Shield Of David _141

Davids Shield Inc.

141 October 2009 saqarTvelos ebraelebis Temis gazeTi

Ãàçåòà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Íüþ-Éîðêå, Íüþ-Äæåðñè, Èçðàèëå, Ãðóçèè, Ìîñêâå è Ïåòåðáóðãå

Ãàçåòà îáùèíû åâðeåâ èç Ãðóçèè

Äîðîãèå äðóçüÿ! Âû ìîæåòå ïîñìîòðåòü âñå íîìåðà íàøåé ãàçåòû íà ñàéòå: http://jewsofgeorgia.blogspot.com

ÀÕÀËÖÈÕÅ

2

daviTis fari

#141 October, 2009

ÍÎÂÎÑÒÈ ÈÇ ÃÐÓÇÈÈ ÀËÀÑÀÍÈß ÎÒÊÀÇÀËÑß ÎÒ Ó×ÀÑÒÈß Â ÐÀÑØÈÐÅÍÍÎÌ ÇÀÑÅÄÀÍÈÈ ÑÎÂÁÅÇÀ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /Íîâîñòè-Ãðóçèÿ, Íàòàëèÿ Ñìîëüíèêîâà/. Ëèäåð îïïîçèöèîííîé ïàðòèè "Íàøà Ãðóçèÿñâîáîäíûå äåìîêðàòû" Èðàêëèé Àëàñàíèÿ íå ïðèìåò ó÷àñòèÿ â ñåãîäíÿøíåì ðàñøèðåííîì çàñåäàíèè Ñîâåòà Íàöèîíàëüíîé áåçîïàñíîñòè Ãðóçèè. Êàê çàÿâèë Àëàñàíèÿ â ïîíåäåëüíèê íà áðèôèíãå, "âðåìÿ ðàçãîâîðîâ çàêîí÷èëîñü è ñåé÷àñ íåîáõîäèìî ïåðåéòè ê êîíêðåòíûì øàãàì". "Ìû íå ïðèìåì ó÷àñòèÿ â ñåãîäíÿøíåì çàñåäàíèè Ñîâåòà áåçîïàñíîñòè, íî íå èñêëþ÷àåì, ÷òî ïðîäîëæèì äèàëîã ñ âëàñòÿìè åñëè áóäåò ïðîãðåññ, è áóäóò ñäåëàíû îïðåäåëåííûå øàãè ñî ñòîðîíû âëàñòåé â ïëàíå íîðìàëèçàöèè ïîëîæåíèÿ ñî ñâîáîäîé ñëîâà è äëÿ óëó÷øåíèÿ èçáèðàòåëüíîé ñðåäû", - îòìåòèë Àëàñàíèÿ. Íà äàííûé ìîìåíò èçâåñòíî, ÷òî â çàñåäàíèè Ñîâåòà Áåçîïàñíîñòè òàêæå íå ïðèìåò òàêæå ó÷àñòèå è "Êîíñåðâàòèâíàÿ ïàðòèÿ". "Ìèõàèë Ñààêàøâèëè íà÷àë ïîëèòè÷åñêèé ôëèðò ñ îïïîçèöèåé, êîòîðûé ñëóæèò òîëüêî îäíîé öåëè ñîçäàòü èìèäæ äåìîêðàòè÷åñêîãî ïðàâèòåëÿ. Ìû ïðèçûâàåì îïïîçèöèîííûå ïàðòèè íå ïðèíèìàòü ó÷àñòèÿ â øîó", - çàÿâèë ëèäåð "êîíñåðâàòîðîâ" Çâèàä Äçèäçèãóðè, Òàêîãî æå ìíåíèÿ ïðèäåðæèâàåòñÿ ëèäåð ïàðòèè "Äåìîêðàòè÷åñêîå äâèæåíèå - åäèíàÿ Ãðóçèÿ" Íèíî Áóðäæàíàäçå. Ïî åå ñëîâàì, ïîñëå ïåðâîãî çàñåäàíèÿ ðàñøèðåííîãî çàñåäàíèÿ Ñîâáåçà âëàñòè íå ñäåëàëè íè÷åãî äëÿ îñâîáîæäåíèÿ ïîëèòè÷åñêèõ çàêëþ÷åííûõ èëè äëÿ áîëüøåé ñâîáîäû ìåäèà-ïðîñòðàíñòâà. Îò ó÷àñòèÿ â çàñåäàíèè Ñîâáåçà îòêàçàëèñü è âñå îñòàëüíûå îïïîçèöèîííûå ïàðòèè, çà èñêëþ÷åíèåì ïàðëàìåíòñêîé îïïîçèöèè è ïàðòèé "Ñâîáîäà", "Ïðîìûøëåííîñòü ñïàñåò Ãðóçèþ" è "Ñîþçà òðàäèöèîíàëèñòîâ". ÁÀÊÐÀÄÇÅ ÍÀÄÅÅÒÑß ÍÀ Ó×ÀÑÒÈÅ ÍÅÏÀÐËÀÌÅÍÒÑÊÎÉ ÎÏÏÎÇÈÖÈÈ Â ÑÎÂÁÅÇÅ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /ÍîâîñòèÃðóçèÿ, Ìåëüñèäà Àêîïÿí/. Ãëàâà ãðóçèíñêîãî ïàðëàìåíòà Äàâèä Áàêðàäçå íàäååòñÿ, ÷òî íåïàðëàìåíòñêàÿ îïïîçèöèÿ ïðîÿâèò ïîñëåäîâàòåëüíîñòü è ïðèìåò ó÷àñòèå â ðàñøèðåííîì çàñåäàíèè Ñîâáåçà ñòðàíû. Îá ýòîì îí çàÿâèë íà çàñåäàíèè áþðî âûñøåãî çàêîíîäàòåëüíîãî îðãàíà ñòðàíû â ïîíåäåëüíèê. "ß çíàþ, ÷òî ïàðëàìåíòñêèå ïàðòèè ñîáèðàþòñÿ ïðèñóòñòâîâàòü íà çàñåäàíèè, ÷òî ïðèâåòñòâóþ, è íàäåþñü, ÷òî è íåïàðëàìåíòñêèå ïàðòèè, êîòîðûå ïðèíÿëè ó÷àñòèå â ïåðâîì çàñåäàíèè, ïðîÿâÿò ïîñëåäîâàòåëüíîñòü, è áóäóò ïðèñóòñòâîâàòü íà ñåãîäíÿøíåì çàñåäàíèè",- çàÿâèë Áàêðàäçå. Ãëàâà ãðóçèíñêîãî ïàðëàìåíòà ïðèâåòñòâîâàë ôàêò íàçíà÷åíèÿ ðàñøèðåííîãî çàñåäàíèÿ Ñîâáåçà, íà êîòîðîå ïðèãëàøåíû ïðåäñòàâèòåëè îïïîçèöèè. "ß äóìàþ, ÷òî ýòîò ôîðìàò è ýòè ðàìêè âàæíû äëÿ ñòðàíû ïî äâóì ïðè÷èíàì. Ïåðâîå - îïïîçèöèè äàåòñÿ âîçìîæíîñòü ïðèíÿòü íåïîñðåäñòâåííîå ó÷àñòèå â ïðèíÿòèè ðåøåíèé ïî ãëàâíûì

âîïðîñàì äëÿ ñòðàíû.. Âòîðîå - ýòî ñèãíàë êàê âíóòðè ñòðàíû, òàê è çà åå ïðåäåëàìè, ÷òî, íåñìîòðÿ íà ìíîæåñòâî ðàçëè÷èé, êîãäà âîïðîñ êàñàåòñÿ ôóíäàìåíòàëüíûõ èíòåðåñîâ ñòðàíû, áåçîïàñíîñòè, â îïðåäåëåííûõ ðàìêàõ, îïïîçèöèÿ è âëàñòè ìîãóò âìåñòå îáñóæäàòü ýòè òåìû è ïðèéòè ê ñîâìåñòíîìó ðåøåíèþ, Ïîýòîìó ýòî äåéñòâèòåëüíî âàæíûé è ïîçèòèâíûé ôîðìàò", - çàÿâèë Áàêðàäçå. Ðàñøèðåííîå çàñåäàíèå Ñîâåòà íàöèîíàëüíîé áåçîïàñíîñòè Ãðóçèè ñîñòîèòñÿ â ïîíåäåëüíèê 12 îêòÿáðÿ. Çàñåäàíèå ïðîéäåò ïîä ïðåäñåäàòåëüñòâîì ïðåçèäåíòà Ãðóçèè Ìèõàèëà Ñààêàøâèëè. Íà ðàññìîòðåíèå ó÷àñòíèêîâ çàñåäàíèÿ áóäóò âûíåñåíû äâà âîïðîñà - ïîëîæåíèå â çîíàõ êîíôëèêòà è ñèòóàöèÿ âî âíåøíåé ïîëèòèêå. ÓÊÐÀÈÍÀ ÏÎÑÒÀÂËßËÀ ÎÐÓÆÈÅ ÃÐÓÇÈÈ Ñ ÑÎÁËÞÄÅÍÈÅÌ ÂÑÅÕ ÍÎÐÌ - ÌÈÄ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /Íîâîñòè-Ãðóçèÿ, Öèöèÿ Ìàìóëàøâèëè/. Óêðàèíà îñóùåñòâëÿëà ïîñòàâêè îðóæèÿ â Ãðóçèþ ïðè ñîáëþäåíèè âñåõ ìåæäóíàðîäíûõ íîðì è ñòàíäàðòîâ, - çàÿâèë çàììè-

Èðàêëèé Àëàñàíèÿ íèñòðà èíîñòðàííûõ äåë Ãðóçèè Äàâèä Äæàëàãàíèÿ â ïîíåäåëüíèê, íà áðèôèíãå â ÌÈÄ. "Òîðãîâëÿ îðóæèåì - ýòî ñóâåðåííîå ïðàâî ñòðàí- ïàðòíåðîâ", - îòìåòèë Äæàëàãàíèÿ. Ïî åãî ñëîâàì, åñëè â òîðãîâûõ îòíîøåíèÿõ Óêðàèíû è Ãðóçèè ôèãóðèðîâàëè ïîñòàâêè îðóæèÿ, ýòî ïðîèñõîäèëî ïðè ñîáëþäåíèè âñåõ ìåæäóíàðîäíûõ íîðì è ñòàíäàðòîâ. "Ñî ñòîðîíû Óêðàèíû íà âñåõ óðîâíÿõ áûëî ïîä÷åðêíóòî, ÷òî ýòîò ïðîöåññ âñåãäà áûë îòêðûòûì, ÷åòêèì è îñóùåñòâëÿëñÿ ñ ñîáëþäåíèåì âñåõ ïðàâèë è ìåæäóíàðîäíûõ ñòàíäàðòîâ. Ñëåäîâàòåëüíî, â ýòîì íåò íè÷åãî íåçàêîííîãî", - îòìåòèë çàìåñòèòåëü ãëàâû ÌÈÄ Ãðóçèè.  ÒÁÈËÈÑÈ ÆÄÓÒ ÎÁÑÓÆÄÅÍÈß ÂÎÏÐÎÑÀ ÃÐÓÇÈÈ ÍÀ ÂÑÒÐÅ×Å ÊËÈÍÒÎÍ È ËÀÂÐÎÂÀ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /Íîâîñòè-Ãðóçèÿ, Öèöèÿ Ìàìóëàøâèëè/  ÌÈÄ Ãðóçèè îæèäàþò, ÷òî íà âñòðå÷å ãîññåêðåòàðÿ ÑØÀ Õèëëàðè Êëèíòîí è ãëàâû ÌÈÄ Ðîññèè Ñåðãåÿ Ëàâðîâà, êîòîðàÿ ïðîéäåò âî âòîðíèê â Ìîñêâå, áóäåò çàòðîíóò âîïðîñ Ãðóçèè. Îá ýòîì íà áðèôèíãå â ÌÈÄ Ãðóçèè â ïîíåäåëüíèê çàÿâèë çàììèíèñòðà Äàâèä Äæàëàãàíèÿ. "Ïî ïðåäâàðèòåëüíîé èíôîðìàöèè, ãëàâû âíåøíåïîëèòè÷åñêèõ âåäîìñòâ äâóõ ñòðàí îïðåäåëåííîå âðåìÿ óäåëÿò

âîïðîñó Ãðóçèè", - îòìåòèë Äæàëàãàíèÿ. Ïî åãî ñëîâàì, îñíîâó äëÿ ýòîãî ïðåäïîëîæåíèÿ äàþò ïîñëåäíèå èíòåðâüþ Êëèíòîí, ïåðåä îòúåçäîì â Ìîñêâó. "Êëèíòîí îòìå÷àåò, ÷òî, íåñìîòðÿ íà ïîïûòêè ÑØÀ óðåãóëèðîâàòü îòíîøåíèÿ ñ Ðîññèåé, îíè (ÑØÀ) áóäóò ïîäíèìàòü âîïðîñû, ïî êîòîðûì åñòü ðàçíîãëàñèÿ, ñðåäè êîòîðûõ è âîïðîñ Ãðóçèè. ÑØÀ íå ñìîãóò îáîéòè ñòîðîíîé ãðóçèíî-ðîññèéñêèå îòíîøåíèÿ è íåâûïîëíåíèå Ìîñêâîé îáÿçàòåëüñòâ ïî ñîãëàøåíèþ î ïðåêðàùåíèè îãíÿ", - îòìåòèë Äæàëàãàíèÿ. Ïî åãî ìíåíèþ, Êëèíòîí íà âñòðå÷å ñ Ëàâðîâûì åùå ðàç âûðàçèò ïîääåðæêó òåððèòîðèàëüíîé öåëîñòíîñòè Ãðóçèè. ÒÁÈËÈÑÈ ÏÐÈÂÅÒÑÒÂÓÅÒ ÓÑÒÀÍÎÂËÅÍÈÅ ÄÈÏÎÒÍÎØÅÍÈÉ ÀÐÌÅÍÈÅÉ È ÒÓÐÖÈÅÉ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /Íîâîñòè-Ãðóçèÿ, Öèöèÿ Ìàìóëàøâèëè/. ÌÈÄ Ãðóçèè ïðèâåòñòâóåò óñòàíîâëåíèå äèïîòíîøåíèé ìåæäó Àðìåíèåé è Òóðöèåé. Îá ýòîì çàÿâèë çàììèíèñòðà èíîñòðàííûõ äåë Ãðóçèè Äàâèä Äæàëàãàíèÿ íà áðèôèíãå â ïîíåäåëüíèê. "Ãðóçèÿ èìååò ïàðòíåðñêèå è äðóæåñòâåííûå îòíîøåíèÿ ñ ñîñåäÿìè, îñîáåííî ñ Òóðöèåé, Àðìåíèåé è Àçåðáàéäæàíîì, ïîýòîìó ìû ìîæåì òîëüêî ïðèâåòñòâîâàòü óëó÷øåíèå îòíîøåíèé ìåæäó äâóìÿ íàøèìè ñîñåäÿìè", - îòìåòèë Äæàëàãàíèÿ. Ïî ìíåíèþ çàììèíèñòðà, ïîäîáíûå øàãè áóäóò ïîçèòèâíî âëèÿòü íà ñòàáèëüíîñòü âñåãî ðåãèîíà. "Òàêèå øàãè çíà÷èòåëüíû äëÿ óëó÷øåíèÿ ñòàáèëüíîñòè öåëîãî ðåãèîíà. Îäíîçíà÷íî ïîçèòèâíî îöåíèâàåì óêàçàííóþ èíèöèàòèâó è æåëàåì åå óñïåøíîãî ðàçâèòèÿ", îòìåòèë Äæàëàãàíèÿ. Ïðè ýòîì îí ïîä÷åðêíóë, ÷òî ñ÷èòàåò ïðåæäåâðåìåííûì äåëàòü ïðîãíîçû ïî âëèÿíèþ ïîñëåäíèõ ñîáûòèé íà ðåãèîíàëüíûå ïðîåêòû. Ìåæäó Àðìåíèåé è Òóðöèåé äî ïîñëåäíåãî âðåìåíè îòñóòñòâîâàëè äèïëîìàòè÷åñêèå îòíîøåíèÿ, à àðìÿíñêî-òóðåöêàÿ ãðàíèöà çàêðûòà ñ 1993 ãîäà ïî èíèöèàòèâå Àíêàðû. Ñëîæíûå îòíîøåíèÿ ìåæäó ñòðàíàìè âûçâàíû, â ÷àñòíîñòè, ïîääåðæêîé Àíêàðû àçåðáàéäæàíñêîé ïîçèöèè â ïðîáëåìå Íàãîðíîãî Êàðàáàõà, à òàêæå îñòðîé ðåàêöèåé Òóðöèè íà ïðîöåññ ìåæäóíàðîäíîãî ïðèçíàíèÿ ãåíîöèäà àðìÿí 1915 ãîäà â Îñìàíñêîé èìïåðèè. Ãëàâû ÌÈÄ Àðìåíèè è Òóðöèè Ýäâàðä Íàëáàíäÿí è Àõìåä Äàâóòîãëó â ìèíóâøóþ ñóááîòó, 10 îêòÿáðÿ, ïîäïèñàëè â Öþðèõå "Ïðîòîêîë îá óñòàíîâëåíèè äèïîòíîøåíèé" è "Ïðîòîêîë î ðàçâèòèè äâóñòîðîííèõ îòíîøåíèé". Äîêóìåíòû ïîñëå ïîäïèñàíèÿ äîëæíû áûòü îäîáðåíû ïàðëàìåíòàìè îáåèõ ñòðàí. ÌÈÄ ÃÐÓÇÈÈ È ÈÇÐÀÈËß ÏÐÎÂÎÄßÒ ÏÎËÈÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÊÎÍÑÓËÜÒÀÖÈÈ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /Íîâîñòè-Ãðóçèÿ, Öèöèÿ Ìàìóëàøâèëè/. Äåëåãàöèÿ ÌÈÄ Ãðóçèè 12-13 îêòÿáðÿ ïðîâîäèò ïîëèòè÷åñêèå êîíñóëüòàöèè â Òåëü-Àâèâå ñ ïðåäñòàâèòåëÿìè ìèíèñòåðñòâà èíîñòðàííûõ äåë Èçðàèëÿ, - ñîîáùèë æóðíàëèñòàì â ïîíåäåëüíèê çàììèíèñòðà èíîñòðàííûõ äåë Ãðóçèè Äàâèä Äæàëàãàíèÿ. Ãðóçèíñêóþ äåëåãàöèþ âîçãëàâëÿåò çàìåñòèòåëü ãëàâû âíåøíåïîëèòè÷åñ-

êîãî âåäîìñòâà Àëåêñàíäð Íàëáàíäîâ. "Ñòîðîíû ðàññìîòðÿò àêòóàëüíûå âîïðîñû äâóñòîðîííèõ îòíîøåíèé è ðåãèîíàëüíóþ ïðîáëåìàòèêó", - îòìåòèë Äæàëàãàíèÿ. ÑØÀ ÍÅ ÏÎÉÄÓÒ ÍÀ ÑÄÅËÊÓ Ñ ÐÎÑÑÈÅÉ Â ÓÙÅÐÁ ÃÐÓÇÈÈ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /ÍîâîñòèÃðóçèÿ, Ìåëüñèäà Àêîïÿí/. Ãëàâà ãðóçèíñêîãî ïàðëàìåíòà Äàâèä Áàêðàäçå ñ÷èòàåò, ÷òî Ñîåäèíåííûå Øòàòû Àìåðèêè íå ïîéäóò íà ñäåëêó ñ Ðîññèåé â óùåðá ñóâåðåíèòåòà Ãðóçèè. Îá ýòîì îí çàÿâèë â ïîíåäåëüíèê æóðíàëèñòàì, êîììåíòèðóÿ ïðåäñòîÿùóþ â Ìîñêâå âñòðå÷ó ãëàâû ÌÈÄ ÐÔ Ñåðãåÿ Ëàâðîâà è ãîññåêðåòàðÿ ÑØÀ Õèëàðè Êëèíòîí. "Ñîåäèíåííûå Øòàòû Àìåðèêè ïîääåðæèâàþò Ãðóçèþ íå òîëüêî ïîòîìó, ÷òî Ãðóçèÿ ÿâëÿåòñÿ äðóãîì Àìåðèêè è ýòî íóæíî Ãðóçèè. Ïîääåðæèâàþò è ïîòîìó, ÷òî ýòèì Ñîåäèíåííûå Øòàòû çàùèùàþò ìåæäóíàðîäíîå ïðàâî, çàùèùàþò î÷åíü ñåðüåçíûå ïðèíöèïû ìåæäóíàðîäíûõ îòíîøåíèé è çàùèùàþò, â òîì ÷èñëå, ñîáñòâåííûå èíòåðåñû íàöèîíàëüíîé áåçîïàñíîñòè. Ïîýòîìó ÿ äåéñòâèòåëüíî íå îæèäàþ, ÷òî èç-çà êàêîé-òî ñäåëêè ãîñïîæà Êëèíòîí îòêàæåòñÿ îò âñåãî ýòîãî", - çàÿâèë Áàêðàäçå. "ß äóìàþ, ÷òî òàêîé óãðîçû íåñóùåñòâóåò è íîâàÿ àäìèíèñòðàöèÿ óæå î÷åíü ìíîãî ðàç ïîäòâåðäèëà, ÷òî îíè ãîòîâû ðàáîòàòü íà ëþáîì óðîâíå äëÿ çàùèòû ñóâåðåíèòåòà è òåððèòîðèàëüíîé öåëîñòíîñòè Ãðóçèè", - îòìåòèë ãëàâà ãðóçèíñêîãî ïàðëàìåíòà. Çàÿâëåíèå òðàíñëèðîâàëîñü â ýôèðå ãðóçèíñêîé òåëåêîìïàíèè "Ðóñòàâè-2". ÑÀÀÊÀØÂÈËÈ ÇÀßÂÈË, ×ÒÎ Ó ÑÎÂÁÅÇÀ ÍÅÒ ÒÀÉÍ ÎÒ ÎÏÏÎÇÈÖÈÈ ÒÁÈËÈÑÈ, 12 îêòÿáðÿ /Íîâîñòè-Ãðóçèÿ, Öèöèÿ Ìàìóëàøâèëè/. Ïðåçèäåíò Ãðóçèè Ìèõàèë Ñààêàøâèëè, îòêðûâàÿ â ïîíåäåëüíèê ðàñøèðåííîå çàñåäàíèå Ñîâåòà íàöèîíàëüíîé áåçîïàñíîñòè Ãðóçèè, âûðàçèë áëàãîäàðíîñòü ïðåäñòàâèòåëÿì îïïîçèöèè, ó÷àñòâóþùèì âî âñòðå÷å. Çàñåäàíèå ÑÍÁ ïðîõîäèò â íîâîì ôîðìàòå, ïðè ó÷àñòèè ëèäåðîâ îïïîçèöèè, âî âòîðîé ðàç, è ïîñâÿùåíî îáñóæäåíèþ âíåøíèõ è âíóòðåííèõ óãðîç áåçîïàñíîñòè ñòðàíû. "Ó íàñ îò âàñ íåò ñåêðåòîâ", - îáðàòèëñÿ Ñààêàøâèëè ê ïðåäñòàâèòåëÿì îïïîçèöèè. Ïðè ýòîì îí ïîä÷åðêíóë, ÷òî ïîñëå ïåðâîé âñòðå÷è ñ ó÷àñòèåì îïïîçèöèè íå áûëî íè îäíîãî ñëó÷àÿ óòå÷êè èíôîðìàöèè ñ çàñåäàíèÿ Ñîâáåçà. Ïðåçèäåíò ñ óäîâëåòâîðåíèåì îòìåòèë, ÷òî â âîïðîñàõ ãîñóäàðñòâåííîãî çíà÷åíèÿ "âëàñòè è îïðåäåëåííàÿ ÷àñòü îïïîçèöèè äåìîíñòðèðóþò ãîñóäàðñòâåííûé ïîäõîä è ñîãëàñèå". "Âñåãäà íàéäóòñÿ ëþäè, êîòîðûå áóäóò ñ÷èòàòü ðàäèêàëèçì ïóòåì ñâîåé ïîëèòè÷åñêîé áîðüáû, êîòîðûå áóäóò ïîâòîðÿòü ïðîïàãàíäó âðàãà... Ðàäèêàëèçì íå äàñò ðåçóëüòàòîâ, è íàøå îáùåñòâî äàëî ïîíÿòü, ÷òî íå äîïóñòèò ïåðåñå÷åíèÿ "êðàñíûõ ëèíèé", - òàê Ñààêàøâèëè îòîçâàëñÿ î òåõ îïïîçèöèîííûõ ïîëèòèêàõ, êîòîðûå âîçäåðæàëèñü îò ó÷àñòèÿ â ðàáîòå Ñîâáåçà. Îò ó÷àñòèÿ â çàñåäàíèè Ñîâáåçà â ïîíåäåëüíèê îòêàçàëèñü âåäóùèå îïïîçèöèîííûå ïàðòèè, çà èñêëþ÷åíèåì ïàðëàìåíòñêîé îïïîçèöèè è ïàðòèé "Ñâîáîäà", "Ïðîìûøëåííîñòü ñïàñåò Ãðóçèþ" è "Ñîþçà òðàäèöèîíàëèñòîâ".

#141 October, 2009

daviTis fari

3

ÓÌÅÐ ÊÈÍÎÐÅÆÈÑÑÅÐ ÌÈÕÀÈË ÊÀËÀÒÎÇÈØÂÈËÈ 12 îêòÿáðÿ â Ìîñêâå â âîçðàñòå 50 ëåò ñêîí÷àëñÿ èçâåñòíûé êèíîðåæèññåð Ìèõàèë Êàëàòîçèøâèëè. Ïðè÷èíà ñìåðòè, ïî ñîîáùåíèÿì èíôîðìàãåíòñòâ, èíôàðêò. Ìèõàèë Êàëàòîçèøâèëè ðîäèëñÿ â 1959 ã. â Òáèëèñè, îêîí÷èë ðåæèññåðñêèé ôàêóëüòåò ÂÃÈÊà (ìàñòåðñêàÿ Åôèìà Äçèãàíà). Ïåðâûé ôèëüì - êîðîòêîìåòðàæêó "Ìåõàíèê" ïî ïîâåñòè Àíäðåÿ Ïëàòîíîâà - ñíÿë â 1981 ãîäó.  1991 ãîäó âûøåë ôèëüì "Èçáðàííèê", ïîëó÷èâøèé ñïåöèàëüíûé ïðèç êèíîôåñòèâàëÿ â Ìàäðèäå, à â 2000 ãîäó - ôèëüì "Ìèñòåðèè".  ïðîøëîì ãîäó ôèëüì Êàëàòîçèøâèëè "Äèêîå ïîëå" ïîëó÷èë ïðåìèþ "Çîëîòîé îðåë" êàê ëó÷øèé ðîññèéñêèé ôèëüì ãîäà. - Ìû ïîñòðîèëè íà ñîâåðøåííî ãîëîì ìåñòå äîì, - ðàññêàçûâàë Ìèõàèë Êàëàòîçèøâèëè î "Äèêîì ïîëå" â èíòåðâüþ Ðàäèî Ñâîáîäà. - Òàì âîîáùå íèêàêèõ ïðèçíàêîâ æèçíè, â ðàäèóñå

íåñêîëüêèõ êèëîìåòðîâ, íåò, è âîäû íåò. Íî çàòî åñòü êîñìè÷åñêîå îùóùåíèå òîãî, ÷òî êòî-òî âçÿë è ïîäâåñèë ýòîò äîì. Çà äîì íèêòî íå õîäèò, ïîòîìó ÷òî çà äîìîì íà÷èíàåòñÿ òà æèçíü. À çäåñü - ÷åëîâå÷åñêàÿ æèçíü, îíà íà ýòîé ñòîðîíå. À ìû æèëè íà ýòîé ñòîðîíå. Ìû æèëè â àóëå çà 40 êèëîìåòðîâ îò îáúåêòà. Ìíå áûëî òàì âñå âðåìÿ î÷åíü ïëîõî. Êàê òîëüêî ÿ ïðèåçæàë òóäà, íà îáúåêò, íåñìîòðÿ íà òî, ÷òî òàì íåò âîäû, òàì ëþäè íå æèâóò, âñå áîëÿ÷êè ìåíÿ îñòàâëÿëè â ïîêîå, ìíå áûëî çàìå÷àòåëüíî. ß äóìàþ, ÷òî ýòî êàê ðàç òî ìåñòî, ãäå äîëæåí ñòîÿòü ýòîò äîì. ß âåäü ïûòàëñÿ ñäåëàòü êèíî ïðî ñ÷àñòëèâîãî ÷åëîâåêà, ÿ âñåé äóøîé ïûòàëñÿ ñäåëàòü êèíî ïðî ñ÷àñòëèâîãî ÷åëîâåêà, ÷åëîâåêà, êîòîðûé æèâåò â òîì ìåñòå, ãäå åìó íðàâèòñÿ æèòü, îí çàíèìàåòñÿ òåì äåëîì, êàêèì åìó íðàâèòñÿ çàíèìàòüñÿ. ß çíàþ îäíî: ÷òî â ýòîì ìåñòå, â ñòåïè, âîò âû ñòîèòå - è âäðóã ó âàñ òàêîå îùóùåíèå, ÷òî êóäà-òî ïîëåòåëè.

 2009 ãîäó Ìèõàèë Êàëàòîçèøâèëè âîçãëàâèë ôåñòèâàëü àðòõàóñíîãî êèíî â Òàðóñå. Íàçâàíèå ôåñòèâàëÿ - "Âåðíûå äðóçüÿ" - îòñûëàåò ê çíàìåíèòîìó ôèëüìó, ñíÿòîìó 55 ëåò íàçàä äåäîì Êàëàòîçèøâèëè, çíàìåíèòûì Ìèõàèëîì Êàëàòîçîâûì. - Êèíî âñåãäà ñòðåìèëîñü áûòü èñêóññòâîì, - ãîâîðèë Êàëàòîçèøâèëè. Ñåé÷àñ â ïîãîíå çà ýêîíîìèêîé îíî âñå äàëüøå è äàëüøå îò ýòîãî óõîäèò, ïðåâðàùàåòñÿ â íåêèé âåñüìà íåïîíÿòíûé, ðàçâëåêàòåëüíûé ñóððîãàòíûé ïðîäóêò. Êàê ðàç ðå÷ü èäåò î òîì, ÷òîáû è ïîääåðæàòü òî êèíî, êîòîðîå åùå ïûòàåòñÿ áûòü áëèçêèì ê ïîíèìàíèþ èñêóññòâà. Ìèõàèë Êàëàòîçèøâèëè áûë ñûíîì êèíîïåðàòîðà, àêòåðà è ðåæèññåðà Ãåîðãèÿ Êàëàòîçèøâèëè è âíóêîì êèíîðåæèññåðà è ñöåíàðèñòà Ìèõàèëà Êàëàòîçîâà. *** ×òî-òî ñëèøêîì ðàíî. Òîëüêî-òîëüêî íà÷àë ñíèìàòü êèíî...

ÃÐÓÇÈß ÏÎÒÅÐßËÀ ÈÇÂÅÑÒÍÎÃÎ ÊÎÌÏÎÇÈÒÎÐÀ ÀËÅÊÑÀÍÄÐÀ ÁÀÑÈËÀß Â âîçðàñòå 67 ëåò óøåë èç æèçíè ãðóçèíñêèé êîìïîçèòîð, çàñëóæåííûé äåÿòåëü èñêóññòâ Ãðóçèè, íàðîäíûé àðòèñò Ãðóçèè, ðóêîâîäèòåëü àíñàìáëÿ "Èâåðèÿ" Àëåêñàíäð Áàñèëàÿ. Îí ñêîí÷àëñÿ 3 îêòÿáðÿ â Ãåðìàíèè è áûë ïîõîðîíåí 10 îêòÿáðÿ â Ïàíòåîíå îáùåñòâåííûõ äåÿòåëåé è ïèñàòåëåé â Äèäóáå. Áàñèëàÿ - àâòîð èçâåñòíûõ ìþçèêëîâ "Àðãîíàâòû", "Ñâàäüáà ñîåê", "Ïèðîñìàíè", ñ êîòîðûì àíñàìáëü "Èâåðèÿ" óñïåøíî ãàñòðîëèðîâàë âî ìíîãèõ ñòðàíàõ. Ïåðó Àëåêñàíäðà Áàñèëàÿ ïðèíàäëåæèò ìíîãî èçâåñòíûõ ýñòðàäíûõ ïåñåí, à òàêæå ìóçûêà ê õóäîæåñòâåííûì ôèëüìàì è ìóëüòôèëüìàì. Åãî ïîñëåäíåé ðàáîòîé áûëà ìóçûêàëüíàÿ êîìïîçèöèÿ ïîä íàçâàíèåì "×òî-òî çàêîí÷èëîñü", ïðåçåíòàöèÿ êîòîðîé ñîñòîÿëàñü íåäàâíî. À ïåñíè, àâòîðîì êîòîðûõ îí áûë, èñïîëíÿëè Íàíè Áðåãâàäçå, Âàõòàíã Êèêàáèäçå, Èîñèô Êîáçîí è Ëàðèñà Äîëèíà. ß íå áóäó êàñàòüñÿ åãî çàñëóã, óñïåõîâ, çâàíèé, à âñïîìíþ åãî êàê ÷åëîâåêà. Âñåãäà óëûáàþùèéñÿ è äîáðîæåëàòåëüíûé, ðîâíûé è ñäåðæàííûé, îí ìãíîâåííî ðàñïîëàãàë ê ñåáå ëþáîãî ÷åëîâåêà.Íî ïàðàëëåëüíî - ñåðüåçíûé è òðåáîâàòåëüíûé, îðãàíèçîâàííûé è îòâåòñòâåííûé ïî îòíîøåíèþ ê ñåáå,òâîð÷åñòâó, ðàáîòå. ...Äàâíî óæå ìû íå ñîñåäñòâóåì ïî óëèöå Ñàèðìå. Íàñ ðàçäåëèëè òûñÿ÷è ìèëü, íî äëÿ ÷óâñòâ ýòî íå èìååò íèêàêîãî çíà÷åíèÿ. È ïîòîìó, óçíàâ, ÷òî â Íüþ-Éîðê ïðèåçæàåò àíñàìáëü"Èâåðèÿ" âî ãëàâå ñ Àëåêñàíäðîì Áàñèëàÿ, ìû ñ ñûíîì ïîì÷àëèñü íà êîíöåðò â òåàòð "Ìèëëåíèóì". Çàë áûë áèòêîì íàáèò ãðóçèíàìè, èçãîëîäàâøèìèñÿ ïî ëþáèìîé ìóçûêå. Ìàýñòðî áûë â ïðåêðàñíîì ðàñïîëîæåíèè äóõà, ìíîãî èãðàë, îñòðèë, à çàë äðóæíî ïîäïåâàë è ïîäòàíöîâûâàë. Îòçâó÷àëè ïîñëåäíèå àêêîðäû, ñöåíà îïóñòåëà, à çðèòåëè íå õîòåëè ðàñõîäèòüñÿ. Ìû ïðîøëè çà êóëèñû. È ê íàøåìó íåâåðîÿòíîìó óäèâëåíèþ, Áóòõóç òóò æå óçíàë íàñ - îõè, àõè, âîïðîñû, îòâåòû - âñå, êàê ïîëàãàåòñÿ ïîñëå äîëãîãî ðàññòàâàíèÿ. Íå îáîøëîñü è áåç âåëîñèïåäíîé ýïîïåè. À áûëî ýòî òàê. Âîò çàõîòåëîñü Áóòõóçó ïîäàðèòü äâóõêîëåñíûé âåëîñèïåä ìîåìó ñûíó. Æåëàíèå âîçíèêëî â ïåðèîä ïåðåñòðîéêè, êîãäà âñå íàäî áûëî "äîñòàâàòü". È äîñòàë. Íà ñëåäóþùèé äåíü, âîîðóæèâøèñü äâóìÿ âåëîñèïåäàìè, ìîé ñûí ñïóñòèëñÿ âî äâîð. Íîâûé îòäàë ëó÷øåìó äðóãó, à íà ñòàðîì îí óìóäðèëñÿ âðåçàòüñÿ â çàáîð ÷àñòíîãî äîìà. Ïîñëå ÷åãî ìû îêàçàëèñü â áîëüíèöå. Íå ðàçîáðàâøèñü â ñèòóàöèè, Áóòõóç ïðèì÷àëñÿ ê íàì. Òóò íàäî îïèñàòü íåìóþ ñöåíó. Ïàëàòà. Òèøèíà. Äåòè äðåìëþò. Ðîäèòåëè, ñèäÿ ðÿäîì, ÷òî-òî ÷èòàþò.  äâåðíîì ïðîåìå ïîÿâëÿþòñÿ ëþäè â áåëûõ õàëàòàõ. ß áåçðàçëè÷íî âçãëÿíóëà íà íåæäàííûõ ãîñòåé è âäðóã óñëûøàëà ðàäîñòíîå ïðèâåòñòâèå ñûíà: "Áóòõóç, çäðàâñòâóéòå! À ÷òî âû çäåñü äåëàåòå? Êî ìíå ïðèøëè?" Õîõîò. È òóò ÿ ïðîçðåâàþ. Ñòîèò Áóòõóç â îêðóæåíèè âðà÷åé, íÿíåê è çåâàê. Òîãäà åãî ïðèõîä îêàçàë íàì íåïîìåðíóþ óñëóãó. Øòðèõ ê ïîðòðåòó. Çàðèñîâêà. Íåò. ×åðòà õàðàêòåðà. Èìÿ âûáèðàþò ðîäèòåëè åùå äî ðîæäåíèÿ ðåáåíêà. Ïðîçâèùå äàþò åìó ïî ÷åðòàì õàðàêòåðà. Àëåêñàíäðà ïðîçâàëè Áóòõóçîì íåñïðîñòà. Íèêàêèå æèçíåííûå êàòàêëèçìû, êîëëèçèè, ïåðèïåòèè íå èçìåíèëè åãî. Îí ñòîÿë ïåðåä íàìè òàêîé æå îáàÿòåëüíûé, ïðèâåòëèâûé è ëþáèìûé, êàê ìíîãî ëåò íàçàä. Àëåêñàíäð Áàñèëàÿ ñäåëàë äëÿ íàñ âñå, ÷òî ìîã. ×òî æå ìû ìîæåì ñäåëàòü äëÿ íåãî? Ïîìíèòü, ñëóøàòü è áëàãîäàðèòü.

