Pmr Tingkatan 1 Sejarah (pelajar Malaysia Sahaja)

BAB 1 SEJARAH DAN KITA 1.1 PENGERTIAN SEJARAH Padankan pernyataan di bawah. NAMA TOKOH PENGERTIAN Syajaratun: Popok atau pohon, salasilah rawayat, keturunan dan asas usul. Herodotus: Penceritaan tentang tindakan manusia dan sebab-sebab mereka melakukannya. Ibn Khaldun: Sejarah membicarakan tentang masyarakat manusia atau peradaban manusia,tentang perubahan-perubahan yang berlaku pada sifat-sifat masyarakat itu. Muhd Yusof Ibrahim: Sejarah merupakan catatan atau rekod mengenai sesuatu peristiwa yang berlaku pada suatu masa yang lalu. CIRI SEJARAH Nyatakan ciri-ciri sejarah berdasarkan maklumat yang diberi. Fakta yang tepat & benar Penting & Bermakna Peristiwa, tempat,tokoh & Peristiwa yang beri kesan pada Tarikh yang dibuktikan. palajar, keluarga, masyarakat & negera. ↖ Ciri-ciri Sejarah ↗ ↓ Sebab & Akibat Mencari kebenaran sesuatu peristiwa pada masa lalu.

1.2 SUMBER SEJARAH Lengkapkan jadual di bawah. SUMBER KEDUA Bahan yang dikaji melalui pembacaan yang bertulis BENTUK Kertas, keterangan lisan, fosil, Bahan yang telah diolah, dicetak artifak dan disebarkan pada umum CONTOH SUMBER Fail rasmi jabatan, surat peribadi, Buku, majalah, jurnal, akhbar, diari, batu bersurat risalah, laporan tahunan jabatan 1.4 KAEDAH PENGKAJIAN SEJARAH Nyatakan maksud setiap kaedah kajian sejarah dan berikan tiga contoh untuk setiap satu kaedah. KAEDAH LISAN KAEDAH BERTULIS KAEDAH ARKEOLOGI Maksud : Proses mendapatkan Maksud : Proses mendapatkan Maksud : Proses mendapat maklumat melalui temubual maklumat melalui sumber yang maklumat berdasarkan kajian Contoh : ditulis, dilakar, dipahat pada sainstifik termasuk angkasa lepas, 1. Ucapan bahan-bahan tertentu martitim, gali cari 2. Penceritaan Contoh : Contoh : 3. Pengisahan 1. Batu bersurat 1. Fosil 2. Kulit kayu 2. Kulit siput 3. Kertas 3. Peralatan logam 4. Binaan batu MAKSUD

SUMBER PERTAMA Sumber yang belum diolah

1.5 PENTAFSIRAN SEJARAH Isikan tempat kosong dengan berpandukan jawapan yang diberikan. 1. Tafsiran sejarah boleh menjadikan sesuatu peristiwa itu bermakna dan berfaedah.

2. Tafsiran sejarah yang betul dan tepat memerlukan seorang sejarawan melakukan penyelidikan. 3. Tafsiran tentang sesuatu peristiwa sejarah yang sama mungkin berbeza antara sejarawan. 4. Tafsiran sejarah antara seseorang sejarawan dengan sejarawan yang lain berbeza disebabkan pandangan berlainan.

5. Sejarawan perlu jujur dan bertanggungjawab dalam membuat penyelidikan dan penilaian tentang sesuatu peristiwa sejarah.

1.6 KEPENTINGAN SEJARAH Tandakan / untuk penyataan yang betul dan x untuk penyataan yang salah. BETUL / SALAH 1. Dengan mempelajari sejarah kita akan memperoleh banyak pengalaman. X 2. Zaman Paleolitik, Neolitik dan Zaman Logam tidak wujud di Malaysia. 3. Terdapat ramai tokoh dan pemimpim negara yang telah menyumbang khidmat bakti demi mempertahankan negara.

V V

4. Sejarah banyak mengajar kita supaya kesilapan masa lalu tidak berulang lagi.

V

5. Sejarah boleh memberi panduan dan iktibar kepada kita.

V

6. Keagungan Kesultanan Melayu Melaka tidak perlu dijadikan perangsang untuk mencapai kemajuan negara.

X

BAB 2: ZAMAN PRASEJARAH DI MALAYSIA Lengkapkan jadual di bawah dengan ciri-ciri Zaman PraSejarah Di Malaysia ZAMAN PRASEJARAH CIRI-CIRI ZAMAN PALEOLITIK (BATU LIMA) Penempatan

• •

Kegiatan dan Peralatan

• • • •

Kepercayaan • •

Lokasi di Malaysia

•

• •

Hidup berpindah – randah Biasanya tinggal di kawasan terbuka (di luar gua), di dalam gua dan di sekitar tasik

