KONU-II
KARIŞIMLARI AYIRMA YÖNTEMLERİ I.
Tanecik Büyüklüğünden Yararlanarak Yapılan Ayırma İşlemler:
Büyüklükleri farklı maddelerin ayrılmasında kullanılan basit yöntemlerdir.
1.
AYIKLAMA: Fındık patozdan geçtikten sonra bile bazı karmış fındıklar hala ayıklanmamıştır. Ayıklama yöntemi çok ibtidai olarak görünse de burada ayıklama yöntemi kullanıla bilecek en makul yoldur.
2.
MIKNATISLA AYIRMA:
Demir, kobalt, nikel gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilirler. Bu tür
maddelere ferromanyatik maddeler denir. DENEY RAPORU OKULUN ADI
ÖZEL KILIÇASLAN LİSELERİ
ÖĞRETİM YILI
2008-2009
DENEYİN YAPILDIĞI SINIFLAR ÖĞRETMENİN ADI – SOYADI
TARİH
AL-9D/9E MEHMET TÜRK
DENEYİN ADI
Mıknatısla Ayırma
DENEYİN AMACI
Mıknatısla çekile bilen maddelerin karışımdan ayrılması
DENEY MALZEMELERİ
• Demir talaşı • Kükürt tozu • Kâğıt parçası • Mıknatıs • Karıştırma çubuğu • Spatül Deney masasının üzerindeki iki kâğıt parçası üzerine bir miktar demir talaşı ve bir spatül dolusu kükürt tozu konur. Maddeler incelenir. Karıştırma çubuğu ile demir parçacıkları ve kükürt tozu iyice karıştırılır ve karışım çıplak gözle incelenir. Gözlemler not edilir.
DENEYİN YAPILIŞI
SONUÇ
Mıknatıs karışımın üzerine yaklaştırılarak tutulur. Karışımı oluşturan bileşenlerden biri mıknatıs ile toplanarak başka bir tarafa alınır. Maddelerin karışım öncesi ve karışımdan ayrıldıktan sonraki özellikleri incelenir ve gözlemler not edilir. Not: Demir parçacıklarını mıknatıstan rahatlıkla uzaklaştırmak için, mıknatıs üzerindeki demir talaşları kağıtla temizlenir. Birbirleri ile karıştırılan iki katının mıknatıslanma ile ayrılabileceğini göstermek
Mehmet TÜRK DERS ÖĞRETMEN İ
Ü.Murat TUNÇ OKUL MÜDÜRÜ
3.ELEME: Eleme işlemi de hala oldukça fazla kullanılan ayırma işlemlerinden birisidir. Özellikle inşaat sektöründe önemini hala korumaktadır.
4.SÜZME: Katı-sıvı y a da katı-gaz heterojen karışımları genellikle süzme yoluyla ayrılırlar. Katı-sıvı heterojen karışımların ayrılmasında genelde süzgeç kağıdı. Arabalarda, gaz filitresi Tozlu havalarda takılan gaz maskeleri… gibi. DENEY RAPORU OKULUN ADI
ÖZEL KILIÇASLAN LİSELERİ
ÖĞRETİM YILI
2008-2009
DENEYİN YAPILDIĞI SINIFLAR ÖĞRETMENİN ADI – SOYADI DENEYİN ADI DENEYİN AMACI DENEY MALZEMELERİ
DENEYİN YAPILIŞI
TARİH
AL-9D/9E MEHMET TÜRK Süzme Tebeşir tozu su karışımının süzme yoluyla ayrılması • Beherglas
• Huni
• Süzgeç kağıdı
Deney düzeneği şekilde görüldüğü gibi hazırlanır.İçinde tebeşir tozu ve su bulunan beherglas huni içersine süzgeç kağıdının kaymamasına dikkat edilerek yavaş yavaş dökülür. Gözlemler not edilir. Suda çözünmeyen tebeşir tozunun süzgeç kağıdında kaldığı görüldü. Ancak süzgeç kağıdından geçen sıvının % 100 su olmadığı görüldü.
SONUÇ
Katı ve sıvı heterojen karışımları süzme yöntemiyle ayrıştırıla bilir. Ancak bu yöntemle yapılan ayrıştırma işlemi % 100 olmaz. Yapılan ayırmada süzgeç kağıdının iyi kullanılması ve gözenekleri de önemlidir.