Çàðà ÏÀØÀÅÂÀ, Íüþ-Éîðê

4

daviTis fari

#141 October, 2009

ÎÒÀÐ ×ÈËÀÄÇÅ (1933 - 2009) Ãðóçèíñêèé ïèñàòåëü Îòàð ×èëàäçå, íîáåëåâñêèé íîìèíàíò è ëàóðåàò ïðåìèè èìåíè Øîòà Ðóñòàâåëè, áûë ïîõîðîíåí 4 îêòÿáðÿ â Ìòàöìèíäñêîì ïàíòåîíå ïèñàòåëåé è îáùåñòâåííûõ äåÿòåëåé. Îòàð ×èëàäçå ñêîí÷àëñÿ 1 îêòÿáðÿ â âîçðàñòå 76 ëåò. Ïàòðèàðõ Èëèÿ II ñîâåðøèë ïàíèõèäó ïî óñîïøåìó â êàôåäðàëüíîì ñîáîðå Ïðåñâÿòîé Òðîèöû, ïîñëå ÷åãî ïðàõ ïèñàòåëÿ áûë ïåðåíåñ¸í â ïàíòåîí, ñîîáùàåò Èíòåðïðåññíüþñ. "Ñåãîäíÿ ìû ïðåäàåì çåìëå âåëèêîãî ïèñàòåëÿ Îòàðà ×èëàäçå, êîòîðûé îòëè÷àëñÿ ñâîèì ãëóáîêèì è àíàëèòè÷åñêèì ìûøëåíèåì, ãëóáîêîé âåðîé è ëþáîâüþ", - ïåðåäà¸ò Ãðóçèÿ Online ñëîâà Ïàòðèàðõà. Äî ñîâåðøåíèÿ ïàíèõèäû ïðîçâó÷àëè ïðîùàëüíûå ñëîâà, ñòèõîòâîðåíèÿ. Ðåøåíèå î ïîãðåáåíèè Îòàðà ×èëàäçå â ïàíòåîíå ó öåðêâè ñâÿòîãî Äàâèäà áûëî ïðèíÿòî Ãðóçèíñêîé ïàòðèàðõèåé ñîâìåñòíî ñ ìýðèåé Òáèëèñè. Òàêæå áûëî ïðèíÿòî ðåøåíèå î çàêðûòèè ïàíòåîíà â ñâÿçè ñ îòñóòñòâèåì íà ñâÿùåííîé ãîðå ìåñòà äëÿ ïîãðåáåíèé. ×èëàäçå ðîäèëñÿ â 1933 ãîäó. Èçäàë ñâîþ ïåðâóþ êíèãó "Ïîåçä è ïàññàæèðû" â 1959 ãîäó. ×èëàäçå áûë àâòîðîì äåñÿòêîâ êíèã, â òîì ÷èñëå ðîìàíîâ "Àâåëóì", "Ãîäîðè", "Øåë ïî äîðîãå ÷åëîâåê". Åãî ïðîèçâåäåíèÿ ïðèíåñëè åìó ïðåìèþ èìåíè Øîòà Ðóñòàâåëè, ïðåìèþ Èëèè ×àâ÷àâàäçå, à òàêæå Ãîñóäàðñòâåííóþ ïðåìèþ Ãðóçèè.  1999-ì ×èëàäçå áûë âûäâèíóò íà Íîáåëåâñêóþ ïðåìèþ, íî óñòóïèë Ãþíòåðó Ãðàññó. ×èëàäçå òàêæå ïåðåâîäèë íà ãðóçèíñêèé Ïóøêèíà è äðóãèõ ðóññêèõ êëàññèêîâ, à êðîìå òîãî, ïðåóñïåë è êàê ñöåíàðèñò. Ïî åãî ñöåíàðèþ áûëè ñíÿòû íåñ-

Ìîãèëà Âàæà-Ïøàâåëà

À åñëè ðåäêèå ñ÷àñòëèâöû, ëåé, àêòåðîâ, èñòîðèêîâ, îáùåñòâåííûõ êàê ñðàâíèòåëüíî íåäàâíî äåÿòåëåé.  òîì ÷èñëå è ìîãèëà Ãðèáîîäèí àâñòðèéñêèé æóðíàë, åäîâà è åãî æåíû Íèíî ×àâ÷àâàäçå. áðàëè èíòåðâüþ, îí ãîâîðèë Êîãäà ÿ óâèäåëà, ãäå êîíêðåòíî ìîãè÷åòêî è íè÷åãî íå áîÿëñÿ. ëà Îòàðà, åùå ðàç óáåäèëàñü â òîì, ÷òî Õîòåëîñü áû óòî÷íèòü è Áîã åñòü. ïåðåñêàçàòü çäåñü åãî ìûñÂàæà-Ïøàâåëà è Îòàð ×èëàäçå - îíè ëè, â ÷àñòíîñòè, î òîì, êàê ðÿäîì. Äâà ñîâåðøåííî ðàçíûõ ìèðà, Ðîññèÿ íå ìîæåò ñìèðèòñÿ ñ ñîâåðøåííî. Âåëè÷àéøèõ ìèðà. Äâå ñîíåçàâèñèìîñòòüþ Ãðóçèè èñ- âåðøåííî èíûõ æèçíè. Ïîýò-ïøàâ, ïîïîêîí âåêîâ, íî îòëîæèì. ÷èòàåìûé íàðîäîì, ãëûáà, ñîâåðøåííî Îí áûë íå òî ÷òî â îïïîçè- íå ïåðåâåäåííûé íà ðóññêèé ÿçûê, èáî öèè êî âñåìó, íî ïðèìåðíî ïåðåâîäèëè åãî ñãëàæåííî, à ÿçûê åãî òàê, íå áûë àïîëîãåòîì íèêà- áûë òàêîé æå îñîáûé, êàê ïåéçàæè Ïøàêèõ âëàñòåé. À êàêèì åùå ìî- âè. æåò áûòü ïîýò-ìåòàôèçèê? È ïèñàòåëü åâðîïåéñêîãî óðîâíÿ, ìåÁîëüøå ïÿòè ëåò íàçàä òàôèçèê-ïîýò, ãîâîðèâøèé î ãðóçèíñêîì ìíå ïîâåçëî âïåðâûå ñèäåòü íàðîäå òàê, êàê íèêòî äðóãîé. Êëàññèê çà ñòîëîì ñ áðàòüÿìè ×èëàä- ìèðîâîãî óðîâíÿ. Îñòàâàâøèéñÿ îäèí çå, ïèòü êîíüÿê è ãîâîðèòü èç íåìíîãèõ â ìèðå. ïðî âñå íà ñâåòå.  ÷àñòíîñòè, î ïðèåçäå Áðîäñêîãî â Èííà Êóëèøîâà Ãðóçèþ. Èîñèô Àëåêñàíäðîâè÷ áûë òóò âñåãî ðàç, áðàòüÿ ïðåäïîëàãàþò, ïðèìåðíî â íîÿáðå. Ïîìèìî ëè÷íûõ ïðè÷èí, îí Ñêðûâàÿ òðóá îãðûçêè è êóñòû, ïðèåõàë ñïåöèàëüíî ïîïîëíî÷íûé ìðàê çà îêíàìè âèòàåò. âèäàòüñÿ èìåííî ñ íèÈ òåëåôîí - îñêîëîê òåìíîòû ìè. Èç àýðîïîðòà äîááåçìîëâíî ãðîìîçäèòñÿ è íå òàåò, ðàëñÿ ñàì, êàòåãîðè÷åñêàê ÷åðíûé àéñáåðã. êè îòêàçàâøèñü îò ëþÊîìíàòû ïóñòû. áîé ïîìîùè. Íó ÷òî? Çðà÷êè áóòûëîê ñìîòðÿò â ïîòîëîê. Êîíå÷íî, åëè õèíêàëè, ïèëè... Ìîë÷àíüå ðàñïàäàåòñÿ. È â ýòîì Êîãäà Áðîäñêèé óåçæàë èç áûâðàñïàäå âîçíèêàåò äèàëîã øåãî ñîþçà, áðàòüÿì ×èëàäçå îí ñòåíû ñ îêíîì, ïàðêåòà ñ òàáóðåòîì, îñòàâèë ñâîé åäèíñòâåííûé è óíèóãëà ñ óãëîì. êàëüíûé - ïåðåïëåò è âñå òàêîå È âñå ýòî - çàëîã ýêçåìïëÿð Áèáëèè. Ïîïðîñèë ÷åðåç òîãî, ÷òî ÿ îòñóòñòâèå òâîå çíàêîìóþ ïåðåäàòü èìåííî èì. íå âïðàâå îùóùàòü, ÷òî óñòûäèòüñÿ Äî ñèõ ïîð ïûòàþñü ñîõðàíèòü ÿ äîëæåí ñëåç è ïðåêðàòèòü íûòüå... ìàëåíüêèé õðóñòàëèê ñ÷àñòüÿ èõ Êàê ïûëü íà êóáîê âûïèòûé, ñàäèòñÿ îòíîøåíèÿ êî ìíå è ìîåãî ê íèì. íà ñåðäöå ñòðàñòü. Ìîè ñîáîëåçíîâàíèÿ Âàì, äîðîÂïàäàÿ â çàáûòüå, ãîé ìîé áàòîíî Òàìàç! Êàëáàòîíî òî êëÿòâû, òî óïðåêè áîðìî÷ó. Òèíà! Ñòàðàþñü êàê-òî ñïðàâèòüñÿ. Ïîñêîëüêó Ïðîñòèòå, åñëè ÷òî íå òàê... êîëü ê íàøåé æèçíè äóøó ïðèó÷ó, òî óæ åå ïîñìåðòíîìó îñêîëêó Îòàðà ×èëàäçå ïîõîðîíèëè â ñàíåáûòèå ïðèäåòñÿ ïî ïëå÷ó. ìîì ãëàâíîì Ïàíòåîíå Ãðóçèè íà Ñâÿòîé ãîðå - Ìòàöìèíäà. Òàì ìîÏåðåâîä ÈÎÑÈÔÀ ÁÐÎÄÑÊÎÃÎ ãèëû âåëèêèõ ãðóçèíñêèõ ïèñàòå-

ÎÆÈÄÀÍÈÅ

êîëüêî ôèëüìîâ, â òîì ÷èñëå îäíà èç ëó÷øèõ ãðóçèíñêèõ êîìåäèé "Ëîíäðå", êîòîðàÿ âî âñåñîþçíîì ïðîêàòå íàçûâàëàñü "Êàê ñîëäàò îò âîéñêà îòñòàë". Ñìåðòü Îòàðà ×èëàäçå - ñîáûòèå äëÿ Ãðóçèè çíàêîâîå. Óø¸ë èç æèçíè îäèí èç ëó÷øèõ ïðåäñòàâèòåëåé Ãðóçèíñêîé òâîð÷åñêîé èíòåëëèãåíöèè äâàäöàòîãî âåêà, êîòîðûé íèêîãäà íå çàíèìàëñÿ ïîëèòèêîé, íî îêàçûâàë áîëüøîå âëèÿíèå íà óìû è ñåðäöà ëþäåé, â ïåðâóþ î÷åðåäü òîé ÷àñòè ìîëîä¸æè, êîòîðàÿ â ýïîõó êîìïüþòåðà âñ¸ åù¸ ëþáèò ëèòåðàòóðó è ïîíèìàåò íåçàìåíèìîñòü êíèãè. ...Ìû âèäåëè î÷åíü ðàçíóþ Ãðóçèþ íà ïîõîðîíàõ. È ìàëî ìîëîäåæè. Óâû. Áàòîíè Îòàð æèë ìîë÷à è äîñòîéíî.

Ìîãèëà Îòàðà ×èëàäçå

Òåïåðü îíè ðÿäîì...

irakli WilaZe ojaxiT Rrma mwuxarebiT iuwyeba, rom gardaicvala cnobili qarTveli mwerali da poeti, sicocxleSive klasikosaT aRiarebuli oTar WilaZe da samZimars ucxadebs Svils zazas, Zmas Tamazis da gardacvlilis yvela ojaxis wevrebs. gaanaTlos misi suli RmerTma!@

#141 October, 2009

daviTis fari

5

Ê 5-ëåòèþ êîí÷èíû çíàìåíèòîãî ïèñàòåëÿ, äðàìàòóðãà, ïîýòà è êðèòèêà

ÀÐÕÈÂ ÃÈÃËÛ ÕÓÕÀØÂÈËÈ Íîâûå ïðèîáðåòåíèÿ ôîíäîâ ìóçåÿ èñòîðèè åâðååâ Ãðóçèè èì. Äàâèäà Áààçîâà

Ìóçåé èñòîðèè åâðååâ Ãðóçèè èì. Äàâèäà Áààçîâà - íàñëåäíèê Èñòîðèêîýòíîãðàôè÷åñêîãî ìóçåÿ åâðåââÃðóçèè, êîòîðûé áûë îñíîâàí â 1933 ãîäó.  1951 ãîäó îí áûë çàêðûò. Åãî ðàáîòà áûëà âîññòàíîâëåíà ëèøü â 1992 ãîäó.  1952 ãîäó ýêñïîíàòû ìóçåÿ áûëè ðàñïðåäåëåíû ïî ðàçëè÷íûì ìóçåÿì Òáèëèñè, à òàêæå â Öåíòðàëüíûé èñòîðè÷åñêèé àðõèâ. Íàó÷íûå ñîòðóäíèêè îáíîâëåííîãî ìóçåÿ ïðè ïîääåðæêå åâðåéñêîé îáùåñòâåííîñòè ñòàëè çàíîâî ñîáèðàòü ìàòåðèàëû äëÿ åãî ôîíäîâ.  íàñòîÿùåå âðåìÿ â ôîíäàõ ìóçåÿ õðàíÿòñÿ ìàòåðèàëû, ñâÿçàííûå ñî ìíîãèìè ïðîæèâàâøèìè â Ãðóçèè åâðåéñêèìè äåÿòåëÿìè. Ñðåäè íèõ ôîíäû âîñòîêîâåäà Íèñàíà Áàáàëèêàøâèëè, ìåäèêà Íàóìà Ðîçåíôåëüäà, Çàñëóæåííîãî àðòèñòà Ãðóçèè Ñàìóýëÿ Ïîëÿíîâà, èñòîðèêà Ãåðöåëÿ ×à÷àøâèëè, ïîëêîâíèêà ßêîâà Êåçåðàøâèëè, æóðíàëèñòà Äàâèäà Ìåëóõè.  ôîíäàõ ìóçåÿ òàêæå õðàíèòñÿ ïðåññà, íà÷èíàÿ ñ êîíöà XIX âåêà äî ñåãîäíÿøíèõ äíåé.  2007 ãîäó ñóïðóãà èçâåñòíîãî ãðóçèíñêîãî ïèñàòåëÿ è îáùåñòâåííîãî äåÿòåëÿ Ãèãëû Õóõàøâèëè - åãî óæå íåò â æèâûõ - Ëàìàðà Õóõàøâèëè ïåðåäàëà ìóçåþ áîëüøóþ ÷àñòü àðõèâà ìóæà. Ýòè ìàòåðèàëû îòðàæàþò ëè÷íîñòü è äåÿòåëüíîñòü Ãèãëû Õóõàøâèëè - ïîýòà, äðàìàòóðãà, êèíîñöåíàðèñòà, êðèòèêà, ïóáëèöèñòà. Ãèãëà Õóõàøâèëè, åâðåé ïî ïðîèñõîæäåíèþ, áûë êðîâíî ñâÿçàí ñ Ãðóçèåé è ñî ñâîåé èñòîðè÷åñêîé ðîäèíîé - Èçðàèëåì.  ôîíäàõ ìóçåÿ õðàíÿòñÿ ïüåñû, ëèòåðàòóðíûå ñöåíàðèè è èõ âàðèàíòû. Èõ àíàëèç ïîçâîëèò èññëåäîâàòåëÿì òâîð-

÷åñòâà ïèñàòåëÿ ïðîñëåäèòü ïðîöåññ ñîçäàíèÿ ïðîèçâåäåíèé Ãèãëû Õóõàøâèëè.Åãî ïüåñû è ñöåíàðèè îòðàæàþò ãðóçèíñêóþ ðåàëüíîñòü è ïðîíèêíóòû òåïëîòîé è ñî÷óâñòâèåì ê ÷åëîâåêó (23 ìó-

çåéíûå åäèíèöû). Ïåðâàÿ æå ïüåñà ïèñàòåëÿ "Äåòè ìîðÿ" áûëà ïîñòàâëåíà â Òáèëèññêîì äðàìàòè÷åñêîì òåàòðå èìåíè Øîòà Ðóñòàâåëè è ïîëüçîâàëàñü áîëüøèì óñïåõîì. Ïüåñû Ãèãëû Õóõàøâèëè ñòàâèëèñü âî ìíîãèõ òåàòðàëüíûõ öåíòðàõ áûâøåãî Ñîâåòñêîãî Ñîþçà, à òàêæå çà ðóáåæîì. Äâå åãî ïüåñû áûëè îòìå÷åíû âñåñîþçíûìè ëèòåðàòóðíûìè ïðåìèÿìè. Èçâåñòíî, ÷òî Ãèãëà Õóõàøâèëè ñâîþ äåÿòåëüíîñòü íà÷àë êàê ïóáëèöèñò è êðèòèê.  àðõèâå ïèñàòåëÿ øèðîêî ïðåäñòàâëåíû ìàòåðèàëû, îòðàæàþùèå ýòó ñòîðîíó äåÿòåëüíîòè Ãèãëû Õóõàøâèëè - îïóáëèêîâàííûå è ðóêîïèñíûå ñòàòüè, êîòîðûå â îñíîâíîì ïîñâÿùåíû òåàòðó è òåàòðàëüíûì äåÿòåëÿì. Îíè ïîëíîöåííî, ñ èçûñêàííûì âêóñîì îòðàæàëè êóëüòóðíóþ æèçíü Ãðóçèè. Èçâåñòíûé ãðóçèíñêèé ðåæèññåð íàçûâàë åãî "ëåòîïèñöåì íàøåãî âðåìåíè". Ãèãëà Õóõàøâèëè îñâåùàë è ïîñòàíîâêè òåàòðîâ äðóãèõ ñòðàí. Åãî îáøèð-

íàÿ ìîíîãðàôèÿ "Îò Áðåõòà äî Äîñòîåâñêîãî" áûëà ïîñâÿùåíà ãàñòðîëÿì ìîñêîâñêîãî òåàòðà íà Òàãàíêå â Òáèëèñè. Îí æå ïîñâÿòèë ñâîþ ñòàòüþ ïîñòàíîâêå Ìîñêîâñêîãî åâðåéñêîãî òåàòðà "Ãàáèìà" - "Äþáóê". Ãèãëà Õóõàøâèëè ïåðâûå ñâîè ñòèõè îïóáëèêîâàë â àëüìàíàõå ìîëîäûõ ïèñàòåëåé Òáèëèññêîãî ãîñóäàðñòâåííîãî óíèâåðñèòåòà. Çàòåì ïèñàòåëü ñ áîëüøèì óñïåõîì ïåðåêëþ÷èëñÿ íà äðàìàòóðãèþ, âíåñÿ çíà÷èòåëüíûé âêëàä â èñòîðèþ ãðóçèíñêîãî òåàòðà âòîðîé ïîëîâèíû XX âåêà.  ïîñëåäíèå ãîäû ñâîåé æèçíè îí âíîâü âåðíóëñÿ ê ïîýçèè.

òåëåé. Íàäî îòìåòèòü åãî âûñòóïëåíèÿ íà ðàçëè÷íûõ êîíôåðåíöèÿõ êàê â Ãðóçèè, òàê è çà ðóáåæîì. Åãî ñâÿçûâàëè äðóæåñêèå è êóëüòóðíûå ñâÿçè ñî ìíîãèìè çàðóáåæíûìè äåÿòåëÿìè. Îòäåëüíî íàäî óïîìÿíóòü î äåÿòåëüíîñòè Ãèãëû Õóõàøâèëè íà êèíîñòóäèè "Ãðóçèÿ-ôèëüì", ãäå ïî åãî ñöåíàðèÿì áûëè ñîçäàíû ôèëüìû "Äåòè ìîðÿ", "Îæèäàíèå". Âìåñòå ñ èçâåñòíûì ðåæèññåðîì Òàìàçîì Ìåëèàâà îí íàïèñàë ñöåíàðèé "Ïîõèùåíèå ëóíû" ïî îäíîèìåííîìó ðîìàíó Êîíñòàíòèíà Ãàìñàõóðäèà. Ôèëüì èìåë áîëüøîé óñïåõ. Ãèãëà Õóõàøâèëè êàê óñïåøíûé ïèñàòåëü, ïóáëèöèñò è îáùåñòâåííûé äåÿòåëü ïðè æèçíè ïîëüçîâàëñÿ áîëüøèì óâàæåíèåì.Îí áûë ëàóðåàòîì Ãîñóäàðñòâåííîé ïðåìèè Ãðóçèè, ïðåìèè èì. Àêàêèÿ Öåðåòåëè è äð.  1993 ãîäó â Èçðàèëå - â êóëüòóðíîì öåíòðå ãîðîäà Õðëîí ñîñòîÿëñÿ âå÷åð, ïîñâÿùåííûé ÃèãïåÕóõàøâèëè. Íåëëè ÃÂÅÍÖÀÄÇÅ, çàâ. îòäåëîì ôîíäîâ ìóçåÿ èñòîðèè åâðååâ Ãðóçèè èì. Äàâèäà Áààçîâà Ðóñóäàí ÊÎÏÀÄÇÅ, ãëàâíûé õðàíèòåëü ôîíäîâ

Ãèãëà Õóõàøâèëè ïèñàë: " 80-äåñÿòûå ãîäû âíîâü âåðíóëñÿ ê ïîýçèè, èçäàë 500-ñòðàíè÷íóþ êíèãó "Áèáëåéñêèå ìîòèâû". Ýòîò öèêë ñòèõîâ áûë ñîçäàí ïîñëå ïðåáûâàíèÿ â Èçðàèëå.  ôîíäàõ ìóçåÿ õðàíÿòñÿ ðàçëè÷íûå öèêëû ñòèõîâ Ãèãëû Õóõàøâèëè îïóáëèêîâàííûå ñ àâòîðñêèìè ïîïðàâêàìè è ðóêîïèñíûå. Ïîñëåäíèå âåñüìà çíà÷èòåëüíû äëÿ ìóçåéíîé ýêñïîçèöèè. Ãèãëà Õóõàøâèëè àêòèâíî ó÷àñòâîâàë â îáùåñòâåííîé æèçíè. Îí áûë ó÷àñòíèêîì ñåìèíàðîâ ìîëîäûõ ïèñà-

Ð.S. Â öåëÿõ ïîïóëÿðèçàöèè äåÿòåëüíîñòè åâðååâ Ãðóçèè Ìóçåé èñòîðèè åâðååâ Ãðóçèè èì. Äàâèäà Áààçîâà îáðàùàåòñÿ ñ ïðîñüáîé êî âñåì çàèíòåðåñîâàííûì ëèöàì ïåðåäàòü åìó ëþáûå ìàòåðèàëû, ñâèäåòåëü òâóþùèå îá èñòîðèè åâðåéñêîé îáùèíû Ãðóçèè, åå èçâåñòíûõ ïðåäñòàâèòåëÿõ, âíåñøèõ çàìåòíûé âêëàä â ðàçâèòèå ãðóçèíî-åâðåéñêèõ äðóæåñòâåííûõ ñâÿçåé. Îíè áóäóò áåðåæíî ñîõðàíåíû äëÿ ïîòîìêîâ è íàéäóò äîñòîéíîå îòðàæåíèå â ìóçåéíûõ ýêñïîçèöèÿõ.

ÑÎÍÅÒÛ ÃÈÃËÛ ÕÓÕÀØÂÈËÈ Ïëóòàÿ òðîïàìè, â ëèöå òâîåì ß çàìûñåë ïîñòè÷ü ïåðâîíà÷àëüíûé Ñïåøó. È â îðåîëå çîëîòîì Ñ Õåâðîíà òû ñèÿë çàðåé ïå÷àëüíîé.  óùåëüå áóäòî ðàñïàõíóëàñü äâåðöà; Îòêðûâøèéñÿ ñâÿòîé êðàñîé ñâîåé, Ñâåðêàë, êàê ñîëíöå, òû âîêðóã è â ñåðäöå Èç áåëûõ íåïîòîïëåííûõ êàìíåé. Çàñòûëà â ãëûáå ìðàìîðíàÿ âå÷íîñòü. Ñ÷àñòëèâî ïîêîðþñü ñóäüáå ñâîåé. Òîñêà è îæèäàíüÿ áåñêîíå÷íîñòü Ðàññåÿâøèõñÿ ïî ìèðó äåòåé. Äâå òûùè ëåò èçðàíåííûõ ìãíîâåíèé Ãëàâó ñêëîíÿþ íà òâîè êîëåíè. * * * Áûë ðàçîðåí Áåò õà-Ìèêäàø, è èçîøëà Äóøà ìîÿ ñâÿùåííûìè ñëåçàìè. Ãëÿäåëàñü âå÷íîñòü â ýòè êàìíè-çåðêàëà. Ïîëç ìîõ ïî íèì, êàê èçóìðóäîâ ïëàìÿ. Ðàññâåò, êàê ñîí, çàâèñ. È ñîêðàùàëàñü ìãëà. Ïðèìè ìîé ïëà÷, ðàññûïàííûé ñòèõàìè, Ê òåáå. Ìå÷òà ó ñòåí âûñîêèõ ðàñöâåëà: Çàæå÷ü ñâåòèëüíèê â âîçâåäåííîì Õðàìå. Òâîé âå÷íûé ñâåò - ìîé õëåá íàñóùíûé ñîõðàíþ.

Âïëåòàÿ ãîëîñ ñâîé â ìîëèòâû, ïðåêëîíþ Êîëåíè ïðåä òîáîé. È íå ïîêèíó. Íî ñíèòñÿ èíîãäà íà ñâàÿõ ñòàðûé äîì. Âäàëè ÿ ñëûøó øóì Àðàãâè, à ïîòîì Ñïóñêàþñü â Àëàçàíñêóþ äîëèíó. * * * Òû ñëûøèøü, Èåðóñàëèì, ïîä âå÷åð Ñëóæèòåëè äîáðà èêîíó Èëèè  Êðåñòîâûé ìîíàñòûðü íåñóò. Çîâóò òâîè Ñâÿòûíè. È ëîæèòñÿ ñâåò íà ïëå÷è. Òûñÿ÷åëåòíèì ñâèòêîì ðàçâåðíåòñÿ Äîðîãà. È çàñòûâ íà íåé, êàê ïèñüìåíà, Õðàíÿò â ãðóçèíñêîé ñèíàãîãå èìåíà Íåìóþ ñâÿçü âðåìåí. È èõ êîñíåòñÿ Äûõàíüå òèøèíû, êàê ãîëîñ Áîãà. È îáðàç Ðóñòàâåëè îñâåòèò â äóøå Äàëüíåéøèé ïóòü. È âñïûõíåò, áóäòî â ìèðàæå, Ìèã ìóäðîñòè ó ñàìîãî ÷åðòîãà. Ìîëèëèñü, íå ðàñòðà÷èâàÿ Áîæèé Äàð, ýõîì Ñëîâî Âûñøåå ðàçìíîæèâ. * * * Óáèâøåãî èç-çà çåìëè, çåìëÿ ïóñòü è âîçüìåò. Êòî çàñòèë ñîëíöà ÿñíûé ñâåò äëÿ áëèæíåãî, óæå Íå áóäåò ñ÷àñòëèâ, è ïîêîé íå îáðåòåò â äóøå. È áåç ìîëèòâû, ñåðäöåì ïîíÿòîé, îäèí óìðåò.  óåäèíåíüå íå ïîñòèãíåò ìóäðîñòè, è íåò,

Íåò ìåñòà â Èåðóñàëèìå äëÿ íåãî. È îí, Îí íå óçíàåò Áîãà. È ïðîùåíüå, ñëîâíî ñîí, Ìåëüêíóâ, èñ÷åçíåò, îáåñöâåòèâ ïóñòîòîé ðàññâåò. Êòî õëåá êðîâàâûé ïðåäïî÷åë íàñóùíîìó è òåì Îòâåðã Âñåâûøíåãî è íå æåëàåò çíàòü, çà÷åì Æèâåò, òîò äî ñêîí÷àíüÿ âåêà áóäåò ñèðîòà. Íåò ñìûñëà â åãî ñìåðòè, èáî ñóäÿò ïî äåëàì. Óáèâ äðóãîãî, îí óáèë ñåáÿ, è ìåðòâ îí ñàì. È õëåùåò õîëîä èç äóøè åãî è òåìíîòà. * * * Ïóñòü çèìíèå âåòðû óñòàëîé äóøè íå êîñíóòñÿ, È âìåñòî âîäû ðîäíèêîâîé íå áðîñü ãîðñòêó ñîëè. Äàé â ñåðäöå öâåñòè Ãåôñèìàíñêîìó ñàäó - è áîëå â íåì ñòðàõè ìîãèëüíîãî õîëîäà íå âñòðåïåíóòñÿ. Óâèäåòü áû ìíå - è íàäåæäîþ íå îáìàíóòüñÿ Äåðåâüÿ îñåííèå â èõ çîëîòîì îðåîëå, Íå â âèäå ñêåëåòîâ. Ïðîøåäøåå, âçäðîãíóâ îò áîëè, Ïóñòü âíîâü îæèâåò, è ñîìíåíèÿ íå øåâåëüíóòñÿ. È åñëè â çàêàòå ïðî÷òó ñâîåé æèçíè äâèæåíüå, Ïîâåðþ, ÷òî óòðîì âîñõîä âíîâü ïîäàðèò ðîæäåíüå: È ñíîâà æåëàíüÿ è ìûñëè ê òåáå óñòðåìÿòñÿ. ß êðîâíûé òâîé ñûí, ïóñòü âî ìíå íå óâèäÿò ÷óæîãî. È ðàéñêèå äâåðè íàéäó. È îòêðîåòñÿ Ñëîâî. Äóøà ìîÿ ñîêîëîì â íåáî âçëåòèò, ÷òîá îñòàòüñÿ. Ïåðåâîä Èííû ÊÓËÈØÎÂÎÉ

6

#141 October, 2009

daviTis fari

ÎÍÈ ÑÐÀÆÀËÈÑÜ ÇÀ ÐÎÄÈÍÓ Íåèçâåñòíûå è ìàëîèçâåñòíûå ãåðîè èçðàèëüñêîé ðàçâåäêè

Ñ äåòñòâà áîëüøèíñòâî èç íàñ ïðèâûêëî ê ýòîìó òåðìèíó - "ãåðîè-ðàçâåä÷èêè". Èìåíà Çîðãå, Àáåëÿ, Ìàíåâè÷à, Ôèëáè è äðóãèõ ó íàñ äî ñèõ ïîð àññîöèèðóþòñÿ òîëüêî ñ ýòèì îïðåäåëåíèåì. Åñòü òàêèå èìåíà è â Èçðàèëå, ê ïðèìåðó, Ýëè Êîýí - ëåãåíäàðíûé àãåíò Ìîñàäà, ðàáîòàâøèé è ïîãèáøèé â Ñèðèè, Èñåð Õàðåë è Ìåèð Àìèò - íå ìåíåå ëåãåíäàðíûå ðóêîâîäèòåëè Ìîñàäà, àâòîðû, à èíîãäà è ó÷àñòíèêè ìíîãèõ ñëàâíûõ îïåðàöèé ýòîé òîæå ëåãåíäàðíîé îðãàíèçàöèè. Íî ó÷àñòü áîëüøèíñòâà ðàçâåä÷èêîâ - æèòü, ðàáîòàòü, à èíîãäà è óìåðåòü â ïîëíîì áåçâåñòèè. Èìåíà èõ, åñëè è ñòàíîâÿòñÿ èçâåñòíû, òî â ðåçóëüòàòå ãðîìêîãî ñêàíäàëà, ñâÿçàííîãî ñ èõ ðàçîáëà÷åíèåì, êàê, íàïðèìåð, Ïîëëàðä, Àáåëü èëè Ïåíüêîâñêèé. Èëè ÷åðåç ìíîãî ëåò ïîñëå ñìåðòè, êàê Çîðãå, Êîýí èëè Ìàíåâè÷. Èëè ïîñëå ïðåêðàùåíèÿ èõ äåÿòåëüíîñòè è òîæå ÷åðåç ìíîãî ëåò, êàê Ôèëáè è äðóãèå, ìåíåå èçâåñòíûå ÷ëåíû "Êåìáðèäæñêîé ïÿòåðêè". Áûâàåò, ïðàâäà, ÷òî èõ èìåíà ìû óçíàåì, êîãäà îíè åùå â ðàñöâåòå ñèë è íà ïîäúåìå ñâîåé äåÿòåëüíîñòè, íî ýòî, êàê ïðàâèëî, ñîâñåì äðóãàÿ äåÿòåëüíîñòü, îòíþäü íå ñâÿçàííàÿ íàïðÿìóþ ñ ðàçâåäêîé.  îïðåäåëåííîé ñòåïåíè ïðèìåðîì òàêîãî ðàçâåä÷èêà ìîæåò áûòü Ïóòèí. Ýòî ïîâåñòâîâàíèå áóäåò ïîñâÿùåíî ïðåäñòàâèòåëÿì èçðàèëüñêîé ðàçâåäêè (íå òîëüêî Ìîñàäà) äâóõ ïîñëåäíèõ ãðóïï - òåõ, ÷üè èìåíà ìû óçíàëè ÷åðåç ìíîãî ëåò ïîñëå òîãî, êàê èõ äåÿòåëüíîñòü óñïåøíî çàêîí÷èëàñü, è òåõ, ÷üè èìåíà ìû äàâíî è çà÷àñòóþ õîðîøî çíàåì, íî íå â ñâÿçè ñ èõ ïðîøëîé äåÿòåëüíîñòüþ â ðàçâåäêå. Èíòåðåñíî, ÷òî â íåäàâíî îòêðûòîì â Âàøèíãòîíå Ìóçåå ìåæäóíàðîäíîãî øïèîíàæà èçðàèëüñêîé ðàçâåäêå, îäíîé èç ëó÷øèõ â ìèðå, îòâåäåíî íè÷òîæíî ìàëî ìåñòà (çíàþùèå ëþäè óòâåðæäàþò, ÷òî ýòî - èç æåëàíèÿ íå íàâðåäèòü åé), à èç èìåí íàçâàíû òîëüêî äâà - Ýëè Êîýí è Äæîíàòàí Ïîëëàðä. Ïðàâäà, â øèðîêî äîñòóïíîé ëèòåðàòóðå, èçäàííîé â ïîñëåäíèå ãîäû â ðàçíûõ ñòðàíàõ è íà ðàçíûõ ÿçûêàõ (â îñíîâíîì, íà àíãëèéñêîì), èìåí, ñâÿçàííûõ ñ èçðàèëüñêîé ðàçâåäêîé, è îïèñàíèé èõ äåÿòåëüíîñòè ïîÿâëÿåòñÿ âñå áîëüøå è áîëüøå. Ñîáñòâåííî, èìåííî ýòî îáñòîÿòåëüñòâî è ïîçâîëèëî àâòîðó îïóáëèêîâàòü ïðåäëàãàåìûé ÷èòàòåëþ ìàòåðèàë. Þâàë Íååìàí Åãî ôàìèëèÿ â Èçðàèëå ïðîèçíîñèòñÿ ñ äâóìÿ "ý", êàê Íýýìàí, â á. ÑÑÑÐ åãî îäíîôàìèëüöû çâó÷àò, êàê Íåéìàí.  ìèðå Þâàë Íååìàí èçâåñòåí êàê êðóïíûé ôèçèê. Èíòåðåñíî, ÷òî è â Ñîâåòñêîì Ñîþçå áûëè êðóïíûå ôèçèêè è ýëåêòðîòåõíèêè ñ òàêîé ôàìèëèåé.  Èçðàèëå îí äîâîëüíî èçâåñòíàÿ ëè÷íîñòü, è ìíå òîæå ïðèøëîñü íåîäíîêðàòíî âèäåòü è ñëûøàòü åãî, åùå áîëüøå î íåì, èíîãäà ïðè îáñòîÿòåëüñòâàõ äîâîëüíî ëè÷íûõ. Èìåííî ïî ýòîé ïðè÷èíå ÿ ðåøèë íàïèñàòü î íåì ïåðâîì. Ïðèåõàâ â Èçðàèëü â êîíöå 1976 ã., ìàëîñòü ïîäó÷èâøèñü èâðèòó è ïîëó÷èâ ïðàâèòåëüñòâåííóþ ñóáñèäèþ êàê íàó÷íûé ðàáîòíèê, ÿ "ïðèñòðîèëñÿ" ê îäíîìó

ìàëåíüêîìó ïîäðÿä÷èêó, çàíèìàâøåìóñÿ àâòîìàòèçàöèåé âîäîñíàáæåíèÿ. ×åðåç ãîä ìû âìåñòå îôîðìèëè êîìïàíèþ "Ýëåêòðîìàò", â êîòîðîé â òå÷åíèå ñëåäóþùèõ ïàðû ëåò áûëî äâà êîìïàíüîíà è äâà ðàáîòíèêà (îíè æå). Ñî âðåìåíåì ðàáîòíèêîâ ñòàëî ÷óòü ïîáîëüøå. Ìíå ðàáîòà â ýòîé êîìïàíèè ïðèíåñëà ãðîìàäíóþ ïîëüçó. ß íåïëîõî âûó÷èë èâðèò, òàê êàê òîëüêî íà ýòîì ÿçûêå ìîã îáùàòüñÿ ñî ñâîèì ïàðòíåðîì â òå÷åíèå èíîãäà äîâîëüíî äëèòåëüíûõ ðàáî÷èõ äíåé. Ìîé ïàðòíåð áûë óæå äîñòàòî÷íî äàâíèì ýìèãðàíòîì èç Ðóìûíèè è, êàê ÿ ïîòîì ïîíÿë, èâðèò çíàë îòíîñèòåëüíî, íî â òî âðåìÿ ýòî áûëî äëÿ ìåíÿ "ìèöè-

Þâàë Íååìàí åé". ß îñâîèë ïðàêòè÷åñêóþ ðàáîòó, ñâÿçàííóþ ñ ìîåé ñïåöèàëüíîñòüþ, êîåé äî ýòîãî íèêîãäà íå çàíèìàëñÿ. Áëàãîäàðÿ ýòîìó âïîñëåäñòâèè, êîãäà ÿ óøåë íà ïðåïîäàâàòåëüñêóþ ðàáîòó, ìåíÿ ïðèãëàñèëè â êà÷åñòâå îòâåòñòâåííîãî çà àâòîìàòè÷åñêèå ñèñòåìû âîäîñíàáæåíèÿ è êàíàëèçàöèè â ìóíèöèïàëèòåò ãîðîäà Ðèøîí-ëå-Öèîí, ãäå ÿ òîãäà æèë. Ýòîò ìóíèöèïàëèòåò áûë îäíèì èç íàøèõ çàêàç÷èêîâ â áûòíîñòü ìîþ â "Ýëåêòðîìàòå". Ðàáîòàÿ òàì ïàðàëëåëüíî ñ ïðåïîäàâàíèåì, ÿ õîðîøî ïîçíàêîìèëñÿ ñ âèäíûìè èçðàèëüñêèìè ó÷åíûìè, èíæåíåðàìè è äàæå ðàçðàáîòàë êîå-êàêèå óíèêàëüíûå ñèñòåìû äëÿ ñâîåãî ðîäíîãî ãîðîäà. ß íåïëîõî îçíàêîìèëñÿ ñî ñòðàíîé, èáî íàøè îáúåêòû áûëè â ðàçëè÷íûõ åå òî÷êàõ - îò Õàéôû è Òâåðèè íà Ñåâåðå äî ïóñòûíè Àðàâà (îêîëî Ýéëàòà) íà Þãå, à òàêæå íà òåððèòîðèÿõ, ãäå ÿ îáúåçäèë ìíîæåñòâî àðàáñêèõ äåðåâåíü è âíîâü çàðîæäàþùèõñÿ ïîñåëåíèé. Ïðè ýòîì ñðåäè íàøèõ çàêàç÷èêîâ áûëè è àðàáû, ñ êîòîðûìè ìû ïîääåðæèâàëè âïîëíå äðóæåñêèå îòíîøåíèÿ. Åùå è òåïåðü, áûâàÿ â Èçðàèëå, ÿ ëþáëþ îñòàíîâèòüñÿ îêîëî êàêîãî-ëèáî

îáúåêòà, êîòîðûé êîãäà-òî ñòðîèë è îòëàæèâàë, è ïîñëóøàòü, êàê îí "ñòó÷èò". Íàêîíåö, ÿ íà ñâîåì îïûòå ïîçíàë âñå òÿãîòû "îëå õàäàøà - âíîâü ïðèáûâøåãî", òÿæåëûì òðóäîì âñå-òàêè "âûáèëñÿ â ëþäè" è äàæå ñóìåë êîå-êîìó èç ñâîèõ áûâøèõ îáèä÷èêîâ "îòïëàòèòü", ñòàâ èõ ðàáîòîäàòåëåì ïðè ðàçðàáîòêàõ íîâûõ ïðîåêòîâ.  ïåðâûå ãîäû ðàáîòû â "Ýëåêòðîìàòå" ÿ ïî÷òè íèêîìó èç òåõ, ñ êåì ñòàëêèâàëñÿ, íå ãîâîðèë, ÷òî ÿ èíæåíåð (íå òîëüêî êàíäèäàò íàóê), èáî áîëüøèíñòâî èç íèõ îòíîñèëîñü ê íîâûì èììèãðàíòàì, íå çíàþùèì ÿçûê, íî óòâåðæäàâøèì, ÷òî îíè ñ âûñøèì îáðàçîâàíèåì, ìÿãêî ãîâîðÿ, âåñüìà ïðåíåáðåæèòåëüíî. Íî áûâàëè è èñêëþ÷åíèÿ. Îäíèì èç òàêèõ èñêëþ÷åíèé áûë âëàäåëåö íåáîëüøîãî çàâîäà ïî ïðîèçâîäñòâó íàñîñîâ, ñ êîòîðûì íàì èíîãäà ïðèõîäèëîñü âìåñòå ðàáîòàòü ïðè ïîñòðîéêå íîâûõ íàñîñíûõ ñòàíöèé, Àáà Íååìàí. Àáà Íååìàí áûë ïîòîìñòâåííûé òåëüàâèâåö, åãî îòåö áûë îäíèì èç 60 îñíîâàòåëåé ýòîãî ãîðîäà, à ñàì Àáà áûë, êàæåòñÿ, îñíîâàòåëåì ïåðâîãî çàâîäà ïî ïðîèçâîäñòâó íàñîñîâ â Ïàëåñòèíå. Îäíàæäû, ãëÿäÿ, êàê ÿ ðàáîòàþ è, çíàÿ, ÷òî ÿ - èíæåíåð, îí ïðîèçíåñ: "Ó ìåíÿ äâà ñûíà. Îäèí - õîðîøèé ðàáîòíèê, âñå óìååò äåëàòü, ïîìîãàåò ìíå âî âñåì íà çàâîäå. À ó âòîðîãî - äâå ðóêè ëåâûå. Íè íà ÷òî íå ñïîñîáåí". Ýòèì âòîðûì áûë Þâàë Íååìàí, òîãäà óæå èçâåñòíûé â ìèðå ó÷åíûé, êîòîðûì ãîðäèëñÿ âåñü Èçðàèëü.  íàðîäå ïîãîâàðèâàëè, ÷òî èìåííî îí áûë "Îòöîì" èçðàèëüñêîé àòîìíîé áîìáû. "Îòöîì", ïðàâäà, êàê ñòàëî øèðîêî èçâåñòíî ñåé÷àñ, áûë íå îí. Íî ýòî óæå, êàê ãîâîðÿò, äðóãàÿ èñòîðèÿ, êîòîðóþ â áóäóùåì ÿ ñîáèðàþñü ïîâåäàòü ÷èòàòåëÿì "Êàñêàäà". Þâàë, êîòîðûé ðîäèëñÿ â 1925 ã., êîíå÷íî æå, â Òåëü-Àâèâå, äåéñòâèòåëüíî ñ äåòñòâà íå ëþáèë âñå ýòè ãàå÷êè, áîëòèêè è ïðî÷èå æåëåçêè, îêðóæàâøèå åãî ñî âñåõ ñòîðîí, íî ó÷èëñÿ ñ óäîâîëüñòâèåì. Òåì íå ìåíåå, ïîñëå îêîí÷àíèÿ çíàìåíèòîé ãèìíàçèè "Ãåðöëèÿ" îí ïîøåë ó÷èòüñÿ ïî ñïåöèàëüíîñòè "Ìåõàíèêà è ýëåêòðîòåõíèêà" â õàéôñêèé Òåõíèîí, ñ óñïåõîì åãî çàêîí÷èë è íåêîòîðîå âðåìÿ ðàáîòàë íà çàâîäå ó îòöà. Îí âîåâàë âî âðåìÿ Âîéíû çà íåçàâèñèìîñòü 1948 ã. â ýëèòíîé áðèãàäå "Ãèâ'àòè" è, ê óäèâëåíèþ ìíîãèõ åãî äðóçåé è êîëëåã ïî ïðîôåññèè, ïðîçâàâøèõ åãî "ìîçãîâèòûì", îñòàëñÿ â àðìèè è ïîñëå îêîí÷àíèÿ âîéíû. Ïðàâäà, ïîñëå äîëãèõ óãîâîðîâ íà÷àëüñòâà. Åãî ïðî÷èëè íà âûñîêèå äîëæíîñòè â àðìèè, à ïîòîìó, êàê è âñåõ, åìó ïîäîáíûõ, íàïðàâèëè ó÷èòüñÿ â Âîåííûé êîëëåäæ â Ïàðèæ. Ïîñëå îêîí÷àíèÿ îí âåðíóëñÿ â àðìèþ, è âñêîðå áûë íàçíà÷åí çàìåñòèòåëåì íà÷àëüíèêà Âîåííîé ðàçâåäêè (Àìàí) è ïî ñîâìåñòèòåëüñòâó íà÷àëüíèêîì îïåðàòèâíî-òåõíè÷åñêîãî îòäåëà. Ãëàâíîé åãî çàñëóãîé â ðàçâåäêå

