ®èi víi « t« ph¶i x¸c ®Þnh theo b¶ng 2 tuú theo c|êng ®é vËn chuyÓn vµ tèc ®é cña « t« trªn ®|êng.

2.24. 2.25.

2.26.

2.27. B¶ng 2

Tèc ®é tÝnh to¸n (km) h) C|êng ®é vËn

CÊp

chuyÓn sè l|îng xe) ngµy ®ªm

®|êng

Tõ 200 ®Õn 1000 D|íi 1.000

IV V

Cho phÐp

80 60

Cho phÐp trong ®iÒu kiÖn §Þa h×nh cã nhiÒu vËt ch|íng ng¹i 60 40

B¸n kÝnh cong tèi thiÓu cña ®|êng (m) Cho

Cho phÐp trong ®iÒu kiÖn

Vïng ®åi nói

phÐp

§Þa h×nh cã nhiÒu vËt ch|íng ng¹i

Vïng ®åi nói

40 30

250 125

125 60

60 30

NÕu ®Þa h×nh chËt hÑp, b¸n kÝnh cong cña ®|êng ph¶i lµ 15m ®èi víi xe « t« hai cÇu träng t¶i d|íi 30 tÊn vµ 20m - ®èi víi xe « t« 3 cÇu. Trong khoang ®µo, trªn b·i th¶i vµ b·i ®¾p ®Êt, b¸n kinh quay xe ®|îc x¸c ®Þnh theo b¸n kÝnh quay cho phÐp cña nhµ m¸y chÕ t¹o, ®èi víi tõng lo¹i xe vËn chuyÓn ®Êt. 2.28.

ë nh÷ng ®o¹n ®|êng vßng, nÕu b¸n kÝnh nhá h¬n 125m mÆt ®|êng « t« hai lµn xe ph¶i ®|îc më réng vÒ phÝa trong nh| chØ dÉn trong b¶ng 3.

7

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

§èi víi ®|êng « t« mét chiÒu, ®|êng cã nhiÒu lµn xe, møc ®é më réng mÆt ®|êng tØ lÖ thuËn víi sè lµn xe cña ®|êng. BÒ réng lÒ ®|êng, trong mäi tr|êng hîp më réng mÆt ®|êng, ®Òu ph¶i gi÷ ®óng quy ®Þnh cña ®iÒu 2.26 cña quy ph¹m nµy. B¶ng 3

2.29.

2.30.

B¸n kÝnh ®|êng (m)

90 – 125

70 – 80

40 – 60

30

20

Møc ®é më réng mÆt ®|êng (m)

1

1,25

1,4

2

2,25

§é dèc th«ng th|êng cña ®|êng « t« vËn chuyÓn ®Êt lµ 0,05. §éc dèc lín nhÊt b»ng 0,08. Trong nh÷ng tr|êng hîp ®Æc biÖt (®Þa h×nh phøc t¹p, ®|êng lªn dèc tõ hè mãng vµo má vËt liÖu, ®|êng vµo b·i ®¾p ®Êt….) ®é dèc cña ®|êng cã thÓ n©ng lªn tíi 0,1 vµ c¸ biÖt tíi 0,15. ViÖc x¸c ®Þnh ®é dèc cña ®|êng cßn ph¶i c¨n cø vµo c¸c lo¹i líp phñ mÆt ®|êng NÕu ®|êng vËn chuyÓn ®Êt cã ®é dèc qu¸ dµi vµ lín h¬n 0,08 th× tõng ®o¹n mét cø 600m ®|êng ph¶i cã mét ®o¹n nghØ víi ®é dèc kh«ng qu¸ 0,03, dµi kh«ng d|íi 50m. Trong tr|êng hîp ®|êng võa dèc võa vßng, ®é dèc giíi h¹n cña ®|êng theo trôc tim ph¶i theo quy ®Þnh trong b¶ng 4. Ph¶i b¶o ®¶m tho¸t n|íc theo r·nh däc ®|êng. §é dèc cña r·nh ph¶i lín h¬n 0,003, c¸ biÖt cho phÐp ®é dèc cña r·nh nhá h¬n 0,003 nh|ng kh«ng ®|îc nhá h¬n 0,002. B¶ng 4

B¸n kÝnh ®|êng vßng (m)

50

45

40

35

30

25

20

§é dèc ph¶i gi¶m xuèng b»ng

0,01

0,015

0,02

0,025

0,03

0,035

0,04

2.31.

2.32.

Khi ®|êng vËn chuyÓn ®Êt ch¹y qua vïng ®Êt c¸t, c¸t sái nÕu ë tr¹ng th¶i |ít th× chØ cÇn g¹t ph¼ng vµ ®Çm chÆt mÆt ®|êng. NÕu ë tr¹ng th¸i kh«, xe ®i l¹i khã kh¨n th× ph¶i r¶i líp phñ mÆt ®|êng. §|êng lªn xuèng hè mãng, má vËt liÖu, ph¶i th|êng xuyªn gi÷ tèt b¶o ®¶m xe m¸y thi c«ng lªn xuèng b×nh th|êng trong mïa m|a. Khi cÇn thiÕt, trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ, cã thÓ l¸t c¶ mÆt ®|êng hoÆc vÕt xe ®i b»ng tÊm bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp. NÕu khèi l|îng vËn chuyÓn ®Êt lín vµ thêi gian thi c«ng kÐo dµi, bÒ mÆt ®|êng t¹m ph¶i cã líp phñ kiªn cè. ViÖc x¸c ®Þnh líp phñ mÆt ®|êng ph¶i c¨n cø vµo: - Thêi gian phôc vô cña ®|êng; - C|êng ®é vËn chuyÓn cña tuyÕn ®|êng; - §é dèc cña ®Þa h×nh vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, khÝ hËu;

8

tiªu chuÈn viÖt nam

2.33.

2.34.

2.35.

tcvn 4447 : 1987

- §iÒu kiÖn sö dông vËt liÖu ®Þa ph|¬ng. ViÖc lùa chän líp phñ mÆt ®|êng cßn ph¶i dùa vµo tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh. Khi ®|êng thi c«ng ch¹y qua vïng ®Êt yÕu, ®Çm lÇy, vïng ®Êt ngËp óng mµ c|êng ®é vËn chuyÓn d|íi 200 xe trong ngµy vµ ®ªm, trªn c¬ së tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cã thÓ l¸t d|íi hai vÖt b¸nh xe b»ng nh÷ng tÊm bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp. NÕu ®|êng « t« n»m trªn mÆt ®¸ hè mãng vµ trªn mét khèi ®¸ ®æ th× chØ cÇn phñ lªn mÆt ®|êng líp ®¸ d¨m nhá ®Ó lÊp ph¼ng nh÷ng chç låi lâm. KÝch th|íc lín nhÊt cña ®¸ kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 70mm. §|êng vËn chuyÓn cña xe c¹p ®Êt cÇn h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt sè ®o¹n vßng vµ rÏ ngoÆt, nhÊt lµ ®èi víi ®o¹n ®|êng ®i cã t¶i. §é dèc lín nhÊt cho phÐp cña xe c¹p cho trong b¶ng 5. B¶ng 5 §é dèc lín nhÊt cho phÐp Lo¹i xe c¹p

C¹p xÝch C¹p b¸nh lèp tù hµnh

2.36.

2.37.

2.38.

ChiÒu cã t¶i

ChiÒu kh«ng t¶i

Lªn dèc

Xuèng dèc

Lªn dèc

Xuèng dèc

0,15 0,12

0,25 0,20

0,17 0,15

0,30 0,25

BÒ réng mÆt ®|êng cöa vµo vµ ®|êng xuèng dèc cña xe c¹p trong tr|êng hîp ®i mét chiÒu ph¶i lµ (m): Dung tÝch thïng c¹p (m3)Kh«ng nhá h¬n Nhá h¬n 6m3 4,0m Tõ 8 ®Õn 10m3 4,5m Lín h¬n 10m3 5,5m BÒ réng tèi thiÓu cña mÆt b»ng ®ñ ®Ó xe c¹p quay vßng trë l¹i lµ (m): Dung tÝch thïng c¹p (m3)Kh«ng nhá h¬n 3m37,0m 6m312,5m 8m314,0m 10m315,0m Lín h¬n 10m321,0m §|êng thi c«ng ph¶i ®|îc b¶o d|ìng, duy tu th|êng xuyªn, b¶o ®¶m xe m¸y ®i l¹i b×nh th|êng trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. Ph¶i t|íi n|íc chèng bôi vµ kh«ng ®|îc ®Ó bïn n|íc ®äng trªn mÆt ®|êng. D. §Þnh vÞ dùng khu«n c«ng tr×nh

9

tiªu chuÈn viÖt nam 2.39.

2.40.

2.41.

2.42.

tcvn 4447 : 1987

Tr|íc khi thi c«ng ph¶i tiÕn hµnh bµn giao cäc mèc vµ cäc tim Sau khi bµn giao, ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i ®ãng thªm nh÷ng cäc phô cÇn thiÕt cho viÖc thi c«ng, nhÊt lµ ë nh÷ng chç ®Æc biÖt nh| thay ®æi ®é dèc, chç ®|êng vßng, n¬i tiÕp gi¸p ®µo vµ ®¾p vv… Nh÷ng cäc mèc ph¶i ®|îc dÉn ra ngoµi ph¹m vi ¶nh h|ëng cña xe m¸y thi c«ng, ph¶i cè ®Þnh b»ng nh÷ng cäc, mèc phô vµ ®|îc b¶o vÖ chu ®¸o ®Ó cã thÓ nhanh chãng kh«i phôc l¹i nh÷ng cäc mèc chÝnh ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ khi cÇn thiÕt kiÓm tra thi c«ng. Yªu cÇu cña c«ng t¸c ®Þnh vÞ, dùng khu«n lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®|îc c¸c vÞ trÝ, tim, trôc c«ng tr×nh, ch©n m¸i ®Êt ®¾p, mÐp - ®Ønh m¸i ®Êt ®µo, ch©n ®èng ®Êt ®æ, ®|êng biªn hè mãng, mÐp má vËt liÖu, chiÒu réng c¸c r·nh biªn, r·nh ®Ønh, c¸c mÆt c¾t ngang cña phÇn ®µo hoÆc ®¾p vv… §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhá, khu«n cã thÓ dùng ngay t¹i thùc ®Þa theo h×nh c¾t ngang t¹i nh÷ng cäc mèc ®· ®ãng. Ph¶i sö dông m¸y tr¾c ®Þa ®Ó ®Þnh vÞ c«ng tr×nh vµ ph¶i cã bé phËn tr¾c ®¹c c«ng tr×nh th|êng trùc ë c«ng tr|êng ®Ó theo dâi kiÓm tra tim cäc mèc c«ng tr×nh trong qu¸ tr×nh thi c«ng. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ®Êt ®¾p cã ®Çm nÐn: ®ª ®iÒu, ®Ëp, nÒn c«ng tr×nh vv…. khi ®Þnh vÞ vµ dùng khu«n ph¶i tÝnh thªm chiÒu cao phßng lón cña c«ng tr×nh theo tû lÖ quy ®Þnh trong thiÕt kÕ. §èi víi nh÷ng phÇn ®Êt ®¾p kh«ng ®Çm nÐn, tû lÖ phßng lón tÝnh theo b¶ng 6 (tÝnh theo % cña chiÒu cao). B¶ng 6 Ph|¬ng ph¸p thi c«ng Tªn ®Êt

VËn chuyÓn b»ng goßng, m¸y c¹p b¸nh lèp vµ « t«

ñi xóc, « t« kÐo

ChiÒu cao nÒn ®¾p (m) C¸t mÞn, ®Êt mµu C¸t to, ®Êt c¸t pha, ®Êt pha sÐt nhÑ Nh| trªn, cã lÉn sái §Êt pha sÐt nÆng, sÐt lÉn sái §¸ Mergel, ®¸ v«i nhÑ §Êt sÐt, ®¸ vì §¸ cøng

2.43.

4

4-10

10-20

4

4-10

3 4 8 9 9 6 4

2 3 6 7 8 5 3

1,5 2 4 6 6 3 2

4 6 10 10 10 -

3 4 8 8 9 -

Khi ®µo hè mãng d|íi mÆt n|íc b»ng tÇu hót bïn hay tÇu cuèc trong thµnh phÇn c«ng t¸c tr¾c ®Þa ®Þnh vÞ c«ng tr×nh ph¶i x¸c ®Þnh ®|îc nh| sau: - NÕu h×nh d¹ng hè mãng ®èi xøng th× ph¶i x¸c ®Þnh trôc ®èi xøng cña hè mãng.

10

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

NÕu hè mãng kh«ng ®èi xøng th× x¸c ®Þnh mét mÐp cña hè mãng vµ mét trôc tim phô tiªu biÓu tuú theo h×nh theo h×nh d¸ng cô thÓ cña hè mãng. Nh÷ng cäc ®Þnh vÞ trôc tim, mÐp biªn vµ cäc mèc cao tr×nh ph¶i dÉn ra ngoµi ph¹m vi ¶nh h|ëng cña thi c«ng b»ng nh÷ng cäc phô. Ph¶i cè ®Þnh cäc phô vµ b¶o vÖ cÈn thËn. Tr¸nh dÉn cäc phô ra khái b·i, trªn ®|êng giao th«ng vµ tíi nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng lón, xãi, lë, tr|ît ®Êt. 2.44. Khi n¹o vÐt luång l¹ch b»ng tÇu hót bïn hay tÇu cuèc, c«ng t¸c tr¾c ®Þa ®Þnh vÞ c«ng tr×nh ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi nh÷ng ®iÓm sau: - §Æt cäc tiªu trªn tõng mÆt c¾t ngang cña thiÕt kÕ; - Cäc tiªu cÇn c¾m trªn bê. Trªn mçi cäc ph¶i ghi râ sè liÖu mÆt c¾t thiÕt kÕ, kho¶ng c¸ch tíi tim trôc, cao ®é thiªn nhiªn vµ cao ®é thiÕt kÕ cña luång l¹ch; - Cäc tiªu ë trªn bê hay trªn mÆt n|íc ®Òu ph¶i cè ®Þnh v÷ng ch¾c, chèng sãng, chèng xª dÞch vµ kh«ng bÞ ¶nh h|ëng khi thi c«ng; - Ban ®ªm trªn tiªu ph¶i cã ®Ìn hiÖu; - Th|íc ®o n|íc ph¶i ®Æt gÇn n¬i m¸y lµm viÖc, ®|îc cè ®Þnh ch¾c ch¾n vµ sö dông thuËn tiÖn. 3. Thi c«ng c«ng t¸c ®Êt A. San mÆt b»ng 3.1. ChØ b¾t ®Çu tiÕn hµnh san mÆt b»ng c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, khu d©n c| vµ nh÷ng mÆt b»ng ®Æc biÖt (s©n bãng ®¸, mÆt b»ng nhµ ga, s©n bay vv…), khi ®· cã thiÕt kÕ san nÒn, ®· c©n ®èi khèi l|îng ®µo ®¾p vµ ®· cã thiÕt kÕ cña tÊt c¶ nh÷ng c«ng tr×nh ngÇm trong ph¹m vi san nªn. 3.2. Khi san nÒn mÆt b»ng ph¶i cã biÖn ph¸p tiªu n|íc. Kh«ng ®Ó n|íc ch¶y trµn nan qua mÆt b»ng vµ kh«ng ®Ó h×nh thµnh vòng ®äng trong qu¸ tr×nh thi c«ng. 3.3. Ph¶i ®æ ®Êt ®¾p nÒn theo tõng líp; bÒ dÇy mçi líp ®Êt t¶i ®Ó ®Çm vµ sè lÇn ®Êm cho mçi líp phô thuéc vµo lo¹i m¸y ®Çm sö dông, hÖ sè ®Çm vµ lo¹i ®Êt ®¾p. Nªn r¶i ®Êt cã ®é dèc 0,005 theo chiÒu tho¸t n|íc. Khi ®¾p ®Êt kh«ng ®Çm nÖn ph¶i tÝnh tíi chiÒu cao phßng lón. Tû lÖ chiÒu cao phßng lón tÝnh theo % ph¶i theo ®óng chØ dÉn trong b¶ng 6 môc 2.42. 3.4. §èi víi tr|¬ng hîp san mÆt b»ng sai lÖch so víi cao tr×nh thiÕt kÕ (®µo ch|a tíi hoÆc ®µo v|ît qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ) ë phÇn ®µo ®Êt cho phÐp nh| sau: - §èi víi ®Êt mÒm: 0,05 khi thi c«ng thñ c«ng vµ 0,1m khi thi c«ng c¬ giíi. - §èi víi ®Êt cøng: +0,1 vµ – 0,2m. Nh÷ng chç ®µo v|ît qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ ph¶i ®|îc lÊp ph¼ng b»ng ®ã hçn hîp. 3.5. BÒ mÆt phÇn ®¾p nÒn b»ng ®¸ cøng ph¶i r¶i líp ®¸ hçn hîp lªn trªn g¹t ph¼ng ®Çm chÆt vµ b¶o ®¶m ®é dèc thiÕt kÕ. 3.6. §èi víi phÇn ®µo, ph¶i san mÆt b»ng tr|íc khi tiÕn hµnh x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh ngÇm. Riªng ®èi víi phÇn ®¾p th× chØ tiÕn hµnh ®¾p sau khi ®· x©y dùng xong c¸c c«ng tr×nh ngÇm trong ph¹m vi phÇn ®¾p ®Êt. B. §µo hµo vµ hè mãng -

11

tiªu chuÈn viÖt nam

3.7.

tcvn 4447 : 1987

BÒ réng ®¸y hµo trong x©y dùng l¾p ®Æt ®|êng èng ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 7. B¶ng 7 BÒ réng tèi thiÓu cña ®¸y ®|êng hµo cã v¸ch ®øng, ch|a kÓ phÇn gia cè (m) Ph|¬ng ph¸p l¾p ®Æt ®|êng èng èng thÐp, èng chÊt dÎo

1. L¾p theo côm, ®|êng kÝnh ngoµi cña èng D lµ: + Nhá h¬n 0,7m 2. L¾p tõng ®o¹n èng ®|êng kÝnh ngoµi D lµ: + Nhá h¬n 0,5m + Tõ 0,5 ®Õn 1,6m + Tõ 1,6 ®Õn 3,5m

èng gang, bª t«ng cèt thÐp vµ èng xi m¨ng ami¨ng

èng bª t«ng, bª t«ng cèt thÐp nèi b»ng ngµm, èng sµnh

D + 0,6 D+1 D + 1,4

D + 0,8 D + 1,2 D + 1,4

D + 0,3 nh|ng kh«ng nhá h¬n 0,7

D + 0,5 D + 0,8 D + 1,4

Chó thÝch: 1) §èi víi ®|êng èng ®|êng kÝnh lín h¬n 3,5m vµ ®èi víi nh÷ng ®o¹n cong bÒ réng ®¸y hµo x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh. 2) Khi ®¸y hµo n»m trªn môc n|íc ngÇm vµ cã m¸i dèc th× bÒ réng ®¸y hµo tèi thiÓu ph¶i b»ng D + 0,5 nÕu ®Æt èng tõng ®o¹n mét vµ D + 0,3 nÕu ®Æt èng theo côm. 3) Khi ®¸y hµo n»m d|íi mùc n|íc ngÇm, cã hÖ thèng tiªu n|íc th× bÒ réng ®¸y hµo ph¶i ®ñ réng ®Ó cã chç ®µo r·nh tiªu, giÕng thu n|íc vµ ®Æt tr¹m b¬m tiªu.

3.8. 3.9.

Trong tr|êng hîp cÇn thiÕt cã c«ng nh©n lµm viÖc d|íi ®¸y hµo th× kho¶ng c¸ch tèi thiÓu gi÷a thµnh èng vµ v¸ch hµo ph¶i lín h¬n 0,7m. ChiÒu réng ®¸y mãng b»ng vµ mãng ®éc lËp tèi thiÓu ph¶i b»ng chiÒu réng kÕt cÊu céng víi líp chèng Èm, kho¶ng c¸ch ®Ó ®Æt v¸n khu«n, neo ch»ng vµ t¨ng thªm 0,2m. Trong tr|êng hîp cÇn thiÕt cã c«ng nh©n lµm viÖc d|íi ®¸y mãng th× kho¶ng c¸ch tèi thiÓu gi÷a kÕt cÊu mãng vµ v¸ch hè mãng ph¶i lín h¬n 0,7m. NÕu hè mãng cã m¸i dèc th× kho¶ng c¸ch gi÷a ch©n m¸i dèc vµ ch©n kÕt cÊu mãng Ýt nhÊt ph¶i lµ 0,3m.

12

tiªu chuÈn viÖt nam 3.10.

3.11.

3.12.

3.13.

3.14.

3.15.

tcvn 4447 : 1987

KÝch th|íc hè mãng trong giai ®o¹n thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh khèi lín (nh| trô cÇu, th¸p lµm l¹nh, ®Ëp bª t«ng vv… ) vµ mãng cña nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ lín (nh| m¸y c¸n thÐp, m¸y Ðp, m¸y rÌn dËp vv…) ph¶i do thiÕt kÕ x¸c ®Þnh. §èi víi ®Êt mÒm, ®|îc phÐp ®µo hµo vµ hè mãng cã v¸ch ®øng kh«ng cÇn gia cè, trong tr|êng hîp kh«ng cã c«ng tr×nh ngÇm bªn c¹nh vµ ë trªn mùc n|íc theo quy ®Þnh sau ®©y: Lo¹i ®Êt:ChiÒu s©u hè mãng: - §Êt c¸t, ®Êt lÉn sái s¹n:Kh«ng qu¸ 1,00m - §Êt c¸t pha:Kh«ng qu¸ 1,25m - §Êt thÞt vµ ®Êt sÐt:Kh«ng qu¸ 1,50m - §Êt thÞt ch¾c vµ ®Êt sÐt ch¾c:Kh«ng qu¸ 2,00m ThiÕt kÕ ph¶i x¸c ®Þnh cô thÓ nh÷ng tr|êng hîp cÇn thiÕt ph¶i gia cè t¹m thêi v¸ch ®øng cña hµo vµ hè mãng, hay ®µo hè mãng cã m¸i dèc, tuú thuéc vµo chiÒu s©u hè mãng, t×nh h×nh ®Þa chÊt c«ng tr×nh (lo¹i ®Êt, tr¹ng th¸i tù nhiªn cña ®Êt, mùc n|íc ngÇm vv… ) tÝnh chÊt t¶i träng t¹m thêi trªn mÐp hè mãng vµ l|u l|îng n|íc tÊm vµo trong hè mãng. Nh÷ng vËt liÖu ®Ó gia cè t¹m thêi v¸ch hµo vµ hè mãng nªn lµm theo kÕt cÊu l¾p ghÐp ®Ó cã thÓ sö dông quay vßng nhiÒu lÇn vµ cã kh¶ n¨ng c¬ giíi hoa cao khi l¾p ®Æt. Nh÷ng tÊm v¸n vµ chèng ®ì b»ng gç ph¶i ®|îc sö dông quay vßng Ýt nhÊt 5 lÇn. Khi ®¾p ®Êt vµo hè mãng ph¶i th¸o gì nh÷ng vËt liÖu gia cè t¹m thêi, chØ ®|îc ®Ó l¹i khi ®iÒu kiÖn kü thuËt kh«ng cho phÐp th¸o gì nh÷ng vËt liÖu gia cè. Trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn b¶o vÖ vµnh ngoµi hè mãng, chèng n|íc ngÇm vµ n|íc mÆt. Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ thuû v¨n cña toµn khu vùc, ph¶i lËp b¶n vÏ thi c«ng cho nh÷ng c«ng t¸c ®Æc biÖt nh| l¾p ®Æt hÖ thèng h¹ mùc n|íc ngÇm, gia cè ®Êt, ®ãng cäc b¶n thÐp vv… §é dèc lín nhÊt cho phÐp cña m¸i dèc hµo vµ hè mãng khi kh«ng cÇn gia cè trong tr|êng hîp n»m trªn mùc n|íc ngÇm (kÓ c¶ phÇn chÞu ¶nh h|ëng cña mao dÉn) vµ tr|êng hîp n»m d|íi mùc n|íc ngÇm nh|ng cã hÖ thèng tiªu n|íc ph¶i chän theo chØ dÉn ë b¶ng 8. B¶ng 8 §é dèc lín nhÊt cho phÐp khi chiÒu s©u hè mãng b»ng (m) 1,5 Lo¹i ®Êt

§Êt m|în §Êt c¸t vµ c¸t cuéi Èm §Êt c¸t pha

Gãc nghiªng cña m¸i dèc 56 63 76

3 Tû lÖ ®é dèc 1:0,67 1:0,5 1:0,25

13

Gãc nghiªng cña m¸i dèc 45 45 56

5 Tû lÖ ®é dèc 1:1 1:1 1:0,67

Gãc nghiªng cña m¸i dèc

Tû lÖ ®é dèc

38 45 50

1:1,25 1:1 1:0,85

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

§Êt thÞt §Êt sÐt Hoµng thæ vµ nh÷ng lo¹i ®Êt t|¬ng tù trong tr¹ng th¸i kh«

90 90

1:0 1:0

63 76

1:0,5 1:0,25

53 63

1:0,75 1:0,5

90

1;0

63

1:0,5

63

1:0,5

Chó thÝch: 1) NÕu ®Êt cã nhiÒu líp kh¸c nhau th× ®é dèc x¸c ®Þnh theo lo¹i ®Êt yÕu nhÊt. 2) §Êt m|în lµ lo¹i ®Êt n»m ë b·i th¶i ®· trªn 6 th¸ng kh«ng cÇn nÐn.

3.16.

3.17.

3.18.

3.19.

3.20.

3.21.

3.22.

3.23.

