Pgo 308 > Nieuw 308

Moduul 308 Klas:A06 VIR Datum:29 november 2006 Ingrid, Jeannette, Sandra en Angeline

Inhoudsopgave Voorwoord blz.1 Casus blz.2 Hoofdstuk 1 :Omschrijving van Colitus Ulcerosa.blz.3 1.1 Wat is een stoma.blz.3 1.2 Er kunnen verschillende redenen zijn blz.3 1.3 De volgende factoren spelen een rol blz.4 1.4 Wat is een ileo stoma blz.4 Hoofdstuk 2 :Verpleeghandelingen specifieke zorg blz.4 2.1 Het verzorgen van een tweedelig systeem blz.5 2.2 Professionele ondersteuning bij pijn blz.6 2.3 Hulpmiddelen om mobiliteit te bevorderen blz.6 2.4 Inschakelen van gespecialiseerde verpleegkundige blz.6 2.5 Omschrijving stoma artikelen blz.6-7 2.6 Zorgplan blz.8-9 Hoofdstuk 3 :Coördinatie van zorg blz.10 3.1 Stoma en voeding blz.10 3.2 Voedingsmiddelen die bij een ileostoma obstructie veroorzaken blz.11 3.3 Voedingadviezen om obstipatie te voorkomen blz.11 Hoofdstuk 4 :Kleding blz.12 4.1 Zwemkleding blz.12 Hoofdstuk 5:Interacties blz.13 5.1 Problemen bij een stoma blz.14 5.2 Mantelzorg blz.15 5.3 Problemen met het werk blz.16 5.4 Stoma en seksualiteit blz.16 5.5 Stoma en sporten blz.16 Hoofdstuk 6 :Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering blz.17-18-19 Hoofdstuk 7 :Preventie en GVO blz.20-21 Hoofdstuk 8 :Conclusie en aanbevelingen blz.22 Literatuurlijst blz.23 PGO logboek blz.24-25

Voorwoord In het kader van de PGO- opdracht deelkwalificatie 308 is onze keus uitgegaan naar: Een zorgvrager met een Ileo stoma. Probleem stelling: De verzorgenden weten niet goed hoe te handelen bij een blijvend lekkende stoma bij de zorgvrager. Als werkgroep hebben we deze opdracht gezamenlijk met veel plezier uitgewerkt. De lezer van dit werkstuk wensen wij veel leesplezier.

Ingrid, Jeanette, Sandra en Angeline

CASUS

Naam : Dhr. J Leeftijd : 46 jaar Burgerlijke staat : ongehuwd

Dhr. J heeft al 10 jaar Colitus Ulcerosa*. Dit is een chronische darmontsteking. De verschijnselen van diaree met slijm en bloed, en een heftige aandrang en krampende buikpijn, geeft vermindering van de kwaliteit van het leven. Dhr. J krijgt hierdoor psychische problemen, komt in een isolement en raakt depressief. Dhr. J wordt na 10 jaar klachten opgenomen en krijgt een Ileostoma*. Dhr. J heeft vaak lekkages t.g.v. een breuk* vlak naast de stoma , waardoor de plak steeds los laat. Er is gesneden in de buikspier waardoor er minder stevigheid is. Dhr. J voelt zich onzeker en schaamt zich als hij weer lekkages heeft. Door de vele lekkages krijgt Dhr. J last van huidproblemen.

*Ileostoma: dunne darm stoma *Breuk: defect in de buikwand.

Hoofdstuk 1: Omschrijving van Colitus Ulcerosa Colitis ulcerosa* is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. In tegenstelling tot de ziekte van Crohn komt het alleen in de dikke darm (colon*) voor. Colitis ulcerosa begint altijd in de endeldarm en kan zich langzaam over de hele dikke darm uitbreiden. Bij 75% van de patiënten beperkt de ontsteking zich tot het linkerdeel van de dikke darm (het dalende deel). Ook zijn er mensen die alleen een ontsteking van de endeldarm hebben (prochitus). De belangrijkste klachten zijn diarreeaanvallen en bloed bij de ontlasting. Vaak klaagt de patiënt over buikpijn, vermoeidheid en koorts. Periodes met deze klachten gaan vaak spontaan weer over, waardoor patiënt en dokter denken dat de 'buikgriep' genezen is. Wanneer de symptomen echter langere tijd bestaan of terug komen moet altijd aan de diagnose colitis ulcerosa gedacht worden. Verschijnselen van ontsteking buiten de dikke darm zijn bij colitis ulcerosa zeldzaam. In ongeveer 5% van de gevallen kunnen huid-, oog- en gewrichtsklachten optreden en ontsteking van het leverweefsel. Meestal gaan deze verschijnselen gepaard met vermeerderde activiteit van de colitis.

