Lich Su Nghe Thuat

art&

architecture

nghệ thuật

NGUYỄN TRẦN HIẾU 46KD5 - 30009

Đề tài : trình bày những ghi nhận về nghệ thuật tổng thể trong các mối quan hệ giữa Kiến trúc với các nghệ thuật tạo hình khác ( trong kiến trúc đương đại thế giới hoặc Việt Nam)

GVHD SVTH

: KTS. ĐOÀN KHẮC TÌNH : NGUYỄN TRẦN HIẾU 46KD5 - 30009

Nghệ thuật ( danh từ ) :

Kiến trúc

(danh từ) :

1. Hình thái ý thức xã hội đặc biệt, dùng hình tượng sinh động, cụ thể và gợi cảm để phản ánh hiện thực và truyền đạt tư tưởng, tình cảm. 2 Phương pháp, phương thức giàu tính sáng tạo. ( Kiến: xây dựng; trúc: xây đắp) Nghệ thuật xây dựng nhà cửa, thành lũy:

art&

architecture

Mở đầu

Đ ôi khi, làm nghề kiến trúc chúng ta thường đứng trước vô số các câu hỏi khác nhau về nghề nghiệp và bản thân. Kiến trúc là gì, chúng ta các kiến trúc sư phải chăng là một nghệ sĩ ? hay một kỹ sư và ở danh giới nào thì một kiến trúc sư hoá thân thành một nghệ sỹ? Phải chăng kiến trúc là "một lãnh vực sản xuất vật chất đặc trưng? Hay là một nghệ thuật kiến tạo không gian sống? Kiến trúc và xây dựng, khác nhau ở chố nào ? Ở ranh giới nào thì xây dựng hoá thân thành kiến trúc ? " * Theo ghi nhận của bản thân tôi, Kiến trúc, từ khi ra đời đã là một dạng hình của nghệ thuật, một kiến trúc sư phải đồng thời là một nghệ sỹ. Bởi đứng trước mỗi công trình, ngoài các yếu tố công năng, kỹ thuật thì người kiến trúc sư đã quan tâm rất nhiều đến tỷ lệ, mầu sắc, sự hài hoà bố cục của công trình... Hay nói cách khác lúc đó người nghệ sỹ đang đi tìm cái đẹp cho tác phẩm, cho đứa con tinh thần của anh ta. Theo quan điểm riêng của tôi, khi cái đẹp đã xuất hiện, đó chính là nghệ thuật. Vậy, ở lằn ranh giới mong manh nào xây dựng hoá thân thành kiến trúc và ở đâu thì kiến trúc chính là nghệ thuật. Và trong mối quan hệ của kiến trúc vớicác bộ môn nghệ thuật tạo hình khác, thì nghệ thuẩt tổng thể như thế nào ? Tr ong khuôn khổ ngắn ngủi của bài luận, SV mong muốn phân tích những ranh giới trong mối quan hệ chung của các nghệ thuật tạo hình với kiến trúc.

(*) KTS. HOÀNG ĐẠO KÍNH

Lằn ranh giới mong manh

T rong nghệ thuật mà đặc biệt là trong kiến trúc, quy hoạch thì mối quan hệ giữa Kiến trúc mà cụ thể là các công trình kiến trúc và các đối tượng kiến trúc khác với các môn nghệ thuật tạo hình khác là vô cùng chặt chẽ và đã có từ lâu, các tác phẩm nghệ thuật tạo hình luôn đóng vai trò quan trọng trong bố cục và trang trí kiến trúc. công trình kiến trúc cụ thể và các tác phẩm tạo hình luôn bổ xung cho nhau tôn thêm các giá trị của nhau lên. Đôi khi chúng là cảm hứng nghệ thuật để tạo ra nhau, chúng là hai nhưng không thể tách rời. Nhưng ở đó ta vẫn thấy rõ ràng sự phân biệt giữa các nghệ thuật tạo hình và kiến trúc, tuy không thể tách rời nhưng vẫn có thể phân biệt chúng với nhau.

N g à y n a y, k h o a h ọ c k ỹ t h u ậ t c ó n h ữ n g b ư ớ c p h á t t r i ể n nhanh chóng ( Khoa học kỹ thuật luôn là động lực hậu thuẫn cho sự phát triển và đổi mới của xã hội, và nghệ t h u ậ t c ũ n g v ậ y. ) K h o a h ọ c l à m c h o k i ế n t r ú c c ũ n g n h ư các nghành nghệ thuật thay đổi hoàn toàn, những hình thức thể hiện trước đây là không thể thì nay đã có thể thực hiện được dễ dàng, một cách gián tiếp hoặc trực tiếp khoa học kỹ thuật làm thay đổi các loại hình nghệ t h u ậ t v à t ạ o h ì n h . Tr ự c t i ế p đ ó l à t h a y đ ổ i c á c h t h ể h i ệ n , các công nghệ chế tạo ... đó chính là nền tảng để thực hiện các hình thức mới trong kiến trúc, nghệ thuật. ( đó chính là các công nghệ giúp cho kiến trúc có hình thức thể hiện tự do hơn không phụ thuộc nhiều vào cấu trúc, kết cấu của công trình hay đó chính là các cách thể hiện mới trong nghệ thuật khiến cho nghệ thuật có thêm các c h ấ t l i ệ u s á n g t á c m ớ i - m u l t i m e d i a , . . .) N h ư n g q u a n trọng hơn là tác động gián tiếp của sự thay đổi về công nghệ nó làm cho các khái niệm trở nên không giới hạn, các quan niệm thay đổi hoàn toàn và làm các hình thức nghệ thuật mới chưa từng có xuất hiện. trong nghệ thuật đó là nghệ thuật sắp đặt , nghệ thuật trình diễn ,video art....trong kiến trúc các khái niệm mới như visual architecture hay vitural architecture. Và các ranh giới phân biệt giữa kiến trúc và các nghệ thuật tạo hình khác đang mờ nhạt dần đôi khi vô cùng khó phân biệt. Và lằn ranh giới mong manh đó dường như đang không còn ... khi không còn ranh giới có nghĩa là khái niệm về sự khác biệt, sự cần thiết phải phân biệt giưac các bộ môn nghệ thuật là không còn, một tác phẩm hội hoạ đôi khi cũng là một tác phẩm video art, một tác phẩm kiến trúc hay là một tác phẩm điêu khắc. ngay trong bản thân kiến trúc, điều gì khác biệt giữa một mái nhà, tường nhà và trần nhà... ngôi nhà ở liệu khác gì với một bảo tàng, một ngôi nhà hay một cái ôtô có thể di chuyển. và thậm chí m ộ t t h â n c â y. N g h ệ t h u ậ t đ a n g l e n d ầ n v à o c ả n h ữ n g n ơ i khái niệm trừu tượng ít được chấp nhận nhất ...

art&

architecture

Sự liên hệ giữa kiến trúc và các nghệ thuật tạo hình được thể hiện ngay trên bản thân các công trình kiến trúc, trong mối quan hệ giữa tổng thể và các chi tiết kiến trúc Ngay từ khi ra đời, kiến trúc và các nghệ thuật tạo hình đã có mối quan hệ đặc biệt, Mối quan hệ này có được là do nhu cầu làm đẹp nhu cầu nâng cao giá trị nghệ thuật của công trình kiến trúc. Theo cách này hay cách khác, kiến trúc và các nghệ thuật tạo hình đã hình thành mối quan hệ với nhau. Hữu cơ và khăng khít. Ngày nay kiến trúc và nghệ thuật tạo hình nhiều lúc nhiều nơi đã hoà làm một.

+&

Kiến trúc

nghệ thuật tạo hình

N gay từ thời xa xưa, trong di tàng kiến trúc mà nhân loại còn chiêm nghiễm được đến ngày nay các tác phẩm tạo hình đã hiện diện và là một phần không thể thiếu trong các công trình kiến t r ú c t ừ Đ ô n g s a n g T â y, T ừ Á s a n g Âu ... tác phẩm tạo hình trong mọi thể loại, từ một thành phần rời rạc không cố định có thể tách rời với phần công trình chính như tranh, tượng, phù điêu... đến các tác phẩm điêu khắc, chạm lộng, tranh tường ... mà chính các tác phẩm ấy đã trở thành một phần của công trình kiến trúc, tiêu biểu trong số các công trình này chính là những di sản kiến trúc của người Hy lạp, La mã trong các thời kỳ cổ đại và phục hưng hay như các công trình ở phương Đông như Angkor Wat, Mỹ Sơn... hay gần gũi hơn

