May-june 2006 Issue

-

-

Mayo Hunyo 2006

L

EDITORYAL

,

Isulong ang malakas na paglaban sa komersyalisasyon ng edukasyonl Patalsikin ang rehimeng US-Arroyo1 -.

S -

aksi ang pasukan ngayong taon sa napakatinding pinakamataas na singil. Kung ang karanikomersyalisasyon ng edukasyon at atake sa karapatang wvlg matrikuia sa rnga pribadong eskwela. han ay umaabot sa P22,000,umaabot ito makapag-aral ng kabataan at mamamayan.

Pinakvnatindi ang hmersydisasyon ng e d u k q o n sa mga pribadoilg eskwdahan. Lalong bumibigat ang pasaning matrikula- ng rnga audyante, Ngayong taon, halos durnoble ang b i l q ng rnga p d a n g pangkolehipo na n;lgtaas ng matrikula: Mula 256 paaralan noong 2005, naging 458 ito ngapng 206.

Nagtaas din ang karaniwang matrikula sa rnga pribadong eskwelahan sa bansa mula 5.41% noong nakaraang taon tungong 7.59% ngayong taon. Kung ikukumpara noong 2000-2001,umaabot na sa 63% ang p a p ng matrikula. Sa mga pribadong eskwelahan, ang rnga eksklusibong p a l a n ang may

sa rnga &Musibo sa P65,000. Ti& na muling mabubundat ngayong taon ang rnga kapidi-edukador sa t u b . Nabibilang ang mga pribadong paaralan sa may pinakamalaking kita sa rnga negosyo sa bansa, llan sa m p paaralang nasa I000 pinakamayamang korporasyon sa bansa noong 2003 ang: National Teacher's College (rank 166), .-

I'

I

Mga Nilalaman

,

Ed~Yorial

1

kulong aqg mahkas na paglaban sa komersyalisasyorr ng edukasyonl Patslsktn ang rehlmeng US-Arroyo1

Kultura

4

Pqkalng Plnoy (isk* para sa bidyo)

Anti-lmperyalista

6

Kilusang Paggawa: lsang kasaysayan ng pag-alpas sa tanikala

Centro Escolar University (198), Mapua Institne of Technology (218), Far Eastern University (272), Feati Universiv(364), Ueiversiry of the East (517), Manila Central University (785), Cebu Doctors College (845) at Vela CoUege(987). Dahil sa pagtindi pa ng kornersyalisasyon ng eduhsyon sa rnga pribadong pikalan, napipilitan ang rnga e s t u d y teng tumigil sa pag-aaral o lumipat sa rnga p p u b l i k o n g pamantasan o kolehiyo. Pero rnaging sa rnga pampublikong pamantasan at kolehiyo ay dinaranas ang pagtindi ng kornersyalisasyon. Bagamat nagdeklara ang rehirneng Arroyo ng moram t i m sa pagtaas ng matrikula noong nakaraang taon, patuloy naman ang pagtaas at &mi ng mgi ipinataw at na bayarin katulad ng entrance fee, deposit fee, aircon fee,-energyfee at mga bayaring ni hindi rnalinaw kung paanong pap@nabangan ng rnga estudyante katulad ng developmental fie. Sa misrnong Unibersidadng Pilipims, nagtius ng matrikula ang Kolehiyo ng Mdsina rnula P11,529 sa isang sedestre patungong P20,042.50. Ito ang panimda ng administrasyon sa pagtataas ng rnatrikula ng rnga estudyanteng u n d e r - w t e . h g totoo, lurnabas na ang panukala ng adminis&syon para rnagtaas ng m i kula sa susunod na taon - na unang pagtataas mula pa noong unang bahagi ng dekada 1930. Itinaas din ang rnatrikda ng mga gradwadong d y a n t e sa UP - San Fernando. Tumitindi rin ang kornersyalisasyon rnaging sa rnga pampublikong elernentarya at hayskul. Tampok dim ang sapilitang paniningil sa ibat ibang "kornribusyon" para sa pagpapanatili ng M i sa & at iba pang kahalintulad na bayarin. Tinatayang umabot na sa 74,115 ang kakulangan sa mga klasrurn sa pampubliiong elernentarya at hayskul. Ugat ng pagtindi ng komersplisasyon ng e d h o n sa rnga parnpublikohg paaralan ang patuloy na pagpa~ababang estado ng subsidyo nit0 sa edukasyon, Mo na sa ilalim ng rehimeng Arroyo. Ngayong taon, bumaba ng 1.16% ang badyet sa mga pampublikong pamantasan at kole-

Arnbag sa Digmang Bayan

9

Oerltya Med Sku1 tala ng kabataang hukbs sa puhng paaralan .

Assign_ment:Charter Change

I

Ang lCahyaan ay regular m inilalabas ng Pambansang Kalihiman ng Kabataang Makabayan o KM. -

Tumatanggap ang KaIayaiM ng rnga kontribusyon,artikulo, rebyu at likhang-Mig mula sa mga- kasapi ng KM sa bong bansa. Hinihikayatdin ang mga mambabasa na magpaabd ng kanilang mga puna at mungkahi para sa ikauunlrPd ng pahayagan. Maaari kaming i-email sa kdayaan.kmgmail.corn

hiyo. Dahil sa iukuLngrnng badyet, b-bawi ang rn%ap~ublikong paaraIan sa pagpasa ng rnga p t u s i n sa rnga m a g - 4 sa pagpapataas ng mauikula at rnga bayarin. Dahil sa (1) tuluy-tuloy na pagtaas ng matpikuia at q p bayarin sa rnga pribado at pampublikong paaralan, at (2) napakaliit na bilang, ng mag-aaral na kaymg r a n w i n ngc& pampublikong paaraIan na lumiiiiat rnula sa rnga pribadong paaralan dahil sa napakaliit na subsidp ng estado, dmiarami ang kabataang napipilimg huminto sa pag-aaral. Mismong ~amahalaanang nagsabing 'sa 40rnilyong kabataang dapat nakakapagaral, 22 rnilyon lang ang nakakapag-enrol. Tinataya din nitong 50% ng rnga estudyante ang napiliran nang tumigil sa pagaaral para sa taong ito. Isang pag-aaral naman ang nagsasabing ang rnga tumitigil sa pa%-aaralsa kolehiyo (drop-out) sa isang taon ay umaabot sa 73%.