1.1 Wat is een stoma? Een stoma is een opening en met name op een onnatuurlijke kunstmatige opening die een lichaamholte met de buiten wereld verbind. De lichaamsholte kan gevormd worden door de darmen . Wanneer een stoma de darm met de buitenwereld verbindt, wordt gezegd dat de stoma op de darm is aangelegd. De stoma op de darm heet colostoma of anus praeternaturalis(Ap), dat betekent onnatuurlijke anus. Bij een stoma op de darm wordt een stukje darm door een opening in de buikwand naar buiten gebracht. Dit stukje darm wordt op een zodanige wijze aan de buikwand gehecht dat het enkel centimeters boven het niveau van de huid uitkomt. Een stoma bevat geen kringspier, waardoor iemand met een stoma zijn natuurlijke controle over de ontlasting verliest.

1.2 Er kunnen verschillende redenen zijn om een stoma aan te leggen 1. chronische ontsteking aan de darmen 2. kwaadaardige tumoren in de darmen

3. aangeboren afwijkingen b v het ontbreken van een deel van de dikke darm en de anus. 4. Een ongeval waardoor de darmen schade hebben opgelopen.

1.3 De volgende factoren spelen een rol bij het bepalen van de plaats van de stoma Het deel van de darm waar de stoma op aangebracht wordt. Een ileo stoma* bevindt zich vaak aan de recht zijde (ileo stoma is van de dunne darm). De voorkeur gaat uit op stevig spierweefsel. De stoma moet zich zodanig op de buik bevinden dat de zorgvrager het zelf goed kan verzorgen. De stoma mag niet in de weg zitten denk aan de broekriem, en niet bij een huidplooi.

1.4 Wat is een ileo stoma zoals dhr J draagt: De ilieo stoma kan bij ongeveer 10% van de mensen die een stoma op de dunne darm hebben, worden aangelegd. De personen die hier voor in aanmerking komen hebben chronische darm ontsteking die gepaard gaat met zweervorming en bloedverlies. Bij dhr J is de hele darm verwijderd, zelfs de anus is dicht gemaakt. Door dat de functie van de dikke darm is uitgevallen wordt er minder vocht ontrokken uit de ontlasting, gevolg de ontlasting is dun of breiig.

Hoofdstuk 2: Verpleeghandelingen specifieke zorg Er kunnen huid irritatie ontstaan rondom de stoma die tot plak problemen kunnen leiden. De oorzaak kan zijn: lekkage – dunne ontlasting allergie kleefmiddel gebruik van verkeerde middelen,olie ,vette zalf,of creme föhnen –af te raden

Lekkage in geval van Dhr J door breuk (defect in de buikwand t.g.v. het doorsnijden van de buikspier tijdens de operatie) kan de huid snel worden aangetast omdat er veel spijsvertering fermenten* in de ontlasting zitten. Het is mogelijk om de plooien op te vullen met een pasta. Tijdig verwisselen van de gevulde zak. Gebruik van barrière crème of vliesdunne beschermlaag . Ook is het mogelijk om de haargroei definitief een halt toe te roepen door middel van laseren.

2.1 Het verzorgen van een tweedelig systeem De zorgvrager wordt ingelicht. Handen van verzorgende worden gewassen en ontdaan van sierraden. Volgende benodigdheden klaar leggen. stomaplak en opvangzakje gaasjes afvalzakje (afsluitbaar) water handdoek gebogen nagelschaartje wegwerphandschoenen maatkaart huidbeschermingsmiddelen pasta om huidplooien op te vullen Het bed wordt op de juiste hoogte gebracht als dit mogelijk is. Met behulp van de maatkaart wordt er een opening geknipt in de plak. Er wordt voor gezorgd dat het zakje via een filter kan worden ontlucht. De zorgvrager neemt de plak tussen zijn handen om de plak een beetje te verwarmen. De handschoenen worden aangedaan. De oude plak en het zakje wordt van de huid verwijderd en in een afvalzakje gedeponeerd. Als er nog ontlasting aan de huid zit wordt dit verwijderd met een gaasje. De huid wordt daarna zorgvuldig droog gedept, zonodig met huidverzorgingmiddelen. Mochten er plooien in de huid zijn dan kan dit worden opgevuld met een opvulpasta. De plak wordt aangebracht, dit gebeurt van onderen naar boven. Daarna wordt het zakje op de plak geklikt.

Er wordt gecontroleerd of het zakje goed vast zit door er licht aan te trekken of door met de vingers langs de gehele ring te voelen.

2.2 Professionele ondersteuning bij pijn Dhr J verbleef tijdelijk in het ziekenhuis. Tijdens dit verblijf kreeg de heer J. morfine middels een morfinepomp toegediend.