Memburu binatan liar Memungut hasil hutan seperti buah-buahan dan pucuk-pucuk daun Mengamalkan cara higup sara diri Menggunakan alat batu sebagai alat utama dalam kehidupan seharian

Animisme Mengamalkan upacara perkuburan

Bukit Jawa, Kota Tampan dan Bukit Bunuh di Lenggong, Perak Gua Niah, Sarawak Tingkayu, Sabah

ZAMAN NEOLITIK

ZAMAN LOGAM (BATU BARU) • Wujud sistem • Hidup menetap bermasyarakat seperti • Ada yang masih mempunyai ketua dan tinggal di dalam membuat pembahagian gua dan kerja berhampiran • Tinggal di gua dan dengan sungai berhampiran sungai • Mempunyai adat resam • Mencipta peralatan • Menghasilkan alat tembikar seperti bekas air, logam daripada periuk dan belanga gangsa dan besi • Bercucuk tanam • Bercucuk tanam, menangkap ikan, • Menangkap ikan dan berburu, menternak binatang menternak • Berburu dan memungut binatang dan hasil hutan menjalankan • Berdagang secara tukar kegiatan barang perdagangan • Manggunakan alat batu secara tukar seperti beliung dan barang pemukul kulit kayu • Mencipta barang-barang kemas seperti kalung, anting-anting dan gelang * Animisme * Mempunyai kepercayaan dan pegangan hidup yang tertentu *Menjalankan kepercayaan dan pegangan hidup yang tertentu • Gua Cha, Kelantan • Sungai Tembeling, Pahang • Bukit Tengkorak, Sabah • Gua Harimau, Perak. • Changkat Menteri, Perak.

Pengukuhan Minda 1. Zaman Paleolitik di Malaysia bermula kira-kira 200 000 hingga 300 000 (ms 21) 2. Kira-kira 7000 tahun dahulu wujudnya Zaman Neolitik di Malaysia.(ms 24) 3. Zaman Logam di Malaysia yang bermula kira-kira 4000 tahun dahulu, manusia telah mencipta gangsa dan besi (ms 26) 4. Nyatakan bukti Zaman Mesolitik tidak wujud di Malaysia? Penyelidikan terkini oleh Pusat Arkeologi Malaysia, Universiti Sains Malaysia, telah membuktikan Malaysia tidak mengalami Zaman Mesolitik. Keadaan ini disebabkan alat batu seperti alat batu Hobinh telah wujud di Bukit Jawa, Lenggong Perak, kira-kira 200 000 hingga 300 000 tahun dahulu iaitu pada awal Zaman Paleolitik. (ms 21) 5. Huraikan apakah yang anda faham tentang konsep animisme?

Animisme ialah kepercayaan setiap benda seperti batu dan pokok mempunyai (jiwa dan roh) orang mati.

BAB 3 : KERAJAAN AWAL DI ASIA TENGGARA Nyatakan maksud Kerajaan Agraria dan Maritim Maksud ↙ ↘ Kerajaan Agraria Kerajaan Maritim Kerajaan yang menjalankan kegiatan Kerajaan yang terletak di kawasan ekonomi yang berasakanpertanian. persisiran pantai dan menjalankan Terletak di kawasan tanah subus, di kegiatan yang berkaitan dengan laut, lembangan sungai dan kawasan pedalaman, Terangkan ciri-ciri Kerajaan Agraria. Contoh Kerajaan 1.Kerajaan Angkor 2.Kerajaan Funan Kegiatan Masyarakat 1.Berburu 2.Mengutip hasil hutan 3.Menangkap ikan 4.Bertani 5.Menternak binatang Hasil Pertanian 1.Ubi taro 2.Padi huma 3Padi sawah Peranan Pemerintah Membina empangan dan saliran untuk menjalankan kegiatan pertanian dan menternak binatang. Sifat Masyarakat 1.Gigih 2.Kerjasama 3.Berkemahiran tinggi Terangkan ciri-ciri Kerajaan Maritim Contoh Kerajaan 1.Kerajaan Champa 2 Kerajaan Chih Tu 3.Kerajaan Srivijaya 4.Kerajaan Kedah Tua 5.Kerajaan Majapahit Kegiatan Masyarakat 1.Perdagangan 2.Membuat kapal 3.Perikanan Pusat Perdagangan 1.Pelabuhan utama dan pengumpulan barangan. 2.Hasil barangan hasil hutan,rempah ratus, ubat ubatan, gaharu , cendana dan damar. Kemahiran masyarakat 1. Mahir membuat kapal 2. Menguasai ilmu pelayaran Kerajaan Champa Lengkapkan tempat kosong berikut: KERAJAAN CHAMPA 1. Diasaskan sekitar tahun 192 Masihi oleh Chu-Lian. 2. Raja Champa dipengaruhi oleh agama Hindu. 3. Dalam struktur pentadbirannya terdapat pegawai pemungut cukai. 4. Pelabuhannya yang terkenal ialah Inderapura. 5. Ditadbir oleh 14 dinasti . 6. Pada akhir kurun ke -13, dipengaruhi oleh pengaruh China dan pengaruh ini lenyap pada kurun ke-15. 7. Menurut sumber Sanskrit, pada tahun 400 Masihi diterajui oleh Bhadravarnom. 8. Nama Champa wujud pada tahun 655 Masihi.