Mehmet TÜRK DERS ÖĞRETMEN İ
Ü.Murat TUNÇ OKUL MÜDÜRÜ
SANTRİFÜJLEME: Süzgeç kağıdından geçe bilen katı maddeler ancak santrifüjleme yöntemiyle ayrıştırıla bilirler. Santrifüj merkez kaç kuvveti sayesinde küçücük tözları deney tüpünün çeperlerine yapıştırır. Böylece ayırma işlemi % 100 e vara bilir. DİYALİZ: Özellikle koloidal karışımların ayrıştırılmasında kullanılan bir yöntemdir. Düzenek koloit karışımların diyaliz tüpünün gözeneklerinden geçmesi esasına dayanır. Diyaliz zarı yarı geçirgen bir zar olup küçük molekülleri zardan geçirir. Böylece daha büyük moleküller içerde kalır. Diyaliz makinaları da aynı yöntemle çalışır. II.
Yoğunluk farkından yararlanarak yapılan ayırma işlemleri.
1. Katı- Katı heterojen karışımlarını ayırma: SAVURMA: Katı-katı karışımlarında yoğunluğu çok küçük olan maddeler savurma yöntemiyle bir birlerinden ayrılırlar. Özellikle rüzgarlı havalarda yapılan bu işlem çiftçiler için çok önemlidir.
2. Sıvı-sıvı heterojen karışımlarını ayırma: AYIRMA HUNİSİ: Sıvı-sıvı heterojen karışımları ayırma hunisi sayesinde ayrıştırırlar. Burada yoğunluğu büyük olan madde altta yoğunluğu küçük olan madde üste toplanır. DENEY RAPORU OKULUN ADI
ÖZEL KILIÇASLAN LİSELERİ
ÖĞRETİM YILI
2008-2009
DENEYİN YAPILDIĞI SINIFLAR ÖĞRETMENİN ADI – SOYADI DENEYİN ADI DENEYİN AMACI DENEY MALZEMELERİ
DENEYİN YAPILIŞI
SONUÇ
TARİH
AL-9D/9E MEHMET TÜRK Ayırma Hunisiyle Ayırma Tebeşir tozu su karışımının süzme yoluyla ayrılması • Ayırma hunisi • Su
• Zeytin yağı
Karışım ayırma hunisine boşaltılır. Ve bir mütted beklenir. Gözlemler not edilir. Yoğunluğu büyük olan suyun altta zeytin yağının da üstte toplandığı görüldü Sıvı-sıvı heterojen karışımları ayırma hunisi ile ayrıştırılır. Bunun için sıvıların yoğunluk farklarının fazla olması ve ayırma hunisi musluğunun hassas olması gerekmektedir.
Mehmet TÜRK DERS ÖĞRETMEN İ
Ü.Murat TUNÇ OKUL MÜDÜRÜ
ETKİNLİK: Yoğunluğu bir birine çok yakın olan bir karışımı ayırma hunisiyle ayırmamız isteniyor. Nasıl bir yol izlemeliyiz?
3. Çöktürme İki çözelti bir birine karıştırıldığında, çözeltideki iyonları bir biriyle tepkimeye girerler. Bu tepkimede oluşan ürünler suda kötü çözünen maddelerdense , bu madde çöker(Çökelekk). Bu olaya çöktürme tepkimesi denir. ENEY RAPORU OKULUN ADI
ÖZEL KILIÇASLAN LİSELERİ
ÖĞRETİM YILI
2008-2009
DENEYİN YAPILDIĞI SINIFLAR ÖĞRETMENİN ADI – SOYADI DENEYİN ADI DENEYİN AMACI DENEY MALZEMELERİ
TARİH
AL-9D/9E MEHMET TÜRK Çöktürme Tepkimesi Çöktürme olayının kavratılması • NaCl çözeltisi • AgNO3 çözeltisi
NaCl çözeltisine yavaş yavaş agNP3 çözeltisi ilave edildiliyor. DENEYİN YAPILIŞI
Gözlemler not edilir. Zamanla beherglasın dibinde beyaz çökeleğin oluştuğu gözlendi. Ag+ + NO3- + Na+ + Cl-
SONUÇ
→
AgCl(k) + Na+ + NO3-
Oluşan yer değiştirme tepkimesinde oluşan AgCl(k) suda çözünmediğinden çökecektir. Oluşan beyaz çökelek AgCl dür.
Mehmet TÜRK DERS ÖĞRETMEN İ
Ü.Murat TUNÇ OKUL MÜDÜRÜ
4. Aktarma (Dekantasyon) Katı-sıvı heterojen karışımlarında, katı tamamen çöktükten sonra, üstte kalan sıvının dikkatlice başka bir kaba aktarılması işlemine denir.
5. Yüzdürme (Flotasyon) Katı-katı heterojen karışımlarında, yoğunlukları farklı olan katılardan birisi sıvının yüzeyinde kalır. Diğeri çöker. Sıvının yüzeyinde kalan madde ayrılır.
