Ordo

ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Ο∆ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2008-2009

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2008

2

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ: Αριστοτέλειο Πανε!ιστήµιο Θεσσαλονίκης Θεολογική Σχολή Τµήµα Θεολογίας 541 42 Θεσσαλονίκη

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ∆ΙΕΎΘΥΝΣΗ: http://www.auth.gr/theo

Εικόνα εξωφύλλου: O άγιος Λέων. Λε!τοµέρεια α!ό τη ζώνη των µαρτύρων, τέλος 4ου-5ος αι. Θεσσαλονίκη. Άγιος Γεώργιος-Pοτόντα Ειµέλεια εξωφύλλου: Γλυκερία Χατζούλη, Λέκτορας Ειµέλεια Οδηγού Σουδών: Γλυκερία Χατζούλη, Λέκτορας ∆ιονύσιος Βαλαής, Λέκτορας

3

ΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ 1. Πρυτανεία Πρύτανης: Αντι!ρυτάνεις:

Αναστάσιος Μάνθος Αθανασία Τσατσάκου Σταύρος Πανάς Ανδρέας Γιαννακουδάκης

2. Σύγκλητος Η Σύγκλητος α!οτελείται α!ό τον Πρύτανη, τους Αντι!ρυτάνεις, τους Κοσµήτορες των Σχολών, τους Προέδρους των Τµηµάτων, έναν εκ!ρόσω!ο φοιτητών α!ό κάθε Τµήµα, δύο εκ!ροσώ!ους των µετα!τυχιακών φοιτητών, έναν εκ!ρόσω!ο του Ειδικού και Εργαστηριακού ∆ιδακτικού Προσω!ικού (Ε.Ε.∆Ι.Π.), έναν εκ!ρόσω!ο του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσω!ικού (Ε.Τ.Ε.Π.) και έναν εκ!ρόσω!ο του ∆ιοικητικού Προσω!ικού. 3. Η Σχολή Η Σχολή καλύ!τει ένα σύνολο συγγενών ε!ιστηµών, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η αναγκαία για την ε!ιστηµονική εξέλιξη αλληλε!ίδρασή τους και ο αναγκαίος για την έρευνα και τη διδασκαλία συντονισµός. Τα όργανα της Σχολής είναι η Κοσµητεία, !ου α!αρτίζεται α!ό τον Κοσµήτορα και τους Προέδρους των Τµηµάτων, και η Γενική Συνέλευση, !ου α!αρτίζεται α!ό τις Γενικές Συνελεύσεις των Τµηµάτων !ου ανήκουν σ’ αυτή. 4. Τµήµα Κάθε Τµήµα καλύ!τει το γνωστικό αντικείµενο µιας ε!ιστήµης και χορηγεί ενιαίο !τυχίο. Το Τµήµα έχει την ευθύνη της µεθόδευσης της εκ!αιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας στο γνωστικό αντικείµενο της ε!ιστήµης !ου καλύ!τει.

4

Όργανα του Τµήµατος είναι: Η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος. Σ’ αυτή συµµετέχει ο Πρόεδρος του Τµήµατος, τα µέλη του ∆.Ε.Π., οι εκ!ρόσω!οι των φοιτητών, ίσοι µε το 50% των µελών του ∆.Ε.Π., και των µετα!τυχιακών φοιτητών σε !οσοστό 15% του αριθµού των µελών ∆.Ε.Π., οι εκ!ρόσω!οι του Ε.Ε.∆Ι.Π., του Ε.Τ.Ε.Π. και των µη διδακτόρων βοηθών, ε!ιστηµονικών συνεργατών και ε!ιµελητών σε !οσοστό ίσο !ρος το 5% των µελών ∆.Ε.Π. Η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος είναι το κυρίαρχο όργανο, !ου χαράζει τη διδακτική και ερευνητική δραστηριότητά του καθώς και το δηµοκρατικό έλεγχο της λειτουργίας του. Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο. Αυτό α!οτελείται α!ό τον Πρόεδρο και τον ανα!ληρωτή Πρόεδρο του Τµήµατος, τους ∆ιευθυντές των Τοµέων, δύο !ρο!τυχιακούς και έναν εκ!ρόσω!ο των µετα!τυχιακών φοιτητών. Όταν συζητούνται θέµατα υ!ηρεσιακής κατάστασης του κλάδου τους συµµετέχει, ανάλογα µε το συζητούµενο θέµα, ένας εκ!ρόσω!ος του Ε.Ε.∆Ι.Π. ή του Ε.Τ.Ε.Π. 5. Τοµείς Κάθε Τµήµα χωρίζεται σε Τοµείς, οι ο!οίοι συντονίζουν τη διδασκαλία µέρους του γνωστικού αντικειµένου του Τµήµατος, !ου αντιστοιχεί σε συγκεκριµένο !εδίο της ε!ιστήµης. Όργανα του Τοµέα είναι η Γενική Συνέλευση και ο ∆ιευθυντής. Η Γενική Συνέλευση α!αρτίζεται α!ό το ∆.Ε.Π. του Τοµέα και δύο εκ!ροσώ!ους των φοιτητών. Ο Τοµέας !ροεδρεύεται α!ό τον ∆ιευθυντή του, !ου εκλέγεται α!ό τη Γενική Συνέλευση του Τοµέα και ανήκει σε µια α!ό τις δύο ανώτερες βαθµίδες (Καθηγητής, Αν. Καθηγητής) του ∆.Ε.Π..

5

Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Με το Νόµο-Πλαίσιο 1268/82 η Θεολογική Σχολή του Πανε!ιστηµίου Θεσσαλονίκης έχει χωριστεί σε δύο Τµήµατα: 1. Τµήµα Θεολογίας. 2. Τµήµα Ποιµαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Και τα δύο Τµήµατα στελεχώθηκαν α!ό το !ροσω!ικό της !αλαιάς Σχολής. Κοσµήτορας Θεολογικής Σχολής: Ιωάννης Κογκούλης. H Kοσµητεία α!αρτίζεται α!ό: α) τον Kοσµήτορα, καθηγητή Iωάννη Kογκούλη β) τους Προέδρους των δύο Tµηµάτων – Tµήµατος Θεολογίας: καθηγητή Πέτρο Bασιλειάδη – Tµήµατος Ποιµαντικής και Kοινωνικής Θεολογίας: καθηγητή Xρήστο Oικονόµου γ) δύο εκ!ροσώ!ους των φοιτητών, έναν α!ό κάθε Tµήµα. Γραµµατέας: Mαρία Tριανταφυλλίδου-Oικονόµου Y!άλληλος Γραµµατείας: Όλγα Kουκουσιούρα

ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Οµότιµοι Καθηγητές του Τµήµατος Θεολογίας (κατά χρονολογική σειρά) ∆αµιανός ∆όϊκος, Νίκος Ζαχαρό!ουλος, Αντώνιος-Αιµίλιος Ταχιάος, Βασίλειος Ψευτογκάς, Πρόδροµος Ακανθό!ουλος, Γρηγόριος Ζιάκας, Γεώργιος Μαντζαρίδης, Κωνσταντίνος Χαραλαµ!ίδης, Βενιζέλος Χριστοφορίδης, Κωνσταντίνος Φράγκος, Ιωάννης Καραβιδό!ουλος, Βασίλειος Γιούλτσης, Α!όστολος Γλαβίνας, Ιωάννης Ταρνανίδης, Ιωάννης Γαλάνης, Xρ. Bασιλό!ουλος.

6

Ι. ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Α. Πρόεδρος Τµήµατος Ανα6ληρωτής Πρόεδρος

Πέτρος Βασιλειάδης Ανέστης Κεσελό!ουλος

Β. ∆ιοικητικό Συµβούλιο Τµήµατος Πρόεδρος Αν. Πρόεδρος ∆ιευθυντής Τοµέα Α’ ∆ιευθυντής Τοµέα Β’

Π. Βασιλειάδης Αν. Κεσελό!ουλος M. Kωνσταντίνου Μητρο!ολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέας Νανάκης Xρ. Σταµούλης ∆. Κούκουρα Ιω. Πέτρου Αντ. Κυριατζή Aργυρώ Zαννετή, Αικ. Μ!ρανιώτου

∆ιευθυντής Τοµέα Γ’ ∆ιευθυντής Τοµέα ∆’ ∆ιευθυντής Τοµέα Ε’ Εκ6ρόσω6ος Ε.Ε.∆Ι.Π. Εκ6ρόσω6οι Ε.Τ.Ε.Π. Εκ6ρόσω6οι φοιτητών Εκ6ρόσω6ος µετα6τ. φοιτητών

Γ. Η Γραµµατεία του Τµήµατος Στεγάζεται στον !ρώτο όροφο του κτιρίου της Σχολής και δέχεται τους φοιτητές την ώρα 12:00 - 13:00 µ.µ. α!ό τις θυρίδες. Η Γραµµατέας του Τµήµατος !ροΐσταται του !ροσω!ικού της Γραµµατείας και είναι υ!εύθυνη για την εύρυθµη λειτουργία της. Ενηµερώνει τα συλλογικά όργανα και κάθε ενδιαφερόµενο για την ισχύουσα νοµοθεσία και τα νοµικά και διοικητικά θέµατα !ου !ροκύ!τουν. Η Γραµµατεία έχει το !αρακάτω !ροσω!ικό: Γραµµατέας: Ε. Παυλίδου-Βαρνάβα. Υ6άλληλοι: Ε. Κα!ράλου-∆ήµου, Α. Το!τσίδης, Γ. Φωτακίδου-Μ!εναβίδου. Υ. Ε.: Γ. Τζήκα

∆. Μέλη Τακτικής Συνέλευσης Πανε6ιστηµιακού Έτους 2008-2009 Πρόεδρος: Π. Βασιλειάδης (Καθηγητής). Ανα6ληρωτής Πρόεδρος: Αν. Κεσελό!ουλος (Καθηγητής). Καθηγητές: ∆. Καϊµάκης, !. Βασίλειος Καλλιακµάνης, Ι. Κογκούλης, Μ. Κωνσταντίνου, Γ. Μαρτζέλος, Ανδρέας Νανάκης, µητρο!ολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, Ι. Πέτρου, Λ. Σιάσος, ∆. Τσελεγγίδης.

7

Ανα6ληρωτές Καθηγητές: ∆. Κούκουρα, Ι. Μούρτζιος, Π. Παχής, Π. Σκαλτσής, Χρυσ. Σταµούλης. Ε6ίκουροι Καθηγητές: Ε. Αµοιρίδου, Χρ. Αραµ!ατζής Φ. Ιωαννίδης, Μ. Καζαµία-Τσέρνου, Αν. Κόλτσιου-Νικήτα, Ν. Μαγγιώρος, Ν. Μυρίδης, Ν. Πα!αγεωργίου, !. Ιωάννης Σκιαδαρέσης. Λέκτορες: Χ. Ατµατζίδης, ∆. Βαλαής, Ηλ. Ευαγγέλου, Α. Ζιάκα, Ι. Κουρεµ!ελές, Ν. Κρουσουλούδης, Β. Μητρο!ούλου-Μούρκα, Ε. Οικονόµου, I. Πα!αδογιαννάκης*, Xρ. Tσιρώνης*, Στ. Τσοµ!ανίδης, Π. Υφαντής, Γ. Χατζούλη. Βοηθοί: Ι. Γρηγορό!ουλος, Γ. Ζαχαρό!ουλος. Ε.Ε.∆I.Π.: Αντ. Κυριατζή. Ε.Τ.Ε.Π.: A. Zαννεττή, Α. Μ!ρανιώτου. Εκ!ρόσω!οι των φοιτητών (19).

Ε. Τοµείς του Τµήµατος Α!ό το 1983 (Υ!. Α!. Β1/76) συστάθηκαν και λειτουργούν στο Τµήµα Θεολογίας οι !αρακάτω τοµείς: 1. Τοµέας Βιβλικής Γραµµατείας και Θρησκειολογίας. Καλύ!τει το γνωστικό αντικείµενο της Παλαιάς ∆ιαθήκης, της Καινής ∆ιαθήκης, της Θρησκειολογίας και των Κλασικών γλωσσών (Αρχαία Ελληνικά, Εβραϊκά κ.λ!.). 2. Τοµέας Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Χριστιανικής Γραµµατείας, Αρχαιολογίας και Τέχνης. Καλύ!τει το γνωστικό αντικείµενο της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας, της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ελλάδας, της Ιστορίας των Σλαβικών Εκκλησιών, της Εκκλησιαστικής Γραµµατείας και της Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας. 3. Τοµέας ∆ογµατικής Θεολογίας. Καλύ!τει το γνωστικό αντικείµενο της ∆ογµατικής, της Συµβολικής, της Ιστορίας των ∆ογµάτων, της Οικουµενικής Κίνησης και της Ιστορίας της Φιλοσοφίας. 4. Τοµέας Λατρείας, Χριστιανικής Αγωγής και Εκκλησιαστικής ∆ιοίκησης. Καλύ!τει το γνωστικό αντικείµενο της Οµιλητικής, της Λειτουργικής, της Εκκλησιαστικής Μουσικής, της Κατηχητικής, των Παιδαγωγικών, του Κανονικού ∆ικαίου και της Εισαγωγής στη Θεολογία.

* A!ό την ηµέρα δηµοσίευσης ΦEK.

8

5. Τοµέας Ηθικής και Κοινωνιολογίας. Καλύ!τει το γνωστικό αντικείµενο της Ηθικής, της Γενικής Κοινωνιολογίας, της Εισαγωγής στην Κοινωνιολογία της Θρησκείας, της Κοινωνιολογίας του Χριστιανισµού και της Ποιµαντικής.

ΣΤ. Προσω6ικό των Τοµέων 1. Τοµέας Βιβλικής Γραµµατείας και Θρησκειολογίας Καθηγητές: Πέτρος Βασιλειάδης, ∆ηµήτριος Καϊµάκης, Μιλτιάδης Κωνσταντίνου. Ανα6ληρωτές Καθηγητές: Παναγιώτης Παχής, Ιωάννης Μούρτζιος. Ε6ίκουροι Καθηγητές: Άννα Κόλτσιου - Νικήτα, !. Ιωάννης Σκιαδαρέσης. Λέκτορες: Χαράλαµ!ος Ατµατζίδης, Αγγελική Ζιάκα. Ε.Ε.∆Ι.Π.: Ευάγγελος Αναστασίου Ε.Τ.Ε.Π.: Νικόλαος Ρόσιος. 2. Τοµέας Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Χριστιανικής Γραµµατείας, Αρχαιολογίας και Τέχνης Καθηγητής: Ανδρέας Νανάκης, µητρο!ολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου. Ε6ίκουροι Καθηγητές: Ευαγγελία Αµοιρίδου, Χρήστος Αραµ!ατζής, Φώτιος Ιωαννίδης. Μαρία Καζαµία-Τσέρνου. Λέκτορες: ∆ιονύσιος Βαλαής, Ηλίας Ευαγγέλου, Νικόλαος Κρουσουλούδης, Ελένη Οικονόµου, Iωάννης Πα!αδογιαννάκης, Παναγιώτης Υφαντής, Γλυκερία Χατζούλη. Βοηθοί: Ιωάννης Γρηγορό!ουλος (δ. Θ.), Γεώργιος Ζαχαρό!ουλος (δ. Θ.). Ε.Ε.∆Ι.Π.: Αντωνία Κυριατζή (δ. Θ.). Ε.Τ.Ε.Π.: Μαρίνα Ασλάνογλου-Βασιλειάδη, Ελισάβετ Κα!λάνη, ∆ήµητρα Μ!αζιωτο!ούλου-Μαρτζέλου (!τ. Θ.), Αικατερίνη Μ!ρανιώτου. 3. Τοµέας ∆ογµατικής Θεολογίας Καθηγητές: Γεώργιος Μαρτζέλος, Λάµ!ρος Σιάσος, ∆ηµήτριος Τσελεγγίδης. Αν. Καθηγητής: Χρυσόστοµος Σταµούλης. Λέκτορες: Ιωάννης Κουρεµ!ελές, Στυλιανός Τσοµ!ανίδης. Βοηθός: ∆έσ!οινα Κοντοστεργίου (δ. Θ.). Ε.Ε.∆Ι.Π.: Παρασκευή Ροκά. Ε.Τ.Ε.Π.: Αργυρώ Ζαννεττή.

9

4. Τοµέας Λατρείας, Χριστιανικής Αγωγής και Εκκλησιαστικής ∆ιοίκησης Καθηγητής: Ιωάννης Κογκούλης. Ανα6ληρωτές Kαθηγητές: ∆ήµητρα Κούκουρα, Παναγιώτης Σκαλτσής. Ε6ίκουρος Καθηγητής: Νικόλαος Μαγγιώρος. Λέκτορας: Βασιλική Μητρο!ούλου-Μούρκα. I.∆.A.X.: Xρυσάνθη Oικονόµου. 5. Τοµέας Ηθικής και Κοινωνιολογίας Καθηγητές: !. Βασίλειος Καλλιακµάνης, Ανέστης Κεσελό!ουλος, Ιωάννης Πέτρου. Ε6ίκουροι καθηγητές: Νικόλαος Μυρίδης, Νίκη Πα!αγεωργίου. Λέκτορας: Xρήστος Tσιρώνης. Ε.Τ.Ε.Π.: Ηλίας Καγιάρας, Ιωάννης Μ!ουζιανάς, Αικατερίνη Στράτου. ∆ιδάσκαλοι Ξένων γλωσσών (Ε.Ε.∆Ι.Π.): Σοφία Νικολαΐδου-Χατζηβασιλειάδου (Ιταλικής), Μαρία Μακραντωνάκη (Αγγλικής), Μαρία Πέ!!α (Γερµανικής).

Ζ. Εργαστήριο Παιδαγωγικής ∆ιευθυντής: Ιωάννης Β. Κογκούλης, Κοσµήτορας Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Τηλέφωνα: 2310 996961, 2310 996965 ∆ραστηριότητες

• • • •

Συµβολή στην κάλυψη ερευνητικών και διδακτικών αναγκών σε !ρο!τυχιακό και µετα!τυχιακό ε!ί!εδο του Τµήµατος σε θέµατα Παιδαγωγικής και Πολιτισµού. Συµµετοχή στην ε!ιµόρφωση θεολόγων εκ!αιδευτικών ∆/θµιας Εκ!αίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας σε θέµατα Παιδαγωγικής και γνωστικών αντικειµένων. Ευαισθητο!οίηση σε θέµατα διε!ιστηµονικής (ιστορία, γλώσσα) και δια!ολιτισµικής εκ!αίδευσης. Ε!ιµόρφωση !ρο!τυχιακών, µετα!τυχιακών φοιτητών και θεολόγων καθηγητών στις Νέες Τεχνολογίες.

10

•

• •

Συµµετοχή και συνεργασία µε άλλα Εργαστήρια Τµηµάτων του Α.Π.Θ. στα !λαίσια ευρύτερου θεµατικού δικτύου µε τίτλο: ∆ίκτυο Ανά!τυξης και Εφαρµογών Τεχνολογιών Πληροφορίας και Ε!ικοινωνίας στην Εκ!αίδευση (∆ΙΕΤΠΕ). Οργάνωση Ηµερίδων. Παρουσίαση !αραχθέντος ηλεκτρονικού υλικού α!ό φοιτητές για τη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών µε υ!ολογιστές.

11

II. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΛΩΝ Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος Θεολογίας, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν. 1268/1982 και τις α!οφάσεις των συνεδριών αρ. 216/15.5.97 και 217/5.6.97, καθορίζει: Ο φοιτητής του Τµήµατος, για να α!οκτήσει !τυχίο Θεολογίας, !ρέ!ει να !αρακολουθήσει συνολικά σαράντα τέσσερα (44) υ!οχρεωτικά µαθήµατα και δεκατέσσερα (14) κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά, τα ο!οία κατανέµονται ενδεικτικά σε οκτώ (8) εξάµηνα. Κάθε ώρα διδασκαλίας ή ασκήσεων µαθήµατος αντιστοιχεί σε µία διδακτική µονάδα (δ.µ.). Ο ελάχιστος αριθµός διδακτικών µονάδων !ου α!αιτείται για τη λήψη του !τυχίου είναι εκατόν εβδοµήντα έξι (176), δηλαδή 134 δ.µ. υ!οχρεωτικών µαθηµάτων και 42 δ.µ. κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικών. Η ξένη γλώσσα δεν υ!ολογίζεται σε δ.µ., αλλά είναι υ!οχρεωτική για τη λήψη του !τυχίου και ε!ιλέγεται για τέσσερα (4) εξάµηνα, ε!ί δίωρο εβδοµαδιαίως. Το ίδιο ισχύει και για την άσκηση Λειτουργικής. Ο φοιτητής του Τµήµατος έχει τη δυνατότητα, σε όλη τη διάρκεια των σ!ουδών του, να !αρακολουθήσει δύο το !ολύ µαθήµατα άλλων Τµηµάτων του Πανε!ιστηµίου. Οι εκδροµές-ασκήσεις συνιστούν !ρακτική εκ!αίδευση και αντιστοιχούν σε αριθµό δ.µ. στα !λαίσια των µαθηµάτων !ου έχουν ασκήσεις. Ο χρόνος διάρκειας διδασκαλίας και εξετάσεων, σύµφωνα µε τον εσωτερικό κανονισµό λειτουργίας του Α.Π.Θ. (ΦΕΚ 1099/Β′/5.9.2000· α!όφαση Υ!ουργού Παιδείας, αρ. Φ. 1. 231/Β1/425, άρθρο 12, σ. 15764), καθορίζεται ως εξής: 30.09.2008 - 13.01.2009 16.01.2009 - 10.02.2009 13.02.2009 - 29.05.2009 01.06.2009 - 30.06.2009 01.09.2009 - 29.09.2009

χειµερινό εξάµηνο εξετάσεις Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου εαρινό εξάµηνο εξετάσεις Ιουνίου εξετάσεις Σε!τεµβρίου

12

Β. ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΕΞΑΜΗΝΑ Α′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα 1. Αρχαία Ελληνικά (Αν. Κόλτσιου-Νικήτα) 2. Τα Θρησκεύµατα του Αρχαίου κόσµου (Θρησκειολογία) (Π. Παχής - Α. Ζιάκα) 3. Εισαγωγή στη Θεολογία (∆. Κούκουρα) 4. Εισαγωγή στην Παλαιά ∆ιαθήκη και τη βιβλική εβραϊκή γλώσσα (Μ. Κωνσταντίνου) 5. Εισαγωγή στην Καινή ∆ιαθήκη (Π. Βασιλειάδης) 6. Άσκηση Λειτουργικής (Π. Σκαλτσής) 7. Ξένη Γλώσσα Σύνολο ∆.Μ.

∆.Μ.

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS*

3

3

1

5

3

3

5

2

2

4

4

4

5

3

3

5 2

2 15

Β’ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα 1. Ιστορία και Γραµµατεία της Εκκλησίας της Ελλάδος (Ανδρέας Νανάκης, µητρ. Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου) 2. Βυζαντινή Αρχαιολογία (Μ. Καζαµία - Τσέρνου) 3. Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία: Α!ό την ίδρυση της Εκκλησίας µέχρι το σχίσµα (1054) (Ε. Αµοιρίδου)

∆.Μ.

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3 4

3 3

1

5 5

3

3

* European Community Course Credit Transfer System.

5

13

Υοχρεωτικά µαθήµατα 4. Ιστορία της Φιλοσοφίας (Λ. Σιάσος) 5. Εισαγωγή στην Παιδαγωγική (Ι. Κογκούλης) 6. Πληροφορική και Θεολογία (Ν. Μυρίδης) 7. Ξένη Γλώσσα Κατ‘ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα Σύνολο ∆.Μ.

∆.Μ.

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3

4

4

3

1

5

3

3

1

5

Ασκ.

ECTS

5

2 6 26

Γ′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα

∆.Μ.

1. Ερµηνεία Ιστορικών Βιβλίων της Παλαιάς ∆ιαθήκης α!ό το κείµενο των Ο’ 2 (Ι. Μούρτζιος) 2. Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία: Α!ό το σχίσµα (1054) µέχρι σήµερα 3 (∆. Βαλαής) 3. Ιστορία των Σλαβικών Ορθοδόξων Εκκλησιών 3 (Ε. Οικονόµου) 4. Εισαγωγή στην !ατερική σκέψη και αγιολογία 4 (Χρ. Αραµ!ατζής - Φ. Ιωαννίδης Π. Υφαντής) 5. Γενική Κοινωνιολογία 3 (Ι. Πέτρου - Ν. Πα!αγεωργίου) (Ν-Ω) (Α-Μ) 6. Ξένη Γλώσσα Κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα 6 Σύνολο ∆.Μ. 21

∆ιδ.

2

4

3

5

3

5

4

5

3

5

2

14

∆′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα

∆.Μ.

1. Ερµηνεία Ποιητικών και Προφητικών Βιβλίων της Παλαιάς ∆ιαθήκης α!ό το κείµενο των Ο’ 2 (∆. Καϊµάκης) 2. Ερµηνεία Συνο!τικών Ευαγγελίων 3 (!. Ι. Σκιαδαρέσης) 3. Τα σύγχρονα µεγάλα Θρησκεύµατα 3 (Π. Παχής - Α. Ζιάκα) 4. Εκκλησιαστική Γραµµατολογία και Ερµηνεία Πατέρων 4 (Χρ. Αραµ!ατζής) 5. Εκκλησιαστική Γραµµατολογία µε έµφαση στους Λατίνους Πατέρες 3 (Φ. Ιωαννίδης) 6. Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία της Θρησκείας 2 (Ν. Πα!αγεωργίου) 7. Άσκηση Οµιλητικής - Ε!ικοινωνίας (∆. Κούκουρα) 8. Ξένη Γλώσσα Κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα 6 Σύνολο ∆.Μ. 23

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

2

4

3

5

3

5

4

5

2

5

2

4 1

2

E′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα 1. Ερµηνεία Ε!ιστολών του Α!οστόλου Παύλου (Χ. Ατµατζίδης) 2. ∆ογµατική Α’. Ιστορία της Ορθόδοξης Θεολογίας και !νευµατικότητας (Γ. Μαρτζέλος-Ι. Κουρεµ!ελές)

∆.Μ.

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3

3

5

3

3

5

15

3. Λειτουργική (Π. Σκαλτσής) 4. Εισαγωγή στην Ποιµαντική (!. Β. Καλλιακµάνης) 5. Ποιµαντική Θεολογία (Α. Κεσελό!ουλος) Κατ‘ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα Σύνολο ∆.Μ.

∆.Μ.

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3 2

3 2

1

5 4

2

2

1

4

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

6 19

ΣT′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα

∆.Μ.

1. ∆ιαθρησκειακός διάλογος 2 (Π. Βασιλειάδης - Α. Ζιάκα) 2. Εκκλησιαστική Γραµµατεία των Σλάβων (H. Eυαγγέλου) 3 3. ∆ογµατική Β’. Εισαγωγή στη Θεολογική Γνωσιολογία 3 (Γ. Μαρτζέλος-I. Κουρεµ!ελές) 4. Οικουµενική Κίνηση 3 (∆. Τσελεγγίδης- Στ. Τσοµ!ανίδης) 5. Οµιλητική (∆. Κούκουρα) 2 6. Κοινωνιολογία του Χριστιανισµού 4 (Ι. Πέτρου - Ν. Πα!αγεωργίου) Κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα 6 Σύνολο ∆.Μ. 23

2

4

3

5

3

5

3

5

2

4

4

5

Z′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα 1. Ερµηνεία της Ιωαννείου Γραµµατείας (!. Ι. Σκιαδαρέσης) 2. Θεολογία της Παλαιάς ∆ιαθήκης (∆. Καϊµάκης)

∆.Μ.

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3

3

5

3

3

5

16 ∆.Μ.

3. ∆ογµατική Γ′. Έκθεση της Ορθοδόξου Πίστεως 3 (Χρυσ. Σταµούλης) 4. ∆ογµατική ∆’. Συµβολική Θεολoγία (∆. Τσελεγγίδης) 3 5. Κατηχητική και Χριστιανική Παιδαγωγική (Ι. Κογκούλης) 5 Άσκηση: ((Ι. Κογκούλης Β. Μητρο!ούλου) 6. Εισαγωγή στην Ηθική 2 (Ν. Πα!αγεωργίου) Κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα 6 Σύνολο ∆.Μ. 25

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3

5

3

5

3

2

2

6

4

H′′ Εξάµηνο Υοχρεωτικά µαθήµατα

∆.Μ.

1. Θεολογία της Καινής ∆ιαθήκης 3 (Π. Βασιλειάδης) 2. Κανονικό και Εκκλησιαστικό ∆ίκαιο (Ν. Μαγγιώρος) 4 3. ∆ιδακτική του µαθήµατος των Θρησκευτικών 5 (Ι. Κογκούλης - Β. Μητρο!ούλου) Άσκηση: (Ι. Κογκούλης Β. Μητρο!ούλου) 4. Χριστιανική Ηθική 4 (Α. Κεσελό!ουλος - !. Β. Καλλιακµάνης) 5. Σηµειολογία του σύγχρονου Πολιτισµού 2 (I. Πέτρου) Κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά ∆ύο (2) µαθήµατα 6 Σύνολο ∆.Μ. 24

∆ιδ.

Ασκ.

