Politician

ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ Aဓိပၸါယ္ ႏိုင္ငံေရးလို႔ေျပာရင္ Aာဏာဆိုတာလည္း မျဖစ္မေနထည့္ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ `ႏိုင္ငံေရး´ ဆိုတာကို ဖြင့္ဆိုခဲ့တာေတြ Aမ်ားႀကီးထဲက ထုတ္ႏုတ္ ျပခ်င္ပါတယ္။ `ႏိုင္ငံေရးဆိုသည္မွာ Aုပ္ခ်ဳပ္မႈဆုိင္ရာ သိပၸံပညာျဖစ္သကဲ့သို႔ Aုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ ၀ိဇၹာပညာလည္း ျဖစ္သည္။ သိပၸံပညာဟု ေျပာရခ်င္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖြဲ႔စည္းပံု၊ Aသြင္သ႑ာန္၊ Aုပ္ခ်ဳပ္မႈAပိုင္းတို႔သည္ သိပၸံနည္းက် စီမံရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၀ိဇၹာပညာဟု ဆိုရျခင္းမွာ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံ ေပါင္းကူးဆက္ဆံရမႈမ်ားတြင္ ေစာင့္ထိန္းAပ္သည့္ တရားမ်ားကို လိုက္နာၾကရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္´ လို႔ Oxford Aဂၤလိပ္Aဘိဓာန္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ Harold Lasswell (1936) ကလည္း `ႏိုင္ငံေရး ဆိုတာ ဘာကို၊ ဘယ္Aခ်ိန္မွာ၊ ဘယ္လိုရေAာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတာ ကို သိျခင္း´၊ လို႔ ဆိုပါတယ္။ Bertrand de Jouvenal (1963) က `ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ လူကို လူက ေမာင္းႏွင္တဲ့စြမ္းAား´ တဲ့။ David Easton (1979) က `ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ Aာဏာရွိသူက ခြေ ဲ ၀ပိုင္းျဖတ္ေပးရေသာ တန္ဖိုး´ လို႔ ဆိုထားပါ တယ္။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Oxford Concise Dictionary of Politics မွာ ဒီလိုAျပည့္Aစံု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ `ေယဘုယ်Aားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သို႔မဟုတ္ Aျခားႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ Aဖြဲ႔Aစည္းမ်ားကို လမ္းၫႊန္ေပးျခင္း၊ စီမံAုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ၀ိဇၹာ သို႔မဟုတ္

သိပၸံပညာ

ျဖစ္သည္´

လို႔

ဆိုထားပါတယ္။

ဒီဖင ြ ့္ဆိုခ်က္ဟာ

ျမင့္ေကာင္းျမင့္ေန

ပါလိမ့္မည္။

လူမႈေရးဆိုင္ရာ

သေဘာတရားAရကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ တစ္Uီးတစ္ ေယာက္ကေန စီမံAုပ္ခ်ဳပ္ရတာမ်ိဳး၊ လမ္းၫႊန္ရတာမ်ိဳးဆိုရင္ သေဘာက် ခ်င္မွ က်ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုAပ္ခ်က္ Aရကေတာ့ ဒီလုိလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုAပ္ေကာင္း လုိAပ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ လူတစ္Uီးခ်င္းစီရ႕ဲ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးလို႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ Uပမာ ေယာက်္ားနဲ႔ မိန္းမၾကားမွာ Aသြင္မတူဘဲ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံၾကရတာ ႏိုင္ငံေရးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ က်ားနဲ႔မ လူAခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္းဆက္သြယ္ေရး ဟာလည္း ႏိုင္ငံေရးလို႔ က်ယ္ျပန္႔တဲ့Aျမင္နဲ႔

ေျပာႏိုင္ပါ

ေသးတယ္။

ေလးနက္တဲ့

Aျမင္နဲ႔ေျပာရရင္ေတာ့

ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ

AစိုးရAေရး၊

Aစိုးရနဲ႔

ႏိုင္ငံေတာ္Aေရး၊ Aစိုးရ၊ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ပါတီAေရးဆိုၿပီး ခ်ဲ႕ကားေျပာဆိုသြားလို႔လည္း ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ Aားလံုးဟာ Aားၿပိဳင္တဲ့Aဆင့္Aထိ ေရာက္သြားတတ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ Aာဏာနဲ႔ဒန ြ ္ တြဲလာရပါ ေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးမွာ ေမးစရာႏွစ္ပိုင္းရွိပါတယ္။ ႀကံဖန္ေမးတယ္ေျပာေျပာ ထည့္သင ြ ္းစU္းစား သင့္တဲ့ Aခ်က္ေတြပါ။ ပထမ ေမးခြန္းကေတာ့`လူထက္ ဘယ္သတၱ၀ါေတြကပိုၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ၾကသလဲ` ေနာက္ေမးခြန္းတစ္ခုက`ႏိုင္ငံေရးမရွိတဲ့ လူ႔ေဘာင္ Aဖြဲ႔Aစည္းဆိုတာ ရွိသလား` ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းႏွစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြဟာ ပ်ားေတြကိုAားက်ၿပီး ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားAရ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့Aင္းဆက္ေတြလို႔ ဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြလို ႏိုင္ငံေရး

သေဘာေဆာင္ၿပီး

ေနထိုင္တဲ့သူေတြဟာ

ပ်ားေတြလို႔

ေျပာႏိုင္တယ္။

Aလားတူ

ႏိုင္ငံေရး

မရွိတဲ့

လူ႔ေဘာင္Aဖြဲ႔Aစည္းဆိုတာကို Utopia နဲ႔ ဖြင့္ဆိုခဲ့ၾက ေသးတယ္။ ယူတိုပီးယားဆိုတဲ့ Aနက္Aဓိပၸါယ္ကိုက `မရွိျခင္း´ ျဖစ္ေနေတာ့ စိတ္ကူးယU္တာပဲ ျဖစ္ေနေတာ့မွာေပါ့။ ေျပာရရင္ေတာ့ လူသားမွာပဲ ႏိုင္ငံေရးရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ဆိုတာ Aေရးတယူ လုပ္ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္

ျပႆနာေတြတက္ၾကတယ္။

ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပဲ

Aလုပ္ေတြ႐ႈပ္ေနတယ္လို႔

ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

ပ်ားေလာကထက္

ပို၍နက္႐ိႈင္းေသာ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ က်င္လည္ေနၾကသူေတြဟာ တကယ္ေတာ့ လူသားေတြသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

1

လူသားေတြဆိုတာက စU္းစားမႈ ရင့္သန္သူေတြျဖစ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး AေတြးAျမင္ေတြ Aေတာ္ေလး ကြဲျပားၾကပါတယ္။ Aတိုက္ Aခံေတြ လုပ္ၾကတယ္။ သေဘာထားေတြကြဲၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရ႕ဲ ပင္ကိုယ္သဘာ၀ကိုက မတူညီမႈမ်ား၊ ၀ိေရာဓိမ်ားနဲ႔ မကင္းႏိုင္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ Aခ်င္းခ်င္း၊ လူမ်ိဳးAခ်င္းခ်င္းလည္း စစ္ပေ ဲြ တြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ မတူညီတာေၾကာင့္လည္း Aလိုဆႏၵေလာဘေတြေၾကာင့္ စစ္ေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ တယ္။ ႏိုင္ငံေရးလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ကိုယ္မဟုတ္တာ လုပ္တာကိုလည္း `လူ႔Aခြင့္Aေရး´

ဆိုၿပီး

ကိုင္ေပါက္လိုက္ၾကေတာ့တယ္။

လူေတြမွာကလည္း

ခ်မွတ္ထားတဲ့

စည္းကမ္းUပေဒေတြကို

လိုက္နာခ်င္တဲ့သူရွိသလို Aၿမဲဆန္႔က်င္တဲ့သူေတြ ရွိတတ္တယ္။ မိမိAက်ိဳးစီးပြားကို မထိခိုက္သေရြ႕ Aေကာင္း ျမင္တတ္ၿပီး Aက်ိဳးစီးပြားကိုထိတာနဲ႔

Aခြင့္Aေရး

ဆံုး႐ႈံးတယ္ဆိုၿပီး

ျဖစ္လာၾကျပန္ေတာ့

ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ

လူ႔Aခြင့္Aေရး၊

လူတိုင္းရဲ႕

AလုိဆႏၵAေရးေတြကို မျဖည့္ေပးႏုိင္ေသးသမွ် ေပးကား ေပး၏ မရ၊ ေကၽြးကားေကၽြး၏ မ၀ ဆိုသလို ျဖစ္ေနမွာပါပဲ။

ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္Aစုိးရ ႏိုင္ငံေရးAေၾကာင္းေျပာရင္ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔Aစိုးရ Aပိုင္းကို ထည့္မေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးမွာ စနစ္ System ဆိုတာရွိပါတယ္။ စနစ္တစ္ခုဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရ႕ဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လႊမ္းမိုးတတ္တယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရသူေတြဟာ တစ္Uီးတစ္ ေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ Aဖြဲ႔Aစည္းနဲ႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စနစ္တစ္ခုရ႕ဲ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံရမွာပဲျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္သူဆိုတာရွိတယ္။ ျပည္သူ႔Aသံဆိုတာရွိတယ္။ မီဒီယာရွိတယ္။ Aတိုက္Aခံဆိုတာလည္းရွိတယ္။ လက္ရွိAေနAထားေတြကို ဖိAားAမ်ိဳးမ်ိဳးေပးၿပီး ေနာက္ကြယ္ကေန တြန္းAားေပးေနတတ္တာ ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ ၀ိေသသေတြျဖစ္လို႔ သိပ္ၿပီးထူးျခားတယ္လို႔ေတာ့ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔သြားၿပီး တုိင္းတာလို႔ မရဘူး။ ပံုေသသြားၿပီး သတ္မွတ္လို႔လည္း မရဘူး။ လူ႔ေဘာင္ Aဖြဲ႔Aစည္းတစ္ခုဟာ ဘယ္ေလာက္Aထိ တိုးတက္က်ယ္ျပန္႔မႈရွိတယ္၊ ဘယ္ေလာက္Aတိုင္းAတာAထိ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိတယ္၊ ဘယ္ေလာက္လႊမ္းမိုးမႈ သက္ေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးဟာ Aမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားျခားနားႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္လို႔ ဆိုလိုက္ရင္ ခိုင္ၿမဲေသာ သေဘာေဆာင္သြားတယ္။ လူ႔ေဘာင္ဆိုတာ ငါ့ႏင ို ္ငံေတာ္၊ ငါ့လူမ်ိဳးလို႔ AခိုငA ္ မာေျပာလို႔ ရေပမယ့္ ငါ့ပါတီ၊ ငါ့ႏိုင္ငံေရးစနစ္လို႔ ပံုေသေျပာလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ AစိုးရAဖြဲ႔ဆိုတာရွိတယ္။ Aုပ္ခ်ဳပ္ေရးAဖြဲ႔၊ တရား စီရင္ေရးAတြက္ တရား႐ံုး၊ ေAးခ်မ္းလံုၿခံဳေရးAတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဆိုတာေတြ ထားရတယ္။ ဒါေတြကို ထားမယ္၊ ထားဖို႔လုပ္တယ္ဆိုတာ လူ႔Aဖြဲ႔Aစည္းရဲ႕ လုိAပ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္သလို၊ မရွိမျဖစ္ ကိစၥတစ္ခA ု ေနနဲ႔ Aားလံုးက လက္ခံထားၾကရတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္လည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေAာက္မွာ Uပေဒခ်မွတ္ဖို႔၊ ခ်မွတ္ထားတဲ့ Uပေဒေတြကို လိုက္နာဖို႔ဆိုတာေတြကလည္း ဖြဲ႔စည္းသတ္မွတ္ထားတဲ့ Aဖြဲ႔Aစည္းေတြAေနနဲ႔ မလြဲမေသြလုပ္ ေဆာင္ၾကရမယ့္ တာ၀န္ေတြျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ပထ၀ီ AေနAထားရဲ႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ေဘာင္ Aတြင္းမွာ `တိုင္းျပည္´ လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ `လူမ်ိဳး`လည္း ျဖစ္ႏုိင္ တယ္။ `Aစိုးရ´ ဆိုတာကေတာ့ Uပေဒျပဳျခင္း၊ Uပေဒကို Aေကာင္Aထည္ေဖာ္ျခင္း၊ Uပေဒကိုလိုက္နာေစျခင္းဆိုတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ တယ္။ Aစိုးရဆိုတာကို က်U္းေျမာင္းတဲ့ Aျမင္နဲ႔ၾကည့္လိုက္ရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ရ႕ဲ Aာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ Aဖြဲ႔လို႔ ျမင္ၾကလိမ့္မယ္။ ဒီလိုေျပာရတာကလည္း Aစိုးရဖြဲ႔ၾကေဟ့လို႔ Aခြင့္ရလိုက္တာနဲ႔ ရလိုက္တဲ့Aုပ္စုတစ္စု သို႔မဟုတ္ ပါတီတစ္ပါတီက ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး တစ္ခုလံုးကို သူစြဲကိုင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ မူ၀ါဒသေဘာတရားေတြ၊ စနစ္ေတြနဲ႔ Aေကာင္Aထည္ေဖာ္ၿပီး တည္ေဆာက္ၾကရပါ ေတာ့တယ္။ Aုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္Aာဏာ Aစိုးရဆိုတာ သူတို႔Aဖြဲ႔ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ UပေဒေတြAတိုင္း ျပည္သူျပည္သားေတြက လိုက္နာႏိုင္ေAာင္၊ လံုၿခံဳမႈေပးႏိုင္ ရတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးနဲ႔ တရားUပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ လြယ္လြယ္နဲ႔ သံုးလိုက္ရင္ သေဘာေပါက္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ AစိုးရAေန နဲ႔ သူဖန္တီးခ်င္တဲ့ မူ၀ါဒ သေဘာတရားေတြ၊ စနစ္ေတြ ေAာင္ျမင္ဖို႔ Aပိုင္းႏွစ္ပိုင္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ၾကရတယ္။ ပထမတစ္ပိုင္းက `Aာဏာ´ ျဖစ္ပါတယ္။ Aာဏာဆိုတာ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ ထိုက္တာ ေတြကို မျဖစ္မေနလိုက္နာၾကရေAာင္ မရွိမျဖစ္လိုAပ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကို မုန္းေနတဲ့သူကို ၿပံဳးျပၿပီး သြားခိုင္းေနလို႔ ေAာင္ျမင္ခ်င္မွ ေAာင္ျမင္မွာေပါ့။ Aာဏာကို တည္ၿမဲေစဖို႔ Aမိန္႔ဆိုတာ သံုးသင့္

2

ရင္ သံုးရတယ္။ ငါတို႔ ဒါေတြဆံုးျဖတ္ထားတယ္။ လိုက္ကိုလိုက္နာရမယ္။ သူလိုက္နာၿပီး ငါလိုက္နာမႈ မရွိေစရဆိုတာမ်ိဳး မရွိရဘူး။ မလိုက္နာရင္ Aေရးယူမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတြကိုလည္း ျပ႒ာန္းေပးၾကရတယ္။ ခ်မွတ္ထားတဲ့ မူ၀ါဒေတြ၊ သေဘာတရားေတြကို ေAာင္ ျမင္ခ်င္ရင္ Aာဏာကို က်င့္သံုးတာဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ လိုAပ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ Aာဏာကို လက္ကိုင္ထားၿပီး သံုးခြင့္ရွိတဲ့AစိုးရAေနနဲ႔ Uပေဒကို မေလးစား၊ မလိုက္နာသူေတြ ေၾကာက္ေလာက္တဲ့ AေနAထား၊ Aရွိန္ A၀ါလည္း ရွိေနရလိမ့္မယ္။ ဘိန္းစားကေန ကံေကာင္းလို႔ ဘုရင္တက္ျဖစ္တဲ့ ေခတ္မဟုတ္ဘူး။ ဖုတ္သင ြ ္းရထားဆိုက္လာလို႔ ဘုရင္လုပ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳး လည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ပညာမတတ္၊ Aရည္Aခ်င္း မရွိသူေတြက တိုင္းျပည္Aာဏာလိုခ်င္ပါတယ္လို႔ ေAာ္ တိုင္းလည္း ျပည္သူမ်ားရဲ႕Aက်ိဳးAတြက္ ၀ ကြက္ၿပီး မAပ္ရဘူး။ Aာဏာကို Aစိုးရသာ သံုးခြင့္ရွိတယ္ဆိုေတာ့ Aရည္Aခ်င္းျပည္၀ ့ တဲ့ Aစိုးရဆိုတာ ဘယ္ကေနလာသလဲဆိုတာ ေသခ်ာစြာသံုးသပ္သင့္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိစၥျဖစ္လာရပါေတာ့တယ္။ ဒုတိယAပိုင္းAေနနဲ႔ Aစိုးရမွာ Aာဏာဆိုတာ ရွသ ိ လို လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္လည္း ရွိတယ္လို႔ သိထားရမယ္။ Aစိုးရဆိုတာ Aာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ကို Aသံုးျပဳၿပီး ျပည္သူကို ထိန္းသိမ္းAုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ Aဖြဲ႔Aစည္းျဖစ္ဖလ ို႔ ိုတယ္။ လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္နဲ႔ Aာဏာကို Aသံုးျပဳခြင့္ေတြဟာ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔လည္းဆိုင္တယ္။ လူတစ္Uီးခ်င္းျဖစ္ေစ၊ Aဖြဲ႔Aစည္းမွာျဖစ္ေစ၊ Aျပန္Aလွန္ေလးစားလိုက္နာျခင္းဆိုတာရွိရတယ္။ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာကတည္းက ငါ သူပုန္ထဖို႔ လူျဖစ္လာတာမဟုတ္ဘူးလို႔ သေဘာေပါက္ထားရမယ္။ လူ႔ေဘာင္Aဖြဲ႔Aစည္းနဲ႔ ေနသူ ေတြျဖစ္လို႔ လူ႔ေဘာင္က သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာၾကရပါလိမ့္မယ္။ လူသားရယ္လို႔ ျဖစ္လာကတည္းက Aေျခခံလိုက္နာရမယ့္ စံ ေတြကို သတ္မွတ္ၿပီးသား ျဖစ္ေနလို႔ ေဘာင္ထဲက ထြက္ခ်င္လို႔လည္း မရဘူး၊ ေဘာင္ထဲကေန ကိုယ္သန္ရာ ကိုယ္ေျပာၿပီး ငါတေကာ ေကာလည္း ေမာ႐ံုပရ ဲ ွိမယ္။ ႏိုင္ငံသားဆိုတာ Aစိုးရ Aုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကို ေလးစားလိုက္နာရပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ ကိုယ္လူျဖစ္ေနရတဲ့ေလာကမွာ ကိုယ္ဟာ ဘာမွ မဟုတ္ရင္ Aုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ခံရတာ သဘာ၀ပါ။ လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္နဲ႔Aာဏာဆိုတာ

ပံုစံAမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ရွိတတ္တယ္။

လြတ္လပ္ေသာ

ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္မွ

ႏိုင္ငံေရးပါတီ

တစ္ခုခုက

လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္နဲ႔ Aာဏာကို သိမ္းပိုက္ထားတတ္တယ္။ သူ႔တို႔ထံကတဆင့္ Aာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္ေတြကို ခ်မွတ္ျခင္း ခံၾကရတယ္။ Uပမာ သမၼတနဲ႔

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကေန

သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို

ခ်မွတ္ခင ြ ့္ရွိၿပီး

သူတို႔ျပည္သူေတြ

ေကာင္းက်ိဳးကို

ေရွး႐ႈကာ

Aမိန္႔ေတြထုတ္ျပန္ရတယ္။ ပါတီတစ္ခုဟာ ျပည္သူေတြ ကိုးစား ေလာက္တဲ့ ပါတီျဖစ္ရင္၊ ျပည္သူ႔Aက်ိဳးကို တကယ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ ပါတီျဖစ္ရင္ ပါတီရ႕ဲ AလံေAာက္မွာ ျပည္သူေတြခိုလႈံၾကမွာ မဆန္းဘူး။ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ ဆိုၿပီး ဟိုဟာမပါ၊ သည္ဟာမပါ Aေရးမလုပ္ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ေသးသိမ္တဲ့ သေဘာထားမ်ိဳးေတြ ပါတီတစ္ခုက မထားရဘူး။ ငါ့ ကို ေထာက္ခံေနပါတယ္လို႔ ေAာ္လိုက္ရင္ ေမးသူေတြက ျပန္ေမးလိမ့္မယ္။ လူUီးေရ ဘယ္ေလာက္မွာ ဘယ္ေလာက္က ေထာက္ခံတာလဲ။ လူ ၁၀၀ မွာ ၁၀ ေယာက္ဟာ ငါ့ကို ေထာက္ခံတယ္ ဆိုတာေလာက္နဲ႔ လူတိုင္း ငါ့ပါတီ Aလံေတာ္ေAာက္ကို ေရာက္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံသမိုင္းေၾကာင္းမွာ ရွိခဲ့ၿပီးသား။ ဖဆပလ Aလံေတာ္ေAာက္ကို ျပည္သူေတြဘာျဖစ္လို႔ ေရာက္ကုန္ၾကရတယ္ဆိုတာ ျဖစ္ကုန္ရတယ္ဆိုတာလည္း

Aေျဖရွိၿပီးသား။ သမိုင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး

ဖဆပလႀကီးလည္း

ေနာင္တရစရာေတြ

ဘာေၾကာင့္ကရ ြဲ တယ္၊

ရွိခဲ့တာေၾကာင့္

လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္နဲ႔

ဘာေၾကာင့္

ႏိုင္ငံေရး

Aာဏာဆိုတာ

ဖ႐ိုဖရဲ

ႏိုင္ငံေရးပါတီ

Aဖြဲ႔Aစည္းတိုင္းနဲ႔ ထိုက္တန္သလားလို႔ ျပန္ၿပီးေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ လြတ္လပ္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ေAာက္မွာAာဏာဆိုတာ လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္နဲ႔ AတူယွU္တြဲၿပီး ေပၚေပါက္လာရပါတယ္။ Aစိုးရဆိုတာ Aာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္ကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္းၾကရတဲ့ သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ Aုပ္ခ်ဳပ္ခင ြ ့္ Aာဏာဆိုတာ ျပည္သူက ေပးAပ္ထားလို႔ပါပဲ။ ဒီေတာ့ တရားUပေဒနဲ႔ Aာဏာသက္ေရာက္ေစဖုိ႔ တရား႐ံုးေတြ ေပၚလာရတယ္။ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ Uပေဒကို မလိုက္နာရင္ Aေရးယူၾကရတယ္။ ေဖာက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္သူေတြကို ရဲေတြကဖမ္းဆီး Aေရးယူေပးၾကရတယ္။ Aာဏာ နဲ႔လုပ္ပိုင္ခင ြ ့္ ကင္းကြာသြားခ်ိန္ဟာ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္ခ်ိန္နဲ႔ Aၾကမ္းဖက္လိုမႈေတြ ျပင္းထန္ေနခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ဆန္႔က်င္ပုန္ကန္လိုမႈေတြျဖစ္လာရင္၊ Uပေဒကို မလိုက္နာရင္ Aခ်ဳပ္Aျခာ Aာဏာကို ထိပါးျခင္းလို႔လည္း သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ႏိုင္ငံေရး ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကၠသိုလ္တက္စU္က Aေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေရးစာေပေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးၾကတယ္။ ျပ႒ာန္းခ်က္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာသာရပ္တစ္ခုAေနနဲ႔ ယူရတယ္။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစU္ပါတီက ေစလႊတ္တဲ့ ဆရာေတြက လာသင္ၾကတယ္။

