ΙΔΡΥΜΑ ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Μη κυβερνητικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός Παρέχει πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαλέξεις, εκθέσεις, σεμινάρια και μαθήματα με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων και εικαστικών Μεταξύ των κυρίων εκδηλώσεων περιλαμβάνονται η διατήρηση, η προαγωγή και η η συντήρηση της πολιτισμικής μας κληρονομίας Τα εργαστήρια της Ακαδημίας Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης με άρτιο εξοπλισμό παρέχουν υψηλού επιπέδου εξειδίκευση και εκπαίδευση σε σπουδαστές με προοπτική επαγγελματικής ενσωμάτωσης
Άξονες Δράσεων • Προβολή και ανάδειξη της παραδοσιακής και της σύγχρονης δημιουργίας •Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων υψηλής ποιότητας •Δημιουργία θέσεων εργασίας στον τομέα του πολιτισμού
ΒΑΡΤΑΛΑΜΙΔΙ – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» 2000-2006 Γ’ Κ.Π.Σ. ΑΞΟΝΑΣ 1: ΠΑΙΔΕΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. ΜΕΤΡΟ 1.3 «ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ, ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»
Συγχρηματοδότηση κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), και κατά 25% από εθνικούς πόρους
ΒΑΡΤΑΛΑΜΙΔΙ ή και βαρθαλαμίδη, συνήθ. (…) θήκη εν οικιακή κιβωτώ ιματίων (μπαούλο, σεντούκι, κασέλα), κατα μήκος της στενής πλευράς κατασκευασμένη και χρησιμεύουσα προς φύλαξιν πολυτίμων αντικειμένων. (Δ. Δημητράκου, Μέγα λεξικόν όλης της ελληνικής γλώσσης. Εκδοτικός οργανισμός Ελληνική Παιδεία, Αθήναι, 1964 τόμος 3, σελ. 1339).
Ψηφιοποίηση ιδιωτικών συλλογών και μουσείων, έκδοση και ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομίας της περιοχής με χρήση τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Αρχειοθέτηση, τεκμηρίωση, σύστημα περιγραφικών μεταδεδομένων 2620 κειμήλια και πολιτιστικά αντικείμενα Συγκέντρωση υλικού και έκδοση πολυμεσικού τίτλου ο οποίος περιλαμβάνει τις εξής θεματικές ενότητες: •Στοιχεία της Καθημερινής ζωή των Πομάκων •Λαϊκή τέχνη της Θράκης – η χάρη της καθημερινής ζωής •Άνθρωποι και επαγγέλματα στην Θράκη •Το παζάρια της Θράκης •Αρχαίος και σύγχρονος λόγος (απαγγελία κειμένων από γνωστούς ηθοποιούς) •Οι Θρακιώτες δημιουργούν
Η επίσκεψη σ΄ ένα μουσείο λαϊκής τέχνης: διαδικασία «αισθητικής σάρωσης» Η περιήγηση στα εκθέματα είναι μια κοινωνική μελέτη που υπαγορεύεται ως πράξη πολλαπλή σημείωσης , Αντικείμενα λαϊκής τέχνης χρησιμοποιούνται για την έκφραση και αντανάκλαση θρησκευτικών, πολιτικών, οικονομικών και άλλων πτυχών του πολισμού Μετασχηματισμένη αναπαράσταση όχι μόνο αντικειμένων αλλά και σχέσεων, διαδικασιών, καθώς συνδέουν μηχανισμούς ανταλλαγής δυναμικού, αξίας, προβολής Η διάσπαρτη και φαινομενικά ασύνδετη πληροφορία να μετασχηματίζεται σε κριτική γνώση
