Krachtige Leeromgeving
This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA
Overview
Download & View Krachtige Leeromgeving as PDF for free.
More details
- Words: 3,104
- Pages: 8
Colofon Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba
Krachtige leeromgeving
Programmalijn "Nieuwe vormen van leren"
didactische interventies
Krachtige leeromgeving didactische interventies
Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba, Programmalijn Nieuwe vormen van leren
aan deze Biloba productie werkten mee: Onderwijsontwikkelaars Fontys Hogescholen: Peter Teune, Martin Reekers en Harrie Schollen Fontys Hogeschool Management Economie en Recht Opleiding vastgoed & makelaardij: docenten: Jaap Huisman, Nico Baars en Hein Goossens studenten: Robbert van den Akker,Tim van Peer, Judith Scholten en Debbie Pfaff Programmalijnmanagers Biloba: HermaTuunter Maria van Deutekom Productie: onder regie van Paul van Soest Fontys Hogescholen dec. 2005
HFontys Hogescholen
^Fonty; Hogescholen
1. Inleiding
beslissingen betreffen die in een beroep
college gegeven kunnen worden over
duidelijk gescheiden worden. De uitvoering
In het competentiegerichte onderwijs zal
genomen moeten worden. In het huidige
planologie, stedenbouwkundige onder-
van het project "Wonen", in de context van
een opleiding onderwijsactiviteiteiten
onderwijs komen ook vormen van
werpen, makelaardij en bouwkunde. Bij de
het nog niet competentiegerichte
moeten ontwikkelen om de competentie-
onderwijs voor die veel kenmerken van
MER is dit in het curriculum vorm gegeven
curriculum, laat zien dat soms elementen
ontwikkeling van de studenten te stimu-
krachtige leeromgevingen laten zien. De
door een project "Wonen".Van studenten
van bestaand onderwijs goed bruikbaar zijn
leren. Gewoonlijk zijn het niet de
DVD "Krachtige leeromgeving" is gemaakt
wordt verwacht dat ze in staat zijn om grote
binnen de nieuwe context. We hopen dat
traditionele onderdelen van een curriculum
in onderwijs dat nog wordt uitgevoerd in
marktpartijen te interesseren voor de bouw
het gebruik van deze DVD zal leiden tot
die de student daartoe uitdagen. De wijze
de bestaande context. De studenten volgen
van woningen in een VINEX-wijk. In feite is
herkenbaarheid van elementen uit het eigen
waarop studenten competenties verwerven
dus geen competentiegericht curriculum.
hier sprake van competentiegericht
onderwijs die geschikt zijn voor de nieuwe
is gebonden aan de authenticiteit van het
Toch was zoveel in dit project krachtig dat
onderwijs avant-la-lettre. De studenten
situatie.
werk voor het toekomstige beroep. Veel
het goed te gebruiken is om een beeld te
moeten kennis van diverse schalen van
onderwijsactiviteiten zullen daardoor meer
krijgen van de mogelijkheden voor de
abstractie weten te integreren in een rapport
3. Het gebruik van de DVD
kenmerken van de "community of
constructie van krachtige leeromgevingen.
en die kennis tijdens een rondleiding
De DVD is een product dat is ontwikkeld
practice" van de studenten bevatten en
Het laat ook zien dat veel kwaliteits-
kunnen voorzien van zeer concrete
voor gebruik bij onderwijsont-
minder vakdiscipline geordende eenheden.
kenmerken zowel voorkomen in het
informatie. De studenten krijgen een
wikkelingstrajecten. Het is niet geschikt o m
Dit wil overigens niet zeggen dat kennis en
bestaande leren, als te gebruiken zijn in
VINEX-wijk toegewezen en moeten zelf de
het af te spelen als een losse speelfilm. Ieder
vaardigheden bij competentiegericht leren
competentiegericht leren en opleiden.
concrete informatie vanuit die wijk weten te
geselecteerd fragment laat een onderdeel
onbelangrijk zijn geworden. Kennis en
Opleidingen die het werkveld serieus
koppelen aan de conceptuele kennis uit de
zien van een aspect van "Krachtige
opleiding.
leeromgeving". Het project wonen is
vaardigheden zijn noodzakelijke voor-
nemen, zullen vaak al elementen van
waarden voor competent handelen, maar
krachtige leeromgevingen laten zien. Dat
geen voldoende voorwaarde. Competent is
kan gaan in de richting van praktijk-
In een competentiegericht curriculum
iemand pas als hij de juiste kennis en
opdrachten als producerend leren of van
verlopen verschillende elementen uit het
gekozen voor een menustructuur, waardoor
vaardigheden in kan zetten in een beroeps-
min of meer gesimuleerde praktijksituaties.
leerproces anders dan in de beelden tot
de fragmenten gemakkelijk bereikbaar zijn.
uiting komt. De studenten hebben bijvoor-
In het onderstaande worden enkele
kenmerkende situatie. Het gaat dus om het
opgeknipt in diverse fragmenten die door elkaar gebruikt kunnen worden. Er is
weloverwogen handelen in de beroeps-
Het doel van deze DVD is om aspecten van
beeld geen competenties voor ogen
suggesties gedaan voor discussiemogelijk-
context. In een authentieke leeropdracht
krachtige leeromgevingen bespreekbaar te
waaraan ze werken. Het oordeel van docent
heden en vragen bij de verschillende
leert de student niet alleen de noodzakelijke
maken aan de hand van concreet materiaal.