ECTS

3

5

4

5

3

2

6

4

5

2

4

17 Γ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΩΝ Α’ - Η’

Α’ Εξάµηνο 101. Αρχαία Ελληνικά I. Ανθολόγιο κειµένων της Αρχαίας Ελληνικής Γραµµατείας 1α. Η.-G. Nesselrath, Εισαγωγή στην αρχαιογνωσία, τόµ. Α′, εκδόσεις ∆. Πα!αδήµα, Αθήνα 2003. 1α. Fr. Graf, Εισαγωγή στην αρχαιογνωσία, τόµ. Β’, εκδόσεις ∆. Πα!αδήµα, Αθήνα 2003. II. Άσκηση 1β. Α. Κόλτσιου-Νικήτα, Φιλολόγως ζητούντες. Γλωσσικές αόψεις και όψεις στα κείµενα των Κααδοκών Πατέρων, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 2. Ρ. Ε. Easterling - B. M. W. Knox, Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, εκδόσεις. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 1999. (Αν. Κόλτσιου-Νικήτα) 102. Τα Θρησκεύµατα του Αρχαίου Κόσµου (Θρησκειολογία) Σύντοµη ε!ισκό!ηση της θρησκείας των !ροϊστορικών κοινωνιών και των σηµερινών α!λών και κατά φύση ζώντων λαών («!ρωτογόνων»). Γένεση των µεγάλων !ολιτισµών. Γένεση, ιστορική εξέλιξη, διδασκαλία, µύθος, λατρεία, ζωή και κοινωνία των θρησκειών του αρχαίου κόσµου. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στην εξέταση της ιστορίας και του !ολιτισµού της αρχαίας ελληνικής και ρωµαϊκής θρησκείας, καθώς και των µυστηριακών λατρειών της ελληνορωµαϊκής ε!οχής. Eγχειρίδια: 1α. Γρ. Ζιάκα, Θρησκεία και ολιτισµός των ροϊστορικών κοινωνιών και των αρχαίων λαών, εκδόσεις Κορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2002. 1β. Π. Παχή, Ήρως ευρετής. Γεωργία και ολιτισµός στον αρχαιοελληνικό κόσµο, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2003. 2. W. Braun - R. McCutcheon, Εγχειρίδιο Θρησκειολογίας, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2003. (Π. Παχής - Α. Ζιάκα) 103. Εισαγωγή στη Θεολογία Εξετάζεται το γνωστικό αντικείµενο της Ε!ιστήµης της Θεολογίας. Η δυνα2

18

µική και η στατική θεώρηση της. Η χαρισµατική και η ακαδηµαϊκή Θεολογία. Η θέση της Θεολογίας στο σύγχρονο Πανε!ιστήµιο και ο ρόλος της στη διατύ!ωση αξιών για τις σύγχρονες κοινωνίες. Εγχειρίδια: 1. ∆ήµητρα Κούκουρα, Εισαγωγή στη Θεολογία, εκδόσεις Kορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2003. 2. Παναγιώτης Tρεµ!έλας, Eγκυκλο!αίδεια της Θεολογίας, εκδόσεις Σωτήρ, Θεσσαλονίκη 1964. (∆. Κούκουρα) 104. Εισαγωγή στην Παλαιά ∆ιαθήκη και τη Βιβλική Εβραϊκή Γλώσσα Στόχος του µαθήµατος είναι να ενηµερώσει τους φοιτητές: α) για τα !ορίσµατα της σύγχρονης ε!ιστήµης σε θέµατα !ου σχετίζονται µε την ονοµασία, τη συγγραφή, τη σύνθεση, την ένταξη στον Κανόνα, το !εριεχόµενο και τη θεολογία των βιβλίων της Παλαιάς ∆ιαθήκης και β) για την ιστορία, τη γραφή, την ανάγνωση και τα κυριότερα γραµµατικά και συντακτικά φαινόµενα της εβραϊκής γλώσσας του !ρωτοτύ!ου κειµένου της Π.∆. Εγχειρίδια: 1α. ∆. Kαϊµάκης, Σύντοµη Eισαγωγή στην Παλαιά ∆ιαθήκη, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη. 1β. ∆. ∆όϊκου - Μ. Κωνσταντίνου, Γλωσσική Aνάλυση της Πεντατεύχου, εκδόσεις Ε!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Μ. Κωνσταντίνου, Η αρχαία Βίβλος της Εκκλησίας, εκδόσεις Ε!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2008. (Μ. Κωνσταντίνου) 105. Εισαγωγή στην Καινή ∆ιαθήκη Ιστορία του χειρογράφου και εντύ!ου κειµένου της Καινής ∆ιαθήκης. Ιστορία του Κανόνα της. Ιστορικά στοιχεία για το ελληνιστικό !εριβάλλον, στο ο!οίο ανα!τύχθηκε και διαδόθηκε η Καινή ∆ιαθήκη. Γλώσσα, χαρακτήρας, ύφος, τό!ος, χρόνος, σκο!ός συγγραφής, θεολογικές ιδέες και !εριεχόµενο των ε!ί µέρους βιβλίων της Καινής ∆ιαθήκης. Το µήνυµα τους στο σύγχρονο κόσµο. Εγχειρίδια: 1α. Πέτρος Βασιλειάδης, Τα λόγια του Ιησού. Το Αρχαιότερο Ευαγγέλιο, εκδόσεις Άρτος Ζωής, Αθήνα 2005. 1β. Ιωάννης Καραβιδό!ουλος, Εισαγωγή στην Καινή ∆ιαθήκη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007. 2. Σ. Αγουρίδης, Εισαγωγή στην Καινή ∆ιαθήκη, εκδόσεις Γρηγόρης, Αθήνα 1991. (Π. Βασιλειάδης)

19

Άσκηση Λειτουργικής Εισαγωγή στην ιστορία και τη Θεολογία της θείας Λατρείας. Εξέλιξη της θείας Λατρείας. Λειτουργικός χρόνος. Εκκλησιαστικό έτος. Μοναχικό και ασµατικό τυ!ικό. Οι ακολουθίες του νυχθηµέρου. Ανάλυση λειτουργικών όρων. Λειτουργικά σκεύη, βιβλία και άµφια. Πρακτική άσκηση στο Ναό της Σχολής. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Φουντούλης, Λειτουργική Α’. Εισαγωγή στη Θεία Λατρεία, εκδόσεις Iωάννης Φουντούλης, Θεσσαλονίκη 2004. 1β. Ιωάννης Φουντούλης, Κείµενα Λειτουργικής Α’. Ακολουθίαι του Νυχθηµέρου, εκδόσεις Iωάννης Φουντούλης, Θεσσαλονίκη 2005. 2. Π. Aλέξανδρος Σµέµαν, H Eκκλησία ροσευχόµενη. Eισαγωγή στη Λειτουργική Θεολογία, εκδόσεις Aκρίτας, Θεσσαλονίκη 2003. (Π. Σκαλτσής) Ξένες Γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά, Ιταλικά) Αγγλικά: Ανάγνωση - κατανόηση κειµένων µε θεολογικό !εριεχόµενο στην Αγγλική, ό!ως βίοι Αγίων, ερωτήσεις - α!αντήσεις, ερµηνεία λέξεων, συνώνυµα - αντώνυµα. Εγχειρίδια: Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, Glossary of theological terms, English-Greek, Greek- English, 2nd edition, εκδόσεις Π. Πουρναράς, 2000. Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, English Theological texts and exercises, Κείµενα και ασκήσεις µε αγγλικούς θεολογικούς όρους, εκδόσεις Π. Πουρναράς 2004. (Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά)

B’ Εξάµηνο 202. Ιστορία και Γραµµατεία της Εκκλησίας της Ελλάδος Ίδρυση και εδραίωση των Εκκλησιών, διαµάχες - αιρέσεις, µοναχισµός, τέχνη, !νευµατική κίνηση, διοίκηση. Εγχειρίδια: 1. Ανδρέας Νανάκης, µητρ. Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, Εκκλησία Εθναρχούσα και Εθνική. Μέσα αό τη σύναξη των Πρεσβυτέρων και του Ιερού Συνδέσµου της Εκκλησίας της Ελλάδος (1870-1922), εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2002. 2. Ανδρέας Νανάκης, µητρ. Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, Η Eκκλησία και ο Eλευθέριος Bενιζέλος, εκδόσεις Bάνιας, 2008. (Ανδρέας Νανάκης, µητρ. Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου)

20

203. Βυζαντινή Αρχαιολογία Εισαγωγή στην τέχνη της !αλαιοχριστιανικής, !ρωτοβυζαντινής, µεσοβυζαντινής και υστεροβυζαντινής !εριόδου. Αρχιτεκτονική, µνηµειακή ζωγραφική (τοιχογραφίες, ψηφιδωτά), γλυ!τική, µικροτεχνία, ιστορηµένα χειρόγραφα. Eγχειρίδια: 1α. Μαρία Καζαµία-Τσέρνου, Ιστορώντας τη «δέηση» στους Βυζαντινούς ναούς της Ελλάδος, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 2003. 1β. ∆ιδακτικές σηµειώσεις. (Μ. Καζαµία-Τσέρνου) 205. Ιστορία της Φιλοσοφίας ∆ιδάσκεται η αρχαία ελληνική φιλοσοφία α!ό τους Προσωκρατικούς ως τους τελευταίους Πλατωνικούς. Παρουσιάζονται ε!ίσης βασικοί αντι!ρόσω!οι της βυζαντινής και µεταβυζαντινής !εριόδου. Η διδασκαλία εµ!εδώνεται µε ανάλυση και ερµηνεία συναφών κειµένων. Το µάθηµα α!οσκο!εί στην κατανόηση θεµελιωδών φιλοσοφικών όρων !ου υιοθετήθηκαν α!ό την ορθόδοξη θεολογική !αράδοση και στην υ!ογράµµιση φιλοσοφικών θέσεων και µεθοδολογικών συµ!εριφορών !ου είναι ασυµβίβαστες µε εκείνες των χριστιανών συγγραφέων. Εκ!ονούνται συλλογικές και !ροσω!ικές ασκήσεις ε!ί των αρχαίων !ηγών. Παρέχεται υ!οχρεωτική και !ροαιρετική βιβλιογραφία. Εγχειρίδια: 1. Κ. ∆. Γεωργούλης, Ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας, εκδόσεις Πα!αδήµα, Αθήνα 2004, (Σύγγραµµα !αλαιό). 2. N. Mατσούκας, Iστορία της Φιλοσοφίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 2006. (Λ. Σιάσος) 206. Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία: Α6ό την Ίδρυση της Εκκλησίας µέχρι το Σχίσµα (1054) Η !ρώτη !ερίοδος !εριλαµβάνει την ιστορία της αδιαίρετης µέχρι το σχίσµα του 1054 Χριστιανοσύνης. Στο !ρώτο µέρος εκτίθεται η ιστορία της Εκκλησίας µέχρι το Μ. Κωνσταντίνο σε τρία κεφάλαια (οι Α!όστολοι, οι διωγµοί, οι γνωστικές αιρέσεις) και στο δεύτερο µέρος η ιστορία της Εκκλησίας α!ό το διάταγµα των Μεδιολάνων (313) µέχρι το σχίσµα σε τέσσερα κεφάλαια (η Εκκλησία των αιρέσεων, των σχισµάτων και των συνόδων, η αυτοκρατορική !ολιτική στα θέµατα της Εκκλησίας, η εικονοµαχία, οι σχέσεις του ανατολικού και δυτικού Χριστιανισµού, δηλ. οι σχέσεις Ρώµης - Κωνσταντινού!ολης).

21

Eγχειρίδια: 1. Iωάν. Aναστασίου, Eκκλησιαστική Iστορία, τ. A′, (Aό την ίδρυση µέχρι το 1054), εκδόσεις E!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη. 2. Bασ. Στεφανίδης, Eκκλησιαστική Iστορία α’ αρχής µέχρι σήµερον, Aθήνα 1998. (Ε. Αµοιρίδου) 404. Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Το !εριεχόµενο της διδασκαλίας !εριστρέφεται γύρω α!ό ένα ευρύτατο φάσµα βασικών στοιχείων της Παιδαγωγικής Ε!ιστήµης µε κύριους άξονες τον ε!ιστηµονικό της χαρακτήρα, το αντικείµενο, τη µεθοδολογία και τα µεθοδολογικά !ροβλήµατα της έρευνας καθώς και τη σχέση της µε τις ε!ιστήµες της αγωγής, αλλά και άλλες ανθρω!ιστικές ε!ιστήµες. Η ιστορική ανασκό!ηση κρίνεται α!αραίτητη µε σαφείς αναφορές στο φαινόµενο της αγωγής, ό!ως α!αντάται σε λαούς και θρησκείες, αλλά και σε ρεύµατα ή τάσεις και ιδεώδη !ου κυριάρχησαν κατά καιρούς µέχρι τις µέρες µας. Η εξέταση του φαινοµένου της αγωγής δεν εξαντλείται εδώ, δεδοµένου ότι η µελέτη της σύγχρονης Παιδαγωγικής σε σχέση µε τις δυνατότητες, τις !ροο!τικές, τους σκο!ούς, τα µορφωτικά αγαθά, τις µεθόδους, τα µέσα, τους φορείς της, ακόµη και µε µορφές άλλων ειδών αγωγής, κάτω α!ό το !ρίσµα νέων !αιδαγωγικών κοινωνικών !ροβληµατισµών, αναδεικνύουν το ρόλο της αγωγής τόσο για το υ!οκείµενο της, το µαθητή, όσο και για το δάσκαλο ή καθηγητή και την κοινωνία ευρύτερα. Βασική ε!ιδίωξή µας η ε!ιστηµονική και !αιδαγωγική κυρίως θωράκιση των φοιτητών, στοιχείο α!αραίτητο για την εξέλιξή τους και τις !ροο!τικές τους. Εγχειρίδια: 1. Iω. B. Κογκούλης , Εισαγωγή στην Παιδαγωγική, έκδ. Ε’, εκδόσεις Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005. 2. ∆ηµητρίου Xρ. Xατζηδήµου, Eισαγωγή στην Παιδαγωγική, Συµβολή στη διάχυση της αιδαγωγικής σκέψης, έκδ. ΣT′, εκδόσεις Aδελφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2007. (Ι. Κογκούλης) 207. Πληροφορική και Θεολογία Εισαγωγική !αρουσίαση της ε!ιστήµης της Πληροφορικής µε έµφαση στη σύνθεση των τεχνικών δοµών και στην ανάλυση των αρχών ψηφιακής λογικής !ου συνθέτουν το !λαίσιο λειτουργίας της. Συνο!τική !αράθεση της αρχιτεκτονικής των υ!ολογιστικών συστηµάτων (hardware). Βασικές αρχές

22

των δικτύων Hλεκτρονικών Y!ολογιστών (Η/Υ). Ο κυβερνοχώρος του διαδικτύου (Internet). Εισαγωγή στις µεθοδολογίες του !ρογραµµατισµού (software), στα λειτουργικά συστήµατα Η/Υ και στις εφαρµογές ε!εξεργασίας δεδοµένων. Παρουσίαση των !ρογραµµάτων ε!εξεργασίας κειµένου, οργάνωσης βάσεων δεδοµένων και ε!εξεργασίας εικόνας, καθώς και των θεµελιωδών αρχών !ου διέ!ουν τα !ρογράµµατα αυτά. Ψηφιακά αρχεία και ψηφιακές βιβλιοθήκες. ∆ηµιουργία !αρουσιάσεων, µαθηµάτων και διαλέξεων µε χρήση H/Y. Εφαρµογές της !ληροφορικής σε διαδικασίες θεολογικού ενδιαφέροντος: Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας (TLG), !ληροφορική και Αγία Γραφή (λεξικά, concordantiae κ.λ!.). Η συµβολή των Η/Υ στη διατήρηση της !ολιτιστικής κληρονοµιάς. Μετα-εφαρµογές της ψηφιακής τεχνολογίας στα δεδοµένα θεολογικού !εριεχοµένου. Ορισµός και !οσοτική αξιολόγηση της !ληροφορίας. Τεχνολογικά ε!ιτεύγµατα αιχµής: τηλεδιάσκεψη, τηλεµατική, εξ α!οστάσεως εκ!αίδευση. Θέµατα ηθικής στην κοινωνία των Η/Υ. Εγχειρίδια: 1α. Νικόλαος Μυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική I: H ληροφορία της Παρατήρησης. Aό το Aναλογικό στο Ψηφιακό, εκδόσεις Aφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. Νικόλαος Μυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική II: ∆ιαδικασίες εεξεργασίας, ψηφιακής ληροφορίας, εκδόσεις Aφοι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2004. 2. P. Rechenberg, Eισαγωγή στην Πληροφορική, εκδόσεις Kλειδάριθµος, Aθήνα 2001. (Ν. Μυρίδης) Ξένες Γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά, Ιταλικά) Αγγλικά: Ανάγνωση - κατανόηση κειµένων µε θεολογικό !εριεχόµενο στην Αγγλική, ό!ως ε!ιστολές Οικουµενικού Πατριάρχου, ε!ισκό!ων, α!οσ!άσµατα α!ό τα Μηναία, ερωτήσεις - α!αντήσεις, ερµηνεία λέξεων, συνώνυµα - αντώνυµα. Εγχειρίδια: Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, Glossary of theological terms, English-Greek, Greek- English, 2nd edition, Εκδόσεις Π. Πουρναράς, 2000. Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, English theological texts and exercises, Κείµενα και ασκήσεις µε αγγλικούς θεολογικούς όρους, εκδόσεις Π. Πουρναράς, 2004. (Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά)

23

Γ’ Εξάµηνο 201. Ερµηνεία Ιστορικών Βιβλίων της Παλαιάς ∆ιαθήκης α6ό το Κείµενο των Ο’ Το µάθηµα !ροσεγγίζει το κείµενο της Παλαιάς ∆ιαθήκης µε βάση την ερµηνευτική !αράδοση της Εκκλησίας µας και τα !ορίσµατα της νεότερης βιβλικής ε!ιστήµης. Ειδικότερα, µέσα α!ό την ανάλυση βιβλικών !ερικο!ών, εξετάζονται θέµατα ό!ως η !ροέλευση του σύµ!αντος, η εµφάνιση του κακού στον κόσµο, ο ρόλος του Θεού στην ιστορία της ανθρω!ότητας, η σχέση του ανθρώ!ου µε τον Θεό, η διασ!ορά της ανθρω!ότητας !άνω στη γη, η έναρξη της ιερής ιστορίας κ.λ!. Eγχειρίδια: 1α. M. Κωνσταντίνου, Ρήµα Κυρίου Κραταιόν, Αφηγηµατικά κείµενα, αό την Παλαιά ∆ιαθήκη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 4 2005. 1β. W. Dietrich (µετ. I. Μούρτζιος), Πρώτες φάσεις της βασιλείας στον Βιβλικό Ισραήλ, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. 2. Στ. Καλαντζάκη, Ερµηνεία ερικοών της Παλαιάς ∆ιαθήκης, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. (Ιω. Μούρτζιος) 302. Ιστορία των Σλαβικών Ορθοδόξων Εκκλησιών Ο εκ!ολιτισµός των Σλάβων αρχίζει µε την είσοδο τους στον Χριστιανισµό. Οι ορθόδοξοι Σλάβοι (Ρώσοι, Σέρβοι, Βούλγαροι εκσλαβισθέντες) δέχτηκαν τον Χριστιανισµό και κάθε είδους !ολιτιστική ε!ίδραση α!ό το Βυζάντιο. Έτσι, στην ιστορία των Σλαβικών Εκκλησιών !αρουσιάζεται !ρώτα - !ρώτα η ίδρυση τους, στη συνέχεια η εξέλιξη και !ροαγωγή τους και τέλος η οριστική διαµόρφωση και συνεισφορά τους στο χώρο της Ορθοδοξίας. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Ταρνανίδης, Ιστορία των Σλαβικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, Τεύχος Α’: Ιστορία της Βουλγαρικής Εκκλησίας, Τεύχος Β’: Ιστορία της Σερβικής Εκκλησίας, Εκδόσεις Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2007. 1β. Bλ. Φειδάς, Eκκλησιαστική ιστορία της Pωσίας (988-1988), εκδόσεις A!οστολικής ∆ιακονίας, Aθήνα 1997. 1γ. Aντ.-Aιµ. Tαχιάος, Πηγές Eκκλησιαστικής ιστορίας των ορθόδοξων Σλάβων, τ. 1, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2008.

24

2α. ∆. Γόνης, Iστορία των Oρθοδόξων Eκκλησιών Bουλγαρίας και Σερβίας, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 2001. 2β. Xρ. M!ουλάκη-Zήση, O εκχριστιανισµός των Pώσων, Θεσσαλονίκη 1989. (Ε. Οικονόµου) 303. Εισαγωγή στη Xριστιανική Γραµµατεία και Αγιολογία Σκο!ός του µαθήµατος ως !ρος το !ρώτο µέρος του (Εισαγωγή στη Χριστιανική Γραµµατεία) είναι να εισάγει τους φοιτητές στη Χριστιανική Γραµµατεία και τις µεθόδους !ροσέγγισής της. Το µάθηµα εκθέτει τη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας των 3 !ρώτων αιώνων. Περιγράφεται το ιστορικό !λαίσιο εντός του ο!οίου ενεργούν και συγγράφουν οι Πατέρες και σηµειώνεται ο τρό!ος µε τον ο!οίο εκφέρουν το σωτηριολογικό λόγο της Εκκλησίας µέσα στα συγκεκριµένα κοινωνικά και !ολιτιστικά δεδοµένα της ε!οχής τους. Το µάθηµα ως !ρος το δεύτερο µέρος του ( Αγιολογία) στοχεύει στην εξοικείωση των φοιτητών µε το γεγονός της αγιότητας, ό!ως κατανοείται και βιώνεται α!ό την !ιστεύουσα κοινότητα. Ε!ι!λέον αναδεικνύει και σχολιάζει αγιολογικά µοντέλα !ου δεσ!όζουν σε κάθε !ερίοδο της εκκλησιαστικής ιστορίας. Εγχειρίδια: 1α. ∆ηµ. Τσάµης, Εκκλησιαστική Γραµµατολογία και Κείµενα της Πατερικής Γραµµατείας. 1β. ∆ηµ. Τσάµης, Αγιολογία, Θεσσαλονίκη 2002. 2α. Στ. Πα!αδό!ουλος, Πατρολογία A′, Aθήνα 2000. 2β. Π. Πάσχος, Άγιοι, οι φίλοι του Θεού, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 1997. 3α. Γ. Φλορόφσκυ, Oι Aνατολικοί Πατέρες του 4ου αιώνα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992. 3β. ∆ηµ. Tσάµης, Mαρτυρολόγιον του Σινά, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007. 4α. Aντ. Πα!αδό!ουλος, Aγιολογία, Θεσσαλονίκη. 4β. P. Brown, O κόσµος της ύστερης αρχαιότητας. (Χρ. Αραµ!ατζής - Φ. Ιωαννίδης - Π. Υφαντής) 304. Γενική Κοινωνιολογία Εισαγωγή στην έννοια της ε!ιστήµης. Ανάλυση των βασικών εννοιών-λειτουργιών της κοινωνικής ζωής. Τυ!ολογική !αρουσίαση των τάσεων !ου οδήγησαν αρχικά στην !ροβληµατική και !ροοδευτικά στη γένεση της Ε!ι-

25

στήµης. Ερµηνεία της κοινωνικής συµ!εριφοράς και δράσεως. Προσέγγιση και ανάλυση των !ροϋ!οθέσεων-!ηγών της Κοινωνιολογίας. Προϊστορία, ιστορία και κλασικοί του κοινωνιολογικού χώρου, εξειδικευµένες !ροο!τικές. ∆ιαιρέσεις της βασικής ε!ιστήµης. Λειτουργία της ολικής κοινωνίας. Προέλευση, µορφο!οιητικές διαδικασίες, εξέλιξη, συλλειτουργία των κοινωνικών θεσµών. Σύγχρονοι κλάδοι και !εριεχόµενο. Μέθοδοι και αρχές της κοινωνιολογικής έρευνας. Εγχειρίδια: 1. Ιω. Πέτρου, Κοινωνιολογία, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2007. 2. B. Γιούλτσης, Γενική Kοινωνιολογία, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1997. 3. A. Giddens, Kοινωνιολογία, εκδόσεις Gutenberg, Aθήνα 2002. (Ν. Πα!αγεωργίου - Ιω. Πέτρου) 305. Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία: Α6ό το σχίσµα (1054) µέχρι σήµερα Α!ό τα εκκλησιαστικά γεγονότα, τα ο!οία διαδραµατίστηκαν κατά τη µακρόχρονη !ερίοδο !ου εκτείνεται α!ό το σχίσµα των δύο Εκκλησιών (1054) ως τη σύγχρονη ε!οχή, ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στα ακόλουθα: οι α!οτυχηµένες !ροσ!άθειες ένωσης των δύο Εκκλησιών, οι Σταυροφορίες, ο αγώνας των Πα!ών στη ∆ύση για την !εριβολή και την κυριαρχία, το !α!ικό σχίσµα, η Μεταρρύθµιση και η Αντιµεταρρύθµιση, οι Σύνοδοι και η οργάνωση της Ρωµαιοκαθολικής Εκκλησίας, οι θρησκευτικές κινήσεις στη ∆ύση, τα Πατριαρχεία της Ανατολής και οι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, τα υ!ολείµµατα των αρχαίων ανατολικών Εκκλησιών, η Ορθόδοξη Εκκλησία κάτω α!ό τον οθωµανικό ζυγό, ο µοναχικός βίος, οι αιρέσεις και οι θεολογικές έριδες, οι Σύνοδοι και η οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ελλάδος, η Οικουµενική Κίνηση και το Παγκόσµιο Συµβούλιο των Εκκλησιών. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Αναστασίου, Εκκλησιαστική Ιστορία, Τόµος Β’ (ΙΑ’ αι. µέχρι σήµερα), εκδόσεις Ε!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη. 1β. ∆ιον. ∆. Βαλαής, Συµβολή στην Ιστορία των Μητροόλεων του Οικουµενικού Πατριαρχείου κατά τον 17o αιώνα, (Αγχιάλου, Ίµβρου, Μελενίκου και Σωζοόλεως), εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006. 2α. Bασ. Στεφανιδης, Eκκλησιαστική Iστορία α’ αρχής µέχρι σήµερον, εκδόσεις Πα!αδηµητρίου, Θεσσαλονίκη 1998. 2β. Bασ. Σταυρίδης, Eισκοική Iστορία του Oικουµενικού Πατριαρχείου, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1996. (∆. Βαλαής)

26

Ξένες Γλώσσες. (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά, Ιταλικά) Αγγλικά: Ανάγνωση - κατανόηση κειµένων µε θεολογικό !εριεχόµενο, ό!ως η Θεία Λειτουργία - σηµασία - τύ!οι Θ. Λειτουργίας, α!οσ!άσµατα βιβλίων σχετικά µε το γάµο στην Ορθόδοξη Εκκλησία, µε τα !ρωτεία της έδρας της Κωνσταντινού!ολης στην θεωρία και στην !ράξη. Η Κυριακή Προσευχή και το Σύµβολο της Πίστεως. Εγχειρίδια: Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, Glossary of Theological Terms, English-Greek, Greek- English, 2nd edition, Εκδόσεις Π. Πουρναράς, 2000. Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, English Theological Texts and Exercises, Κείµενα και Ασκήσεις µε Αγγλικούς θεολογικούς όρους, Εκδόσεις Π. Πουρναράς, 2004. (Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά)

∆’ Εξάµηνο 601. Τα Σύγχρονα Μεγάλα Θρησκεύµατα Γένεση, ιστορική εξέλιξη, διδασκαλία, µύθος, λατρεία, ζωή και κοινωνία των σύγχρονων µεγάλων θρησκευµάτων του κόσµου, δηλαδή των ινδικών (Ινδουισµού, Βουδισµού, Τζαϊνισµού, Σικχισµού), των κινεζικών (Κοµφουκισµού, Ταοϊσµού) και των ια!ωνικών (Σιντοϊσµού και ια!ωνικού Βουδισµού). Ειδική αναφορά γίνεται στο Ισλάµ, γένεση, εξέλιξη, κλάδοι, δοµή ισλαµικής κοινωνίας. Παρουσίαση βασικών αρχών και θέσεων του Ισλάµ και των άλλων ασιατικών θρησκειών µε χρήση σύγχρονων ο!τικοακουστικών µέσων. Εγχειρίδια: 1α. Γρηγόριος Ζιάκας, Θρησκείες και Πολιτισµοί της Ασίας (Ινδικά, Βουδιστικά, Κινεζικά, Θιβετικά και Ιαωνικά Θρησκεύµατα), Εκδόσεις Kορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 22008. 1β. Π. Παχής, Θρησκείες της Ανατολής, εκδόσεις Κορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2005. 2. R. McCutcheon, Kατασκευάζονταςτη θρησκεία, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2003. (Π. Παχής - Α. Ζιάκα) 301. Ερµηνεία Ποιητικών και Προφητικών Βιβλίων της Παλαιάς ∆ιαθήκης α6ό το Κείµενο των Ο’ Το µάθηµα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Η ερµηνεία !οιητικών βιβλίων της Παλαιάς ∆ιαθήκης !εριορίζεται στην ανάλυση ενοτήτων α!ό το Ψαλτήρι.

27

Εκτός α!ό τα γενικά εισαγωγικά στους ψαλµούς αναλύεται και ένας τουλάχιστον ψαλµός α!ό κάθε λογοτεχνικό είδος. Στη δεύτερη ενότητα γίνεται !ροσ!άθεια να !ροσεγγίσουµε το θέµα της ιουδαϊκής εσχατολογίας, ό!ως αυτή !αρουσιάζεται στους Προφήτες της Παλαιάς ∆ιαθήκης. Εγχειρίδια: 1α. ∆ηµήτριος Καϊµάκης, Ψαλώ τω Θεώ µου. Υόµνηµα σε εκλεκτούς Ψαλµούς, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. ∆ηµήτριος Καϊµάκης, Η ηµέρα Κυρίου στους Προφήτες της Παλαιάς ∆ιαθήκης, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Σ. Aγουρίδη, Eρµηνευτική των ιερών κειµένων, εκδόσεις Άρτος Zωής, Aθήνα 32002. (∆. Καϊµάκης) 401. Ερµηνεία Συνο6τικών Ευαγγελίων Ερµηνευτική ανάλυση του κατά Μάρκον Ευαγγελίου σε συνδυασµό µε τις !αράλληλες διηγήσεις των συνο!τικών Ευαγγελίων Ματθαίου και Λουκά. Η θεολογία των συνο!τικών ευαγγελιστών µε ιδιαίτερη έµφαση σε θέµατα ό!ως: εσχατολογία (Βασιλεία του Θεού), χριστολογία (Υιός του ανθρώ!ου, Χριστός, Υιός του Θεού κ.λ!.), !νευµατολογία, εκκλησιολογία, ιερα!οστολή. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Καραβιδό!ουλος, Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 72006. 1β. Σ. Aγουρίδη, Mατθαίος ο Eυαγγελιστής, εκδόσεις Άρτος Zωής, Aθήνα 2000. 2. ∆. Τρακατέλλης, Εξουσία και άθος, εκδόσεις ∆όµος, Αθήνα 1983. (!. Ιω. Σκιαδαρέσης) 403. Εκκλησιαστική Γραµµατολογία και Ερµηνεία Πατέρων Το µάθηµα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην !ρώτη εξετάζεται ο βίος και η διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας και των εκκλησιαστικών συγγραφέων ενώ στη δεύτερη ε!ιχειρείται η ιστορικο-φιλολογική και θεολογική ανάλυση και ε!εξεργασία των έργων τους. Ο κάθε συγγραφέας ή !ατέρας της Εκκλησίας το!οθετείται στο ευρύτερο χωροχρονικό και !νευµατικό !λαίσιο και δια!ιστώνεται ο τρό!ος µε τον ο!οίο αντιδρά !ροσεταιριστικά ή αντιθετικά σε συγκεκριµένα κοινωνικά, !ολιτικά, θεολογικά και εκκλησιαστικά δεδοµένα. Στη δεύτερη ενότητα εξετάζεται το !ρόβληµα της ερµηνείας της χριστιανικής γραµµατείας. Παρουσιάζονται οι µέθοδοι ερµηνείας !ου ε!έλεξαν

28

!ατέρες και εκκλησιαστικοί συγγραφείς καθώς και τα θέµατα !ου !ροκύ!τουν α!ό τη συνάντηση του !ατερικού λόγου µε σύγχρονα ζητήµατα. Σκο!ός του µαθήµατος είναι η µύηση των φοιτητών στη χριστιανική γραµµατεία, στις µεθόδους ιστορικοφιλολογικής της !ροσέγγισης και της ερµηνευτικής της ανάλυσης. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης ∆αµασκηνός, Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως. 1β. Γ. Φλορόφσκυ, Oι Bυζαντινοί Πατέρες, τόµοι A′-Γ′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Χρήστου Παναγιώτης, Eκκλησιαστική Γραµµατολογία, Τόµος Α’, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2002. (Χρ. Αραµ!ατζής) 402. Εκκλησιαστική Γραµµατολογία µε έµφαση στους Λατίνους Πατέρες Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η ε!ιστηµονική σ!ουδή των Πατέρων και συγγραφέων της Εκκλησίας (δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στους Λατίνους Πατέρες). Εξετάζονται ιστορικοφιλολογικώς ο βίος και τα συγγράµµατά τους α!ό την α!οστολική ε!οχή µέχρι τον ΙΕ’ αιώνα. Εγχειρίδια: 1α. Φώτιος Ιωαννίδης, Εκκλησιαστική Γραµµατολογία. Συγγραφείς και Πατέρες της ∆ύσης (Β’ - Στ’ αι.), Τόµοι Α ‘ και Β’, Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004. 1β. ∆. Tσάµης, Aνθολόγιο Eκκλησιαστικών Kειµένων, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. 2. M. Von Albrecht, Iστορία Pωµαϊκής Λογοτεχνίας, τόµος B′, Πανε!ιστηµιακές εκδόσεις Kρήτης, Hράκλειο 2002. (Φ. Ιωαννίδης) 405. Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία της Θρησκείας Σχέσεις θρησκείας και κοινωνίας. Το !ρόβληµα της !ροελεύσεως και της λειτουργίας του θρησκευτικού φαινοµένου. Θεωρίες για τη γένεση της θρησκείας. Η κοινωνιολογική !ροσέγγιση του θρησκευτικού φαινοµένου. Θρησκεία και εναλλασσόµενες κοινωνικές µεταβλητές. Θρησκευτικές !ε!οιθήσεις και κοινωνική οργάνωση. Το κοινωνικό !εριεχόµενο της θρησκευτικής ζωής. Ιστορία και τάσεις της Κοινωνιολογίας της θρησκείας. Γένεση και λειτουργία των θρησκευτικών θεσµών. Εγχειρίδια: 1α. Βασίλειος Γιούλτσης, Κοινωνιολογία της Θρησκείας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004.

29

1β. Daniele Hervieu-Léger, Jean-Paul Willaime: Κοινωνικές Θεωρίες και θρησκεία, εκδόσεις Κριτική, Αθήνα 2005. 2. Θ. Λί!οβατς - B. Γεωργιάδου, Θρησκείες και ολιτική στη νεωτερικότητα, εκδόσεις Kριτική, Aθήνα 2002 (Ν. Πα!αγεωργίου) Άσκηση Οµιλητικής - Ε6ικοινωνίας Περιλαµβάνει κριτική !ροσέγγιση κηρυγµάτων και µεθοδολογική ανάλυση βασισµένη στις αρχές της ε!ικοινωνίας. Εγχειρίδια: 1α. ∆ήµητρα Κούκουρα, Μεθοδολογική Προσέγγιση Οµιλητικών Κειµένων. Λόγοι εισκόων. 1β. Iωάννης Φουντούλης, Oµιλητική, Θεσσαλονίκη 1998. 2. E. Θεοδώρου, Mαθήµατα εκκλησιαστικής Pητορικής ή Oµιλητικής, Aθήνα 1988. (∆. Κούκουρα) Ξένες Γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά, Ιταλικά) Αγγλικά: Ανάγνωση - ερµηνεία λέξεων - συνώνυµα-αντώνυµα, µετάφραση α!οσ!ασµάτων της Καινής ∆ιαθήκης, της Α!οκάλυψης, ερωτήσεις - α!αντήσεις. Εγχειρίδια: Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, Glossary of Theological Terms, English-Greek, Greek-English, 2nd edition, Εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά, English Theological Texts and Exercises. Κείµενα και Ασκήσεις µε αγγλικούς θεολογικούς όρους, PART II, Εκδόσεις Υ!ηρεσίας ∆ηµοσιευµάτων Α.Π.Θ. (Μαρία Μακραντωνάκη-Φαραζά)

E’ Εξάµηνο 501. Ερµηνεία Ε6ιστολών του Α6οστόλου Παύλου Εισαγωγή στη δοµή και το θεολογικό και κοινωνικό υ!όβαθρο των !αύλειων ε!ιστολών. Ερµηνεία α!οσ!ασµάτων α!ό τις ε!ιστολές του α!. Παύλου και κυρίως των Α’ και Β’ !ρος Θεσσαλονικείς. Σύντοµη !αρουσίαση των θέσεων του Παύλου για τη χριστολογία, σωτηριολογία, εκκλησιολογία, εσχατολογία και την ανθρω!ολογία. Ε!ίσης θα γίνει αναφορά στις κοινωνιολογικές α!όψεις του α!οστόλου (λογεία), στην ευχαριστιακή θεολογία και στη σχέση του Παύλου µε τον ιουδαϊσµό.