6 . Elektriklenme yoluyla ayırma Katı-katı heterojen karışımlarını ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Ebonit çubuk, kumaş parçasına ya da saçımıza sürdüğümüzde elektrik yüküyle yüklenir. Kağıt parçası, kara biber gibi çok hafif maddeler bu elektriklenmiş ebonit çubuk ya da tarak tarafından tutularak ayrılırlar.
III.
Çözünürlük farkından yararlanarak ayırma
1. Kristallendirme :Katı-sıvı homojen karışımlarda sıvının buharlaştırılarak, katı maddenin elde edilmesine denir. ÖRNEK: Tuz- su karışımından, suyun buharlaştırılarak, tuzun elde edilmesi Ayrımsal Kristallendire: Bir çözeltide bulunan birden fazla tuzun, farklı sıcaklıklarda, katı halde çöktürülmesiyle (Sıcaklıkla çözünürlüğü önemli ölçüde bir birinden ayrılan) yapılan ayırma işlemine denir. ÖRNEK: KNO3 ve Cs2 SO4 x 8 H2O karışımının ayrılması. (Sıcaklık artırıldığında Potasyum Nitratın sudaki çözünürlüğü artarken, sezyum sülfatın sudaki çözünürlüğü azalır.)
2. Ekstraksiyon(Özümleme-Çekme) yöntemiyle ayırma Ekstraksiyon; katı yada sıvı fazda bulunan bir yada birden çok bileşiğin, farklı çözünürlük özellikleri kullanılarak diğer bir sıvı faza alınmasıdır. Sulu bir çözelti ve organik bir çözücüden oluşan iki sıvı fazın kullanıldığı teknik, sıvı-sıvı ekstraksiyon yada kısaca ekstraksiyon olarak bilinir . Ekstraksiyon işlemleri genellikle yuvarlak yada oval ayırma hunisi kullanılarak gerçekleştirilir. Ayırma hunisinin büyüklüğü, toplam hacminin iki katı kadar olmalıdır.
IV.
Kaynama sıcaklıkları farkından yararlanarak yapılan ayırma işlemi Basit damıtma: Bir sıvının, önce buharlaştırılıp sonra tekrar yoğunlaştırarak yapılan ayırma işlemine denir. ÖRNEK: Alkol- su karışımından, alkolün elde edilmesi. Ayrımsal damıtma: Bir biri içerisinde homojen olarak dağılmış sıvıların, yine kaynama noktalarından yararlanarak, önce buharlaştırıp sonra yoğunlaştırarak yapılan ayırma işlemine denir. ÖRNEK: Petrolün damıtılması
V.
Erime noktası farkından yararlanarak yapılan ayırma işlemi
Katı-katı heterojen karışımları genellikle bu yöntemle ayrılırlar. Ancak bu yöntemin uygulanması için katıların erime noktası farkının fazla olması gerekmektedir. Bu yöntemle bazı alaşımlarda bileşenlerine ayrılabilir.
UYGULAMA – 6 ♦ Aşağıda verilen karışımları ayırma yöntemlerini ve bu yöntemlerde faydalanılan ayırt edici özellikleri yazınız. MADDE Yemek tuzu – Su Naftalin – Su Demir tozu – Kum Tuz – Şeker Tebeşir tozu – Su Benzin – Su Ham petrol N2 – O2 gaz karışımı Kolonya Şeker – Su Zeytin yağı – Su Nişasta – su Pul biber – Şeker Buğday – Saman Su – Mazot Kum – Su Alkol - Su Ni tozu – Yemek tuzu
AYIRMA YÖNTEMİ
AYIRT EDİCİ ÖZELLİK
Kum – Talaş Naftalin – Kum Talaş – su Bakır tozu – Kobalt tozu Su – Civa Demir tozu – kükürt tozu Tebeşir tozu – Tuz Hava
UYGULAMA – 7 ♦ Aşağıda verilen karışımları ayırmada kullanılan yöntemleri uygulama sırasına göre yazınız. MADDE Yemek tuzu – Naftalin Naftalin – Demir tozu – Su Demir tozu – Kum – Talaş Tuz – Şeker – Zeytin yağı – Su Tebeşir tozu – Su – Şeker – Alkol Benzin – Su – Kum – Talaş Ham petrol Su-Alkol-Demir tozu-Naftalin Şeker – Demir tozu – Pul Biber Tuz – Su – Alkol – Zeytin yağı Zeytin yağı – Su – Kum – Demir tozu Nişasta – Su – Talaş Pul biber – Şeker – Tuz Kükürt tozu – Tuz – Şeker Su – Mazot – Kum – Talaş Kum – Su – Ni tozu - Zeytinyağı Alkol – Su – Şeker – Tuz Ni tozu – Yemek tuzu – Şeker – Kum
İŞLEM SIRASI 1. Suda çözme
2. Süzme
3. Buharlaştırma
Kum – Talaş – Şeker – Demir tozu Naftalin – Kum – Çakıl taşı – Şeker Talaş – Su – Benzin – Şeker – Alkol Bakır tozu – Kobalt tozu – Yemek Tuzu Su – Civa – Şeker Demir tozu – kükürt tozu – Şeker Tebeşir tozu – Tuz – Şeker – Zeytin yağı Su-Kum-Tuz-Odun talaşı-Demir talaşı
TEST – 1 1.
