Myanmar Junta's Press Scrutiny Board
This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA
Overview
Download & View Myanmar Junta's Press Scrutiny Board as PDF for free.
More details
- Words: 2,107
- Pages: 12
စာေရးသူ၏ စကား ျမန္မာစစ္Aာဏာရွင္တို႔ရ႕ဲ စာေပကင္ေပတုိင္ စာစုသည္ မဇၩိမပံုႏွိပ္ဂ်ာနယ္တြင္ ေရးသားျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို စုစည္းတင္ဆက္ထားျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္Aတြင္း ျမားနတ္ေမာင္မဂၤလာမဂၢဇင္းကို Aေၾကာင္းျပဳ၍ ဆယ္စုႏွစ္တစု ေက်ာ္ ေတြ႔ၾကံဳျဖတ္သန္းခဲ့ရသည့္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနဆိုင္ရာ Aမွတ္ရခ်က္မ်ားAေပၚ Aေျခ ခံ၍ ေရးသားထားသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဤစာစုကို ဖတ္႐ႈျခင္းျဖင့္ န၀တ၊ နAဖ စစ္Aာဏာရွင္ မ်ား Aုပ္စိုးသည့္ ႏွစ္ကာလမ်ားAတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္AေနAထား မည္သို႔မည္ပံုရွိသည္ ကို Aၾကမ္းဖ်င္း လွစ္ဟၾကည့္႐ႏ ႈ ိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။
ေလးစားစြာျဖင့္ … ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ
ျမန္မာစစ္Aာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ စာေပကင္ေပတိုင္ နAဖ စစ္Aုပ္စု Aုပ္စိုးေနတဲ့ ဒီကေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာစာAုပ္ပဲထုတ္ခ်င္ထုတ္ခ်င္ သူတို႔ရဲ႕လက္ကိုင္တုတ္ ျဖစ္တဲ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို မျဖတ္သန္းဘဲ ထုတ္ေ၀လို႔မရပါဘူး။ သႀကၤန္စာAစ ေဗဒင္ေဟာစာတမ္းAဆံုး စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို ျဖတ္သန္းၿပီးမွ ထုတ္ေ၀လို႔ရတယ္။ ဒါဟာ နAဖ စစ္Aုပ္စုရဲ႕ Aာဏာလက္၀ါးႀကီးAုပ္ ထားမႈေAာက္မွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ လံုး၀မရွိဘူးဆိုတာကို ျပဆိုျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးရဲ႕ Aာ ဏာပါ၀ါျပမႈေတြဟာ နAဖ သက္ဆိုးရွည္လာတာနဲ႔Aမွ် တေန႔တျခား ပိုဆိုးလာတယ္။ စာAုပ္ထုတ္ေ၀သူ ေတြAေပၚ ပိုၿပီးႏွိပ္ကြပ္၊ ပိုၿပီးဆင္ဆာျဖတ္မႈေတြ မ်ားလာတယ္။ Aဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းရမႈေတြ ပိုမ်ားလာ တယ္။ စာAုပ္ထုတ္ခ်င္တဲ့ လူတေယာက္ဟာ စိတ္ညစ္ရင္ေမာစရာေကာင္းေAာင္ ျဖတ္သန္းၿပီးမွ စာAုပ္တ Aုပ္ကို ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခြင့္ရတာျဖစ္တယ္။ စာAုပ္တAုပ္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရဖို႔ ျဖတ္သန္းရပံု Aဆင့္ဆင့္ ၁။ ႐ံုးA၀င္၀ လက္မွတ္ထိုးေကာင္တာ ။
။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးထဲကို စ၀င္တာနဲ႔ Aဲဒီေကာင္တာမွာရွိတဲ့ Eည့္
စာရင္းစာAုပ္မွာ Aခ်က္Aလက္ေတြ Aကုန္ျဖည့္ၿပီး လက္မွတ္ထိုးရတယ္။ Aဲဒါကို ႐ံုး၀န္ထမ္းတေယာက္ က Aခ်ိန္ျပည့္ထိုင္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ Aဲဒီသလိုထုိင္ၾကည့္ဖို႔ ေAာက္ေျခ႐ံုး၀န္ထမ္းေတြကို တေန႔တ ေယာက္ တာ၀န္ခ်ထားတယ္။ ေရးျဖည့္ရတဲ့ ကိုယ္ေရးAခ်က္Aလက္ေတြကေတာ့ နာမည္၊ မွတ္ပံုတင္နံ ပါတ္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ေတြ႔ဆံုခ်င္သူ၊ ေတြ႔ဆံုခ်င္သည့္ကိစၥ၊ ၀င္ခ်ိန္၊ ျပန္ထက ြ ္ခ်ိန္၊ လက္မွတ္ … စတာေတြျဖစ္ တယ္။ (Aဲဒီေကာင္တာမွာတင္ လူကို ဆင္ဆာAျဖတ္ခံရလို႔ ႐ံုးထဲ၀င္ခြင့္မရတဲ့ Aျဖစ္Aပ်က္လည္း ရွားရွား ပါးပါးရွိတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ မဂၢဇင္းတိုက္တတိုက္က ႐ံုးAဖြဲ႔၀င္ Aမ်ဳိးသမီးတUီးကို ၿဗိတိသွ်ယူနီယံဂ်က္A လံ ဒီဇိုင္းပါတဲ့ Aက်ႌ၀တ္လာလို႔ဆိုၿပီး ႐ံုးထဲ၀င္ခြင့္မေပးျခင္းဘဲျဖစ္တယ္)။ ၂။ ေငြတက ြ ္ေကာင္တာ ။
။ ထုတ္ေ၀ခ်င္တဲ့ စာမူနဲ႔ မ်က္ႏွာဖံုးေတြကို Aဲဒီေကာင္တာမွာ ျပရတယ္။ မ်က္
ႏွာဖံုးAတြက္ စိစစ္ခ၊ စာမူAတြက္ စိစစ္ခနဲ႔ သတ္ပံုေၾကးကို စာမ်က္ႏွာAေရAတြက္ေပၚမူတည္ၿပီး ေငြသြင္း ဖို႔တြက္ ခ်က္ေပးတယ္။ Aဲဒီက ခ်လံကိုယူၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲ ဆူးေလလမ္းမ ေAာက္ဘေလာက္မွာရွိတဲ့ ျမန္ မာ့စီးပြားေရး ဘဏ္ (၃) ကို သြားၿပီး ေငြသြင္းရတယ္။ ႐ံုးမွာလည္း ေငြသြင္းၿပီးသား ဘဏ္ခ်လံေတြကို Aသင့္ ကိုင္ထားၿပီး Aပိုေၾကးနဲ႔ ေရာင္းတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြရွိတယ္။ Aဲဒီလို ၀ယ္လိုရရင္ေတာ့ ဘဏ္ကို သြားစရာမလို ေတာ့ဘူး။ ၃။ ႐ံုးAုပ္ႀကီး ။
။ ေငြသြင္းၿပီးရင္ ဘဏ္ခ်လံနဲ႔ တြၿဲ ပီး စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးကို ႐ံုးAုပ္ႀကီးဆီမွာ ျပရတယ္။
႐ံုးAုပ္ႀကီးက စာမူ (သုိ႔) မ်က္ႏွာဖံုးေပၚမွာ လက္မွတ္ထိုးေပးတယ္။ ၿပီးရင္ A၀င္စာရင္းသြင္းဖို႔နဲ႔ Aမႈတြဲဖိုင္ တြဲဖို႔ မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာကို သြားရပါတယ္။ ၄။ မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာ ။
။ ႐ံုးကိုလာတင္တဲ့ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုး A၀င္Aထြက္စာရင္းမွတ္တဲ့စာAုပ္
မွာ စာရင္းသြင္းရပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဖိုင္တခု၀ယ္ၿပီး Aမႈတြဲ တြဲရပါတယ္။ AဲဒီAမႈတဲြဖိုင္မွာ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာ ဖံုး၊ ေငြတက ြ ္ထားတဲ့ ခ်လံ၊ ေငြသြင္းထားတဲ့ ဘဏ္ခ်လံ၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္ မွတ္ပံုတင္မိတၱဴ၊ စာေရးဆရာရဲ႕ ကိုယ္ ေရးရာဇ၀င္ Aျပည့္Aစံု ျဖည့္ထားတဲ့စာ႐ြက္၊ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳဖို႔Aတြက္ (သို႔ / ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴး) လိပ္မူၿပီး ေရးထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာ၊ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးAခ်က္Aလက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖည့္ ရတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာ၊ စိစစ္သူေတြ မွတ္ခ်က္ေရးမယ့္ စာ႐ြက္ … စတာေတြ AစံုAလင္ပါရပါမယ္။ Aကုန္Aစံု Aလင္ပါမွ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးကို စိစစ္မယ့္ စာဖတ္မွဴးေတြဆီကို မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာက ၀န္ထမ္းက ပို႔ ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ Aမႈတဖ ြဲ ိုင္တၿဲြ ပီးရင္ Aဲဒီဖိုင္ကို မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာက ၀န္ထမ္းကလြၿဲ ပီး Aျပင္လူၾကည့္ ခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး။
၅။ စာဖတ္မွဴး ။
။ ႏွစ္ေယာက္ (သို႔) သံုးေယာက္တတြဲ စာဖတ္မွဴးAတြဲေပါင္း မ်ားစြာရွိတယ္။ Aမ်ဳိးသား
စာဖတ္မွဴးထက္ Aမ်ဳိးသမီးစာဖတ္မွဴးUီးေရက ပိုမ်ားတယ္။ Aမ်ားAားျဖင့္ AေထြေထြAုပ္ခ်ဳပ္ေရးUီးစီးဌာန လက္ေAာက္က ၀န္ထမ္းAမ်ဳိးသမီးေတြျဖစ္တယ္။ စိစစ္ရမယ့္ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးေတြကို Aဲဒီစာဖတ္မွဴး Aတြဲေတြဆီ ခြဲတမ္းခ်ေပးတယ္။ သူတို႔က တမ်က္ႏွာခ်င္း တေၾကာင္းခ်င္း Aေသးစိတ္ဖတ္႐ႈၿပီး စိစစ္သူေတြ မွတ္ခ်က္ေရးရမယ့္ စာရြက္မွာ သူတို႔ထင္ျမင္ယူဆတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြကို Aေသးစိတ္ ေရးသားပါတယ္။ ၿပီးရင္ Aမႈတြဲဖိုင္ကို သူတို႔Aထက္မွာရွိတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ UီးစီးAရာရွိေတြဆီ တင္ရပါတယ္။ မဂၢဇင္းေတြဆိုရင္ စာ ဖတ္မွဴးAတြဲေတြ (၄) လတႀကိမ္ေျပာင္းတယ္။ စာAုပ္ထုတ္ေ၀သူAမ်ားစုဟာ မိမိထုတ္မယ့္စာAုပ္ကို ဆင္ ဆာလုပ္တာသိပ္မမ်ားေAာင္ ဒီAဆင့္ကစၿပီး စာဖတ္မွဴးေတြကို လာဘ္ေပးရတယ္။ လာဘ္ေငြကေတာ့ ရင္း ႏွီးမႈAတိုင္းAတာေပၚမူတည္ၿပီး Aနည္းAမ်ားရွိတယ္။ လာဘ္ေငြကို ကိုယ္တုိင္ေပးတဲ့ ထုတ္ေ၀သူလည္းရွိ တယ္။ ႐ံုးပြဲစားကတဆင့္ေပးတဲ့ ထုတ္ေ၀သူလည္းရွိတယ္။ ၆။ UီးစီးAရာရွိ ။
။ UီးစီးAရာရွိ (၃) Uီး ရွိတယ္။ သူတို႔က သက္ဆိုင္ရာ စာဖတ္မွဴးေတြဆီက တက္လာတဲ့
Aမႈတြဲဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးရတယ္။ စာဖတ္မွဴးေတြ တင္ျပတဲ့ ေထာက္ခ်က္ေတြကို ဆင္ဆာလုပ္သင့္ မ လုပ္သင့္ စU္းစားၿပီး သီးသန္႔မွတ္ခ်က္ထပ္ေရးကာ Aထက္ကိုဆက္တင္ေပးရတယ္။ မဂၢဇင္းေတြဆိုရင္ေတာ့ တပတ္တႀကိမ္လုပ္တ့ဲ စံုညီAစည္းAေ၀းမွာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ၿပီး Aေသးစိတ္တင္ျပေပးရတယ္။ Aစည္းAေ၀းမွာ ဆံုးျဖတ္တဲ့ ျဖဳတ္ခိုင္း၊ ပယ္ခိုင္း၊ ျပင္ခိုင္းတဲ့ စာမ်က္ႏွာေတြ၊ စာပိုဒ္ေတြ၊ စာေၾကာင္းေတြကို နံပါတ္စU္နဲ႔ မွတ္လာၿပီးမွ ထုတ္ေ၀သူေတြကို ဆင့္ေခၚAသိေပးတာျဖစ္တယ္။ စံုညီAစည္းAေ၀းထုိင္တဲ့ A ထဲမွာပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ UီးစီးAရာရွိ (၃) Uီး၊ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး (၂) Uီး၊ ဒုတိယၫႊန္ၾကား ေရးမွဴးနဲ႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတို႔ျဖစ္တယ္။ UီးစီးAရာရွိ (၃) Uီးရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြAေပၚ ၀ိုင္း၀န္းစU္းစားၿပီး ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴးက AဆံုးAျဖတ္ေပးတာျဖစ္တယ္။ Aဲဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီAဆင့္မွာလည္း ထုတ္ေ၀သူေတြဟာ မိမိ ထုတ္ေ၀မယ့္စာAုပ္ကို ဆင္ဆာလုပ္တာနည္းေAာင္ သက္ဆိုင္ရာ UီးစီးAရာရွိကို လာဘ္ေငြေတာ္ေတာ္ ေပးရပါတယ္။ ရ။ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ။
။ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး (၂) Uီးကေတာ့ AေထြေထြAုပ္
ခ်ဳပ္ေရး Uီးစီးဌာနကလာတဲ့၊ လုပ္သက္ၾကာျမင့္ၿပီျဖစ္တဲ့ Aရပ္သား Aမ်ဳိးသား၀န္ထမ္းေတြ မ်ားတယ္။ သူတို႔ (၂) Uီးက သက္ဆိုင္ရာUီးစီးAရာရွိေတြဆီက တက္လာတဲ့ Aမႈတြဲဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး မွတ္ခ်က္ေရး ကာ Aထက္ကို ဆက္တင္ေပးရပါတယ္။ ၈။ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ။
။ စစ္ဘက္က ပုဂၢိဳလ္ကို ခန္႔တာမ်ားတယ္။ သူကလည္း ေAာက္ကတက္
လာတဲ့ Aမႈတြဲဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး Aထက္က ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆီကို ဆက္တင္ေပးရပါတယ္။ ၉။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ။
။ စစ္ဘက္ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ ျပည့္သူဆက္ဆံေရးတပ္က ဗိုလ္မွဴးAဆင့္ေတြကို
ခန္႔တာမ်ားတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကေန AခုAခ်ိန္Aထိ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခန္႔ခဲ့တာ (၄) Uီး ရွိၿပီျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ မွဴးေမာင္၀င္း၊ ဗိုလ္မွဴးတင္စိုး၊ ဗိုလ္မွဴးေAးထြန္းနဲ႔ Aခုေနာက္ဆံုးခန္႔တဲ့ ဗိုလ္မွဴးတင့္ေဆြတုိ႔ျဖစ္တယ္။ A ကုန္လံုးဟာ သေဘာထားတင္းမာသူေတြသာျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဟာ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးနဲ႔ ကပ္ရက္က တိုက္ Aိမ္မွာပဲေနၾကတယ္။ လာဘ္ေပးခ်င္တဲ့ သူေတြက ႐ံုးခ်ိန္ျပင္ပက်မွ Aိမ္ကို လာေပးၾကတာမ်ားတယ္။ စာေပ စိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ေAာက္ေျခ၀န္ထမ္းကAစ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးAဆံုး လာဘ္ေပးၿပီးမွ Aလုပ္ၿပီးေျမာက္တာျဖစ္ တယ္။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးေတြဟာ စာေပေလာကထဲက ရင္းႏွီးတဲ့ ထုတ္ေ၀သူေတြဆီမွာလည္း ရွယ္ယာထည့္ ၀င္ၿပီး သီးသန္႔လုပ္ငန္း ထူေထာင္ထားတယ္။
၁၀။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ။
။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ႐ံုးမထုိင္ဘဲ ဆရာစံလမ္းမွာရွိတဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန
မွာ ႐ံုးထုိင္တယ္။ တပတ္တခါ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက ကားနဲ႔ လာပို႔တဲ့ Aမႈတဲြဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး လက္မွတ္ထိုးကာ ဒုတိယျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဆီ တင္ေပးရပါတယ္။ ၁၁။ ဒုတိယျပည္ထေ ဲ ရး၀န္ႀကီး ။
။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ဆီက Aမႈတဲြဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး လက္
မွတ္ထိုးကာ ၀န္ႀကီးဆီ ဆက္တင္ေပးရတယ္။ ၁၂။ ျပည္ထေ ဲ ရး၀န္ႀကီး ။
