Mot Goc Troi Dang Hien

MOÄT GOÙC TRÔØI DAÂNG HIEÁN Ñôøi buoàn vui vôùi bao nieàm thoån thöùc öu phieàn, coù ai hieåu thaáu ñöôïc loøng ai. Ñoâi doøng boäc baïch taâm söï, neáu coù ñoïc ñöôïc xin ñöøng nhìn toâi vôùi aùnh maét mieät thò, loaïi tröø vaø cheá nhaïo. Nhöng haõy laøm sao ñeå cuøng höôùng loøng nhau leân Ñaáng Toái Cao trong yeâu thöông, baïn nheù !

e are all born for love… It is the principal of existence and its only end. DISRAELI – Sybil

ì tình yeâu taát caû chuùng ta ñöôïc taùc thaønh… Ñaây laø caên nguyeân cuûa söï hieän höõu vaø laø cöùu caùnh duy nhaát. DISRAELI - Sybil

1

2

Coù leõ tình yeâu laø ñeà taøi maø ngöôøi ta ñeà caäp ñeán nhieàu nhaát treân traàn ñôøi naøy. Coù theå noùi ñaây laø ñeà taøi duy nhaát maø ai ai cuõng coù theå rôù chaân vaøo ñöôïc. Baïn laø moät ngöôøi giaøu coù ö ! Toát laém. Coøn toâi laø moät keû aùo raùch khoá oâm ? Khoâng sao, chaû ai daùm caám caû. Baïn thuoäc típ ngöôøi tri thöùc aø ! Caøng hay. Phaàn toâi ñöùa maø abc chaúng bieát. Laáy tö caùch gì ngaên caûn toâi ñöøng noùi veà tình yeâu ? v. v. vaø v. v… Vaâng, cöù noùi ñi. Haõy noùi baèng tieáng loøng töøng chaùy boûng noãi khaùt khao ñöôïc yeâu, baèng con tim töøng böøng böøng daâng traøo löûa tình aùi khi tình cao vuùt taän may ngaøn. Haõy noùi ñi, ñöøng baèng lyù thuyeát suoâng vu vô. Ngöôïc laïi, vôùi taát caû nhöõng gì töøng caûm neám ñöôïc töø moät tình yeâu thaät söï. Xin ñöôïc môû moät caùi ngoaëc nhoû choã naøy: tình yeâu chaân thaät laø gì ? (Ñöøng tìm nôi ñaây caâu traû lôøi). Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, ngöôøi ta (lôùp treû) yeâu quaù sôùm, quaù nhieàu, song cuõng quaù 3

söùc traù hình. Traù hình khoâng phaûi laø hoï muoán ñi löøa gaïc ngöôøi khaùc, löøa gaïc nhau ñaâu. Ñaùng thöông thay, hoï coøn traù hình vôùi chính hoï nöõa. Chaøng trai thì baûo laø hoï yeâu roài, yeâu döõ laém moät naøng, nhöng hoï ñaâu hay bieát raèng mình chæ yeâu chieác raêng kheånh laøm taêng theâm veû ñoäc ñaùo cho nuï cöôøi cuûa naøng, maùi toùc theà tha thöôùt trong gioù chieàu ñöôïc thueâ deät theâm bôûi nhöõng aùnh naéng vaøng voït cuoái ngaøy. Coøn naøng thì baûo ñoái vôùi toâi chaøng laø taát caû. Toâi khoâng theå naøo soáng maø thieáu chaøng ñöôïc ! Vì toâi ñaõ yeâu chaøng roài. Coù ngôø ñaâu luùc ñoù naøng môùi chæ ngaây ngaát caùi veû haøo hoa phong nhaõ cuûa chaøng, moät maùi toùc quaên, moät thaân hình baûnh trai hay caùch aên noùi phun ngoïc nhaû thô cuûa chaøng. Thöa baïn, neáu chæ döøng laïi ôû ñoù thì khoâng laï gì ngaøy nay ngöôøi ta choùng maët tröôùc nhöõng tan vôõ tình yeâu. Ñi theo nhöõng tan vôõ ñoù laø voâ soá nhöõng haäu quaû thöông taâm khaùc. Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø traùch cöù nhöõng 4