3

သူတို႔ထဲက ဆရာတစ္ေယာက္ဆိုရင္ မေမ့ဘူး။ လူႏွင့္ ႐ုပ္ပတ္၀န္းက်င္တို႔၏ Aညမညျဖစ္စU္ကို Aလြတ္ရတယ္။ ရတာမွ Aဂၤလိပ္ လိုေရာ၊ ျမန္မာလိုပါ စာAုပ္ဖင ြ ့္မၾကည့္ဘဲ စာမ်က္ႏွာ ဘယ္ေလာက္၊ ေၾကာင္းေရ ဘယ္ေလာက္ဆိုၿပီး ေျပာႏိုင္ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရး သင္တဲ့Aရာဆိုေတာ့ သေဘာတရားေတြကို ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာၿပီး Aာေပါင္Aာရင္း သန္သန္နဲ႔ Aိပ္မငိုက္ေAာင္ လုပ္ႏိုင္ စြမ္းရွိရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေနာက္ဆံုးႏွစ္မွာ debate ဆိုၿပီးလုပ္ေပးတယ္။ ေခါင္းစU္တစ္ခုတင္ရတယ္။ ငါးေယာက္တစ္ဖြဲ႔ႏႈန္းနဲ႔ ႏွစ္ဖြဲ႔ စင္ေပၚတက္ၿပီး AေျခAတင္ ေဆြးေႏြးရတယ္။ စကားေျပာတတ္ေAာင္၊ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုတတ္ေAာင္ စီစU္ေပးတယ္ ဆိုတာထက္ လူAရည္Aေသြး ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေပးတဲ့ပဆ ြဲ ိုရင္ ပိုမွန္မယ္။ တစ္ပတ္ကို တစ္ပြဲလုပ္ၿပီး ပါေမကၡာဆရာမႀကီး ေဒၚၾကည္ၾကည္လွ ကိုယ္တိုင္လာတတ္ တယ္။ ကၽြနေ ္ တာ္တို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ရတဲ့ေခါင္းစU္ကို မွတ္မိေနေသးတယ္။ `ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒသည္ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒထက္ တိုင္းျပည္စီးပြား ေရးကို ပိုမိုတိုးတက္ေAာင္လုပ္ႏိုင္သည္´ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစU္နဲ႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ မွတ္မိတာကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြထဲကေန ေမးခြန္းတစ္ခုထဲနဲ႔တင္ ရြာလည္ သြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ထေမးတဲ့ ေက်ာင္းသားက သူAညာကပါတဲ့။ AညာကAျပန္ ဆီတစ္ပံုး လက္ေဆာင္ေပးလိုက္တယ္။ Aဲဒီဆီပံုးကို ရန္ကုန္ ေရာက္ ရင္ ေရာင္းၿပီး ေက်ာင္းစရိတ္လုပ္ရမွာ။ သာစည္ဘူတာေရာက္ေတာ့ ဆီပံုးကို ေမွာင္ခိုခ်တယ္ဆိုၿပီး ဖမ္းေရာတဲ့။ ဒါဆိုရွယ္လစ္စီးပြား ေရးကို ပ်က္စီးေAာင္လုပ္တာလားဆိုၿပီး ေမးပါတယ္။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏွစ္ဖြဲ႔ကေနၿပီး Aျပစ္ရွိတယ္၊ Aျပစ္မရွိဘူး ထျငင္းၾကတာ Aေတာ္ေလး ျပင္းထန္လာတဲ့Aတြက္ ဆရာမႀကီး ေဒၚၾကည္ၾကည္လွ ကိုယ္တိုင္ ပြ၀ ဲ င္ထိန္းေပးရတယ္။ ဒီေလာက္Aထိ ေျပာႏိုင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ မထင္ဘူး။ ဆရာမႀကီးလုပ္ေပးရက်ိဳးနပ္တယ္လို႔ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တဲ့ AေျခAေနပတ္၀န္းက်င္ဟာ ၁၉၇၅-၇၆ ပတ္၀န္းက်င္ AေျခAေနပါ။ တကၠသိုလ္ဆိုတာ သာယာလြမ္းေမာ ဖြယ္ေကာင္းသလို ပညာရွာဖို႔ Aေကာင္းဆံုးေနရာဆိုတာ ဒီေခတ္သိသူ Aေတာ္ေလးရွားပါတယ္။ Aေဆာင္ေန ေက်ာင္းသား ဘ၀ ေတြနဲ႔ ပညာကိုရေAာင္ ဘယ္လိုရွာရမယ္ဆိုတဲ့ ပညာငတ္သူေတြရွိသလို၊ မိဘပိုက္ဆံလာၿပီး ျဖဳန္းတီးေနသူေတြလည္း Aမ်ားႀကီးပါ။ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေက်ာင္းလာတက္ၿပီး ပညာေရးသာ ပထမဆိုတသ ဲ့ ူေတြရွိသလို ႏိုင္ငံေရးဆိုၿပီး ေက်ာင္းထဲေရာက္လာ သူေတြ လည္း Aမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စာစဖတ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးစာေပေတြနဲ႔ပဲ ရင္းႏွီးၾကရတယ္။ AဲဒီိAခ်ိန္က ရန္ကုန္မွာ ေက်ာင္းတက္ရင္း ဆိုဗီယက္႐ုရွား သံ႐ံုးနဲ႔ တ႐ုတ္သံ႐ံုးေတြကို ေခ်ာင္းေပါက္ေAာင္သြားၿပီး Uကၠ႒ႀကီးေမာ္နဲ႔ လီနင္တို႔ရ႕ဲ ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရားေတြကို သြားေတာင္း ရတာ Aေမာပါ။ ကိုယ္ေပါင္း တဲ့သူေတြကလည္း ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာေတြမ်ားတယ္။ သူတို႔က သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ Aေရာင္ဆိုး ထားၾကတယ္။ ငါတို႔က နီတယ္လို႔ သူတို႔ မၾကာမၾကာ ေျပာေလ့ရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ သူတို႔ေျပာတဲ့Aတိုင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘာAေရာင္ လဲလို႔ သတ္မွတ္ၾကည့္တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ကို ယံုၾကည္သလားဆိုေတာ့ မယံုၾကည္ဘူး။ သခင္သန္းထြန္းရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေန႔ရက္ေတြ ကိုဖတ္ၿပီး ဖခင္သတ္ရဲတဲ့၊ သတ္၀ံ့တဲ့သူေတြ၊ Aေဖ့လည္ေခ်ာင္းေသြးနဲ႔ ေျခေဆးမယ္လို႔ ေျပာသူေတြ၊ ဖခင္ကို ကိုယ္တိုင္ လည္ၿမိဳကို ၀ါးရင္းတုတ္နဲ႔႐ိုက္ခဲ့တဲ့သူေတြရ႕ဲ ျပင္းထန္တဲ့ Aယူ၀ါဒစြဲမ်ိဳးေတြ ကို ကၽြန္ေတာ္လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ သားျဖစ္သူရ႕ဲ သတ္တာကိုလက္ခံရတဲ့ ရဲေဘာ္ေဌးရဲ႕မ်က္ႏွာ ကၽြန္ေတာ့္မ်က္စိထဲက ယေန႔တိုင္ မထြက္ဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလာေဆြးေႏြး ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ပေယာဂေတြ ဂယက္ေတြနဲ႔ ေစ့စပ္လို႔မရၾကဘဲ ေက်ာခိုင္းျပန္သြားၾကတဲ့ သူတို႔ပံုေတြကို သူတို႔ ေက်ာခိုင္းသြားၾက ေလၿပီလို႔ AဲဒီိAခ်ိန္က ေရွ႕သို႔ဂ်ာနယ္ေလးက သ႐ုပ္ေဖာ္ေပးထားတာ ေတြးမိတိုင္း ရင္နင့္ေနတုန္းပဲ။ ရဲေဘာရဲဘက္ေတြAခ်င္းခ်င္း သားနဲ႔Aမိ၊ ေမာင္နဲ႔ႏွမ Aခ်င္းခ်င္း သတ္ရဲတာ Aလံနီလို႔ ေAာ္ခဲ့ၾကဖူးတယ္။ ဒီလို Aနီေတြကို ကၽြန္ေတာ္ယံုၾကည္လို႔ မရဘူး။ ေလးစားဖို႔ဆိုတာေတာ့ Aေ၀းႀကီးပါ။ တကၠသိုလ္ဆိုတာ ဘယ္ႏိုငင ္ ံမွာ ၾကည့္ၾကည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာပညာရွာမွီးရာေနရာပဲ ျဖစ္သင့္တယ္။ တကၠသိုလ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးစစ္ တလင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို ကိုယ့္ကိုယ္ကို နီတယ္လို႔ထင္သူေတြက တကၠသိုလ္ထဲကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ ေမႊေႏွာက္ ၾကတယ္။ Aစိုးရကို မေက်နပ္တာ ဘာေၾကာင့္လဲလို႔လည္း တိတိပပ မေျပာႏိုင္။ ကြန္ျမဴနစ္သေဘာတရားေတြကို နီပါတယ္ဆိုတဲ့ သူေတြ ကိုယ္တိုင္က ဂဃနဏမသိ။ သူတို႔ေျပာ တဲ့ တိုက္ပဆ ြဲ ိုတာ ေAးခ်မ္းစြာ ပညာသင္ၾကားေနသူ ေတြၾကားမွာ ဆူပA ူ ံုႂကြေရးသာ

4

ျဖစ္ေနမ်ားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဘယ္တုန္းကမွ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ေသြးထိုး လႈ႔ံေဆာ္လာသူ Aမ်ားစုကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခတ္က ျပန္ၾကည့္ရင္ ေက်ာင္းသားစစ္စစ္ဆိုတာေတြထက္ ေက်ာင္းသားမဟုတ္ဘဲ ေက်ာင္းထဲေရာက္ေနသူေတြကမ်ားေနတာ ေတြ႔ ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္း လဒႀကီးဆိုရင္ မၾကာခဏ ေက်ာင္းထဲကိုလာတယ္။ ကဗ်ာစာAုပ္ေတြလာေရာင္းတယ္။ သူတို႔ လာေရာင္းတဲ့ ကဗ်ာစာAုပ္ေတြက တရား၀င္ထုတ္ထားတာေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး တရားမ၀င္တဲ့ ကဗ်ာစာAုပ္ေတြ ေနာက္ကြယ္မွာ Aာဏာနီ တည္ေဆာက္ၾကဆိုတာေတြ ပါလာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က လဒႀကီးကို ဘာေၾကာင့္ Aာဏာက နီသြားရတာလဲလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့ သူလည္းေကာင္းေကာင္း ျပန္မေျဖႏိုင္ပါဘူး။ ျဖဴရင္မ ေကာင္းလို႔ေနမွာေပါ့ဆိုတဲ့ ၀ါးတားတား Aေျဖကိုပဲ ရလိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားဘ၀က ေဘာင္းဘီ၀တ္တာေတြ Aေတာ္ေလး ေခတ္စားေနပါၿပီ။ ေက်ာ္ဟိန္းရဲ႕ ေဘာင္းဘီ ဖင္က်ပ္ေခတ္ ဆိုေတာ့ လူငယ္တိုင္း ၀တ္ေနၾကပါၿပီ။ AဲဒီAခ်ိန္မွာ တုိက္ပံုပင္နီ တကားကားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူသိုက္ကို ငေၾကာင္ ေတြလို႔ သတ္မွတ္ၾကေလရဲ႕။ Aေမက ဖိနပ္ေကာင္းေကာင္း ၀ယ္ေပးတာမစီးဘဲ ဟိုခ်ီမင္းက ဗီယက္နမ္မွာ တာယာဖိနပ္စီးတယ္ဆိုလို႔ မရမကရွာၿပီး လိုက္စီးရတာမွတ္မိေသးတယ္။ ရွိေနတဲ့ ပစၥည္းကို မရွိေAာင္လုပ္ၿပီး ပစၥည္းမဲဘ ့ ၀ခံယူကာ ဘာေျပာေျပာ သက္သာ တာ ပဲဆိုၿပီး ႏိုင္ငံေရးသမားစတိုင္လ္နဲ႔ ေနလာခဲ့ပါတယ္။ တစ္ေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ဖက္ရည္၀ိုင္းကို ၾကည္ၫိဳေလးစားရတဲ့ ဆရာႀကီးတစ္ေယာက္လာထိုင္ပါတယ္။ သူက ကၽြန္ေတာ္ တို႔ကိုၾကည့္ၿပီး ကၽြန္ေခတ္က Aနံ႔ေတြ မကုန္ေသးတဲ့ ေကာင္ေတြလို႔ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဆရာႀကီး ဘာကိဆ ု ိုလိုမွန္း မသိဘူး။ သူက`မင္းတို႔စU္းစားၾကည့္ ကိုေAာင္ဆန္းတို႔ ကိုဗဟိန္းတို႔ ကိုေAာင္ေက်ာ္တို႔က နယ္ခ်ဲ႕ကို တိုက္ခိုက္ၾကသူေတြ။ သူတို႔ ေခတ္က စြန္႔လႊတ္Aနစ္နာ ခံတယ္ဆိုတာ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့တရား။ မင္းတို႔ေခတ္မွာ ဘာေတြစြန္႔စရာလိုလ။ဲ တိုက္စရာလိုသလဲ။ ဟိုေခတ္က ႏိုင္ငံေရးသမားလို႔ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ သတ္မွတ္ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့သူေတြဟာ ပညာတတ္ေတြ။ Aဂၤလိပ္လို ေထာင္းလေမာင္းေၾကေAာင္ ေျပာႏိုင္ေရးႏိုင္ၾကတယ္။ ေခတ္ပညာမေျပာနဲ႔ ပတ္ဆင့္ေတာင္ မဖတ္ႏိုင္တဲ့ မင္းတို႔က သူတို႔လို ပံုစံဖမ္းလို႔ Aထင္ႀကီးမႈ ခံရမယ္မ်ား ထင္ေနသလား။ မင္းတို႔စိတ္ဓာတ္ေတြက ကၽြန္ေခတ္ကိုပဲ ျပန္သြားေနေသး တယ္။ ကၽြန္ေခတ္ မဟုတ္ေတာ့ဘူးကြ။ ကၽြန္ေခတ္တိုင္း လိုက္လုပ္စရာလည္း မလိုဘူး။ ေနစမ္းပါUီး ပင္နီတိုက္ပံုေလး မင္းတို႔ကိုယ္ေပၚမွာ ဖံုးလိုက္တာနဲ႔ ငါတို႔က ႏိုင္ငံေရးသမားလို႔ သတ္မွတ္ လိုက္ၾကမွာလား´ တဲ့ေလ။ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေAာင္ဆန္းတို႔ေခတ္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရ႕ဲ ပံုကို သိခ်င္ရင္ ဒဂံုတာရာေရးတဲ့ `႐ုပ္ပံုလႊာ´ စာAုပ္ကို ရွာဖတ္ၾကည့္ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ သူတို႔ပံုကို ေဖာ္က်ဴးရာမွာ ဆရာရဲ႕ ေျပာင္ေျမာက္တ့ဲ Aႏုပညာေၾကာင့္ ႐ုပ္လံုးေတြ ႂကြၿပီး မ်က္စိထဲမွာ ကြင္းခနဲ၊ ကြက္ခနဲ ျမင္လာရတယ္။ သူတို႔တစ္ေတြရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ကို တိုက္ခိုက္ၾကတယ္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို တိုက္ခိုက္ ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးကို Aရယူေပးခဲ့ၾကတယ္။ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးသည္ ပထမဆိုၿပီး ႏိုင္ငံ့Aေရးကို ကိုယ္က်ိဳးမဖက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ကာ Aသက္ပါAဆံုး႐ံႈးခံခဲ့ၾကလို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ ကေတာင္ Aာဇာနည္ေတြAျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတာ Aမ်ားသိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ လုပ္စားစရာလို႔ ဘယ္ တုန္းကမွ မေတြးဘဲ ႐ိုးသားစြာ စြန၀ ္႔ ံ့သူေတြကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထာ၀ရေလးစားၾကရပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ ႏိုင္ငံေရးလို႔ေAာ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ္က်ိဳးနဲ႔ယွU္လာၾကလို႔ ပါလီမန္ေခတ္ေတြမွာ တိုင္းျပည္လည္း Aေတာ္ေလး Aထိနာခဲ့တာ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြ ျပန္လွန္ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာရွိရင္ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေခတ္စားလာတဲ့စကားက `ႏုိင္ငံေရးလုပ္စားသူ´ ဆိုတဲ့ စကားပါ။ ေခတ္ေတြစနစ္ေတြ ေျပာင္းလာတာနဲ႔Aမွ် ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ လုပ္စားလို႔လည္း ရပါလားဆိုတဲ့ Aသိေတြ၀င္ လာတာကေတာ့