Με πιο τρόπο θα αναδειχθεί το περικείμενο που συμβάλλει στην κατανόηση της παραγωγής και της κατανάλωσης; Σε τι αφορά η τέχνη αυτή; Πώς διαδραματίζονται οι συναλλαγές με τα αντικείμενα; Ποια στοιχεία πολιτισμικής κατανόησης εγκαλούν; Η λαϊκή τέχνη παρουσιάζεται ως μια ισχυρή διεισδυτική δύναμη που μας βοηθά στη διαμόρφωση στάσεων, πεποιθήσεων, αξιών και συμπεριφορών Χρησιμεύει στην σταθεροποίηση πολιτισμών με διαιώνιση των αντιλήψεων που συνοδεύουν την τέχνη αυτή, των επιτευγμάτων και της ανάδειξης της ταυτότητας των εθνοτικών ομάδων που την ασκούν. Μπορεί όμως να χρησιμεύσει και στην αποσταθεροποίηση πολιτισμών με τον εντοπισμό προβλημάτων, την κριτική, τη διαμόρφωση εναλλακτικών απόψεων Αφετηριακό της σημείο το ερώτημα Γιατί οι άνθρωποι βρίσκουν ελκυστικά αυτά τα αντικείμενα ή ακόμα καλύτερα πως θα καταστήσουμε ελκυστικά αυτά τα αντικείμενα στους επισκέπτες της έκθεσης;
Ο τρόπος παρουσίασης θα πρέπει να αναδεικνύει τα μεταβαλλόμενα επίπεδα συμβολικής λειτουργίας των αντικειμένων, καθιστώντας ευκρινείς τους όρους ταυτοποίησης της εθνότητας ή της κοινωνικής ομάδας, παρέχοντας ερμηνευτικά κλειδιά για την πρόσληψη των διακοσμητικών επαναλαμβανόμενων σχεδίων σε συμβολικούς δείκτες που προσδιορίζουν την κοινωνική ή εθνοτική ένταξη. Να υποδεικνύει ακόμη παρεπόμενες επιπτώσεις στην τέχνη ή τις κοινωνικές ομάδες που την ασκούν από τις κοινωνικο-οικονομικές μεταβολές Παράλληλα διαφωτίζει τους τρόπους με τους οποίους τα τελετουργικά αντικείμενα πληροφορούν για την ιστορία, τους μύθους και τις πεποιθήσεις που συνοδεύουν τη συγκεκριμένη λαϊκή τέχνη
Κάθε αντικείμενο διηγείται μια ιστορία για την προέλευσή του, για το υλικό που χρησιμοποιείται, για την τεχνική του αλλά και από τις ατέλειές του. Τα αντικείμενα αυτά γίνονται διακριτά στοιχεία διαμόρφωσης της ταυτότητας του τεχνίτη ή της εθνοτικής ομάδας στην οποία ανήκει.
Παράδειγμα Οι ανάγκες της βιοτής δεν επέτρεπαν την πολυτέλεια της χρονοτριβής για να αναλωθεί ο τεχνίτης σε περίτεχνες κατασκευές γι’ αυτό προκρίνονταν οι χρηστικές επιλογές της απλής πλέξης, της αντοχής του προϊόντος Σε αντιπαράθεση αριθμός εκθεμάτων με εμφανή στοιχεία αναβαθμισμένης αισθητικής που προορίζονταν για αστική χρήση ως διακοσμητικό πολλές φορές αλλά και ως χρηστικό αντικείμενο που έφερε όμως δείγματα λαϊκής τέχνης με καλαισθητικές αναζητήσεις. Η τεχνική της πλοκής του καλαθιού μαρτυρά τη συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία που αναφέρεται τόσο στην επιλογή της πρώτης ύλης όσο και στη μέθοδο κατασκευής και διαμόρφωσης των σχημάτων. Η διασπορά της εθνοτικής ομάδας και η περιπλάνησή της μπορεί να συσχετισθεί από το υλικό κατασκευής αλλά και από την τεχνική. Κάθε αντικείμενο ξεχωριστά αλλά και σε αναφορά με τα υπόλοιπα μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία, να κοινοποιήσει ένα μήνυμα, να εκφράσει έναν κόσμο στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής σήμερα, να συμβάλλει στην αξίωση μιας ταπεινής τέχνης και μιας κοινωνικής ομάδας που βιώνει απροκάλυπτα το ρατσισμό και με εμφανή τα στοιχεία αδυναμίας κοινωνικής ενσωμάτωσης.
