Sarcoidosis

NHAÂN MOÄT TRÖÔØNG HÔÏP SARCOIDOSIS ÑIEÀU TRÒ TAÏI BEÄNH VIEÄN 175 Bs Nguyeãn Maïnh * Huøng Toùm taét: Chuùng toâi xin thoâng baùo 1 beänh nhaân 57 tuoåi, nam giôùi, bò Sarcoidosis, tröôøng hôïp ñaàu tieân ñöôïc chaån ñoaùn Sarcoidosis vaø ñieàu trò taïi beänh vieän 175 vaø ñöa ra nhöõng nhaän xeùt sau: -Sarcoidosis laø moät beänh lyù raát hieám gaëp, ñaëc bieät taïi Ñoâng Nam AÙ vaø Vieät Nam. Cho ñeán nay, taïi Vieät Nam chöa coù taùc giaû naøo thoáng keâ veà beänh lyù naøy. -Veà chaån ñoaùn beänh: Beänh caûnh laâm saøng cuûa Sarcoidosis khoâng ñaëc hieäu, vôùi nhieàu kieåu dieãn tieán vaø deã chaån ñoaùn nhaàm vôùi caùc beänh coù hình aûnh khoái u khaùc ñaëc bieät laø lao. Chaån ñoaùn xaùc ñònh chuû yeáu döïa vaøo toån thöông giaûi phaåu beänh cuûa haïch vaø khoái u haït. Tuy nhieân, sinh thieát haïch cuõng coù nhöõng gía trò nhaát ñònh, giuùp ích cho chaån ñoaùn beänh trong tröôøng hôïp khoâng thöïc hieän ñöôïc sinh thieát khoái u hat. -Veà ñieàu trò: Söû duïng corticoid ñôn thuaàn laø phaùc ñoà cho keát quûa toát. Chuùng toâi duøng Prednisolon vôùi lieàu 40 mg/24 giôø cho beänh nhaân naøy, nhaän thaáy beänh giaûm nhanh caû veà caùc trieäu chöùng laâm saøng vaø keát quûa xeùt nghieäm chaån ñoaùn hình aûnh. Theo doõi cho ñeán thôøi ñieåm hieän taïi (sau 6 thaùng) thaáy keát quûa xa toát vaø chöa ghi nhaän taùc duïng phuï ñaùng keå naøo cuûa thuoác.

THE FIRST CASE OF SARCOIDOSIS DIAGNOSED AND TREATED IN 175- HOSPITAL Summary: We reported a case with Sarcoidosis, male, 57 years old. This is the first patient suspected with Sarcoidosis who was diagnosed and treated successfully in 175-hospital. The following are some conclusions: -Sarcoidosis is a rare disease with low incidence all over the world, specially in Asia and Viet Nam. Up to now, there has not been an author who has statistics for this disease in Viet Nam. -Diagnoses: Clinical characteristics of Sarcoidosis are not specific, with many symptoms that can result in a confused diagnosis between other diseases, specially tubeculosis. Positive diagnosis can be based on pathohistology of lympho nodes or neoplastic processes. However, results of node pierce or biopsy played a significant role in the diagnosis.