§èi víi nh÷ng tr|¬ng hîp hè mãng s©u h¬n 5m, hoÆc s©u ch|a ®Õn 5m nh|ng ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n xÊu, phøc t¹p, ®èi víi nh÷ng lo¹i ®Êt kh¸c víi quy ®Þnh trong b¶ng 8 th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tÝnh ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ®é dèc cña m¸i dèc, sù cÇn thiÕt ®Ó cã an toµn vµ chiÒu réng mÆt c¬ nh»m kÕt hîp sö dông mÆt c¬ ®Ó l¾p ®Æt nh÷ng ®|êng èng kü thuËt phôc vô thi c«ng: ®|êng èng n|íc, khÝ nÐn vv…. Kh«ng cÇn b¹t m¸i dèc hè mãng c«ng tr×nh nÕu m¸i dèc kh«ng n»m trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh. §èi víi hè mãng ®¸ sau khi xóc hÕt ®¸ rêi ph¶i cËy hÕt nh÷ng hßn ®· long ch©n, ®¸ treo trªn m¸i dèc ®Ó ®¶m b¶o an toµn. VÞ trÝ kho vËt liÖu, n¬i ®Ó m¸y x©y dùng, ®|êng ®i l¹i cña m¸y thi c«ng däc theo mÐp hè mãng ph¶i theo ®óng kho¶ng c¸ch an toµn ®|îc quy ®Þnh trong quy ph¹m vÒ kü thuËt an toµn trong x©y dùng. Nh÷ng ®Êt thõa vµ nh÷ng ®Êt kh«ng b¶o ®¶m chÊt l|îng ph¶i ®æ ra b·i th¶i quy ®Þnh. Kh«ng ®|îc ®æ bõa b·i lµm ø ®äng n|íc, ngËp óng nh÷ng c«ng tr×nh l©n cËn vµ g©y trë ng¹i sau thi c«ng. Nh÷ng phÇn ®Êt ®µo tõ hè mãng lªn, nÕu ®|îc sö dông ®Ó ®¾p th× ph¶i tÝnh to¸n sao cho tèc ®é ®Çm nÐn phï hîp víi tèc ®é ®µo nh»m sö dông hÕt ®Êt ®µo mµ kh«ng g©y ¶nh h|ëng tíi tèc ®é ®µo ®Êt hè mãng. Trong tr|êng hîp ph¶i tr÷ ®Êt ®Ó sau nµy sö dông ®¾p l¹i vµo mãng c«ng tr×nh th× b·i ®Êt t¹m thêi kh«ng ®|îc g©y trë ng¹i cho thi c«ng, kh«ng t¹o thµnh s×nh lÇy. BÒ mÆt b·i tr÷ ph¶i ®|îc lu lÌn nh½n vµ cã ®é dèc ®Ó tho¸t n|íc. Khi ®µo hè mãng c«ng tr×nh, ph¶i ®Ó l¹i mét líp b¶o vÖ ®Ó chèng x©m thùc vµ ph¸ ho¹i cña thiªn nhiªn (giã, m|a, nhiÖt ®é vv…), bÒ dµy líp b¶o vÖ do thiÕt kÕ quy ®Þnh tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt c«ng tr×nh. Líp b¶o vÖ chØ ®|îc bãc ®i tr|íc khi b¾t ®Çu x©y dùng c«ng tr×nh (®æ bª t«ng, x©y v.v…). §èi víi nh÷ng hè mãng cã v¸ch th¼ng ®øng, kh«ng gia cè t¹m thêi th× thêi h¹n ®µo mãng vµ thi c«ng nh÷ng c«ng viÖc tiÕp theo ph¶i rót ng¾n tíi møc thÊp nhÊt. §ång thêi ph¶i ®Æt biÓn b¸o kho¶ng c¸ch nguy hiÓm trong tr|êng hîp ®µo gÇn nh÷ng n¬i cã c¸c ph|¬ng tiÖn thi c«ng ®i l¹i. KÝch th|íc nh÷ng hè ®µo côc bé cho c«ng t¸c l¾p ®Æt ®|êng èng cho trong b¶ng 9. B¶ng 9

Lo¹i èng

Lo¹i mèi nèi

§|êng kÝnh ngoµi cña èng D (m m)

14

KÝch th|íc hè ®µo côc bé (m m)

tiªu chuÈn viÖt nam

èng thÐp

Hµn

tcvn 4447 : 1987

Cho tÊt c¶ lo¹i D

Dµi

Réng

S©u

1

D0 + 1,2

0,7

Ngµm

Nhá h¬n 326 Lín h¬n 326

0,55 1

D0 + 0,5 D0 + 0,7

0,3 0,4

èng xi m¨ng Ami¨ng

Khíp nèi

Nhá h¬n 325 Lín h¬n 325

0,7 0,9

D0 + 0,5 D0 + 0,7

0,2 0,3

èng bª t«ng Bª t«ng cèt thÐp

Ngµm khíp nèi

Nhá h¬n 640 Lín h¬n 640

1 1

èng gang

èng chÊt dÎo

TÊt c¶ c¸c lo¹i

0,6

0,2

D0 + 0,5

Cho mäi ®|êng kÝnh Nèi ngµm 0,5 èng sµnh Chó thÝch: Do - §|êng kÝnh ngoµi cña ngµm, khíp nèi, èng lång

3.24.

0,3 0,4

D0 + 0,5 D0 + 1

0,3

D0 + 0,6

Khi sö dông m¸y ®µo mét gÇu ®Ó ®µo mãng, ®Ó tr¸nh ph¸ ho¹i cÊu tróc ®Þa chÊt ®Æt mãng, cho phÐp ®Ó líp b¶o vÖ nh| b¶ng 10. NÕu sö dông m¸y c¹p vµ m¸y ®µo nhiÒu gÇu, líp b¶o vÖ kh«ng cÇn qu¸ 5cm, m¸y ñi - 10cm. B¶ng 10 BÒ dµy líp b¶o vÖ ®¸y máng (cm) khi dïng m¸y ®µo cã dung tÝch gÇu (m3)

Lo¹i thiÕt bÞ GÇu ngöa GÇu sÊp GÇu d©y

3.25. 3.26.

3.27.

0,25 - 0,4

0,5 - 0,65

0,8 - 1,25

1,5 - 2,5

3-5

5 10 15

10 15 20

10 20 25

15 30

20 30

C¸c xö lý líp b¶o vÖ nh| quy ®Þnh cña ®iÒu 3.22. cña quy ph¹m nµy. CÇn ph¶i c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c bèc líp b¶o vÖ ®¸y mãng c«ng tr×nh, nÕu bÒ dµy líp b¶o vÖ b»ng 5 ®Õn 7 cm th× ph¶i thi c«ng b»ng thñ c«ng. Khi hè mãng lµ ®Êt mÒm, kh«ng ®|îc ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ. NÕu ®Êt cã lÉn ®¸ t¶ng, ®¸ må c«i th× phÇn ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ, t¹i nh÷ng hßn ®¸ ®ã ph¶i ®|îc bï ®¾p b»ng vËt liÖu cïng lo¹i hay b»ng vËt liÖu Ýt biÕn d¹ng khi chÞu nÐn nh| c¸t, c¸t sái v.v… Lo¹i vËt liÖu vµ yªu cÇu cña dÇm nÐn ph¶i do thiÕt kÕ quy ®Þnh. Tr|íc khi tiÕn hµnh l¾p ®Æt ®|êng èng, nh÷ng chç ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ ph¶i ®|îc bï ®¾p l¹i nh| chØ dÉn trong ®iÒu 3.26. cña quy ph¹m nµy, ë nh÷ng chç ch|a ®µo tíi cao tr×nh thiÕt kÕ th× ph¶i ®µo mét lßng m¸ng t¹i chç ®Æt èng cho tíi cao tr×nh thiÕt kÕ th× ph¶i ®µo mét lßng m¸ng t¹i chç ®Æt èng cho tíi cao tr×nh thiÕt kÕ. §èi víi ®|êng

15

tiªu chuÈn viÖt nam

3.28.

3.29.

3.30.

3.31.

3.32.

3.33.

3.34.

tcvn 4447 : 1987

hµo lµ mãng cña cao tr×nh thiÕt kÕ. §èi víi ®|êng hµo lµ mãng cña c«ng tr×nh tiªu n|íc th× kh«ng ®|îc ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ. Trong tr|êng hîp mãng c«ng tr×nh, ®|êng nµo vµ kªnh m|¬ng n»m trªn nÒn ®¸ cøng th× toµn bé ®¸y mãng ph¶i ®µo tíi ®é s©u cao tr×nh thiÕt kÕ. Kh«ng ®|îc ®Ó l¹i côc bé nh÷ng m« ®¸ cao h¬n cao tr×nh thiÕt kÕ. Khi ®µo hè mãng c«ng tr×nh, ®µo hµo ngay bªn c¹nh hoÆc ®µo s©u h¬n mÆt mãng cña nh÷ng c«ng tr×nh ®ang sö dông (nhµ ë, xÝ nghiÖp, c«ng tr×nh, hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm v.v…) ®Òu ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ trong thiÕt kÕ thi c«ng, ph¶i cã biÖn ph¸p chèng sôt lë, lón vµ lµm biÕn d¹ng nh÷ng c«ng tr×nh l©n cËn vµ lËp b¶n vÏ thi c«ng cho tõng tr|êng hîp cô thÓ. Khi ®µo hµo vµ hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang qua hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ang ho¹t ®éng, tr|íc khi tiÕn hµnh ®µo ®Êt ph¶i cã giÊy phÐp cña c¬ quan qu¶n lÝ hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ã hay c¬ quan chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph|¬ng. T×m, mèc giíi h¹n cña hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ph¶i ®|îc x¸c ®Þnh râ trªn thùc ®Þa vµ ph¶i c¾m tiªu cao ®Ó dÔ thÊy. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng mãng ph¶i cã sù gi¸m s¸t th|êng xuyªn cña ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn thuéc tæ chøc thi c«ng vµ c¬ quan qu¶n lÝ hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ã. Khi ®µo hµo vµ hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang qua hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ang ho¹t ®éng th× chØ ®|îc dïng c¬ giíi ®µo ®Êt khi kho¶ng c¸ch tõ gÇu xóc tíi v¸ch ®øng cña hÖ thèng lín h¬n 2m vµ tíi mÆt ®¸y lín h¬n 1m. PhÇn ®Êt cßn l¹i ph¶i ®µo b»ng thñ c«ng vµ kh«ng ®|îc sö dông nh÷ng c«ng cô, thiÕt bÞ cã søc va ®Ëp m¹nh ®Ó ®µo ®Êt. Ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa h| háng hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm. Trong tr|êng hîp ph¸t hiÖn ra nh÷ng hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm, c«ng tr×nh ngÇm hay di chØ kh¶o cæ, kho vò khÝ v.v…kh«ng thÊy ghi trong thiÕt kÕ, ph¶i ngõng ngay lËp tøc c«ng t¸c ®µo ®Êt vµ rµo ng¨n khu vùc ®ã l¹i. Ph¶i b¸o ngay ®¹i diÖn cña nh÷ng c¬ quan cã liªn quan tíi thùc ®Þa ®Ó gi¶i quyÕt. ViÖc lÊp ®|êng ®µo hµo ®· ®Æt ®|êng èng ph¶i tiÕn hµnh theo hai giai ®o¹n. a) Tr|íc tiªn lÊp ®Çy c¸c hè mãng vµ hèc ë c¶ hai phÝa ®|êng èng b»ng ®Êt mÒm, c¸t, sái, cuéi, kh«ng cã cuéi lín, ®Êt thÞt, ®Êt pha sÐt vµ ®Êt sÐt (trõ ®Êt sÐt kh«). Sau ®ã ®¾p líp ®Êt phñ trªn mÆt èng dµy 0,2m nh»m b¶o vÖ èng, c¸c mèi nèi vµ líp chèng Èm. §èi víi èng sµnh, èng xi m¨ng ami¨ng, èng chÊt dÎo, bÒ day líp ®Êt phñ bÒ mÆt b¶o vÖ èng ph¶i lín h¬n 0,5m. b) Sau khi ®· thö vµ kiÓm tra chÊt l|îng èng xong th× tiÕn hµnh ®¾p lÊp phÇn cßn l¹i b»ng bÊt k× lo¹i ®Êt nµo s½n cã b»ng c¬ giíi. Nh÷ng ®¸ t¶ng lín h¬n 200mm th× ph¶i lo¹i bá. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, ph¶i tr¸nh nh÷ng va ®Ëp m¹nh cã thÓ g©y h| háng ®|êng èng bªn d|íi. Tr|íc khi ®Æt èng vµo ®|êng hµo ph¶i r¶i mét líp ®Êt lãt dµy 10 cm ®Ó san ph¼ng ®¸y mãng b»ng c¸t, c¸t pha, c¸t sái. NÕu nÒn lµ c¸t th× kh«ng cÇn r¶i líp ®Öm lãt ®|êng èng.

16

tiªu chuÈn viÖt nam

3.35.

3.36.

3.37.

3.38.

3.39.

3.40.

3.41.

tcvn 4447 : 1987

§èi víi cèng tho¸t n|íc, cèng trong c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, viÖc chuÈn bÞ líp ®Öm lãt tr|íc khi ®Æt èng ph¶i tiÕn hµnh theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ. §Êt lÊp vµo ®|êng hµo vµ mãng c«ng tr×nh, ®Êt lÊp vµo mãng thiÕt bÞ, nÒn nhµ, mãng m¸y ®Òu ph¶i ®Çm theo tõng líp. §é chÆt cña ®Êt do thiÕt kÕ quy ®Þnh. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi, c«ng t¸c ®¾p ®Êt vµo hè mãng vµ hèc c«ng tr×nh ph¶i tiÕn hµnh theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ. Ph¶i sö dông ®Çm m¸y nhá hoÆc ®Çm b»ng thñ c«ng ë nh÷ng n¬i chËt hÑp khã ®Çm b»ng m¸y lín. ViÖc ®¾p ®Êt lÊp vµo ®|êng hµo ®· ®Æt èng, nÕu phÝa trªn kh«ng cã t¶i träng phô (trõ träng l|îng b¶n th©n cña ®Êt ®¾p) cã thÓ tiÕn hµnh kh«ng cÇn ®Çm nÐn, nh|ng däc theo tuyÕn ®|êng èng ph¶i dù tr÷ ®Êt víi khèi l|îng ®ñ ®Ó sau nµy ®¾p bï vµo nh÷ng phÇn bÞ lón. Khi ®|êng hµo, hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang ®|êng giao th«ng, ®|êng phè, qu¶ng tr|êng, khu d©n c|, mÆt b»ng c«ng nghiÖp v.v… th× ph¶i dïng vËt liÖu Ýt biÕn d¹ng khi chÞu nÐn ®Ó lÊp vµo toµn bé chiÒu s©u cña mãng nh| c¸t, c¸t sái, ®Êt lÉn sái s¹n, m¹t ®¸t v.v… NÕu dïng c¬ giíi vµo viÖc ®æ ®Êt, san, ®Çm khi ®¾p lÊp vµo ®|êng hµo vµ hè mãng c«ng tr×nh th× cho phÐp më réng giíi h¹n cña hè mãng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¬ giíi ho¸ ®¾p lÊp ®Êt, nh|ng ph¶i tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ kÜ thuËt cña biÖn ph¸p thi c«ng. Trong tr|êng hîp ®|êng hµo, hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm (®|êng èng, ®|êng c¸p ngÇm v.v…) ®ang ho¹t ®éng, trong thiÕt kÕ ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ã suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. ViÖc ®¾p vµo ®|êng hµo, hè mãng ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: - LÊp ®Êt phÝa d|íi cho tíi nöa ®|êng èng (®|êng c¸p) b»ng ®Êt c¸t ®Ó t¹o thµnh líp dì. - Sau khi ®¾p tiÕp hai bªn vµ bªn trªn víi chiÒu dµy lín h¬n 0,5m theo tõng líp, ®Çm chÆt, m¸i dèc ®Êt ®¾p ph¶i b»ng 1) 1. - PhÇn cßn l¹i c«ng t¸c lÊp ®Êt tiÕn hµnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 3.33. cña quy ph¹m nµy. Khi lÊp ®Êt ®|êng èng n»m trªn dèc lín h¬n 20 ®é, ph¶i cã biÖn ph¸p gia cè phÇn ®Êt ®· ®¾p ®Ó chèng xãi lë, s¹t, trôi ®Êt. BiÖn ph¸p gia cè ®Êt ph¶i ®|îc tr×nh bµy trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh. C. §µo vµ ®¾p ®Êt NÒn c«ng tr×nh tr|íc khi ®¾p ph¶i ®|îc xö lÝ vµ nghiÖm thu. - ChÆt c©y, ph¸t bôi, bãc hÕt líp ®Êt h÷u c¬. - NÕu nÒn b»ng ph¼ng hoÆc cã ®é dèc tõ 1:10 ®Õn 1:5 th× chØ ®¸nh xêm bÒ mÆt. - NÕu ®é dèc cña nÒn tõ 1:5 ®Õn 1:3 th× ph¶i ®¸nh dËt cÊp kiÓu bËc thang, bÒ réng mçi bËc tõ 2 ®Õn 4m vµ chiÒu cao 2m. §é dèc cña mçi bËc ph¶i nghiªng vÒ phÝa thÊp b»ng 0,01 ®Õn 0,02. NÕu chiÒu cao cña mçi cña mçi bËc nhá h¬n 1m th× m¸i ®øng, nÕu chiÒu cao lín h¬n 1m th× ®Ó m¸i ®Õn 1:0,5.

17

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

NÕu nÒn ®Êt thiªn nhiªn lµ ®Êt c¸t, ®Êt lÉn nhiÒu ®¸ t¶ng th× kh«ng cÇn xö lÝ dËt cÊp. - §èi víi nÒn ®Êt vµ nÒn ®Êt thiªn nhiªn cã tèc ®é dèc lín h¬n 1:3 th× c«ng t¸c xö lÝ nÒn ph¶i tiÕn hµnh theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ. §èi víi nÒn ®|êng xe löa vµ nÒn ®|êng « t«: - Khi ®Þa h×nh b»ng ph¼ng hay ë s|ên dèc nhá h¬n 1:10, chiÒu cao cña nÒn ®|êng xe löa d|íi 0,5m vµ chiÒu cao nÒn ®|êng xe « t« d|íi 1m, vµ trong tr|êng hîp ®é dèc ®Þa h×nh tõ 1:10 ®Õn 1:5 nh|ng chiÒu cao nÒn ®¾p nhá h¬n 1m th× cÇn ph¶i d·y cá tr|íc khi ®¾p ®Êt. NÕu ®é dèc ®Þa h×nh tõ 1:10 ®Õn 1:5 vµ chiÒu cao nÒn ®¾p lín h¬n 1m th× kh«ng cÇn ph¶i d·y cá, nh|ng ph¶i cµy xíi, ®¸nh xêm bÒ mÆt tr|íc khi ®¾p ®Êt. Khi ®¾p ®Êt trªn nÒn ®Êt |ít hoÆc cã n|íc, tr|íc khi tiÕn hµnh ®¾p ®Êt ph¶i tiÕn hµnh tiªu tho¸t n|íc, vÐt bïn, khi cÇn thiÕt ph¶i ®Ò ra biÖn ph¸p chèng ®ïn ®Êt nÒn sang hai bªn trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt. Kh«ng ®|îc dïng ®Êt kh« nhµo lÉn ®Êt |ít ®Ó ®Çm nÐn. ViÖc chän m¸y ®µo ®Êt ph¶i dùa trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ. Tr|íc khi ®¾p ®Êt ph¶i tiÕn hµnh ®Çm thÝ nghiÖm t¹i hiÖn tr|êng víi tõng lo¹i ®Êt vµ tõng lo¹i m¸y ®em sö dông nh»m môc ®Ých: - HiÖu chØnh bÒ dµy líp ®Êt r¶i ®Ó ®Çm; - X¸c ®Þnh sè l|îng ®Çm theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ; - X¸c ®Þnh ®é Èm tèt nhÊt cña ®Êt khi ®Çm nÐn. CÇn ph¶i ®¾p ®Êt b»ng lo¹i ®Êt ®ång nhÊt, ph¶i ®Æc biÖt chó ý theo ®óng nguyªn t¾c sau: - BÒ dµy líp ®Êt Ýt thÊm n|íc n»m d|íi líp ®Êt thÊm n|íc nhiÒu ph¶i cã ®é dèc 0,04 ®Õn 0,1 kÓ tõ c«ng tr×nh tíi mÐp biªn. - BÒ mÆt líp ®Êt thÊm nhiÒu n|íc n»m d|íi, líp ®Êt Ýt thÊm n|íc ph¶i n»m ngang. - Trong mét líp ®Êt kh«ng ®|îc ®¾p lÉn lén hai lo¹i ®Êt cã hÖ sè thÊm kh¸c nhau. - CÊm ®¾p m¸i ®Êt b»ng lo¹i ®Êt cã hÖ sè thÊm nhá h¬n hÖ sè thÊm cña ®Êt n»m phÝa trong. - ChØ ®|îc phÐp ®¾p b»ng lo¹i ®Êt hçn hîp gåm c¸t, c¸t thÞt, sái s¹n khi cã má vËt liÖu víi cÊu tróc hçn hîp tù nhiªn. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi, viÖc sö dông ®Êt ®¾p ph¶i theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ. NÕu trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh viÖc sö dông ®Êt ®¾p kh«ng ®ång nhÊt th× ®Êt cã hÖ sè thÊm nhá ph¶i ®¾p ë phÝa th|îng l|u, vµ ®Êt cã hÖ sè thÊm lín h¬n ph¶i ®¾p ë phÝa h¹ l|u c«ng tr×nh. Tr|íc khi ®¾p ®Êt hoÆc r¶i líp ®Êt tiÕp theo ®Ó ®Çm, bÒ mÆt líp tr|íc ph¶i ®|îc ®¸nh xêm. Khi sö dông ®Çm ch©n dª ®Ó ®Çm ®Êt th× kh«ng cÇn ph¶i ®¸nh xêm. Trªn bÒ mÆt nÒn ®¾p, ph¶i chia ra tõng « cã diÖn tÝch b»ng nhau ®Ó c©n b»ng gi÷a ®Çm vµ r¶i ®Êt nh»m b¶o ®¶m d©y chuyÒn ho¹t ®éng liªn tôc t|íi Èm hoÆc gi¶m ®é Èm cña lo¹i ®Êt dÝnh ph¶i tiÕn hµnh bªn ngoµi mÆt b»ng thi c«ng. -

3.42.

3.43.

3.44. 3.45.

3.46.

3.47.

3.48.

3.49.

18

tiªu chuÈn viÖt nam 3.50.

3.51.

3.52.

3.53.

3.54.

3.55. 3.56.

3.57.

3.58.

3.59.

tcvn 4447 : 1987

Khi r¶i ®Êt ®Ó ®Çm, cÇn tiÕn hµnh r¶i tõ mÐp biªn tiÕn dÇn vµo gi÷a. §èi víi nÒn ®Êt yÕu hay nÒn b·o hoµ n|íc, cÇn r¶i ®Êt gi÷a tr|íc tiÕn ra mÐp ngoµi biªn; khi ®¾p tíi ®é cao 3m th× c«ng t¸c r¶i ®Êt thay ®æi l¹i tõ mÐp biªn tiÕn vµo gi÷a. ChØ ®|îc r¶i líp tiÕp theo khi líp d|íi ®· ®¹t khèi l|îng thÓ tÝch kh« thiÕt kÕ. Kh«ng ®|îc phÐp ®¾p nÒn nh÷ng c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn tÝnh theo c¸ch ®æ tù nhiªn, ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i ®Êt. Trõ tr|êng hîp ®¾p ®¸ th× cã thÓ kh«ng ®Çm nÐn nh|ng ph¶i cã chiÒu cao dù tr÷ phßng lón nh| ®iÒu 2.42. cña quy ph¹m nµy. §Ó ®¶m b¶o khèi l|îng thÓ tÝch kh« thiÕt kÕ ®Êt ®¾p ë m¸i dèc vµ mÐp biªn khi r¶i ®Êt ®Ó ®Çm, ph¶i r¶i réng h¬n ®|êng biªn thiÕt kÕ tõ 20 ®Õn 40 cm tÝnh theo chiÒu th¼ng ®øng ®èi víi m¸i dèc. PhÇn ®Êt t¬i kh«ng ®¹t khèi l|îng thÓ tÝch kh« thiÕt kÕ ph¶i lo¹i bá vµ tËn dông vµo phÇn ®¾p c«ng tr×nh. NÕu trång cá ®Ó gia cè m¸i ®Êt th× kh«ng cÇn b¹t bá phÇn ®Êt t¬i ®ã. §Êt thõa ë phÇn ®µo cÇn ph¶i tËn dông ®Ó ®¾p vµo nh÷ng chç cã lîi (sau khi tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ) nh| ®¾p thªm vµo m¸i dèc cho tho¶i, ®¾p gia t¶i, lÊp chç tròng, lÊp khe c¹n hay ®¾p bê con tr¹ch. §Êt ®æ lªn phÝa bê cao ph¶i ®¾p thµnh bê liªn tôc kh«ng ®øt qu·ng. NÕu ®æ ®Êt ë phÝa bê thÊp th× ph¶i ®¾p c¸ch qu·ng cø 50m ®Ó mét kho¶ng c¸ch réng 3m trë lªn. Khi ®¾p ®Êt ph¶i tÝnh hao hôt trong vËn chuyÓn tõ 0,5% ®Õn 1,5% khèi l|îng tuú theo ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ cù li vËn chuyÓn. KÝch th|íc má vËt liÖu vµ b·i tr÷ ®Êt do thiÕt kÕ x¸c ®Þnh, vµ ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng yÕu tè sau: - TØ lÖ hao hôt ®Êt trong vËn chuyÓn. - §é chÆt ®Çm nÐn. - §é lón cña nÒn vµ cña ®Êt ®¾p. - §é t¬i xèp cña ®Êt khi khai th¸c tõ ®Êt nguyªn thæ (®é t¬i xèp cña ®Êt xem phô lôc 3). Trong tr|êng hîp ph¶i x©y cèng th× khi tiÕn hµnh ®¾p ®Êt ph¶i chõa l¹i mÆt b»ng ®ñ ®Ó thi c«ng. Khi tiÕn hµnh lÊp ®Êt lªn cèng, ph¶i r¶i ®Êt tõng líp ®Çm chÆt vµ n©ng chiÒu cao ®Êt ®¾p ®ång thêi ë c¶ hai bªn s|ên cèng. NÕu ®¾p lÊp lªn cèng b»ng ®¸ hçn hîp hay b»ng ®Êt cã lÉn ®¸ t¶ng lín h¬n 100mm th× tr|íc khi tiÕn hµnh lÊp, ph¶i ®¾p líp phñ b¶o vÖ cèng. ChiÒu dµy líp phñ ë hai bªn s|ên ph¶i lín h¬n 1m vµ phÝa trªn mÆt cèng lín h¬n 0,5m. Khi ®µo ®Êt, ph¶i chõa líp b¶o vÖ gi÷ cho cÊu tróc ®Þa chÊt ®¸y mãng kh«ng bä biÕn d¹ng hoÆc ph¸ ho¹i. BÒ dµy cña líp b¶o vÖ ph¶i ®óng theo quy ®Þnh cña ®iÒu 3.24. cña quy ph¹m nµy.

19

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Nh÷ng chç ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ ë mÆt mãng ®Òu ph¶i ®¾p bï l¹i vµ ®Çm chÆt. Nh÷ng chç nµo v|ît thiÕt kÕ ë m¸i dèc th× kh«ng cÇn ®¾p bï, nh|ng ph¶i san g¹t ph¼ng vµ l|în chuyÓn tiÕp dÇn tíi ®|êng viÒn thiÕt kÕ. D. Thi c«ng ®Êt b»ng m¸y ®µo, m¸y c¹p, m¸y ñi Nguyªn t¾c chung

3.60. 3.61.