áûëà åå êîìïüþòåðèçàöèÿ. Áëàãîäàðÿ åé îí äîâåë ðàçâåäêó äî óðîâíÿ, êîãäà êàæäûé ýëåìåíò åå äåÿòåëüíîñòè ìîã áûòü èñïîëüçîâàí â ëþáîé ìîìåíò åå òåêóùåé ðàáîòû. Îí áûë íå ïåðâûì, êòî ïðèøåë ê óòâåðæäåíèþ âàæíîñòè ïðèìåíåíèÿ êîìïüþòåðîâ è íîâåéøèõ òåõíîëîãè÷åñêèõ äîñòèæåíèé â ñôåðå øïèîíàæà. Íî èìåííî îí îêàçàëñÿ ïåðâûì â ìèðå èç ñîòðóäíèêîâ ðàçâåäîê (âïðî÷åì, âîçìîæíî, êðîìå ñîâåòñêèõ), êòî îáëàäàë íåîáõîäèìûìè çíàíèÿìè è ïîäãîòîâêîé äëÿ ïðåòâîðåíèÿ ñâîèõ èäåé è çàìûñëîâ â æèçíü, ñàìîñòîÿòåëüíî ïðîåêòèðóÿ è ñîçäàâàÿ íåîáõîäèìîå â äåÿòåëüíîñòè ñåêðåòíûõ îðãàíèçàöèé îáîðóäîâàíèå. Åãî èäåè íîñèëè ðåâîëþöèîííûé õàðàêòåð è òðåáîâàëè íåìàëûõ êàïèòàëüíûõ âëîæåíèé. Ïðè ýòîì îí óòâåðæäàë, ÷òî âñå, ÷òî îí ñîáèðàåòñÿ ñîçäàâàòü, óñòàðååò ëåò ÷åðåç ïÿòü. Èçðàèëüñêèå ìèíèñòðû è ÷èíîâíèêè ðàíãàìè ïîíèæå íå ìîãëè ñ ýòèì ñîãëàñèòüñÿ. Îíè ïîëàãàëè, ÷òî "ìîçãîâèòûé" áóäåò ðàçðàáàòûâàòü ÷òî-ëèáî èç âçðûâàþùèõñÿ ïî êîìàíäå íåáîëüøèõ ïëîñêèõ ÷åìîäàí÷èêîâ èëè ìèíèàòþðíûõ ïèñòîëåòîâ â ôîðìå àâòîðó÷åê èëè áðåëêîâ. Âëîæèòü ìèëëèîíû äîëëàðîâ âî ÷òî-ëèáî äðóãîå äëÿ áîëüøèíñòâà åãî îïïîíåíòîâ ñ÷èòàëîñü êîùóíñòâåííûì. Ýòî â íàøå âðåìÿ èõ ïîçèöèÿ ìîæåò ïîêàçàòüñÿ ñòðàííîé, à òîãäà, â 50-å ãîäû, êàçàëîñü, ÷òî èìåííî ó "ìîçãîâèòîãî" ñ ýòèìè ñàìûìè íå âñå â ïîðÿäêå. Òåì íå ìåíåå, åãî ïîääåðæàë Ìîøå Äàÿí, è îí ïîëó÷èë âñå íåîáõîäèìûå åìó äåíüãè è ðåñóðñû. À óæå ÷åðåç íåñêîëüêî ëåò íèêòî, ðàçâå ÷òî àìåðèêàíöû, íå ìîã êîíêóðèðîâàòü ñ èçðàèëüñêèìè ñèñòåìàìè ïî ñáîðó è îáðàáîòêå áàçû äàííûõ è ýëåêòðîííûìè, îñíàùåííûìè êîìïüþòåðàìè, ñèñòåìàìè ïðåäóïðåæäåíèÿ. Ïðè ïîääåðæêå òîãäàøíåãî íà÷àëüíèêà Âîåííîé ðàçâåäêè Õàèìà Ãåðöîãà, áóäóùåãî ïðåçèäåíòà ñòðàíû, Íååìàí îñíàñòèë àðìåéñêóþ äåøèôðîâàëüíóþ ñëóæáó ñ÷åòíî-âû÷èñëèòåëüíûìè ìàøèíàìè ENIAC (ÑØÀ) è EDSAC (Âåëèêîáðèòàíèÿ), áëàãîäàðÿ ÷åìó ñîòðóäíèêàì ñëóæáû óäàëîñü äîâîëüíî áûñòðî âçëîìàòü îòíîñèòåëüíî ïðîñòûå êîäû àðìèé Åãèïòà, Ñèðèè è Èîðäàíèè è ïîñòîÿííî ïîëó÷àòü âàæíûå ðàçâåääàííûå. Íååìàí ñîçäàë áàçó äàííûõ î ïîëîæåíèè äåë â àðìèÿõ àðàáñêèõ ñòðàí è àðàáñêîì ìèðå, îáåñïå÷èâàÿ ñâîþ àðìèþ åæåäíåâíûìè ñâîäêàìè î ñèòóàöèè âî âðàæäåáíûõ Èçðàèëþ ñòðàíàõ. Îí òàêæå èçîáðåë ñèñòåìû ñëåæåíèÿ çà ïîäâîäíûìè ëîäêàìè, êîòîðûå â òå÷åíèå äåñÿòèëåòèé èñïîëüçîâàëèñü â ÍÀÒÎ. Ïîäîáíûå ñèñòåìû áûëè ðàçìåùåíû â Ñèíàå è ñûãðàëè ñâîþ ïîëîæèòåëüíóþ ðîëü âî âñåõ ïðîõîäèâøèõ òàì âîåííûõ êàìïàíèÿõ. Ðàçðàáîòàííàÿ èì ñèñòåìà ðàäèîýëåêòðîííîé ðàçâåäêè áûëà ñïîñîáíà ïðîñëóøèâàòü âñå ðàäèî- è òåëåôîííûå ïåðåãîâîðû íà òåððèòîðèÿõ âåðîÿòíûõ âîåííûõ ïðîòèâíèêîâ. Äóìàþ, ÷òî åãî ïàïà Àáà Íååìàí (êñòàòè, "Àáà" â ïåðåâîäå ñ èâðèòà - "ïàïà") òîãäà è íå ïðåäïîëàãàë, êàêèå "øòó÷êè" âûäåëûâàë åãî ñûí, ó êîòîðîãî "äâå ðóêè - ëåâûå". Èíîãäà Íååìàíó ïðèõîäèëîñü çàíèìàòüñÿ è äîñòàòî÷íî ïðîçàè÷åñêèìè è áîëåå ïðèâû÷íûìè äëÿ îáû÷íîãî ðàçâåä÷èêà- îïåðàòèâíèêà äåëàìè. Òàê, îí äàâàë ïîñëåäíèå èíñòðóêöèè ïî ïîëüçîâàíèþ ðàäèî- è øèôðîâàëüíîé òåõíèêîé Ìîðäåõàþ (Ìîòêå) Êåäàðó, êîòîðîãî âîåííàÿ ðàç-

#141 October, 2009 âåäêà çàâåðáîâàëà ñ ïðèöåëîì äëÿ èñïîëüçîâàíèÿ åãî â Åãèïòå. Ïðè ýòîì èõ âñòðå÷à ñîñòîÿëàñü íå íà ñåêðåòíîé íåäîñòóïíîé ïîñòîðîííèì òåððèòîðèè, à â èçâåñòíîì òåëüàâèâñêîì êàôå "Òààì Òîâ - Õîðîøèé âêóñ". Êîíå÷íî, íå çðÿ íà ýòó âñòðå÷ó ïîñëàëè èìåííî Íååìàíà, îäíîãî èç âåäóùèõ ñïåöèàëèñòîâ âîåííîé ðàçâåäêè: íà Êåäàðà äåëàëè áîëüøóþ ñòàâêó. Ê ñîæàëåíèþ, â áóäóùåì îí (Êåäàð) íå îïðàâäàë íàäåæä.  1956 ã. ïîëêîâíèê Þâàë Íååìàí áûë íàçíà÷åí ðåçèäåíòîì Àìàíà â Ïàðèæå. Êðîìå ïîääåðæàíèÿ êàíàëà äâóñòîðîííåé ñâÿçè ìåæäó Òåëü-Àâèâîì è Ïàðèæåì, îí çàíèìàëñÿ åùå è ïðèîáðåòåíèåì îðóæèÿ äëÿ èçðàèëüñêîé àðìèè.  ðåçóëüòàòå àêòèâíûõ ïåðåãîâîðîâ ñ ôðàíöóçàìè, â êîòîðûõ îí ó÷àñòâîâàë âìåñòå ñî ñâîèìè êîëëåãàìè ïî âîåííîé ðàçâåäêå, 21 ñåíòÿáðÿ 1956 ã. áûëî çàêëþ÷åíî ñîãëàøåíèå ìåæäó ãåíåðàëüíûì äèðåêòîðîì ìèíèñòåðñòâà îáîðîíû Èçðàèëÿ Øèìîíîì Ïåðåñîì è ìèíèñòðîì îáîðîíû Ôðàíöèè Áóðæå-Ìàíîðè, êîòîðîå, ñðåäè ïðî÷åãî, ïðåäóñìàòðèâàëî ñîâìåñòíûå âîåííûå äåéñòâèÿ ôðàíöóçñêîé è èçðàèëüñêîé àðìèé ïðîòèâ åãèïåòñêîé àðìèè â Ñèíàå. À óæå ÷åðåç ïÿòü íåäåëü íà÷àëèñü âîåííûå äåéñòâèÿ - Ñèíàéñêàÿ âîéíà ñ ó÷àñòèåì òàêæå àíãëèéñêèõ âîéñê. Ïðè ó÷àñòèè Íååìàíà áûë çàêëþ÷åí êîíòðàêò íà ïîñòàâêó â Èçðàèëü 60 èñòðåáèòåëåéøòóðìîâèêîâ "Ìèðàæ" ôðàíöóçñêîãî ïðîèçâîäñòâà. Þâàë Íååìàí ïðîðàáîòàë â âîåííîé ðàçâåäêå â òå÷åíèå äåñÿòè ëåò è óøåë ñ äîëæíîñòè çàìåñòèòåëÿ åå íà÷àëüíèêà â ÷èíå ïîëêîâíèêà ïðîñòî ïîòîìó, ÷òî ïîñ÷èòàë ñâîþ ðàçâåäûâàòåëüíóþ ìèññèþ çàêîí÷åííîé. Íî èç àðìèè Íååìàíà íå óâîëèëè.  1958 ã. åãî íàçíà÷èëè âîåííûì àòòàøå â Ëîíäîíå. Âî âðåìÿ ýòîé ñëóæáû îí ïîøåë ó÷èòüñÿ â Êîðîëåâñêèé ôèçèêî-ìàòåìàòè÷åñêèé êîëëåäæ, èçó÷àë ôèçèêó, â ÷àñòíîñòè, âåë èíòåíñèâíûå íàó÷íûå èññëåäîâàíèÿ â îáëàñòè àòîìíîé ôèçèêè. Ëîíäîí îí ïîêèíóë â 1960 ã., òîãäà æå ïîêèíóë è àðìèþ. Åãî íàçíà÷èëè íàó÷íûì ðóêîâîäèòåëåì Êîìèññèè ïî àòîìíîé ýíåðãèè, êîòîðàÿ âåëà ñâîþ ðàáîòó ïðè ïåðâîì èçðàèëüñêîì èññëåäîâàòåëüñêîì àòîìíîì ðåàêòîðå â Íàõàë-Ñîðåêå. Ñ 1965 ã. Íååìàí - ïðîôåññîð è ãëàâà ôèçè÷åñêîãî äåïàðòàìåíòà Òåëüaâèâñêîãî óíèâåðñèòåòà.  1975-79 ãã. - åãî ïðåçèäåíò.  ýòè ãîäû îí äîñòèã âûäàþùèõñÿ ðåçóëüòàòîâ â íàó÷íûõ èññëåäîâàíèÿõ. Îí áûë îäíèì èç ñîçäàòåëåé òåîðèè óíèòàðíîé ñèììåòðèè, ñ ïîìîùüþ êîòîðîé óäàëîñü ðåøèòü íàèáîëåå ñëîæíóþ ïðîáëåìó àòîìíîé ôèçèêè - êëàññèôèêàöèþ ýëåìåíòàðíûõ ÷àñòèö.  1961 ã. Íååìàí íåçàâèñèìî îò àìåðèêàíñêîãî ôèçèêà Ìàððè Ãåëë-Ìàíà îáîñíîâàë ïðèíöèï ðàçáèåíèÿ ýëåìåíòàðíûõ ÷àñòèö, â ðåçóëüòàòå ÷åãî ñòàëî âîçìîæíûì ïðåäñêàçàíèå ñâîéñòâ åùå íå îòêðûòûõ ÷àñòèö. Âïîñëåäñòâèè îíè íàïèñàëè ñîâìåñòíóþ ðàáîòó "Âîñüìèêðàòíûé ïóòü". Áëàãîäàðÿ èõ òåîðèè, ñàìèì Íååìàíîì áûëî ïðåäñêàçàíî ñóùåñòâîâàíèå ýëåìåíòàðíîé ÷àñòèöû îìåãà-ìèíóñ, ïîçäíåå îáíàðóæåííîé ýêñïåðèìåíòàëüíî. Ýòî æå îòêðûòèå ïîçâîëèëî òàêæå îáîñíîâàòü òåîðèþ êâàðêîâ - îäíó èç âàæíåéøèõ òåîðèé ñîâðåìåííîé ôèçèêè. Íååìàí ðàáîòàë ïëîäîòâîðíî è â îáëàñòè êâàíòîâîé òåîðèè ïîëÿ, òåîðèè ãðàâèòàöèè äð. Îí ñòàë ïåðâûì èíîñòðàíöåì, óäîñòîèâøèìñÿ ïðåìèè Àëüáåðòà Ýéíøòåéíà â îáëàñòè òåîðåòè÷åñêîé ôèçèêè. Áûë óäîñòîåí ìíîãèõ ïðåñòèæíûõ íàãðàä, èçáðàí ïî÷åòíûì ÷ëåíîì ìíîãèõ èíîñòðàííûõ àêàäåìèé è íàó÷íûõ îáùåñòâ. Åãî ðàáîòû âïîëíå

daviTis fari

7

ìîãëè áûòü óäîñòîåíû Íîáåëåâñêîé íàøåãî ðîäñòâåííèêà. Îí äàë ñîãëàñèå, 86-îé ãîä, íå áûëî íèêàêîé âîçìîæíîñïðåìèè. Òàêîé ïðåìèè áûë óäîñòîåí åãî ñêàçàâ, ÷òî ñàìè îíè ïîéäóò íà ýòî âðå- òè. Èííà òîæå íå ìîãëà ïðèåõàòü âðåáûâøèé êîëëåãà ïî îäíîé èç ðàçðàáîòîê ìÿ íî÷åâàòü ê ðîäèòåëÿì. Çà äåíü äî ìåííî â Èçðàèëü, îïàñàÿñü, ÷òî íå âïóñÌ. Ãåëë- Ìàí. Íî Íååìàíà äàæå íå íàøåãî îòúåçäà èç Ìîñêâû ðîäñòâåííèê òÿò îáðàòíî. Òîãäà Âèêòîð è Èííà ïîäàïðåäñòàâëÿëè. Åãî ðåïóòàöèÿ áûëà ïðèøåë ê íàì è ñêàçàë, ÷òî ìû äîëæíû ëè äîêóìåíòû íà ýìèãðàöèþ. Åé òóò æå âåñüìà "çàïÿòíàíà" äåÿòåëüíîñòüþ ðàç- ïîêèíóòü êâàðòèðó, òàê êàê êóð÷àòîâñêèé âûäàëè ðàçðåøåíèå, à âîò åìó ñêàçàëè, âåä÷èêà è âîåííîãî ñïåöèàëèñòà ïî ãîðîäîê - íå ëó÷øåå ìåñòî, êóäà íóæíî ÷òî íèêîãäà òàêîâîå íå ïîëó÷èò. Âèêòîð ÿäåðíûì ðàçðàáîòêàì è íèêòî íå õîòåë ïóñêàòü ïîæèòü ñîáèðàþùèõñÿ óåçæàòü â òî âðåìÿ ãîòîâèë äîêòîðñêóþ äèññåðëèøíåãî øóìà è íåóäîáñòâ äëÿ ñîèñêà- â Èçðàèëü. Ìû ñïåøíî ñòàëè èñêàòü, ãäå òàöèþ, ñ÷èòàëñÿ î÷åíü òàëàíòëèâûì è òåëÿ, ñâÿçàííûõ ñ âîçìîæíûì îòêëîíå- ìîæíî ïðîâåñòè îäíó îñòàâøóþñÿ íàì â âåñüìà ïåðñïåêòèâíûì ìîëîäûì ó÷åíèåì åãî êàíäèäàòóðû Íîáåëåâñêèì êî- Ìîñêâå íî÷ü.  ãîñòèíèöó ìû èäòè íå íûì (åìó åùå íå áûëî òðèäöàòè). Ê òîìèòåòîì. Î "çàïÿòíàíîñòè" èìåíè ìîæåò õîòåëè, äà è íå òàê ïðîñòî áûëî òóäà ïî- ìó æå ñûí ïðîôåññîðà Ôëåðîâà, ïëåñâèäåòåëüñòâîâàòü ñëåäóþùèé ôàêò èç ïàñòü. Âäðóã ðàçäàëñÿ ñòóê â äâåðü, è ìÿííèê àêàäåìèêà Ôëåðîâà è ïàñûíîê áèîãðàôèè Íååìàíà. Êîãäà ÷åðåç ìíîãî ïîÿâèëñÿ ìîëîäîé ÷åëîâåê î÷åíü ïðè- ÷ëåíà- êîððåñïîíäåíòà Ñïèâàêà - íå ëåò ïîñëå òîãî, êàê îí îñòàâèë ðàáîòó â ÿòíîé íàðóæíîñòè, ñ âèíîâàòîé óëûáêîé ëó÷øèå äîñòîèíñòâà äëÿ ÷åëîâåêà, ïîâîåííîé ðàçâåäêå, â îäèí èç ïðèåçäîâ â íà ëèöå. Îí ñêàçàë, ÷òî îí - Âèêòîð, æåëàâøåãî óåõàòü â Èçðàèëü. Èííà îäíà ÑØÀ îí ïðèáûë â Ïàñàäåíó (Êàëèôîð- ðîäíîé áðàò Àëëû, ò.å., ïàñûíîê Ñïèâà- åõàòü îòêàçàëàñü. Íà÷àëàñü áîðüáà, â íèÿ) äëÿ ó÷àñòèÿ â ñåìèíàðå ïî ôèçèêå, êà, êîòîðûé, óçíàâ, ÷òî åãî çÿòü ïîïðî- êîòîðóþ áûëè âîâëå÷åíû êðóïíûå ïîëèåãî ïîñåòèëè àãåíòû ÔÁÐ è ïðåäëîæèëè ñèë íàñ ñúåõàòü ñ êâàðòèðû, ïîñëàë òèêè è îáùåñòâåííûå äåÿòåëè ìíîãèõ íåìåäëåííî ïðåêðàòèòü çàíèìàòüñÿ Âèêòîðà, ÷òîáû íåìåäëåííî çàáðàòü ñòðàí. Ðàçðåøåíèå íà âûåçä áûëî ïîëóøïèîíñêîé äåÿòåëüíîñòüþ íà òåððèòî- íàñ ê ñåáå (Âèêòîð æèë ñî Ñïèâàêàìè). ÷åíî, Ôëåðîâû íåìåäëåííî âûåõàëè â ðèè ÑØÀ. Ñïàñëî Íååìàíà åãî îáðàùå- Âðåìÿ áûëî óæå âå÷åðíåå, íî ìû, õîòü Èçðàèëü è óæå ÷åðåç ïàðó íåäåëü Ìèøà íèå ê ñðàâíèòåëüíî íåäàâíî óìåðøåìó è ðàñòðîãàííûå òàêèì ïðåäëîæåíèåì, è Èííà áûëè íà îïåðàöèîííîì ñòîëå. "îòöó" àìåðèêàíñêîé âîäîðîäíîé áîìáû ðåøèëè, íåñìîòðÿ íà îáñòîÿòåëüñòâà, Ñëîæíåéøàÿ îïåðàöèÿ ïðîøëà óñïåøÝäâàðäó Òåëëåðó è íàñòîÿòåëüíûå îñòàòüñÿ íî÷åâàòü íà ïðåæíåì ìåñòå, íî, íî Ìèøå îíà óæå íå ïîìîãëà - ñëèøïðîñüáû ðåçèäåíòà Ìîñàäà â ÑØÀ îñ- äîãîâîðèâøèñü ñ Âèêòîðîì, ÷òî îí ïðè- êîì ïîçäíî!!! Îí óìåð â ôåâðàëå 1988 ã. òàâèòü ó÷åíîãî â ïîêîå. äåò çà íàìè ïîóòðó. Óåçæàòü íàì íóæíî â 1:55 íî÷è. Èíòåðåñíî, ÷òî èìåííî â ×àñòî ìîæíî ñëûøàòü âîïðîñ: "Ïî÷å- áûëî âå÷åðîì, íî Âèêòîð äåéñòâèòåëü- ýòó ìèíóòó ÿ, ñëîâíî ïî÷óâñòâîâàâ âî ìó Èçðàèëü ïðè òàêîé âûñîêîé êîíöåíò- íî ïðèåõàë óòðîì è, âñåì ñâîèì âèäîì ñíå êàêîé-òî òîë÷îê, ïðîñíóëñÿ. Òàêîé ðàöèè "óìíûõ åâðååâ" íå èìååò íè îä- äàâàÿ ïîíÿòü, ÷òî èñêóïàåò âèíó æå òîë÷îê ïî÷óâñòâîâàëè èìåííî â ýòó íîãî ëàóðåàòà Íîáåëåâñêîé ïðåìèè â ðîäñòâåííèêà, ïðîâåë ñ íàìè öåëûé ìèíóòó è åùå íåêîòîðûå áëèçêèå çíàêîîáëàñòè ôèçèêè, õèìèè, ìàòåìàòèêè, â äåíü. Ìû ñ òðóäîì óãîâîðèëè åãî íå ìûå Ìèøè. òî âðåìÿ êàê â äðóãèõ ñòðàíàõ åâðåè ïðîâîæàòü íàñ íà âîêçàë. Âèêòîð áûë Âèêòîð Ôëåðîâ, ïðèåõàâ â Èçðàèëü, ñîñòàâëÿþò çíà÷èòåëüíóþ ÷àñòü íà÷àë èñêàòü ðàáîòó. Åãî ïðèíÿëè íîáåëåâñêèõ ëàóðåàòîâ â ýòèõ âðåìåííî íà ñòèïåíäèþ, ïðåäíàçîáëàñòÿõ?" Îäèí èç îòâåòîâ íà íà÷åííóþ äëÿ ìîëîäûõ ó÷åíûõ-ðåýòîò âîïðîñ, äóìàåòñÿ, ÷èòàòåëþ ïàòðèàíòîâ, â Òåëüàâèâñêèé óíèóæå âïîëíå ÿñåí: ïî÷òè âñå èçðàâåðñèòåò, ôèçè÷åñêèì äåïàðòàìåíèëüñêèå "óìíûå åâðåè", ìîãóùèå òîì êîòîðîãî ïî ñîâìåñòèòåëüñòâó "ïîòÿíóòü íà Íîáåëÿ", èìåþò áîñ ïîëèòè÷åñêîé äåÿòåëüíîñòüþ ðóëåå èëè ìåíåå ïîäîáíóþ Íååìàêîâîäèë òîãäà Þâàë Íååìàí. Íî íó "çàïÿòíàííóþ" áèîãðàôèþ. ÷åðåç íåêîòîðîå âðåìÿ ýìèãðàíÏî÷òè ñðàçó ïîñëå Øåñòèäíåâòñêèå äåíüãè êîí÷èëèñü, è àäìèíèíîé âîéíû Íååìàí íà÷àë àêòèâñòðàöèÿ óíèâåðñèòåòà îòêàçàëà íóþ ïîëèòè÷åñêóþ äåÿòåëüíîñòü, Âèêòîðó â ðàáîòå: êîìó íóæíû îñíîâàâ äâèæåíèå "Çà íåäåëèèçûñêàíèÿ ôèçèêà-òåîðåòèêà, ïîä ìûé Èçðàèëü". Ñ 1975 ïî 1979 ãã. êîòîðîãî, â îòëè÷èå îò ôèçèêàîí ñíîâà íà ãîñóäàðñòâåííîé ïðèêëàäíèêà íå ïîëó÷èøü íèêàêèõ ñëóæáå â êà÷åñòâå ñîâåòíèêà ìèäåíåã - íè îò ÷àñòíîé ôèðìû, íè îò íèñòåðñòâà îáîðîíû ïî âîïðî- Êóðñ êîìàíäèðîâ îòäåëåíèé â Õàãàíå. ïðàâèòåëüñòâåííîé îðãàíèçàöèè. È ñàì íàóêè.  1979 ã. îðãàíèçîâàë â î÷åðåäíîé ðàç ñêàçàë ñâîå (Íååìàí âòîðîé ñëåâà âî âòîðîì ðÿäó). òóò è âîçãëàâèë íîâóþ ïàðòèþ âåñêîå ñëîâî Þâàë Íååìàí. Îí, "Òõèÿ", êîòîðàÿ âûñòóïàëà ïðîòèâ ëþ- ôèçèêîì- òåîðåòèêîì è â òî âðåìÿ ãîòî- ñóäÿ ïî âñåìó, íåñìîòðÿ íà ïî÷òè ïîëáûõ òåððèòîðèàëüíûõ óñòóïîê àðàáàì. âèëñÿ ê çàùèòå êàíäèäàòñêîé äèññåðòà- íîå ñâîå îòñóòñòâèå â ôèçè÷åñêîì äå êà÷åñòâå ÷ëåíà ýòîé ïàðòèè Íååìàí öèè. Ò.å., ýòî áûëî êàê ðàç "ñàìîå âðå- ïàðòàìåíòå, êîòîðûì ðóêîâîäèë, è ïî÷èçáèðàëñÿ ÷ëåíîì Êíåñåòà 10-ãî, 11-ãî è ìÿ" âîäèòüñÿ ñ òåìè, êòî óåçæàë â Èçðà- òè ïîëíûé ïåðåðûâ â ðàáîòå ôèçèêà, 12-ãî ñîçûâîâ, à â1981-1984 ãã. ñîñòîÿë èëü. õîðîøî ðàçãëÿäåë ñïîñîáíîñòè è ïîòåíâ ïðàâèòåëüñòâå ìèíèñòðîì íàóêè è ×åðåç íåñêîëüêî ëåò ïîñëå ïðèåçäà â öèàë ìîëîäîãî ó÷åíîãî. Îí, ñóäÿ ïî âñåðàçâèòèÿ. Ìíîãèå ãîäû Íååìàí àêòèâíî Èçðàèëü íàñ ðàçûñêàëà ñåìüÿ Øåðìà- ìó, òàêæå õîðîøî ïîìíèë, ñ êàêèì òðóó÷àñòâîâàë â áîðüáå çà ïðàâî ñîâåòñêèõ íîâ: ìàìà è ñûí Ìèøà. Ìèøà ñêàçàë, äîì åìó óäàëîñü ìíîãî ëåò íàçàä, ðàáîåâðååâ íà âîçâðàùåíèå â Èçðàèëü è ÷òî åãî ðîäíàÿ ñåñòðà Èííà - æåíà Âèê- òàÿ â âîåííîé ðàçâåäêå, äîáûòü äåíüãè óëó÷øåíèå óñëîâèé èõ (îñîáåííî ó÷å- òîðà Ôëåðîâà è ÷òî èìåííî Âèêòîð ïå- è äðóãèå ðåñóðñû äëÿ âîïëîùåíèÿ åãî íûõ) àáñîðáöèè â ñòðàíå. ðåä èõ îòúåçäîì ïîñîâåòîâàë åìó ðà- èäåé, êîòîðûå ïî÷òè âñåì ðóêîâîäèòåÈìåííî ê ýòîìó æå âðåìåíè îòíîñèò- çûñêàòü íàñ â Èçðàèëå. Ìû ïî ìåðå âîç- ëÿì è íà÷àëüíèêàì êàçàëèñü áåçóìíûñÿ èñòîðèÿ, êîòîðàÿ íå èìååò ïðÿìîãî ìîæíîñòåé ïîìîãàëè ýòîé ñåìüå. Ìèøà ìè è íåíóæíûìè. Âèêòîðà ïðèíÿëè â îòíîøåíèÿ ê îïèñàíèþ æèçíè è äåÿ- ïåðåä îòúåçäîì ó÷èëñÿ â Ìîñêîâñêîì óíèâåðñèòåò íà ïîñòîÿííóþ ðàáîòó. òåëüíîñòè Þâàëà Íååìàíà, íî ìíå çà- õèìèêî-òåõíîëîãè÷åñêîì èíñòèòóòå èì. Âñêîðå åãî ïðèãëàñèëè íà ðàáîòó è â õîòåëîñü îçíàêîìèòü ñ íåé ÷èòàòåëåé. Ìåíäåëååâà, à â Èçðàèëå ïðîäîëæèë íåñêîëüêî åâðîïåéñêèõ óíèâåðñèòåòîâ.  îêòÿáðå 1976 ã., íåçàäîëãî äî îòú- ó÷åáó â èíñòèòóòå Âåéöìàíà â Ðåõîâîòå. Îí ñòàë äåëèòü âðåìÿ ìåæäó Åâðîïîé è åçäà èç ÑÑÑÐ â Èçðàèëü, ìû ïðèåõàëè Ïîñåëèëñÿ îí ñ ìàòåðüþ â Íåñ-Öèîíå, Èçðàèëåì, äàæå íå äîïóñêàÿ ìûñëè, ÷òî â Ìîñêâó, ÷òîáû îôîðìèòü âûåçäíûå è ÷òî ìåæäó Ðåõîâîòîì è Ðèøîí-ëå-Öèî- ìîæåò Èçðàèëü ïîêèíóòü. òðàíçèòíûå âèçû. Ó ìåíÿ ëè÷íî â Ìîñê- íîì, ãäå æèëè ìû. Ïîòîì åãî âçÿëè â àðÈííà, êàíäèäàò ýêîíîìè÷åñêèõ íàóê, âå íè ðîäñòâåííèêîâ, íè çíàêîìûõ íå ìèþ, êàæåòñÿ, íà äâà ãîäà. Ïîñëå àðìèè óñòðîèëàñü íà ðàáîòó â íàó÷íóþ áèáëèáûëî, à âîò ó æåíû òàì æèë äâîþðîä- Ìèøà óñòðîèëñÿ íà ðàáîòó â êàêóþ-òî îòåêó. Ó íèõ ðîäèëñÿ òðåòèé ðåáåíîê. íûé áðàò, êîòîðûé áûë æåíàò íà Àëëå, ìîëîäóþ íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêóþ Íî, ê ñîæàëåíèþ, ñóäüáà îêàçàëàñü æåñäî÷åðè Ôëåðîâà. Íå èçâåñòíîãî ôèçèêà- ôèðìó â Íåñ- Öèîíå è ãîòîâèë äèññåð- òîêîé ê ñåìüå Øåðìàíîâ-Ôëåðîâûõ. Îäàêàäåìèêà Ãåîðãèÿ, à åãî áðàòà Àëåê- òàöèþ. È âäðóã ó Ìèøè îáíàðóæèëè íàæäû, êîãäà Èííà ñ äâóìÿ äî÷êàìè íåñåÿ, òîæå ôèçèêà, äîêòîðà íàóê. Ìàìà ñòðàøíóþ áîëåçíü - ðàê êðîâè. Îáû÷- äàëåêî îò ñâîåãî äîìà ïåðåõîäèëà äîÀëëû äàâíî áûëà â ðàçâîäå ñ À.Ôëåðî- íûå ìåòîäû ëå÷åíèÿ íå ïîìîãëè. Îñòà- ðîãó, íà íèõ íàëåòåëà ìàøèíà. Ïîãèáëè âûì è áûëà çàìóæåì çà ÷ëåíîì- êîð- âàëàñü ïîñëåäíÿÿ íàäåæäà - ïåðåñàäêà Èííà è îäíà èç äåâî÷åê. Âèêòîð ïðîäîëðåñïîíäåíòîì ÀÍ ÑÑÑÐ Ïåòðîì Ñïèâà- ñïèííîãî ìîçãà. Íàéòè ñîîòâåòñòâóþùå- æàåò ðàáîòàòü â Òåëü-Àâèâñêîì óíèâåðêîì, îäíèì èç ïîñëåäíèõ èç îñòàâøèõñÿ ãî äîíîðà â Èçðàèëå íå óäàëîñü (ìàòü ñèòåòå. Òàì æå âñå åùå òðóäèòñÿ è åãî ê òîìó âðåìåíè â æèâûõ ÷ëåíîâ "êîìàí- òîæå íå ïîäîøëà). Òîãäà îáðàòèëèñü ê "êðåñòíûé îòåö", áûâøèé òàëàíòëèâûé äû Êóð÷àòîâà", êîòîðàÿ ñîçäàâàëà ñîâå- Èííå Ôëåðîâîé, åäèíñòâåííîé, êðîìå ðàçâåä÷èê, âûäàþùèéñÿ ó÷åíûé Þâàë òñêóþ àòîìíóþ áîìáó. È Ñïèâàê, è åãî ìàòåðè, áëèçêîé ðîäñòâåííèöå Ìèøè. Íååìàí. ïàä÷åðèöà èìåëè êâàðòèðû áóêâàëüíî Èííà ïðîâåðèëàñü â Ìîñêâå, åå ñïèíçà çàáîðîì Êóð÷àòîâñêîãî èíñòèòóòà. íîé ìîçã îêàçàëñÿ ïîäõîäÿùèì äëÿ ÌèÀëüáåðò Ïëàêñ Ìû ïîïðîñèëèñü ïîæèòü íóæíûå íàì â øè. Ïðèåõàòü Ìèøå äëÿ îïåðàöèè â Ìîñêâå íåñêîëüêî äíåé íà êâàðòèðå ó Ìîñêâó, à øåë òîãäà, êàæåòñÿ, 1985 èëè

8

daviTis fari

#141 October, 2009

ÑÒÐÀÍÀ ÏÎÄÊÎÂÀÍÍÛÕ ÁËÎÕ Àëåêñàíäð Áðàèëîâñêèé

Ïàìÿòè ìîåãî äÿäè Ìîðèñà Òåòðîäçå Óìîì Ðîññèþ íå ïîíÿòü… ... Ðîññèþ ìîæíî òîëüêî âåðèòü. Ô.È.Òþò÷åâ (Ëþáèìàÿ öèòàòà ìíîãèõ ðóññêèõ) …Äàâíî ïîðà, å…íà ìàòü, Óìîì Ðîññèþ ïîíèìàòü !.. È.Ì.Ãóáåðìàí (Ïðåäëîæåíèå ïîäîéòè ê âîïðîñó ðàöèîíàëüíî) ß ñêîðåå ñîãëàñåí ñ Ãóáåðìàíîì. È ïî ôîðìå, è ïî ñóùåñòâó. Ïî÷åìó áû, â êîíöå êîíöîâ, íå ïîãîâîðèòü ïî äóøàì, íàïëåâàâ íà ïîëèòè÷åñêóþ êîððåêòíîñòü è, êàê ãîâîðÿò ôðàíöóçû, íå íàçâàòü êîøêó êîøêîé? Íåäàâíèå ñîáûòèÿ â Ãðóçèè ïîêàçàëè, ÷òî Ðîññèÿ íå èçìåíèëàñü, ÷òî îíà ïîïðåæíåìó îñòàåòñÿ èìïåðèåé, êîòîðàÿ íå æåëàåò ðàññòàâàòüñÿ ñî ñâîåé äîáû÷åé, è ÷òî òå ñîîáðàæåíèÿ, êîòîðûå âûíóäèëè ìåíÿ, êàê è ìíîãèõ äðóãèõ, â ñâîå âðåìÿ ïîêèíóòü ýòó ñòðàíó, ñîâåðøåííî íå óòðàòèëè àêòóàëüíîñòè. Îáîáùåíèÿ âñåãäà ñîìíèòåëüíû (÷òî, êñòàòè, òîæå - îáîáùåíèå…). Ìîæåò áûòü, äëÿ òîãî, ÷òîáû ëó÷øå ðàçîáðàòüñÿ â êàêèõ-òî áîëüøèõ âîïðîñàõ, ëó÷øå ïîïûòàòüñÿ ïîíÿòü îáùåå ÷åðåç ÷àñòíîå. ×åðåç ñâîå. Ïîòîìó ÷òî ñâîé îïûò çíàêîì ëó÷øå, ÷åì ÷óæîé. Òåì áîëåå, ÷òî ýòîò îïûò âîâñå íå óíèêàëåí. Êîãäà â 1985 ãîäó Ì.Ñ.Ãîðáà÷åâ íà÷àë ïåðåñòðîéêó, è íà÷àë åå ñ òîãî, î ÷åì ìå÷òàëà ðîññèéñêàÿ èíòåëëèãåíöèÿ, òî åñòü è ðàçðåøèë ïóáëèêîâàòü ìàòåðèàëû, â êîòîðûõ ãîâîðèëàñü ïðàâäà î ñîâåòñêîé æèçíè, ïðîøëîé è íàñòîÿùåé, - ïîÿâèëàñü íàäåæäà. Íàäåæäà íà òî, ÷òî òåïåðü, êîãäà ïðàâäà áóäåò ñêàçàíà è óñëûøàíà, ëþäè, îáìàíóòûå ñîâåòñêîé ïðîïàãàíäîé, ïîéìóò, ïî÷åìó îíè æèëè ïëîõî, è ñòàíóò æèòü ëó÷øå. " Æèòü íå ïî ëæè ", êàê ïðèçûâàë À.È.Ñîëæåíèöûí. Òåïåðü, ïî÷òè ÷åòâåðòü âåêà ñïóñòÿ, ïîíèìàåøü, íàñêîëüêî íàèâíûìè áûëè òàêèå ïðåäñòàâëåíèÿ. Âïðî÷åì, ýòî ñòàëî ïîíÿòíî ãîðàçäî ðàíüøå. Òîãäà, âî âòîðîé ïîëîâèíå 80-õ, èíòåëëèãåíöèÿ çà÷èòûâàëàñü " Íîâûì ìèðîì " è " Îãîíüêîì ". È, êàê ýòî ÷àñòî áûâàëî, ïîëàãàëà, ÷òî è âñÿ ñòðàíà çà÷èòûâàåòñÿ ýòèìè æå æóðíàëàìè è ðàäóåòñÿ íàñòóïèâøåé ñâîáîäå è ãëàñíîñòè. Õîòÿ íåêîòîðûå ïèñüìà ÷èòàòåëåé, ïóáëèêóåìûå â ýòèõ æå æóðíàëàõ, ãîâîðèëè î òîì, ÷òî ðàäóþòñÿ äàëåêî íå âñå ÷èòàòåëè. À êàêòî ðàç, â î÷åðåäíîì ðàçãîâîðå íà ìîñêîâñêîé êóõíå î ñóäüáàõ âñåãî íà ñâåòå, ìîé äðóã, ðàçäðàæåííûé ìîåé íàèâíîñòüþ, ñêàçàë: " Äà ïîéìè òû, íàêîíåö: êòî ÷èòàåò òâîé " Îãîíåê "? Òèðàæ ñêîëüêî - ìèëëèîí, äâà ìèëëèîíà? Íó, ïóñòü êàæäûé äàñò ïðî÷èòàòü åùå äâóì ñâîèì äðóçüÿì, - ñêîëüêî ïîëó÷èòñÿ, øåñòü ìèëëèîíîâ? À â ñòðàíå, çíàåøü, ñêîëüêî æèâåò? Òðèñòà ýòèõ ñàìûõ ìèëëèîíîâ! Ïðåäñòàâü ñåáå îãðîìíûé êîòåë âîäû - è íà ïîâåðõíîñòè ïëåíî÷êó ìàñëà. Ïëåíî÷êà - ýòî ÷èòàòåëè " Îãîíüêà ". À ïîëíûé âîäû êîòåë - ýòî âñå îñòàëüíûå. Òåïåðü ïîíÿë?! " ß ïîíÿë. È âñêîðå óåõàë. Êîãäà ñòàëî î÷åâèäíî, ÷òî ãëàñíîñòü âîâñå íå ðàñêðûëà íàðîäó ãëàçà, ÷òî íàðîä è òàê âñå çíàë, è, õóæå âñåãî, ÷òî íàðîä âñå ýòî, â îáùåì, óñòðàèâàëî. Òîëüêî ðàíüøå ýòîìó íàðîäó ãîâîðèëè, ÷òî îí æèâåò õîðîøî, ÷òî îí - ñàìûé ëó÷øèé, ñàìûé óìíûé, ñàìûé äîáðûé, ñàìûé òðóäîëþáèâûé è ñàìûé ñïðàâåäëèâûé, ÷òî îí âñåõ êîðìèò è çàùèùàåò. È íàðîä ýòîò ïîäòâåðäèë âûñêàçûâàíèÿ íåêîòîðûõ ñâîèõ ôèëîñîôîâ î " æåíñòâåííîñòè " åãî íàòóðû: îí, êàê æåíùèíà, ëþáèë óøàìè è îáîæàë òåõ, êòî åìó âñå ýòî ãîâîðèë. Æåíñòâåííîñòü ýòà îêàçàëàñü ñ èçðÿäíîé ïðèìåñüþ ìàçîõèçìà: íà ïðîòÿæåíèè âñåé ñâîåé èñòîðèè ðóññêèé íàðîä áîëåå âñåãî ïî÷èòàë è ëþáèë òåõ ñâîèõ ïðàâèòåëåé, êîòîðûå îáðàùàëèñü ñ íèì íàèáî-

ëåå ãðóáî è æåñòîêî - Èâàíà Ãðîçíîãî ("Ãðîçíûé" - ýòî âåäü âñå-òàêè íå "Óæàñíûé", êàê íàçûâàþò ýòîãî öàðÿ åâðîïåéöû, "Ãðîçíûé" - ýòî óâàæèòåëüíî...), Ïåòðà Ïåðâîãî, Èîñèôà Ñòàëèíà.. À òåõ, êòî ïûòàëñÿ îáðàùàòüñÿ èíà÷å, â ãðîø íå ñòàâèë, è, åñëè íå óáèâàë, êàê Àëåêñàíäðà II (îòìåíèâøåãî, ìåæäó ïðî÷èì, êðåïîñòíîå ïðàâî è çàòåÿâøåãî ñåðüåçíûå è íåîáõîäèìûå ðåôîðìû), òî íåíàâèäåë, ïðåçèðàë è ïðîãîíÿë, êàê Ãîðáà÷åâà, ïðåäëîæèâøåãî ñòðàíå æèòü ïî-÷åëîâå÷åñêè. (×òî èç ýòîãî ïîëó÷èëîñü - äðóãîé âîïðîñ, íî ïðåäëîæåíèå áûëî ñäåëàíî âñåðüåç). Àâãóñòîâñêèå ñîáûòèÿ 2008 ãîäà - âîåííîå âòîðæåíèå Ðîññèè â Ãðóçèþ, ÿêîáû ñ

äåëüíûìè íåäîñòàòêàìè, êàê äóìàëè ìíîãèå, à ñóùíîñòüþ ýòîé ñòðàíû è åå íàðîäà. È, ïîíèìàÿ, ÷òî íå ìîãó èçìåíèòü íàðîä, ïðåäïî÷åë ñìåíèòü ñòðàíó. Äà, ðå÷ü èäåò èìåííî î íàðîäå. Ïîòîìó ÷òî ñòðàíà - ýòî è åñòü íàðîä. Íå áûâàåò òàê, ÷òîáû æèçíü â ñòðàíå áûëà íîðìàëüíî íàëàæåíà, à íàðîä ïðè ýòîì áûë ëåíèâûé, çëîáíûé è ïîäëûé. Íî íå áûâàåò è òàê, ÷òîáû íàðîä áûë óìíûé, ðàáîòÿùèé, äîáðûé è ñïðàâåäëèâûé, à æèçíü â ñòðàíå, ãäå ýòîò çàìå÷àòåëüíûé íàðîä îáèòàåò, áûëà òÿæåëîé, ãðÿçíîé è íåâûíîñèìîé.  ñàìîì äåëå, ÷òî ìåøàëî Ðîññèè ñîçäàòü ó ñåáÿ ÷åëîâå÷åñêèé îáðàç æèçíè? Íî… ÷òî çíà÷èò - " ÷åëîâå÷åñêèé "? Íó,