။ တက္လာတဲ့ Aမႈတြဲဖိုင္Aားလံုးကို ျပည္ထေ ဲ ရး၀န္ႀကီးက လက္မွတ္ထိုးၿပီး
ေတာ့မွ စာAုပ္တAုပ္ကို ပံုႏွိပ္ခြင့္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ျဖန္ခ်ိခြင့္ရဖို႔Aတြက္လည္း ပံုႏွိပ္ၿပီးတဲ့ စာAုပ္Aေခ်ာကို AခုAဆင့္ေတြAတိုင္း ျပန္ပတ္ၿပီးမွ ျဖန္႔ခ်ိခြင့္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ Aဆင့္တဆင့္မွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ Aားလပ္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ေစာင့္လုိ႔ေတာ့ေနရစ္Uီးဆိုသလိုပဲ။ Aဆင့္တဆင့္က ထစ္ထားရင္ ေနာက္တဆင့္ ကို တက္မွာမဟုတ္တဲ့Aတြက္ ေခ်ာေခ်ာခ်ဴခ်ဴျဖစ္ေAာင္ Aဆင့္တိုင္းမွာ လာဘ္ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴးဆီက ‘ခြင့္မျပဳ’ ဆိုတဲ့ မွတ္ခ်က္နဲ႔ ျပန္က်လာရင္ေတာ့ ၀န္ႀကီး႐ံုးကို မပို႔ခင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး Aစက ျပန္ပတ္ရပါတယ္။ ၁၃။ ကြပ္ကဲ ။
။ ႏိုင္ငံေရးAရ Aထူးေစာင့္ၾကည့္ခံရတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ စာမူေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြကို ေစာင့္
ၾကည့္ဖတ္႐ႈတဲ့ Aဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးဌာနမွာ ႐ံုးထိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္လို ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဖတ္႐ႈတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ AတိAက် မသိရပါဘူး။ ေထာက္လွမ္းေရးဌာနက ပုဂၢိဳလ္ေတြလို႔ Aၾကမ္းဖ်င္း သိရပါတယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက ခြင့္ျပဳေပမယ့္ ကြပ္ကဲAဖြဲ႔က ခြင့္မျပဳလို႔ ျဖဳတ္ေပး၊ ျပင္ေပးရ တာေတြ မၾကာခဏ ရွိပါတယ္။ ဘာသာေရးစာမူေတြဆုိရင္လည္း သက္ဆိုင္ရာ သာသနာေရးUီးစီးဌာနကို သြားေရာက္စိစစ္ခိုင္းၿပီးေတာ့မွ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို လာတင္ခုိင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ Aထက္မွာ တင္ျပခဲ့သလို Aဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းၿပီးမွ စာAုပ္တAုပ္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရတာကို ၾကည့္ရင္ နAဖစစ္Aုပ္စု ဗိုလ္က်စိုးမိုးေနတဲ့ လက္ေAာက္မွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ လံုး၀မရွိဘူးဆိုတာဘြင္းဘြင္းႀကီး ေပၚေနပါတယ္။ ဒါဟာ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈႀကီးမားလြန္းတဲ့ စစ္Aာဏာရွင္ရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ စာေပစိစစ္ေရးရဲ႕ ဖိႏွိပ္လာပံုAဆင့္Aဆင့္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးဟာ နAဖလက္ထက္က်မွ ေပၚထြန္းလာတဲ့ ဌာနမဟုတ္ပါဘူး။ Aာဏာရွင္ဗိုလ္ေန၀င္း Aုပ္ စိုးခဲ့တဲ့ မဆလေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ မဆလေခတ္တုန္းက စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးဆိုတာကို ျပည္တြင္းကေရာ ႏိုင္ငံတကာကပါ Aခုလို သတိထားမိတာမ်ဳိး မရွိေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ မဆလ ေခတ္တုန္းက ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ စာAုပ္စာတမ္းေတြကလြဲရင္ Aခုလို ဘက္ေပါင္းစံုကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္တာမ်ဳိး မရွိေသးလို႔ဘဲျဖစ္တယ္။ Aဲဒီတုန္းက မဂၢဇင္းထုတ္ေ၀သူေတြကို ကုန္သြယ္ေရး၀န္ ႀကီး ဌာနက ေနာ္ေ၀စကၠဴေတြ၊ ပံုႏွိပ္မွင္ေတြ လစU္ Aစိုးရေစ်းနဲ႔ ထုတ္ေပးတယ္။ စာAုပ္ထြက္တဲ့Aခါမွာ ထုတ္ ေပးတဲ့ စကၠဴနဲ႔ ကိုက္မကိုက္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို သြားေရာက္Aစစ္ေဆးခံရတာမ်ဳိးေလာက္ပဲရွိတယ္။ မဆလေခတ္ရဲ႕ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈဟာ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီAေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ခါနီးAခ်ိန္ေလာက္က်မွ စတင္ တင္းက်ပ္လာတာကို ေတြ႔ရတယ္။ AဲဒီAခ်ိန္ေလာက္ကစၿပီး မဂၢဇင္းေတြမွာ ဆင္ဆာျဖတ္ထားတဲ့ စာ ပိုဒ္ေတြကို ေငြမွင္ေတြနဲ႔ ပိတ္ထားတာမ်ဳိးေတြ မၾကာခဏေတြ႔လာရတယ္။ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီAေရးေတာ္ပံု ကို လက္နက္Aားကိုးနဲ႔ ႏွိမ္နင္းၿပီး န၀တ စစ္Aုပ္စုတက္လာတဲ့Aခါမွာေတာ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးရဲ႕ ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္မႈဟာ တစတစ ပိုမိုဆိုး၀ါးလာခဲ့ပါတယ္။ Aခုေနာက္ဆံုး န၀တကို Aေရခြံလဲထားတဲ့ နAဖ
လက္ထက္မွာေတာ့ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တာေတြAျပင္ Aာဏာနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္Aႏိုင္က်င့္တာ မ်ဳိးေတြAထိ လုပ္ေဆာင္လာတာကို ေတြ႔ျမင္ရပါေတာ့တယ္။ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈကို ျပင္ဆင္ခိုင္းပံု Aမ်ဳိးမ်ဳိး မဆလေခတ္နဲ႔ န၀တေခတ္ Aေစာပိုင္းကာလေတြမွာေတာ့ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တဲ့ စာေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေတြ ကို ေငြမွင္နဲ႔ Aုပ္ၿပီး ဖတ္လို႔မရေAာင္ ပိတ္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြက ပိတ္ထားတဲ့ ေငြ မွင္ေတြကို ေရနံဆီ (သို႔) ဓာတ္ဆီနဲ႔ ဖ်က္ၿပီး ဖတ္ၾကတာကို စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက သိသြားတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ့ ေငြမွင္နဲ႔ ပိတ္တာကို လက္မခံေတာ့ဘဲ မွင္Aနက္ေလးေထာင့္ကြက္ေတြနဲ႔ စာေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေတြကို ပိတ္ခိုင္းပါတယ္။ Aဲဒီလို မွင္Aနက္နဲ႔ ပိတ္တာကိုလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ လက္မခံေတာ့ဘဲ ပိတ္ခိုင္းတဲ့ စာ ေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေနရာေတြကို ကြက္လပ္ေတြ ထားခိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မွင္Aနက္နဲ႔ ပိတ္တာ၊ ကြက္လပ္ ထားတာေတြဟာ သူတို႔ဆင္ဆာျဖတ္ေၾကာင္းကို ျပည္တြင္းကိုေရာ ႏိုင္ငံတကာကိုပါ ျမင္သာေစတယ္ဆိုၿပီး Aဲဒီလို ပိတ္တာကို လက္မခံေတာ့ျပန္ပါဘူး။ Aခုေနာက္ဆုးံ AေျခAေနမွာေတာ့ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တဲ့ စာေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေတြကို ျဖဳတ္ၿပီးရင္ က်န္တဲ့ စာေတြကို တဆက္တည္းျဖစ္ေAာင္ ျပန္စီခိုင္းပါတယ္။ Aဲဒီလို ျပင္ဆင္ခိုင္းတဲ့Aတြက္ ဒီဇိုင္းAထားAသို ေတြ Aသစ္ျပန္လုပ္ရတယ္၊ ပံုႏွိပ္စက္တင္ဖို႔ ဖလင္Aသစ္ျပန္႐ိုက္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဆာင္းပါးေတြ၊ ၀တၳဳ ေတြကို တပုဒ္လံုး ျဖဳတ္ခိုင္းတာေတြလည္း မၾကာခဏ ၾကံဳရပါတယ္။ Aေစာပိုင္းမွာေတာ့ Aဲဒီလို တပုုဒ္လံုး ျဖဳတ္ခိုင္းရင္ ျဖတ္ခိုင္းတဲ့ ေဆာင္းပါး (သို႔) ၀တၳဳစာမ်က္ႏွာကို တပုဒ္လံုးဆုတ္ျဖဲၿပီး ျဖဲထားတဲ့ စာ႐ြက္ေတြ Aားလံုးကို စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို သြားပို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Aဲဒီလို ဆုတ္ျဖဲတာဟာ စာမ်က္ႏွာ ေတြ ေက်ာ္ကုန္တ့A ဲ တြက္ သူတို႔ဆင္တာျဖတ္တာကို ျမင္သာေစတယ္ဆိုၿပီး လက္္မခံေတာ့ျပန္ပါဘူး။ Aဲဒီ နည္းAစား ျဖဳတ္ခိုင္းတဲ့ ေဆာင္းပါး (သို႔) ၀တၳဳစာမ်က္ႏွာေတြေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာ (သို႔) Aျခားစာတပုဒ္သြား ျပၿပီး Aစားထိုးပံုႏွိပ္ေပးရပါတယ္။ Aဲဒီလို Aမ်ဳိးမ်ဳိး ဒုကၡေပးေနတဲ့Aတြက္ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္ထုတ္တ့သ ဲ ူေတြ ဟာ လစU္ (သို႔) Aပတ္စU္ A႐ူးလင္လုပ္ရသလိုျဖစ္ေနၿပီး Aခ်ိန္ကုန္၊ ေငြကုန္၊ လူပန္းနဲ႔ ဖတ္ဖတ္ေမာရပါ တယ္။ ဆင္ဆာျဖတ္ပံုျဖတ္နည္းမ်ား ဆင္ဆာျဖတ္ပံုျဖတ္နည္းေတြကို ေျပာရရင္ေတာ့ ဘယ္လိုAေၾကာင္းAရာေတြ မေရးရဘူး၊ ဘယ္လိုပံုေတြ မ ထည့္ရဘူး၊ ဘယ္လိုAသံုးAႏႈန္းေတြ မသံုးရဘူးဆိုၿပီး တိတိက်က် ၫႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ျပန္ထားတာမ်ဳိး မရွိ ဘူး။ Aဓိကကေတာ့ ဆင္ဆာမူ၀ါဒရယ္လို႔ သတ္သတ္မွတ္မွတ္မရွိဘဲ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတေယာက္ေျပာင္းရင္ မူတမ်ဳိးေျပာင္းတာပါပဲ။ Aရင္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးလက္ထက္က ထုတ္ေ၀ခြင့္မရတဲ့ စာAုပ္ကို ေနာက္ၫႊန္ၾကား ေရးမွဴးက ထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပန္ေပးတာမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ Aဲဒီေတာ့ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးရဲ႕ စိတ္ကသာ Aခရာလို ျဖစ္ေနတယ္။ သူနဲ႔ Aဆင္ေျပရင္ေျပသလို မေျပရင္မေျပသလို လုပ္ရကိုင္ရတာ Aခက္Aခဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ Uပမာ- လက္ရွိၫႊန္ၾကားေရးမွဴးက ဆံပင္ေဆးဆိုးတာ မႀကိဳက္ဘူး၊ မိန္းကေလးေတြ Aက်ႌလက္ျပတ္၀တ္ တာ၊ Aက်ႌရင္ဘတ္ဟုိက္တာ၊ နားကြင္းႀကီးႀကီးဆြဲတာ၊ ဂ်င္းေဘာင္းဘီ၀တ္တာမႀကိဳက္ဘူး၊ ေယာက်ၤားေလး ေတြ ဆံပင္ရွည္ထားတာ၊ နားကြင္းဆြဲတာမႀကိဳက္ဘူးဆိုရင္ Aဲဒီၫႊန္ၾကားေရးမွဴးလက္ထက္မွာ Aဲဒီလိုဓာတ္ ပံုမ်ဳိးေတြ ျဖဳတ္ေပေတာ့ပဲ။ Aဲသလို ဆင္ဆာမူ၀ါဒရယ္လို႔ တိတိက်က် ခ်မွတ္ထားတာမရွိေပမယ့္ ဘယ္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးလက္ထက္မွာ မဆို ခြင့္ျပဳခ်က္မရႏိုင္ဘူးလို႔ မွန္းဆလို႔ရတဲ့ Aခ်က္တခ်ဳိေတာ့ ရွိပါတယ္။ Aဲဒါေတြကေတာ့ …
(၁) နAဖ စစ္Aုပ္စု (သို႔) Aဖြဲ႔၀င္ေတြကို တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြယ္၀ိုက္ၿပီးေသာ္လည္းေကာင္း ထိခိုက္ေစမယ့္ ေရးသားျခင္းမ်ား Uပမာ - ၀တၳဳတပုဒ္မွာျဖစ္ေစ၊ ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာျဖစ္ေစ ဂ်ပန္ေခတ္Aေၾကာင္းကို Uီးတည္ေရးသားေပမယ့္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက နAဖေခတ္ကို သြယ္၀ိုက္ၿပီး ေရးသားတာလို႔ ယူဆရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ ႐ြာတ႐ြာA ေၾကာင္းကို Aေျခတည္ၿပီး ေရးသားေပမယ့္ Aဲဒါဟာ လက္ရွိနAဖAုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္Aေၾကာင္းကို သေကၤတသေဘာနဲ႔ သြယ္၀ိုက္ေရးသားတာလို႔ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက ယူဆရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ လူပုဂၢိဳလ္ တUီးတေယာက္ကို ဇာတ္ေကာင္တည္ၿပီး ေရးသားေပမယ့္ ဒါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊကို ေစာင္းေျမာင္းေရးထား တာလို႔ စာေပစိစစ္ေရးAဖြဲ႔က ယူဆရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ ဘာမွ ေစာဒကတက္ခြင့္မေပးပါဘူး။ (၂) Aတိုက္Aခံ ဒီမိုကေရစီAင္Aားစုေတြထဲက လူသိမ်ားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြကို ထည့္သြင္းေရး သားျခင္းမ်ား Uပမာ - ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးေတြထဲမွာ ေဒၚစုၾကည္၊ မင္းသု၀ဏ္၊ ေမာင္ေသာ္က၊ မာမာေAး၊ ၀င္းေဖ၊ တင္မိုး စတဲ့ လူသိမ်ားထင္ရွားတဲ့ Aတိုက္Aခံေတြရဲ႕ နာမည္ေတြပါရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ မွတပ ္ ံုတင္ ငွားရမ္းၿပီး ထုတ္ေ၀တဲ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ဆိုရင္ ေဆာင္းပါးမွာ ေၾကးမံုUီးေသာင္း နာမည္ကို ထည့္သြင္းေရးသားမိလို႔ စာ ေပစိစစ္ေရး႐ံုးက မွတ္ပံုတင္ပိုင္ရွင္ကို လိုင္စင္ျပန္ယူခိုင္းၿပီး ထုတ္ေ၀သူနဲ႔ Aယ္ဒီတာAဖြဲ႔Aသစ္ ေျပာင္းခိုင္း တာမ်ဳိးရွိခဲ့ပါတယ္။ (၃) သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေAာင္ဆန္းတို႔ Aေၾကာင္းေတြကို ေရးသားတာမ်ဳိး၊ ျပန္လည္ေဖာ္ ျပတာ မ်ဳိးေတြကိုလည္း ခြင့္ျပဳတဲ့Aခါခြင့္ျပဳေပမယ့္ ဘာAေၾကာင္းျပခ်က္မွ မေပးဘဲနဲ႔လည္း ျဖဳတ္ခိုင္းခ်င္ ျဖဳတ္ခိုင္း တတ္ပါတယ္။ (၄) ျပည္တြင္းထဲက ႏိုင္ငံေရးAရ Aရွိန္A၀ါႀကီးမားတဲ့၊ နAဖဘက္က မရပ္တည္တဲ့ လူထုေဒၚAမာ၊ ဒဂုန္ တာရာတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြရဲ႕ စာေတြကိုလည္း Aျမဲလိုလို ဆင္ဆာျဖတ္မႈ၊ Aထူးေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးမႈေတြ ရွိပါတယ္။ (၅) Aဂၤလိပ္ေခတ္က AေခၚAေ၀ၚေတြျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံAမည္၊ လမ္းနာမည္ေတြ၊ ၿမိဳ႕နာမည္ေတြဆိုရင္လည္း ျဖဳတ္ခိုင္းၿပီး နAဖလက္ထက္က်မွ Aသစ္ေျပာင္းထားတဲ့ နာမည္ေတြနဲ႔ Aစားထိုးေရးသားခိုင္းပါတယ္။ Uပမာ - Burma ကို Myanmar ၊ ဘားလမ္းကို မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံလမ္း၊ ေမၿမိဳ႕ကို ျပင္Uီးလြင္ စသျဖင့္ ျပင္ ဆင္ေရးသားေပးရပါတယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက Aရာရွိေတြရဲ႕ ေလွနံဓားထစ္မူ၀ါဒနဲ႔ ဆင္ဆာလုပ္မႈေၾကာင့္ ကေလာင္နာမည္ (ေမၿမိဳ႕ မိုးၾကည္) ကို (ျပင္Uီးလြင္ မိုးၾကည္) ဆိုၿပီး ျပင္ဆင္ေပးရတဲ့Aထိ ဟာသေျမာက္တဲ့ Aျဖစ္Aပ်က္ေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၆) ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြ ေရးသားေဖာ္ျပတဲ့Aခါမွာလည္း ရွမ္းျပည္၊ ခ်င္းျပည္၊ ရခိုင္ျပည္ဆိုၿပီး ေရး သားေဖာ္ျပမိရင္ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုၿပီး ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လည္း စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက Aရာရွိေတြရဲ႕ ေလွနံဓားထစ္မူနဲ႔ ဆင္ဆာလုပ္မႈေၾကာင့္ ကေလာင္နာမည္ ေမာင္ လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္) ကို ေမာင္လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္နယ္) ဆိုၿပီး ျပင္ဆင္ခိုင္းတဲ့Aထိ ဟာသေျမာက္တဲ့ Aျဖစ္ Aပ်က္မ်ဳိးလည္း ၾကံဳခဲ့ရပါတယ္။
