Molise

Molise Reis door een fascinerende regio

Tekst: Antonella Galli. Fotografie: Alfio Garozzo. Vertaling: Maartje Elsevier Stokmans

Molise is, na Valle d’Aosta, de kleinste regio van Italië. Deze door de Adriatische Zee begrensde regio heeft veel meer te bieden dan menigeen weet: serene schoonheid en een betoverende kustlijn.

Sinds ze in 1962 werd losgekoppeld van de Abruzzen doet Molise het op eigen kracht. Stille kracht, groene kracht, pure krachT. Een reis door deze regio is een reis door een Italië dat bijna niet meer bestaat.

Een verblijf in Molise neemt je mee terug in de tijd. De schoonheid van deze regio ligt niet besloten in fantastische monumenten maar in de prachtige natuur en de gracieuze eenvoud van het gebied en de tradities. Natuurlijk zijn hier ook mooie bouwwerken te bewonderen. Maar ze zijn zo lieflijk. Als je menselijke eigenschappen aan de gebouwen zou toedichten, zou je kunnen zeggen dat deze bouwwerken zich heel bescheiden opstellen. Ze zijn daardoor zo mooi, zo verstild, dat je begrijpt dat minder inderdaad meer kan zijn. En in Molise gaat dat misschien wel meer op dan waar ook in Italië. Zo genieten de Romaanse kerkjes, de vestingstadjes, de oude kastelen en de overblijfselen uit de Romeinse tijd van de stille aanbidders. Niet alleen de bouwwerken vragen om een stille verering. Het landschap dwingt een soortgelijk respect af. Molise zorgt voortdurend voor verrassingen en voor een belevenis die je niet meer loslaat.

de smaak van Italië

43

“Molise is een verrassing en een belevenis die je niet meer loslaat”

46

de smaak van Italië

Van de kust naar de eerste heuvels

Van Larino naar Campobasso

Onze reis begint in Termoli aan de Adriatische kust. Via Sepino kom je bij de grens van Molise met Campanië. Vanaf hier reis je verder over de fantastische Strada Statale 87 Sannitica. Deze route is in de achttiende eeuw gerealiseerd door de koning van Napels om Molise met Campanië te verbinden. Termoli ‘bezit’ een van de meest fascinerende rotsen van de Adriatische kust. De rots is volledig door de zee omgeven. Hierop werd in de Middeleeuwen een piepklein vestingstadje gebouwd. Deze borgo is prachtig onderhouden en weet iedere bezoeker te verbazen. Vissershuisjes, nauwe steegjes, verborgen hofjes, het mooie Castello Svevo uit de dertiende eeuw. Het is allemaal even mooi. En ook een kathedraal ontbreekt niet: de Romaanse kerk San Basso is opgetrokken uit witte steen. Onder aan de rots, met de voeten in het water, staan twee authentieke trabucchi. Dit zijn oude, kunstmatige eilandjes die functioneren als een soort machine voor de visvangst. Gedurende de zomer is Termoli een bruisende badplaats, maar in de herfst en de lente laat het stadje zijn echte gezicht zien. Ten zuiden van Termoli, in de richting van Campomarino, strekt zich een vruchtbare vlakte uit waar, door het gunstige zeeklimaat, het hele jaar door groente gekweekt kan worden. Hier bevinden zich ook de wijngaarden. Als je de rijksweg 87 neemt in de richting Larino verandert het landschap. De wijngaarden maken plaats voor olijfboomgaarden en de lucht wordt ijler en frisser. Hier begint het zacht glooiende landschap van Molise.