2.3 Hulpmiddelen om mobiliteit te bevorderen Dhr J werd aangezet om zo gauw mogelijk mobiel te worden, het enige hulpmiddel dat werd ingezet was een rolstoel om de transfer mogelijk te maken omdat Dhr J zelf nog niet instaat was zich zelf voort te bewegen. Dit was van toepassing tijdens het verblijf in het ziekenhuis.

2.4 Inschakelen van gespecialiseerde verpleegkundige Dit zijn :

een stomaverpleegkundige Psychiater (dhr lijdt aan psychische klachten deze zijn ontstaan door dat dhr continu darm klachten en pijn had en het nadien niet accepteren van de stoma,) fysiotherapeut (Dhr J. had ademhalingsproblemen hyperventilatie dit werd veroorzaakt door angst, angst voor de stoma het niet eigen maken va de stoma)

2.5 Omschrijving stoma artikelen: Er zijn veel stoma artikelen in de handel. Zo zijn er opvangzakjes in vele soorten en maten. Er zijn twee systemen opvangapparatuur: 1-Delig en een 2-delig. Het verschil is dat bij een 1-delig opvangzakje de huidplaat en het zakje een geheel zijn. Bij het 2-delig systeem zijn de huidplaat en de zakjes los van elkaar. De 1-delige opvangzakjes hebben een rand met een kleefpleister en hechten zich daarmee rond het stoma op de huid. Het opvangzakje kun je het beste staand aanbrengen, of de zorgvrager doet dit zelf. Ook hier begin je met het plakken van onderen naar boven. Je voorkomt plooien, door de huid strak te houden. Soms is het handig om de opening van het zakje een paar millimeter groter te maken dan de stoma zelf. 2-Delige zakjes worden niet op de huid geplakt. Eerst wordt rond het stoma een plaat met een ring op de huid vastgekleefd. Denk eraan de huid glad te

trekken voorkom plooien. Nadien klikt u het zakje vast op de ring. Uit het ileo stoma komt voortdurend dunne ontlasting en daarom hebben ileo stoma zakjes een afvoer aan de onderkant. Alle stomazakjes zijn te koop bij de apotheek en Combi-Care. De fabrikanten van opvangmaterialen hebben vaak hun eigen klantenservice.

Betekenis woorden: *Colitis ulcerosa *Colon *Fermenten *Ileostoma

is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. het tussen blinde darm en endeldarm gelegen deel van de dikke darm. gisting splitsing of ontleding van enzymen. is een kunstmatige uitgang van de dunne darm.

2.6 Zorgplan: 1 Zorgprobleem Dhr heeft colitis ulcerosa t.g.v. langdurige zweertjes,bloedinkjes, diaree, slijm.

1 Zorgdoel Dhr minder last heeft van zweertjes, bloedinkjes, diaree, slijm.

1 Zorginterventie`s Regelmatig controle specialist. Medicatie Contacten met lotgenoten.

2 Zorgprobleem Dhr heeft een stoma gekregen t.g.v. colitis ulcerosa.

2 Zorgdoel Leren omgaan met de stoma en zich eigen maken en accepteren van de stoma.

2 Zorginterventie`s Contact opnemen met de stomaverpleegkundige. Regelmatig controle specialist. Mezzo er bij betrekken.

3 Zorgprobleem Dhr heeft regelmatig lekkage t.g.v. breuk(defect in de buikwand).

3 Zorgdoel Dat dhr minder lekkage meer heeft.

3 Zorginterventie`s Stoma wordt opnieuw aangelegd.

4 Zorgprobleem Dhr heeft psychische klachten t.g.v. de grilligheid v.d. ziekte en v.d. stoma.

4 Zorgdoel Dhr minder psychische klachten heeft.

4 Zorginterventie`s Afspraak maken met de psycholoog.

Hoofdstuk 3: Coördinatie van zorg Coördinatie van zorg is nodig om ervoor te zorgen dat de zorgvrager zo goed mogelijk geholpen wordt. De situatie van de zorgvrager hierbij als uitgangspunt. Coördineren van zorg betekent: de zorg af stemmen op de zorg van de zorgvrager in zijn situatie. Tijdens de uitvoering van de zorg kom je als verzorgende steeds momenten tegen die vragen om overleg en advies. Jij krijgt te maken met allerlei mensen rondom die zorgvrager, om de zorg zo goed mogelijk te laten verlopen. Jij krijgt ook te maken met andere hulpverleners. Het is belangrijk welke informatie van belang is om door te geven aan je leiding, mantelzorg of je collega zorgverlener, dit is van belang om voor een goede overdracht van die informatie te zorgen. De situatie van de zorgvrager kan voortdurend veranderen en soms zal dan ook de zorg moeten worden aangepast. Als je hier goed op in wilt spelen, zul je op de hoogte moeten zijn van de mogelijkheden en onmogelijkheden.