KRISISna -REI~~~#P#Q US--

AT

K O M E R S Y ~ O I YN6 EmmAwoN.

Ang pagtindi rrg kornersplisaspn ng edukasyon ay lalong itinutulak ng krisis ng ilehitirno, rnandaraya, papet, pahirap' at pasistang rehimeng US-Arroyo at ng pagsisilrap nitrnanadi sa kapangyarihan.Isinusulong ng rehiimeng US-Arroyo ang htem ng impwpbmo, hindi ang i n m e ng sambayanan, s i pa%taiaan ng napakaaking parnbayad sa umng panlabas. Sa panukaang parnbansang badyet pam sa 2006, n a k h ang pinakamalaking badyet sa pagbabayad ng utang pan& na umabot sa ha4agang P721.67 bilyon o 329'0 nn kabutlang badyet. Bayad pa larnan@&osa interes ng utang panlabas. Hindi kinasama sa pagtatala sa pambansang budget ang parnbayad sa pksipal ng u t .paniabas - na kagyat nang sinisingil sa kjta ng bans kahir wala sa badyet. Samantala, hurnigit-kumulang P147 bilyon o 13.9% naman ng kabuuang badyet ang inilaan ng gobycmo sa buong &or ng eddasyon Ilgayan taon. Tmaas lamang ng 6.34% aag badyet ng Department of Edtication, - --

-

Mayo Hunyo 2006 .-

.

habang bumaba pa ng 1.16% ang badyet ng mga pampublikong pamantasan at kukliiio. Tumaas ng 1.02?4~ang badyet ng Department of National Defense, at 3.91% nvnan ang .a Department of Interior and b q l Gowmment. Umaabot sa mahigit P92 bilyon ang budget ng mga ito, na mapupunta sa militar at pulisya. Bukod pa rito ang rnga in~aigmcjitndr na n e k sa badyet ng hwat ahensya ng gobyernong g u m w i t nito. Pen, mas masahol na posibiidad ahg ipinapatanaw ng +men: ang muling paggamit sa pambansang badyet noong 2005. Kapag natuloy ito, mananatili lamang sa dating antas ang badyet ng iba't ibang ahensp ng pbyemo. Pero ang pondo para sa mga prqektong natzpos na noong 2005 - na aabot sa mahigit P40 .B - ay masesenmng lahat sa cahvrthncrry find ni Arroyo mismo. Dahil elcksyon sa susunod na taon, ginagaya ng rehitnen ang ginawa nitong paggamit sa pambansang badyet noong 2003 para sa 2004. Sa pagsisikap na kabigin ang mga kapitalista-edukador, . ang rehimeng Arrqm oa n a h h a p sa matinding k r i i ay mgsisilbing kasapakat st &taas ng mga b a y a ~ sa rnga prihdong paadan. Ipinakita ng rehirnen na hindi lamang ito inutil sa harap ng pagtaas ng mauiMa sa rnga paafaang ito, kundi panlansi lvnang ang rnga hakbang at pahayag nit0 pabor sa pagtataas. Patunay dim ang CHED Memo 14na inilabas ng pamahalaan na panunman sa mga institusyon ng rnataas na p a d m sa paptaas ng matrikula at pagdadagdag ng rnga bayarin. Pinapahintulutan nit0 ang dagdag na matrikula at rnga bayarin nang walang konsdtasyon sa mga studyante. Ang pangkabuuang p a b sa edukasyon na n a g w r a p sa mga kabataan ay ang Education Act of 1982 at Higher Education M o c l e m ~ o Act, n rnga batas na tuwirang nagdderegulisasa pagtaas ng d k u l a at iba pang rnga hyarin sa loob ng mga paaralan at pantasan. h g ibayong pgiindi ng kornersyalisasyon ng echkasyun ay maacing &dzg sa machindl nang kasalanan ng rehimeng Arroyo sa mga estudyante, ka-