3.62.

3.63.

3.64. 3.65.

3.66.

Nh÷ng quy ®Þnh cña phÇn nµy ¸p dông cho thi c«ng ®Êt b»ng c¸c lo¹i m¸y lµm ®Êt chÝnh, m¸y ®µo, m¸y g¹t, m¸y ñi, san. Thi c«ng c¬ giíi c«ng t¸c ®Êt chØ ®|îc tiÕn hµnh trªn c¬ së ®· cã thiÕt kÕ thi c«ng (hoÆc biÖn ph¸p thi c«ng) ®|îc duyÖt. Trong thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i nªu râ nh÷ng phÇn sau ®©y: - Khèi l|îng, ®iÒu kiÖn thi c«ng c«ng tr×nh vµ tiÕn ®é thùc hiÖn; - Ph|¬ng ¸n thi c«ng hîp lÝ nhÊt; - Lùa chän c«ng nghÖ thi c«ng hîp lÝ cho tõng phÇn, tõng ®o¹n, tõng c«ng tr×nh; - Lùa chän c¸c lo¹i m¸y mãc ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn theo c¬ cÊu nhãm m¸y hîp lÝ nhÊt, phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kÜ thuËt. NÕu s¬ ®å lµm viÖc cña m¸y. Tr|íc khi thi c«ng, ph¶i kiÓm tra ®èi chiÕu, hiÖu chØnh chÝnh x¸c l¹i ®Þa h×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n cña c«ng tr×nh vµ cña khu vùc lµm viÖc ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt s¸t hîp vµ an toµn lao ®éng. Ph¶i ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phßng chèng lón, s¹t lë, ngËp lôt, lÇy thôt v.v… khi m|a b·o. Ph¶i ®¸nh dÊu trªn b¶n vÏ thi c«ng vµ thÓ hiÖn trªn thùc ®Þa b»ng c¸c cäc mèc dÔ nh×n thÊy ®Ó b¸o hiÖu cã c¸c c«ng tr×nh ngÇm nh| ®|êng ®iÖn, n|íc, th«ng tin liªn l¹c, cèng ngÇm v.v… n»m trong khu vùc thi c«ng. Ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã n»m gÇn c«ng tr×nh ®ang thi c«ng nh|: nhµ cöa, ®|êng x¸, bÖnh viÖn, tr|êng häc, di tÝch lÞch sö v.v… ë c¸c khu vùc cã ®|êng èng khÝ nÐn, nhiªn liÖu, c¸p ®iÖn ngÇm, kho ho¸ chÊt, thuèc næ v.v… ph¶i cã biÓn b¸o khu vùc nguy hiÓm. Ph¶i chän khoang ®µo ®Çu tiªn vµ ®|êng di chuyÓn cña m¸y hîp lÝ nhÊt cho tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. Lùa chän m¸y cµ c¬ cÊu nhãm m¸y hîp lÝ trªn c¬ së c«ng nghÖ thi c«ng tiªn tiÕn, b¶o ®¶m n¨ng suÊt cao, tiªu hao nhiªn liÖu Ýt vµ gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm thÊp nhÊt. Ph¶i b¶o ®¶m hoµn thµnh khèi l|îng, tiÕn ®é thùc hiÖn vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng c«ng tr×nh. C¬ cÊu nhãm m¸y trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ thi c«ng ph¶i ®¶m b¶o ®ång bé, c©n ®èi. Tr|íc khi thi c«ng ph¶i dän s¹ch nh÷ng vËt ch|íng ng¹i cã ¶nh h|ëng ®Õn thi c«ng c¬ giíi n»m trªn mÆt ph¼ng nh|: chÆt c©y lín, ph¸ dì c«ng tr×nh cò, di chuyÓn nh÷ng t¶ng ®¸ lín v.v… Ph¶i x¸c ®Þnh râ khu vùc thi c«ng, ®Þnh vÞ ranh giíi c«ng tr×nh, di chuyÓn nh÷ng cäc mèc theo dâi thi c«ng ra ngoµi ph¹m vi ¶nh h|ëng cña m¸y lµm viÖc. Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o ®iÒu kiÖn an toµn ë mÆt b»ng: c¾m biÓn b¸o nh÷ng n¬i nguy hiÓm, ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng thi c«ng ban ®ªm, quy ®Þnh râ nh÷ng tÝn hiÖu, ®Ìn hiÖu, cßi hiÖu.

20

tiªu chuÈn viÖt nam 3.67.

3.68.

3.69. 3.70.

3.71.

3.72.

3.73.

tcvn 4447 : 1987

C¸n bé kÜ thuËt thi c«ng vµ c«ng tr×nh c¬ giíi ph¶i ®|îc trùc tiÕp quan s¸t mÆt b»ng thi c«ng, ®èi chiÕu víi thiÕt kÕ vµ n¾m v÷ng nhiÖm vô, yªu cÇu thi c«ng c«ng tr×nh tr|íc khi tiÕn hµnh thi c«ng. Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o tr|íc khi ®|a m¸y ra lµm viÖc. Ph¶i kiÓm tra, xiÕt chÆt, ®iÒu chØnh c¸c c¬ cÊu lµm viÖc, kiÓm tra c¸c thiÕt bÞ an toµn kÜ thuËt. C¸c bé phËn ®µo c¸t ®Êt ph¶i s¾c, nÕu cïn ph¶i thay thÕ phôc håi kÞp thêi ®óng tiªu chuÈn kÜ thuËt. Khi lµm viÖc ph¶i b¶o ®¶m cho m¸y lµm viÖc liªn tôc, ®é tin cËy cao vµ ph¸t huy ®|îc hÕt c«ng suÊt cña m¸y. C¸n bé kÜ thuËt vµ c«ng nh©n l¸i m¸y bay ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc chÕ ®é bµn giao m¸y t¹i hiÖn tr|êng vµ c¸c quy tr×nh quy ph¹m vÒ qu¶n lÝ sö dông m¸y, söa ch÷a, b¶o d|ìng m¸y vµ c¸c quy ph¹m an toµn vÒ m¸y. Trong giai ®o¹n thi c«ng cao ®iÓm, nhÊt lµ ë nh÷ng c«ng tr×nh träng ®iÓm, cÇn ph¶i tæ chøc thªm bé phËn th|êng trùc söa ch÷a hiÖn tr|êng nh»m kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng h| háng ®ét xuÊt cña xe m¸y, kÞp thêi b«i tr¬n, xiÕt chÆt vµ kiÓm tra an toµn xe m¸y, phôc vô chÕ ®é bµn giao xe m¸y sèng cña thêi k× cao ®iÓm thi c«ng. Trong mïa m|a b·o, ph¶i ®¶m b¶o tho¸t n|íc nhanh trªn mÆt b»ng thi c«ng. Ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ thèng tho¸t n|íc kh«ng ®|îc ®Ó xe m¸y lµm h| háng hÖ thèng ®ã. Ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng ngËp, lÇy, lón, tr¬n tr|ît v.v… ®¶m b¶o m¸y ho¹t ®éng b×nh th|êng. NÕu v× ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thi c«ng ®|îc th× tranh thñ ®|a m¸y vµo b¶o d|ìng, söa ch÷a sím h¬n ®Þnh k× kÕ ho¹ch. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ thi c«ng c¬ giíi c«ng t¸c ®Êt ®Òu ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i m¸y lµm ®Êt. §ång thêi ph¶i tu©n theo nh÷ng ®iÓm chØ dÉn trong tµi liÖu sö dông c¶u nhµ m¸y chÕ t¹o. Trong tr|êng hîp m¸y míi sö dông, ph¶i biªn so¹n tµi liÖu h|íng dÉn sö dông m¸y vµ h|íng dÉn cho c«ng nh©n l¸i m¸y tr|íc khi ®|a m¸y ra thi c«ng. Thi c«ng b»ng m¸y ®µo

3.74.

3.75.

3.76.

3.77.

M¸y ®µo gÇu dïng ®Ó ®µo tÊt c¶ c¸c lo¹i ®Êt. §èi víi ®¸, tr|íc khi ®µo cÇn lµm tíi tr|íc. M¸y ®µo l¾p thiÕt bÞ gÇu d©y, gÇu sÊp, gÇu ngo¹n dïng ®Ó ®µo nh÷ng n¬i ®Êt yÕu, s×nh lÇy, ®µo c¸c hè cã thµnh ®øng, vÐt bïn, b¹t m¸i dèc, ®µo ®Êt rêi v.v… Chç ®øng cña m¸y ®µo ph¶i b»ng ph¼ng, m¸y ph¶i n»m toµn bé trªn mÆt ®Êt, khi ®µo ë s|ên ®åi, nói, tÇng khai th¸c ph¶i b¶o ®¶m kho¶ng c¸ch an toµn tíi bê mÐp m¸i dèc vµ kh«ng ®|îc nhá h¬n 2m. §é nghiªng cho phÐp vÒ h|íng ®æ ®Êt cña m¸y kh«ng ®|îc qu¸ 2 ®é. Khi m¸y lµm viÖc ph¶i theo dâi mÆt khoang ®µo, kh«ng ®Ó t¹o thµnh hµm Õch. NÕu cã hµm Õch ph¶i ph¸ ngay. Kh«ng ®|îc ®Ó m¸y lµm viÖc t¹i c¸c v¸ch ®Êt cã nh÷ng líp ®Êt s¾p ®æ vÒ h|íng m¸y, ph¶i dän hÕt c¸c t¶ng ®¸ long ch©n ë c¸c khoang ®µo ®Ó ®Ò phßng ®Êt ®¸ sôt lë. Khi ®æ ®Êt vµo thïng xe, kho¶ng c¸ch tõ ®¸y gÇu ®Õn thïng xe kh«ng ®|îc cao qu¸ 0,7m. VÞ trÝ cña xe «t« ®øng ph¶i thuËn tiÖn vµ an toµn. Khi m¸y ®µo quay, gÇu m¸y

21

tiªu chuÈn viÖt nam

3.78. 3.79. 3.80. 3.81.

®µo kh«ng ®|îc ®i ngang qua ®Çu xe, gãc quay ph¶i nhá nhÊt vµ kh«ng ph¶i v|¬n cÇn ra xa khi ®æ ®Êt. L¸i xe «t« ph¶i ra khái buång l¸i khi ®æ ®Êt vµo thïng xe. Khi ®µo ®Êt, ph¶i b¶o ®¶m tho¸t n|íc trong khoang ®µo. §é dèc nÒn khoang ®µo h|íng phÝa ngoµi, trÞ sè ®é dèc kh«ng nhá h¬n 3%. Khi ®µo ph¶i b¾t ®©u tõ chç thÊp nhÊt. ChiÒu cao khoang thÝch hîp víi m¸y ®µo cho trong b¶ng 11. Kh«ng ®|îc võa ®µo võa lªn xuèng cÇn, hoÆc võa lªn xuèng cÇn võa di chuyÓn m¸y. Khi di chuyÓn m¸y ph¶i n©ng gÇu c¸ch mÆt ®Êt tèi thiÓu 0,5m vµ quay cÇn trïng víi h|íng ®i. §èi víi m¸y ®µo b¸nh xÝch ph¶i tÝnh to¸n khèi l|îng thi c«ng ®¶m b¶o cho m¸y lµm viÖc æn ®Þnh mét n¬i. H¹n chÕ tèi ®a m¸y di chuyÓn tù hµnh, cù li di chuyÓn kh«ng ®|îc qu¸ 3km. B¶ng 11

Lo¹i ®Êt

Dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo (m3) 0,15 - 0,35

0,5 - 0,8

1,0 - 1,25

5 10 15

10 15 20

10 20 25

§Êt t¬i xèp §Êt trung b×nh §Êt ch¾c

3.82. 3.83.

tcvn 4447 : 1987

Sau mçi ca lµm viÖc, ph¶i cËy vµ lµm vÖ sinh cho s¹ch hÕt ®Êt b¸m dÝnh vµo gÇu vµo xÝch m¸y ®µo. GÇu m¸y ®µo ph¶i h¹ xuèng ®Êt, cÊm treo l¬ löng. Khi chän « t« vËn chuyÓn phôc vô m¸y ®µo th× n¨ng xuÊt tæng céng cña «t« vËn chuyÓn ®Êt ph¶i lín h¬n n¨ng suÊt cña m¸y ®µo tõ 15 ®Õn 20%. Dung tÝch cña thïng «t« tèt nhÊt lµ b»ng 4 ®Õn 7 lÇn dung tÝch cña gÇu vµ chøa ®|îc mét sè lÇn ch½n cña gÇu m¸y ®µo. Trong tr|êng hîp cù li vËn chuyÓn nhá h¬n 500m vµ ®iÒu kiÖn kh«ng ph¶i dïng m¸y c¹p th× viÖc chän träng t¶i lín nhÊt c¶u «t« phôc vô m¸y ®µo ph¶i phï hîp víi sè liÖu cho trong b¶ng 12. B¶ng 12

Dung tÝch gÇu m¸y ®µo (m3)

0,4 - 0,65

1 - 1,6

2,5

4,6

Träng t¶i lín nhÊt cña «t« phôc vô m¸y ®µo (tÊn)

4,5

7

12

18

3.84. 3.85. 3.86.

Träng t¶i hîp lÝ cña «t« phôc vô vËn chuyÓn ®Êt phô thuéc vµo dung tÝch gÇu vµ cù li vËn chuyÓn ®Êt cho trong b¶ng 13. Khi ®µo ®Êt c¸t, c¸t sái, ®Êt c¸t pha cÇn l¾p vµo m¸y ®µo lo¹i gÇu kh«ng r¨ng, lo¹i gÇu liÒn hoÆc lo¹i gÇu cã r¨ng nh|ng dung tÝch lín h¬n b×nh th|êng. ChiÒu cao lín nhÊt cho phÐp cña mÆt khoang ®µo khi ®µo ®Êt kh«ng næ m×n trong b¶ng 14.

22

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987 B¶ng 13

Cù li vËn chuyÓn (km) 1,5 1,0 1,5 2,0 3,0 4,0 5,0

T¶i träng hîp lÝ cña «t« (tÊn) ®èi víi dung tÝch gÇu xóc (m3) 0,4

0,65

1,0

1,25

1,6

2,5

4,6

4,5 7 7 7 7 10 10

4,5 7 7 10 10 10 10

7 10 10 10 12 12 12

7 10 10 12 12 18 18

10 10 12 18 18 18 18

12 18 18 27 27 27

27 27 27 40 40 40

B¶ng 14 Dung tÝch gÇu 3

(m ) 0,25 0,4 - 0,5 0,65 - 0,8 1 - 1,25 1,6 - 2,5

3.87.

3.88.

Gãc nghiªng cña cÇn m¸y xóc (®é) 45 - 60 46 - 60 46 - 60 46 - 60 46 - 60

ChiÒu cao lín nhÊt cho phÐp 4,8 - 5,5 6,6 - 7,8 6,8 - 7,9 8-9 9,3 - 10,8

M¸y ®µo trang thiÕt bÞ gÇu sÊp vµ gÇu d©y ®Ó thi c«ng ®Êt ë nh÷ng n¬i thÊp h¬n mÆt ph¼ng m¸y ®øng …tr|íc khi ®|a m¸y vµo vÞ trÝ lµm viÖc, ph¶i san b»ng nh÷ng chç gå ghÒ vµ dän s¹ch nh÷ng vËt ch|íng ng¹i trªn mÆt b»ng m¸y ®øng (g¹ch, gç, ®¸ må c«i v.v…). §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ lµm viÖc cña m¸y ®µo gÇu sÊp, kÝch th|íc nhá nhÊt cña khoang ®µo kh«ng ®|îc nhá h¬n c¸c trÞ sè cho phÐp trong b¶ng 15. B¶ng 15

Dung tÝch gÇu (m3)

ChiÒu s©u nhá nhÊt cña khoang ®µo (m) §Êt kh«ng dÝnh

§Êt dÝnh

23

ChiÒu réng nhá nhÊt cña ®¸y khoang ®µo (m)

tiªu chuÈn viÖt nam 0,25 0,4 - 0,5 0,65 - 0,8 1,0 - 1,25

tcvn 4447 : 1987 1,0 1,2 1,5 1,7

1,5 1,8 2,0 2,3

1,0 1,0 1,3 1,5

3.89.

Khi ®µo ®Êt b»ng m¸y ®µo gÇu d©y, cÇn chó ý: - §iÒu chØnh gÇu ®Ó gãc c¾t hîp lÝ nhÊt t|¬ng øng víi ®Æc tÝnh vµ tr¹ng th¸i cña ®Êt. - Sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña ®éng c¬. - Khi ®µo ®Êt d|íi n|íc, ph¶i dïng gÇu cã lç ®Ó tho¸t n|íc. - ¤ t« vËn chuyÓn vµo lÊy ®Êt ph¶i ®øng ë cù ly sao cho thïng xe n»m ngang tÇm quay cña gÇu ®Êt. CÊm treo hoÆc quay ngang gÇu ®Êt trªn ®Çu xe. 3.90. Khi lµm viÖc víi thiÕt bÞ gÇu ngo¹m, yªu cÇu gÇu ngo¹m ph¶i xóc t¶i lín nhÊt. Khèi l|îng xóc t¶i cña gÇu ngo¹m ®|îc lùa chän theo nhãm ®Êt vµ t|¬ng øng víi dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo vµ cho trong b¶ng 16. B¶ng 16 Dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo (m3)

Nhãm ®Êt

Khèi l|îng xóc t¶i cña gÇu ngo¹m (kg)

0,4 0,65 - 0,8 1,0 - 1,25

I, II I, II, III, IV I, II III, IV I, II III, IV

800 900 - 1450 1150 - 1950 2850 1600 - 2700 4000

1,6

Thi c«ng b»ng m¸y c¹p 3.91.

Cù li vËn chuyÓn thÝch hîp nhÊt cña m¸y c¹p cã ®Çu kÐo trong kho¶ng tõ 400 ®Õn 800m, cù li vËn chuyÓn lín nhÊt kh«ng nªn v|ît qu¸ c¸c hÖ sè cho trong b¶ng 17. B¶ng 17 Lo¹i m¸y c¹p

Cù li vËn chuyÓn lín nhÊt

Lo¹i m¸y kÐo cã dung tÝch thïng c¹p: - 5 m3 - 6 m3 - 8 m3 - 10 m3

300 m 500 m 500 - 600 m 600 - 750 m

24

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

- 15 m3 Lo¹i tù hµnh cã dung tÝch thïng 6 - 8 m3 - 10 m3 - 15 m3 Lo¹i lín h¬n 153

3.92.

900 - 1000 m 1.500 m 2000 m 3000 m 3000 m

M¸y c¹p cã ®Çu kÐo b¸nh xÝch dïng thÝch hîp ë nh÷ng n¬i ®Þa d×nh kh«ng cã ®|êng hoÆc lµm ®|êng t¹m thêi thi c«ng ®ßi hái chi phÝ qu¸ cao. M¸y c¹p tù hµnh dïng cã hiÖu qu¶ ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh t|¬ng ®èi b»ng ph¼ng, ®|êng x¸ tèt. Kh«ng dïng m¸y c¹p thi c«ng ë nh÷ng n¬i ®Êt nh·o, dÝnh vµ ®Êt nÆng. Khi thi c«ng cÇn ph¶i chän s¬ ®å di chuyÓn hîp lÝ c¶u m¸y c¹p ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt cña m¸y, tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng tr×nh thÓ chän s¬ ®å elÝp, sè 8, zÝch z¾c, h×nh thoi däc, h×nh thoi ngang v.v… §é dèc ®|êng t¹m cña m¸y c¹p cho trong b¶ng 18. VÞ trÝ lÊy ®Êt vµ ®æ ®Êt cÇn ph¶i lùa chän ®Ó sù li vËn chuyÓn ng¾n nhÊt vµ kh«ng cã nhiÒu ®|êng vßng vµ nh÷ng chç rÏ ngoÆt. §|êng t¹m thi c«ng ph¶i ®|îc san söa th|êng xuyªn b»ng m¸y ñi hoÆc m¸y c¹p tù sau: B¶ng 18:

3.93.

3.94. 3.95.

Lo¹i m¸y c¹p Lo¹i ph¶i kÐo ®i kh«ng Cã ®Êt Lo¹i tù hµnh

3.96.

§é dèc (%) Lªn

Xuèng

Ngang

B¸n kÝnh ®|êng vËn chuyÓn (m)

10 - 16 10 - 12 12 - 15

30 19 20 - 25

10 - 12 8 - 12 8 - 12

15 - 20 15 - 20 12 - 15

Khi c¾t ®Êt vµo thïng c¹p, ph¶i ®iÒu chØnh tèc ®é hîp lÝ, ®é dèc ®µo nªn lÊy tõ 9 ®Õn 10% vµ ®iÒu chØnh dµy l¸t c¾t sao cho ®Êt chãng vµo ®¸y thïng. ChiÒu dµy l¸t c¾t cÇn tham kh¶o sè liÖu cho trong b¶ng 19. B¶ng 19

Dung tÝch thïng c¹p (m3)

C«ng suÊt m¸y kÐo CV

ChiÒu dµy l¸t c¾t (m)

§Çu kÐo

§Çu ®Èy

C¸t

C¸t pha sÐt

¸ sÐt

SÐt

100 140 240

80-90 100 140

0,2) 0,3 - ) 0,3 - ) 0,35

0,15 0,18) 0,25) -

0,12) 0,2 0,18) 0,25 0,21) 0,3

0,09) 0,14 0,14) 0,25 0,21) 0,3

6 10 15 Chó thÝch:

25

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Tö lµ sè liÖu cho m¸y c¹p kh«ng cã dÇu m¸y ®Èy, mÉu sè lµ sè liÖu cho m¸y c¹p cã dÇu m¸y ®Èy.

3.97.

Khi vËn chuyÓn ®Êt vµ ch¹y kh«ng t¶i thïng m¸y c¹p ph¶i ®|îc n©ng lªn c¸ch mÆt ®Êt tõ 0,4 ®Õn 0,5m. Tuú theo ®iÒu kiÖn cho phÐp vµ ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh, khi ®æ ®Êt cã thÓ kÕt hîp víi san ®Êt, khi vËn chuyÓn cã thÓ kÕt hîp ®Çm s¬ bé líp ®Êt míi ®æ. 3.98. Sau mçi ca lµm viÖc, ph¶i cËy ®Êt b¸m dÝnh vµo m¸y vµ lµm vÖ sinh thïng c¹p. 3.99. Dïng ®Çu ®Èy phôc vô m¸y c¹p ®Êt trong tr|êng hîp sö dông m¸y c¹p tù hµnh vµ ®iÒu kiÖn ®Êt chÆt. §èi víi ®Êt cÊp III - IV, ph¶i cÇy xíi hoÆc næ m×n lµm t¬i tr|íc. Sè l|îng m¸y c¹p do mét ®Çu ®Èy phôc vô ghi trong b¶ng 20. 3.100. Chç lÊy ®Êt ph¶i cã ®ñ chiÒu dµi ®Ó m¸y lÊy ®Êt ®Çy thïng. Chç ®æ ®Êt ph¶i cã ®ñ chiÒu dµi ®Ó ®æ hÕt ®Êt. 3.101. M¸y c¹p kh«ng ®|îc ®æ trªn ®Çu dèc. Khi m¸y h| háng cÇn ph¶i söa ch÷a, ph¶i ®|a m¸y ®Õn n¬i an toµn. B¶ng 20 Cù li vËn chuyÓn Sè l|îng m¸y c¹p cã mét ®Çu ®Èy phôc vô khi dung tÝch thïng c¹p (m3) (m) 200 - 250 250 - 400 400 - 500

3.102.

3.103. 3.104.

3.105.

2,25

6

10

15

3 4 4

4 4 4

3 3 4

3 3 4

Thi c«ng b»ng m¸y ñi M¸y ñi thi c«ng ®Êt cã hiÖu qu¶ nhÊt trong giíi h¹n chiÒu s©u ®µo hoÆc chiÒu cao ®¾p kh«ng qu¸ 2m. Cù li vËn chuyÓn cña m¸y ñi kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 100 ®Õn 180m. M¸y ñi sö dông thÝch hîp cho ®Êt cÊp I, II, III. §èi víi ®Êt cÊp IV cÇn lµm t¬i tr|íc. Khi m¸y ñi di chuyÓn ë trªn dèc th×: - §é dèc ñi khi m¸y lªn kh«ng v|ît qu¸ 2 - 5 ®é. - §é dèc khi m¸y xuèng kh«ng v|ît qu¸ 35 ®é. - §é dèc ngang kh«ng qu¸ 30 ®é. Tèc ®é di chuyÓn cña m¸y ñi ph¶i phï hîp víi lo¹i ®Êt, ®iÒu kiÖn lµm viÖc, c«ng suÊt cña m¸y vµ kiÓu m¸y. Tèc ®é hîp lÝ ghi trong b¶ng 21. B¶ng 21 Tªn c«ng viÖc

Tèc ®é hîp lÝ

26

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987 M¸y ñi b¸nh xÝch

M¸y ñi b¸nh lèp

2,5 - 8 km) h 4-10 km) h 8-12 km) h 2,1 km) h

3,3-10 km) h 6-12 km) h 10-20 km) h 3,6 km) h

§µo ®Êt VËn chuyÓn ®Êt Ch¹y kh«ng Ch¹y trªn dèc

3.106. Khi vËn chuyÓn, m¸y ñi kh«ng ch¹y víi tèc ®é cao ®Ó tr¸nh r¬i v·i däc ®|êng. Khi vËn chuyÓn ®Êt xa nªn dïng bµn g¹t cã c¸nh phô l¾p b¶n lÒ ë hai ®Çu vµ sö dông nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy ®Êt cã hiÖu qu¶ nh|: ®µo ®Êt theo r·nh, ñi ®Èy song hµnh v.v… 3.107. Khi ®µo ®Êt cøng, cÇn l¾p thªm r¨ng cÇy vµo m¸y ®Ó kÕt hîp xíi ®Êt khi m¸y lïi. 3.108. Khi m¸y ñi di chuyÓn ph¶i n©ng bµn g¹t c¸ch mÆt ®Êt 0,5m. B¸n kÝnh vßng cña ®|êng ph¶i phï hîp víi b¸n kÝnh quay cña m¸y ñi nhÊt lµ ®èi víi m¸y ñi b¸nh lèp. Kh«ng ®|îc ®|a bµn g¹t ra ngoµi m¸i dèc. 3.109. §o¹n ®|êng san thÝch hîp cña m¸y san tù hµnh n»m trong giíi h¹n tõ 400 ®Õn 500m. L|ìi ben san ph¶i ®Æt ë nh÷ng gãc ®é phï hîp nh| quy ®Þnh trong b¶ng 22. B¶ng 22 Gãc ®Æt l|ìi ben cña m¸y san (®é)

Lo¹i c«ng viÖc Khi c¾t ®Êt - Cã xíi b»ng r¨ng - Cã xíi b»ng l|ìi cµy - Kh«ng xíi - Khi chuyÓn ®Êt - Khi san ®Êt - Khi san mÆt b»ng

§Æt

C¾t

§é nghiªng ®Õn

30 30 - 35

40 40

15 15

35 - 40 35 - 50 55 - 70 45 - 55

40 35 - 45 50 - 60 40 - 45

25 18 20 18

4. Khai th¸c vËt liÖu t¹i má 4.1. Má vËt liÖu cÇn chän ë gÇn c«ng tr×nh, ph¶i tÝnh to¸n lµm ®|êng tíi má víi chi phÝ Ýt nhÊt vµ ®¶m b¶o vËn chuyÓn thuËn lîi nhÊt. ViÖc khai th¸c vËt liÖu kh«ng ®|îc lµm h| háng hoÆc ¶nh h|ëng tíi c«ng tr×nh chÝnh ®ang x©y dùng vµ c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã n»m l©n cËn. NÕu vÞ trÝ má n»m trong vïng lßng hå chøa n|íc th× ph¶i tÝnh ®Õn thêi gian sö dông má bÞ rót ng¾n do tÝch n|íc vµo hå chøa lµm ngËp m¸i vµ ®|êng vËn chuyÓn. CÇn chia má vËt liÖu ra lµm nhiÒu tÇng ë c¸c cao tr×nh kh¸c nhau vµ cã kÕ ho¹ch khai th¸c dÇn theo tÇng ®Ó ®¶m b¶o khai th¸c vËt liÖu liªn tôc kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n mÆc dï møc n|íc n©ng cao dÇn trong lßng hå trong qu¸ tr×nh tÝch n|íc vµo hå.