-plannen van de activiteit -overleggen met de zorgvrager -overleggen met de mantelzorg -overleggen met collega’s -adviseren -om advies vragen -knelpunten herkennen en proberen op te lossen Coördinatie is van belang om de zorg goed te laten verlopen. En verschillende elementen van de verzorging moeten goed op elkaar aansluiten. Dan heb je een goede continuïteit van zorg.

3.1 Stoma en voeding. Je kunt een diëtiste inschakelen bij vragen over voeding. Mensen met stoma kunnen in principe alles eten. Je zult alleen meer rekening moeten houden met onverwachte situaties: b.v. als men last heeft van gasvorming, gaat het zakje opbollen en kan de stoma op ongelegen momenten wat hinderlijke geluiden maken.

Als men niet goed kauwt, kan een prop vezels, zoals een sinaasappelpartje, de stoma doen verstoppen. En dat is een heel benauwende ervaring. Voedingsmiddelen die de ontlasting dikker maken, zijn voor mensen met een ileo stoma ideaal. Omdat de wat dikkere ontlasting minder aanleiding geeft tot lekkage en ook niet zo klotst in het zakje. Er zijn capsules verkrijgbaar die het voedsel indikken hiervan doe je er twee in het stomazakje. Bij obstipatie* is voldoende drinken van groot belang. Omdat bij een ileo stoma de dikke darm niet meer functioneert, verliest iemand veel vocht en kalium en natriumzouten, dit is belangrijk voor het vochtgehalte in het lichaam. Dat moet dus worden gecompenseerd. Met een ileo stoma moet dus extra veel worden gedronken en extra zout worden gebruikt.

3.2 Voedingsmiddelen die bij een ileo stoma obstructie* veroorzaken: • • • • • •

vezelige groente stukjes groente vezelig fruit hardfruit noten vlees

3.3 Voedingsadviezen om obstipatie zoveel mogelijk te voorkomen: • • • • •

langzaam eten en goed kauwen voldoende drinken vezelige groente goed klein snijden citrusfruit in de vorm van sap gebruiken (zeven) zonodig tijdelijke enkele van boven genoemde voedingsmiddelen weglaten.

*Obstipatie = verstopping *Obstructie =verstopping Er bestaat een Stomapoli waar gespecialiseerde verpleegkundigen van het ziekenhuis van stichting thuiszorg spreekuur houden. b.v. Stomapoli Enschede medisch spectrum Twente. Verder is het prettig om met de zorgvrager daar één keer in het jaar naartoe te gaan.

Zo blijf je op de hoogte van veranderingen, nieuwtjes rondom de stoma.

Hoofdstuk 4: Kleding Aan te bevelen is makkelijke kleding, niet knellend geurabsorberende stoffen en goed wasbaar. Tegenwoordig is het zakje bijna niet meer zichtbaar onder de kleding de stomazakjes zijn van goed materiaal zodat het zich goed aanpast aan de vorm van het lichaam. Je hoeft niet als je strakke kleding gewend bent ineens wijde kleding te dragen. Draag gewoon kleding die het lekkerst bij je voelt. Er zijn winkel waar ze speciaal lingerie verkopen voor mensen met een stoma zoals: Matema en Stomaswimwear. Ook kun je lingerie op maat laten maken. Vaak heeft deze lingerie een vakje binnenin waar je de stoma in kunt opbergen. Meestal ligt de stoma een paar centimeter onder de navel. Het is raadzaam om de boord van je rok of broek niet precies op je stoma te laten vallen. Dit omdat je de stoma zo kunt beschadigen en je kans hebt op lekkages doordat de ontlasting of urine niet goed weg kan lopen. De eerste weken na de operatie is een jogging broek erg prettig. Er zijn ook kledingadviseur speciaal voor stoma patiënten.

4.1 Zwemkleding Natuurlijk kun je met een stoma nog gewoon zwemmen. Het is alleen even zoeken welke zwemkleding bij jou het lekkerst zit. De één heeft liever een badpak of zwembroek waar je niks van het stomazakje ziet. Terwijl de ander het niet erg vind als er een stukje stomazakje bovenuit komt. Er zijn zelfs speciale winkels die zwemkleding verkopen voor mensen met een stoma. Zoals = Stomaswimwear bad en strandmode en Matema. Sommige zwemkleding heeft zelfs een ingenaaid vakje voor het stomazakje. Je kunt zelfs badkleding precies naar jou wens op maat laten maken. Dhr J was vroeger heel sportief maar sport nu niet meer vanwege de lekkage van de stoma jammer want je kunt nog veel sporten beoefenen.