-

Mayo Hunyo 2006

bataan at mamamayan - kabilang na ang malalim na ugat ng her-n ng walang-pkundangang pagpatay sa mga edukasyon at p a g - d e sa karapatan sa kabataang aktibista at lider na l w d h edukasyon ng kabataan a t mamamayan: sa komeqdisasyon ng edukasyon at mga ang blok na iipunang mala-kolonyal at anti-mamamayangpatakaran ng rehimen. mala-pr~dal.Ito ang ugat ng edukasyong Lao lamang itinutulak ng rehimen kobnyat, komersyalisado at mapaxmpil. Sa gitna ng nunitindig kemersyalmga estudyante at kabataan na k u m h s kasarna ang taumbayan para patalsikn isasyon sa edukasyon at pagiging sunudito at biguin ang mga pakana nito pam sunuran ng rehimeng Arroyo sa imperymanatili $a kapangyarihan, katdad ng pa- distang US para makapanatili sa poder, nukala nitong anti-taumbayang Charter lalong dapaCpalakasin ang panawagan sa para sa isang makabayan, siyentipiko at Change. Kailangang ilunsad at isulong ang pang-masang edukasyon. malakas na paglaban sa komersyalisa~~on Kailangan ang isang makabayang ng edukasyon. Pagsikapan ang Uusang dulrasyoq magtuturo sa rnga kabataan boykoteo sa mga paaralan at pahungusin ng makabayan at demokratikong interes ang libu-libong kabataan at estudyante ng sambayanan laban sa irnperyalismo, sa lansangan para singilin at ibagsak ang pyudalismo at burukrata-kapitalismo. rehimeng US-Arroyo. B a h g ~at pinag- Ituturo n i ~ o ang pangangaiiangan ng sisilbi natin ang laban na ito ng kabataan tunay na reporma sa lupa at pambansang sa pangkabuuang panawagan ng sam- indusm+asyan. Kaihgan ang isang siyentipikong edukwpng magtuturo ng siyentipikong pagsusuri sa kasaysayan at tipunan, at Babaka SR mga a d o , at pyudal na kaiiipan. Bahagi nito ang p g p q d q y a p ng &am at teknolohip sa Musugan at produksyong ekonomiya. Kaikngan ang isang pang-masang edukasyong libre at bukas sa lahat ng gustong mag-aral. Makakarnit larnang ang isang makabayan, siyentipilzo at pang-masang edu*on sa pamamagitan ng pagwasak sa bayahang Pilipino para pabagsakih ang mala-kolonyal at rnala-pyudal na tipunan. rehimen dahil sa matinding kahirapan At, magagawa ito sa pagsusulong at pagng at pambubusabos sa mamafnayang q m p a y ng dernokratikong rebolusyPilipino. ong bayan. Dito lamag magkakaroon ng Kailangang masikhay na ilurtsad maaliwalas na kin&ukasan ang kabataang ang propaganda-edukasyon na naglafan- Pitipino. Kaya naman, ninanawdgan ang tad sa ugat ng kornersyalisasyon ng edu- Kabaraang &bayan na patuloy na kasyon sa mga patakaran ng gobyemo magbigay ng supom sa hukbo at sumapi - katulad ng Education Act of 1982 at sa digmang hyan. Higher Education Modernizati~n Act Itinutulak ng rehimeng US-Arroyo - at irnperydktang dimyo sa eduk;lsyon. ang kabataan at taumbayan na marnulat Sarnantalahin ang paglaban sa komersy- hindi lamang sa kolonyal, komersyalisado alisasyon sa pagpupukaw, pagrnumulat at mapanupi1 na katangian ng edukasyon at pag-oorganisa ng pinakamararning ka- sa bansa, kundi sa kabdukan ng lipunang bataatl para sa demokratikong rebolusy- mala-koionpi at mala-pyudal. Itinutulak ong bayan. Rito ang kabaraang Pilipino na rnaghiinagsik at lumahan, humungos sa lansangan at DMK!~NWLABAN . Gayunman, mapatalsik man ang re- sumapi sa Bagong Hukbong Bayan. A himeng US-Arroyo, nananatili ang mas

4

'

Pagkaing Pi (iskrip para sa bidyo) NI

S R AT AM

"D

i bale nang maghanapbuhay sa ibang bansang na may gyera. Sa Pilipinas, tatlo ang malupit na kalaban mo, almusal, tanghalian a t hapunan. " (panayam sa isang manggagawa)

"Ngayong taon, tinatayang tatlo sa bawat lirnang Pilipino ang nagugutom."(hedlayn ng balita) "(Sa panahon ng matinding krisis pang-ekonorniya pit ng sinturon ang bawat Pilipino." (pahayag ni Pangulong Arroyo)

I. PAGKAIN NG MAGSASAKA MAGSASAKA.

Bitak-bitak ang kanyang talarnpakan. Kahawig ng lupang matagal na niyang sinusuyod at sinusuyo. Katulad ng tigang niyang kalagayan - mabigat na gastos sa pagsasaka, walang tulong rnula sa gobyerno, walang laman na sikmura. Nakaasa lamang sa sariling laltas at sa alagang kalabaw - na tul.ad niyang halos rnakuba sa bigat ng dala-dala. Pagkatapos ng lahat ng ginastos at pinagpaguran, bibilin ng mura ang kanyang produkto. Makakapagtabi ng ilang sako ng bigas pero kulang ito kahit para larnang sa kakainin ng kanyang pamilya. Masakit, per0 totoo: Binibili niya ang bigas na siya misrno ang nagtanim at nag-ani. Pero kadalasa't kahit parnbli ay wala siya. Hawak niya ang binhi ng palay per0 karnote Iang ang kanilang abotkam ay. Wala siyang luhong mamili ng putahe. Kung ano ang mayoon sa paligid, 'yun ang kanyang lulutuin.Hangga't maaari hindi na siya gumagastos sa pagltain rnaliban na lang sa rngi pampalasa gaya ng asin. Ito ang kanyangporrnula: kanin at katiting na ularn. Mahal kasi ang ulim. At kailangan niya ng mas rnararning kanin para sa hinihinging enerhiya upang bunuin ang halos walang katapusang bigat ng trabaho. Walang Itonsepto ng rnasarap o rnalasa. Ang mahalaga, kurnain para rnakapagsaka rnuli. Hindi na niya ipupusta ang sarili sa pagkaing naiiba, at hindi niya kayang ihanda Ang mahalaga ngayon, m a k a ~ a ~ t r a b a hpara o kurnain at mabuhay, at muling makapaghanapb~iha~. ~

