MEMBERSHIP EXPANSION SEMINAR RE-ORIENTATION SEMINAR By: Jun Mercado CDS II - PCEDO
Layunin: • Magkaroon ng kaliwanagan kung ano ba ang kooperatiba • Malaman ang pagkakilanlan ng kooperatiba
• Matukoy ang mga nagpapaganap at mga gampanin • Maitindihan ang pamamahala at pamamalakad
KOOPERATIBA
ANO ANG KOOPERATIBA?
•MALIKHAING PAGBABANGHAY •PAKAHULUGAN AYON SA RA9520
ANO ANG KOOPERATIBA?
Gawaing Pangkat #1 Panuto
•Malikhaing banghayin ang salitang “ KOOPERATIBA “ •Banghayin ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga titik •Isulat ang mga banghay at bigyang kahulugan
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba Akin, iyo
Pagmamay-ari ng kabuhayan/hanapbuhay Kasaping ka may-ari ng KOOPERATIBA May karapatan at pananagutan, ngunit walang kapangyarihan kung nag-iisa.
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Ang pagsang-ayon sa paniniwalang mararating ang paroroonan kung sama-sama, salat man sa yaman ngunit may determinasyon
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba TAYO, ang kasapiang makapangyarihan Nasa atin ang kapangyarihan upang likhain ang mithiing mai-angat ang kalidad ng pamumuhay at tukuyin ang magandang kinabukasan Tayo ang magpapasya, tayo ang kikilos
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Nag-uugat sa “operatus”(latin) Maglunsad ng mabuting Gawa o mga mabuting gawa
•Gumawa ng isang “opus” Obra maestra ng pamumuhay
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Kooperat Makiisa sa mga mabubuting gawa
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Operatiba Tagapagpaganap - Lupong patnugutan - Pangasiwaan - Halal at tinalagang kumitiba - Kasapiang makapangyarihan *Iba’t ibang gampanin upang matiyak na ang GAWAIN ay para sa ikabubuti ng karamihan o ng lahat
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Opera Tanggalin, alisin, iwaksi ang mga: -Di karapat-dapat -Di kailangan -Mga maling gawa at gawi Lunasan ang mga suliranin Tugunan ang mga kahinaan, banta at panganib
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Erat – pinaiksing “ erratum “ ( Latin ) kamalian lugi •Erat – nagdaan o nakaraan; “ He was “ ( Latin ) Mga karanasan nang nakaraan na dapat pagpulutan ng aral Ang kinahinatnan mo ngayon ay nag-ugat sa iyong pagpapasya kahapon
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Erat – pinaiksing “ erratum “ ( Latin ) kamalian lugi •Erat – nagdaan o nakaraan; “ He was “ ( Latin ) Mga karanasan nang nakaraan na dapat pagpulutan ng aral Ang kinahinatnan mo ngayon ay nag-ugat sa iyong pagpapasya kahapon
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba
•Rat – Ingles ng daga Mapanira; peste Kailangang puksain
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Halaw sa salitang “rata”, “ratio” (Latin) Pagsukat batay sa pamantayan (paghahambing) Pag-uuri ayon sa tanggap na batayan Pagtuturing ng nararapat Tambalan
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Salitang Latin na ang ibig sabihin ay bawat isa • Bawat kasapi ay may karapatan at gampanin • Bawat nagpapanagap ay may kapangyarihan at may pananagutan • Bawat kasapi ay kabahagi sa anumang risko o kita ng negosyo
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba
Puhunan o ambag ng kasapi sa: Kaniyang hanap-buhay Kaniyang kooperatiba Abot-kakayanang pagbabayad ng saping puhunan Ambag sa kooperatiba Kusang-loob na abuloy ng kasapi sa mga panlipunang gawain ng KOOPERATIBA Donasyon o kawang-gawa ng iba Hiram na puhunan sa negosyo Sa kasapi Sa ibang institusyon
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Benepisyo o kita sa paghahanapbuhay o negosyo (GAWA), kung hindi malulugi •Katuparan ng mithiin Maiangat ang kalidad ng pamumuhay sa pamamagitan ng sarili at ng kooperatiba
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Kaugnayan sa iba Ang lipunan o pamayanan na kung saan ang KOOPERATIBA at KASAPI ay kabilang at kabahagi Mga kabalikat sa kooperatibismo Nagpapatupad ng RA9520 at iba pang batas na sumasaklaw sa KOOPERATIBA Mga taong nagnanais sumali Mga taong hindi naniniwala sa o mapanira sa kilusang KOOPERATIBA
•Naiiba Kakaibang uri ng pagnenegosyo at paglilingkod Negosyo ( business ) AT Damayan ( Associative)
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Era (ingles)- panahon o kapanahunan NGAYON ang TAMANG PANAHON upang ganapin ang hinahangad na KINABUKASAN.