BAB 4 PENGASASAN KESULTANAN MELAYU MELAKA 1. Mengapakah Parameswara melarikan diri dari Palembang ? Muka Surat 47 2. Siapakah pengasas Kesultanan Melayu Melaka ? a) kerana diserang oleh Majapahit b) Parameswera 3. Lengkapkan arah tuju Paramewara. Palembang X Melaka   XTeamsik 4. Apakah peristiwa penting yang berlaku di tempat X ? Parameswara membunuh Temagi Sejarah melayu Istilah Arab Mitos Hindu a. Mulaqah a. Amalaka • Peristiwa pelanduk Bermaksud pertemuan Pokok pertama yang menendang anjing b. Malakat tumbuh di alam semesta. perburuan anjing Perhimpunan segala Parameswara. dagang Menamakan tempat bersempena dengan Pokok Melaka tempat beliau berehat. BAB 5: KEGEMILANGAN MELAKA: KEMATANGAN HUBUNGAN LUAR 1. a. Nyatakan dua bentuk hubungan kerajaan Melayu Melaka? i.Diplomatik ii.Perdagangan Hubungan Serantau Hubungan Antarabangsa i. Pasai i. China ii. Jawa ii. Siam iii. Siak iii. Ryukyu (Jepun) iv. Kampar iv.Gujerat v.Tanah Arab Pusat Perkembangan agama islam ↙ ↘ Perkembangan Cara penyebaran agama islam di Agama Islam Melaka Perkahwinan • Tempat • Perkahwinan diraja pertemuan • Dakwah ulama dan Mubaligh • Perdagangan pendakwah Arab • Sifat agama • Peranan Pedangan islam itu Arab dan India pemerintah sendiri (menyediakan tempat tinggal menyambat baik kedatangan

↙ Kedatangan agama islam ke Melaka

↘ Kesan Penyebaran Agama Islam

•

•

•

• • • • •

Perubahan cara hidup masyarakat Gelaran sultan Perundangan Pendidikan (sekolah pondok) Keseruan Islam Tulisan Jawi

Islam mendirikan institusi agama • Peranan Istana Bab 6 Kemerosotan Melaka Nyatakan faktor-faktor yang membawa kepada kemerosotan dan kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka.(ms 91) 1. Kelemahan Kepimpinan 2. Masalah Perpaduan 3. Kelemahan askar Melaka 4. Kedatangan Portugis Tuliskan negeri-negeri yang disinggahi Sultan Mahmud semasa melarikan diri daripada Portugis. MuarPahangBentan Mengapakah Tun Mutahir dihukum bunuh oleh Sultan Mahmud.(ms 91) Difitnah kerana memiliki harta yang melebihi harta sultan. Apakah iktibar yang dapat kita ambil daripada kejatuhan Kesultanan Melaka. • Peraduan adalah amat penting • Sikap peminpin mesti ikhlas • Kelengkapan senjata harus diperbaiki Apakah yang berlaku sekiranya Portugis berjaya menguasai Selat Melaka Mereka dapat mengusai perdagangan di timur Apakah syarat-syarat yang dikenakan oleh Alfonso de Albuquerque kepada Sultan Mahmud Shah supaya Melaka tidak diserang.(ms 95) Membebaskan semua tahanan Membenarkan Portugis membina kubu Apakah sikap yang ada pada Sultan Mahmud Shah yang perlu kita contohi dalam mempertahankan kedaulatan bangsa. (ms 91) Mempunyai semangat yang berani dan cintakan tanah air. Apakah tujuan utama Portugis datang ke Melaka. (ms 94) Memonopoli perdagangan rempah ratus Menyebarkan agama kristian Apakah tindakan yang diambil oleh Sultan Mahmud Shah terhadap pedagang Portugis setel;ah diadu oleh pedagang Gujerat.(ms 91) Sultan Mahmud menahan orang-orang Portugis Mengapakah pentadbiran Bendahara Tun Pepatih Putih dianggap lemah. (ms 91) Pepatih Putih sudah tua dan selalu uzur • Kelemahan kepimpinan • Pembelotan pedagang Peristiwa di atas berlaku semasa pemerintahan Sultan Mahmud Shah. Apakah kesannya. (ms 91) Portugis dapat menawan Melaka Kematian X pada 1948 menandakan kemerosotan Tanah Melayu Melaka bermula Siapakah X yang dimaksudkan dalam maklumat di atas. (ms 91) Bendahara Tun Perak Senaraikan factor-faktor yang membawa kejatuhan Melaka. (ms 91) Faktor-faktor kemerosotan dan kejatuhan Melaka: 1. kelemahan kepimpinan 2. masalah perpaduan 3. kelemahan tentera Melaka 4. Kedatangan Portugis Tandakan √pada senjata yang digunakan oleh pihak Portugis (ms 93)