5

မေကာင္းတဲ့ AလားAလာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာတြန္း ေရႊတေလးလား၊ Uီးဘဂ်မ္းလား မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိိုတာကို ကာတြန္းနဲ႔ ပံုေဖာ္ျပသြားဖူးတယ္။ ကာတြန္းဆရာႀကီး က ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာကို `ခြတုတ္၊ လက္ကိုင္တုတ္၊ ေလာက္ေကာင္၊ ဆိတ္လစိ၊ စားဖား´ စတာေတြနဲ႔ သ႐ုပ္ေဖာ္ခဲ့တာ ခုထိ သ႐ုပ္ပါလြန္းလို႔ မ်က္စိထဲ က မထြက္ႏိုင္ေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တကၠသိုလ္တက္စU္က ၾကည့္ခဲ့ဖူးတဲ့ ႐ုပ္႐ွင္ေလးတစ္ခု သတိရမိပါတယ္။ ဇာတ္ကားနာမည္ကေတာ့ `Adventure´ လို႔ ထင္ပါတယ္။

စာေရးဆရာ

ဟာ႐ိုးေရာ္ဘင္ရ႕ဲ

၀တၳဳကို

ျပန္႐ိုက္ထားတာပါ။

၀တၳဳကလည္း

နာမည္ႀကီး၊

႐ုပ္ရွင္ကလည္း

ေကာင္းမွာပဲဆိုၿပီး ယခင္က ဂုဏ္႐ုပ္ရွင္႐ံုမွာ သြားၾကည့္မိပါတယ္။ ဇာတ္ကားက ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ခ်င္း သစၥာေဖာက္ၿပီး လုပ္ႀကံမႈေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ ျပထားသလို လူတိုင္းေလးစားခ်စ္ခင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးတစ္ေယာက္ဟာ A ခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ ျခင္းကို ခံလုိက္ရတယ္။ သူေသသြားေတာ့ သတ္လိုက္တဲ့သူကပဲ ႏိုင္ငံေတာ္ရ႕ဲ A ာဇာနည္ဆိုၿပီး ဂုဏ္ျပဳေပးတယ္။ A ဒ ဲ ီႏိုင္ငံေရးမွာ လူ႐ိုေသ ရွင္႐ိုေသျဖစ္ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေသသြားေတာ့ သူ႔မွာသားတစ္ေယာက္ က်န္ခဲ့တယ္။ ျပည္သူေတြက ေခါင္းေဆာင္ႀကီးသားဆိုၿပီး ေလးစားတန္ဖိုးထားေပမယ့္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး သားကေတာ့ ေယာက်္ား ပိုင္းလံုးဘ၀နဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတယ္။ သူ႔ကို A သံုးခ်ၿပီး ေတာထဲက သူပုန္ေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးA တြက္ ေခၚခိုင္းေပမယ့္ သူပုန္ေတြလည္း မ႐ႈမလွခံ လုိက္ရတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ စားေရးသူက ႏုိင္ငံေရးသမားျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္ဆိုၿပီး တကယ္တမ္း ေA ာက္တန္းက်စြာနဲ႔ ေယာက်္ား ပိုင္းလံုးဘ၀မွာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနရတဲ့ သူတစ္ေယာက္ A ေၾကာင္းကို ပီျပင္စြာ ႐ိုက္ျပႏိုင္ခဲ့လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ဆိုရင္ ဒီကားကို ငါးႀကိမ္ေလာက္ ၾကည့္ခဲ့မိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ဘာလဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္ဖင ြ ့္ဆို ခ်က္ေတြကို ေဖြရွာၾကည့္မိပါတယ္။ Wikipedia Encyclopedia မွာႏို္င္ငံေရးသမားဆိုတာ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္Uီးခ်င္းဆိုင္ရာ A ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူကမွ သတ္မွတ္ေပးလို႔မရပါဘူး။ A စိုးရ A ဖြဲ႔A စည္း တစ္ခုမွာ တက္ႂကြစြာလႈပ္ရွားပါ၀င္သူကို ႏိုင္ငံေရးသမားလို႔ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ ေခၚၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရား၊ A ေတြးA ေခၚ၊ လူတန္းစားA ေရးနဲ႔ A ာဏာဆို တာေတြကို ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာ ကိုင္တြယ္ႏုိင္သူေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ ေခၚၾကတယ္။ A စိုးရA ပိုင္းမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးရေလာက္ေA ာင္ A ေရးပါသူေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ ေခၚၾကေသးတယ္။ သူတို႔ ဆီမွာက ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ လုပခ ္ လစာေတြနဲ႔ က်က်နနလုပ္စားေနၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ေယာက္ျဖစ္ ေA ာင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဘြဲ႔ေတြ၊ ဒီဂရီေတြ A ဆင့္ဆင့္ ရယူႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကရတယ္။ လက္သီးလက္ေမာင္း တန္းႏိုင္တိုင္း ႏိုင္ငံေရး သမားဆိုၿပီး လက္ခံေလ့မရွိၾကဘူး။ ဘယ္ေလာက္ခ်မ္းသာသလဲ၊ ခ်မ္းသာတဲ့ေနာက္ခံ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတဲ့A ေပၚ မူတည္ၿပီး သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ မူလကတည္းက ပညာလည္းမတတ္၊ Uစၥာလည္း ျပတ္သူေတြ၊ ႏိုင္ငံA ေရးမွာ Uီးေဆာင္ႏိုင္တဲ့သူ ေတြ မဟုတ္ခဲ့ရင္ ႏိုင္ငံေရးေလာကA နားကို သီခင ြ ့္ေတာင္ မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။ A ေျခခံမသ ြဲ ူေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ Uီးေဆာင္ရမယ့္A ခန္းကို ေရာက္လာရင္ ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားရွာၿပီး ႀကီးပြားရာ ႀကီးပြားေၾကာင္းေတြ လုပ္တတ္လို႔ သူတို႔ဆီမွာ ႏိုင္ငံေရးသမား ဆိုတာ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု A ရည္A ခ်င္းနဲ႔ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ ဘူး။ ပါတီႏိုင္ငံေရးမွာ ၀င္ၿပီးလႈပ္ရွားသူေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ ေခၚၾကတယ္။ ႏိုင္ငံA ခ်ိဳ႕မွာ A ုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ Uပေဒျပဳေရး၊