is voor de studenten nog de "maat der
fragmenten. Na afloop van het project
kennis en ervaring te verwerven maar ook
We zijn docenten en studenten van de
dingen". Het is relatief gemakkelijk o m het
"Wonen" is met de docent en met de
om in een gegeven situatie de juiste kennis
Hogeschool voor Management, Economie
oordeel van de docent te vervangen door
studenten gereflecteerd op het leerproces
en ervaring toe te passen. Vaak spreekt men
en Recht (MER) in Eindhoven erkentelijk
competentiebeschrijvingen en die sturend
en de didactische principes waarvan daarbij
in dit verband van "krachtige
voor de toestemming om hun onderwijs
te laten zijn voor het referentiegedrag van
is uitgegaan. Hierbij wordt een verbinding
leeromgevingen".
onder de loep te nemen en het te gebruiken
studenten. Op zich zal dit niet veel
gelegd naar competentiegericht leren.
in bijeenkomsten waarin het als basis kan
veranderen aan de concreet uitgevoerde
Zowel aan de docent als aan de studenten
Het betekent dat kennis en vaardigheden
dienen voor discussies over de
activiteiten.
zijn een aantal fragmenten uit het project
een andere rol vervullen in het leerproces.
ontwikkeling van nieuwe vormen van leren.
Kennis en vaardigheden krijgen bij
voorgelegd en daarover wordt een gesprek In de sfeer van begeleiding en
gevoerd. Het gesprek met docent drs. Jaap
competentiegericht leren betekenis door de
2. Project "Wonen"
opdrachtformulering zal in een
Huisman is uitgevoerd door Harrie
inzet voor het beroep. Dat hoeft niet alleen
Studenten van de MER zullen na hun
competentiegericht curriculum wel iets
Schollen en Martin Reekers heeft met de
te gaan om de directe inzet op de werkplek,
afstuderen een rol spelen in de vastgoed-
veranderen. Zo zullen de rollen van
studenten gesproken.
maar kan ook de onderbouwing van
wereld.Traditioneel zou in een curriculum
opdrachtgever, expert en begeleider
1. Inleiding
beslissingen betreffen die in een beroep
college gegeven kunnen worden over
duidelijk gescheiden worden. De uitvoering
In het competentiegerichte onderwijs zal
genomen moeten worden. In het huidige
planologie, stedenbouwkundige onder-
van het project "Wonen", in de context van
een opleiding onderwijsactiviteiteiten
onderwijs komen ook vormen van
werpen, makelaardij en bouwkunde. Bij de
het nog niet competentiegerichte
moeten ontwikkelen om de competentie-
onderwijs voor die veel kenmerken van
MER is dit in het curriculum vorm gegeven
curriculum, laat zien dat soms elementen
ontwikkeling van de studenten te stimu-
krachtige leeromgevingen laten zien. De
door een project "Wonen".Van studenten
van bestaand onderwijs goed bruikbaar zijn
leren. Gewoonlijk zijn het niet de
DVD "Krachtige leeromgeving" is gemaakt
wordt verwacht dat ze in staat zijn om grote
binnen de nieuwe context. We hopen dat
traditionele onderdelen van een curriculum
in onderwijs dat nog wordt uitgevoerd in
marktpartijen te interesseren voor de bouw
het gebruik van deze DVD zal leiden tot
die de student daartoe uitdagen. De wijze
de bestaande context. De studenten volgen
van woningen in een VINEX-wijk. In feite is
herkenbaarheid van elementen uit het eigen
waarop studenten competenties verwerven
dus geen competentiegericht curriculum.
hier sprake van competentiegericht
onderwijs die geschikt zijn voor de nieuwe
is gebonden aan de audienticiteit van het
Toch was zoveel in dit project krachtig dat
onderwijs avant-la-lettre. De studenten
situatie.
werk voor het toekomstige beroep. Veel
het goed te gebruiken is om een beeld te
moeten kennis van diverse schalen van
onderwijsactiviteiten zullen daardoor meer
krijgen van de mogelijkheden voor de
abstractie weten te integreren in een rapport
3. Het gebruik van de DVD
kenmerken van de "community of
constructie van krachtige leeromgevingen.
en die kennis tijdens een rondleiding
De DVD is een product dat is ontwikkeld
practice" van de studenten bevatten en
Het laat ook zien dat veel kwaliteits-
kunnen voorzien van zeer concrete
voor gebruik bij onderwijsont-
minder vakdiscipline geordende eenheden.
kenmerken zowel voorkomen in het
informatie. De studenten krijgen een
wikkelingstrajecten. Het is niet geschikt om
Dit wil overigens niet zeggen dat kennis en
bestaande leren, als te gebruiken zijn in
VINEX-wijk toegewezen en moeten zelfde
het af te spelen als een losse speelfilm. Ieder
vaardigheden bij competentiegericht leren
competentiegericht leren en opleiden.
concrete informatie vanuit die wijk weten te
geselecteerd fragment laat een onderdeel
onbelangrijk zijn geworden. Kennis en
Opleidingen die het werkveld serieus
koppelen aan de conceptuele kennis uit de
zien van een aspect van "Krachtige
opleiding.
leeromgeving". Het project wonen is
vaardigheden zijn noodzakelijke voor-
nemen, zullen vaak al elementen van
waarden voor competent handelen, maar
krachtige leeromgevingen laten zien. Dat
geen voldoende voorwaarde. Competent is
kan gaan in de richting van praktijk-
In een competentiegericht curriculum
iemand pas als hij de juiste kennis en
opdrachten als producerend leren of van
verlopen verschillende elementen uit het
gekozen voor een menustructuur, waardoor
vaardigheden in kan zetten in een beroeps-
min of meer gesimuleerde praktijksituaties.
leerproces anders dan in de beelden tot
de fragmenten gemakkelijk bereikbaar zijn.
opgeknipt in diverse fragmenten die door elkaar gebruikt kunnen worden. Er is
uiting komt. De studenten hebben bijvoor-
In het onderstaande worden enkele
weloverwogen handelen in de beroeps-
Het doel van deze DVD is om aspecten van
beeld geen competenties voor ogen
suggesties gedaan voor discussiemogelijk-
context. In een authentieke leeropdracht
krachtige leeromgevingen bespreekbaar te
waaraan ze werken. Het oordeel van docent
heden en vragen bij de verschillende
leert de student niet alleen de noodzakelijke
maken aan de hand van concreet materiaal.