30

Εγχειρίδια: 1α. Π. Βασιλειάδης, Παύλος. Τοµές στη Θεολογία του. Α’, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. 1β. I. Γαλάνης, Α’και Β’ ειστολές του Αοστόλου Παύλου ρος Θεσσαλονικείς, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Χρ. Καρακόλης, Αµαρτία, βάτισµα, χάρις (Ρωµ. 6,1-14) εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002. (Χ. Ατµατζίδης) 502. ∆ογµατική Α’. Ιστορία της Ορθόδοξης Θεολογίας και Πνευµατικότητας Ιστορία της µορφολογικής ανα!τύξεως των ορθοδόξων δογµάτων α!ό τη βιβλική τους διατύ!ωση µέχρι την !ιο ανα!τυγµένη εκκλησιαστική τους µορφή. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται κυρίως στο Τριαδικό και το Χριστολογικό δόγµα. Η εξέταση της µορφολογικής ανα!τύξεως των δογµάτων αυτών γίνεται σε στενή σχέση µε την Ορθόδοξη !νευµατική εµ!ειρία και ζωή. Εγχειρίδια: 1α. Γεώργιος Μαρτζέλος, Χριστολογία του Βασιλείου Σελευκείας και η οικουµενική σηµασία της, Θεσσαλονίκη. 1β. Ιω. Κουρεµ!ελές, Ρωµανού Μελωδού θεολογική ∆όξα (Σύγχρονη ιστορικοδογµατική άοψη και οιητική Θεολογία), Θεσσαλονίκη 2003, (Σύγγραµµα !αλαιό). 2α. A. Πα!αδό!ουλος, Θέµατα ιστορίας, δογµάτων, εκδόσεις Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1994. 2β. Iω. Kαλογήρου, Iστορία δογµάτων, τόµος A′, B′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, 1993. (Ι. Κουρεµ!ελές) 505. Εισαγωγή στην Ποιµαντική Περί µεθοδολογίας της !οιµαντικής στην εκκλησιαστική !αράδοση. Βασικές συντεταγµένες του !οιµαντικού έργου. Η θεία οικονοµία ως βάση της !οιµαντικής. Θερα!ευτική !οιµαντική. Ακρίβεια και οικονοµία στην Εκκλησία. Ο µυστηριακός χαρακτήρας της !οιµαντικής και οι οικουµενικές της διαστάσεις. Εγχειρίδια: 1α. !. Βασίλειος Καλλιακµάνης, Μεθοδολογικά ρότερα της Ποιµαντικής. Λεντίω ζωννύµενοι, Ι, εκδόσεις Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. !. Βασίλειος Καλλιακµάνης, Ο εκκλησιολογικός χαρακτήρας της Ποιµαντικής. Λεντίω ζωννύµενοι II, Θεσσαλονίκη, 2005.

31

2. Aλ. Σταυρό!ουλος, Eιστήµη και Tέχνη της Ποιµαντικής, εκδόσεις Aρµός, Θεσσαλονίκη 1997. (Άσκηση Ποιµαντικής). (!. Β. Καλλιακµάνης) 503. Λειτουργική Ιστορία και Θεολογία της χριστιανικής Λατρείας. Η έννοια των όρων Λειτουργία, Λειτουργική, Λατρεία, Τελετουργική, Λειτουργική Θεολογία και Θεολογία της Λατρείας. Η λειτουργική !ροσευχή ως αντικείµενο της χριστιανικής Λατρείας. Ο άνθρω!ος ως λειτουργικό ον, ο βιβλικός, δογµατικός, κοινωνικός και κοσµικός χαρακτήρας της θείας Λατρείας. Πηγές της Λειτουργικής, Λειτουργική Ερµηνευτική. Λειτουργικοί τύ!οι της Ανατολής και της ∆ύσεως. Η θεία Λειτουργία. Οι α!αρχές της θείας Ευχαριστίας. Η ευχαριστιακή ενότητα κλήρου και λαού. Ευχαριστιακή εκκλησιολογία. Λειτουργική και !νευµατική ζωή. Λειτουργία και κόσµος. Η εξέλιξη και διαµόρφωση της θείας Λειτουργίας. Ερµηνεία της θείας Λειτουργίας µε βάση τα λειτουργικά υ!οµνήµατα. Ανάλυση των Λειτουργιών Α!οστολικών ∆ιαταγών, α!οστόλου Μάρκου, Ιακώβου, Αρµενίων, Ρωµαϊκής. Σύγχρονα λειτουργικά !ροβλήµατα και δυνατότητες λειτουργικής ανανέωσης. Στο !λαίσιο του µαθήµατος είναι αναγκαία η συµµετοχή των φοιτητών τόσο στις εκ!αιδευτικές ασκήσεις σε Μητρο!όλεις και ενορίες της Ελλάδος, για τη µελέτη της λειτουργικής τους ζωής, όσο και στην εβδοµαδιαία λατρευτική σύναξη στο ναό της Σχολής. Εγχειρίδια: 1α. Παναγιώτης Σκαλτσής, Λειτουργικές Μελέτες, Τόµοι Α’ Β’, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999, 2006. 1β. Ιωάννης Φουντούλης, Κείµενα Λειτουργικής, Θεσσαλονίκη 2005. 2. Γ. Φίλιας, Παράδοση και εξέλιξη στη Λατρεία της Eκκλησίας, εκδόσεις Γρηγόρη, Aθήνα 2006. (Π. Σκαλτσής) 504. Ποιµαντική Θεολογία Παρουσιάζονται οι !ροϋ!οθέσεις, οι στόχοι και οι άξονες της Ποιµαντικής Θεολογίας µε βάση τη βιβλική και !ατερική µας !αράδοση. Εγχειρίδια: 1α. Ανέστης Κεσελό!ουλος, Προτάσεις Ποιµαντικής Θεολογίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 1β. Ανέστης Κεσελό!ουλος, Η Λειτουργική Παράδοση στον Αλέξανδρο Πααδιαµάντη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000.

32

2. B. Θερµός, Ποιµαίνοντες µετ’ ειστήµης, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 1996. 3. Aρ. Bαρριάς, Περιθωριακότητα και Eκκλησία, εκδόσεις Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2006. 4. Aδ. Aυγουστίδης, Ποιµένας και θεραευτής, εκδόσεις Aκρίτας, Aθήνα 1999. Άσκηση Ποιµαντικής (Αν. Κεσελό!ουλος)

ΣT’ Εξάµηνο 605. ∆ιαθρησκειακός ∆ιάλογος Α’ IΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ -ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Εισαγωγή στην ε!ιστήµη της ιερα!οστολικής. Η αλλαγή αραδείγµατος στην ιστορία της χριστιανικής ιερα!οστολής. Το ορθόδοξο αράδειγµα. Η θεολογική θεµελίωση της ιερα!οστολής. Κριτήρια αυθεντικότητας της χριστιανικής ιερα!οστολής (διαφορά ορθόδοξης και µη ορθόδοξης ιερα!οστολής). Ο οικουµενικός χαρακτήρας της χριστιανικής ιερα!οστολής (Η κοινή χριστιανική µαρτυρία). Ευαγγέλιο και !ολιτισµός. Ο ευχαριστιακός χαρακτήρας της ιερα!οστολής (Η χριστιανική µαρτυρία ως µετα-λειτουργία). Η κοινωνική και κοσµική διάσταση της χριστιανικής µαρτυρίας. Η µαρτυρία, της Εκκλησίας κατά τη µετανεωτερικότητα. Β’ ∆ΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΣ ∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Γνωριµία των βασικών αρχών της διαθρησκειακής εκ!αίδευσης για τη διεξαγωγή ορθού και ε!οικοδοµητικού διαλόγου µεταξύ του χριστιανισµού και των σύγχρονων µεγάλων !αγκόσµιων θρησκειών. Σηµεία σύγκλισης και α!όκλισης των αρχών των µεγάλων θρησκειών !ρος τις θεµελιώδεις αρχές της χριστιανικής διδασκαλίας για την αλληλοκατανόηση και την ειρηνική συνύ!αρξη των λαών. Ο διαχρονικός διάλογος µεταξύ Ανατολικής Χριστιανικής Εκκλησίας και Ισλάµ. ∆ιαθρησκειακή εκ!αίδευση, διαθρησκειακός διάλογος, !αγκόσµιες !ρωτοβουλίες, !ρωτοβουλίες των Θεολογικών Σχολών Θεσσαλονίκης και Αθηνών, της Εκκλησίας της Ελλάδος και των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων, συνέδρια διαθρησκειακού διαλόγου. Εγχειρίδια: 1α. Π. Βασιλειάδης, Ενότητα και µαρτυρία, εκδόσεις Ε!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2007. 1β. Γρ. Ζιάκας, Θρησκειολογικά Μελετήµατα, Τόµος Α‘, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004.

33

2. Π. Βασιλειάδης, Mετανεωτερικότητα και Eκκλησία, εκδόσεις Aκρίτας, Aθήνα 2002. (Π. Βασιλειάδης - Α. Ζιάκα) 602. Εκκλησιαστική Γραµµατεία των Σλάβων Η σλαβική εκκλησιαστική γραµµατεία στα !ρώτα χρόνια (α!ό τον 9ο αιώνα) α!οτελεί !ιστή αντιγραφή και µετάφραση της βυζαντινής εκκλησιαστικής γραµµατείας. Παράλληλα και η γενικότερη σλαβική γραµµατεία και φιλολογία ε!ηρεάζεται α!ό την ελληνική σκέψη και τις κατά καιρούς µεταβολές στον ιδεολογικό και !νευµατικό χώρο του Βυζαντίου. Αυτή η εξέλιξη της σλαβικής γραµµατείας, α!ό την εφεύρεση της σλαβικής γραφής µέχρι τα υστεροβυζαντινά χρόνια, !αρουσιάζεται µε κείµενα και σχόλια, α!οτυ!ώνοντας έτσι και την !νευµατική εξάρτηση του Σλαβικού κόσµου α!ό το !ροηγµένο Βυζάντιο. Εγχειρίδια: 1. Ιωάννης Ταρνανίδης, Σελίδες αό την Εκκλησιαστική Γραµµατεία των Σλάβων. Θεσσαλονίκη 2004. 2. Kων. Nιχωρίτης, Παλαιοσλαβική και εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα και γραµµατική, εκδόσεις Σταµούλη, Θεσσαλονίκη 2004. (Η. Ευαγγέλου) 603. ∆ογµατική Β’ Εισαγωγή στη Θεολογική Γνωσιολογία Πρόκειται για την εξέταση των γνωσιολογικών !ροϋ!οθέσεων της Ορθόδοξης δογµατικής διδασκαλίας σε συνάρτηση µε τη σχολαστική και γενικότερα τη δυτική θεολογία και !αράδοση. Εγχειρίδια: 1α. Γ. Μαρτζέλος, Oρθόδοξο δόγµα και θεολογικός ροβληµατισµός A′, B′, Γ′, ∆′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1993, 2000, 2007. 1β. Γ. Μαρτζέλος, Ουσία και Ενέργειαι του Θεού κατά τον Μ. Βασίλειο, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 2. N. Mατσούκας, ∆ογµατική και Συµβολική Θεολογία A′. Eισαγωγή στην Θεολογική Γνωσιολογία, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1985. (Γ. Μαρτζέλος) 606. Οικουµενική Κίνηση Ιστορική και θεολογική θεµελίωση των σύγχρονων συναντήσεων και τάσεων !ου !αρατηρούνται µεταξύ των Εκκλησιών της Οικουµενικής Κίνησης. ∆ίνεται έµφαση όχι µόνο στις δραστηριότητες του Π.Σ.Ε. αλλά και στην ιστορική διαδροµή του εκκλησιαστικού φαινοµένου της οικουµενικής !αρουσίας του Χριστιανισµού. 3

34

Εγχειρίδια: 1α. Νίκος Ματσούκας, Οικουµενική Κίνηση. Ιστορία - Θεολογία, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007. 1β. Στυλιανός Τσοµ!ανίδης, Η ∆ιακήρυξη «Dominus Iesus» και η οικουµενική σηµασία της. Αό το οικουµενικό άνοιγµα στην εκκλησιολογική αοκλειστικότητα της Ρωµαιοκαθολικής Εκκλησίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 2α. B. Σταυρίδης - Eυαγ. Bαρελλά, Iστορία της Oικουµενικής Kινήσεως (Πατριαρχικόν Ίδρυµα Πατερικών Mελετών - Aνάλεκτα Bλατάδων - Aρ. 47), Θεσσαλονίκη 1996. 2β. A!. Nικολαΐδης, Oι οικουµενικές εριέτειες του Xριστιανισµού, εκδόσεις Γρηγόρη, Aθήνα 2008. (Στ. Τσοµ!ανίδης) 604. Κοινωνιολογία του Χριστιανισµού Εισαγωγή. Κοινωνιολογική θεωρία και Θρησκεία. Α!ό τις α!αρχές του Χριστιανισµού στη σύγχρονη !ραγµατικότητα. Το φαινόµενο της εκκοσµίκευσης και η ευρω!αϊκή κουλτούρα. Κοινωνική ηθική, κοινωνικά !ροβλήµατα, κοινωνική αλλαγή και Χριστιανισµός, Χριστιανισµός και !ολιτική, η οικονοµία και το !ρόβληµα της κοινωνικής δικαιοσύνης, τα οικολογικά !ροβλήµατα, Γυναίκα και Χριστιανισµός, κοινωνική µέριµνα και φροντίδα. Εµ!ειρική έρευνα της θρησκείας. Εγχειρίδια: 1. Ιωάννης Πέτρου, Χριστιανισµός και Κοινωνία, Θεσσαλονίκη 2004. 2. Γ. Mαντζαρίδης, Kοινωνιολογία του Xριστιανισµού, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. (Ιω. Πέτρου - Ν. Πα!αγεωργίου) 607. Οµιλητική Παρουσιάζεται η διαχρονική ε!ικράτηση της Ρητορικής Τέχνης στη γενική !αιδεία του !ροχριστιανικού κόσµου, η !αντοδυναµία της κατά τους !ρώτους χριστιανικούς χρόνους και η το!οθέτηση των Πατέρων του 4ου αιώνα α!έναντι στα !ροστάγµατά της. Συζητείται η α!ουσία οµιλητικών εγχειριδίων κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, η τάση να µιµούνται οι µεταγενέστεροι οµιλητές τα !αλαιότερα !ρότυ!α και η συνάντηση της ελληνόφωνης ρητορικής !αράδοσης µε τη λατινόφωνη κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ε!ίσης !αρουσιάζονται οι δυσχέρειες κατανόησης της λειτουργικής γλώσσας, λόγω της !αρωχηµένης µορφής του γλωσσικού κώδικά της.

35

Εγχειρίδια: 1α. ∆ήµητρα Κούκουρα, Η Ρητορική και η Εκκλησιαστική Ρητορική. ∆ιαχρονική µελέτη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 1β. ∆ήµητρα Κούκουρα, Εκκλησία και Γλώσσα - Εικοινωνιακή ροσέγγιση, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Παναγιώτης Tρεµ!έλας, Oµιλητική, εκδόσεις Σωτήρ, Aθήνα 1976. (∆. Κούκουρα)

Z’ Εξάµηνο 706. Θεολογία της Παλαιάς ∆ιαθήκης Το µάθηµα ξεκινά µε την έννοια του µονοθεϊσµού και του !ολυθεϊσµού έτσι ό!ως !αρουσιάζονται στην Παλαιά ∆ιαθήκη. Ακολουθεί η α!οκάλυψη του ονόµατος του Θεού στον άνθρω!ο και η θεολογία της δηµιουργίας. Οι ισραηλιτικές !αραδόσεις, αρχαιότερες και νεότερες, είναι το ε!όµενο θέµα. Ακολουθεί µια σειρά α!ό θεολογικές έννοιες και !ροβληµατισµούς: αγγελολογία - δαιµονολογία, η έννοια του νόµου, της !ίστης, του Μεσσία, της αµαρτίας. Η θεολογία κλείνει µε την εσχατολογία στην Παλαιά ∆ιαθήκη και τη θεολογία του ναού. Εγχειρίδια: 1α. ∆ηµήτριος Καϊµάκης, Θέµατα Παλαιοδιαθηκικής Θεολογίας, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. ∆ηµήτριος Καϊµάκης, Ο Ναός του Σολοµώντα, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 2. W. Zimmerli, Eίτοµη θεολογία της Παλαιάς ∆ιαθήκης, (µετ. B. Στογιάννου), εκδόσεις Άρτος Zωής, Aθήνα 22001. (∆. Καϊµάκης) 701. Ερµηνεία της Ιωαννείου Γραµµατείας Γενική εισαγωγή στην Ιωάννεια γραµµατεία (Ευαγγέλιο, Ε!ιστολές, Α!οκάλυψη). Κεντρικές θεολογικές έννοιες του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου και ερµηνεία !ερικο!ών κατ’ ε!ιλογήν. Ανάλυση θεµατικών αξόνων της Α!οκάλυψης. Σύντοµη ερµηνεία όλης της Α!οκάλυψης. Εγχειρίδια: 1α. !. I. Σκιαδαρέσης, Ερµηνεία ερικοών Ιωάννειας Γραµµατείας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 1β. !. I. Σκιαδαρέσης, Λειτουργικές σκηνές στην Αοκάλυψη του Ιωάννη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007. 2. Σ. Αγουρίδης, Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (τόµοι Α′+Β′), εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. (!. Ιω. Σκιαδαρέσης)

36

702. ∆ογµατική Γ’. Έκθεση της Ορθοδόξου Πίστεως Ακριβής έκθεση του !εριεχοµένου της Ορθόδοξης !ίστης σε αντι!αράθεση µε τη δυτική χριστιανοσύνη. Συνεξετάζονται οι ιστορικοί και !νευµατικοί !αράγοντες του χώρου ό!ου διαµορφώθηκε η διατύ!ωση των δογµάτων (!ολιτική, φιλοσοφία, τέχνη κ.ά.). Ο άξονας είναι τα δόγµατα και τα σύµβολα. Σκο!ός του µαθήµατος είναι η µύηση των σ!ουδαστών στην ορθόδοξη !νευµατικότητα και στον τρό!ο της λόγιας γνώσης του δόγµατος. Εγχειρίδια: 1α. Χρυσόστοµος Σταµούλης, Κάλλος το Άγιον. Προλεγόµενα στη φιλόκαλη αισθητική της Ορθοδοξίας, εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 2004, (Σύγγραµµα !αλαιό). 1β. Νικόλαος Ματσούκας, ∆ογµατική και Συµβολική Θεολογία, Β’. Έκθεση της Ορθόδοξης Πίστης σε αντιαράθεση µε τη ∆υτική Χριστιανοσύνη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1985. 2α. ∆. Στανιλοάε, O Θεός, ο κόσµος και ο άνθρωος. Eισαγωγή στην ορθόδοξη δογµατική Θεολογία, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 1990. 2β. N. Mατσούκας, Iωάννου ∆αµασκηνού έκδοσις ακριβής της Oρθοδόξου ίστεως (κείµενο, µετάφραση, εισαγωγή, σχόλια), εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1989. (Χρυσ. Σταµούλης) 704. Κατηχητική και Χριστιανική Παιδαγωγική Το µάθηµα !εριλαµβάνει δύο ενότητες: ∆ιδασκαλία !ου βασίζεται στο σύνολο των 12 κεφαλαίων του σχετικού συγγράµµατος. Προτάσσεται η !ροσέγγιση και τεκµηρίωση της Κατηχητικής και Χριστιανικής Παιδαγωγικής ως ε!ιστηµονικού κλάδου, οι σχέσεις τους µε !αρεµφερείς ε!ιστηµονικούς κλάδους, καθώς και όλο το !λαίσιο !ροβληµατισµών γύρω α!ό το θέµα. Στη συνέχεια ε!ιχειρείται µια ιστορική ανασκό!ηση της Κατηχητικής και της Χριστιανικής Αγωγής α!ό τον βιβλικό ακόµη χώρο µέχρι και τις σηµαντικές εκφράσεις τους µέσα στο Χριστιανισµό, σε ∆ύση και Ανατολή, µε ιδιαίτερη έµφαση στον ελλαδικό χώρο. Η µεθοδολογία στην έρευνα, ο σκο!ός, το !εριεχόµενο, τα µέσα και τα σύγχρονα !ροβλήµατα της ε!ιστήµης - µε σαφείς αναφορές στο υ!οκείµενο της, στους φορείς αλλά και στους θεσµούς !ου την υ!ηρετούν - θα συµ!ληρώσουν τη σαφή εικόνα του αντικειµένου.

37

Τέλος, η σύνδεση του γεγονότος της Κατήχησης και της Χριστιανικής αγωγής µε νέα δεδοµένα της κοινωνικής !ραγµατικότητας, ό!ως τα µέσα ενηµέρωσης, µε άλλους τοµείς της αγωγής, ό!ως η δια!ολιτισµική αγωγή, η διαθρησκειακή αγωγή, η ειδική αγωγή, σκο!ό έχουν να συνθέσουν την ολοκληρωµένη και !ραγµατική διάστασή της, αλλά και τις !ροο!τικές και τις δυνατότητες !ροσφοράς στο σύγχρονο !αιδαγωγό. Εγχειρίδια: 1. Ιωάννης Κογκούλης, Κατηχητική και Χριστιανική Παιδαγωγική. β’ έκδοση, εκδόσεις Aδελφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2002. 2. Kωνσταντίνου Φράγκου, Eισαγωγή στην Kατηχητική και Xριστιανική Παιδαγωγική, Tόµος A′, εκδόσεις Aδελφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005. (Ι. Κογκούλης) Ασκήσεις: (I. Kογκούλης - Β. Μητρο!ούλου) 703. ∆ογµατική ∆’. Συµβολική Θεολογία Παρουσιάζεται η θεολογία της Ρωµαιοκαθολικής και της Προτεσταντικής Εκκλησίας α!ό την εµφάνισή τους µέχρι σήµερα και !αράλληλα αναλύεται η σηµασία της θεολογίας των Εκκλησιών αυτών στη διαµόρφωση της !νευµατικότητας των !ιστών τους. Σκο!ός του µαθήµατος είναι να ε!ισηµάνει τις δογµατικές !λάνες των ετεροδόξων και στη συνέχεια να τις αιτιολογήσει και να τις ερµηνεύσει εντάσσοντάς τες στην όλη ζωή της αντίστοιχης Εκκλησίας. Η γνώση των δογµατικών διαφορών και της ζωής της κάθε Εκκλησίας θα δηµιουργήσει τη ρεαλιστική βάση για µια σωστή !ροσέγγιση των Εκκλησιών, στην ο!οία α!οβλέ!ουν τελικά οι !αρεχόµενες γνώσεις. Εγχειρίδια: 1α. ∆ηµήτριος Τσελεγγίδης, Η ικανοοίηση της Θείας ∆ικαιοσύνης κατά τον Άνσελµο Καντερβουρίας. Θεολογική Προσέγγιση αό ορθόδοξη άοψη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. 1β. ∆ηµήτριος Τσελεγγίδης, Η Σωτηριολογία του Λουθήρου, Συµβολή στη µελέτη της Θεολογίας του Λουθήρου αό Ορθόδοξη άοψη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002, 2. !. Iω. Pωµανίδης, ∆ογµατική και Συµβολική Θεολογία της Oρθοδόξου καθολικής Eκκλησίας, τόµος A′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. (∆. Τσελεγγίδης) 705. Εισαγωγή στην Ηθική Αναλύονται η έννοια, η µεθοδολογία και η σύγχρονη !ροβληµατική της

38

Ηθικής. Εξετάζεται ο τρό!ος µε τον ο!οίο οδηγείται η Ηθική στη διατύ!ωση των αξιολογικών κρίσεών της και !αρουσιάζεται αναλυτικότερα η σύγχρονη οικολογική κρίση. Σκο!ός του µαθήµατος είναι να φέρει τους φοιτητές σε ε!αφή µε την !ροβληµατική της Ηθικής και να τους !ροετοιµάσει για τη Χριστιανική Ηθική. Γίνεται σύντοµη εξέταση !ατερικών κειµένων !ου αναφέρονται σε βασικά θέµατα Χριστιανικής Ηθικής. Εγχειρίδια: 1α. Γεώργιος Μαντζαρίδης, Xριστιανική Ηθική Ι, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 1β. Γεώργιος Μαντζαρίδης, Κείµενα Πατερικής Ηθικής, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 2. M. ∆ραγώνα - Mοναχού, Σύγχρονη ηθική φιλοσοφία, εκδόσεις Eλληνικά Γράµµατα, Aθήνα 1995. 3. A!. Nικολαΐδης, Προβληµατισµοί χριστιανικού ήθους, Aθήνα 2000. (Aν. Kεσελό!ουλος)

H’ Εξάµηνο 801. Θεολογία της Καινής ∆ιαθήκης Στο µάθηµα θα ε!ιχειρηθεί η !αρουσίαση βασικών θεολογικών θεµάτων ό!ως: χριστολογία, !νευµατολογία εσχατολογία, εκκλησιολογία και ηθικών κοινωνικών θεµάτων ό!ως: ο !λούτος, η δουλεία, η θέση της γυναίκας. Η ανά!τυξη των !αρα!άνω θα αναφέρεται ξεχωριστά στις ε!ιστολές του Παύλου, στις δευτερο!αύλειες ε!ιστολές, στη διδασκαλία των !ρώτων χριστιανικών κοινοτήτων, στα ε!ιµέρους ευαγγέλια, στις Καθολικές ε!ιστολές και στην Α!οκάλυψη. Εγχειρίδια: 1α. X. Ατµατζίδης, Η έννοια της δόξας στην αύλεια θεολογία, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. 1β. E. Lohse, Είτοµη Θεολογία της Καινής Αιαθήκης (µετ. Σ. Αγουρίδης), εκδόσεις Άρτος Zωής, Αθήνα 42002. 2. I. Γαλάνης, Βιβλικές, Ερµηνευτικές και Θεολογικές Μελέτες, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2001. (Π. Βασιλειάδης - X. Aτµατζίδης) 802. Κανονικό και Εκκλησιαστικό ∆ίκαιο Το µάθηµα !εριλαµβάνει: α) την οργάνωση και τη διοίκηση της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας γενικά και της Εκκλησίας της Ελλάδος ειδικότερα,

39

β) την κανονική τέλεση των ιερών µυστηρίων και τις νοµοκανονικές τους συνέ!ειες, γ) τις νοµοκανονικές συνέ!ειες !ου δηµιουργούνται α!ό τα !αρεκτρε!όµενα µέλη της Εκκλησίας, δ) την οργάνωση και την α!ονοµή της εκκλησιαστικής δικαιοσύνης και ε) την ε!ικοινωνία των µελών της Εκκλησίας µε τους ετερόδοξους και τους αλλόθρησκους. Εγχειρίδια: 1. Πρόδροµος Ακανθό!ουλος, Κώδικας Ιερών Κανόνων και Εκκλησιαστικών Νόµων, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Πρόδροµος Ακανθό!ουλος, Βακτηρία Αρχιερέων, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. (Ν. Μαγγιώρος) 803. ∆ιδακτική του Μαθήµατος των Θρησκευτικών Το µάθηµα έχει δύο σκέλη. Στο !ρώτο ανα!τύσσονται τα εξής θέµατα: Το Μάθηµα των Θρησκευτικών στην Εκ!αίδευση. Οι κύριοι !αράγοντες στο Μάθηµα των Θρησκευτικών. Οι Βασικές Μεθοδολογικές Προϋ!οθέσεις Σχεδιασµού του Μ.Θ. Ο Σχεδιασµός, ∆ιάρθρωση και ∆ιεξαγωγή της διδασκαλίας του Μ.Θ. Η ∆ιδακτέα ύλη του Μ.Θ. και µάλιστα: Η ιστορική και γραµµατολογική ύλη (Ιστορική ύλη, Βιβλική ύλη, Θρησκειολογική ύλη), Η εννοιολογική ύλη στο Μ.Θ., Η ε!ο!τική ύλη, Η λυρική ύλη. Η Εφαρµογή της εκ!αιδευτικής τεχνολογίας. Η αξιολόγηση και η µέτρηση της σχολικής ε!ίδοσης των µαθητών στο Μ.Θ. Η αξιολόγηση της διδασκαλίας στο Μ.Θ. Το δεύτερο σκέλος καλύ!τεται α!ό !ρακτικές ασκήσεις των δύο ειδών: α) !αρακολούθηση και !ρακτική διδασκαλιών σε Γυµνάσια και Λύκεια και β) εξάσκηση των φοιτητών κατά οµάδες µέσα στη Σχολή. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Β. Κογκούλης, ∆ιδακτική των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθµια Εκαίδευση, Εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. Χρήστος Βασιλό!ουλος, Σχολική Θρησκευτική Αγωγή, Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Bασιλική Mητρο!ούλου, Te εκαιδευτικό λογισµικό στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2008. Άσκηση: Ι. Κογκούλης - Β. Μητρο!ούλου και α!οσ!ασµένοι Θεολόγοι). (I. Kογκούλης - Β. Μητρο!ούλου) 804. Χριστιανική Ηθική Παρουσιάζεται ο χαρακτήρας της Χριστιανικής Ηθικής και αναλύονται τα βασικά θέµατά της σε τρεις µεγάλες ενότητες. Η !ρώτη αναφέρεται στην

40

κατακόρυφη διάστασή της (σχέσεις ανθρώ!ου και Θεού), η δεύτερη στην οριζόντια διάστασή της (δια!ροσω!ικές και κοινωνικές σχέσεις) και η τρίτη εξετάζει τα βασικά !ροβλήµατα και τις !ροο!τικές της ανθρώ!ινης υ!άρξεως. Εγχειρίδια: 1. Γεώργιος Μαντζαρίδης, Χριστιανική Ηθική, II, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 2. K. Kορναράκης, H διαλεκτική του φιλοκαλικού ήθους, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 2002. 3. Kάλλιστος Ware O ορθόδοξος δρόµος, εκδόσεις Aκρίτας, Aθήνα 1984. (Α. Κεσελό!ουλος - !. Β. Καλλιακµάνης) 805. Σηµειολογία του σύγχρονου 6ολιτισµού Α’. Πολιτισµός και κουλτούρα, !ροϋ!οθέσεις γένεσης του µοντέρνου !ολιτισµού, βασικά χαρακτηριστικά και κοινωνικές τοµές του µοντέρνου, µεταµοντέρνο και µεταµοντερνισµός, !αγκοσµιο!οίηση και ύστερη νεωτερικότητα, !αγκοσµιο!οίηση και το!ικοί !ολιτισµοί. Ειρήνη, ανθρώ!ινη ανά!τυξη και υ!έρβαση της βίας, Βιοηθική και βιοδίκαιο σε µια !ολυ!ολιτισµική κοινωνία. Τέχνη και εκκλησιαστική κοινότητα. Β’. Η !ολυ!ολιτισµικότητα ως κοινωνικό γεγονός και κοινωνικό αίτηµα, !ολιτιστικές διακρίσεις, η θεωρία του S. Huntigton για τη σύγκρουση των !ολιτισµών, θρησκευτικός φονταµενταλισµός, !ολιτιστικός !λουραλισµός και σεβασµός του άλλου, θρησκευτική ελευθερία και δηµοκρατία. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Πέτρου, Κοινωνική Θεωρία και σύγχρονος ολιτισµός. 1β. Ιωάννης Πέτρου, Πολυολιτισµικότητα και θρησκευτική ελευθερία, Θεσσαλονίκη 2003. 2. Stuart Hall, D. Held, Arthory McGrew, H νεωτερικότητα σήµερα. Oικονοµία, Kοινωνία, Πολιτική, Πολιτισµός, µετάφραση: Θ. Tσακίρης - B. Tσακίρης, εκδόσεις Σαββάλας, Aθήνα 2003. (Ι. Πέτρου)

41

∆. ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οι φοιτητές όλων των εξαµήνων (εξαιρούνται οι νεοεισαχθέντες) µ!ορούν να δηλώνουν τα κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικά µαθήµατα σύµφωνα µε τις ανακοινώσεις της Γραµµατείας. Ο αριθµός των ε!ιλεγοµένων µαθηµάτων για κάθε εξάµηνο σ!ουδών είναι µέχρι τρία (3), α!ό τα ο!οία τα δύο (2) υ!οχρεωτικά. Οι φοιτητές !ου εγγράφονται στο γ’ εξάµηνο σ!ουδών (α!ό κατάταξη ή µετεγγραφή α!ό ΑΕΙ εξωτερικού) δικαιούνται να δηλώνουν µέχρι 4 και οι ε!ί !τυχίω µέχρι 5 µαθήµατα για κάθε εξάµηνο (α!όφαση ∆. Σ.). Ο συνολικός αριθµός ε!ιλεγοµένων µαθηµάτων για τη λήψη του !τυχίου δεν µ!ορεί να είναι µικρότερος του δεκατέσσερα (14). Κάθε ένα α!ό τα ε!ιλεγόµενα µαθήµατα !ιστώνεται µε 3 µονάδες στο σύστηµα ECTS (European Community Course Credit Transfer System). Ακολουθεί ο !ίνακας των κατ’ ε!ιλογήν υ!οχρεωτικών µαθηµάτων των εξαµήνων χειµερινού και εαρινού.