4

~

A -

I!. PAGKAIN NG MANGGAGAWA

MANGGAGAWA. Ugatin ang kanyang mga karnao. Nakakuyom ang mga daliri dahil sa araw-araw na pagpo-proseso't pagpapakete ng ~ a ~ k a sa i npabrika para mas tumagal at mapakinabangan ang rnga ito. Malapit siya sa sakit dahil sa karaniwang kundisyon ng paggawa sa rnga pabrika: rnainit at kulob na pagawaan; paggarnit ng nakapipinsalang kemikal na delikadong rnahawakan at rnalanghap. Sa kabila ng kanyang pagod sa paulit-ulit na gawain at pagtitiis sa kundisyon ng paggawa, makakatanggap siya ng rnababang pasahod. Hindi niya matitikrnan ng libre ang pagkaing kanyang prinoseso. Masakit, per0 totoo: Binibili niya ang rnga noodles o delata - kahit pa ito'y nanggaling kahit papaano sa kanya.Pero kadalasa't kahit parnbli ay wala siya. Mula sa rnga kamay niyang gumagawa,hinablot ang produkto ng malaking tubo ng kapitalistang may-ari nit0 at rnaliit na patong rnula sa tindahang nilalagakan nito; at ng rnga programa't patakaran ng gobyerno tulad ng dagdag na buwis o ltawalan ng kontrol sa.pagtaas ng presyo ng langis. Tulad ng magsasaka, ito ang kanyang porrnula: kanin at katiting na ularn.Bigas pa lang kasi ay rnabigat na sa bulsa. At -

-

-

.

Mayo

- Hunyo 2006

.

-

Mayo Hunyo 2006

A -

Kilusang Paguawa: /sang sa 6

kasaysayan ng pag-alpas

tanikala

'pagdadama$mn,hanggang sa ngayon at sa hinaharap na sama-sama at

at siimprenta, dyer* bahay k a l d at iba mio ( g ~ ~ l dang ) , unang organisasyong mang-

pwersa ang mga manggagawa at magbubukid. Kasvna ang, demoluatikong pwersa, ang makabayang paglaban ay nagibayong sigla.

Ang m a q unyon. Sa imprenta ng lakas pggawa noohg 1872.

ang unyonismo sa mga manggagawa.

k a b h g p p w a . Sa pag-uwi gremio sa ni isabelo de 10s Regos ldlalang lumalaMa=-za. ay pdihim nunu- ban lab- sa kolonyllistang Espana, mula brig sa I%-lnprmrr '% ayssa pagkahbilanggo sa Erpana, naipakimd p A p ng LL sa mangaggawang Pilipino- ang mga Dalawang maituturng na QCR g ivimisrno. Si Marx, kasmg si sins ~rancisco del a ulg *pwatag ng synio de la ay nag-mb% entipikong sosyalkmo bilang sandam ng uring manggagawa sa pangka~aysa~ang misyon nit0 na pawiin ang pagsasamanhpeqdisrnoag US ~ ~ tala ngdtao sa tao. i

"

-

izCk

Demmtica WOD), ang kauna-unahang

maniobra ng US at &tan sa pagiun nito at naghaharing-uri sa bansa, nabuo ang mga bnseptb ng c o k t & tbpining, cight hdur labor law minimum wage, hanggang sa r n d i g pagpayag ng Pangdong Pagbuo ng Partido K o m d a a ng Manuel Quaon noong 1937 na kumilos Unang koo-ng* Agosto muli ng 1 4ang mga Komunist.. 2, 1902, isang sama-samang pagk~losng Pilipinas (1930). Sa pg-unlad ng kamal%gUan sa pasismong Hapones. rnga rnangpgawa laban sa pmimilit at l a y a ~ng rnga manggagawa at m h b a y Sa pag-arake ng Japan sa base militar ng panonupi1 ng kolonyali~tan~ Amerikano. ang kilusan, binuo ang partido sa band& ng Mnrismo-Leninismo at batay sa re- US noong 1981, inabutan ang rnga nakaU%na~ng~UCMPWLatP;l%ki-bolusyonaryong alyansa fig mqgagawa lantad na lider-manggagawa. Pero lalong 10s p a r a s a ~ n g b o y Naiy~ at magsasaka. Sa pag-igting ang militan- lumawak ang armadong paglaban .ng ito sa "pagtatag ng Union Obrera siya ng k g a manggagawa, binalikan ito masa. Napalap ang rnga Hapones bunga Drmocratica de Filipinas noong 1903, sa ng dahas ng p a m a h k , M lalo lamang "g sama-mang pa%pupunyagi ng m e pamamagitan ng iba't i b q porrna tulad nagsindi ng apoy ng pakiki&ban ng manggagawa, magasaka at iba pang deng pagsmghd sa team. mokratikong pwersa. rnga mamamayan. Unaq >Amw ng Map 1903. Lumakas ang kilusang unyon ng ~mkokny& Mahaii. Hindi "Imperydismo, ibagsak!" Dito unang welga. Hindi na ispontanyo kundi orpinalaya ng US ang Pilipinas nang maid u r n a g d o n g ang sigaw na malakas pa ganisado ang bawat paglulos na ginawa taboy ang Elapones, hanggang sa pagtatag rin hanggang ngayon. Isang buong araw, ng rnga papet na- republika ng i m p e d ng pagdiiiwang ang iiiinaos sa kabita ng ista. Lalo lamang itong nagbigay-daan sa pagtutol ng gobyemo. Higit 100,000 lalong ~ahirapsa mamamayan at sa matmanggagawac ang dumalo sa kaunainding panunupil sa rnilitanteng kilusan, unahang paggunita sa Pilipinas ng Maye na hindi napigilan sa paglawak. Uno biiang Pandaigdigang Araw ng Bagong-tipong pambama-dePaggawa. nxohatbng p;;rkllribaka. Sa buong Pagfiahati sa hanay ng mga mangdekada 'GO, m i n d i ang pang-ekonomip p v a . Gumamit ng dalawahang taktika ya at parnpulitikang krisis sa badsa, lalo , ang US igd i t h at panliblang kaban sa p i t nasa ilalim ang ating mga patakarang nabuong kil&ang unyon. Sa kabila ng pang-ekonomiya sa kumpas ng IMF at rrabuong l m a t sa pagkn ng m p mangWB. Dito naman muling itinatag ang gagawa, n&ulong ang mga pag-oorganisa Partido Komunista ng Pilipinas at ang sa linya fig industriya. Naging makabuBagong Hukbong Bayan sa gabay ng luhan ito sa p q p p b a k ng kilu'sang Marxismo-Leninism@-Maoismo. unyon hanggang noong 1912, hangang sa Sigwa ng Unang Kwarto. Iniluwal itinaqang Congreso Obrero de Filipinas ng mga manggagawa. Nagtagumpay at n&a ang nararapat ng mga manggagaang FQS noong 1370 nang magdemonnoong 1923, na binubuo ng 35 organwa sa dinaos na rnga welga sa industriya, strasyon ang mga m&aF laban isasyon at 155 mga d.eteg2do. b b a y naman ang pagsiklab ng pag- sa panlilinlang at abuso ng rehimeng C h t e EvangdhPta,aagdong ng aalsang mag&. Marcos. Nagpatalo~ang sigmi na siyang anti--+ at Nagamp ang pinakamalawak na pag- g i n a y g daan ng administrasyon na ponna. Unang- isindong ni Evangelism aalsa sa i n s u r h n g Sakdalista noong ibagsak ang Batas Militar. Lalong itinulak noong 1917 na ang u n p n ay dapat iu1935. Sinamahan ito ng daan-daang ng lantalang pasistang p g h h a r i ng tehimarnpas sa simpleng pagdadamayan mamamayan sa 18 rnga bayan sa Luzoo. meng US-Mams ang Pilipinas sa krisis sa tungo sa mga isymg d a d ng shod, oras Pero a+$ na naampat ito ng gobyerno industriydisasyon, reporma sa lupa, ekopa%gawa, Magayan sa paggawa at &dahii sa instireksiyunistang katangian ng nornip, at armadong pakikipa&ban ng ban para .saS d k a i a y a a f l ng bansa. paglaban. mamamayan kabilang ang mga Moro.

