Page 07

SÖYLEÞÝ

bizim Anadolu

A

yýn Konuðu AYÞENÝL SUADÝYELÝ ATAOÐUL

15 HAZÝRAN / JUIN 2007

7

1993’te cumhurbaþkaný adayý da olan Ýsmail Cem Ýpekçi, köþemize konuk olmuþ, Kuzey Amerika’da bulunan topluma iletiler vermiþti:

“Kültürünüzü yitirmeyin ama, yaþadýðýnýz topluma da karýþýn!” D

eðerli okuyucularýmýz, anavatanýmýzda yaþanan Cumhurbaþkaný krizinin üzüntüsüyle sarsýldýðýmýz þu günlerde aklýma eski Cumhurbaþkaný adaylarýmýzdan biri geldi; Ýsmail Cem. Kendisi 1993’te Süleyman Demirel, Kâmran Ýnan ve Lütfi Doðan’ýn rakibi olarak Cumhurbaþkanlýðýna aday olmuþtu. Acaba sað ve saðlýklý olsa þimdi de aday olur muydu? Kim bilir? Siyasetten gazeteciliðe, TRT yönetiminden sanata kadar dolu dolu bir yaþamý geride býrakarak 24 Ocak 2007 tarihinde 67 yaþýnda aramýzdan ayrýlan eski Dýþiþleri Bakanlarýmýzdan Ýsmail Cem, Cumhuriyetin 75. yýlýný kutladýðýmýz 1998 yýlýnýn Ekim ayýnda Dýþiþleri Bakanlýðý görevini yürütürken köþemize konuk olmuþtu. Üniversite yýllarýnda, Sultanahmet’e giderken, Teþvikiye Camisi’nin köþesinde Karaköy dolmuþu beklediðim günlerde sýk sýk gördüðüm gazeteci Ýsmail Cem ile günün birinde söyleþi yapacaðým doðrusu hiç aklýma gelmezdi. New York’taki Birleþmiþ Milletler Genel Kurulu’na katýldýktan sonra Türkiye’ye dönerken Kanada’ya uðrayan, yoðun programýna raðmen bizi kýrmayýp, deðerli zamanýndan birazýný da Bizim Anadolu’ya ayýran mütevazý ve kibar Sayýn Bakanýmýza gazetemiz ve okuyucularýmýz adýna Tanrý’dan rahmet diliyor, kendisiyle yaptýðýmýz söyleþinin bir bölümünü sizlerle yeniden paylaþmak istiyoruz. A.S.A. ***** -Yurtdýþýnda yaþayan Türkler olarak bizler vatanýmýzla ilgili konularda Türkiye’de yaþayan Türklerden çok daha duyarlýyýz. Buradaki Türkler internet aracýlýðýyla Türkiye’deki tüm geliþmeleri çok daha yakýndan izleme olanaðýna sahipler. Siz Türkiye’nin bir “Dünya Devleti” olduðunu söylüyorsunuz. Dünya Devleti nedir?

- Bir defa çok geniþ bir coðrafyadan etkilenen hem de onu etkileyen bir devlet, tarih boyutuyla, kültür boyutuyla kendi sýnýrlarýný aþan bir devlet. Dünya devleti sadece teknoloji alýp kullanan bir devlet deðil, teknolojiyi dýþarýya veren bir devlet. Bizim bu konularda ve bazý alanlarda çok ciddi bir birikimimiz var. Özellikle günümüzün gerçeklerinde, günümüzün siyasi coðrafyasýnda Türkiye çok büyük bir etkinliðe sahip. Bu etkinliði bilinçli bir þekilde kullanmaya baþladý. Türkiye ayný zamanda ekonomik dinamizmiyle gerçekten çok etkili, son derece hýzla büyüyen bir ekonomi. Þöyle bir baktýðýmýzda, 280 milyon dolar milli gelir önemli bir rakam. Türkiye’de þu sýralarda kontrol altýna almaya çalýþtýðýmýz kayýt dýþý ekonomiyi de göz önüne alýrsak bu 280 milyon dolar, 400-420 milyar dolara çýkar ki, bu çok büyük bir rakamdýr. Ekonomide, yine 1998 yýlýnda yüzde 8 büyüdük. Bir dizi siyasi sýkýntýya raðmen dünyanýn en hýzlý büyüyen ülkeleri arasýndaydýk 1997’de. Bu sene enflasyonu düþürmeye çalýþýyoruz. Dolayýsýyla ekonomiyi yavaþlatma söz konusu. Malum Asya krizi, Rusya krizi var; yine de yüzde 5’e yakýn bir büyüme gözüküyor. Bütün bunlar Dünya Devletinin ekonomik dinamizmidir. Ayrýca belli bir coðrafyada çok güçlü olmak gerekir ki, bu da bizim özelliklerimizden biri. Jeostratejik konumumuz çok önemli. Sonra uluslararasý güç dengesindeki belli baþlý faktörler de az önce sözünü ettiðim ekonomiden baþka, çok ileri bir silahlý kuvvetlere sahip olmamýz da önemli. Örneðin 29 ülkeye eðitim veriyoruz. Bu çok önemlidir. Askerlerimiz 29 ülkeye gidiyorlar, oradaki askerleri eðitiyorlar veya onlar Türkiye’ye gelip eðitim görüyorlar. Ve nihayet bazý eksikliklerine raðmen, geniþ bir coðrafyanýn da en köklü demokrasisi bizim demokrasimiz. Zaman zaman biz de beðenmiyoruz. Bu doðru da, þöyle bir baktýðýmýzda, eksiklikleri mevcut olmakla beraber,

masýn. Hayýr, her topluma karýþsýn. Bu, kendi mutluluðu açýsýndan çok önemli. Türkiye ile baðlantýlarýný da devam ettirsin ... ***** ÝSMAÝL CEM ÝPEKÇÝ KÝMDÝR?

Ýsmail Cem Dýþiþleri Bakanlýðý döneminde Türk-Yunan yakýnlaþmasýnda önemli bir rol oynamýþtý. 1945-46’dan beri çalýþan, ciddi iþleyen bir demokrasimiz var. Bütün bunlar tabi Türkiye’yi öne çýkarýyor. Dünya Devleti olmak demek de bütün bu özelliklere sahip olmaktýr. Mesela bizim tarihi paylaþtýðýmýz 26 baðýmsýz devlet var. Bu Ýngilizce deyimiyle müthiþ bir “asset”, yani müthiþ bir birikim. Ýþte bütün bunlardan bir Dünya Devleti olma iddiasý çýkýyor. - Gazetemiz Bizim Anadolu aracýlýðýyla burada yaþayan Türk toplumuna bir mesajýnýz var mý? - Þimdi, bu defa bizim buradaki Türk

toplumu, yeni dünyada kökleþen insanlar, bu çok önemli. Yani Batý Avrupa’da bulunanlardan farklý olarak çok daha zorunu yapýyorlar. Adeta bir ‘frontier’ bölgede, gelmiþ burada kök salmaya baþlamýþlar. Þunu söyleyeyim ki, biz Türkiye olarak kendilerinin her zaman yanlarýndayýz. Türkiye konularýnda çok hassas olduklarýný da biliyoruz. Bu beraberliðimizi devam ettirelim. Ýçinde yaþadýklarý topluma mutlaka uyum göstersinler. Ben þu fikirde deðilim; yani bizim insanýmýzýn tüm iliþkisi Türkiye ile olsun, içinde yaþadýðý topluma karýþmasýn, katýl-

Ünlü sinemacý Ýhsan Ýpekçi ve eþi Þerife hanýmýn oðullarý Ýsmail Cem, 1940 yýlýnda Ýstanbul’da doðdu. 1959’da Ýstanbul Robert Koleji’nden mezun olduktan sonra Lozan’a gitti ve 1963’te Lozan Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirerek Paris Siyasal Bilgiler Enstitüsü’nde siyaset sosyolojisi dalýnda yüksek lisans yaptý. Daha sonra Ýstanbul’a dönerek çeþitli gazetelerde yazý iþleri müdürlüðü, genel yayýn müdürlüðü yapan Ýsmail Cem, 14 Þubat 1974’te TRT (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu) Genel Müdürlüðü’ne getirildi. Göreve baþlarken yaptýðý konuþmada, “Yeni çalýþma döneminin kültür anlayýþýnda öncelik Türkiye kültürüdür, halkýn kültürüdür. Bunun çaðýmýzda aldýðý ve alacaðý biçimdir” dedi ve TRT’de birçok yeniliklere imza attý. Bunlardan en önemlisi televizyon yayýnlarýnýn geliþmesine olan önemli katkýlarýdýr. Ýsmail Cem’in Genel Müdürlüðü sýrasýnda haftada 20 saat olan TV yayýný 50 saate yükseldi. Bununla orantýlý olarak da 10 milyon olan televizyon izleyici sayýsý 20 milyona çýktý. Ancak uygulamalarý ve yaptýðý atamalarla muhalefetin sürekli tepkilerine neden olan Cem, hükümet deðiþikliðiyle 16 Mayýs 1975’te görevinden alýndý ve yerine Nevzat Yalçýntaþ atandý. Bir süre sonra Danýþtay tarafýndan göreve iade edildiði halde kendisi bunu kabul etmeyerek gazeteciliðe dönmeyi tercih etti. SHP ile siyasi yaþama atýlan Ýsmail Cem, 22 Mayýs 1988’de parti genel baþkanlýðýna adaylýðýný koyduysa da bu arzusu gerçekleþmedi. Arkasý 8. sayfada.