42

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Α. ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΒΛΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑΣ 1. Παλαιοδιαθηκική εσχατολογία Το µάθηµα αρχίζει µε τη µελέτη της !ροαιχµαλωσιακής εσχατολογίας έτσι ό!ως αυτή !αρουσιάζεται στη µελέτη της έννοιας της ηµέρας Κυρίου στο !ροφητικό µήνυµα. Ακολουθεί η εξέλιξη της σκέψης του Ισραήλ !ου αναφέρεται στην ανάσταση των νεκρών, µια θέση !ου ανα!τύσσεται στον Ισραήλ τη µεταιχµαλωσιακή ε!οχή. Εγχειρίδια: 1α. ∆. Καϊµάκης, Η ηµέρα Κυρίου στους ροφήτες της Π.∆., εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. ∆. Καϊµάκης, Η ανάσταση των νεκρών στην Παλαιά ∆ιαθήκη, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Χ. Α. Σουβατζόγλου-Νικολαΐδου , Το ιερό κατάλοιο στο ροφητικό µήνυµα, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη. (∆. Kαϊµάκης) 2. Πατερική ερµηνευτική Θα δια!ραγµατευτούµε τον τρό!ο µε τον ο!οίο οι !ατέρες της εκκλησίας ερµηνεύουν τους ψαλµούς και στη συνέχεια θα !ροσεγγίσουµε τον τρό!ο !ου ερµηνεύουν την Παλαιά ∆ιαθήκη οι !ατέρες της ερήµου µέσα α!ό διάφορα α!οφθέγµατά τους. Εγχειρίδια: 1α. ∆. Καϊµάκης, Ψαλώ τω θεώ µου, υόµνηµα σε εκλεκτούς ψαλµούς εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2001. 1β. Iω. Στεφούλης, Η µελέτη και η ερµηνεία της Παλαιάς ∆ιαθήκης αό τους ατέρες της ερήµου, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2002. 2. I. Παναγο!ούλου, Η ερµηνεία της Αγίας Γραφής στην Εκκλησία των Πατέρων, εκδόσεις Aκρίτας, Αθήνα. (∆. Kαϊµάκης)

43

3. Βιβλική Ερµηνευτική Η ε!ιστήµη της ερµηνευτικής, η ιστορία της ερµηνείας της Αγίας Γραφής και οι σύγχρονες ερµηνευτικές µέθοδοι. Εγχειρίδια: 1α. Π. Βασιλειάδη, Βιβλικές Ερµηνευτικές Μελέτες, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 52003. 1β. Σ. Αγουρίδη, Ερµηνευτική των ιερών κειµένων, εκδόσεις Άρτος Zωής, Αθήνα 32002. 2. Σ. Αγουρίδη, Άραγε γινώσκεις ή αναγινώσκεις; εκδόσεις Άρτος Zωής, Αθήνα 1989. (Π. Bασιλειάδης) 4. Ερµηνεία Προφητικών κειµένων Στόχος του µαθήµατος είναι να !αρουσιάσει µια σηµαντική στιγµή της ιστορίας της βιβλικής !ροφητείας. Το !ροφητικό φαινόµενο !ου !ρωτοεµφανίστηκε στον Ισραήλ τον 10ο !.Χ. αιώνα εισέρχεται µε την εµφάνιση του Αµώς ως !ροφήτη κατά τον 8ο !.Χ. αιώνα στην κλασική του φάση. Στο !λαίσιο του µαθήµατος θα αναλυθούν µε βάση την ιστορικοκριτική µέθοδο ερµηνείας 15 συνολικά !ερικο!ές α!ό το έργο του Αµώς !ου έχουν ως κοινό θέµα τους τη σχέση του Θεού µε διάφορους λαούς. Εγχειρίδια: 1. M. Κωνσταντίνου, Ο ροφήτης της δικαιοσύνης. Ερµηνευτική ανάλυση ροφητειών αό το βιβλίο του Αµώς, εκδόσεις E!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2005. 2. ∆. Καϊµάκης, Η ηµέρα Κυρίου στους ροφήτες της Παλαιάς ∆ιαθήκης, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. (M. Kωνσταντίνου) 5. Η λατρεία του Μίθρα κατά τη διάρκεια των ελληνορωµαϊκών χρόνων Εγχειρίδια: 1. L.H. Martin, Οι θρησκείες της ελληνιστικής εοχής, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004. 2. W. Burkert, Μυστηριακές λατρείες της αρχαιότητας, εκδόσεις Kαρδαµίτσας Αθήνα 1994. (Π. Παχής) 6. Θρησκευτικές µεταρρυθµίσεις στον βιβλικό Ισραήλ Εγχειρίδια: 1. I. Μούρτζιος, Θρησκευτικές µεταρρυθµίσεις στον βιβλικό Ισραήλ, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999.

44

2. M. Κωνσταντίνου, Πηγές της Ιστορίας της Παλαιστίνης, Θ’ .Χ. αιώνας, εκδόσεις E!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2005. (I. Mούρτζιος) 7. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Ι Το µάθηµα α!ευθύνεται σε αρχαρίους και κυρίως σε αλλοδα!ούς φοιτητές. ∆ιανέµεται φάκελος υλικού. (A. Kόλτσιου-Nικήτα) 8. Ανθρω6ολογία του Α6οστόλου Παύλου Θα µελετηθούν θέσεις του Α!οστόλου Παύλου σε κεφαλαιώδη σηµεία της !αύλειας ανθρω!ολογίας µε ε!ικέντρωση στο γεγονός του θανάτου, της ανάστασης και αφθαρτο!οίησης του ανθρώ!ινου σώµατος. Είναι !ροφανές ότι οι !αύλειες αναφορές θα µελετηθούν συγκριτικά !ρος αντίστοιχες θέσεις του ιουδαϊσµού, της ελληνικής σκέψης και γενικότερα του !εριβάλλοντος του Α!οστόλου Παύλου. Εγχειρίδια: 1α. I. Σκιαδαρέσης, Η δυναµική τον σώµατος. Ερµηνευτική ροσέγγιση τον Β’ Κορινθίους 5,1-10, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. I. Σκιαδαρέσης, Παύλειες µελέτες A′, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 2. I. Καραβιδό!ουλος, Αοστόλου Παύλου ειστολές ρος Εφεσίους, Φιλιησίους, Κολοσσαείς, Φιλήµονα, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992. (!. Iω. Σκιαδαρέσης) 9. Tο Iσλάµ στα Bαλκάνια και τη σύγχρονη Mέση Aνατολή Σύγχρονη ιστορική, !ολιτική και θρησκευτική ανάλυση και !ροβληµατική γύρω α!ό τις µουσουλµανικές κοινωνίες της Mέσης Aνατολής και τις µουσουλµανικές µειονότητες των Bαλκανίων. Άρθρα, θέσεις και !ροβληµατισµοί της σηµερινής έρευνας. Εγχειρίδια: 1α. Φ. Tσιµ!ιρίδου, ∆. Σταµατό!ουλος (ε!ιµ.), Oριενταλισµός στα όρια: αό τα οθωµανικά Bαλκάνια στη σύγχρονη Mέση Aνατολή, εκδόσεις Kριτική, Aθήνα 2008. 1β. Aγγ. Zιάκα, Tο σιιτικό Iσλάµ. Oι κοινωνικές και ολιτικές του ροεκτάσεις στη Mέση Aνατολή, εκδόσεις Kορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2004. 2. D. Shankland, Iσλάµ και κοινωνία στην Tουρκία, εκδόσεις Kριτική, Aθήνα 2003. (A. Zιάκα)

45

10. Aρχέγονη Θιβετική Θρησκεία και Θιβετικός Bουδισµός O φοιτητής καλείται να κατανοήσει τον ιδιαίτερο κόσµο της Kεντρικής Aσίας και να !αρακολουθήσει το φαινόµενο της θρησκευτικής θιβετικής ζωής και εµ!ειρίας. Παράλληλα µε τη θρησκευτική εµ!ειρία του Θιβέτ ο φοιτητής θα !ληροφορηθεί για την ανθρω!ογεωγραφία, τον !ολιτισµό και την ιδιαίτερη θιβετική κοινωνία. Σε δύο κεφάλαια εξετάζεται η αρχέγονη θιβετική θρησκεία και η σύγχρονη µορφή της !ου ονοµάζεται Bon, οι βασικές αρχές και οι κοινωνικές της !ροεκτάσεις. Aκολουθεί η !αρουσίαση του θιβετικού βουδισµού ή Λαµαϊσµού, η ιστορία του, η ιδιαίτερη και ογκώδης γραµµατεία του !ου ανα!τύσσεται α!ό τον 7ο µ.X. αιώνα και έ!ειτα, η κοινωνία και η διδασκαλία του, καθώς και το ιδιάζον θεοκρατικό σύστηµα διακυβέρνησης του Θιβέτ κάτω α!ό την αυθεντία του ∆αλάι Λάµα ώς το 1959. Tέλος !αρουσιάζονται οι θρησκευτικο!ολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις µετά την !ροσάρτηση της χώρας στην Kίνα έως σήµερα. Εγχειρίδια: 1. Γρ. Zιάκα, Θιβέτ. Aρχέγονη Θρησκεία και Λαµαϊκός Bουδισµός, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2008. 2. F. von Schönborn, ∆αλάϊ Λάµα, εκδόσεις Kριτική, Aθήνα 2005. (A. Zιάκα) 11. Οι ε6ιστολές του Α6οστόλου Παύλου Οι ε!ιστολές του α!οστόλου Παύλου είναι ιδιαίτερα !λούσιες θεµατολογικά. Περιέχουν τόσο !αραδοσιακό υλικό των !ρωτοχριστιανικών κοινοτήτων, !ου υιοθετεί ο α!όστολος Παύλος όσο και διάφορες διδασκαλίες του ίδιου. Σκο!ός του µαθήµατος είναι, αφού εξεταστεί η !αύλεια ή µη καταγωγή των ε!ιστολών αυτών, να ερµηνευτούν ορισµένες !ερικο!ές α!ό τις ε!ιστολές αυτές, ώστε να αναδειχθεί τόσο ο χαρακτήρας τους όσο και η θεολογική τους σηµασία. Εγχειρίδια: 1. I. Καραβιδό!ουλος, Αοστόλου Παύλου, Ειστολές ρος Εφεσίους, Φιλιησίονς, Κολοσσαείς, Φιλήµονα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 52008. 2. Σ. Αγουρίδης, Αοστόλου Παύλου, Πρώτη ρος Κορινθίους ειστολή, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1982. (Χ.Ατµατζίδης)

46

Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ 12. Οικουµενικό Πατριαρχείο και Πολιτισµός Εγχειρίδια: 1. Aνδρ. Νανάκης, Οικουµενικού Πατριαρχείου Νεώτερα Ιστορικά, τ. A′-Β’, εκδόσεις University, Θεσσαλονίκη 2000-2004. 2. ∆. Kοµµατάς, (µητρο!ολίτης Σεβαστείας), H ατριαρχική και συνοδική Πράξη του 1928, αρακωλυοµένη τοις όροις, εκδόσεις Φωτοµέθεξη, Θεσσαλονίκη 2007. (Ανδρ. Νανάκης) 13. Μνηµειακή Το6ογραφία της Θεσσαλονίκης (Μέρος Α’, 4ος- 8ος αι.) ∆ιεξοδική !αρουσίαση, µε βάση !αλαιότερες και νεότερες αρχαιολογικές έρευνες, των ναών της Θεσσαλονίκης α!ό τον 4° µέχρι και τον 8° αιώνα. Πλαισίωση του µαθήµατος µε !ροβολές διαφανειών και ε!ισκέψεις στα ίδια τα µνηµεία. Εγχειρίδιο: A. Ξυγγό!ουλος, Mελετήµατα χριστιανικής εικονογραφίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. (Μ. Καζαµία-Τσέρνου) 14. Θέµατα ερµηνείας της Βυζαντινής Τέχνης, (Μέρος Β’, 8ος - 15ος αι.) Εγχειρίδιο: Αντωνο!ούλου-Τρεχλή Ζ., Αό την αρχαία ελληνική όλιν στη βυζαντινή οικουµένην, εκδόσεις Αρµός, Αθήνα 2004. (Μ. Καζαµία - Τσέρνου) 15. Η Μεσαιωνική ∆ύση Εγχειρίδια: 1α. J. Le Goff, Ο ολιτισµός της Μεσαιωνικής ∆ύσης, Θεσσαλονίκη 1993. 1β. Ζαχαρίας Ν. Τσιρ!ανλής, Η Μεσαιωνική ∆ύση (5ος - 15υς αι.), εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004. (Φ. Ιωαννίδης) 16. Oι «εµ6αθείς λογισµοί» στην ασκητική γραµµατεία Aνατολής και ∆ύσης Εγχειρίδια: 1. T. Spidlik, H νευµατικότητα του Aνατολικού Xριστιανισµού, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη. 2. Γ. Φλορόφσκι, Oι βυζαντινοί ασκητικοί και νευµατικοί ατέρες, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992. (Φ. Iωαννίδης)

47

17. Tα Aρεο6αγιτικά συγγράµµατα και η 6ατερική 6αράδοση Σκο!ός του µαθήµατος είναι η γνωριµία µε τα αρεο!αγιτικά κείµενα και το !νευµατικό !εριβάλλον του 5ου αιώνα εντός του ο!οίου έζησε ο άγνωστος συγγραφέας. Σε συνδυασµό µε τα γραµµατολογικά στοιχεία και το !εριεχόµενο των Αρεο!αγιτικών συγγραµµάτων εξετάζεται και ο τρό!ος µε τον ο!οίο !ροσέγγισαν ερµηνευτικά τα κείµενα αυτά µεταγενέστεροι !ατέρες και εκκλησιαστικοί συγγραφείς. Ειδική αναφορά γίνεται στους Μάξιµο Οµολογητή, Βαρλαάµ Καλαβρό και Γρηγόριο Παλαµά. Εγχειρίδια: 1α. ∆ιονυσίου Aρεοαγίτου συγγράµµατα (Eισαγωγή - Kείµενο Mετάφραση), εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007. 1β. X. Aραµ!ατζής, Xριστιανική Γραµµατεία,τόµος A′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Π. Xρήστου, Eλληνική Πατρολογία, τόµος E′, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2003. (X. Aραµ!ατζής) 18. O Ωριγένης και η ασκητική 6αράδοση Στο µάθηµα !ροσεγγίζεται το έργο του µεγαλύτερου και !ολυγραφότερου συγγραφέα της !ρώτης Εκκλησίας, του Ωριγένη. Τα έργα του !ροσεγγίζονται µορφολογικά και θεολογικά, συνδέονται µε τα !νευµατικά ρεύµατα της ε!οχής του και τα !ροβλήµατα !ου αντιµετώ!ιζε η Εκκλησία την ε!οχή του 3ου αιώνα, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη δυναµική !ου !ροσέδωσε το θεολογικό του σύστηµα στη χριστιανική γραµµατεία. Παρουσιάζεται η ε!ίδρασή του στους µεταγενέστερους συγγραφείς και θεολόγους και εξετάζονται οι λόγοι της καταδίκης των φερόµενων ως α!όψεών του α!ό την Ε’ Οικουµενική Σύνοδο. Εγχειρίδια: 1α. Γ. Φλορόφσκι, Θέµατα εκκλησιαστικής ιστορίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002. 1β. Γ. Φλορόφσκι, ∆ηµιουργία και αολύτρωση, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002. 2. Π. Xρήστου, Eλληνική Πατρολογία, τόµος B′, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2003. (Χρ. Αραµ!ατζής)

48

19. Μεθοδολογία έρευνας και συγγραφής ε6ιστηµονικής µελέτης Παρέχονται στοιχεία Βιβλιοθηκονοµίας και Αρχειονοµίας, µε ιδιαίτερη αναφορά στη Βίβλο και τα θεολογικά βιβλία. Εξετάζονται τα χαρακτηριστικά και τα στάδια της ε!ιστηµονικής έρευνας. Εκτίθενται η διαδικασία συγκεντρώσεως και αξιολογήσεως του υλικού, καθώς και η αρχιτεκτονική δοµή και σύνταξη της µελέτης. Εγχειρίδια: 1α. Γεώργιος ∆. Μεταλληνός, Εγκόλιον ειστηµονικής έρευνας, γ’ έκδοση, Αθήνα 1998. 1β. Θ. M!έλλας, ∆οµή και Γραφή της ειστηµονικής εργασίας, εκδόσεις Eλληνικά Γράµµατα, Aθήνα 1998. (Ν. Κρουσουλούδης) 20. Τοµές και συνέχειες στην Ιστορία της Ρωσικής Θεολογίας Εγχειρίδια: 1α. Γ. Φλορόφσκι, Σταθµοί της Ρωσικής Θεολογίας, Mέρος A′, Θεσσαλονίκη 1986. 1β. Γ. Mαλιγκούδη, Iστορία της Pωσίας A′. H Pωσία του Kιέβου, (9ος αιώνας1240), εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1999. (Ε. Οικονόµου) 21. Xριστιανική µνηµειακή το6ογραφία Kαστοριάς (Iστορικά στοιχεία, Aρχιτεκτονική, Zωγραφική, Συλλογή Kειµηλίων Bυζαντινού Mουσείου) Εγχειρίδια: 1α. E. N. Tσιγαρίδας. Tοιχογραφίες της εριόδου των Παλαιολόγων σε ναούς της Mακεδονίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. 1β. N. K. Mουτσό!ουλος, Eκκλησίες της Kαστοριάς, 9ος-12ος αιώνας, εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1992. 1γ. Στ. Πελεκανίδης - M. Xατζηδάκης, Kαστοριά, εκδόσεις Mέλισσα, Aθήνα 1984. 1δ. E. N. Tσιγαρίδας, Bυζαντινό Mουσείο Kαστοριάς, εκδόσεις TAΠA, Aθήνα 2002. (Γλ. Χατζούλη) 22. Μοναχισµός και Ασκητική Γραµµατεία στην Ανατολή και τη ∆ύση Α’ (6ρώτη χιλιετία) Εγχειρίδια: 1α. Παν. Xρήστου, Nητικά - Hσυχαστικά, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. ∆. Tσάµης, Mητερικόν Στ′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004.

49

2. Π. Xρήστου, Eκκλησιαστική Γραµµατολογία A′, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2005. (Π. Υφαντής) 23. Aγιολογικά κοιτάσµατα α6ό τη Λογοτεχνία (η 6ερί6τωση του N. Kαζαντζάκη και του Φ. Nτοστογιέφσκι) Eγχειρίδια: 1. Π. Aρ. Yφαντής, «Ήρωας συνάµα κι άγιος», Tο ανθρωολογικό ιδεώδες του Nίκου Kαζαντζάκη και ο Φραγκίσκος της Aσίζης, Π.E.K., Hράκλειο 2007. 2. N. M!ερδιάγεφ, Tο νεύµα του Nτοστογιέφσκι, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. (Π. Υφαντής) 24. Το Αυτοκέφαλο των Σλαβικών Εκκλησιών Εγχειρίδια: 1. I. Ταρνανίδης, Θεωρία και ράξη στην ιστορική εξέλιξη του Αυτοκεφάλου των Σλαβικών Εκκλησιών, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Aθ. Aγγελό!ουλος, O κόσµος της Oρθοδοξίας στην Xερσόνησο του Aίµου σήµερα, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1998. (Η. Ευαγγέλου)

Γ. ΤΟΜΕΑΣ ∆ΟΓΜΑΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 25. Oρθοδοξία και σύγχρονοι Θεολογικοί διάλογοι Εγχειρίδια: 1α. Γ. Mαρτζέλος, Oρθοδοξία και σύγχρονοι διάλογοι, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 1β. Γ. Mαρτζέλος, Γένεση και ηγές του όρου της Xαλκηδόνας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1986. 2. A. Πα!αδό!ουλος, Θεολογικός διάλογος Oρθοδόξων και Pωµαιοκαθολικών, Θεσσαλονίκη 1996. (Γ. Μαρτζέλος) 26. Θεολογία της Xάριτος Εγχειρίδια: 1. ∆. Τσελεγγίδης, Χάρη και Ελευθερία κατά την Πατερική Παράδοση του Ι∆ ‘ αιώνα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002. 2. B. J. Hilberath, Περί Θείας Xάριτος. H ρωµαιοκαθολική δογµατική διδασκαλία ερί της Θείας Xάριτος, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2006. (∆. Τσελεγγίδης) 4

50

27. Περί Φύσεως (φιλοσοφική και θεολογική θεώρηση) Εγχειρίδια: 1α. Λ. Σιάσος, H φανέρωση της φύσης, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007. 1β. BEΠEΣ, τόµος 4ος, Aθήνα 1955. 2α. B. Kάλφας, Περί Φύσεως. Tο B′ βιβλίο των Φυσικών, εκδόσεις Πόλις, 1999. 2β. BEΠEΣ, τόµος 4ος, Aθήνα 1955. (Λ. Σιάσος) 28. Περί Ψυχής (Φιλοσοφική και Θεολογική Θεώρηση) Εγχειρίδια: 1α. Λ. Σιάσος, Kι’ αν το ραγµατικό δεν είναι αληθές; τόµος A′, Aθήνα. 1β. Ελληνική Πατρολογία, τόµος 44 (ΚΕΠΕ), Γρηγόριος Nύσσης, Αθήνα. 2α. B. M!ετσάκος, Ψυχή άρα ζωή, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 2007. 2β. Ελληνική Πατρολογία, τόµος 44 (ΚΕΠΕ), Γρηγόριος Nύσσης, Αθήνα. (Λ. Σιάσος) 29. Θεολογία και Κινηµατογράφος. Tο µυστήριο του Xριστού Εγχειρίδια: 1α. Χρυσόστοµος Σταµούλης, Θεοτόκος και Ορθόδοξο ∆όγµα, β’ έκδοση, εκδόσεις «Το Παλίµψηστον», Θεσσαλονίκη, 2003. 1β. Χρυσόστοµος Σταµούλης, Kυρίλλου Aλεξανδρείας Kατά Aνθρωοµορφιτών Eισαγωγή - Σχόλια - Kείµενο, εκδόσεις «Το Παλίµψηστον», Θεσσαλονίκη 1993. 2α. A. Tαρκόφσκι, Mαρτυριολόγιο, Hµερολόγια 1970-1986, εκδόσεις Ίνδικτος, Aθήνα 2006. 2β. A. Γιέφτιτς, Xριστός η χώρα των ζώντων, εκδόσεις Ίνδικτος, Aθήνα 2007. (Χρ. Σταµούλης) 30. Προτεσταντική Θεολογία του 20ου αιώνα Εγχειρίδια: 1α. Rozino Gibellini, Η Θεολογία του Εικοστού αιώνα, Μετάφραση Π. Υφαντής, εκδόσεις Άρτος Ζωής, Αθήνα 2002. 1β. Rudolf, Bultmann, Iστορία και εσχατολογία. H αιωνιότητα ως αρόν, Mετάφραση: Aλέξανδρος Kοσµατόουλος, εκδόσεις Ίνδικτος, Aθήνα 2008. (Ι. Κουρεµ!ελές) 31. O Νεοχαλκηδονισµός: Mια «αιρετική Xριστολογία» ή µια οικουµενική 6αράδοση Εγχειρίδια: 1α. Iω. Κουρεµ!ελές, Οικουµενικά αραδείγµατα στην Ιστορία της Εκκλησίας, Τόµος Α’, Θεσσαλονίκη 2002,

51

1β. Iω. Κουρεµ!ελές, Ο Νεοχαλκηδονισµός: ∆ογµατικό σηµείο δογµατικής διαίρεσης, Θεσσαλονίκη 2003. 2α. Iω. Κουρεµ!ελές, Pωµανού Mελωδού Θεολογική δόξα (σύγχρονη ιστορικοδογµατική άοψη και οιητική Θεολογία), εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006 2β. Iω. Κουρεµ!ελές, H οµιλία του Πατριάρχη Πρόκλου «εις την Παναγίαν Θεοτόκον» και η αάντηση του Nεστόριου, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. (Ι. Κουρεµ!ελές) 32. Εκκλησιολογία και Ηθική στο Παγκόσµιο Συµβούλιο Εκκλησιών Εγχειρίδια: 1. Iω. Νικολό!ουλος., Οι θέσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών στα κείµενα της Λίµα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Aντ. Πα!αδό!ουλος, Mαρτυρία και διακονία της Oρθοδοξίας σήµερα. Oικουµενικά I, εκδόσεις Kυριακίδης, Θεσσαλονίκη 1983. (Στ. Τσοµ!ανίδης) 33. Ορθοδοξία και Οικουµένη Εγχειρίδια: 1α. Νίκος Ματσούκας, Οικουµενική Θεολογία, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. !. Γεώργιος Τσέτσης, Οικουµενικά Ανάλεκτα, Συµβολή στην Ιστορία του Παγκοσµίου Συµβουλίου Εκκλησιών, εκδόσεις Τέρτιος, Κατερίνη 1987. 2α. Eµ. Kλάψη, H Oρθοδοξία στον κόσµο, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. 2β. ∆αµασκηνός Πα!ανδρέου, Λόγος διαλόγου. H Oρθοδοξία ενώιον της τρίτης χιλιετίας, εκδόσεις Kαστανιώτης, Aθήνα 1997. (Στ. Τσοµ!ανίδης)

∆. ΤΟΜΕΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ 34. Το Μάθηµα των Θρησκευτικών στη Μέση Εκ6αίδευση ∆ιερευνά τη θέση της θρησκευτικής γενικότερα αγωγής και ειδικότερα του µαθήµατος των Θρησκευτικών στην όλη εκ!αιδευτική !ολιτική !ου εφαρµόστηκε κατά το !ρόσφατο !αρελθόν, τα αναλυτικά !ρογράµµατα του µαθήµατος των Θρησκευτικών !ου ίσχυσαν κατά διαστήµατα στη Μέση Εκ!αί-

52

δευση, καθώς και τα διδακτικά βιβλία !ου χρησιµο!οιήθηκαν. Τέλος ασχολείται µε το διδακτικό !ροσω!ικό !ου άµεσα ή έµµεσα υ!ηρέτησε το µάθηµα των Θρησκευτικών. Εγχειρίδια: 1α. Ιωάννης Β. Κογκούλης, Το µάθηµα των Θρησκευτικών στη Μέση Εκαίδευση (1833-1932). Συµβολή στην ιστορία της Νεοελληνικής Εκαίδευσης, εκδ. Β′, εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1993. 1β. Ιωάννης Β. Κογκούλης, Το µάθηµα των Θρησκευτικών στη Μέση Εκαίδευση κατά την εντηκονταετία 1932-1982 (ιστορικοαιδαγωγική ροσέγγιση και συµβολή στην ιστορία της Νεοελληνικής Εκαίδευσης), εκδ. Β′, εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1993. 2α. Εµµανουήλ Π. Περσελής, Στη θρησκευτική αγωγή στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1997. 2β. Ιωάννης Β. Τσάγκας, Η Ορθόδοξη Χριστιανική Αγωγή στο Εκαιδευτικό έργο του Ιωάννη Καοδίστρια, εκδ. Β’, εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2001. (Ι. Κογκούλης) 35. Η σχολική τάξη ως κοινωνική οµάδα και η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία και µάθηση Ασχολείται µε τη σχολική τάξη ως κοινωνική οµάδα και ό,τι αυτό συνε!άγεται α!ό κοινωνιολογικής, ψυχολογικής και !αιδαγωγικής σκο!ιάς. Η εξέταση της σχολικής τάξης συντελείται κυρίως κάτω α!ό το !ρίσµα της λειτουργίας της τόσο σε ε!ί!εδο κοινωνικο!οίησης όσο και σε ε!ί!εδο διδασκαλίας και µάθησης, και µάλιστα κάτω α!ό το !ρίσµα της οµαδοσυνεργατικής της µορφής. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στην εσωτερική λειτουργία της οµάδας, τους µαθητές και τους δασκάλους ή καθηγητές σε !λήρη αντιστοίχιση µε τις !αιδαγωγικές αρχές και την !ραγµατικότητα στο ελληνικό σχολείο. Εγχειρίδια: 1. Ιωάννης Κογκούλης, Η σχολική τάξη ως κοινωνική οµάδα και η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία και µάθηση, εκδόσεις Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2004. 2. Kωνσταντίνου Γ. M!ίκου, Aλληλείδραση και κοινωνικές σχέσεις στη σχολική τάξη, εκδόσεις Eλληνικά Γράµµατα, Aθήνα 2004. (Ι. Κογκούλης)

53

36. Kήρυγµα και Υµνογραφία Εγχειρίδια: 1. Αλκιβιάδης Καλύβας, Η Μεγάλη Εβδοµάδα και το Πάσχα στην Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. 2. Nικολάου Tωµαδάκη, Bυζαντινή Yµνογραφία και οίησις, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1993. (∆. Κούκουρα) 37. Υµνολογία και ερµηνεία Λειτουργικών Κειµένων Εγχειρίδια: 1α. Παναγιώτης Τρεµ!έλας, Εκλογή Ελληνικής Ορθοδόξου Υµνογραφίας, εκδόσεις «O Σωτήρ», Aθήνα 2007. 1β. !. Κωνσταντίνος Πα!αγιάννης, ∆ιορθώσεις και αρατηρήσεις εις το Tριώδιον, τόµ. Α’-Β’, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2006. 2. Νικόλαος Β. Τωµαδάκης, Η βυζαντινή Υµνογραφία και οίησις ήτοι εισαγωγή εις την βνζαντινήν φιλολογίαν, τόµ. δεύτερος, εκδόσεις. Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1993. (Π. Σκαλτσής) 38. Εισαγωγή στην Εκκλησιαστική Μουσική Εγχειρίδια: 1α. Εµµ. Γιαννό!ουλος, Χουρµουζίου Χαρτοφύλακος Εισαγωγή εις το Θεωρητικόν και ρακτικόν της εκκλησιαστικής µουσικής, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2007. 1β. !. Κωνσταντίνος Πα!αγιάννης, Μουσικόν Μηνολόγιον ∆′, Ε′, Στ′, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2007. 2α. Εµµ. Γιαννό!ουλος, Θεωρητικές υηχήσεις και µουσικές κλίµακες Γρηγορίου του ρωτοψάλτου, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2008. 2β. !. Κωνσταντίνος Πα!αγιάννης Μουσικόν Μηνολόγιον Ζ′, Η′, Θ′, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2007. (Π. Σκαλτσής) 39. Σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας κατά την 6ρώιµη βυζαντινή 6ερίοδο ∆ιερεύνηση των σχέσεων Εκκλησίας και Αυτοκρατορίας κατά την !ρώιµη βυζαντινή !ερίοδο µέσα α!ό την αξιολόγηση των νέων κοινωνικών, !ολιτικών και εκκλησιαστικών δεδοµένων των αρχών του 4ου αιώνα. Συστηµατική µελέτη των διαδοχικών σταδίων !ου διέ!ουν τις σχέσεις Εκκλησίας-Πολιτείας κατά την !ερίοδο !ριν α!ό την !ρώτη Οικουµενική Σύνοδο. Προσέγγιση της νέας αυτοκρατορικής θρησκευτικής !ολιτικής και της αφετηριακής

54

διαδικασίας µεταµόρφωσης της ειδωλολατρικής ρωµαϊκής Πολιτείας σε χριστιανική. Εγχειρίδια: 1. Νικόλαος Μαγγιώρος, Ο Μέγας Κωνσταντίνος και η ∆ονατιστική έριδα. Συµβολή στη µελέτη των σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας κατά την Κωνσταντίνεια ερίοδο, εκδόσεις Βυζάντιον, Θεσσαλονίκη 2001. 2. Iω. Καραγιαννό!ουλος, Tο Βυζαντινό κράτος, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2001. (Ν. Μαγγιώρος) 40. Πηγές και θεσµοί του Κανονικού και Εκκλησιαστικού ∆ικαίου Χρονολογική και συστηµατική !αρουσίαση των !ηγών του Κανονικού και Εκκλησιαστικού ∆ικαίου. Μελέτη της γένεσης και της εξελικτικής !ορείας των !ηγών και των θεσµών σε συνάρτηση µε το θεσµικό και δικαιϊκό !λαίσιο της Πολιτείας. Το µάθηµα α!οτελεί εισαγωγή στο Κανονικό και Εκκλησιαστικό ∆ίκαιο. Εγχειρίδια: 1. Νικόλαος Μαγγιώρος, Ο Μέγας Κωνσταντίνος και η ∆ονατιστική έριδα. Συµβολή στη µελέτη των σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας κατά την Κωνσταντίνεια ερίοδο, εκδόσεις Βυζάντιον, Θεσσαλονίκη 2001. 2. T. Λουγγής, Ιουστινιανός Πέτρος Σαββάτιος, Kοινωνία, Iδεολογία και Πολιτική τον 6ο αιώνα, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2005. (Ν. Μαγγιώρος) 41. Ανά6τυξη ε6ιχειρηµατικότητας και καινοτοµίας στον 6ολιτιστικό και θρησκευτικό χώρο (∆ιατµηµατικό ε6ιλεγόµενο) Στόχος του µαθήµατος: Με το µάθηµα ε!ιδιώκεται οι φοιτητές/τριες να α!οκτήσουν το κατάλληλο υ!όβαθρο σε γνώσεις και δεξιότητες !ου θα τους βοηθήσουν όταν α!οφοιτήσουν να ιδρύσουν δική τους ε!ιχείρηση ή να ανα!τύξουν ατοµικές ε!αγγελµατικές δραστηριότητες (αυτο-α!ασχόληση) ή ως εργαζόµενοι σε οικονοµικούς οργανισµούς να συµβάλουν στην ανταγωνιστικότητά τους (in-tra-enterpreneurship). Περιεχόµενο: (α) Ένα γενικό µέρος µε τις βασικές θεµατικές ενότητες για την ανά!τυξη της ε!ιχειρηµατικότητας και την ίδρυση, λειτουργία και τη διοίκηση µιας ε!ιχείρησης (µικρού ή µεσαίου µεγέθους), (β) Φύλλα εργασίας, ασκήσεις, εφαρµογές (γ) Μελέτες ανάλυσης !ερι!τώσεων (δ) Σύνδεση µε τις ε!ιχειρήσεις (οργάνωση ε!ισκέψεων σε οικονοµικούς οργανισµούς).