Aşağıdakilerden hangisi homojen karışımdır? A) Süt
B) Kan
C) Sis
D) Tuzlu su
2.
verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
E) Ayran
Demir tozu – yemek tuzu – naftalin karışımını birbirinden ayırmak için;
B) Yalnız II
D) I ve III
Su ilavesi
II.
Mıknatıslama
III.
Su buharlaştırma
IV.
Süzme
D) Eter 5.
İşlemlerinin uygulama sırası nasıl olmalıdır? B) II, I, IV, III
D) III, II, I, IV
C) IV, I, II, III
E) III, I, II, IV
C) I ve II
E) I, II ve III
4. Aşağıdakilerden hangisi karışım değildir? A) Alaşım
I.
A) II, I, III, IV
A) Yalnız I
B) Emülsiyon
C) Süspansiyon
E) Çözelti
Bileşik ve karışımlar için aşağıdakilerden hangisi ortak özelliktir? A) Kimyasal değişim sonucunda oluşurlar. B) Fiziksel yöntemlerle ayrışabilirler. C) Sabit bir erime ve kaynama noktaları vardır. D) Oluştukları maddelerin özelliklerini taşırlar. E) Belirli bir kütle ve hacimleri vardır.
3. Li(k), LiCl(k) ve LiCl(aq) için; I.
Üçü de homojendir.
II.
Üçü de elektrik akımını iletir.
III.
Üçünün de erime noktası sabittir.
6.
I. Çelik
: Çözelti
II. Naftalin + Su : Süspansiyon III. Zeytinyağı + Su : Emülsiyon Yukarıdaki maddelerden hangisinin sınıfı doğru olarak verilmiştir?
7. Kaynama noktaları birbirinden farklı olan saf X, Y ve Z sıvıları birbiri içinde homojen olarak çözünmektedir. X, Y, Z sıvılarını birbirinden ayırmak için aşağıdaki
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
fiziksel
ayırma
yöntemlerinden
kullanılmalıdır? A) Kristallendirme
B) Buharlaştırma
D) Ayırma Hunisi
8.
hangisi
C) Süzme
E) Ayrımsal damıtma
Alkol ile su karıştırıldığında; I.
Homojen karışım ( çözelti ) oluşur.
II.
Kimyasal değişim meydana gelir.
III.
Fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilirler.
yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
10.
I.
Şekerli sudan şekeri ayırmak için,
II. Tuz – Şeker karışımından tuzu ayırmak için, III. Alkol – su karışımından alkolü ayırmak için, Yukarıdaki karışımlardaki istenen maddeleri elde etmek için hangilerinde damıtma uygulanabilir? A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve
III D) II ve III
11.
E) I, II ve III
I. Alkol – su II. Naftalin – su
9. Aşağıdaki maddelerden hangisi karışım olduğu halde süspansiyon, emülsiyon veya çözelti değildir?
III. Tuzlu su Yukarıda verilen karışımları bileşenlerine ayırmak için uygulanması
A) Hava
gereken
yöntemler
aşağıdakilerin
hangisinde doğru verilmiştir?
B) Alkol C) Tuz – şeker karışımı D) Zeytinyağı – su karışımı E) Nişasta – su karışımı
I
II
III
A) Ayrımsal damıtma
Süzme
Ayırma hunisi
B) Ayırma hunisi
Damıtma
Kristallendirme
C) Ayırma hunisi
Süzme
Ayırma hunisi
D) Ayrımsal damıtma
Süzme
Kristallendirme
E) Süzme
Ayırma hunisi
Damıtma
A) I, II, II, IV
B) IV, II, I, III
C) III, I, II,
IV D) III, II, I, IV
E) III, IV, II, I
12. Karışık halde bulunan kum, tuz ve odun talaşını birbirinden ayırmak için aşağıdaki işlemler hangi sıra ile uygulanmalıdır?
13.Aşağıdaki karışımlardan hangisi bir çözelti değildir?
I.
Kaşıkla toplama
II.