27

tiªu chuÈn viÖt nam 4.2.

4.3.

4.4.

tcvn 4447 : 1987

Tr|íc khi khai th¸c vËt liÖu, ph¶i lµm xong c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ cÇn thiÕt vµ lËp biªn b¶n nghiÖm thu. C¸c c«ng tr×nh chuÈn bÞ vµ khai th¸c vËt liÖu ph¶i thÓ hiÖn trong thiÕt kÕ thi c«ng. Trong thiÕt kÕ thi c«ng khai th¸c vËt liÖu, ph¶i x¸c ®Þnh râ chñng lo¹i vµ nhu cÇu m¸y mãc dïng trong viÖc khai th¸c, tr×nh tù khai th¸c, vÞ trÝ cña m¸y mãc trong giai ®o¹n triÓn khai c«ng viÖc, nh÷ng th«ng sè chñ yÕu trong khai th¸c vËt liÖu, chiÒu cao tÇng, bÒ réng mÆt tÇng, ph|¬ng ph¸p khoan, næ m×n, bÒ réng ®|êng hµo vµ ®|êng lß, c¸c tuyÕn ®|êng phôc vô cho khai th¸c vËt liÖu trong tõng giai ®o¹n v.v... ph¶i kiÓm tra l¹i vµ hiÖu chØnh chÝnh x¸c ®é t¬i xèp cña ®Êt trong má ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vËn chuyÓn, nhu cÇu vËt liÖu vµ c¸c nhu cÇu kh¸c cho s¸t hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. HÖ sè chuyÓn ®æi tõ ®Êt tù nhiªn sang ®Êt t¬i cho phÐp ghi trong phô lôc 3. BÒ réng tèi thiÓu cña khoang ®µo khai th¸c ®Êt (lo¹i ®Êt kh«ng næ m×n t¬i tr|íc ph¶i phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong ®iÒu 2.26 ®Õn 2.30 cña quy ph¹m nµy nh|ng kh«ng ®|îc nhá h¬n kÝch th|íc quy ®Þnh trong b¶ng 23. B¶ng 23 Lo¹i ph|¬ng tiÖn

BÒ réng tèi thiÓu khoang ®µo cho phÐp « t« quay vßng 1800 (m)

Xe hai cÇu träng t¶i d|íi 2 tÊn Xe hai cÇu träng t¶i trªn 2,5 tÊn Xe ba cÇu träng t¶i d|íi 1,2 tÊn

16,5 20,5 22,5

BÒ réng khoang ®µo cho phÐp c¹p quay vßng ph¶i theo ®óng quy ®Þnh trong ®iÒu 2.30. vµ 2.37. quy ph¹m nµy. BÒ réng khoang ®µo ®èi víi ®Êt ®¸ ®ßi hái ph¶i næ m×n t¬i tr|íc ®|îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: ot = a - b + c

4.5. 4.6.

ot - BÒ réng khoang ®µo (m) A - BÒ réng r¶i ®Êt ®¸ sau khi næ m×n (m) B - BÒ réng ®|êng khoang ch©n tÇng (m) C - BÒ réng ®|êng mét chiÒu theo quy ®Þnh cña ®iÒu 2.25. cña quy ph¹m nµy. ChiÒu dµi khoang ®µo khai th¸c vËt liÖu x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ thi c«ng. Ph¶i x¸c ®Þnh bÒ réng mÆt tÇng khai th¸c theo chñng lo¹i m¸y ®µo vµ ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®|îc sö dông. BÒ réng tèi thiÓu mÆt tÇng khai th¸c x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: - §èi víi ®Êt mÒm: o=n+g+d+e - §èi víi ®¸ cøng : o=b+g+d+e

28

tiªu chuÈn viÖt nam

4.7.

4.8.

4.9.

4.10.

tcvn 4447 : 1987

O - BÒ réng tèi thiÓu mÆt tÇng (m) N - BÒ réng khoang ®µo cña m¸y ®µo hoÆc m¸y c¹p (m) B - BÒ réng cña ®èng ®¸ næ m×n t¬i ra (m) G - Kho¶ng c¸ch cña mÐp khoang ®µo tíi ®|êng vËn chuyÓn. D - BÒ réng mÆt ®|êng vËn chuyÓn (m) E - BÒ réng c¬ an toµn b»ng bÒ réng khèi l¨ng trô bÞ tr|ît theo lÝ thuyÕt ®|îc quy ®Þnh trong quy ph¹m vÒ kÜ thuËt an toµn trong x©y dùng (m). Khi ®ång thêi khai th¸c vËt liÖu cña c¸c tÇng kh¸c nhau th× bÒ réng mÆt tÇng ph¶i t¨ng gÊp ®«i ®Ó ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng ®éc lËp cña c¸c tÇng. ChÊt l|îng c«ng t¸c khoan næ m×n khai th¸c ®¸ ë má ®¸ ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu sau ®©y: - BÒ réng r¶i ®¸ ®· næ t¬i ph¶i gän. Sè l|îng ®¸ v¨ng bay xa ph¶i h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt. §¸ t¬i kh«ng ®|îc lÊn sang ®|êng vËn chuyÓn. - V¸ch tÇng kh«ng ®|îc qu¸ låi lâm hoÆc cã nh÷ng chç bÞ khoÐt s©u. - Ch©n tÇng ph¶i xóc vÐt s¹ch, kh«ng ®Ó lái. Ph¶i næ ®Òu tr¸nh cã nh÷ng khèi næ xö lÝ trong qu¸ tr×nh xóc ®¸. - Ph¶i h¹n chÕ ®¸ qu¸ cì tíi møc thÊp nhÊt, næ ph¶i t¬i ®Òu. Khi cÇn dù tr÷ ®¸ qu¸ cì ®Ó l¸t m¸i hoÆc kÌ ®ª, ®Ëp ph¶i cã biÖn ph¸p lùa chän ®¸ qu¸ cì trong ®¸ hçn hîp (hoÆc ph¶i thiÕt kÕ vµ lËp hé chiÕu khoan næ riªng cho mét khèi næ ®Ó lÊy ®¸ qu¸ cì). Ph¶i chän vÞ trÝ b·i tr÷ thuËn tiÖn ®Ó cã thÓ dÔ tr÷ vµ dÔ lÊy khi sö dông. C«ng t¸c bãc tÇng phñ ph¶i tiÕn hµnh tr|íc mét b|íc so víi c«ng t¸c khai th¸c vËt liÖu. Cã thÓ bãc tÇng phñ xong toµn bé råi míi khai th¸c hoÆc tiÕn hµnh bãc tÇng phñ tõng phÇn song song víi khai th¸c tuú theo chØ dÉn trong b¶n vÏ thiÕt kÕ khai th¸c má vËt liÖu. Kh«ng ®|îc ®æ ®Êt ®¸ tÇng phñ lÉn vµo khèi ®¸ khai th¸c lµm vËt liÖu x©y dùng. §Êt ®¸ ë tÇng phñ ph¶i chuyÓn ra ngoµi b·i th¶i bªn ngoµi giíi h¹n thiÕt kÕ cña má vËt liÖu hoÆc tËn dông ®Ó lÊp nh÷ng chç tròng. §é dèc m¸i dèc tÇng khai th¸c trong vµ sau khi ngõng khai th¸c trªn tÇng kh«ng ®|îc lín h¬n ®é quy ®Þnh trong b¶ng 24. B¶ng 24

HÖ sè ®é r¾n theo thang ®é Pr«st«®ia c«n«p

Lo¹i ®Êt ®¸

1. §¸ rÊt r¾n, dai nh| lo¹i bazan vµ Kvarsit. Nh÷ng lo¹i ®¸ r¾n kh¸c nh| granit poocfia, th¹ch anh, sa

29

15-20

Gãc giíi h¹n cña m¸i dèc tÇng khai th¸c (®é) trong thêi k× §ang khai th¸c

§· ngõng khai th¸c

80

75-80

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

th¹ch vµ ®¸ v«i cùc r¾n 2. Granit ch¾c vµ c¸c lo¹i granit kh¸c, sa th¹ch vµ ®¸ v«i cùc r¾n

3-14

70-80

70-75

3. Sa th¹ch th|êng, diÖp th¹ch sÐt ch¾c, ®¸ v«i th|êng, ®¸ cuéi kÕt, c¸c lo¹i diÖp th¹ch kh¸c, ®¸ phÊn lo¹i ch¾c

3-7

60-70

60-65

4. §Êt sÐt nÆng, d¹ng côc, sÐt mì, ®Êt thÞt nÆng cã lÉn ®¸ d¨m, cuéi sái, ®Êt cuéi lín (kÝch th|íc nhá h¬n 90mm) cã lÉn ®¸ t¶ng 10kg trë xuèng

1-2

45-60

35-45

0,6-0,8

35-45

25-40

5. §Êt sÐt mì lo¹i mÒm, ®Êt thÞt, hoµng thæ c¸t ®Êt mµu, than bïn

4.11.

Khi khai th¸c má vËt liÖu, ph¶i ®Ó nh÷ng c¬ an toµn, bÒ réng mÆt c¬ ph¶i ®ñ ®Ó cho c¬ giíi ho¹t ®éng, cø c¸ch 1 tÇng khai th¸c ph¶i cã mét c¬ an toµn. Trong tr|êng hîp ®¸ nøt nÎ, ®é dèc cho phÐp cña m¸i tÇng khai th¸c theo quy ®Þnh trong b¶ng 25 (¸p dông cho tr|êng hîp ®· ngõng khai th¸c má vËt liÖu). B¶ng 25 Lo¹i ®Êt ®¸

KÝch th|íc khèi nøt nÎ (cm)

Gãc giíi h¹n cña ®é dèc m¸i tÇng

1. §¸ cøng nøt nÎ theo tõng khèi h×nh ch÷ nhËt 2. §¸ cøng nøt nÎ theo tõng khèi h×nh ch÷ nhËt vµ chÐo 3. §¸ cøng, nøt nÎ nhiÒu 4. §¸ phong ho¸ vì thµnh côc vµ diÖp th¹ch rêi 5. §¸ phong ho¸ m¹nh trong ®ã tr|êng th¹ch hoµn toµn ph©n r·

50 30-50 10-30 -

70-75 65-70 55-60 50-55 45-50

4.12.

Trong thiÕt kÕ thi c«ng khai th¸c má vËt liÖu, ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tho¸t n|íc cho hîp lÝ trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n khai th¸c ®¶m b¶o khai th¸c vËt liÖu liªn tôc, an toµn, kh«ng ®|îc ®Ó n|íc m|a, n|íc ngÇm lµm ngËp má hoÆc g©y trë ng¹i cho c«ng t¸c khai th¸c. §èi víi má ®Êt, trong bÊt k× tr|êng hîp nµo còng kh«ng ®|îc ®Ó ®äng n|íc trong má, ph¶i cã hÖ thèng tiªu n|íc b¶o vÖ n»m bªn ngoµi chu vi khai th¸c ®Êt. Trong má ph¶i cã hÖ thèng tiªu n|íc vµ ®Æt tr¹m b¬m dù phßng khi cã m|a lín. §èi víi má ®¸, tuú theo t×nh h×nh ®Þa chÊt, ®Þa h×nh vµ møc ®é cÇn thiÕt cã thÓ tho¸t n|íc toµn bé hoÆc tõng phÇn cña má.

30

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

§èi víi má c¸t sái, cã thÓ kh«ng cÇn ph¶i tæ chøc tho¸t n|íc nh|ng ph¶i lùa chän thiÕt bÞ khai th¸c hîp lÝ (m¸y ®µo gÇu xÕp, gÇu d©y, tÇu hót vv...), trong ®iÒu kiÖn khai th¸c cã n|íc. 4.13. Khi th«i kh«ng khai th¸c má n÷a th× cÇn ph¶i tu chØnh khu má ®Ó cã thÓ tËn dông vµo nh÷ng c«ng viÖc cã Ých kh¸c nh| lµm hå nu«i c¸, t¹o ®Êt trång trät, trång c©y xanh hay vµo nh÷ng môc ®Ých v¨n ho¸ - sinh ho¹t, c«ng nghiÖp v.v ... 5. Thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc 5.1. Nguyªn t¾c chung: PhÇn nµy bao gåm nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i tu©n theo khi thi c«ng ®Êt b»ng c¬ giíi thuû lùc ®Ó ®µo hµo, kªnh, hè mãng, båi ®¾p c¸c ®ª, ®Ëp, bê kªnh, khai th¸c vµ vËn chuyÓn ®Êt, c¸t sái. C¸c c«ng t¸c n¾n dßng, chØnh trÞ s«ng cÇn ph¶i tiÕn hµnh b»ng c¬ giíi thuû lùc. ChØ khi nµo kh«ng thÓ ¸p dông ®|îc c¬ giíi thuû lùc míi ®|îc dïng c¸c m¸y ®µo ®Êt kh¸c nh|ng ph¶i cã luËn chøng kinh tÕ kÜ thuËt trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng. 5.2. C«ng t¸c chuÈn bÞ: Tr|íc khi thi c«ng c¸c c«ng tr×nh b»ng c¬ giíi thuû lùc ph¶i tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ sau: - X©y dùng c¸c trô së ®Ó ®Æt èng dÉn n|íc, dÉn bïn vµ c¸c c«ng tr×nh kÜ thuËt kh¸c nh»m cung cÊp n¨ng l|îng cho tÇu hót bïn còng nh| c¸c thiÕt bÞ c¬ giíi thuû lùc kh¸c. - C¾m mèc giíi h¹n ®µo vµ c¸c tuyÕn kªnh, hµo, hè mãng. - C¾m c¸c vÞ trÝ c¸c c«ng tr×nh båi ®¾p. - DÉn tuyÕn c¸c ®|êng èng, bê hµo, ®ª quay vµ ®|êng dÉn ®iÖn ®· ®|îc thiÕt kÕ ra ngoµi thùc ®Þa. - LËp c¸c th|íc ®o n|íc chÝnh vµ ®o n|íc kiÓm tra dùa vµo cao tr×nh cña mèc do ®é cao. - X¸c ®Þnh ®|êng ranh giíi cho phÐp tµu hót vµ c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi thuû lùc kh¸c ®i l¹i trong ph¹m vi thi c«ng ®Ó tr¸nh va ch¹m vµo c¸c ®|êng d©y c¸p ngÇm d|íi n|íc, ®|êng èng vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c n»m d|íi n|íc. - Lµm c¸c th|íc ®o bïn ë trªn c¸c « båi ®Ó kiÓm tra khèi l|îng c«ng viÖc hoµn thµnh. - X©y c¸c neo chèt vµ c¸c hè thÕ. 5.3. ViÖc ®o ®¹c cÇn tiÕn hµnh tr|íc vµ trong qu¸ tr×nh thi c«ng. 5.4. C¸c sóng phun thuû lùc n»m gÇn c¸c d©y dÉn ®iÖn cao thÕ cÇn ph¶i ®Æt c¸ch xa d©y dÉn kho¶ng c¸ch kh«ng nhá h¬n hai lÇn chiÒu dµi tia phun n|íc ra tõ sóng. Khi thi c«ng, nÕu c¸c ®|êng d©y h¹ thÕ n»m trong tÇm ho¹t ®éng lµm c¶n trë thi c«ng c¬ giíi thuû lùc cÇn ph¶i chuyÓn ®i th× ph¶i tho¶ thuËn víi c¬ quan sö dông ®|êng d©y ®iÖn ®ã. 5.5. ChØ cho phÐp thi c«ng trªn c¸c tuyÕn ®|êng thuû ®ang ho¹t ®éng sau khi ®· kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn thi c«ng trªn toµn tuyÕn vµ lo¹i trõ c¸c vËt ch|íng ng¹i ¶nh h|ëng ®Õn thi

31

tiªu chuÈn viÖt nam

5.6. 5.7.

tcvn 4447 : 1987

c«ng. NÕu tr¸nh vËt ch|íng ng¹i ®ã kh«ng thÓ lo¹i th× ph¶i cã biÖn ph¸p vßng tr¸nh víi sù ®ång ý cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ ®|êng s«ng. Khi thi c«ng ®Êt b»ng c¬ giíi thuû lùc ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ b¶o hé lao ®éng vµ an toµn kÜ thuËt riªng cho c«ng t¸c nµy. Khi thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ lËp ®Þnh møc c«ng t¸c thi c«ng ®Êt b»ng c¬ giíi thuû lùc ph¶i c¨n cø vµo b¶ng ph©n cÊp ®Êt ë phô lôc 2. §µo ®Êt b»ng sóng phun thuû lùc

5.8.

5.9.

5.10. 5.11. 5.12.

5.13.

ViÖc ®µo ®Êt b»ng sóng phun thuû lùc cÇn ph¶i tiÕn hµnh theo mét hoÆc nhiÒu bËc tuú thuéc vµo chiÒu dÇy líp ®Êt cÇn ®µo vµ cÊu t¹o ®Þa chÊt. ChiÒu cao lín nhÊt cña mçi bËc ®|îc chän cã xÐt ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn trong thi c«ng. ViÖc thi c«ng mçi bËc ®|îc b¾t ®Çu tõ khoang ®µo ®Çu tiªn th«ng th|êng ®Æt ë chç thÊp. KÝch th|íc ®¸y cña khoang ®µo ®Çu tiªn tèi thiÓu lµ 10 x 15m. C¹nh dµi cña hè ®µo ®Çu tiªn theo h|íng song song víi tuyÕn c¸c khoang ®µo. Mçi khoang ®µo ®Çu tiªn cã mét lèi xuèng víi chiÒu réng khoang 5m dïng cho c¶ viÖc ®Æt ®|êng èng. §é dèc cña lèi xuèng trong khoang tõ 1:5 ®Õn 1:10. Quy tr×nh thi c«ng, viÖc chän lo¹i sóng phun vµ c¸c th«ng sè cña nã, tÇn sè dÞch chuyÓn, ph|¬ng ph¸p c¾t bËc, ph|¬ng ph¸p gi¶m nh÷ng chç låi cÇn ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng. Khi thi c«ng c¸c lo¹i ®Êt khã xãi, cÇn ph¶i lµm t¬i tr|íc b»ng c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi hoÆc næ m×n. §Ó t¨ng hiÖu Ých xãi ®Êt, trong khoang ®µo nªn sö dông c¸c lo¹i sóng phun ®iÒu khiÓn tõ xa ®Ó cã thÓ ®|a sóng vµo gÇn g|¬ng tÇng. Khi dïng sóng phun thuû lùc ®Ó ®µo kªnh, hµo, hè mãng, nÒn ®|êng v.v ... nÕu cÇn ph¶i dän ®¸y mãng th× dïng m¸y ñi hoÆc c¸c m¸y lµm ®Êt kh¸c san ph¼ng ®¸y vµ gom ®Êt l¹i cho sóng phun thuû lùc xãi ®i. BiÖn ph¸p dän líp ®Êt cßn l¹i ë m¸i hè ®µo cÇn ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng. Trong tr|êng hîp ®µo nÒn ®|êng s¾t, nÒn ®|êng « t« cã kÕt hîp víi viÖc san nÒn b»ng sóng phun thuû lùc th× sai lÖnh so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ ph¶i phï hîp víi sè liÖu cho trong b¶ng 26. B¶ng 26 Sai lÖch cho phÐp so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ (m) Lo¹i ®|êng

§|êng s¾t §|êng « t«

Theo chiÒu ®øng

Theo chiÒu réng

Theo tim

± 0,1 ± 0,2

+ 0,5 + 0,5

± 0,1 ± 0,2

32

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Chó thÝch: Trong tr|êng hîp ®µo réng qu¸ hoÆc s©u qu¸ vµo trong m¸i th× kh«ng cho phÐp ®¾p l¹i, m¸i ph¶i ®|îc b¹t l|în ®Çu cho tíi mÆt c¾t thiÕt kÕ.

§µo ®Êt b»ng tÇu hót bïn 5.14. 5.15.

5.16.

ViÖc ®µo ®Êt b»ng tÇu hót bïn ë c¸c c«ng tr×nh hoÆc ë c¸c má ®Êt ph¶i tiÕn hµnh theo tõng r¹ch víi chiÒu réng ®|îc x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ. ChØ cho phÐp thi c«ng b»ng tÇu hót bïn khi giã nhá h¬n hay b»ng cÊp 4 vµ sãng tíi cÊp 3 vµ ngoµi ra ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh trong c¸c chØ dÉn vÒ vËn hµnh tÇu hót bïn. Khi thi c«ng b»ng c¸c tÇu hót bïn kh«ng tù hµnh ë nh÷ng n¬i kh«ng chèng sãng ®|îc th× cÇn ph¶i cã ph|¬ng ¸n Èn tr¸nh tÇu vµo vÞ trÝ an toµn khi cã d«ng b·o. ChiÒu s©u ®µo ®Êt nhá nhÊt, chiÒu dµy líp b¶o vÖ vµ sai lÖch vÒ kÝch th|íc hè ®µo khi thi c«ng b»ng tÇu hót bïn kh«ng ®|îc nhá h¬n c¸c trÞ sè cho trong b¶ng 27. B¶ng 27

N¨ng suÊt cña tÇu hót bïn (kÓ c¶ n|íc m3) h)

Lín h¬n 7500 3501 - 7500 2001 - 3500 1001 - 2000 801 - 1000 400 - 800 Nhá h¬n 400

5.17.

ChiÒu s©u ®µo ®Êt nhá nhÊt (tÝnh tõ cao tr×nh mùc n|íc xuèng)

6 5 3,5 2,5 1,8 1,7 1,5

ChiÒu dµy nhá nhÊt cña líp ®Êt b¶o vÖ

C¸c sai lÖch cho phÐp

§Êt kh«ng dÝnh

§Êt dÝnh

Theo chiÒu dµi réng theo ®¸y vµ m¸i hè ®µo (vÒ mét phÝa cña hè ®µo)

So víi cao tr×nh thiÕt kÕ cña líp b¶o vÖ

ChiÒu s©u ®µo qu¸ ®¸y kªnh

2 1,5 1,25 1 0,7 0,6 0,5

1,1 0,9 0,7 0,5 0,5 0,4 0,3

±2 ± 1,8 ± 1,5 ±1 ± 0,8 ± 0,7 ± 0,6

± 0,9 ± 0,7 ± 0,5 ± 0,3 ± 0,3 ± 0,2 ± 0,2

0,9 0,6 0,5 0,3 0,3 0,2 0,2

Khi sö dông c¬ giíi thuû lùc ®Ó ®µo c¸c hè mãng c«ng tr×nh thuû lîi vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp th× kh«ng cho phÐp ®µo qu¸ hoÆc lµm bÊt k× mét viÖc g× cã thÓ ph¸ ho¹i cÊu tróc tù nhiªn cña ®¸y mãng c«ng tr×nh. Khi thi c«ng c¸c lo¹i hè ®µo trªn b»ng tÇu hót bïn cÇn ph¶i chõa líp b¶o vÖ.

33

tiªu chuÈn viÖt nam

5.18.

5.19.

5.20.

5.21.

tcvn 4447 : 1987

ChiÒu dÇy líp b¶o vÖ (nhá nhÊt) vµ c¸c sai lÖch cho phÐp vÒ chiÒu réng vµ chiÒu dµi cña hè ®µo khi thi c«ng ®µo ®Êt b»ng tÇu hót bïn ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 27. Khi ®µo hè mãng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi b»ng tÇu hót bïn, cho phÐp ®µo theo tõng líp thµnh nhiÒu vÖt. Nh÷ng vÖt ®Çu ®µo khèi l|îng chñ yÕu, nh÷ng vÖt tiÕp theo sau ®µo khèi l|îng ®Êt cßn l¹i hÕt søc cÈn thËn ®Ó b¶o ®¶m cao tr×nh thiÕt kÕ. §èi víi tr|êng hîp m¸i vµ ®¸y kªnh ph¶i gia cè b»ng bª t«ng, bª t«ng ¸t phan, ®¸ x©y v.v... kh«ng cho phÐp ®µo v|ît qu¸ thiÕt kÕ. §èi víi kªnh kh«ng ph¶i gia cè hoÆc gia cè b»ng ®¸ ®æ trong n|íc th× kh«ng cho phÐp chõa l¹i ®Êt ë ®¸y. TrÞ sè ®µo qu¸ cho phÐp cho trong b¶ng 27. Khi trong ®Êt cã lÉn ®¸ lín th× chiÒu s©u ®µo qu¸ ë ®¸y t¨ng lªn 0,2m khi kÝch th|íc ®¸ 60cm; ë ®¸y t¨ng lªn 0,4m khi kÝch th|íc ®¸ 80cm. Khi trong ®Êt cã lÉn ®¸ kÝch th|íc lín h¬n 80cm th× chiÒu s©u ®µo qu¸ cho phÐp ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng cã xÐt ®Õn biÖn ph¸p lo¹i trõ c¸c hßn ®¸ ®ã. Khi ®µo ®Êt trong n|íc, n¹o vÐt c¸c lßng dÉn mµ c¸c m¸i cña chóng kh«ng cÇn ph¶i gia cè th× chiÒu s©u ®µo qu¸ ë ®¸y, trÞ sè sai lÖch cho phÐp theo chiÒu dµi vµ chiÒu réng cña hè ®µo ph¶i n»m trong ph¹m vi quy ®Þnh ë b¶ng 27. Chó thÝch : Nh÷ng sai sè trong b¶ng 27 chØ dïng cho tÇu hót bïn cã l|ìi phay c¾t ®Êt.