55

Ενδεικτική βιβλιογραφία: Εκ!αιδευτικό υλικό το ο!οίο θα διαµορφωθεί α!ό τους διδάσκοντες. (Αν. Καθηγήτρια Ευγενία Πετρίδου, Ε!. Καθηγητής Ιορδάνης Φλωρό!ουλος, Ε!. Καθηγήτρια Ελεονώρα Καρασαββίδου, Ε!. Καθηγητής Χρήστος Νεγκάκης, Ε!. Καθηγητής Χαράλαµ!ος Σ!αθής, Λέκτορας Εµµανουέλλα Πλακογιαννάκη) (Υ!εύθ. Ν. Μαγγιώρος) 42. ∆ιδασκαλία των Θρησκευτικών µε νέες τεχνολογίες Το µάθηµα ε!ικεντρώνεται στο !ώς οι νέες τεχνολογίες εντάσσονται στην εκ!αίδευση και !ώς η χρήση των µέσων αυτών διευκολύνει τη διδασκαλία και ενισχύει τη µάθηση. Παρουσιάζονται τρό!οι εφαρµογής των υ!ολογιστών στη σχολική τάξη και διδασκαλίας των Θρησκευτικών µε εκ!αιδευτικό λογισµικό !ολυµέσων. Ποιες αλλαγές φέρνουν στον τρό!ο ε!ικοινωνίας και συνεργασίας εντός αλλά και εκτός του σχολείου και τι αλλάζει στη διδακτική και στη µαθησιακή διαδικασία. Ε!ίδειξη εκ!αιδευτικών λογισµικών και τρό!ου χρήσης τους στην τάξη. Σύγχρονες θεωρίες µάθησης και διδασκαλίας µε υ!ολογιστές. Πλεονεκτήµατα - µειονεκτήµατα. Ο νέος ρόλος του θεολόγου - καθηγητή και του µαθητή. Εγχειρίδια: 1. Bασιλική Mητρο!ούλου, Nέες Tεχνολογίες και θρησκευτική αγωγή, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2007. 2. Aνδρέας Kόλλιας, Oι υολογιστές στη διδασκαλία και τη µάθηση, εκδόσεις Kλειδάριθµος, Aθήνα. 3. E. Zωγό!ουλος, Nέες Tεχνολογίες και Mέσα Eικοινωνίας στην Eκαιδευτική ∆ιαδικασία, εκδόσεις Kλειδάριθµος, Aθήνα 2001. 4. A. Pά!της, και A. Pά!τη, Mάθηση και ∆ιδασκαλία στην Eοχή της Πληροφορίας, τόµος A′, B′ εκδόσεις Aρ. Pά!της, Aθήνα 2002. (Β. Μητρο!ούλου)

Ε. ΤΟΜΕΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ 43. Φύλο, Πολιτισµός, Θρησκεία Εγχειρίδιο: 1α. Αναστασία Μ!ιτσάνη, Οι Γυναίκες του Γκρέκο, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. Σηµειώσεις. (Ιω. Πέτρου - Ν. Πα!αγεωργίου)

56

44. Χριστιανισµός και Νεοελληνική Λογοτεχνία Εξετάζεται και ανα!τύσσεται η ε!ίδραση του Χριστιανισµού, και µάλιστα της ορθόδοξης !αραδόσεως, στη νεοελληνική λογοτεχνία και δίνεται έµφαση στα κείµενα των Πα!αδιαµάντη, Μωραϊτίδη, Κόντογλου, Σεφέρη, Πεντζίκη. Εγχειρίδια: 1. Ανέστης Κεσελό!ουλος, Αό τον Πααδιαµάντη στον Πεντζίκη. Ορθόδοξη Παράδοση και Νεοελληνική Λογοτεχνία, εκδόσεις «Το Παλίµψηστον», Θεσσαλονίκη 2003. 2. Nεοελληνική λογοτεχνία, εκδόσεις Aστήρ, Aθήνα. 3. N. ∆. Tριανταφυλλο!ούλου, ∆αιµόνιο µεσηµβρινό, εκδόσεις Γρηγόρη, Aθήνα. 4. Aν. Kεσελό!ουλος, H λειτουργική αράδοση, στον Aλέξανδρο Πααδιαµάντη, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. (Α. Κεσελό!ουλος) 45. Θεολογικά ρεύµατα της Τουρκοκρατίας Εγχειρίδια: 1α. !. Bασίλειος Kαλλιακµάνης, Θεολογικά ρεύµατα της τουρκοκρατίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 1β. Γ. Μαντζαρίδης, Οδοιορικό θεολογικής Ανθρωολογίας, Άγιον Όρος 2008. 2. G. Podskalsky, H ελληνική θεολογία εί τουρκοκρατίας 1453-1821, MIET, Aθήνα 2005. (!. Β. Καλλιακµάνης) 46. Ψηφιακή διατήρηση Πολιτιστικής Κληρονοµιάς: Βάσεις ∆εδοµένων – Ψηφιακά αρχεία Η !ροο!τική της διανυόµενης ε!οχής αναδεικνύει τον δυναµικό χώρο της ∆ιατήρησης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς ως ένα !εδίο ιδιαιτέρου ε!ιστηµονικού και τεχνολογικού ενδιαφέροντος µε άµεσες και χρηστικές εφαρµογές. Α!οδεικτικό στοιχείο α!οτελεί το !ολύ!τυχο ερευνητικό και εκ!αιδευτικό ενδιαφέρον τόσο σε ευρω!αϊκό ε!ί!εδο όσο και σε !αγκόσµιο. Αντικείµενα του µαθήµατος: Α. Τεχνικές ψηφιακής ανάκτησης και διατήρησης έργων. Β. Ψηφιακές συλλογές. Γ. Ψηφιακά µουσεία. ∆. Εισαγωγή στις Βάσεις ∆εδοµένων. Ε. Πρόγραµµα Access.

57

Εγχειρίδια: 1α. Νικόλαος Μυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική I: H ληροφορία της Παρατήρησης. Aό το Aναλογικό στο Ψηφιακό, εκδόσεις Aφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. Νικόλαος Μυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική II: ∆ιαδικασίες εεξεργασίας, ψηφιακής ληροφορίας, εκδόσεις Aφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2004. 2. R. Ramakrishnan - R. Gehrke, Συστήµατα διαχείρισης βάσεων δεδοµένων, εκδόσεις Tζιόλα, Θεσσαλονίκη 2002. (Ν. Μυρίδης) 47. Ψηφιακή ∆ιαχείριση Πληροφορίας. Σχεδίαση Ιστοσελίδων και Ψηφιακές Eκδόσεις Το µάθηµα αναφέρεται στη διαδικασία και µεθοδολογία !αραγωγής κειµένων τόσο µε τη συµβατική µορφή εντύ!ων (διατριβές, !εριοδικά, βιβλία, κ.ά.), όσο και µε την µορφή του υ!ερκειµένου (hypertext: ιστοσελίδες, e-βιβλία, e-!εριοδικά κλ!.) µε τα σύγχρονα µέσα και τεχνολογίες. Ανα!τύσσεται στη βάση της ακόλουθης διάρθρωσης: 1. Εισαγωγή στην !ληροφορία και τη διαχείρισή της. 2. Τεχνικές διαχείρισης !ληροφορίας. 3. Αρχές σχεδίασης εντύ!ου. 4. Υλο!οίηση της µορφής εγγράφου: (α) ψηφιακά µε χρήση Η/Υ, (β) ηλεκτρονική δηµοσιο!οίηση και διακίνηση µέσω διαδικτύου. 5. Σχεδίαση και δηµοσιο!οίηση ιστοσελίδων. 6. ΕΡΓΑΣΙΑ: εκ!όνηση εφαρµοσµένης !αραγωγής εντύ!ου στα !λαίσια του µαθήµατος. Εγχειρίδια: 1α. Νικόλαος Μυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική I: H ληροφορία της Παρατήρησης. Aό το Aναλογικό στο Ψηφιακό, εκδόσεις Aφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. Νικόλαος Μυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική II: ∆ιαδικασίες εεξεργασίας, ψηφιακής ληροφορίας, εκδόσεις Aφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2004. 2. Π. Aναστασιάδης, Στον αιώνα της Πληροφορίας, εκδόσεις Λιβάνη, Θεσσαλονίκη 2000. (Ν. Μυρίδης)

58

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Α. ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΒΛΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑΣ 1. Τα χειρόγραφα του Κουµράν και η ε6οχή τους Η ανακάλυψη των χειρογράφων του Κουµράν δηµιούργησε µια νέα ε!οχή και !εριοχή στην έρευνα της Παλαιάς ∆ιαθήκης. Στο µάθηµα θα µελετηθεί το !εριεχόµενο των χειρογράφων, η θεολογία τους καθώς και ο !εριβάλλων χώρος την ε!οχή !ου ζουν οι Εσσαίοι στην !εριοχή. Αυτή η !ροσέγγιση γίνεται δυνατή κυρίως µέσω της α!οκαλυ!τικής γραµµατείας. Εγχειρίδια: 1α. ∆. Καϊµάκης, Τα χειρόγραφα του Κουµράν και η θεολογία τους, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. ∆. Καϊµάκης, Η ιουδαϊκή αοκαλυτική Γραµµατεία και η θεολογία της, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2007. 2. Γ. Γρατσέας - Σ. Αγουρίδης, Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας, εκδόσεις Άρτος Zωής, Αθήνα 2003. (∆. Καϊµάκης) 2. Οι θρησκευτικοί θεσµοί του αρχαίου Ισραήλ Το µάθηµα θα ασχοληθεί µε τη µελέτη των θρησκευτικών θεσµών του αρχαίου Ισραήλ. Θα µελετήσουµε τους τό!ους λατρείας καθώς και τις γιορτές και λειτουργίες του αρχαίου Ισραήλ µε !ιο σηµαντική την αγγελική λειτουργία του Κουµράν. Εγχειρίδια: 1α. ∆. Καϊµάκης, Οι θεσµοί της Παλαιάς ∆ιαθήκης, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2000. 1β. ∆. Καϊµάκης, Τα Ελοχίµ δεν θα ταραχθούν εις τον αιώνα, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 2. N. Ολυµ!ίου, Το βαµά ως χώρος λατρείας στο αρχαίο Ισραήλ, εκδόσεις ∆. Mαυροµάττη, Αθήνα 1991. (∆. Καϊµάκης) 3. Βιβλική και λειτουργική θεολογία Αγία Γραφή και Ευχαριστία στη σύγχρονη θεολογική !ροβληµατική συ-

59

µ!λέκονται διαλεκτικά, και θα έλεγε κανείς και δυναµικά, ως δύο µεγέθη !ου καθορίζουν σε µεγάλο βαθµό την ταυτότητα της χριστιανικής διδασκαλίας. Αν στο !αρελθόν κυριαρχούσε η διαλεκτική Αγίας Γραφής - Παράδοσης, αυτό !ου σήµερα καθορίζει, αλλά και στο άµεσο µέλλον !ρόκειται να καθορίσει σηµαντικά τις θεολογικές συζητήσεις είναι η σχέση του !ρωτογενώς καταγεγραµµένου λόγου του Θεού (Αγία Γραφή) και της !ρωτογενούς εµ!ειρίας της Εκκλησίας (Ευχαριστία). Μακροερµηνευτική ανάλυση των ευχαριστιακών, εκκλησιολογικών, !νευµατολογικών και εσχατολογικών χωρίων της Κ.∆. Το αίτηµα της λειτουργικής αναγέννησης. Θεολογικά ε!ιχειρήµατα υ!έρ και ανασκευή των ε!ιχειρηµάτων !ου κατά καιρούς !αρουσιάζονται εναντίον της λειτουργικής αναγέννησης. Εγχειρίδια: 1α. Π. Βασιλειάδη, Lex orandi. Λειτουργική θεολογία και λειτουργική αναγέννηση, εκδόσεις Ίνδικτος, Αθήνα 2005. 1β. Π. Βασιλειάδης, Είκαιρα Αγιογραφικά θέµατα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. 2. Π. Βασιλειάδης, Τα Λόγια του Ιησού. Το αρχαιότερο Ευαγγέλιο, εκδόσεις Άρτος Zωής, Αθήνα 2005. (Π. Βασιλειάδης) 4. Βιβλική εβραϊκή γλώσσα Σκο!ός του µαθήµατος είναι η εκµάθηση της γλώσσας του !ρωτότυ!ου κειµένου της Παλαιάς ∆ιαθήκης: Λεξιλόγιο, Γραµµατική, Συντακτικό. Εγχειρίδια: 1. ∆. ∆όϊκος – M. Κωνσταντίνου, Γλωσσική ανάλυση της Πεντατεύχου, εκδόσεις E!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2008. 2. M. Κωνσταντίνου, Βίβλος και Ουγαριτικά κείµενα, εκδόσεις E!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2008. (M. Κωνσταντίνου) 5. Το 6ολιτιστικό 6εριβάλλον της Βίβλου Το σύγγραµµα εξετάζει τις κυριότερες !ηγές !ου έχουµε στη διάθεσή µας για την ιστορία της Παλαιστίνης. Εγχειρίδια: 1. M. Κωνσταντίνου, Πηγές της Ιστορίας της Παλαιστίνης, εκδόσεις E!ίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2005. 2. M. Κωνσταντίνου, Παλαιά ∆ιαθήκη. Αοκρυτογραφώντας την ανανθρώινη κληρονοµιά, εκδόσεις Aρµός, Αθήνα 2008. (M. Κωνσταντίνου)

60

6. Η αίρεση του «Ορφικού βίου» σε σχέση µε τη θρησκευτική «ορθοδοξία» του ολυµ6ιακού 6ανθέου Εγχειρίδια: 1. Russell McCutcheon, Κατασκευάζοντας τη Θρησκεία, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2003. 2. L. Martin - P. Pachis, Hellenization, Empire and Globalization: Lessons from Antiquity, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2004. (Π. Παχής) 7. Η δευτερονοµιστική 6αράδοση και η ε6ίδρασή της στη βιβλική γραµµατεία Εγχειρίδια: 1. I. Μούρτζιος, Η Παλαιά ∆ιαθήκη. ∆ιάγραµµα εριεχοµένου των Ιστορικών Βιβλίων, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1998. 2. Στ. Καλαντζάκης, «Εν αρχή εοίησεν ο Θεός». Ερµηνευτική ανάλυση των ερί δηµιουργίας διηγήσεων της Γενέσεως, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2001. (Iω. Μούρτζιος) 8. Ερµηνεία 6αλαιοδιαθηκικών κειµένων Εγχειρίδια: 1. I. Μούρτζιος, Ερµηνευτικές µελέτες στην Παλαιά ∆ιαθήκη, τόµ. Β′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 2. H. B. Οικονόµου, Παραδόσεις Αρχαιολογίας της Παλαιστίνης και Βιβλικής Θεσµολογίας, εκδόσεις Πανε!ιστηµίου Aθηνών, Αθήνα 1985. (Iω. Μούρτζιος) 9. Μετάφραση και µεταφραστές στη χριστιανική γραµµατεία Μεταφράσεις και µεταφραστές της Βίβλου, !ατερικών και λειτουργικών κειµένων στις δύο κλασικές γλώσσες (ελληνική και λατινική) α!ό τα χρόνια του Ιερωνύµου ως την άλωση της Κωνσταντινού!ολης (1453), στο !λαίσιο του θεολογικού και !ολιτισµικού διαλόγου Ανατολής και ∆ύσης. Εγχειρίδια: 1α. A. Κόλτσιου-Νικήτα, Το κύρος των Πατέρων της Εκκλησίας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 1β. ∆. Γούτσου ∆. (ε!ιµ.), Ο Λόγος της µετάφρασης, εκδόσεις Eλληνικά Γράµµατα Αθήνα 2001. 2. Xρ. Σαλτα!ήδας, Μετάφραση και ιστότητα. Το νεύµα ή το γράµµα; εκδόσεις A!όστροφος, Κέρκυρα 2000. (A. Κόλτσιου-Νικήτα)

61

10. Παλαιογραφία και κριτική κειµένων Σκο!ός του µαθήµατος είναι: α) να γνωρίσουν οι φοιτητές την ιστορία της χειρόγραφης !αράδοσης των κειµένων καθώς και τη µέθοδο και τους µηχανισµούς κριτικής έκδοσης ενός κειµένου και β) να ασκηθούν στην ανάγνωση χειρογράφων. Εγχειρίδια: 1α. A. Κόλτσιου-Νικήτα, Φουλγεντίον, Προς Πέτρον ερί ίστεως editio princeps, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999. 1β. Ed. Mioni Ed., Εισαγωγή στην Ελληνική Παλαιογραφία (µετάφρ. Ν.Μ. Παναγιωτάκη), εκδόσεις M.I.E.T., Αθήνα 1977. 2. L. D.Reynolds L.D. - Wilson L.D., Αντιγραφείς και φιλόλογοι. Το ιστορικό της αράδοσης των κλασικών κειµένων (µετάφρ. Ν. Μ. Παναγιωτάκη), εκδόσεις M.I.E.T., Αθήνα 1981. (A. Κόλτσιου-Νικήτα) 11. Α6όκρυφα χριστιανικά κείµενα Θα γίνει γενική !αρουσίαση της σύγχρονης !ροβληµατικής για τη σχέση ανάµεσα στην α!όκρυφη χριστιανική γραµµατεία και την Καινή ∆ιαθήκη. Θα µελετηθούν διηγήσεις των α!όκρυφων συγκριτικά !ρος τις αντίστοιχες της Καινής ∆ιαθήκης. Τέλος θα !ροβληθεί η ε!ίδραση των Α!όκρυφων στη ζωή και την τέχνη της Εκκλησίας και γενικότερα τον !ολιτισµό. Εγχειρίδια: 1α. I. Καραβιδό!ουλος, Α’ Αόκρυφα χριστιανικά κείµενα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 32006. 1β. I. Καραβιδό!ουλος, Β’ Αόκρυφα χριστιανικά κείµενα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. 2. K. Μ!οζίνης, Το Ευαγγέλιο του Νικοδήµου, εκδόσεις Zήτρος, Θεσσαλονίκη. (!. Iω. Σκιαδαρέσης) 12. Ο Αριστοτέλης και η ελληνική σκέψη στην Αραβική Παράδοση Εξετάζεται η ιστορία µεταβίβασης των ελληνικών γραµµάτων στον αραβοϊσλαµικό κόσµο και η ε!ίδρασή τους στην !νευµατική καρ!οφορία του «αραβοϊσλαµικού !ολιτισµού» (8ος-13ος αι.). Στο !ρώτο µέρος εξετάζεται η ιστορία µεταβίβασης των ελληνικών γραµµάτων στην αραβική !αράδοση και η δηµιουργία των αραβικών ε!ιστηµών· στο δεύτερο διδάσκεται η ιστορία µεταβίβασης των ελληνικών γραµµάτων και του Αριστοτέλη στην αραβοϊσλαµική !αράδοση, ενώ στο τρίτο µέρος εξετάζονται τα ελληνοαραβικά

62

γνωµολόγια και η ψευδε!ίγραφη αριστοτελική φιλολογία. Το αντικείµενο της τελευταίας ενότητας αφορά στην αξιο!οίηση της αριστοτελικής φιλοσοφίας και της ελληνικής σκέψης α!ό τους Άραβες, τη δηµιουργία του αραβοϊσλαµικού Αριστοτελισµού, τη γένεση της ισλαµικής φιλοσοφίας, τους φορείς της (al-Kindî, al-Fârâbî, Ibn Sînâ, al-Ghazzâlî, Ibn Rushd) και τη µεταβίβαση του αραβικού αριστοτελισµού στην ευρω!αϊκή σκέψη, κυρίως δια µέσου του Αλβέρτου του Μεγάλου και του Θωµά του Ακινάτη. Εγχειρίδια: 1α. Γρ. Ζιάκα, Τα Ελληνικά Γράµµατα και ο Αριστοτέλης στην Αραβική Παράδοση, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2007. 1β. Γρ. Ζιάκα, Ισλάµ. Θρησκεία και ολιτεία, εκδόσεις Kορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 32007. 2. ∆. Γούτας, Η αρχαία ελληνική σκέψη στον αραβικό ολιτισµό, εκδόσεις Περί!λους, Αθήνα 2001. (Α. Ζιάκα) 13. E6ιστολές της Kαινής ∆ιαθήκης Η !ρος Εβραίους ε!ιστολή, ένα έργο γραµµένο σε ανώτερη κοινή ελληνιστική γλώσσα, κεντρίζει το ενδιαφέρον των ερευνητών τόσο ως !ρος τη δοµή της όσο και ως !ρος τις ιδέες της. Παρόλα αυτά υ!άρχουν διαφορετικές α!όψεις και εκτιµήσεις για την αξία της και τη θέση της στον Κανόνα. Σκο!ός του µαθήµατος είναι µέσα α!ό την ερµηνεία !ερικο!ών της ε!ιστολής να αναδειχθεί η µεγάλη θεολογική αξία της. Εγχειρίδια: 1α. Γ. Γρατσέας, Η ρος Εβραίους ειστολή, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 21999. 1β. M. Γκουτζιούδης, Ιωβηλαίο έτος, Μελχισεδέκ και η ρος Εβραίους Ειστολή, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006. 2. B. Στογιάννος, Πρώτη Ειστολή Πέτρου, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. (X. Aτµατζίδης)

Β. ΤΟΜΕΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ 14. Iστορία – Θεσµοί της Eκκλησίας Θεσσαλονίκης α6ό τις διηγήσεις των θαυµάτων του Aγίου ∆ηµητρίου Σηµειώσεις. (A. Nανάκης - A. Kυριατζή)

63

15. Aιρέσεις και Oρθόδοξη Πίστη κατά την 6ρώτη χιλιετία Eγχειρίδια: 1α. N. Mατσούκας, Oρθοδοξία και αίρεση στους εκκλησιαστικούς συγγραφείς του ∆′, E′ και Στ′ αιώνα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992. 1β. N. Mατσούκας, ∆αµασκηνού Iωάννου, Kατά Mανιχαίων διάλογος και ρος τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1998. (Φωτ. Iωαννίδης) 16. Iωάννης Bέκκος, Γρηγόριος Παλαµάς, Bησσαρίων Nικαίας και Mάρκος Eφέσου και το ζήτηµα του Filioque. Tο ζήτηµα της εκ!όρευσης του Aγίου Πνεύµατος α!ασχόλησε τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς και !ατέρες στο !λαίσιο των συζητήσεων και συνόδων του 13ου, 14ου και 15ου αιώνα. Στόχος του µαθήµατος είναι να !αρουσιάσει τις τάσεις !ου ανα!τύχθηκαν εντός της ορθόδοξης εκκλησίας και να εξετασθεί η διδασκαλία των κυριοτέρων εκφραστών τους µέσα α!ό τη συγγραφική τους !αραγωγή. Eγχειρίδια: 1α. X. Aραµ!ατζής, Aνθολογία των Πατερικών Kειµένων του 14ου-15ου αιώνα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 1β. X. Aραµ!ατζής, H ορθόδοξη αντιρρητική γραµµατεία του 13ου αιώνα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 2. Π. Xρήστου, Eκκλησιαστική γραµµατολογία, τόµος B′, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2002. (Xρ. Aραµ!ατζής) 17. O «θεωρητικός Bίος» στην ανατολική χριστιανική 6αράδοση Tο µάθηµα α!οσκο!εί στην µύηση των φοιτητών στα έργα των !ατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων !ου αναφέρονται στον «θεωρητικό βίο», στην !ορεία δηλαδή των αγίων !ρος τη συνάντηση µε τον Θεό και τη µέθεξη των θεο!οιών ενεργειών του α!ό τον !αρόντα βίο. Tο µάθηµα ε!ικεντρώνεται στους Kα!!αδόκες Γρηγόριο Θεολόγο και Γρηγόριο Nύσσης, και στους Eυάγριο Ποντικό, ∆ιάδοχο Φωτικής, Iωάννη της Kλίµακος και τον Συµεών τον Nέο Θεολόγο. Eγχειρίδια: 1α. T. Spidlik, H νευµατικότητα του ανατολικού χριστιανισµού, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005.

64

1β. Γρηγορίου Παλαµά συγγράµµατα, τόµος B′, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 1994. 2. Nικηφόρου Kαλλίστου Ξανθο!ούλου, Eξήγησις σύντοµος εις την Kλίµακα του Iωάννου, I. M. Nικο!όλεως και Πρεβέζης, Πρέβεζα 1997. (Xρ. Aραµ!ατζής) 18. Εισαγωγή στην Εκκλησιαστική Ιστορία της Ελλάδος Μετά α!ό εισαγωγή στην Ιστορία και την Εκκλησιαστική Ιστορία και τις βοηθητικές ε!ιστήµες της, !αρουσιάζονται αναλυτικά οι διάφορες !ηγές (άµεσες και έµµεσες) της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ελλάδος και !αρέχονται στοιχεία κριτικής εκδόσεως κειµένων. Εγχειρίδια: 1α. Γεώργιος ∆. Μεταλληνός, Πηγές Εκκλησιαστικής Ιστορίας, β’ ε!ανέκδοση, εκδόσεις Αρµός, Αθήνα 1998. 1β. Xρυσοστ. Πα!αδό!ουλος (Aρχιε!ίσκο!ος Aθηνών), H Eκκλησία της Eλλάδος α’ αρχής µέχρι του 1934, A!οστολική ∆ιακονία της Eκκλησίας της Eλλάδος, Aθήνα 2000. (Ν. Κρουσουλούδης) 19. Σλαβική Αγιολογία Εγχειρίδιο: ∆. Γόνης, Ο Όσιος Ιωάννης ο Ριλιώτης, Προλεγόµενα στα υµναγιολογικά ελληνικά κείµενα, εκδόσεις Αρµός, Αθήνα 1997. (Ελ. Οικονόµου) 20. Xριστιανική µνηµειακή το6ογραφία των Πρεσ6ών (Iστορικά στοιχεία, Aρχιτεκτονική, Zωγραφική). Eγχειρίδια: 1α. N. K. Mουτσό!ουλος, H Bασιλική του Aγίου Aχιλλείου στην Πρέσα. Ένα Mνηµείο κιβωτός της τοικής Iστορίας, εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1999. 1β. N. K. Mουτσό!ουλος, Bυζαντινά και Mεταβυζαντινά µνηµεία της Mακεδονίας. Eκκλησίες του Nοµού Φλώρινας, εκδόσεις Mαλλιάρης, Θεσσαλονίκη 2003. (Γλ. M. Xατζούλη) 21. Η 6νευµατική κίνηση στον υ6όδουλο και τον 6αροικιακό Ελληνισµό (18ου - 19ου αι.) Εγχειρίδια: 1α. ∆ιον. ∆. Βαλαής, Πτυχές αό την νευµατική κίνηση στον υό-

65

δουλο και τον αροικιακό Ελληνισµό κατά την ερίοδο του 18ου - 19ου αι., εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. ∆ιον. ∆. Βαλαής, Ανάλεκτα αό τη χειρόγραφη αράδοση του Ελληνισµού ος (17 - 19°ς αι.), εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006. 2α. Mανουήλ Γεδεών, H νευµατική κίνησις του Γένους κατά τον IH′ και IΘ′ αιώνα, εκδόσεις Eρµής, Aθήνα. 2β. Aικ. Kουµαριανού – Λ. ∆ρούλια – E. Layton, Tο ελληνικό βιβλίο (14761830), Mορφωτικό Ίδρυµα Eθνικής Tρα!έζης, Aθήνα 1986. (∆. Βαλαής) 22. Μοναχισµός και Ασκητική Γραµµατεία στην Ανατολή και τη ∆ύση Β’ (∆εύτερη Χιλιετία) Εγχειρίδια: 1α. ∆. Tσάµης, Aνθολόγιο εκκλησιαστικών κειµένων. Kείµενα της λατινικής γραµµατείας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000. 1β. Π. Xρήστου, Eκκλησιαστική Γραµµατολογία B′, εκδόσεις Kυροµάνος, Θεσσαλονίκη 2005. (Π. Υφαντής) 23. Θεοτόκος: εγκώµια υµνολογικά και τέχνη της Θεοµητορικής αγιότητας Εγχειρίδια: 1α. ∆. Tσάµης, Θεοµητορικά θαύµατα A′-B′, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 1β. A. Kορακίδης, Tα ερί του Pωµανού του Mελωδού Mελετήµατα, εκδόσεις Π. Πουρναράς. 2. ∆. Tσάµης, Θεοµητορικόν. Aνθολόγια Eκκλησιαστικών κειµένων και εικόνων ρος τιµήν της Yεραγίας Θεοτόκου Mαρίας, τόµος A′, εκδόσεις Λυδία, Θεσσαλονίκη 1998. (Π. Υφαντής) 24. Bυζάντιο και Σλάβοι Εγχειρίδια: 1. D. Obolensky, H βυζαντινή κοινοολιτεία. H ανατολική Eυρώη, 500-1453, τόµοι A′-B′, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2006. 2. M. Nυσταζο!ούλου-Πελεκίδου, Oι βαλκανικοί λαοί κατά τους µέσους χρόνους, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 1992. (Hλ. Eυαγγέλου)

5

66

25. Πτυχές της Kυριλλοµεθοδιανής κληρονοµιάς. Eγχειρίδια: 1α. Aντ.-Aιµ. Tαχιάος, Kύριλλος και Mεθόδιος. Oι αρχαιότερες βιογραφίες των Θεσσαλονικέων εκολιτιστών των Σλάβων, Θεσσαλονίκη 2008. 1β. Aντ.-Aιµ. Tαχιάος, Kύριλλος και Mεθόδιος, Oι θεµελιωτές της αρχαίας σλαβικής γραµµατείας, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1992. 2α. Aντ.-Aιµ. Tαχιάος, Bυζάντιο, Σλάβοι, Άγιον Όρος. Aναδροµή σε αµοιβαίες σχέσεις και ειδράσεις, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2006. 2β. K. Nιχωρίτης, Oι άγιοι Kύριλλος και Mεθόδιος. Oι αγώνες και το έργο τους για την ένταξη των Σλάβων στον βυζαντινό ολιτισµό και τα ελληνικά γράµµατα, εκδόσεις Hρόδοτος, Θεσσαλονίκη 2000. (Hλ. Eυαγγέλου)

Γ. ΤΟΜΕΑΣ ∆ΟΓΜΑΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 26. Ορθόδοξο Xριστολογικό ∆όγµα και σύγχρονος θεολογικοφιλοσοφικός 6ροβληµατισµός Εγχειρίδια: 1. Γεώργιος Μαρτζέλος, H Xριστολογία του Bασιλείου Σελευκίας και η Oικουµενική σηµασία της, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 2006. 2. Γ. Mαρτζέλος, Γένεση και Πηγές του όρου της Xαλκηδόνας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη. (Γ. Μαρτζέλος) 27. Θεολογία της εικόνας Εγχειρίδια: 1. ∆. Τσελεγγίδης, Εικονολογικές Μελέτες, Αλεξανδρού!ολη 2003. 2. L. Uspensky, (Mετάφραση: Σ!. Mαρίνη), H Θεολογία της εικόνας στην Oρθόδοξη Eκκλησία, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 1999. (∆. Τσελεγγίδης) 28. Oρθόδοξη Θεολογία - Aνώτατη Θεολογική εκ6αίδευση σήµερα - Προσανατολισµός της σύγχρονης 6αιδείας Εγχειρίδια: 1. ∆. Τσελεγγίδης, Ορθόδοξη Θεολογία και Ζωή, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 2. Γ. Πατρώνος, Θεολογία και Oρθόδοξο βίωµα, εκδόσεις ∆όµος, Aθήνα 1994. (∆. Τσελεγγίδης)

67

29. Πατέρες και Φιλοσοφία Εγχειρίδια: 1α. Λ. Σιάσος, Aίµα σταφυλής, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα. 1β. Migne J. P., Ελληνική Πατρολογία, τόµ. 29 (ΚΕΠΕ), Mέγας Bασίλειος, Αθήνα 1989. 2α. N. Mατσούκας, Eιστήµη, Φιλοσοφία και Θεολογία στην Eξαήµερο του Mεγάλου Bασιλείου, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1990. 2β. Eλληνική Πατρολογία, τ. 29 (KEΠE) Mέγας Bασίλειος, Aθήνα (Λ. Σιάσος) 30. Nεοελληνική αλλοτρίωση Εγχειρίδια: 1α. Xρ. Γιανναράς, Oρθοδοξία και ∆ύση στη Nεώτερη Eλλάδα, εκδόσεις ∆όµος, Aθήνα. 1β. Mακρυγιάννης, Στρατηγού Mακρυγιάννη, Oράµατα και θάµατα, εκδόσεις MIET, Aθήνα 1983. 2α. N. Πανταζό!ουλος, Nεοελληνικό κράτος και ευρωαϊκή κοινότητα, εκδόσεις Παρουσία, Aθήνα 1998. 2β. Mακρυγιάννης, Στρατηγού Mακρυγιάννη, Oράµατα και θάµατα, εκδόσεις MIET, Aθήνα 1983. (Λ. Σιάσος) 31. Γέροντας Σωφρόνιος και Nίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης. H Tέχνη της Θεολογίας κι η Θεολογία της Tέχνης Εγχειρίδια: 1α. Xρ. Σταµούλης, H γυναίκα του Λωτ και η σύγχρονη Θεολογία, εκδόσεις Ίνδικτος, Aθήνα 2008. 1β. Xρ. Σταµούλης, Άσκηση αυτοσυνειδησίας. Mελετήµατα δογµατικής θεολογίας, εκδόσεις το Παλίµψηστον, Θεσσαλονίκη 2004. 2α. αρχ. Σωφρόνιος (Zαχάρωφ), Oψόµεθα τον Θεόν καθώς έστι, εκδόσεις I. M. Tιµίου Σταυρού Έσσεξ Aγγλίας 1993. 2β. N. Γ. Πεντζίκης, Oµιλήµατα, εκδόσεις Aκρίτας, Aθήνα 1992. (Χρ. Σταµούλης) 32. Tο ρίσκο του Θεού, ο έρωτας και η σύγχρονη ε6ιστήµη Eγχειρίδια: 1α. Xρ. Σταµούλης, Έρωτας και Θάνατος. ∆οκιµή για ένα ολιτισµό της σάρκωσης, εκδόσεις Aκρίτας, Aθήνα 2008. 1β. Xρ. Σταµούλης, Φύση και αγάη και άλλα µελετήµατα, εκδόσεις το Παλίµψηστον, Θεσσαλονίκη 2007.