is voor de studenten nog de "maat der
fragmenten. Na afloop van het project
kennis en ervaring te verwerven maar ook
We zijn docenten en studenten van de
dingen". Het is relatief gemakkelijk om het
"Wonen" is met de docent en met de
om in een gegeven situatie de juiste kennis
Hogeschool voor Management, Economie
oordeel van de docent te vervangen door
studenten gereflecteerd op het leerproces
en ervaring toe te passen. Vaak spreekt men
en Recht (MER) in Eindhoven erkentelijk
competentiebeschrijvingen en die sturend
en de didactische principes waarvan daarbij
in dit verband van "krachtige
voor de toestemming om hun onderwijs
te laten zijn voor het referentiegedrag van
is uitgegaan. Hierbij wordt een verbinding
leeromgevingen".
onder de loep te nemen en het te gebruiken
studenten. Op zich zal dit niet veel
gelegd naar competentiegericht leren.
in bijeenkomsten waarin het als basis kan
veranderen aan de concreet uitgevoerde
Zowel aan de docent als aan de studenten
Het betekent dat kennis en vaardigheden
dienen voor discussies over de
activiteiten.
zijn een aantal fragmenten uit het project
een andere rol vervullen in het leerproces.
ontwikkeling van nieuwe vormen van leren.
kenmerkende situatie. Het gaat dus om het
Kennis en vaardigheden krijgen bij
voorgelegd en daarover wordt een gesprek In de sfeer van begeleiding en
gevoerd. Het gesprek met docent drs. Jaap
competentiegericht leren betekenis door de
2. Project "Wonen"
opdrachtformulering zal in een
Huisman is uitgevoerd door Harrie
inzet voor het beroep. Dat hoeft niet alleen
Studenten van de MER zullen na hun
competentiegericht curriculum wel iets
Schollen en Martin Reekers heeft met de
te gaan om de directe inzet op de werkplek,
afstuderen een rol spelen in de vastgoed-
veranderen. Zo zullen de rollen van
studenten gesproken.
maar kan ook de onderbouwing van
wereld. Traditioneel zou in een curriculum
opdrachtgever, expert en begeleider
w
Fragmenten Project Wonen 1
Verschillende rollen
Netwerken
Voorbereiding Drie fragmenten
Veldverkenning Twee fragmenten
J
Vragen Welke rol(len) neemt de docent in? Hoe zou u de opdracht inleiden en waarom juist zo? Hoe brengt de docent de authenticiteit van de leersituatie in? Wat is daar aan goed en wat voor verbetering vatbaar? Discussie Hoe voorkom je dat verschillende rollen als opdrachtgever, expert, begeleider van leerprocessen en beoordelaar door elkaar gaan lopen? Hoeveel ruimte is er voor de authenticiteit van de docent in het leerproces? Vragen Hoe zorg jij er voor dat je contact houdt met de praktijk om het werkveld voor studenten open te leggen? Welke andere mogelijkheden zie je om het praktijknetwerk voor de studenten te openen? Discussie Welke taken komen er bij wanneer de docent lid is van de community of practice en de studenten erbij wil betrekken? Vragen Waarop zal in een competentiegerichte leeromgeving de voorbereiding zich focussen? Hoe zie je in de voorbereiding dat studenten niet direct competentiegericht bezig zijn? Vragen Hoe kunnen studenten bepalen wat ze via de veldverkenning aan de weet willen komen?
Wat vind je van de door de studenten gebruikte methodologie voor het verkennen? Discussie Waarom is onderzoek doen een goede werkvorm voor competentiegericht opleiden? 5
6
7
Over leren Waar blijkt dat de studenten zelfde waarde van deze opdrachten niet alleen in de mate van vakbekwaamheid formuleren, maar vooral in competentiegerichte termen? Discussie De waarde van dit soort praktijknabije opdrachten staat voor studenten buiten kijf. Collegiaal overleg Vragen Hoe bewaken docenten dat ieders vakgebied op voldoende niveau aan de orde komt? Discussie Projecten doe je nooit alleen. Tussenrapportage Vragen Hoe is merkbaar dat studenten ook van elkaar leren? Hoe bereik je dat studenten ook van elkaar leren? Discussie Tijdens tussenrapportages is feedback geven erg belangrijk. Presentatie resultaten Vragen Twee fragmenten Wie uit de rollen van fragment 1 zou de resultaten in ontvangst moeten nemen? Welke rol(len) zie je de docent innemen? Hoe effectief vind je die rol(len) en waarom? Discussie Wat zijn geschikte manieren om resultaten te laten zien?
'«*>?
Fragmenten Project Wonen 1
2
Verschillende rollen
Netwerken
Voorbereiding Drie fragmenten
Veldverkenning Twee fragmenten . * • r**»
Vragen Welke rol(len) neemt de docent in? Hoe zou u de opdracht inleiden en waarom juist zo? Hoe brengt de docent de authenticiteit van de leersituatie in? Wat is daar aan goed en wat voor verbetering vatbaar? Discussie Hoe voorkom je dat verschillende rollen als opdrachtgever, expert, begeleider van leerprocessen en beoordelaar door elkaar gaan lopen? Hoeveel ruimte is er voor de authenticiteit van de docent in het leerproces? Vragen Hoe zorg jij er voor dat je contact houdt met de praktijk om het werkveld voor studenten open te leggen? Welke andere mogelijkheden zie je om het praktijknetwerk voor de studenten te openen? iscussie Welke taken komen er bij wanneer de docent lid is van de community of practice en de studenten erbij wil betrekken? Vragen Waarop zal in een competentiegerichte leeromgeving de voorbereiding zich focussen? Hoe zie je in de voorbereiding dat studenten niet direct competentiegericht bezig zijn? Vragen Hoe kunnen studenten bepalen wat ze via de veldverkenning aan de weet willen komen?