1

-Treatment: Corticoid had a good effect for treating Sarcoidosis. This patient was administered prednison 40 mg/24h. The results showed that clinical symptoms and imaging diagnostic tests improved significantly. During 6 months, the patient has been treated continually and there has not been a recurrence without side effect from corticoid. I, Môû ñaàu. *Bs Khoa: Noäi Caùn Boä - Beänh Vieän 175 Sarcoidosis laø moät beänh heä thoáng, khoâng roõ caên nguyeân, bieåu hieän tình traïng u haït vieâm khoâng coù hoaïi töû ôû nhieàu cô quan, thöôøng gaëp nhaát ôû phoåi vaø haïch lympho vuøng trung thaát, ngoaøi ra coøn coù ôû maét, da, gan, thaän, tim, vaø heä thaàn kinh trung öông, caùc cô quan naøy coù theå bò toån thöông kín ñaùo hoaëc bieåu hieän thaønh beänh sau vaøi ñôït caáp tính cuûa beänh [1], [2]. Chuùng toâi xin trình baøy moät tröôøng hôïp Sarcoidosis ñöôïc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò taïi beänh vieän 175. II, Beänh aùn: -Beänh nhaân: PS Nam: 57 tuoåi , Soá HS: 2867-151 -Ngheà nghieäp: Boä ñoäi Ñòa chæ : Campuchia -Vaøo vieän: Ngaøy 11-06-2005 -Lyù do vaøo vieän: Soát keùo daøi, meät moûi, suùt caân, ho, ñau ngöïc. 1. Beänh söû: Beänh nhaân tröôùc ñaây khoâng coù beänh noäi khoa maïn tính. Thaùng 03/2005 xuaát hieän soát dai daúng keùo daøi ñaõ ñöôïc ñieàu trò taïi Campuchia sau ñoù chuyeån vieän 175 vôùi chaån ñoaùn theo doõi thöông haøn. Beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò 02 thaùng sau ñoù heát soát ñöôïc cho ra vieän. Thaùng 06/2005 xuaát hieän caùc trieäu chöùng soát laïi, ho, khoù thôû, meät, ñau ngöïc, nhöùc moûi toaøn thaân, aên uoáng keùm, theå traïng suy suïp suùt caân (17kg/03 thaùng). Beänh nhaân nhaäp vieän 175 trong tình traïng treân. -Tieàn caên baûn thaân: Khoûe -Tieàn caên gia ñình: Khoâng coù ai bò beänh töông töï 2. Khaùm xeùt luùc vaøo thaáy: -Toaøn thaân: Cao 165cm, Naëng: 52 kg, Maïch quay: 98 ck/p, Nhieät ñoä:37,8o, HA: 110/60 mmHg. Toång traïng gaày, tieáp xuùc chaäm. li bì, da xaïm, moâi khoâ, löôõi baån, -Tuaàn hoaøn: Tieáng tim T1 , T2 nghe môø, khoâng coù taïp aâm beänh lyù. -Hoâ haáp: Loàng ngöïc caân ñoái, caùc cô hoâ haáp phuï tham gia nhòp thôû toát, rì raøo pheá nang 2 pheá tröôøng giaûm vaø hôi thoâ.

2

-Tieâu hoùa: Buïng meàm, khoâng u cuïc, gan laùch khoâng sôø thaáy, ñieåm thöôïng vò, moân vò taù traøng vaø ñieåm tuùi maät aán töùc nheï, phaûn öùng thaønh buïng aâm tính. -Tieát nieäu: Chaïm thaän (-), rung thaän (-), caùc ñieåm nieäu quaûn treân, giöõa hai beân aán khoâng ñau. -Khaùm haïch: Haïch vuøng coå vaø hoá thöôïng ñoøn hai beân kích thöôùc to nhoû khoaûng 3 × 4cm, dính, maät ñoä chaéc, aán ñau. Haïch vuøng naùch, vaø beïn khoâng sôø thaáy. -Taâm thaàn kinh vaø caùc chuyeân khoa khaùc: Sô boä khaùm khoâng phaùt hieän beänh lyù gì ñaëc bieät. 3. Caùc xeùt nghieäm: a, Xeùt nghieäm maùu. Huyeát ñoà: HC: Töø 4200000 ñeán 4500000 Hct: 35 ñeán 40 % BC: Töø 11.000 ñeán 15.000 N: khoaûng 70%, L: khoaûng 30% TC: Töø 150.000 ñeán 200.000 Vss giôø ñaàu laøm nhieàu laàn keát quûa töø 39 65 mm. Sinh hoùa: Ñieän giaûi laøm nhieàu laàn thaáy canxi maùu taêng nheï. Glucose, Ure, Creatinine, SGOT, SGPT vaø caùc xeùt nghieäm khaùc laøm nhieàu laàn trong giôùi haïn bình thöôøng. HBsAg: Aâm tính CEA, CA 19-9, PSA: Bình thöôøng Caáy maùu tìm vi khuaån: Aâm tính Widal (2 laàn): Aâm tính ANA: Aâm tính SLE: Aâm tính Caùc xeùt nghieäm veà lao: Phaûn öùng Mantoux: Aâm tính Hexagon TB: Aâm tính PCR Lao: Aâm tính Soi ñôøm tìm BK (3laàn): Aâm tính b, Chuïp XQ loàng ngöïc. -Hình quai ñoäng maïch chuû voàng cao, trung thaát beø, taêng ñaäm caùc nhaùnh pheá quaûn hai phoåi. Keát luaän: Theo doõi U trung thaát. c, CT Scan loàng ngöïc coù ñoä phaân giaûi cao . Keát quûa 3 laàn chuïp CT Scan loàng ngöïc thaáy: Coù khoái u khoâng roõ baûn chaát ôû trung thaát giöõa phaûi vuøng phaân chia pheá quaûn goác kích thöôùc khoaûng (2,2×2,9× 3.0cm), ñaëc bieät kích thöôùc khoái u laàn chuïp thöù 3 ngaøy 04/08/2005 coù lôùn hôn (3,4×2,4×4.0 cm) ngoaøi ra coøn