Àëåêñàíäð Áðàèëîâñêèé ðîäèëñÿ â 1959 ãîäó â Òáèëèñè, ó÷èëñÿ â Ìîñêâå, îêîí÷èë Ëèòåðàòóðíûé èíñòèòóò èì. Ãîðüêîãî. Ïåðåâîäèë íà ðóññêèé ÿçûê ïðîèçâåäåíèÿ Íîäàðà Äóìáàäçå, Äæåìàëà Êàð÷õàäçå, Ðåçî ×åèøâèëè, Äæåìàëà Òîïóðèäçå. Ñ 1993 ãîäà æèâåò âî Ôðàíöèè.  åãî ïåðåâîäå îïóáëèêîâàíà è ïîñòàâëåíà íà ðóññêîì ÿçûêå ïüåñà Ý.-Ý. Øìèòòà "Ðàñïóòíèê". Çíàòîê Ïàðèæà, ïðîâîäèò ïî íåìó ýêñêóðñèè ïî èñòîðè÷åñêèì è "ëèòåðàòóðíûì" ìåñòàì. öåëüþ çàùèòèòü íàõîäÿùèõñÿ â Þæíîé Îñåòèè ðîññèéñêèõ ãðàæäàí, ñíîâà ïîñòàâèëè ñòàðûå âîïðîñû î òîì, ÷òî òàêîå Ðîññèÿ è ÷òî îíà îçíà÷àåò äëÿ ïëàíåòû. ×òîáû ýòî íå çâó÷àëî ñëèøêîì âûñîêîïàðíî, ïîñòàâèì âîïðîñ èíà÷å: ïî÷åìó âî âñå âðåìåíà äàëåêî íå ñàìûå ïëîõèå ëþäè, êàê òîëüêî ïðåäñòàâëÿëàñü âîçìîæíîñòü, ñòðåìèëèñü óáåæàòü èç ýòîé ñòðàíû, à òå, êòî íå ñòðåìèëñÿ èëè òå, ó êîãî ýòî íå ïîëó÷àëîñü, æèëè òàì ïëîõî, ñòðàäàëè è íåðåäêî áûëè çàìó÷åíû è óáèòû? Ñîáñòâåííî, âòîðàÿ ïîëîâèíà âîïðîñà ñîäåðæèò îòâåò íà ïåðâóþ. Îá ýòîì çàäóìûâàåøüñÿ, áûâàÿ íà êëàäáèùå Ñåíò-Æåíåâüåâ-äå-Áóà, - âåäü íåò æå ïîäîáíûõ êëàäáèù, ñêàæåì, çà ïðåäåëàìè Ôðàíöèè, ãäå áûëè áû ìàññîâî ïîõîðîíåíû ôðàíöóçû, âûíóæäåííûå ïîêèíóòü ðîäèíó, ÷òîáû èõ òàì íå óáèëè è íå çàìó÷èëè… Èëè àíãëè÷àíå, èëè èòàëüÿíöû, èëè àìåðèêàíöû. Íåò, îíè òîæå ïîêèäàëè ñâîè ñòðàíû è ñåëèëèñü òàì, ãäå èì áîëüøå íðàâèëîñü, - íî âåäü íå îòòîãî, ÷òî äîìà èì æèòü áûëî íåâîçìîæíî. Ðàçâå ÷òî íåìöû, â ïåðèîä íàöèçìà, íî âåäü ýòî ñòîëüêî íå ïðîäëèëîñü, è ìíîãèå èç òåõ, êòî áåæàë îò Ãèòëåðà è åãî ïðèñïåøíèêîâ, óñïåëè áëàãîïîëó÷íî âåðíóòüñÿ íà ðîäèíó. Äà ÷òî òàì îòäåëüíûå, ïóñòü äàæå î÷åíü ìíîãî÷èñëåííûå, ëþäè! Öåëûå íàðîäû, öåëûå ãîñóäàðñòâà, âõîäèâøèå â ñîñòàâ Ðîññèéñêîé èìïåðèè (ñ 1922 ãîäà èìåíîâàâøåéñÿ Ñîâåòñêèì Ñîþçîì), ìå÷òàëè îòîðâàòüñÿ îò Ðîññèè. È òåõ, êîìó ýòî óäàëîñü, Ðîññèÿ íå îñòàâëÿåò â ïîêîå ïî ñåé äåíü. Óòî÷íþ: ÿ è íå äóìàþ îïðàâäûâàòüñÿ. ß ñ÷èòàþ, ÷òî îòúåçä èç Ðîññèè - â íåèçâåñòíîñòü, â ÷óæóþ ñòðàíó, ñ ãóìàíèòàðíîé ïðîôåññèåé, ïðèâÿçàííîé ê ðóññêîìó, à íå êàêîìó-ëèáî äðóãîìó ÿçûêó, ñ ïîëíûì ïîíèìàíèåì òîãî, ÷òî æèçíü ïðèäåòñÿ íà÷èíàòü çàíîâî, ñ óðîâíÿ, âîçìîæíî, íèæå íóëåâîãî, - áûë ñàìûì ïðàâèëüíûì ïîñòóïêîì â ìîåé æèçíè. Áûëî î÷åâèäíî, ÷òî ïðèäåòñÿ î÷åíü òðóäíî. Íî îñòàâàòüñÿ â Ðîññèè áîëüøå íå õîòåëîñü, ïîòîìó ÷òî ê ýòîìó âðåìåíè ñòàëî ÿñíî: òî, ÷åãî ÿ íå ïðèåìëþ â Ðîññèè, â åå íàðîäå, â îáðàçå ìûøëåíèÿ è îáðàçå æèçíè ýòîãî ñàìîãî íàðîäà, ÿâëÿåòñÿ íå îò-

íàïðèìåð, ÷òîáû ëþäè ðàáîòàëè íà ñîâåñòü, ÷òîáû ÷åñòíàÿ ðàáîòà ìîãëà îáåñïå÷èòü âîçìîæíîñòü äîñòîéíî æèòü, ÷òîáû îáìàí, âçÿòî÷íè÷åñòâî è âîðîâñòâî íå ñòàíîâèëèñü ïðåîáëàäàþùåé ôîðìîé ñóùåñòâîâàíèÿ â ñòðàíå, ÷òîáû ëþäè íå ìàòåðèëè äðóã äðóãà ïî÷åì çðÿ, âñÿ÷åñêè âûðàæàÿ ñâîèì ñîãðàæäàíàì íåíàâèñòü è ïðåçðåíèå, ÷òîáû íå âñòàâàë âîïðîñ: êòî îïàñíåå - ïðåñòóïíèêè èëè ìèëèöèÿ?.. Èòàê, ÷òî æå ìåøàåò? Ïðîñòîðû ? Êëèìàò ? Íî ïðîñòîðû è êëèìàò òàêîé ñòðàíû, êàê íàïðèìåð, Êàíàäà, ñ ðîññèéñêèìè âïîëíå ñîïîñòàâèìû. Îäíàêî, êàê ïåë ïðî Êàíàäó Àëåêñàíäð Ãîðîäíèöêèé, - " õîòü ïîõîæå íà Ðîññèþ, òîëüêî âñå æå íå Ðîññèÿ ". Îòñóòñòâèå ïðèðîäíûõ ðåñóðñîâ ? Êàêîå òàì îòñóòñòâèå.  Ðîññèè åñòü âñå. Åâðîïà è ìå÷òàòü íå ìîæåò î ñîòîé äîëå ðîññèéñêèõ ïðèðîäíûõ áîãàòñòâ. Ñ ïðèðîäíûìè áîãàòñòâàìè â Ðîññèè âñå ïðåêðàñíî. Òîãäà, ìîæåò áûòü, íå ÷òî, à êòî ? Êòîòî ìåøàåò ðóññêèì çàæèòü íîðìàëüíî è äîñòîéíî ? Êòî áû ýòî ìîã áûòü ? Åâðåè ? Êàâêàçöû, èëè, êàê äàâíî âîøëî â ðîññèéñêóþ ëåêñèêó, "ëèöà êàâêàçñêîé íàöèîíàëüíîñòè" ? Ìàëîâàòî èõ âñåõ, âìåñòå âçÿòûõ, ÷òîáû îòðàâëÿòü ñóùåñòâîâàíèå 140-ìèëëèîííîìó ðóññêîìó íàðîäó. À åñëè èì ýòî âñå-òàêè óäàåòñÿ, òî ðóññêèé íàðîä íå âûçûâàåò óâàæåíèÿ, ïîçâîëÿÿ ýòîé ãîðñòêå "íåãîäÿåâ" îòðàâëÿòü ñåáå æèçíü äî òàêîé ñòåïåíè. Äà è çà÷åì âñåì ýòèì " íàöìåíàì " áûëî áû îòðàâëÿòü æèçíü â ñòðàíå, â êîòîðîé îíè ñàìè æèâóò ?.. Òîãäà, ìîæåò, êàêèå-íèáóäü çàãðàíè÷íûå çëîäåè ? Äà è èì íåçà÷åì. Âñå çàèíòåðåñîâàíû â òîì, ÷òîáû Ðîññèÿ áûëà ìèðíîé, ïðîöâåòàþùåé ñòðàíîé, ñ êîòîðîé ìîæíî áûëî áû âûãîäíî òîðãîâàòü. Çíà÷èò, è íå îíè. È âûõîäèò, ÷òî âî âñåõ áåäàõ ðóññêîãî íàðîäà âèíîâàò òîëüêî ñàì ðóññêèé íàðîä, è íèêòî äðóãîé. Ìîæåò áûòü, êîììóíèñòû òàê èçâðàòèëè îáðàç ìûøëåíèÿ è æèçíè ýòîãî íåñ÷àñòíîãî íàðîäà, ÷òî îí äî ñèõ ïîð íå ìîæåò îò ýòîãî îïðàâèòüñÿ ? Áîþñü, ÷òî íåò. Ïîòîìó ÷òî ëþáîé ãðàìîòíûé èñòîðèê çíàåò, ÷òî íå ìîæåò áàíäà ìåðçàâöåâ

óäåðæèâàòüñÿ ó âëàñòè 70 ëåò, åñëè íàðîä - òî åñòü áîëüøèíñòâî íàñåëåíèÿ ñòðàíû - ýòî íå óñòðàèâàåò. Êîììóíèñòû äîëãî ïðàâèëè Ðîññèåé èìåííî ïîòîìó, ÷òî èõ ðåæèì ñîîòâåòñòâîâàë ÷àÿíèÿì ðóññêîãî íàðîäà. Ïîòîìó ÷òî ìèíèìóì ñâîáîäû - ýòî è ìèíèìóì îòâåòñòâåííîñòè. Ïóñòü çà òåáÿ âñå ðåøàåò êòî-òî äðóãîé. Òàêàÿ ïîçèöèÿ òîæå íå âíóøàåò ê ýòîìó íàðîäó îñîáîãî óâàæåíèÿ. Íî ìîæíî ëè îòîæäåñòâëÿòü ñîâåòñêóþ âëàñòü ñ Ðîññèåé è ðóññêèì íàðîäîì ? Ìîæíî. Ïîòîìó ÷òî, êòî áû íè áûëè ïî ïðîèñõîæäåíèþ çà÷èíàòåëè ýòîé âëàñòè, ðåæèì ýòîò ïðèâèëñÿ è ïóñòèë êîðíè ÒÎËÜÊÎ â Ðîññèè, - åñëè, êîíå÷íî, íå ãîâîðèòü î òàêèõ ñòðàíàõ, êàê Êèòàé, Êóáà è Ñåâåðíàÿ Êîðåÿ… Íó, õîðîøî, à äî ñîâåòñêîé âëàñòè? Äî 1917 ãîäà ? Áûëè, ïîìíèòñÿ, ñòåíàíèÿ íà òåìó: "Êàêóþ Ðîññèþ ìû ïîòåðÿëè". Ìîë, äî ðåâîëþöèè òàêàÿ ñëàâíàÿ æèçíü áûëà, à ïîòîì ïðèøëè áîëüøåâèêè è, êàê ïîðó÷èê Ðæåâñêèé â àíåêäîòå, âñå îïîøëèëè. Ïðè ýòîì íåðåäêî íàìåêàëîñü, ÷òî ñðåäè ýòèõ ïðåñëîâóòûõ áîëüøåâèêîâ èñêîííî ðóññêèõ-òî áûëî - ðàç-äâà è îá÷åëñÿ. Âîçìîæíî. Âèíîâàòû îêàçàëèñü, êàê âñåãäà, åâðåè. Îíè äåéñòâèòåëüíî ïðèíèìàëè â ðåâîëþöèè ñàìîå àêòèâíîå ó÷àñòèå. Íî ïî÷åìó-òî èìåííî â Ðîññèè, à íå â Àìåðèêå èëè åâðîïåéñêèõ ñòðàíàõ. Ìîæåò áûòü, ïîòîìó, ÷òî â Àìåðèêå è åâðîïåéñêèõ ñòðàíàõ â ÕÕ âåêå óæå íå óñòðàèâàëèñü åâðåéñêèå ïîãðîìû è íå áûëî ÷åðòû îñåäëîñòè è ïðîöåíòíîé íîðìû. È òîãäàøíèå åâðåè òîæå íàèâíî ïîëàãàëè, ÷òî ïðîáëåìà èìåííî â íåñïðàâåäëèâîì ãîñóäàðñòâåííîì óñòðîéñòâå, à íå â íàðîäå ñòðàíû, ãäå èõ òàê óíèæàëè è îáèæàëè. Ê òîìó æå íåêîòîðûå èç íèõ òîæå áûëè âîñïèòàíû íà êëàññè÷åñêîé ðóññêîé ëèòåðàòóðå è âåðèëè â ìèô îá èñêîííîé íðàâñòâåííîñòè, äîáðîòå è ïðî÷èõ èñêëþ÷èòåëüíûõ äóøåâíûõ äîñòîèíñòâàõ ðóññêîãî íàðîäà, êîòîðûå íàðîä ýòîò â ñâîåé ïîâñåäíåâíîé æèçíè òùàòåëüíî è óìåëî ñêðûâàåò, - î÷åâèäíî, îïàñàÿñü ðåïðåññèé ñî ñòîðîíû íåñïðàâåäëèâî óñòðîåííîãî ãîñóäàðñòâà è îáùåñòâà...  ñòðàíå, ãäå âñå õîðîøî, ðåâîëþöèé íå áûâàåò. Ñóäÿ, îïÿòü-òàêè, ïî êëàññè÷åñêîé ðóññêîé ëèòåðàòóðå, âîðîâñòâî, âçÿòî÷íè÷åñòâî, ëåíü, ïüÿíñòâî, ãðóáîñòü è ïðåçðåíèå ê ñåáå ïîäîáíûì ñóùåñòâîâàëè â ýòîé ñòðàíå âñåãäà. Äà, äà, ÿ çíàþ, ÷òî íåõîðîøî õàÿòü öåëûé íàðîä.  ëþáîì íàðîäå åñòü ðàçíûå ëþäè - õîðîøèå è ïëîõèå, äîáðûå è çëîáíûå, âåæëèâûå è õàìû, ÷åñòíûå è âîðû, òðóæåíèêè è ëîäûðè. Íî â òîì-òî è äåëî, ÷òî îáðàç æèçíè êàæäîãî íàðîäà çàâèñèò îò òîãî, êàêèå ëþäè â íåì ïðåîáëàäàþò. Ñêàæåì, ó åâðîïåéöåâ âåæëèâîñòü - íîðìà, à ãðóáîñòü è õàìñòâî - èñêëþ÷åíèå. À ó ðóññêèõ ?.. Ïðè÷åì - íà ëþáîì óðîâíå. È âñåãäà. Êîãäà èìïåðàòîð Íèêîëàé I áåñåäîâàë ñ ïîýòîì Ïóøêèíûì ïî-ðóññêè, îí åìó "òûêàë". À êîãäà ïåðåõîäèë íà ôðàíöóçñêèé ÿçûê, àâòîìàòè÷åñêè îáðàùàëñÿ ê ïîýòó íà "âû". Ïðè÷åì, åñëè âî âðåìåíà Èâàíà Ãðîçíîãî öàðü õîëîïó ãîâîðèë "òû" è õîëîï öàðþ òîæå "òû", òî â íèêîëàåâñêî-ïóøêèíñêèå âðåìåíà ñèòóàöèÿ áûëà èíîé: Ïóøêèí ê öàðþ íà "òû" îáðàòèòüñÿ íèêàê íå ìîã. Âî Ôðàíöèè, åùå â 17-ì âåêå, Ëþäîâèê XIV êàê-òî âûñêàçàëñÿ â òîì ñìûñëå, ÷òî íåëüçÿ îñêîðáëÿòü ÷åëîâåêà, êîòîðûé íèæå ïî ïîëîæåíèþ, èáî îí íå èìååò âîçìîæíîñòè ïîòðåáîâàòü óäîâëåòâîðåíèÿ. Ýòîò êîðîëü - ñèìâîë ôðàíöóçñêîãî àáñîëþòèçìà - íè ê îäíîìó ñâîåìó ïîääàííîìó íèêîãäà íå îáðàùàëñÿ íà "òû". Íî ýòî - âî Ôðàíöèè. Ïîýòîìó, ãîâîðÿ î íàðîäå è åãî îáðàçå æèçíè, ìû âïðàâå ãîâîðèòü î ãîñïîäñòâóþùèõ òåíäåíöèÿõ, êîòîðûå ýòó ñàìóþ æèçíü îïðåäåëÿþò. Äà, íå âñå íåìöû áûëè ôàøèñòàìè è íàöèñòàìè. Íî Ãèòëåð, òåì íå ìåíåå, áûë èçáðàí áîëüøèíñòâîì ãîëîñîâ, è ïîäòàñîâêè è æóëüíè÷åñòâà ñ

#141 October, 2009 ïîäñ÷åòîì ãîëîñîâ òàì âðîäå áû íå áûëî (ðàñïðîñòðàíåííàÿ îøèáêà - Ãèòëåðà íèêîãäà íå èçáèðàëè, äà è ÍÑÄÀÏ â íîÿáðå 1932 ãîäà ïðè âûáîðàõ â Ðåéõñòàã íàáðàëà 39 % ãîëîñîâ, Ãèòëåð áûë íàçíà÷åí êàíöëåðîì ðåøåíèåì ïðåçèäåíòà Ãèíäåíáóðãà - ðåä.). È ýòî îçíà÷àåò, ÷òî íåìåöêèé íàðîä îòâåòñòâåí çà âñå, ÷òî ïðîèçîøëî â ðåçóëüòàòå ýòîãî èçáðàíèÿ. È îòâåòñòâåííîñòü ñâîþ íåìöû ïðèçíàëè. Ïðèçíàë ëè ðóññêèé íàðîä ñâîþ îòâåòñòâåííîñòü çà ÷òî-ëèáî? Íåò. Âèíîâàòû âñåãäà è âî âñåì áûëè äðóãèå. Ïåðåôðàçèðóÿ äåäóøêó Êðûëîâà, "ó ðóññêîãî âñåãäà íåðóññêèé âèíîâàò". Áîëåå òîãî, ðóññêèå èñêðåííå óáåæäåíû (èì ýòî äîëãî âíóøàëè, è èì ýòî î÷åíü íðàâèòñÿ), ÷òî îíè âñåõ âñåãäà ñïàñàëè, çàùèùàëè, êîðìèëè, íåñëè âñåì ñâåò è òåïëî. È âîîáùå, âñå ïåðåä íèìè â íåîïëàòíîì äîëãó. Íî òàê ëè ýòî íà ñàìîì äåëå? Ñäåëàëè ëè ðóññêèå êîìó-íèáóäü ÷òî-íèáóäü õîðîøåå? Äà è ñ êàêîé ñòàòè? Ïî÷åìó îíè äîëæíû áûëè äåëàòü ÷òî-òî õîðîøåå êîìó-òî äðóãîìó? Êàæäàÿ ñòðàíà äîëæíà ïðåæäå âñåãî çàáîòèòüñÿ î ñâîèõ èíòåðåñàõ è áëàãîïîëó÷èè ñâîèõ ãðàæäàí. Òîãäà òàê: ñäåëàëà ëè Ðîññèÿ ÷òî-íèáóäü õîðîøåå ñåáå è ñâîèì ãðàæäàíàì? Æèëîñü ëè êîìó-íèáóäü, ãäå-íèáóäü, êîãäà-íèáóäü õóæå, ÷åì ðóññêèì â Ðîññèè? Ñ àôðèêàíñêèìè èëè ëàòèíîàìåðèêàíñêèìè íàðîäàìè è ïëåìåíàìè ñðàâíèâàòü íå íàäî, èíà÷å ïîëó÷èòñÿ åùå îáèäíåå. (Êñòàòè, êàæåòñÿ, íåçàâèñèìîñòü Àáõàçèè è Þæíîé Îñåòèè îò Ãðóçèè, êðîìå Ðîññèè, ïðèçíàëà òîëüêî Íèêàðàãóà, à òàêæå Õàìàñ è Õèçáàëëà. Òàê ÷òî êîå-÷òî îáùåå âñå æå åñòü. ×óäíàÿ êîìïàíèÿ, íå ïðàâäà ëè, - Ðîññèÿ, Íèêàðàãóà, Õàìàñ è Õèçáàëëà!) Íî, â êîíöå êîíöîâ, ýòî èõ âíóòðåííåå ðóññêîå äåëî. Êàê õîòÿò, ïóñêàé òàê è æèâóò, è ñ êåì õîòÿò ïóñêàé äðóæàò. Áåäà â òîì, ÷òî Ðîññèÿ íà ïðîòÿæåíèè âñåé ñâîåé èñòîðèè íå òîëüêî íèêîãäà íå óìåëà æèòü ïî-÷åëîâå÷åñêè, íî è íàâÿçûâàëà ýòî ñâîå íåóìåíèå äðóãèì íàðîäàì. Îíà çàâîåâûâàëà íîâûå òåððèòîðèè, âìåñòå ñ èõ íàñåëåíèåì, è íàâÿçûâàëà ýòîìó íàñåëåíèþ ñâîé îáðàç æèçíè.  ïðåæíèõ ó÷åáíèêàõ èñòîðèè ãîâîðèëîñü, ÷òî âñå ýòî Ðîññèÿ äåëàëà èñêëþ÷èòåëüíî ïî äîáðîòå äóøåâíîé.  îäíîì èç ñîâåòñêèõ ó÷åáíèêîâ èñòîðèè áûëà äàæå òàêàÿ ôðàçà: " Ðîññèÿ íèêîãäà íå âåëà çàõâàòíè÷åñêèõ âîéí ". Õîòÿ ïðîñòîå ñîïîñòàâëåíèå òåððèòîðèé Êèåâñêîé Ðóñè è Ðîññèéñêîé èìïåðèè (èëè Ñîâåòñêîãî Ñîþçà) ýòîò ïîñòóëàò ïîëíîñòüþ îïðîâåðãàëî. Íî â ÷åì îãðîìíîå óäîáñòâî äëÿ ïðàâèòåëåé Ðîññèè, - òàê ýòî â òîì, ÷òî ó ðóññêîãî íàðîäà íàïðî÷ü îòñóòñòâóåò êðèòè÷åñêîå ìûøëåíèå. Êîãäà íà÷àëàñü ïåðåñòðîéêà è âûÿñíèëîñü, ÷òî â ÑÑÑÐ òîæå áüþòñÿ ñàìîëåòû, ñóùåñòâóþò îðãàíèçîâàííàÿ ïðåñòóïíîñòü, íàðêîìàíèÿ, ïðîñòèòóöèÿ, è ñëó÷àþòñÿ ñòèõèéíûå áåäñòâèÿ (äî ãîðáà÷åâñêîé ãëàñíîñòè âñå ýòî èìåëî ìåñòî èñêëþ÷èòåëüíî â êàïèòàëèñòè÷åñêèõ ñòðàíàõ), ìíîãèå ðîññèÿíå ñòàëè îáâèíÿòü âî âñåì ýòîì Ãîðáà÷åâà, ïîòîìó ÷òî äî íåãî íè÷åãî òàêîãî â ñòðàíå âðîäå áû íå áûëî. Äî íåãî ñòðàíà ïåðåâûïîëíÿëà ïëàíû, äàâàëà â çàêðîìà Ðîäèíû, è âñå áûëè ñ÷àñòëèâû (ïðàâäà, â ìàãàçèíàõ íè÷åãî íóæíîãî íå áûëî, íî ýòî íèêàê íå ñâÿçûâàëîñü â íàðîäíîì ñîçíàíèè ñ ïîñòîÿííûì ïåðåâûïîëíåíèåì ïëàíîâ âî âñåõ îòðàñëÿõ).  îáùåì, ðóññêèì íå òàê óæ ñëîæíî ïîâåðèòü â òî, ÷òî ýòî Ãðóçèÿ íàïàëà íà Ðîññèþ. Ïðèñîåäèíÿëè, çàâîåâûâàëè è íàâÿçûâàëè ìíîãèå íàðîäû â èñòîðèè ÷åëîâå÷åñòâà. Îäíè ðèìëÿíå ÷åãî ñòîèëè. Îäíàêî ðèìëÿíå, çàâîåâûâàÿ è ïðèñîåäèíÿÿ, ñòðîèëè äîðîãè, âîäîïðîâîäû è äàâàëè çàâîåâàííûì è ïðèñîåäèíåííûì íàðîäàì âïîëíå ðàçóìíîå ãîñóäàðñòâåííîå óñòðîéñòâî. Ìîæíî ëè òî æå ñàìîå ñêàçàòü î ðóññêèõ, êîòîðûå ïîñòîÿííî çàõâàòûâàëè íîâûå òåððèòîðèè, åùå íå ñóìåâ êàê ñëåäóåò îñâîèòü è îáóñòðîèòü òå, êîòîðûå ó íèõ óæå áûëè?.. Åäâà ëè, åñëè èñõîäèòü èç òîãî ôàêòà, ÷òî ïðàêòè÷åñêè âñå íàðîäû, êîòîðûå íàõîäèëèñü ïîä âëàñòüþ Ðîññèéñêîé èìïåðèè èëè Ñîâå-

daviTis fari òñêîãî Ñîþçà, ïðè ïåðâîé âîçìîæíîñòè ñòàðàþòñÿ ëþáîé öåíîé îòäåëàòüñÿ îò Ðîññèè, è ýòà òåíäåíöèÿ îïðàâäàíà: íàïðèìåð, Ôèíëÿíäèÿ, îòäåëèâøèñü îò Ðîññèè â 1918 ãîäó, ñòàëà áëàãîïîëó÷íîé, ïðîöâåòàþùåé ñòðàíîé. Ðîññèÿ æå, " èçáàâèâøèñü " îò Ôèíëÿíäèè, ëó÷øå æèòü íå ñòàëà. Óäèâèòåëüíîå äåëî: âåäü ïî âñåì ãåîãðàôè÷åñêèì, ïîëèòè÷åñêèì è ïðî÷èì ìîòèâàì, - è ãðóçèíàì, è óêðàèíöàì, è ýñòîíöàì, è ëèòîâöàì, è ëàòûøàì ëîãè÷íåå áûëî áû ïîääåðæèâàòü õîðîøèå äîáðîñîñåäñêèå îòíîøåíèÿ ñ Ðîññèåé: âåäü â ýòîé Ðîññèè ñòîëüêî íåôòè, ãàçà, îíà òàêàÿ ñèëüíàÿ, ìîãëà áû çàùèòèòü â ñëó÷àå ÷åãî… Àí íåò - âñå áåãóò! È ñòðàíû, íå âõîäèâøèå ôîðìàëüíî â ñîñòàâ Ñîâåòñêîãî Ñîþçà, íî îêàçàâøèåñÿ ïîä åãî ïÿòîé ïîñëå Âòîðîé ìèðîâîé âîéíû, Ïîëüøà, Ðóìûíèÿ, ×åõîñëîâàêèÿ, Âåíãðèÿ, Âîñòî÷íàÿ Ãåðìàíèÿ, - òîæå. Ïî÷åìó îíè òàê íå ëþáÿò ðóññêèõ? Òåõ ñàìûõ ðóññêèõ, êîòîðûå îñâîáîäèëè èõ îò Ãèòëåðà? Ýòî, êñòàòè, ïî ïîâîäó òîãî, ÷òî Ðîññèÿ ñäåëàëà õîðîøåãî äðóãèì. Äåéñòâèòåëüíî, ýòî èìåííî Ðîññèÿ ïåðåáèëà õðåáåò íàöèñòñêîé Ãåðìàíèè. Íî è òóò ñòîèò çàäóìàòüñÿ. Ðå÷ü âîâñå íå èäåò î êàêîì áû òî íè áûëî ðåâèçèîíèçìå. Ðå÷ü î äðóãîì: êàêîé öåíîé ýòî áûëî ñäåëàíî?  ïðåêðàñíîì ñîâåòñêîì ôèëüìå " Áåëîðóññêèé âîêçàë " çâó÷àëà ïåñíÿ Áóëàòà Îêóäæàâû, ãäå áûëè òàêèå ñëîâà: "…À íûí÷å íàì íóæíà îäíà ïîáåäà, îäíà íà âñåõ, ìû çà öåíîé íå ïîñòîèì ". Âîò îá ýòèõ ñëîâàõ çàäóìàòüñÿ è ñòîèò. Âåäü ÷óäîâèùíàÿ öåíà, êîòîðóþ Ñîâåòñêèé Ñîþç çàïëàòèë çà Ïîáåäó, ñòàëà ïîâîäîì äëÿ ãîðäîñòè, õîòÿ äîëæíà áûëà áû âûçâàòü ãíåâ è ÷óâñòâî ñòûäà.  ñàìîì äåëå, â ýòîé âîéíå ÑÑÑÐ (ïîáåäèòåëü !) ïîòåðÿë ïî îôèöèàëüíûì, ñèëüíî çàíèæåííûì äàííûì, 27 ìèëëèîíîâ ñâîèõ ãðàæäàí. Òî åñòü áîëåå ÷åì âòðîå áîëüøå, ÷åì ÏÎÁÅÆÄÅÍÍÛÅ íåìöû íà ÂÑÅÕ ôðîíòàõ Âòîðîé ìèðîâîé ! È îáúÿñíÿåòñÿ ýòî íå ñòîëüêî îñîáîé æåñòîêîñòüþ è âàðâàðñòâîì íåìöåâ (îòðèöàòü êîòîðûå íåìûñëèìî è íåçà÷åì), ñêîëüêî íåêîìïåòåíòíîñòüþ ñîâåòñêîãî ðóêîâîäñòâà âî ãëàâå ñ ëþáèìûì âîæäåì ðóññêîãî íàðîäà Èîñèôîì Ñòàëèíûì. Îäíàêî â òîì-òî è äåëî, ÷òî ïðîáëåìà öåíû äëÿ î÷åíü ìíîãî÷èñëåííîãî ðóññêîãî íàðîäà íå ñòîÿëà íèêîãäà. Íè êîãäà Ïåòð Ïåðâûé ñòðîèë Ïåòåðáóðã, ùåäðî çàâàëèâàÿ ÷óõîíñêèå áîëîòà òðóïàìè ðóññêèõ êðåïîñòíûõ, - êàæåòñÿ, 200 000 òðóïîâ ëåæàò ïîä ìîñòîâûìè ïðåêðàñíîãî ãîðîäà ÑàíêòÏåòåðáóðãà, ÷òî ñîâåðøåííî íå ìåøàåò ðóññêèì ãîðäèòüñÿ åãî êðàñîòàìè; íè êîãäà ñòàëèíñêèå ãåíåðàëû òóïî áðîñàëè íà âåðíóþ è íåíóæíóþ ãèáåëü öåëûå äèâèçèè òàì, ãäå ïðè óìåëîì êîìàíäîâàíèè ìîæíî áûëî îáîéòèñü ïîëêàìè. Íî òåõ, êòî óìåë êîìàíäîâàòü, Ñòàëèí ê ýòîìó âðåìåíè óæå èñòðåáèë. Âûçâàë ëè òåððîð 30-õ ãîäîâ è åãî "ãåíèàëüíûé" îðãàíèçàòîð ãíåâ è íåíàâèñòü ó áîëüøèíñòâà ðóññêîãî íàðîäà? Ïîõîæå, íåò. Ðàçâå â Ðîññèè ÷åëîâå÷åñêàÿ æèçíü êîãäà-íèáóäü õîòü ÷òî-íèáóäü ñòîèëà? Ëþäåé òàì ìíîãî, è çàìå÷àòåëüíûå ðóññêèå æåíùèíû âñåãäà íàðîæàþò ñêîëüêî íàäî. Òàê ÷òî íå æàëêî, ñêîëüêî íàäî, ñòîëüêî è ïîëîæèì. Ðóññêèå âñåãäà ãîðäÿòñÿ, êîãäà ïëàòÿò çà ÷òî-íèáóäü âòðèäîðîãà... È óìîì ýòîãî, äåéñòâèòåëüíî, íå ïîíÿòü. ... êîíöå 80-õ ðàçãîâîðû î ãðóçèíñêîé íåçàâèñèìîñòè âûçûâàëè ó ìåíÿ ñåðüåçíûå ñîìíåíèÿ. ß áûë ñêîðåå ñîãëàñåí ñ Ãîðáà÷åâûì, ãîâîðèâøèì, ÷òî íåëüçÿ ðåçêî ðâàòü ñëîæèâøèåñÿ íà ïðîòÿæåíèè âåêîâ ñâÿçè, íåëüçÿ ðåçàòü ïî æèâîìó. Ìíå êàçàëîñü ñîìíèòåëüíûì, ÷òîáû Ãðóçèÿ ñìîãëà âûæèòü ñàìîñòîÿòåëüíî, - ïî êðàéíåé ìåðå, â ýêîíîìè÷åñêîì ïëàíå. Íà ýòî ãðóçèíñêèé ïèñàòåëü Äæåìàë Êàð÷õàäçå ñêàçàë: " Òðóäíî, êîíå÷íî. Íî ïðåäñòàâü ñåáå äðóãîé âàðèàíò: ÷òî, åñëè íå Ãðóçèÿ, à Ðîññèÿ çàõî÷åò îòäåëèòüñÿ, âåäü âñå ðàâíî ïðèäåòñÿ êàê-òî âûæèâàòü, ïðàâäà?.. " Íàâåðíîå, íàäî îáúÿñíèòü, ÷òî ÿ áûë ïåðåâîä÷èêîì ãðóçèíñêîé ïðîçû íà ðóññêèé ÿçûê. È ìíå áûëî ñîâåðøåííî ÿñíî, ÷òî ïðè îòäåëåíèè Ãðóçèè îò Ðîññèè ÿ îñ-

òàíóñü áåç ëþáèìîé ðàáîòû, è ìíå ïðèäåòñÿ ìåíÿòü ïðîôåññèþ. È òîãäà ìíå åùå äåéñòâèòåëüíî êàçàëîñü, ÷òî ìîæíî êàê-òî æèòü âìåñòå. Íî ñåé÷àñ, ÷åòâåðòü âåêà ñïóñòÿ, ÿ ãëóáîêî óáåæäåí, ÷òî, êàêèå áû îøèáêè íè ñîâåðøàëè òàêèå ãðóçèíñêèå ðóêîâîäèòåëè, êàê Çâèàä Ãàìñàõóðäèà èëè Ìèõàèë Ñààêàøâèëè, èõ ãëàâíîå ñòðåìëåíèå îòîðâàòüñÿ îò Ðîññèè è ïðèìêíóòü ê Åâðîïå, äàæå, êàçàëîñü áû, â óùåðá ñîáñòâåííûì ýêîíîìè÷åñêèì èíòåðåñàì, ÿâëÿåòñÿ ïðàâèëüíûì. Ïîòîìó ÷òî Ðîññèÿ âñåì, êîãî ïîäìÿëà ïîä ñåáÿ, ïðèíåñëà îãðîìíîå çëî è íåèñ÷èñëèìûå áåäû. Îíà ïðèíåñëà ñîâåòñêóþ âëàñòü - æåñòîêóþ, áåñ÷åëîâå÷íóþ è ëæèâóþ. Îíà ïðèíåñëà ÃÓËàã è äåñÿòêè ìèëëèîíîâ çàãóáëåííûõ æèçíåé. Îíà ïðèíåñëà îòñòàëóþ ýêîíîìèêó, â êîòîðîé òîëüêî îäíà îòðàñëü ðàáîòàëà ðåçóëüòàòèâíî - âîåííàÿ ïðîìûøëåííîñòü. (Îñâîåíèå êîñìîñà áûëî óñïåøíûì èìåííî ïîòîìó, ÷òî èñòèííûå öåëè ýòîãî îñâîåíèÿ áûëè âîåííûå!) Êòî-íèáóäü êîãäà-íèáóäü ñëûøàë î êàêèõ-íèáóäü êà÷åñòâåííûõ òîâàðàõ íàðîäíîãî ïîòðåáëåíèÿ ðîññèéñêîãî ïðîèçâîäñòâà? Îá îäåæäå, îáóâè, ýëåêòðîïðèáîðàõ, àâòîìîáèëÿõ? Àâòîìàò Êàëàøíèêîâà - ýòî äà. Âñå ëþäè â ìèðå - è ðóññêèå â òîì ÷èñëå - ñòðåìÿòñÿ íîñèòü àíãëèéñêèå êîñòþìû, èòàëüÿíñêóþ îáóâü è øâåéöàðñêèå ÷àñû, êóðèòü àìåðèêàíñêèå ñèãàðåòû, åçäèòü íà íåìåöêèõ ìàøèíàõ, ïîëüçîâàòüñÿ ÿïîíñêîé ýëåêòðîíèêîé, ôèíñêèìè ìîáèëüíûìè òåëåôîíàìè è ôðàíöóçñêîé êîñìåòèêîé è ïàðôþìåðèåé. Ðîññèÿ, ïðàâäà, ñëàâèëàñü èêðîé è âîäêîé, íî èêðó ìå÷óò íå ñàìè ðóññêèå, à îñåòðû, êîòîðûõ ðóññêèå óæå ïî÷òè óíè÷òîæèëè, à ðóññêîé âîäêîé, êàê íåäàâíî âûÿñíèëîñü, ìîæíî è îòðàâèòüñÿ. È â ëþáîì ñëó÷àå øâåäñêàÿ íå õóæå. Òàê ÷òî, åñëè ðàçîáðàòüñÿ, îòðûâ îò Ðîññèè - íå òàêîé óæ óùåðá äëÿ ýêîíîìèêè " îòîðâàâøèõñÿ "… Ïðî Ôèíëÿíäèþ ìû óæå ãîâîðèëè. Èñòîðèÿ ïîñòàâèëà åùå îäèí âåëèêîëåïíûé ýêñïåðèìåíò: îäíà è òà æå ñòðàíà, îäèí è òîò æå íàðîä, ñ îäíîé è òîé æå êóëüòóðîé, ñ îäíèìè è òåìè æå òðàäèöèÿìè, áûëè ðàçäåëåíû ñîáûòèÿìè íà äâå ÷àñòè; îäíà ÷àñòü îñòàëàñü ñâîáîäíîé, äðóãàÿ îêàçàëàñü ïîä âëàñòüþ Ñîâåòñêîãî Ñîþçà. Ðåçóëüòàò î÷åâèäåí: òà ÷àñòü Ãåðìàíèè, êîòîðàÿ ïîñëå âîéíû îêàçàëàñü ïîä ðîññèéñêèì âëèÿíèåì, æèëà ìíîãî õóæå, ÷åì äðóãàÿ ÷àñòü òîé æå Ãåðìàíèè, îñòàâøàÿñÿ â Åâðîïå. Íî è Âîñòî÷íàÿ, "ñîâåòñêàÿ" Ãåðìàíèÿ, ðàáîòàëà è æèëà âñå ðàâíî ëó÷øå, ÷åì Ðîññèÿ! …Âëàäèìèð Ïóòèí êàê-òî çàÿâèë, ÷òî ñàìîé âåëèêîé ãåîïîëèòè÷åñêîé êàòàñòðîôîé ÕÕ âåêà ñ÷èòàåò ðàçâàë Ñîâåòñêîãî Ñîþçà. À âîâñå íå ïðèõîä ê âëàñòè áîëüøåâèêîâ, êîòîðûå ïðè÷èíèëè ñòîëüêî çëà è ñâîåé ñòðàíå, è âñåì, êòî îêàçàëñÿ â ñôåðå èõ âëèÿíèÿ. Ïóòèí çàÿâèë, ÷òî Ñòàëèíà íåëüçÿ óïîäîáëÿòü Ãèòëåðó. Ñòàëèí, ïî åãî ìíåíèþ, âñå-òàêè ëó÷øå. È åùå îí âûñêàçàëñÿ â òîì äóõå, ÷òî ìîëîäåæè íàäî ïðèâèâàòü ëþáîâü ê ðîäèíå è ãîðäîñòü çà íåå, à äëÿ ýòîãî íå ñëåäóåò ÷åðíèòü è ïîðî÷èòü åå, ðîäèíû, ïðîøëîå. Íî êàê æå áûòü, åñëè "÷åðíèòü è ïîðî÷èòü" îçíà÷àåò âñåãî-íàâñåãî ïðàâäèâî èçëàãàòü åå èñòîðèþ? È êòî âèíîâàò, ÷òî â ïðîøëîì ýòîé ðîäèíû ñòîëüêî ÷åðíîãî è ïîðî÷íîãî ? Âðà÷è-òî ñ÷èòàþò, ÷òî ïåðâûì è âàæíåéøèì øàãîì ê èñöåëåíèþ ÿâëÿåòñÿ ïðàâèëüíûé äèàãíîç. È åñëè ïðîäîëæàòü, íå ðàçäóìûâàÿ, ãîðäèòüñÿ ðîññèéñêèì ïðîøëûì, ýòî, íåñîìíåííî, ïðèâåäåò ê òàêîìó æå ÷åðíîìó è ïîðî÷íîìó áóäóùåìó. À ïîêà ÷òî â Ðîññèè ðåêîìåíäóþòñÿ ó÷åáíèêè èñòîðèè, â êîòîðûõ ðåàáèëèòèðóåòñÿ Ñòàëèí, à ìàññîâûå ðåïðåññèè, òî åñòü ñàäèñòñêîå óíè÷òîæåíèå äåñÿòêîâ ìèëëèîíîâ íè â ÷åì íåïîâèííûõ ëþäåé, îïðàâäûâàþòñÿ ãîñóäàðñòâåííîé íåîáõîäèìîñòüþ... Ïðîñòî óäèâèòåëüíî, êàê ðóññêèå ñ÷èòàþò ãðóçèíà Ñòàëèíà ñâîèì ! Åñòü, ïðàâäà, ëþäè, êîòîðûå ïðèçíàëè åãî ïðåñòóïíèêîì, íî îáúÿñíèëè ýòî åãî ïðîèñõîæäåíèåì.. Êîãäà íà÷àëàñü ïåðåñòðîéêà è ñòàëè ïóáëèêîâàòüñÿ îñíîâàííûå íà äîêóìåíòàõ ìàòåðèàëû î Ñòàëèíå è ïðåñòóïëåíè-