Wat vind je van de door de studenten gebruikte methodologie voor het verkennen? Discussie
5
Over leren
B^Ü 6
Collegiaal overleg
Waarom is onderzoek doen een goede werkvorm voor competentiegericht opleiden? Vragen Waar blijkt dat de studenten zelf de waarde van deze opdrachten niet alleen in de mate van vakbekwaamheid formuleren, maar vooral in competentiegerichte termen? Discussie
De waarde van dit soort praktij knabij e opdrachten staat voor studenten buiten kijf. Vragen Hoe bewaken docenten dat ieders vakgebied op voldoende niveau aan de orde komt? Discussie
7
Tussenrapportage
Projecten doe je nooit alleen. Vragen Hoe is merkbaar dat studenten ook van elkaar leren? Hoe bereik je dat studenten ook van elkaar leren? Discussie
8
Tijdens tussenrapportages is feedback geven erg belangrijk. Presentatie resultaten Vragen Twee fragmenten Wie uit de rollen van fragment 1 zou de resultaten in ontvangst moeten nemen? Welke rol(len) zie je de docent innemen? Hoe effectief vind je die rol(len) en waarom? Discussie
Wat zijn geschikte manieren o m resultaten te laten zien?
* •%
i*
Interviews met docent en studenten 1
Interview met Jaap Huisman
Vragen ^^ Hoe is merkbaar dat ook in niet competentiegericht onderwijs aan competenties wordt gewerkt? Discussie
Welke rol spelen de authenticiteit en de passie van een docent in het onderwijs? 2
2.4 Meerwaarde van het projectonderwijs
2.5 Onderlinge verhoudingen in de groep
Interview met studenten
2.1 Duidelijke instructie
J 2.2 Rol van de docent
Vragen Hoe waarderen de studenten de wijze van instructie? Discussie Op welke andere manieren kan in competentiegericht onderwijs verzekerd worden dat studenten concrete instructie krijgen? Vragen Hoe waarderen de studenten de rol van de docent? Discussie
2.3 Veiligheid in het leerproces
Welke rol heeft een docent in het competentiegericht onderwijs? Hoe verzekert een docent dat studenten tot deep learning komen? Vragen Op welke wijze speelt veiligheid een rol bij het leerproces van de studenten? Discussie
Hoe kan de veiligheid van leren gewaarborgd worden in een competentiegerichte leeromgeving?
2.6 Begeleiding
Vragen Op welke wijze kijken de studenten terug op deze vorm van onderwijs? Discussie Welke andere vormen van leren spreken studenten evenzeer aan? Vragen Hoe waren de onderlinge verhoudingen in de groep? Discussie Hoe kan een groep studenten gebruik maken van eikaars kwaliteiten bij het leren? Vragen Hoe kijken de studenten terug op de begeleiding van hun leerproces? Discussie Op welke manier kun je als docent zorgen dat je op tijd feedback geeft op de leerprocessen van je studenten?
Interviews met docent en st 1
Interview met Jaap Huisman
c&jÊh 2
2.2 Rol van de docent
2.3 Veiligheid in het leerproces
fel
2.4 Meerwaarde van Vragen het projectonderwijs Op welke wijze kijken de studenten terug op deze vorm van onderwijs? Discussie Welke andere vormen van leren spreken studenten evenzeer aan? 2.5 Onderlinge Vragen verhoudingen in Hoe waren de onderlinge verhoudingen in de groep de groep? Discussie Hoe kan een groep studenten gebruik maken van eikaars kwaliteiten bij het leren? 2.6 Begeleiding Vragen Hoe kijken de studenten terug op de begeleiding van hun leerproces? Discussie Op welke manier kun je als docent zorgen dat je op tijd feedback geeft op de leerprocessen van je studenten?
Vragen
Hoe is merkbaar dat ook in niet competentiegericht onderwijs aan competenties wordt gewerkt? Discussie Welke rol spelen de authenticiteit en de passie van een docent in het onderwijs?
Interview met studenten
2.1 Duidelijke instructie
'•'•'
nten
1
Vragen Hoe waarderen de studenten de wijze van instructie? Discussie Op welke andere manieren kan in competentiegericht onderwijs verzekerd worden dat studenten concrete instructie krijgen? Vragen Hoe waarderen de studenten de rol van de docent? Discussie Welke rol heeft een docent in het competentiegericht onderwijs? Hoe verzekert een docent dat studenten tot deep learning komen? Vragen Op welke wijze speelt veiligheid een rol bij het leerproces van de studenten? Discussie Hoe kan de veiligheid van leren gewaarborgd worden in een competentiegerichte leeromgeving?