√

b. Apakah kelebihan senjata tersebut jika dibandingkan dengan senjata yangdigunakan oleh askar Melaka. Dapat digunakan bagi jarak yang jauh dan kesannya lebih besar Labelkan negeri-negeri dalam peta di bawah. (ms 95)

Bab 7Tajuk: Johor menegakkan semula Kewibawaan Kesultanan Melayu Melaka. Arahan: Lengkapkan carta di bawah.(rujuk m/s 101-103) Kejatuhan Melaka, Sultan Mahmud Shah berundur ke Pagoh ↑ Serangan Portugis, Sultan Mahmud menuju ke Bentan ↑ Bersemayam sementara di Pahang Baginda juga dikenah sebagai Raja Ujong Tanah san Bentan ↑ ↓ Dari Pahang bergerak ke Pulau Bentan Sultan Alauddin Riayat Shah II bergerak dari Bentan ke Ujong Tanah dan mengasaskan Kerajaan Johor ↑ ↓ Baginda mengumpulkan kekuatan Sultan Mahmud Shah meninggalkan dan berundur  tentara dengan bantuan penduduk dari  ke Kampar Meninggal di Kampar jajahan takluknya

PENGASASAN KERAJAAN JOHOR Lengkapkan tempat kosong dengan jawapan yang paling tepat. 1. Sultan Alauddin Tiayat Shah ialah pengasas kerajaan di tanah besar Johor atau Ujong Tanah. 2. Sultan Alauddin Riayat Shah II memperkukuhkan kuasanya dengan menguasai semua jajahan takluk Melaka dan menjadikannya jajahan takluk Johor. 3. Pusat pentadbiran Kerajaan Johor sentiasa berubah-ubah disepanjang Sungai Johor dan Kepulauan Riau-Lingga bagi mengelakkan ancaman dari kuasa Portugis, Acheh dan Jambi. 4. Tun Sri Lanang dan Laksamana Tun Abdul Jamil merupakan dua orang pembesar Johor yang terlibat dalam usaha menawan Kerajaan Melaka. 5. Pada tahun 1941, Kerajaan Johor berjaya mengalahkan Portugis di Melaka dengan bantuan Belanda. 6. Penaklukan Melaka oleh Portugis menyebabkan para pedagang dari Benggala, Sri Lanka, Pegu dan Turki mula beralih ke Acheh. 7. Acheh telah berjaya menjadi sebuah kerajaan yang kuat semasa pemerintahan Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam. 8. Monopoli perdagangan lada hitam berjaya diperolehi setelah menakluk Pedir dan Pasai. 9. Perang Tiga Segi yang berlaku antara Johor, Acheh dan Portugis adalah disebabkan oleh kepentingan menguasai jalan perdagangan di Selat Melaka. 10. A. Famosa merupakah sebuah kota pertahanan Portugis yang kukuh di Melaka. KEMEROSOTAN KERAJAAN JOHOR (m/s:113-114) Jawab semua soalan berikut. 1. Mengapakah Jambi berusaha membebaskan diri daripada jahahan takluk Johor? -pertengahan abad ke 17, Jambi muncul sebagai kuasa politik dan ekonomi di selat Melaka. Jambi mula menyaingi Johor dalam kegiatan perdagangan dan cuba bebas diri dari Johor. 2. Bagaimanakah Laksamana Tun Abdul Jalil menyelamatkan kerajaan Johor daripada terus merosot? -Beliau mendapatkan bantuan askar upahan Bugis pada tahun 1679 dan mengalahkan Jambi. 3. Nyatakan perwatakan dan pengaruh Laksamana Tun Abdul Jamil di Johor a) pembesar berpengaruh di Johor b) panglima perang yang gagah berani c) ambil alih tugas Bendahara sebagai pelantik raja

d) pemangku raja 4. Lengkapkan jadual berikut dengan jawapan yang sesuai. Perebutan kuasa di Tokoh terlibat Johor 1677 Laks Tun Abdul Jamil ↗ Bendahara Tun Habb Abdul Majid ↘ Sebab-Sebab perebutan kuasa Laksmana Tun Abdul Jamil telah mengenepikan Bendahara Tun Habib Abdul Majid semasa melantik Sultan Mahmud Syah II. Bendahara berasa behau yang sepatutnya menjalankan tugas sultan.