9 ÿõ ñîâåòñêîé âëàñòè, íåêîòîðûå ðóññêèå ïèñàòåëè - íàïðèìåð, Âèêòîð Àñòàôüåâ, Âàñèëèé Áåëîâ - ñòàëè ïèñàòü îáî âñåì ýòîì, ïîä÷åðêèâàÿ, ÷òî â ðóêîâîäñòâå ïàðòèè áîëüøåâèêîâ áûëî ìíîãî åâðååâ, à òàêæå íàïèðàÿ íà ãðóçèíñêèé àêöåíò Ñòàëèíà, - äåñêàòü, îí íå ðóññêèé, ãðóçèí, îòñþäà è âñå íåñ÷àñòüÿ. Íà ýòî ãðóçèíñêèé ðåæèññåð Ãèãà Ëîðäêèïàíèäçå ñïðàâåäëèâî âîçðàçèë, ÷òî èç Ãðóçèè Ñòàëèí âîîáùå-òî óåõàë ìåëêèì óãîëîâíèêîì, à âåëèêèì âîæäåì îí ñòàë óæå â Ðîññèè… Êñòàòè ãîâîðÿ, â ÷åì-òî ñîâåòñêàÿ âëàñòü îêàçàëàñü äàæå èçëèøíå îòêðîâåííîé : â ëàãåðÿõ (íå ïèîíåðñêèõ !) àäìèíèñòðàöèÿ îòíîñèëàñü ê óãîëîâíèêàì êàê ê ñîöèàëüíî áëèçêèì, ïðîñòî îñòóïèâøèìñÿ, à ê ïîëèòè÷åñêèì - êàê ê âðàãàì, è òåðçàëà ïîñëåäíèõ ñ îñîáûì ñëàäîñòðàñòèåì. Ïîíÿòíî, ÷òî ñîîòâåòñòâóþùèå èíñòðóêöèè áûëè ñïóùåíû " ñâåðõó ". È ÷òî æå ýòî çà âëàñòü, äëÿ êîòîðîé áàíäèòû, óáèéöû, âîðû è íàñèëüíèêè - ñâîè, à ó÷èòåëÿ, âðà÷è, èíæåíåðû è ó÷åíûå - âðàãè ? È ÷òî ýòî çà íàðîä, êîòîðûé ëþáèò òàêóþ âëàñòü è âåðèò åé ? Ìîÿ çíàêîìàÿ - ïèñàòåëü, æóðíàëèñò, ïðåïîäàâàòåëü, - ïîðàáîòàâ ñî ñëîâàðÿìè, ïðèøëà ê ñëåäóþùåìó âûâîäó: åñëè â 20-å - 30-å ãîäû ÕÕ âåêà â ÑÑÑÐ æàðãîí óãîëîâíèêîâ áûë ïðàêòè÷åñêè íåïîíÿòåí ëþäÿì, íèêàê íå ñâÿçàííûì ñ óãîëîâíûì ìèðîì, òî ñåãîäíÿ ïîëîæåíèå ñîâåðøåííî èíîå: áëàòíàÿ ëåêñèêà øèðîêî èñïîëüçóåòñÿ â ïîâñåäíåâíîé ðîññèéñêîé æèçíè. È åùå: ñòðàøíûå âåùè, êîòîðûå òâîðÿòñÿ â ðîññèéñêîé àðìèè - äåäîâùèíà, íàïðèìåð, - ïðîíèêëè òóäà èìåííî èç óãîëîâíîãî ìèðà. "Äåìáåëÿ" è "ñòàðèêè" â àðìèè - ýòî òå æå "ïàõàíû" è "âîðû â çàêîíå". À ÷åðåç àðìèþ, ìåæäó ïðî÷èì, ïðîõîäèò ïðàêòè÷åñêè âñå çäîðîâîå ìóæñêîå íàñåëåíèå Ðîññèè. Ñòîèò ëè óäèâëÿòüñÿ, ÷òî ñòðàíà áàíäèòñêàÿ?.. Âñå - èëè ìíîãèå - ïîìíÿò ôðàçó Ïóòèíà: "Áóäåì ìî÷èòü òåððîðèñòîâ â ñîðòèðàõ". Äàâàéòå-êà ðàçáåðåìñÿ. Ìîæíî ïîâåðèòü â ñïîíòàííîñòü âûñêàçûâàíèé òàêèõ ðóêîâîäèòåëåé ñòàðîé ñîâåòñêîé çàêâàñêè, êàê Õðóùåâ èëè Åëüöèí. Íî â ñïîíòàííîñòü ÷åëîâåêà èç ÊÃÁ, áûâøåãî ðàçâåä÷èêà, ðàáîòàâøåãî â åâðîïåéñêîé ñòðàíå, ïîâåðèòü òðóäíîâàòî. Îí òî÷íî çíàåò, ÷òî ãîâîðèò è äëÿ êîãî ãîâîðèò. È, êàê óìíûé ïîëèòèê, ãîâîðèò òî, ÷òî ïðèíåñåò åìó ïîääåðæêó áîëüøèíñòâà íàñåëåíèÿ åãî ñòðàíû. À â ýòîì ñâåòå áëàòíîå "ìî÷èòü â ñîðòèðàõ" âûãëÿäèò îõ êàê ïîêàçàòåëüíî… Åãî êóìèðó Ñòàëèíó âîâñå íå îáÿçàòåëüíî áûëî ñàìîìó áûòü àíòèñåìèòîì, ÷òîáû èíñïèðèðîâàòü â íà÷àëå 50-õ ãîäîâ äåëî âðà÷åé : âîæäü çíàë, ÷òî ýòî " èíòåðåñíîå íà÷èíàíèå " òîëüêî óâåëè÷èò åãî ïîïóëÿðíîñòü ñðåäè ðóññêîãî íàðîäà. Åñëè æå âåðíóòüñÿ ê êîíêðåòíîé ñèòóàöèè â Ãðóçèè â àâãóñòå 2008 ãîäà… Èíòåðåñíîå äåëî: Ðîññèÿ ïîääåðæèâàåò â Þæíîé Îñåòèè è Àáõàçèè èìåííî òå òåíäåíöèè, êîòîðûå áåçæàëîñòíî ïîäàâëÿåò â ×å÷íå. Ðîññèÿ ïðîâîöèðîâàëà Ãðóçèþ äàâíî. Åùå íåñêîëüêî ëåò íàçàä ðîññèéñêèå âëàñòè îáúÿâèëè, ÷òî æèòåëÿì Àäæàðñêîé àâòîíîìíîé ðåñïóáëèêè áîëüøå íå íóæíî ïîëó÷àòü âèçó äëÿ âúåçäà íà òåððèòîðèþ Ðîññèè. Òî åñòü, æèòåëÿì Òáèëèñè - íóæíî, à æèòåëÿì Áàòóìè - íå íóæíî. Ýòî âñå ðàâíî, êàê åñëè áû àìåðèêàíöû èëè åâðîïåéöû îáúÿâèëè, ÷òî äëÿ ïîåçäêè â ÑØÀ èëè â ñòðàíû Åâðîñîþçà æèòåëÿì Ðÿçàíñêîé îáëàñòè âèçû áîëüøå íå òðåáóþòñÿ, à âîò äëÿ ìîñêâè÷åé ïî-ïðåæíåìó îáÿçàòåëüíû… ×òî ýòî, åñëè íå ïðîâîêàöèÿ? È íåóæåëè àáõàçöû ñàìè, áåç ïîìîùè ðóññêèõ, ñóìåëè âûãíàòü èç Àáõàçèè ãðóçèí, ïðåâîñõîäèâøèõ èõ ÷èñëåííîñòüþ âî ìíîãî ðàç?.. Î÷åíü õèòðî: ðàçäàòü ðîññèéñêèå ïàñïîðòà àáõàçöàì è îñåòèíàì, ÷òîáû èìåòü ïîòîì ïðåäëîã äëÿ ââîäà ðóññêèõ âîéñê, ÿêîáû äëÿ çàùèòû ñâîèõ ãðàæäàí. Ïóñòü êòî-íèáóäü âñïîìíèò õîòü îäèí ïðèìåð, êîãäà ðîññèéñêèå âëàñòè ïîìîãëè ñâîèì ãðàæäàíàì, äåéñòâèòåëüíî ïîïàâøèì â áåäó! Íàïðèìåð, ìîðÿêàì, îêàçàâøèìñÿ íà äíå ìîðÿ â çàòîíóâøåé ïîäâîäíîé ëîäêå " Êóðñê ". Òîãäàøíèé ðîññèéñêèé ïðåçèäåíò Âëàäèìèð Ïóòèí äàæå íå ïðåðâàë ñâîåãî îòïóñêà. Ïîíÿòíî,

10 ÷òî åìó íå îáÿçàòåëüíî áûëî ñàìîìó íûðÿòü íà äíî ìîðÿ, íî âñå æå, âñå æå, õîòü äëÿ âèäó… Íî çà÷åì? Âåäü åãî ïîâåäåíèå âîçìóòèëî òîëüêî Çàïàä è ÷àñòü ðóññêîé èíòåëëèãåíöèè, íî íå áîëüøèíñòâî åãî ñîáñòâåííîãî íàðîäà. Ïîòîìó ÷òî, âîïðåêè òîìó, ÷òî óòâåðæäàëè âåëèêèå ðóññêèå ïèñàòåëè, Ðîññèÿ - ñòðàíà æåñòîêàÿ è áåñ÷åëîâå÷íàÿ, â êîòîðîé æèçíü ÷åëîâåêà íå ñòîèò è êîïåéêè. "Çàùèòà ðîññèéñêèõ ãðàæäàí", êàê æå!.. Íà âîïðîñ, õîòÿò ëè ðóññêèå æèòü ïîä îäíîé êðûøåé ñ ÷å÷åíöàìè, ãðóçèíàìè è ïðî÷èìè " ëèöàìè êàâêàçñêîé íàöèîíàëüíîñòè ", èìåíóåìûìè â ðóññêîì ïðîñòîðå÷èè " ÷åðíîæîïûìè ", áîëüøèíñòâî ðóññêèõ îòâå÷àåò îòðèöàòåëüíî. " Òàê îòïóñòèòå èõ íà âñå ÷åòûðå ñòîðîíû! " È â îòâåò çâó÷èò: " Åùå ÷åãî!.. " Ëîãè÷íî, ïðàâäà? …Ðóññêèå ïèñàòåëè, äåéñòâèòåëüíî, âî ìíîãîì âèíîâàòû. Ýòî îíè ñîçäàëè ëåãåíäó î Ñâÿòîé Ðóñè, î íàðîäå-áîãîíîñöå, î âåëèêîé äóõîâíîñòè ðóññêîãî íàðîäà, èñõîäÿ, âåðîÿòíî, èç òîãî, ÷òî òîëüêî îñîáàÿ äóõîâíîñòü ìîæåò ïîðîäèòü òàêîå ïðåçðåíèå ê áûòó è îáúÿñíèòü ñòðåìëåíèå è ñïîñîáíîñòü æèòü â ãðÿçè è âîíè. Ëîãèêà âîâñå íå î÷åâèäíàÿ: ïî÷åìó, ÷òîáû æèòü äóõîâíî, íàäî îáÿçàòåëüíî æèòü ôèçè÷åñêè ãðÿçíî? Íî çàòî ýòîò ìèô îêàçàëñÿ íåîáû÷àéíî óäîáåí: îêàçûâàåòñÿ, ìû æèâåì â äåðüìå íå ïîòîìó, ÷òî ëîäûðè è ïüÿíèöû, à ïîòîìó ÷òî óæàñíî äóõîâíûå! Åñëè ñ÷èòàòü âûðàæåíèåì äóõîâíîñòè ëèòåðàòóðó, ìóçûêó, òåàòð è áàëåò, òî Ðîññèÿ, äåéñòâèòåëüíî, ñòðàíà î÷åíü äóõîâíàÿ. Âîïðîñ òîëüêî â òîì, êàêîé ïðîöåíò íàñåëåíèÿ ñòðàíû èíòåðåñóåòñÿ ýòèìè ñâîèìè äóõîâíûìè áîãàòñòâàìè? È ñòðàííî âñå-òàêè, ÷òî ïðè òàêèõ äóõîâíûõ áîãàòñòâàõ ëþäè â ýòîé ñòðàíå òàê ïëîõî îòíîñÿòñÿ äðóã ê äðóãó è òàê õîðîøî - ê äóøåãóáó Ñòàëèíà, êîòîðîãî ñ÷èòàþò íàèëó÷øèì âûðàçèòåëåì ðóññêîé íàðîäíîé âîëè. Ïî ïîâîäó ðóññêîé äóõîâíîñòè âñïîìèíàåòñÿ ñëåäóþùåå. Ïåòð Ïåðâûé ñóìåë ïðåâðàòèòü ðóññêóþ ïðàâîñëàâíóþ öåðêîâü â îäíî èç ìèíèñòåðñòâ, - íàñòîëüêî, ÷òî â Ðîññèè íå ñóùåñòâîâàëî òàéíû èñïîâåäè: ïîïû îáÿçàíû áûëè èíôîðìèðîâàòü ïîëèöèþ.  Íèööå çà âõîä â äåéñòâóþùóþ ðóññêóþ öåðêîâü íàäî ïëàòèòü, è ýòî âîçìóòèòåëüíî. Âåäü ýòî õðàì Áîæèé! À íà äâåðÿõ ñîáîðà ñâ. Àëåêñàíäðà Íåâñêîãî - ãëàâíîé ðóññêîé ïðàâîñëàâíîé öåðêâè Ïàðèæà - â íà÷àëå 90-õ ãîäîâ ÿ ñîáñòâåííûìè ãëàçàìè âèäåë îáúÿâëåíèå íà ðóññêîì ÿçûêå: "Ñ ïðîñüáàìè î ïîìîùè ñþäà íå îáðàùàòüñÿ". Åñëè áû íå âèäåë ñàì, - íå ïîâåðèë áû. È îáúÿâëåíèå ýòî âèñåëî äîâîëüíî äîëãî. Ïîòîì, ñëàâà Áîãó, ñíÿëè. Íî ýòî, â êîíöå êîíöîâ, ïóñêàé áóäåò íà ñîâåñòè "áàòþøêè". Õîòÿ ÷åëîâåê, ïîâåñèâøèé íà äâåðÿõ ñâîåé öåðêâè òàêîå îáúÿâëåíèå, êòî óãîäíî, òîëüêî íå ñâÿùåíèê. Öåðêîâü, êàê è ëþáàÿ îðãàíèçàöèÿ, ñîñòîèò èç ëþäåé è íå ìîæåò íåñòè îòâåòñòâåííîñòü çà âñåõ ñâîèõ ñëóæèòåëåé. Íî îíà íåñåò îòâåòñòâåííîñòü çà òî, êîãî îíà êàíîíèçèðóåò, ïîòîìó ÷òî ýòî óæå íå äåëàåòñÿ âîëåé îòäåëüíîãî ïîïà. Çà êàêèå çàñëóãè Ðóññêàÿ ïðàâîñëàâíàÿ öåðêîâü êàíîíèçèðîâàëà Íèêîëàÿ Âòîðîãî? Çà òî, ÷òî îí äîâåë Ðîññèþ äî ðåâîëþöèè? Çà òî, ÷òî èç-çà åãî áåçäàðíîãî ïðàâëåíèÿ ê âëàñòè ïðèøëè áîëüøåâèêè, êîòîðûå ñãíîèëè â ëàãåðÿõ, çàìó÷èëè è óáèëè ìèëëèîíû ðîññèÿí - ðóññêèõ è íåðóññêèõ? Çà òî, ÷òî åãî è åãî ñåìüþ ðàññòðåëÿëè â ïîäâàëå äîìà Èïàòüåâà â Åêàòåðèíáóðãå? Ïëîõî, êîíå÷íî. Íî ýòî íèêàêîå íå ìó÷åíè÷åñòâî, - ïî ñðàâíåíèþ ñ òåìè ñòðàäàíèÿìè, êîòîðûå âûïàëè íà äîëþ ìèëëèîíîâ ëþäåé ïî åãî âèíå. Ìíîãèå èç íèõ, íå çàäóìûâàÿñü, ïîìåíÿëèñü áû ñ íèì ó÷àñòüþ...  âåëèêîé ðóññêîé ëèòåðàòóðå íåò èäåàëà. Òî÷íåå, íåò ïåðñîíàæà, â êîòîðîãî äåòÿì õîòåëîñü áû èãðàòü è íà êîòîðûõ ïîäðîñòêàì õîòåëîñü áû ïîõîäèòü. Ïóñòü ýòîò êðèòåðèé ïðèìèòèâåí, íî âñå-òàêè: Ïå÷îðèí? Ïüåð Áåçóõîâ? Åâãåíèé Îíåãèí? Òàðàñ Áóëüáà? Îáëîìîâ? Ðîäèîí Ðàñêîëüíèêîâ?  ýòîãî, êàæåòñÿ, êàê ðàç èãðàëè ìíîãèå: ñ îäíèì òîïîðîì, äà íà ñòàðóõó-ïðîöåíòùèöó... Íî ýòî âñå-òàêè

daviTis fari íå Ëàíöåëîò èëè êîðîëü Àðòóð. Íå Àâòàíäèë èëè Òàðèýë. È íå Àòîñ èëè ä'Àðòàíüÿí. Ìîæåò áûòü, äåëî â òîì, ÷òî ðîññèéñêàÿ èñòîðèÿ íå çíàëà èíñòèòóòà ðûöàðñòâà, à âìåñòå ñ íèì - êîäåêñà ÷åñòè áëàãîðîäíîãî ÷åëîâåêà.  Åâðîïå ýòî âñå-òàêè áûëî, è äàæå åñëè íå êàæäûé ðûöàðü âåë ñåáÿ âîèñòèíó ïî-ðûöàðñêè è æèçíü äàëåêî íå âñåãäà ñîîòâåòñòâîâàëà èäåàëó, ýòîò èäåàë ïî êðàéíåé ìåðå ñóùåñòâîâàë.  Ðîññèè æå òîëüêî Åêàòåðèíà II îòìåíèëà òåëåñíûå íàêàçàíèÿ, à ïîïðîñòó ãîâîðÿ, ïîðêó äâîðÿí. Äâîðÿíñòâî, àðèñòîêðàòèÿ - ýòî âñå-òàêè ýëèòà íàöèè. ×òî æå ýòî çà ýëèòà, åñëè åå äî ñåðåäèíû XVIII âåêà ìîæíî áûëî ïîðîòü? Î êàêîì ÷óâñòâå ñîáñòâåííîãî äîñòîèíñòâà èëè ÷åñòè ìîæíî áûëî ãîâîðèòü? Êîãäà ýòè ïîíÿòèÿ, åùå äî Åêàòåðèíû, ñòàëè ïðîñà÷èâàòüñÿ â Ðîññèþ èç Åâðîïû ÷åðåç ïðîðóáëåííîå öàðåì Ïåòðîì îêíî, îíè, êàê è ìíîãèå åâðîïåéñêèå èäåè íà ðîññèéñêîé ïî÷âå, áûëè èçðÿäíî èñêàæåíû.  êîíöå êîíöîâ, è â Åâðîïå ýòè èñêàæåíèÿ íàáëþäàëèñü ñïëîøü è ðÿäîì: íèêàêàÿ ýòî íå çàùèòà ÷åñòè - âûçûâàòü íà äóýëü çà òî, ÷òî òåáå ñëó÷àéíî íàñòóïèëè íà íîãó. Ïðîñòî Åâðîïå áûëî çíàêîìî è äðóãîå ïðåäñòàâëåíèå î ÷åñòè è äîñòîèíñòâå ëè÷íîñòè, êîòîðîå â Ðîññèè ÿâíî íå ïðèâèëîñü. Âïðî÷åì, ðóññêàÿ ëèòåðàòóðà íå òîëüêî ñîçäàâàëà ìèôû. Îíà è î÷åíü òî÷íî äèàãíîñòèðîâàëà ìíîãèå ÿâëåíèÿ. Âñïîìíèì " Ëåâøó " Ëåñêîâà: òîëüêî ðàäè òîãî, ÷òîáû óäèâèòü àíãëè÷àí, ãåíèàëüíûé íàðîäíûé óìåëåö ñóìåë ïîäêîâàòü áëîõó. Àíãëè÷àíå, äåéñòâèòåëüíî, óäèâèëèñü òàêîìó ìàñòåðñòâó. À òàêæå, âåðîÿòíî, òîìó, çà÷åì áûëî ïîäêîâûâàòü áëîõó. Îíà âåäü, ïîäêîâàííàÿ, äàæå ñêàêàòü ïåðåñòàëà… Íî âîò ÷èíèòü ñëîìàííûå çàáîðû, âûíîñèòü ìóñîð è ñàæàòü öâåòû âîêðóã ñâîåãî äîìà â Ðîññèè íå ïðèíÿòî: î÷åâèäíî, ïîòîìó, ÷òî ýòèì íè àíãëè÷àí, íè êîãî-ëèáî äðóãîãî ñîâåðøåííî íå óäèâèòü. À Îáëîìîâ, êîòîðîãî ñ÷èòàþò îäíèì èç îáàÿòåëüíåéøèõ ãåðîåâ ðóññêîé ëèòåðàòóðû? Äà, îí - äóøêà. Âñþ æèçíü âàëÿåòñÿ íà äèâàíå, ñ êîòîðîãî íå âñòàåò äàæå òîãäà, êîãäà ëþáèìàÿ æåíùèíà æäåò åãî íà äðóãîì áåðåãó Íåâû (âåäü îáåùàë æå ïðèåõàòü, æåíèòüñÿ!)… À äðóã åãî Øòîëüö - äåëîâîé ÷åëîâåê, õëîïîòóí, êîòîðûé ïûòàåòñÿ ñïàñòè Îáëîìîâà, ñòàùèòü åãî ñ äèâàíà, - â ãëàçàõ ñëóã Îáëîìîâà (òî åñòü - íàðîäà!), ïðîñòî ÷åðò êàêîé-òî, âñå åìó íåéìåòñÿ! Äà åùå â èòîãå è æåíèòñÿ íà îáëîìîâñêîé íåâåñòå. Ëåæàë áû ñåáå òîæå íà äèâàíå, - êàê áû âñåì áûëî õîðîøî! À âñå ýòè áåñêîíå÷íûå " ëèøíèå ëþäè ", íå íàõîäÿùèå ñåáå ïðèìåíåíèÿ â Ðîññèè? ×òî, â êîíöå êîíöîâ, ïðîèñõîäèò â ïðîèçâåäåíèÿõ ×åõîâà? Óìíûå, îáðàçîâàííûå, âïîëíå îáåñïå÷åííûå ëþäè, êîòîðûå è äîëæíû âåñòè êóäà-òî ñâîé íàðîä, ñâîþ ñòðàíó, - ìàþòñÿ îò áåçäåëüÿ è íå âûïîëíÿþò ñâîé ïðÿìîé äîëã: âðà÷ îòêàçûâàåòñÿ åõàòü ê õâîðîé áàáå, ïîòîìó ÷òî ïîçäíî, è ïîãîäà ïëîõàÿ, äà è íåîõîòà åìó… Ëþäè, êëÿíóùèåñÿ â ëþáâè ê ñâîåìó âèøíåâîìó ñàäó, íå õîòÿò óäàðèòü ïàëüöåì î ïàëåö, ÷òîáû ñïàñòè èìåíèå, õîòÿ èì ïðåäëàãàþò âûõîä, òîëüêî ýòîò âûõîä òðåáóåò îò íèõ êàêèõ-òî äåéñòâèé, êàêèõòî óñèëèé. Íåò, ýòî íå ãîäèòñÿ. Ëó÷øå óæ ïðîäàâàéòå íàø ñàä, âûðó÷èòå çà íåãî ïîáîëüøå äåíåã, è ìû íà ýòè äåíüãè ïîåäåì â Íèööó. Èëè â Ïàðèæ. Òàì æèâåòñÿ ëó÷øå. È âåäü èìåííî ýòè ëþäè äîâåëè ñòðàíó äî òîãî, ÷òî ïðîèçîøëî â 1917 ãîäó. Ýòî âðîäå áû èíòåëëèãåíöèÿ, äâîðÿíñòâî. À ÷òî æå íàðîä? Ñòàðûé âåðíûé Ôèðñ èç "Âèøíåâîãî ñàäà" ïîñòîÿííî ïîìèíàåò êàêîå-òî íåñ÷àñòüå - è âûÿñíÿåòñÿ, ÷òî ïîä "íåñ÷àñòüåì" îí ïîäðàçóìåâàåò îòìåíó êðåïîñòíîãî ïðàâà: "êîãäà âîëþ äàëè". Ìîæåò, äåéñòâèòåëüíî, ýòîìó íàðîäó âîëÿ íè ê ÷åìó?.. … êîíöå XVIII âåêà Ãðóçèÿ ïîïðîñèëàñü ïîä çàùèòó Ðîññèè. Ãðóçèè òîãäà ãðîçèëî óíè÷òîæåíèå ñî ñòîðîíû ñèëüíûõ ìóñóëüìàíñêèõ ñîñåäåé - Òóðöèè è Èðàíà. Ðîññèÿ ñâîþ çàùèòó ïîîáåùàëà, áûë çàêëþ÷åí Ãåîðãèåâñêèé òðàêòàò. Îò

Òóðöèè è Èðàíà Ðîññèÿ Ãðóçèþ äåéñòâèòåëüíî ñïàñëà. Íî ìíîãèå ïóíêòû Ãåîðãèåâñêîãî äîãîâîðà Ðîññèÿ íàðóøèëà. Íà÷àëàñü äîâîëüíî ãðóáàÿ êîëîíèçàöèÿ è ðóñèôèêàöèÿ Ãðóçèè, êîòîðàÿ Ãåîðãèåâñêèì òðàêòàòîì âîâñå íå ïðåäóñìàòðèâàëàñü.  1918 ãîäó Ãðóçèÿ äîáèëàñü íåçàâèñèìîñòè. Îíà óæå òîãäà ìå÷òàëà îòäåëàòüñÿ îò ñëèøêîì îáðåìåíèòåëüíîãî "ïîêðîâèòåëÿ è çàùèòíèêà". Òðè ãîäà ñïóñòÿ Ñòàëèí è Îðäæîíèêèäçå ïðèâåëè òóäà Êðàñíóþ Àðìèþ - " ïî ïðîñüáå òðóäÿùèõñÿ ", ðàçóìååòñÿ, - è Ãðóçèÿ îïÿòü îêàçàëàñü â ñîñòàâå èìïåðèè. Ñ 1991 ãîäà Ãðóçèÿ âíîâü ïûòàåòñÿ îáðåñòè íåçàâèñèìîñòü îò Ðîññèè. Òî, ÷òî îíà ïðåäïî÷èòàåò ïîêðîâèòåëüñòâî Àìåðèêè è Åâðîïû, åñòåñòâåííî õîòÿ áû ïîòîìó, ÷òî ïîêðîâèòåëüñòâî Ðîññèè îáîøëîñü ýòîé ìàëåíüêîé ñòðàíå ñëèøêîì äîðîãî. Âîçìîæíî, ãðóçèíñêèå ïîëèòèêè ñàìè åùå íåäîñòàòî÷íî ïîíèìàþò, ÷òî òàêîå äåìîêðàòè÷åñêîå îáùåñòâî (òîæå âåñüìà äàëåêîå îò èäåàëà, íàäî ïðèçíàòü), íî îíè, áåçóñëîâíî, íå îøèáàþòñÿ â òîì, ÷òî åâðîïåéñêèé èëè àìåðèêàíñêèé ïóòü ðàçâèòèÿ îáùåñòâà áîëåå ÷åëîâå÷åí è ðàçóìåí, íåæåëè ðîññèéñêèé. Ñóäÿ ïî îòçûâàì ìíîãèõ ðîññèÿí, èì î÷åíü èìïîíèðóåò ïîèãðûâàíüå ìóñêóëàìè èõ ïðàâèòåëåé: "Íèêòî íå ñìååò óêàçûâàòü íàì, êàê ìû äîëæíû æèòü!" Èì íðàâèòñÿ ÷óâñòâîâàòü ñåáÿ ãðàæäàíàìè ñèëüíîé äåðæàâû, êîòîðóþ âñå, èëè ìíîãèå, áîÿòñÿ. Ãîðáà÷åâó îíè íå ìîãóò ïðîñòèòü íå êðîâàâûå ñîáûòèÿ â Òáèëèñè â àïðåëå 1989 ã., â Áàêó, â Íàãîðíîì Êàðàáàõå, à èìåííî ýòî: â ðåçóëüòàòå çàòåÿííîé èì äåìîêðàòèçàöèè ñòðàíû, Ðîññèþ ïåðåñòàëè áîÿòüñÿ. Î êàêîì-íèáóäü äðóãîì ÷óâñòâå, êîòîðîå ìîãëà áû âûçûâàòü ê ñåáå ñòðàíà, ðóññêèå, âèäèìî, äàæå íå ïîäîçðåâàþò. È ïîýòîìó íåîáõîäèì âðàã. Íåîáõîäèìî ÷óâñòâî, ÷òî îíè â îñàæäåííîé êðåïîñòè. Ýòî, âî-ïåðâûõ, ñïëà÷èâàåò. À âî-âòîðûõ - ðàç îñàæäàþò, çíà÷èò, ìû êîìó-òî íóæíû!.. Íî, ìîæåò áûòü, íàäî, îïÿòü-òàêè çàáûâ î ïîëèòè÷åñêîé êîððåêòíîñòè, ñêàçàòü ðóññêèì ïðàâäó: âàñ íå îñàæäàþò, ïîòîìó ÷òî âû íèêîìó íå íóæíû. Âàñ íå ëþáÿò, ïîòîìó ÷òî âû æåñòîêèå è ãðóáûå. Âàøó íåôòü è ãàç ëó÷øå ïîêóïàòü çà äåíüãè, ÷åì çàâîåâûâàòü âàøó îãðîìíóþ è íåîáóñòðîåííóþ ñòðàíó, íàñåëåííóþ íåïóòåâûì è ëåíèâûì íàðîäîì. ß çíàþ, ÷òî ìîãó óñëûøàòü â îòâåò, ïîìèìî áðàíè: ìíå, íåñîìíåííî, ñòàíóò íàïîìèíàòü î ìíîãî÷èñëåííûõ ïîäâèãàõ, ñîâåðøåííûõ ðóññêèìè ëþäüìè, î ñàìîïîæåðòâîâàíèè è ãåðîèçìå â ñàìûå òÿæåëûå ìîìåíòû. È ýòî òîæå îäíà èç ðóññêèõ îñîáåííîñòåé - ïðîÿâëÿòü ëó÷øèå êà÷åñòâà ñâîåé íàòóðû â ýêñòðåìàëüíûõ ñèòóàöèÿõ, íî íå â ïîâñåäíåâíîé æèçíè. Îá ýòîì êîãäà-òî ãîâîðèë Ìèõàèë Æâàíåöêèé: "…Áîëüøàÿ áåäà íóæíà! Âîò åñëè áû âñå íà ìèíå ïîäîðâàëèñü… íî îá ýòîì ìîæíî òîëüêî ìå÷òàòü!.." Ýêñòðåìàëüíûå ñèòóàöèè - íå ïîêàçàòåëü. ×åëîâåê, êîòîðûé íå áîèòñÿ ñìåðòè, - íå íîðìàëüíûé ÷åëîâåê. È íèêòî íå îáÿçàí áûòü ãåðîåì. Íî ïî÷åìó íå æèòü ïî-÷åëîâå÷åñêè êàæäûé äåíü?.. Ìíå âîçðàçÿò, ÷òî ÷åðíûå ñòðàíèöû áûëè è â èñòîðèè äðóãèõ ñòðàí è íàðîäîâ. Áûëè ! È ñåé÷àñ åñòü. Íî, âî-ïåðâûõ, äðóãèå ñòðàíû è íàðîäû ïîñòåïåííî ïðåîäîëåâàëè ñâîè ïðîáëåìû è ïðèçíàâàëè, ÷òî ó íèõ ÷òî-òî áûëî íåïðàâèëüíî. Ïîñëå äâóõ âåêîâ îãîëòåëîãî ðàñèçìà àìåðèêàíöû èçáðàëè ïðåçèäåíòà-ìóëàòà. Ðóññêèå, ñóäÿ ïî âñåìó, ñ÷èòàþò, ÷òî ó íèõ â èñòîðèè âñå âñåãäà áûëî õîðîøî, è ñåé÷àñ òîæå õîðîøî, - ðàç íå ïðèçíàþò íèêàêîé ñâîåé âèíû è ïðîäîëæàþò ñîáîé ãîðäèòüñÿ. À âî-âòîðûõ, êîãäà òå æå àìåðèêàíöû ãîðäÿòñÿ ñâîåé äåìîêðàòèåé è ýêîíîìèêîé, îíè èìåþò äëÿ ýòîãî äîñòàòî÷íî îñíîâàíèé (äàæå íåñìîòðÿ íà êðèçèñû è òîãî, è äðóãîãî !). Ðóññêèå æå ãîðäÿòñÿ ëèáî òåì, ÷åãî íåò, - íàïðèìåð, äóõîâíîñòüþ (ïîòîìó ÷òî äóõîâíîñòü - ýòî âñå æå íå áàëåò, à äîáðîå îòíîøåíèå ëþäåé äðóã ê äðóãó, è îñîáåííî ê ñàìûì ñëàáûì, - ê ñòàðèêàì, äåòÿì è áîëüíûì), - ëèáî òåì, ÷åì íîðìàëüíûå ëþäè ãîðäèòüñÿ íèêàê íå ìîãóò: âåëèêèìè ñòðàäà-

#141 October, 2009 íèÿìè ñâîåãî íàðîäà è êîëîññàëüíûìè ÷åëîâå÷åñêèìè æåðòâàìè. Åñëè òîëüêî ýòè ñòðàäàíèÿ è æåðòâû íå áûëè ñ ñàìîãî íà÷àëà öåëüþ, êîòîðóþ ýòîò íàðîä ïåðåä ñîáîþ ïîñòàâèë è, íå ùàäÿ íèêîãî è íè÷åãî, ãåðîè÷åñêè äîñòèã. Òîãäà, êîíå÷íî, ÷åì ãîðäèòüñÿ - åñòü. Ïðèìåðàìè ìîæíî ïîäêðåïèòü ëþáîé òåçèñ. Íî áåññïîðíûì îñòàåòñÿ îäíî: èç Ðîññèè ëþäè ÷àñòî áåæàëè èëè ñòðåìèëèñü óáåæàòü â äðóãèå ñòðàíû, ïðè÷åì íå ñòîëüêî â ïîèñêàõ ëó÷øåé ýêîíîìè÷åñêîé ó÷àñòè, ñêîëüêî ñïàñàÿ ñâîþ æèçíü, ñâîáîäó è ÷åñòü. À âîò èç äðóãèõ ñòðàí â Ðîññèþ - ïî÷òè íèêîãäà, ðàçâå ÷òî â òåõ ñëó÷àÿõ, êîãäà òàì ìîæíî áûëî õîðîøî çàðàáîòàòü, - èëè êîãäà îíè ó ñåáÿ äîìà øïèîíèëè â ïîëüçó Ðîññèè. Ïîâòîðÿþ åùå ðàç: ëþáîé íàðîä ñîñòîèò èç ðàçíûõ ëþäåé.  Ðîññèè æèâóò ìèëëèîíû ÷óäåñíûõ ëþäåé - áëàãîðîäíûõ, äîáðûõ, ðàáîòÿùèõ è òàëàíòëèâûõ. Íî î÷åâèäíî, ÷òî íå îíè îïðåäåëÿþò îáðàç æèçíè ýòîé ñòðàíû, ïîòîìó ÷òî èõ, ñóäÿ ïî âñåìó, ñëèøêîì ìàëî. È â ýòîé ñòðàíå èì æèâåòñÿ õóæå âñåõ. …Îòíîøåíèå ðóññêèõ ê íåêîãäà ïîäìÿòûì ïîä ñåáÿ íàðîäàì òîæå èëëþñòðèðóåò òåîðèþ î "æåíñòâåííîñòè" ðóññêîé íàòóðû. Ðîññèÿ, äåéñòâèòåëüíî, áîëåå âñåãî íàïîìèíàåò âëàñòíóþ áàáó, íåíàâèäÿùóþ ñâîåãî ìóæà, êîòîðîãî êîãäà-òî ñèëîé èëè õèòðîñòüþ íà ñåáå æåíèëà, íî êîòîðîãî ãîòîâà ñêîðåå çàäóøèòü, ÷åì äàòü åìó óéòè, ïîòîìó ÷òî åé íåñòåðïèìà ìûñëü î òîì, ÷òî îí ìîæåò áûòü ãäå-òî ñ÷àñòëèâ áåç íåå: "Ïóñòü ëó÷øå ñäîõíåò, íî ïðè ìíå… ". Ãîâîðÿ î òîì, ÷òî â Ðîññèè íåäîñòàåò äåìîêðàòèè, Çàïàä ãëóáîêî çàáëóæäàåòñÿ. Ðîññèÿ, âîçìîæíî, ñàìàÿ äåìîêðàòè÷åñêàÿ ñòðàíà â ìèðå, è ÿ ãîâîðþ ýòî áåç òåíè èðîíèè. Ïîòîìó ÷òî äåìîêðàòèÿ ýòî âëàñòü íàðîäà. Ýòî êîãäà ó âëàñòè îêàçûâàþòñÿ òå, êîãî èçáèðàåò áîëüøèíñòâî ýòîãî ñàìîãî íàðîäà. Òàê âîò, ÿ ãëóáîêî óáåæäåí, ÷òî, åñëè áû â 1938 ãîäó â Ðîññèè ïðîõîäèëè îáû÷íûå, ÷åñòíûå âûáîðû, ïîäàâëÿþùåå áîëüøèíñòâî íàñåëåíèÿ ýòîé ñòðàíû áåññòðàøíî è äîáðîâîëüíî ïðîãîëîñîâàëî áû çà Ñòàëèíà. È â 2008 ãîäó ïîëîæåíèå íå èçìåíèëîñü. È áåäà íå â òîì, ÷òî Ñòàëèíà áîÿëèñü, à â òîì, ÷òî åãî ëþáèëè. È ëþáÿò äî ñèõ ïîð. Ñîâåðøåííî ðåàëüíàÿ, íåïîääåëüíàÿ ïîïóëÿðíîñòü â Ðîññèè Âëàäèìèðà Ïóòèíà ãîâîðèò èìåííî îá ýòîì. È íå íàäî ñòðîèòü èëëþçèé: êàê òîëüêî Ðîññèÿ ïî÷óâñòâóåò ñåáÿ äîñòàòî÷íî ñèëüíîé, îíà îïÿòü ïîïûòàåòñÿ çàäàâèòü âñåõ, êîãî ñìîæåò. Ðóññêèé íàðîä âñåãäà ïîääåðæèâàë è áóäåò ïîääåðæèâàòü ñâîå ïðàâèòåëüñòâî â ëþáîé âîéíå, êîòîðóþ ýòî ïðàâèòåëüñòâî çàòååò. À òå íåìíîãèå, êîòîðûå íå ïîääåðæàò, áóäóò îáúÿâëåíû ïðåäàòåëÿìè è óíè÷òîæåíû, - îïÿòü æå, ïðè ïîëíîé è ñîâåðøåííî èñêðåííåé ïîääåðæêå áîëüøèíñòâà íàñåëåíèÿ, òî åñòü íàðîäà. È åñëè Çàïàä íå õî÷åò, ÷òîáû ðóññêèå òàíêè â îäèí ïðåêðàñíûé äåíü îêàçàëèñü íà Åëèñåéñêèõ Ïîëÿõ, îí äîëæåí î÷åíü ñåðüåçíî ãîòîâèòüñÿ ê òîìó, ÷òîáû êàê-íèáóäü îáõîäèòüñÿ áåç ðîññèéñêîãî òîïëèâà è áûòü â ñîñòîÿíèè ãîâîðèòü ñ Ðîññèåé ñ ïîçèöèè ñèëû. Èáî äðóãîãî ÿçûêà ýòà ñòðàíà íå ïðèçíàåò. …À ñöåíàðèé óæå îòðàáîòàí: íàïðèìåð, Ðîññèÿ ìîæåò íà÷àòü ïîäçóæèâàòü íåäîâîëüíóþ ñâîåé ó÷àñòüþ "îáåçäîëåííóþ ìîëîäåæü èç íåáëàãîïîëó÷íûõ ïðåäìåñòèé" Ïàðèæà òðåáîâàòü ñîçäàíèÿ íåçàâèñèìîé èñëàìñêîé ðåñïóáëèêè íà òåððèòîðèè ýòèõ ñàìûõ ïðåäìåñòèé, ïîîáåùàåò èì ñâîþ ïîääåðæêó è ðàçäàñò ðîññèéñêèå ïàñïîðòà ðåáÿòàì ñåâåðî- è öåíòðàëüíîàôðèêàíñêîãî ïðîèñõîæäåíèÿ. Êîãäà æå ôðàíöóçñêèå ïîëèöåéñêèå çàÿâÿòñÿ òóäà ãàñèòü ñæèãàåìûå ìàøèíû è íàâîäèòü ïîðÿäîê, Ðîññèÿ ââåäåò ñâîè òàíêè âî Ôðàíöèþ äëÿ çàùèòû ðîññèéñêèõ ãðàæäàí. Ïàðàëëåëüíî ìîæíî áóäåò ïðîâåñòè àíàëîãè÷íûå îïåðàöèè íà Êîðñèêå è â Ñòðàíå Áàñêîâ. Ïî÷åìó áû è íåò? Âî âñÿêîì ñëó÷àå, êîãäà, âîïðåêè Òþò÷åâó, âñå-òàêè ïûòàåøüñÿ ïîíÿòü Ðîññèþ óìîì, - íåâîçìîæíî âåðèòü â òî, ÷òî îò ýòîé ñòðàíû ìîæíî îæèäàòü ÷åãî-òî õîðîøåãî. À âîò ïëîõîãî - ñêîëüêî óãîäíî.

#141 October, 2009

daviTis fari

11

«ÌÓÇÛÊÀËÜÍÛÉ ÑÀËÎÍ» ÂÀÄÈÌÀ ÊÎÇÈÍÀ Âàäèì Àëåêñååâè÷ Êîçèí (1903 - 1994) - ðîññèéñêèé ýñòðàäíûé ïåâåö (ëèðè÷åñêèé òåíîð), êîìïîçèòîð, ïîýò, àâòîð íåñêîëüêèõ ñîòåí ïåñåí. Âûñòóïàë íà ýñòðàäå ñ 1920-õ. Èñïîëíÿë öûãàíñêèå ïåñíè è ðîìàíñû ("Êàëèòêà", "Óòðî òóìàííîå", "Ìîé êîñòåð"). Ïîïóëÿðíîñòü Êîçèíà â êðóïíûõ ãîðîäàõ Ðîññèè, à îñîáåííî â Ëåíèíãðàäå â 1930-õ ãîäàõ áûëà ôàíòàñòè÷åñêîé. Ïî âîñïîìèíàíèÿì ñîâðåìåííèêîâ, çà ãðàìïëàñòèíêàìè Êîçèíà âûñòðàèâàëèñü îãðîìíûå î÷åðåäè. Âî èçáåæàíèå áåñïîðÿäêîâ ïðèõîäèëîñü ïîäêëþ÷àòü äàæå êîííóþ ìèëèöèþ.  íà÷àëå äåêàáðÿ 1943 ã. Êîçèí âìåñòå ñ Ìàðëåí Äèòðèõ, Ìîðèñîì Øåâàëüå è Èçîé Êðåìåð ó÷àñòâîâàë â êîíöåðòå äëÿ ó÷àñòíèêîâ Òåãåðàíñêîé êîíôåðåíöèè. Íàãðàæä¸í îðäåíîì Êðàñíîé Çâåçäû. Îñîáûì ñîâåùàíèåì ïðè ÍÊÂÄ â 1944 ãîäó îí áûë îñóæä¸í íà 8 ëåò Êîëûìû. Çàòåì áûë äîñðî÷íî îñâîáîæäåí â 1950 ã. Çà ñâîþ æèçíü îí ñîçäàë îêîëî 300 ïåñåí, à åãî ðåïåðòóàð íàñ÷èòûâàë ñâûøå 3000 ïåñåí.

"Ïîðîé æèçíü äàðèò íåîæèäàííûå è íåâîçìîæíûå â èíûõ îáñòîÿòåëüñòâàõ âñòðå÷è... Äàë¸êèé ãîðîä N. Ïîëóïóñòîé çàë äèåòè÷åñêîé ñòîëîâîé ñî ñïåöèôè÷åñêèìè çàïàõàìè îáùåïèòà, ïðîò¸ðòûìè ñóïàìè è ïî÷òè íå ìåíÿþùèìñÿ ìåíþ... Çà ñòîëèê ïîäñåë ìàëåíüêèé òùåäóøíûé ñòàðè÷îê ñ âûïó÷åííûìè ãëàçàìè, äîâîëüíî íåîïðÿòíûé, íî - òðîãàòåëüíî ðàñïîëàãàþùèé. "Ìîëîä¸æü, âû ïîçâîëèòå? Îòêóäà? Èç Ìîñêâû? ß òàê è ïîäóìàë... Åñòü â âàñ ýäàêèé ñòîëè÷íûé ôë¸ð. ß òîæå èç Ìîñêâû... Ïðàâäà, äàâíî. Ìîÿ ôàìèëèÿ Êîçèí. Âàäèì Êîçèí. Ñëûøàëè?" Ìû - íå ñëûøàëè: ðîäèëèñü ïîñëå âîéíû, à îí óæå "ñèäåë" ñ íà÷àëà 40-õ. "Æàëü... À âîò âàøè ïàïû è ìàìû, íàâåðíîå, ïîìíÿò òàêîãî... Õîòÿ, âïðî÷åì, äóìàþò, ÷òî ìåíÿ óæå íåò â æèâûõ..." Ïîãîâîðèëè... Âåðíåå, ãîâîðèë îí.  êîíöå îáåäà Â.Ê. ïðèãëàñèë â ãîñòè: "Ìèëîñòè ïðîøó â ìîé "Ìóçûêàëüíûé ñàëîí". ß ïðèíèìàþ ïî ñðåäàì, ïîñëå øåñòè..." "Íå âçäóìàéòå ïîéòè", - ïðåäîñòåðåãëà íàñ ñîñëóæèâèöà. -"Âû çíàåòå, çà ×ÒÎ îí ñèäåë? - Îíà íàêëîíèëàñü è ïðîøåïòàëà. - "Òî-òî... Îí òóò êî âñåì öåïëÿåòñÿ. Ïîçàáûò, âèäèòå ëè, ïîçàáðîøåí..." Ïîðàçìûñëèâ, ìû ðåøèëè, ÷òî âñ¸ æå - ïîéä¸ì. Âîïðåêè! Áûëî ÷òî-òî çàâëåêàþùåå â ýòîì ñòàðîìîäíîì ïðèãëàøåíèè, â í¸ì, â èìåíè, êîòîðîå ìû íå çíàëè, íî, âèäèìî, äîëæíû áûëè çíàòü...