%
£swkWËl S
Colofon Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba
Krachtige leeromgeving
Programmalijn "Nieuwe vormen van leren"
didactische interventies
Krachtige leeromgeving didactische interventies
Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba, Programmalijn Nieuwe vormen van leren
aan deze Biloba productie werkten mee: 1
Onderwijsontwikkelaars Fontys Hogescholen:
Peter Teune, Martin Reekers en Harrie Schollen
Fontys Hogeschool Management Economie en Recht Opleiding vastgoed & makelaardij:
docenten: Jaap Huisman, Nico Baars en Hein Goossens studenten: Robbert van den Akker,Tim van Peer, Judith Scholten en Debbie Pfaff
Programmalijnmanagers Biloba:
HermaTuunter Maria van Deutekom
Productie:
onder regie van Paul van Soest Fontys Hogescholen dec. 2005
''£**&*ft:""
üfäfeSHS M ^Fonty Hogescholen
^Fonty Hogescholen
Krachtige leeromgeving
Programmalijn "Nieuwe vormen van leren"
didactische interventies
Krachtige leeromgeving didactische interventies
Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba, Programmalijn Nieuwe vormen van leren
aan deze Biloba productie werkten mee: Onderwijsontwikkelaars Fontys Hogescholen: Peter Teune, Martin Reekers en Harrie Schollen Fontys Hogeschool Management Economie en Recht Opleiding vastgoed & makelaardij: docenten: Jaap Huisman, Nico Baars en Hein Goossens studenten: Robbert van den Akker,Tim van Peer, Judith Scholten en Debbie Pfaff Programmalijnmanagers Biloba: HermaTuunter Maria van Deutekom Productie: onder regie van Paul van Soest Fontys Hogescholen dec. 2005
HFontys Hogescholen
^Fonty; Hogescholen
1. Inleiding
beslissingen betreffen die in een beroep
college gegeven kunnen worden over
duidelijk gescheiden worden. De uitvoering
In het competentiegerichte onderwijs zal
genomen moeten worden. In het huidige
planologie, stedenbouwkundige onder-
van het project "Wonen", in de context van
een opleiding onderwijsactiviteiteiten
onderwijs komen ook vormen van
werpen, makelaardij en bouwkunde. Bij de
het nog niet competentiegerichte
moeten ontwikkelen om de competentie-
onderwijs voor die veel kenmerken van
MER is dit in het curriculum vorm gegeven
curriculum, laat zien dat soms elementen
ontwikkeling van de studenten te stimu-
krachtige leeromgevingen laten zien. De
door een project "Wonen".Van studenten
van bestaand onderwijs goed bruikbaar zijn
leren. Gewoonlijk zijn het niet de
DVD "Krachtige leeromgeving" is gemaakt
wordt verwacht dat ze in staat zijn om grote
binnen de nieuwe context. We hopen dat
traditionele onderdelen van een curriculum
in onderwijs dat nog wordt uitgevoerd in
marktpartijen te interesseren voor de bouw
het gebruik van deze DVD zal leiden tot
die de student daartoe uitdagen. De wijze
de bestaande context. De studenten volgen
van woningen in een VINEX-wijk. In feite is
herkenbaarheid van elementen uit het eigen
waarop studenten competenties verwerven
dus geen competentiegericht curriculum.
hier sprake van competentiegericht
onderwijs die geschikt zijn voor de nieuwe
is gebonden aan de authenticiteit van het
Toch was zoveel in dit project krachtig dat
onderwijs avant-la-lettre. De studenten
situatie.
werk voor het toekomstige beroep. Veel
het goed te gebruiken is om een beeld te
moeten kennis van diverse schalen van
onderwijsactiviteiten zullen daardoor meer
krijgen van de mogelijkheden voor de
abstractie weten te integreren in een rapport
3. Het gebruik van de DVD
kenmerken van de "community of
constructie van krachtige leeromgevingen.
en die kennis tijdens een rondleiding
De DVD is een product dat is ontwikkeld
practice" van de studenten bevatten en
Het laat ook zien dat veel kwaliteits-
kunnen voorzien van zeer concrete
voor gebruik bij onderwijsont-
minder vakdiscipline geordende eenheden.
kenmerken zowel voorkomen in het
informatie. De studenten krijgen een
wikkelingstrajecten. Het is niet geschikt o m
Dit wil overigens niet zeggen dat kennis en
bestaande leren, als te gebruiken zijn in
VINEX-wijk toegewezen en moeten zelf de
het af te spelen als een losse speelfilm. Ieder
vaardigheden bij competentiegericht leren
competentiegericht leren en opleiden.
concrete informatie vanuit die wijk weten te
geselecteerd fragment laat een onderdeel
onbelangrijk zijn geworden. Kennis en
Opleidingen die het werkveld serieus
koppelen aan de conceptuele kennis uit de
zien van een aspect van "Krachtige
opleiding.
leeromgeving". Het project wonen is
vaardigheden zijn noodzakelijke voor-
nemen, zullen vaak al elementen van
waarden voor competent handelen, maar
krachtige leeromgevingen laten zien. Dat
geen voldoende voorwaarde. Competent is
kan gaan in de richting van praktijk-
In een competentiegericht curriculum
iemand pas als hij de juiste kennis en
opdrachten als producerend leren of van
verlopen verschillende elementen uit het
gekozen voor een menustructuur, waardoor
vaardigheden in kan zetten in een beroeps-
min of meer gesimuleerde praktijksituaties.
leerproces anders dan in de beelden tot
de fragmenten gemakkelijk bereikbaar zijn.
uiting komt. De studenten hebben bijvoor-
In het onderstaande worden enkele
kenmerkende situatie. Het gaat dus om het
opgeknipt in diverse fragmenten die door elkaar gebruikt kunnen worden. Er is
weloverwogen handelen in de beroeps-
Het doel van deze DVD is om aspecten van
beeld geen competenties voor ogen
suggesties gedaan voor discussiemogelijk-
context. In een authentieke leeropdracht
krachtige leeromgevingen bespreekbaar te
waaraan ze werken. Het oordeel van docent
heden en vragen bij de verschillende
leert de student niet alleen de noodzakelijke
maken aan de hand van concreet materiaal.
is voor de studenten nog de "maat der
fragmenten. Na afloop van het project
kennis en ervaring te verwerven maar ook
We zijn docenten en studenten van de
dingen". Het is relatief gemakkelijk o m het
"Wonen" is met de docent en met de
om in een gegeven situatie de juiste kennis
Hogeschool voor Management, Economie
oordeel van de docent te vervangen door
studenten gereflecteerd op het leerproces
en ervaring toe te passen. Vaak spreekt men
en Recht (MER) in Eindhoven erkentelijk
competentiebeschrijvingen en die sturend
en de didactische principes waarvan daarbij
in dit verband van "krachtige
voor de toestemming om hun onderwijs
te laten zijn voor het referentiegedrag van
is uitgegaan. Hierbij wordt een verbinding
leeromgevingen".
onder de loep te nemen en het te gebruiken
studenten. Op zich zal dit niet veel
gelegd naar competentiegericht leren.
in bijeenkomsten waarin het als basis kan
veranderen aan de concreet uitgevoerde
Zowel aan de docent als aan de studenten
Het betekent dat kennis en vaardigheden
dienen voor discussies over de
activiteiten.
zijn een aantal fragmenten uit het project
een andere rol vervullen in het leerproces.
ontwikkeling van nieuwe vormen van leren.
