Module 5

MODULE 5 • บทที่ 11 - 15

บทที่ 11 Diseases of the digestive system โรคระบบย่อยอาหาร (K00-K93)เล่ม 1 หน้า 549

บทนี้รวมโรคและความผิดปกติของทางเดินอาหาร

ไม่รวม:

โรคของระบบย่อยอาหารที่มีรหัสอยู่ในบทอื่นที่ถือว่า สำาคัญกว่า เช่นหญิงมีครรภ์ เด็กเกิดใหม่ เป็นต้น ให้ใช้ รหัสบทอื่นที่สำาคัญกว่าแทน

แบ่งออกเป็น 10 Block คือ K00-K14 โรคในช่องปาก โรคของต่อมนำ้าลายและขากรรไกร K20-K31 โรคของหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และ ลำาไส้เล็กส่วนต้น (ดูออดีนมั่ ) K35-K38 โรคของไส้ติ่ง K40-K46 ไส้เลื่อน K50-K52 ลำาไส้เล็กและลำาไส้ใหญ่อักเสบแบบไม่ติดเชื้อ K55-K63 โรคลำาไส้อื่นๆ K65-K67 โรคของเยือ่ บุช่องท้อง

K70-K77 โรคตับ K80-K87 ความผิดปกติของถุงนำ้าดี, ท่อนำ้าดี และตับอ่อน K90-K93 โรคอื่นๆ ของระบบการย่อยอาหาร

จุดที่สำาคัญในบทที่ 11 • กลุ่มที่มีเครื่องหมายดอกจันในบทนี้ได้แก่ K23* ความผิดปกติของหลอดอาหารที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น K67* ความผิดปกติของเยื่อบุช่องท้องในโรคติดเชื้อที่มี รหัส ระบุไว้ที่อนื่ K77* ความผิดปกติของตับในโรคที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น K87* ความผิดปกติของถุงนำ้าดี, ท่อนำ้าดีและตับอ่อน ในโรค ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น K93* ความผิดปกติของอวัยวะการย่อยอาหารอื่นๆ ในโรค ที่มีรหัสระบุไว้ทอี่ ื่น

• กลุ่ม K00-K63 รหัสเรียงจากปากถึงทวารหนัก ก่อนแล้ว จึงถึงอวัยวะสำาคัญอื่นเช่นตับและตับอ่อน • โรคแผลเปปติก ในกลุ่ม K25-K29 ถ้าแยกได้เป็นแผล ของกระเพาะ(K25)หรือแผลของลำาใส้เล็กส่วนต้น(K26) จะชัดเจนกว่าคำาว่า Peptic ulcer(K27) นอกจากนัน้ มี รหัสหลักที่4 ด้วย โดยแพทย์ต้องระบุวา่ แผลเป็น Acute หรือ Chronic มีเลือดออกหรือทะลุด้วยหรือไม่ • Hernia(K40-K46) มีหมายเหตุต้น block ว่าถ้าไส้เลื่อน นั้นมีทั้ง gangrenous and obstructed ให้ลงรหัสหลักที่4 เป็น gangrene ก็พอ

บทที่ 12

Diseases of the skin and subcutaneous tissue โรคของผิวหนังและเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง (L00-L99) เล่ม 1 หน้า 597

บทนี้มีความสำาคัญน้อยกว่าบทอื่น ดังนัน้ จึงมีโรคของผิวหนัง แต่มีรหัสอยู่ในบทอื่นอยู่มากมาย ดังนั้นก่อนให้รหัสบทนี้ ต้องดูด้วยว่ามีโอกาสจะมีรหัสอยู่ในบทอื่นด้วยหรือไม่ เช่นหญิงมีครรภ์ เด็กเกิดใหม่ การติดเชื้อ การบาดเจ็บ เป็นต้น

แบ่งออกเป็น 8 Block คือ L00-L08 L10-L14 L20-L30 L40-L45 L50-L54 L55-L59 L60-L75 L80-L99

โรคอักเสบติดเชื้อของผิวหนังและเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง โรคผิวหนังตุ่มนำ้าพองต่างๆ โรคผื่นผิวหนังอักเสบ เดอร์มาไตตีส เอคซิม่า โรคผิวหนังเป็นตุม่ สะเก็ดลอกต่างๆ ลมพิษและผื่นแดงต่างๆ ความผิดปกติที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อใต้ ผิวหนังที่เกี่ยวข้องกับการได้รับรังสีต่างๆ ความผิดปกติของส่วนประกอบต่างๆในผิวหนัง ความผิดปกติอื่นๆของผิวหนังและเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง

จุดที่สำาคัญในบทที่ 12 • กลุ่มที่มีเครื่องหมายดอกจันในบทนี้ได้แก่ L14* โรคผิวหนังตุ่มนำ้าพองต่างๆ ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น L45* โรคผิวหนังเป็นตุ่มสะเก็ดลอกต่างๆ ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น L54* ผื่นแดงจากโรคต่างๆ ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น L62* ความผิดปกติของเล็บในโรคต่างๆ ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น L86* เคอราโตเดอร์ม่า (ผิวหนังเป็นชัน้ หนา)ในโรคต่างๆ ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น L99* ความผิดปกติของผิวหนังและเนือ้ เยื่อใต้ผิวหนังในโรคต่างๆ ที่มีรหัสระบุไว้ที่อื่น

• บทนี้มี exclusions and inclusions อยู่มากทั้งที่ต้น blocks และ แต่ละรหัส • คำาว่า dermatitis และ eczema เป็น synonym ใช้แทนกัน ได้ • Contact dermatitis (L23-L25) แบ่งตามสาเหตุว่าเป็น allergic, irritant หรือ unspecified ควรลงสาเหตุด้วยจะทำา ให้ได้ รหัสหลักที่ 4 ที่ไม่ใช่ .9 • L55 sunburn ควรบอกด้วยว่าเป็น 1st, 2nd หรือ 3rd degree ทำาให้ได้รหัสหลักที่ 4

บทที่ 13 Diseases of the musculoskeletal system and connective tissue โรคระบบกล้ามเนื้อ กระดูกและเนื้อเยื่อประสาน (M00-M99) เล่ม 1 หน้า 627

บทนี้รวมถึงโรคและความผิดปกติของกระดูก กระดูกสันหลัง ข้อ กล้ามเนือ้ และ connective tissue และรวมถึงความพิการที่ไม่ได้เป็นแต่กำาเนิดด้วย

แบ่งออกเป็น 6 Block ใหญ่ ซึ่งยังแบ่งต่อเป็น Subblock อีกคือ M00-M25 โรคของข้อ Arthropathies - M00-M03 การติดเชื้อของข้อ - M05-M14 ข้ออักเสบหลายข้อ - M15-M19 โรคข้อเสื่อม - M20-M25 โรคข้ออื่นๆ M30-M36 ความผิดปกติของเนื้อเยื่อประสานทั่วไป M40-M54 โรคของสันหลัง - M40-M43 สันหลังผิดรูป - M45-M49 สันหลังเสื่อม - M50-M54 โรคสันหลังอืน่ ๆ

M60-M79 โรคของเนื้อเยื่อ (Soft tissue disorder) - M60-M63 โรคกล้ามเนื้อ - M65-M68 โรคของเยือ่ หุ้มข้อและเส้นเอ็น - M70-M79 โรคเนื้อเยือ่ อื่นๆ M80-M94 โรคของกระดูกและกระดูกอ่อน - M80-M85 ความผิดปกติของความหนาแน่น ของกระดูกและโครงสร้าง - M86-M90 โรคของกระดูกอื่นๆ - M91-M94 โรคของกระดูกอ่อน M95-M99 โรคอื่นๆของระบบกล้ามเนือ้ กระดูกและ เนื้อเยื่อประสาน

จุดที่สำาคัญในบทที่ 13 • กลุม่ ที่มีเครื่องหมายดอกจันในบทนี้มีถึง 12 รหัส ตามเล่ม 1 หน้า 628 ล้วนแต่มสี าเหตุจากโรคในบทอื่นแต่มาแสดง อาการที่กระดูก ข้อและ Soft tissue • บทนี้เป็นบทแรกที่มีรหัสสูงสุดถึง 5 หลัก โดยหลักที่ 5 ใช้บอก ตำาแหน่งของกล้ามเนื้อหรือกระดูกที่เป็นโรค โดยมีรายละเอียด บอกรหัสหลักที่ 5 อยู่ที่หน้า 628-629 ของหนังสือเล่ม 1