(၇) ႏိုင္ငံေရးAရ နAဖစစ္Aုပ္စုနဲ႔ Aထူးပလဲနံပသင့္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ၊ Aဖြဲ႔Aစည္း (Uပမာ - တ႐ုတ္၊ Aာဆီယံ) ေတြရဲ႕Aေၾကာင္းကို Aဆိုးျမင္နဲ႔ ေ၀ဖန္ေရးသားမယ္ဆိုရင္လည္း ဆင္ဆာျဖတ္ပါတယ္။ (၈) မေတာ္တဆမႈ၊ သဘာ၀ေဘးAႏၱရာယ္ က်ေရာက္မႈေတြေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီး ဒုကၡေရာက္ရတဲ့ A ေၾကာင္းေတြကိုလည္း Aက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားေဖာ္ျပခြင့္ မေပးပါဘူး။ Uပမာ- ေလယာU္ပ်က္က်မႈ၊ ရထားတိမ္းေမွာက္မႈ၊ ဆူနာမီငလ်င္ေရလိႈင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးရမႈမ်ဳိး ေတြကို Aက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားခြင့္မျပဳပါဘူး။ Aမ်ားAားျဖင့္ သတင္းေတာင္ ေရးသားခြင့္မျပဳပါဘူး။ (၉) ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးေတြထဲမွာ လူမႈဒုကၡေတြ၊ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္တဲ့Aေၾကာင္းေတြ ထည့္သြင္းေရးသားရင္ လည္း ဆင္ဆာျဖတ္ပါတယ္။ (၁၀) ၀န္ထမ္းေလာကနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြရဲ႕ Aက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြAေၾကာင္းကို ေရးသားရင္လည္း ဆင္ ဆာျဖတ္ပါတယ္။ (၁၁) နAဖရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးAရဖိႏွိပ္မႈ၊ လူ႔Aခြင့္Aေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကိုေတာ့ လံုး၀ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ မရွိပါ ဘူး။ ရွိခဲ့ရင္ ေထာင္ဒဏ္၊ ေသဒဏ္ေတြAထိ Aျပစ္ေပးAေရးယူတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ Aခုေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Aခ်က္ေတြကေတာ့ ဘာမူမွတိတိက်က်မရွိတဲ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးရဲ႕ သိသာထင္ရွားတဲ့ ဆင္ ဆာျဖတ္မႈေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စာေပကင္ေပတိုင္တို႔ရ႕ဲ ဆင္ဆာျဖတ္မႈ (ေနာက္ဆက္တဲြ) စာေပကင္ေပတုိင္႐ုံးက စာဖတ္မွဴးေတြ၊ UီးစီးAရာရွိေတြဟာ တခါတခါ ၾကက္တူေ႐ြးကေတာ္ေတာ္ မယ္ ေဘာ္ကကဲကဲ ဆိုသလို Aထက္က ၫႊန္ၾကားတာထက္ပိုၿပီး Aာဏာပါ၀ါျပတဲ့ ဆင္ဆာျဖတ္မႈမ်ဳိးေတြကို လုပ္ေဆာင္တတ္ပါတယ္။ Aဲသလို ပိုပိုသာသာ ဆင္ဆာျဖတ္မွ သူတို႔ကို ပိုခ်U္းကပ္ၿပီး လာဘ္ေငြပိုေပးမယ္ ဆိုတာကို သိတဲ့Aတြက္ေၾကာင့္ Aဲသလို Aာဏာပါ၀ါျပၿပီး Aပိုဆင္ဆာျဖတ္မႈေတြကို Aထက္က မသိ ေAာင္ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္ပါတယ္။ မဂၢဇင္းသမားေတြခမ်ာလည္း Aမႈတဖ ဲြ ိုင္ေတြမွာ ေရးထားတဲ့ Aစည္းA ေ၀းမွတ္ခ်က္ေတြကို ကိုင္တြယ္ဖတ္႐ႈခြင့္မရွိတာေၾကာင့္ UီးစီးAရာရွိေတြ ေျပာသမွ်ကိုပဲ လုိက္နာျပင္ဆင္ရ တာျဖစ္ပါတယ္။ မေက်လည္တာရွိရင္လည္း ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးAဆင့္Aထိတက္ၿပီး ေစာဒကတက္ခြင့္ မရွိပါ ဘူး။ သူတို႔ျဖဳတ္ဆို ျဖဳတ္ေပးရတဲ့သေဘာပါပဲ။ Uပမာ - Aစည္းAေ၀းမွာ ျဖဳတ္ခိုင္းတာက ၀ါက်တေၾကာင္းတည္းေပမယ့္ မဂၢဇင္းသမားေတြကို ျဖဳတ္ခိုင္းတဲ့ Aခါ တပိုဒ္လံုး ျဖဳတ္ခိုင္းတာမ်ဳိး၊ ဓာတ္ပံုေတြကိုဆိုရင္လည္း Aစည္းAေ၀းမွာ ျပင္ခိုင္းတာက နည္းနည္း မဂၢဇင္းသမားေတြကို ျပန္ေျပာတဲ့Aခါ တပံုလံုးျဖဳတ္ခိုင္းလိုခိုင္းတာမ်ဳိး ပိုပိုသာသာ ဆင္ဆာျဖတ္မႈေတြ မၾကာ ခဏ လုပ္ေဆာင္တတ္ပါတယ္။ တခါတခါ Aစည္းAေ၀းမွတ္ခ်က္ေတြAတိုင္း သူတို႔ျဖဳတ္ခိုင္းတာကို ျဖဳတ္ပယ္ျပင္ဆင္ၿပီးလို႔ Aေခ်ာပံုႏွိပ္ၿပီး ကာမွ ဟိုဟာေလးက်န္သြားလို႔ ထပ္ျဖဳတ္ေပးပါUီး၊ ဒါေလးေျပာဖို႔ ေမ့သာြ းလို႔ ျပင္ေပးပါUီး ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ေပၚလာတတ္ပါေသးတယ္။ AဲဒီAခါက်ရင္ Aေခ်ာပံုႏွိပ္ၿပီးၿပီျဖစ္လို႔ ခြင့္ျပဳေပးဖို႔ ေစာဒ ကတက္တာကို လက္မခံပါဘူး။ Aဲဒါေၾကာင့္ ထပ္ျပင္ၿပီး Aသစ္တဖန္ ျပန္လည္ပံုႏွိပ္ေပးရလို႔ ေငြေၾကးAရ Aခ်ိန္Aရ ေလလြင့္ဆံုး႐ံႈးမႈျဖစ္ရတဲ့ လေတြ မနည္းပါဘူး။ တခါတေလ စာAုပ္ျဖန္႔ၿပီးခါမွ သူတို႔မေျပာလိုက္မိ
လို႔ ျဖန္တဲ့စာAုပ္ေတြထဲ ဆင္ဆာျဖတ္ခိုင္းတာေတြ ပါသြားခဲ့ရင္ သူတို႔Aမွားကို မဂၢဇင္းသမားေတြ Aမွားဆို တာမ်ဳိး လုပ္ခိုင္းတတ္ပါေသးတယ္။ AဲဒီAခါက်ရင္ မဂၢဇင္းသမားေတြကို ျပင္ဆင္ဖို႔ က်န္သြားတဲ့Aတြက္ ေနာက္ဆံုးAေနနဲ႔ခြင့္လႊတ္ဖို႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆီလိပ္မူၿပီး Aသနားခံစာတင္ခုိင္းကာ သူတို႔Aမွားကို မဂၢဇင္း သမားေတြAမွားAျဖစ္ လုပ္ခိုင္းပါတယ္။ Aာဏာနဲ႔ Aႏိုင္က်င့္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား Aာဏာနဲ႔ Aႏိုင္က်င့္လုပ္ေဆာင္ေတြကလည္း ပံုစံAမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုAႏိုင္က်င့္တာေတြလဲ ဆို ေတာ့ … (၁) စာAုပ္ထုတ္ေ၀သူေတြဆီက စာAုပ္ေတြကို မေပးမေနရ ခြဲတမ္းေတာင္းပါတယ္။ မိုက္ေၾကးခြဲတဲ့ သ ေဘာေပါ့။ မဂၢၢဇင္းျဖစ္ေစ၊ လံုးခ်င္းစာAုပ္ေတြျဖစ္ေစ စာAုပ္ျဖန္႔ၿပီဆိုတာနဲ႔ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို ခြဲတမ္းAေန နဲ႔ (၆၅) Aုပ္တိတိ လက္ေဆာင္သြားေပးရပါတယ္။ လက္ေဆာင္သြားမေပးဘဲ စာAုပ္ျဖန္႔မိရင္ Aေရးယူပါ တယ္။ မဂၢဇင္းသမားေတြဆို ဆင္ဆာAစည္းAေ၀းတင္ဖို႔Aတြက္လည္း (၂၂) Aုပ္ ေပးရေသးတဲ့Aတြက္ စု စုေပါင္း (၈၇) Aုပ္ေလာက္ေပးရတဲ့ AေနAထားမွာရွိပါတယ္။ ကာလေပါက္ေစ်း (၈၀၀) က်ပ္နဲ႔ တြက္ၾကည့္ ရင္ စာAုပ္ေပးရတဲ့ တန္ဖိုးခ်ည္းပဲ (၆၉၆၀၀) က်ပ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ လာဘ္ေငြေပးရတဲ့ ေငြသားတန္ဖိုးပါ ထည့္ေပါင္းလိုက္ရင္ တလတလ မဂၢဇင္းတAုပ္ထြက္ဖို႔Aတြက္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ကုန္က်တဲ့ ေငြစုစုေပါင္း ဟာ က်ပ္ (၈၀၀၀၀) နဲ႔ (၈၅၀၀၀) ၾကားမွာရွိပါတယ္။ AဲဒါAျပင္ တခါတခါ လူႀကီးခရီးစU္ကို စာAုပ္ေတြ ထည့္ေပးလိုက္ခ်င္လို႔ မဂၢဇင္းAေဟာင္းေတြ လွဴပါUီးဆို ၿပီး တခါေတာင္းရင္ Aုပ္ (၁၀၀) ေလာက္ကို (၃) လတခါေလာက္ ေတာင္းတတ္ပါေသးတယ္။ လက္ေဆာင္ ရတဲ့ စာAုပ္Aားလံုးကို စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ စာAုပ္လာေကာက္တဲ့သူေတြဆီ ေရာင္းစားၿပီး ညေနဆို ၀န္ ထမ္းေတြ ခြဲယူၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ စာAုပ္ေကာက္သူေတြၾကား Aေရာင္းA၀ယ္ လုပ္ငန္း ေတြကို ႐ံုးပြဲစားေတြက ေဆာင္႐ြက္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ (၂) ေနာက္တနည္း Aႏိုင္က်င့္ပံုကေတာ့ သူတို႔႐ံုးကထုတ္တဲ့ ျပကၡဒိန္ေတြကို မဂၢဇင္းတိုက္တခုကို Aေစာင္ (၅၀) မ၀ယ္မေနရ ၀ယ္ခိုင္းတာမ်ဳိးတုိ႔၊ ေတာ္ၾကာ ကထိန္Aတြက္၊ ေတာ္ၾကာ ဘာေန႔ညာေန႔Aတြက္ Aလွဴ ေငြထည့္ပါUီးတို႔၊ ေတာ္ၾကာ ဗလာစာAုပ္ေတြ ခဲတံေတြ လွဴပါUီးတို႔၊ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကလူေတြ သႀကၤန္ေပ်ာ္ ပါးဖို႔ မဂၢဇင္းတိုက္တတိုက္ကို Aလွဴေငြ (၅၀၀၀) ထည့္ပါUီးတို႔၊ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကလူေတြ ဘုရားဖူးထြက္ မွာမို႔ မဂၢဇင္းတိုက္တတိုက္ကို Aလွဴေငြ ဘယ္ႏွစ္ေထာင္ ဘယ္ႏွစ္ေသာင္း ထည့္ပါUီးတို႔၊ ႐ံုးကို ၀န္ႀကီးလာ စစ္မွာမို႔ Eည့္ခံစရိတ္Aတြက္ ဘယ္ေလာက္ထည့္ပါUီးတို႔ဆိုၿပီး မၾကာမၾကာ Aႏိုင္က်င့္တတ္ပါေသးတယ္။ (၃) ေနာက္တနည္း Aႏိုင္က်င့္ပံုကေတာ့ ပထမပိုင္းမွာ ျပည္သူေတြ နားၾကားပ်င္းကတ္ေနတဲ့ ဒို႔တာ၀န္A ေရးသံုးပါးတို႔၊ ျပည္သူ႔သေဘာထား (၄) ရပ္တို႔ကို စာAုပ္တိုင္းရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးစာမ်က္ႏွာမွာ မထည့္မေနရဆိုၿပီး Aႏိုင္က်င့္ ေဖာ္ျပခိုင္းတာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သတင္းစာမွာပါၿပီးသား တပ္မေတာ္ေန႔Uီးတည္ ခ်က္ စတာေတြနဲ႔ နAဖ ေဖာ္လံဖားေတြ ေရးသားတဲ့ ေပၚလစီေဆာင္းပါးေတြကို မထည့္မေနရဆိုၿပီး Aႏိုင္ က်င့္ထည့္ခိုင္းျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆိုသူေတြ … ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း နAဖ စစ္Aစိုးရတက္လာၿပီးမွ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၫႊန္ၾကား ေရးမွဴး (၄) Uီး ရွိပါတယ္။ (၁) ဗိုလ္မွဴးေမာင္၀င္း (၂) ဗိုလ္မွဴးတင္စိုး (၃) ဗိုလ္မွဴးေAးထြန္း (၄) ဗိုလ္မွဴးတင့္
ေဆြတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Aဲဒီဗိုလ္မွဴးေတြဟာ Aမ်ားAားျဖင့္ ေထာက္လွမ္းေရးက လာတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဗိုလ္ မွဴးေမာင္၀င္းကေတာ့ AခုAခ်ိန္Aထိ ျပည္ထဲ၀န္ႀကီးဌာန႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ၫြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္Aျဖစ္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ဆဲလို႔ သိရတယ္။ ဗိုလ္မွဴးတင္စိုးကေတာ့ Aမ်ဳိးသမီးကိစၥA႐ႈပ္ေတာ္ပံုနဲ႔ တိုင္စာAပို႔ခံရၿပီး Aလုပ္က ထြက္လိုက္ရတယ္။ ဗိုလ္မွဴးေAးထြန္းကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ၫန ြ ္႔Aျပဳတ္မွာ တပါတည္းပါသြားခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ မွဴးတင့္ေဆြဆိုသူကေတာ့ လက္က်န္နAဖလက္ထက္မွာ ေနာက္ဆံုးခန္႔ခဲ့တဲ့ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္တယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာက ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆိုတဲ့ Aဲဒီဗိုလ္မွဴးေတြက Aခရာျဖစ္တယ္။ Aဲဒီလို Aခရာျဖစ္တာနဲ႔ Aညီ Aဲဒီဗိုလ္မွဴးေတြAားလံုးဟာ စာေပသမားေတြကို ဆက္ဆံတဲ့Aခါ စကားAေျပာAဆို Aင္မတန္ ေမာက္မာ႐ိုင္းစိုင္းၿပီး Aထက္စီးေလသံနဲ႔ေျပာေလ့ရွိတယ္ (မွတ္ခ်က္ - က်ေနာ္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမေရာက္ ၿပီးမွ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္လာတဲ့ ဗိုလ္မွဴးတင့္ေဆြရဲ႕ ဆက္ဆံပံုကိုေတာ့ မသိပါ)။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတေယာက္ ကို မူတမ်ဳိး က်င့္သံုးၿပီး စာေပAေၾကာင္းလည္း ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ဘဲ စိတ္ထဲရိသ ွ လို ဆင္ဆာျဖတ္ ခိုင္းေနသူေတြျဖစ္တယ္။ Aဲဒါေၾကာင့္မို႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး Aသစ္တေယာက္ ေျပာင္းလာၿပီဆိုရင္ စာAုပ္လုပ္ တဲ့သူေတြAေနနဲ႔ Aခက္ေတြ႔ရေလ့ရွိတယ္။ ေနာက္လာတဲ့ ေမာင္ပုလဲက ဘာေတြ စတန္႔ထြင္Uီးမလဲဆိုတာ ကို ေစာင့္ၾကည့္ရတဲ့ သေဘာမ်ဳိးေပါ့။ ဗိုလ္မွဴးတင္စိုးဆိုရင္ ၫြန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္စU္က Aရွိန္A၀ါသံုးၿပီး ‘ဂုဏ္လင္းေက်ာ္’ ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ သူေရး တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြကို မဂၢဇင္းေတြမွာ Aတင္းAက်ပ္ ထည့္ခုိင္းေသးတယ္။ သူလည္း မိန္းမကိစၥနဲ႔ Aလုပ္က Aထုတ္ခံရေရာ သူ႔ကို ဘယ္မဂၢဇင္းသမားကမွ ေဆးေဖာ္ေၾကာဖက္ မလုပ္ၾကေတာ့တဲ့Aတြက္ သူ႔ေဆာင္း ပါးေတြ မဂၢဇင္းေတြမွာမပါေတာ့ဘဲ ဗိုလ္ဆြန္ပက္လမ္းမွာ စကၠဴဆိုင္ဖြင့္ၿပီး စကၠဴေရာင္းစားေနရတာကို သံေ၀ ဂရဖြယ္ ေတြ႔ရတယ္။ Aခ်ဳပ္Aားျဖင့္ဆိုရရင္ေတာ့ နAဖစစ္Aာဏာရွင္ေတြရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္တဲ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးဆိုတာ စစ္ Aာဏာရွင္စနစ္တည္ျမဲေရးAတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္မရွိေရးကို Uီးတည္လုပ္ေဆာင္ေပးေန တဲ့ ဌာနႀကီးတခုျဖစ္တယ္။ Aဲဒီဌာနႀကီးက နAဖစစ္Aာဏာ႐ူးေတြ မဟုတ္တာလုပ္သမွ်ကို ဘာမွေရးသား ခြင့္မေပးဘဲ ကာဆီးေပးထားၿပီး AတုAေယာင္ Aေပၚယံကိစၥေတြေလာက္ကိုသာ ေရးသားခြင့္ေပးတဲ့ ဌာန ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းAားျဖင့္ Aာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို Aလြဲသံုးစားလုပ္ၿပီး လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ေတြကို Aမ်ားဆံုးလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ခြင္ဖန္ရာ ဌာနႀကီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ Aဲဒီလို ဂ်ပန္ေခတ္ကင္္ေပတိုင္ ေတြAလား စာေပသမားေတြကို ႏွိပ္စက္ရာ ဌာနႀကီးရွိေနသေ႐ြ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ ခ်ဳိနဲ႔လားလို႔ ေမးေနရUီးမွာသာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ရပါတယ္။