Kennis en vaardigheden krijgen bij
voorgelegd en daarover wordt een gesprek In de sfeer van begeleiding en
gevoerd. Het gesprek met docent drs. Jaap
competentiegericht leren betekenis door de
2. Project "Wonen"
opdrachtformulering zal in een
Huisman is uitgevoerd door Harrie
inzet voor het beroep. Dat hoeft niet alleen
Studenten van de MER zullen na hun
competentiegericht curriculum wel iets
Schollen en Martin Reekers heeft met de
te gaan om de directe inzet op de werkplek,
afstuderen een rol spelen in de vastgoed-
veranderen. Zo zullen de rollen van
studenten gesproken.
maar kan ook de onderbouwing van
wereld.Traditioneel zou in een curriculum
opdrachtgever, expert en begeleider
1. Inleiding
beslissingen betreffen die in een beroep
college gegeven kunnen worden over
duidelijk gescheiden worden. De uitvoering
In het competentiegerichte onderwijs zal
genomen moeten worden. In het huidige
planologie, stedenbouwkundige onder-
van het project "Wonen", in de context van
een opleiding onderwijsactiviteiteiten
onderwijs komen ook vormen van
werpen, makelaardij en bouwkunde. Bij de
het nog niet competentiegerichte
moeten ontwikkelen om de competentie-
onderwijs voor die veel kenmerken van
MER is dit in het curriculum vorm gegeven
curriculum, laat zien dat soms elementen
ontwikkeling van de studenten te stimu-
krachtige leeromgevingen laten zien. De
door een project "Wonen".Van studenten
van bestaand onderwijs goed bruikbaar zijn
leren. Gewoonlijk zijn het niet de
DVD "Krachtige leeromgeving" is gemaakt
wordt verwacht dat ze in staat zijn om grote
binnen de nieuwe context. We hopen dat
traditionele onderdelen van een curriculum
in onderwijs dat nog wordt uitgevoerd in
marktpartijen te interesseren voor de bouw
het gebruik van deze DVD zal leiden tot
die de student daartoe uitdagen. De wijze
de bestaande context. De studenten volgen
van woningen in een VINEX-wijk. In feite is
herkenbaarheid van elementen uit het eigen
waarop studenten competenties verwerven
dus geen competentiegericht curriculum.
hier sprake van competentiegericht
onderwijs die geschikt zijn voor de nieuwe
is gebonden aan de audienticiteit van het
Toch was zoveel in dit project krachtig dat
onderwijs avant-la-lettre. De studenten
situatie.
werk voor het toekomstige beroep. Veel
het goed te gebruiken is om een beeld te
moeten kennis van diverse schalen van
onderwijsactiviteiten zullen daardoor meer
krijgen van de mogelijkheden voor de
abstractie weten te integreren in een rapport
3. Het gebruik van de DVD
kenmerken van de "community of
constructie van krachtige leeromgevingen.
en die kennis tijdens een rondleiding
De DVD is een product dat is ontwikkeld
practice" van de studenten bevatten en
Het laat ook zien dat veel kwaliteits-
kunnen voorzien van zeer concrete
voor gebruik bij onderwijsont-
minder vakdiscipline geordende eenheden.
kenmerken zowel voorkomen in het
informatie. De studenten krijgen een
wikkelingstrajecten. Het is niet geschikt om
Dit wil overigens niet zeggen dat kennis en
bestaande leren, als te gebruiken zijn in
VINEX-wijk toegewezen en moeten zelfde
het af te spelen als een losse speelfilm. Ieder
vaardigheden bij competentiegericht leren
competentiegericht leren en opleiden.
concrete informatie vanuit die wijk weten te
geselecteerd fragment laat een onderdeel
onbelangrijk zijn geworden. Kennis en
Opleidingen die het werkveld serieus
koppelen aan de conceptuele kennis uit de
zien van een aspect van "Krachtige
opleiding.
leeromgeving". Het project wonen is
vaardigheden zijn noodzakelijke voor-
nemen, zullen vaak al elementen van
waarden voor competent handelen, maar
krachtige leeromgevingen laten zien. Dat
geen voldoende voorwaarde. Competent is
kan gaan in de richting van praktijk-
In een competentiegericht curriculum
iemand pas als hij de juiste kennis en
opdrachten als producerend leren of van
verlopen verschillende elementen uit het
gekozen voor een menustructuur, waardoor
vaardigheden in kan zetten in een beroeps-
min of meer gesimuleerde praktijksituaties.
leerproces anders dan in de beelden tot
de fragmenten gemakkelijk bereikbaar zijn.
opgeknipt in diverse fragmenten die door elkaar gebruikt kunnen worden. Er is
uiting komt. De studenten hebben bijvoor-
In het onderstaande worden enkele
weloverwogen handelen in de beroeps-
Het doel van deze DVD is om aspecten van
beeld geen competenties voor ogen
suggesties gedaan voor discussiemogelijk-
context. In een authentieke leeropdracht
krachtige leeromgevingen bespreekbaar te
waaraan ze werken. Het oordeel van docent
heden en vragen bij de verschillende
leert de student niet alleen de noodzakelijke
maken aan de hand van concreet materiaal.
