Silangang Asya

Silangang Asya

China I.

Mga Rebelyon A. Taiping Rebelyon    

Naghimagsik noong 1850 laban sa mga Manchu dahil hangad niya itong pabagsakin. Pinamunuan ni Hong Xiuquan Hangad ni Hong Xiuquan na iluklok ang sarili bilang emperador. Gusto niya ng bagong dinastiya at tatawagin niya itong Great Peace.

B. Boxer Rebellion  Naghimagsik noong 1900, kabaligtaran sila ng Taiping Rebellion dahil sila naman ang sumuporta sa mga manchu at bumatikos sa mga Kanlutanin.  Layunin nila na palayasin ang mga mapanghimasok at mapagsamantalang kanluranin sa China  Tinawag itong boxer rebellion dahil ang mga kasapi ng boxer harmony fists ang bumubuo sa rebelyong ito.  Nagsma-sama ang mga bansang kanluraning upang supiin ang rebelyong ito.

II. Pakakahati-hati sa Dalawang Ideolihiya A. Demokrasya - si Sun Yat Sen ang pangunahing nagsulong ng demokrasya sa China. 1. Nag-aral sa Unibersidad ng Hawaii. 2. Nagtapos ng medisina sa Hong Kong Medical High School. 3. “Ama ng Republikang Chinese” ang taguri sa kanya. 4. Mga ambag niya: -pinalakas at pinag-isa ang mga Tsino sa kabila ng suliraning kanilang hinarap. -ipinaliwanag ang kahalagahan ng pagkakaisa upang labanan ang imperyalismo sa pamamagitan ng kanyang tatlong prinsipyo – nasyonlaismo, demokrasya, at kabuhayang pantao.

5. Mahalaga kay Sun Yat Sen ang mga sumusunod: - pantay-pantay na pag-ani ng lupa. - regulasyon sa puhunan. - ang hindi pagtutunggalian ng mga uri upang makamit ang kaunlaran. - Konsiliasyon. 6. Naitatag ni Sun Yat Sen ang Republika ng Tsina noong Oktubre 10, 1911 at itinatag naman niya ang Kuomintang o Nationalist Party. 7. Siya ay namatay noong 1925.

B. Komunista A. B.

C.

Isang estudyanteng nagpasimula ng Marxism si Mao Zedong. Nang dumating ang mga Russian sa Canton, lalong lumakas ang partido ni mao Zedong. Dahil nga dito, ipinagbawal ni Chiang Kai Shek (humalili kay Sun yat ng siya ay namatya) ito upang manatili ang pinamumunuan niyang pamahalaang nasyonalista

D. Naglunsad ng kampanya si Chiang Kai Shek, dahil doon, marami ang napatay at nadakip, nakatakas si Mao Zedong mula sa pagkakahuli at tumungo sa Kiangsi. E. Sumailalim ang grupo ni mao Zedong sa tinatawag na Long March dahil sa layo ng kanilang nilakad na umabot ng isang taon.

C. ANG UNITED FRONT ►

Sumailalaim ang dalawang partido sa tinatawag na United Front kung saan ay isinantabi muna nila ang kanilang away upang magtulungan para palayasin ang mga Hapones sa Tsina. Ngunit hindi ito nagtagl kaya naghiwalay na lamang ang mga ito na supilin ang mga Hapones, nawala lamang ang mga Hapones noong World War II.

D. NATULOY NA AWAY SA PAGITAN NG DALAWANG PARTIDO. ►

Natuloy ang away sa pagitan ng dalawang partido sa isang digmaang sibil. Ang U.S. ay tumulong sa nasyonalista at ang Russia ang tumulong sa komunista. Nanalo si Mao Zedong dahil kumampi ang masang Tsino sa kanyang partido. Itinatag ni Mao Zedong ang People’s Republic of China sa Peking samantala ang grupo ni Chiang Kai Shek ang nagtatag ng Republic of China sa Taiwan. Dahil sa dalawang republikang naitatag, nakamtan muli ng mga Tsino ang ganap na kalayaan mula sa Kanluranin.

JAPAN ► ► ►

►

► ►

Dalawang yugto rin ang pagpasok ng mga kanluranin sa Japan. Ang una ay sa panahon ng Shogunatong Tokugawa nang dumating ang mga dayuhang misyonero sa China. Bagama;t nagustuhan ng hapon ang kalakalan sa Kanluranin ay hindi pa rin sila sumang-ayon dahil sa epekto ng Kristiyanismo sa kanilang kultura at paniniwala. Shogun Ieyasu – ang nagbigay ng kautusan na patayin ang mga misyonerong Kristiyano, nag-utos na isara ang japan a mga kanluranin at tinawag nila itong SAKOKU. Hiindi nagtagal at bumagsak ang pamahalaan ng Shogunato at muling naluklok si Mutsushito bilang emperador ng Japan. Ang kanyang pagkakaluklok ay tinawag na Meiji Restoration, dahil dito, niyakap ng mga Hapon ang imoluwensyang Kanluranin at sumailalim ito sa modernisasyon.

Mga pagbabago sa Japan ► ► ► ► ► ► ►

Reorganisasyon ng pamahalaan batay sa Saligang Batas ng Germany. Hukbong militar at hukbong pandagat ay pinalakas ng mga Kanluranin. Tinuruan ang mga bata ng mga dalubhasa’t iskolar ng mga Kanluranin. Maraming Hapon ang tumungo sa Europa para doon mag-aral. Ang edukasyon ay ginaya sa sistema ng Estados Unidos. Pinahihintulutan ang Kristiyanismo. Iniangkop nila ang lahat sa mga Kanluranin upang mapalakas at maisulong ang kanilang bansa.

*Dahil sa pakikiangkop ng Japan sa modernisasyon ay madali nilang naipamukha sa mga kanluranin na sila ay katapat nila. *Napatunayan nila ito dahil sa kanilang mga pagkapanalo sa digmaan.