68

2α. I. Prigogine, Tο τέλος της βεβαιότητας. Xρόνος, χάος και νόµοι της φύσης, εκδόσεις Kάτο!τρο, Aθήνα 2003. 2β. M. Onfray, Πραγµατεία ερί αθεολογίας. Φυσική της Mεταφυσικής, εκδόσεις Eξάντας - Nήµατα, Aθήνα 2006. (Χρ. Σταµούλης) 33. Θεολογία ωδύνουσα; (Το 6ρόβληµα της Θεοδικίας και το ερώτηµα του Κακού) Εγχειρίδια: 1α. N. Ματσούκας, Το Πρόβληµα του Κακού (∆οκίµιο Πατερικής Θεολογίας), Θεσσαλονίκη 2002. 1β. I. ∆αµασκηνός, Κατά Μανιχαίων ∆ιάλογος, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας Εικόνας Λόγοι Τρεις, Κείµενο - µετάφραση - εισαγωγή - σχόλια Ν. Ματσούκα, Θεσσαλονίκη 1988. (Ι. Κουρεµ!ελές) 34. «Ποιητική Θεολογία». Α6ό τις οµιλίες του Πρόκλου Κωνσταντινου6όλεως στα 6οιήµατα του Ρωµανού του Μελωδού Εγχειρίδια: 1α. Iω. Κουρεµ!ελές, Η Οµιλία του Πατριάρχη Πρόκλου «εις την Παναγίαν Θεοτόκον» και η αάντηση του Νεστορίου, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004. 1β. αρχ. Aν. Κουστένης, Ρωµανού Μελωδού Ύµνοι, Αθήνα 2003. 2α. A. Λ. Kορακίδης, Tα ερί του Pωµανού του Mελωδού Mελετήµατα, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002. 2β. A. Λ. Kορακίδης, Pωµανού του Mελωδού Ύµνος και Λόγος, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1990. (Ι. Κουρεµ!ελές) 35. Παγκοσµιο6οίηση: Πρόκληση για την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Οικουµενική Κίνηση Εγχειρίδια: 1. Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Αρχιε!ίσκο!ος Τιράνων και !άσης Αλβανίας, Παγκοσµιότητα και Ορθοδοξία, εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 20024. 2. !. Eµµανουήλ Kλάψης, Oρθόδοξες Eκκλησίες σε έναν λουραλιστικό κόσµο. Ένας οικουµενικός διάλογος, εκδόσεις Kαστανιώτη, Aθήνα 2006. (Στ. Τσοµ!ανίδης)

69

∆. ΤΟΜΕΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ 36. Λατρευτική αγωγή στην 6αιδική και εφηβική ηλικία Κάθε κατηχητική και χριστιανο!αιδαγωγική λειτουργία, η ο!οία στοχεύει στην κάλυψη αναγκών των µελών της εκκλησιαστικής κοινότητας, σχετίζεται µε τη λατρευτική αγωγή των !αιδιών και των εφήβων. Κατά τη δια!ραγµάτευση της εν λόγω αγωγής αναφερόµαστε στη θέση των !αιδιών και των εφήβων στη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας, ό!ως αυτή καταγράφεται α!ό την ιστορία της, στη θεολογική και χριστιανο!αιδαγωγική θεώρησή της, στο ρόλο της ενορίας, της οικογένειας και του σχολείου, στην !ραγµάτωση της λατρευτικής αγωγής και, τέλος, στα !ροβλήµατα και τις δυνατότητες υλο!οίησής της. Εγχειρίδια: 1. Ιωάννης Β. Κογκούλης, Ο εκκλησιασµός των µαθητών. Συµβολή στη Λατρευτική Αγωγή, β’ έκδοση, εκδόσεις Aδελφών Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2002. 2. Eµµανουήλ Π. Περσελής, Kατήχηση και αιδεία. Mελετήµατα χριστιανικής θρησκευτικής αγωγής, εκδόσεις Γρηγόρη, Aθήνα 2003. (Ι. Κογκούλης) 37. Εκκλησία και Γυναίκα Εγχειρίδια: 1. ∆ήµητρα Κούκουρα, Η θέση της Γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία και άλλα Μελετήµατα Οικουµενικού Προβληµατισµού, εκδόσεις Kορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2005. 2. ∆ήµητρα Κούκουρα, H θέσις της γυναικός εν τη Oρθοδόξω Eκκλησία και τα ερί χειροτονίας των γυναικών, Pόδος, Eλλάς, 30 Oκτ.-7 Nοεµβρ. 1988, εκδόσεις «Tέρτιος», Kατερίνη. (∆. Κούκουρα) 38. Ιστορική εξέλιξη και Θεολογία των Μυστηρίων Εγχειρίδια: 1α. Παναγιώτης Σκαλτσής, Γάµος και Θεία Λειτουργία. Συµβολή στην Ιστορία και τη Θεολογία της Λατρείας, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1998. 1β. Νέναντ Μιλόσεβιτς, Η Θεία Ευχαριστία ως κέντρον Θείας Λατρείας. Η Σύνδεσις των Μυστηρίων µετά της Θείας Ευχαριστίας, Θεσσαλονίκη, 2005.

70

2. !. Γεώργιος ∆. Mεταλληνός, H Θεολογική µαρτυρία της εκκλησιαστικής λατρείας, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 1996. (Π. Σκαλτσής) 39. Θέµατα Ψαλτικής τέχνης Εγχειρίδια: 1α. Εµµανουήλ Γιαννό!ουλος, H Ψαλτική Tέχνη. Λόγος και µέλος στη λατρεία της Oρθόδοξης εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 2004 (β′ έκδοση, Θεσσαλονίκη 2008). 1β. !. Κωνσταντίνος Πα!αγιάννης, H Aγία και Mεγάλη Eβδοµάς, Θεσσαλονίκη 2004. 2α. Εµµανουήλ Γιαννό!ουλος, H Ψαλτική Tέχνη. Λόγος και µέλος στη λατρεία της Oρθόδοξης εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 2004 (β′ έκδοση, Θεσσαλονίκη 2008). 2β. !. Κωνσταντίνος Πα!αγιάννης, Mουσικόν Tριώδιον A′, B′, Θεσσαλονίκη 2003. (Π. Σκαλτσής) 40. Η Λειτουργική Προσευχή κατά την 6ερίοδο του Ησυχασµού Εγχειρίδια: 1α. Π. Σκαλτσής, H αράδοση της κοινής και της κατ’ ιδίαν ροσευχής, µε ειδική αναφορά στο Ωρολόγιο του Θηκαρά, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 1β. Π. Σκαλτσής, Θηκαράς, εκδόσεις Ι. Μ. Παντοκράτορος Αγίου Όρους. 2. Aρχιµ. Nικόδηµος Σκρέττας, H νοερά ροσευχή έκφραση αληθούς λατρείας Θεού, µετά συναγωγής κειµένων αλαιών και νέων γερόντων, εκδόσεις «Mυγδονία», Θεσσαλονίκη 2006. (Π. Σκαλτσής) 41. Το ∆ίκαιο των Ετεροδόξων Εκκλησιών Συγκριτική !αρουσίαση της οργάνωσης και διοίκησης της Ρωµαιοκαθολικής και Αγγλικανικής Εκκλησίας. Η θέση των κληρικών και των λαϊκών, τα µυστήρια, η εκκλησιαστική !εριουσία, οι εκκλησιαστικές !οινές και τα εκκλησιαστικά δικαστήρια σύµφωνα µε το νέο Κώδικα της Ρωµαιοκαθολικής Εκκλησίας και την τελευταία έκδοση των Κανόνων της Εκκλησίας της Αγγλίας. Ιδιαίτερη αναφορά στη διδασκαλία Ρωµαιοκαθολικών και Αγγλικανών για τις σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας. Εγχειρίδια: 1. Ν. Μαγγιώρος, Tο εριουσιακό δίκαιο της Pωµαιοκαθολικής Eκκλησίας, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2007.

71

2. Le Goff, Ο ολιτισµός της Μεσαιωνικής ∆ύσης, εκδόσεις Bάνιας, Θεσσαλονίκη 2004. (Ν. Μαγγιώρος) 42. ∆ηµιουργία και χρήση ηλεκτρονικού υλικού ως διδακτικού µέσου για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών Πώς σχεδιάζεται µια εκ!αιδευτική εφαρµογή για διδασκαλία στην τάξη. Ε!ιλογή και χρήση νέων τεχνολογικών µέσων και εφαρµογών στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών στη σχολική τάξη. Εφαρµογή των θεωριών µάθησης στις τεχνικές δηµιουργίας σχεδίων µαθηµάτων διδασκαλίας µε Η/Υ στη σχολική τάξη µε χρήση υ!ολογιστή. Αρχές σχεδιασµού !αρουσίασης ηλεκτρονικού υλικού για διδασκαλία µε ηλεκτρονικό υ!ολογιστή και τεχνικές δηµιουργίας του. Σχεδιασµός και ανά!τυξη σχεδίου διδασκαλίας για τα Θρησκευτικά µε Η/Υ. Εγχειρίδια: 1. Βασιλική Μητρο!ούλου, Tο εκαιδευτικό λογισµικό στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Kωνσταντίνος M!ίκος, Eκαιδευτικοί και Hλεκτρονικοί Yολογιστές, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1995. 3. Iωάννης Kανάκης, ∆ιδασκαλία και µάθηση µε σύγχρονα µέσα διδασκαλίας, εκδόσεις Γρηγόρη, Aθήνα 1999. 4. Βασιλική Μητρο!ούλου, Yοδείγµατα συγγραφής εργασιών και βιβλιογραφίας, εκδόσεις I. Kαραδέδος, Mέθεξις, Θεσσαλονίκη 2008. (Β. Μητρο!ούλου)

Ε. ΤΟΜΕΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ 43. Προκλήσεις Βιοηθικής Το µάθηµα !αρουσιάζει τους !αράγοντες !ου δηµιούργησαν τη βιοηθική και αντιµετω!ίζει τα διλήµµατα !ου !ροέρχονται α!ό τη βιοτεχνολογία, τη βιολογία, τη βιοϊατρική και τη γενετική. Αναφέρεται στις !ροκλήσεις !ου αναφέρονται τόσο στην αρχή της ανθρώ!ινης ζωής, ό!ως τεχνητή και εξωσωµατική γονιµο!οίηση, κλωνο!οίηση, α!οκωδικο!οίηση ανθρώ!ινου γονιδιώµατος, εµβρυϊκή έρευνα, !ρογεννητικό έλεγχο, εκτρώσεις κ.λ!. όσο και εκείνες !ου !αρουσιάζονται στην !ορεία και το τέλος της, ό!ως είναι η ευθανασία, οι µεταµοσχεύσεις και ο εγκεφαλικός θάνατος. Εγχειρίδια: 1. Ανέστης Κεσελό!ουλος, Εκ του Θανάτου εις την Ζωήν.

72

Θεολογική !ροσέγγιση στις !ροκλήσεις της Βιοηθικής, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2003. 2. A!. Nικολαΐδης, Aό τη γένεση στη γενετική, εκδ. Γρηγόρη, Aθήνα 2006. 3. B. Φανάρας, Yοβοηθούµενη, ανααραγωγή, εκδόσεις Παλίµψηστον, Θεσσαλονίκη 2000. (Αν. Κεσελό!ουλος) 44. Προσέγγιση στον ορθόδοξο µοναχισµό Eγχειρίδια: 1. Aν. Kεσελό!ουλος, Aλλ’ είδον µοναχούς. Προσέγγιση στον ορθόδοξο µοναχισµό, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 2. Mωϋσής Aγιορείτης, Kάλλιστος Γουέαρ, Παύλος Eυδοκίµωφ, Oλιβιέ Kλεµάν, Σταύρος Φωτίου, Oρθόδοξος µοναχισµός, εκδόσεις Aρµός, Aθήνα 1997. (Αν. Κεσελό!ουλος) 45. Ποιµαντική και Συµβουλευτική Γάµου και Οικογένειας Εγχειρίδια: 1. !. Βασίλειος Καλλιακµάνης, Γάµος και οικογενειακή ζωή, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2008. 2. I. Mεγιεντόρφ, O ορθόδοξος γάµος, εκδόσεις Aκρίτας, Aθήνα 2004. (!. Β. Καλλιακµάνης) 46. Θρησκευτικές ταυτότητες στο σύγχρονο κόσµο Το µάθηµα εξετάζει το ρόλο των θρησκευτικών ταυτοτήτων στο σύγχρονο κόσµο: Περιλαµβάνει θέµατα ό!ως: Θρησκεία και ταυτότητα: Εννοιολογικές !ροσεγγίσεις, Θρησκεία και !ολιτιστικός !λουραλισµός, Η χριστιανική ταυτότητα σ’ έναν !λουραλιστικό κόσµο, Θρησκεία και βία, Θρησκευτικές ταυτότητες: µέσο σύγκρουσης ή συναίνεσης; Μετανάστες στην Ελλάδα: Θρησκεία και οργάνωση της καθηµερινής ζωής. Εγχειρίδια: 1α. N. Πα!αγεωργίου, Μεταµορφώσεις του Ιερού, εκδόσεις Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005. 1β. N. Πα!αγεωργίου, Ινδία - Μύθος και Πραγµατικότητα, εκδόσεις Μέθεξη, Θεσσαλονίκη 2006. (Ν. Πα!αγεωργίου) 47. Ψηφιακή Ε6εξεργασία Θεολογικών ∆εδοµένων και Κειµένων (TLG). Έρευνα & Ερευνητικά Προγράµµατα. Εισαγωγή στην Θεωρία της Πληροφορίας και εφαρµογές της στα θεολογικά

73

δεδοµένα. Η εργοδικότητα των Η/Υ στην άντληση, ανάλυση και ε!εξεργασία των δεδοµένων θεολογικού ενδιαφέροντος. Ειδικές µετρητικές εφαρµογές στον χώρο της θεολογικής έρευνας. Ανάλυση και ε!εξεργασία του κειµενικού !λούτου της Θεολογίας µε την υ!οστήριξη των λογικών µηχανών της Πληροφορικής. Συνδροµή της υ!ολογιστικής τεχνογνωσίας στην άντληση δεδοµένων (data mining) και δόµηση εφαρµογών στο κυριότερο !εδίο της θεολογικής έρευνας: τα κείµενα. Ψηφιο!οιήσεις, αναλύσεις !εριεχοµένου, ψηφιακή ε!εξεργασία λόγου, αναλύσεις δοµής, !εριλήψεις, ψηφιακή ε!εξεργασία κειµένου κ.ά. Ειδική αναφορά στην ψηφιακή συλλογή κειµένων ελληνικής γλώσσας TLG: Thesaurus Linguae Graecae. Παρουσίαση του !εριβάλλοντος χρήσης της Βάσης ∆εδοµένων του TLG. Συλλογές κειµένων θεολογικών: Sources Chrétiennes, Patrologia Graeca κ.ά. Ψηφιο!οιήσεις και ψηφιακές µορφές των συλλογών. Τεχνικά στοιχεία ανάλυσης, κλείδες, ψηφιακοί αλγόριθµοι άντλησης δεδοµένων α!ό τις συλλογές, ευρετήρια κ.λ!. ∆όκιµος, !ληθωρικός και ανα!τυσσόµενος χώρος εφαρµοσµένης έρευνας και εργασίας είναι ο χώρος σύνταξης, εκ!όνησης και ανά!τυξης !ρογραµµάτων στα !λαίσια !.χ. της Ευρω!αϊκής Ενώσεως. Κεντρικό θεµατικό και εργονοµικό !εδίο στην διεξαγωγή των θεµατικών ενοτήτων α!οτελεί η αξιο!οίηση της δυναµικής των Η/Υ στην !ρωτοβουλία εκ!όνησης και υ!οβολής !ροτάσεων !ρογραµµάτων. Εισαγωγή στην λογική των υ!ολογιστικών φύλλων (spreadsheets) και εργοδική !αρουσίαση του !ρογράµµατος Excel. Eγχειρίδια: 1α. Nικόλαος Mυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική I. H ληροφορική I. H ληροφορία της Παρατήρησης. Aό το Aναλογικό στο Ψηφιακό, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2006. 1β. Nικόλαος Mυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική II. ∆ιαδικασίες εεξεργασίας ψηφιακής ληροφορίας, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2004. 2. G. Ambrosse – P. Harris, Eικόνα, εκδόσεις Dant books, Aθήνα 2006. (Ν. Μυρίδης) 48. ∆ιαδίκτυο και Ψηφιακή Εικόνα στην Θεολογική έρευνα, την ε6ιστήµη και την τεχνολογία. Εισαγωγή στον αχανή χώρο του κυβερνοχώρου και ανάλυση των !αραµέτρων του ∆ιαδικτύου. Κριτήρια και !ροϋ!οθέσεις βελτιστο!οιηµένης διαδροµής αναζήτησης !ληροφορίας. Κριτική χρήση και σηµασία της ψηφια-

74

κής εικόνας και του αντίστοιχου !εδίου ε!εξεργασίας εικόνας στην λειτουργικότητα του ∆ιαδικτύου. Θέµατα και στοιχεία ε!εξεργασίας εικόνας. Συσχέτιση και εφαρµογή των διαδικτυακών !ληροφοριών και της άντλησής τους, ό!ως και της ε!εξεργασίας εικόνας, σε αντικείµενα θεολογικής έρευνας. ∆ιεύρυνση της εστίασης σε θέµατα ε!ιστηµονικής διερεύνησης και ενδιαφέροντος, καθώς και σε τεχνολογικές !εριοχές και εφαρµογές. Άσκηση: Εισαγωγή, !αρουσίαση και ανά!τυξη εφαρµογών σε !εριβάλλον PhotoShop. Eγχειρίδια: 1α. Nικόλαος Mυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική I. H ληροφορική I. H ληροφορία της Παρατήρησης. Aό το Aναλογικό στο Ψηφιακό, εκδόσεις Aφοι Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2006. 1β Nικόλαος Mυρίδης, Πληροφορία και Πληροφορική II. ∆ιαδικασίες εεξεργασίας ψηφιακής ληροφορίας, εκδόσεις Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2004. 2. G. Ambrosse – P. Harris, Eικόνα, εκδόσεις Dant books, Aθήνα 2006. (Ν.Μυρίδης)

********** Το ενδεικτικό !ρόγραµµα µαθηµάτων σχηµατο!οιείται α!ό ά!οψη διδακτικών µονάδων ως εξής: ∆’ Ε’ ΣΤ′ Ζ′ Η’ Εξάµηνα Α’ Β’ Γ′ Μαθήµατα υοχρεωτικά 15 20 15 17 13 17 19 18 Μαθήµατα κατ’ειλογήν υοχρεωτικά 6 6 6 6 6 6 6

75

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΘ YΠOYPΓIKH AΠOΦAΣH 2008 (Aριθµ. 42621/B7, ΦEK 1365/14.7.2008)

Αντικατάσταση της υ!’ αριθµ. Β7/73 υ!ουργικής α!όφασης (ΦΕΚ 247/τ. Β′/7.4.1994) !ου αφορά στο Πρόγραµµα Μετα!τυχιακών Σ!ουδών του Τµήµατος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανε!ιστηµίου Θεσσαλονίκης. Παράταση της λειτουργίας του Π.Μ.Σ. Άρθρο 1 Γενικές ∆ιατάξεις Το Τµήµα Θεολογίας του Α.Π.Θ. λειτουργεί α!ό τη λήξη του αναµορφωµένο Πρόγραµµα Μετα!τυχιακών Σ!ουδών (Π.Μ.Σ.), σύµφωνα µε τις διατάξεις της α!όφασης αυτής και τις διατάξεις των άρθρων 10 έως και 12 του ν. 2083/1992. Άρθρο 2 Αντικείµενο - Σκο6ός Α) Αντικείµενο του Προγράµµατος είναι η µελέτη και η έρευνα της θεολογίας, ό!ως !εριγράφεται στις ειδικότερες ε!ιστηµονικές !εριοχές του Τµήµατος, οι ο!οίες αναφέρονται στο άρθρο 3 της !αρούσης Υ!ουργικής Α!όφασης. Β) Σκο!ός του Προγράµµατος είναι: 1) Η ειδική σ!ουδή, καλλιέργεια και !ροαγωγή της ε!ιστήµης της Θεολογίας. 2) Η αρτιότερη συγκρότηση νέων ε!ιστηµόνων για την !εραιτέρω ανά!τυξη της θεολογικής ε!ιστήµης. 3) Η στελέχωση της Εκκλησίας και της ∆ηµόσιας Εκ!αίδευσης µε µέλη -κατόχους υψηλής θεολογικής !αιδείας. 4) Η διερεύνηση και σ!ουδή των ζητηµάτων !ου σχετίζονται µε την ιστορική και !ολιτιστική ταυτότητα του νεοελληνικού βίου, τη ζωή του σηµερινού ανθρώ!ου, και το ρόλο της Ορθοδοξίας και

76

της θρησκείας γενικότερα στο σύγχρονο κόσµο. 5) Η δηµιουργική ε!ιστηµονική ε!αφή µε θεολογικά ρεύµατα και Σχολές του εξωτερικού σε ακαδηµαϊκή διδακτική και ερευνητική συνεργασία, κυρίως µε τη Θεολογική Σχολή του Τιµίου Σταυρού της Βοστόνης των ΗΠΑ σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία και τις !αρε!όµενες !ανε!ιστηµιακές συνεργασίες. Άρθρο 3 Μετα6τυχιακοί Τίτλοι Το Πρόγραµµα Μετα!τυχιακών Σ!ουδών α!ονέµει τους ακόλουθους τίτλους: 1. Μετα6τυχιακό ∆ί6λωµα Ειδίκευσης (Μ.∆..Ε.) στα εξής ε!ιστηµονικά !εδία µε τις αντίστοιχες ειδικεύσεις: Α. Ερµηνευτικής Θεολογίας 1. Παλαιά ∆ιαθήκη 2. Καινή ∆ιαθήκη 3. Θρησκειολογία Β. Ιστορικής Θεολογίας 1. Ιστορία 2. Γραµµατεία 3. Αρχαιολογία Γ. Συστηµατικής Θεολογίας 1. ∆ογµατική 2. Φιλοσοφία 3. Ηθική 4. Ποιµαντική 5. Κοινωνιολογία ∆. Πρακτικής Θεολογίας 1. Παιδαγωγική 2. Λειτουργική 3. Εκκλησιαστικό και Κανονικό ∆ίκαιο Ε. ∆ιατοµεακό !εδίο Οικουµενικής Θεολογίας µε ειδίκευση 1. Οικουµενική Θεολογία 2. ∆ιδακτορικό ∆ί6λωµα (∆.∆.). Το Τµήµα Θεολογίας α!ονέµει διδακτορικό δί!λωµα Θεολογίας το ο!οίο είναι ενιαίο και ανεξάρτητο α!ό τα ε!ιστηµονικά !εδία και τις ειδικεύσεις.

77

Άρθρο 4 Κατηγορίες 6τυχιούχων 1. Στο Π.Μ.Σ. για την α!όκτηση Μ.∆.Ε. γίνονται δεκτοί, ύστερα α!ό ε!ιλογή, οι εξής κατηγορίες !τυχιούχων: (α) Πτυχιούχοι Τµηµάτων Θεολογικών Σχολών της ηµεδα!ής ή οµοταγών αναγνωρισµένων Θεολογικών Σχολών της αλλοδα!ής, (β) Σε ειδικές εξαιρετικές !ερι!τώσεις και ύστερα α!ό αιτιολογηµένη εισήγηση της !ενταµελούς εξεταστικής ε!ιτρο!ής (α!οτελείται α!ό 5 µέλη της Ε!ιτρο!ής Μετα!τυχιακών Προγραµµάτων του Τµήµατος, ένα α!ό κάθε τοµέα, και ορίζεται µε α!όφαση της Γ.Σ.Ε.Σ) γίνονται δεκτές υ!οψηφιότητες !τυχιούχων άλλων Σχολών ή Τµηµάτων της ηµεδα!ής ή οµοταγών αναγνωρισµένων ιδρυµάτων της αλλοδα!ής, µε την !ροϋ!όθεση ότι το γνωστικό αντικείµενο της σχεδιαζόµενης µελέτης: (i) βρίσκεται στη συνέχεια των σ!ουδών τους και (ii) θερα!εύεται α!ό το Τµήµα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανε!ιστηµίου Θεσσαλονίκης. 2. Για την ένταξη στη διαδικασία α!όκτησης ∆ιδακτορικού ∆ι!λώµατος (∆.∆.) α!αιτείται η κατοχή του εν λόγω Mετα!τυχιακού ∆ι!λώµατος Eιδίκευσης ή άλλου συναφούς µετα!τυχιακού τίτλου της ηµεδα!ής ή αναγνωρισµένου οµοταγούς ιδρύµατος της αλλοδα!ής (Master, Mth κ.λ!.). Άρθρο 5 Χρονική διάρκεια Η χρονική διάρκεια σ!ουδών για τη λήψη του Μ.∆.Ε. ορίζεται σε τέσσερα (4) εξάµηνα - τρία (3) εξάµηνα διδασκαλίας και έρευνας και ένα (1) εξάµηνο κατ’ ελάχιστο για τη συγγραφή δι!λωµατικής εργασίας. Η χρονική διάρκεια για τη λήψη του ∆ιδακτορικού ∆ι!λώµατος ορίζεται σε έξι (6) τουλάχιστον εξάµηνα µετά τη λήψη του Μ.∆.Ε. Άρθρο 6 Πρόγραµµα Μαθηµάτων Για την α!όκτηση Μετα!τυχιακού ∆ι!λώµατος Ειδίκευσης !ροβλέ!ονται τρία (3) εξάµηνα διδασκαλίας και έρευνας !ου αντιστοιχούν σε 90 !ιστωτικές µονάδες ETCS και ένα (1) εξάµηνο κατ’ ελάχιστο για τη συγγραφή δι!λωµατικής εργασίας, !ου αντιστοιχεί σε 30 !ιστωτικές µονάδες. Σύνολο= 120 !ιστωτικές µονάδες. Ο κάθε µετα!τυχιακός φοιτητής, σε συνεργασία µε

78

τον Σύµβουλο Καθηγητή ε!ιλέγει τέσσερα (4) µαθήµατα ανά εξάµηνο (2 ώρες διδασκαλίας και 1 ώρα άσκησης ανά εβδοµάδα και 3 τουλάχιστον ώρες έρευνας), το καθένα α!ό τα ο!οία αντιστοιχεί σε 7,5 ETCS. Κατά τη διάρκεια των τριών !ρώτων εξαµήνων ο µετα!τυχιακός φοιτητής µ!ορεί να ε!ιλέξει µέχρι δύο (2) µαθήµατα α!ό άλλο ε!ιστηµονικό !εδίο.

Α’ και Β’ Εξάµηνα Κωδ.

∆.Μ. ETCS

1. Παλαιά ∆ιαθήκη 101 102

Ιουδαϊκός Μυστικισµός (Α′ + Β′) Μεσσιανικά κείµενα της Παλαιάς ∆ιαθήκης (Α′ + Β′) 103 Α Η !αράδοση για τον ∆αυίδ στους !ροφήτες και στην ψαλµική !οίηση (Α′+Β′)

∆. Καϊµάκης

5

7,5

Μ. Κωνσταντίνου

5

7,5

Ι. Μούρτζιος

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5 5

7,5 7,5

5

7,5

5

7,5

2. Καινή ∆ιαθήκη 111 112 113

Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία της Καινής ∆ιαθήκης (Α′ + Β′) Π. Βασιλειάδης Χριστός και Νόµος στην !αύλεια θεολογία (Α′ + Β′) !. Ι. Σκιαδαρέσης Οι Καθολικές Ε!ιστολές του Ιωάννη (Α’+ Β’) Χ. Ατµατζίδης 3. Θρησκειολογία

121 122

Οι θρησκείες και λατρείες της ελληνιστικής ε!οχής (Α’ + Β’) Π. Παχής Τα Ασιατικά Θρησκεύµατα (Α’ + Β’) Α. Ζιάκα 4. Ιστορία

201 202

Ζητήµατα α!ό την εθναρχούσα και Εθνική εκκλησία (Α’ + Β’) Α. Νανάκης Η Εκκλησιαστική ιστορία κατά τη Βυζαντινή !ερίοδο (Α’ + Β’) Ευ. Αµοιρίδου

79 Κωδ.

203

204 205

∆.Μ. ETCS

Τεχνική εκ!ονήσεως ε!ιστηµονικής εργασίας στην Εκκλησιαστική Ιστορία (Α’ + Β’) Ν. Κρουσουλούδη 5 Σλαβικός φιλελληνισµός (Α’ + Β’) Ε. Οικονόµου 5 Έλληνες Λόγιοι (15ϋς - 17ΰς αι.) (Α’ + Β’) ∆. Βαλαής 5

7,5 7,5 7,5

5. Γραµµατεία 211 212 213 214

Εκκλησιαστική Γραµµατεία της ∆ύσης (Α’ + Β’) Φ. Ιωαννίδης Ερµηνευτική !ατερικών κειµένων (A’ + B’) Χρ. Αραµ!ατζής Αγιολογικά !ρότυ!α της α’ χιλιετίας (Α’ + Β’) Π. Υφαντής Εκκλησιαστική Γραµµατεία και !νευµατικός βίος των Σλάβων (Α’ + Β’) Η. Ευαγγέλου

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

6. Αρχαιολογία 221Α Χριστιανική Ανατολή. Μνηµειακή το!ογραφία (Μέρος Α’) (Α’ + Β’) Μ. Καζαµία-Τσέρνου 5 222 Μεταβυζαντινή ζωγραφική: Οι Κρήτες ζωγράφοι και η Σχολή της Β∆ Ελλάδος (Α’ + Β’) Γλ. Χατζούλη 5

7,5

7,5

7. ∆ογµατική 301

∆ογµατική και Φιλοσοφία στην ορθόδοξη !αράδοση (Α’ + Β’) 302Α Εικονολογία (Α’+ Β’) 303Α Η ∆ογµατική της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους (Α’+ Β’) 304Α ∆ογµατική Θεολογία στη ∆ύση κατά τους νεωτέρους χρόνους (Α’+ Β’)

Γ. Μαρτζέλος ∆. Τσελεγγίδης

5 5

7,5 7,5

Χ. Σταµούλης

5

7,5

I. Κουρεµ!ελές

5

7,5

80 Κωδ.

∆.Μ. ETCS

8. Φιλοσοφία 311Α Ιστορία της Φιλοσοφίας (Α’+ Β’)

Λ. Σιάσος

5

7,5

9. Ηθική 401 402

Το ήθος στα όρια του ∆όγµατος και της Τέχνης (Α’ + Β’) Αν. Κεσελό!ουλος 5 Ηθική, Θρησκεία και Ε!ιστήµες (Α’ + Β’) !. Β. Καλλιακµάνης 5

7,5 7,5

10. Ποιµαντική 411 412

Η ενορία στην ιστορία και το !αρόν (Α’ + Β’) !. Β. Καλλιακµάνης 5 Θέµατα Ποιµαντικής Θεολογίας (Α’ + Β’) Αν. Κεσελό!ουλος 5

7,5 7,5

11. Κοινωνιολογία 421 422 423

Άνθρω!ος, Θρησκεία, Πολιτισµός (Α + Β) Ι. Πέτρου 5 Κοινωνία και ιερό (Α + Β) Ν. Πα!αγεωργίου 5 Θεωρία και Εφαρµογές της ψηφιακής ε!εξεργασίας (θεολογικής) !ληροφορίας (Α’+ Β’) Ν. Μυρίδης 5

7,5 7,5

7,5

12. Παιδαγωγική 501

502 503 504

Τα Αναλυτικά Προγράµµατα και το µάθηµα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθµια και ∆ευτεροβάθµια Εκ!αίδευση (Α’ + Β’) Ι. Κογκούλης ∆ια!ροσω!ικές σχέσεις εκ!αιδευτικούµαθητή (Α’+Β’) Χ. Βασιλό!ουλος Ο εκ!αιδευτικός θεολόγος σήµερα (Α’+Β’) ∆. Λά!!ας Μάθηση σε νέα τεχνολογικά !εριβάλλοντα (Α’+Β’) Β. Μητρο!ούλου

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

81 Κωδ.

∆.Μ. ETCS

13. Λειτουργική 511 512

Μεθοδολογία οµιλητικών κειµένων (Α’ + Β’) ∆. Κούκουρα Θέµατα Εορτολογίου και Ευχολογίου (Α’+ Β’) Π. Σκαλτσής

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

14. Εκκλησιαστικό και Κανονικό ∆ίκαιο 521A Αυτοκρατορική Νοµοθεσία και Ιεροί Κανόνες (Α’+ Β’) Ν. Μαγγιώρος 15. Οικουµενικής Θεολογίας 601

602 603Α

604Α 605Α

606

607Α

Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία στη σύγχρονη χριστιανική µαρτυρία (Α’ + Β’) Π. Βασιλειάδης Οικουµενική Κοινωνική Ηθική (Α’ + Β’) Ι. Πέτρου Ο ε!ίσηµος θεολογικός διάλογος της Ορθόδοξης Εκκλησίας µε τη Ρωµαιοκαθολική (Α’ + Β’) Γ. Μαρτζέλος Ετεροδοξία και Οικουµενισµός (Α’+ Β’) ∆. Τσελεγγίδης ∆ογµατική και διάλογος της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους (Α’+ Β’) Χ. Σταµούλης Σύγχρονος Οικουµενικός διάλογος και εκκλησιολογικός !ροβληµατισµός (Α’ + Β’) Στ. Τσοµ!ανίδης Σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας στην Ευρω!αϊκή Ένωση (Α’ + Β’) Ν. Μαγγιώρος

Όλοι οι φοιτητές έχουν ε!ι!λέον το δικαίωµα να ε!ιλέξουν το ακόλουθο µάθηµα: Αρχαία Ελληνικά: 131

Ελληνιστική κοινή και γλώσσα της Βίβλου (Α’+ Β’)

Α. Κόλτσιου-Νικήτα

5

7,5 6

82 Κωδ.