Απασχολήθηκαν 25 περίπου άτομα, στην πλειοψηφία τους νέοι ερευνητές και επιστήμονες Αποκτήθηκε τεχνογνωσία και εμπειρογνωμοσύνη στη διαχείριση μεγάλων προγραμμάτων, στη διαχείρισης και τεκμηρίωση πολιτισμικών κοιτασμάτων, στην προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η ψηφιακή επανάσταση μετασχηματίζει ριζικά τον τρόπο πρόσβασης στην πληροφορία, στη γνώση, στον πολιτισμό. Ο μετασχηματισμός αυτός δεν αφορά μόνο την πρόσβαση στην πληροφορία, αφορά επίσης την παραγωγή και τη συντήρηση των πολιτισμικών αγαθών. Σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις, μπορούμε μόνο να φαντασθούμε το περιεχόμενο και τις αντιδράσεις του κοινού για κάποιες πολιτιστικές παραστάσεις. Δεν έχουμε άμεση εμπειρία του κλίματος της δημιουργίας ενός πολιτιστικού αγαθού. Συχνά σκεφτόμαστε ότι βιβλιοθήκες και αρχεία ανακόπτουν αυτό το ρεύμα απώλειας της πολιτιστικής μνήμης. Βασιζόμαστε στα τεκμήρια αυτά για να ιχνηλατήσουμε τη γενεαλογία μας, για να κατανοήσουμε τα επιτεύγματα, να εκτιμήσουμε τις αφηγήσεις, τον τρόπο ζωής, τα ήθη και τα έθιμα προηγούμενων γενιών. Η κοινωνία έχει ζωτικό ενδιαφέρον στη διατήρηση υλικών κατάλοιπων που τεκμηριώνουν προβλήματα, ενδιαφέροντα, ιδέες, λόγους και συμβάντα. Η ικανότητα ενός πολιτισμού να επιβιώσει στο μέλλον εξαρτάται από τον πλούτο και την οξύτητα της ιστορικής συνείδησης των μελών της.
Τα πρότυπα Η προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς με την αρχειοθέτηση, τεκμηρίωση και ανάπτυξη δραστηριοτήτων από χώρους και ιδρύματα που φιλοξενούν παρακαταθήκες πολιτισμικών αντικειμένων ( έρευνα, συλλογή, εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα...) διευκολύνεται με την ανταλλαγή της πληροφορίας των συλλογών και την υιοθέτηση και ανταλλαγή επαγγελματικών πρακτικών. Τα πρότυπα αποβλέπουν •Στη διευκόλυνση της διαχείρισης των συλλογών •Στη διασφάλιση της ακεραιότητας των αντικειμένων με αρχειοθέτηση και ταξινόμηση όλων των συλλογών με τρόπο που επιτρέπει την ταυτοποίηση κάθε αντικειμένου ή δείγματος •Στη διευκόλυνση των ανταλλαγών μεταξύ μουσείων και την ανάπτυξη κοινών σχεδίων (έρευνα, εκθέσεις, εκπαίδευση κλπ) •Στην προετοιμασία της ψηφιοποίησης και μηχανογράφησης για ταξινόμηση και τεκμηρίωση των συλλογών μέσω μιας προτυποποιημένης και αυστηρά οργανωμένης καταγραφής της πληροφορίας.
Την τελευταία δεκαετία, πολλοί οργανισμοί και υπηρεσίες εργάσθηκαν προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης πρότυπων μεταδεδομένων για τη δημιουργία περιγραφών και ανάκτησης πληροφορίας αναφορικά με πολιτισμικά αντικείμενα. Τα πρότυπα μεταδεδομένων όχι μόνο προάγουν τη συνεπή εγγραφή της πληροφορίας, αλλά είναι θεμελιώδη ως προς την αποτελεσματική ανάκτηση της πληροφορίας. Προάγουν την ανταλλαγή της πληροφορίας, βελτιώνουν τη διαχείριση του περιεχομένου, και μειώνουν το πλεόνασμα της προσπάθειας.
Τεκμηρίωση των συλλογών Τα μουσεία αρχειοθετούν τις συλλογές τους για να διαχειρισθούν, να συντηρήσουν και να αξιοποιήσουν τα αντικείμενα που περιλαμβάνουν. Η τεκμηρίωση συνίσταται στη δημιουργία μιας ομάδας εγγραφών τεκμηρίωσης ( υλικές ή μηχανογραφημένες) των αντικειμένων. Η εγγραφή της τεκμηρίωσης περιλαμβάνει σειρά διαφορετικών ειδών πληροφορίας που αφορά το αντικείμενο: οι διαφορετικοί τύποι πληροφορίας καλούνται «πεδία». Τα πρότυπα συνίστανται σε μια λίστα πεδίων: Για κάθε πεδίο, δίνεται η ακριβής περιγραφή του περιεχομένου και της σύνταξης που θα χρησιμοποιηθεί. Τα πεδία ομαδοποιούνται σύμφωνα με τη συνήθη χρήση τους από τα μουσεία. Διαχείριση αντικειμένου: ομάδες δεδομένων αναγκαίων για την ταυτοποίηση των αντικειμένων, την ταξινόμησή τους (εγγραφή), τον εντοπισμό και τον έλεγχο Περιγραφή αντικειμένου: αναλυτική φυσική ταυτοποίηση του αντικειμένου Ιστορία του αντικειμένου: ομαδοποίηση όλης της πληροφορίας που επιτρέπει την ένταξη του αντικειμένου στο κοινωνικο-πολιτισμικό, γεωγραφικό και χρονολογικό πλαίσιο. Τεκμηρίωση: περιέχει τις αναφορές στις βιβλιογραφικές ή άλλες πηγές, συνεισφέροντας σε καλύτερη γνώση του αντικειμένου
Πρέπει να γίνει σαφής διάκριση στη λίστα των πεδίων μεταξύ της πληροφορίας απογραφής, που το μουσείο πρέπει να έχει στη διάθεσή του για κάθε αντικείμενο προκειμένου να αιτιολογήσει το καθεστώς τους και να διασφαλίσει τη συντήρησή τους και την ασφάλεια τους, και της πληροφορίας ευρετηρίασης που τεκμηριώνει το αντικείμενο ώστε να είναι σε θέση να τα αξιοποιήσει στις δραστηριότητές του (έρευνα, εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, κλπ).