p e d e q m n sa Pilipinas. Itimpg noeng 1802, binatikos nit0 ang irnperyalismong US at ~imbahangIGttdhhGy sa prinsipyo ng rnga sosyaiscing tulad nina Engels at Malatesta.

wa sa pagkakahulagpos ng manggqpwang Pilipino mula sa sinaunang kaiiipan, organhasyon at paglulos. Ito ang n a g l d sa k i l e welga na itinutok ng pin&mariin sa mga kompanyang Amerikano.

manggagawa ay nasa manggagawa mismo."

*-

Pandaigdigamg p & q d m a .

+=

JGmthdm at h g pdpblM v PBandang 192& hangang 1930s n&ta ang Humigpit ang pagkapit-karnay ng i b q p k ang d b d u v l g - W It0 epkto ng mgp&daigdigang pa%babaga klusang manggagawa at magbubukbi sa ang saging sigaw ng m q p g a w a sa pagat &anap rrg m p s o + q ard ng pakikbaka sa parnbansang kalayaan. Sa .pasok ng Batas Militar. Sa ilalim nito, Manrismo-LeninTbo ng rnga manggap

naging l i d ang paghaba ng oras ng W w a , pgputd sa o m ng pahhga ng mga manggagawa, pagbaba lalo ng kita at mga bertepisyo. Wda na ring kgaI na P u m g *g mWi%'wwa u r n jlahs ang mga hinaing. Kaya't nagpadoy sila sa pagiulos sa pamamagitan ng litrim na pag-oorganisa. Lalong umiging ang his-pangekonomiya, sumulong ang kiiusang welga at protesta sa pgkztqos ng dekada 70.

~ii* Map Urn. Itinatag ang d i t m t e n g sentrong imyori na KMU noong 1980 sa pagtitipon ng rnay 30,000 mga man%gagawa sa Atanera Coliseum, QV.Nagsilbi ang KMU hindi lamang para sa pakikibakang pang-ekonomiya kundi pati sa pakikibakang pampulitika ng mga manggagaw. Sa kabila ng pandadus ng pasistang diktadura, lalo lamang umigting ang dduyong ng prot& sa hanay ng rnga manggagawa. Mula 1983 hanggang 1986, umapaw ang mga pagdtipon, weiga at kilos-protesta, na humanrong sa general striae ng KMU noong Pebrero 25, 1986, na inabutan ng m h y s a y a n g pag-dsa ng mamamayan & EDSA Rehhcng US-Aqdao. Hindi ndutas ng pagpapatalsik kay Marcos ang llgat ng krisis pambansa. Lumobo ang utang panlabas, lalong humi&t ang monopolyong pag-aari sa lupa sa ilalim ng Comprehensive agrarian Reform Program, higit na umigting ang armadong labanan sa &dim ng total war na idineklara ni Aquino. Sa iiaim rin ng pamunuang ito nagamp ang p i n a b sasahol na p a m a r n h g sa mga manggagawa tulad ng torrp.ur at pagpatay sa lider manggapwang si Ka Lando Olali, at zing Mendiota h a e na naganap sa mismong mgkahan ng Malacanang. Ang masaldap, dito rin lumihis sa pambansademokratlkong linya ang pamurnuno ng militanteng kilusa.n, na ikinapinsala ng maranling unyon at basengkomunidad.-ik

pBrliiWfnap 2000 at psy-war

ipinatupad ni Rarnos ang mga patakarang tulad ng kon&aiisasyon sa makggxgawa at mas mdawak na pag-aari ng dq&m sa ;tt uiarian ng ban& Inayudahan ni Ramos ang karnpanyang paghahati kasabwat ang datingmga lider n k i h , pem nabigo siya nang p u s p w g magwak & m i l i w n g kii~sansa rnm - kamalian. PasF==-* sa w-at-kamatayang pagsubok sa nagkal>ungaangI;ilusangpagwawasto gawaing masa ng unyon at sa organisasyon. Nagnttok ito

kampnya sa sahod at dilisaspong anti-Chacha ni Ramos noong 1997. Noong 1998, sa kabila ng pagpurok ng & i s pinansiya sa Asya na burnigwas sa libulibong mga manggagawa, naipaghban ng mga manggagawa ang kanilang mga karapatan, sa pagpursige-ng /militantq dpm. s;t