Hoofdstuk 5: Interacties Wie van een dokter te horen krijgt dat er een stoma moet worden aangelegd, ervaart dit als een grote schok. De meeste mensen beseffen wel dat de ingreep noodzakelijk is, maar zón bericht komt heel hard aan. De aanleg van een stoma is een grote ingreep, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. De ingreep is zwaar en na de operatie moet je leren omgaan met de stoma en vooral leven met de stoma. Dat valt zeker niet mee. Een goede voorlichting over wat je kunt verwachten is erg belangrijk. Als je begrijpt waarom een stoma noodzaak is en wat het voor jezelf gaat betekenen, kun je beter omgaan met de nieuwe situatie. Dit leid meestal tot een snellere acceptatie. De meeste mensen hebben zeker nog een jaar nodig om redelijk te kunnen leven met een stoma. Ook is het erg belangrijk dat je vanaf het begin al praat over alle gevoelens die je hebt, zeker met je partner, familie en vrienden.

Dhr. J heeft al 10 jaar Colitus Ulcerosa en heeft ernstige psychische klachten opgebouwd. Deze klachten zijn ontstaan tijdens zijn ziek zijn. De verschijnselen van diaree met slijm en bloed, en daarbij de loze of heftige aandrang en krampende buikpijn, geeft vermindering van de kwaliteit van het leven. De grilligheid van de ziekte en de moeheid daarbij veroorzaakte ernstige psychische klachten. Dhr. J heeft veel angst- en onzekerheidsgevoelens, hij is bang voor de toekomst. Hij is kwetsbaarder en uit evenwicht gebracht, prikkelbaar en overgevoelig. Hij komt in de WAO terecht en wordt voor volledig afgekeurd. Hij heeft er grote moeite mee dat hij niet meer werkt, maar een uitkering heeft. Zijn leefwereld wordt kleiner hij zit hele dagen thuis en heeft dus nog meer tijd om te gaan zitten piekeren.

Dhr. J krijgt een Ileo stoma en kan de stoma moeilijk accepteren. Bovendien vindt de patiënt het in het begin moeilijk om naar de stoma te kijken. Hij ziet het als een verminking, hij schaamt zich ervoor. Een darmopening op een onnatuurlijke plaats op het lichaam, schrikt hem af, en maakt hem bang. Maar je voelt je waarschijnlijk ook opgelucht. De operatie is voorbij en je lichaam functioneert met een stoma beter dan daarvoor,toen je ziek was. Ook zal de patiënt vertrouwen moeten krijgen in de degelijkheid van het opvangmateriaal. Dhr. J moet de nieuwe situatie nog accepteren.

5.1 Problemen bij een stoma Dhr. J kan in een isolement raken doordat hij zich schaamt of door een nare ervaring, bijvoorbeeld het los raken van een zakje. Soms is hij bang dat men de stoma zal zien, ruiken of horen(een stoma kan gaan pruttelen). Dhr. J heeft vaak lekkage bij de stoma. Dit komt door de breuk* in de buikwand vlak bij de stoma. Hierdoor laat de plak vaak los en er volgt lekkage. De stoma produceert vaak ontlasting. Dhr. zal steeds rekening moeten houden met de onverwachte noodzaak van verschonen. (hoe vang je dit op letterlijk en figuurlijk). Soms slaapt Dhr. erg slecht want hij is bang dat zijn stomazakje vol is,of hij is bang dat hij erop gaat liggen. Het ligt eraan hoe de patiënt ermee omgaat, en hoe de steun van anderen is in het verwerkingsproces.

De hulp van partner of familie is van grote waarde. Door je leven weer op te pakken, leer je het beste met de stoma om te gaan en te leven. Op deze manier krijg je het vertrouwen in jezelf terug.

5.2 Mantelzorg Dhr. J kan niet meer zelfstandig wonen. Hij gaat weer bij zijn ouders wonen. Dhr. J ziet het als een grote belasting voor zijn verzorgers. Hij vraagt zich af : kunnen ze het aan omdat ze al op leeftijd zijn. Dhr. J heeft er moeite mee afhankelijk te zijn, hij heeft geen privacy meer. Hij heeft het gevoel zijn vrijheid kwijt te zijn.

Mantelzorgers zorgen voor een chronische patiënt, zieke partner, ouder, kind, vriend of kennis .Ze zijn niet professioneel maar geven zorg aan diegene met wie ze een persoonlijke band hebben. Mantelzorg bestaat uit verzorging,verpleging ,begeleiding, en het regelen van allerlei zaken enz. Men is de steun en toeverlaat in moeilijke tijden. Ze zorgen vaak 24 uur per dag voor de patiënt, samen met een professionele verzorgende. Ook zijn de mantelzorgers vaak erg bezorgd, want het gaat hun persoonlijk aan. Voorbeeld : de patiënt ligt de hele dag in bed, komt alleen uit bed voor de maaltijd, en heeft nergens belangstelling voor. Hoe ga je hier mee om. Er kunnen conflicten ontstaan: vb. De zorg overdragen aan en ander. Je hebt er als mantelzorger problemen mee of de patiënt heeft er problemen mee.