5.22.

5.23.

5.24.

5.25. 5.26.

Khi thi c«ng ®µo ®Êt ë c¸c hå chøa vµ c¸c vòng biÓn ph¶i sö dông lo¹i tÇu hót bïn chuyªn dïng cho hå. Dïng tÇu hót bïn ®µo s«ng ®Ó thi c«ng trªn hå chøa chØ cho phÐp trong tr|êng hîp ®Æc biÖt vµ ph¶i ®|îc c¬ quan ®¨ng kiÓm cÊp giÊy phÐp. TÇu hót bïn di chuyÓn trong lóc lµm viÖc th«ng th|êng ph¶i dïng neo thÕ. NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn dïng neo thÕ cÇn ph¶i dïng má neo, tèt nhÊt lµ lo¹i mét má, cã träng l|îng 100 ®Õn 1500kg tuú thuéc vµo lùc kÐo cña têi. §èi víi ®Êt c¸t cÇn tiÕn hµnh ®µo cïng mét lóc trªn suèt c¶ chiÒu s©u cña khoang ®µo ®Ó ®Êt sôt do t¸c dông cña träng l|îng b¶n th©n. Trong tr|êng hîp nµy cÇn chó ý ®Õn sai sè cho phÐp vÒ chiÒu s©u thiÕt kÕ. §èi víi ®Êt dÝnh ph¶i ®µo tõng líp vµ tÇu hót bïn ph¶i cã dao phay ®Êt ®¸nh t¬i ®Êt ®Ó hót. Trong viÖc chän má khai th¸c ®Êt, nÕu n¬i khai th¸c ®Êt n»m gÇn c«ng tr×nh chÞu ¸p lùc n|íc th× thiÕt kÕ ph¶i kiÓm tra l¹i ®iÒu kiÖn thÊm vµo trong nÒn c«ng tr×nh vµ ®é æn ®Þnh cña c«ng tr×nh. VËn chuyÓn ®Êt b»ng thuû lùc

5.27.

5.28.

TÊt c¶ nh÷ng èng dÉn bïn cã ¸p tr|íc khi thi c«ng ph¶i thö nghiÖm víi ¸p lùc c«ng t¸c lín nhÊt. Møc ®é chÝnh x¸c vÒ l¾p r¸p vµ ®é bÒn v÷ng cña ®|êng èng trong thi c«ng ph¶i ®|îc tu©n theo c¸c yªu cÇu kÜ thuËt trong c¸c chØ dÉn vµ ph¶i ®|îc nghiÖm thu tr|íc khi ®|a vµo sö dông. TuyÕn chÝnh cña ®|êng èng dÉn bïn ®|îc x¸c ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng xuÊt ph¸t tõ vèn ®Çu t| vµ chi phÝ vËn hµnh Ýt nhÊt.

34

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

ViÖc chän vËn tèc trung b×nh, cù li vËn chuyÓn bïn vµ ®|êng kÝnh cña èng dÉn bïn ®|îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt. TuyÕn cña c¸c ®|êng èng dÉn bïn chÝnh ph¶i chän cã xÐt ®Õn viÖc bïn cã thÓ tù ch¶y hoµn toµn khi cÇn x¶ bïn.

5.29.

5.30.

5.31. 5.32.

5.33.

5.34.

ë nh÷ng chç thÊp trªn ®o¹n èng dÉn bïn cÇn bè trÝ van x¶ cã n¾p, cßn ë nh÷ng chç cao ph¶i cã van tho¸t h¬i. Kh«ng cho phÐp ®|êng èng dÉn bïn chØnh cã gãc quay ®ét ngét trªn mÆt b»ng còng nh| trªn mÆt ®øng. B¸n kÝnh cña khuûu cong kh«ng ®|îc nhá h¬n 2 ®Õn 6 lÇn ®|êng kÝnh èng. ë n¬i gãc quay lín h¬n 15 ®é th× c¸c èng dÉn bïn ph¶i ®|îc neo chÆt. Khi nèi c¸c èng dÉn bïn chÝnh b»ng c¸c mèi hµn vµ b»ng mÆt bÝch cÇn l¾p c¸c thiÕt bÞ phßng co gi·n do nhiÖt ®é g©y ra, kho¶ng c¸ch gi÷a chóng Ýt nhÊt lµ 500m. Trong tr|êng hîp nèi ®|êng èng b»ng mèi nèi th¸o l¾p nhanh th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®Æt c¸c thiÕt bÞ phßng co gi·n. Khi sö dông m¸y b¬m bïn cao ¸p ®Ó thi c«ng (cét n|íc lín h¬n 60m) th× kh«ng cho phÐp sö dông c¸c èng ®· mßn qu¸ 30%. §Ó t¨ng thêi gian sö dông èng dÉn bïn vµ ®Æc biÖt lµ mèi nèi vµ c¸c phô tïng, quy ®Þnh ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m ng¨n ngõa hao mßn tËp trung nh| sau: a) §Þnh k× xoay èng 1) 3 vßng. b) §Þnh k× söa ch÷a c¸c mÆt nèi vµ phô tïng cña ®|êng èng dÉn bïn. Trong tr|êng hîp èng dÉn bïn c¾t qua ®|êng s¾t, ®|êng « t« vµ c¸c tuyÕn c«ng tr×nh kÜ thuËt kh¸c vµ c¶ trong tr|êng hîp ®|êng èng dÉn bïn ®Æt gÇn c«ng tr×nh cÇn ®|îc sù tho¶ thuËn cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ c¸c c«ng tr×nh ®ã. C¸c ®|êng èng dÉn bïn cÇn ph¶i ®Æt c¸ch ®|êng d©y ®iÖn vµ ®|êng d©y th«ng tin mét kho¶ng c¸ch kh«ng nhá h¬n 25m. Ngoµi ra cÇn ph¶i phèi hîp víi c¬ quan n¨ng l|îng vµ b|u ®iÖn ®Æt c¸c thiÕt bÞ che ch¾n vµ b¶o vÖ ®|êng d©y t¶i ®iÖn vµ ®|êng d©y th«ng tin kh«ng cho n|íc vµ bïn b¾n vµo. Trong tr|êng hîp ®|êng èng dÉn bïn giao nhau hoÆc ®Æt s¸t ®|êng d©y t¶i ®iÖn th× cÇn ph¶i tiÕp ®Êt cho èng. §iÖn trë tiÕp ®Êt kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 10 ¤m. Båi ®¾p c¸c c«ng tr×nh ®Êt

5.35. 5.36.

Quy tr×nh c«ng nghÖ båi ®¾p c¸c c«ng tr×nh ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng cô thÓ vµ ph|¬ng ph¸p båi ®¾p. Khi x¸c ®Þnh tr÷ l|îng ®Êt trong má, ngoµi khèi l|îng x¸c ®Þnh theo mÆt c¾t cña c«ng tr×nh, trong thiÕt kÕ ph¶i tÝnh thªm khèi l|îng tæn thÊt do: a) Lón cña nÒn c«ng tr×nh. b) §Êt ®|îc nÐn chÆt trong c«ng tr×nh. c) §Êt bÞ tr«i khi båi phÇn d|íi n|íc cña c«ng tr×nh.

35

tiªu chuÈn viÖt nam

5.37.

5.38.

5.39.

5.40.

tcvn 4447 : 1987

d) §Êt bÞ tr«i do m|a d«ng. e) Båi réng qu¸ mÆt c¾t thiÕt kÕ trong ph¹m vi cho phÐp. f) Tæn thÊt do c«ng nghÖ khi lÊy còng nh| khi x¶ bïn. CÇn lÊy chiÒu cao phßng lón b»ng 1,5% chiÒu cao c¶u c«ng tr×nh khi ®Êt båi lµ ®Êt pha c¸t, ®Êt pha sÐt vµ b»ng 0,75% khi ®Êt båi lµ c¸t vµ c¸t sái. PhÇn dù tr÷ bÞ tr«i do m|a d«ng lÊy b»ng 0,5 ®Õn 2% khèi l|îng. Kh«ng cho phÐp båi thiÕu chiÒu cao vµ m¸i dèc so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ. Cho phÐp båi réng h¬n m¸i (®|êng vu«ng gãc víi m¸i) nh| sau: - Kh«ng lín h¬n 0,2m ®èi víi tÇu hót bïn cã c«ng suÊt 2500m3) h (kÓ c¶ n|íc) vµ 0,4 ®èi víi tÇu cã c«ng suÊt lín h¬n. - Khèi l|îng ®Êt båi qu¸ trong ph¹m vi cho phÐp ®· quy ®Þnh vµ khèi l|îng san, b¹t m¸i ph¶i ®|îc tÝnh ®Õn trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh. Khi båi nÒ ®|êng s¾t, « t«, sai sè cho phÐp vÞ trÝ tim tuyÕn so víi thiÕt kÕ nh| sau: - §èi víi ®|êng s¾t ± 0,1m; ®èi víi ®|êng « t« ± 0,2m. - ChiÒu réng nÒn ®|êng cho phÐp båi v|ît qu¸ 0,2m vµ kh«ng cho phÐp båi thiÕu. Kh«ng cho phÐp båi thiÕu khèi l|îng khi båi c¸c b·i. ChiÒu cao båi v|ît qu¸ (tÝnh trung b×nh sè häc) trªn toµn bé mÆt cña b·i båi kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 0,1m. ë côc bé nh÷ng ®o¹n riªng biÖt, ®é cao sai lÖch so víi cao tr×nh thiÕt kÕ cho phÐp kh«ng lín h¬n - 0,2m vµ + 0,3. Khi cÇn x©y dùng ®ª qu©y c¸c c«ng tr×nh th× trong giai ®o¹n ®Çu cho phÐp ®¾p ®ª qu©y b»ng ®Êt c¸t vµ c¸t lÉn sái. NÕu kh«ng cã c¸c lo¹i ®Êt trªn th× ®¾p b»ng lo¹i ®Êt cã t¹i chç nh|ng kh«ng ph¶i ®¾p ra ngoµi ph¹m vi mÆt c¾t cña c«ng tr×nh chÝnh. ë nh÷ng n¬i ngËp n|íc hoÆc ®Çm lÇy còng nh| trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c (®Ò cËp trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh), ®ª qu©y ë giai ®o¹n ®Çu cã thÓ ®¾p b»ng c¸t båi. Khi cã c¸c tæn thÊt do m¸i tù nhiªn qu¸ lín so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ ph¶i ®|îc xÐt ®Õn trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh.

5.41.

5.42.

ë nh÷ng chç ®Êt lÇy, cÇn ph¶i tÝnh to¸n khèi l|îng ®Êt dù phßng cho viÖc båi v|ît qu¸ mÆt c¾t c¶i c¸c ®ª qu©y trong giai ®o¹n ®Çu, c¸c b·i ®Ó ®Æt c¸c èng dÉn bïn vµ ®|êng « t« ®i l¹i. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh thi c«ng b»ng ph|¬ng ph¸p båi mµ m¸i cña nã ®ßi hái ph¶i gia cè th× c¸c bê b·i tõng phÇn hoÆc toµn phÇn ph¶i bè trÝ ngoµi mÆt c¾t cña c«ng tr×nh. Cho phÐp sö dông ph|¬ng ph¸p båi mét phÝa cã mét m¸i xo¶i tù do trong tr|êng hîp x©y dùng c«ng tr×nh chÞu ¸p, ®ång nhÊt, cã m¸i xo¶i bÐ vµ gia cè nhÑ, khi cã luËn chøng sö dông ph|¬ng ph¸p nµy trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh. Khi båi c¸c c«ng tr×nh, båi lÊp c¸c hå, båi thµnh ®èng, thµnh b·i th× c«ng t¸c chuÈn bÞ nÒn ph¶i ®|îc ®Ò cËp ®Õn trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng vµ ph¶i tu©n theo c¸c yªu cÇu sau: Däc theo mÐp c¸c c«ng tr×nh, c¸c ®Þa ®iÓm cÇn båi ph¶i lµm c¸c r·nh tho¸t n|íc vµ tr¸nh lµm lÉy ho¸ c¸c vïng xung quanh.

36

tiªu chuÈn viÖt nam

5.43.

5.44. 5.45.

5.46.

5.47. 5.48.

5.49. 5.50. 5.51.

tcvn 4447 : 1987

C¸c nÒn ®|êng s¾t, « t« còng nh| c¸c c«ng tr×nh kh¸c n»m ë vïng ®ang båi ph¶i ®|îc b¶o vÖ b»ng c¸c bê bao hoÆc c¸c r·nh tiªu n|íc khái ®Ó h| háng do n|íc g©y nªn. Khi c|êng ®é båi lín th× viÖc rót n|íc tõ th©n c«ng tr×nh cã thÓ tiÕn hµnh b»ng c¸ch sö dông c¸c thiÕt bÞ rót n|íc (giÕng tiªu n|íc, b¬m ch©m kim v.v...) nh|ng ph¶i cã c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt. Khu ®ang båi th|êng ph¶i ®|îc b¶o vÖ chèng n|íc lò. Tr|íc khi thi c«ng båi ®Êt, c¸c èng tiªu n|íc n»m trong c«ng tr×nh ph¶i ®|îc b¶o vÖ b»ng c¸ch ®æ c¸c líp c¸t cã chiÒu dµy 1 - 2m hoÆc b»ng c¸c ph|¬ng ph¸p kh¸c ®|îc xÐt trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh. Båi c¸c khe, bông vßm cña c¸c c«ng tr×nh bª t«ng hay g¹ch ®¸ x©y ph¶i theo tÝnh to¸n, trong ®ã ph¶i kiÓm tra vÒ thÊm vµ ¸p lùc thuû tÜnh sinh ra do båi. Båi c¸c phÇn chÝnh cña c«ng tr×nh b»ng ®Êt bïn, ®Êt c¸t pha, hay ®Êt pha sÐt ph¶i ®¶m b¶o sù ®ång nhÊt vÒ thµnh phÇn h¹t cña ®Êt båi trªn toµn bé bÒ mÆt vµ bÒ dÇy cña c¸c phÇn chÝnh ®ã. BiÖn ph¸p båi ph¶i quy ®Þnh râ trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh. Tr|íc khi ngõng båi trong mét thêi gian dµi (sau nµy l¹i båi tiÕp) th× bÒ mÆt ®· båi ph¶i ®|îc dän s¹ch vµ tiªu tho¸t hÕt c¸c vòng n|íc ®äng. Sau mét thêi gian dµi ngõng båi, tr|íc khi tiÕn hµnh båi th× bÒ mÆt b·i båi còng ph¶i dän s¹ch vµ lËp biªn b¶n nghiÖm thu mÆt b·i. Sau khi ®· båi xong c¸c c«ng tr×nh d©ng n|íc th× c¸c giÕng, c¸c èng tho¸t n|íc ph¶i ®|îc xö lÝ theo thiÕt kÕ. C¸c bé phËn cña trô gç ®ì èng, m¸ng dÉn bïn ph¶i dän hÕt kh«ng ®|îc ®Ó l¹i trong th©n c«ng tr×nh (trõ c¸c cét cho phÐp ®Ó l¹i trong th©n c«ng tr×nh). PhÇn trªn cña c¸c giÕng x¶ n|íc, c¸c cét vµ c¸c thanh gi»ng cña c¸c dµn ph¶i moi ra vµ c¾t ë ®é s©u kh«ng nhá h¬n 0,5m so víi cao tr×nh thiÕt kÕ, c¸c cét dµn phô ph¶i rót ra khái th©n c«ng tr×nh. C¸c èng x¶ n|íc ë c¸c « båi ph¶i chÊt t¶i ®Ó tr¸nh hiÖn t|îng èng næi. Khi båi c¸c c«ng tr×nh d©ng n|íc ph¶i cã c¸c m¸ng ng¨n ngõa hiÖn t|îng thÊm däc ®|êng èng. Khi th¶i ®Êt båi cÇn ph¶i chó ý ®Õn c«ng tr×nh l¾ng bïn vµ x¶ n|íc. Khi cã yªu cÇu cao h¬n vÒ ®é s¹ch cña n|íc x¶ th× ph¶i x©y dùng c¸c hÖ thèng l¾ng trong n|íc. Båi ®¾p c«ng tr×nh cÇn tiÕn hµnh víi tèc ®é sao cho n|íc trong ®Êt kÞp tho¸t ra hÕt. Tèc ®é båi ®¾p do thiÕt kÕ quy ®Þnh. Quy ®Þnh tèc ®é lín nhÊt båi ®¾p c«ng tr×nh nh| sau: + Båi ®¾p trªn nÒn thÊm n|íc: - B»ng c¸t nhá h¹t: 0,4 ®Õn 0,6m) ngµy ®ªm. - B»ng c¸t h¹t trung: 0,6 ®Õn 0,8m) ngµy ®ªm. - B»ng c¸t h¹t to, ®Êt c¸t lÉn sái s¹n: 0,8 ®Õn 1,5 m) ngµy ®ªm. - B»ng sái s¹n: Nhá h¬n 2m) ngµy ®ªm. + Båi ®¾p trªn nÒn kh«ng thÊm n|íc: - B»ng c¸t nhá h¹t: 0,2 ®Õn 0,4 m) ngµy ®ªm.

37

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

- B»ng c¸t h¹t trung: 0,4 ®Õn 0,6 m) ngµy ®ªm. - B»ng c¸t h¹t to, ®Êt c¸t lÉn sái s¹n: 0,6 ®Õn 1 m) ngµy ®ªm. - B»ng sái s¹n: nhá h¬n 1,5 m) ngµy ®ªm. 5.52. Khi båi ®¾p c«ng tr×nh trong n|íc cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm sau ®©y: - Tèc ®é båi ®¾p kh«ng h¹n chÕ. - Nh÷ng h¹t nhá bÞ tr«i v× trong qu¸ tr×nh båi ®¾p chóng ë tr¹ng th¸i l¬ löng trong n|íc - §é chÆt cña ®Êt båi ®¾p trong n|íc nhá h¬n khi båi trªn c¹n nh|ng sau khi æn ®Þnh th× ®¹t ®|îc ®é chÆt nh| båi ®¾p trªn c¹n. - M¸i dèc c«ng tr×nh ë trong n|íc nhá h¬n trªn c¹n nh|ng sau khi æn ®Þnh th× sau mét thêi gian sÏ xo¶i h¬n. 6. C«ng t¸c n¹o vÐt trong n|íc 6.1. Nguyªn t¾c chung. PhÇn nµy bao gåm nh÷ng quy ®Þnh ph¶i tu©n theo khi thi c«ng n¹o vÐt c¸c s«ng ngßi, kªnh r¹ch, hµo, hå t¹o nªn ®é s©u cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c giao th«ng, thuû lîi, x©y dùng c¸c hè mãng c«ng tr×nh thuû c«ng vµ c¸c m¹ng l|íi thuËt, khai th¸c má ®Êt... b»ng c¸c lo¹i tÇu hót vµ tÇu cuèc. 6.2. Khi tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c n¹o vÐt, cÇn ph¶i chó ý tu©n theo c¸c quy ®Þnh vËn hµnh kÜ thuËt, an toµn kÜ thuËt, c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ tÇu thuyÒn khi thi c«ng n¹o vÐt, c¸c chØ dÉn dµnh cho c«ng nh©n vµ c¸n bé thi c«ng n¹o vÐt trong n|íc. 6.3. CÇn ph¶i cã c¸c sè liÖu vÒ ®iÒu kiÖn thi c«ng vµ c¸c sè liÖu vÒ ®Þa chÊt thuû v¨n, ®Þa chÊt khÝ t|îng ë n¬i thi c«ng n¹o vÐt. Ph¶i biÕt cao tr×nh mÆt n|íc (cã thÓ cao tr×nh gi¶ ®Þnh) chÕ ®é th«ng tµu thuyÒn, c¸c ngµy b¾t ®Çu vµ kÕt thóc th«ng tµu thuyÒn, cÊp vµ h|íng cña sãng, giã. TÇm nh×n xa ë c¹n vµ ë d|íi n|íc, dao ®éng nhiÖt ®é kh«ng khÝ, vËn tèc vµ h|íng dÉn cña dßng n|íc ch¶y, chÕ ®é thuû triÒu v.v... C¸c chØ tiªu vÒ ®Êt nh| ®é tan r·, tr|¬ng në, tÝnh kÕt dÝnh, tÝnh lón, tÝnh æn ®Þnh, t×nh h×nh c¸t ch¶y, trÞ sè vÒ m¸i dèc cè ®Þnh, t¹m thêi trªn kh« vµ m¸i xo¶i tù nhiªn d|íi n|íc. 6.4. ViÖc chän lo¹i tÇu n¹o vÐt tuú thuéc vµo tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn cña c«ng viÖc, c¸c tÝnh chÊt cña ®Êt ®µo, c¸c lo¹i tÇu hiÖn cã, c¸c ®Æc tr|ng kinh tÕ kÜ thuËt cña tÇu. C«ng t¸c chuÈn bÞ 6.5. Tr|íc khi thi c«ng n¹o vÐt, ph¶i lµm c«ng t¸c chuÈn bÞ nh| sau: - C¾m tuyÕn, mèc chØ giíi h¹n cÇn n¹o vÐt cña kªnh, hµo, hè mãng... vµ ph©n chia c¸c vÖt ®µo. - C¾m mèc vµ c¸c tÝn hiÖu x¸c ®Þnh cã b·i ®æ d|íi n|íc. - X©y dùng c¸c bÕn, c¶ng cho tÇu thuyÒn chë bïn ®Õn ®|îc n¬i lÊy ®Êt, lÊy nguyªn liÖu vµ ®Õn c¸c b·i th¶i.

38

tiªu chuÈn viÖt nam

6.6.

6.7. 6.8.

6.9.

6.10.

6.11.

tcvn 4447 : 1987

- §Æt c¸c th|íc ®o n|íc vµ kiÓm tra l¹i luång l¹ch, chiÒu s©u th«ng tµu ë c¸c luång l¹ch cho tÇu hót bïn vµ c¸c tÇu hç trî ®i l¹i lµm viÖc. - X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c ch|íng ng¹i d|íi n|íc (c¸p ngÇm, èng n|íc, c¸c c«ng tr×nh ngÇm d|íi n|íc) ®Ó v¹ch ra ranh giíi cho c¸c tÇu thuyÒn ®i l¹i. - ChuÈn bÞ c¸c neo, thiÕt bÞ neo, hè neo vµ c¸c thiÕt bÞ ë bÕn c¶ng, c¶ng. - CÇn ph¶i kiÓm tra kh¶o s¸t khu vùc thi c«ng ®Ó lo¹i bá c¸c vËt c¶n. - ChÆt c©y, ®¸nh rÔ vµ chuyÓn chóng ra khái ph¹m vi thi c«ng, bãc ®Êt mÇu ra khái ph¹m vi hè mãng c«ng tr×nh. - X©y dùng hÖ thèng ®|êng d©y ®iÖn, ®|êng d©y th«ng tin, kho nhiªn liÖu phô tïng, dông cô chuyªn dïng kh¸c. - Dän nÒn c¸c c«ng tr×nh båi, dÉn n|íc x¶ vµ n|íc m|a ra khái khu vùc thi c«ng c«ng tr×nh. - X©y dùng c¸c trô, l¾p ghÐp ®|êng èng dÉn bïn chÝnh, x©y dùng c¸c bê ao bao giai ®o¹n ®Çu, c¸c c«ng tr×nh x¶ n|íc vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c ë « båi. ChØ ®|îc phÐp thi c«ng n¹o vÐt sau khi ®· kiÓm tra c¸c vïng thi c«ng, ®· hoµn thµnh tÊt c¶ c«ng t¸c chuÈn bÞ. C¸c c«ng t¸c chÝnh ViÖc ®µo d|íi n|íc ph¶i tiÕn hµnh tõng vÖt vµ tõng líp. Tr×nh tù ®µo ph¶i ®|îc tÝnh to¸n sao cho n¨ng suÊt vµ chÊt l|îng thi c«ng cao nhÊt. ChiÒu réng lín nhÊt cña mét vÖt ®µo cña tµu neo c¸p kh«ng ®|îc lín h¬n 110m nÕu trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p riªng biÖt. Khi c¸c hè ®µo cã chiÒu réng h¬n 110m th× ph¶i chia ra tõng vÖt cã chiÒu réng b»ng nhau. ChiÒu réng lín nhÊt cña mäi vÖt ®µo ®Òu ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn thi c«ng vµ c¸c ®Æc tÝnh kÜ thuËt cña c¸c tÇu sö dông thi c«ng. Khi ®µo d|íi n|íc theo ph|¬ng ph¸p quÐt r·nh ngang vµ vËn chuyÓn ®Êt b»ng xµ lan ë nh÷ng n¬i chiÒu s©u n|íc nhá h¬n chiÒu s©u mín n|íc cÇn thiÕt cña xµ lan vµ c¸c tµu phôc vô th× chiÒu réng nhá nhÊt cña vÖt ®µo kh«ng ®|îc nhá h¬n 40m. ChiÒu dµi cña vÖt ®µo ®|îc x¸c ®Þnh cã xÐt ®Õn viÖc h¹ s©u tõ tõ miÖng hót cña tµu ®Õn chiÒu s©u thiÕt kÕ. VÞ trÝ b¾t ®Çu h¹ thiÕt bÞ ®µo vµ miÖng hót cña tµu ph¶i n»m ngoµi giíi h¹n thiÕt kÕ vµ c¸ch mÐp d|íi ch©n dèc mét kho¶ng b»ng m¸i dèc tù nhiªn cña ®Êt, nh|ng kh«ng nhá h¬n 3 lÇn chiÒu dµy cña líp ®µo ®èi víi ®Êt t¬i vµ ®Êt dÎo, kh«ng ®|îc nhá h¬n 5 lÇn chiÒu dµy ®èi víi ®Êt dÎo chÆt. KÕt thóc cña vÖt lµ n¬i ®Êt sôt lë vµ t¹o thµnh ®|êng viÒn thiÕt kÕ cña m¸i r¹ch. ChiÒu s©u ®µo v|ît cho phÐp so víi thiÕt kÕ khi n¹o vÐt b»ng tµu hót bïn, tµu cuèc kh«ng ®|îc v|ît qua c¸c trÞ sè cho trong b¶ng 28. B¶ng 28 C¸c lo¹i tµu n¹o vÐt

N¨ng suÊt kÜ thuËt cña tµu (m3) h)

39

ChiÒu s©u ®µo qu¸ cho phÐp (m)

tiªu chuÈn viÖt nam - Tµu cuèc nhiÒu gÇu - Tµu cuèc nhiÒu gÇu - Tµu hót bïn - Tµu cuèc mét gÇu

tcvn 4447 : 1987 Tíi 500 Lín h¬n 500 Tíi 300

0,2 0,3 0,4 0,5

Trong tr|êng hîp ®µo d|íi n|íc, nÕu kh«ng cho phÐp ph¸ vì c¸c kÕt cÊu tù nhiªn cña ®Êt hè mãng th× ph¶i ®Ó l¹i líp b¶o vÖ. ChiÒu dµy cña líp b¶o vÖ ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ, cã xÐt ®Õn sai lÖch chiÒu s©u cho phÐp trong b¶ng 28 Chó thÝch: NÕu trong ®Êt cã lÉn ®¸ cã kÝch th|íc lín h¬n 40cm khi ®µo tµu cuèc nhiÒu gÇu vµ lín h¬n 25cm khi ®µo b»ng tµu hót bïn th× chiÒu s©u ®µo v|ît qu¸ ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ cã xÐt ®Õn biÖn ph¸p dän bá chóng.