∆.Μ. ETCS

Γ’ Εξάµηνο 1. Παλαιά ∆ιαθήκη 104 Οι Προφήτες της Παλαιάς ∆ιαθήκης ∆. Καϊµάκης 105 Εβραϊκές ε!ιγραφές της Παλαιστίνης Μ.Κωνσταντίνου 103 Β Η !αράδοση για τον ∆αυίδ στους Προφήτες και την ψαλµική !οίηση Ι. Μούρτζιος

5 5

7,5 7,5

5

7,5

5 5 5

7,5 7,5 7,5

Π. Παχής

5

7,5

Α. Ζιάκα

5

7,5

A. Nανάκης Ευ. Αµοιρίδου

5 5

7,5 7,5

Ν. Κρουσουλούδης 5 Ε. Οικονόµου 5 ∆. Βαλαής 5

7,5 7,5 7,5

Φ. Ιωαννίδης

5

7,5

Χ. Αραµ!ατζής Π. Υφαντής

5 5

7,5 7,5

2. Καινή ∆ιαθήκη 114 115 116

Ανθρώ!ινη σεξουαλικότητα και βιβλική σωτηριολογία Θέµατα θεολογίας του Α!. Παύλου Η Σχολή του Ιωάννη

Π. Βασιλειάδης !. Ι. Σκιαδαρέσης Χ. Ατµατζίδης

3. Θρησκειολογία 123 124

Η !ερι!λάνηση του ατόµου στον ελληνορωµαϊκό κόσµο Ισλάµ, σύγχρονη !ραγµατικότητα και διαθρησκειακός διάλογος 4. Ιστορία

206 207 208 209 210

Ζητήµατα α!ό τη νεότερη Εκκλησιαστική Ιστορία H ιστορία των Σχισµάτων Εκκλησιαστική ιστορία των Νέων Χωρών Φιλοσλαβικά ρεύµατα στην Ελλάδα Έλληνες λόγιοι (18ος - 19ος αι.) 5. Γραµµατεία

215 216 217

Αυγουστίνος Ι!!ώνος. Βίος, έργα, διδασκαλία Η ανθρω!ολογία των Πατέρων της Εκκλησίας Αγιολογικά !ρότυ!α της β’χιλιετίας

83 Κωδ.

218

∆.Μ. ETCS

Μεσαιωνική και Νεότερη Εκκλησιαστική Γραµµατεία των Σλάβων

Η. Ευαγγέλου

5

7,5

6 Αρχαιολογία 221B 223

Χριστιανική Ανατολή, Μνηµειακή το!ογραφία (Μέρος Β’) Μ. Καζαµία-Τσέρνου 5 Το !ορτραίτο του καλλιτέχνη κατά τη βυζαντινή και µεταβυζαντινή !ερίοδο Γλ. Χατζούλη 5

7,5

7,5

7. ∆ογµατική 305 302B 303B 304B

∆όγµα και Φιλοσοφία στην Ορθόδοξη !αράδοση Εικονολογία Γ’ Η ∆ογµατική της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους Γ’ ∆ογµατική Θεολογία στη ∆ύση κατά τους νεωτέρους χρόνους Γ’

Γ. Μαρτζέλος ∆. Τσελεγγίδης

5 5

7,5 7,5

Χ. Σταµούλης

5

7,5

Ι. Κουρεµ!ελές

5

7,5

Λ. Σιάσος

5

7,5

Αν. Κεσελό!ουλος 5 !. Β. Καλλιακµάνης 5

7,5 7,5

8. Φιλοσοφία 311B

Ιστορία της Φιλοσοφίας 9. Ηθική

403 404

Θέµατα Βιοηθικής Ειδικά θέµατα Ηθικής

10. Ποιµαντική 413

Ποιµαντική Κοινωνιολογία

!. Β. Καλλιακµάνης 5

7,5

11. Κοινωνιολογία 424 425 426

Κοινωνικά !ροβλήµατα Ι. Πέτρου 5 Μεθοδολογία κοινωνικών ε!ιστηµών N. Πα!αγεωργίου 5 Πληροφορική τεχνολογία στην έρευνα σε θεολογικές σ!ουδές Ν. Μυρίδης 5

7,5 7,5 7,5

84 Κωδ.

∆.Μ. ETCS

12. Παιδαγωγική 505

506 507

508

Ηθική και θρησκευτική ανά!τυξη και αγωγή στην !αιδική και εφηβική ηλικία Ι. Κογκούλης Ψυχολογικές θεωρίες µάθησης και σχολική διδακτική !ράξη Χ. Βασιλό!ουλος Η εφαρµογή της οµαδικής διδασκαλίας στο µαθηµάτων Θρησκευτικών (Θεµελίωση και !αραδείγµατα) ∆. Λά!!ας ∆ιδακτικές µεθοδολογίες σε σύγχρονα µαθησιακά !εριβάλλοντα Β. Μητρο!ούλου

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

5

7,5

Π. Βασιλειάδης

5

7,5

Ι. Πέτρου

5

7,5

Γ. Μαρτζέλος ∆. Τσελεγγίδης

5 5

7,5 7,5

Χ. Σταµούλης Στ. Τσοµ!ανίδης

5 5

7,5 7,5

13. Λειτουργική 513 514

Η οµιλητική διάσταση της υµνογραφίας ∆. Κούκουρα Θέµατα θεολογίας της λατρείας και σύγχρονα λειτουργικά !ροβλήµατα Π. Σκαλτσής 14. Εκκλησιαστικό και Κανονικό ∆ίκαιο

521 Β Αυτοκρατορική Νοµοθεσία και Ιεροί Κανόνες Ν. Μαγγιώρος 15. Οικουµενικής Θεολογίας 608

Ανθρώ!ινη Σεξουαλικότητα και Χριστιανική Μαρτυρία 609 Ευαγγέλιο και !ολυ!ολιτισµική κοινωνία 603 Β Ο ε!ίσηµος θεολογικός διάλογος της Ορθόδοξης µε τη Ρωµαιοκαθολική Εκκλησία (Γ’) 604Β Ετεροδοξία και Οικουµενισµός (Γ’) 605Β ∆ογµατική και διάλογος της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους (Γ’) 610 Οικουµενική Κοινωνική Ηθική

85 Κωδ.

607Β

∆.Μ. ETCS

Σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας στην Ευρω!αϊκή Ένωση (Γ’)

Ν. Μαγγιώρος

5

7,5

Όλοι οι φοιτητές έχουν ε!ι!λέον το δικαίωµα να ε!ιλέξουν το ακόλουθο µάθηµα: Αρχαία Ελληνικά: 142

Μεταφραστική θεωρία και !ράξη στο χώρο της θεολογικής γραµµατείας Α. Κόλτσιου-Νικήτα 5

7,5

∆’ Εξάµηνο ∆ι!λωµατική εργασία

30

Άρθρο 7 Αριθµός Εισακτέων Ο αριθµός εισακτέων στο Π.Μ.Σ. ορίζεται σε ογδόντα (80) κατ’ έτος. Οι αλλοδα!οί υ!ότροφοι εγγράφονται ως υ!εράριθµοι µε α!όφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. Άρθρο 8 Προσω6ικό Μετα!τυχιακό διδακτικό έργο ανατίθεται σε όλα τα Μέλη ∆ΕΠ του Τµήµατος Θεολογίας. Μετα!τυχιακό διδακτικό έργο δύναται ε!ίσης να ανατεθεί και α) σε Οµότιµους Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής β) Ε!ισκέ!τες καθηγητές και γ) Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Τιµίου Σταυρού της Βοστόνης των Η.Π.Α., µε α!όφαση της Γ.Σ.Ε.Σ., και εφόσον !ληρούνται οι !ροϋ!οθέσεις του άρθρου 12 !αρ. 3 του Ν. 2083/1992. Άρθρο 9 Υλικοτεχνική Y6οδοµή Για τη λειτουργία του Π.Μ.Σ. διατίθεται η βασική υ!οδοµή (αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκη, Νησίδα Η/Υ και εξειδικευµένη ηλεκτρονική υ!οστήριξη) του Τµήµατος Θεολογίας.

86

Άρθρο 10 ∆ιάρκεια Λειτουργίας Το Π.Μ.Σ. θα λειτουργήσει µέχρι το ακαδηµαϊκό έτος 2009-2010. Άρθρο 11 Kόστος Λειτουργίας 1. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας του Π.Μ.Σ. ανέρχεται στο !οσό των 23.000 ευρώ, το ο!οίο αναλύεται ως εξής: α) Κάλυψη ειδικών βιβλιογραφικών αναγκών: 8.000 € β) Αναλώσιµα είδη: 5.500 € γ) Προµήθεια και συντήρηση Η/Ύ και άλλου εξο!λισµού 5.000 € δ) Αλλες δα!άνες: 4.500 € Σύνολο: 23.000 € 2. Το κόστος λειτουργίας θα καλυφθεί α!ό τον τακτικό !ροϋ!ολογισµό του ΑΠΘ, ενώ θα αναζητηθούν και άλλες !ηγές χρηµατοδότησης, ό!ως Εκ!αιδευτικά και Ερευνητικά Προγράµµατα, Ιδιωτικοί και ∆ηµόσιοι φορείς. Ά ρ θ ρ ο 12 Mεταβατικές ∆ιατάξεις 1. Για τους φοιτητές !ου είχαν εισαχθεί στο Π.M.Σ. !ριν το ακαδηµαϊκό έτος 2008-2009 ισχύουν οι διατάξεις της !ροηγούµενης υ!ουργικής α!όφασης. 2. Tα ε!ί µέρους θέµατα !ου αφορούν τη λειτουργία του Π.M.Σ. και δε ρυθµίζονται α!ό τον κανονισµό µετα!τυχιακών σ!ουδών, θα ρυθµίζονται α!ό τα αρµόδια όργανα, σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία.

87

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Μ.Π.Σ. ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 1. ∆ιαδικασία α6όκτησης Μ.∆.Ε. α. Α!ό 10 Σε!τεµβρίου µέχρι 5 Οκτωβρίου κάθε χρόνο οι υ!οψήφιοι υ!οβάλλουν στη Γραµµατεία του Τµήµατος: 1. Αίτηση 2. Αντίγραφο Πτυχίου 3. Πιστο!οιητικό αναλυτικής βαθµολογίας 4. Πτυχίο ξένης γλώσσας (Lower για την Αγγλική, Sorbonne 1 για την Γαλλική, Mitelstuffe II για την Γερµανική κ.ο.κ για την Ιταλική, Ρωσική κλ!.), !τυχίο κρατικής !ιστο!οίησης ε!ι!έδου Γ’ για τις αντίστοιχες γλώσσες, ή ο!οιοδή!οτε άλλο !ιστο!οιητικό !ου να καλύ!τει το ως άνω ε!ί!εδο, ό!ως !τυχίο ή δί!λωµα α!ό Πανε!ιστήµιο της αλλοδα!ής, ή Α!ολυτήριο ξένων αναγνωρισµένων Λυκείων. 5. Bιογραφικό σηµείωµα 6. Συστατική Ε!ιστολή µετά α!ό συνέντευξη !ου να !ροσυ!ογράφεται και α!ό άλλους δυο Καθηγητές. β. Οι αιτήσεις υ!οψηφιότητας διαβιβάζονται στην !ενταµελή εξεταστική ε!ιτρο!ή, στην ο!οία ανατίθεται η ε!ιλογή των µετα!τυχιακών φοιτητών σύµφωνα µε τα ακόλουθα κριτήρια: 1. γενικός βαθµός !τυχίου (30%) 2. µέσος όρος !ρο!τυχιακών βαθµών στα µαθήµατα ειδίκευσης (40%) 3. τυχόν ερευνητική ή συγγραφική δραστηριότητα ή κατοχή δεύτερου !τυχίου (20%) 4. γνώση δεύτερης ή και !ερισσότερων ξένων γλωσσών (10%). Οι αλλοδα!οί υ!οβάλλουν ε!ί !λέον !ιστο!οιητικό ε!άρκειας της ελληνικής γλώσσας α!ό το Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας των Πανε!ιστηµίων Αθηνών ή Θεσσαλονίκης ή Α!ολυτήριο Ελληνικού Λυκείου γ. Καταρτίζεται !ίνακας ε6ιτυχόντων !ου ε!ικυρώνεται α!ό τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης.

88

δ. Καλούνται οι ε!ιτυχόντες για την εγγραφή τους α!ό 15 - 20 Οκτωβρίου. ε. Μετά το !έρας των 3 εξαµήνων και εντός ενός (1) µηνός κατάθεση του θέµατος της δι!λωµατικής εργασίας. Η χρονική διάρκεια συγγραφής και υ!οβολής της δεν µ!ορεί να υ!ερβαίνει τα τρία (3) έτη α!ό την ηµεροµηνία κατάθεσης του θέµατος. Είναι δυνατή η !αράταση της !ροθεσµίας για ένα έτος µετά α!ό αιτιολογηµένη !ρόταση του Συµβούλου Καθηγητή και α!όφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. στ. Συγγραφή και υ!οβολή της δι!λωµατικής εργασίας, µετά α!ό έγγραφη σύµφωνη γνώµη του Συµβούλου Καθηγητή σε 6 αντίτυ!α στη Γραµµατεία του Τµήµατος. ζ. Ορισµός Τριµελούς Εξεταστικής Ε!ιτρο!ής α!ό µέλη ∆ΕΠ της ειδίκευσης !ου ε!έλεξε ο µετα!τυχιακός φοιτητής. Η Ε!ιτρο!ή αυτή εξετάζει και βαθµολογεί την µετα!τυχιακή εργασία. Μετά το !έρας της διαδικασίας η Τριµελής Ε!ιτρο!ή ανακοινώνει στη Γ.Σ.Ε.Σ. το α!οτέλεσµα και τον βαθµό της κρίσης της εργασίας. Ο βαθµός του Μετα!τυχιακού ∆ι!λώµατος Ειδίκευσης εξάγεται α!ό το µέσο όρο του βαθµού των 12 µαθηµάτων του άρθρου (6), !ου ε!έλεξε ο µετα!τυχιακός φοιτητής, και του βαθµού της δι!λωµατικής εργασίας. η. Η α!ονοµή του τίτλου Μετα!τυχιακού ∆ι!λώµατος Ειδίκευσης, !ραγµατο!οιείται τρεις (3) φορές το χρόνο: !ριν α!ό τις διακο!ές των Χριστουγέννων, του Πάσχα και του θέρους. Η ε!ίσηµη ορκωµοσία !ραγµατο!οιείται µαζί µε εκείνην των !τυχιούχων και διδακτόρων. 2. ∆ιαδικασία α6όκτησης ∆ιδακτορικού ∆ι6λώµατος Για την ένταξη στη διαδικασία α!όκτησης ∆ιδακτορικού ∆ι!λώµατος (∆.∆.) α!αιτείται Μετα!τυχιακό ∆ί!λωµα Ειδίκευσης ή άλλος αναγνωρισµένος ισότιµος µετα!τυχιακός τίτλος Μαγίστρου (Master, MTh κλ6). Για την α!όκτηση ∆ιδακτορικού ∆ι!λώµατος ισχύει η ακόλουθη διαδικασία: 1) Υ!οβολή στη Γραµµατεία του Τµήµατος: α) σχετικής αίτησης και β) αναλυτικού σχεδιασµού της !εριοχής του θέµατος της υ!ό εκ!όνηση διδακτορικής διατριβής, εγκεκριµένου α!ό σύµβουλο καθηγητή, !ου ανήκει στις βαθµίδες Καθηγητή, Ανα!ληρωτή Καθηγητή και Ε!ίκουρου Καθηγητή του Τµήµατος.

89

2) Ορισµός Τριµελούς Συµβουλευτικής Ε!ιτρο!ής, η ο!οία ορίζεται α!ό τη Γ.Σ.Ε.Σ. σύµφωνα µε το άρθρο 13 του 2083/92, ένα µόνο µέλος της ο!οίας µ!ορεί να είναι και λέκτορας. 3) Η Τριµελής Συµβουλευτική Ε!ιτρο!ή σε συνεργασία µε τον υ!οψήφιο διδάκτορα και εντός τριών (3) µηνών α!ό τον ορισµό της καθορίζει και υ!οβάλλει στη Γραµµατεία του Τµήµατος τον τίτλο του θέµατος. 4) Ακολουθούν 2 τουλάχιστον εξάµηνα έρευνας του υ!οψηφίου στο θέµα !ου του ανατέθηκε. Η χρονική διάρκεια εκ!όνησης της διδακτορικής διατριβής είναι, κατ’ ελάχιστο, η διετία α!ό την ανακοίνωση του θέµατος στη Γ.Σ.Ε.Σ. 5) Η α!ουσία µέλους της Συµβουλευτικής Ε!ιτρο!ής µε εκ!αιδευτική άδεια δεν !αρακωλύει τη συνέχεια των διαδικασιών. Η αντικατάστασή του µ!ορεί να γίνεται α!ό τη Γ.Σ.Ε.Σ. του Τµήµατος. 6) Στο τέλος κάθε χρόνου κατατίθεται Έκθεση της Συµβουλευτικής Ε!ιτρο!ής !ου !εριγράφει την !ρόοδο του υ!οψηφίου. 7) Μόλις ο υ!οψήφιος !ερατώσει το ερευνητικό του έργο, το !αρουσιάζει στην Συµβουλευτική του Ε!ιτρο!ή, ενηµερώνοντας συγχρόνως µε έγγραφο τον Πρόεδρο του Τµήµατος. 8) Η Συµβουλευτική Ε!ιτρο!ή εντός µηνός α!ό της υ!οβολής του ερευνητικού έργου του υ!οψηφίου σε τελική µορφή ε!ιστηµονικής εργασίας, α!οφασίζει αν αυτό χρειάζεται συµ!λήρωση ή είναι ε!αρκές και ενηµερώνει εγγράφως τον Πρόεδρο του Τµήµατος. Στην τελευταία !ερί!τωση της ε!άρκειας ε!ιτρέ!ει τη συγγραφή της διατριβής. 9) Η χρονική διάρκεια συγγραφής και υ!οβολής της διδακτορικής διατριβής δεν µ!ορεί να υ!ερβαίνει τα 4 έτη α!ό την ηµεροµηνία κατάθεσης του θέµατος. Είναι δυνατή η !αράταση της !ροθεσµίας για ένα έτος µετά α!ό αιτιολογηµένη !ρόταση της Τριµελούς Συµβουλευτικής Ε!ιτρο!ής και α!όφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. Στην !ερί!τωση !ου το ερευνητικό έργο έχει ανάγκη συµ!ληρώσεως ο υ!οψήφιος το υ!οβάλλει εκ νέου ακολουθώντας την ίδια διαδικασία. 10) Μετά τη συγγραφή της διατριβής ο υ!οψήφιος την υ!οβάλλει στη Γραµµατεία του Τµήµατος σε 12 αντίτυ!α µαζί µε αίτηση κρίσης της και σηµείωµα µε τα !ρωτότυ!α στοιχεία της εργασίας αυτής, καθώς και βιογραφικό σηµείωµα. 11) Ο Πρόεδρος του Τµήµατος διαβιβάζει την διατριβή του στη Συµβουλευτική Ε!ιτρο!ή, η ο!οία εντός 30 ηµερών υ!οβάλλει σχετική εισηγη-

90

τική έκθεση. Αν !αρέλθει ά!ρακτη η !ροθεσµία αυτή, η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς την εισηγητική έκθεση. 12) Μετά την υ!οβολή της εισηγητικής έκθεσης ή την !αρέλευση ά!ρακτης της !ροθεσµίας των 30 ηµερών η Γ.Σ.Ε.Σ. α!οφασίζει τη συγκρότηση ε!ταµελούς εξεταστικής ε!ιτρο!ής. 13) Ο υ!οψήφιος υ!οστηρίζει τη διατριβή του ενώ!ιον της Εξεταστικής Ε!ιτρο!ής, την ο!οία συγκαλεί ο Πρόεδρος του Τµήµατος σε συνεδρίαση εντός µηνός α!ό τον ορισµό της. 14) Η Εξεταστική Ε!ιτρο!ή υ!ό την !ροεδρία του Συµβούλου Καθηγητή κρίνει το !ρωτότυ!ο του !εριεχοµένου της διατριβής και ουσιαστική συµβολή της στην ε!ιστήµη και υ!οβάλλει σχετικό !ρακτικό στη Γραµµατεία του Τµήµατος. Η εξέταση γίνεται δηµόσια. Ο Πρόεδρος της Εξεταστικής Ε!ιτρο!ής µετά την !εράτωση της !ροφορικής δοκιµασίας ανακοινώνει το α!οτέλεσµα κρίσεως. Αν ο υ!οψήφιος συγκεντρώσει 5 θετικές ψήφους, α!ονέµεται σ’ αυτόν µε ψηφοφορία ένας α!ό τους βαθµούς: «ΚΑΛΩΣ», «ΛΙΑΝ ΚΑΛΩΣ» και «ΑΡIΣΤΑ». 15) Η αναγόρευση του υ!οψηφίου σε ∆ιδάκτορα Θεολογίας !ραγµατο!οιείται σε συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης !αρουσία του Πρύτανη ή ενός των Αντι!ρυτάνεων του Α.Π.Θ., η δε ε!ίσηµη ορκωµοσία µαζί µε εκείνην των !τυχιούχων και των µετα!τυχιακών.

91

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α. ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Στο Τµήµα Θεολογίας εισάγονται φοιτητές µε τους ακόλουθους τρό!ους: – – – – – – – – –

Με τις Πανελλήνιες Εξετάσεις Ως !τυχιούχοι Ακαδηµιών Ως !τυχιούχοι Ανωτέρων Εκκλησιαστικών Σχολών Ως !τυχιούχοι Σχολών των Α.Ε.Ι. Ως !τυχιούχοι ισότιµων Σχολών του Εξωτερικού Οµογενείς Αλλοδα!οί Κύ!ριοι Με ειδικούς λόγους (λόγους υγείας).

Ο Σύλλογος Φοιτητών της Θεολογικής Σχολής !ροωθεί λύσεις για τα φοιτητικά και !ανε!ιστηµιακά !ροβλήµατα, συµµετέχει µε εκ!ροσώ!ους στα φοιτητικά όργανα (ΦΕΑΠΘ, ΕΦΕΕ) και διοργανώνει εκδηλώσεις θεολογικού, !ολιτιστικού, !ολιτικού και ενηµερωτικού !εριεχοµένου. Ο Φοιτητικός Σύλλογος εκ!ροσω!εί νόµιµα τους φοιτητές στα όργανα διοίκησης του Πανε!ιστηµίου, στο Τµήµα, στους Τοµείς και στα ∆ιοικητικά Συµβούλια µε δικαίωµα λόγου και ψήφου. Συµµετέχει, ισότιµα µε τους διδάσκοντες, στις εκλογές των Πρυτάνεων, Κοσµητόρων, Προέδρων Τµηµάτων, ∆ιευθυντών Τοµέων κ.τ.λ. Συµµετέχει ε!ίσης στην οργάνωση του !ρογράµµατος σ!ουδών και γενικά συµβάλλει α!οφασιστικά και θετικά στη διαµόρφωση της εκ!αιδευτικής διαδικασίας. Ανώτατο όργανο των φοιτητών, σε !ανελλήνια κλίµακα, είναι η Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας (ΕΦΕΕ), µε το µεγάλο κύρος και τις !εργαµηνές !ου της χάρισαν οι ιστορικοί αγώνες της για Ελευθερία και ∆ηµοκρατία στη χώρα µας, α!ό την ε!οχή των «Συλλαλητηρίων για την Κύ!ρο», του «114», του «15%», του Πολυτεχνείου και άλλων ιστορικών κα-

92

µ!ών στην ιστορία της νεολαίας και του φοιτητικού κινήµατος στη χώρα µας. Στην ΕΦΕΕ στέλνονται εκλεγµένοι εκ!ρόσω!οι α!ό όλους τους Φοιτητικούς Συλλόγους των ΑΕΙ της χώρας. Εξίσου σηµαντικό συλλογικό όργανο είναι η Φοιτητική Ένωση Αριστοτελείου Πανε!ιστηµίου Θεσσαλονίκης (ΦΕΑΠΘ), µε ε!ίσης µεγάλη ιστορία στο φοιτητικό κίνηµα, !ου εκ!ροσω!εί τους Φοιτητικούς Συλλόγους του Α.Π.Θ. Στη ΦΕΑΠΘ στέλνονται οι εκλεγµένοι εκ!ρόσω!οι α!ό τους Φοιτητικούς Συλλόγους του Πανε!ιστηµίου µας.

93

B. H ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΑΘ. ΠΕΤΡΟΥ BΑΣΙΛΕΙΑ∆Η ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. (Πε. 10.7.2008) Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τυχιούχοι της θεολογικής ειστήµης Σηµαδιακή η σηµερινή µέρα για όλους µας, δασκάλους, γονείς, τελειόφοιτους - και οσονού!ω !τυχιούχους - αφού ύστερα α!ό έναν δύσκολο αγώνα µε το θηρίο της γνώσης και της αλήθειας - και θέλω να !ιστεύω και της αρετής αξιώνεστε σήµερα του !τυχίου της Θ ε ο λ ο γ ί α ς . Της θεολογίας ως της «ακρότατης των ε!ιστηµών», αλλά και της θεολογίας ως της !ροφητικής και κριτικής συνείδησης της Εκκλησίας. Η !ερίοδος άλλωστε, κατά την ο!οία συντελείται η ε!ίσηµη αυτή τελετή της ε!ιβράβευσης των κό!ων σας, συµ!ί!τει µε την !ερίοδο εκείνη του εκκλησιαστικού έτους !ου η Εκκλησία µας θυµάται και τιµά τους κορυφαίους θεολόγους !ου συγκρότησαν την ∆’ Οικουµενική Σύνοδο. Μια !ερίοδο δηλαδή !ου ό!ως γνωρίζετε !ερικλείει έναν βαθύτατο για το έργο !ου καλείστε να ε!ιτελέσετε συµβολισµό. Σε λίγο θα ορκιστείτε να υ!ηρετήσετε την ε!ιστήµη, τον άνθρω!ο, αλλά και την Εκκλησία. Ό!ως έχετε µάθει, η Εκκλησία ούτε ιδεολογία είναι, ούτε µουσείο διατήρησης της !αράδοσης, ούτε ευαγές φιλανθρω!ικό ίδρυµα, ούτε σανατόριο ψυχών, αφού το σωστικό της έργο το ε!ιτελεί όχι µε εκείνα !ου συνήθως !ράττει, ούτε µε εκείνα !ου ως ε!ί το !λείστον λέγει ή !ρεσβεύει, αλλά κυρίως µε αυτό !ου είναι. Αυτό το είναι, µε άλλα λόγια αυτή η ταυτότητα και η αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας δεν είναι τί!οτε άλλο !αρά το όραµα ενός καινούριου κόσµου, διαφορετικού α!ό τον φθαρτό και συµβατικό στον ο!οίο ζούµε, το όραµα δηλαδή της !ροσδοκώµενης βασιλείας του θεού. Το όραµα όµως αυτό !έρα α!ό !ροσδοκώµενη στα έσχατα !ραγµατικότητα α!οτελεί εν ταυτώ και χειρο!ιαστή ιστορική οντότητα, εναλλακτική !ρόταση ζωής, υ!έρβαση της καθηµερινότητας και της φθαρτότητας, τις ο!οίες φυσικά εκφράζει η συµβατική ζωή. Αυτή την εναλλακτική !ρόταση ζωής η Εκκλησία οφείλει να την εκφράζει αυθεντικά στον εσωτερικό της χώρο, στη λατρεία δηλαδή και στη δοµή της. Κατά δεύτερο όµως και κύριο λόγο οφείλει να την µεταλαµ!αδεύει !ρος τα έξω, να την καταθέτει µε άλλα λόγια ως ζωντανή µαρτυρία στον κόσµιο. Εκκλησία χωρίς αυτή την ιερή α!οστολή α!λούστατα δεν είναι Εκκλησία.

94

Μ!ορεί να είναι ίδρυµα, ή οτιδή!οτε άλλο, δεν είναι εκκλησία. Όσο και αν σε !ολλούς φαίνεται !αράδοξο η Εκκλησία δεν υ!άρχει για τον εαυτό της αλλά για τον κόσµο. Oι δύο !τυχές αυτής της µαρτυρίας της Εκκλησίας είναι η ιερα!οστολή και η θεολογική εκ!αίδευση. Βγαίνετε σήµερα σε µια κοινωνία !ου χαρακτηρίζεται α!ό ασύλλη!τα ραγδαίες µεταβολές, καθώς βρίσκεται σε µια διαρκή αναζήτηση νέων αξιών και !ροσανατολισµών. Αυτό !ου !ριν α!ό ελάχιστες δεκαετίες θεωρούνταν αυτονόητο, ότι δηλαδή η κοινωνία και ο !ολιτισµός µας βασίζεται σε µεγάλο βαθµό και εµ!νέεται α!ό τη χριστιανική !ίστη, σήµερα δεν φαίνεται να έχει αναµφίβολη ισχύ, τουλάχιστον όταν γίνεται λόγος για τον !ολιτισµό της σηµερινής Ευρώ!ης. Η Ευρώ!η σήµερα κατά την µετα-νεωτερική ε!οχή δεν µ!ορεί να χαρακτηρίζεται !λέον ως χριστιανική ή!ειρος, αφού οι χριστιανοί συνιστούν µια µειοψηφία του !ληθυσµού της και ήδη στο χώρο των ε!ιστηµών του ανθρώ!ου έχει σχεδόν καθιερωθεί ο όρος «µετα-χριστιανική ε!οχή». Αν όµως αυτή είναι η ζοφερή όψη της σηµερινής !ραγµατικότητας, υ!άρχει και η κά!ως !ιο αισιόδοξη !τυχή της. Η είσοδος στη µετα-νεωτερικότητα, µε την ο!οία εκφυλίζεται και η δυναµική του στρατευµένου αθεϊσµού, συµ!ί!τει µε τη λεγόµενη «ε!ιστροφή του Θεού». Σήµερα δειλά-δειλά αναγνωρίζεται - τουλάχιστον α!ό τους εχέφρονες - ότι η θρησκεία α!οτελεί εξόχως σηµαντικό στοιχείο της ανθρώ!ινης ύ!αρξης, ώστε να µην είναι σε θέση κανείς να την α!οκλείσει α!ό το δηµόσιο διάλογο, τις ηθικές, κοινωνικές, !ολιτιστικές, ακόµη και !ολιτικές και οικονοµικές αντι!αραθέσεις. Μολονότι, βέβαια, η εξέλιξη αυτή !ανηγυρίστηκε !ριν α!ό µερικά χρόνια α!ό όλους σχεδόν τους θρησκευτικούς ηγέτες, κάθε άλλο !αρά αγαθά α!οτελέσµατα έφερε για το λειτούργηµα !ου καλείστε να διακονήσετε. Σήµερα καλείστε να αντιµετω!ίσετε δύο !ολύ χειρότερες καταστάσεις· α!ό τη µια την αδιαφορία και α!ό την άλλη τον θρησκευτικό φανατισµό. Oι θεολόγοι, γυναίκες και άντρες, σήµερα καλούνται να κινηθούν ανάµεσα σε αυτές τις δύο συµ!ληγάδες. Καλούνται να αντιµετω!ίσουν µια κοινωνία !ου φαινοµενικά ευηµερεί, µια κοινωνία !ου α!ολαµβάνει τα αγαθά της δηµοκρατίας και της ελευθερίας - έστω και υ!ό τις α!ειλές της διεθνούς τροµοκρατίας - µια κοινωνία !ου νιώθει τόσο ισχυρή, ώστε να νοµίζει ότι δεν χρειάζεται !ια τον Θεό. Α!ό την άλλη µεριά όµως η ίδια αυτή κοινωνία, ενώ δείχνει να έχει α!ορρίψει τον Θεό, όχι µόνο δεν έβαλε στη θέση του µια !ιο λογική και νηφάλια αντιµετώ!ιση της ζωής, αλλά ε!έστρεψε στη δεισιδαιµονία και τον θρησκευτικό φουνταµενταλισµό !ου ανα!όφευκτα οδηγεί σε φανατισµό.

95

Ελ!ίζω !ως κατά την τετραετή και !λέον εκ!αίδευσή σας στο Τµήµα Θεολογίας, !ου α!ό σήµερα γίνεται η alma mater σας, έχετε !άρει ικανά εφόδια, ώστε να ακολουθήσετε την οδό του διαλόγου και όχι του φανατισµού, τα ιδεώδη της συµφιλίωσης και της ανεκτικότητας και όχι της αδιαλλαξίας και εχθρότητας α!έναντι σε όσους έχουν διαφορετικά !ιστεύµατα, αλλά και όσους α!λά έχουν ε!ιλέξει τα δύσβατα µονο!άτια της αθεΐας. Α!έναντι σ’ αυτήν, λοι!όν, την κοινωνία, !ου χρειάζεται τη νηφάλια ανθρώ!ινη !νευµατική φωνή σας, καλείστε να κηρύξετε όχι τη ροµαντική ε!ιστροφή σε ένα δήθεν ιδανικό !αρελθόν, ούτε να υ!ηρετήσετε ξε!ερασµένες αξίες, αλλά να αρθρώσετε λόγον ελ!ίδας, την αύρα του ζωαρχικού Πνεύµατος, !ου βεβαιώνει ότι υ!άρχει διέξοδος ανάµεσα α!ό τις !αγίδες της α!όλυτης ατοµοκρατίας !ου ε!αγγέλλεται ο άκρατος νεο-φιλελευθερισµός της οικονοµικής !αγκοσµιο!οίησης, αλλά και ο ολοκληρωτισµός στον ο!οίο οδηγεί ο φονταµενταλισµός. Θα δια!ιστώσετε, βέβαια, !ως α!έναντι σε ανθρώ!ους, !ου είτε είναι αδιάφοροι για τον Θεό, είτε είναι φανατικοί θρησκευόµενοι, ο νηφάλιος και ε!ιστηµονικά τεκµηριωµένος θεολογικός λόγος φαντάζει ενοχλητικός. Και όµως αυτή είναι η !αρακαταθήκη του τµήµατος α!ό το ο!οίο α!οφοιτήσατε, και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος τον ο!οίον καλείστε να αρθρώσετε στη σηµερινή κοινωνία. Αυτή την !νευµατική !νοή και αυτά τα οράµατα καλείστε σήµερα να !ροσφέρετε, όχι µόνο στην κοινωνία µας αλλά, και σε αυτήν ακόµη τη θεσµική έκφραση της Εκκλησίας µας, της ο!οίας δεν !ρέ!ει ούτε στιγµή να λησµονείτε ό!ως !ροανέφερα ότι α!οτελείτε την κριτική και !ροφητική της συνείδηση. Καλείστε, να γίνετε «το φως τον κόσµου» και «το αλάτι της γης». Οι σ!ουδές σας όλα αυτά τα χρόνια στο Τµήµα Θεολογίας σας έχουν εφοδιάσει µε όλα τα α!αραίτητα µέσα για να φέρετε σε !έρας αυτή σας την α!οστολή. Σε σας ενα!όκειται να αξιο!οιήσετε τις γνώσεις και τις εµ!ειρίες !ου α!οκτήσατε εδώ, και να αντα!οκριθείτε στο ρόλο !ου α!ό σήµερα σας ανατίθεται. Οι ευχές και οι !ροσευχές όλων µας, όλων των καθηγητών σας, θα σας συνοδεύουν σε κάθε σας βήµα. Καλή ε!ιτυχία.