Larino heeft een lange geschiedenis die nog steeds zichtbaar is. Zo stamt het grote amfitheater uit de Romeinse tijd en de Romaanse kathedraal is een bouwwerk uit de twaalfde eeuw. Deze kathedraal heeft een prachtig versierde façade en een klokkentoren met koepel die doet denken aan een oosterse minaret. Palazzo Ducale huisvest het Museo Civico. Hier worden drie waardevolle mozaïeken bewaard uit de Romeinse tijd die vlakbij het amfitheater gevonden zijn. De rijksweg 87 brengt je verder langs over de glooiende heuvels met uitgestrekte weiden en dichte bossen. Na het charmante dorpje Casacalenda rijd je verder naar Campobasso. Kleine dorpjes op heuveltoppen begeleiden de reis als lieflijke, dansende kinderen. Vlakbij het dorpje Matrice ligt een Romaans sanctuarium dat omringd wordt door idyllisch groen. Dit heiligdom heet Santa Maria della Strada. De kerk van het sanctuarium ligt namelijk aan een netwerk van paden (Deze paden worden tratturi genoemd) waar herders al in de oudheid met hun kuddes gebruik van maakten. Hier ervaar je een sfeer van serene schoonheid. Campobasso, de hoofdplaats van de regio en een van de gezelligste steden van Zuid-Italië, ligt op enkele kilometers van Matrice. Laat je niet uit het veld slaan door de eerste indruk van de moderne buitenwijken. Campobasso bevat namelijk onverwachte verrassingen. Deze stad, gelegen op bijna achthonderd meter hoogte, is gebouwd rondom een heuvel met middenin

een kasteel en twee Romaanse kerken van San Giorgio en San Bartolomeo. Aan de voet van het kasteel ligt een charmante middeleeuwse wijk. De klim naar het kasteel resulteert, vooral ook ‘s avonds, in een betoverende uitzicht. Het sociale leven van de inwoners speelt zich echter af in de straten en negentiende-eeuwse tuinen rondom Piazza del Municipio, Cattedrale della Trinità en Corso Vittorio Emanuele II. Als je Campobasso achter je laat, ben je binnen enkele minuten bij de grens van Molise met Campanië, in de stad Sepino. Deze van oorsprong Romeinse stad ligt ook langs de route van de herders. De belangrijke archeologische site ligt op korte afstand van het moderne, charmante Sepino, dat wordt omringd door de bergen van de Matese. Sepino heeft een prachtige basiliek die gewijd is aan Santa Cristina. Op de plek van het oude Sepino (Saepinum in het Latijn), omringd door een machtige muur, steken uit het groen van het gras de resten van het forum en het gerechtshof. Ook zijn de oude, bestrate wegen te zien, net als enkele werkplaatsen en huizen. Om die Romeinse woningen zijn in de Middeleeuwen boerderijen gebouwd. Een aantal van de archeologische sites is tegenwoordig nog steeds eigendom van plaatselijke boeren die er hun vee op laten grazen. In Molise worden de oude gebruiken in ere gehouden. Dat is misschien wel het geheim van deze streek waar de toekomst altijd verband houdt met het land, de tradities en de geschiedenis.

de smaak van Italië

47

Hotels

GIDS

Locanda Alfieri Dit hotel is gevestigd in het oude centrum van Termoli aan een romantisch pleintje. De kamers zijn eenvoudig maar van alle gemakken voorzien. De eigenaren runnen ook het restaurant Federico II tegenover dit hotel. Tweepersoonskamer vanaf E 72,- (inclusief ontbijt) | Via Duomo 39, Termoli www.locandalfieri.com Residenza Sveva Een hotel met het hoofdgebouw aan het centrale plein van Termoli. Hier worden de gasten ondergebracht in verschillende oude gebouwen die helemaal in stijl zijn opgeknapt en ingericht. Tweepersoonskamer vanaf E 138,- (inclusief ontbijt) | Piazza Duomo 11, Termoli www.residenzasveva.com Masseria Le Piane Een prachtig landelijk verblijf. Le Piane is verstopt tussen de zee en de wijngaarden en wordt omringd door een grote tuin. De kamers zijn prachtig ingericht. Tweepersoonskamer vanaf E 80,- (inclusief ontbijt) | Contrada Zezza 8/B, Campomarino www.masserialepiane.it perBacco Giulio en Mary Sansone hebben de financiële wereld van Milaan achter zich gelaten om in Molise een bed & breakfast te runnen. Zij hebben een oud gebouw verbouwd tot prachtig verblijf. perBacco heeft bovendien een restaurant en enotheek. Giulio en Mary organiseren tochten met een jeep en bergexcursies. Tweepersoonskamer vanaf E 65,- (inclusief ontbijt) |Via Municipio 1/A, Sant’Angelo Limosano | www.xbacco.net