3

phaùt hieän theâm moät soá haïch xung quanh khoái u vaø roán phoåi (kích thöôùc 0,5 – 7 mm). d, Soi pheá quaûn. Beänh nhaân ñöôïc soi pheá quaûn thaáy: Maët sau phía döôùi khí quaûn coù cheøn eùp töø ngoaøi vaøo, caây pheá quaûn bình thöôøng. e, Choïc, sinh thieát. -Ngaøy 14/07/2005 beänh nhaân ñöôïc ñöa sang beänh vieän Vieät – Phaùp ñeå sinh thieát khoái u trung thaát qua da, nhöng khoâng laøm ñöôïc vì soi pheá quaûn kieåm tra tröôùc khi tieán haønh thaáy vò trí toån thöông trung thaát naèm sau caùc maïch maùu vaø tröôùc pheá quaûn goác neân khoâng coù ñöôøng vaøo. -Ngay sau ñoù beänh nhaân ñöôïc choïc haïch thöôïng ñoøn phaûi baèng kim lôùn laøm tieâu baûn. Keát quûa: Haïch vieâm daïng haït nghó ñeán vieâm lao. -Sinh thieát 2 laàn haïch thöïôïng ñoøn hai beân ñeàu cho keát quûa. Haïch vieâm daïng haït goàm nhieàu teá baøo daïng bieåu moâ, ñaïi baøo ña nhaân, moät soá ñaïi baøo Langhans. Khoâng coù moâ hoaïi töû baû ñaäu. Vaø ñöôïc keát luaän laø Sarcoidosis. Sau keát quûa ñoù, Chuùng toâi ñaõ hoäi chaån lam vôùi beänh vieän Lao vaø Beänh phoåi cuøng beänh vieän Ung Böôùu ôû TP HCM, thoáng nhaát chöa loaïi tröø hoaøn toaøn ñöôïc vôùi beänh lao nhöng höôùng nghó nhieàu tôùi Sarcoidosis. 4, Ñieàu trò: -Sau hoäi chaån, töø ngaøy 18/08/2005 beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò khaùng sinh choáng lao vôùi phaùc ñoà 04 thuoác keát hôïp corticoid lieàu trung bình. Sau 05 ngaøy ñieàu trò, ñaùp öùng vôùi thuoác khoâng roõ, laâm saøng khoâng coù caûi thieän, traùi laïi beänh nhaân coù bieåu hieän dung naïp thuoác keùm, raát meät, theå traïng suy suïp, aên uoáng khoâng ñöôïc, ngöùa toaøn thaân theo kieåu dò öùng. Chuùng toâi quyeát ñònh caét khaùng sinh choáng lao vaø chuyeån sang ñieàu trò theo höôùng Sarcoidosis baèng corticoid ñôn thuaàn. Vôùi lieàu Pednisolone 40mg / 24 giôø uoáng vaøo sau hai böõa aên chính. Sau moät tuaàn theo doõi thaáy tình traïng laâm saøng caûi thieän raát toát. Cuï theå beänh nhaân ñôõ meät daàn, heát soát, aên nguû sinh hoaït khaù leân daàn, heát ngöùa, giaûm ho, giaûm ñau vuøng ngöïc. Tieáp tuïc theo doõi sau ñoù thaáy haïch thöôïng ñoøn coù xu höôùng nhoû laïi, toác ñoä maùu laéng giôø ñaàu giaûm so vôùi tröôùc. CT Scan loàng ngöïc kieåm tra thaáy khoái u nhoû laïi so vôùi caùc keát quûa tröôùc, kích thöôùc coøn 3,2×2,1×3.5cm. -Beänh nhaân ñöôïc cho ra vieän 04/11/2005 vaø caáp thuoác ñieàu trò tieáp tuïc theo phaùc ñoà vaø ñöôïc heïn taùi khaùm kieåm tra ñònh kyø.