Süzme
A) Alkol ve su içeren karışım
III.
Suda çözme
B) Şeker içeren su
IV.
Buharlaştırma
C) Tuz içeren su D) Kum içeren su
E) H2 ve O2 gaz karışımı
TEST – 2 1.
I.
Süzme
II. Çöktürme III. Buharlaştırma Tuzlu su karışımında tuzun sudan tamamen ayrılması için yukarıdaki işlemlerden hangileri yapılmalıdır? A) Yalnız II
B) Yalnız III D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
3.
I.
Süzme
II. Ayırma hunisi III. Ayrımsal damıtma IV. Ayrımsal Kristallendirme Yukarıda verilen ayırma yöntemlerinden hangileri sıvı – sıvı karışımları ayırma yöntemi olarak kullanılamaz?
2.
I.
Nişasta su karışımı
A) I ve II
II. Şeker su karışımı
D) I, II ve IV
III. Alkol su karışımı
4.
Yukarıda verilen karışımlardan hangileri heterojendir? A) Yalnız I D) I ve II
B) II ve III
B) Yalnız II E) I ve III
C) Yalnız III
E) I ve IV
Zeytinyağı – su karışımına ilişkin; I.
Heterojendir.
II.
Emülsiyondur.
III.
Ayırma hunisi ile ayrıştırılabilir.
C) I ve III
Yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
6. Aşağıda verilen karışımların sınıflandırılması hangisinde yanlış yapılmıştır?
5. Homojen karışımlar için; I.
Fiziksel
yöntemlerle
Türü
ayrıştırılırlar.
A) Tuz – su
Süspansiyon
II.
Bileşenleri arasında belirli bir oran yoktur.
B) Alkol – su
Çözelti
III.
Bileşenleri kendi özelliklerini kaybetmezler.
C) Benzin – su
Emülsiyon
D) Nişasta – Şeker
Adi karışım
E) Lehim
Alaşım
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I
7.
Karışım
bileşenlerine
B) I ve II
I. Element
: Gümüş, Kalay, Fosfor
II. Bileşik
: Su, Tuz, Grafit
III. Karışım
: Çelik, Gazoz, Hava
Yukarıda
C) II ve III
maddelerin
sınıflandırılmasına
özelliktir? A) Fiziksel yöntemlerle ayrıştırılırlar. verilen
örneklerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III
B) Yalnız III
9. Aşağıdakilerden hangisi bileşik ve karışımlar için ortak
B) Belirli bir formülleri vardır. C) Belirli bir kaynama noktaları vardır.
C) I ve II
E) I, II ve III
D) Oda koşullarında katı, sıvı ya da gaz halde olabilirler. E) Bileşenleri arasında belirli bir oran vardır.
8. Birbiri içerisinde çözünmeyen iki sıvının karışımını ayırma hunisi ile bileşenlerine ayırabilmek için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle farklı olmalıdır? A) Öz kütleleri B) Öz hacimleri C) Öz ısıları D) Erime noktaları E) Kaynama noktaları
10.
I.
Sis
II. Duman III. Nemli hava Yukarıdakilerden hangileri homojen karışımdır? A) Yalnız III
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
11.Aşağıdaki karışımlardan hangisi öz kütle farkından yararlanılarak ayrıştırılamaz? A) Buğday – Saman karışımı
B) Zeytinyağı – Su karışımı C) Alkol – Su karışımı D) Benzin – Su karışımı E) Kum – Odun talaşı karışımı
13.Kaynama noktaları ve yoğunlukları farklı olan X, Y ve Z sıvılarından, Y sıvısı X ‘de çözündüğü halde, Z sıvısı her ikisinde de çözünmemektedir. Buna göre X, Y, Z sıvılarının oluşturduğu karışımdan
12.Demir tozu ile odun talaşından oluşan karışımı
her bir sıvıyı ayırabilmek için;
bileşenlerine ayırmak için aşağıda verilen yöntemlerden hangileri kullanılamaz? I.
Mıknatıslama
II.
Suda çözüp, süzme
III.
Ayrımsal damıtma
I.
Ayırma hunisi
II.
Ayrımsal damıtma
III.
Ayrımsal kristallendirme
yukarıdaki ayırma yöntemlerinden hangileri yalnız başına yeterlidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve II
A) Yalnız I
E) I, II ve III
B) Yalnız II
D) II ve III
C) Yalnız III
E) I ve II
TEST – 3 1.
“Elementler
sembollerle,
bileşikler
ise
formüllerle
A) Genleşme katsayısı
gösterilirler.”
B) Kimyasal formülü
Buna göre;
C) Öz kütlesi D) Enerjisi
I.