KAHULUGAN NG KOOPERATIBA (AYON SA RA 9520) Isang may kasarinlan at rehistradong samahan ng mga tao
sang-ayon sa batas. Na binigkis ng isang mapanaklaw na hangarin at kusang-loob na nagbubuklod upang makamit ang kanikanilang at kani-kanyang pangangailangang panlipunan, pangkabuhayan at pangkultural mga mithiin. Sa pamamagitan ng abot kakayanang pagtataya o pagaambag sa kinakailangang puhunan pagtangkilik sa kanilang mga produkto at serbisyo, at pagtangap sa nararapat na kabahagi sa mga peligro at kapakinabang ng hakbangin. Alinsunod sa mga kinikilalang pandaigdigang simulain ng kooperatiba
NGUNIT…
Bago tayo pumalaot, may isa pang banghay na dapat nating maintindihan
MALIKHAING PAGBABANGHAY
Kooperatiba •Kahalintulad ng “Oops” (Pilipino) Teka muna; pagbiit; saguli; wait! •Ibig sabihin: Bago ang lahat, MAGSANAY MUNA TAYO…
LEGALIDAD NG PAGSASANAY RULE 7, IRR RA 9520 Kinakailangan ng lahat ng opisyal at nanunungkulan. Dapat makumpleto ang mga kinakailangang Pagsasanay sa loob ng 12 buwan mula nang magkabisa ang IRR ( Sec. 6 ); May bisa ang pagsasanay 5 taon mula nang maisyu ang Sertipiko ng Pagsasanay. Pagkalipas nito, kailangan ng baliksanay ( Sec. 7 ); May palugit na 2 taon mula nang magkabisa ang IRR upang TUMUPAD ( Sec. 8 );
Ang hindi sumunod ay disqualified na maihalal o maitalaga at ito ay mananatili hanggang hindi kumpleto ang kinakailangang Pagsasanay ( Sec. 6 ).
PAKATANDAAN!