ဆင္ဆာျဖတ္႐ံုမက Aာဏာႏွင့္ ပိုမိုAႏိုင္က်င့္လာသည့္ နAဖ ေနာက္ဆံုးရရွိသည့္ ျပည္တြင္းသတင္းမ်ားAရ ယခုAခါတြင္ Aပတ္စU္ထုတ္ ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္Aခ်ဳိ႕Aား န Aဖ စစ္Aစိုး၏ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္သည့္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနက ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးေဆာင္းပါးမ်ား ကို ကိုယ့္Aာေဘာ္ႏွင့္ကိုယ္ ေရးသားေပးရန္ တိတ္တဆိတ္ ၫႊန္ၾကားထားသည္ဟု ခိုင္လံုေသာ သတင္းရပ္ ကြက္မွ ၾကားသိရပါသည္။ ဤသည္ကိုၾကည့္ျခင္းAားျဖင့္ နAဖစစ္Aစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေရးAရ Aက်ပ္A တည္း ပိုမိုဆိုက္ေရာက္ေနၿပီး Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္မႈမ်ား တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လာသည္ဟု ခန္႔မွန္းရေပ သည္။ လက္ရွိ နAဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္Aခ်ဳိ႕AပါA၀င္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္တသိုက္သည္ ဒီမိုကေရစီေရးေတာင္း ဆိုဆႏၵျပသူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ႏွိမ္နင္းၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္Aာဏာကို ရယူခဲ့သည္။ ထိုသို႔လက္နက္Aားကိုးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္Aာဏာကို Aတင္းAဓမၼ ရယူခဲ့
ခ်ိန္မွစၿပီး န၀တ စစ္Aုပ္စုသည္ Aုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ Uေပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ႀကီး သံုးခုစလံုးကို ဗဟုိမွ တေပါင္းတည္းခ်ဳပ္ကိုင္ကာ စစ္Aာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ ဖိႏွိပ္Aုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔Aုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္ နက္ သူတို႔၏ Aာဏာစက္ကို ထိပါးေႏွာင့္ယွက္လာႏိုင္သည္ဟု ယူဆသည့္ စာနယ္ဇင္းမ်ားကို မဆလေခတ္ ကထက္ပင္ ပိုမိုတင္းၾကပ္စြာ ခ်ဳပ္ကိုင္လာခဲ့သည္။ ထိုသို႔ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္Aတြက္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးAရာ ရွိမ်ားUီးစီးၿပီး စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနကို စနစ္တက် ျပင္ဆင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ န၀တ စစ္Aုပ္စုမတိုင္ မီ မဆလAစိုးရလက္ထက္ကမူ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနကို AေထြေထြAုပ္ခ်ဳပ္ေရးUီးစီးဌာန ေAာက္မွ Aရပ္ဖက္၀န္းထမ္းမ်ားက Uီးစီးလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ စာနယ္ဇင္းဟူသည္ တိုင္းျပည္၏ မ်က္စိႏွင့္ နားျဖစ္သည္။ Aုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ Uပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ သံုးခုနည္းတူ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေAာင္ တည့္မတ္ထိန္းေက်ာင္းေပးသည့္ Aဓိကမ႑ိဳင္တခု လည္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔မ်က္စိ၊ နားတို႔ႏွင့္တူေသာ တိုင္းျပည္၏ စတုတၳမ႑ိဳင္ျဖစ္သည့္ စာနယ္ဇင္းေလာက ကို Aေမွာင္ခ်ပိတ္ဆို႔ရန္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနသည္ န၀တ စစ္Aုပ္စု စတင္Aာဏာယူခဲ့ခ်ိန္မွစ ၍ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈမ်ားကို Aဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေလသည္။ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာန သည္ Aစပိုင္းတြင္ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈမ်ားကို ပံုစံAမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ လုပေ ္ ဆာင္ခဲ့ရာမွ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ မႈမ်ားကိုပါ တစတစ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ေတြ႔ရွိရေပသည္။ န၀တ တျဖစ္လဲ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ Aာဏာသိမ္းခဲ့သည့္Aခ်ိန္မွစ၍ ျပည္သူလူထု၏ ဆန္႔က်င္မႈကို A ႀကီးAက်ယ္ခံခဲ့ရသည့္Aျပင္ ႏိုင္ငံတကာAသိုင္းA၀ိုင္း၏ ေထာက္ခံမႈကိုလည္း လံုး၀မရရွိခဲ့ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားAေပၚ ျပည္သူလူထု ယံုၾကည္ကိုးစားလာေစရန္ သူတို႔ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယုိ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွတဆင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးစာသားမ်ားကို Aဆက္မျပတ္ ေရးသားထုတ္လႊင့္ ျပသခဲ့သည္။ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ သူတို႔၏ ေႂကြးေၾကာ္သံ စာသားမ်ားျဖစ္သည့္ ‘တပ္မေတာ္သာAမိ တပ္မ ေတာ္သာAဖ’၊ ‘ေဘးေျပာတာကိုမယံုနဲ႔ ေသြးေျပာတာကိုယံု’၊ ‘ျပည္ပAားကိုးပုဆိန္႐ိုး Aဆိုးျမင္၀ါဒီမ်ား ဆန္႔ က်င္ၾက’၊ ‘ဘယ္သူခြဲခြဲတို႔မကြဲ Aျမဲစည္းလံုးမည္’၊ ‘တပ္မေတာ္သည္ Aမ်ဳိးသားေရးကို ဘယ္ေတာ့မွ သစၥာမ ေဖာက္’၊ ‘ဒို႔တာ၀န္Aေရးသံုးပါး’၊ ‘ျပည္သူ႔သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ (၄) ရပ္’စသည့္ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီး ဆုိင္ ဘုတ္ငယ္မ်ားကို Aၿမိဳ႕ၿမိဳ႕Aနယ္နယ္ရွိ ျမဴနီစပယ္Eရိယာမ်ားAတြင္းတြင္ ေနရာAႏွံ႔စိုက္ထူကာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိခဲ့ သည္။ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ ထိုသို႔ေသာ နည္းလမ္းAသြယ္သြယ္ျဖင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို Aားသြန္ခြန္စိုက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ျပည္သူလူထုကို ပုိမိုဖိႏွိပ္Aုပ္ခ်ဳပ္ေနသျဖင့္ ျပည္သူAမ်ားစုက သူတို႔၏ ၀ါဒျဖန္ခ်ိေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တိတ္တဆိတ္ ဆန္႔က်င္မႈျပဳခဲ့ၾကသည္။ သတင္းစာမ်ားကို ၀ယ္ယူဖတ္ ႐ႈမႈမျပဳျခင္း၊ ၀ယ္ယူသည့္ သတင္းစာစကၠဴမ်ားကိုလည္း Aညစ္Aေၾကးစြန္႔ရာတြင္ သန္႔စင္ပစၥည္းAျဖစ္ A သံုးျပဳျခင္း (ျပည္တြင္းထုတ္မဂၢဇင္းတေစာင္တြင္ ကဗ်ာဆရာေဆာင္းပါးရွင္တUီးက သူ၏ ေဆာင္းပါးတြင္ ‘သ တင္းစာဆုိတာ ခ်ဳံးကီးဖုိ႔ပါ’ ဟု ထည့္သြင္းေရးသားဆန္႔က်င္ခဲ့ရာ စာေပစိစစ္ေရးမွ မ်က္စိေမွာက္ၿပီး လြတ္ လာခဲ့ဖူးသည္)၊ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးသီခ်င္းမ်ား၊ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား လႊင့္ထုတ္သည့္Aခ်ိန္တြင္ ေရဒီယိုႏွင့္ ႐ုပ္ျမင္သံ ၾကားမ်ားကို ပိတ္ထားၾကၿပီး မိမိတို႔ႏွစ္သက္သည့္ AစီAစU္မ်ားကိုသာ ေ႐ြးခ်ယ္ဖမ္းယူကာ နားဆင္ၾကည့္႐ႈ ျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ နAဖ စစ္Aုပ္စုကို တိတ္တဆိတ္ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။ သူတို႔၏ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ထိေရာက္မႈမရွိသည့္Aေၾကာင္းကို နAဖAစုိးရAဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ စံုညီ Aစည္းAေ၀းတြင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဇာ္ထြန္းကို ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ပစ္ခဲ့ သည္။ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ ေAာင္ျမင္မႈမရွိသည့္ သူတို႔၏ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးယႏၱရားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ မ ႀကိဳးစားဘဲ ျပည္တြင္းမွ စာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္ပါ Aာဏာႏွင့္Aႏိုင္က်င့္ၿပီး ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခိုင္းသည့္Aထိ တိုး ခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။ နAဖ၏ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္သည့္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနက စာနယ္
ဇင္းမ်ားကို ဆင္ဆာျဖတ္႐ံုသာမကဘဲ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ လုပ္ေဆာင္ခိုင္းလာပံုမ်ားကို Aမွတ္စU္တပ္၍ Aဆင့္Aလိုက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။ (၁) ပထမAဆင့္ - ျပည္တြင္း၌ ထုတ္ေ၀သည့္ စာAုပ္မွန္သမွ် ေရွ႕ဆံုးစာမ်က္ႏွာတြင္ ဒို႔တာ၀န္Aေရးသံုး ပါးႏွင့္ ျပည္သူ႔သေဘာထားေၾကညာခ်က္ (၄) ရပ္တို႔ကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမည္ဟု စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံု တင္ဌာနက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ (၂) ဒုတိယAဆင့္ - နAဖမွ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ Aထိမ္းAမွတ္ေန႔မ်ားAတြက္ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ေႂကြး ေၾကာ္သံစာသားမ်ားကိုလည္း Aတင္းAက်ပ္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခိုင္းျခင္း။ UပမာAားျဖင့္ - (၆၁) ႏွစ္ေျမာက္ တပ္မေတာ္ေန႔ Uီးတည္ခ်က္မ်ား၊ (၈၅) ႏွစ္ေျမာက္ Aမ်ဳိးသားေန႔ Uီးတည္ခ်က္မ်ား … စသည္။ (၃) တတိယAဆင့္ - နAဖပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Aတုိက္AခံAင္Aားစုမ်ားကို ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို Aပတ္စU္ထုတ္ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ Aတင္းAၾကပ္ေဖာ္ျပခိုင္းျခင္း။ (၄) စတုတၳAဆင့္ - Aပတ္စU္ထုတ္ ပုဂၢလိကဂ်ာနယ္မ်ားႏွင့္ လစU္ထုတ္မဂၢဇင္းမ်ားမွ Aယ္ဒီတာမ်ား၊ သ တင္းေထာက္မ်ားကို နAဖ၏ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမ်ားသို႔ တက္ေရာက္ခိုင္းၿပီး ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ သ တင္းစာရွင္းလင္းပြဲ Aေၾကာင္းAရာမ်ားကို ဓာတ္ပံုႏွင့္တကြ ေဖာ္ျပခုိင္းျခင္း။ (၅) ပၪၥမAဆင့္ - ေနာက္ဆံုးAေနႏွင့္ Aပတ္စU္ထုတ္ ပုဂၢလိကဂ်ာနယ္မ်ားAား နAဖ စစ္AစိုးရAတြက္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ေဆာင္းပါးမ်ားကို ကိုယ့္Aာေဘာ္ႏွင့္ကိုယ္ ေရးသားေပးရန္ သက္ဆိုင္ရာက ၫႊန္ၾကားထား ေၾကာင္း၊ နAဖ စစ္Aုပ္စုသည္ ျမန္မာမီဒီယာေလာက Aထူးသျဖင့္ သတင္းဂ်ာနယ္ေလာကကို Aထူးကိုင္ တြယ္ၿပီး ဂ်ာနယ္ထုတ္ေ၀သူ၊ Aယ္ဒီတာမ်ားကို ၎တို႔ဘက္ပါလာေAာင္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ စည္း႐ုံုးသိမ္းသြင္း ေနေၾကာင္း၊ ဂ်ာနယ္ထုတ္ေ၀သူႏွင့္ Aယ္ဒီတာAခ်ဳိ႕ကလည္း နAဖ ေပးသည့္ မက္လံုးမ်ားကို ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး သတင္းစာမ်ားတြင္
နာမည္Aရင္းႏွင့္
ေဆာင္းပါးေရးသားသည္Aထိျဖစ္လာေၾကာင္း
ၾကားသိရပါသည္။
သို႔ရာတြင္ စစ္AစိုးရAတြက္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးAေၾကာင္းAရာမ်ားကို ေဖာ္ျပသည့္ သတင္းဂ်ာနယ္မ်ားAား စာ ဖတ္သူမ်ားက ၀ယ္ယူဖတ္႐ႈျခင္းမျပဳသည့္Aတြက္ ေရာင္းAားAထူးက်ဆင္းလာေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ Aခ်ဳပ္Aားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ ျပည္ပမီဒီယာမ်ား၏ ထိုးႏွက္တိုက္ခုိက္မႈကို တုံ႔ျပန္ရန္ႏွင့္ ျပည္ သူလူထုကို စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္းႏိုင္ရန္ ဤသို႔ေသာ နည္းလမ္းAသြယ္သြယ္ျဖင့္ ျပည္တြင္းစာနယ္ဇင္းမ်ားA ေပၚ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ေစခိုင္းခဲ့ေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္း Aေျပာတျခား Aလုပ္တျခား လုပ္ေဆာင္ေန သည့္ နAဖ စစ္Aုပ္စု၏ ဖိႏွိပ္Aုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားက တေန႔တျခား ပိုမိုဆိုး၀ါးလာသျဖင့္ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ၿပီး နည္းမ်ဳိးစံု လိမ္ညာ၀ါဒျဖန္႔ေနေသာ္လည္း ျပည္သူလူထု၏ မယံုၾကည္မႈ၊ Aမုန္းပြားမႈႏွင့္ မေက်နပ္မႈမ်ားကို သာ တိုး၍ခံယူရဖို႔ရွိေၾကာင္း ေစ့ငုတင္ျပလိုက္ရပါသည္။ ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ
ေလးစားစြာျဖင့္ … ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ
ျမန္မာစစ္Aာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ စာေပကင္ေပတိုင္ နAဖ စစ္Aုပ္စု Aုပ္စိုးေနတဲ့ ဒီကေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာစာAုပ္ပဲထုတ္ခ်င္ထုတ္ခ်င္ သူတို႔ရဲ႕လက္ကိုင္တုတ္ ျဖစ္တဲ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို မျဖတ္သန္းဘဲ ထုတ္ေ၀လို႔မရပါဘူး။ သႀကၤန္စာAစ ေဗဒင္ေဟာစာတမ္းAဆံုး စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို ျဖတ္သန္းၿပီးမွ ထုတ္ေ၀လို႔ရတယ္။ ဒါဟာ နAဖ စစ္Aုပ္စုရဲ႕ Aာဏာလက္၀ါးႀကီးAုပ္ ထားမႈေAာက္မွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ လံုး၀မရွိဘူးဆိုတာကို ျပဆိုျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးရဲ႕ Aာ ဏာပါ၀ါျပမႈေတြဟာ နAဖ သက္ဆိုးရွည္လာတာနဲ႔Aမွ် တေန႔တျခား ပိုဆိုးလာတယ္။ စာAုပ္ထုတ္ေ၀သူ ေတြAေပၚ ပိုၿပီးႏွိပ္ကြပ္၊ ပိုၿပီးဆင္ဆာျဖတ္မႈေတြ မ်ားလာတယ္။ Aဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းရမႈေတြ ပိုမ်ားလာ တယ္။ စာAုပ္ထုတ္ခ်င္တဲ့ လူတေယာက္ဟာ စိတ္ညစ္ရင္ေမာစရာေကာင္းေAာင္ ျဖတ္သန္းၿပီးမွ စာAုပ္တ Aုပ္ကို ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခြင့္ရတာျဖစ္တယ္။ စာAုပ္တAုပ္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရဖို႔ ျဖတ္သန္းရပံု Aဆင့္ဆင့္ ၁။ ႐ံုးA၀င္၀ လက္မွတ္ထိုးေကာင္တာ ။
။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးထဲကို စ၀င္တာနဲ႔ Aဲဒီေကာင္တာမွာရွိတဲ့ Eည့္
စာရင္းစာAုပ္မွာ Aခ်က္Aလက္ေတြ Aကုန္ျဖည့္ၿပီး လက္မွတ္ထိုးရတယ္။ Aဲဒါကို ႐ံုး၀န္ထမ္းတေယာက္ က Aခ်ိန္ျပည့္ထိုင္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ Aဲဒီသလိုထုိင္ၾကည့္ဖို႔ ေAာက္ေျခ႐ံုး၀န္ထမ္းေတြကို တေန႔တ ေယာက္ တာ၀န္ခ်ထားတယ္။ ေရးျဖည့္ရတဲ့ ကိုယ္ေရးAခ်က္Aလက္ေတြကေတာ့ နာမည္၊ မွတ္ပံုတင္နံ ပါတ္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ေတြ႔ဆံုခ်င္သူ၊ ေတြ႔ဆံုခ်င္သည့္ကိစၥ၊ ၀င္ခ်ိန္၊ ျပန္ထက ြ ္ခ်ိန္၊ လက္မွတ္ … စတာေတြျဖစ္ တယ္။ (Aဲဒီေကာင္တာမွာတင္ လူကို ဆင္ဆာAျဖတ္ခံရလို႔ ႐ံုးထဲ၀င္ခြင့္မရတဲ့ Aျဖစ္Aပ်က္လည္း ရွားရွား ပါးပါးရွိတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ မဂၢဇင္းတိုက္တတိုက္က ႐ံုးAဖြဲ႔၀င္ Aမ်ဳိးသမီးတUီးကို ၿဗိတိသွ်ယူနီယံဂ်က္A လံ ဒီဇိုင္းပါတဲ့ Aက်ႌ၀တ္လာလို႔ဆိုၿပီး ႐ံုးထဲ၀င္ခြင့္မေပးျခင္းဘဲျဖစ္တယ္)။ ၂။ ေငြတက ြ ္ေကာင္တာ ။
။ ထုတ္ေ၀ခ်င္တဲ့ စာမူနဲ႔ မ်က္ႏွာဖံုးေတြကို Aဲဒီေကာင္တာမွာ ျပရတယ္။ မ်က္
ႏွာဖံုးAတြက္ စိစစ္ခ၊ စာမူAတြက္ စိစစ္ခနဲ႔ သတ္ပံုေၾကးကို စာမ်က္ႏွာAေရAတြက္ေပၚမူတည္ၿပီး ေငြသြင္း ဖို႔တြက္ ခ်က္ေပးတယ္။ Aဲဒီက ခ်လံကိုယူၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲ ဆူးေလလမ္းမ ေAာက္ဘေလာက္မွာရွိတဲ့ ျမန္ မာ့စီးပြားေရး ဘဏ္ (၃) ကို သြားၿပီး ေငြသြင္းရတယ္။ ႐ံုးမွာလည္း ေငြသြင္းၿပီးသား ဘဏ္ခ်လံေတြကို Aသင့္ ကိုင္ထားၿပီး Aပိုေၾကးနဲ႔ ေရာင္းတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြရွိတယ္။ Aဲဒီလို ၀ယ္လိုရရင္ေတာ့ ဘဏ္ကို သြားစရာမလို ေတာ့ဘူး။ ၃။ ႐ံုးAုပ္ႀကီး ။
။ ေငြသြင္းၿပီးရင္ ဘဏ္ခ်လံနဲ႔ တြၿဲ ပီး စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးကို ႐ံုးAုပ္ႀကီးဆီမွာ ျပရတယ္။
႐ံုးAုပ္ႀကီးက စာမူ (သုိ႔) မ်က္ႏွာဖံုးေပၚမွာ လက္မွတ္ထိုးေပးတယ္။ ၿပီးရင္ A၀င္စာရင္းသြင္းဖို႔နဲ႔ Aမႈတြဲဖိုင္ တြဲဖို႔ မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာကို သြားရပါတယ္။ ၄။ မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာ ။
။ ႐ံုးကိုလာတင္တဲ့ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုး A၀င္Aထြက္စာရင္းမွတ္တဲ့စာAုပ္
မွာ စာရင္းသြင္းရပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဖိုင္တခု၀ယ္ၿပီး Aမႈတြဲ တြဲရပါတယ္။ AဲဒီAမႈတဲြဖိုင္မွာ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာ ဖံုး၊ ေငြတက ြ ္ထားတဲ့ ခ်လံ၊ ေငြသြင္းထားတဲ့ ဘဏ္ခ်လံ၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္ မွတ္ပံုတင္မိတၱဴ၊ စာေရးဆရာရဲ႕ ကိုယ္ ေရးရာဇ၀င္ Aျပည့္Aစံု ျဖည့္ထားတဲ့စာ႐ြက္၊ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳဖို႔Aတြက္ (သို႔ / ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴး) လိပ္မူၿပီး ေရးထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာ၊ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးAခ်က္Aလက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖည့္ ရတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာ၊ စိစစ္သူေတြ မွတ္ခ်က္ေရးမယ့္ စာ႐ြက္ … စတာေတြ AစံုAလင္ပါရပါမယ္။ Aကုန္Aစံု Aလင္ပါမွ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးကို စိစစ္မယ့္ စာဖတ္မွဴးေတြဆီကို မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာက ၀န္ထမ္းက ပို႔ ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ Aမႈတဖ ြဲ ိုင္တၿဲြ ပီးရင္ Aဲဒီဖိုင္ကို မွတ္ပံုတင္ေကာင္တာက ၀န္ထမ္းကလြၿဲ ပီး Aျပင္လူၾကည့္ ခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး။
၅။ စာဖတ္မွဴး ။
။ ႏွစ္ေယာက္ (သို႔) သံုးေယာက္တတြဲ စာဖတ္မွဴးAတြဲေပါင္း မ်ားစြာရွိတယ္။ Aမ်ဳိးသား
စာဖတ္မွဴးထက္ Aမ်ဳိးသမီးစာဖတ္မွဴးUီးေရက ပိုမ်ားတယ္။ Aမ်ားAားျဖင့္ AေထြေထြAုပ္ခ်ဳပ္ေရးUီးစီးဌာန လက္ေAာက္က ၀န္ထမ္းAမ်ဳိးသမီးေတြျဖစ္တယ္။ စိစစ္ရမယ့္ စာမူ (သို႔) မ်က္ႏွာဖံုးေတြကို Aဲဒီစာဖတ္မွဴး Aတြဲေတြဆီ ခြဲတမ္းခ်ေပးတယ္။ သူတို႔က တမ်က္ႏွာခ်င္း တေၾကာင္းခ်င္း Aေသးစိတ္ဖတ္႐ႈၿပီး စိစစ္သူေတြ မွတ္ခ်က္ေရးရမယ့္ စာရြက္မွာ သူတို႔ထင္ျမင္ယူဆတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြကို Aေသးစိတ္ ေရးသားပါတယ္။ ၿပီးရင္ Aမႈတြဲဖိုင္ကို သူတို႔Aထက္မွာရွိတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ UီးစီးAရာရွိေတြဆီ တင္ရပါတယ္။ မဂၢဇင္းေတြဆိုရင္ စာ ဖတ္မွဴးAတြဲေတြ (၄) လတႀကိမ္ေျပာင္းတယ္။ စာAုပ္ထုတ္ေ၀သူAမ်ားစုဟာ မိမိထုတ္မယ့္စာAုပ္ကို ဆင္ ဆာလုပ္တာသိပ္မမ်ားေAာင္ ဒီAဆင့္ကစၿပီး စာဖတ္မွဴးေတြကို လာဘ္ေပးရတယ္။ လာဘ္ေငြကေတာ့ ရင္း ႏွီးမႈAတိုင္းAတာေပၚမူတည္ၿပီး Aနည္းAမ်ားရွိတယ္။ လာဘ္ေငြကို ကိုယ္တုိင္ေပးတဲ့ ထုတ္ေ၀သူလည္းရွိ တယ္။ ႐ံုးပြဲစားကတဆင့္ေပးတဲ့ ထုတ္ေ၀သူလည္းရွိတယ္။ ၆။ UီးစီးAရာရွိ ။
။ UီးစီးAရာရွိ (၃) Uီး ရွိတယ္။ သူတို႔က သက္ဆိုင္ရာ စာဖတ္မွဴးေတြဆီက တက္လာတဲ့
Aမႈတြဲဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးရတယ္။ စာဖတ္မွဴးေတြ တင္ျပတဲ့ ေထာက္ခ်က္ေတြကို ဆင္ဆာလုပ္သင့္ မ လုပ္သင့္ စU္းစားၿပီး သီးသန္႔မွတ္ခ်က္ထပ္ေရးကာ Aထက္ကိုဆက္တင္ေပးရတယ္။ မဂၢဇင္းေတြဆိုရင္ေတာ့ တပတ္တႀကိမ္လုပ္တ့ဲ စံုညီAစည္းAေ၀းမွာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ၿပီး Aေသးစိတ္တင္ျပေပးရတယ္။ Aစည္းAေ၀းမွာ ဆံုးျဖတ္တဲ့ ျဖဳတ္ခိုင္း၊ ပယ္ခိုင္း၊ ျပင္ခိုင္းတဲ့ စာမ်က္ႏွာေတြ၊ စာပိုဒ္ေတြ၊ စာေၾကာင္းေတြကို နံပါတ္စU္နဲ႔ မွတ္လာၿပီးမွ ထုတ္ေ၀သူေတြကို ဆင့္ေခၚAသိေပးတာျဖစ္တယ္။ စံုညီAစည္းAေ၀းထုိင္တဲ့ A ထဲမွာပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ UီးစီးAရာရွိ (၃) Uီး၊ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး (၂) Uီး၊ ဒုတိယၫႊန္ၾကား ေရးမွဴးနဲ႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတို႔ျဖစ္တယ္။ UီးစီးAရာရွိ (၃) Uီးရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြAေပၚ ၀ိုင္း၀န္းစU္းစားၿပီး ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴးက AဆံုးAျဖတ္ေပးတာျဖစ္တယ္။ Aဲဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီAဆင့္မွာလည္း ထုတ္ေ၀သူေတြဟာ မိမိ ထုတ္ေ၀မယ့္စာAုပ္ကို ဆင္ဆာလုပ္တာနည္းေAာင္ သက္ဆိုင္ရာ UီးစီးAရာရွိကို လာဘ္ေငြေတာ္ေတာ္ ေပးရပါတယ္။ ရ။ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ။
။ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး (၂) Uီးကေတာ့ AေထြေထြAုပ္
ခ်ဳပ္ေရး Uီးစီးဌာနကလာတဲ့၊ လုပ္သက္ၾကာျမင့္ၿပီျဖစ္တဲ့ Aရပ္သား Aမ်ဳိးသား၀န္ထမ္းေတြ မ်ားတယ္။ သူတို႔ (၂) Uီးက သက္ဆိုင္ရာUီးစီးAရာရွိေတြဆီက တက္လာတဲ့ Aမႈတြဲဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး မွတ္ခ်က္ေရး ကာ Aထက္ကို ဆက္တင္ေပးရပါတယ္။ ၈။ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ။
။ စစ္ဘက္က ပုဂၢိဳလ္ကို ခန္႔တာမ်ားတယ္။ သူကလည္း ေAာက္ကတက္
လာတဲ့ Aမႈတြဲဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး Aထက္က ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆီကို ဆက္တင္ေပးရပါတယ္။ ၉။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ။
။ စစ္ဘက္ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ ျပည့္သူဆက္ဆံေရးတပ္က ဗိုလ္မွဴးAဆင့္ေတြကို
ခန္႔တာမ်ားတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကေန AခုAခ်ိန္Aထိ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခန္႔ခဲ့တာ (၄) Uီး ရွိၿပီျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ မွဴးေမာင္၀င္း၊ ဗိုလ္မွဴးတင္စိုး၊ ဗိုလ္မွဴးေAးထြန္းနဲ႔ Aခုေနာက္ဆံုးခန္႔တဲ့ ဗိုလ္မွဴးတင့္ေဆြတုိ႔ျဖစ္တယ္။ A ကုန္လံုးဟာ သေဘာထားတင္းမာသူေတြသာျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဟာ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးနဲ႔ ကပ္ရက္က တိုက္ Aိမ္မွာပဲေနၾကတယ္။ လာဘ္ေပးခ်င္တဲ့ သူေတြက ႐ံုးခ်ိန္ျပင္ပက်မွ Aိမ္ကို လာေပးၾကတာမ်ားတယ္။ စာေပ စိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ေAာက္ေျခ၀န္ထမ္းကAစ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးAဆံုး လာဘ္ေပးၿပီးမွ Aလုပ္ၿပီးေျမာက္တာျဖစ္ တယ္။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးေတြဟာ စာေပေလာကထဲက ရင္းႏွီးတဲ့ ထုတ္ေ၀သူေတြဆီမွာလည္း ရွယ္ယာထည့္ ၀င္ၿပီး သီးသန္႔လုပ္ငန္း ထူေထာင္ထားတယ္။
၁၀။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ။
။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ႐ံုးမထုိင္ဘဲ ဆရာစံလမ္းမွာရွိတဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန
မွာ ႐ံုးထုိင္တယ္။ တပတ္တခါ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက ကားနဲ႔ လာပို႔တဲ့ Aမႈတဲြဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး လက္မွတ္ထိုးကာ ဒုတိယျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဆီ တင္ေပးရပါတယ္။ ၁၁။ ဒုတိယျပည္ထေ ဲ ရး၀န္ႀကီး ။
။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ဆီက Aမႈတဲြဖိုင္ေတြကို ဖတ္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး လက္
မွတ္ထိုးကာ ၀န္ႀကီးဆီ ဆက္တင္ေပးရတယ္။ ၁၂။ ျပည္ထေ ဲ ရး၀န္ႀကီး ။
။ တက္လာတဲ့ Aမႈတြဲဖိုင္Aားလံုးကို ျပည္ထေ ဲ ရး၀န္ႀကီးက လက္မွတ္ထိုးၿပီး
ေတာ့မွ စာAုပ္တAုပ္ကို ပံုႏွိပ္ခြင့္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ျဖန္ခ်ိခြင့္ရဖို႔Aတြက္လည္း ပံုႏွိပ္ၿပီးတဲ့ စာAုပ္Aေခ်ာကို AခုAဆင့္ေတြAတိုင္း ျပန္ပတ္ၿပီးမွ ျဖန္႔ခ်ိခြင့္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ Aဆင့္တဆင့္မွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ Aားလပ္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ေစာင့္လုိ႔ေတာ့ေနရစ္Uီးဆိုသလိုပဲ။ Aဆင့္တဆင့္က ထစ္ထားရင္ ေနာက္တဆင့္ ကို တက္မွာမဟုတ္တဲ့Aတြက္ ေခ်ာေခ်ာခ်ဴခ်ဴျဖစ္ေAာင္ Aဆင့္တိုင္းမွာ လာဘ္ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴးဆီက ‘ခြင့္မျပဳ’ ဆိုတဲ့ မွတ္ခ်က္နဲ႔ ျပန္က်လာရင္ေတာ့ ၀န္ႀကီး႐ံုးကို မပို႔ခင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး Aစက ျပန္ပတ္ရပါတယ္။ ၁၃။ ကြပ္ကဲ ။