Ishtdung rehimen ni Erap. Esuwh ang mga pagkilos ng mamarnayan at inengganyo sa pagtubo ang mga dapuhang monopolyo at kanyang mga kroni. Tinodo ang pqppadikta sa IMF-WbWTO hi&l sa IiberaIisasyon, deregulasyon at pribatisasyon. Niratipika ang US-RP VFA. Sa kanyang Presidential Task Force on Labor Policy, ipinasa ang mga panulmlang batas ukol sa wagefieme, stn'ke ban at mga rsciaf accord sa antaspabrika, na w d binatikos ng #MU. At tulad ng unang sinabi ni Jose Maria Sison naqhindi siya tatagal sa pwesto, pinathik pg mamarnayan ang tiwaing &men ni Etap. Sa kabila ng panunupil ng rehirneng US-Estrada sa militanteng kilusan sa pamamagitan ng "all-out war", nagpatuloy mg mahwakang mga protesta hanggang sa nunurok ito sa "Edsa Dm" noong Enero 16-20, 2001. I&& ito ilg tuluy-tuloy na &kibaka at panawagan ng pambamademokratikong kilusan na wakasan ang rehimen, at ng mismong pgkabtmyag ng sailing katiwalian ni Erap.

Naupo si Gloria Macqagnl-Arropo sa pog-igting ng krisis paq-ekonomiya at pampuiitikP. Sa gitna ng mapanupil, mapanlinlang at peke niyang pamumum, h g takot at walang kapaguran - nagpapatdoy ang militanteng pak2kibaka ng mga manggagawa tungo sa parnbansang huscisya at kaayaan.A

m

Ramos. Atinsmod sa General Apxxtxnt on Tariff and Trade at W O , m u g i d na

'Tinipon mula $a Manggagwa: ~oof?etN g a p

. P

-

N

EERILY A HEDSKUL tala ng kabataang hukbo sa pulang paaralan

kupag-almusal nu ang labat ng mga kaduu * ~ u l sa a tatlong iskwad medya oras bago-Pa mun ibaba ang budyat ngpagsisiimuh ng sesyon. filagitnaan na ng treyningpara sa gawaing medikal ng ~ n g awmatangan ng tungktrlin bihng medikal opFtn; rnm kilala bilang mga MO, mula . I ibat ibang mga larangang gerilya ng Bngong Hukbong Bayan sa rehyong llokos-~ordilyera. Inrrabangan ng mgu kaduu aeg draw na ito. figabi kasi, matapos ang muiklimgpagtarna ay ipinaalam' n i f i 19 tj,sa rnga pangunahg instwktor sa trtiyning, na bubuksan na a ~ makzking g kahon na dumting noong i~angm a r Buong maibapon itong naka-display 3a isktilhaws at sabik na ang mga kadw na makita kung ano ang nara hob nito. Daban-ahbang binuhat nina k2 Danum at k2 Lay-us ang kabon at banagcdd na inilapag sa mesang yari ss runo. Naglapitun agad ang rnga kadw upang makita ang.&mu~ng&Am.i\kz@yat si filuy upang bumabk na sa srgwzn ang mga Agad namang turmtlima ung U u t at nagiupo na szz itinakahng m p p t Rada ~ ishad. Inihaanda nila ang kanilang mga notebook atpanulat. Rinuksan ni f i Ivy ang kabon at binuhat mulsra Iwb ang isang mimoKope. Mapisimula na ang k k e . "Kailangang itaas ang kaalaman sa teorya ng mga kadua para A#~P~~A#~HUIU~AYPUUR~~P"Papaigting na kasi ang digmang-bayan at angkop lamang lalo pang payamanin ang ating praktii sa gawaing medikal.

.

na i s i n a b a y ng ating Partido at fig Bagong Hukbong Bayan Tungkulin natin ito b h g rnga rebolusyonavo at Marxism, at ang pagpapataas ng halaman at kasanayan ng rnga kadua'sa ang H.&b naman ay laging handang rnatuto at pursigidong lahat ng larangan ng g a M n , kabilang na rim, ar isa oa fiapak- magpacahusay sa teorya at praktika; ~diwanagmuli ni Ka Ivy. "Hindi kailanman naging balakid ang matatarik na bundok ahdaga, ay atig gawaing panglmiusugan." It6 ang Bungad ni Ka Ivy hinggil sa ~~~~~~~d na treyning ng -a MO sa , dito sa Kordilyera o ang mahigpit na kalagayang-militar sa Ilokos, o ang kakuIangan o kawalan ng mga kagamitan para rehiyon. %apakayaman ng p r a k t h ng mga kadua sa gawaing sa pag-ad at pagpapakahusay ng Hukbo. Kung tutuusin pa mcdifral, kahit noon-pa mang p i a h o n ng IDKP* hanggang nga, ang buhay ng ismg gerilya ay buhay ng tuluy-tuloy na sa kasal&;yaL Kalakhan oa rnga ito ay b u n g pa nga ng sar- pag-aual at pagpapn&y. Sa hanay ng Hukbo n a g b o o n iling pagkukusa, pan%angahas na matuto batay sa praktika ng higit na kabuluhan ang pag-aaral. Syempre, dahil naglilingat sa ggbay ng mga kadua na natuto rin mula sa ~r;iktika kod tayo sa malawak na hanay ng masang anakpawis at may at bahagyang kaalamang teoretikal." Pansin ang masigasig digmaan rayong ipinagtatqumpay" na aktitud ni Ka Ivy bilang isang instruktor. Sa panahon ng breyk sa panangh'alian ay binabalikan niya ang naging daloy DEMO~RASYA SA PAG-MRAI. ng kamyang lktura'at pagkatapos ay isusulat sa kanyang noteSentral na prinsipyo ng H u h $ pagaara! h a ang bawat book ang inihapag na mga tanong ng mga kadua. estudyante ay natututo sa instruktor at kapwa estudyante at