ေဒသဆိုင္ရာ

A ဖြဲ႔A စည္းေတြA ားလံုးမွာ

ပါ၀င္လႈပ္ရွားသူေတြ

A ားလံုးကို

ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔

သတ္မွတ္

ၾကေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေတာ့ A ုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားထဲမွာ ၀င္ေရာက္ပတ္သက္ေနသူေတြကို ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြလို႔ မသတ္မွတ္ၾကပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္ရ႕ဲ မူA ရ ၀န္ထမ္းဟူက ႏိုင္ငံေရး ကင္းရွင္းၾကရမယ္လို႔ ဆိုထားတာေၾကာင့္ A ုပ္ခ်ဳပ္ ေရးပိုင္းမွာ တာ၀န္ယူေနရသူေတြကို ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ မေခၚႏိုင္ဘူး။ ပါတီေတြေထာင္ၿပီး ပါတီကခြင့္ျပဳလုိ႔ ပါတီA တြင္း ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္သူေတြဟာ ပါတီႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ ေခၚၾကတယ္။ ပါတီ၀င္တိုင္း ႏိုင္ငံေရးသမားလို႔ မေခၚၾကဘူး။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစU္ပါတီေခတ္ကလည္း ႏိုင္င၀ ံ့ န္ထမ္းတိုင္းလိုလို ပါတီ၀င္ ၾကရေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပါတီကေတာ့ ေကဒါေတြ၊ A ျမဳေတေတြ၊ A ရန္၊ တင္းျပည့္ဆိုတာေတြ သံုးၿပီး ေတာ့ ပါတီA ဆင့္ေတြကို သတ္မွတ္ေပးထားေပမယ့္ လူတိုင္းကို ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ ပါတီတင ြ ္း ေနရာယူထားသူေတြေတာင္ သံုးခဲ့ၾကတာ မေတြ႔ရဘူး။ A ခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ေဒသဆိုင္ရာလံုၿခံဳေရးနဲ႔ A ုပ္ခ်ဳပ္ေရးA တြက္ တာ၀န္ယူထားသူေတြကို ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြလို႔ ေခၚၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဆ ဲ ိုေတာ့ သူတို႔လည္း ေဒသဆိုင္ရာ ျပည္သူေတြက ေထာက္ခံၿပီး ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လုိက္မ ွ

6

ဒီရာထူးကို ရရွိလာႏိုင္လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ေတြ ရဲေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးသမားA ေနနဲ႔ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ သူတို႔ တုိင္းျပည္ ေတြမွာ ကိုယ့္ေဒသ ကို္ယ့္ရပ္ရြာကို ႀကီးၾကပ္ကာကြယ္ေပးရသူေတြဟာ လူႀကိဳက္ေလာက္ေA ာင္ ေပၚျပဴလာျဖစ္မွ A ေရြးခံရတယ္။ ႏိုင္ငံ့A က်ိဳး မဟုတ္ေသးဘူး ရပ္ရြာA က်ိဳးကို တကယ္ေဆာင္ႏိုင္ သူေတြကေန ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္A ထိ A ဆင့္ဆင့္ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔ပဲ တက္လာခဲ့ၾကရတဲ့ ထံုးစံရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံ့A ေရးကို ျပည္သူေတြနဲ႔ တစ္သားထဲေနၿပီး ျပည္သူ႔သေဘာသိသူေတြထဲကပဲ ေရြးေလ့ ရွိတယ္။ ေပၚျပဳလာျဖစ္ခ်င္တိုင္းျဖစ္လို႔ မရဘူး။ ျဖစ္တိုင္းလည္း လူႀကိဳက္ခ်င္မွ ႀကိဳက္တယ္ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံႀကီးေတြရ႕ဲ စံျဖစ္ ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရ႕ဲ A ုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားထဲမွာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး လုပ္ခလစာ စားေနသူေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားA ေနနဲ႔ မသတ္ မွတ္ပါဘူး။ A ုပ္ခ်ုဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး တာ၀န္ေတြကို A ခ်ိန္ျပည့္ထမ္းေဆာင္ ေနၾကရသူေတြကို ႏိုင္ငံေရး သမားေတြလို႔ မသတ္မွတ္ၾကဘူး။ သူတို႔ဟာ ႏိုင္င၀ ံ့ န္ထမ္းေတြပဲ ျဖစ္ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ A ဆံုးA ျဖတ္ ေပးရသူေတြျဖစ္ေနလို႔ သူတို႔ကို ႏုိင္ငံေတာ္ရ႕ဲ A ေရးပါတဲ့ တာ၀န္ေတြကို ထမ္းေဆာင္ေနသူေတြလို႔ပဲ သတ္မွတ္ၾကၿပီး ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံသ၊ူ ႏိုင္ငံသားတိုင္းက လြတ္လပ္စြာတင္ေျမွာက္ေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္လို႔ ထိပ္တန္းေရာက္လာတဲ့ သူတိုင္းကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးသမား လို႔ မေခၚ ႏိုင္ဘူး။ ပါတီက A ာဏာရလာလို႔ ထိပ္တန္းတာ၀န္တစ္ခုခု A ေပးခံရၿပီး ပါတီရ႕ဲ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ေနေပမယ့္ ႏိုင္ငံ ေရးသမားလို႔ သူတို႔ဆီမွာ မသတ္မွတ္ဘူး။ သူတုိ႔သတ္မွတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတဲ့စံမွာ ျပည္သူေတြကို A မွန္တကယ္ ေခါင္း ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ေသာ၊ ျပည္သူတိုင္းက A မွန္တကယ္ နားလည္လက္ခံေသာဆိုတဲ့ စံေတြပါေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ပါတီေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္A ေနနဲ႔ ႏိုင္ငံကို ေခါင္းေဆာင္ဖို႔ တာ၀န္ေပးတယ္ဆိုတာ ပါတီရ႕ဲ A ဆံုးA ျဖတ္ ျဖစ္ႏုိင္သလို ျပည္သူက ဒီလူကိုႀကိဳက္လို႔ မဲေပးလိုက္တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံႀကီးေတြေတာင္မွ မင္းတို႔ႀကိဳက္တဲ့ လူတက္၊ တိုင္းျပည္A တြက္လုပ္၊ မင္းတို႔A တြက္ မလုပ္ရင္ၿပီးတာပဲဆိုၿပီး လစ္လ်ဴ႐ႈကာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ေနၾကသူေတြလဲ A မ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံႀကီး ေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံလံုးကၽြတ္ေထာက္ခံတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားမရွိဘူးဆိုတာ တိုင္းျပည္မွာရွိတဲ့လူUီးေရနဲ႔ မဲေပးတဲ့ A ခ်ိဳးA ဆကို ႏႈိင္းဆ ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက ႏိုင္ငံေရးသမားလို႔ ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး တက္လာသူတိုင္း ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားA ားလံုးကို ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္ဘူး ဆိုတာပါ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ A ာဏာရလာရင္ A စိုးရေတြ ဖြဲ႔တတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္း ေဆာင္ေတြA ျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ဂုဏ္ယူတတ္ၾကေပမယ့္ ဒီဘက္ေခတ္A ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာေတြကို ျပည္သူေတြ A ျမင္မၾကည္လင္တာ ၾကာပါၿပီ။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ လုပ္စားစရာလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး လုပ္စားသြားၾကတာမ်ားလြန္းလို႔ ျပည္သူA ေပါင္းလည္း စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ေထာင္းလေမာင္း ေၾကေနၾကပါၿပီ။ ႏိုင္ငံေရးသမား ရဲ႕ ျမွပ္ကြက္ေတြ၊ မသမာမႈေတြ၊ ကိုယ္A ာဏာ မရမခ်င္း A ဆိုးျမင္၀ါဒ လက္ကိုင္ ထားမႈေတြေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ထဲမွာ လူမ်ိဳးစုA ခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းေနၾကရ တာေတြကို ျပည္သူေတြ႐ြံမုန္းေနၾကပါၿပီ။ ငါ့ပါတီ A ာဏာ မရမခ်င္း တက္သမွ် A စိုးရဆန္႔က်င္မယ္ကြလို႔ တစ္ဘက္သက္ တစ္ယူသန္စိတ္ေတြနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္ေနၾကလို႔ ေသြးေခ်ာင္း စီးေနတဲ့ ႏုိင္ငေ ံ တြလည္း မနည္းေတာ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာကို `ႏုိင္ငံေရးလုပ္စားသူေတြ´ လို႔ သတ္မွတ္ခံၾကရတာကလည္း ႏိုင္ငံေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္၊ ႏိုင္ငံသားေတြA တြက္ လုပ္ခ်င္ လို႔ မဟုတ္ဘဲ ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္သူေတြA တြက္ျဖစ္ေစ၊ A က်ိဳးA ျမတ္တစ္ခုခုA တြက္ ျဖစ္ေစ၊ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္A ေရြးခံရဖို႔ မေသခ်ာသူ ေတြဟာ ကိုယ္က်ိဳးရွာၿပီး လုပ္စားတတ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ရာသီUတု ျပင္းထန္ေနခ်ိန္မွာ ပြဲလန္႔တုန္း ဖ်ာခင္းလိုက္Uီးမွဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလည္း ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚမွာ A မ်ားႀကီးရွိတတ္ပါတယ္။ တစ္သက္လံုး ႏုိင္ငံေရးA တြက္ ေခ်ာင္းၿပီး ငါးပြက္ရာ ငါးစာခ်တတ္တဲ့သူေတြလည္း ဒီေလာကမွာ တစ္ပံုႀကီးရွိတတ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ သိပ္ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေခတ္မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ဆီက ႏုိင္ငံေရးသမား
         
a
  u 
  ! "§ u 
 $
    "§  a   % %&  a

& 
 '
 

7


(  a&
 &
 )"%

 
  %   !"§

u 
 )"a  
 

  '
 % !"§ “! 
 a $*    a

  "”   % !"§ % 
 a $*     !)% § 
  a   a 
  
"  a $  !"§   & )a   )%  )"% )"
 

