Kosova Ulke Raporu

İSTANBUL TİCARET ODASI

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

KOSOVA ÜLKE RAPORU

Güncelleme Tarihi: 24 Haziran 2005 M.D.

DIŞ TICARET ARAŞTIRMA SERVİSİ I. GENEL BİLGİLER İdari Yapı

:

Coğrafi Konumu

:

Yüzölçümü Nüfus Yoğunluğu Nüfus

: : :

Başkent Zaman Ayarı Dil

: : :

Kosova, Sırbistan ve Karadağ devleti içerisinde özerk bir bölgedir. 12 Haziran 1999 tarih ve 1244 sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı’yla geçici olarak Birleşmiş Milletler idaresi altında olan Kosova, idari açıdan 30 belediyeden (Deçan, Dragaş, Urosevaç/Ferizaj, Fusche, Glagovaç, Djakova, Gilan, İstok, Kaçanik, Kameniça, Klina, Leposaviç, Lipljan, Malişevo, Mitroviça, Novaberda, Obiliç, İpek, Podujevo, Priştine, Prizren, Rahovaç, Skenderaj, Suhareka, Shterpçe, Stimlije, Vitina, Vuçitrin, Zveçan ve Zubin Potok) oluşmaktadır. Söz konusu belediyeler KFOR (NATO Barış Gücü) sorumluluk sahaları itibariyle belirlenmiş beş bölge altında toplanmaktadır. Bu çerçevede, İngiltere Priştine, ABD Gilan, İtalya İpek, Fransa Mitroviça ve Almanya Prizren bölgesinden sorumludur. Türk Tabur Görev Kuvveti de Alman Tugayı bünyesinde faaliyet göstermektedir. Kosova Balkan Yarımadası'nın merkezinde yer almaktadır. Kuzey ve kuzeydoğusu Sırbistan’la idari sınırı oluşturmakta, güney ve güneydoğusu Makedonya'ya, güneybatısı Arnavutluk'a ve batısı Karadağ'a komşudur. Kosova'nın Sırbistan ile 265, Makedonya ile 116, Arnavutluk'la 101 ve Karadağ ile 62 km. olmak üzere sınırlarının toplam uzunluğu 564 km.'dir. 10.887 km2 179,7 kişi/km2 1.956.196 kişi (1991’de yapılan ve Arnavutların boykot ettiği nüfus sayımı sonucu) Arnavut (1.596.440 kişi), Sırp (194.190 kişi), Karadağlı (20.365 kişi), Türk (10.885 kişi), Boşnak (66.189 kişi), Roman (45.745 kişi), diğerleri (33.635 kişi). Müteakip nüfus sayımlarının 2003 yılında yapılması öngörülmektedir. Priştine GMT’den 1 saat ileridir. Arnavutça

2

DIŞ TICARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Din

:

Kosova'da Müslümanlar %76 nüfus oranıyla çoğunluğu oluştururken, Hıristiyan-Katolik dinine mensup olanlar %16, Hıristiyan-Ortodoks dinine mensup olanlar ise %8 nüfus oranına sahiptir.

II. EKONOMİK YAPISI • Halen hiçbir sanayi faaliyetinin bulunmadığı Kosova’da temel faaliyet alanlarını tarım ve Kosova’daki uluslararası varlığa hitap eden hizmetler sektörü oluşturmaktadır. • Kosova’nın ekonomisi temel olarak tarıma dayanmaktadır. Başlıca tarımsal ürünleri; tahıl (buğday, arpa, mısır), çeşitli sebzeler, kendir, elma ve üzümdür. Ormancılık yapılan bölgelerde sığır, koyun, domuz gibi canlı hayvanlar da yetiştirilmektedir. • Kosova yer altı kaynakları (kurşun, sülfürlü demir, altın, nikel, linyit, vb) bakımından zengin bir ülkedir. Özellikle, Trepča ve Nova Brdo’da kurşun, bakır, çinko, gümüş, altın ve krom çıkarılmaktadır. • Ülkedeki işsizlik oranının %60’lar civarında olduğu tahmin edilmektedir. • Para Birimi: Euro (1 Ocak 2002’den itibaren) III. GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ KOSOVA’NIN DIŞ TİCARETİ (MİLYON EURO) YILLAR İHRACAT İTHALAT TİCARET HACMİ 18.8 635.2 654 2000 10.6 874.4 885 2001 27.3 988.7 1.016 2002 36.2 968.5 994.7 2003 Kaynak: Kosovo, Document of the World Bank, Memorandum, 17 May 2004

Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler Başlıca

İthalat

Yaptığı

TİCARET DENGESİ -616.4 -863.8 -961.4 -932.3 Economic

Makedonya (%19.2), Sırbistan (%16.5), Arnavutluk (%5.2), Hırvatistan (%5.0), Türkiye (%4.8), Karadağ(%2.8), Bosna&Hersek (%2.4), Bulgaristan (%0.5) Makedonya (%14.6), Sırbistan (%14.7), 3

DIŞ TICARET ARAŞTIRMA SERVİSİ Ülkeler

Arnavutluk (%0.8), Hırvatistan (%3.3), Türkiye (%9.5), Karadağ(%1.1), Bosna&Hersek (%2.4), Bulgaristan (%4.3)

Kaynak: Kosovo, Document Memorandum, 17 May 2004

of

the

World

Bank,

Economic

IV. KOSOVA-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ • Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1244 sayılı kararının eksiksiz uygulanmasına destek vermekte, KFOR, UNMUK ve AGİT Misyonu’na asker, polis ve uzmanlar sağlayarak Kosova’nın güvenlik ve istikrarına katkıda bulunmaktadır. • Türkiye, yüzyıllardır süregelen tarihi ve kültürel bağları dolayısıyla Kosova ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmektedir. Kosova’daki Türk azınlığın kazanılmış haklarının korunmasına ve Kosova’nın siyasi ve idari yapılarında adil ve hakça temsiline büyük önem verilmektedir. • Kosova’da Kasım 2001’de yapılan genel seçimlerde; Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP), %1 oy oranıyla elde ettiği 3 (2’si kontenjandan) üyelikle Parlamento’ya girmiştir. Başbakan Bajram Rexhepi, 5 Mart 2003’te Sağlık Bakanlığı görevine KDTP üyesi Dr. Resmiye Mumcu’yu atamıştır. • 26 Ekim 2002 tarihinde yapılan yerel seçimlerde KDTP; Priştine’de bir, Prizren’de dört belediye meclis üyeliği elde etmiş, Prizren’de LDK (Kosova Demokratik Birliği) ile koalisyon kurarak yerel yönetime ortak olmuştur. • 1991 yılında yapılan son nüfus sayımı sonuçlarına göre Kosova'da yaşayan soydaşlarımızın sayısı 10.838’dir. Kosova Demokratik Türk Partisi’nin (KDTP) Kasım 2001 seçimlerinde aldığı oylar dikkate alındığında, Kosova’daki mevcut soydaş nüfusunun en az 25.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Öte yandan, Kosova'da Türkçe’yi anlayıp konuşabilenlerin sayısının, soydaş rakamının çok daha üzerinde, 200-250.000 arasında değiştiği anlaşılmaktadır.

4