Βασικές αρχές πιστής ψηφιακής αναπαραγωγής Οι πιστές ψηφιακές αναπαραγωγές είναι ψηφιακά αντικείμενα που έχουν μορφοποιηθεί με βέλτιστο τρόπο και περιγράφονται με βάση ορισμένα χαρακτηριστικά όπως ποιότητα (λειτουργικότητα και χρηστική αξία), διατήρηση (μακρόχρονη πρόσβαση) και διαλειτουργικότητα (μεταξύ συστημάτων και λογισμικών περιβαλλόντων). Οι ψηφιακές αναπαραγωγές πρέπει να πληρούν τα παραπάνω κριτήρια με στόχο να αποδίδουν πιστά τα πηγαία τεκμήρια (πρωτότυπα) αναφορικά με την πληρότητα, την εμφάνιση των αρχικών σελίδων (περιλαμβάνοντας τονικότητα και χρώμα) και σωστή ακολουθία σελίδων. Με τον τρόπο αυτό παρέχουν πλήρη πληροφορία και επιτρέπουν τη μελέτη και την αναπαραγωγή όταν παράγονται στο ίδιο μέγεθος όπως και το αρχικό.
Ελάχιστες προδιαγραφές για κύριο αντίγραφο σελίδων
Οφέλη από την ψηφιοποίηση των πολιτισμικών κοιτασμάτων Συντήρηση και διαφύλαξη Οι ψηφιακές αναπαραγωγές μπορούν εν δυνάμει να διατηρηθούν στο διηνεκές, ελαχιστοποιούν τις διαστάσεις των πρωτότυπων διευκολύνοντας τα προβλήματα αποθηκευτικού χώρου, μπορούν να ανακατασκευασθούν με τεχνικές επεξεργασίας εικόνας και είναι διαθέσιμες σε μορφή τυπογραφικής αναπαραγωγής Έρευνα Ευκολία πρόσβασης του υλικού σε ερευνητές, μελέτη σπάνιων τεκμηρίων σε νέα πλαίσια Διαχείριση Συλλογών Βοήθεια σε αναδρομική καταλογογράφηση, ερευνητική συλλογή, βοήθεια λειτουργίες επιμέλειας μουσείων, διαχείριση μετακίνησης υλικών, εγκεκριμένη χρήση ψηφιακών αναπαραγωγών σε διαφήμιση και εκδόσεις Διάχυση και προβολή Διάχυση πολιτιστικών τεκμηρίων μέσω διαδικτύου Πηγή εισόδων Αναπαραγωγές σε χαμηλή ανάλυση είναι προσιτές σε σπουδαστές ως υπηρεσία επί πληρωμή, πώληση υψηλής ποιότητας πόστερ
ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΠΕ1.1 Επισκόπηση βιβλιογραφίας και σχετικών μελετών, που σε συνδυασμό με τις ανάγκες του έργου και τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες της περιοχής θα προσδιορίσουν την μεθοδολογίας της τεκμηρίωσης των προς ψηφιοποίησης αντικειμένων. Η μεθοδολογία θα αποτυπωθεί σε μια έκθεση βάσει της οποίας θα πραγματοποιηθεί στη συνέχεια η τεκμηρίωση. Παραδοτέο: Μελέτη-Έκθεση μεθοδολογίας της τεκμηρίωσης των προς ψηφιοποίηση αντικειμένων ΠΕ1.2 Ανάπτυξη βάσης δεδομένων και εφαρμογής Η/Υ για την τεκμηρίωση βάσει των προδιαγραφών της έκθεσης μεθοδολογίας – Τεχνική στήριξη. Παραδοτέο: Τεχνική έκθεση περιγραφής βάσεως δεδομένων της τεκμηρίωσης – Εφαρμογή καταχώρησης στοιχείων της τεκμηρίωσης – 3 μηνιαίες εκθέσεις πεπραγμένων της τεχνική στήριξης. ΠΕ1.3 Καταλογογράφηση των προς ψηφιοποίησης κειμηλίων και επισύναψη συμφωνητικών χρήσης από τους φορείς εκμετάλλευσης (όπου αυτό απαιτείται) Παραδοτέο: Αναλυτικός κατάλογος των προς ψηφιοποίηση αντικειμένων – Ιδιωτικά συμφωνητικά για αδειοδότηση χρήσεως των κειμηλίων στα πλαίσια του έργου