Bab 8 Kerajaan Melayu Baru 2. KELANTAN Jawab soalan-soalan di bawah dengan jawapan yang paling sesuai. 1. Siapakah sejawawan yang menamakan Kelantan sebagai Ho-lo-tan atau Kuo-lo-tan? Sejarahwan China, Shen Tau 2. Nyatakan ibu kota baru Kerajaan Kelantan. Kota Bharu 3. Apakah yang terjadi selepas kemangkatan Long Yunus ? Terengganu menyerang kelantan 4. Terengganu berjaya menawan Kelantan dengan bantuan siapa? Patani 5. Bagaimanakah Sultan Muhammad 1 mengekalkan kemerdekaan Kelantan? ( m/s 130 ) Baginda menjalin hubungan diplomatic dengan Siam

3. TERENGGANU Lengkapkan maklumat berikut. Asal-usul ( m/s 131 ) i) Taring anu Terengganu Pembentukan Kerajaan ( m/s 131 ) ii)Terletak di Kuala Sungai Terengganu iii) Muncul sekitar tahun 1700 hingga 1703. iv) Tun Zainal Abidin Paduka Maharaja menjadi raja Terengganu dengan gelaran Sultan Abidin 1. Keistimewaan ( m/s 132 ) v)Muncul sebagai pelabuhan pedalaman yang penting di Kepulauan Melayu. vi)Antara negeri terawal menerima Islam.

KERAJAAN SELANGOR 4. Lengkapkan carta aliran di bawah: KRONOLOGI PERISTIWA BELANDA MENAKLUKI SELANGOR. ↓ Belanda menyerang Sultan Ibrahim Shah di Kuala Selangor. ↓ Baginda berundur ke Hulu Selangor, Bernam dan seterusnya ke Pahang. ↓ Tahun 1785, Sultan Ibrahim Shah dengan bantuan Selangor mendapatkan semula Kuala Selangor. ↓ Tahun 1786, Belanda mengepung Kuala Selangor. ↓ Sultan Ibrahim Shah meminta pertolongan Perak. ↓ Perjanjian kerjasama dibuat antara Kuala Selangor dengan Perak. 5. Negeri Sembilan: 9 Daerah @LuakSungai Ujong, Rembau, Jelebu, Johol, Ulu Muar, Inas, Gunung Pasir, Teranchi dan Jempul

Isi tempat kosong di bawah. 6. Siapakah yang telah pergi ke Siak dan Johor untuk mendapatkan keizinan memerintah Negeri Sembilan? Raja Melewar 7. Apakah gelaran yang digunakan oleh pemerintah Negeri Sembilan? Yamtuan Besar 8. Kebanyakan penduduk Negeri Sembilan berasal dari Minangkabau. TINGKATAN 1 BAB 9 LEMBARAN KERJA 1: CONTOH JAWAPAN m/s 140 ARAHAN: Isikan tempat kosong dalam piramid di bawah dengan jawapan yang betul. SULTAN ↓ Pembesar Peringkat Negeri ↓ Pembesar Peringkat Daerah dan Jajahan ↓ Penghulu Peringkat Kampung Struktur Pemerintahan dan Pentadbiran Negeri-negeri Melayu ARAHAN:Kenalpasti ciri-ciri dan keistimewaan di bawah sama ada Adat Temenggung atau Adat Perpatih. Adat • Sistem Pemerintahan bercorak autokratik. Kuasa tertinggi di tangan raja atau Temenggung sultan. Bagingda menjadi ketua pentadbir, ketua agama dan menjadi symbol kedaulatan serta perpaduan raykat. • Dalam pembahagian harta pustaka, anak lelaki diutamakan kerana lelaki mempunyai tanggungjawab yang lebih besar berbanding wanita. • Menekankan unsure demokrasi dan permuafakatan. Setiap suku mempunyai. Sesuatu keputusan dibuat secara bersama. Yamtuan Besar sentiasa berunding dengan Undang dalam membuat keputusan. • Perkahwinan dilakukan mengikut hukum syarak. • Sistem kekulargaan mengikut sebelah ibu dan ayah. Selari dengan hukum syarak, lelaki diberikan keutamaan kerana mereka menjadi ketua keluarga dan nasab keturunan dikira daripada sebelah bapa. Adat Perpatih • Perkahwinan sesama suku adalah dilarang kerana suku yang sama dianggap bersaudara. • Pewarisan harta pusaka secara turun temurun daripada kepunyaan suku. Pewarisan harta diberatkan di sebelah ibu kerana anak perempuan menjadi asas kewujudan suku. • Setiap ahli suku adalah bersaudara. Dari segi jurai keturunan, keluarga sebelah ibu diutamakan kerana jurai ini melahirkan suku. LEMBARAN KERJA TIGA SOALAN STRUKTUR Arahan : Senaraikan contoh-contoh “bahasa dalam” atau juga dikenali sebagai bahasa istana beserta maksudnya. Bahasa Istana Maksudnya Bersiram Mandi Bersantap Makan Mangkat Meninggal dunia Bersemayam Duduk atas singgahsana takhta Gering Sakit Berangkat Meninggalkan sesuatu tempat LEMBARAN KERJA EMPAT Nyatakan empat tugas utama pembesar jajahan dan daerah. i-Menjaga dan mengekalkan keamanan ii-Mempertahankan kedaulatan negeri iii- Menyerahkan sebahagian hasil dan cukai kepada kerajaan iv-Menyediakan tenaga kerja.