4

-Beänh nhaân ñöôïc kieåm tra laïi sau 01 thaùng ñieàu trò ngoaïi truù cho thaáy: Toaøn traïng khoûe, khoâng soát, aên nguû sinh hoaït toát, taêng caân, heát ho, khoâng ñau ngöïc. Caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng oån ñònh, XQ loàng ngöïc khoâng thaáy hình aûnh u, toaøn boä haïch thöôïng ñoøn nhoû laïi roõ. Rieâng Canxi maùu, toác ñoä maùu laéng giôø ñaàu coøn cao (47mm). III, Baøn luaän: 1, Lòch söû cuûa beänh: -1889, Besnier [2] moâ taû toån thöông da maøu tím cuûa moät beänh nhaân nhö laø moät daïng bieán ñoåi cuûa lupus ban ñoû vaø oâng ñaõ ñaët teân laø “lupus pernio”. -1889, Boeck [2] laø ngöôøi ñaàu tieân moâ taû nhöõng u haït khoâng hoaïi töû ñaëc tröng ôû beänh nhaân coù phì ñaïi haïch ngoaïi bieân vaø noát ôû da. Taùc giaû cho raèng ñaëc ñieåm cuûa caùc u haït gioáng moâ sarcoma neân ñaõ ñaët teân "Multiple benign sarkoids of the skin" hay beänh "sarcoid Boeck". Töø ñoù, caùc toån thöông daïng sarcoid cuõng ñöôïc moâ taû ôû maét, xöông, phoåi vaø tuyeán nöôùc boït, nhöng 20 naêm sau, baûn chaát thoáng nhaát vaø coù heä thoáng cuûa Sarcoidosis môùi ñöôïc ghi nhaän. -1914, Schauman [2] cho raèng beänh Besnier's lupus pernio vaø sarcoid Boeck thöïc ra chæ laø moät beänh vôùi caùc bieåu hieän laâm saøng gioáng nhau. -Thaäp nieân 1940 vaø 1950, söï hieåu bieát veà Sarcoidosis ñöôïc naâng leân moät böôùc tieán môùi döïa treân nghieân cöùu cuûa Lofgren [2]. OÂng cho raèng Sarcoidosis thöôøng laønh tính vôùi bieåu hieän phì ñaïi haïch roán phoåi hai beân khoâng trieäu chöùng hoaëc hoàng ban nuùt caáp vaø nhöõng bieåu hieän naøy coù tieân löôïng toát. Trong thôøi gian naøy, nghieân cöùu veà phaûn öùng Kveim-Siltzbach ñaõ cung caáp sinh beänh hoïc thoáng nhaát cuûa Sarcoidosis. [2]. 2, Sinh lyù beänh: -Sinh beänh hoïc cuûa Sarcoidosis chöa ñöôïc roõ raøng. Nhöng coù nhieàu nghieân cöùu ñaõ chöùng minh raèng baát thöôøng veà chöùc naêng mieãn dòch ñoùng vai troø quan troïng trong cô cheá beänh sinh cuûa Sarcoidosis. U haït vieâm trong Sarcoidosis laø do moät phöùc hôïp taùc ñoäng laãn nhau giöõa teá baøo T, thöïc baøo ñôn nhaân, nguyeân baøo sôïi, teá baøo B, teá baøo hình caây (Dendritic Cell) vaø caùc teá baøo phuï trôï khaùc. Töông taùc giöõa chuùng ñöôïc ñieàu hoøa phaàn lôùn bôûi caùc cytokine phoùng thích töø nhöõng teá baøo mieãn dòch, cuõng nhö töø taùc ñoäng tröïc tieáp cuûa caùc teá baøo. Keát quaû hình thaønh moät quaù trình saép xeáp laïi moät caùch chaët cheõ ñeå taïo thaønh caáu truùc u haït ñaëc. Hieän töôïng vieâm naøy daãn ñeán nhöõng