6.12.

6.13.

ViÖc ®o kiÓm tra chiÒu s©u n¹o vÐt so víi thiÕt kÕ ®|îc tiÕn hµnh ®Þnh k× 2 ®Õn 4 giê mét lÇn, b»ng th|íc ®o t¹i 3 ®iÓm, t¹i chç ®µo ®Êt, ë gi÷a th©n tµu vµ ë ®u«i tµu hoÆc ®o liªn tôc b»ng lo¹i m¸y ®o siªu ©m. Khi thi c«ng b»ng tµu n¹o vÐt, ®Ó ®¶m b¶o kÝch th|íc vÒ chiÒu réng ®óng thiÕt kÕ th× mçi khi tµu ®µo ®Õn r¹ch biªn ph¶i chó ý ®Æt miÖng èng hót ®óng giíi h¹n mÐp biªn hè ®µo. §|îc phÐp ®µo réng h¬n thiÕt kÕ khi tuyÕn ®µo dµi h¬n hoÆc b»ng 2km, kh«ng ®|îc qu¸ 2m vÒ mçi phÝa ®èi víi c«ng tr×nh kh«i phôc l¹i vµ 3m ®èi víi c«ng tr×nh ®µo míi. Khi chiÒu dµi nhá h¬n 2km chiÒu réng ®µo v|ît ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 27. Chó thÝch: 1) Khi x¸c ®Þnh chiÒu réng ®µo cho phÐp theo b¶ng 27 th× n¨ng suÊt cña tµu n¹o vÐt ®|îc quy ®æi ra n¨ng suÊt cña tµu hót bïn víi tØ lÖ ®Êt trong n|íc bïn lµ 1:10. 2) Sai lÖch so kÝch th|íc thiÕt kÕ cña hè ®µo trong ph¹m vi cho phÐp ®|îc quy ®Þnh trong ®iÒu 6.13 vµ b¶ng 27, chØ ¸p dông cho tr|êng hîp sè l|îng sai lÖch kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 25% so víi toµn bé chiÒu dµi chu vi hoÆc diÖn tÝch cña hè ®µo.

6.14.

Khi thi c«ng n¹o vÐt gÇn c¸c c«ng tr×nh, cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m toµn vÑn c«ng tr×nh. Kh«ng ®|îc ®Ó c¸c ®oµn tÇu bÞ dån l¹i thµnh tõng côm, kh«ng ®|îc lµm h| háng c¸c c«ng tr×nh l©n cËn do d©y c¸p, d©y xÝch vµ c¸c neo cña tµu g©y ra. 6.15. Khi thi c«ng n¹o vÐt ë nh÷ng n¬i cã c¸c vËt dÔ g©y næ lÉn trong ®Êt th× ph¶i theo nh÷ng chØ dÉn riªng. 6.16. Khi thi c«ng n¹o vÐt ë nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng sinh ra c¸c h¬i ®éc cÇn ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña c¸c c¬ quan kiÓm tra vÖ sinh vµ phßng ch¸y. 6.17. Khi thi c«ng n¹o vÐt kÕt hîp víi båi ®Êt vµo c«ng tr×nh hay båi ®Êt ph¶i th× ngoµi nh÷ng quy ®Þnh ë phÇn nµy cßn ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cã liªn quan ë ch|¬ng 5. 7. Thi c«ng b»ng khoan næ m×n 7.1. Nh÷ng quy ®Þnh cña ch|¬ng nµy cÇn ph¶i tu©n theo khi thi c«ng ®Êt b»ng ph|¬ng ph¸p næ m×n, kh«ng ¸p dông thi c«ng c¸c c«ng tr×nh khai th¸c má, ®µo tuynen, næ m×n t¹o ®Ëp ch¾n dßng, hÊt ®¸ vµo b·i lÇy. C¸c c«ng tr×nh nµy ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh riªng.

40

tiªu chuÈn viÖt nam 7.2.

7.3.

7.4.

7.5.

7.6.

7.7.

tcvn 4447 : 1987

ViÖc næ m×n ph¶i tu©n theo quy ph¹m an toµn vÒ c«ng t¸c næ m×n cña Nhµ n|íc ban hµnh. ChØ cho phÐp tiÕn hµnh næ m×n khi ®· hoµn thµnh c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ ®¶m b¶o an toµn, trong ®ã bao gåm: - Tæ chøc b¶o qu¶n vµ cung cÊp thuèc næ an toµn. - B¶o ®¶m an toµn nhµ ë, c«ng tr×nh, thiÕt bÞ v.v... n»m trong khu vùc nguy hiÓm. - Tæ chøc b¶o vÖ khu nguy hiÓm, cã tÝn hiÖu, b¸o hiÖu cã tr¹m theo dâi, chØ huy ë biªn giíi vïng næ. - B¸o tr|íc cho c¬ quan ®Þa ph|¬ng vµ nh©n d©n tr|íc khi næ vµ gi¶i thÝch c¸c tÝn hiÖu, b¸o hiÖu. - Di t¶n ng|êi vµ sóc vËt ra ngoµi khu vùc nguy hiÓm. Ph¶i lËp biªn b¶n hoµn thµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ næ an toµn. Tr|íc khi tiÕn hµnh næ ph¶i kiÓm tra vµ nghiÖm thu tõng lç m×n, sù thùc hiÖn hé chiÕu khoan, mµng l|íi næ v.v... theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh vÒ kiÓm tra vµ nghiÖm thu c«ng t¸c khoan, næ m×n trong ch|¬ng 10 cña quy ph¹m nµy. Khi næ m×n lµm t¬i ®Êt ®¸ hoÆc næ v¨ng ®Ó ®µo mãng c«ng tr×nh th× tuú theo yªu cÇu ®¶m b¶o sù nguyªn vÑn cña nÒn vµ thµnh v¸ch, c¸c hè ®µo ®|îc chia thµnh 3 nhãm sau: Nhãm I: Khi nÒn vµ thµnh v¸ch c«ng tr×nh cho phÐp cã c¸c vÕt nøt tù nhiªn cã thÓ kÐo dµi vµ më réng, cho phÐp cã c¸c vÕt nøt nh©n t¹o nh| mãng kªnh dÉn ra nhµ m¸y thuû ®iÖn, c¸c kªnh x¶ n|íc, c¸c tuyÕn ®µo nÒn ®|êng « t«, ®|êng s¾t, ®|êng èng ®Æt ngÇm... Nhãm II: Khi nÒn vµ thµnh v¸ch c«ng tr×nh cã c¸c vÕt nøt tù nhiªn, kh«ng cho phÐp t¹o thªm c¸c vÕt nøt nh©n t¹o cña mãng ®Ëp bª t«ng, c¸c hµo ch©n khay cña ®Ëp, mãng nhµ m¸y thuû ®iÖn Nhãm III: Khi nÒn vµ thµnh v¸ch c«ng tr×nh cã c¸c vÕt nøt tù nhiªn vµ cho phÐp cã c¸c vÕt nøt nh©n t¹o, nh|ng sau ®ã ®|îc hµn kÝn l¹i b»ng c¸c líp ¸o hoÆc biÖn ph¸p khoan phôt xi m¨ng nh| c¸c ©u tµu, kªnh dÉn n|íc v.v... §èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm I th× c«ng t¸c thi c«ng næ m×n tiÕn hµnh theo mét hoÆc nhiÒu tÇng tuú theo c¸c thiÕt bÞ khoan, bèc xóc, vËn chuyÓn vµ cã thÓ næ khèi lín hoÆc khèi nhá. ViÖc næ ph¸ ë c¸c c«ng tr×nh nhãm II vµ III khi chiÒu s©u hè ®µo lín h¬n 1m ph¶i tiÕn hµnh Ýt nhÊt thµnh hai tÇng trong ®ã tÇng d|íi lµ mét líp b¶o vÖ. Cßn chiÒu s©u hè ®µo nhá h¬n 1m th× tiÕn hµnh næ 1 tÇng víi l|îng m×n nhá, tÝnh to¸n tuú thuéc theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, nh»m ®¶m b¶o chÊt l|îng ®¸y mãng. ViÖc khoan næ m×n ë tÇng trªn líp b¶o vÖ tiÕn hµnh theo ph|¬ng ph¸p næ m×n trong lç khoan lín. ChiÒu cao cña tÇng vµ chiÒu dµy cña líp b¶o vÖ ph¶i lùa chän tuú theo thiÕt bÞ sö dông, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, mÆt b»ng thi c«ng, kÝch th|íc vµ h×nh d¹ng cña hè mãng c«ng tr×nh, khèi l|îng m×n sö dông trong mét lÇn næ. §|êng kÝnh lç khoan lín nhÊt kh«ng ®|îc qu¸ 100mm ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm III vµ kh«ng ®|îc qu¸ 110mm ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm II.

41

tiªu chuÈn viÖt nam 7.8.

7.9.

7.10.

7.11.

7.12.

7.13.

7.14. 7.15.

tcvn 4447 : 1987

Muèn cho ch©n tÇng c«ng t¸c cã ®é ph¼ng cÇn thiÕt ph¶i bè trÝ m¹ng l|íi c¸c lç khoan dµy h¬n tÝnh to¸n b×nh th|êng. Sè l|îng lç khoan thªm ph¶i ®|îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt. Líp b¶o vÖ nªn ®µo thµnh hai bËc: bËc trªn khoan næ m×n trong c¸c lç khoan nhá, chiÒu s©u khoan qu¸ xuèng bËc d|íi kh«ng ®|îc lín h¬n 200mm ®èi víi c«ng tr×nh thuéc nhãm III. Cßn ®èi víi c«ng tr×nh thuéc nhãm II th× kh«ng cho phÐp khoan qu¸. §èi víi c«ng tr×nh thuéc nhãm II th× kh«ng ®|îc dïng thuèc næ ®Ó ®µo líp b¶o vÖ. Tr|êng hîp ®Æc biÖt ®|îc sù ®ång ý cña thiÕt kÕ ph¶i næ m×n lç n«ng víi lç khoan nhá vµ tÝnh to¸n cô thÓ cho tõng tr|êng hîp. C¸c c«ng t¸c khoan, næ m×n lín nhá, n¹p thuèc, n¹p bua nªn tiÕn hµnh theo ph|¬ng ph¸p c¬ giíi ho¸ khi cã ®iÒu kiÖn cho phÐp. Khi khoan xong, c¸c lç khoan ph¶i ®|îc b¶o vÖ khái bÞ lÊp, ph¶i dïng khÝ nÐn thæi l¹i hoÆc khoan lç míi gÇn lç khoan cò bÞ lÊp nÕu kh«ng xö lÝ ®|îc. C«ng t¸c næ m×n ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau: - Lµm t¬i ®Êt ®¸, ®Êt ®¸ ph¶i ®|îc s¾p xÕp ®óng n¬i quy ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc bèc xóc, vËn chuyÓn. - C¸c hè ®µo sau khi næ m×n ph¶i cã mÆt c¾t gÇn nh| mÆt c¾t cña thiÕt kÕ trong ph¹m vi sai lÖch cho phÐp, Ýt ph¶i söa sang l¹i. - C¸c m¸i dèc Ýt bÞ ph¸ ho¹i. - §é nøt nÎ ph¸t triÓn ra ngoµi ph¹m vi ®|êng biªn ph¶i nhá nhÊt. Khi thiÕt kÕ næ m×n gÇn nh| c¸c c«ng tr×nh, thiÕt bÞ th× trong thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ an toµn. Ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p næ m×n cã hiÖu qu¶ vµ b¶o ®¶m an toµn nh|: - Næ m×n vi sai, næ chËm, næ ®Þnh h|íng; - T¹o c¸c khe ng¨n c¸ch sãng chÊn ®éng; - H¹n chÕ l|îng m×n; - Bè trÝ, ph©n bè, l|îng thuèc hîp lÝ trong lç khoan; - Khi næ m×n d|íi n|íc th× sö dông mµn ch¾n bät kh«ng khÝ ®Ó b¶o vÖ phÇn d|íi n|íc cña c«ng tr×nh... C¸c th«ng sè cña qu¶ m×n vµ c¸ch bè trÝ chóng ®· ®|îc nªu ra trong thiÕt kÕ nh|ng ph¶i ®|îc hiÖu chØnh chÝnh x¸c l¹i sau c¸c lÇn næ thÝ nghiÖm hoÆc sau lÇn næ ®Çu tiªn. B¸n kÝnh cña vïng nguy hiÓm ph¶i tÝnh to¸n theo c¸c ®iÒu kiÖn ë hiÖn tr|êng vµ phï hîp víi quy ph¹m an toµn vµ b¶o qu¶n, vËn chuyÓn vµ sö dông vËt liÖu næ. Thuèc næ vµ ph|¬ng tiÖn næ

7.16.

Khi thi c«ng næ m×n, chØ ®|îc phÐp sö dông c¸c lo¹i thuèc næ vµ ph|¬ng tiÖn næ ®· ®|îc Nhµ n|íc cho phÐp sö dông. NÕu dïng c¸c lo¹i thuèc næ vµ ph|¬ng tiÖn næ kh¸c

42

tiªu chuÈn viÖt nam

7.17.

7.18. 7.19.

7.20.

7.21.

tcvn 4447 : 1987

víi quy ®Þnh cña Nhµ n|íc th× ph¶i cã giÊy phÐp cña nh÷ng c¬ quan qu¶n lÝ cã thÈm quyÒn vµ ph¶i cã quy tr×nh sö dông, b¶o qu¶n vËn chuyÓn riªng biÖt. Ph¶i sö dông lo¹i thuèc næ rÎ tiÒn nhÊt, cã søc c«ng ph¸ thÝch øng nhÊt víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ môc ®Ých næ ph¸. Ph¶i ®¶m b¶o tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng, n¨ng l|îng, vËt liÖu vµ b¶o ®¶m chÊt l|îng c«ng t¸c. §Ó næ m×n ë m«i tr|êng cã n|íc, ph¶i sö dông lo¹i thuèc næ chÞu n|íc. §Ó b¶o qu¶n cÊt gi÷ vËt liÖu næ, ph¶i cã c¸c kho cè ®Þnh, riªng biÖt. C¸ch x©y dùng, bè trÝ vµ b¶o qu¶n, b¶o vÖ kho ph¶i tu©n theo quy ph¹m an toµn vÒ b¶o vÖ, vËn chuyÓn vµ sö dông vËt liÖu næ. Ngoµi ra, tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn vËt liÖu næ nh| tµng tr÷, b¶o qu¶n, thö nghiÖm, vËn chuyÓn hay huû bá chóng ®Òu ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m an toµn nãi trªn. ThiÕt bÞ khoan vµ ®µo TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ khoan hiÖn hµnh ®Òu cã thÓ sö dông ®Ó khoan lç m×n trong x©y dùng nh| m¸y khoan phay, khoan ®Ëp xoay, khoan ruét gµ, khoan cÊp ®Ëp... ViÖc chän thiÕt kÕ khoan hè mãng c«ng tr×nh ph¶i c¨n cø vµo tÝnh to¸n kinh tÕ, kÜ thuËt sao cho hîp lÝ nhÊt, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt. Khi ®µo c¸c hÇm, hè, lß, buång ngÇm v.v ... ngoµi quy ph¹m nµy cßn ph¶i tu©n theo c¸c quy ph¹m vÒ thi c«ng vµ nghiÖm thu hÇm lß trong khai th¸c má. Næ m×n lµm ®Êt ®¸ t¬i, næ v¨ng, næ sËp

7.22.

7.23.

7.24. 7.25.

Tr|íc khi thi c«ng khoan næ cÇn lµm c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ sau: - V¹ch tuyÕn, ®¸nh dÊu tim vµ ®|êng viÒn cña hè ®µo trªn mÆt b»ng. - Lµm c¸c m|¬ng r·nh ng¨n vµ tiªu tho¸t n|íc. - §¸nh dÊu vÞ trÝ lç khoan. - Lµm c¸c bËc, ®|êng ®i ®Ó bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng. §Ó ®¶m b¶o sù toµn vÑn cña ®¸y mãng vµ m¸i dèc th× viÖc næ t¬i ®Êt ph¶i tiÕn hµnh theo ph|¬ng ph¸p næ m×n viÒn cã chõa líp b¶o vÖ. ChiÒu dµy líp b¶o vÖ ®|îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu 7.7 cña quy ph¹m nµy. NÕu ë ®¸y tÇng hµo lµ ®Êt yÕu hay ë cao tr×nh cña ®¸y tÇng cã vÕt nøt n»m ngang b¶o ®¶m næ t¸ch khèi ®¸ theo mÆt ®¸y tÇng th× kh«ng ®|îc khoan qu¸ cao tr×nh ®¸y tÇng. §èi víi ®¸ qu¸ cì, ®¸ t¶ng lín cÇn ph¸ nhá th× ph¸ b»ng m×n èp, m×n trong lç khoan nhá hoÆc b»ng c¸c ph|¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶ kh¸c. Lùa chän ph|¬ng ph¸p ph¸ ®¸ qu¸ cì ph¶i trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt vµ b¶o ®¶m an toµn.

43

tiªu chuÈn viÖt nam 7.26.

7.27.

7.28.

tcvn 4447 : 1987

Khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®Êt (kªnh m|¬ng, hè ®µo, c¸c ®Ëp, ®ª quay ng¨n s«ng v.v...) b»ng næ m×n th× ph¶i ¸p dông ph|¬ng ph¸p næ m×n ®Þnh h|íng, næ v¨ng hay næ sËp v.v... trªn c¬ së luËn chøng kinh tÕ - kÜ thuËt trong thiÕt kÕ thi c«ng. §¸y cña hè mãng c«ng tr×nh, hµo, kªnh, m¸i kªnh kh«ng ®|îc phÐp ®µo ch|a ®Õn cao tr×nh thiÕt kÕ. Khi ®µo líp b¶o vÖ b»ng næ m×n lç khoan nhá hay b»ng bóa h¬i th× trÞ sè sai lÖch ®µo v|ît kh«ng ®|îc v|ît qu¸ trÞ sè nªu trong B¶ng 29. §èi víi c¸c tuyÕn ®|êng giao th«ng th× t¹i nÒn vµ m¸i cho phÐp ®µo thiÕu 0,1m vµ ®µo v|ît qu¸ thiÕt kÕ 0,2m nh|ng ph¶i ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña m¸i, kÝch th|íc thiÕt kÕ vµ tÇm nh×n an toµn. Nh÷ng chç ®µo v|ît qu¸ sai lÖch cho phÐp ë mÆt ®¸y hè mãng th× ph¶i lÊp ®Çy vµ ®Çm chÆt. B¶ng 29

Lo¹i ®¸

TrÞ sè sai lÖch ®µo v|ît cho phÐp (cm) khi ®µo b»ng Ph|¬ng ph¸p næ m×n lç Ph|¬ng khoan nhá h¬i

§¸ yÕu, ®¸ cã ®é cøng trung b×nh, ®¸ cøng nh|ng nøt nÎ §¸ cøng vµ ®¸ rÊt cøng kh«ng bÞ nøt nÎ

10

ph¸p

bóa

5

Chó thÝch: Khi thi c«ng næ m×n ë d|íi n|íc th× kÝch th|íc sai lÖch ®µo v|ît ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng.

7.29.

Khi næ m×n lµm t¬i ®Êt ®¸ d|íi n|íc, ph¶i sö dông m×n èp trong lç khoan lín hay nhá. ViÖc khoan vµ n¹p thuèc næ cÇn ph¶i tiÕn hµnh tõ trªn mÆt sµn thi c«ng chuyªn dïng ®Æt trªn c¸c phao næ hoÆc tÇu chuyªn dïng cã trang bÞ c¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh sµn c«ng t¸c víi ®Êt nÒn. 7.30. Khi næ m×n d|íi n|íc ë c¸c s«ng hå, vòng, biÓn, kÓ c¶ nh÷ng n¬i cã ®|êng giao th«ng thuû, ph¶i cã giÊy phÐp cña c¬ quan thuû s¶n vµ cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ cã liªn quan. 7.31. Khi cÇn ph¶i næ m×n ë gÇn c¸c kÕt cÊu bª t«ng ë tuæi d|íi 7 ngµy th× khèi l|îng giíi h¹n cña qu¶ m×n, l|îng thuèc næ cho mét lÇn næ, ph|¬ng ph¸p tiÕn hµnh næ vµ kho¶ng c¸ch nhá nhÊt cho phÐp tõ c¸c qu¶ m×n ®Õn kÕt cÊu ph¶i ®|îc x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n cña c¬ quan thiÕt kÕ. 7.32. Trong tr|êng hîp cã nh÷ng qu¶ m×n c©m n»m lÉn trong ®Êt ®¸ næ m×n hoÆc toµn khèi bÞ c©m th× viÖc xö lÝ m×n c©m ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng quy ph¹m an toµn vÒ c«ng t¸c næ m×n. 8. §Çm nÐn ®Êt 8.1. §é chÆt yªu cÇu cña ®Êt ®|îc biÓu thÞ b»ng khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt hay hÖ sè lµm chÆt. §é chÆt yªu cÇu cña ®Êt ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Êt theo ph|¬ng ph¸p ®Çm nÐn tiªu chuÈn, ®Ó x¸c ®Þnh ®é chÆt lín nhÊt vµ ®é Èm tèt nhÊt cña ®Êt.

44

tiªu chuÈn viÖt nam 8.2.

8.3.

8.4.

Muèn ®¹t ®|îc khèi l|îng thÓ tÝch kh« lín nhÊt, ®Êt ®¾p ph¶i cã ®é Èm tèt nhÊt. §é sai lÖch vÒ ®é Èm cña ®Êt ®¾p nªn giao ®éng nh| sau: ®èi víi ®Êt dÝnh 10%; ®èi víi ®Êt kh«ng dÝnh 20% cña ®é Èm tèt nhÊt. Tr|íc khi ®¾p ph¶i b¶o ®¶m ®Êt nÒn còng cã ®é Èm trong ph¹m vi khèng chÕ. NÕu ®Êt nÒn qu¸ kh« ph¶i t|íi thªm n|íc. Trong tr|êng hîp nÒn bÞ qu¸ |ít th× ph¶i xö lÝ mÆt nÒn ®Ó cã thÓ ®Çm chÆt. Ph¶i ®¸nh xêm mÆt nÒn råi míi ®æ líp ®Êt ®¾p tiÕp theo. Ph|¬ng ph¸p xö lÝ mÆt nÒn cÇn x¸c ®Þnh tuú theo lo¹i ®Êt cô thÓ trªn thùc ®Þa. §èi víi tõng lo¹i ®Êt, khi ch|a cã sè liÖu thÝ nghiÖm chÝnh x¸c, muèn biÕt ®é Èm khèng chÕ vµ khèi l|îng thÓ tÝch t|¬ng øng cã thÓ ®¹t ®|îc tham kh¶o b¶ng 30 d|íi ®©y B¶ng 30 Lo¹i ®Êt

C¸t §Êt c¸t pha Bôi §Êt pha sÐt nhÑ §Êt pha sÐt nÆng §Êt pha sÐt bôi SÐt

8.5. 8.6.

8.7.

8.8.

tcvn 4447 : 1987

§é Èm khèng chÕ (%)

Khèi l|îng thÓ tÝch lín nhÊt cña ®Êt khÝ ®Çm nÐn

8-12 9-15 14-23 12-18 15-22 17-23 18-25

1.75-1.95 1.85-1.95 1.60-1.82 1.65-1.85 1.60-1.80 1.58-1.78 1.55-1.75

Ph¶i ®¶m b¶o líp ®Êt cò vµ líp ®Êt míi liªn kÕt ch¾c víi nhau, kh«ng cã hiÖn t|îng mÆt nh½n gi÷a hai líp ®Êt, b¶o ®¶m sù liªn tôc vµ ®ång nhÊt cña khèi ®Êt ®¾p. §èi víi c¸c c«ng tr×nh d©ng, gi÷ vµ dÉn n|íc, tr|íc khi ®æ líp ®Êt míi, b¾t buéc ph¶i ®µo, cuèc xêm líp ®Êt cò. NÕu sö dông ®Çm ch©n ®ª th× kh«ng ph¶i ®¸nh xêm trõ nh÷ng chç bÞ ng|êi vµ xe ®i nh½n. Khi ®Êt dÝnh kh«ng ®ñ ®é Èm tèt nhÊt th× nªn t|íi thªm ë n¬i lÊy ®Êt (ë má ®Êt - b·i vËt liÖu, khoang ®µo, chç ®Êt dù tr÷). §èi víi ®Êt kh«ng dÝnh vµ dÝnh Ýt kh«ng ®ñ ®é Èm tèt nhÊt th× cã thÓ t|íi n|íc theo tõng líp chç ®¾p ®Êt. Khi ®Êt qu¸ |ít th× ph¶i cã biÖn ph¸p xö lÝ h¹ ®é Èm. L|îng n|íc cÇn thiÕt (tÝnh b»ng tÊn) ®Ó t¨ng thªm ®é Èm cña 1m3 ®Êt trong khoang ®µo, ë b·i vËt liÖu ®|îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: g = Vt (Wy - Wb + Wn) Trong ®ã: Vt - Khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt ë t¹i má (T) m3) wy - §é Èm tèt nhÊt cña ®Êt (%) Wh - §é Èm cña ®Êt t¹i b·i vËt liÖu (%) Wn - Tæn thÊt ®é Èm khi khai th¸c, vËn chuyÓn vµ ®¾p ®Êt (%)

45

tiªu chuÈn viÖt nam 8.9.