 îäíîêîìíàòíîé "õðóù¸âêå", êîòîðóþ Â.Ê. íàçûâàë ãðîìêî "ìóçûêàëüíûì ñàëîíîì", ìåñòà áûëè òîëüêî ñèäÿ÷èå. Ïðèø¸ë - è ñðàçó ïðèòóëèëñÿ: â êðåñëî, íà ñòóë, êîðîáêè - êóäà óãîäíî. Ïðîñòðàíñòâî äëÿ ïåðåìåùåíèÿ íå ïðåäóñìàòðèâàëîñü, òàê êàê âñÿ êâàðòèðà ñíèçó äîâåðõó áûëà çàñòàâëåíà ñòåëëàæàìè ñ êíèãàìè, íîòàìè, âñÿ÷åñêèìè ðàðèòåòàìè. Îïÿòü æå - ôîðòåïèàíî. Ýòî áûë íå "Áëþòíåð" è íå "Áåõøòåéí", êîíå÷íî, - íî ÷òî-òî î÷åíü ïðèëè÷íîå. "Ñíà÷àëà ïî÷à¸âíè÷àåì," çàñóåòèëñÿ õîçÿèí. - "Ïî-ìîñêîâñêè ÷àé íàëèâàåì äîâåðõó: ÷òîáû æèçíü áûëà ïîëíîé. Òàê ìåíÿ ó÷èëà áàáóøêà. Ÿ óæå íåò äàâíî, à ïðèâû÷êà âîò æèâ¸ò..." Ïîòîì îí ïðèñåë çà èíñòðóìåíò. "×òî, ìîëîäûå ëþäè, à ìîæåò ñëûøàëè âñ¸-òàêè?" Âäðóã çàùåìèëî îò ýòîé ïðîñòîé íåçàòåéëèâîé ìåëîäèè, õîðîøî çíàêîìîé ñ äåòñòâà. Âñïîìíèëñÿ òèõèé âîñêðåñíûé âå÷åð, òåíèñòûé äâîðèê ðîäíîãî ãîðîäà, ïàòåôîí, êðåïäåøèí, øèôîí... Ïî÷òè ôèçè÷åñêè ÿ îùóòèëà çàïàõ öâåòóùåé àêàöèè... Çà îêíîì ïóðæèëî, ìåëî... Ðàñêà÷èâàëèñü òóñêëûå ôîíàðè. Ðåäêèå ïðîõîæèå, ñêóêîæèâøèñü ïîä íàïîðîì âåòðà, ïåðåäâèãàëèñü ê ìåñòó íàçíà÷åíèÿ... À òóò, â ýòîé ïðîïàõøåé êîøêàìè è

ïûëüþ êâàðòèðå, çàâàëåííîé äîðîãèìè õîçÿèíó âåùàìè, æèçíü áóäòî îñòàíîâèëàñü... Â.Ê. îêàçàëñÿ õðàíèòåëåì âñÿ÷åñêèõ èñòîðèé. À óæ î ñîáñòâåííîé æèçíè ðàññêàçûâàë áåç óìîëêó, ïåðåìåæàÿ èçëîæåíèå ðåäêèìè ôîòîãðàôèÿìè. È äàâíî ïîçàáûòûå, à òî è âîâñå íåçíàêîìûå èìåíà îæèâàëè è ñòàíîâèëèñü ðåàëüíûìè ñîáåñåäíèêàìè... Ýòî áûë ïëàñò êóëüòóðû - îòîäâèíóòûé çà âðåìÿ çàáâåíèÿ, íî íå óíè÷òîæåííûé ñîâñåì. Ýòî áûëè âèäåíèÿ, êîòîðûå ïðåñëåäîâàëè åãî çäåñü, íà êðàþ çåìëè, êóäà åãî çàáðîñèëà ñóäüáà, çëîé ðîê... Çâóêè ñ÷àñòëèâîãî ïðîøëîãî íàïîìèíàëè îá óòðà÷åííîì, ðâàëè äóøó... Ýòî áûëà áîëü, êîòîðóþ íóæíî áûëî âûïëåñíóòü íó õîòÿ áû âîò ýòèì - íåçíàêîìûì, êîòîðûì è èìÿòî åãî íè÷åãî íå ãîâîðèëî... "Âîçâðàùàåòñÿ áîëü, ïîòîìó ÷òî åé íåêóäà äåòüñÿ..." Ìû ñëóøàëè è ñìîòðåëè... Ñëîæíî áûëî óçíàòü â ýòîì ïó÷åãëàçîì ñòàðè÷êå ëþáèìöà æåíùèí 30-40-õ ãîäîâ... Õîäèëè ìû ê Â.Ê. äîëãî, âïëîòü äî âûõîäà íà ýêðàíû òåïåðü óæå êóëüòîâîãî ôèëüìà, âñêîëûõíóâøåãî âíîâü èíòåðåñ ê åãî òâîð÷åñòâó, à ñîîòâåòñòâåííî - ê íåìó ñàìîìó. Íàñòóïèë íîâûé âèòîê ïîïóëÿðíîñòè. Íî ýòî áûëà óæå äðóãàÿ èñòîðèÿ, íå èìåþùàÿ ê íàì îòíîøåíèÿ..."

Åëåíà ËÎÁÀ×ÅÂÀ

ÁÛÒÜ ÌÎËÎÄÛÌ Ó êàæäîãî ÷åëîâåêà åñòü ìå÷òà. Îäíè ìå÷òàþò ñîâåðøèòü ïîäâèã, äðóãèå êóïèòü êîçó, òðåòüè - ìàøèíó, ÷åòâ¸ðòûå - ïîñòðîèòü äèðèæàáëü è ò. ä…. Ìîé äðóã ìå÷òàë óâèäåòü Òàäæ-Ìàõàë. Îí ãîâîðèë: "óâèäåòü, è óìåðåòü!" ß ñ äåòñòâà ìå÷òàë ïîñåòèòü Ôðàíöèþ, íî ïî÷åìó-òî íå õîòåë óìèðàòü. Ìå÷òà ñòàëà ÿâüþ ëèøü ïîñëå òîãî, êàê ðóõíóë "æåëåçíûé çàíàâåñ". Áëèæíèé Âîñòîê ìíå ñòàë áëèæå ïîñëå ïîåçäêè â Ñèðèþ è Àëæèð: ýòè ñòðàíû ÿ ïðèíÿë è ïîëþáèë. Íî êàê æèâ¸ò ïðåñëîâóòûé Çàïàä ñ åãî çàãíèâàþùèì êàïèòàëèçìîì, ÿ ïîíÿòèÿ íå èìåë. È êîãäà ñóäüáà ïðåïîäíåñëà ìíå òàêîé ïîäàðîê, êàê êîìàíäèðîâêà âî Ôðàíöèþ, ÿ áûë íà âåðõó áëàæåíñòâà. À äåëî áûëî òàê.  ñèëó ìîåé ïåðåâîä÷åñêîé ðàáîòû, ìíå ïðèõîäèëîñü âñòðå÷àòüñÿ ñî ìíîãèìè ôðàíöóçàìè îò áèçíåñìåíîâ, äåÿòåëåé êóëüòóðû, íàóêè, òåõíèêè äî øîô¸ðîâ ôóð è ãðóçîâèêîâ. Ñëó÷èëîñü òàê, ÷òî ÿ îêàçàëñÿ â Àâèíüîíå, â ãîñòÿõ ó Ãåíåðàëüíîãî Äèðåêòîðà ïî ýêñïîðòó êðóïíîé ñòðîèòåëüíîé ôèðìû. Ãîâîðÿò, ÷òî ôðàíöóçû ðåäêî ïðèãëàøàþò ê ñåáå äîìîé ãîñòåé, íå ïðèíÿòî, ìîë. Ñòàðàþòñÿ îãðàíè÷èòüñÿ ðåñòîðàíàìè, êàôå è äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòÿìè. Õîòÿ â ïðèñíîïàìÿòíîå ñîâåòñêîå âðåìÿ è ìû, ãðåøíûå, íå ìîãëè ïîõâàñòàòüñÿ íàøèì ãîñòåïðèèìñòâîì. Òîæå íå âîäèëè ãîñòåé äîìîé, à âñòðå÷è è ïðîâîäû áûëè ðåñòîðàííûå… Ïðàâäà, áûëà ðàçíèöà - îíè, ìîë, ïî "÷¸ðñòâîñòè õàðàêòåðà", à ìû… íàì íåëüçÿ áûëî çà ôëàæêè. Íå çíàþ, êàê ó êîãî, íî ÿ îêàçàëñÿ ãîñòåì ôðàíöóçñêîé ñåìüè - ìóæ, æåíà è òðîå äåòåé (äî÷ü è

äâîå ðåáÿò). Äåòè áûëè â îòúåçäå, è ìíå ïðåäëîæèëè çàíÿòü êîìíàòó îäíîãî èç íèõ. Îíè áûëè ðîâåñíèêàìè ìîèõ äåâî÷åê. ×òî æå òàêîå Çàïàä, êàêàÿ îíà, çàïàäíàÿ ìîëîä¸æü, ÷åì îíè îòëè÷àþòñÿ îò íàøèõ ðåáÿò, ÷òî ÷èòàþò, ÷åì óâëåêàþòñÿ - ìàññà âîïðîñîâ è ïîêà íèêàêîãî îòâåòà. Ïîñëå óæèíà ìíå ïîêàçàëè âèäåîôèëüì "Äîêòîð Æèâàãî" (ýòó àìåðèêàíñêóþ âåðñèþ ÿ óæå ñìîòðåë â 1967-ì â Áåéðóòå), âåðîÿòíî, ÷òîáû, â ñâîþ î÷åðåäü, ïîïûòàòüñÿ ïîíÿòü, êîãî îíè ïðèíèìàþò. Ïîñëå ïðîñìîòðà ôèëüìà ðàçãîâîðû ïîøëè ñàìûå îòêðîâåííûå, êàê ãîâîðèòñÿ, ïî äóøàì è… âñ¸ ñòàëî íà ñâîè ìåñòà. Ìû îêàçàëèñü ðîäñòâåííûìè äóøàìè, ñêðîåííûìè èç îäíîãî òåñòà, èëè, ïî âûðàæåíèþ À. È. Ñîëæåíèöûíà, ñîöèàëüíî áëèçêèå. Ïîäíÿâøèñü â îòâåä¸ííóþ ìíå êîìíàòó, ÿ îñìîòðåëñÿ - ïîñòåðû íà ñòåíêàõ, êîìïüþòåð è ìàãíèòîôîíû íà ñòîëå, ïîëêè ñ êíèãàìè… âñ¸, êàê ó íàñ. Íî âäðóã ìî¸ âíèìàíèå íà ñòåíå ïðèâëåêëà îäíà ðàìî÷êà ñ òåêñòîì - ÿ ðåøèë, ÷òî ýòî áèáëåéñêèå çàïîâåäè. À êîãäà ïðî÷¸ë òåêñò, àõíóë. Ýòî áûë ïåðåâîä ïîñëàíèÿ ãåíåðàëà Ìàê-Àðòóðà ê àìåðèêàíñêîé ìîëîä¸æè â 1945 ãîäó. ×òî çàñòàâèëî ìîëîäîãî 18 ëåòíåãî ôðàíöóçà òàê óâàæèòåëüíî îòíåñòèñü ê ñëîâàì ãåíåðàëà? Êàêèå ñëîâà îí ïîäîáðàë, êàêîå ñîäåðæàíèå è êàêîé ñìûñë îí âäîõíóë â ñâîé òåêñò? Íå áóäó òîìèòü ÷èòàòåëÿ - âîò îíî, ýòî ïîñëàíèå, äîñòîéíîå âíèìàíèÿ è íàøåé ìîëîä¸æè.

«ÁÛÒÜ ÌÎËÎÄÛÌ» Ìîëîäîñòü - ýòî íå ïðîñòî ïåðèîä æèçíè ÷åëîâåêà, ýòî - ñîñòîÿ-

íèå íàäåæäû, ïðîÿâëåíèå âîëè, ñïîñîáíîñòè ìå÷òàòü, èíòåíñèâíûé ýìîöèîíàëüíûé íàñòðîé, ïîáåäà ìóæåñòâà íàä ðîáîñòüþ, æàæäû ïðèêëþ÷åíèé íàä òÿãîé ê ïîêîþ, êîìôîðòó, óäîáñòâàì æèçíè. ×åëîâåê ñòàðååò íå òîëüêî ïîòîìó, ÷òî ïðîæèë íåêîòîðîå êîëè÷åñòâî ëåò: îí ñòàðååò è ïîòîìó, ÷òî äåçåðòèðîâàë, ñáåæàë îò ñâîåãî èäåàëà. Ãîäû èññóøàþò êîæó. Îòêàç îò ñâîåãî èäåàëà èññóøàåò äóøó. Çàáîòû, ñîìíåíèÿ, ñòðàõ è îò÷àÿíèå âîò òå âðàãè, êîòîðûå ìåäëåííî, íî íåèçáåæíî ïðèãèáàþò ÷åëîâåêà ê çåìëå è ïðåâðàùàþò åãî â ïðàõ, ïðåæäå ÷åì åãî íàñòèãíåò ñìåðòü. Ìîëîä òîò, êòî ñîõðàíèë ñïîñîáíîñòü óäèâëÿòüñÿ è âîñòîðãàòüñÿ. Ìîëîä òîò, êòî, êàê ðåá¸íîê, áåç óñòàëè çàäà¸òñÿ âîïðîñîì: "À ÷òî äàëüøå?" Ìîëîä òîò, êòî ñïîñîáåí îöåíèâàòü ïðîèñõîäÿùèå ñîáûòèÿ è íàõîäèòü ðàäîñòü â òîé èãðå, èìÿ êîòîðîé - æèçíü. Âû íàñòîëüêî ìîëîäû, íàñêîëüêî ìîëîäà âàøà âåðà. È âû íàñòîëü-

êî ñòàðû, íàñêîëüêî ñòàðûìè ÿâëÿþòñÿ âàøè ñîìíåíèÿ. Âû ìîëîäû, ïîêà â âàñ æèâ¸ò äîâåðèå ê ñåáå. Âû ìîëîäû íàñòîëüêî, íàñêîëüêî ìîëîäîé ÿâëÿåòñÿ âàøà íàäåæäà. È ñòàðû, íàñêîëüêî ñòàðîé ÿâëÿåòñÿ âàøà íåóäîâëåòâîð¸ííîñòü ñîáîé. Âû ìîëîäû, ïîêà âû ñïîñîáíû ÷óâñòâîâàòü è âîñïðèíèìàòü. Âîñïðèíèìàòü ïðåêðàñíîå, äîáðîå, âå÷íîå. Âîñïðèíèìàòü ïðèìåòû ïðèðîäû, áîëü ÷åëîâåêà. Âîñïðèíèìàòü áåñêîíå÷íîñòü. È åñëè â îäèí ïðåêðàñíûé äåíü âàøå ñåðäöå íà÷í¸ò ãðûçòü ÷åðâü öèíèçìà, ïóñòü íèñïîøë¸ò Âñåâûøíèé ïðîùåíèå âàøåé äóøå ñòàðöà. Ãåíåðàë Ìàê-Àðòóð, 1945 ãîä". ×òî-òî íå ïðèïîìèíàþ, ÷òîáû íàøè âîåííûå ïðîèçíîñèëè íå÷òî ïîäîáíîå íè â Ãðóçèè, íè â Ðîññèè. Òåì óäèâèòåëüíåå, ÷òî ýòî ïîñëàíèå Ìàê-Àðòóðà ñòàëî ïîíÿòíûì è äëÿ ìîëîä¸æè äàëåêî çà ïðåäåëàìè Àìåðèêè. Ïî ïðèåçäå äîìîé, ÿ ïîçíàêîìèë ñ ýòèì ïðåêðàñíûì òåêñòîì ìîèõ äåòåé. Ìû ïîâåñèëè íà ñòåíó îáà òåêñòà - íà ðóññêîì è íà ôðàíöóçñêîì ÿçûêå. È òåïåðü ñ íèì çíàêîìû è ìîè âíóêè. Íà ïðîùàíüå Øàíäîð Áàíôè (òàê çîâóò ìîåãî äðóãà) ïîäàðèë ìíå êàññåòó ñ "Äîêòîðîì Æèâàãî". Îíà äîëãî "ãóëÿëà" ïî Ìîñêâå, íî êî ìíå òàê è íå âåðíóëàñü. Íî ÿ íå æàëåþ - âåäü âñ¸ îñòà¸òñÿ ëþäÿì.

Àëåêñàíäð Êàëàíòàðîâ

12

daviTis fari

#141 October, 2009

ÃÈÒËÅÐÞÍÃÅ ÑÎËÎÌÎÍ ÏÅÐÅËÜ ÍÀÕÎÄÈÒ ÑÅÁÅ ÎÏÐÀÂÄÀÍÈß ...Êîãäà ãèòëåðîâåö ñ àâòîìàòîì ãðîìêî ñïðîñèë ìàëü÷èêà: "Þäå?", òîò âäðóã, íåîæèäàííî äàæå äëÿ ñåáÿ, îòâåòèë: "Íåò, ÿ íåìåö". Òàê Ñîëîìîí Ïåðåëü, ïîäðîñòîê èç îðòîäîêñàëüíîé åâðåéñêîé ñåìüè, ñïàñ ñåáå îñåíüþ ñîðîê ïåðâîãî ãîäà æèçíü è âñêîðå ïîïàë â øêîëó ãèòëåðþãåíäà. Òàì îí ïðîâåë ïî÷òè ÷åòûðå ãîäà, âîåâàë íà ñòîðîíå ãèòëåðîâöåâ â âåðìàõòå, áûë â ïëåíó, à â ñîðîê âîñüìîì ýìèãðèðîâàë â Èçðàèëü. Îá ýòîé èñòîðèè Ñîëîìîí Ïåðåëü è íàïèñàë àâòîáèîãðàôè÷åñêóþ êíèãó. - Ãîñïîäèí Ïåðåëü, âàøà èçâåñòíîñòü ñîìíèòåëüíîãî õàðàêòåðà. Îäíè íàçûâàþò âàñ ãåðîåì, äðóãèå ïðåäàòåëåì. Âû ñàìè ñåáÿ êåì ñ÷èòàåòå? - ß íå âûáèðàë ýòîò ïóòü. Ñóäüáà ïîäñóíóëà ìíå øàíñ âûæèòü, è ìíå áûëî ÿñíî: åñëè ÿ õî÷ó âûæèòü - à ÿ õîòåë - òî íàäî èäòè ýòèì ïóòåì. Ñî âñåìè âûòåêàþùèìè îòñþäà ïîñëåäñòâèÿìè. - Òîãäà ðàññêàæèòå, êàê âñå íà÷àëîñü. Êàê ìîãëî ñëó÷èòüñÿ òàê, ÷òî ñûí ðàââèíà ñòàë ÿðûì ÷ëåíîì ãèòëåðþãåíäà? - Îõ, ýòî äëèííàÿ èñòîðèÿ. Äàâàéòå ëó÷øå ÿ ðàññêàæó õðîíîëîãè÷åñêè.  êîíöå 1936 ãîäà, ïîñëå òîãî êàê Ãèòëåð ïðèøåë ê âëàñòè, ìû áåæàëè èç Ãåðìàíèè â Ïîëüøó, â ãîðîä Ëîäçü. Íå óñïåëè ìû âûó÷èòü ïîëüñêèé è íà÷àòü íîâóþ æèçíü, êàê 1 ñåíòÿáðÿ 1939 ãîäà Ãåðìàíèÿ íàïàëà íà Ïîëüøó. Âñåõ åâðååâ íà÷àëè ñãîíÿòü â ãåòòî. Ìíå áûëî ÷åòûðíàäöàòü, è ìîè ðîäèòåëè ðåøèëè, ÷òî ÿ è ìîé ñòàðøèé áðàò Èñààê íå äîëæíû èäòè â ãåòòî, îíè ïðåäëîæèëè íàì áåæàòü â âîñòî÷íóþ Ïîëüøó, êóäà âñòóïèëà Êðàñíàÿ Àðìèÿ. Êàê ðàç áûë ïîäïèñàí ïàêò Ìîëîòîâà-Ðèááåíòðîïà, à òî÷íåå Ãèòëåðà-Ñòàëèíà. - Ðîäèòåëè ïîíèìàëè, ÷òî, âåðîÿòíî, íèêîãäà áîëüøå íå óâèäÿò ñâîèõ äåòåé? - Íàâåðíîå. Ïðîùàíèå áûëî äóøåðàçäèðàþùèì.  âîñòî÷íîé Ïîëüøå ìåíÿ, êàê íåñîâåðøåííîëåòíåãî áåæåíöà, ñîâåòñêàÿ êîìåíäàòóðà îïðåäåëèëà â äåòñêèé äîì ãîðîäà Ãðîäíî, è òàì ÿ ïðîâåë äâà ãîäà. Ìîåìó áðàòó áûëî òðèäöàòü, è îí ïîåõàë äàëüøå â íàïðàâëåíèè Âèëüíî - òàì îí æåíèëñÿ è îñåë. Ïîçæå îí ïîïàë â ãåòòî Âèëüíþñà, ïîòîì åãî îòïðàâèëè â Äàõàó, à åãî æåíó - â êîíöëàãåðü Øòóòîâ.  äåòäîìå ÿ èçó÷àë ñîöèàëèçì, ñòàë âäîõíîâëåííûì êîìñîìîëüöåì. Ìíå òîãäà è â ãîëîâó íå ïðèõîäèëî, ñ êàêîé äðóãîé èäåîëîãèåé ìíå ïðèäåòñÿ ñòîëêíóòüñÿ â ñàìîå áëèæàéøåå âðåìÿ. 22 èþíÿ 41 ãîäà Ãåðìàíèÿ íàïàëà íà Ñîâåòñêèé Ñîþç. Âñå åâðåéñêèå äåòè äîëæíû áûëè îïÿòü íåìåäëåííî áåæàòü. Òåïåðü - â íàïðàâëåíèè Ìèíñêà. Ýòî áûë àä íà çåìëå - Êðàñíàÿ àðìèÿ áåæàëà âìåñòå ñ íàìè. Íåïîäàëåêó îò Ìèíñêà íåìöû íàñ íàãíàëè è îêðóæèëè. - ß òàê ïîíèìàþ, ÷òî â ýòî âðåìÿ âû áûëè àêòèâèñòîì-êîìñîìîëüöåì è ïîíèìàëè, ÷òî âàñ æäåò â ïëåíó? Èëè âû óæå òîãäà çíàëè, êàêîé âûáåðåòå ïóòü äëÿ ñâîåãî ñïàñåíèÿ? - Âñåõ ïëåííûõ ïîñòðîèëè â ðÿä äëÿ äîïðîñà, íî âåäü åâðååâ â ïëåí íå áðàëè. Åâðååâ è êîìèññàðîâ. Êîãäà äîøëà ìîÿ î÷åðåäü, íåìåö ñïðîñèë: "Òû åâðåé?". ß çíàë, ÷òî åñëè ñêàæó ïðàâäó, òî áóäó ÷åðåç íåñêîëüêî ìèíóò ìåðòâ.

 Ãåðìàíèè âûøëî âòîðîå èçäàíèå êíèãè áûâøåãî ÷ëåíà ãèòëåðþãåíäà Ñîëîìîíà Ïåðåëÿ. Àâòîð ñêàíäàëüíîé êíèãè äàë èíòåðâüþ ÐÑ.

Ñîëîìîí Ïåðåëü ñî ñâîåé êíèãîé Òîãäà ÿ ïðîñòî ñêàçàë: "Íåò, ÿ íå åâðåé, ÿ - ôîëüêñäîé÷å". È ïðîèçîøëî ÷óäî îí ïîâåðèë ìíå. Ìåíÿ îòïðàâèëè â ðàñïîëîæåíèå íåìåöêîé ÷àñòè. Òàì ÿ ðàáîòàë äëÿ âåðìàõòà êàê ïåðåâîä÷èê . - Ãîñïîäèí Ïåðåëü, ýòà èñòîðèÿ íå ñîâñåì ïðàâäîïîäîáíà. Âåäü âñå çíàþò, ÷òî ãèòëåðîâöû çàñòàâëÿëè ìóæ÷èí ñíèìàòü øòàíû. Åñëè îáðåçàí - çíà÷èò åâðåé. Âàì íå ïðèøëîñü, èçâèíèòå çà âîïðîñ, ðàññòåãèâàòü ñâîè áðþêè? - Òàê áûëî è â ìîåì ñëó÷àå. Âñåõ ñïðàøèâàëè ïðî åâðåéñòâî. Ïî÷òè âñå îòðèöàëè òî, ÷òî îíè åâðåè, õîòÿ èõ âíåøíèé âèä ãîâîðèë î äðóãîì. Òîãäà èõ çàñòàâëÿëè ñíèìàòü øòàíû. Íà ìîå ñ÷àñòüå, âåðîÿòíî ïîòîìó, ÷òî ÿ ãîâîðèë ïðåâîñõîäíî ïî-íåìåöêè, ìåíÿ íå çàñòàâèëè ïðîéòè ýòó óíèçèòåëüíóþ ïðîöåäóðó. Ïîñëå âîéíû ÿ âñòðå÷àëñÿ ñ òåì ñîëäàòîì, êîòîðûé ïîâåðèë ìíå, ÷òî ÿ íå åâðåé. Îí æèâåò ñåé÷àñ ïîä Ëþáåêîì. ß ñïðîñèë åãî, ïî÷åìó îí íå ïîòðåáîâàë, ÷òîáû ÿ ñíÿë áðþêè? Îí ñêàçàë, ÷òî ïîìíèò òîò ìîìåíò. "×òî-òî çàñòàâèëî ìåíÿ ïîâåðèòü òîìó ïîäðîñòêó", - ðàññêàçàë îí ìíå ïðè íàøåé âñòðå÷å. ×òî ýòî áûëî? Ìîæíî ñïîðèòü äî ñåãî äíÿ - ãîëîñ áîãà, ñóäüáû, âåçåíèÿ? - À äîêóìåíòîâ ó âàñ íå ïîòðåáîâàëè? Âåçäå âåäü ñòîÿëà íàöèîíàëüíîñòü. - Êîãäà ÿ ñòîÿë â î÷åðåäè íà äîïðîñ, òî áðîñèë äîêóìåíòû è âòîïòàë èõ êàáëóêîì ãëóáîêî â çåìëþ. - È ÷òî áûëî äàëüøå? Âàì ïîâåðèëè, íî âû âåäü ïðèäóìàëè ñåáå íåìåöêîå èìÿ è ôàìèëèþ? - Êîãäà ìåíÿ ñïðîñèëè, êàê ìåíÿ çîâóò, ÿ ïîíÿë, ÷òî åñëè ñêàæó ïðàâäó, ÷òî ìåíÿ çîâóò Øëîìî - ýòî áóäåò ñàìîóáèéñòâî. ß íàçâàëñÿ Éîçåôîì. È âìåñòî ôàìèëèè Ïåðåëü - Ïåðèýëü. ß è íå ïîäîçðåâàë, ÷òî ýòà ìàëåíüêàÿ ëîæü ïðèâåäåò ìåíÿ ÷åðåç ïàðó ìåñÿöåâ â ãèòëåðþãåíä. Òàêîå ìîæåò ïðèäóìàòü òîëüêî ñàìà ñóäüáà. - Âû ïîïàëè â øêîëó ãèòëåðþãåíäà ïîä Áðàóíøâåéãîì. Âîêðóã àðèéñ-

êèå ãîëóáîãëàçûå "áåñòèè" - è ìàëåíüêèé ÷åðíÿâûé ïîäðîñòîê. Íåóæåëè íèêòî íå äîãàäàëñÿ? - Íèêòî íè÷åãî íå ïîäîçðåâàë. Êîãäà ÿ áûâàþ â Ãåðìàíèè, ÿ âñòðå÷àþñü ÷àñòî ñ ìîèìè îäíîêëàññíèêàìè èç øêîëû ãèòëåðþãåíäà - íèêòî íè÷åãî íå çíàë. Òî, ÷òî ìåíÿ ïóãàëî äî ñìåðòè, - òàê ýòî åæåäíåâíûå óðîêè ïî ðàñîâîé òåîðèè. Ðå÷ü âñå âðåìÿ øëà î åâðåÿõ. Íàïðèìåð, î òîì, êàê âûãëÿäÿò åâðåè, êàêèå ïðèçíàêè îòëè÷àþò åâðååâ. Ðàçóìååòñÿ, ìíå áûëî ñòðàøíî. Íî âûðàáàòûâàþòñÿ êàêèå-òî çàùèòíûå ìåõàíèçìû. Íà óðîâíå èíñòèíêòà. Èíñòèíêò ñàìîñîõðàíåíèÿ ãîâîðèë ìíå, ÷òî ÿ äîëæåí äåëàòü. Òàê ìíå óäàëîñü ïî÷òè òðè ñ ïîëîâèíîé ãîäà èãðàòü â øêîëå ãèòëåðþãåíäà ñâîþ ðîëü. - Âû ðàññêàçûâàëè ìíå î âàøåé ïîäðóæêå, êîòîðàÿ áûëà íàñòîÿùåé íàöèîíàë-ñîöèàëèñòñêîé. À åå ìàòü ïîäîçðåâàëà, ÷òî âû åâðåé? - Äà, îíà îäíàæäû ñïðîñèëà ìåíÿ îá ýòîì. Äî ñèõ ïîð íå ïîíèìàþ, ïî÷åìó ìîè çàùèòíûå ìåõàíèçìû â ýòîì ñëó÷àå îòêàçàëè è ÿ ïðèçíàëñÿ, ÷òî åâðåé.  îòâåò îíà ìåíÿ ïðåäóïðåäèëà îá îïàñíîñòè îáùåíèÿ ñî ñâîåé äî÷åðüþ. ß íè â êîåì ñëó÷àå íå äîëæåí áûë åé íè÷åãî ãîâîðèòü î ìîåé íàöèîíàëüíîñòè - îíà áûëà íàñòîÿùåé íàöè. - Âû ðàññêàçûâàëè, êàê ïðÿòàëèñü îò ñâîèõ òîâàðèùåé âî âðåìÿ êóïàíèÿ â äóøå. Íåóæåëè çà âñå ýòè ãîäû íèêòî íå çàìåòèë, ÷òî âû îáðåçàíû? - Êîãäà ÿ áûë â âåðìàõòå, îäèí îôèöåð ãîìîñåêñóàëüíîé îðèåíòàöèè íà÷àë êî ìíå ïðèñòàâàòü. Ýòî ïðîèñõîäèëî â äóøå, è âî âðåìÿ áîðüáû îí âíåçàïíî óâèäåë, ÷òî ÿ îáðåçàí. Ñòðàííî, íî âïîñëåäñòâèè îí ñòàë ìîèì áëèçêèì òîâàðèùåì. Îí íèêîãäà áîëüøå êî ìíå íå ïðèñòàâàë è íå âûäàë ìåíÿ. Îí ïîãèá ïîä Ëåíèíãðàäîì. - Äàâàéòå âåðíåìñÿ â øêîëó ãèòëåðþãåíäà. ×åì âû òàì çàíèìàëèñü? - Øêîëà áûëà ðàçìåùåíà â êàçàðìàõ â Íèæíåé Ñàêñîíèè. Óòðîì, äî çàíÿòèé âîåííûì äåëîì, ìû âûáåãàëè

ïîä çâóê ãîðíà íà ïëàö, ïîòîì - ïîäüåì ôëàãà. Çàòåì çàâòðàê, è âñå ðàñõîäèëèñü ïî êëàññàì. Ïîñëå îáåäà ìû çàíèìàëèñü ñïîðòîì. Íàñ êîðìèëè îáûêíîâåííîé ïèùåé.  Ãåðìàíèè áûëè ïðîáëåìû ñ ïðîäóêòàìè, íî íàñ êîðìèëè õîðîøî - ýðçàö-ìàñëî, ýðçàö-ìåä, ìàðãàðèí, êîôå. Îáû÷íî äàâàëè áðþêâåííûé ñóï è íåìíîãî ìÿñà, íî ìîæíî áûëî ïîéòè â îòêðûòûé ðåñòîðàí è êóïèòü ñåáå êàðòîôåëüíîå ïþðå è îâîùè. Ó íàñ áûë åùå ñîáñòâåííûé îãîðîä ñ îâîùàìè. - Ìîæíî ëè ñ÷èòàòü, ÷òî â îïðåäåëåííîé ñòåïåíè âàì ýòî âñå äàæå íðàâèëîñü? - Äà. Ó íàñ áûëà ïàðàäíàÿ ôîðìà êðàñèâàÿ. Çèìîé ÷åðíàÿ, ëåòîì - êîðè÷íåâàÿ, ñî ñâàñòèêîé, êîæàíûìè ðåìíÿìè è êîðòèêîì. Íàçûâàëàñü ôîðìà "êðîâü è ÷åñòü". - ...è êðè÷àëè "Çèã õàéëü"? - Ïîñòîÿííî. ß äàæå ïåë âìåñòå ñî âñåìè óæàñíûå ïåñíè. Íàïðèìåð, ìû ïåëè: "Åñëè åâðåéñêàÿ êðîâü ñ íîæà òå÷åò ïðèâû÷íî, çíà÷èò ó íàñ ó âñåõ âñå èäåò îòëè÷íî". ß è ñåãîäíÿ ñïðàøèâàþ ñåáÿ, êàê ÿ ìîã? - Ïðàâäà, êàê âû ìîãëè? - Ýòî èçâåñòíàÿ øòóêà, êîãäà æåðòâà â òå÷åíèå ìíîãèõ ëåò íàõîäèòñÿ âìåñòå ñî ñâîèìè ìó÷èòåëÿìè è êàæäûé äåíü åñò ñ íèìè èç îäíîé òàðåëêè... Ýòîò ïóòü ïðîøåë è ÿ.  òå÷åíèå äíÿ ÿ áûë èäåéíûì ãèòëåðþíãå, çàáûâ, êòî ÿ íà ñàìîì äåëå. Íî÷üþ ïðèõîäèëè ìûñëè î ãåòòî, â êîòîðîì ìó÷àþòñÿ ìîè ðîäèòåëè. Òàê ÿ è æèë â ýòèõ äâóõ ìèðàõ. Ïîòîì âñå ñàìî ïî ñåáå ñòàëî ðóòèíîé, òàê ÷òî ìíå óäàëîñü ïðè ýòîì íå çàáîëåòü øèçîôðåíèåé. Ìíå ãîâîðÿò - áîã õîòåë, ÷òîáû òû âûæèë. Ïî÷åìó ÿ, à íå îñòàëüíûå øåñòü ìèëëèîíîâ ? - Êàê çàêîí÷èëèñü ïðèêëþ÷åíèÿ ãèòëåðþíãå Ñîëîìîíà? -  êîíöå âîéíû ìåíÿ ïðèçâàëè ñëóæèòü â ôîëüêñøòóðì, íîñèòü ôàóñòïàòðîí. ß ïî÷òè ñðàçó ïîïàë â ïëåí ê àìåðèêàíöàì, íî è òàì ÿ íå ñòàë ïðèçíàâàòüñÿ, ÷òî ÿ åâðåé. Ïðåäñòàâüòå ñåáå ýòó ñþððåàëèñòè÷åñêóþ êàðòèíó: åâðåéñêèé ïàðåíü â óíèôîðìå ñîëäàòà âåðìàõòà â ïëåíó ó àìåðèêàíöåâ. Íî ãèòëåðþãåíä íå áûëà ïðèçíàíà ïðåñòóïíîé îðãàíèçàöèåé, è ìåíÿ âûïóñòèëè íà ñâîáîäó. Ïîçæå ìíå óäàëîñü íàéòè â Äàõàó ìîåãî ñòàðøåãî áðàòà - îí ïåðåæèë êîíöëàãåðü. ß íåìåäëåííî âñå ðàññêàçàë áðàòó. Îí ñêàçàë: "Ñàëëè, ìíå âñå ðàâíî, êàê òû âûæèë, ãëàâíîå, ÷òî òû æèâ". À â 1948 ãîäó ÿ ýìèãðèðîâàë â Èçðàèëü. - Äóìàåòñÿ, ÷òî â Èçðàèëå âàì áûëî íåëåãêî. Ïðåäàòåëåì íàçûâàëè? - Íåìíîãèå. Êòî-òî ñêàçàë ìíå, ÷òî íà ìîåì ìåñòå îí áû ïîêîí÷èë æèçíü ñàìîóáèéñòâîì, íî íå íîñèë áû ñâàñòèêó. ß îòâåòèë åìó: "Òû ñèäèøü íàïðîòèâ ìåíÿ â óäîáíîì êðåñëå, è ñåãîäíÿ òåáå ëåãêî ïðåäñòàâèòü ñåáÿ ãåðîåì. Ìíå áûëî øåñòíàäöàòü - â ýòîì âîçðàñòå äîáðîâîëüíî íå âûáèðàþò ñìåðòü, à äåëàþò âñå, ÷òîáû âûæèòü. È ïî÷åìó âîîáùå ÿ äîëæåí áûë ïîêîí÷èòü æèçíü ñàìîóáèéñòâîì? Òîãäà ñ÷åò áûë áû íå øåñòü ìèëëèîíîâ, à øåñòü ìèëëèîíîâ ïëþñ îäèí".

Àëåêñàíäð Ñîñíîâñêèé (Áåðëèí)

#141 October, 2009

daviTis fari

13

ÊÀÊÀß ÑÂßÇÜ ÌÅÆÄÓ ÊÎÑÌÈ×ÅÑÊÈÌ ÊÎÐÀÁËÅÌ È ÐÈÌÑÊÎÉ ÊÎËÅÑÍÈÖÅÉ?

Ïî áîêàì êîñìè÷åñêîãî êîðàáëÿ ðàçìåùàþòñÿ äâèãàòåëè ïî 5 ôóòîâ øèðèíîé. Êîíñòðóêòîðû êîðàáëÿ õîòåëè áû ñäåëàòü ýòè äâèãàòåëè åùå øèðå, íî íå ñìîãëè. Ïî÷åìó? Äåëî â òîì, ÷òî äâèãàòåëè ýòè äîñòàâëÿëèñü ïî æåëåçíîé äîðîãå, êîòîðàÿ ïðîõîäèò ïî óçêîìó òóííåëþ. Ðàññòîÿíèå ìåæäó ðåëüñàìè ñòàíäàðòíîå: 4 ôóòà 8.5 äþéìà, ïîýòîìó êîíñòðóêòîðû ìîãëè ñäåëàòü äâèãàòåëè òîëüêî øèðèíîé 5 ôóòîâ. Âîçíèêàåò âîïðîñ: ïî÷åìó

ðàññòîÿíèå ìåæäó ðåëüñàìè 4 ôóòà 8.5 äþéìà? Îòêóäà âçÿëàñü ýòà öèôðà? Îêàçûâàåòñÿ, ÷òî æåëåçíóþ äîðîãó â Øòàòàõ äåëàëè òàêóþ æå, êàê è â Àíãëèè, à â Àíãëèè äåëàëè æåëåçíîäîðîæíûå âàãîíû ïî òîìó æå ïðèíöèïó, ÷òî è òðàìâàéíûå, à ïåðâûå òðàìâàè ïðîèçâîäèëèñü â Àíãëèè ïî îáðàçó è ïîäîáèþ êîíêè. À äëèíà îñè êîíêè ñîñòàâëÿëà êàê ðàç 4 ôóòà 8.5 äþéìà! Íî ïî÷åìó? Ïîòîìó ÷òî êîíêè äåëàëè ñ òåì ðàñ÷åòîì, ÷òîáû èõ îñè ïîïàäàëè â êîëåè íà àíãëèéñêèõ äî-

ðîãàõ, ÷òîáû êîëåñà ìåíüøå èçíàøèâàëèñü, à ðàññòîÿíèå ìåæäó êîëåÿìè â Àíãëèè êàê ðàç 4 ôóòà 8.5 äþéìà! Îò÷åãî òàê? Äà ïðîñòî äîðîãè â Âåëèêîáðèòàíèè ñòàëè äåëàòü ðèìëÿíå, ïîäâîäÿ èõ ïîä ðàçìåð ñâîèõ áîåâûõ êîëåñíèö, è äëèíà îñè ñòàíäàðòíîé ðèìñêîé êîëåñíèöû ðàâíÿëàñü... ïðàâèëüíî, 4 ôóòàì 8.5 äþéìàì! Íó âîò òåïåðü ìû äîêîïàëèñü, îòêóäà âçÿëñÿ ýòîò ðàçìåð, íî âñå æå ïî÷åìó ðèìëÿíàì âçäóìàëîñü äåëàòü ñâîè êîëåñíèöû ñ îñÿìè èìåííî òàêîé äëè-

íû? À âîò ïî÷åìó: â òàêóþ êîëåñíèöó çàïðÿãàëè îáû÷íî äâóõ ëîøàäåé. À 4 ôóòà 8.5 äþéìà ýòî áûë êàê ðàç ðàçìåð äâóõ ëîøàäèíûõ çàäíèö! Äåëàòü îñü êîëåñíèöû äëèííåå áûëî íåóäîáíî, òàê êàê ýòî íàðóøàëî áû ðàâíîâåñèå êîëåñíèöû. Ñëåäîâàòåëüíî, âîò è îòâåò íà ñàìûé ïåðâûé âîïðîñ: äàæå òåïåðü, êîãäà ÷åëîâåê âûøåë â êîñìîñ, åãî íàèâûñøèå òåõíè÷åñêèå äîñòèæåíèÿ íàïðÿìóþ çàâèñÿò îò ÐÀÇÌÅÐÀ ËÎØÀÄÈÍÎÉ ÇÀÄÍÈÖÛ ÄÂÅ ÒÛÑß×È ËÅÒ ÍÀÇÀÄ.

14

daviTis fari

ÝÊÇÀÌÅÍ ÍÀ ÃÐÀÆÄÀÍÑÒÂÎ ÑØÀ Ôðàãìåíò áåñåäû âåòåðàíà èç óêðàèíñêîãî ãîðîäêà Áåðäè÷åâ, ÷òî íà Æèòîìèðùèíå, è ÷èíîâíèêà ýìèãðàöèîííîé ñëóæáû ÑØÀ: - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, ó÷èòûâàÿ âàø ïðåêëîííûé âîçðàñò, ýêçàìåí íà ãðàæäàíñòâî ìû ïðîâåä¸ì íà ðóññêîì ÿçûêå. Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, âû ñëûøèòå ìåíÿ? ×òî âû ñìîòðèòå íàâåðõ? - ×òî-òî ñêàçàëè ïî ðàäèî... - Ýòî -- íå ðàäèî, ýòî ÿ ðàçãîâàðèâàþ ñ âàìè. ß! - Ó ìåíÿ ïðàâîå óõî íå ñëûøèò. - Õîðîøî, ÿ ñêàæó ñëåâà. - À ñëåâà ÿ íå âèæó. - Êàê æå âàì çàäàâàòü âîïðîñû? - Ëó÷øå ÷åðåç ìîþ æåíó Ôèðó, îíà âñ¸ çíàåò. - Íåëüçÿ. Èíòåðâüþ -- ñ âàìè. Âîïðîñû áóäóò ïî àíêåòå è èñòîðèè ÑØÀ. - Âîò! Åñëè ÿ èç Ðîññèè, òàê âñ¸ íà îäíó ãîëîâó! - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, êàê âàøà ôàìèëèÿ? - Äæîðäæ Âàøèíãòîí. - Âàøà ôàìèëèÿ. Âàøà! - Äæåôôåðñîí. Ìíå ñêàçàëè, åñëè íå Âàøèíãòîí, òî Äæåôôåðñîí. - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, âû íå ïîíÿëè âîïðîñà. - ×òî âû ïðèäèðàåòåñü, ìíå 98 ëåò! ß ÷òî ïîìíþ, òî ïîìíþ. - Ñêîëüêî âàì ëåò? - 112. - Âû æå ñêàçàëè -- 98.