N g à y n a y, h ì n h t h ứ c c h ú n g t a h a y b ắ t g ặ p nhất là các tác phẩm tạo hình đóng vai trò trang trí trực tiếp hay gián tiếp cho công trình, có thể đó là trong một không gian công cộng các công trình, được điểm tô bằng các tác phẩm điêu khắc các tấm phù điêu, những bức tranh cỡ lớn... hay trong các toà nhà các chi tiết hoạ tiết được trang trí bằng một tác phẩm điêu khắc, hay trang trí ... ta hay bắt gạp trong thực tế đó là các nhóm tượng đài, các phù điêu trang trí cho mặt trong hoặc mặt ngoài công trình , những tác phẩm này được chú ý thiết kế đặc biệt để khi chúng đứng cạnh nhau tuy là hai vật thể hoàn toàn khác nhau nhưng lại không thể tách rời nhau ... để khi thiếu nhau thì giá trị của chúng sẽ giảm hẳn.

= =

===

Kiến trúc

ng

hệ

thu

ật

tạo

hìn

h

=

Kiến trúc

ng

hệ

thu

ật tạo h

C ũng như tất cả các bộ môn nghệ thuật khác, Lịch sử kiến trúc và các bộ môn nghệ thuật khác như điêu khắc, hội hoạ, âm nhạc đều có con đường phát triển giống nhau trên cùng một khoảng đường lịch sử như nhau. Do phát triển cùng nhau trên cùng một quãng đường lịch sử nên những quan niệm, những tiến trình phát triển, sự tư duy là giống nhau. Và chúng chịu ảnh hưởng sâu sắc của nhau.

Chịu chi phối và ảnh hưởng sâu sắc của nhau nên nghệ thuật tạo hình và kiến trúc đương đại đôi khi hoà lẫn vào nhau và có hình thức thể hiện giống nhau, đặc biệt ngày nay khi khoa học và kỹ thuật phát triển vượt trội tạo động lực và khả năng thực tiễn cho những hình thức thể nghiệm mới thì điều đó càng được thể hiện rõ ràng hơn.

ình

= N

Kiến trúc

ng

hệ

thu

ật

tạo

hìn h

hững mặt đứng ngôi nhà hiện

đại và đương đại có khả năng giống như bức tranh của Piet Mondrian, những nét cắt táo bạo của các bức tranh theo phong cách lập thể. Kiến trúc đôi khi không còn là những gì cầm nắm được sờ thấy được mà chỉ còn là những bức tường ảo, nhũng hình chiếu video tạo nên một ngôi nhà... và ngôi nhà hiện đại và đương đại sau khi đã nhàn chán với các đường thẳng và xiên với các khối cơ bản thì nay đ ã m ô p h ỏ n g n h ư n h ữ n g t h â n c â y, những cách chim, hay những con cá khổng lồ. Như một tác phẩm của thiên nhiên và hơn thế nữa nó đã trở thành những hình khối chỉ có trong điêu khắc, những đường zigzac những khối dị hình, những đường cong không tưởng, những nét cắt không cơ bản, những tác phẩm điêu khắc để ở ... Những bảo tàng không có vật cần trưng bày bởi bản thân nó cũng là m ộ t t á c p h ẩ m d ù n g đ ể t r ư n g b ầ y, ở đây công trình kiến trúc đã biến từ chức năng là không gian trưng bày thành chính vật thể trưng b à y. K i ế n t r ú c c ũ n g đ ã c ó p h ầ n hồn, đã phản ánh, đã gợi được cho người xem những xúc cảm cần thiết như khi xem một tác phẩm nghệ thuật.

Như vậy, trong nền kiến trúc đương đại thì nghệ thuật tạo hình và kiến trúc có những mối liên hệ hữu cơ vô cùng đặc biệt, trong nghệ thuật tổng thể, nhiều lúc chúng bổ trợ cho nhau, là yếu tố không thể thiếu của nhau, hơn thế nữa chúng đã xoá đi lằn ranh giới mong manh giữa các môn nghệ thuật để nói cùng một ngôn ngữ, một ngôn ngữ mới đầy súc cảm của sáng tạo của cái đẹp, và như thế kiến trúc thực sự là nghệ thuật