8.10.

8.11.

8.12.

8.13.

8.14.

8.15.

tcvn 4447 : 1987

L|îng n|íc yªu cÇu (g) tÝnh b»ng tÊn ®Ó t|íi thªm cho 1m2 líp ®Êt kh«ng dÝnh hoÆc Ýt dÝnh ®· ®æ lªn khèi ®Êt ®¾p, tÝnh theo c«ng thøc: g = Vk h (Wy - Wt) Trong ®ã: Vk - Khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt ®¸ ®Çm (T) m3) h - ChiÒu cao líp ®Êt ®· ®æ (m) Wy - §é Èm tèt nhÊt cña ®Êt (%) Wt - §é Èm thiªn nhiªn cña ®Êt ®æ lªn mÆt khèi ®Êt ®¾p (%) Líp ®Êt ®|îc t|íi n|íc thªm trªn mÆt khèi ®¾p chØ ®|îc ®Çm sau khi cã ®é Èm ®ång ®Òu trªn suèt chiÒu dµi cña líp ®Êt ®¸ r¶i. TuyÖt ®èi kh«ng ®|îc ®Çm ngay sau khi t|íi n|íc. §èi víi ®Êt kh«ng dÝnh nh| c¸t, sái, mÆc dï khi t|íi n|íc ngÊm nhanh, còng ph¶i chê cho n|íc ngÊm ®Òu toµn bé bÒ mÆt vµ chiÒu dÇy líp ®Êt ®· r¶i míi ®|îc tiÕn hµnh ®Çm nÐn. ViÖc ®Çm nÐn khèi ®Êt ®¾p ph¶i tiÕn hµnh theo d©y chuyÒn tõng líp víi tr×nh tù ®æ, san vµ ®Çm sao cho thi c«ng cã hiÖu suÊt cao nhÊt, chiÒu ®Çy cña líp ®Çm ph¶i ®|îc quy ®Þnh tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn thi c«ng lo¹i ®Êt, lo¹i m¸y ®Çm sö dông vµ ®é chÆt yªu cÇu. Khi r¶i ®Êt ®Çm thñ c«ng ph¶i san ®Òu, ®¶m b¶o chiÒu dÇy quy ®Þnh cho tr|êng hîp ®¾p ®Êt b»ng thñ c«ng. Nh÷ng hßn ®Êt to ph¶i b¨m nhá, nh÷ng m¶nh sµnh, g¹ch vì, hßn ®¸ to lÉn trong ®Êt ph¶i nhÆt lo¹i bá. Kh«ng ®|îc ®æ ®Êt dù tr÷ trªn khu vùc ®ang ®Çm ®Êt. CÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chiÒu dÇy líp r¶i vµ sè l|ît ®Çm theo kÕt qu¶ ®Çm thÝ nghiÖm. §Ó ®Çm ®Êt dÝnh, ph¶i sö dông ®Çm b¸nh h¬i, ®Çm ch©n dª, m¸y ®Çm nÖn. §Ó ®Çm ®Êt kh«ng dÝnh ph¶i sö dông c¸c m¸y ®Çm rung, ®Çm nÖn chÊn ®éng vµ ®Çm b¸nh h¬i. Tr|íc khi ®Çm chÝnh thøc, ®èi víi tõng lo¹i ®Êt, cÇn tæ chøc ®Çm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè vµ ph|¬ng ph¸p ®Çm hîp lÝ nhÊt (¸p suÊt ®Çm, tèc ®é ch¹y m¸y, chiÒu dÇy líp ®Êt r¶i, sè lÇn ®Çm, ®é Èm tèt nhÊt vµ ®é Èm khèng chÕ). S¬ ®å c¬ giíi cã hai c¸ch: ®Çm tiÕn lïi vµ ®Çm theo ®|êng vßng. NÕu ®Çm theo ®|êng vßng th× ph¶i gi¶m tèc ®é di chuyÓn cña ®Çm ë ®o¹n ®|êng vßng vµ kh«ng ®|îc ®Çm sãt. §|êng ®i cña m¸y ®Çm ph¶i theo h|íng däc trôc cña c«ng tr×nh ®¾p vµ tõ ngoµi mÐp vµo t×m cña c«ng tr×nh. Kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Çm cuèi cïng cña m¸y ®Çm ®Õn mÐp c«ng tr×nh kh«ng ®|îc nhá h¬n 0,5m. Khi ®Çm m¸i dèc ph¶i tiÕn hµnh tõ d|íi lªn trªn, kh«ng ®Çm m¸i ®Êt ®¾p trªn mÆt c¾t ngang cña khèi ®Êt ®¾p ®· lín h¬n kÝch th|íc thiÕt kÕ, líp ®Êt thõa ®ã ph¶i ®i vµ sö dông ®Ó ®¾p c¸c líp trªn. Khi ®Çm, c¸c vÕt ®Çm cña hai s©n ®Çm kÒ nhau ph¶i chång lªn nhau. - NÕu theo h|íng song song víi tim c«ng tr×nh ®¾p th× chiÒu réng vÕt ®Çm ph¶i chång lªn nhau tõ 25 ®Õn 50cm.

46

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

- NÕu theo h|íng th¼ng gãc víi tim c«ng tr×nh ®¾p th× chiÒu réng ®ã ph¶i tõ 50 ®Õn 100cm. Trong mét s©n ®Çm, vÕt ®Çm sau ph¶i ®Ì lªn vÕt ®Çm tr|íc lµ 0,2m, nÕu ®Çm b»ng m¸y; vµ ph¶i ®Ì lªn 1) 3 vÕt ®Çm tr|íc (®Çm theo kiÓu xØa tiÒn) nÕu ®Çm b»ng thñ c«ng. Riªng ®èi víi c«ng tr×nh thuû lîi th× kh«ng cho phÐp ®Çm theo h|íng th¼ng gãc víi tim c«ng tr×nh. 8.16. Trong th©n khèi ®¾p ®Êt kh«ng cho phÐp cã hiÖn t|îng bïng nhïng. NÕu cã hiÖn t|îng bïng nhïng víi diÖn tÝch nhá h¬n 5m2 vµ chiÒu dÇy kh«ng qu¸ mét ®Çm th× tuú theo vÞ trÝ ®èi víi c«ng tr×nh cã thÓ c©n nh¾c quyÕt ®Þnh kh«ng cÇn xö lÝ vµ ph¶i cã sù tho¶ thuËn cña gi¸m s¸t thiÕt kÕ. Trong tr|êng hîp ng|îc l¹i, nÕu chç bïng nhïng réng h¬n 5m2 hoÆc hai chç bïng nhïng chång lªn nhau th× ph¶i ®µo hÕt chç bïng nhïng nµy (®µo c¶ hai líp) vµ ®¾p l¹i víi chÊt l|îng nh| trong thiÕt kÕ yªu cÇu. 8.17. Khi ®Çm ®Êt cña c¸c c«ng tr×nh (trõ c«ng tr×nh thuû lîi) b»ng m¸y ®Çm ch©n ®ª th× phÇn ®Êt t¬i cña ®Êt trªn còng ph¶i ®|îc ®Çm thªm b»ng m¸y ®Çm lo¹i kh¸c vµ nhÑ h¬n. 8.18. ViÖc ®Çm ®Êt trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n, chËt hÑp (lÊp ®Êt vµo c¸c khe mãng, xung quanh c¸c gèi tùa cña èng dÉn, c¸c giÕng khoan tr¾c, ®¾p ®Êt mÆt nÒn, chç tiÕp gi¸p víi c«ng tr×nh v.v...) cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®Çm b»ng c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi nh| m¸y ®Çm nÖn, ®Çm nÖn chÊn ®éng treo vµo c¸c m¸y kh¸c nh| cÇn cÈu, m¸y kÐo, m¸y ®µo...

8.19.

8.20.

8.21.

ë nh÷ng chç ®Æc biÖt khã ®Çm, ph¶i sö dông m¸y ®Çm lo¹i nhá. NÕu kh«ng thÓ ®Çm ®|îc b»ng m¸y th× ph¶i ®Çm thñ c«ng theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh. Sau khi ®· so s¸nh c¸c chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt cña ph|¬ng ¸n ®¾p ®Êt b»ng c¬ giíi th× cho phÐp më réng c¸c n¬i chËt hÑp tíi kÝch th|íc ®¶m b¶o cho c¸c m¸y ®Çm cã n¨ng suÊt cao lµm viÖc. Khi ®¾p ®Êt tr¶ l¹i vµo hè mãng cã kÕt hîp tËn dông ®Êt ®µo ®Ó ®¾p nh|ng nÕu lo¹i ®Êt ®¾p tËn dông kh«ng ®¶m b¶o ®|îc chÊt l|îng th× ph¶i sö dông ®Êt kh¸c. Ph¶i sö dông lo¹i ®Êt Ýt bÞ biÕn d¹ng khi chÞu nÐn nh| c¸t, c¸t sái. Khi lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kÕt cÊu phÇn d|íi mÆt ®Êt, c¬ quan thiÕt kÕ ph¶i t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ c¬ giíi ho¸ ®ång bé c«ng t¸c ®Êt, ®¶m b¶o chÊt l|îng ®Çm nÐn vµ sö dông m¸y mãc cã n¨ng suÊt cao. Trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt ph¶i kiÓm tra chÊt l|îng ®Çm nÐn, sè l|îng mÉu ph¶i kiÓm tra t¹i hiÖn tr|êng, cÇn tÝnh theo diÖn tÝch (m2). Khi kiÓm tra l¹i ®Êt ®· ®¾p th× tÝnh theo khèi l|îng (m3) vµ ph¶i theo b¶ng 31. VÞ trÝ lÊy mÉu ph¶i ph©n bæ ®Òu trªn b×nh ®é, ë líp trªn vµ líp d|íi ph¶i xen kÏ nhau (theo b×nh ®å khèi ®¾p). B¶ng 31 Lo¹i ®Êt

Khèi l|îng ®Êt ®¾p t|¬ng øng víi 1 nhãm 3 mÉu kiÓm tra

47

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

1. §Êt sÐt, ®Êt pha c¸t, ®Êt c¸t pha vµ c¸t kh«ng lÉn cuéi, sái, ®¸ 2. Cuéi, sái hoÆc ®Êt c¸t lÉn cuéi sái

100 - 200m3 200 - 400m3

Khèi l|îng thÓ tÝch kh« chØ ®|îc phÐp sai lÖch thÊp h¬n 0,03T) m3 so víi yªu cÇu cña thiÕt kÕ. Sè mÉu kh«ng ®¹t yªu cÇu so víi tæng sè mÉu lÊy thÝ nghiÖm kh«ng ®|îc lín h¬n 5% vµ kh«ng ®|îc tËp trung vµo mét vïng. 8.23. Mçi líp ®Çm song ph¶i kiÓm tra Vk. ChØ ®|îc ®¾p tiÕp líp sau nÕu líp tr|íc ®¾p ®· ®¹t yªu cÇu vÒ ®é chÆt thiÕt kÕ. 9. Hoµn thiÖn vµ ra cè m¸i 9.1. Tr|íc khi tiÕn hµnh hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt, ph¶i kiÓm tra l¹i toµn bé kÝch th|íc c«ng tr×nh, nhÊt lµ c¸c gãc, mÐp c¹nh, ®Ønh, m¸i, chu vi v.v... so víi thiÕt kÕ b»ng m¸y tr¾c ®¹c. Ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng sai lÖch vµ ghi vµo b¶n vÏ hoµn c«ng ®ång thêi ph¶i cã nh÷ng cäc mèc ®¸nh dÊu t|¬ng øng t¹i thùc ®Þa. 9.2. Khi b¹t m¸i c«ng tr×nh ®Êt, nÕu chiÒu cao m¸i lín h¬n 3m, ®é dèc b»ng 1:3 hoÆc xo¶i h¬n th× dïng m¸y ñi, m¸y san b¹t m¸i. NÕu chiÒu cao m¸i lín h¬n 3m, ®é dèc lín h¬n 1:3 th× dïng m¸y xóc cã thiÕt bÞ b¹t m¸i. NÕu chiÒu cao m¸i nhá h¬n 3m th× cã thÓ dïng lao ®éng thñ c«ng. Tuú tõng tr|êng hîp c«ng tr×nh cô thÓ vµ ®iÒu kiÖn m¸y mãc hiÖn cã, cã thÓ sö dông c¬ giíi hoµn toµn hoÆc kÕt hîp thñ c«ng víi c¬ giíi ®Ó b¹t m¸i. §Êt b¹t m¸i ph¶i vËn chuyÓn ra ngoµi ph¹m vi c«ng tr×nh vµ tËn dông vµo nh÷ng chç cÇn ®¾p. 9.3. §èi víi kªnh m|¬ng, nhÊt lµ khi trªn m¸i dèc sÏ l¸t líp b¶o vÖ (®¸, bª t«ng v.v...) th× ph¶i thËn träng khi sö dông m¸y ®Ó b¹t m¸i. NÕu ®¸y m|¬ng réng 3m trë lªn th× dïng m¸y ñi gom ®Êt b¹t m¸i ®Ó cho m¸y xóc xóc hÕt ®i. 9.4. NÕu ®|êng lªn, xuèng n»m trªn m¸i dèc c«ng tr×nh ®Êt ph¶i ®|îc xö lÝ ®¶m b¶o chÊt l|îng thiÕt kÕ tr|íc khi hoµn thiÖn c«ng tr×nh. 9.5. M¸i dèc cña c¸c c«ng tr×nh ®Êt ph¶i ®|îc ra cè theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ ®Ó chèng xãi lë, tr|ît v.v... cÇn ph¶i hoµn thµnh gia cè m¸i tr|íc mïa m|a b·o. 9.6. NÕu m¸i dèc kh« mãng ®|îc b¶o vÖ b»ng hÖ thèng tiªu n|íc ngÇm th× ph¶i hoµn thµnh hÖ thèng tiªu n|íc ngÇm ®ã tr|íc khi tiÕn hµnh ®µo hè mãng. 9.7. Khi chång cá gia cè m¸i, ph¶i chän lo¹i cá cã bé rÔ ch¾c, ph¸t triÓn vµ sèng giai (cá dµy, cá may...) ph¶i ®¸nh cá tõng vÇng, ghim ch¾c vµo m¸i. NÕu gieo cá th× ph¶i phñ líp ®Êt h÷u c¬ lªn m¸i tr|íc khi gieo. Nªn chän phèi hîp 3 lo¹i cá ®Ó gieo: lo¹i bôi thÊp, lo¹i hä ®Ëu vµ lo¹i cá cã bé rÔ ph¸t triÓn. 9.8. CÇn ph¶i chång cá gia cè m¸i c©y sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt ®Ó cho cá cã thêi gian bÐn rÔ, ph¸t triÓn vµ cã ®ñ kh¶ n¨ng b¶o vÖ m¸i tr|íc mïa m|a b·o nÕu ®Êt qu¸ kh« ph¶i t|íi n|íc cho cá trong nh÷ng ngµy ®Çu.

8.22.

9.9.

ë nh÷ng chç ®Êt cã kh¶ n¨ng tr|ît lë, ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p chèng tr|ît lë tr|íc khi tiÕn hµnh gia cè m¸i c«ng tr×nh.

48

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

9.10.

Khi gia cè m¸i c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, m¸i dèc, ®|êng giao th«ng th|êng xuyªn chÞu sù t¸c ®éng cña sãng vç, dßng n|íc ch¶y vµ mùc n|íc dao ®éng thÊt th|êng th× ph¶i cã mét hoÆc nhiÒu líp tÇng läc, n»m lãt d|íi líp vËt liÖu gia cè m¸i. 9.11. Khi lùa chän m¸y thi c«ng gia cè m¸i ph¶i c¨n cø vµo lo¹i vËt liÖu sö dông. NÕu gia cè m¸i b»ng tÊm bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp th× dïng cÇn trôc « t«, cÇn trôc xÝch. L¾p t©m bª t«ng cèt thÐp ph¶i tiÕn hµnh tõ d|íi lªn trªn gi»ng nÐo c¸c tÊm víi nhau vµ l¾p ®Çy khe nèi theo ®óng thiÕt kÕ. NÕu gia cè m¸i b»ng tÊm bª t«ng cèt thÐp ®óc liÒn khèi ®æ t¹i chç th× dïng cÇn trôc, m¸y ®Çm bª t«ng, ph¶i tiÕn hµnh ®æ bª t«ng tõ d|íi lªn trªn tõng kho¶ng « vµ ph¶i ®Ó mèi nèi biÕn d¹ng. NÕu l¸t ®¸ khan th× dïng cÇn trôc hoÆc m¸ng ®Ó vËn chuyÓn ®¸ xuèng m¸i. L¸t ®¸ ph¶i tiÕn hµnh tõ d|íi lªn trªn. NÕu l¸t tÊm bª t«ng ¸tphan th× dïng cÇn trôc « t« vµ cÇn trôc xÝch. NÕu gia cè b»ng ®¸ hçn hîp dïng cÇn trôc ®Çu ngo¹m hoÆc cÇn trôc xÝch vµ thïng chøa. NÕu m¸i tho¶i th× cã thÓ sö dông m¸y ñi. 9.12. X©y dùng c«ng tr×nh ®Êt trong vïng cã c¸t di ®éng ph¶i tiÕn hµnh liªn tôc kh«ng ®|îc gi¸n ®o¹n vµ cÇn ph¶i gia cè ngay nh÷ng phÇn c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh. Nh÷ng biÖn ph¸p chèng sù x©m lÊn cña c¸t di ®éng ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi víi x©y dùng c«ng tr×nh. 9.13. X©y dùng c«ng tr×nh ®Êt trong vïng khÝ hËu kh« cã giã m¹nh vµ trong vïng cã c¸t di ®éng, nÕu v× ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ph¶i t¹m ngõng mét thêi gian th× cã mét biÖn ph¸p gia cè t¹m thêi bÒ mÆt c«ng tr×nh, chèng giã cuèn ®Êt. Nh|ng nh÷ng biÖn ph¸p chèng sù x©m lÊn cña c¸t di ®éng vÉn ph¶i tiÕn hµnh kh«ng phô thuéc vµo sù t¹m ngõng x©y dùng. 9.14. Trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng còng nh| trong thêi gian sö dông c«ng tr×nh ®Êt ë vïng cã c¸t di ®éng, cã giã m¹nh ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra th|êng xuyªn nh÷ng c«ng tr×nh b¶o vÖ chèng c¸t x©m lÊn. Ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a ngay nh÷ng h| háng cña c«ng tr×nh b¶o vÖ sau khi ph¸t hiÖn. 9.15. Khi hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt trong mïa m|a b·o, lò, ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p tiªu tho¸t n|íc, cßn ph¶i cã biÖn ph¸p t¹m thêi b¶o vÖ c«ng tr×nh khi m|a b·o, lò. Khi m|a b·o chÊm døt ph¶i cã biÖn ph¸p kÞp thêi xö lÝ bÒ mÆt c«ng tr×nh nh»m sím tiÕp tôc thi c«ng hoµn thiÖn. 9.16. Nh÷ng biÖn ph¸p hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ®Òu ph¶i thÓ hiÖn trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh vµ thiÕt kÕ thi c«ng c¸c c«ng t¸c x©y l¾p b»ng b¶n vÏ thi c«ng. 10. KiÓm tra chÊt l|îng vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt Thi c«ng theo ph|¬ng ph¸p kh« 10.1. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l|îng ph¶i tiÕn hµnh theo b¶n vÏ thiÕt kÕ vµ c¸c quy ®Þnh cña quy ph¹m vÒ kiÓm tra chÊt l|îng vµ nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh x©y dùng x©y dùng c¬ b¶n. 10.2. KiÓm tra chÊt l|îng ®Êt ®¾p ph¶i tiÕn hµnh ë 2 n¬i:

49

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

- Má vËt liÖu: tr|íc khi khai th¸c vËt liÖu, ph¶i lÊy mÉu thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm tra l¹i mét sè tÝnh chÊt c¬ lÝ vµ c¸c th«ng sè chñ yÕu kh¸c cña vËt liÖu ®èi chiÕu víi yªu cÇu thiÕt kÕ.

10.3.

10.4.

10.5.

10.6.

10.7.

10.8.

- ë c«ng tr×nh, ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra th|êng xuyªn qu¸ tr×nh ®¾p nh»m ®¶m b¶o quy tr×nh c«ng nghÖ vµ chÊt l|îng ®Êt ®¾p. MÉu kiÓm tra ph¶i lÊy ë nh÷ng chç ®¹i diÖn vµ nh÷ng n¬i ®Æc biÖt quan träng (khe hèc c«ng tr×nh, n¬i tiÕp gi¸p, bé phËn chèng thÊm v.v…) Ph¶i lÊy mÉu ph©n bè ®Òu trªn mÆt b»ng vµ mÆt c¾t c«ng tr×nh, cø mçi líp ®¾p ph¶i lÊy mét ®ît mÉu thÝ nghiÖm. Sè l|îng mÉu ph¶i ®ñ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ toµn diÖn cña kÕt luËn kiÓm tra. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt, sè l|îng mÉu cã thÓ nhiÒu h¬n vµ do thiÕt kÕ quy ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt ®Çm theo tõng líp, ph¶i theo dâi kiÓm tra th|êng xuyªn quy tr×nh c«ng nghÖ, tr×nh tù ®¾p, bÒ dÇy líp ®Êt r¶i, sè l|ît ®Çm, tèc ®é di chuyÓn cña m¸y, bÒ réng phñ vÖt ®Çm, khèi l|îng thÓ tÝch thiÕt kÕ ph¶i ®¹t v.v… §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh chèng thÊm, chÞu ¸p lùc n|íc. ph¶i kiÓm tra mÆt tiÕp gi¸p gi÷a hai líp ®¾p, ph¶i ®¸nh xêm kÜ ®Ó chèng hiÖn t|îng mÆt nh½n. Tiªu chuÈn chÊt l|îng ®Çu tiªn ph¶i kiÓm tra ®Êt ®¾p lµ ®é chÆt ®Çm nÐn so víi thiÕt kÕ. Khi ®¾p c«ng tr×nh b»ng c¸t, c¸t sái, ®¸ hçn hîp ngoµi c¸c th«ng sè quy ®Þnh, cßn ph¶i kiÓm tra thµnh phÇn h¹t cña vËt liÖu so víi thiÕt kÕ. Tuú theo tÝnh chÊt c«ng tr×nh vµ møc ®é ®ßi hái thiÕt kÕ, cßn ph¶i kiÓm tra thªm hÖ sè thÊm, søc kh¸ng tr|ît cña vËt liÖu, vµ møc ®é co ngãt khi ®Çm nÐn. Khi ®¾p ®Êt trong vïng ®Çm lÇy, cÇn ®Æc biÖt chó ý kiÓm tra kÜ thuËt phÇn viÖc sau ®©y: - ChuÈn bÞ nÒn mãng: ChÆt c©y, ®µo gèc, vít r¸c, rong rªu vµ nh÷ng c©y d|íi n|íc; - Bãc líp than bïn trong ph¹m vi ®¸y mãng tíi ®Êt nguyªn thæ, vÐt s¹ch hÕt bïn. - §¾p ®Êt vµo mãng; - Theo dâi tr¹ng th¸i cña nÒn ®¾p khi m¸y thi c«ng ®i l¹i. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi ph¶i ®¶m b¶o chèng thÊm vµ th|êng xuyªn chÞu ¸p lùc n|íc, sè l|îng mÉu thÝ nghiÖm, nÕu trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh th× cã tham kh¶o b¶ng 32 ®Ó x¸c ®Þnh sè l|îng mÉu kiÓm tra. Sè nhá cña h¹n møc khèi l|îng cÇn ph¶i lÊy mét mÉu, ¸p dông cho c¸c bé phËn quan träng nh| lâi ®Ëp, mµn ch¾n, n¬i tiÕp gi¸p víi c«ng tr×nh bª t«ng v.v… Riªng ®èi víi tÇng läc, ph¶i lÊy mÉu kiÓm tra theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ. Khi nghiÖm thu ®|êng hµo vµ hè mãng, ph¶i kiÓm tra kÝch th|íc cao tr×nh m¸i dèc so víi thiÕt kÕ, vÞ trÝ thiÕt kÕ cña nh÷ng mãng nhá vµ bé phËn ®Æc biÖt cña mãng, t×nh tr¹ng cña nh÷ng phÇn gia cè. Sau khi bãc líp b¶o vÖ ®¸y mãng, cao tr×nh ®¸y mãng so víi thiÕt kÕ kh«ng ®|îc sai lÖch qu¸ quy ®Þnh cña ®iÒu 7.27 cña quy ph¹m nµy. B¶ng 32

50

tiªu chuÈn viÖt nam

Lo¹i ®Êt

tcvn 4447 : 1987

Ph|¬ng ph¸p lÊy mÉu kiÓm tra Th«ng sè cÇn kiÓm tra

§Êt sÐt, ®Êt Dao vßng thÞt vµ ®Êt pha c¸t

- Khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é Èm - C¸c th«ng sè cÇn thiÕt kh¸c (cho c«ng tr×nh cÊp I vµ cÊp II)

C¸t sái, c¸t Hè ®µo hoÆc dao - Khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é Èm th«, c¸t mÞn vßng - Thµnh phÇn h¹t. - C¸c th«ng sè cÇn thiÕt kh¸c (cho c«ng tr×nh cÊp I vµ cÊp II)

H¹n møc khèi l|îng ®¾p cÇn ph¶i lÊy mét mÉu kiÓm tra 100- 200m3 20 - 50 ngµn m3 200 - 400 m3 1- 2ngµn m3 20 - 50 ngµn m3

10.9. Khi nghiÖm thu ®|êng hµo vµ hè mãng, ph¶i kiÓm tra kÝch th|íc cao tr×nh m¸i dèc so víi thiÕt kÕ, vÞ trÝ thiÕt kÕ cña nh÷ng mãng nhá vµ bé phËn ®Æc biÖt cña mãng, t×nh tr¹ng cña nh÷ng phÇn gia cè. Sau khi bãc líp b¶o vÖ ®¸y mãng, cao tr×nh ®¸y mãng so víi thiÕt kÕ kh«ng ®|îc sai lÖch qu¸ quy ®Þnh cña ®iÒu 7.27 cña quy ph¹m nµy. 10.10. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt, trong tr|êng hîp chñ ®Çu t| hay Ban qu¶n lÝ c«ng tr×nh yªu cÇu, khi nghiÖm thu nhãm cÇn cã kÜ s| ®Þa chÊt c«ng tr×nh tham gia, trong biªn b¶n ph¶i ghi râ tr¹ng th¸i ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ®Þa chÊt thuû v¨n vµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm kiÓm tra c¸c th«ng sè kÜ thuËt cña ®Êt. 10.11. Khi nghiÖm thu mãng cña nh÷ng c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn cÇn ph¶i kiÓm tra: - VÞ trÝ tuyÕn c«ng tr×nh theo mÆt b»ng vµ mÆt ®øng, kÝch th|íc c«ng tr×nh. - Cao ®é ®¸y, mÐp biªn, ®é dèc theo däc tuyÕn, kÝch th|íc r·nh biªn, vÞ trÝ vµ kÝch th|íc cña hÖ thèng tiªu n|íc. - §é dèc m¸i, chÊt l|îng gia cè m¸i. - ChÊt l|îng ®Çm ®Êt, ®é chÆt, khèi l|îng thÓ tÝch kh«. - Biªn b¶n vÒ nh÷ng bé phËn c«ng tr×nh khuÊt. 10.12. Nh÷ng phÇn cña c«ng tr×nh ®Êt cÇn ph¶i nghiÖm thu, lËp biªn b¶n tr|íc khi lÊp kÝn gåm: - NÒn mãng tÇng läc vµ tho¸t n|íc; - TÇng läc vµ vËt tho¸t n|íc; - Thay ®æi lo¹i ®Êt khi ®¾p nÒn. - Nh÷ng biÖn ph¸p xö lÝ ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña nÒn (xö lÝ n|íc mÆt, c¸t ch¶y, hang hèc ngÇm v.v…) - Mãng c¸c bé phËn c«ng tr×nh tr|íc khi x©y, ®æ bª t«ng v.v… - ChuÈn bÞ má vËt liÖu tr|íc khi b|íc vµo khai th¸c.