LEMBARAN KERJA 5 Senaraikan butiran yang terdapat dalam dua undang-undang bertulis di bawah. Undang-undang Bertulis Hukum Kanun Melaka Undang-undang Laut Melaka • Hak dan keistimewaan raja dan kaum • Tugas oegwaai kapal. kerabatnya. • Langkah keselamatan dalam kapal. • Peranan dan tanggungjawab rana dan • Tugas anak-anak kapal. pembesar. • Penyewaan dan penumpangan kapal dagang. • Undur Islam yang berkaitan dengan jenayah, • Kuasa nakhoda menjatuhkan hukuman. muamalah, keluarga, keterangan dan acara. Lengkapkan rajah di bawah berdasarkan sistem timbangan,sukatan dan ukuran yang digunakan oleh masyarakat Melayu dalam kegiatan perdagangan. Sistem Sukatan Sistem timbangan Sistem ukuran Alat yang digunakan Alat yang digunakan Ukuran yang digunakan Kaul, cupak dan gantang Dacing dan pikul Relung, hasta dan jengkal Mengukur berat sesuatu barangan Mengukur keluasan dan jarak antara dua tempat Mengukur isipadu sesuatu benda

Emas, perak, bijih timah dan rempah Mengukur keluasan tanah, mengukur kependekan sesuatau benda dan mengukur jarak Menyukat beras, menyukat bijih timah, menyukat garam dan menyukat kekacang.

LEMBARAN KERJA 7: ARAHAN: Isikan pernyataan yang betul dengan (√ ) dan pernyataan yang salah dengan ( X). 1. Golongan bangsawan merupakan pemerintah tertinggi dalam masyarakat Melayu tradisional. (X ) 2. Golongan hamba adalah golongan paling rendah dan terdiri daripada tiga jenis iaitu hamba raja, hamba berhutang dan hamba biasa. ( √ ) 3. Semasa upacara pertabalan Sultan Melaka, Laksamana duduk berhampiran dengan singgahsana. ( X ) 4. Dalam perkahwinan Melayu, upacara berikut merupakan adat yang perlu dijalankan iaitu meminang, merisik, berkahwin dan akad nikah. ( X ) 5. Hormat dilakukan dengan memanggil orang yang lebih tua berdasarkan pangkat seperti pak long, pak ngah dan pak lang. ( √ ) 6. Golongan rakyat menggunakan masa lapang dengan melakukan aktiviti bermain sepak raga. ( √ ) 7. Cerita sastera lisan pada zaman masyarakat Melayu tradisional disampaikan oleh tukang cerita sambil bermain piano. ( X ) 8. Karya Persuratan dihasilkan dalam pelbagai bidang termasuklah bidang agama, kesusasateraan, ketatanegaraan, sejarah, bahasa dan perubatan. ( √ ) 9. Rumah Melayu di Negeri Sembilan bercorak seni bina Siam dan Majapahit. ( X ) 10. Semua masyarakat Melayu tradisional akan melanjutkan pelajaran agama ke Mekah. ( X )

BAB 10 SARAWAK LATAR BELAKANG SEJARAH SARAWAK Isi tempat kosong a) Apakah nama asal Sarawak? Batang Sarawak atau Sungai Sarawak b) Negeri Sarawak ditadbir oleh Kesultanan Brunei sejak abad ke 15 c) Kerajaan Brunei membahagikan Sarawak kepada beberapa unit jajahan d) Kawasan Sungai Sarawak (Kuching) di tadbir oleh Pangeran Mahkota Masyarakat Sabah a) Terdapat 27 kumpulan etnik di Sarawak. b) Kumpulan Etnik yang terdapat di Sarawak ialah Iban, Melayu, Bidayuh ,Melanau, Kenyah , Penan, Punan, Kedayan, Kayan, Kelabit dan Murut. c) Lengkapkan jadual taburan penempatan kumpulan etnik mengikut kawasan di Sarawak. Penempatan Kumpulan etnik Kawasan Penempatan Persisiran pantai Orang Melayu Kawasan Kuching, Simanggang, Sibu, Mukah, Oya, Saribas dan Tanjung Datu Orang Melanau Lembah Utara Rajang, Mukah, Oya dan Bintulu. Lembah sungai Iban Sungai Saribas, Sungai Sikrang, Sungai Batang Lupar dan Sungai Rajang Bidayuh Sungai Sadong dan Sungai Kayan Kenyah Batang Baram, kawasan Uku Batang, Rajah dan Balui. Pedalaman Kelabit Lembah Terusan dan Sungai Baram Penan Kawasan Hutan Baram dan Sungai Rajang Murut Kawasan kaki bukit dan gunung di utara Sarawak dan di kawasan Sungai Trusan dan Limbang KEGIATAN SOSIOBUDAYA Pelbagai etnik di Sarawak telah mewujudkan Budaya yang berbeza tetapi masih memupuk semangat kekitaan di masyarakat Sarawak. 1.Pendidikan • Penduduk Bumiputera Sarawak menerima pendidikan tidak formal dan formal