ngöôøi baét ñaàu tình yeâu kieåu nhö vaäy. Vì chöng, söï baét ñaàu nhö theá chaúng coù gì laø xaáu xa caû. Vaø cuõng khoâng coù nghóa laø baàu chöõa cho hoï ñaâu. Hoï baét ñaàu tình yeâu baèng nhöõng thöïc taïi choùng qua, hay noùi caùch khaùc hoï xaây döïng tình yeâu treân nhöõng thöïc taïi khoâng beàn vöõng. Ñaõ vaäy, tình yeâu cuûa hoï nhö nhaø xaây treân caùt khoâng choùng thì chaøy seõ tan taønh thoâi. Tình yeâu cuûa hoï ñöôïc khôûi söï raát ñeïp, raát thô, raát laõng maïng, quaû laø raát nhö giaác mô (laøm sao maø mô hoaøi ñöôïc, trôøi saùng thì phaûi daäy chöù) vaø hieån nhieân döøng laïi ôû ñoù khoâng chöa ñuû. Theá ñaáy phaûi caàn coù caùi gì ñoù maø ngöôøi ta goïi laø tình yeâu thöïc söï. Hay haõy thaêng hoa tình yeâu ñeán choã khoâng nhìn nhau, ngaém nghía nhau, maø cuøng nhìn veà moät höôùng (Antoine de Saint Exupeùry) Nhìn veà moät höôùng laø gì vaäy ?

5

Phaûi chaêng ñoù chính laø khi yeâu ai toâi khoâng coøn nhìn thaáy ngöôøi aáy nôi chính ngöôøi aáy. Khi yeâu laø toâi yeâu toaøn boä con ngöôøi aáy trong moái thieát thaân kyø dieäu khoâng tìm laáy nhöõng thoaû maõn xaùt thòt. Tình yeâu khaùc giôùi deã laøm chuùng ta chæ suy töôûng tôùi nhöõng nhu caàu tính duïc taïm goïi laø thaáp heøn. Phaûi. Khoâng laø theá, tình yeâu phaûi ñöôïc noái keát baèng moái daây thieâng lieâng höôùng thöôïng. Vaø moái daây thieâng lieâng höôùng thöôïng naøy khoâng tìm ñaâu ngoaøi Thöôïng Ñeá, Ñaáng töï baûn chaát cuûa Ngaøi laø tình yeâu. Vaø Gioan laø ngöôøi töøng yeâu vaø ñöôïc yeâu ñaõ thoát leân: “Thieân Chuùa laø Tình yeâu” (1Ga 4,8). Chính Thöôïng Ñeá cuõng ñaõ daïy phaûi yeâu nhö Ngaøi yeâu cô. Ñieàu naøy noùi leân nôi Ngaøi laø nguoàn maïch tình yeâu vieân maõn. Vaâng, xin nhôù ñaây laø moät meänh leänh, moät lôøi troái mang tính ñònh ñoaït khoâng theo khoâng ñöôïc vaø cuõng laø moät tieâu chí tuyeät vôøi, khoâng lyù thuyeát, mô hoà vieãn voâng. Song raát 6

thöïc teá, tình yeâu cuûa Ngaøi ñöôïc toû hieän nôi töøng con ngöôøi, töøng quaû tim, töøng söï rung caûm raát cuï theå. Coù theå ngöôøi ta khoâng bieát mình yeâu vaø ñöôïc yeâu töø luùc naøo, nhöng töø daïo aáy seõ caûm thaáy khang khaùc nôi toaøn thaân hoï. Tình yeâu cuûa Ngaøi ñi vaøo choán thaâm cung cuûa loøng ngöôøi, raát khoù caûm nhaän, nhöng khoâng coù nghóa laø khoâng vaø vôùi doøng thôøi gian nhieàu bieát bao nhöõng con tim baét nhòp ñöôïc tình yeâu ñoù. Song cuõng khoâng thieáu nhöõng con tim maø tình yeâu cuûa Ngaøi maõi kieân nhaãn chôø ñôïi laïi ñôïi chôø mong coù ngaøy cuøng hoaø taáu baûn tình ca. Tình yeâu aáy vöøa raát moäc maïc, chaân thaønh qua muoân vaøn nghóa cöû xuaát phaùt töø nhöõng con tim mang ñaäm neùt tình laø tình, vöøa ñoøi hoûi moät con tim cao thöôïng duõng maïnh ñeå laøm chuû laáy nhöõng caûm xuùc tình yeâu ñang daâng traøo nôi mình. Coù bao giôø baïn yeâu chöa ? Haõy yeâu ñi keûo hoaù ra daïi khôø roài hoái tieác. Khoâng gì coù