“Ang pag-imbulog o pag-bulusok ay nag-uugat sa pamumuno”
SAAN BA NAGSIMULA ANG KOOPERATIBA? 1950s RA 821 – To increase production Farmers Cooperative Marketing (known as the Agricultural Credit and Credit Cooperative Financing Act)
1970s PD 175 – To strengthen cooperatives (Kilusang Bayan at Samahang Nayon)
SAAN BA NAGSIMULA ANG KOOPERATIBA? March 10, 1990 REPUBLIC ACT NO. 6938 Cooperative Code of the Philippines REPUBLIC ACT NO. 6939
An act creating the Cooperative Development Authority to promote the viability and growth of cooperatives REPUBLIC ACT NO. 9520 Organization of Cooperatives
COOPERATIVE PRINCIPLES 1. Voluntary and Open Membership (Kusang-loob at Bukas na Pagsapi) 2. Democratic Member Control (Demokratikong Pangkasapiang Pamamahala)
3. Member Economic Participation (Pangkabuhayang Partisipasyon ng mga Kasapi) 4. Autonomy and Independence (Autonomiya at Kasarinlan) 5. Continuous Education, Training and Information ( Patuloy na Edukasyon, Pagsasanay at Inpormasyon) 6. Cooperation Among Cooperatives (Pagtutulungan ng ga Kooperatiba) 7. Concern for Community (Pagpapahalaga sa Komunidad)
TYPES of COOPERATIVES
Credit Cooperative Consumers Cooperative Producers Cooperative Marketing Cooperative Service Cooperative Multipurpose Cooperative ( after 2 years) AGRICULTURE (new type)
TYPES of COOPERATIVES
Advocacy Cooperative Agrarian Reform Cooperative Cooperative Bank Dairy Cooperative Education cooperative Electric Cooperative
TYPES of COOPERATIVES
Financial Service Cooperative Fishermen Cooperative Health Services Cooperative Housing Cooperative
Insurance Cooperative Transport Cooperative
CATEGORIES of COOPERATIVES
Primary Secondary Tertiary
Common bond of Membership
1. Residential
2. Occupational 3. Associational 4. Institutional
MABUTING PAMAMAHALA NG KOOPERATIBA
General Assembly
BOD
AUDITCOM
MED-CON
ELECOM
SECRETARY
TREASURER
ETHICS COM
ETC
MANAGEMENT STAFF
CRECOM
GENERAL ASSEMBLY
• URI NG KASAPI ( Artikulo 26)
1. Regular – kasaping nakatutupad sa rekesito (kasama na ang pamantayan ) ng pagiging regular na kasapi at sa dito ay nagawaran ng lahat ng karapatan at pribilehiyo
2. Associate – kasaping walang karapatang bumoto/ magpasiya o iboto bagamat nagawaran ng lahat ng karapatan at pribilehiyo ng pagiging associate na kasapi.
KARAPATAN NG KASAPI KARAPATAN
REGULAR
ASSOCIATE
1. 2. 3. 4.
Pagdalo sa pulong at paglahok sa mga gawain Bumoto at iboto sa halalan Magbigay ng kuro-kuro at dinggin Pagsanggunian ng mga mahahalagang bagay at kapasiyahan 5. Kabahagi sa anumang tagumpay o kabiguan sa negosyo 6. Bigyan ng pag-aaral at pagsasanay patungkol sa Kooperatiba 7. Siyasatin ang rekord ayon sa Artikulo 52, RA9520 8. Pagkakaroon ng makatotohanang impormasyon sa negosyo 9. Bigyang –sipi ng Batas-Panloob at dokumento ng kaniyang transaksyon 10. Malaman ang mga karapatan at responsibilidad bilang kasapi 11. Asahan na ang gawi/kaugalian sa pagnenegosyo ay ayon sa mga pinahahalagahan at simulain 12. Gawaran ng timbang na pagtarato
•
Ang regular na member na wala sa mabuting katayuan ay mawawalan din ng karapatang bumoto at iboto
MABUTING PAMAMAHALA NG KOOPERATIBA
General Assembly
BOD
AUDITCOM
MED-CON
ELECOM
SECRETARY
TREASURER
ETHICS COM
ETC
MANAGEMENT STAFF
CRECOM
Allocation and Distribution of Net Surplus
Statutory Funds: 1. Reserve Fund – Minimum of 10% of the net surplus, provided that in the first 5 years of operation after registration, this amount shall not be less than 50% of the net surplus 2. Education and Training Fund – Maximum of 10% of the net surplus 50% - Education and Training Fund (local) 50% - due to CETF (Apex) 3. Community Development Fund – Not less than 3% of the net surplus. 4. Optional Fund- Not exceed 7% of the net surplus
LAGING TANDAAN:
Ang KOOPERATIBA ay kasingBUTI at kasing-INAM lamang ng mga TAO na sa dito ay PUMAPALOOB…
SALAMAT PO!