• แต่รหัสหลักที่ 5 นี้ใช้เฉพาะบางกลุ่มเท่านั้นโดยเฉพาะ รหัส 3หลักที่บอกไว้ว่า [See site code pages 628-629] เพราะบางรหัสบอกเฉพาะตำาแหน่งที่เป็นอยู่แล้ว เช่น M16.- Coxarthrosis [arthrosis of hip] บอกว่าเป็นทีข่ ้อสะโพกอยู่แล้วจึงไม่จำาเป็นต้องใช้ 5 เป็นรหัส หลักที่ 5 เสริมอีก

• นอกจากนั้นในบทนี้รหัสหลักที่ 4 มักจะมีความหมายพิเศษ คือ .8 หมายถึง other specified คือมีข้อมูลบอกว่าเป็นแบบ ไหนแต่ไม่มีในรหัส .0 - .7 เช่น M13.8 Allergic arthritis .9 ใช้สำาหรับ unspecified คือไม่บอกรายละเอียดพอ ที่จะให้ รหัส .0 - .8 ได้ .0 มักจะใช้สำาหรับ multiple sites เช่น M13.0 Polyarthritis, unspecified

• รหัสเสริมหลักที่ 5 ยังมีแบ่งพิเศษอีกหลายที่ซึ่งปรากฏอยู่ใน ต้นรหัสเองหรือต้น Block เช่น M23 Internal derangement of knee [ดูเล่ม 1 หน้า 642] M40-M54 Dorsopathies (ยกเว้น M50 & M51) [ดูเล่ม 1 หน้า 649] M99 Biomechanical lesions NEC [ดูเล่ม 1 หน้า 677]

• M15-M19 Arthrosis. มีความหมายเดียวกับ osteoarthritis และ osteoarthrosis • M40-M54 Dorsopathies โรคของกระดูกสันหลัง มีรหัสหลักที่ 5 เสริมด้วยดูได้จากหน้า 649 เพือ่ บอกว่าเป็น ที่ส่วนไหนของกระดูกสันหลัง แต่ยกเว้น M50 และ M51

บทที่ 14 Diseases of the genitourinary system โรคของระบบสืบพันธุ์และทางเดินปัสสาวะ (N00-N99)เล่ม 1 หน้า 679

แบ่งออกเป็น 11 Block คือ N00-N08 N10-N16 N17-N19 N20-N23 N25-N29 N30-N39 N40-N51 N60-N64

โรคของหน่วยไต โรคของท่อและเนือ้ เยื่อระหว่างท่อในไต ไตวาย นิ่วในทางเดินปัสสาวะ ความผิดปกติอื่นของไตและหลอดไต โรคอื่นของระบบทางเดินปัสสาวะ โรคของอวัยวะสืบพันธุ์ชาย ความผิดปกติของเต้านม

N70-N77 การอักเสบอวัยวะในอุง้ เชิงกรานสตรี N80-N98 ความผิดปกติชนิดที่ไม่มีการอักเสบ ของทางเดินอวัยวะสืบพันธุ์สตรี N99 ความผิดปกติอื่นของระบบสืบพันธุ์และ ทางเดินปัสสาวะ

จุดที่สำาคัญในบทที่ 14

• กลุ่มที่มีเครือ่ งหมายดอกจัน ในบทนี้มีอยู่ 9 รหัส ตามเล่ม1 หน้า 680 และในเอกสาร ล้วนแต่เป็นโรคที่มีสาเหตุจาก โรคที่มีรหัสในบทอื่นแต่มาแสดงอาการในบทที่ 14 นี้ • Dysplasia of the cervix, vagina and vulva แบ่งตามความรุนแรง ตามรหัส N87, N89 และ N90 พึงสังเกตว่า - CIN grade I,VIN grade I และ VAIN grade I มีความหมายเหมือน mild dysplasia - CIN grade II,VIN grade II และ VAIN grade II มีความหมาย เหมือน moderate dysplasia

- CIN grade III, VIN grade III, VAIN grade III มีความหมาย เหมือน severe dysplasia หรือ carcinoma in situ

บทที่ 15 Pregnancy, childbirth and the puerperium การตั้งครรภ์, การคลอด และระยะหลังคลอด (O00-O99) เล่ม 1 หน้า 721

บทนี้มีความสำาคัญเหนือบทอื่นเป็นส่วนใหญ่ แต่ก็ยังมีข้อยกเว้น อยู่บ้าง

ไม่รวม:

- โรคภูมิคุ้มกันบกพร่องจากเชื้อ HIV (B20-B24) - การบาดเจ็บ, การได้รับสารพิษ หรือผลตามมาจากเหตุปัจจัย ภายนอก (S00-T98) - ความผิดปกติทางจิตและทางพฤติกรรมที่เกิดในระยะ หลังคลอด (F53.-)

- บาดทะยักเนื่องจากการคลอด (A34) - ต่อมใต้สมองตายในระยะหลังคลอด (E23.0) - ภาวะกระดูกอ่อนในระยะหลังคลอด (M83.0) - การตรวจร่างกายของ: + การตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงสูง (Z35.-) + การตั้งครรภ์ปกติ (Z34.-)

แบ่งออกเป็น 8 Block คือ O00-O08 O10-O16

การตั้งครรภ์ที่สิ้นสุดโดยการแท้ง การบวม, พบโปรตีนในปัสสาวะ และมี BP สูงในระยะ ตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอด O20-O29 ความผิดปกติอื่น ๆ ของมารดาที่ส่วน ใหญ่เป็นผลจากการตั้งครรภ์

O30-O48 การดูแลมารดาในปัญหาที่เกิดจาก ทารกและถุงนำ้าครำ่า และปัญหาที่ อาจเกิดในระยะคลอด O60-O75 ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดในระยะเจ็บ ครรภ์และการคลอด O80-O84 การคลอด O85-O92 ภาวะแทรกซ้อนที่มักจะสัมพันธ์กับ ระยะหลังคลอด O95-O99 ภาวะเกี่ยวกับการคลอดอืน่ ๆ ที่มิได้มี รหัสระบุไว้ที่อื่น

จุดที่สำาคัญในบทที่ 15 • ไม่มีกลุ่มที่มีเครื่องหมายดอกจันในบทนี้ • ในการลงข้อมูลเข้าคอมพิวเตอร์ต้องระวังสับสน ระหว่างอักษรโอ “O” กับเลข “0” • 3 Blockแรกส่วนใหญ่เกี่ยวกับการตัง้ ครรภ์ • มี inclusion และ exclusion ทั้งที่ต้น Block และในรหัสบางชุด

• บางทีมี Note ให้ไปดูหลักการให้รหัสป่วยและตาย ในเล่ม 2 ก็ให้เปิดเล่ม 2 ด้วย ข้อ 4.3,5.7 และ 5.8 • การแท้งในกลุ่ม O03-O06 ให้ใส่รหัสหลักที่ 4 ด้วยเพื่อ บอกว่าเป็น Complete หรือ Incomplete และมีโรค แทรกหรือไม่ • Block O95-O99 รวม maternal death ไว้ด้วย • Block O85-O92 ครอบคลุมระยะหลังคลอดและปัญหา ของเต้านมในการให้นมบุตรด้วย • Block O60-O75 Complications of Labour and delivery เรียงรหัสตามขัน้ ตอนของการคลอด

• Block O80-O84 Delivery หรือการคลอด จะใช้เป็น รหัสหลักหรือPrinciple diagnosis ได้ก็ต่อเมื่อไม่มีโรค หรือภาวะอื่นที่มีรหัสในบทที่ 15 หรือรหัส “O” แต่ก็อาจใช้ เป็นรหัสเสริมได้ ถ้าคลอดแฝดให้รหัส O84 แล้วให้รหัส ในกลุ่ม O80-O83 เสริมบอกการคลอดของเด็กแต่ละคน ก็ได้ อ่าน Guidelines ในเล่ม 2 ประกอบด้วย

• ควรอ่านวิธีเลือก Main condition สำาหรับ case สูติฯ จากเล่ม 2 หน้า 121 • มี Definition ที่สำาคัญเกี่ยวกับการตายจากการ ตั้งครรภ์ และ การคลอดอยู่ที่หน้า 1235-1238 ท้ายเล่ม 1 อ่านให้ เข้าใจถ้าต้องให้รหัสตายในบทนี้ • โรคหลายอย่างที่รหัสจะเปลี่ยนไปจากเดิมมาอยู่ในกลุม่ รหัส “O” เมื่อมีการตั้งครรภ์ เช่น I10 hypertension เปลี่ยนเป็น O10.0 E11.- NIDDM เปลี่ยนเป็น O24.1, B14-B19 Viral hepatitis เปลี่ยนเป็น O98.4 เป็นต้น