ΠΕ1.4 Φωτογράφηση των 100 παραδοσιακών περιβολών και των 1500 αντικειμένων από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές. Παραδοτέο: 1600 Φωτογραφίες σε ψηφιακή μορφή σε υψηλή ανάλυση (jpeg/tif) ΠΕ1.5 Σάρωση 500 φωτογραφιών, 500 εγγράφων και 20 βιβλίων σχετικών με την ιστορία και την παράδοση της περιοχής. Παραδοτέο: 500 φωτογραφίες, 500 έγγραφα και 20 βιβλία σε ψηφιακή μορφή σε υψηλή ανάλυση (jpeg/tif) ΠΕ1.6 Τεκμηρίωση του συνόλου των 2620 κειμηλίων βάσει της έκθεσης μεθοδολογίας σε ψηφιακή μορφή Παραδοτέο: Βάση δεδομένων με περιεχόμενο το σύνολο της τεκμηρίωσης των 2620 κειμηλίων και των σχετικών ψηφιακών απεικονίσεων που προέκυψαν από την ψηφιοποίηση στην ελληνική γλώσσα. ΠΕ1.7 Μετάφραση της τεκμηρίωσης του συνόλου των 2620 κειμηλίων στην Αγγλική Παραδοτέο: Εμπλουτισμένη βάση δεδομένων με περιεχόμενο το σύνολο της τεκμηρίωσης των 2620 κειμηλίων και των σχετικών ψηφιακών απεικονίσεων που προέκυψαν από την ψηφιοποίηση στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα.
ΠΕ1.8 Συγκέντρωση υλικού και επιμέλεια έκδοσης πολυμεσικού τίτλου ο οποίος θα περιλαμβάνει τις εξής θεματικές ενότητες: •Στοιχεία της Καθημερινής ζωή των Πομάκων •Λαϊκή τέχνη της Θράκης – η χάρη της καθημερινής ζωής •Άνθρωποι και επαγγέλματα στην Θράκη •Το παζάρια της Θράκης •Αρχαίος και σύγχρονος λόγος (απαγγελία κειμένων από γνωστούς ηθοποιούς) •Οι Θρακιώτες δημιουργούν ΠΕ1.9 Επιμέλεια ενεργειών προβολής και έκδοσης σχετικών εντύπων Παραδοτέο: Έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό σχετικό με την προβολή του έργου – Τριμηνιαίες εκθέσεις ενεργειών προβολής του έργου. ΠΕ2.1 Ανάπτυξη ιστοσελίδων για εμπλουτισμό του διαδικτυακού κόμβου του Ιδρύματος με το ψηφιοποηθέν υλικό - Ανάπτυξη λογισμικού για τον πολυμεσικό τίτλο – Έκδοση πολυμεσικού τίτλου σε μήτρα και 300 αντίτυπα. Παραδοτέα: Ψηφιοποιθέν υλικό σε μορφή ιστοσελίδων, Πολυμεσικός τίτλος σε μορφή CD/DVD (μήτρα) και μορφή αναρτήσιμη σε ιστοσελίδα, 300 αντίτυπα του τίτλου σε CD/DVD που θα συμπεριλαμβάνουν θήκη και συνοδευτικό έντυπο.
ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΕΞ
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΒΔΗΡΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΦΟΡΕΣΙΩΝ ΔΑΔΑΛΙΑΡΗ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΑΘΟΠΛΕΚΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΡΟΜΑ ΘΡΥΛΟΡΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ
Κέντρο Θρακικού Λόγου Διατήρηση και ανάδειξη της λογοτεχνικής παράδοσης και της μουσικής της περιοχής
ΣΑΠΠΕΣ
Ανάδειξη της κοινών παραδόσεων μεταξύ των περιοχών Ξάνθης και Σμόλυαν Interreg (Phare) Ελλάδα - Βουλγαρία