!)% § a0 )"%  a,- . a&%a% a/
 a

 & ( a,-a&
 
0   a ! 
$&  !"§
a
0  

 "
!§ &"   u!  %
 !0  "
§ (   u %" 0   %/
 "
§ !*( !
  %
a       1 2 
  %!
3  a$*  ,
  "§ /
*  a   %
 


1*/
  a  !"§ .a    
a §
a&
 a  &"2 0/
  a,-  
  "&( a
 
    $ § a    0/
    0/
     
& 
$ a4
04 2 5
  0 (
 
) /
 0 !"§ ,! ,
 %
" &(       "§
 %
  a'
 a "  !"§   & 63a 2  "a 2 ,& a   !"§ %3 .  a $*    

7a   '
! "§ a
 8  ,83    '
!"§
""a $* 9
     '
"§   & 7a2 7
" "   "§ (*.0&

   § 
$ 



2 ) 
$      ( a 0     %/
 '
 %. :     "§ ;& a/
 a
&
"
 a  . 0%  "§ u, $"§ a
 a   '
"§
"a  
"   '
"§  
    '
"§ a a   )"%
  "&  '
"§   
2  &
2 
$ &
   
0
   "§ a a0 (    '
"§ <
   '
"§ %  2    4 a  %$
  a  '
"§ (*.
 &   
"a
"
 ( a
a '
 $ "§

7a3 u,a'
 
 
   '
"§ 3 u,%'
   &

   $" 
  
   "§
"!a
 u, & ( (& a  !   % ! &'
"§ )=$

 a*(  )" 
 "&
 ;a/
 a
&( * $
 "§ ;a/
 a
  7a
 &"  2  0 4 4 a ,a $
$ * "§  ! &"
  $" & %&a $$ "%'
"§ ,&

  /
 a a0 
$ '
"§ a
 & a
   60 a & 4 '
"§ " 7 a3 a $  2
 6 a 4 '
"§
$
  a $

'
"§ ,& (*." a 
  $"    (*.02  
0  
 a $ a 

'
(  
"(*.a
$* " '
"§

8

a ; a $*%  7a3 a $* a   a 
"% ;
  ( 0 &'
"§ 7a& %& a

 $
      , %2      "§ a $* a  
 0   %3     2 
$ &2 u,  $ "§ %4 2  2 )   a  a

  

%00   '
$ "§ aa3 
      4 
  a% a"§
"!a  a 
,a (*."a !   '
*  
  %
     %

 '
"§ 0  2  
 @0 %
 %& ( a  '
"§ %3    )" a a"% "& 
 )!
 %   '
"§   & %&   

"  0   a- @ a  a( ! a
 
 %     !"§  %
      "
 a= 3   9 ! "§  $"    &A 3 a ,  . a   "§
" 
  a  3 8  3 
 
   

   '
 %a- 

"a-  a$ /
  !"§ %"
 3 (*.0 3 " a ; 0 a  "§ 
 " 7a   " a $* 9 3
=
a
! 0 &"§ ,!" % )
$  %
 $"
    %   )% § a
$B &a 
'
  % a   $" "§ $ a      a ( 0
 
 
0  
  ) ( 
   )"% "%'
$ 3!)% § %&   )'
  $

&  a
 
 &(   "§ %&    '
!"§ 7a"
3 2004  

,-  13080


37380

a'
"§

a& &

,- 

11970

!"§

a&

 

  & ,-  71010 a"§ ,   a "a 
a 8/

 ,-  4   
  '
"§ "a $* 9 "
. 03 a
 Samoa  ,
% ,-  5  ( "% " 
"a $* 9 & 179000 a'
"§ 2005  a
&   ! &




7
" "3

180100

,- '
"§

162100

,- 

,8"
3

'
(



&  %$  

208100

,- 

%  '
"§

,8"
3  208100 ,- "§


    63a 2 "  ,&a ! 2004 a 66000  "§ 63a  &  7
" " 535 "§ a ,a  8  ,8% a
 ! )% §

   =J  5
'
 a a 0    a(*a&/
*  ( 3'
'
a '
!"§ (*/
  "/
   

 
  '
" ," 
  

&   %)"
  '


§ & %
 a 
  3§ %
  §

%a




$* 2

%
 


 
 §





 


  "§ )  2    &( 
 '
  $*.

    0  0  a   '
"   & "  ( *   0 '
!"§

9

စစ္တပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးA ခန္းက႑

  ,
 a'
 & . a
$*     a
a a  
 a
 a
"  !"§  
 ) ,
K  a2 % aB"
$ 
a   a  %0 % &'
    !"§ 

" & % & 
  aa.a/
*% ( 0"  a$

  (    !"§ ,!'
 %  a $*   ,
 a $*  3 )'
 %a  !0"&
   &  ! "§ a 
"&   $
    "a  a 
       a $*%
 ,  '
a  a  a/
  "§ ,!
 a 3 a     a
0  ! 
§ ,! )% 2 )"   )% & a  !
!   "§ ,         aa   % !"§ a
 83  $*   !"§ (6& a $*%aJ
a a  0
    
& - "§   a  0/
 ;    .   '
 
& 0/
 ;
( &  
  a
  '
 . "§ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား A စြမ္းA စနည္းျခင္းႏွင့္ စစ္တပ္ၾကား၀ ကား၀င္ရျခင္း  я - 
     !   $  2 $
 $ $
(   14  a
 
( 0
   aa - aJ    /
* '
!"§ ,a'
   
( ''7 $0 (' ' a ,a    . 
"§ 1962  (2)
 
   
aJ
  "% !"§  8 u 0 2 0/
 $*u   0/
 (12)u 2  0/
 $* u  2 % 7u
M;  )&2 %$*  7u
M; 0 '
2

) $  

  



%$* 

7a(35)u 


  
( 2

a . 0

(17)u !0 

.  
!"§  (3)
  ! 2  (8)
  

 a( 


2  (30)
  7   7 $*


$
 
(  0 $*


.  
!"§ ,  . a $*a aJ a
$* 0 a  .    4aJ2 ! . u,* aJ   7 $*.  4 aJ$ 3   

 
  !"§ ,
  1947  a u,3 a ,a $
(  0u< &  !"§ " /
 
aJ"%  3 1958  aa   a a
 ""     3!)% §

  ( 


a


a.a/
*$ a

1947 

a u,a

&
    ! !  ,
 3 a$*    1
 &
 )% &    2 !  ,
 a
 &"  %)
 &
  
.  u$ a a  a  '
 -   !"§ , & $   u

$   " 0  &"  %) &
   & $    a  (Economic Inferior Structure)   
2  a- a&
au (Political Super Structure)   
! a 

  ! "§  a   & $    
 & 7  !"§

10

     &7 &
 "
% a 3!§    a  0 "%  &    
@3!§   a
 a  a $
  !"§ ,!
(1) a a 

  a   u (Basic Ideology) (2) % %   . 
'
!04
  0     u & ! (Leading Political Party) (3) % %  ""'
'
  $
 $ 

5
5
!04 (Active participation of the whole community)  '
!"§ ,  
& ''&"   u'' & 
- !"§ &"   u! $
u   

$a
$" $ .(  $!)% § ''  !'' 
$ ( !(§ 
 !. &
$* '
  a % a    & $* $*      !"§ ,/
       &%%a'
'
 a 
! ( *  "&  -'
 1988 2 
) (18)
  

/
 aJ
   "% 
!"§ 1988  
) (18)
 (16)a $ 
( '' (0   4 &
 a . ''
 .  ( . aJa
 7

 "% 
"  '
 3 6$ 
$ a/
   '
  !  ! & )   &'
&   !"§ 1988  
)'
aJ 

& a ,
 ! &"

,   % "§ 1988 2 
) (23)
        B  $

 a
 !a .!"§ ''a 
 -  a a$   
( a- 3  %2 %  a  aa   4$     N $

  a
    !"§  0   -  

a a  3



,


" $
 

a $ 

&Aa a

 &  4 4$
   
  %$ 2 a'

 $ !0

(  a $ "   u,  
!  

" a a$ 
 a &%% 4 42

(   
42 

4     0
* 4$ a  -  !"§ a ,  &   4 O     (


 

 a


/
   aB"

   a
$
"

  & & 

  a 

a a

 -  

a
a a
$a $  

&
  $
  7   aJ
 "%     !"§ a   &
  a
   $ .4$   ! "''     % !"§

11

ဘာေၾကာင့္ စစ္တပ္က ၾကား၀ ၾကား၀င္လာရသလဲ & ")%"$  . aJ
   %  "§ )" )" % a . a &    6  6

  a a

 (  


   $ & 0 (  "§ ,
a'
 (

 
 
 '
     3 
&  !   u 
( ) )"%  я  042 a   0!   $
$2  $
 -& %
      & '

 $'
!(§ ,!'
 

%   &  !
a ( 
 0
    "
 3)% &( '

   '
"§        !
 $  
'
 0    *'
"§   %
 
 2 %
  %
  0
$" . '
"§ !
@
%a a .u   
 =$&%
a
  . 
( ,  % "§ ''a

%3 %$* 2 "u
$ 42 ) 2 a$*   2 %$*  a
$u 4'
   04 '
§ a"%a& a
a$* $*  '
 a$ &A
 
"&   '
)% ''  0  ! "§ &

)


&   $
2


" 
& (

  2

a'

  42

 $   174
    $ . '
 0   a . a  "§ 
 a   . a ) 
 
 

$   3!)% §   a

 a   .  /



u
$   a    " 0
 "%'
! "§    $* $""&  '
3)% § aJ  !  aJ
   ႒  "& aJ
 /
*
  /
*
  
  '
"§ u %
 6  $*=!&  a $*
  $
     a  '
"§ ,a $  a $* 3) a a $* &
$  a'
   4 - "§   %
 "2 !
 "  Q% Q   $ 
 a a a
 0 
"§  R a
a  
 %$**  <  $ '
 0 $ 4 a  &  & !"§ %4 a&a  
'
 0   "§ )'
 0 

&

%4 
 ! a&a '
  " &(  
0 
 !"§    
 a 
$2 u &u 
4   2 $ ( !  a&  
0  0
a $*    
   !0 &
   "§ a

 % 0'
"  '
"§ ,! 3      


 ! "§ &%%a5
(      $   '
"§   /
   $   ) "%
(§ ,!
   