• • •

Pendidikan tidak formal melalui cerita lisan yang berkaitan dengan amalan dan kepercayaan turun temurun seperti cara berburu dan memungut hasil hutan. Pendidikan formal dijalankan di masjid dan sekolah agama.

Pendidikan Agama Islam ialah membaca al-quran dan tulisan jawi. 2. Peraturan dan adat resam • Setiap suku etnik mempunyai adat resam yang tersendiri.

• • • •

Mereka yang beragama Islam adat resamnya adalah berasaskan ajaran agama Islam Mereka yang bukan beragama Islam mereka akan patuh pada cara hidup dan adat resam yang diwarisi turun-temurun daripada nenek moyang mereka . Masyarakat bumiputera Sarawak mempunyai tuai rumah yang bertanggungjawab untuk menyelesaikan masalah perkahwinan, penceraian, peraturan dan perayaan. Dua upacara penting yang perlu ditentukan oleh tuai rumah ialah hari gawai atau pesta menuai dan perayaan berangi.

3. Perayaan dan adat resam kumpulan etnik di Sarawak. Kumpulan etnik di Sarawak Iban Melayu Tradisi menyimpan pasu, gong Mengamalkan peraturan dan dan tempayan/ tajau. adapt resam yang berasaskan Tajau diwarisi turun-temurun ajaran agama Islam. benilai dan dianggap suci. Hidup bermasyarakat dan saling Tajau berfungsi sebagai harta membantu semasa menanam simpanan. padi, kenduri dan perayaan.

Kayan, Kelabit, Kenyah Telinga dan menggantung gelang timah/ tembaga hingga telinga menjadi lanjut. Jenis anting-anting yang digunakan melambang status yang berbeza. Anting-anting diwarisi secara turun-temurun. Melukis tatu dengan pelbagai corak yang mempunyai makna tersendiri.

4. Kebudayaan Melanau a) Merayakan perayaan kaul b) Tujuan: menjamu ipok yang mengawal laut Iban a) Merayakan perayaan Gawai ( Pesta Menuai) b) Jenis Hari Gawai i. gawai burung ii. gawai batu iii.gawai kenyalang iv. gawai antu c) Menari tarian ngajat sebagai tanda kesyukuran Melayu a) Mengamalkan kesenian tradisi bergendang b) Kaum lelaki menari dan kaum perempuan bermain gendang sambil menyanyi dan berpantun 5. Agama dan kepercayaan Kepercayaan Animisme Maksud: Diamalkan oleh kaum Iban, Murut, Kelabit, Kepercayaan kepada semua benda seperti Kenyah, Kayan dan Bisaya. gunung, bukit, busut, pokok kayu dan hutan. Mempercayai semangat dan roh. Orang Penan: Dikenali sebagai Penan Nomad, Dilarang menetap secara kekal, Dilarang menebang pokok besardan dilarang melapangkan kawasan hutan. Kegiatan ekonomi a. Kegiatan ekonomi penduduk Sarawak banyak bergantung pada bentuk muka bumi, kawasan petempatan suku kaum, dan sumber alam. b. Kegiatan ekonomi utama di Sarawak ialah ekonomi sara diri c. Masyarakat Sarawak hidup dengan menanam padi huma, menjadi nelayan, memburu, memungut hasil hutan dan berniaga kecil-kecilan. d. Kegiatan ekonomi kumpulan etnik di Sarawak. Kumpulan Etnik Melayu Melanau Iban,Kayan dan Kenyah Bidayuh Kelabit

Kegiatan Ekonomi *Menanam padi sawah dan kelapa *Menjadi peniaga kecil-kecilan dan orang tengah *Menanam padi sawah *Menjadi nelayan *Menanam padi huma secara gotong royong. *Memburu dan memungut hasil hutan *Menanam padi huma *Menjadi peladang *Menanam padi sawah *Memburu dan memungut hasil hutan

Kegiatan Ekonomi: Pertanian, Perlombongan, Perdagangan

1.