maging ang instruktor ay natututo rin mula sa mga estudyante. kadua at pagpapalakas ng team work. Sa kabila nito, tinitiyak Bagamat nagtukoy ng mga instruktor para sa treyning upang pa rin ng mga kadua ang mataas na disiplina mg Hukbo. "Mahigpit pa ring sinusunod ang regulasyong militar sa magbigay ng teoretikal na gabay, nagsisilbing makapal na libro rin ang mayamang praktika ng rnga kadua sa gawaing medikal panahon ng treyning. Lalo pa ngang dapat umiral ang disupang m a p a h s a y pa ang kaalaman at kasanayan ng bawat isa. iplinang bakal ng Hukbo sa panahong tulad nit0 na konsentraRegular na bahagi ng treyning ang mga kolektibong ta- do ang malaking bilang at may mga kagyat na layuning dapat lakayan, group activities at mga case studies. Sa ganitong mga makamit sa maikling takdang panahon. Susi rito ang inisyatiba paraan ay nagkakaroon ng pagkakataon na magpalitan ang ng rnga yunit at bawat kadua upang rnanatiling handa at alerto rnga kadua ng kani-kanilang mga ltaranasan at makahalaw ng at makamit ang target sa treyning kabilang na ang kusang rnga mahahalagang aral sa panggagamot, pagbibigay ng mga pagbabasa, pagpapraktis ng mga bagong kasanayan, at iba pa. pag-aaral at pagsasanay-medikal sa masa, paglulunsad ng mga Lahat naman ito ay bahagi sa disiplina ng Hukbo kahit na nasa kampanyang pangkalusugan at maging sa pag-oorganisa at gawaing masa, kalagayang-militar at sa panahon ng pag-aaral." gawaing alyansa sa hanay ng mga midwzfe at nars sa erya. Nagmula sa uring pobreng magsasaka ang karamihan sa WALANG LAB FEES,WALANG TUITION FEEINCREASE mga kadua sa treyning. Kalakhan din sa kanila ay pambansang "Nursing ang kurso ko dati sa sentrong bayan bago ako minorya. May iilang nagmula naman sa uring petiburgis mula nagpultaym na organisador sa selrtor ng kabataan," paglalahad sa mga sentrong-bayan. Iba't iba man ang uring pinagmulan, ni Ka Heidi, "pero ngayon ko lang na-appreciate ang mga subkatutubo man o hindi, pantay-pantay ang karapatan ng bawat jects namin dati." kadua na matuto at lumahok sa mga pagsasanay. Kung dati'y pagkuha Iang ng bloodpressure at vital signs ng "Ang papel ng mga instruktor ay nagiging facilitator upang pasyente ang natutunan ni Ka Heidi, ngayon ay nagsasanay na gumabay sa paggugupo sa mga ltaranasan ng mga kadua na siya tipang maging isang ganap na duktor ng sambayanan. M O . Masaklaw kasi ang karanasan ng mga kadua mula sa "Mas rnarami pa akong natututunan dito sa Hukbo akupangtura, panggagamot sa GSW*, paggamit ng mga kumpara sa unibersidad. Hindi pa mamumrublema ang maherbal na gamot, paganggal ng mga cyst at iba pa. Tungkulin p l a n g ko taun-taon dahil sa pagtaas ng matrikula at lab fees. naming mga instruktor na silipin halirnbawa kung nasunod ba Dito sa Hukbo, para kaming rnga iskolar ng Partido at ng ang tamang aseptic procedure*, naging wasto ba ang diagnosis, rnasa," nakangitincg pagmamalaki ni Ka Heidi. paano reresolbahin ang rnga limitasyon at kahinaan sa gawain, at iba pa. Kaya kahit kaming rnga instruktor ay natututo rin talaga mula sa mga kadua," paliwanag ni Ka Ivy. &+..??Z2 Pinasisimple ang rnga teoretiltal na lektyur at ?6slg4. maraming ginagamit na tulong biswal tulad ng rnga drowing at modelo para higit na madaling maunawaan ng mga kadua lalo't marami ang hindi kailanman n a h t aI ~ a ksa burgis na I~aaralan. T u m u t u l o n"~ rin ang mga kadua. mula uring petiburgis sa pagsasalin ng mga termi nong :dikal sa salitang madaling maunawaan. F, I Sa tuwing katapusan ng bawat paksa ay naglulunsad ng rnaikling pagtatasa ang mga kadua at ang mga instruktor. Dito ay natutultoy kung anong rnga paksa ang nahirapan na unawain, mga pamamaraang naging angkop sa pagtalakay sa paksa at ang aktitud ng mga kadua habang nasa treyning. Matapos ang pagtatasa, ibinabahagi ng bawat iskwad ang mga guPgoP na mga aral sa Paraan ng mga kultural na ~agtatanghal Ibinahagi ni Ka Ivy na kolektibong pinaunlad ng mga tulad ng mga salidummay*, sayaw at dula. Hindi rin m a ~ a w a l a kadua ang kurikulum para sa 2 antas na pagsasanay ng mga ang k o m e d ~ alalo na k a ~ a gmga bloopers na ng mga instruktor M O . Kabilang sa unang antas ay ang mga paksang anatomiya at mga kadua ang ipinapakita. at pisyolohiya, akupangtura, moxabustion at bentoza, herbal Regular na bahagi rin ng t r e ~ n i n gang ehersis~oat isports na mga gamot, unang lunas, sanitasyon at nutrisyon, matertulad ng ~aglalarong volleyball- Nakakatulong din kasi it0 Para nal and child care at mental heakh. Una ring tinatalakay ang n~abalanseang bigat ng mental at ~ i s i k a lna @wain ng mga Revolutionary Code of Medical Ethics kung saan pinalalalifi $

'7

.