Mezzo is de landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg. Mezzo geeft ondersteuning, informatie, voorlichting en advies aan mantelzorgers.

5.3 Problemen met het werk Het hebben van een stoma hoeft geen bezwaar te zijn voor het werken. Het is belangrijk dat het oude leven weer opgepakt wordt. Alleen moet de persoon opletten met zware lichamelijke arbeid, vooral met het tillen van zware voorwerpen. Doordat er een buikoperatie is ondergaan, kunnen de buikspieren en de buikwand minder sterk zijn. Soms krijgt de patiënt door de stoma psychosociale problemen waardoor functioneren in de maatschappij niet meer gaat. Dan ontvangt men volledige of gedeeltelijke uitkering van de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO). Het is mogelijk om vrijstelling te krijgen voor het dragen van een autogordel.

5.4 Stoma en seksualiteit Het hebben van een stoma kan invloed hebben op de seksualiteit. De zorgvrager kan zich schamen voor zijn stoma. Ook de partner kan zich door de stoma onzeker voelen. Veel geduld van beiden en een positieve houding is erg belangrijk. Bij mannen kan de operatie gevolgen hebben. Tijdens de operatie worden de zenuwen beschadigt en kan de potentie verdwijnen. Het seksuele leven kan dan niet meer zo zijn als voorheen. De meeste vrouwen met een stoma kunnen gewoon kinderen krijgen. Wel is het advies één jaar te wachten totdat er weer een goede lichamelijke conditie is. Bij problemen krijgt de zorgvrager extra begeleiding. De verzorgende zal bij de begeleiding tact, geduld, voldoende kennis en empathie moeten kunnen tonen.

5.5 Stoma en sporten Bewegen is gezond en bovendien ontspannend. Voor een stomadrager zijn er nog wat voordelen: de buikspieren worden er sterker van, waardoor de kans op een breuk minder wordt. Sommige mensen vinden het moeilijk om te gaan sporten, uit voorzichtigheid en onzekerheid over de stoma. Met een stoma kun je bijna alle sporten beoefenen, behalve contactsporten (boksen, judo, worstelen, rugby enz.). Na de operatie is het verstandig de eerste drie maanden niet te sporten, bouw daarna langzaam je conditie op.

Blijf voorzichtig met je buikspieren.

Hoofdstuk 6: Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering Definitie van kwaliteitszorg = de mate waarin de daadwerkelijke zorg overeenkomt met datgene wat men vooraf wenselijk vond. Als verzorgende moet je deskundig zijn, je moet de kennis en de vaardigheden hebben die nodig zijn om je beroep goed uit te voeren. Doordat de zorg erg dynamisch is kun je niet van alle veranderingen binnen de zorg op de hoogte zijn. Bevordering en kwaliteitszorg is niet alleen een taak van een verzorgende maar ook van de instelling waarbij men werkt. Als je zelf onvoldoende kennis of vaardigheden hebt is het verstandig om een deskundige in te schakelen. In dit geval van dhr. J betekend het dat de zorgvrager die zorg krijgt die aansluit op zijn behoeften. Zorg op maat. Waarbij aan dacht moet zijn voor lichamelijke, geestelijke en sociale aspecten met betrekking tot de zorgverlening. De verzorgende helpt dhr. J bij de verzorging van de stoma en verdere ADL. Maar geeft ook advies hoe dhr. J zelf zijn stoma kan verzorgen of als er problemen zijn met de stoma. De verzorgende kan dhr. J begeleiden in het verwerkingsproces van de stoma, de problemen en de gevoelens die hiermee te maken hebben. Dit kan ze doen door een luisterend oor te zijn, adviezen te geven maar ook informeren over instanties, hulpgroepen, stomaverpleegkundige e.d. Dhr. J kan een afspraak maken met de stomaverpleegkundige als er problemen zijn met de verzorging van de stoma evt. hulpmiddelen, eten, werk, psychische, seksuele, huid en andere problemen. Ook kan de verzorgende dhr. J inlichten over het bestaan van de Nederlandse stomavereniging Harry Bacon, deze staat garant voor lotgenotencontact, huisbezoek belangenbehartiging enz. De fysieke werkomstandigheden dienen zo te zijn dat de verzorgende haar werkzaamheden op een goede, veilige en hygiënische manier kan uitvoeren. De juiste hulpmiddelen dienen voorradig te zijn en ook gebruikt te worden. In het geval van dhr. J de juiste opvangmaterialen voor de stoma, middelen om de stoma te verzorgen, maar ook de goede werkruimte, handschoenen schone handdoeken e.d.