Çay şekeri
II.
Alkol
III.
Kükürt tozu
E) Öz ısısı
Yukarıda verilenlerden hangileri formülle gösterilebilirler? A) Yalnız I D) II ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
3.
Oda koşullarında farklı fiziksel hallerde bulunan X ve Y maddelerinin oluşturduğu karışımla ilgili; I.
Emülsiyondur.
II.
Süspansiyondur.
III.
Çözeltidir.
sınıflandırmalardan hangileri doğru olabilir?
2. Sabit basınç altında katı bir madde gaz hale getirilinceye kadar ısıtılıyor. Bu değişim sırasında maddenin hangi özelliği değişmez?
A) Yalnız II D) II ve III
B) Yalnız III E) I, II ve III
C) I ve III
4. Karışımlara ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi
A) Yalnız III
yanlıştır?
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
A) Homojen ya da heterojen olabilirler. B) Belirli bir sembol ya da formülleri yoktur. C) Bileşenleri arasında sabit bir kütle oranı yoktur. D) Fiziksel ayırma yöntemleri ile ayrıştırılırlar. E) Bileşenleri kendi özelliklerini kaybederler.
6. Aşağıda bazı madde gruplarına ilişkin verilen örneklerden hangisi yanlıştır? Madde
Örnek
A) Bileşik
Naftalin
B) Element
Gümüş
C) Süspansiyon
Yemek tuzu – su
II. Demir tozu – Karbon alaşımı
D) Emülsiyon
Benzin – su
III. Kükürt tozu – Odun talaşı karışımı
E) Alaşım
Lehim
A) Yalnız I
B) I ve II
5.
I. Demir tozu – Nikel tozu karışımı
Yukarıdaki
karışımlardan
hangileri
mıknatıs
yardımıyla birbirinden ayrıştırılamaz?
7. Aşağıda
verilen
maddelerden
hangisi
homojen
D) II ve III
değildir?
C) I ve III E) I, II ve III
A) Alkol B) Eter C) Tuzlu su D) Ayran E) Civa
9.
Yandaki
şekilde
verilen
Sıcaklık
grafikle ilgili; I.
Saf suyun sabit bir donma
Saf su
noktası
Tuzlu su
vardır. II.
8.
I.
Hava
II.
Petrol
: Yoğunlaştırma III.
ayrıldıklarında
değişim olayı gözlenir?
Saf su ve tuzlu su donarken kinetik enerjileri azalır.
Yukarıdaki karışımlar karşılarında verilen yöntemlerbileşenlerine
Zaman
donma noktası düşer.
: Ayrımsal damıtma
III. Benzin – su : Ayırma hunisi
le
Suya tuz eklenirse
hangilerinde
verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
hal A) Yalnız I
B) Yalnız III D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
10. Aşağıdakilerden
hangisi
karışımlarla
bileşiklerin
ortak özelliklerindendir? A) Daima homojendirler. B) Bileşenleri arasında belirli ve sabit bir oran vardır. C) Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrıştırılırlar.
12. “ Etil alkol ile su her oranda karışırlar.” Etil alkol – su karışımı ile ilgili söylenebilecek en iyi
D) Yoğunlukları sabittir.
ifade aşağıdakilerden hangisidir?
E) Bileşenlerinden oluşurken kütlenin korunumu yasası geçerlidir.
A) Süspansiyon
B) Emülsiyon
D) Heterojen karışım
11.
C) Alaşım
E) Homojen karışım
I. Buharlaştırma II. Ayrımsal damıtma
13.Aşağıdaki karışımlardan hangisi karşısında belirtilen
III. Süzme
yöntemle bileşenlerine ayrılamaz?
Tebeşir tozu – yemek tuzu – alkol ve su içeren bir karışımı bileşenlerine ayırmak için yukarıda verilen yöntemler hangi sıra ile uygulanmalıdır? A) I, II, III
B) III, II, I D) III, I, II
C) I, III, II
E) II, III, I
A) Alkol – su
Ayrımsal damıtma
B) Şeker – su
Buharlaştırma
C) Kükürt tozu – Bakır tozu
Mıknatıs
D) Tuz – Şeker
Ayrımsal kristallendirme
E) Kum – su
Süzme
TEST – 4 1. Aşağıdakilerden hangisi aynı cins tanecik içermez? A) Su
III.
Her ikisi de süzgeç kâğıdı ile bileşenlerine
yargılarından hangileri doğrudur?
C) Alkol
A) Yalnız I
D) Şekerli su
* X : Şekerli su çözeltisi * Y : Tuzlu su çözeltisi Yukarıda verilen X ve Y maddeleri ile ilgili; Her ikisi de homojendir.
