Moll

Uitzending spelprogramma Go IV ver over de schreef: is Sofie Van Moll de nieuwe Mengele ? Thierry Debels Opiniestuk 13/8/09 In het spelprogramma ‘Go IV’ (lees: Go For) op Ketnet, de jongerenzender van de VRT, nemen twee teams het tegen elkaar op. Elk team bestaat uit 4 kinderen. De proeven zijn meestal ludiek. Zo moesten ze onlangs een zware bierton over een moeilijk parcours voortrollen. Leuk. Maar gisteren riep een van de opdrachten alleen maar walging op. Letterlijk bij de twee deelneemsters. En ook bij mij. Meer dan walging zelfs. Ook verontwaardiging, verbijstering en woede. Een van de proeven bestond erin om achtereenvolgens een stukje varkensoor, een hapje kalfshersenen, geroosterde sprinkhanen en – als klap op de vuurpijl – wormen op te eten. De twee meisjes – respectievelijk van het ‘rode’ en het ‘gele’ team – hadden het er zichtbaar erg moeilijk mee. Vooral het onderdeel met de wormen botste op heel veel weerstand bij de jonge meisjes. Deelnemers aan het spel GO IV zijn immers tussen 11 en 13 jaar. Blijkbaar zaten er bij de ‘geroosterde’ wormen nog enkele levende exemplaren bij. Een van de meisjes begon zelfs te huilen. Ze wilde er mee stoppen. De rol van de presentatrice, Sofie Van Moll, is kwaadaardig. Ze zette de 2 meisjes achtereenvolgens voortdurend onder druk om toch maar door te gaan met de proef. Ook de groepsleden oefenden tijdens de opdracht heel zware druk op de meisjes. De drie andere meisjes van het gele team boden zelfs aan om ook van de wormen te eten. Als ondersteuning. Het was zichtbaar een erg zware

beproeving. Persoonlijk zou ik de opdracht geweigerd hebben. En laten we vooral niet vergeten dat de camera blijf draaien. Ook dat is een cruciale factor in dit ‘experiment’. In het beroemde Milgram-experiment moeten proefpersonen elektrische schokken uitdelen aan slachtoffers. Ook daar worden ze aangemoedigd door de leider van het experiment. ‘Gaat u door alstublieft’, zegt deze aan de proefpersoon die de schokken uitdeelt. Het Stanford-experiment moest dan weer stopgezet worden. Een groep studenten werd willekeurig verdeeld in bewakers en gevangenen. De personen gingen zo op in hun rol dat het pijnlijk werd. Letterlijk. ‘Bewakers’ veranderden immers in brutale sadisten. In het experiment van Milgram werd nagegaan in hoeverre mensen bereid waren opdrachten uit te voeren die strijdig zijn met hun persoonlijk geweten. In het experiment van Go IV moeten kinderen opdrachten uitvoeren die strijdig zijn met hun waarden en normen. Een ton voortduwen levert leuke televisie op. Wormen eten is het dat niet meer. Wat is het fundamentele verschil tussen deze 2 sociale experimenten met de uitzending van GO IV ? Eigenlijk is er geen verschil. Erger nog in het geval van Go IV is dat het om kinderen gaat. Meisjes en jongens tussen 11 en 13 jaar ! Ik weet dat het ouwbollig klinkt, maar ik schrijf het toch: op die leeftijd horen kinderen nog beschermd te worden. Door volwassenen die het goed menen met hen. Kinderen van 11 jaar horen dan ook niet tegen hun zin met dergelijke wreedheden geconfronteerd te worden. Thuis kijken kinderen uiteraard ook mee. Het programma werd woensdag 12 augustus in de namiddag (her)uitgezonden. Jonge kinderen zien dit afgrijselijke tafereel ook. Ze beleven de vernedering van die 2 meisjes. En het ergste is nog dat de meeste

kijkers het allemaal best oké vinden wat daar gebeurt. Ik hoor mijn eigen kinderen monkelen dat de meisjes maar flauw zijn. Zelf zouden ze die troep snel naar binnen spelen. De groepsdruk op die 2 meisjes moet dus enorm geweest zijn. Ontoelaatbaar eigenlijk. Ik herhaal: ontoelaatbaar. De programmamakers zijn hier zwaar over de schreef gegaan. De bedenker van dit onderdeel van het programma is een sadist. En de rol van de vrt is even venijning. De vrt maakt immers een zware deontologische fout dat dit onderdeel van het spelprogramma goedgekeurd werd. En überhaupt uitgezonden werd. En de ouders van die twee meisjes ? Die zijn veel te braaf – zoals de meeste Vlamingen overigens. Dat volwassenen zich belachelijk willen maken in televisieexperimenten zoals Big Brother is hun verantwoordelijkheid. Op voorwaarde dat ze weten wat ze doen. En weten wat hen te wachten staat. Maar hier gaat het om jonge kinderen. Vaak worden ze op de koop toe ingeschreven door hun ouders. De ouders denken dat het om pedagogische verantwoord spelplezier gaat. Het programma wordt immers door Sultan Sushi voor Ketnet gemaakt. En houdt Ketnet de gezonde waarden niet hoog in het vaandel ? Mengele deed wrede en onethische experimenten op mensen. Zo stelde hij ze ondermeer bloot aan extreme koude om na te gaan hoe ze daar op reageerden. In het programma Go IV zag je de twee meisjes na het ‘eten’ van de wormen letterlijk kokhalzen. Een van de meisjes moest minuten lang bekomen van de psycholgische schok. Ze werden ‘aangemoedigd’ door de groepsleden en vooral presentatrice Sofie Van Moll. Van Moll gaf ze zelfs nog een tip hoe ze de vreselijke ‘etenswaren’ konden doorslikken. ‘Gaat u door alstublieft’, zei de proefleider in het Milgram-experiment. De spanning was te snijden. De twee meisjes huiverden van onzetting. Wat is het wezenlijke verschil met de proefpersonen van Mengele die rilden van de kou? Ik blijf verontwaardigd.

Thierry Debels is publicist en vader van drie jonge kinderen