Latijnse Spreuken

Abundat dulcibus vitiis

Hij is rijk aan vriendelijke tekortkomingen

Alea iacta est

De teerling is geworpen

Alius aliud dicit

Een ander zegt iets anders. (Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is).

Audi et alteram pastem

Hoor ook de tegenpartij

Auriculas asini quis non habet

Wie heeft er geen - zij het slechts ook kleine - ezelsoren?

Ave Caesar

Gegroet, Caesar

Bis vincit, qui se vincit in victoria

Tweemaal overwinnaar is hij, die bij een overwinning zichzelf overwint

Boni pastoris est, tondere pecus, non deglubere

Een goed herder scheert zijn schapen, doch vilt ze niet

Calcanda semel via leti

De weg des doods moet eenmaal betreden worden

Calcat jacentem vulgus

Het gepeupel vertrapt den gevallen man

Candore notabilis albo

Opmerkelijk door haar blanke onschuld

Canes latrantes non mordent

Blaffende honden bijten niet

Carpe diem

Pluk de dag

Cave canem

Hoed u voor de hond

Cetero censeo birrum (vinum) bibendum esse

en toch ben ik van mening dat er bier (wijn) gedronken moet worden

Ceterum censeo Carthaginem esse delendam

Overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden

Chi pecora si fa, il lupo mangia

Wie zich tot schaap maakt, wordt door de wolf gegeten

Cogito ergo sum

Ik denk, dus ik besta

Concordia res parvae crescunt Corpus Christi

het lichaam van Christus

Credo quia absurdum

Ik geloof omdat het strijdig is met het verstand.

Cuius testiculos habes, habeas cardeo et cerebellum

diegene die je bij zijn ballen hebt, die heb je bij zijn hart en zijn ziel

De mortuis nil nisi bene

Over de doden niets dan goeds

Divide et impera

verdeel en heers

E pluribus unum

Uit velen één (Spreuk op de US$-cent)

Emas, non qoud opus est, sed quod necesse est

Koop, niet wat gij wel gebruiken kunt, maar wat gij niet missen kunt

Epistula non erubescit

Een brief bloost niet (Het papier is geduldig)

Errare humanum est

vergissen is menselijk

Ex falso sequitur quodlibet

Uit een onware uitspraak volgt wat je maar wil

Faber quisque fortunae suae

Ieder is de bewerker van zijn eigen geluk

Fallitur augurio spes bona saepe suo

Een goede verwachting wordt dikwijls teleurgesteld

Fas est ab hoste doceri

Het is goed ook van zijn vijanden te leren

Fatetur facinus is, qui judicium fugit

Die het gerecht ontvlucht, bekent zijn misdaad

Fervet opus

IJverig werk gaat voort

Fortes fortuna adjuvat

Het geluk helpt de dapperen

Fortuna vitrea est; tum cum splendet, frangitur

Het geluk is van glas; als het schittert, breekt het

Fronti nulla fides

Op het uiterlijk kan men niet vertrouwen. (Schijn bedriegt)

Gladiator in arena consilum capit

Een zwaardvechter vormt in het strijdperk zijn plan (Komt tijd, komt raad)

Hannibal ante portas

Hanibal voor de poort!

Hic finis fandi

Dat was het einde van het gesprek

Hodie mihi cras tibi

Heden ik, morgen gij

Homo homini lupus

De een zijn dood, de ander zijn brood

Homo sacra res homini

De mens is een heilige zaak voor zijn medemens

Homo Sapiens non urinat in ventum...

Een slimme vent pist niet in de wind...

Honos praemium virtutis

Eer is de loon der deugd

Hora ruit; hora est!

De tijd verstrijkt; het is tijd!

Horresco referens

Ik huiver als ik er aan denk

Ignis mutatres

Het vuur verandert de materie

Immanis precoris custos

Herder van een ontzaglijke kudde

Impossibilium nulla obligatio est

Tot het onmogelijke kan niemand worden verplicht

Inter utrumque tene

Houd het midden

Interdum lacrimae pondera vocis habent

Tranen hebben soms de kracht van woorden

Juvat inconcessa voluptas

Verboden genot is zoet

Luctor et emergo

Ik worstel en kom boven

Lupus est homo homini

De ene mens is een wolf voor de anderen

Malus bonum ubi se simulat, tum est pessimus

Nooit is een slechter mens slechter dan wanneer hij zich als een goed mens voordoet

Manere te volo donec venero

Blijf tot ik er ben

Manibus pedibusque

Met handen en voeten

Manu armata

Gewapender hand

Marce, Marce, scholam non amas, sed tamen in scholam ire debes

Markje, Markje, je houdt niet van school, maar toch moet je naar school gaan...

Mea vota

Mijn wens

Mehercle

Bij Hercules

Memento, homo, quia pulvis es et in pulverem revertis

Bedenkt, mens, dat ge stof zijt en tot stof zult wederkeren

Mens sana non potest vivere in corpore sicco

Een gezonde ziel kan niet leven in een droog licha

Miscemus utile dulci

Laten we het nuttige met het aangename verenigen

Momento mori

gedenk de stervenden

Moniti meliora sequamur

Laat ons gewaarschuwd wijzer handelen

Morituri te salutant

Zij die sterven gaan groeten u

Multa petentibus / desunt multa

Hun, die veel begeren, ontbreekt veel

Nec scire fas est omnia

Men kan niet alles weten

Nec semper feriet, quodcunque minabitur, arcus

Geen boog treft altijd datgene, waarop hij gericht wordt

Nihil novum sub sole Nitimur in vetitum semper cupimusque negata

Wij streven altijd naar het verbodene en begeren hetgeen ons ontzegd is

Nolens Volens

Lett: niet willend willend. (met tegenzin)

Nomen est omen

De naam is een voorteken

O fors, o fatum scelaratum atque impium

O goddeloos en misdadig lot! Oftewel: 'godverdomme'

O tempora, o mores

ach wee, wat een tijden, wat een zeden

Occasio mihi fertur

De gelegenheid werd me gegeven

Ora et labora

Bid en werk

Otium sine litteris mors est

Vrije tijd zonder literaire bezigheid is de dood

Pecunia non olet

Geld stinkt niet

Possunt, quia posse videntur

Zij kunnen het, omdat zij ervan overtuigd zijn dat ze het kunnen.

Qua patat orbis

Zo wijd de wereld strekt (wapenspreuk korps marini

Quamquam sub aquam maledicere temptant Qui non est hodie, cras minus aptus erit Die heden niet tot iets in staat is, zal het morgen nog minder zijn Qui se ipse laudat, cito derisorem invenit

Wie zichzelf prijst, wordt spoedig uitgelachen

Quid sit futurum cras, fuge quaerere

Vraag niet, wat het morgen zijn zal

Quidquid latine dictum sit, altum viditur Al wat in het Latijn gezegd wordt, wordt als verheven beschouwd Quieta non movere

Wat rustig is, niet storen. (Geen slapende honden wakker maken)

Quis custodiet ipsos / custodes

Wie zal de bewakers bewaken

Quod erat demonstrandum

datgene wat te bewijzen was

Quod licet Iovi non licet bovi

Wat Iuppiter mag, mag een rund nog niet

Rigor mortis

lijkstijfheid

Sapiente vince, rex, noli vincere ferro!

Een verstandig koning overwint niet met het zwaard

Semper avarus eget

Een vrek lijdt altijd gebrek

Sic transit gloria mundi

Zo vergaat des werelds roem

Spem pretio non emo

Ik geef geen geld voor hoop

Studeo linguae Latinae discendae

Ik leg me toe op het leren van Latijn

Sum quod eris

Ik ben wat jij zal zijn (grafschrift)

Tempus fugit

de tijd vliegt

Tu quoque, mei filii

ook gij, mijn zoon

Urbi et Orbi

Voor de stad en voor iedereen

Vana est sine viribus ira

Haat, zonder macht om er aan te voldoen, is ijdel

Veni etinam

tot hier ben ik gekomen

Veni, vidi, vici

Ik kwam, ik zag en ik overwon

Vivat, crescat, floreat

Leef, geloof, bloei