10

I

A -

Mayo

- Hunyo 2006

ASSIGNMENT: CHARTER CHANGE Name

Gloria Mucupuyul-Arroyo

(and politicul allies)

A n g d a p a t y u w i n p a r a hindi mapatalsik so kapangyurihan.

I . Lumikha ny maniohruny pampulitika. 2. Sumunod su d i k f a ny imperyulisfa. Signed

-

.*

by:

Bush Administration.

"-

US S c h o o l

o f lmperiolism

iAng ChaCha aq naniabrang panpuli~skaug aaghihimqalomg rehlneu.

~--

Napukahigat ny kusulanan ng rehimeng A r r o y o sa taumhayan. I t o any may ponanagutun sa malawak

,

nu kagutuman a t pamhuhusahos su masung anakpawis. I t o din any naghiguy ny dagdug nu pusanin so "*

"6

BF,

.
i

-

rg

a t hayarin sa prihado a t pampuhlikong paaralan. So tindi ng y a l i t ng mamamayon pati ng mga kahataan. gumawa ang rehimeng A r r o y o ng pakanang maniobra nu C h a r t e r Chanye / t o ang natatanging magsasalha

6

i.9 \ "

2. Aug ChdChd i\q pdngwu~\h~~gl ndqsisllb'dsL\ iuteres ng inperqdllstdag US.

Q I

.\ W

*

Calong nagpapakatuta any rehimeng A r r o y o paru patuloy itong suportahan ng kanyang lmperyal-

>

1

t

i

5: istang amo. Ang C h a r t e r Change, pangunohin, ay interes ny irnperyalistang US I t o ang makikinahang so R 27g.r panukulang pug-ails ng proteksyon sa lokal nu industriya a t negosyo, kontrol a t superhisyon ng guhyerno sa f

s

.%

,' ; ,

mga pang-ekonomyang aktihidad, a t paghahawal so *

- C

100% paymumay-ari ny lupa, negosyo. a t pampuhlikong

yutilidad. Kabilang d i t o ang paymamay-ari ng mga institusyon sa edukasyon.

. I I I

1

sa rehirnen sa pagpapatalsik sa pwesto a t pagpaparusa ng hatas.

-

aaja

Kahataang Filipino a t mamamayany nagpupaural dito nang puhintulutan nrto ang pagtaas ng matrikula

---

Kupag naipatupad ang ChaCha, lalong t i t i n d i uny kasalukuyang komersyulisado a t makadayuhang edukasyon sa hansa. Duhuksan ng ChaCha ang malayang pagtaas ng hayarin ng rnga prihadong paaralan a t tuluyang pagtulikod ng gohyerno sa pugpopondo ng pampuhlikony paaralan. Dahaguhin ng ChaCha ang

---

! 3 I

kurikulum, pananaliksik a t pagsasanay ng rnga paaralan. Tiyak no ihahalangkas ng mga dayuhang mamu-

32

muhunan any kurikulum a t mya pananaliksik ng paaralan paru magsilhi sa interes nila gayu ng p a y t u t u r o

$

ng paytalima sa rmperyalisfang glohulisasyon.Trtiyakin ng ChaCha nu tuluy-tuloy any pagsasanay ng mga kahataan hatay so pangangailangan ng rnga dayuhang korporusyon nu nakabase so Filipinas a t hatay sa

1

pangangailanyon ng pandaiydigang pamilihan o any pugsuplay ng murang lakas paggawa so huong mundo.

I

I

1

lnteres din ng imperyalistang US any mga panukalang mapanupil nu hatas ng ChaCha. Nilulaman ng 1 I

ChaCha ang diktadurang kapangyarihan a t pagsupil sa kalayaang sihil a t demokratikong karapatan ng

nr

m

.

-;-+-t-J+%!r> -, - -.

mamumayan Nakapadron i t o sa pandaigdigang ' g y e r a laban sa terorismo' nu may layong inyutralisa any *

4

:I

t

2 mga makatwiran a t maka-taony pag-aalsa su iha't ihang hansa lahan sa pagsosamantala ng imperyalistong ;1 ?

US. Kapag naipatupad ang ChuCha, lalong trtindi ang pagsupil ng kalayaan so pamamahayag a t kulayuun '?

-f

" 3 &

sa pay-oorganisa so mga paoralan.

I)

"f

Gunito nu ang tunguhin ng kasalukuyang sistema ng edukasyon sa hansa- ang higit na komersyalisado.-8 maka-dayuhang a t mapanupil nu edukasyon Gagawing lehitimo ng ChaCha any nangyayari para lalong

3

mapags ilhihan any imperyalistang US. Ililihis ng ChaCha any edukasyong Pilipino su direksyon ng pa>-

't:j

unlad. I;)upat lumang t u t u l a n ng kahataan a t mamamayang Filipino any ChuCha ng rehimeng US-Arroyo a t

.

I

1

ipagiarwn any makahayan, siyentipiko a t makamasang edukasyon.

A

-~~~~

f l '+"*RRy v~k--A%

@

8 g

-2