De manier waarop de verzorgende de werkzaamheden uitvoert moeten in overeenstemming zijn met de ARBO wet. Voor de eventuele hulpmiddelen kun je terecht bij de thuiszorgwinkel te denken aan hoog/laag bed of een po stoel. Bij de zorgverzekeraar is dhr. J verzekert voor andere deskundige zorg, bv. - dieet advisering - psychotherapie - hulp door het Mediant - thuiszorg - verzorging verpleging in een ziekenhuis: alles valt onder de AWBZ De WVG regelt de woonvoorzieningen en de vervoersvoorzieningen. Te denken aan: aanpassingen aan de woning zodat de zorgvrager langer en / of zelfstandig thuis kan blijven wonen d.m.v. beugels, traplift, aangepast vervoer, b.v. invalide wagen, rolstoel, taxikostenvergoeding. Op 1 januari 2007 veranderd de WGV in WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De gemeenten in Nederland gaan zelf de verzoeken bepalen. In onze maatschappij is de zorgvrager steeds mondiger geworden, en word er veel aandacht besteed aan de wensen, behoeften en plichten van de zorgvragers. In de wet WGBO = Wet Geneeskundige Behandeling Overeenkomst is als uitgangspunt is dat de zorgvrager keuzes kan maken en beslissingen kunnen nemen. Vanuit deze wet is men verplicht om de zorgvragers informatie te geven over onderzoek, behandeling, in duidelijke taal, en de zorgvrager moet toestemming geven voor de behandeling. Een dossier in te stellen, waarin persoonlijke gegevens staan en die van belang zijn om zo goed mogelijk hulp te bieden of de juiste behandeling toe te passen. Privacy. Het uitvoeren van de verzorging, behandeling moet gebeuren zonder de waarneming van anderen. Tijdens de zorgvrager hiermee instemt. Klachtenregeling. Wanneer de zorgvrager het niet eens is met de verzorging / behandeling. Als zorgverlener kan je de klacht bespreken. Komen wij daar niet uit, is de teamleider de volgende stap die de zorgvrager kan nemen. Om ten einde bij de directie en de klachtencommissie te komen, waarbij de uitspraak van de klachtencommissie bindend is.

Als verzorgende heb je zorg voor deze taken. -verzorgende methodisch werken -huishoudelijke samenwerking en overleg -begeleidende beroepshouding In de beroepscode zijn de waarden en normen en gedragsregels voor de beroepsgroep vastgelegd. In de wet BIG staan de vastgestelde bepalingen van b.v. een verzorgende. -titelbescherming -registratie -specialistenregeling -omschrijving van het deskundigheidsterrein -bevoegdheidsregeling voor voorbehouden handelingen -tuchtrecht -maatregelen wegens ongeschiktheid -strafbepalingen kunnen opgelegd worden wanneer iemand b.v. onbevoegd een beschermende titel voert of onbevoegd en voorbehouden handeling uitvoert. Om de stoma van dhr. J te kunnen en zo goed mogelijk te blijven verzorgen kun je op je werk het protocol nalezen hoe een stoma te verzorgen. Voor informatie kun je altijd bij een collega, teamleider of een wijkverpleegkundige terecht. Ook andere collega”s kunnen bij jou evt. informatie vragen en ervaringen uitwisselen. Om de kwaliteit van zorg voor dhr. J zo wenselijk mogelijk te maken, is het beter een stappen plan maken. a. b. c. d. e.

vaststellen van de gewenste situatie vaststellen van de reële situatie plannen van acties de gewenste verbetering doorvoeren daadwerkelijk verbeteren van de situatie aan de hand van de planning evaluatie resultaat en evt. herhaling van a-d

Hoofdstuk 7: Preventie en GVO Volgens de wereldgezondheidsorganisatie is gezondheid een toestand van totaal lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden en niet alleen de afwezigheid van ziekte. Het krijgen van een stoma is een ingrijpende gebeurtenis. Een goede begeleiding en voorlichting over datgene wat je te wachten staat is dan ook belangrijk. In het ziekenhuis wordt je begeleidt door een team van deskundigen. De specialist en chirurg vertellen je waarom de stoma nodig is. Vaak krijg je een pre- operatief gesprek voor al je vragen. Naast alle specialisten en andere hulpverleners kan Dhr. J veel informatie van de Nederlandse Stomavereniging Harry Bacon krijgen. Je kunt vragen voor een gesprek met lotgenoten die hetzelfde hebben ondergaan. Na de operatie gaat Dhr. J langzamerhand wennen aan de stoma met de nodige hulpverleners. De stomaverpleegkundige speelt hierbij een grote rol, hij/zij staat je met raad en daad bij en leert Dhr. J hoe je het beste met de hulpmiddelen kan werken. Zo raakt Dhr. J al wat gewend en wordt hij wat zekerder van zijn stoma zodat hij thuis al enigszins geoefend is. Vanuit het ziekenhuis krijg je al adviezen mee van de diëtiste over bepaalde voedingsstoffen en middelen die gas, geur, diarree of verstoppingen kunnen veroorzaken. Om thuis bij Dhr. J de zorg zo goed mogelijk en zo wenselijk te laten verlopen hebben wij een zorgplan gemaakt. Zie elders in het verslag.