။ ႏိုင္ငံေရးAရ Aထူးေစာင့္ၾကည့္ခံရတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ စာမူေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြကို ေစာင့္
ၾကည့္ဖတ္႐ႈတဲ့ Aဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးဌာနမွာ ႐ံုးထိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္လို ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဖတ္႐ႈတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ AတိAက် မသိရပါဘူး။ ေထာက္လွမ္းေရးဌာနက ပုဂၢိဳလ္ေတြလို႔ Aၾကမ္းဖ်င္း သိရပါတယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက ခြင့္ျပဳေပမယ့္ ကြပ္ကဲAဖြဲ႔က ခြင့္မျပဳလို႔ ျဖဳတ္ေပး၊ ျပင္ေပးရ တာေတြ မၾကာခဏ ရွိပါတယ္။ ဘာသာေရးစာမူေတြဆုိရင္လည္း သက္ဆိုင္ရာ သာသနာေရးUီးစီးဌာနကို သြားေရာက္စိစစ္ခိုင္းၿပီးေတာ့မွ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို လာတင္ခုိင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ Aထက္မွာ တင္ျပခဲ့သလို Aဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းၿပီးမွ စာAုပ္တAုပ္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရတာကို ၾကည့္ရင္ နAဖစစ္Aုပ္စု ဗိုလ္က်စိုးမိုးေနတဲ့ လက္ေAာက္မွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ လံုး၀မရွိဘူးဆိုတာဘြင္းဘြင္းႀကီး ေပၚေနပါတယ္။ ဒါဟာ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈႀကီးမားလြန္းတဲ့ စစ္Aာဏာရွင္ရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ စာေပစိစစ္ေရးရဲ႕ ဖိႏွိပ္လာပံုAဆင့္Aဆင့္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးဟာ နAဖလက္ထက္က်မွ ေပၚထြန္းလာတဲ့ ဌာနမဟုတ္ပါဘူး။ Aာဏာရွင္ဗိုလ္ေန၀င္း Aုပ္ စိုးခဲ့တဲ့ မဆလေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ မဆလေခတ္တုန္းက စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးဆိုတာကို ျပည္တြင္းကေရာ ႏိုင္ငံတကာကပါ Aခုလို သတိထားမိတာမ်ဳိး မရွိေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ မဆလ ေခတ္တုန္းက ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ စာAုပ္စာတမ္းေတြကလြဲရင္ Aခုလို ဘက္ေပါင္းစံုကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္တာမ်ဳိး မရွိေသးလို႔ဘဲျဖစ္တယ္။ Aဲဒီတုန္းက မဂၢဇင္းထုတ္ေ၀သူေတြကို ကုန္သြယ္ေရး၀န္ ႀကီး ဌာနက ေနာ္ေ၀စကၠဴေတြ၊ ပံုႏွိပ္မွင္ေတြ လစU္ Aစိုးရေစ်းနဲ႔ ထုတ္ေပးတယ္။ စာAုပ္ထြက္တဲ့Aခါမွာ ထုတ္ ေပးတဲ့ စကၠဴနဲ႔ ကိုက္မကိုက္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို သြားေရာက္Aစစ္ေဆးခံရတာမ်ဳိးေလာက္ပဲရွိတယ္။ မဆလေခတ္ရဲ႕ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈဟာ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီAေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ခါနီးAခ်ိန္ေလာက္က်မွ စတင္ တင္းက်ပ္လာတာကို ေတြ႔ရတယ္။ AဲဒီAခ်ိန္ေလာက္ကစၿပီး မဂၢဇင္းေတြမွာ ဆင္ဆာျဖတ္ထားတဲ့ စာ ပိုဒ္ေတြကို ေငြမွင္ေတြနဲ႔ ပိတ္ထားတာမ်ဳိးေတြ မၾကာခဏေတြ႔လာရတယ္။ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီAေရးေတာ္ပံု ကို လက္နက္Aားကိုးနဲ႔ ႏွိမ္နင္းၿပီး န၀တ စစ္Aုပ္စုတက္လာတဲ့Aခါမွာေတာ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးရဲ႕ ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္မႈဟာ တစတစ ပိုမိုဆိုး၀ါးလာခဲ့ပါတယ္။ Aခုေနာက္ဆံုး န၀တကို Aေရခြံလဲထားတဲ့ နAဖ
လက္ထက္မွာေတာ့ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တာေတြAျပင္ Aာဏာနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္Aႏိုင္က်င့္တာ မ်ဳိးေတြAထိ လုပ္ေဆာင္လာတာကို ေတြ႔ျမင္ရပါေတာ့တယ္။ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈကို ျပင္ဆင္ခိုင္းပံု Aမ်ဳိးမ်ဳိး မဆလေခတ္နဲ႔ န၀တေခတ္ Aေစာပိုင္းကာလေတြမွာေတာ့ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တဲ့ စာေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေတြ ကို ေငြမွင္နဲ႔ Aုပ္ၿပီး ဖတ္လို႔မရေAာင္ ပိတ္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြက ပိတ္ထားတဲ့ ေငြ မွင္ေတြကို ေရနံဆီ (သို႔) ဓာတ္ဆီနဲ႔ ဖ်က္ၿပီး ဖတ္ၾကတာကို စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက သိသြားတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ့ ေငြမွင္နဲ႔ ပိတ္တာကို လက္မခံေတာ့ဘဲ မွင္Aနက္ေလးေထာင့္ကြက္ေတြနဲ႔ စာေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေတြကို ပိတ္ခိုင္းပါတယ္။ Aဲဒီလို မွင္Aနက္နဲ႔ ပိတ္တာကိုလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ လက္မခံေတာ့ဘဲ ပိတ္ခိုင္းတဲ့ စာ ေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေနရာေတြကို ကြက္လပ္ေတြ ထားခိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မွင္Aနက္နဲ႔ ပိတ္တာ၊ ကြက္လပ္ ထားတာေတြဟာ သူတို႔ဆင္ဆာျဖတ္ေၾကာင္းကို ျပည္တြင္းကိုေရာ ႏိုင္ငံတကာကိုပါ ျမင္သာေစတယ္ဆိုၿပီး Aဲဒီလို ပိတ္တာကို လက္မခံေတာ့ျပန္ပါဘူး။ Aခုေနာက္ဆုးံ AေျခAေနမွာေတာ့ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တဲ့ စာေၾကာင္း၊ စာပိုဒ္ေတြကို ျဖဳတ္ၿပီးရင္ က်န္တဲ့ စာေတြကို တဆက္တည္းျဖစ္ေAာင္ ျပန္စီခိုင္းပါတယ္။ Aဲဒီလို ျပင္ဆင္ခိုင္းတဲ့Aတြက္ ဒီဇိုင္းAထားAသို ေတြ Aသစ္ျပန္လုပ္ရတယ္၊ ပံုႏွိပ္စက္တင္ဖို႔ ဖလင္Aသစ္ျပန္႐ိုက္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဆာင္းပါးေတြ၊ ၀တၳဳ ေတြကို တပုဒ္လံုး ျဖဳတ္ခိုင္းတာေတြလည္း မၾကာခဏ ၾကံဳရပါတယ္။ Aေစာပိုင္းမွာေတာ့ Aဲဒီလို တပုုဒ္လံုး ျဖဳတ္ခိုင္းရင္ ျဖတ္ခိုင္းတဲ့ ေဆာင္းပါး (သို႔) ၀တၳဳစာမ်က္ႏွာကို တပုဒ္လံုးဆုတ္ျဖဲၿပီး ျဖဲထားတဲ့ စာ႐ြက္ေတြ Aားလံုးကို စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို သြားပို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Aဲဒီလို ဆုတ္ျဖဲတာဟာ စာမ်က္ႏွာ ေတြ ေက်ာ္ကုန္တ့A ဲ တြက္ သူတို႔ဆင္တာျဖတ္တာကို ျမင္သာေစတယ္ဆိုၿပီး လက္္မခံေတာ့ျပန္ပါဘူး။ Aဲဒီ နည္းAစား ျဖဳတ္ခိုင္းတဲ့ ေဆာင္းပါး (သို႔) ၀တၳဳစာမ်က္ႏွာေတြေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာ (သို႔) Aျခားစာတပုဒ္သြား ျပၿပီး Aစားထိုးပံုႏွိပ္ေပးရပါတယ္။ Aဲဒီလို Aမ်ဳိးမ်ဳိး ဒုကၡေပးေနတဲ့Aတြက္ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္ထုတ္တ့သ ဲ ူေတြ ဟာ လစU္ (သို႔) Aပတ္စU္ A႐ူးလင္လုပ္ရသလိုျဖစ္ေနၿပီး Aခ်ိန္ကုန္၊ ေငြကုန္၊ လူပန္းနဲ႔ ဖတ္ဖတ္ေမာရပါ တယ္။ ဆင္ဆာျဖတ္ပံုျဖတ္နည္းမ်ား ဆင္ဆာျဖတ္ပံုျဖတ္နည္းေတြကို ေျပာရရင္ေတာ့ ဘယ္လိုAေၾကာင္းAရာေတြ မေရးရဘူး၊ ဘယ္လိုပံုေတြ မ ထည့္ရဘူး၊ ဘယ္လိုAသံုးAႏႈန္းေတြ မသံုးရဘူးဆိုၿပီး တိတိက်က် ၫႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ျပန္ထားတာမ်ဳိး မရွိ ဘူး။ Aဓိကကေတာ့ ဆင္ဆာမူ၀ါဒရယ္လို႔ သတ္သတ္မွတ္မွတ္မရွိဘဲ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတေယာက္ေျပာင္းရင္ မူတမ်ဳိးေျပာင္းတာပါပဲ။ Aရင္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးလက္ထက္က ထုတ္ေ၀ခြင့္မရတဲ့ စာAုပ္ကို ေနာက္ၫႊန္ၾကား ေရးမွဴးက ထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပန္ေပးတာမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ Aဲဒီေတာ့ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးရဲ႕ စိတ္ကသာ Aခရာလို ျဖစ္ေနတယ္။ သူနဲ႔ Aဆင္ေျပရင္ေျပသလို မေျပရင္မေျပသလို လုပ္ရကိုင္ရတာ Aခက္Aခဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ Uပမာ- လက္ရွိၫႊန္ၾကားေရးမွဴးက ဆံပင္ေဆးဆိုးတာ မႀကိဳက္ဘူး၊ မိန္းကေလးေတြ Aက်ႌလက္ျပတ္၀တ္ တာ၊ Aက်ႌရင္ဘတ္ဟုိက္တာ၊ နားကြင္းႀကီးႀကီးဆြဲတာ၊ ဂ်င္းေဘာင္းဘီ၀တ္တာမႀကိဳက္ဘူး၊ ေယာက်ၤားေလး ေတြ ဆံပင္ရွည္ထားတာ၊ နားကြင္းဆြဲတာမႀကိဳက္ဘူးဆိုရင္ Aဲဒီၫႊန္ၾကားေရးမွဴးလက္ထက္မွာ Aဲဒီလိုဓာတ္ ပံုမ်ဳိးေတြ ျဖဳတ္ေပေတာ့ပဲ။ Aဲသလို ဆင္ဆာမူ၀ါဒရယ္လို႔ တိတိက်က် ခ်မွတ္ထားတာမရွိေပမယ့္ ဘယ္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးလက္ထက္မွာ မဆို ခြင့္ျပဳခ်က္မရႏိုင္ဘူးလို႔ မွန္းဆလို႔ရတဲ့ Aခ်က္တခ်ဳိေတာ့ ရွိပါတယ္။ Aဲဒါေတြကေတာ့ …
(၁) နAဖ စစ္Aုပ္စု (သို႔) Aဖြဲ႔၀င္ေတြကို တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြယ္၀ိုက္ၿပီးေသာ္လည္းေကာင္း ထိခိုက္ေစမယ့္ ေရးသားျခင္းမ်ား Uပမာ - ၀တၳဳတပုဒ္မွာျဖစ္ေစ၊ ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာျဖစ္ေစ ဂ်ပန္ေခတ္Aေၾကာင္းကို Uီးတည္ေရးသားေပမယ့္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက နAဖေခတ္ကို သြယ္၀ိုက္ၿပီး ေရးသားတာလို႔ ယူဆရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ ႐ြာတ႐ြာA ေၾကာင္းကို Aေျခတည္ၿပီး ေရးသားေပမယ့္ Aဲဒါဟာ လက္ရွိနAဖAုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္Aေၾကာင္းကို သေကၤတသေဘာနဲ႔ သြယ္၀ိုက္ေရးသားတာလို႔ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက ယူဆရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ လူပုဂၢိဳလ္ တUီးတေယာက္ကို ဇာတ္ေကာင္တည္ၿပီး ေရးသားေပမယ့္ ဒါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊကို ေစာင္းေျမာင္းေရးထား တာလို႔ စာေပစိစစ္ေရးAဖြဲ႔က ယူဆရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ ဘာမွ ေစာဒကတက္ခြင့္မေပးပါဘူး။ (၂) Aတိုက္Aခံ ဒီမိုကေရစီAင္Aားစုေတြထဲက လူသိမ်ားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြကို ထည့္သြင္းေရး သားျခင္းမ်ား Uပမာ - ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးေတြထဲမွာ ေဒၚစုၾကည္၊ မင္းသု၀ဏ္၊ ေမာင္ေသာ္က၊ မာမာေAး၊ ၀င္းေဖ၊ တင္မိုး စတဲ့ လူသိမ်ားထင္ရွားတဲ့ Aတိုက္Aခံေတြရဲ႕ နာမည္ေတြပါရင္ ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။ မွတပ ္ ံုတင္ ငွားရမ္းၿပီး ထုတ္ေ၀တဲ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ဆိုရင္ ေဆာင္းပါးမွာ ေၾကးမံုUီးေသာင္း နာမည္ကို ထည့္သြင္းေရးသားမိလို႔ စာ ေပစိစစ္ေရး႐ံုးက မွတ္ပံုတင္ပိုင္ရွင္ကို လိုင္စင္ျပန္ယူခိုင္းၿပီး ထုတ္ေ၀သူနဲ႔ Aယ္ဒီတာAဖြဲ႔Aသစ္ ေျပာင္းခိုင္း တာမ်ဳိးရွိခဲ့ပါတယ္။ (၃) သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေAာင္ဆန္းတို႔ Aေၾကာင္းေတြကို ေရးသားတာမ်ဳိး၊ ျပန္လည္ေဖာ္ ျပတာ မ်ဳိးေတြကိုလည္း ခြင့္ျပဳတဲ့Aခါခြင့္ျပဳေပမယ့္ ဘာAေၾကာင္းျပခ်က္မွ မေပးဘဲနဲ႔လည္း ျဖဳတ္ခိုင္းခ်င္ ျဖဳတ္ခိုင္း တတ္ပါတယ္။ (၄) ျပည္တြင္းထဲက ႏိုင္ငံေရးAရ Aရွိန္A၀ါႀကီးမားတဲ့၊ နAဖဘက္က မရပ္တည္တဲ့ လူထုေဒၚAမာ၊ ဒဂုန္ တာရာတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြရဲ႕ စာေတြကိုလည္း Aျမဲလိုလို ဆင္ဆာျဖတ္မႈ၊ Aထူးေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးမႈေတြ ရွိပါတယ္။ (၅) Aဂၤလိပ္ေခတ္က AေခၚAေ၀ၚေတြျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံAမည္၊ လမ္းနာမည္ေတြ၊ ၿမိဳ႕နာမည္ေတြဆိုရင္လည္း ျဖဳတ္ခိုင္းၿပီး နAဖလက္ထက္က်မွ Aသစ္ေျပာင္းထားတဲ့ နာမည္ေတြနဲ႔ Aစားထိုးေရးသားခိုင္းပါတယ္။ Uပမာ - Burma ကို Myanmar ၊ ဘားလမ္းကို မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံလမ္း၊ ေမၿမိဳ႕ကို ျပင္Uီးလြင္ စသျဖင့္ ျပင္ ဆင္ေရးသားေပးရပါတယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက Aရာရွိေတြရဲ႕ ေလွနံဓားထစ္မူ၀ါဒနဲ႔ ဆင္ဆာလုပ္မႈေၾကာင့္ ကေလာင္နာမည္ (ေမၿမိဳ႕ မိုးၾကည္) ကို (ျပင္Uီးလြင္ မိုးၾကည္) ဆိုၿပီး ျပင္ဆင္ေပးရတဲ့Aထိ ဟာသေျမာက္တဲ့ Aျဖစ္Aပ်က္ေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၆) ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြ ေရးသားေဖာ္ျပတဲ့Aခါမွာလည္း ရွမ္းျပည္၊ ခ်င္းျပည္၊ ရခိုင္ျပည္ဆိုၿပီး ေရး သားေဖာ္ျပမိရင္ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုၿပီး ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လည္း စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးက Aရာရွိေတြရဲ႕ ေလွနံဓားထစ္မူနဲ႔ ဆင္ဆာလုပ္မႈေၾကာင့္ ကေလာင္နာမည္ ေမာင္ လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္) ကို ေမာင္လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္နယ္) ဆိုၿပီး ျပင္ဆင္ခိုင္းတဲ့Aထိ ဟာသေျမာက္တဲ့ Aျဖစ္ Aပ်က္မ်ဳိးလည္း ၾကံဳခဲ့ရပါတယ္။