B) I ve II
D) II ve III
E) Naftalin
I.
Y elektrik akımını iletirken X iletmez. ayrılır.
B) Kurşun
2.
II.
3.
X : Çözelti
C) I ve III
E) I, II ve III
Y : Süspansiyon
Z : Emülsiyon
Yukarıda verilen X, Y ve Z maddeleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Z, ayırma hunisi ile ayrıştırılabilir.
Yukarıda verilen karışımları bileşenlerine ayırmada
B) X ‘in belirli bir erime ve kaynama noktası vardır.
aşağıdaki ayırma yöntemlerinden hangisi kullanılır?
C) Y, katı – sıvı heterojen karışımdır.
Ayrımsal Damıtma A) II
D) Y, süzme ile bileşenlerine ayrılabilir. E) Z, zeytinyağı – su karışımı olabilir.
4.
Ayırma Hunisi III
Buharlaştırma I
I. Su – Alkol karışımı
B)
II
III
I
II. Su – Benzin karışımı
C)
III
II
I
III. Su – Sirke karışımı
D)
III
I
II
E)
I
III
II
Yukarıda
verilen
karışımlardan
hangileri
heterojendir? A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
6.
5.
I.
Katı – sıvı homojen
katısı
suda
iyi
Kaynama noktası farkı
II.
Çözünürlük farkı
III.
Tanecik büyüklüğü farkı
A) Yalnız I
III. Sıvı – sıvı homojen
“X
I.
yukarıdaki özelliklerden hangileri kullanılabilir?
II. Sıvı – sıvı heterojen
7.
Katı – katı karışımlarını bileşenlerine ayırmada;
B) Yalnız II
D) II ve III
çözünürken,
Y
katısı
suda
çözünmemektedir. “
C) I ve II
E) I, II ve III
II. Alkol – su karışımının damıtma ile ayrılması III. Benzin – su karışımının ayırma hunisi ile ayrılması
Buna göre Demir tozu–X katısı ve Y katısından oluşan karışımdan sadece X katısını ayırmak için; I.
Süzme
II.
Mıknatıslama
III.
Buharlaştırma
IV.
Suda Çözme
IV. Kum – talaş karışımının su kullanılarak ayrılması Yukarıda verilen karışımların hangilerinin ayrıştırılmasında özkütle farkından yararlanılmıştır? A) I ve II
B) I ve III D) I, III ve IV
C) II ve IIII
E) I, II ve III
yukarıda verilen işlemlerden en az hangileri, hangi sıra ile uygulanmalıdır? A) I, III, II, IV D) II, IV, I, III
B) II, I, III
C) IV, II, I, III
E) IV, I, III
9. Aşağıdaki karışım örneklerinden hangileri karşısında belirtilen ayırma yöntemi ile ayrıştırılamaz? Karışım
8.
I. Buğday – saman karışımının savurma ile ayrılması
A) Kum – su
Ayırma Yöntemi Süzme
B) Benzin – su
Ayırma hunisi
C) Tuz – su
Damıtma
D) Naftalin – tuz
Ayrımsal Kristallendirme
E) Petrol
Ayrımsal damıtma
10. Nikel tozu, Şeker ve Nişastadan oluşan karışımı
12.
I. Sabun
bileşenlerine ayırmak için hangi işlemler hangi sıra ile
II. Kolonya
yapılmalıdır?
III. Sirke
A) Suda çözme – Mıknatıslama – Süzme – Buharlaştırma
Yukarıda günlük hayatta karşılaştığımız bazı maddeler
B) Mıknatıslama – Suda çözme – Buharlaştırma
verilmiştir. Bunlardan hangileri karışımdır?
C) Mıknatıslama – Suda çözme – Süzme – Buharlaştırma
A) Yalnız I
D) Suda çözme – Süzme – Buharlaştırma
D) II ve III
E) Mıknatıslama – Süzme – Suda çözme – Buharlaştırma
11.Aşağıdakilerden hangisi fiziksel bir ayırma yöntemi
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
13.Homojen bir madde için aşağıdakilerden hangisi her zaman doğrudur?
değildir?
A) Saf maddedir.
A) Ayrımsal damıtma
B) Element veya bileşik olabilir.
B) Ayrımsal kristallendirme
C) Fiziksel yöntemlerle ayrıştırılamaz.
C) Elektriklendirme ile ayırma
D) Erime ve kaynama noktası sabittir.
D) Elektroliz ile ayırma
E) Her bölgesinde aynı özelliği gösterir.
E) Buharlaştırma
TEST – 5 1.
Karışımları bileşenlerine ayırmada; I.
Yoğunlukları farklı sıvı – sıvı heterojen
II.