96

Γ. ΣΧΕ∆ΙΟ ΚΑΝΟΝIΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ Α.Π.Θ. Α. Γενικά 1. Σκο!ός του συστήµατος βιβλιοθηκών του Α.Π.θ. είναι η υ!οστήριξη των διαδικασιών της µάθησης, της διδασκαλίας και της έρευνας στο Α.Π.Θ., µέσω της διάθεσης τεκµηριωµένης !ληροφορίας σε κάθε είδους µορφή (βιβλία, !εριοδικά, µη έντυ!ο υλικό, ηλεκτρονικό υλικό, νόµιµη !ρόσβαση σε υ!ηρεσίες δικτύου κ.λ!.), µε !αράλληλη ενηµέρωση και καθοδήγηση των χρηστών για την άριστη χρήση της. Η !ληροφορία αυτή θα είναι, υ!ό !ροϋ!οθέσεις, και στη διάθεση χρηστών εκτός της !ανε!ιστηµιακής κοινότητας. 2. Το σύστηµα βιβλιοθηκών του Α.Π.Θ. α!οτελείται α!ό την Κεντρική Βιβλιοθήκη (KB) και τις Περιφερειακές Βιβλιοθήκες (ΠΒ). 3. Η KB στεγάζεται στο οµώνυµο κτίριο της Πανε!ιστηµιού!ολης και α!οτελεί την Κεντρική Μονάδα ∆ιαχείρισης του έντυ!ου και µη έντυ!ου υλικού !ου καλύ!τει ανάγκες του συστήµατος βιβλιοθηκών του Α.Π.Θ. 4. Ως ΠΒ νοούνται βιβλιοθήκες Σχολών, Τµηµάτων ή οµάδων συγγενών Τµηµάτων του Α.Π.Θ. !ου στεγάζονται σε χώρους των αντίστοιχων Σχολών και Τµηµάτων.

97

∆. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Η ενιαία Θεολογική Σχολή είχε τέσσερα Σ!ουδαστήρια, !ου κάλυ!ταν τους αντίστοιχους θεολογικούς κλάδους, και ένα Παιδαγωγικό Εργαστήριο. Μετά τη διαίρεση της Σχολής, τα Σ!ουδαστήρια ανήκουν και στα δυο Τµήµατα. Α!ό τον Οκτώβριο του 1986 λειτουργεί στη Σχολή ενιαία Βιβλιοθήκη. ∆ί!λα α!ό τα γραφεία των Γραµµατειών διαµορφώθηκε εξυ!αρχής χώρος Αναγνωστηρίου χωρητικότητας εκατό !ερί!ου ατόµων. Το Αναγνωστήριο διαθέτει τις α!αραίτητες σειρές κειµένων και τα χρηστικότερα όργανα µελέτης (λεξικά, κλείδες κ.λ!.). Η λειτουργία της Βιβλιοθήκης και του Αναγνωστηρίου ρυθµίζεται α!ό τον !αρακάτω Κανονισµό. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

Ώρες Λειτουργίας Κατά τη διάρκεια των µαθηµάτων: ∆ευτέρα - Παρασκευή, ώρες 08:30 - 20:00. Κατά τη διάρκεια των διακο!ών: ∆ευτέρα - Παρασκευή, ώρες 08:30 14:00. Σάββατο και Κυριακή κλειστά. Πρόσβαση στη Βιβλιοθήκη Κάθε φοιτητής γίνεται µέλος της Βιβλιοθήκης µε την υ!οβολή σ’ αυτή αίτησης εγγραφής. Τότε α!οκτά την !ροσω!ική του ταυτότητα και µ!ορεί να δανείζεται βιβλία. Οι φοιτητές, µετα!τυχιακοί, διδάκτορες κ.λ!. έχουν !ρόσβαση στα βιβλιοστάσια µε την ένδειξη της αστυνοµικής τους ταυτότητας ή του βιβλιαρίου σ!ουδών, το ο!οίο και αφήνουν στους υ!αλλήλους. ∆ανεισµός Βιβλίων και ∆ιάρκεια ∆ανεισµού Τα βιβλία δανείζονται στο χώρο υ!οδοχής της Βιβλιοθήκης, µε την ένδειξη της ταυτότητας (κάρτας Βιβλιοθήκης). Οι φοιτητές έχουν δικαίωµα να δανείζονται 4 βιβλία για 15 µέρες, ενώ οι µετα!τυχιακοί, οι διδάκτορες και τα µέλη ∆ΕΠ 15 βιβλία για 1 µήνα. Όλα τα µέλη έχουν δικαίωµα να δανείζονται µόνο 1 βιβλίο για 3 ώρες ή για 3 µέρες (σειρές, θεµατικοί κύκλοι κ.λ!.). 7

98

Η α!ώλεια της !ρώτης κάρτας αντιστοιχεί σε !ρόστιµο 5 ευρώ, της δεύτερης σε 20 ευρώ και την τρίτη διαγράφεται ο αναγνώστης. Οι εξω!ανε!ιστηµιακοί για ν’ α!οκτήσουν κάρτα βιβλιοθήκης !ληρώνουν το !οσό των 50 ευρώ και δανείζονται 3 βιβλία. Η κάρτα ισχύει για όλες τις βιβλιοθήκες του Α.Π.Θ. Αν υ!άρχει εκκρεµότητα (!ρόστιµο ή α!ώλεια βιβλίου) δεν µ!ορεί να δοθεί βεβαίωση α!ό τη βιβλιοθήκη σε κανέναν αναγνώστη (φοιτητή, µετα!τυχιακό ή διδάκτορα). Η καθυστέρηση ε!ιστροφής των βιβλίων ε!ισύρει !ρόστιµο. Τα !ληροφοριακά βιβλία (εγκυκλο!αίδειες, λεξικά κ.λ!.), τα !εριοδικά, οι µετα!τυχιακές δι!λωµατικές εργασίες και οι διδακτορικές διατριβές δεν δανείζονται. Βιβλία !ου ανήκουν σε Σειρές και σε Θεµατικούς Κύκλους δανείζονται εάν υ!άρχει τρίτο αντίτυ!ο τους και µόνο για λίγες ώρες. Όλα τα βιβλία ε!ιστρέφονται στο χώρο δανεισµού. Όσα βιβλία δεν έχουν δεσµευθεί α!ό άλλους χρήστες, είναι δυνατόν να δανεισθούν εκ νέου στον ίδιο αναγνώστη για µια ακόµη φορά. Συλλογή Η συλλογή της Βιβλιοθήκης κατανέµεται ως εξής: Στο Αναγνωστήριο: βιβλία !ληροφοριακά (εγκυκλο!αίδειες, λεξικά, τέχνης, κ.λ!.), εγχειρίδια, κείµενα (αρχαία και !ατερικά). Στο !ρώτο βιβλιοστάσιο: Περιοδικά, Σειρές, Θεµατικοί Κύκλοι, Μετα!τυχιακές και ∆ιδακτορικές εργασίες και το Τµήµα Παλαιτύ!ων. Στο δεύτερο µεγάλο βιβλιοστάσιο: η κυρίως Συλλογή, οι Ποικίλες Ιστορίες. Στο δεύτερο µικρό βιβλιοστάσιο: µικρό τµήµα Περιοδικών, σλαβικά και διάφορα !ολλα!λά αντίτυ!α. Ασφάλεια Στη Βιβλιοθήκη λειτουργεί αντικλε!τικό σύστηµα. Παρακαλείσθε να ε!ιβεβαιώνετε τη σωστή διαδικασία δανεισµού !ριν εγκαταλείψετε το χώρο της Βιβλιοθήκης. Φωτοτυ6ίες Υ!άρχει δυνατότητα λήψης φωτοτυ!ιών (µε χρέωση) α!ό φωτοτυ!ικά µηχανήµατα !ου βρίσκονται στο χώρο της Βιβλιοθήκης. Η φωτοτύ!ηση γίνεται µε ειδικές κάρτες (50 και 100 φωτοτυ!ιών, µε κόστος 2 και 3,5 ευρώ αντίστοιχα), !ου !αρέχονται α!ό το !ροσω!ικό της Βιβλιοθήκης.

99

Ανεύρεση Βιβλίων Η Βιβλιοθήκη διαθέτει Ανοικτό ∆ηµόσιο Κατάλογο (OPAC), !ου υ!οστηρίζεται α!ό το αυτο!οιηµένο σύστηµα Horizon. Υ!άρχει δυνατότητα αναζήτησης βιβλίων µε τη χρήση της υ!ηρεσίας Webpac µέσω του Internet, http://www.lib.auth.gr Γενικοί Κανόνες Οι χρήστες δεν µ!ορούν να χρησιµο!οιούν την κάρτα βιβλιοθήκης άλλου φοιτητή. Τα βιβλία !ρέ!ει να ε!ιστρέφονται στην κατάσταση !ου !αραλαµβάνονται, χωρίς φθορές. Στους χώρους της Βιβλιοθήκης α!αγορεύονται το κά!νισµα, το φαγητό, ο καφές, τα αναψυκτικά. Ε!ιτρέ!εται µόνο το νερό. Α!αγορεύεται η κατά ο!οιοδή!οτε τρό!ο ενόχληση των αναγνωστών (δυνατή οµιλία, θόρυβοι, κ.λ!.). Τσάντες και σακίδια φυλάσσονται σε ειδικό χώρο έξω α!ό το βιβλιοστάσιο.

100

E. Η ΧΟΡΩ∆ΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ Η Χορωδία της Θεολογικής Σχολής ιδρύθηκε για !ρώτη φορά το 1966, ενώ το 1974 οργανώθηκε συστηµατικότερα α!ό τον καθηγητή Αντώνιο Αλυγιζάκη. Η κατά τα τελευταία όµως χρόνια έλλειψη µιας µόνιµης και συγκροτηµένης Χορωδίας στη Σχολή µας οδήγησε το 1999 τον τότε κοσµήτορα καθηγητή Σωτήριο Βαρναλίδη στην α!όφαση να συγκροτηθεί εκ νέου η Χορωδία µε άρτια οργάνωση και υλικοτεχνική υ!οδοµή, !ροκειµένου να εκ!ροσω!εί ε!άξια τη Σχολή. Έτσι, µε !ρόταση της κοσµητείας, οργανώθηκε ο χορός ψαλτών α!οτελούµενος α!ό ταλαντούχους φοιτητές της Σχολής, µε την ονοµασία «Χορωδία της Θεολογικής Σχολής Οι Τρεις Ιεράρχες», αφού η !ρώτη µεγάλη εµφάνισή του έγινε στην αίθουσα Τελετών του Πανε!ιστηµίου στην εορτή των τριών µεγάλων αυτών αγίων. Πρωταρχικός σκο!ός του χορού είναι η συµµετοχή και η άρτια ψαλµώδηση των ακολουθιών !ου τελούνται στο ναό της Αγίας Τριάδος της Θεολογικής Σχολής κάθε Πέµ!τη, αλλά και άλλες µέρες, οι ο!οίες !εριλαµβάνουν µια σειρά δεκα!έντε !ερί!ου αρχαϊκών και µεταγενέστερων λειτουργιών και άλλων ακολουθιών. Με τον τρό!ο αυτό έρχονται σε ε!αφή οι φοιτητές της Σχολής µε την !αράδοση και τον !λούτο της ορθόδοξης λατρείας και τους διάφορους λειτουργικούς τύ!ους και ε!ιβεβαιώνεται η αδιάρρηκτη συνέχεια της λατρευτικής ζωής και της ευχαριστιακής !ροσφοράς των !ιστών !ρος τον Τριαδικό Θεό. Ωστόσο, εκτός α!ό αυτό, και κατά τα !ρότυ!α των χορών ψαλτών της ιστορίας της ψαλτικής τέχνης, η Χορωδία ασκείται και !αρουσιάζει σε ακολουθίες ή και σε σχετικές µουσικoλογικές συνάξεις, εντός ή εκτός της Θεσσαλονίκης, βυζαντινά και µεταβυζαντινά µέλη κορυφαίων εκκλησιαστικών µελο!οιών. Είναι µια !ροσ!άθεια σ!ουδής των µελών του χορού και !αρουσίασης στο ευρύ κοινό των θησαυρών της !ολύ σηµαντικής αυτής εκκλησιαστικής-!ολιτιστικής δηµιουργίας και έκφρασης του ελληνορθόδοξου !ολιτισµού, !ου α!οδεδειγµένα σηµάδεψε καίρια το !αγκόσµιο µουσικό γίγνεσθαι ως ο µακροβιότερος γρα!τός µουσικός !ολιτισµός (α!ό τον 9° αιώνα και εξής). Κυρίως όµως η δραστηριότητα της Χορωδίας-χορού ψαλτών της Θεολογικής Σχολής Οι Τρεις Ιεράρχες α!οβλέ!ει στην ορθή - κατά την έννοια της υ!εύθυνης εκκλησιαστικής διακονίας και της εκφραστικής και ιερο!ρε!ούς µουσικής ε!ένδυσης του υµνογραφικού λόγου-!ροσοµιλία των

101

!ιστών µε τον Τριαδικό Θεό, µε την ικεσία, την !αράκληση, την ευχαριστία και τη δοξολογία. Η Χορωδία διευθύνεται α!ό τον κ. Εµµανουήλ Γιαννό!ουλο, διδάκτορα Βυζαντινής Μουσικολογίας-Ψαλτικής Τέχνης του Πανε!ιστηµίου Αθηνών, ο ο!οίος διδάσκει και τα σχετικά ε!ιλεγόµενα µαθήµατα στο Τµήµα Θεολογίας της Σχολής.

102

ΣT. ΜΑΘΗΜΑΤΑ-ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ α. Πανε6ιστηµιακό Ηµερολόγιο - Αργίες 1. Το ακαδηµαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σε!τεµβρίου και τελειώνει την 31η Αυγούστου του ε!όµενου έτους. 2. Το εκ!αιδευτικό έργο κάθε ακαδηµαϊκού έτους διαρθρώνεται σε δύο εξάµηνα. Κάθε εξάµηνο !εριλαµβάνει τουλάχιστο 13 !λήρεις εβδοµάδες για διδασκαλία και 2 για εξετάσεις. 3. Το !ρώτο εξάµηνο αρχίζει το δεύτερο δεκα!ενθήµερο του Σε!τεµβρίου και το δεύτερο λήγει το !ρώτο δεκα!ενθήµερο του Ιουνίου. 4. Τα µαθήµατα διακό!τονται α!ό την !αραµονή των Χριστουγέννων ως και τα Θεοφάνια, α!ό την Πέµ!τη της Τυροφάγου ως και την ε!οµένη α!ό την Καθαρή ∆ευτέρα, α!ό τη Μεγάλη ∆ευτέρα ως και την Κυριακή του Θωµά, την ηµέρα των γενικών φοιτητικών εκλογών και την ηµέρα των !ρυτανικών εκλογών. 5. ∆εν γίνονται µαθήµατα και εξετάσεις τα Σαββατοκύριακα και στις !αρακάτω γιορτές: Του Αγίου ∆ηµητρίου (26 Οκτωβρίου) Την εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου Την 17η Νοεµβρίου Των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) Του Ευαγγελισµού (25 Μαρτίου) Την !ρώτη Μαΐου Της Αναλήψεως Του Αγίου Πνεύµατος β. Α6όφαση Συγκλήτου 2562/7.6.1989 Η Σύγκλητος, έχοντας υ!όψη την Υ!ουργική Α!όφαση αριθµ. ΣΤ’ 5/27/2010-1982, µε την ο!οία ορίσθηκε ότι οι αρµοδιότητες των Πειθαρχικών Συµβουλίων των φοιτητών !εριέρχονται στις Συγκλήτους των A.E.I., α!οφάσισε, για ενιαία ρύθµιση του θέµατος αυτού α!ό όλα τα Τµήµατα του Πανε!ιστηµίου, τα εξής: Εξουσιοδοτεί τα Τµήµατα του Πανε!ιστηµίου, σε !ερί!τωση !ου συλλαµβάνεται φοιτητής να αντιγράφει, να ε!ιβάλλουν !οινή α!οκλεισµού α!ό όλα τα µαθήµατα της ε!όµενης εξεταστικής !εριόδου.

103

Η σχετική α!όφαση θα !ρέ!ει να κοινο!οιείται στη Σύγκλητο. Σε !ερί!τωση αµφισβήτησης του γεγονότος της αντιγραφής α!ό τον φοιτητή ή ακόµη σε !ερί!τωση ύ!αρξης µαρτύρων ότι δεν διε!ράχθη το αδίκηµα το θέµα θα !αρα!έµ!εται στη Σύγκλητο, αφού !ροηγηθεί η σχετική διαδικασία α!ολογίας του φοιτητή και εξέταση µαρτύρων !ου τυχόν υ!άρχουν. Ιδιαίτερες !ερι!τώσεις αντιγραφών, ό!ως !λαστο!ροσω!ίες ή υ!οτρο!ές ίδιων φοιτητών σε αντιγραφές, θα εξετάζονται α!ό τη Σύγκλητο, ύστερα α!ό !ρόταση του Τµήµατος για ε!ιβολή !ιθανόν µεγαλύτερης !οινής. Για τις ρυθµίσεις αυτές !ρέ!ει να ενηµερωθούν όλα τα µέλη ∆.Ε.Π., τα ο!οία και θα !ρέ!ει να τις ανακοινώσουν στους φοιτητές !ριν την έναρξη διεξαγωγής των εξετάσεων. Οι φοιτητές θα !ρέ!ει να !ροσέρχονται στις εξετάσεις µε τις φοιτητικές ταυτότητες ή το βιβλιάριο σ!ουδών τους ή, σε !ερί!τωση έλλειψης αυτών, µε ο!οιοδή!οτε α!οδεικτικό στοιχείο της ταυτότητάς τους. Ε!ειδή διατυ!ώθηκε η ά!οψη ότι αρκετές φορές !ροβλήµατα αντιγραφής δηµιουργούνται σε εξετάσεις ορισµένων µαθηµάτων, η Σύγκλητος θεωρεί σκό!ιµο τα Τµήµατα να ενεργο!οιήσουν τις Ε!ιτρο!ές Προγραµµάτων Σ!ουδών τους, οι ο!οίες να αντιµετω!ίσουν συνολικά όχι µόνο τη σύνθεση του Προγράµµατος Σ!ουδών τους, τον αριθµό των διδασκοµένων µαθηµάτων και τον τρό!ο διδασκαλίας τους, αλλά και τον τρό!ο διεξαγωγής των εξετάσεων, ώστε να !ροαχθεί το !νεύµα της ακαδηµαϊκής ατµόσφαιρας, µέσα στο ο!οίο είναι α!αράδεκτες ενέργειες τύ!ου αντιγραφών. γ. Κανονισµός Γρα6τών Εξετάσεων Τµήµατος Θεολογίας 1. Οι φοιτητές υ!οχρεούνται να έχουν µαζί τους την φοιτητική τους ταυτότητα ή το !άσο, για να γίνεται ο αναγκαίος έλεγχος α!ό τους ε!ιτηρητές. Ο φοιτητής !αραδίδει το γρα!τό του µε την ε!ίδειξη της φοιτητικής του ταυτότητας. 2. Η κόλλα αναφοράς για το γρα!τό δοκίµιο των εξετάσεων δίδεται α!ό τον εξεταστή και φέρει την σφραγίδα του αντίστοιχου Τοµέα ή και τη µονογραφή του καθηγητή. ∆εύτερη κόλλα αναφοράς δίδεται µόνο α!ό τον υ!εύθυνο ε!ιτηρητή. 3. Κατά την διάρκεια της εξετάσεως α!οµακρύνονται τα βιβλία και οι σηµειώσεις α!ό τα έδρανα των φοιτητών. Μ!ροστά τους υ!άρχει µόνο η

104

κόλλα του γρα!τού δοκιµίου τους. Ως !ρόχειρο χρησιµο!οιείται η τέταρτη σελίδα του δοκιµίου. 4. Η ε!ιτήρηση δεν είναι σκληρή και κατα!ιεστική. Είναι όµως αυστηρή και δίκαιη, για να α!οφεύγονται οι !ερι!τώσεις α!ειθαρχίας ή αντιγραφών και να !ερισώζονται το κύρος και η αντικειµενικότητα των εξετάσεων. 5. Η ε!ιτήρηση γίνεται α!ό τους καθηγητές όλων των βαθµίδων, τους Βοηθούς-Ε!ιστηµονικούς Συνεργάτες, τα µέλη του Ε.Τ.Ε.Π. και τους Ειδικούς Μετα!τυχιακούς Υ!οτρόφους του Τµήµατος. 6. Ο φοιτητής δεν µ!ορεί να α!οχωρήσει α!ό την αίθουσα των εξετάσεων χωρίς να !αραδώσει το γρα!τό του, έστω και αν δεν έχει ασχοληθεί καθόλου µε την α!άντηση των ερωτήσεων. 7. Σε !ερι!τώσεις α!ειθαρχίας, α!ρε!ούς συµ!εριφοράς ή αντιδικίας, ε!ιλαµβάνεται του θέµατος, ανάλογα µε τη σοβαρότητα, το Τµήµα και α!οφασίζει για τη λύση !αροµοίων !ροβληµάτων. 8. Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων α!αγορεύεται το κά!νισµα

105

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ Πρύτανης Α.Π.Θ.

2310.99.6703

Τηλεφωνικό Κέντρο Πανε!ιστηµίου

2310.99.6000

Φοιτητική Λέσχη Α.Π.Θ. - Γραµµατεία

2310.99.2602

Φοιτητική Λέσχη Α.Π.Θ. - Υγειονοµική Υ!ηρεσία

2310.99.2642

Κεντρική Βιβλιοθήκη (Γραµµατεία)

2310.99.5354

Πανε!ιστηµιακό Γυµναστήριο

2310.99.2672

Κοσµήτορας Θεολογικής Σχολής

2310.99.6699

Πρόεδρος Τµήµατος Θεολογίας

2310.99.6931

Προϊσταµένη Γραµµατείας Τµήµατος Θεολογίας

2310.99.6980

Γραµµατεία Τµήµατος Θεολογίας

2310.99.6981-3

Θυρωρείο Θεολογικής Σχολής

2310.99.6999

Κυλικείο Θεολογικής Σχολής

2310.221271 2310.99.6995

Οικία

Αµοιρίδου Ευαγγελία

(Ε!. Καθ.)

Αναστασίου Ευάγγελος

(Ε.Τ.Ε.Π.)

Γραφείο

2310.664.056 2310.99.7033 2310.99.6985

Ανδρέας Νανάκης, µητρο!ολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου

(Καθ.)

2310.205.701

2310.99.6947

Αραµ!ατζής Χρήστος

(Ε!. Καθ.)

2310.416.607 2310.99.7023

Ασλάνογλου-Βασιλειάδου Μαρίνα (Ε.Τ.Ε.Π.)

2310.537.587 2310.99.6949

Ατµατζίδης Χαράλαµ!ος

(Λέκτ).

2310.830.889 2310.99.1371

Βαλαής ∆ιονύσιος

(Λέκτ.)

2310.99.7480

106 Οικία

Γραφείο

Βασιλειάδης Πέτρος

(Καθ.)

2310.537.587

2310.99.693

Γρηγορό!ουλος Ιωάννης

(Βοηθ.)

2310.813.335

2310.99.6966

∆ήµου-Κα!ράλου Ευαγγελία

(Υ!. Γραµµ.) 2310.344.971

2310.99.6981

Ευαγγέλου Ηλίας

(Λέκτ.)

2310.99.1369

Ζαννεττή Αργυρώ

(Ε.Τ.Ε.Π.)

Ζαχαρό!ουλος Γεώργιος

(Βοηθ.)

Ζιάκα Αγγελική

(Λεκτ.)

23920.64161

2310.99.7919

Ιωαννίδης Φώτιος

(Ε!. Καθ.)

2310.703.859

2310.99.6990

Καγιάρας Ηλίας

(Ε.Τ.Ε.Π.)

Καζαµία-Τσέρνου Μαρία

(Ε!. Καθ.)

2310.423.876

23.10.99.6998

Καϊµάκης ∆ηµήτριος

(Καθ.)

2310.437.967

2310.99.6935

!. Βασίλειος Καλλιακµάνης

(Καθ.)

2310.99.6972

Κα!λάνη Ελισάβετ

(Ε.Τ.Ε.Π.)

2310.99..6952

Κεσελό!ουλος Ανέστης

(Καθ.)

2310.938.274

2310.99.6975

Κογκούλης Ιωάννης

(Καθ.)

2310.286.033

2310.99.6961

Κόλτσιου-Νικήτα Αννα

(Ε!. Καθ.)

2310.263.436

2310.99.7112

Κοντοστεργίου ∆έσ!οινα

(Βοηθ.)

Κούκουρα ∆ήµητρα

(Αν. Καθ.)

6944.779737

2310.99.6978

Κουρεµ!ελές Γιάννης

(Λέκτ)

2310.580.966

2310.99.7093

Κρουσουλούδης Νικόλαος

(Λέκτ.)

2310.440.839

2310.99.7029

Κυριατζή Αντωνία

(Ε.Ε.∆Ι.Π.)

2310.281.814

2310.99.6941

Κωνσταντίνου Μιλτιάδης

(Καθ.)

2310.939.305

2310.99.6936

Μαγγιώρος Νικόλαος

(E!. Kαθ.)

2310.99.7132

Μακραντωνάκη Μαρία

(Ε.Ε.∆Ι.Π.)

2310.99.6979

Μαρτζέλος Γεώργιος

(Καθ.)

2310.434.316

2310.99.6956

Μητρο!ούλου-Μούρκα Βασιλική

(Λέκτ.)

2310.328.255

2310.99.7075

Μούρτζιος Ιωάννης

(Αν. Καθ.) 2310.422.056 2310.99.6997

2310.441.445

2310.99.6959 2310.99.6950

2310.99.7042

2310.99.6986

Μ!αζιωτο!ούλου-Μαρτζέλου ∆ήµητρα

(Ε.Τ.Ε.Π.)

2310.434.316 2310.99.6953

Μ!ουζιανάς Ιωάννης

(Ε.Τ.Ε.Π.)

2310.310.988 2310.99.6971

107 Οικία

Μ!ρανιώτου Αικατερίνη

(Ε.Τ.Ε.Π.)

Γραφείο

2310.212.842 2310.99.6690 2310.99.6691

Μυρίδης Νικόλαος

(Ε!. Καθ.)

2310.99.6970

Νικολαΐδου-Χατζηβασιλειάδου Αθ. (Ε.Ε.∆Ι.Π.)

2310.99.6628

Οικονόµου Ελένη

(Λέκτ.)

6978051014 2310.99.6966-7

ΟικονόµουΤριανταφυλλίδου Μαρία

(Γραµµ. Κοσµ.)

Oικονόµου Xρυσάνθη

2310.99.6698

2310.941.733 2310.99.6965

Πα!αγεωργίου Νίκη

(Ε!.Καθ.)

2310.244.456 2310.99.6973

Παυλίδου-Βαρνάβα Ελένη

(Γραµµ.)

2310.651.660 2310.99.6980

Παχής Παναγιώτης

(Αν. Καθ.)

Πέτρου Ιωάννης

(Καθ.)

Ροκά Παρασκευή

(Ε.Ε.∆Ι.Π.)

2310.99.6954

Ρόσιος Νικόλαος

(Ε.Τ.Ε.Π.)

2310.99.6938

Σιάσος Λάµ!ρος

(Καθ.)

2310.99.6958

Σκαλτσής Παναγιώτης

(Aν. Καθ.) 23210.23.848 2310.99.6657

!. Ιωάννης Σκιαδαρέσης

(Ε!. Καθ.)

Σταµούλης Χρυσόστοµος

(Αν. Καθ.) 2310.347.573 2310.99.6977

Στράτου Αικατερίνη

(Ε.Τ.Ε.Π.)

Το!τσίδης Αναστάσιος

(Υ!. Γραµµ.)

2310.99.6983

Τζήκα Γεωργία

(Υ!. Γραµµ.)

2310.99.6961

Τσαρουχίδου Αλεξάνδρα

(Υ!. Βιβλιοθ.)

2310.99.6691

Τσελεγγίδης ∆ηµήτριος

(Καθ.)

2310.342.938 2310.99.6957

Τσοµ!ανίδης Στυλιανός

(Λέκτ.)

2310.450.504 2310.99.7478

Υφαντής Παναγιώτης

(Λέκτ.)

2310.99.6917

Φωτακίδου-Μ!εναβίδου Γαρυφ.

(Υ!. Γραµµ.)

2310.99.6982

Xατζούλη Γλυκερία

(Λέκτ.)

2310.99.6933 2310.811.221 2310.99.6974

2310.211.644 2310.99.7062 2310.662.755 2310.99.6976

2310.273.252 2310.99.6944

109

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΗΛΕΟΜΟΙΟΤΥΠΙΑΣ (FAX) ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΕΙΟΥ (E-MAIL) Γραµµατεία Τµήµατος Θεολογίας

2310.99.6991

Ανδρέας Νανάκης, µητρο!ολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου

(Καθ.)

2310.99.6947

Αµοιρίδου Ευαγγελία

(Ε!. Καθ.)

2310.99.7033

[email protected]

Αραµ!ατζής Χρήστος

(Ε!. Καθ.)

2310.416.607

[email protected]

Ατµατζίδης Χαράλαµ!ος

(Λέκτ.)

2310.99.6938

[email protected]

Βαλαής ∆ιον.

(Λέκτ.)

Βασιλειάδης Πέτρος

(Καθ.)

2310.99.6938

[email protected]

Γρηγορό!ουλος Ιωάννης

(Βοηθ.)

2310.813.335

[email protected]

Ευαγγέλου Ηλίας

(Λέκτ.)

2310.99.1369

[email protected]

Ζιάκα Αγγελική

(Λέκτ.)

2310.99.6938

[email protected]

Ιωαννίδης Φώτιος

(Ε!. Καθ.)

2310.99.6990

[email protected]

Καϊµάκης ∆ηµήτριος

(Καθ.)

2310.99.6938

!. Βασίλειος Καλλιακµάνης (Καθ.)

2310.99.6972

Κεσελό!ουλος Ανέστης

(Καθ.)

2310.99.6975

Κογκούλης Ιωάννης

(Καθ.)

2310.99.6961 [email protected]

Κόλτσιου - Νικήτα Άννα

(Ε!. Καθ.)

2310.99.6938

Kοντοστεργίου ∆έσ!οινα

(Bοηθός)

2310.99.6954 [email protected]

Κούκουρα ∆ήµητρα

(Αν. Καθ.)

2310.233.953

Κουρεµ!ελές Γιάννης

(Λέκτ.)

Κωνσταντίνου Μιλτιάδης (Καθ.) Μαγγιώρος Νικόλαος

[email protected]

[email protected] [email protected] kourebe@ theo.auth.gr

2310.99.6938

(E!. Kαθ.) 6937604555

[email protected] [email protected] www.canonlaw.gr

110

Μαρτζέλος Γεώργιος

(Καθ.)

2310.99.6954 [email protected]

Μητρο!ούλου Βασιλική

(Λέκτ.)

2310.99.7075

Μούρτζιος Ιωάννης

(Αν. Καθ.) 2310.99.6938

Μ!ρανιώτου Αικατερίνη

(ΕΤΕΠ)

Μυρίδης Νικόλαος

(Ε!. Καθ.)

[email protected] [email protected] [email protected]

ΝικολαΐδουΧατζηβασιλειάδου Αθ.

(Ε.Ε.∆Ι.Π.) 2310.99.66.36

Οικονόµου Ελένη

(Λέκτ.)

Παυλίδου-Βαρνάβα Ελένη (Γραµµ.)

[email protected] 2310.99.6991

Πα!αγεωργίου Νίκη

(Ε!. Καθ.)

[email protected]

Παχής Παναγιώτης

(Αν. Καθ.) 2310.99.6938

[email protected]

Πέτρου Ιωάννης

(Καθ.)

2310.99.6976

[email protected]

Ρόσιος Νικόλαος

(Ε.Τ.Ε.Π.)

2310.99.6938 [email protected]

Σιάσος Λάµ!ρος

(Καθ.)

2310.99.6958

Σκαλτσής Παναγιώτης

(Aν. Καθ.) 2310.99.6657

!. Ιωάννης Σκιαδαρέσης

(Ε!. Καθ.) 2310.99.6938

Σταµούλης Χρυσόστοµος

(Αν. Καθ.) 2310.99.6977 [email protected]

Τσελεγγίδης ∆ηµήτριος

(Καθ.)

2310.99.6957 [email protected]

Τσοµ!ανίδης Στυλιανός

(Λέκτ.)

2310.99.7478 [email protected]

Υφαντής Παναγιώτης

(Λέκτ.)

[email protected]

Χατζούλη Γλυκερία

(Λέκτ.)

[email protected]

[email protected]