(၇) ႏိုင္ငံေရးAရ နAဖစစ္Aုပ္စုနဲ႔ Aထူးပလဲနံပသင့္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ၊ Aဖြဲ႔Aစည္း (Uပမာ - တ႐ုတ္၊ Aာဆီယံ) ေတြရဲ႕Aေၾကာင္းကို Aဆိုးျမင္နဲ႔ ေ၀ဖန္ေရးသားမယ္ဆိုရင္လည္း ဆင္ဆာျဖတ္ပါတယ္။ (၈) မေတာ္တဆမႈ၊ သဘာ၀ေဘးAႏၱရာယ္ က်ေရာက္မႈေတြေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီး ဒုကၡေရာက္ရတဲ့ A ေၾကာင္းေတြကိုလည္း Aက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားေဖာ္ျပခြင့္ မေပးပါဘူး။ Uပမာ- ေလယာU္ပ်က္က်မႈ၊ ရထားတိမ္းေမွာက္မႈ၊ ဆူနာမီငလ်င္ေရလိႈင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးရမႈမ်ဳိး ေတြကို Aက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားခြင့္မျပဳပါဘူး။ Aမ်ားAားျဖင့္ သတင္းေတာင္ ေရးသားခြင့္မျပဳပါဘူး။ (၉) ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးေတြထဲမွာ လူမႈဒုကၡေတြ၊ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္တဲ့Aေၾကာင္းေတြ ထည့္သြင္းေရးသားရင္ လည္း ဆင္ဆာျဖတ္ပါတယ္။ (၁၀) ၀န္ထမ္းေလာကနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြရဲ႕ Aက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြAေၾကာင္းကို ေရးသားရင္လည္း ဆင္ ဆာျဖတ္ပါတယ္။ (၁၁) နAဖရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးAရဖိႏွိပ္မႈ၊ လူ႔Aခြင့္Aေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကိုေတာ့ လံုး၀ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ မရွိပါ ဘူး။ ရွိခဲ့ရင္ ေထာင္ဒဏ္၊ ေသဒဏ္ေတြAထိ Aျပစ္ေပးAေရးယူတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ Aခုေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Aခ်က္ေတြကေတာ့ ဘာမူမွတိတိက်က်မရွိတဲ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးရဲ႕ သိသာထင္ရွားတဲ့ ဆင္ ဆာျဖတ္မႈေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စာေပကင္ေပတိုင္တို႔ရ႕ဲ ဆင္ဆာျဖတ္မႈ (ေနာက္ဆက္တဲြ) စာေပကင္ေပတုိင္႐ုံးက စာဖတ္မွဴးေတြ၊ UီးစီးAရာရွိေတြဟာ တခါတခါ ၾကက္တူေ႐ြးကေတာ္ေတာ္ မယ္ ေဘာ္ကကဲကဲ ဆိုသလို Aထက္က ၫႊန္ၾကားတာထက္ပိုၿပီး Aာဏာပါ၀ါျပတဲ့ ဆင္ဆာျဖတ္မႈမ်ဳိးေတြကို လုပ္ေဆာင္တတ္ပါတယ္။ Aဲသလို ပိုပိုသာသာ ဆင္ဆာျဖတ္မွ သူတို႔ကို ပိုခ်U္းကပ္ၿပီး လာဘ္ေငြပိုေပးမယ္ ဆိုတာကို သိတဲ့Aတြက္ေၾကာင့္ Aဲသလို Aာဏာပါ၀ါျပၿပီး Aပိုဆင္ဆာျဖတ္မႈေတြကို Aထက္က မသိ ေAာင္ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္ပါတယ္။ မဂၢဇင္းသမားေတြခမ်ာလည္း Aမႈတဖ ဲြ ိုင္ေတြမွာ ေရးထားတဲ့ Aစည္းA ေ၀းမွတ္ခ်က္ေတြကို ကိုင္တြယ္ဖတ္႐ႈခြင့္မရွိတာေၾကာင့္ UီးစီးAရာရွိေတြ ေျပာသမွ်ကိုပဲ လုိက္နာျပင္ဆင္ရ တာျဖစ္ပါတယ္။ မေက်လည္တာရွိရင္လည္း ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးAဆင့္Aထိတက္ၿပီး ေစာဒကတက္ခြင့္ မရွိပါ ဘူး။ သူတို႔ျဖဳတ္ဆို ျဖဳတ္ေပးရတဲ့သေဘာပါပဲ။ Uပမာ - Aစည္းAေ၀းမွာ ျဖဳတ္ခိုင္းတာက ၀ါက်တေၾကာင္းတည္းေပမယ့္ မဂၢဇင္းသမားေတြကို ျဖဳတ္ခိုင္းတဲ့ Aခါ တပိုဒ္လံုး ျဖဳတ္ခိုင္းတာမ်ဳိး၊ ဓာတ္ပံုေတြကိုဆိုရင္လည္း Aစည္းAေ၀းမွာ ျပင္ခိုင္းတာက နည္းနည္း မဂၢဇင္းသမားေတြကို ျပန္ေျပာတဲ့Aခါ တပံုလံုးျဖဳတ္ခိုင္းလိုခိုင္းတာမ်ဳိး ပိုပိုသာသာ ဆင္ဆာျဖတ္မႈေတြ မၾကာ ခဏ လုပ္ေဆာင္တတ္ပါတယ္။ တခါတခါ Aစည္းAေ၀းမွတ္ခ်က္ေတြAတိုင္း သူတို႔ျဖဳတ္ခိုင္းတာကို ျဖဳတ္ပယ္ျပင္ဆင္ၿပီးလို႔ Aေခ်ာပံုႏွိပ္ၿပီး ကာမွ ဟိုဟာေလးက်န္သြားလို႔ ထပ္ျဖဳတ္ေပးပါUီး၊ ဒါေလးေျပာဖို႔ ေမ့သာြ းလို႔ ျပင္ေပးပါUီး ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ေပၚလာတတ္ပါေသးတယ္။ AဲဒီAခါက်ရင္ Aေခ်ာပံုႏွိပ္ၿပီးၿပီျဖစ္လို႔ ခြင့္ျပဳေပးဖို႔ ေစာဒ ကတက္တာကို လက္မခံပါဘူး။ Aဲဒါေၾကာင့္ ထပ္ျပင္ၿပီး Aသစ္တဖန္ ျပန္လည္ပံုႏွိပ္ေပးရလို႔ ေငြေၾကးAရ Aခ်ိန္Aရ ေလလြင့္ဆံုး႐ံႈးမႈျဖစ္ရတဲ့ လေတြ မနည္းပါဘူး။ တခါတေလ စာAုပ္ျဖန္႔ၿပီးခါမွ သူတို႔မေျပာလိုက္မိ
လို႔ ျဖန္တဲ့စာAုပ္ေတြထဲ ဆင္ဆာျဖတ္ခိုင္းတာေတြ ပါသြားခဲ့ရင္ သူတို႔Aမွားကို မဂၢဇင္းသမားေတြ Aမွားဆို တာမ်ဳိး လုပ္ခိုင္းတတ္ပါေသးတယ္။ AဲဒီAခါက်ရင္ မဂၢဇင္းသမားေတြကို ျပင္ဆင္ဖို႔ က်န္သြားတဲ့Aတြက္ ေနာက္ဆံုးAေနနဲ႔ခြင့္လႊတ္ဖို႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆီလိပ္မူၿပီး Aသနားခံစာတင္ခုိင္းကာ သူတို႔Aမွားကို မဂၢဇင္း သမားေတြAမွားAျဖစ္ လုပ္ခိုင္းပါတယ္။ Aာဏာနဲ႔ Aႏိုင္က်င့္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား Aာဏာနဲ႔ Aႏိုင္က်င့္လုပ္ေဆာင္ေတြကလည္း ပံုစံAမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုAႏိုင္က်င့္တာေတြလဲ ဆို ေတာ့ … (၁) စာAုပ္ထုတ္ေ၀သူေတြဆီက စာAုပ္ေတြကို မေပးမေနရ ခြဲတမ္းေတာင္းပါတယ္။ မိုက္ေၾကးခြဲတဲ့ သ ေဘာေပါ့။ မဂၢၢဇင္းျဖစ္ေစ၊ လံုးခ်င္းစာAုပ္ေတြျဖစ္ေစ စာAုပ္ျဖန္႔ၿပီဆိုတာနဲ႔ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကို ခြဲတမ္းAေန နဲ႔ (၆၅) Aုပ္တိတိ လက္ေဆာင္သြားေပးရပါတယ္။ လက္ေဆာင္သြားမေပးဘဲ စာAုပ္ျဖန္႔မိရင္ Aေရးယူပါ တယ္။ မဂၢဇင္းသမားေတြဆို ဆင္ဆာAစည္းAေ၀းတင္ဖို႔Aတြက္လည္း (၂၂) Aုပ္ ေပးရေသးတဲ့Aတြက္ စု စုေပါင္း (၈၇) Aုပ္ေလာက္ေပးရတဲ့ AေနAထားမွာရွိပါတယ္။ ကာလေပါက္ေစ်း (၈၀၀) က်ပ္နဲ႔ တြက္ၾကည့္ ရင္ စာAုပ္ေပးရတဲ့ တန္ဖိုးခ်ည္းပဲ (၆၉၆၀၀) က်ပ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ လာဘ္ေငြေပးရတဲ့ ေငြသားတန္ဖိုးပါ ထည့္ေပါင္းလိုက္ရင္ တလတလ မဂၢဇင္းတAုပ္ထြက္ဖို႔Aတြက္ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ကုန္က်တဲ့ ေငြစုစုေပါင္း ဟာ က်ပ္ (၈၀၀၀၀) နဲ႔ (၈၅၀၀၀) ၾကားမွာရွိပါတယ္။ AဲဒါAျပင္ တခါတခါ လူႀကီးခရီးစU္ကို စာAုပ္ေတြ ထည့္ေပးလိုက္ခ်င္လို႔ မဂၢဇင္းAေဟာင္းေတြ လွဴပါUီးဆို ၿပီး တခါေတာင္းရင္ Aုပ္ (၁၀၀) ေလာက္ကို (၃) လတခါေလာက္ ေတာင္းတတ္ပါေသးတယ္။ လက္ေဆာင္ ရတဲ့ စာAုပ္Aားလံုးကို စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ စာAုပ္လာေကာက္တဲ့သူေတြဆီ ေရာင္းစားၿပီး ညေနဆို ၀န္ ထမ္းေတြ ခြဲယူၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ စာAုပ္ေကာက္သူေတြၾကား Aေရာင္းA၀ယ္ လုပ္ငန္း ေတြကို ႐ံုးပြဲစားေတြက ေဆာင္႐ြက္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ (၂) ေနာက္တနည္း Aႏိုင္က်င့္ပံုကေတာ့ သူတို႔႐ံုးကထုတ္တဲ့ ျပကၡဒိန္ေတြကို မဂၢဇင္းတိုက္တခုကို Aေစာင္ (၅၀) မ၀ယ္မေနရ ၀ယ္ခိုင္းတာမ်ဳိးတုိ႔၊ ေတာ္ၾကာ ကထိန္Aတြက္၊ ေတာ္ၾကာ ဘာေန႔ညာေန႔Aတြက္ Aလွဴ ေငြထည့္ပါUီးတို႔၊ ေတာ္ၾကာ ဗလာစာAုပ္ေတြ ခဲတံေတြ လွဴပါUီးတို႔၊ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကလူေတြ သႀကၤန္ေပ်ာ္ ပါးဖို႔ မဂၢဇင္းတိုက္တတိုက္ကို Aလွဴေငြ (၅၀၀၀) ထည့္ပါUီးတို႔၊ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးကလူေတြ ဘုရားဖူးထြက္ မွာမို႔ မဂၢဇင္းတိုက္တတိုက္ကို Aလွဴေငြ ဘယ္ႏွစ္ေထာင္ ဘယ္ႏွစ္ေသာင္း ထည့္ပါUီးတို႔၊ ႐ံုးကို ၀န္ႀကီးလာ စစ္မွာမို႔ Eည့္ခံစရိတ္Aတြက္ ဘယ္ေလာက္ထည့္ပါUီးတို႔ဆိုၿပီး မၾကာမၾကာ Aႏိုင္က်င့္တတ္ပါေသးတယ္။ (၃) ေနာက္တနည္း Aႏိုင္က်င့္ပံုကေတာ့ ပထမပိုင္းမွာ ျပည္သူေတြ နားၾကားပ်င္းကတ္ေနတဲ့ ဒို႔တာ၀န္A ေရးသံုးပါးတို႔၊ ျပည္သူ႔သေဘာထား (၄) ရပ္တို႔ကို စာAုပ္တိုင္းရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးစာမ်က္ႏွာမွာ မထည့္မေနရဆိုၿပီး Aႏိုင္က်င့္ ေဖာ္ျပခိုင္းတာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သတင္းစာမွာပါၿပီးသား တပ္မေတာ္ေန႔Uီးတည္ ခ်က္ စတာေတြနဲ႔ နAဖ ေဖာ္လံဖားေတြ ေရးသားတဲ့ ေပၚလစီေဆာင္းပါးေတြကို မထည့္မေနရဆိုၿပီး Aႏိုင္ က်င့္ထည့္ခိုင္းျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆိုသူေတြ … ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း နAဖ စစ္Aစိုးရတက္လာၿပီးမွ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၫႊန္ၾကား ေရးမွဴး (၄) Uီး ရွိပါတယ္။ (၁) ဗိုလ္မွဴးေမာင္၀င္း (၂) ဗိုလ္မွဴးတင္စိုး (၃) ဗိုလ္မွဴးေAးထြန္း (၄) ဗိုလ္မွဴးတင့္
ေဆြတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Aဲဒီဗိုလ္မွဴးေတြဟာ Aမ်ားAားျဖင့္ ေထာက္လွမ္းေရးက လာတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဗိုလ္ မွဴးေမာင္၀င္းကေတာ့ AခုAခ်ိန္Aထိ ျပည္ထဲ၀န္ႀကီးဌာန႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ၫြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္Aျဖစ္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ဆဲလို႔ သိရတယ္။ ဗိုလ္မွဴးတင္စိုးကေတာ့ Aမ်ဳိးသမီးကိစၥA႐ႈပ္ေတာ္ပံုနဲ႔ တိုင္စာAပို႔ခံရၿပီး Aလုပ္က ထြက္လိုက္ရတယ္။ ဗိုလ္မွဴးေAးထြန္းကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ၫန ြ ္႔Aျပဳတ္မွာ တပါတည္းပါသြားခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ မွဴးတင့္ေဆြဆိုသူကေတာ့ လက္က်န္နAဖလက္ထက္မွာ ေနာက္ဆံုးခန္႔ခဲ့တဲ့ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္တယ္။ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာက ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးဆိုတဲ့ Aဲဒီဗိုလ္မွဴးေတြက Aခရာျဖစ္တယ္။ Aဲဒီလို Aခရာျဖစ္တာနဲ႔ Aညီ Aဲဒီဗိုလ္မွဴးေတြAားလံုးဟာ စာေပသမားေတြကို ဆက္ဆံတဲ့Aခါ စကားAေျပာAဆို Aင္မတန္ ေမာက္မာ႐ိုင္းစိုင္းၿပီး Aထက္စီးေလသံနဲ႔ေျပာေလ့ရွိတယ္ (မွတ္ခ်က္ - က်ေနာ္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမေရာက္ ၿပီးမွ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္လာတဲ့ ဗိုလ္မွဴးတင့္ေဆြရဲ႕ ဆက္ဆံပံုကိုေတာ့ မသိပါ)။ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးတေယာက္ ကို မူတမ်ဳိး က်င့္သံုးၿပီး စာေပAေၾကာင္းလည္း ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ဘဲ စိတ္ထဲရိသ ွ လို ဆင္ဆာျဖတ္ ခိုင္းေနသူေတြျဖစ္တယ္။ Aဲဒါေၾကာင့္မို႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး Aသစ္တေယာက္ ေျပာင္းလာၿပီဆိုရင္ စာAုပ္လုပ္ တဲ့သူေတြAေနနဲ႔ Aခက္ေတြ႔ရေလ့ရွိတယ္။ ေနာက္လာတဲ့ ေမာင္ပုလဲက ဘာေတြ စတန္႔ထြင္Uီးမလဲဆိုတာ ကို ေစာင့္ၾကည့္ရတဲ့ သေဘာမ်ဳိးေပါ့။ ဗိုလ္မွဴးတင္စိုးဆိုရင္ ၫြန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္စU္က Aရွိန္A၀ါသံုးၿပီး ‘ဂုဏ္လင္းေက်ာ္’ ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ သူေရး တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြကို မဂၢဇင္းေတြမွာ Aတင္းAက်ပ္ ထည့္ခုိင္းေသးတယ္။ သူလည္း မိန္းမကိစၥနဲ႔ Aလုပ္က Aထုတ္ခံရေရာ သူ႔ကို ဘယ္မဂၢဇင္းသမားကမွ ေဆးေဖာ္ေၾကာဖက္ မလုပ္ၾကေတာ့တဲ့Aတြက္ သူ႔ေဆာင္း ပါးေတြ မဂၢဇင္းေတြမွာမပါေတာ့ဘဲ ဗိုလ္ဆြန္ပက္လမ္းမွာ စကၠဴဆိုင္ဖြင့္ၿပီး စကၠဴေရာင္းစားေနရတာကို သံေ၀ ဂရဖြယ္ ေတြ႔ရတယ္။ Aခ်ဳပ္Aားျဖင့္ဆိုရရင္ေတာ့ နAဖစစ္Aာဏာရွင္ေတြရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္တဲ့ စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးဆိုတာ စစ္ Aာဏာရွင္စနစ္တည္ျမဲေရးAတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္မရွိေရးကို Uီးတည္လုပ္ေဆာင္ေပးေန တဲ့ ဌာနႀကီးတခုျဖစ္တယ္။ Aဲဒီဌာနႀကီးက နAဖစစ္Aာဏာ႐ူးေတြ မဟုတ္တာလုပ္သမွ်ကို ဘာမွေရးသား ခြင့္မေပးဘဲ ကာဆီးေပးထားၿပီး AတုAေယာင္ Aေပၚယံကိစၥေတြေလာက္ကိုသာ ေရးသားခြင့္ေပးတဲ့ ဌာန ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းAားျဖင့္ Aာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို Aလြဲသံုးစားလုပ္ၿပီး လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ေတြကို Aမ်ားဆံုးလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ခြင္ဖန္ရာ ဌာနႀကီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ Aဲဒီလို ဂ်ပန္ေခတ္ကင္္ေပတိုင္ ေတြAလား စာေပသမားေတြကို ႏွိပ္စက္ရာ ဌာနႀကီးရွိေနသေ႐ြ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ ခ်ဳိနဲ႔လားလို႔ ေမးေနရUီးမွာသာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ရပါတယ္။