Pertanian Penanaman padi huma, padi sawah ada hitam merupakan kegiatan tanian yang penting di Sarawak. • Padi huma ditanam di sekitar tempat tinggal setiap kumpula etnik.

• • • • • • 2.

Padi huma ialah makanan penting untuk kaum Iban, Bidayuh dan Orang Ulu. Orang Kelabit menanam padi sawah di kawasan hulu Sungai Baram dan terkenal dengan beras Bario Perusahaan sagu diusahakan oleh kaum Melanau. Tepung sagu diperolehi daripada isi pokok sagu yang dipanggil Ripo.

Lada hitam diusahakan oleh orang Kedayan dan Murut, ia juga merupakan tanaman tradisional Sarawak. Perlombongan • Antimoni dan emas ialah bahan galian terpenting di Sarawak.

• •

Pada peringkat awal, kegiatan ini ditadbir oleh Datu patinggi Ali . Kaum Bidayuh dan Cina di sekitar Bau, Paku dan Bidi terlibat aktif dalam kegiatan ini.

3.Perdagangan. a) Sarawak ke Melaka. Emas, Ikan, Permata, Sarang Burung, Kapur Barus, Halia, Lata Hitam. Barang dagangan dari Sarawak ke Melaka Lada Hitam, Kapur Barus, Emas, Kayu Cendana, Sumbu Badak, Telur penyu Sarawak China ←→ Besi, Kaca dan Pinggan Mangkuk Barang dagangan antara Sarawak dan China.

BAB 11 (SABAH) a) Latar belakang Sejarah Sabah Lengkapkan latar belakang sejarah Sabah.

Tempat  Pribumi 

Sistem politik Kesukuan Pedalaman Kadazandusun Murut Kelampak kecil

System pemerintahan di Sabah Sistem politik Sistem politik Kesultanan Ketua bebas Pesisiran pantai Kesultanan Brunei

Cari hidup  B) Masyarakat Sabah Kumpulan Etnik dan Penempatan Tuliskan nama kunpulan etnk di bawah: Penempatan Kumpulan etnik Kawasan penempatan Penduduk Pesisiran Pantai Melayu-Brunei  Pantai Barat Papar, Kimanis Kota Belud, Papar, Semporna Bajau  Semporna, Lahad Datu, Tawau Suluk  Penduduk Lembah Pantai Kadazandusun Pantai Barat & pedalaman di Ranau, Penampang Penduduj pedalaman Murut Tenom, Keningau dan Rundum b) Kegiatan Sosiobudaya a) Lengkapkan bahagian dalam kegiatan sosiobudaya berikut: Kegiatan Sosiobudaya I) Pendidikan II) Peraturan dan Adat Resam III) Agama dan kepercayaan IV) Kesenian a) Pendidikan Sistem pendidikan penduduk Sabah boleh dibahagikan kepada: Pendidikan formal dan Pendidikan tidak formal b) Peraturan dan Adat Resam Terdapat beberapa undang-undang adapt yang menjadi amalan penduduk di Sabah. Antaranya ialah: Adat Pertanian, Adat Perkahwinan dan Adat Kematian Sila rujuk buku teks muka surat 195 c) Lengkapkan carta aliran di bawah: Murut, Kadazandusun, agama dan kepercayaan

•

Mengamalkan kepercayaan animisme. • Mempercayai animisme iaitu setiap batu, pokok Sebilangan kecil daripada mereka memeluk dan sungai mempunayi roh. agama Islam. • Gunung Antulai atau dikenali sebagai Gunung • Tuhan mereka satu sahaja, iaitu Aru (Gunung Hantu) dianggap sebagai tempat Kinorohingan yang bersemayam di dunia suci. lain. • Mereka mempecayai Aki Kopuno iaitu kuasa • Setiap tahun selepas menuai padi, upacara yang mencipta segala-galanya. Magavau dijalankan untuk menghormati • Bomoh yang boleh berhubung kuasa ghaib semangat padi. dipanggil Babalian • Pesta Keamatan diadakan sebagai tandai kesyukuran kepada Kinorohingan yang telah memberikan hasil padi yang banyak. • Bomoh untuk membuang kepanasan dipanggil Bobohizan • Setiap orang yang mati rohnya akan pergi ke Gunung Kinabalu. d) Kegiatan Ekonomi Di Sabah Lengkapkan carta minda berikut yang menunjukkan kegiatan ekonomi di Sabah: Memungut hasil laut Pertanian Menangkap Ikan Contoh: agar-agar, timun laut Kaedah: kekal dan pindah Peralatan: jaring dan kelang Memungut sarang burung Perdagangan Memungut hasil hutan Pengeluar utama: Gua dan Dua kaedah: tukar barang dan Contoh hasil hutan: Gomantong wang Damar ratan dan madu lebah