is voor de studenten nog de "maat der
fragmenten. Na afloop van het project
kennis en ervaring te verwerven maar ook
We zijn docenten en studenten van de
dingen". Het is relatief gemakkelijk om het
"Wonen" is met de docent en met de
om in een gegeven situatie de juiste kennis
Hogeschool voor Management, Economie
oordeel van de docent te vervangen door
studenten gereflecteerd op het leerproces
en ervaring toe te passen. Vaak spreekt men
en Recht (MER) in Eindhoven erkentelijk
competentiebeschrijvingen en die sturend
en de didactische principes waarvan daarbij
in dit verband van "krachtige
voor de toestemming om hun onderwijs
te laten zijn voor het referentiegedrag van
is uitgegaan. Hierbij wordt een verbinding
leeromgevingen".
onder de loep te nemen en het te gebruiken
studenten. Op zich zal dit niet veel
gelegd naar competentiegericht leren.
in bijeenkomsten waarin het als basis kan
veranderen aan de concreet uitgevoerde
Zowel aan de docent als aan de studenten
Het betekent dat kennis en vaardigheden
dienen voor discussies over de
activiteiten.
zijn een aantal fragmenten uit het project
een andere rol vervullen in het leerproces.
ontwikkeling van nieuwe vormen van leren.
kenmerkende situatie. Het gaat dus om het
Kennis en vaardigheden krijgen bij
voorgelegd en daarover wordt een gesprek In de sfeer van begeleiding en
gevoerd. Het gesprek met docent drs. Jaap
competentiegericht leren betekenis door de
2. Project "Wonen"
opdrachtformulering zal in een
Huisman is uitgevoerd door Harrie
inzet voor het beroep. Dat hoeft niet alleen
Studenten van de MER zullen na hun
competentiegericht curriculum wel iets
Schollen en Martin Reekers heeft met de
te gaan om de directe inzet op de werkplek,
afstuderen een rol spelen in de vastgoed-
veranderen. Zo zullen de rollen van
studenten gesproken.
maar kan ook de onderbouwing van
wereld. Traditioneel zou in een curriculum
opdrachtgever, expert en begeleider
w
Fragmenten Project Wonen 1
Verschillende rollen
Netwerken
Voorbereiding Drie fragmenten
Veldverkenning Twee fragmenten
J
Vragen Welke rol(len) neemt de docent in? Hoe zou u de opdracht inleiden en waarom juist zo? Hoe brengt de docent de authenticiteit van de leersituatie in? Wat is daar aan goed en wat voor verbetering vatbaar? Discussie Hoe voorkom je dat verschillende rollen als opdrachtgever, expert, begeleider van leerprocessen en beoordelaar door elkaar gaan lopen? Hoeveel ruimte is er voor de authenticiteit van de docent in het leerproces? Vragen Hoe zorg jij er voor dat je contact houdt met de praktijk om het werkveld voor studenten open te leggen? Welke andere mogelijkheden zie je om het praktijknetwerk voor de studenten te openen? Discussie Welke taken komen er bij wanneer de docent lid is van de community of practice en de studenten erbij wil betrekken? Vragen Waarop zal in een competentiegerichte leeromgeving de voorbereiding zich focussen? Hoe zie je in de voorbereiding dat studenten niet direct competentiegericht bezig zijn? Vragen Hoe kunnen studenten bepalen wat ze via de veldverkenning aan de weet willen komen?
Wat vind je van de door de studenten gebruikte methodologie voor het verkennen? Discussie Waarom is onderzoek doen een goede werkvorm voor competentiegericht opleiden? 5
6
7
Over leren Waar blijkt dat de studenten zelfde waarde van deze opdrachten niet alleen in de mate van vakbekwaamheid formuleren, maar vooral in competentiegerichte termen? Discussie De waarde van dit soort praktijknabije opdrachten staat voor studenten buiten kijf. Collegiaal overleg Vragen Hoe bewaken docenten dat ieders vakgebied op voldoende niveau aan de orde komt? Discussie Projecten doe je nooit alleen. Tussenrapportage Vragen Hoe is merkbaar dat studenten ook van elkaar leren? Hoe bereik je dat studenten ook van elkaar leren? Discussie Tijdens tussenrapportages is feedback geven erg belangrijk. Presentatie resultaten Vragen Twee fragmenten Wie uit de rollen van fragment 1 zou de resultaten in ontvangst moeten nemen? Welke rol(len) zie je de docent innemen? Hoe effectief vind je die rol(len) en waarom? Discussie Wat zijn geschikte manieren om resultaten te laten zien?
'«*>?
Fragmenten Project Wonen 1
2
Verschillende rollen
Netwerken
Voorbereiding Drie fragmenten
Veldverkenning Twee fragmenten . * • r**»
Vragen Welke rol(len) neemt de docent in? Hoe zou u de opdracht inleiden en waarom juist zo? Hoe brengt de docent de authenticiteit van de leersituatie in? Wat is daar aan goed en wat voor verbetering vatbaar? Discussie Hoe voorkom je dat verschillende rollen als opdrachtgever, expert, begeleider van leerprocessen en beoordelaar door elkaar gaan lopen? Hoeveel ruimte is er voor de authenticiteit van de docent in het leerproces? Vragen Hoe zorg jij er voor dat je contact houdt met de praktijk om het werkveld voor studenten open te leggen? Welke andere mogelijkheden zie je om het praktijknetwerk voor de studenten te openen? iscussie Welke taken komen er bij wanneer de docent lid is van de community of practice en de studenten erbij wil betrekken? Vragen Waarop zal in een competentiegerichte leeromgeving de voorbereiding zich focussen? Hoe zie je in de voorbereiding dat studenten niet direct competentiegericht bezig zijn? Vragen Hoe kunnen studenten bepalen wat ze via de veldverkenning aan de weet willen komen?