51

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

- Nh÷ng phÇn c«ng tr×nh bÞ gi¸n ®o¹n thi c«ng l©u ngµy tr|íc khi b¾t ®Çu tiÕp tôc thi c«ng l¹i. 10.13. Khi nghiÖm thu san nÒn cÇn kiÓm tra: - Cao ®é vµ ®é dèc cña nÒn; - KÝch th|íc h×nh häc; - ChÊt l|îng ®¾p ®Êt, khèi l|îng thÓ tÝch kh«; Ph¸t hiÖn nh÷ng n¬i ®Êt qu¸ |ít vµ bÞ lón côc bé. 10.14. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi, khi nghiÖm thu cÇn ®Æc biÖt chó ý kiÓm tra nh÷ng phÇn sau: - Nh÷ng bé phËn chèng thÊm, ch©n khay, s©n tr|íc, mµn ch¾n, lâi vµ hÖ thèng tÇng läc, vËt tho¸t n|íc. - ChÊt l|îng vËt liÖu sö dông. - ChÊt l|îng ®Çm nÐn. - C¸c mÆt c¾t kiÓm tra chÊt l|îng c«ng tr×nh cã ghi râ sè liÖu vÒ ®é chÆt ®Çm nÐn vµ thµnh phÇn h¹t cña vËt liÖu theo tõng cao tr×nh. - KÝch th|íc líp gia t¶i trªn s©n tr|íc vµ sè l|îng ®Çm nÐn. - VÞ trÝ, quy c¸ch chÊt l|îng c¸c thiÕt bÞ quan tr¾c ®Æt trong th©n ®Ëp. 10.15. Sai lÖch cho phÐp cña c¸c bé phËn c«ng tr×nh ®Êt so víi thiÕt kÕ kh«ng ®|îc v|ît qu¸ quy ®Þnh trong b¶ng 33. 10.16. Khi nghiÖm thu kiÓm tra c«ng tr×nh ®Êt ®· x©y dùng xong, ®¬n vÞ x©y dùng ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng tµi liÖu phôc vô kiÓm tra nghiÖm thu cho Héi ®ång nghiÖm thu c¬ së: - B¶n vÏ hoµn thµnh c«ng tr×nh cã ghi nh÷ng sai lÖch thùc tÕ. B¶n vÏ xö lÝ nh÷ng chç lµm sai thiÕt kÕ. - NhËt kÝ thi c«ng c«ng tr×nh vµ nhËt kÝ c«ng t¸c ®Æc biÖt. - C¸c biªn b¶n nghiÖm thu bé phËn c«ng tr×nh khuÊt. - B¶n vÏ vÞ trÝ c¸c cäc mèc ®Þnh vÞ c¬ b¶n vµ biªn b¶n nghiÖm thu c«ng tr×nh. - Biªn b¶n kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vËt liÖu sö dông x©y dùng c«ng tr×nh vµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm nh÷ng mÉu kiÓm tra trong qu¸ tr×nh thi c«ng. B¶ng 33 Tªn, vÞ trÝ sai lÖch

Sai lÖch cho phÐp

Ph|¬ng ph¸p kiÓm tra

Gê mÐp vµ trôc tim c«ng tr×nh §é dèc däc theo tuyÕn ®¸y kªnh, m|¬ng hµo hÖ thèng tiªu n|íc Gi¶m ®é dèc tèi thiÓu cña ®¸y kªnh m|¬ng vµ hÖ thèng tiªu n|íc T¨ng ®é dèc m¸i dèc cña c«ng tr×nh

± 0,05m ± 0,0005m

M¸y thuû chuÈn - nt -

Kh«ng cho phÐp

- nt -

Kh«ng cho phÐp

§o c¸c qu·ng tõng mÆt c¾t

Gi¶m ®é dèc m¸i dèc cña vËt tiªu n|íc b»ng ®¸

52

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

hçn hîp n»m trong ®Ëp BÒ réng c¬ phÇn ®¾p BÒ réng ®|êng hµo BÒ réng kªnh m|¬ng Gi¶m kÝch th|íc r·nh tiªu Sai lÖch san nÒn + §é dèc toµn mÆt nÒn

± 5 - 10% ± 0,15m ± 0,0 5m ± 0,1m Kh«ng cho phÐp ± 0,0001

- nt §o c¸ch qu·ng 50m - nt - nt - nt M¸y thuû chuÈn c¸ch qu·ng 50m

10.17. Khi nghiÖm thu bµn giao c«ng tr×nh ®Êt ®|a vµo sö dông ph¶i tiÕn hµnh theo nh÷ng quy ®Þnh trong quy ph¹m nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n. KiÓm tra vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc 10.18. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l|îng kÜ thuËt thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc bao gåm viÖc xem xÐt chÊt l|îng båi ®¾p vµ ®é æn ®Þnh cña c¸c c«ng tr×nh (c¶ trªn kh« lÉn d|íi n|íc) vµ ph¶i lËp c¸c hå s¬ kÜ thuËt. 10.19. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l|îng thi c«ng bao gåm: a) Sù thùc hiÖn tÊt c¶ c«ng t¸c chuÈn bÞ. b) ViÖc khai th¸c ®Êt ë má, c«ng t¸c n¹o vÐt ®Êt ë c¸c c«ng tr×nh vµ viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c båi ®Êt. c) T×nh tr¹ng c«ng tr×nh vµ chÊt l|îng ®Êt båi ®¾p. 10.20. KiÓm tra chÊt l|îng thi c«ng c¬ giíi thuû lùc theo quy ®Þnh cña h|íng dÉn thi c«ng ®|îc lËp riªng cho mçi c«ng tr×nh, trªn c¬ së quy tr×nh kÜ thuËt vÒ thi c«ng c¬ giíi thuû lùc cã tÝnh ®Õn c¸c yªu cÇu cña thiÕt kÕ. B¶n h|íng dÉn thi c«ng c¬ giíi thuû lùc do chñ tr× kÜ thuËt thi c«ng duyÖt. 10.21. Nguyªn t¾c ph©n chia c¸c giai ®o¹n ®· hoµn thµnh ®Ó nghiÖm thu ph¶i thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh vµ tr×nh tù x©y dùng c¬ b¶n hiÖn hµnh. 10.22. NghiÖm thu tÊt c¶ nh÷ng c«ng tr×nh kÓ c¶ nghiÖm thu tõng phÇn c«ng tr×nh ®· x©y dùng xong (theo tiÕn ®é hoµn thµnh cña c«ng tr×nh) ph¶i tiÕn hµnh cã sù gi¸m s¸t cña Ban qu¶n lÝ c«ng tr×nh. Sau khi hoµn thµnh toµn bé c«ng tr×nh, viÖc nghiÖm thu sÏ do Héi ®ång nghiÖm thu thùc hiÖn. Mçi c«ng t¸c nghiÖm thu ph¶i lËp biªn b¶n kÌm theo. 10.23. Ph¶i nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh khuÊt bao gåm: - C«ng t¸c chuÈn bÞ nÒn mãng c«ng tr×nh; - C«ng t¸c thay ®Êt nÒn c«ng tr×nh (nÕu nh| thiÕt kÕ yªu cÇu) - C«ng t¸c chuÈn bÞ båi ®Êt (x©y dùng c¸c ®ª quay, « båi, c«ng tr×nh th¸o n|íc v.v…); - Båi c¸c líp ®Êt; - §Æt c¸c mèc ®o lón.

53

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

10.24. Trong viÖc nghiÖm thu c«ng t¸c san mÆt b»ng, cÇn kiÓm tra cao ®é dèc khu vùc ph¶i san, ®é chÆt cña ®Êt båi. 10.25. Khi bµn giao c«ng tr×nh, cÇn cã c¸c v¨n b¶n nghiÖm thu: a) VÞ trÝ c«ng tr×nh trªn mÆt b»ng vµ kÝch th|íc. b) Cao ®é cña c«ng tr×nh. c) §é nghiªng m¸i dèc c«ng tr×nh. d) TÝnh chÊt cña ®Êt båi, ®¾p vµ sù ph©n bè h¹t theo vïng so víi yªu cÇu thiÕt kÕ… e) §é chÝnh x¸c cña vÞ trÝ vµ h×nh d¹ng c¸c b·i chøa, c¸c thÒm, r·nh tho¸t n|íc v.v… 10.26. §¬n vÞ thi c«ng ph¶i xuÊt tr×nh c¸c tµi liÖu sau: a) Nh÷ng b¶n vÏ thi c«ng c¸c bé phËn kÕt cÊu ®|îc söa ch÷a vµ thay ®æi trong qu¸ tr×nh thi c«ng. Cßn khi thay ®æi lín th× ph¶i sö dông b¶n vÏ cña thiÕt kÕ ®ång thêi ph¶i tr×nh c¶ nh÷ng v¨n b¶n cho phÐp thay ®æi. b) B¶n kª hÖ thèng mèc cao ®¹c cè ®Þnh vµ c¸c biªn b¶n ®Þnh vÞ c«ng tr×nh c) NhËt kÝ thi c«ng tr×nh. d) B¶n kª vµ biªn b¶n nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh khuÊt. e) Biªn b¶n thÝ nghiÖm ®Êt cã kÌm theo c¸c sè liÖu vÒ mÉu thÝ nghiÖm. 10.27. Trong biªn b¶n nghiÖm thu c«ng tr×nh cÇn cã: a) B¶n kª c¸c hå s¬ kÜ thuËt lµm c¬ së ®Ó thi c«ng h¹ng môc c«ng tr×nh. b) Sè liÖu kiÓm tra ®é chÝnh x¸c nh÷ng c«ng t¸c ®· thùc hiÖn. c) Sè liÖu diÔn biÕn lón cña nÒn theo kÕt qu¶ quan tr¾c, ®o cao… d) B¶n kª nh÷ng phÇn viÖc ch|a hoµn thµnh nh|ng kh«ng lµm c¶n trë cho viÖc sö dông c«ng tr×nh kÌm theo thêi h¹n lµm nèt phÇn viÖc ®ã. 10.28. Nghiªm cÊm nghiÖm thu nh÷ng c«ng tr×nh ch|a thi c«ng xong vµ bÞ h| háng, lµm c¶n trë hoÆc cã ¶nh h|ëng ®Õn viÖc sö dông c«ng tr×nh. KiÓm tra vµ nghiÖm thu c¸c c«ng t¸c khoan næ m×n 10.29. ViÖc kiÓm tra c¸c c«ng t¸c khoan næ m×n ph¶i tiÕn hµnh trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng, ph¶i ®èi chiÕu víi thiÕt kÕ thi c«ng, víi c¸c yªu cÇu cña c¸c quy tr×nh quy ph¹m hiÖn hµnh, víi c¸c ®Þnh møc vÒ hao phÝ lao ®éng, vËt liÖu khoan næ v.v… 10.30. ViÖc kiÓm tra ph¶i tiÕn hµnh: a) Sau khi khoan xong, ph¶i kiÓm tra c¸c lç khoan. CÇn ®o chiÒu s©u h|íng vµ thÓ tÝch lç khoan, kiÓm tra h×nh d¹ng, ®|êng kÝnh, vÞ trÝ trªn mÆt b»ng vµ mÆt c¾t cña lç khoan so s¸nh sè liÖu thùc tÕ víi sè liÖu trong thiÕt kÕ vµ hé chiÕu khoan. b) Sau khi næ m×n ph¶i xem xÐt bÒ mÆt c¸c m¸i dèc, sù sËp ®æ cña khèi ®Êt ®¸ vµ ®Æc biÖt lµ c¸c vÞ trÝ nghi ngê cã m×n c©m. Khi næ m×n lín ph¶i ®o ®¹c hè ®µo vµ khèi ®Êt ®¸ sËp ®æ. c) Trong qu¸ tr×nh bèc xóc vËn chuyÓn: Ph¶i ®¸nh gi¸ khèi l|îng ®Êt ®¸ næ ph¸ (theo tØ lÖ phÇn tr¨m cña thÓ tÝch). Sè l|îng ®¸ qu¸ cì cÇn ph¶i næ ph¸ tiÕp, xem xÐt bÒ mÆt ®¸y vµ m¸i hè ®µo.

54

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

d) Sau khi bèc xóc xong (hoÆc cã thÓ xong mét phÇn) ph¶i ®o vÏ ®Þa h×nh thùc tr¹ng. 10.31. Ph¶i tiÕn hµnh nghiÖm thu c«ng t¸c khoan næ m×n ngay t¹i hiÖn tr|êng, cã sù tham gia cña ®¹i diÖn bªn giao thÇu, ®¬n vÞ khoan næ vµ ®¬n vÞ bèc xóc. 10.32. Khi næ m×n xong cÇn so s¸nh mÆt c¾t hè ®µo thùc tÕ víi mÆt c¾t thiÕt kÕ, ®o ®¹c l¹i thÓ tÝch ®Êt ®¸ bÞ ph¸ vì. Trong tr|êng hîp næ v¨ng, hoÆc næ sËp còng ph¶i x¸c ®Þnh thÓ tÝch cña ®Êt ®¸ bÞ v¨ng hoÆc bÞ sËp ®æ. Khi cã c¸c c«ng viÖc bÞ che khuÊt th× ph¶i lËp biªn b¶n nghiÖm thu tõng bé bËn c«ng viÖc ®ã. 10.33. Khi nghiÖm thu c¸c hè mãng ë d|íi n|íc ph¶i tiÕn hµnh ®o hai lÇn, lÇn ®Çu trùc tiÕp ngay sau khi næ ph¸, lÇn thø hai sau khi bèc xóc hÕt ®Êt ®¸ ra khái hè ®µo. 10.34. M¸i dèc cña phÇn ®µo c¸c tuyÕn ®|êng giao th«ng cã thÓ ®µo v|ît qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ, hoÆc ch|a ®µo hÕt côc bé, nh|ng ph¶i ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña m¸i kh«ng cã ®¸ treo, ®¸ long ch©n n»m trªn m¸i, ®¶m b¶o tiªu tho¸t n|íc vµ ph¶i b¹t l|în dÇn theo s¸t mÆt c¾t thiÕt kÕ. 10.35. Khèi l|îng ®Êt ®¸ næ ph¸ ®|îc x¸c ®Þnh theo thÓ tÝch ë tr¹ng th¸i liÒn khèi khÝ ch|a bÞ næ ph¸. NÕu khèi l|îng ®Êt ®¸ næ ph¸ ra, thùc tÕ nhá h¬n 30% so víi khèi l|îng thiÕt kÕ th× c«ng t¸c næ ph¸ kh«ng ®¹t yªu cÇu vµ ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng cã m×n c©m. ViÖc xö lÝ c¸c khèi m×n c©m ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng quy ph¹m an toµn vÒ c«ng t¸c næ. 10.36. Khi næ m×n, khèi l|îng ®Êt ®¸ cßn n»m l¹i trong ph¹m vi mÆt c¾t thiÕt kÕ cña hè ®µo ph¶i ®|îc coi lµ khèi l|îng kh«ng ®|îc næ v¨ng. §Ó x¸c ®Þnh khèi l|îng kh«ng ®|îc næ v¨ng ë tr¹ng th¸i liÒn khèi ch|a næ m×n th× lÊy khèi l|îng ®Êt ®¸ ®· næ ph¸ ®o thùc tÕ nh©n víi hÖ sè 0,83 ®èi víi ®Êt ®¸ cÊp I ®Õn III; víi 0,75 ®èi víi ®Êt ®¸ cÊp IV ®Õn XI.

55

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Phô lôc 1 B¶ng ph©n lo¹i ®Êt ®¸ theo ®é cøng (theo gi¸o s| Pr«-st«-®ia-c«-nèp) CÊp ®Êt ®¸

HÖ sè ®é r¾n

Møc ®é r¾n

I

20

II

15

III

10

IIIa

8

IV

6

IVa

5

V

4

V

4

Va

3

VI

2

VIa

1,5

§¸ r¾n

VII

1,0

§Êt mÒm

VIIa VIII IX X

0,8 0,6 0,5 0,3

§Êt mÒm §Êt xèp §Êt rêi Bïn

Lo¹i ®Êt ®¸

Gãc ma s¸t trong (o)

§¸ cùc k× r¾n §¸ Kvarsit vµ bazan cùc r¾n ch¾c vµ dai. C¸c lo¹i ®¸ kh¸c ®Æc biÖt r¾n §¸ rÊt r¾n §¸ granÝt, th¹ch anh poãcpia rÊt r¾n. C¸c lo¹i granÝt kh¸c vµ diÖp th¹ch silic rÊt r¾n, c¸c lo¹i th¹ch anh kÐm r¾n h¬n c¸c lo¹i trªn,sa th¹ch vµ ®¸ v«i r¾n nhÊt §¸ r¾n §¸ granÝt ch¾c vµ c¸c lo¹i granÝt biÕn d¹ng,sa th¹ch vµ ®¸ v«i rÊt r¾n, nh÷ng g©n th¹ch anh trong quÆng cuéi kÕt rÊt ch¾c, quÆng s¾t rÊt r¾n

87o.80

§¸ r¾n

82o53

§¸ v«i ch¾c, granÝt trung b×nh, sa th¹ch, cÈm th¹ch rÊt ch¾c, ®«l«mÝt §¸ t|¬ng ®èi Sa th¹ch, quÆng s¾t r¾n §¸ t|¬ng ®èi DiÖp th¹ch lÉn c¸t, sa th¹ch phiÕn r¾n §¸ r¾n trung DiÖp th¹ch sÐt r¾n, sa th¹ch vµ ®¸ v«i bÞ phong b×nh ho¸, cuéi kÕt phong ho¸ võa §¸ r¾n trung DiÖp th¹ch sÐt r¾n, sa th¹ch vµ ®¸ v«i bÞ phong b×nh ho¸ võa §¸ r¾n C¸c lo¹i diÖp th¹ch bÞ phong ho¸. §a ph©n lo¹i ch¾c §¸ t|¬ng ®èi DiÖp th¹ch phong ho¸ s©u. §¸ v«i phong ho¸ r¾n m¹nh, phÊn muèn nhá th¹ch cao, antraxit. §¸ phÊn tù nhiªn sa th¹ch phong hãa s©u, cuéi vµ d¨m kÕt phong ho¸. §Êt lÉn d¨m cuéi kh« cøng §Êt lÉn r¨m cuéi, diÖp th¹ch ph©n r·, cuéi sái vµ ®¸ bÞ dån nÐn, than ®¸ r¾n, ®Êt sÐt kh« §Êt Ðp ch¾c, than ®¸ mÒm, ®Êt phï sa bÞ nÐn l©u, ®Êt thÞt §Êt sÐt, cuéi sái, hoµng thæ §Êt mÇu, than bïn, ®Êt pha c¸t, c¸t |ít C¸t, ®Êt th¶i thµnh ®èng sái nhá, than rêi C¸t ch¶y, bïn ®Çm lÇy, hoµng thæ b·o hoµ n|íc vµ c¸c bïn ®Êt kh¸c

56

86o11

84o18

80o32 78o41 75o58 75o58 71o34 63o26

56o19 45o40 38o58 30o58 26o30 16o42

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Phô lôc 2 B¶ng ph©n bæ cÊp ®Êt ®¸ theo møc ®é khã dÔ cho tõng lo¹i m¸y thi c«ng A) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y ®µo §Êt cÊp 1: §Êt cã c©y cá mäc, kh«ng lÉn rÔ c©y to vµ ®¸ t¶ng, cã lÉn ®¸ d¨m. C¸t kh«, c¸t cã ®é Èm tù nhiªn kh«ng lÉn ®¸ d¨m. §Êt c¸t pha, ®Êt bïn dµy d|íi 20cm kh«ng cã rÔ c©y. Sái s¹n kh« cã lÉn ®¸ to ®|êng kÝnh 30cm. §Êt ®ång b»ng líp trªn dµy 0,8m trë l¹i. §Êt vun ®æ ®èng bÞ nÐn chÆt. §Êt cÊp 2: Sái s¹n cã lÉn ®¸ to. §Êt sÐt |ít mÒm kh«ng lÉn ®¸ d¨m. §Êt pha sÐt nhÑ, ®Êt pha sÐt nÆng lÉn ®Êt bïn dµy d|íi 30cm lÉn rÔ c©y. §¸ d¨m ®Êt ®ång b»ng líp d|íi tõ 0,8 ®Õn 2,0m. §Êt c¸t lÉn sái cuéi tõ 10% trë l¹i. §Êt cÊp 3: §Êt sÐt nÆng vì tõng m¶ng. §Êt sÐt lÉn ®¸ d¨m dïng xÎng mai míi x¾n ®|îc. §Êt bïn dµy d|íi 40cm trë l¹i. §Êt ®ång b»ng líp d|íi tõ 2m ®Õn 3,5m. §Êt ®á vµng ë ®åi nói cã lÉn ®¸ rong, sái nhá. §Êt cøng lÉn ®¸ hay sÐt non. §Êt cÊp 4: §Êt sÐt cøng tõng líp lÉn ®¸ th¹ch cao mÒm. §¸ ®· ®|îc næ ph¸ t¬i. B) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y ñi §Êt cÊp 1: §Êt cã cá mäc kh«ng lÉn rÔ vµ ®¸ d¨m. ¸ sÐt nhÑ. §Êt bïn kh«ng cã rÔ c©y. §Êt ®ång b»ng líp trªn. §Êt vôn ®æ ®èng bÞ nÐn. §Êt cÊp 2: Sái s¹n kh«ng lÉn ®¸ to. §Êt sÐt |ít mÒm kh«ng lÉn ®¸ d¨m. §Êt cÊp 3: §Êt sÐt vì tõng m¶nh. §Êt sÐt lÉn sái s¹n, ®¸ d¨m, c¸t kh«. §Êt lÉn ®¸ t¶ng. §Êt ®· ®|îc næ ph¸ t¬i råi. C) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y c¹p §Êt cÊp 1: §Êt cã cá mäc, kh«ng lÉn rÔ vµ ®¸. §Êt ®¾p ®· bÞ nÐn. §Êt cÊp 2: §Êt sÐt |ít mÒm, kh«ng lÉn ®¸ d¨m. ¸ c¸t nÆng. §Êt ®ång b»ng líp trªn dµy 1m trë l¹i. D) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y nghiÒn §¸ cÊp 1: cã hÖ sè r¾n F = 20. §¸ kvari - sÐt vµ bazan cùc r¾n, ch¾c vµ dai C¸c lo¹i ®¸ kh¸c ®Æc biÖt r¾n. §¸ cÊp 2: cã hÖ sè r¾n F = 15. §¸ granit. Th¹ch anh poocpia rÊt r¾n. C¸c lo¹i granit kh¸c vµ diÖp th¹ch silic rÊt r¾n. C¸c lo¹i th¹ch anh kh¸c kÐm r¾n h¬n c¸c lo¹i trªn, sa th¹ch vµ ®¸ v«i r¾n nhÊt. §¸ cÊp 3: cã hÖ sè r¾n lµ F = 10. §¸ granÝt ch¾c vµ c¸c lo¹i granÝt biÕn d¹ng. Sa th¹ch vµ ®¸ v«i r¾n, g©n th¹ch anh trong quÆng. Cuéi kÕt rÊt ch¾c; quÆng s¾t rÊt r¾n. §¸ cÊp 4: cã hÖ sè r¾n F = 6. Sa th¹ch. QuÆng s¾t.

57

tiªu chuÈn viÖt nam

tcvn 4447 : 1987

Phô lôc 3 HÖ sè chuyÓn thÓ tÝch tõ ®Êt tù nhiªn sang ®Êt t¬i (hÖ sè t¬i xèp cña c¸t) HÖ sè chuyÓn tõ tù nhiªn sang t¬i

Tªn ®Êt Cuéi §Êt sÐt Sái nhá vµ trung §Êt h÷u c¬ Hoµng thæ C¸t C¸t lÉn ®¸ d¨m vµ sái §¸ cøng ®· næ m×n t¬i §Êt pha c¸t nhÑ §Êt pha c¸t nhÑ nh|ng lÉn cuéi sái, ®¸ d¨m §Êt pha sÐt nÆng kh«ng lÉn cuéi sái, ®¸ d¨m §Êt c¸t pha cã lÉn cuéi, sái, ®¸ d¨m

1,26 - 1,32 1,26 - 1,32 1,14 - 1,26 1,20 - 1,28 1,14 - 1,28 1,08 - 1,17 1,14 - 1,28 1,45 - 1,50 1,14 - 1,28 1,26 - 1,32 1,24 - 1,30 1,14 - 1,28

Ghi chó

§èi víi tõng lo¹i ®Êt cô thÓ ph¶i thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i hÖ sè t¬i xèp cña ®Êt t¹i hiÖn tr|êng

§é dèc m¸i ®Êt ®¾p cña c¸c c«ng tr×nh t¹m thêi Lo¹i ®Êt §Êt lÉn sái vµ c¸t th« SÐt, ®Êt pha sÐt, ®Êt c¸t cã ®é Èm tù nhiªn §¸ hçn hîp §¸ héc xÕp khan Hoµng thæ

58

ChiÒu cao ®Êt ®¾p (m)

§é dèc cho phÐp cña m¸i

12 8 6 5 3

1:1,25 1:1,25 1:0,75 1:0,50 1:1,5