5

thay ñoåi beänh hoïc veà chöùc naêng cô quan do toån thöông moâ khu truù, thay ñoåi caáu truùc bình thöôøng, taïo ra caùc cytokine vaø yeáu toá trung gian hoùa hoïc vôùi nhöõng aûnh höôûng taïi choã vaø toaøn thaân [1],[2], [3], [4], [5]. 3, Giaûi phaãu beänh: -Laø söï taïo laäp nhöõng u haït vieâm khoâng bao giôø hoaïi töû, chuû yeáu laø ñaïi thöïc baøo, teá baøo bieåu moâ vaø nhöõng teá baøo ña nhaân khoång loà Langhans, bao xung quanh laø caùc lympho CD4, ñôn baøo vaø nguyeân baøo sôïi. Nhöõng u haït naøy hieän dieän nhö laø phaûn öùng mieãn dòch taïi choã ñoái vôùi moät khaùng nguyeân chöa xaùc ñònh vaø coù theå xaûy ra ôû baát kyø cô quan naøo. Khi ñaõ hình thaønh u haït thì chuùng coù theå keát tuï nhieàu nguyeân baøo sôïi daãn ñeán xô hoùa do hieän töôïng hyalin hoùa. [1],[2], [3], [4], [5]. 4. Taàn suaát: -Tæ leä maéc beänh treân toaøn theá giôùi khoaûng 10/100000 daân. ÔÛ Baéc Myõ, Nam Chaâu Aâu vaø Nhaät baûn, tæ leä maéc beänh khoaûng töø 10 ñeán 40/100.000 daân. Thuïy ñieån, khoaûng 64/100000 daân. Puerto-Rica, khoaûng 36/100000 daân. Ngöôøi Myõ goác chaâu Phi maéc beänh cao hôn töø 10 ñeán 17 laàn so vôùi ngöôøi Myõ goác Caucasian. Beänh hieám khi gaëp ôû Ñoâng nam AÙ. Beänh khoâng lieân quan ñeán giôùi tính nhöng thöôøng gaëp ôû nöõ hôn nam. Löùa tuoåi thöôøng gaëp töø 20 - 45 tuoåi (chieám treân 50 80%), ít khi gaëp ôû treû em vaø ngöôøi giaø. [1],[2]. 5, Tieán trieån vaø tieân löôïng: -Beänh ñaùp öùng toát vôùi corticoid lieàu thaáp vaø trung bình, khoâng ñeå laïi di chöùng. Ngoaøi moät soá tröôøng hôïp beänh coù theå töï thuyeân giaûm, coøn laïi khi khoâng ñöôïc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò, beänh seõ coù theå gaây tình traïng suy suïp toaøn thaân, vaø ñeå laïi haäu quûa thöông toån vaø roái loaïn vónh vieãn chöùc naêng cuûa cô quan maø beänh khu truù, nhö toån thöông heä thaàn kinh trung öông, xô hoùa phoåi, suy tim öù huyeát hoaëc ñoät töû, roái loaïn thò giaùc thaäm chí gaây muø,… khi khu truù ôû caùc cô quan naøy. Tæ leä töû vong chung cuûa beänh laø töø 5 -10 %. [1],[2]. 6, Veà chaån ñoaùn: -Theo taøi lieäu: Chuû yeáu caên cöù vaøo laâm saøng, XQ hoïc vaø moâ hoïc. -Beänh nhaân cuûa chuùng toâi, ñeå chaån ñoaùn chuùng toâi ñaõ caên cöù vaøo: +Baûng trieäu chöùng laâm saøng goàm coù: Soát, meät moûi, suït caân, ho, khoù thôû, ñau ngöïc vaø coù phì ñaïi haïch lympho ngoaïi bieân.