7

theå giuùp baïn caûm neám tình yeâu cho baèng chính baïn haõy yeâu ñi ! Laïy Thöôïng Ñeá, con suy gaãm tình daâng hieán thaàn thaùnh trong moät chuùt töông quan vôùi tình theá nhaân. Laøm sao khoâng nhö vaäy cho ñöôïc. Vì thaân con ñaây ñoâi chaân ñang dính chaët döôùi ñaát maø loøng cöù maõi ngöôùc leân cao. Laøm theá naøo con coù theå hieåu thaáu tình thaàn thaùnh maø chöa moät laàn caûm nghieäm tình theá nhaân. Loøng chöa rung ñoäng tröôùc nhöõng veû ñeïp xuaát phaùt töø nguoàn tình toaøn bích laø Ngaøi thì laøm sao coù theå rung ñoäng cho noåi tröôùc suoái tình man maùc huyeàn nhieäm tuyeät dieäu cuûa Ngaøi. OÂi laïy Thöôïng Ñeá, ngaøy xöa Salomoân xin ñöôïc khoân ngoan, ngaøy nay xin cho theâm con moät quaû tim bieát yeâu nöõa, Ngaøi ôi. Con khoâng haún xin moät tình yeâu theo kieåu tu ñöùc; daâng hieán daán thaân, cho ñi caû maïng soáng, maø coøn laø moät tình yeâu noàng naøn trong con tim deã daâng traøo chaùy boûng tröôùc nhöõng 8

coâng trình do tay Chuùa taïo ra: phong caûnh huøng vó hay hoa coû ñoàng noäi ñôn sô, vaø ngay caû tröôùc moät ngöôøi khaùc phaùi. Laøm sao noùi heát ñöôïc nhæ !!! Moät caùch naøo ñoù chæ tình yeâu khaùc phaùi môùi coù theå phaûn chieáu ñöôïc nhieàu nhaát moái tình-trôøi-ñaát-ñaát-trôøi thieâng lieâng daâng hieán. Ai ñaõ töøng caûm nghieäm tình khaùc phaùi maø laïi baét ñaàu khaùt voïng daâng hieán thì seõ tuoân voït moät caùch thaám thía nhöõng rung ñoäng tình-trôøi-ñaát-ñaát-trôøi trong taän ñaáy taâm hoàn mình. Khoâng. Khoâng bao giôø toâi baûo baïn phaûi ngoaïi tình ñeå roài môùi soáng saâu xa tìnhdaâng-hieán. Ngoaïi tình coù nghóa laø cuøng moät luùc toâi coù theå soáng hai moái tình theo nghóa ñuùng cuûa noù: tình yeâu daâng hieán vaø tình yeâu hoân nhaân (khaùc phaùi). YÙ toâi muoán nhaán maïnh ôû choã; phaûi chaêng soáng tình yeâu daâng hieán laø khoâng heà bieát tôùi tình yeâu khaùc phaùi ? Vaán ñeà 9