Wat vind je van de door de studenten gebruikte methodologie voor het verkennen? Discussie
5
Over leren
B^Ü 6
Collegiaal overleg
Waarom is onderzoek doen een goede werkvorm voor competentiegericht opleiden? Vragen Waar blijkt dat de studenten zelf de waarde van deze opdrachten niet alleen in de mate van vakbekwaamheid formuleren, maar vooral in competentiegerichte termen? Discussie
De waarde van dit soort praktij knabij e opdrachten staat voor studenten buiten kijf. Vragen Hoe bewaken docenten dat ieders vakgebied op voldoende niveau aan de orde komt? Discussie
7
Tussenrapportage
Projecten doe je nooit alleen. Vragen Hoe is merkbaar dat studenten ook van elkaar leren? Hoe bereik je dat studenten ook van elkaar leren? Discussie
8
Tijdens tussenrapportages is feedback geven erg belangrijk. Presentatie resultaten Vragen Twee fragmenten Wie uit de rollen van fragment 1 zou de resultaten in ontvangst moeten nemen? Welke rol(len) zie je de docent innemen? Hoe effectief vind je die rol(len) en waarom? Discussie
Wat zijn geschikte manieren o m resultaten te laten zien?
* •%
i*
Interviews met docent en studenten 1
Interview met Jaap Huisman
Vragen ^^ Hoe is merkbaar dat ook in niet competentiegericht onderwijs aan competenties wordt gewerkt? Discussie
Welke rol spelen de authenticiteit en de passie van een docent in het onderwijs? 2
2.4 Meerwaarde van het projectonderwijs
2.5 Onderlinge verhoudingen in de groep
Interview met studenten
2.1 Duidelijke instructie
J 2.2 Rol van de docent
Vragen Hoe waarderen de studenten de wijze van instructie? Discussie Op welke andere manieren kan in competentiegericht onderwijs verzekerd worden dat studenten concrete instructie krijgen? Vragen Hoe waarderen de studenten de rol van de docent? Discussie
2.3 Veiligheid in het leerproces
Welke rol heeft een docent in het competentiegericht onderwijs? Hoe verzekert een docent dat studenten tot deep learning komen? Vragen Op welke wijze speelt veiligheid een rol bij het leerproces van de studenten? Discussie
Hoe kan de veiligheid van leren gewaarborgd worden in een competentiegerichte leeromgeving?
2.6 Begeleiding
Vragen Op welke wijze kijken de studenten terug op deze vorm van onderwijs? Discussie Welke andere vormen van leren spreken studenten evenzeer aan? Vragen Hoe waren de onderlinge verhoudingen in de groep? Discussie Hoe kan een groep studenten gebruik maken van eikaars kwaliteiten bij het leren? Vragen Hoe kijken de studenten terug op de begeleiding van hun leerproces? Discussie Op welke manier kun je als docent zorgen dat je op tijd feedback geeft op de leerprocessen van je studenten?
Interviews met docent en st 1
Interview met Jaap Huisman
c&jÊh 2
2.2 Rol van de docent
2.3 Veiligheid in het leerproces
fel
2.4 Meerwaarde van Vragen het projectonderwijs Op welke wijze kijken de studenten terug op deze vorm van onderwijs? Discussie Welke andere vormen van leren spreken studenten evenzeer aan? 2.5 Onderlinge Vragen verhoudingen in Hoe waren de onderlinge verhoudingen in de groep de groep? Discussie Hoe kan een groep studenten gebruik maken van eikaars kwaliteiten bij het leren? 2.6 Begeleiding Vragen Hoe kijken de studenten terug op de begeleiding van hun leerproces? Discussie Op welke manier kun je als docent zorgen dat je op tijd feedback geeft op de leerprocessen van je studenten?
Vragen
Hoe is merkbaar dat ook in niet competentiegericht onderwijs aan competenties wordt gewerkt? Discussie Welke rol spelen de authenticiteit en de passie van een docent in het onderwijs?
Interview met studenten
2.1 Duidelijke instructie
'•'•'
nten
1
Vragen Hoe waarderen de studenten de wijze van instructie? Discussie Op welke andere manieren kan in competentiegericht onderwijs verzekerd worden dat studenten concrete instructie krijgen? Vragen Hoe waarderen de studenten de rol van de docent? Discussie Welke rol heeft een docent in het competentiegericht onderwijs? Hoe verzekert een docent dat studenten tot deep learning komen? Vragen Op welke wijze speelt veiligheid een rol bij het leerproces van de studenten? Discussie Hoe kan de veiligheid van leren gewaarborgd worden in een competentiegerichte leeromgeving?
%
£swkWËl S
Colofon Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba
Krachtige leeromgeving
Programmalijn "Nieuwe vormen van leren"
didactische interventies
Krachtige leeromgeving didactische interventies
Onderwijsvernieuwingsprogramma Biloba, Programmalijn Nieuwe vormen van leren
aan deze Biloba productie werkten mee: 1
Onderwijsontwikkelaars Fontys Hogescholen:
Peter Teune, Martin Reekers en Harrie Schollen
Fontys Hogeschool Management Economie en Recht Opleiding vastgoed & makelaardij:
docenten: Jaap Huisman, Nico Baars en Hein Goossens studenten: Robbert van den Akker,Tim van Peer, Judith Scholten en Debbie Pfaff
Programmalijnmanagers Biloba:
HermaTuunter Maria van Deutekom
Productie:
onder regie van Paul van Soest Fontys Hogescholen dec. 2005
''£**&*ft:""
üfäfeSHS M ^Fonty Hogescholen
^Fonty Hogescholen
Related Documents
Krachtige Leeromgeving
June 2020 6