6

+Caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng phuø hôïp nhö: Toác ñoä maùu laéng giôø ñaàu taêng, Canxi maùu taêng. XQ loàng ngöïc vaø CT Scan loàng ngöïc coù ñoä phaân giaûi cao thaáy hình aûnh u. +Keát quûa sinh thieát: Chuùng toâi xem ñaây laø yeáu toá quyeát ñònh chaån ñoùan beänh. Tuy nhieân qua hoäi chaån lam coøn coù moät vaøi yù kieán traùi ngöôïc nhau, nhöng chuùng toâi vaãn nghieâng veà Sarcoidosis, chính vì vaäy maø ñaõ coù nhöõng quyeát ñònh ñuùng trong vieäc ñieàu trò beänh. +Cuoái cuøng laø caùc khaûo saùt ñeå loïai tröø nhöõng beänh lieân quan khaùc, ñaëc bieät laø nhöõng beänh coù hình aûnh u, nhö lao vaø u lympho… -Nhöõng haïn cheá trong chaån ñoaùn: +Ñaây laø moät tröôøng hôïp laâm saøng coù toån thöông u khu truù taïi phoåi. Nhöng caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng nhö: Ño chöùc naêng phoåi, sinh thieát phoåi xuyeân pheá quaûn, röûa pheá quaûn-pheá nang, choïc huùt baèng kim xuyeân pheá quaûn, vì ñieàu kieän beänh nhaân khoâng cho pheùp neân chuùng toâi khoâng thöïc hieän ñöôïc. Rieâng caùc xeùt nghieäm ít chuyeân bieät nhö: Ñònh löôïng men chuyeån hoùa, Test Kveim-Siltzbach trong da, Gallium scan, chuùng toâi chöa coù ñieàu kieän khaûo saùt. +Ñoái chieáu vôùi caùc taøi lieäu kinh ñieån. Beänh nhaân cuûa chuùng toâi coù baûng trieäu chöùng laâm saøng, caän laâm saøng vôùi toác ñoä maùu laéng giôø ñaàu vaø Ion Ca++ maùu taêng, XQ loàng ngöïc, CT Scan loàng ngöïc vaø keát quûa sinh thieát ñaëc tröng phuø hôïp. Rieâng veà phaân boá beänh thì xu höôùng beänh thöôøng laø ôû Chaâu Aâu -Myõ nhieàu hôn, raát ít gaëp ôû Ñoâng nam aù nhöng beänh nhaân cuûa chuùng toâi laïi ôû Camphuchia. Veà ñoä tuoåi, thöôøng gaëp ôû 20-45, coøn beänh nhaân cuûa chuùng toâi laø nam 57 tuoåi. Nhöõng khaùc bieät treân ñaõ laøm khoù khaên t veà maët chaån ñoaùn xaùc ñònh ôû beänh nhaân naøy. 7, Veà ñieàu trò: -Nguyeân taéc chung: +Vieäc ñieàu trò Sarcoidosis tuøy thuoäc vaøo söï bieåu hieän trieäu chöùng, giai ñoaïn cuûa beänh vaø cô quan bò toån thöông. Chuû yeáu duøng corticoid toaøn thaân vaø taïi choã, khaùng vieâm khoâng steroid, thuoác öùc cheá mieãn dòch ñöôïc chæ ñònh trong tröôøng hôïp Sarcoidosis ôû maét, tim, thaàn kinh trung öông[1], [2], [3], [5]. +Ñoái vôùi Sarcoidosis ôû phoåi, beänh ñaùp öùng toát vôùi corticoid lieàu thaáp vaø trung bình. Khôûi ñaàu thöôøng duøng Prednison 40mg/24 giôø hoaëc 0.5 –1.0mg/kg/24 giôø cho tôùi khi beänh thuyeân giaûm (thöôøng 2-3 thaùng), sau ñoù giaûm lieàu moãi tuaàn 5-10mg cho tôùi lieàu thaáp nhaát