Belangrijke adressen: Crohn en Collitis Ulcerosa vereniging Nederland K.W.F. kankerbestrijding Chronische zieken en Gehandicaptenraad Maag Lever Darm stichting Internet: www.Stomavereniging.nl

Voor persoonlijke voorlichting kan dhr J. terecht bij: -Hulpmiddelen: combicare, combiplast. -Voedingsadviezen: dietiste -Kleding: kledingadviseur -W.A.O, U.W.V , ziektekostenverzekeraar, belastingdienst. -Aanpassingen aan de woning; W.V.G.

Hoofdstuk 8: Conclusie en aanbevelingen Na het lezen van dit werkstuk zal duidelijk zij dat een juiste voorlichting en goede begeleiding van de stoma voor een zorgvrager van groot belang is. Patiënten zijn vaak onzeker en dat is zeker bij Dhr J. Door de voordurende lekkage is dit natuurlijk begrijpelijk en een grote hinder in het dagelijkse leven van Dhr J. Er is kans op isolement wij als verzorgende hebben de taak om hier alert op te zijn. Omdat Dhr J last had van psychische klachten was het inderdaad raadzaam om contact op te nemen met een psychotherapeut. Dhr J heeft hier veel baat bij gehad . Maar ga wat betreft stoma materialen niet zelf allerlei manieren bedenken om te problemen op te lossen maar vraag advies van de stoma verpleegkundige.

. Dhr. J zelf. . Folders en brochures, boekjes van de Nederlandse Stoma vereniging Harry Bacon. . Internetsite het stomaatje. . Boek : 304, 308, 309. . Boek: Baas op eigen buik.

PGO Logboek Over de PGO opdracht van ons waren we het snel eens met elkaar. Ons onderwerp: Een zorgvrager met een ileo stoma. 11 okt. Afspraak op school gemaakt om op 16 okt. Bij elkaar te komen en info materiaal mee te nemen. Wel vast taken verdeelt, in onderling overleg. Jeannette: verpleging en planning Sandra: coördinatie van zorg Ingrid: kwaliteitszorg, preventie en gvo. Angeline: interactie 16 okt. Bij elkaar geweest bij Jeannette. Sandra had cake gebakken. Smaakte prima. De onderwerpen zijn voor ons duidelijk, we hebben materiaal verzameld en zijn al aardig op weg. Word veel gebruik gemaakt van onze boeken en internet. Info van stoma vereniging is naar ons onderweg. 25 okt. We hebben hard gewerkt. We hebben al aardig wat op papier staan. We spreken af om maandag 30 okt. bij elkaar te komen bij Ingrid. 30 okt. Info stoma vereniging is binnen,we verdelen de info. We laten aan elkaar lezen wat we op papier hebben, en we kijken kritisch naar wat we op papier hebben. Ons besluit is dat Angeline het computer werk doet. Als groep vinden we dat we al erg ver zijn gevordert. 1 nov. Op school het onderwerp: preventie en gvo samen op papier gezet. Ingrid hoeft het alleen nog uit te typen. 8 nov. Verslag meegenomen naar school. Schrijf fouten eruit gehaald en Ingrid moet nog wat uittypen. Deze week alles bij elkaar gevoegd op de computer. Sandra maakt nog een literatuurlijst en Jeannette maakt de conclusie. De omslag zijn we nog mee bezig. Titel is er wel, maar de foto die we willen gebruiken kunnen we niet van internet afhalen. We hebben al gemaild met de maker van de site Stomaatje,

was niet mogelijk om de foto in bezit te krijgen. Hier zijn we dus nog mee bezig. 15 nov. Naar school, verslag gaat mee. En nu nog de presentatie, hoe pakken we dit aan? Als groep hebben we fijn samen gewerkt, de taakverdeling was goed en ieder deed zijn werk. Wel was het soms moeilijk om naast het werk (onregelmatige diensten) en school ook nog bij elkaar te komen. Ingrid, Jeannette, Sandra en Angeline