ဆင္ဆာျဖတ္႐ံုမက Aာဏာႏွင့္ ပိုမိုAႏိုင္က်င့္လာသည့္ နAဖ ေနာက္ဆံုးရရွိသည့္ ျပည္တြင္းသတင္းမ်ားAရ ယခုAခါတြင္ Aပတ္စU္ထုတ္ ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္Aခ်ဳိ႕Aား န Aဖ စစ္Aစိုး၏ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္သည့္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနက ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးေဆာင္းပါးမ်ား ကို ကိုယ့္Aာေဘာ္ႏွင့္ကိုယ္ ေရးသားေပးရန္ တိတ္တဆိတ္ ၫႊန္ၾကားထားသည္ဟု ခိုင္လံုေသာ သတင္းရပ္ ကြက္မွ ၾကားသိရပါသည္။ ဤသည္ကိုၾကည့္ျခင္းAားျဖင့္ နAဖစစ္Aစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေရးAရ Aက်ပ္A တည္း ပိုမိုဆိုက္ေရာက္ေနၿပီး Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္မႈမ်ား တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လာသည္ဟု ခန္႔မွန္းရေပ သည္။ လက္ရွိ နAဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္Aခ်ဳိ႕AပါA၀င္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္တသိုက္သည္ ဒီမိုကေရစီေရးေတာင္း ဆိုဆႏၵျပသူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ႏွိမ္နင္းၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္Aာဏာကို ရယူခဲ့သည္။ ထိုသို႔လက္နက္Aားကိုးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္Aာဏာကို Aတင္းAဓမၼ ရယူခဲ့
ခ်ိန္မွစၿပီး န၀တ စစ္Aုပ္စုသည္ Aုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ Uေပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ႀကီး သံုးခုစလံုးကို ဗဟုိမွ တေပါင္းတည္းခ်ဳပ္ကိုင္ကာ စစ္Aာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ ဖိႏွိပ္Aုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔Aုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္ နက္ သူတို႔၏ Aာဏာစက္ကို ထိပါးေႏွာင့္ယွက္လာႏိုင္သည္ဟု ယူဆသည့္ စာနယ္ဇင္းမ်ားကို မဆလေခတ္ ကထက္ပင္ ပိုမိုတင္းၾကပ္စြာ ခ်ဳပ္ကိုင္လာခဲ့သည္။ ထိုသို႔ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္Aတြက္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးAရာ ရွိမ်ားUီးစီးၿပီး စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနကို စနစ္တက် ျပင္ဆင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ န၀တ စစ္Aုပ္စုမတိုင္ မီ မဆလAစိုးရလက္ထက္ကမူ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနကို AေထြေထြAုပ္ခ်ဳပ္ေရးUီးစီးဌာန ေAာက္မွ Aရပ္ဖက္၀န္းထမ္းမ်ားက Uီးစီးလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ စာနယ္ဇင္းဟူသည္ တိုင္းျပည္၏ မ်က္စိႏွင့္ နားျဖစ္သည္။ Aုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ Uပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ သံုးခုနည္းတူ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေAာင္ တည့္မတ္ထိန္းေက်ာင္းေပးသည့္ Aဓိကမ႑ိဳင္တခု လည္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔မ်က္စိ၊ နားတို႔ႏွင့္တူေသာ တိုင္းျပည္၏ စတုတၳမ႑ိဳင္ျဖစ္သည့္ စာနယ္ဇင္းေလာက ကို Aေမွာင္ခ်ပိတ္ဆို႔ရန္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနသည္ န၀တ စစ္Aုပ္စု စတင္Aာဏာယူခဲ့ခ်ိန္မွစ ၍ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈမ်ားကို Aဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေလသည္။ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာန သည္ Aစပိုင္းတြင္ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈမ်ားကို ပံုစံAမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ လုပေ ္ ဆာင္ခဲ့ရာမွ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ မႈမ်ားကိုပါ တစတစ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ေတြ႔ရွိရေပသည္။ န၀တ တျဖစ္လဲ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ Aာဏာသိမ္းခဲ့သည့္Aခ်ိန္မွစ၍ ျပည္သူလူထု၏ ဆန္႔က်င္မႈကို A ႀကီးAက်ယ္ခံခဲ့ရသည့္Aျပင္ ႏိုင္ငံတကာAသိုင္းA၀ိုင္း၏ ေထာက္ခံမႈကိုလည္း လံုး၀မရရွိခဲ့ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားAေပၚ ျပည္သူလူထု ယံုၾကည္ကိုးစားလာေစရန္ သူတို႔ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယုိ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွတဆင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးစာသားမ်ားကို Aဆက္မျပတ္ ေရးသားထုတ္လႊင့္ ျပသခဲ့သည္။ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ သူတို႔၏ ေႂကြးေၾကာ္သံ စာသားမ်ားျဖစ္သည့္ ‘တပ္မေတာ္သာAမိ တပ္မ ေတာ္သာAဖ’၊ ‘ေဘးေျပာတာကိုမယံုနဲ႔ ေသြးေျပာတာကိုယံု’၊ ‘ျပည္ပAားကိုးပုဆိန္႐ိုး Aဆိုးျမင္၀ါဒီမ်ား ဆန္႔ က်င္ၾက’၊ ‘ဘယ္သူခြဲခြဲတို႔မကြဲ Aျမဲစည္းလံုးမည္’၊ ‘တပ္မေတာ္သည္ Aမ်ဳိးသားေရးကို ဘယ္ေတာ့မွ သစၥာမ ေဖာက္’၊ ‘ဒို႔တာ၀န္Aေရးသံုးပါး’၊ ‘ျပည္သူ႔သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ (၄) ရပ္’စသည့္ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီး ဆုိင္ ဘုတ္ငယ္မ်ားကို Aၿမိဳ႕ၿမိဳ႕Aနယ္နယ္ရွိ ျမဴနီစပယ္Eရိယာမ်ားAတြင္းတြင္ ေနရာAႏွံ႔စိုက္ထူကာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိခဲ့ သည္။ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ ထိုသို႔ေသာ နည္းလမ္းAသြယ္သြယ္ျဖင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို Aားသြန္ခြန္စိုက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ျပည္သူလူထုကို ပုိမိုဖိႏွိပ္Aုပ္ခ်ဳပ္ေနသျဖင့္ ျပည္သူAမ်ားစုက သူတို႔၏ ၀ါဒျဖန္ခ်ိေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တိတ္တဆိတ္ ဆန္႔က်င္မႈျပဳခဲ့ၾကသည္။ သတင္းစာမ်ားကို ၀ယ္ယူဖတ္ ႐ႈမႈမျပဳျခင္း၊ ၀ယ္ယူသည့္ သတင္းစာစကၠဴမ်ားကိုလည္း Aညစ္Aေၾကးစြန္႔ရာတြင္ သန္႔စင္ပစၥည္းAျဖစ္ A သံုးျပဳျခင္း (ျပည္တြင္းထုတ္မဂၢဇင္းတေစာင္တြင္ ကဗ်ာဆရာေဆာင္းပါးရွင္တUီးက သူ၏ ေဆာင္းပါးတြင္ ‘သ တင္းစာဆုိတာ ခ်ဳံးကီးဖုိ႔ပါ’ ဟု ထည့္သြင္းေရးသားဆန္႔က်င္ခဲ့ရာ စာေပစိစစ္ေရးမွ မ်က္စိေမွာက္ၿပီး လြတ္ လာခဲ့ဖူးသည္)၊ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးသီခ်င္းမ်ား၊ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား လႊင့္ထုတ္သည့္Aခ်ိန္တြင္ ေရဒီယိုႏွင့္ ႐ုပ္ျမင္သံ ၾကားမ်ားကို ပိတ္ထားၾကၿပီး မိမိတို႔ႏွစ္သက္သည့္ AစီAစU္မ်ားကိုသာ ေ႐ြးခ်ယ္ဖမ္းယူကာ နားဆင္ၾကည့္႐ႈ ျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ နAဖ စစ္Aုပ္စုကို တိတ္တဆိတ္ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။ သူတို႔၏ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ထိေရာက္မႈမရွိသည့္Aေၾကာင္းကို နAဖAစုိးရAဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ စံုညီ Aစည္းAေ၀းတြင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဇာ္ထြန္းကို ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ပစ္ခဲ့ သည္။ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ ေAာင္ျမင္မႈမရွိသည့္ သူတို႔၏ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးယႏၱရားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ မ ႀကိဳးစားဘဲ ျပည္တြင္းမွ စာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္ပါ Aာဏာႏွင့္Aႏိုင္က်င့္ၿပီး ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခိုင္းသည့္Aထိ တိုး ခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။ နAဖ၏ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္သည့္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနက စာနယ္
ဇင္းမ်ားကို ဆင္ဆာျဖတ္႐ံုသာမကဘဲ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ လုပ္ေဆာင္ခိုင္းလာပံုမ်ားကို Aမွတ္စU္တပ္၍ Aဆင့္Aလိုက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။ (၁) ပထမAဆင့္ - ျပည္တြင္း၌ ထုတ္ေ၀သည့္ စာAုပ္မွန္သမွ် ေရွ႕ဆံုးစာမ်က္ႏွာတြင္ ဒို႔တာ၀န္Aေရးသံုး ပါးႏွင့္ ျပည္သူ႔သေဘာထားေၾကညာခ်က္ (၄) ရပ္တို႔ကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမည္ဟု စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံု တင္ဌာနက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ (၂) ဒုတိယAဆင့္ - နAဖမွ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ Aထိမ္းAမွတ္ေန႔မ်ားAတြက္ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ေႂကြး ေၾကာ္သံစာသားမ်ားကိုလည္း Aတင္းAက်ပ္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခိုင္းျခင္း။ UပမာAားျဖင့္ - (၆၁) ႏွစ္ေျမာက္ တပ္မေတာ္ေန႔ Uီးတည္ခ်က္မ်ား၊ (၈၅) ႏွစ္ေျမာက္ Aမ်ဳိးသားေန႔ Uီးတည္ခ်က္မ်ား … စသည္။ (၃) တတိယAဆင့္ - နAဖပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Aတုိက္AခံAင္Aားစုမ်ားကို ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို Aပတ္စU္ထုတ္ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ Aတင္းAၾကပ္ေဖာ္ျပခိုင္းျခင္း။ (၄) စတုတၳAဆင့္ - Aပတ္စU္ထုတ္ ပုဂၢလိကဂ်ာနယ္မ်ားႏွင့္ လစU္ထုတ္မဂၢဇင္းမ်ားမွ Aယ္ဒီတာမ်ား၊ သ တင္းေထာက္မ်ားကို နAဖ၏ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမ်ားသို႔ တက္ေရာက္ခိုင္းၿပီး ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ သ တင္းစာရွင္းလင္းပြဲ Aေၾကာင္းAရာမ်ားကို ဓာတ္ပံုႏွင့္တကြ ေဖာ္ျပခုိင္းျခင္း။ (၅) ပၪၥမAဆင့္ - ေနာက္ဆံုးAေနႏွင့္ Aပတ္စU္ထုတ္ ပုဂၢလိကဂ်ာနယ္မ်ားAား နAဖ စစ္AစိုးရAတြက္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ေဆာင္းပါးမ်ားကို ကိုယ့္Aာေဘာ္ႏွင့္ကိုယ္ ေရးသားေပးရန္ သက္ဆိုင္ရာက ၫႊန္ၾကားထား ေၾကာင္း၊ နAဖ စစ္Aုပ္စုသည္ ျမန္မာမီဒီယာေလာက Aထူးသျဖင့္ သတင္းဂ်ာနယ္ေလာကကို Aထူးကိုင္ တြယ္ၿပီး ဂ်ာနယ္ထုတ္ေ၀သူ၊ Aယ္ဒီတာမ်ားကို ၎တို႔ဘက္ပါလာေAာင္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ စည္း႐ုံုးသိမ္းသြင္း ေနေၾကာင္း၊ ဂ်ာနယ္ထုတ္ေ၀သူႏွင့္ Aယ္ဒီတာAခ်ဳိ႕ကလည္း နAဖ ေပးသည့္ မက္လံုးမ်ားကို ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး သတင္းစာမ်ားတြင္
နာမည္Aရင္းႏွင့္
ေဆာင္းပါးေရးသားသည္Aထိျဖစ္လာေၾကာင္း
ၾကားသိရပါသည္။
သို႔ရာတြင္ စစ္AစိုးရAတြက္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးAေၾကာင္းAရာမ်ားကို ေဖာ္ျပသည့္ သတင္းဂ်ာနယ္မ်ားAား စာ ဖတ္သူမ်ားက ၀ယ္ယူဖတ္႐ႈျခင္းမျပဳသည့္Aတြက္ ေရာင္းAားAထူးက်ဆင္းလာေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ Aခ်ဳပ္Aားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ နAဖစစ္Aုပ္စုသည္ ျပည္ပမီဒီယာမ်ား၏ ထိုးႏွက္တိုက္ခုိက္မႈကို တုံ႔ျပန္ရန္ႏွင့္ ျပည္ သူလူထုကို စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္းႏိုင္ရန္ ဤသို႔ေသာ နည္းလမ္းAသြယ္သြယ္ျဖင့္ ျပည္တြင္းစာနယ္ဇင္းမ်ားA ေပၚ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ေစခိုင္းခဲ့ေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္း Aေျပာတျခား Aလုပ္တျခား လုပ္ေဆာင္ေန သည့္ နAဖ စစ္Aုပ္စု၏ ဖိႏွိပ္Aုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားက တေန႔တျခား ပိုမိုဆိုး၀ါးလာသျဖင့္ Aာဏာႏွင့္ Aႏိုင္က်င့္ၿပီး နည္းမ်ဳိးစံု လိမ္ညာ၀ါဒျဖန္႔ေနေသာ္လည္း ျပည္သူလူထု၏ မယံုၾကည္မႈ၊ Aမုန္းပြားမႈႏွင့္ မေက်နပ္မႈမ်ားကို သာ တိုး၍ခံယူရဖို႔ရွိေၾကာင္း ေစ့ငုတင္ျပလိုက္ရပါသည္။ ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ
