Labs

‫ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ)‪ (LABs‬در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ‬ ‫ﺳﻌﻴﺪ اﻳﺮاﻧﭙﻮر‪،*١‬ﭘﻮرﻳﺎ ﺑﻨﯽ اردﻻن‬

‫‪٢‬‬

‫‪(١‬داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮان‪،‬داﻧﺸﮑﺪﻩ ﻓﻨﯽ‪،‬ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎهﯽ‪،‬ﮔﺮوﻩ ﭘﮋوهﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪهﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﯽ‬ ‫‪(٢‬ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺎﮐﻨﺎم‪،‬واﺣﺪ‪R&D‬‬ ‫‪[email protected]‬‬

‫ﭼﮑﻴﺪﻩ ‪:‬‬ ‫)‪(LABS‬ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ ﻳﮑﯽ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﺁﻧﻴﻮﻧﻴﮏ ﻣﻬﻢ و ﭘﺮ ﻣﺼﺮف در ﺻﻨﺎﻳﻊ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ﻓﻌﺎل‬ ‫ﺳﻄﺤﯽ دارای ﮐﺎرﺑﺮدهﺎی ﻣﺘﻌﺪد در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮﻧﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﻴﺮ ﺣﺸﺮﻩ ﮐﺸﻬﺎ ‪،‬اﻧﻮاع ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ هﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ و‬ ‫ﺧﺎﻧﮕﯽ ‪،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﯽ‪،‬ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ هﺎی ﺳﻄﻮح ﺳﺨﺖ وﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮرﻩ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ‬ ‫از اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ دارای ﻣﺰاﻳﺎی ﻣﺘﻌﺪدی از ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻮدن ﻧﺴﺒﯽ ﻗﻴﻤﺖ ‪،‬ﻗﺪرت ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎﻻ‪،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای ﺑﺮ روی ﮐﺎرﺑﺮد هﺎی اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و هﻢ اﮐﻨﻮن ﻧﻴﺰ درﺣﺎل اﻧﺠﺎم‬ ‫اﺳﺖ‪.‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﺲ از ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ از ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ ‪،‬ﮐﺎرﺑﺮدهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ را ﺑﻴﺎن ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ و در‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺷﺮح ﮐﺎرﺑﺮدهﺎی ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ و ﻧﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﻴﺪی‪:‬‬ ‫ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ‪،LABs،‬ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‪،‬ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن‪،‬ﮐﺎرﺑﺮد‪،‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮑﯽ از ﺳﻮرﻓﺎﮐﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﺁﻧﻴﻮﻧﯽ دارای ﮐﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻊ درﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺰاﻳﺎی ﻧﺴﺒﯽ اﻳﻦ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ و واﺣﺪهﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﻮاد‬ ‫ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ‪،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای را ﺟﻬﺖ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ﺑﺎارزش اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ هﻢ اﮐﻨﻮن‬ ‫در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ازاﻳﻦ ﻣﺎدﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬ﺟﺪول )‪(١‬روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﻣﺼﺮف ﺁﻟﮑﻴﻞ‬ ‫ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻮرﻓﺎﮐﺘﺎﻧﺖ دﻳﮕﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ‬

‫ﺟﺪول ‪ -١‬ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮل ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ درﻃﻮل ﺳﺎﻟﻬﺎی ‪ ١٩٩۵‬ﺗﺎ ‪ ٢٠٠٠‬ﻣﻴﻼدی‬

‫‪2000‬‬ ‫‪58%‬‬ ‫‪5%‬‬

‫‪1995‬‬ ‫‪53%‬‬ ‫‪9%‬‬

‫‪18%‬‬ ‫‪19%‬‬

‫‪20%‬‬ ‫‪18%‬‬

‫‪4.59M‬‬

‫‪3.91M‬‬

‫)‪Linear Alkylbenzene (LAB‬‬ ‫‪Branched Alkylbenzene‬‬ ‫)‪(BAB‬‬ ‫‪Olecochemical alcohols‬‬ ‫‪Petrochemical alcohols‬‬ ‫‪Tonnes‬‬

‫ﻣﻮاد ﻓﻌﺎل ﺳﻄﺤﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﺗﻬﺎ‪ ،‬اﻟﮑﻞ اﺗﻮﮐﺴﻴﻼﺗﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ و اﺗﺮﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ از وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺮﺗﺮی‬ ‫در ﺑﺎزار ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت اﺟﺰای ﻋﻤﺪﻩ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﻣﺨﺼﻮص رﺧﺘﺸﻮﻳﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‬ ‫ﺧﺎﻧﮕﯽ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﯽ از ﮐﺎرﺑﺮدهﺎی ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ را ﺑﻪ ﺧﻮد‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎل ﺁﻧﮑﻪ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ هﺎی »اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ« ﻋﻤﻮﻣﺎ" در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺜﻞ ﮐﺸﺎورزی ‪،‬‬ ‫ﻧﺴﺎﺟﯽ‪ ،‬ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﯽ‪ ،‬ﭼﺮم ﺳﺎزی‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن ‪ ،‬ﻏﺬاﻳﯽ و‪ ...‬ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-١‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‪:‬‬ ‫هﺮﻳﮏ از ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دارای ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺟﻬﺖ‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ و اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻳﮏ ﻣﺎدﻩ اوﻟﻴﻪ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﻮاد زﻳﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ‬

‫‪-‬‬

‫ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫‪-‬‬

‫ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ‬

‫‪-‬‬

‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﯽ‬

‫‪-‬‬

‫ﻣﻼﺣﻈﺎت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﯽ‬

‫اﻣﺮوزﻩ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ و واﺣﺪهﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﻮاد ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‪،‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی وﺳﻴﻌﯽ را در زﻣﻴﻨﻪ اراﺋﻪ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮﻧﻬﺎی ﺟﺪﻳﺪ اﻧﺠﺎم دادﻩ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ اﻧﻮاع ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ‬ ‫در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺧﻄﯽ )‪ (LABS‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارا ﺑﻮدن ﻣﺰاﻳﺎ از‬ ‫ﻗﺒﻴﻞ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬زﻳﺴﺖ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮدن ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن و ‪ ...‬دارای ﮐﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻊ در اﻧﻮاع‬ ‫ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺁن ﻣﯽ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬ ‫‪-٢‬ﮐﺎرﺑﺮد ‪LABS‬در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‪:‬‬ ‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺎهﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﮑﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوﻩ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﻣﺎﻳﻊ‪،‬‬ ‫ﭘﻮدری‪ ،‬ﺟﺎﻣﺪ )ﻗﺎﻟﺒﯽ( و ﺧﻤﻴﺮی ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﻮاد ﻓﻌﺎل ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ ﺟﺰء اﺻﻠﯽ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن‬ ‫ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪١-٢‬ﭘﻮدرهﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ‪:‬‬ ‫اﻣﺮوزﻩ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮدرهﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎ وﻇﺎﻳﻒ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺨﺘﻠﻒ در دﻧﻴﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﭘﻮدرهﺎی ﻣﺨﺼﻮص ﺷﺴﺘﺸﻮی ﻟﺒﺎس ﺑﺎ دﺳﺖ و ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻮدرهﺎی ﻣﺨﺼﻮص ﺷﺴﺘﺸﻮی ﻇﺮف‪ ،‬ﭘﻮدرهﺎی‬ ‫ﮐﻒ ﺷﻮی و ‪ ...‬اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ در اﻳﻦ ﭘﻮدرهﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﺁﻧﻴﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﺁﻧﻴﻮﻧﯽ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف در اﻳﻦ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺳﻮﻟﻔﺎﻧﺎت ﺧﻄﯽ )‪ (LABS‬اﺳﺖ ‪.‬از‬ ‫ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی دﻳﮕﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ در اﻳﻦ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﻟﮑﻠﻬﺎی ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻪ ﻧﻮع اول )‪ (PAS‬و ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت )‪ (ABS‬اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد ﻟﻴﮑﻦ هﻴﭽﮑﺪام از اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ )‪ (LABS‬ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺪاول )‪( ٢‬و)‪ (٣‬ﮐﺎرﺑﺮد ‪ LABS‬در اﻧﻮاع ﭘﻮدرهﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺎﺷﻴﻦ و دﺳﺘﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ‬

‫ ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﭘﻮدر ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﺎﺷﻴﻦ‬-٢‫ﺟﺪول‬

Ingredient LABS Nonionics Soap STPP Zeolites1 Na Silicate Na carbonate Na sulfate Na perborate (mono – or tetrahydrate) TAED or SNOBS Polymers Enzymes, FWAs Perfume Water

Phosphate formula (%) 10-20 0-5 0-1.5 15-30 __ 5-15 5-15 5-15 0-15

Zero-Phosphate formula (%) 10-20 0-5 0-2 ___ 15-35 2-5 5-20 5-30 0-15

0-4 0-2 + + Balance

0-4 0-5 + + Balance

STPP : Sodium tripolyphosphate. FWAS : Fluorescent whitening agents. TAED : Tetracetylethylenediamine ; SNOBS, sodium nonanoyloxy benzenesulfonates 1: in Canada , NTA replaces zeolite

‫ ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﭘﻮدر ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ دﺳﺘﯽ‬-٣ ‫ﺟﺪول‬

Ingredient LABS Nonionics STPP Na silicate Na carbonate Na sulfate Ca carbonate Bentonite clay/calcite Enzymes, FWAs, SCMC, perfume Water

(%) 15-30 0-3 3-20 5-10 5-10 20-50 0-15 0-15 + Balance

LABS : Linear alkylbenzenesulfonate ; STPP : Sodium tripolyphosphate; FWAS : Fluorescent whitening agents ; SCMC : Sodium Carboxy Methyl Cellulose.

‫‪-٢-٢‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ‪:‬‬ ‫ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺼﺮف ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﻣﺎﻳﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﭘﻮدری و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﻣﺮدم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﻮع ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎ ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺳﻮق دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزﻩ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﻣﺎﻳﻊ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﻈﻴﺮ‬ ‫ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﯽ ﻣﺨﺼﻮص دﺳﺖ و ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻟﺒﺎﺳﺸﻮﻳﯽ ﻣﺨﺼﻮص دﺳﺖ و ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻣﭙﻮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺎز‬ ‫ﭘﺎک ﮐﻦ هﺎ‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ ﺷﻮرهﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮرﻩ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﮐﻒ ﺷﻮر و ‪ ...‬ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮﻧﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺧﺎﺻﯽ را اﻳﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﯽ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ)اوﻟﻴﻪ( و ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﮐﻤﮑﯽ )ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺧﻄﯽ‬ ‫)‪ ،(LABS‬ﺁﻟﮑﺎن ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت )‪ ، (AS‬اﻟﮑﻠﻬﺎی ﭼﺮب ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻪ )‪ (FAS‬و ‪ ...‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ در ﮔﺮوﻩ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی‬ ‫ﺁﻧﻴﻮﻧﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ ﺧﺎﺻﻴﺖ‬ ‫ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﺎ در اﺧﺘﻼط ﺑﺎ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی ﭘﺎﻳﻪ ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﻣﺜﻞ ﭘﺎﻳﺪاری ﮐﻒ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫وﻳﺴﮑﻮزﻳﺘﻪ و ‪ ...‬را ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﯽ دهﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺁﻟﮑﺎﻧﻮل ﺁﻣﻴﺪهﺎی اﺳﻴﺪهﺎی ﭼﺮب ﺑﺘﺎﺋﻴﻦ ‪،‬‬ ‫ﺁﻣﻴﻦ اﮐﺴﻴﺪهﺎ اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﻮاد ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﺎﻳﻊ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻟﺒﺎﺳﺸﻮﺋﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮر ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت‬ ‫ﮐﻒ ﺷﻮر‪ ،‬ﺷﺎﻣﭙﻮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ و ‪ ...‬ﻧﻴﺰ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ" از)‪ (LABS‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺰاﻳﺎی ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﺪول ) ‪( ۴‬و)‪ (۵‬ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺑﺮﺧﯽ از ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﻣﺎﻳﻊ ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در‬ ‫اﻳﻦ ﺟﺪاول ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد )‪ (LABS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮑﯽ از اﺟﺰاء اﺻﻠﯽ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎﻻ‬-(۴)‫ﭼﺪول‬

Sodium

Ingredient

(%)

linear

0-30

alkylebenzene sulfonate

Sodium alkyle ether sulfate

0-10

Alcohol ethoxylate

0-10

Sodium carbonate

0-25

Zeolite

0-25

Sodium perborate

0.0-10.0

Polymer

0.0-1.0

Protease

0.0-1.5

Fluorescent whitening agent

0.0-5.0

Boric acid

0.0-5.0

Preservative

0.05-0.2

Fragrance

0.0-0.6

Colorant

0.00-0.2 ‫ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻣﺎﻳﻊ ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﯽ ﮐﻨﺴﺎﻧﺘﺮﻩ‬-(۵ )‫ﺟﺪول‬

Ingredient

(%)

Linear alkylebenzene sulfonate

27.0

Neodol 25-3a(60%)

22.5

FADEA

4.5

Preservative

0.1

Water

to 100%

: ‫ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﺧﻤﻴﺮی‬-٣- ٢ ‫اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺧﻤﻴﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﭘﻮدری و ﻣﺎﻳﻊ از ﻣﻴﺰان ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‬ ‫ از ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرد ﭘﺎک‬.‫اﻣﺎ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻤﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﻮﻟﻴﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‬

‫ﮐﻨﻨﺪﻩ هﺎی ﺧﻤﻴﺮی ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﻣﺨﺼﻮص ﮐﻒ وﺳﻄﻮح ﺳﺨﺖ اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن اﻳﻦ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‬ ‫هﺎ ﻧﻴﺰ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ )‪ (LABS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎدﻩ ﻓﻌﺎل ﺳﻄﺢ اﺻﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﺪول ) ‪ ( ۶‬ﻳﮑﻨﻮع از‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺪول ) ‪ – ( ۶‬ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺧﻤﻴﺮی‬ ‫)‪(%‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪11.4‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪Ingredient‬‬ ‫‪LABS‬‬ ‫)‪NaOH (45%‬‬ ‫‪Na sulfate‬‬

‫‪0.6‬‬

‫‪Sodium hypochlorite solution‬‬

‫‪1.7‬‬

‫‪CMC‬‬

‫‪44.3‬‬

‫‪Water‬‬

‫‪-۴-٢‬ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎی ﺟﺎﻣﺪ ‪:‬‬ ‫ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﭘﻮردهﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﮐﻪ از ذرات رﻳﺰ ﺟﺎﻣﺪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺟﺎﻣﺪ ﻧﻈﻴﺮ‬ ‫ﺻﺎﺑﻮﻧﻬﺎی دﺗﺮﺟﻨﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻟﺒﻬﺎی ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﺨﺼﻮص ﻓﻼش ﺗﺎﻧﮏ‪ ،‬ﻗﺮص هﺎی دﺗﺮﺟﻨﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎی‬ ‫ﻟﺒﺎﺳﺸﻮﻳﯽ و ‪ ...‬ﻧﻴﺰ دارای ﮐﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺻﺎﺑﻮﻧﻬﺎی دﺗﺮﺟﻨﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎی دﺗﺮﺟﻨﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ هﺎ ﺑﺮای‬ ‫ﭘﺎک ﮐﺮدن ﭼﺮک و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻒ ﻓﺮاوان اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺻﺎﺑﻮن دﺗﺮﺟﻨﺖ در ﺟﺪول ) ‪( ۶‬‬ ‫ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ ( – ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺻﺎﺑﻮن دﺗﺮﺟﻨﺖ‬٧ ) ‫ﺟﺪول‬ Ingredient LABS STPP Na carbonate Alumino silicate Na silicate Calcite Urea Glycerol FWA Perfume SCMC Al sulfate Kaolin Na sulfate Perborate / TAED (in bars) Enzymes (in bars) Water

(%) 15-30 2-10 5-10 0-5 2-5 0-20 0-2 (foam activator) 0-2 (humidiner) + + + 0-5 0-15 5-20 -/+ -/+ Balance

STPP : Sodium tripolyphosphate; FWA : Fluorescent whitening agents. TAED , Tetracetylethylenediamine; SCMC: Sodium Carboxy Methyl Cellulose.GU: glycine LABS : linear alkylbenzenesulfonate.

‫ﻗﺮص هﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻋﻤﻮﻣﺎ" از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮدرهﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺗﺮاﮐﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻔﺎوت و ﻣﺰﻳﺖ اﺻﻠﯽ را ﺑﺎ ﭘﻮدرهﺎی‬ ‫ ﺟﺪول‬.‫ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل و ﺣﻼﻟﻴﺖ ﺁﺳﺎن ﺁﻧﻬﺎ در ﺁب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬،‫ اﻧﺒﺎر داری‬،‫ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ در ﻗﺪرت ﮐﺎﻓﯽ ﺁﻧﻬﺎ در ﺗﺮاﮐﻢ ﺷﺪن‬ ‫ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻳﮑﯽ از اﺟﺰای‬.‫ ( ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻗﺮﺻﻬﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬٨ ) .‫( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬LABS) ‫ﺗﺸﮑﻴﻞ دهﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﻓﺮﺁوردﻩ‬

‫ﺟﺪول )‪ -(٨‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻗﺮص هﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ‬ ‫)‪(%‬‬ ‫‪10-14‬‬ ‫‪4-8‬‬ ‫‪40-60‬‬ ‫‪10-18‬‬ ‫‪2-5‬‬ ‫‪2-10‬‬ ‫‪0.5-1.5‬‬ ‫‪0-2‬‬ ‫‪8-12 GU/mg‬‬ ‫‪-/+‬‬ ‫‪0.2/0.35‬‬

‫‪Ingredint‬‬ ‫‪LABS‬‬ ‫‪Nonionics‬‬ ‫‪STPP‬‬ ‫‪Perborate/percarbonate‬‬ ‫‪TAED‬‬ ‫‪Carbonate‬‬ ‫‪SCMC‬‬ ‫‪Polymers‬‬ ‫‪Protease‬‬ ‫‪Dequest‬‬ ‫‪FWA‬‬

‫;‪STPP: Sodium tripolyphosphate; FWA : Fluorescent whitening agents.;TAED , Tetracetylethylenediamine‬‬ ‫‪SCMC: Sodium Carboxy Methyl Cellulose;GU: glycine unit‬‬

‫‪-٣‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻌﺎﻳﺐ و ﻣﺰاﻳﺎی اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ‪ LABS‬در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ‪:‬‬ ‫‪ LABS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮑﯽ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎی اﺻﻠﯽ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ‬ ‫ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻳﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮﺳﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد و ﺑﺎ ﺑﮑﺎرﮔﻴﺮی اﻓﺰودﻧﯽ هﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب روش ﺻﺤﻴﺢ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮدهﺎی وﺳﻴﻌﯽ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از‬ ‫ﻳﮏ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺧﺎص در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺎﻳﺐ و ﻣﺰاﻳﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁن در ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ LABS .‬ﻧﻴﺰ در‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ دارای ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺒﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻣﻌﯽ در زﻣﻴﻨﺔ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن‬ ‫ﺧﻄﯽ و ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺧﻄﯽ در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ )ﺑﻪ وﻳﮋﻩ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ارزﻳﺎﺑﯽ ﭼﺮﺧﺔ زﻳﺴﺖ( ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‬ ‫و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن دﻳﺪﮔﺎﻩ ارزﻳﺎﺑﯽ ﭼﺮﺧﺔ زﻳﺴﺖ( ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺧﻄﯽ ﺗﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎی زﻳﺎدی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﻋﻤﺪﻩ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ هﺎ ﻣﻄﺮح ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫از ﻣﺰاﻳﺎی اﻳﻦ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻗﺪرت ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮدن در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫ﺗﺮﮐﻴﺒﺎﺗﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻟﮑﻴﻞ ﺑﻨﺰن ﺷﺎﺧﻪ دار )‪ ، (ABS‬ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ‪ ...‬اﺷﺎرﻩ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ LABS‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﯽ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﺑﺮﺧﯽ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺳﻮﻟﻔﻮﺳﺎﮐﺴﻴﻨﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮﺧﯽ از‬ ‫ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻴﮑﺮوﺑﯽ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﯽ ﺑﺮﺧﻮردار هﺴﺘﻨﺪ و اﻣﮑﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت وﺟﻮد‬ ‫دارد‪ .‬ﻗﺪرت ﭘﺎک ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎﻻی ‪ LABS‬در ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎﻳﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﯽ و ﻟﺒﺎﺳﺸﻮﻳﯽ ‪ ،‬دﺳﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺳﺒﺐ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ ﮔﺮدد‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﺋﻴﮑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی‬ ‫ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺰاﻳﺎی ﻣﺘﻌﺪد ‪ LABS‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﻳﻦ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺧﻮد ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎهﺶ ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻬﺎ از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺘﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ از ‪ LABS‬ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﭘﺎﻳﻪ و از ﻣﻮاد ﻓﻌﺎل ﺳﻄﺤﯽ دﻳﮕﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻮﻟﻔﻮﺳﺎﮐﺴﻴﻨﺎت ‪ ،‬ﺑﺘﺎﺋﻴﻦ و ‪ ...‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪-۴‬ﺑﺤﺚ وﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی‪:‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ‪LABS‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺰاﻳﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺁن در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن اﻧﻮاع ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هﺎ اﻣﺮی اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬ﭼﻬﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻣﻌﺎﻳﺐ اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ﻻزم اﺳﺖ ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﻴﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺎدﻩ اوﻟﻴﻪ ‪ LABS‬و‬ ‫واﺣﺪهﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪی ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ اﻳﺠﺎد ﮔﺮدد‪.‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ هﻤﮑﺎری ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﻴﻔﻴﺖ در ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ و‬ ‫ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ ﻣﻨﺠﺮﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‪:‬‬ ‫‪(١‬ﺣﺴﻦ زادﻩ‪،‬ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ و هﻤﮑﺎران‪،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﻮرﻓﺎﮐﺘﺎﻧﺘﻬﺎ درﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪،‬ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎهﯽ واﺣﺪ‬ ‫ﺗﻬﺮان‪،‬ﮔﺮوﻩ ﭘﮋوهﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪهﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﯽ‪،‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪٨۴‬‬ ‫‪2) Louis Ho Tan Tai,Formulating Detergents and Personal Care Products,A Guide to‬‬ ‫‪Product Development,AOCSS PRESS,2000.‬‬

3) P.K.Chattopadhyay,.Modern Technology of Soaps,Detergent & Toiletries,NIIR Publication,2000. 4) Ernest W Flick,Advanced Cleaning Product Formulation, :Household,Industrial,Automative,William Anderw Publishing, 1999. 5) Kuo Yann Lai,Liquid detergent,Marcel Dekker,1996. 6)F.D.Gunston,Lipid Technology & Application, Marcel Dekker,1997. 7)Tharwat F.Tadros,Applied Surfactants,Wiley-VCH,2003