NH 12-10-09 katern 1 pagina 03
Ook buitenlands delict komt op de kerfstok Nieuwe wetgeving zorgt voor Europese dimensie recidive Wie over de grens de wet overtreedt, krijgt dat door een nieuwe wet later op zijn brood. De ‘first offender’ in eigen land, kan zo een Europese recidivist worden. Door onze redacteur
Jos Verlaan Rotterdam, 12 okt. In Duitsland veroordeeld wegens vastgoedfraude? In Frankrijk na een aanrijding het rijbewijs kwijtgeraakt? Of in België vastgezeten wegens kinderporno? Het Openbaar Ministerie in Nederland kan die buitenlandse veroordelingen binnenkort mee laten tellen tegen verdachten die hier opnieuw in de fout gaan. Een Europees besluit uit 2008 maakt dat mogelijk, minister Hirsch Ballin (Justitie, CDA) past de wet ervoor aan, zo heeft de ministerraad vorige week besloten. Recidive krijgt zo een ‘Europese dimensie’. Niet alleen het strafrecht wordt daarvoor aangepast, maar ook de Wegenverkeerswet en de Luchtvaartwet. Het was tien jaar geleden, bij de invoering van de euro, bedoeld om valsemunters af te schrikken. Wie knoeide met de nieuwe eurobiljetten en veroordeeld werd, kon erop
rekenen dat hem dat bij herhaling extra straf zou opleveren. Ook als het delict in een ander Europees land gepleegd zou worden. De Europese ministers van Justitie en Financiën bereikten daar, in het belang van die megaoperatie, snel overeenstemming over. Daarna duurde het nog vijf jaar voordat de wet ingevoerd werd. Vorig jaar bereikten de ministers van Justitie overeenstemming over algehele invoering van die Europese ‘recidivewetgeving’. De consequenties ervan kunnen in de praktijk groot zijn. Eerdere veroordelingen in het buitenland kunnen niet alleen leiden tot een strafverzwaring met eenderde, maar ook tot langere termijnen van het voorarrest. Vanaf dit jaar moeten alle Europese lidstaten registers bijhouden van in eigen land veroordeelde onderdanen en die desgevraagd beschikbaar stellen aan andere EU-landen. Op termijn komt die informatie daardoor terecht in elk strafdossier van iemand die in Nederland terechtstaat, zo verwacht het ministerie van Justitie. Ook als het om een buitenlander gaat. Een Fransman die in Nederland terechtstaat, kan dan worden nagetrokken in het Franse justitieel documentatiesysteem waardoor zijn strafrechtelijk verleden in de hele
Europese Unie zichtbaar wordt. Zo kan een verdachte die ogenschijnlijk als first offender zijn strafzaak ingaat, op basis van die nieuwe feiten eruit komen als beroepscrimineel, inclusief de daarbij horende strafmaat. Draaideurcriminelen die nu alleen in een inrichting geplaatst kunnen worden na drie veroordelingen in vijf jaar tijd – de zogeheten maatregel Inrichting Stelselmatige Daders (ISD) – kunnen straks ook geconfronteerd worden met veroordelingen buiten Nederland. Minister Hirsch Ballin maakt inmiddels haast met de nieuwe wet. Zodra de Raad van State erover heeft geadviseerd, zal die in de Eerste en Tweede Kamer worden behandeld. Maar de Raad voor de Rechtspraak, als wetgevingsadviseur, betwijfelt of alle Europese landen tijdig in staat zullen zijn om op grote schaal justitiële antecedenten aan te leveren voor zo’n Europees strafregister. Eerder dit jaar is in Europees verband weliswaar besloten om zo’n register aan te leggen, maar als invoeringsdatum werd 2012 genoemd, zo stelt de raad. Dat kan op de kortere termijn leiden tot rechtsongelijkheid of vertraging in lopende strafzaken, want niet alle landen zullen even snel voor de juiste informatie over verdachten kunnen zorgen.