Restaurants Z’ Bass Dit is de oudste trattoria van de stad. De nadruk ligt hier op superverse vis die op onnavolgbare wijze wordt bereid. Onvergetelijk zijn de verse schaal- en schelpdieren, gegrilde en gefrituurde vis en de taccozzi (vierkantjes van verse pasta) met een saus van zeekrekel en ricotta. Via Oberdan 8, Termoli | Tel: 0039-0875706703 | Prijs: vanaf E 40,Gesloten op maandag Villa Continelli Heerlijke eetgelegenheid in het centrum van Ortigia. De inrichting is prettig informeel. In deze bijzondere omgeving worden de mediterrane en vegetarische gerechten van Nicoletta Trovato geserveerd. Heerlijk zijn de ravioli van tonijn, gegrilde inktvis en garnalen en de gemengde groenten die zo uit de moestuin komen. Via Giuseppe Maria Capodieci 21 | Tel: 0039-093166233 | Prijs: E 30,- (exclusief drank) In de zomer altijd geopend

De oude volksfeesten De inwoners van Molise houden de viering van de naamdagen van de (bescherm)heiligen in stand. Je doet er goed aan om de data van de bekendste heiligen te kennen zodat je een extra dimensie kan geven aan de reis door deze regio. Enkele van de spectaculairste feesten hebben als hoofdrolspelers een boerenkar en enkele bijna stoïcijnse ossen. In Ururi, vlakbij Campomarino, wordt een wedstrijd met karren gehouden die door de ossen voortgetrokken worden (3 mei). In Larino wordt een processie gehouden waarbij de karren helemaal versierd zijn met papieren bloemen. De familie met de mooiste wagen wint (sagra van San Pardo, 25-27 mei). In Campobasso worden op de dag van de Corpus Domini (11 juni) dertien Macchine dei Misteri op de schouders van ongeveer tweehonderd mannen door de straten gedragen. Het zijn ‘levende’ wagens, gemaakt van een platform met een metalen geraamte waarop personages (engelen, heiligen) plaatsnemen en een heilig tableau uitbeelden. De figuren lijken op een magische wijze in het luchtledige te zweven.

Vecchia Trattoria da Tonino Dit is een eenvoudige trattoria in de bergen vlakbij het dorpje Casacalenda. Hier worden heerlijke gerechten geserveerd. Wat te denken van een minestrone milleverdure, verfijnde vleesspiesjes, geroosterde scamorza en puree van peer. Dit zijn traditionele gerechten die bijna verloren waren gegaan maar Villa Continelli heeft zich een heuse reddende engel getoond. Casacalenda, contrada Monte | Tel: 0039-0874841998 | Prijs: vanaf E 25,Gesloten op maandag Miseria e nobiltà De heerlijke streekgerechten gaan hier met de seizoenen mee: prachtige vleeswaren en plaatselijke kazen en een hoofdrol voor vleesgerechten, zoals speenvarken en lam. Via Sant’Antonio Abate 16, Campobasso | Tel: 0039-087494268 | Prijs: vanaf E 35,Gesloten op zondag

informatie Termoli, Piazza Melchiorre Bega, Tel: 0039-0875703913 | Campobasso, Piazza della Vittoria 14, Tel: 0039-0874415662 | www.discovermolise.com, www.regione.molise.it, www.a-t-m.it en www.aadimolise.blogspot.com

de smaak van Italië

49