laø tình yeâu khaùc phaùi ñoù phaûi nhö theá naøo ? Thaät gay go, khoâng deã tí naøo caû ! Coù theå baïn ñang nghi ngôø veà toâi roài ñaáy. Baïn cöù nghi ngôø ñi. Khoâng bao giôø toâi daùm caû gan baûo baïn nhö theá naøy môùi laø tình yeâu daâng hieán. Trong tình yeâu ñaâu coù chuyeän nhö vaäy. Chính Thöôïng Ñeá Ngaøi vaãn khoâng ngöøng chaáp nhaän nhöõng moái tình ñaát-trôøi ñaáy thoâi (coù ai daùm voã ngöïc töï xöng mình ñaõ yeâu nhö Ngaøi yeâu), cho duø Ngaøi vaãn baûo phaûi yeâu nhö Ngaøi yeâu. Tôùi ñaây xin möôïn lôøi cuûa Yves Raguin S.J. ñeå caûnh baùo baïn vaø caû chính toâi nöõa: “Khoâng coù gì giuùp ta yeâu Ngaøi baèng kinh nghieäm cuï theå theá naøo laø yeâu vaø ñöôïc yeâu. Vaán ñeà thöïc söï chæ xaûy ra khi noù laø tình baïn giöõa hai ngöôøi khaùc phaùi. Khoâng hôïp lyù chuùt naøo neáu töø choái moät caùch tieân thieân moïi tình baïn thuoäc dieän naøy, nhöng neáu ñi vaøo con ñöôøng naøy moät caùch nheï daï thì cuõng chaúng khoân ngoan hôn bao nhieâu. Caàn coù söï khoân ngoan caån thaän, vì 10

nhöõng quan heä baét ñaàu töø tình baïn heát söùc thieâng lieâng thöôøng -raát thöôøng nöõa laø khaùckeát thuùc baèng xaùc thòt”. Suy gaãm nhö vaäy ñaáy, chöù chôù daïi maø luùn thaân vaøo ñeå roài ngaäm nguøi nuoái tieác lyù töôûng maø ta haèng chaét chiu vôùi heát caû con ngöôøi cuûa ta. Xin cuõng noùi thaúng raèng tình yeâu cuûa Ngaøi laø tieâu chí ñaáy nhöng khoâng theå caân, ño, ñong, ñeám ñöôïc ñaâu. Ñaõ soáng treân traàn ñôøi, xin Ngaøi, Hoaøng töû aùi tình, haõy cho con caûm nhaän caùch saâu saéc caâu noùi cuûa Disraeli: “We are all born for love… It is the principal of existence and its only end”. Coù theá con caøng xaùc quyeát nhö Thaùnh Augustine laø haõy yeâu ñi roài soáng (muoán laøm gì thì laøm). Vaäy ñaáy, tình yeâu laø caùi gì ñoù bao truøm troïn caû con ngöôøi ta. Vì tình yeâu taát caû chuùng ta ñöôïc taïo döïng vaø chính ñaây laø caên nguyeân cuûa söï hieän höõu ñoàng thôøi xin nhôù cho raèng noù coøn laø cuøng ñích nöõa ñaáy. 11

Chuùng ta phaûi yeâu thoâi baïn ôi. Tình naøo cuõng laø tình: tình daâng hieán, tình ñoâi löùa. Ñieàu xuaát phaùt töø Thöôïng Ñeá caû. Song coù bieân giôùi ñaáy. Laïy Ngaøi, caùi bieân giôùi naøy con hoaøn toaøn ñöôïc töï do choïn löïa ñeå ôû beân naøy hay beân kia baèng con tim vaø khoái oùc. Vôùi noãi nieàm khao khaùt chaân thaønh muoán soáng ñöôïc yeâu vaø yeâu ôû ñænh cao nhaát cuûa tình yeâu, laïy Ngaøi, xin ñöøng ñeå tình con xaây treân nhöõng ñieåm döøng cuûa ñöôøng daãn ñeán choã cao nhaát cuûa tình yeâu. Xin Ngaøi haõy cuøng vôùi con chaép caùnh cho tình con vöôn leân töø nhöõng thaáp heøn, yeáu ñuoái vaø caû nhöõng xa ngaõ nôi con nöõa. Giöõa reâu phong cuoäc ñôøi tình trong con vaãn aàm ó höôùng leân Ngaøi. Ñaø Naüng, St. Valentine’s Day, 2001

12