- ß îêðóãëèë. -  âàøåé àíêåòå â ãðàôå "Âîçðàñò" âû íàïèñàëè øåñòü èì¸í. Âû ðàçâå àðãåíòèíåö èëè áðàçèëåö? - Íåò, ÿ -- åâðååö. Íî ÿ íàïèñàë âñ¸, êàê áûëî. Êîãäà ÿ ðîäèëñÿ, ìåíÿ íàçûâàëè Ìîòÿ, â øêîëå -- Ìèòÿ, íà ðàáîòå - Äìèòðèé Èâàíîâè÷, õîòÿ ïî ïàñïîðòó ÿ -- Àáðàì Èñààêîâè÷.  ðàçâåäêó, â âîéíó, ÿ õîäèë ïîä êëè÷êîé Ãàíñ, à ìîè ïîçûâíûå áûëè "Ñîêîë". "ß --Ñîêîë! ß - Ñîêîë!" ß æå íå ìîã êðè÷àòü â ýôèð: "ß - Àáðàì", òàêèõ ïîçûâíûõ íå áûëî. À çäåñü, â Àìåðèêå, ÿ - Äýâèä. Êîâáîé èç Áåðäè÷åâà. - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, âîïðîñ ïî èñòîðèè. Êòî ïîáåäèë â âîéíå Ñåâåðà ñ Þãîì? - Âû ÷òî-òî ñïðîñèëè? - Áûëà âîéíà Ñåâåðà ñ Þãîì.... - Êàêàÿ âîéíà, íà ñåâåðå áûë ×åëþñêèí. Åãî åëå ñíÿëè ñ ëüäèíû. -  Àìåðèêå! Êîãäà ïðåçèäåíòîì áûë Àáðàõàì Ëèíêîëüí... - À ìíå ñêàçàëè, Áóø! - Íå ñåé÷àñ, â 1865-ì. Êòî ïîáåäèë â âîéíå Ñåâåðà ñ Þãîì? - Ñëóøàéòå, âû ìåíÿ çàïóòàëè. Ôàøèñòû ìåíÿ ïûòàëè, ÿ íè÷åãî íå ñêàçàë, êîììóíèñòû ïûòàëè, ÿ íè÷åãî íå ñêàçàë, ß - ìîë÷àëèâûé ÷åëîâåê. Íî åñëè âàñ èíòåðåñóåò, êòî ïîáåäèë, òî ÿ ñêàæó ÍÀØÈ.

- Êàêèå "íàøè"? - À êòî áûë íà þãå? Áåëîãâàðäåéöû, Ìàõíî, Ïåòëþðà. À Êðàñíàÿ Àðìèÿ - íà ñåâåðå... - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, ìû ãîâîðèì îá Àìåðèêå. Àìå-ðè-êå! - À ÷òî Àìåðèêà? Àíòàíòó ïîìíèòå, åé òîæå äîñòàëîñü! - Ñêàæèòå, êàêîé ïðàçäíèê "4-ãî Èþëÿ". - Ýòî ÿ çíàþ! - Ñëàâà Áîãó. - "4 Èþëÿ" ÿ çàïîìíèë íà âñþ æèçíü! - Íó? - Òàêîé ïðîñòîé âîïðîñ: êàê ÿ ìîãó çàáûòü "4 Èþëÿ"? - Íó, òàê ñêàæèòå! - "4 Èþëÿ" ìû ñ Ôèðî÷êîé ðàñïèñàëèñü! - "4 Èþëÿ" - Äåíü Íåçàâèñèìîñòè. - Âîò íåçàâèñèìîñòü ÿ êàê ðàç ïîòåðÿë, íî ÿ íå æàëåþ. - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð... - Íàçûâàéòå ìåíÿ ïðîñòî Àáà, âû ìíå òàê ñèìïàòè÷íû. Âû, ñëó÷àéíî, íå åâðåé? - Íåò. - Ýòî òàê, ê ñëîâó ïðèøëîñü. - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, åù¸ âîïðîñ: Êòî îòêðûë Àìåðèêó? - Ôèìà Ðîçåíáëàò. Îí óåõàë ðàíüøå âñåõ, à ïîòîì óæå âûçâàë îñòàëüíûõ. - À èìÿ Õðèñòîôîð Êîëóìá âàì çíàêîìî? - Êîíå÷íî. Îí òîæå îòêðûë, íî ÿ íå

#141 October, 2009

ïîìíþ, äî Ôèìû èëè ïîñëå. -  1492 ãîäó! Âàøåãî Ôèìû è äóõó íå áûëî. - Ýòî âû çðÿ.. Âû ïîãîâîðèòå ñ Ôèìîé, îí ïîìíèò Öàðÿ Ñîëîìîíà. È îí ñêàçàë, ÷òî Êîëóìá áûë íå ñîâñåì åâðåé, è çäåñü íàõîäèëñÿ íåëåãàëüíî, áåç ñòàòóñà "áåæåíåö", íå èìåë íè Ìåäèêåéäà, íè ôóäñòåìïîâ, ïîýòîìó âåðíóëñÿ â Èñïàíèþ. Îí ó âàñ ïðîõîäèë èíòåðâüþ íà ãðàæäàíñòâî? - Íåò. - Êàêîé æå îí àìåðèêàíåö? - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, âû èçó÷àëè Èñòîðèþ ÑØÀ? - À êàê æå, 3 ìåñÿöà! - Õîðîøî, ðàññêàæèòå, ÷òî âû çàïîìíèëè. - ×òî ÿ çàïîìíèë? Îäèí ãåøåôò. - Êàêîé ãåøåôò? - Ìàíõýòòýí êóïèëè ó èíäåéöåâ çà 24 äîëëàðà! Ïðåäñòàâëÿåòå, 24 äîëëàðà! Ãäå ÿ áûë â ýòî âðåìÿ? ß áû äàë íà îäèí äîëëàð áîëüøå, è ñåé÷àñ èìåë áû âåñü Ìàíõýòòýí, à íå ýòó îäíîáåäðóìíóþ íèøó. Êàê õîðîøèé ãåøåôò, òàê ìåíÿ òàì íåò.. - Ìèñòåð Ãîíòìàõåð, ïîñëåäíèé âîïðîñ: çà÷åì âû õîòèòå ñòàòü Ãðàæäàíèíîì Ñîåäèí¸ííûõ Øòàòîâ Àìåðèêè? - ×åñòíî? - ×åñòíî. - Äëÿ Çÿìû, ìîåãî ïðèÿòåëÿ, îí îñòàëñÿ â Áåðäè÷åâå. ß ïðèåäó ê íåìó, ïîêàæó ÀÌÅÐÈÊÀÍÑÊÈÉ ÏÀÑÏÎÐÒ, îí ïîñìîòðèò è âîñêëèêíåò: "Ýòîò øëèìàçë òàêè ñòàë àìåðèêàíöåì!?"

ÓÌÅÐ ÊÐÈÌÈÍÀËÜÍÛÉ ÀÂÒÎÐÈÒÅÒ Âß×ÅÑËÀ ÈÂÀÍÜÊΠ(ßÏÎÍ×ÈÊ)  Ìîñêâå óìåð êðèìèíàëüíûé àâòîðèòåò Âÿ÷åñëàâ Èâàíüêîâ, èçâåñòíûé â ïðåñòóïíûõ êðóãàõ ïîä êëè÷êîé ßïîí÷èê. Ïî ñâåäåíèÿì èñòî÷íèêîâ "Ðîññèéñêîé ãàçåòû", ïîêóøåíèå íà ßïîí÷èêà çàêàçàë êðèìèíàëüíûé àâòîðèòåò Ìåðàá Äæàíãâåëàäçå (Ñóõóìñêèé) èç êëàíà Òàðî, êîòîðûé, â ÷àñòíîñòè, áîðåòñÿ çà êîíòðîëü íàä êðèìèíàëüíûì ìèðîì Ñî÷è.  ïðàâîîõðàíèòåëüíûõ îðãàíàõ óòâåðæäàþò, ÷òî ïîñëå ñìåðòè ßïîí÷èêà ìîæåò óæåñòî÷èòüñÿ ïðîòèâîñòîÿíèå ìåæäó ïðåñòóïíûìè êëàíàìè. Êàê ïðèçíàëñÿ â èíòåðâüþ "Êîìñîìîëüñêîé ïðàâäå" îäèí èç êðèìèíàëüíûõ àâòîðèòåòîâ, â ñëó÷àå ñìåðòè Èâàíüêîâà íà÷íåòñÿ íàñòîÿùåå èñòðåáëåíèå ãðóçèíñêèõ "âîðîâ â çàêîíå". "Åñëè ßïîí÷èê íå âûêàðàáêàåòñÿ, òî, ñêîðåå âñåãî, íà÷íóòñÿ ìàññîâûå ðàññòðåëû ìåæäó áóíòóþùèìè è âîçìóùåííûìè ãðóïïèðîâêàìè, - öèòèðóåò "Ðîññèéñêàÿ ãàçåòà" ñëîâà ýòîãî ìàôèîçî. - Ìíå èçâåñòíî, ÷òî óæå ñåãîäíÿ çàêàçàíû 35 ÷åëîâåê èç ãðóçèíñêîãî êëàíà â êà÷åñòâå ìåñòè çà ßïîíöà. Äî êîíöà ãîäà çàêàç áóäåò îñóùåñòâëåí". Îí ñêîí÷àëñÿ â ÷àñòíîé êëèíèêå íà Êàøèðñêîì øîññå, âðà÷è êîòîðîé ïûòàëèñü åãî ñïàñòè ïîñëå ñîâåðøåííîãî 28 èþëÿ ïîêóøåíèÿ.  ñåðåäèíå ñåíòÿáðÿ Èâàíüêîâ ïåðåíåñ êëèíè÷åñêóþ ñìåðòü. Åäèíñòâåííàÿ ïóëÿ ïîïàëà åìó â æèâîò, ïðè÷èíèâ ìíîæåñòâåííûå ïîâðåæäåíèÿ êèøå÷íèêà. Âðà÷è ñäåëàëè åìó îêîëî äåñÿòêà îïåðàöèé, îäíàêî ïîñëå ýòîãî ó ðàíåíîãî îòêàçàëè ïî÷êè è ïå÷åíü. Åìó ïîñòà-

âèëè êàðäèîñòèìóëÿòîð è ââåëè â ñîñòîÿíèå èñêóññòâåííîé êîìû.  Èâàíüêîâà ñòðåëÿëè ó ðåñòîðàíà "Òàéñêèé ñëîí" íà Õîðîøåâñêîì øîññå. Êèëëåð âûñòðåëèë òîëüêî îäèí ðàç. Êèëëåð ñòðåëÿë â Èâàíüêîâà èç ñíàéïåðñêîé âèíòîâêè. Life.ru óòâåðæäàåò, ÷òî îí èñïîëüçîâàë ïóëþ ñî ñìåùåííûì öåíòðîì òÿæåñòè. Ñëåäñòâèþ íåèçâåñòíî, ïî÷åìó êèëëåð íå ñòàë äîáèâàòü ðàíåíîãî. Âÿ÷åñëàâ Èâàíüêîâ ðîäèëñÿ â 1940 ãîäó.  êîíöå 1960 - íà÷àëå 1970-õ ãîäîâ îí ñâÿçàëñÿ ñ áàíäîé Ìîíãîëà (Ãåííàäèé Êàðüêîâ). Ïî îäíîé âåðñèè êëè÷êó ßïîí÷èê îí ïîëó÷èë çà âíåøíèé âèä - ðàçðåç åãî ãëàç íåìíîãî ïîõîäèë íà âîñòî÷íûé. Ïî äðóãîé - çà âëàäåíèå ïðèåìàìè ÿïîíñêîé áîðüáû äæèóäæèòñó. Áàíäà áûëà áîëüøàÿ - â íåå âõîäèëî îò 20 äî 30 óãîëîâíèêîâ. Áàíäà ñïåöèàëèçèðîâàëàñü íà âûìîãàòåëüñòâå äåíåã ó ïîäïîëüíûõ ñîâåòñêèõ ìèëëèîíåðîâ: òàê íàçûâàåìûõ "öåõîâèêîâ", ôàðöîâùèêîâ, ðàáîòíèêîâ òîðãîâëè, êîëëåêöèîíåðîâ.  1972 ãîäó óãîëîâíûé ðîçûñê ñóìåë ðàçãðîìèòü áàíäó Ìîíãîëà. Ñàìîìó Èâàíüêîâó, îäíàêî, óäàëîñü óéòè îò íàêàçàíèÿ. Ê òîìó âðåìåíè ßïîí÷èê ñîçäàë ñîáñòâåííóþ áàíäó. Åå ÷ëåíû ïîä âèäîì ñîòðóäíèêîâ ìèëèöèè ñîâåðøàëè "îáûñêè" ó òåõ æå ïîäïîëüíûõ äåëüöîâ. Áàíäà íà÷àëà ãàñòðîëèðîâàòü ïî âñåìó Ñîþçó. Îíà ñóìåëà îòìåòèòüñÿ îò Ðèãè äî Ñâåðäëîâñêà. Ñâîé ïåðâûé ñðîê ßïîí÷èê ïîëó÷èë â 26 ëåò çà êàðìàííóþ êðàæó.  1981 ãîäó ßïîí÷èê â î÷åðåäíîé ðàç áûë îñóæäåí íà 14 ëåò, íî â 1991 ãîäó âûøåë íà

ñâîáîäó. Òîãäà çà âîðà â çàêîíå õîäàòàéñòâîâàëè èçâåñòíûå ïåâöû, àðòèñòû, ïðàâîçàùèòíèêè. ßïîí÷èê ïîñëå âûõîäà èç òþðüìû ïðîâåë â Ðîññèè ìåíüøå ãîäà, ïîñëå ÷åãî âìåñòå ñî ñúåìî÷íîé ãðóïïîé ðåæèññåðà Ðîëàíà Áûêîâà âûëåòåë â ÑØÀ, ãäå è îñòàëñÿ. Äëÿ ëåãàëèçàöèè â Àìåðèêå Èâàíüêîâ äàæå çàêëþ÷èë áðàê ñ àìåðèêàíêîé. Ñðàçó ïîñëå ïîÿâëåíèÿ Èâàíüêîâà â Íüþ-Éîðêå â Áðóêëèíå ðåçêî âîçðîñëî êîëè÷åñòâî çàêàçíûõ óáèéñòâ âûõîäöåâ èç áûâøåãî ÑÑÑÐ. Êàê ïðàâèëî, ýòî áûëè ëþäè, ÷åì-òî ïîìåøàâøèå àâòîðèòåòó. ÔÁÐ ñ ïåðâûõ äíåé íàáëþäàëî çà Èâàíüêîâûì, îäíàêî àðåñòîâàòü åãî íå óäàâàëîñü, ïîêà íå ïðåäñòàâèëñÿ ñëó÷àé.  1995 ãîäó ê ßïîí÷èêó îáðàòèëèñü çíàêîìûå, êîòîðûå ïîïðîñèëè ðåøèòü äåíåæíóþ ïðîáëåìó. Ïî èõ ñëîâàì, äâà

ïðåäïðèíèìàòåëÿ, òåñíî ñâÿçàííûå ñ "×àðà-áàíêîì", ïîëó÷èëè îò íåãî êðóïíóþ ñóììó, ïîñëå ÷åãî ñêðûëèñü â ÑØÀ. ßïîí÷èê ïîòðåáîâàë îò áèçíåñìåíîâ âåðíóòü äåíüãè. Ïî îáâèíåíèþ â âûìîãàòåëüñòâå ßïîí÷èê áûë àðåñòîâàí.  1997 ãîäó ñóä ÑØÀ ïðèãîâîðèë åãî ê äåâÿòè ãîäàì è ñåìè ìåñÿöàì çàêëþ÷åíèÿ. Ãåíïðîêóðàòóðà Ðîññèè â èþíå 2004 ãîäà íàïðàâèëà â ÑØÀ çàïðîñ î âûäà÷å Èâàíüêîâà ðîññèéñêèì âëàñòÿì: íàêàíóíå îòúåçäà â ÑØÀ ßïîíè÷ê óñïåë ñòàòü ôèãóðàíòîì åùå îäíîãî óãîëîâíîãî äåëà, êîòîðîå âîçáóäèëà è âåëà ïðîêóðàòóðà Ìîñêâû. Ïî âåðñèè ñëåäñòâèÿ, çèìîé 1992 ãîäà â òóðåöêîì ðåñòîðàíå "Ôèäàí" ßïîí÷èê óáèë äâóõ ÷åëîâåê. Ñëåäñòâèå äîëãî íå ìîãëî óñòàíîâèòü ëè÷íîñòü óáèéöû, íî ïîçæå ïðèøëî ê âûâîäó, ÷òî èì áûë Èâàíüêîâ. Îäíàêî ïîäîçðåâàåìûé ê òîìó âðåìåíè óñïåë ïåðåáðàòüñÿ â ÑØÀ. Âëàñòè ÑØÀ ïðèíÿëè ïîëîæèòåëüíîå ðåøåíèå î åãî ýêñòðàäèöèè. Èâàíüêîâ 11 èþëÿ 2004 ãîäà áûë îñâîáîæäåí ïîñëå îòáûâàíèÿ ïî÷òè 10ëåòíåãî çàêëþ÷åíèÿ â ôåäåðàëüíîé òþðüìå ñòðîãîãî ðåæèìà "Àëëåíâóä" â øòàòå Ïåíñèëüâàíèÿ è ïåðåäàí àìåðèêàíñêèì èììèãðàöèîííûì âëàñòÿì, êîòîðûå îðãàíèçîâàëè åãî ýêñòðàäèöèþ â Ðîññèþ.  àìåðèêàíñêîé òþðüìå ßïîí÷èê ïèñàë ñòèõè, ñêàçêè äëÿ äåòåé è àâòîáèîãðàôè÷åñêóþ êíèãó ïîä íàçâàíèåì "Ïðîòèâ âåòðà". www.eurored.ru

daviTis fari

#141 October, 2009

15

Tfywfesb! tbrbsUwfmpt! qsf{jefouUbo oTxSabaTs, 23 seqtembers, manhetenSi, kaufmanis musikaluri centris sakoncerto darbazSi moewyo amerikaSi mcxovrebi qarTuli diasporis Sexvedra saqarTvelos saxelmwifo delegaciasTan, romelic monawileobas Rebulobda gaerTianebuli erebis organizaciis ansambleis 64e sesiaze. Sexvedraze miwveuli iyo qarTvel ebraelTa warmomadgenlobac. saRamos eswrebodnen: saqarTvelos respublikis prezidenti, batoni mixeil saakaSvili meuRliTurT; elCi _ batoni baTu quTelia; amerikasa da kanadaSi qarTuli marTlmadidebeli samrevloebis sulieri winamZRoli, mitropoliti dimitri SiolaSvili; ministrebi: Temur iakobaSvili, nika rurua, koba subeliani, dimitri sanakoevi da sxvebi. saRamo daiwyo musikaluri ganyofilebiT, romelSic monawi-

leobas Rebulobdnen qarTuli xelovnebis warmomadgenlebi, maT Soris pianistebi daviT aladaSvili da natalia kazariani, momRerali sofio niJaraZe, jazmeni _ 13 wlis beqa goCiaSvili. TiToeuli maTgani saerTaSorisod aRiarebuli seriozuli donis musikosia. gansakuTrebuli warmateba xvda beqa goCiaSvils, romelsac yoveli nawarmoebis Sesrulebisas mravalricxovani msmeneli ovaciebs umarTavda. dasasrul, sityviT gamovida batoni mixeil saakaSvili. misi gamosvla daukavSirda saqarTvelos dRevandel politikur da ekonomiur problemebs, agreTve qveyanaSi mimdinare aRmSeneblobiT procesebs, ekonomikis ganviTarebis tempebs. man xazgasmiT ilaparaka im negatiur politikur

f[fkb obuybc qbhct,f hf,b [blfc st/bkbvb

cfmfhsdtkjc t,hftksf ]fvffsvf erfyfcrytk [fyc vbbqj cfxemfhb% hf,b [blfc st/bkbvb kjwdt,sfy thsfl mfhsekb fcjt,bs& .dtkfv bwbc^ hjv st/bkbvb lfdbl /fvtkt[bc vbthff lfothbkb& hf,b [blfc lfvcf[eht,f bvfib vlujvfhtj,c^ hjv .dtkf afcerb fye .dtkf obyflflt,f vstkb st/bkbvbcf lffkfuf t,hfekb fy,fybc vb[tldbs& fvfy st/bkbvc rbltd eahj vtnb 'fkf vbfybzf lf flfvbfysf lblb yfobkb wlbkj,c^ hjv st/bkbvb cojhtl fv cf[bs lfkfut,ekb ofbrbs[jc^ hfsf eahj vtnb cb'kbtht vbfybzjc sfdbc kjwdfc eptyftcb ufvxtybc obyfit& fv st/bkbvc lblb qbhct,f lf ctuekf uffxybf& hjujh [eylf ufvjdb.tyjs hf,b [blfc st/bkbvb` gbhdtk.jdkbcf^ ofrbs[ek eylf bmytc cgtwbfkehb kjwdf st/bkbvbc ofrbs[dbc oby (udthlt,b 22-23)& tc kjwdf itfvpflt,c vkjwdtkc bvbcfsdbc^ hjv eakbc obyfit lfqdfhjc sfdbcb uekbcyflt,b bv ufycfresht,ekb dtlht,bs^ hfw fmdc xfabmht,ekb& itvltu vkjwdtkvf eylf ofbrbs[jc st/bkbvbc ntmcnt,b sfdbcb cfresfhb cf[tkbc fy bv cf[tkbc fcjt,bc vb[tldbs^ dbcb ]fyvhstkj,f^ cbfdbc fwbkt,f fy lfj]f[t,f fmdc xfabmht,ekb& lfdeidfs^ bv flfvbfyc^ dbcsdbcfw dkjwekj,s^ /mdbf t,hfekfl [fyf& tc cf[tkb t,hfekfl botht,f fct% ʤʰʧ& ]th ofbrbs[fds .dtkf afcerc^ hjvtkbw bo.t,f fcj @[ts#-bs^ itvltu .dtkf afcerc^ hjvtkbw bo.t,f fcj @yey#bs^ ,jkjc rb .dtkf afcerc^ hjvtkbw bo.t,f fcj @/tb#-bs& rfhufl lfderdbhlts ths hfvtc% t,hfekb lf mfhsekb ofrbs[df flfvbfyt,bc cf[tkbcf [ibhfl fh tvs[dtdf thsvfytsc& cf[tkib @[fyf# vfufkbsfl^ mfhsek dfhbfynib fhff @/#^ t,hfekib rb fhbc& ufyc[dfdt,f rbltd bvfibf^ hjv fv cf[tkbc mfhsek dfhbfynib jh]th othbf @f#& fvbnjv t,hfekb lfothbkj,f cf[tkbcf^ dbcsdbcfw eylf dbkjwjs^ rfhufl eylf dbwjlts^ hjv fh itudtifkjc& hjujhb lfhoveyt,ekbw fh eylf db.js fvf se bv cf[tkbc cojh t,hfek lfothbkj,fib^ vfbyw eylf itdfvjovjs t,hfekb tybc fy sjhbc rfhu

qmedebebze, rac ruseTis mxarem ganaxorciela da kvlav agrZelebs saqarTvelos mimarT. rac Seexeba venesuelis mier afxazeTisa da samxreT oseTis damoukideblobis aRiarebas, batonma

vwjlytcsfy^ se hjujh botht,f tcf se bc cf[tkb t,hfekfl& rbltd thsb vfufkbsb% cf[tkb @vjhlt[fb# bct botht,f mfhsekfl^ hjujhw lfdothts^ t,hfekfl rb fct% ʩʫʣʸʮ& hjujhw d[tlfds^ t,hfek lfothbkj,fib @j# fh othbf& ufhlf fvbcf^ @[# botht,f @[fa#-bs lf fhf @[ts#-bs& fct hjv^ lblb cbahs[bktf cfzbhj^ hjwf fvf se bv cf[tkbc fcjt,b eylf itdfhxbjs& obuybc ,jkjc vjsfdct,ekbf hfvltybvt cgtwbfkehb kjwdf^ hjvtkbw eylf ofdbrbs[js st/bkbvbc afcert,bc ptvj[ctyt,ekb ofrbs[dbc itvltu& gbhdtkb kjwdf ofhvjbsmvt,f yt,bcvbth s[jdyfpt (udthlt,b 339343)& vtjht lf vtcfvt kjwdfc ofhvjsmdfvty fdflv.jabc cf[tkbc fcjt,bc vb[tldbs ofrbs[ekb afcert,bc itvltu (udthlt,b 344350)& vtjs[t kjwdf ofhvjbsmvt,f fdb sdfkbc fy .jdtkudfhb cbfdbc sfdblfy fcfwbkt,kfl (udthlt,b 350-357)& rbltd thsb kjwdff lfj]f[t,bc cfrbs[ib dbyvtc lfkjwdbcfsdbc (udthlt,b 357-358)^ ,jkjc rb kjwdf ufhlfwdkbksf cekt,bc vjcf[ctyt,kfl& hf,b [blf^ .dtkf lhjbc ths-thsb elbltcb wflbrb^ vt-18 cfereytib vjqdfotj,lf& fv lhjblfy vj.jkt,ekb^ vbc vbth lfkfut,ekb lf ufvfhsekb st/bkbvbc o.fkj,bs efvhfdvf flfvbfyvf /gjdf cekbthb cbvidblt lf ,tlybtht,f& mfhsekb fcjt,bs vjvpflt,ekb tc ovbylf obuyb ,tdh xdtysfufycfw vjenfyc cb[fhekc lf vjvfdkbc hovtyfc& fv st/bkbvbs fmfvlt cfhut,kj,lyty v[jkjl bcbyb^ dbcfw t,hfekfl rbs[df itt'kj& f[kf vbcb ufvj.tyt,f itcf'kt,tkb uf[lf bvfssdbcfw^ dbcfw vfhnj mfhsekfl ite'kbf rbs[df& obuybc mfhsekb dfhbfynbc ufvjvwtvtkbf m-yb yfyf ([fyf) by]bfidbkb& mfhsekb nhfycrhbgwbf vjfvpflf m-yvf wbcfyf ifvbhvf& m-yt,b yfyf lf wbcfyf mfhsekb lf t,hfekb tyt,bc cfertstcj vwjlytyb fhbfy& jhbdtc lblb odkbkb vbe'qdbc cfmfhsdtkjc t,hftkj,fib cfhoveyjt,bc lfythudbc cathjib& obuyb lblb ofhvfnt,bs dhwtklt,f bchftkib^ cfmfhsdtkjib^ fuhtsdt tdhjgbcf lf fvthbrbc mdt.yt,ib& bvbc ufcfhrdtdfl^ se cfl lf hjujh itb'kt,f ptvj[ctyt,ekb obuybc it'tyf^ itub'kbfs lfehtrjs m-y yfyfc% 03-5055820&

l-hb uthijy ,ty-jhtyb

prezidentma moxdenili sarkazmiT dasZina _ `RmerTma moaxmaros ruseTs iseTi mokavSire prezidenti, rogoric ugo Cavesi ariso~. prezidentis sityviT gamosvlisas damswre sazogadoebam mravaljer taSiT gamoxata misdami Tanadgoma. sityviT gamosvlis Semdeg b-ni mixeil saakaSvili scenidan msmenelTa darbazSi Camovida. igi mcire xniT SeCerda da gulTbilad gaesaubra Cveni Temis rabins, b-n abraham aSvils da sxva wevrebs, gaixsena israelSi misi vizitis zogi epizodi. saRamom gulTbil da sasiamovno viTarebaSi Caiara.

`d davviT Tis far ris~ red daqcia

UwbmtbDjop!tbDvrbsj gamoqveynda isak (irakli) krixelis literaturulSemecnebiTi narkvevebis pirveli wigni _ `dasabamidan moaqJamamde~. wignSi vclad da sainteresod aris ganxiluli Tanamedrove mecnieruli da Teologiuri Sexedulebebi Toris yvelaze rTuli karis _ `bereSiTis~ Sesaxeb; agreTve, kabalisturi moZRvrebis mixedviT axsnilia ebrauli anbanis _ `alef-beTis~ idumalebisa da filosofiuri siRrmis safuZvlebi. gansakurebiT aRsaniSnavia naSromSi Tavmoyrili uamravi masalis daxvewili, gamarTuli, SesaniSnavi qarTuliT Txroba _ gasagebi da Casawvdomi yvela donis mkiTxvelisaTvis. gamocemas didi amagi dasdes farTo sazogadoebriobisaTvis kargad cnobilma pirovnebebma: eseistma da xelovnebaTmcodnem oTar sefiaSvilma _ rogorc konsultantma da redaqtorma; mxatvarma da dizainerma soso jinjixaSvilma _ rogorc mxatvrulma gamformebelma da gamocemis organizatorma; sponsorebma, _ amJamad ukve israelSi amosulebma, _ elinora da biniamin (beni) atanelovebma, romlebmac am saCuqriT mTel saisraelos miuloces roS ha-Sanis, iom qifurisa da suqoTis dResaswaulebi; aRsaniSnavia Cveni megobari Temis _ buxarel ebraelTa sazogadoebis Rirseuli warmomadgenlis, Jurnal `druJbas~ Tavkacis, naxum kazievis mier gaweuli operatiuli da uangaro Rvawli am gamocemis dastambvaze. tiraJis 1000 egzemplaridan 500 cali ukve daurigdaT Cveni Temis wevrebs niu-iorkis qarTvel ebraelTa salocavSi, 300 cali gadaigzavna (naxum kazievis daxmarebiT) da gavrcelda israelSi, xolo danarCeni 200 cali gaigzavneba saqarTveloSi. saganmanaTleblo gaerTianebis Kkulturul-s sainiciativo jgufi

16

daviTis fari

#141 October, 2009

¨bnfsjljt! ! ynb;! ! gvordjb-! ! qfstqfrujwfcj! ! eb! ! bnpdbofcj nomris stumaria ¨amerikis xmis¨ qarTuli ganyofilebis axali xelmZRvaneli ana kalandaZe rodesac yofil sabWoTa kavSirSi jer ¨perestroika¨da gorbaCovis xanis deliberalizacia daiwyo, xolo Semdeg ¨borotebis imperiad¨ wodebuli ¨erebisa da erovnebebis Zmuri erToba¨ daiSala, dasavleTma CaTvala, rom axali, demokratiuli xana iwyeboda dedamiwis iqeTa naxevarsferoSi. swored maSin iyo, rom mavanis da mavanis azriT ¨amerikis xmam¨ dakarga Tavisi funqcia da misi arseboba axali realobis pirobebSi zedmet, umizno xarjad awva SeerTebuli Statebis ekonomikas. amave dros amerikis demokratiuli partiis saprezidento kandidati, romelsac aTeulobiT wlebis ganmavlobaSi respublikeli prezidentebis mmarTveloba unda Seecvala, amomrCevlebs hpirdeboda, rom ara Tu ar gazrdida samTavrobo xarjebs axali samsaxurebrivi erTeulebis SeqmniT, aramed piriqiT, Seamcirebda kidec. hoda, rogorc ki movida es axali, demokrati prezidenti xelisuflebis saTaveSi, danapirebis Sesrulebas Seudga. maSin sxva samizneTa Soris, romlebsac amerikis xelisufleba afinansebda, ¨amerikis xmac¨ aRmoCnda. magram, imaT Soris, vinc Tavdauzogavad muSaobda am samauwyeblo kompaniis Statebis Sesakvecad, aRmoCndnen windaxeduli adamianebi, romelTa wyalobiTac am odesRac komunizmis winaaRmdeg Seupovrad mebrZoli sainformacio samsaxuris erTbaSad daxurva ar moxda. Tumca, aRmosavleT evropisa da yofili sabWoTa respublikebis samsaxurebis saeTero drois xangrZlivoba da, Sesabamisad, am samsaxurebSi dakavebuli profesiuli kadrebis raodenobac, - sagrZoblad iqna Sekvecili. ... gavida dro. sinamdvile iseTi martivi ar aRmoCnda, rogorc maSin, yofil sabWoeTSi mimdinare procesebisagan miRebuli pirveli STabeWdilebebis gavleniT sCanda da “amerikis xmac¨ sruliad axali gamowvevebis winaSe dadga. man kvlav SeiZina funqcia!.. axali gamowvevebis winaSe aRmoCnda qarTuli ganyofilebac, da rogorc movlenebis ganviTarebam uCvena, saWiro gaxda saeTero drois gazrda, ganyofilebis reorganizacia, formatis daxvewa. amas yvelafers axali azrovneba da axali SemoqmedebiTi midgoma dasWirda. da ai, am cota xnis win ganyoflebis axali xelmZRvaneli dainiSna,- axalgazrda, energiuli Jurnalisti, romelmac saqarTvelos Semdeg SeerTebul StatebSi miiRo swavla-ganaTleba da magistris xarisxic moi pova. es ana kalandaZe gaxlavT, romelic dRes Cveni gazeTis stumaria. pirvel rigSi gilocavT aseT sapatio da sapasuxismgeblo Tanamdebobaze daniSvnas. emociurad rogor aRiqvamT amas? ra Tqma unda, garkveulwilad

moulodneli iyo es CemTvis. Tumca, saqme, romelic unda vakeTo, ar aris mTlad axali, radgan gasul wels, roca ganyofilebaSi rTuli situaci Segveqmna adamianuri resursis TvalsazrisiT, me damekisra zogierTi funqcia, romelsac, rogorc wesi, ganyofilebis xelmZRvaneli asrulebs. aRmoCnda, rom SevZeli amis gakeTeba, Tumca bunebiT Zalian morcxvi var da mokrZalebuli, da ar movelodi, Tu am TanamdebobisaTvis saWiro gambedaoba aRmomaCndeboda. rac Seexeba Cemi axali poziciis oficialurad gaformebas, ra Tqma

ana kaland daZZe

unda, iyo saamayo, moulodneli, emociuri. am dros mudam maxsovs is adamianebi, romlebic ¨amerikis xmaSi¨ mosvlisTanave gverdiT damidgnen da romelTa mzrunvelobam da moralurma mxardaWeramac xeli Seuwyo Cems profesiul zrdas. axali xelmZRvanelis mos vlasTan dakavSirebiT yovelTvis icvleba gadacemis Sina arsi, formati. Tqven ra siaxleebis danergvas apirebT? sanam siaxleebis danergvaze mogaxsenebdeT, unda aRvniSno, rom momdevno ramdenime Tvis ganmavlobaSi Cveni ganyofileba reorganizaciis procesSi iqneba. aq bevri ram igulisxmeba. pirvel rigSi unda moxdes axali kadrebis SerCeva, gavrceldes meti informacia Cvens Sesaxeb, ufro cnobili unda gavxdeT sazogadoebisaTvis. vin uzrunvelyofs amas, - is Za lebi, romlebic amjerad gyavT Tu axali kadris mozidva gaxdeba saWiro? amaSi uSualod dagvexmareba Cveni marketingis ofisi, romelic praRaSi mdebareobs, magram ideebi, - novatoruli da saintereso, Cven unda mivawodoT. amis safuZvelze unda moiZebnos radiosadgurebi da telekompaniebi saqarTveloSi, romlebic moisurveben CvenTan xelSekrulebis gaformebas, agreTve potenciuri telekompaniebi, romlebic aseve dagvikveTen masalebs da daelodebian Cvens gadacemebs. rac Seexeba Tqvens wina SekiT-

Seicvala am mxriv raime, ra movaleobebi gekisrebaT amjerad? Cven unda viyoT neitralurebi, masala iyos dabalansebuli, miukerZoebeli, yovelTvis warmovadginoT ama Tu im urTierTdapirispirebuli mxaris yvela monawile... faqtiurad, am mxriv araferi ar Secvlila. minda dagisvaT SekiTxva, romelic Cveni intervius anotaciidan gamomdinareobs: zemoT davasaxe leT ramdenime mizezi, romelTa gamoc maSin saeTero droisa da kadrebis Semcireba moxda. axla, amdeni wlis Semdeg, ram ganapiroba, rom saerTod ¨amerikis xmis¨, da maT Soris qarTuli ganyofi lebis mimarT aseTi ¨gulmowyale¨ gaxda amerikis mTavroba. sxva faqtorebTan erTad saqarTveloSi jo baidenis vizitic xom ar iyo erT-eerTi maTgani? bolo wlebSic xom sul iyo laparaki qarTuli samsaxuris daxurvaze? diax, marTali xarT. Cveni bolo samuSao dRe unda yofiliyo gasuli wlis 30 seqtemberi. magram SarSan agvistoSi ruseT-saqarTvelos omis Semdeg sul male, Tu sworad maxsovs 28 agvistos, radiosadguris direqtoratis mier gamocxadda, rom Cven, anu Cveni saeTero dro, - unda gaormagdes. ra Tqma unda, es omi iyo iseTi rezonansis mqone movlena, romelmac biZgi misca amerikis mTavrobas dafiqrebuliyo imaze, Tu ra unda gaakeTos man mauwyeblobis TvalsazrisiT saqarTvelos dasaxmareblad. xolo, rac Seexeba SeerTebuli Statebis vice-prezidentis vizits saqarTveloSi, ra Tqma unda, amanac didi roli iTamaSa. magram mainc mgonia, rom es ufro iyo gaamer rikkis xmis suli wlis movlenebiT ganpiqar rTuli ganyyofileb bis robebuli gadawyvetileba. da bolos, ana, ¨ amerikis TanamSr romleb bi. xmis¨ qarTuli samsaxuris arase audio da video kli pebiT. ma- sebobis manZilze asakiT yvelaze salebi unda iyos rogorc origi- axalgazrda xelmZRvaneli xarT naluri, anu Cveni ganyofilebis, imaT Soris, visac am postze umu ase zogadad, ¨amerikis xmis¨ mier Savia, Tanac - qali. esec uprecemomzadebuli. magram, Cveni upirve- dento faqtia. rogor apirebT ba lesi amocana mainc is aris, rom lansis damyarebas samsaxurebriv Cveni energia mivmarToT ganyofi- movaleobebsa da pirad cxovrebas lebis gadaxalisebaze, ganaxleba- Soris? sa da axali samuSao Zalis swosimarTle giTxraT, minda ise rad mimarTvaze. vicxovro, rom balansi, romelzec rogor moaxdenT kadrebis Ser- Tqven laparakobT, ar dairRves. Cevas, ra niSniT? Tumca am etapze pirveladi mainc amjerad varT oTxi Statiani samsaxuria da Cemi profesiuli TanamSromeli, magram dagvemateba ganviTareba. me axla ara myavs kidev ramdenime., aseve gveyoleba ojaxi da SemiZlia imdeni dro kontraqtorebi an aq, vaSingtonis davuTmo samsaxurs, ramdensac alofisSi, an kidev TbilisSi. zus- baT winaaRmdeg SemTxvevaSi ver tad yvela detali ar vici jer, davuTmobdi. amjerad CemTan aris magram faqtia, rom unda gaizar- deda, romelic ramdenime TviT dos Cveni mauwyeblobis raodenob- darCeba da, rogorc yovelTvis, rivi da xarisxobrivi maCvenebeli. damexmareba. saerTod ki, mgonia, maxsovs, roca ¨amerikis xmaSi¨ rom yvelaferi kargad da sworad vmuSaobdi, Cven gvevaleboda gve- warimarTeba. vnaxoT. keTebina yvelaferi, rac Cvens ganyofilebas, cota mowafurad rom vTqvaT, asaxelebda, da amave dros inter rviu Caiwer ra da moamzad da Tavad ¨amerikis xmas¨ gaxdida ufmanana jinj jixaSvilma ro sainteresos da popularuls. xvas – amjerad arsebul formatSi saeTero Tematikas da misi cvlilebis perspeqtivas, swored am dReebSi miRebuli kvlevis safuZvelze getyviT, rom aris Cvens programaSi sakiTxebi, romlebic gansakuTrebiT ainteresebs msmenels. amaTgan aRvniSnavdi masalebs aqcentiT ekonomikur da socialur sakiTxebze. magram yvelaze metad maT undaT moisminon gadacemebi imis Sesaxeb, Tu rogoria amerikidan danaxuli saqarTvelo. es sakiTxi isedac aris Cveni niSa da Cven mas mudam vTavazobT Cvens auditorias, magram miuxedavad amisa aris surkidev ufro meti da ufro vrclad miwodebuli azri moisminon aqauri politikosebis, eqspertebis, rigiTi adamianebisagan saqarTveloSi mimdinare movlenebis Sesaxeb kerZod imaze, Tu ras fiqroben amerikelebi saqarTvelosa da ruseTs Soris arsebul problemebze, samxreT kavkasiis movlenebze, saqarTvelos teritoriul mTlianobaze, mosalodnel safrTxeebze, ormxriv urTierTobebze amerikasa da saqarTvelos Soris da ase Semdeg. mec, gamomdinare msmenelis interesebidan, maqsimalurad Sevecdebi kidev ufro gavzardoT Cveni aqcenti am sakiTxebze, aseve davtvirToT Cveni veb-mauwyebloba rogorc teqstualuri masalebiT,

22

daviTis fari

#141 October, 2009

! sf-! ! nj” ojv.j rbsUvmj “ep-! jpslTj niu-iorkSi, kerZod, manhetenis aRmosavleT dasaxlebaSi (East Village) Tebervlis Tvidan sakvirao “ninos skolaSi” amerikaSi mcxovreb sxvadasxva asakis (5 weli da zemoT) qarTvel bavSvebs qarTul enas aswavlian. qarTuli ena xom mSobliuri mxolod am patarebis dedebisTvis da mamebisTvisaa. bavSvebi amerikis moqalaqeebi arian da, amitomac, faqtobrivad, maTi dedaena – inglisuria. skolaSi ukve daaxloebiT 30 miswavlea registrirebuli, Tumca qarTuli enis Seswavlis msurvelTa raodenoba nel-nela matulobs. skolis damfuZnebeli da pedagogi nino CogovaZe profesiiT qarTuli enisa da literaturis maswavlebelia da Tavisi skolis gaxsnamdec amerikel patara qarTvelebs qarTul ana-banas mis mierve SemuSavebuli meTodiT aswavlida. skolis aRsazrdelebs qarTul enas, literaturas, istorias, maTematikasa da sabunebismetyvelo sagnebs kombinirebulad awvdian. male qarTuli enis swavla internetiTac iqneba SesaZlebeli. skolas Tavisi xelwerac aqvs: garda saskolo programisa da gasvliTi gakveTilebisa, aq “ucnauri”, SemecnebiTi proeqtebic xorcielebda. gakveTilebi tardeba muzeumebSi, Tavisuflebis qandakebis kunZulze, studia-salonebSi. skolas moxalise maswavleblebic uerTdebian. magaliTad, amerikaSi mcxoveb nodar janjRavas amerikis istoriaze araerTi saintereso masala aqvs momzadebuli. gasvliTi gakveTilebis dros winaswar specialurad SerCeuli Tematika bavSvebisaTvis gasageb enaze muSavdeba da ilustrirebul wignebad ikinZeba. erTxel bavSvebs xatvis gakveTili TabaSiris patara da didi qandakebebis samxatvro salonSi CautardaT, sadac ufrosumcrosi sasurveli feris Seqmnasa da gaferadebas swavlobs, xolo ferebTan damegobrebis Semdgom nawarmis saxlSi waRebac aris nebadarTuli. gakveTilsac ferwerul-impresionistulad erqva: “me dRes pikaso var”. nino CogovaZis TqmiT, “pikasos gakveTilis” mTavari idea TamaS-TamaSiT, qarTulad ferebis saxelwodebebis swavla gaxldaT da, marTlac, Semdegi gakveTilisTvis patarebma sityva “mwvanec” icodnen, “yavisferic”, “lurjic” da “narinjisferic”.Nrac Seexeba skolis araordinalur proeqtebs, isini saqvelmoqmedocaa: magaliTad, proeqti “sixarulis yulaba”. patarebs saxlSi sakuTari fulis Sesagrovebeli yuTi aqvT da yovel Rame iq xan wvrilwvril xurdas yrian, xandaxan – metsac. es fuli da kidev sxva bevrnairi saCuqari saqarTveloSi agvistos omgamomvlil bavSvebs

gaegzavnebaT. rasakvirvelia, yulabaSi Cagdebuli fulis raodenobas mniSvneloba ara aqvs, mTavaria bavSvs am “sixarulis yulabaSi” Tundac erTi centis Cagdeba ar daaviwydes. Ppatarebma ician, rom isini sixaruls agroveben. skolas meore proeqtic aqvs, isic sasixarulo, oRond dasagemovnebeli da Tanac wignad akinZuli. mas ase hqvia: “jansaRi sakvebi swrafad da gemrielad”, sadac sakvebi produqtebica da maTi gamoyenebis wesebic bavSvebisTvis gasageb enaze iqneba aRwerili. patarebi Tavisi sayvareli kerZebis momzadebis wess moitanen da wignic swored am receptebis safuZvelze Sedgeba anu wignis avtorebi Tavad iqnebian. erT mSvenier dRes nino mas-

sWirdebaT. adaptirebuli “deda ena” saqarTveloSi daistambeba. ”ninos skolis” filiali filadelfiaSicaa, niu-iorkSi ki manhetenis garda igi bruklinSic imuSavebs. mis bazaze qoreografiuli jgufi funqcionirebs (pedagogebi Mmiranda gabunia da goCa sixaruliZe). amas winaT ki bordveisa da central parkis gadakveTze mdebare erTerTi saswavlo portalis darbazSi (west side YMCA) ,,ninos skolis’’ iniciativiT pirvelad amerikaSi qarTuli simReris konkursi saxelwodebiT ,,do, re, mi” Catarda. konkurss nino ananiaSvili ojaxTan erTad eswreboda. qarTvelma balerinam skolis muzeums Tavisi puantebi aCuqa (maT Zirze saqarxno marka - “nino ananiaSvili” aweriaT). kon-

nino ananiaSvili “ninos skkolaSi”

wavleblema Tavisi moswavleebi niu-iorkis qarTul restoran “TbilisSi” waiyvana. ”Tbilisis” mzareuli xaTuna baRaTuria ki erTi dRiT patarebis maswavlebeli gaxda da gemrieli xaWapuris gamocxobac aswavla. bavSvebma iqve, Tavisi xeliT comi gaabrtyeles, yveli Cades, gamoacxves, Tavisi saxeli daaweres da miirTves. MSemdgom ki saxaWapure comsa da yvelze jadoqroba Sin ganagrZes. visac didad ar gamosdioda, is ufro iolze - mWadis gamocxobaze - gadadioda . . . “ninos skolis” mTavari proeqti ki “ucxoeli” bavSvebisTvis adaptirebuli, iakob gogebaSvilis “deda enis” safuZvelze Seqmnili qarTuli enis saxelmZRvaneloa, oRond mas e.w. foto leqsikonis saxe eqneba, saxelwodebiT “rogor unda viswavloT qarTuli ena”. wignSi TiToeul aso-bgeras xuTi gverdi daeTmoba, sadac aso qarTulad da inglisurad iqneba axsnili. sul wigni 170 gverds moicavs.Anino maswavlebeli Tvlis, rom patarebisTvis saWiroa calke daiweros piris Rrus savarjiSoebi, enis gasatexebi, radgan aseT bavSvebs enis Cveulebrivi swavlebis garda kidev sxva bevri unar_Cveva

kursis pirobiT konkursantebs Tavisi nomeri “fonograma minusiT” unda waredginaT, Tumca Semsruleblebs aqac sruli Tavisufleba hqondaT: zogma igi amerikaSi “vano goderZiSvilis…studiaSi” Cawera, zogma saqarTveloSi, zogma gitarisa da fortepianos TanxlebiT imRera, zogmac –akapela. saRamo 5 wlis nino inasariZem gaxsna, romelmac “imeruli mgzavruli” Seasrula. bavSvebi qarTul simRerebs ucxouri aqcentiT “gamoTqvamdnen”, magram im saRamos mniSvneloba ar hqonda, maxvils vin, sad da rogor dasvamda. ai, magaliTad, “do, re, mi” s gamarjvebulma mariam CubiniZem qarTuli simReris momzadeba ver moaswro, magram imdenad niWierad Seasrula igi, rom Jiurim mas pirveli adgili uyoymanod mianiWa. konkursis pirobebi rTuli ar iyo. mTavari vokaluri monacemebi da monawileobis survili gaxldaT. Ggamarjvebuli ki ,,ninos skolis” dafinansebiT saqarTveloSi, konkursis “ana-bana”-s SesarCev turSi monawileobis misaRebad unda gagzavniliyo. mariam CubiniZe garda am konkursisa sxva saintereso da prestiJul scenebzec gamo-

dis, maT Soris - holivudis wiTel xaliCazec. Mmoxda ise, rom ,,ana-banas’’ konkursisaTvis misi asaki - 14 weli - misaRebi ar aRmoCnda, magram ara uSavs. ,,ninos skola’’ mariamisTvis specialur simReras dawers da kli psac gadaiRebs. gaisad ki 2009 wlis gamarjvebuli artisti “do, re, mi 2010” - is gamarjvebuls prizs Tavad gadascems da axali simReris premierac swored iq Sedgeba. Kkonkursi damTavrda, magram saRamo gagrZelda. patarebma nino maswavleblis mier bavSvebisTvis specialurad dawerili scenaris mixedviT speqtakli, saxelwodebiT “saqarTveloSi”, gasakviri artistizmiT gaiTamaSes. moswavleebi, romlebic sul ramdenime xnis winaT erT qarTul sityvasac ver warmoTqvamdnen, axla qarTuli “piesis” msaxiobebi gaxdnen. scenari araordinaluri iyo da Tanac masSi yvela cekvavda. mTavari moqmedi gmiri ki mgeli iyo, romelmac cxovrebis wesi Seicvala, cxovelebsa da adamianebs Sesasanslad aRar dasdevs, bodiSis mosaxdelad komblesken gaeSureba, magram kombles misi ar sjera. amitom mgels Tavisi vegetarianobis dasamtkiceblad mowmeebis moyvana dasWirda. mowmeebma ki - bekekebma, wiTelqudam, goWebma - kombles mglis gakeTilSobileba marTlac daudastures. Mmere ki saqarTveloSi wasvla gadawyvites, im imediT, rom iqneb gamosworebul mgels sxvebmac mibaZono. Bbolos da bolos komble sando mowmeebis gamo mgels ujerebs, mere ki scenaze qarTul Coxa-axaluxSi gamowyobili dinozavri gamoCnda, romelic qarTulad laparakobs . . . dinozavrma, romelsac fiWiko erqva, mogviTxro, rom ramdenime milioni wlis winaT saqarTveloSi iyo, rom babuamisis nakvalevi dResacaa saTafliis gamoqvabulSi, iqauroba Turme Zalian Seuyvarda, hoda, amisa da kidev qarTuli enis codnis dasamtkiceblad dinozavrma lado asaTianis “Cemi oqros qveyana” da ,,salaRobo” waikiTxa. dinozavrTan erTad yvelas mounda saqarTveloSi gamgzavreba, magram batonma komblem maT qarTuli enis codna mosTxova. aRmoCnda, rom es sulac ar yofila aseTi Zneli, mTavaria mondomeba, ra ginda sulo da gulo rom ar icodnen. speqtaklis bolos qarTuli enis moyvarulTa gunds amerikuli zRapris gmiri, yvelasaTvis sayvareli - patara maimuni, saxelad ,,cnobismoyvare jorjic” Seemata da isic saqarTveloSi wasvlis surviliT qarTulad alaparakda...

ia merkvilaZe

daviTis fari

#141 October, 2009

boflepufcj Òåùà: - Êîãäà îòõîäèò ìîé ïîåçä? Çÿòü: - ×åðåç äâà ÷àñà 34 ìèíóòû 40 ñåêóíä, Ñêîëüêî çóáîâ äîëæíî áûòü ó ò¸ùè? - Äâà: îäèí - ÷òîáû îòêðûâàòü çÿòþ ïèâî, äðóãîé - ÷òîá ïðîñòî áîëåë... Âñòðå÷àþòñÿ äâà îõîòíèêà: - Íó êàê? - Äà âîò åæåé íàñòðåëÿë. - ??? - Æåíå íà âîðîòíèê, òåùå íà ñòåëüêè. ***** Òåùà ïðèåõàëà â ãîñòè... Óäðó÷åííûé çÿòü èäåò ê ñâîåìó ñûíó: - Ïîìíèøü, òû õîòåë â ïðîøëîì ãîäó áàðàáàí, à â ïîçàïðîøëîì - òðàìáîí? Òàê âîò - çàâòðà ìû êóïèì è òî, è äðóãîå!... ***** Ýòî àïòåêà? Çàâòðà ê âàì ïðèåäåò ìîÿ ò¸ùà ñ ñîáàêîé, äàéòå åé ÿäó. - Õîðîøî. Íî âû óâåðåíû, ÷òî ñîáàêà ñàìà íàéä¸ò äîðîãó äîìîé? ***** Æåíà ñïðàøèâàåò: - Ìèëûé, òû íå çíàåøü, ãäå íàøà êíèãà "Êàê ïðîæèòü 100 ëåò"? - ß åå ñæåã, òåùà õîòåëà âçÿòü ïî÷èòàòü. ***** Ìóæèê ïîõîðîíèë ò¸ùó, âûõîäèò èç îãðàäêè ìîãèëû, è â ýòî âðåìÿ íà íåãî ñâåðõó íàäåëàëà ïòè÷êà. Ìóæèê ïäíèìàåò ãîëîâó: - À! Òû óæå òàì! ***** Òåùà îáðàùàåòñÿ ê çÿòþ: - ×òî ýòî ó âàñ â êîñòðþëüêå áûëî òàêîå

- ra SesaniSnavi tyupebi gyavT! - ara, erTi biWi myavs, oRond Zalian nerviulia.. * * * cxovreba marxilSi Sebmuli ZaRlebis beds hgavs. Tu winamZRoli ar xarT, winxedi arasodes icvleba. * * * arqeologiuri paradoqsi: “kulturuli fenis” SeqmnaSi yvelaze didi wvlili yvelaze naklebad kulturul adamianebs miuRZviT. * * * sawyeni is ki ar aris, rom Cveni nakrebi maSin moigebs msoflio Cempionats, roca viri xeze ava, aramed is, rom viris xeze asvlac ki mxolod erT-erTi aucilebeli pirobaa da sulac ar iqneba sakmarisi. * * * reketirebSi am bolo dros metad popularuli gaxda TamaSi “vis ar unda ormocdaaTi aTasi”, sadac Tqveni vali yovel maT SekiTxvaze “fuli sad aris” - ormagdeba. da RmerTma ar qnas, ormocdaaTi aTasamde axvideT. * * * Tqven, mamakacebo, da Tqvenc, qa-

÷åðíîå, åëå îòìûëà? - Ýòî? Äà òàê... Òåôëîíîâîå ïîêðûòèå. *****  êâàðòèðå ðàçäàåòñÿ òåëåôîííûé çâîíîê. Õîçÿèí ïîäíèìàåò òðóáêóè ñëûøèò: - Âàøà òåùà óïàëà â áàññåéí ñ êðîêîäèëàìè! Õîçÿèí íåäîâîëüíî áóðêíóë: - Âàøè êðîêîäèëû, âû èõ è ñïàñàéòå! ***** Åñëè òåùà çâîíèò è ñïðàøèâàåò êàê çàìåíèòü ëàìïî÷êó â âàííîé, ïðàâèëüíûé îòâåò äîëæåí íà÷èíàòüñÿ ñëîâàìè "Íàëåéòå ïîëíóþ âàííó âîäû..." ***** Òåùà ìîÿ Ýëåîíîðà Ôåäîðîâíà ïîäàðèëà ìíå ãîðíûå ëûæè è âñþ ýêèïèðîâêó...òàê èçûñêàííî îò ìåíÿ èçáàâèòüñÿ åùå íèêòî íå õîòåë. ***** Áàáóøêà, òû ñàìà ïðèøëà? - Ñàìà, âíó÷åê, ñàìà.

lebo, verasodes gagvigebT Cven inteleqtualebs... * * * kadrSi moCans aeroportis holi. “cxaddeba Casxdoma reisze maxaCyala-mineraluri wylebi. mZevlebis registracia mexuTe gasasvlelTan”. * * * karze zaria: - vin aris? - binis qurdi. - mowmoba gaqvT? - ager, inebeT! moqalaqeTa qonebis moparvis serTificirebuli specialisti giorgaZe g.g. - maSin, SemobrZandiT. * * * is iseTi uiRblo iyo, rom roca “maikrosoftis” aqciebi iyida,

zvsbeSfcb" gancxadebebis miReba telefoniT:

ÂÍÈÌÀÍÈÅ!

Ïðèåì îáúÿâëåíèé ïî òåëåôîíó:

23

ÀÍÅÊÄÎÒÛ

- À ïàïà ñêàçàë, ÷òî òåáÿ ÷åðòè ïðèíåñëè. ***** Îäèí òàëàíòëèâûé ìîëîäîé ñêðèïà÷ ïîñòóïàåò íà ðàáîòó â ñèìôîíè÷åñêèé îðêåñòð. Ìíîãî÷èñëåííàÿ êîìèññèÿ èç çàñëóæåííûé ìóçûêàíòîâ äîëæíà ðåøèòü åãî ñóäüáó. Âñåì ïîíðàâèëàñü åãî èãðà, òîëüêî âîò ôàìèëèÿ ó íåãî îêàçàëàñü äëÿ ñêðèïà÷à êàêàÿ-òî ñòðàííàÿ - Èâàíîâ. - Ïîñëóøàéòå Èâàíîâ, à êàê Âàñ çîâóò? - Ïåòð Íèêîëàåâè÷. - À êàê çîâóò Âàøèõ ðîäèòåëåé? - Íèêîëàé Èâàíîâè÷ è Ìàðèÿ Åãîðîâíà. - À Âàøèõ áàáóøåê è äåäóøåê? - Èâàí, Ïåòð, Äóíÿ è Êàòÿ. - À ïðàáàáóøåê è ïðàäåäóøåê? - Çèíà, Âåðà, Âàñèëèé è Èîñèô. - Èîñèô? Îé! Íàäî æå, êàê ãëóáîêî çàðûò òàëàíò! ***** Ñàðà, ÿ íå ìîãó íà òåáå æåíèòüñÿ! - Ïî÷åìó?

firmam gakotreba gamoacxada da daixura... * * * erTi axali qarTveli meoresTan arkvevs: - maS, Zmao, dolarebi ginda orasi naWeri... mogcem, magram ra garantiaa, rom erTi Tvis Semdeg daabruneb? - patiosani kacis sityvas gaZlev. - kargi! eg kaci am saRamosve momiyvane, Sevxedav, davilaparakebT... * * * qvis xanis xelnawerebi ar iwvian, samagierod, iZirebian. * * * “yvelaferi nervebisgan maqvs: saxlic, manqanac, agarakic...” (eqimi-nevropaTologi).

- Ïîãîâàðèâàþò, øî òû - òàêè äà... Íó, ÿ íå ïåðâûé... - È øî, ÿ ïëîõî ãîòîâëþ? - Íåò, ÷òî òû! Òàêîé âêóñíÿòèíû ÿ è íå ïðîáîâàë! - Òîãäà, ìîæåò, òåáå íå íðàâèòñÿ, êàê ÿ óáèðàþ â äîìå? - Äà òû ÷òî? Ó òåáÿ ÷èùå, ÷åì â îïåðàöèîííîé! - Ìîæåò, òåáå íå íðàâèòñÿ, êàê ÿ ïðèíèìàþ ãîñòåé? - Äà ÷òî òû! Âñå ïðîñòî â âîñòîðãå! - Ìîæåò, ÿ òåáÿ â ïîñòåëè íå óñòðàèâàþ? - Äà ÿ äàæå è íå ïðåäñòàâëÿë, ÷òî ìîæíî ïîëó÷èòü òàêîå óäîâîëüñòâèå! - Òàê òû ÷òî, äóìàåøü, ÷òî âñåìó ýòîìó ÿ íà çàî÷íûõ êóðñàõ íàó÷èëàñü? Åâðåé áåãàåò ïî ïëàòôîðìå è êðè÷èò: - Èíôåêöèÿ! Èíôåêöèÿ! Ìèëèöèîíåð åìó ãîâîðèò: - Ãðàæäàíèí, âû ïî÷åìó ñååòå ïàíèêó? - À ÷òî æå, ÿ äîëæåí ñâîþ æåíó, êàê äîìà, çàðàçîé íàçûâàòü? ***** Íà÷àëî âåêà.  ìåñòå÷êå åâðåéñêèé ïîãðîì. Ïîãðîìùèêè âëàìûâàþòñÿ â äîì ê ëàâî÷íèêó Öóêåðìàíó. Öóêåðìàí âûáåãàåò èì íàâñòðå÷ó: - Âñå âîçüìèòå, âåùè, äåíüãè, òîëüêî óìîëÿþ íå òðîãàéòå ìîþ íåâèííóþ äî÷êó Ðîçó. Îíà åùå äåâóøêà!  ý îò ìîìåíò èç êîìíàòû âûõîäèò äî÷êà Ðîçà. - Íåò óæ, ïàïî÷êà! - ðåøèòåëüíî ãîâîðèò îíà. - Ïîãðîì åñòü ïîãðîì! *****

* * * - marTalia, rom Sen zvigenma gikbina? - marTalia. - sad gikbina? - eg ukve aRar aris marTali. * * * lukaSenkom ganacxada, rom prezidentoba mobezrda. koronacia zegisTvis aris daniSnuli. * * * - qorwilamde ar SeiZleba! - ara uSavs, qorwilamde mogirCeba... * * * qmari: - unda gamogityde, Zvirfaso, roca SenTan seqsi maqvs, sxva qalebze vfiqrob! coli: - Se unamuso! me kidev, roca sxva kacebTan maqvs seqsi, yovelTvis Senze vfiqrob! * * * Tanatomelebi paraskevas ekiTxebian: - gviTxari erTi, rogoria robinzonTan cxovreba. - aba ra giTxraT... maSinve gamomicxada, radgan gadagarCine, jildod yovel paraskevs SenTan seqsi meqnebao, da axla kviraSi cxra paraskevi aqvs.

(646) 250-7903

24

daviTis fari

#141 October, 2009

nodari da nunu krixelebi, boris krixeli Tavis ojaxiT, isaki da xana krixelebi ojaxiT iuwyebian, rom ama wlis 20 seqtembers, roS-hhaSanis meore dRes, israelSi, qalaq naTaniaSi, 92 wlis asakSi gardaicvala usayvarlesi deda, dedamTili da bebia

zilfa (zinaida) iayakobis asuli

lsjyfmj zilfa brZandeboda eSeT xaili, SabaTisa da kargi dReebis Semnaxveli, israelisa da locvis moyvaruli, gaWivrebulis damxmare da cedakis gamcemi, yvelasaTvis kargis msurveli da mSvidobis Camomgdebi, dovlaTiani da Svilmamavlis kargze mlocveli.

ganyedennSi amyofos RmerTma misi naTeli suli!

menuxaTa began yeden

#141 October, 2009

daviTis fari

maanoni daa Taamaazi taleb bi ojaaxiT, miSaa naamt talovi daa simaa jaanaaSvili, gerceli daa naanaa kidaareb bi, abraami daa Jaanaa daavaaraaSvileb bi, rob bert ti daa laamaaraa jinjixaaSvileb bi, simaant tob bi (geno) daa naaTelaa dediaaSvileb bi, nisimi daa leaa kob baivaanoveb bi Rrmaa mwuxaareb biT iuwyyeb biaan, rom amaa wlis 20 seqt temb bers, roS-hhaSaanis meore dRes, israaelSi, qaalaaq naaTaaniaaSi, 92 wlis asaakSi gaardaaicvaalaa usaayvaarlesi dedaa, dedaamTili daa beb biaa

zilfa (zinaida) iayakobis asuli

lsjyfmj da gulwrfel TanagrZnobas ucxadeben Svils nodar krixels, rZals nunus, agreTve meore rZals - ciala krixels Tavisi SvilmamavliT, SvilTaSvilebs Tamri kobaivanovs, nana da Temo elioziSvilebs ojaxiT, inga da koba eliSakovebs, romlebmac udidesi pativi sces da sicocxle gauxangZlives zilfas. misi zsovcna samudamod darCeba Cvens gulebSi

menuxaTa began yeden

25

26

daviTis fari

#141 October, 2009

zinaa baazaaSvili, rimaa gurielovi, simaa daa miSaa jaanaaSvileb bi (israaelidaan), eTeri jaanaaSvili, rozaa daa soso CaaCaanaaSvileb bi, naanuli wiTliSvili, azaa daa feliks efremaaSvileb bi, maakaa daa raafi jozefeb bi ojaaxeb biT did gulist tkivils gaamovTqvaamT uaaRresaad paatiosaani, gaanaaTleb buli, Rm-T Tisaa daa eris moyyvaaruli

roman (manuax) iehoSuas-Z Ze

ebwjUjbTwjmj gardacvalebis gamo. mas uyvarda Semweoba da simarTle, siamiTa da dausrulebeli siyvaruliT atarebda Tavisi sicocxlis dReebs ojaxSi, romelsac samudamod daacila daundobelma bedisweram. am mZime wuTebSi TanagrZnobas vucxadebT Cveni sazogadeobis sapativcemulo qalbatons, damwuxrebul meuRles malvinas, mis samagaliTo Svilebs dalis, lalis, lias, uerTgules siZeebs Tengizs, mamukas, ediks, SviliSvilebs tals, zazas, sivaniTs, beniTs, stivs, ilanas, jimis, Teonas, daviTs, eriks, erikas, eiTans, aseve vuTanagrZnobT das eTeris, Zmas Salikos (israelSi), sidedrs meri TofCiSvils.

maradiuli ar daviwyeba! menuxaTo began yeden

#141 October, 2009

daviTis fari

mira efremis asuli xjUmjTwjmj. fmvbTwjmjtb sima janaSvili, eTeri janaSvili, venera parlagaSvili, naTela daTikaSvili, roza CaCanaSvili, luiza aivazaSvili, galia morisi

faqizs, zrdil ebraul gogonas. poeturi niWiT dajildovebuls humanitaruli ganxriT gagigrZelebia swavla da Jurnalistikis fakulteti Zvirfaso mira! brwyinvaleT dagimTavrebia. cxovremravalTan erTad Cvenc tkiviliTa bis megzurad ganswavluli da da cremlebiT gagacileT samudamo zrdili meuRlec SegirCevia, da sasufevelSi. dagvakldi qali, dide- didebuli ojaxic Segiqmnia, riTac buli, saxelovani, - yoveli yovelTvis da yvelgan, RirsebiT: maRali inteleqtiT, gansakuTrebiT ki TbiliselTa eliRvTiuri niWiT dajildovebuli, tur wreebSi, siyvarulsa da simpaqali siamaye erisa, Temisa, tias imsaxurebdi. aseve grZelgvariSvilobisa, etaloni deboda niu-iiorkSic. Cven ki, Seni SesaniSnavi dedobisa, Semomqmedi uaxloesi megobrebi, vixiblebodiT ubadlo ojaxisa, uzado megobreda vamayobdiT SeniT. aferum Sens bisa. gviyvardi, gveamayebodi, qalobas, dideba da xsovna Sens did gvaxarebdi Seni universaluri pirovnulobas. adamianobiT, SenTan megobrobiT. am mZime wuTebSi TanagrZnobas me ki erT-eerTi xelmomweri sima vucxadebT Svilebs - mananas, ias janaSvili, gixseneb 60 wlis gadqmarSviliT, daTos colSviliT, mosaxedidan skolis Tvalsa da sia- Zmas miSas colSviliT, yvela mayes, warCinebul ufrosklasel naTesavsa da axlobels. amxanags saxenaTel, tanazidul,

menuxaTa began yeden

27

28

daviTis fari

#141 October, 2009 15

soso da eTeri kanzavelebi,simoni da zara axalkaciSvilebi, nodari da ina janasebi, nikolai da nana grinCenko san-f franciskodan, iosebi da lili, devidi da nato dediaSvilebi Rrma mwuxarebiT iuwyebian uaRresad mosiyvarule, mzrunveli, keTilSobili adamianis

mira (miriami) efremis asuli xjUmjTwjmj.ffmvbTwjmjt gardacvalebas. samZimars vu ucxadebT Svilebs - mananas, ias ojaxiT, daTos ojaxiT, Zmas miSas da nanas ojaxiT.. misi naTeli xsovna marad darCeba Cvens gulebSi menuxaTa began yeden

#141 October, 2009

daviTis fari

daa-ZZmaani mixeil roket tliSvili (jaanaaSvili), Taamaar daa oTaar jaanaaSvileb bi, oTaar daa aleko sefiaaSvileb bi ojaaxeb biT gulist tkiviliT iziaareb ben Rrmaa mwuxaareb bas daa saamZimaars ucxaadeb ben miSaa wiTliSvils, Svileb bs maanaanaas, iaas daa daaTos

mira (mariami) efremis asuli xjUmjTwjmj.f fmvbTwjmjt gardacvalebis gamo qalbaton miras RmerTidan dakurTxebuli hqonda yvela sikeTe da simSveniere, rac unda axasiaTebdes RmerTis rCeuli eris qaliSvilebsa da qalbatonebs. dae ganyedenSi daasadguros gamCenma RmerTma misi spetaki suli da msubuqi yofiliyos misTvis amerikis miwa!

menuxaTa began yeden Tftxpsfcb

wavida Cvengan usaTnoesi da ukkeTilSob bilesi adamiani, araCCveuleb brivi meuRle, deda da naTesavi, TiToeuli Cvenganis moamage, Tanamdgomi da megob bari, Cveni Zvirfasi da sayvareli bicola

mira efremis asuli xjUmjTwjmj.f fmvbTwjmjtb q-n n miras gaaCnda unari, mSveniereba mieniWebina yvelafrisaTvis, rasac ki xels mohkidebda. garda imisa, rom igi alamazebda adamianur urTierTobebs Tavisi gulwrfelobiT, xalisiT, sicocxlis siyvaruliTa da optimizmiT, SeeZlo saintereso da mimzidveli gaexada TviT yvelaze erTferovani sayofacxovrebo saqianobac ki. uaRresad Wkviansa da darbaisels, romantiuli suli hqonda... igi udides mzrunvelobas iCenda Tavisi axloblebis, naTesavebis, megobrebis mimarT. iyo ubadlo diasaxlisi da SesaniSnavi maspinZeli. am mZime gansacdelis Jams TanagrZnobas vucxadebT boria da aida, noma da sima, dodo, manana, gia da irma Tav-T TavianTi ojaxebiT: Cvens biZaSvilebs - mananas, ias da artioms, daviTs da inas; SviliSvilebs: jorjis, maikis, devidsa da elizabeTs. Zmas - miSa wiTliSvils da mis meuRles nanulis SvilebTan - fimasa, baiasa da naTanTan erTad.

q-ni miras naTeli xsovna marad icocxlebs Cvens gulebSi.

menuxaTa began yeden

29

30

daviTis fari

fr rida da il lia, lova da ir ra, daTo da manana xasidaSvil lebi, eva ber riZZe ojaxiT, Rr rma mwuxar rebas gamovTqvamT didebuli, keTil li, yvel las mosiyvar rul le da yvel lasaTvis sayvar rel li adamianis lalia reubenis asuli

cbubTwjmjt! gardacvalebis gamo TanagrZnobas vucxadebT Svils nairas, siZes zurabs, SviliSvilebs maias, benis, ZmiSvilebs dimas da givis, yvela naTesavs da megobars Mmisi naTeli xsovna samudamod darCeba Cvens gulebSi menuxaTa began yeden

so oso o, leila, ninno, nona da jeiso on davaraSvilebi did mwuxarebas gamo ovTvamT didebuli qalbato onis, uaRresad tkbili da sayvareli adamiannis lalia (sara) reubenis asul

cbubTwjmjt! gar rdacval lebis gamo da did samZimars vucxadebT qaliSvils nairas da siZes zurab papsonebs, SviliSvilebs maias da benis, ZmisSvils dimitri bataSvils da disSvils givi fiCxaZes. RmerTma naTelSi amyofos misi suli menuxaTa began yeden

#141 October, 2009

#141 October, 2009

daviTis fari

daa-ZZmaani mixeil roket tliSvili (jaanaaSvili), Taamaar daa oTaar jaanaaSvileb bi, rozaa daa soso CaaCaanaaSvileb bi daa zinaa baazaaSvili ojaaxeb biT didi gulist tkiviliT saamZimaars ucxaadeb ben Rrmaad daamwuxreb bul Svils naairaas daa siZes zuraas, SviliSvileb bs maaiaas daa benis, ZmisSvils dimaa bataSvils daa disSvils givi fiCxaaZes, didaad gaanaaTleb bul daa mSvenieri qaalb batonis lalia (sara) reubenis asul

cbubTwjmjt! gardacvalebis gamo. gamCen RmerTsa vTxovT ganyedenSi daasadguros misi spetaki suli da msubuqi yofiliyos misTvis amerikis miwa menuxaTa began yeden

siomaa daa laamaaraa eliSaakoveb bi ojaaxiT udides gulist tkivils gaamovTqvaamT uaaRresaad keTilSob bili daa paativsaacemi, dideb buli ojaaxiSvilis, yvelaasaaTvis saayvaareli eSeT xaaeli qaalb batonis

rima abramis asuli

dediaSvili-krixelis gardacvalebis gamo TanagrZnobas vucxadebT Zmas gabriel krixels ojaxiT, merab da mzia krixelebs, eTeri krixels, debs nina mamisTvalovas ojaxiT, sima da jemal mamisTvalovebs ojaxiT, Svilebs da SviliSvilebs

misi naTeli xsovna samudamod darCeba Cvens gulebSi menuxaTa began yeden

31

32

daviTis fari

#141 October, 2009

nisan da leila babaevebi, Simon da Jozian, katrin da david babaevebi did gulistkivils gamoTqvamen, brwyinvale meojaxis, keTilSobili da yvelsaTvis pativsacemi

roman (manuax) iehoSuas-ZZe

ebwjUjbTwjmjt gardacvalebis gamo da samZimars ucxadeben Rrmad damwuxrebul meuRle malvinas, Svilebs dalis da Tengizs, lalis da mamukas, leas da ediks, das eTeris, Zmas Salikos israelidan, sidedrs meri TofCiSvils ojaxebiT, SviliSvilebs tals da zazas, sivaniTs da beniTs, stivs da ilanas, jimis da Teonas, patara devids, eriks da erikas, eiTans (manuaxs), aseve yvela naTesavs da axlobels menuxaTo began yeden

venera papiaSvili, iaSa da naTela koJiaSvilebi, boria da marina papiaSvilebi, gari da gulnazi TavdidiSvilebi, alik da manana eloSvilebi, gia da maia maRalaSvilebi, simon da meri janaSvilebi ojaxebiT, did mwuxarebas gamovTqvamT uaRresad spet taki, yvelas mosiyvarule, samagaliTo meojaxis, Cveni Temis TvalsaCino warmomadgenlis

roman (manuax) iehoSuas-ZZe

ebwjUjbTwjmjt gardacvalebis gamo Zalian vwuxvarT rom, Cvens Tems gamoaklda aseTi didebuli, yvelasaTvis sayvareli da pativsacemi adamiani da samZimars vucxadebT meuRles malvinas, Svilebs dalis da Tengizs, lalis da mamukas, leas da ediks, das eTeris, Zmas Salikos israelidan, sidedrs meri TofCiSvils ojaxebiT, SviliSvilebs da SvilTaSvilebs tals da zazas, sivaniTs da beniTs, stivs da ilanas, jimis da Teonas, devids, eriks da erikas da eiTans (manuaxs), aseve yvela naTesavs da axlobels

misi naTeli xsovna samudamod darCeba Cvens gulebSi menuxaTo began yeden

#141 October, 2009

daviTis fari

sioma da lamara eliSakovebi ojaxiT, did gulistkivils gamovxatavT Zvirfasi pirovnebis, brwyinvale meuRlis, mamis da babuis, eris da rwmenis mosiyvarule, Cveni Temis samagaliTo warmomadgenlis

roman (manuax) iehoSuas-ZZe

ebwjUjbTwjmjt gaardaacvaaleb bis gaamo saamZimaars vucxaadeb bT meuRles-qqalb baton maalvinaas, Svileb bs daalis daa Tengizs, laalis daa maamukaas, leaas daa ediks, daas eTeris, Zmaas Saalikos (israaelidaan), sidedrs meri TofCiSvils ojaaxeb biT, SviliSvileb bs daa SvilTaaSvileb bs tals daa zaazaas, sivaaniTs daa beniTs, st tivs daa ilaanaas, jimis daa Teonaas, devids, eriks, erikaas daa eiTaans (maanuaaxs)

b-n romanis xsovna samudamod iqneba Cvens gulebSi menuxaTo began yeden

leila da SoTa mordexaSvilebi, megi da ramazi Tavdebi, roqsana Tavdi, nona da miSa Tavdebi ojaxebiT, Rrma mwuxarebiT iuwyebian, rom udrood gardaicvala

roman (manuax) iehoSuas-Z Ze

ebwjUjbTwjmj Cvvenma sazogadoebam ganicada umZimesi danaklisi, ramdenadac gamogvaklda uaRresad Tavaziani, saocrad mokrZalebuli da keTilSobili, Cveni eris uerTgulesi da TvalsaCino adamiani, romlis qvelmoqmedeba Cveni salocavis da jamaaTis mimarT gamoCenili, Rirseuli materialuri da sulieri Tanadgoma samagaliTod darCeba rogorc dRevandeli aseve momavali TaobebisaTvis is Tavkacobda SesaniSnav ojaxs, sadac misi sayvareli meuRle, Svilebi, SviliSvilebi, siZeebi, naTesavebi yovelTvis imsaxurebdnen Cveni eris guliTad dafasebasa da siyvaruls isini yovelTvis darCebian saukeTeso magaliTad imisa, Tu rogor unda giyvardes Seni ojaxi, Seni eri da rogor SeinarCuno da moamaRlo is SesaniSnavi tradiciebi, rac qarTvel ebraelobaSi mraval saukuneebis manZilZe damkvidrda. guliTad TanagrZnobas vucxadebT meuRles malvinas, das eTeris, Zmas Salvas, sidedrs q-n n meris, qaliSvilebs dalis, lalis da leas, siZeebs, Tengizs, mamukas, da ediks, SviliSvilebs, moyvrebs, yovel naTesavs, megobars da axlobels

menuxaTo began yeden

33

34

daviTis fari

#141 October, 2009 21

boria da lusia nanikaSvilebi, Temuri da maia, juli da tifani nanikaSvilebi, did gulistkivils gamovTqvamT, Cveni sayvareli da dauviwyari moyvris, ukeTilSobilesi, uaRresad spetaki da patiosani, keTilis msurvelis, samagaliTo meuRlis, mamis, babuis da didi babuis, Cveni Temis TvalsaCino warmomadgenlis

roman (manuax) iehoSuas-Z Ze

ebwjUjbTwjmjt gardacvalebis gamo.

da samZimars vucxadebT Rrmad damwuxrebul meuRle malvinas, Svilebs dalis da Tengizs, lalis da mamukas, leas da ediks, das eTeris, Zmas Salikos israelidan, sidedrs meri TofCiSvils ojaxebiT, SviliSvilebs tals da zazas, sivaniTs da beniTs, stivs da ilanas, jimis da Teonas, patara devids, eriks da erikas, eiTans (manuaxs)

misi naTeli xsovna samudamod darCeba Cvens gulebSi

menuxaTo began yeden

#141 October, 2009

daviTis fari

lia da ir rakl li, ia da daTo, Tamuna da zur ra kr rixel lebi ojaxebiT Rr rma mwuxar rebas gamovTqvamT Cveni naTesavebis, uaRr resad keTil lSobil li da mosiyvar rul le adamianebis

nptf!tjnpojt.[f!efejbTwjmjt da 3 kviris Tavze misi uerTgulesi meuRlis

sjnb!bcsbnjt.btvmj!efejbTwjmjt gardacvalebis gamo da TanagrZnobas vucxadebT Svilebs _ marina da daTo daTikaSvilebs, SviliSvilebs _ miSiko da ilana daTsonebs, lika da guram iakobaSvilebs, agreTve gansvenebulebis dedmamiSvilebs da yvela axlobels. nbUj!obUfmj!ytpwob!nbsbejvmbe!ebsDfcb!Dwfot!hvmfcTj

Ôðèäà è Èëüÿ, Ëåâà è Èðà, Äàòî è Ìàíàíà Õàñèäàøâèëè ñ ñåìüÿìè Ñ ãëóáîêîé ñêîðáüþ ñîîáøàåì, ÷òî óøëà èç æèçíè âñåìè ëüáèìàÿ è óâàæàåìàÿ, èçâåñòíûé äîêòîð-ãèíåêîëîã, ïðåêðàñíûé ÷åëîâåê è äðóã

ÑÓÑÀÍÀ ÌÈÕÀÉËÎÂÍÀ ØÀÌËÈÊÀØÂÈËÈ - ÃÀËÀÉ Âûðàæàåì ãëóáîêîå ñîáîëåçíîâàíèå äî÷êå Ðåãèíå, çÿòþ Áîðèñó, Ñûíó Èîñèôó, íåâåñòå Ðîçå, âíóêàì, Ðàäå, ðîäñòâåííèêàì è äðóçüÿì ÅÅ ÑÂÅÒËÀß ÏÀÌßÒÜ ÍÀÂÑÅÃÄÀ ÎÑÒÀÍÅÒÑß Â ÍÀØÈÕ ÑÅÐÄÖÀÕ

Ìåíóõàòà áå ãàí åäåí

35

36

daviTis fari

#141 October, 2009

ÑÈÍÀÃÎÃÀ Â ÀÕÀËÖÈÕÅ

ÀÕÀËÖÈÕÑÊÈÅ ÅÂÐÅÈ ....  Àõàëöèõå áûëî íåñêîëüêî ñèíàãîã. Ñåé÷àñ äåéñòâóåò òîëüêî îäíà. Îñòàëîñü áîëüøîå êëàäáèùå, çà êîòîðûì àêêóðàòíî óõàæèâàþò è ñëåäÿò. Ïåðâûé áîëüøîé îòòîê àõàëöèõñêèõ åâðååâ â Èçðàèëü áûë â 70-ûõ. Ïîñëåäíûé îòòîê - â ïåðèîä ðàçâàëà ÑÑÑÐ. Ðàíüøå àõàëöèõñêèå åâðåè êîìïàêòíî ïðîæèâàëè â òàê íàçûâàåìîé ñòàðîé ÷àñòè ãîðîäà - Ðàáàò. Ñåé÷àñ îñòàëîñü íåñêîëüêî ñåìüåé. Àõàëöèõñêèå åâðåè î÷åíü äîáðûå ëþäè. Îíè âñåãäà ñòàðàëèñü äðóæèòü ñ àðìÿíàìè, ãðóçèíàìè è ñî âñåìè íàöèîíàëüíîñòüÿìè ïðîæèâàþùèìè â Àõàëöèõå (è çà å¸ ïðåäàëàìè). Ó àõàëöèõñêèõ åâðååâ ãðóçèíñêèå ôàìèëèè è çàêàí÷èâàþòñÿ íà "øâèëè". Ïðèíÿâ ãðóçèíñêèå ôàìèëèè (÷òîá æèëîñü áåç ïðèòåñíåíèé), àõàëöèõñêèå åâðåè ïîñòàðàëèñü êîðåíü ñâîèõ ôàìèëèé ñîõðàíèòü. Êîðíè ôàìèëèé â îñíîâíîì ÀÁÐÀÌàøâèëè, ÌÎÑÅøâèëè, ÌÎÐÄÅÕàøâèëè, ÈÎÍàøâèëè íó è ò.ä., ò.å. â êîðíå ñòàðàëèñü ñîõðàíèòü èëè èìåíà ãëàâ èõ äèíàñòèé èëè èõ âåðû. .... "Àõàëöèõåëåáèñ ëîöâà" (Ñèíàãîãà åâðååâ èç Àõàëöèõå) - òàê íàçûâàþò è ïî ñåãîäíÿøíèé äåíü òáèëèññêóþ öåíòðàëüíóþ ñèíàãîãó, êîòîðóþ àõàëöèõñêèå åâðåè ïîñòðîèëè â íà÷àëå äâàäöàòîãî âåêà (1904 - 1913ãã), â ãëàâíîé àðòåðèè ñòàðîãî ãîðîäà, â òàê íàçûâàåìîì àðåàëå "Àðìÿíñêîãî áàçàðà". ....  1918 ã. Äàâèä Áààçîâ, áóäó÷è ãëàâíûì ðàââèíîì Àõàëöèõå è Àõàëöèõñêîãî óåçäà, îêêóïèðîâàííûõ òîãäà òóðåöêèìè âîéñêàìè, ñïàñ õðèñòèàíñêóþ ÷àñòü íàñåëåíèÿ óåçäà, ïîëüçóÿñü ñâîèìè äðóæåñêèìè ñâÿçÿìè ñ ðóêîâîäèòåëÿìè Àõàëöèõñêîé ìóñóëüìàíñêîé îáùèíû, îò óíè÷òîæåíèÿ òóðêàìè è ìåñòíûìè ìóñóëüìàíñêèìè ôàíàòèêàìè (êàê ýòî áûëî â ðÿäå äðóãèõ ìåñò Çàêàâêàçüÿ, êóäà âîøëè â òî âðåìÿ òóðåöêèå âîéñêà).

daviTis Ùèò Äàâèäà

f ar i

Shield of David

Èçäàòåëü è ãëàâíûé ðåäàêòîð: Ñåìåí Êðèõåëè Ãàçåòà îñíîâàíà â 2003 ãîäó.

Tel: (718) 275-5795

Fax: (718) 275-5795

62-60 99 St. #1012 Rego Park NY 11374, New York USA

E-mail: [email protected]

DAVID’S SHIELD INC. Ðåäàêöèÿ â ïåðåïèñêó ñ àâòîðàìè íå âñòóïàåò è ñîõðàíÿåò çà ñîáîé ïðàâî ñîêðàùåíèÿ, ïðàâêè è êîððåêòóðû òåêñòîâ. Ìàòåðèàëû íå ðåöåíçèðóþòñÿ è íå âîçâðàùàþòñÿ. Ìíåíèÿ, âûñêàçàííûå â ïóáëèêàöèÿõ, íå îáÿçàòåëüíî ñîâïàäàþò ñ ìíåíèåì ðåäàêöèè. Çà ñîäåðæàíèå ðåêëàìíûõ è ÷àñòíûõ îáúÿâëåíèé ðåäàêöèÿ îòâåòñòâåííîñòè íå íåñ¸ò.