7

hieäu quûa (thöôøng 10-15mg/24h) roài chuyeån sang ñieàu trò duy trì caùch ngaøy trong thôøi gian hôn 06 thaùng. Toång thôøi gian ñieàu trò töø 9-12 thaùng. Vieäc theo doõi beänh taùi phaùt trong voøng 2 naêm [1],[2],[3],[5]. -Tröôøng hôïp cuûa chuùng toâi: Ñaây laø moät tröôøng hôïp hieám gaëp chaån ñoaùn khoù. Tröôùc khi ñieàu trò chuùng toâi ñaõ hoäi chaån lam vôùi caùc beänh vieän chuyeân ngaønh nhöng vaãn chöa coù ñöôïc chaån ñoaùn xaùc ñònh, chöa loaïi tröø hoaøn toaøn ñöôïc vôùi beänh lao, neân keát luaän hoäi chaån ñaõ ñeà nghò ñieàu trò keát hôïp caû hai beänh cuøng luùc, vaø theo doõi ñaùp öùng. Beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò keát hôïp caû hai beänh baèng khaùng sinh choáng lao phaùc ñoà 4 thuoác vaø corticoid lieàu trung bình. Qua theo doõi laâm saøng trong 5 ngaøy thaáy, beänh nhaân coù bieåu hieän khoâng chòu thuoác, do vaäy chuùng toâi quyeát ñònh caét khaùng sinh choáng lao vaø chuyeån sang ñieàu trò hoaøn toaøn theo höôùng Sarcoidosis thì coù ñaùp öùng toát vôùi ñieàu trò. -Qua dieãn bieán cuûa beänh nhaân treân, chuùng toâi nhaän thaáy: Ñaây laø moät tröôøng hôïp beänh hieám gaëp, chaån ñoaùn khoù, nhöng nhôø theo doõi saùt vaø coù nhöõng bieän phaùp khaùm, xeùt nghieäm, hoäi chaån kòp thôøi, chaët cheõ neân ñaõ chaån ñoaùn ñuùng töø ñoù coù phöông aùn xöû lyù thích hôïp neân keát quaû ñieàu trò toát. IV, Keát luaän. 1, Sarcoidosis laø beänh raát ít gaëp, hieän taïi ôû Vieät Nam chöa coù taùc giaû thoáng keâ. Beänh nhaân cuûa chuùng toâi laø tröôøng hôïp ñaàu tieân ñöôïc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò taïi beänh vieän 175. Chuùng toâi cuõng ñaõ tham khaûo hai beänh aùn Sarcoidosis ôû beänh vieän Lao vaø Beänh phoåi ôû TP HCM vaø ñöôïc bieát ñoù cuõng laø hai beänh nhaân bò Sarcoidosis maø beänh vieän gaëp trong nhieàu naêm nay. 2, Veà chaån ñoaùn: Baûng laâm saøng cuûa Sarcoidosis khoâng ñaëc hieäu, vôùi caùc bieåu hieän chung chung, nhieàu kieåu dieãn tieán, deã nhaàm vôùi caùc beänh coù hình aûnh u khaùc, ñaëc bieät laø lao. Chaån ñoaùn xaùc ñònh chuû yeáu döïa vaøo thöông toån giaûi phaåu beänh qua sinh thieát haïch vaø khoái u haït. Tuy nhieân, theo chuùng toâi, sinh thieát haïch cuõng coù nhöõng gía trò nhaát ñònh vaø coù theå giuùp ích cho chaån ñoaùn khi khoâng sinh thieát ñöôïc khoái u haït. 3, Veà maët ñieàu trò: Corticoid ñôn thuaàn laø phaùc ñoà cho keát quûa toát. Trong tröôøng hôïp cuûa chuùng toâi, vôùi lieàu Pednisolone 40mg/24 giôø thaáy tieán trieån toát, beänh giaûm nhanh caû veà laâm saøng vaø caùc xeùt nghieäm chaån ñoaùn hình aûnh. Qua theo doõi saùt beänh

8

nhaân cho tôùi thôøi ñieåm hieän taïi chuùng toâi chöa nhaän thaáy coù taùc duïng phuï naøo ñaùng keå cuûa thuoác. V, Taøi lieäu tham khaûo. 1, MCGRAW-HILL. 318. Sarcoidosis – Ronald G, Crystal. Harrison’s Principles of Internal Medicine – 15 Th Edition 2001. 2, PHAÏM LONG TRUNG. Taøi lieäu dòch phuïc vuï giaûng daïy, Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP HCM Thaùng 2/1999. 3, BAUGHMAN RP, LOWER EE: Alternatives to corticosteroids in the treatment of Sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 14: 121, 1997.

9

4, CONSENSUS CONFERENCE: Activity of Sarcoidosis. Third WASOG Meeting. Eur Respir J 7: 624, 1994. 5, DU BOIS RM: Corticosteroid in Sarcoidosis: Friend or foe? Eur Respir J 7: 1203, 1994.

10