'
"§ ! 
 .  /
* a%
&"  a $  
       
 )   3§ 

)   '
(§  
 ( $ a &%%a &%
& . 
$      $ a2 a
 "   &% 
O 

12

%
  a $*'
(  !"§ ,!)'
 )"% '
  & a '
'
. !   "§ ေရဒီယိုႏိုင္ငံေရးသမား `7$0 (´  &  a  
  ,
 
 

   $! "§ `  &
 % $  a    3!)% § %a 

%$
  0   &

&(  a u &4  17   !"§ %


 
  " Back Ground aa "§ "a  & % 3  "2
     "§ %a   " &A "§ 
&

  % a&   a
  %&  ) , %
 %% 
1*  
  0 0
 %§ %
$

 aa   )  &A'
2 
'
2 &%%'
& a 
( !'
  !  "%§ 6  $* a&  &   
 ( a0
 "%§ ,  %
 % %  a  a '
    2  0   "§   &  0  %a  %$ 6
  :   $ ! § , :  "6
   2 % $ 0  "  a  %  2 "

%  2 
$  %"2 
& 3 S'
    
0   % %
" % '
 0 '
 §
      &0"
3   0   %  !"§ % 
)

& ," !§ 
   $
 ,"
(   $
  %
 0   %  "%& 
!"§  %


 %a a 
a  
 % 4 "&(

!"§ )"%. a a

)"%
u &

 '
 
 ."

u &  !"§ 
 !" 2   & &0
  2   . "

u & 
a  &(  
 ,"
 & a
a 4  ! (   %  
!"§ %  .&  


 (  $

$  a $ 



%
!   
$  
$
 
 (     
 
'
  %  
!"§ %a a
 32 &   a $

 


(

a


4


 $

/
 $ .


a6$9  

% 

%   !"§
 
 
 $ 
%
./

a  " a  " &( 
 
$* 

 "&  
 !"§ a   &
 a  !§
$9 
$ %

$9 
$
 (  a 
"% $ 
   
!"&(  3
  ( %
" % %a a 
0  %&(  ( !(§

& &0&
 ( 6$  a
$* & "%    '
 
 %  09 09     "§ %
 )% &" % ! & 


$0
(  0
0
 !  
 %  
!§   &%
%a a a'
 '
!"§
 & "
&  % & 
& 10   
0   
0
$ 
$
  
 %a a & 04 "&( 35
  % "§

(*.   40  
 0  


  $
( 
  0   
$ &   % %& %a
 " 
!"§

13


& &03 a


4 .     $

)  . ,  

.  '


% !"§ 
& a
 !"§
 ')  $ !§ 88 a a 
 


! "§ ``a  '
!´´ &  
   § % /
 $
   )
.
 
 '
  . a 
 !§  a'
 (  %
 $   '
 (
 .  
.
 a  
'
6$
       . .     


 '
(  "§  & %. a    

  a  $* !§
 '
 $ .  &  ( .  $!"§ я    $. a% я   (
      a  ! "§ 
 $

 a 7;. &
"(
" $    &  u   "§ ,"&

 . '
"§ 


 . '
!§
.
     . . 
  . &  
  "§  $ & $ %
  
$ 
  " 3!)% § ,!"   "2  "%"&
$0   
 "§
"
 *

"2 3
00
"2 a
 
  
 & ,
 )"  a*

§    
 ,"
 @)  $   
3    . (a $   .  u,   
 
0  
  
 
   "&
  . 

!"§ 
   $
& a/
a  a
 a


  !"§ ,!'


 ,"  &    a
@$
 a& 04 '
(   %$ $
  $
 '
 a
     ;$ a   !"§ ,!
     &%%
$ % a
 a
 ,"3 ," 

4 ) !"&(   04  
a !! . a 0&
 % "
( "
 

4  
 '
.  !"§ ,

4 ;)% 2 ,

4 ;    
  &% a $a&
   )% & 

4 ,"/
   3    
   3 .!§ ,!
 a a :
! "§  $

.     %   ``
 a 7;
'
!"´  ´ &  aau
 )"%
 '
 .

§ /
  2 a $ 
  .
"
"2
"
K
" 
'
'
 
 a& )"%  '
"!)% § ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးရင္ေလးခဲ့သမွ်   !'
!      
 $ !0
$

!"§ % a  !& '

  
 ! $     !
! %
`  
 )  )%
´ &(  $ 
  a ,! -a0    * *   я -
$
  %& 

 '
!)% § 
&  я -   /

$  !

 '
!"§ ,  
 3 )"!03    
$ & "
 '
 0   0  !§  я - 
& & !
$   !
 a$*  ,
a   $*  !"§ a

 , $*    !"§ , $*
    1988     a   !     !"§ a ,!
 !   u a/
 u & a2 ,-'
  ! &  $ a  u u  ! &  $* $

)3 $ a&(   !
 , $*  !"§

14

$ a  
  . 
 =T* u &'
"§ a$ 3
0 "     ( a a 
 -%  a$ 3 ,a  '
"§ $* $

)3  a  
  $
  9 /
 a  0"% '
%$ "§ 
" a ,!
   '

0 " 2
$" 2 3"   $ "§ 6
   % $ "&( u a/

u & , $*
  

 "§ -% %"a
   "2 %" (63)  
 ( %/


%"a $ $
 !a %4 <    04 04   aa
 
 !"§ !a a

   $ ,-'

`aJ & ´ &( я 
!"§ , )%%   )%%
 
 !

'
0 a& !"   0!
 '
!"§   a&
&
  ) a/
    u 2 0:%  $2 6 '
12 u ) )  ! &     !! 158 !

" *  a
  !!  1 &( ,-'

  &  "§ , $*
%!a  ! ! 33 !
   ( "§ !3 %.
a
  a & *"§ a  !  % !  aau)%   & 
!"§ a !
(  $   $    !"§    $ )   '
"§

%) ,

! ; $*
 1989    -0! 10 
 
   `a$*   4 4 ,-a& '
a-   $
´ &( "§ a ,a $
%)!. u
M႒3  я  !"§   я3 ,-'

 ,  0 
 
 "`"
 4a$ & % ,-a& '
 § " a $

%$  &O§ ,-a& '
 N aa $  
O "

 &   $
 $O  !§ a$*  ,
a   $*

%a$ & a $
  =T*  $  
§ a$*  ,
 a   $* a 0   $  a$*  ,
a   $* ,-a& '

    )%  § =T*  &  § "  
 
KJ3 $§ a)"'
 & =T*  
$&   $ a  a !
$&   ) § a$*  ,
a   $*N  4 4 $  a  
 "§ %. §   &   a 2 '
0a 
 § a$*  ,
a   $*N 4 4$ 

%

" * !§ %a 
  u &4
 § %a  a        ) 00 
  a $
´  
10   % !§
3 !
 *
$ ( (§ !&  !   )"!

 
 a


 '
( (§


& a!/



)"%

)" %  "

 

( ( 

  
'
  a   `)

3´

     
'
"§ )

 ( )

 0 
'
  ) 
 ( %a/
  
   & %
  &
§ !/
  %
 )  )    3 !  a
$*
  !)% §  &

 !.

a $



3!)% §

%a   .a 2

%2



   %$  . a   !"§ 
"
"a

" $ 

    )% § 

" *  a   a  a  
 .&  '
 2 *'

 
 ! "§   a & a  a  '
 a.% a
 $ &   !  
  &! "§ a.
% $ a

&%(   /
    /
   
 

 & 


15


"   ! "§

 
M 
&/
 "

    
(

0  ! 

'


%





` 3


%'
 

 
§

3
&% 
2 
% 
  )" ( $ '


§   
 %/
 %
 && "&   '
"§   & %a a  
2 33
"!u 2 3
"!u a 


 "§

a %'
 § '
 '
   %)"

§ 
" % ! '

§  &(



  '
 )" 
'
( § )    §  a
  )  a
$* § 3
3
  $
a'
 %!/
     a "§  
 
"
  $  § )"% u && 
 

  a /
*  '
§ 3
 6  "§

   §

  

'
 


"
"


   ( 

'
 .  §  
 !
$ 
  % !"§   & 
 0 
    )% § aa a '
u
§ `   $
 a '
 `       
! "§ &/
 0  $
3  a
 04.  
 0  $
 '
  
!§ 6  $*a&   

     1
 a  ( &   /
 3

  /
    !"§  '
(§
" 
 

$    

"
 
$
 (§ 0!,2 4 (  
4&  '
 %
 
(  )
 
 a a /
*  '
!"§
"
"3  a a /
*  !"§


$ && %   


 ,
  (  
! "§ 


$     (6) !    !§ a 2 a$*    "u(   $!"§ `я 0a  ) U



%O   '
!§   O  )%  (*% $ .!§´ &   3
  &" a$ /
 a:R!""    !§ a
$*
 $
 %2   $% & (*0 %   
'
a  §  !  "§ %$     $ `
% $ "
!  ´  &  
  § )
 ((    ! a
%a  
!"§

16