En az iki farklı cins tanecik içerir.
III.
Katıların
karışımlar ayırma hunisi ile ayrılabilirler. II.
sıvıda
çözünmesiyle
oluşturulurlar
Kaynama noktaları farklı sıvı – sıvı karışımlar A) Yalnız I
ayrımsal damıtma ile ayrılabilirler. III.
B) Yalnız II D) I ve II
Suda çözünmeyen katının su ile oluşturduğu
C) Yalnız III
E) I, II ve III
karışım süzgeç kâğıdı ile ayrılabilir. yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) Yalnız II
B) II ve III D) I ve II
C) I ve III
E) I, II ve III
3.
Tebeşir tozu, çamaşır sodası, naftalin ve kobalt tozundan oluşan karışıma aşağıdaki işlemler sırasıyla uygulanıyor.
2. Çözeltilerle ilgili aşağıda verilenlerden hangileri her zaman doğrudur? I.
Homojendirler.
I.
Suda çözme
II.
Süzme
III.
Mıknatıs kullanma
III.LiCl (suda)
Bu işlemler sonunda hangi maddeler karışımdan ayrılabilir?
Yukarıda verilenlerden hangileri homojen olduğu
A) Yalnız kobalt tozu
B) Yalnız naftalin
C) Yalnız çamaşır sodası
D) Naftalin ve kobalt tozu
halde arı madde değildir? A) Yalnız I
E) Çamaşır sodası ve tebeşir tozu
4.
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve III E) I ve II
I. Homojendirler. II. Farklı tür atomlar içerirler. III. Erime ve kaynama noktaları farklıdır. IV. Bileşenlerinin özelliklerinin gösterirler. Yukarıda verilen özelliklerden hangileri bileşik ve karışımlar tümü için doğrudur? A) Yalnız I
B) Yalnız II D) II ve III
C) I ve IV
E) I, II ve IV
6.
Çelik ile ilgili ; I.
Çözeltidir.
II.
Katı – katı karışımıdır.
III.
Homojen özellik gösterir.
verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I
5.
B) I ve II D) II ve III
I. Na (katı)
C) I ve III E) I, II ve III
II. KBr (sıvı) 8.
7.
I.
damıtma yöntemiyle bileşenlerine ayrışabilmektedir.”
Kum – su karışımı
Buna göre X ve Y için;
II. Benzin – su karışımı III. Asetik asit – su karışımı Yukarıda
verilen
karışımların
sınıflandırılması
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Çözelti
Süspansiyon
“X ve Y sıvılarından oluşan homojen karışım ayrımsal
II
III
B)
II
III
I
C)
II
I
III
D) III
I
II
E) III
II
I
Yoğunlukları farklıdır.
II.
Birbiri içinde çözünmezler.
III.
Kaynama noktaları farklıdır.
verilen bilgilerden hangileri kesinlikle doğrudur?
Emülsiyon
A) I
I.
A) Yalnız III D) II ve III
9.
I.
Bronz
II. Gazoz
B) I ve II
C) I ve III E) I, II ve III
III. Kalsiyum klorür hepta hidrat Yukarıdakilerden hangileri karışıma örnektir? A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
10.
C) I ve III
E) I, II ve III
12.Aşağıda verilen fiziksel ayırma yöntemleri ve bu yöntemlerin uygulanmasında faydalanılan ayırt edici
I. Buharlaştırma
özelliklerden hangisi yanlıştır?
II. Suda çözme III. Süzme
Ayırma Yöntemi
Ayırt Edici Özellik
Naftalin – yemek tuzu karışımından yemek tuzunu saf
A) Süzme
Çözünürlük farkı
olarak elde edebilmek için yukarıdaki işlemler hangi
B) Kaşıkla toplama
Yoğunluk farkı
sıra ile uygulanmalıdır?
C) Ayrımsal kristallendirme
Öz kütle farkı
D) Ayırma hunisi
Yoğunluk farkı
E) Ayrımsal damıtma
Kaynama noktası farkı
A) I, II, III
B) I, III, II D) II, III, I
C) II, I, III
E) III, II, I
11. Aşağıdaki madde çiftlerinden hangisi karıştırılırsa heterojen karışım oluşur?
13. Aşağıdaki karışımlardan hangisi kaynama noktası farkından yararlanılarak bileşenlerine ayrılır?
A) Azot gazı – Oksijen gazı
A) Kum – su
B) Su – Etil alkol
Petrol
C) CO2 gazı – su D) Etil alkol – yemek tuzu E) Kurşun tozu – Kalay tozu
B) Nişasta – su
D) Tuz – Şeker Zeytinyağı – su
C)
E)