Jelvehayi Az Faza

‫تاریخ ساخت‪:‬‬ ‫اردیبهشت ماه ‪ 1386‬برابر با مه ‪2007‬‬

‫موضوع‪:‬‬ ‫جلوه هایی از فضا‬

‫به منظور مخدوش نشدن دید در تصاویر‪ ،‬گزینه های‬ ‫بازگشت به اول برنامه (اولین اسلید) و برگشت به‬ ‫فهرست عناوین مطرح شده در این مجموعه‪ ،‬به‬ ‫صورت نامرئی به ترتیب در گوشه بال سمت راست و‬ ‫گوشه پایین سمت راست قرار داده شده اند که با تغییر‬ ‫شکل نشانگر ماوس به دست‪ ،‬می توانید به آن پی‬ ‫ببرید‪.‬‬

‫انسان به کمک قوه استدلل و بهره وری مناسب به نسبت‬ ‫پیشرفت تدریجی اش‪ ،‬امروزه توانسته در نزدیکی کشف و‬ ‫رسیدن به تمامی خواسته های انسانی دست یابد که البته همه‬ ‫این عوامل مرهون تکامل و تجدید نظر منطقی به تفکرات‬ ‫پیشینش نسبت به حقایق است‪.‬‬

‫فهرست‪:‬‬ ‫زمین از فضا‬ ‫عکسهایی از فضا‬ ‫"افق های نو”کاوشگر‬ ‫و آن سیارک ویرانگر می‌آید‬ ‫فجایع آب و هوایی در منظومه شمسی‬

‫نمایی از مشرق زمین و مغرب زمین‬

‫رهسپار شدن طوفان شن از شمال آفریقا به جزایر قناری‬ ‫در اقیانوس اطلس‬

‫تنگه جبل الطارق‬

‫شب بین آفریقا و اروپا پدیدار می شود‪.‬‬

‫رشته کوههای آلپ در سوئیس‬

‫ایسلند‬

‫دریای سیاه‬

‫دریای سرخ‬

‫سیاره ما در پس زمینه ای از جهان‬

‫منظره ای دیدنی!‬ ‫عکسهای ماهواره ای از اروپا و آفریقا در شب در یک آسمان بدون ابر‬ ‫چراغانی ها در پاریس و بارسلونا هستند؛ امادر لندن و لیسبون یا مادرید چنین نیست و آنجا هنوز روز‬ ‫‪.‬است‬ ‫شما می توانید مجموعه جزایر را در وسط اقیانوس اطلس ببینید‪ .‬مقداری پایین تر از مادریا و جلوتر‬ ‫‪.‬از جزایر قناری و کیپ وارد‬ ‫‪.‬شما می توانید صفحه قاره اروپا را مجمع الجزایر بریتانیا تا کانادا و ایسلند در مرکز ببینید‬

‫صفحه قاره اروپا‬ ‫بریتانیا‬ ‫ایسلند‬

‫اقیانوس اطلس‬ ‫فرانسه‬ ‫اسپانیا‬ ‫ایتالیا‬

‫مجموعه جزایر مادریا‬

‫زمان شروع شب در این‬ ‫مکان‬

‫جزایر قناری‬ ‫آفریقا‬ ‫جزایر کیپ ورد‬

‫شب هنگام در برزیل‬ ‫صفحه قاره ای برزیل‬

‫اقیانوس اطلس‬ ‫بلو هوریزونت‬ ‫سالوادور‬

‫ریو دو ژانیرو‬ ‫سائو پائولوی بزرگ‬

‫فورتالزا‬ ‫برازیلیا‬ ‫رسیف‬ ‫گویانیا‬ ‫سالوادور‬ ‫اوبرلندیا‬ ‫بلو هوریزونت‬ ‫ریودو ژانیرو‬ ‫سائو پائولوی بزرگ‬ ‫فلوریانوپلیس‬

‫شب هنگام در ایالت متحده‬ ‫آمریکا‬

‫دیترویت‬ ‫هنوز روشنایی‬ ‫روز در‬ ‫کالیفرنیا هست‬

‫شیکاگو‬ ‫بزرگترین تمرکز چراغانی ها (از‬ ‫بال به پایین) مربوط به شهرهای‬ ‫بوستون‪ ،‬نیو یورک‪ ،‬فیلدلفیا و‬ ‫‪.‬واشینگتن هستند‬

‫دالس‬ ‫پورتو ریکو‬ ‫میامی‬

‫هوستون‬

‫آیا این یک رویا نیست؟‬ ‫بنا بر این بسیاری می توانند از آسمان شب لذت ببرند‪ ،‬اگر آلودگی نوری برای‬ ‫ساکنین زمین وجود نداشته باشد وگرنه فقط کسانی که از فضا به سیاره ما نگاه‬ ‫!می کنند از این آلودگی نوری لذت می برند‬

‫آسمان شب‬

‫صحنه مونتاژ شده ای از منظومه شمسی از دید سطح ماه زمین!‬

‫تلسکوپ هابل‬

‫طرحی از تلسکوپ جیمز وب‬

‫نمودار مقایسه ای تلسکوبهای هابل و جیمز وب‬ ‫‪2013‬‬ ‫سال شروع کار‬

‫‪4500‬‬

‫وزن (کیلو گرم)‬

‫‪4500‬‬

‫جیمز وب‬

‫قطر آینه (میلی متر)‬

‫‪1990‬‬ ‫هابل‬

‫‪9000‬‬ ‫‪2400‬‬

‫تصویر سه بعدی از خورشید‬

‫عکس از ‪STEREO/NASA‬‬

‫رصدخانه جدید ناسا در فضا اولین عکس سه‬ ‫بعدی را از خورشید ثبت کرد‪ .‬این رصدخانه‬ ‫خورشیدی که ‪ STEREO‬نام دارد‪ ،‬شامل دو‬ ‫مدارگرد است که هر دو در ‪ 25‬اکتبر ‪ 2006‬به‬ ‫مدار خورشید فرستاده شدند‪ ،‬یکی از آنها جلوی‬ ‫خورشید و دیگری در پشت خورشید قرار دارد‪،‬‬ ‫داده هایی که از این مدارگردها ثبت می شود بعد‬ ‫از ترکیب و پردازش‪ ،‬تصویری سه بعدی از‬ ‫خورشید را نمایان می کند‪.‬‬

‫آژانس فضانوردی آمریکا‪ ،‬ناسا‪ ،‬فضاپیمایی اکتشافی به نام "کانتور" را برای‬ ‫مطالعه ستاره های دنباله دار در سال ‪ 2002‬راهی فضا کرده است‪ .‬دانشمندان‬ ‫امیدوارند این فضاپیما نحوه شکل گرفتن سیارات منظومه شمسی را تا حدودی‬ ‫روشن کند‪ .‬فضاپیمای کانتور در طول ماموریت خود به شعاع صدکیلومتری‬ ‫هر ستاره دنباله دار خواهد رسید که تاکنون سابقه نداشته است‪.‬‬

‫تلسکوپ فضایی هابل با عکس برداری از کهن ترین ستارگان موجود در کهکشان‬ ‫راه شیری‪ ،‬مقیاس تازه ای برای اندازه گیری عمر کیهان فراهم کرده است‪.‬‬ ‫اندازه گیری تازه‪ ،‬عمر کهکشان راه شیری را ‪ 13‬تا ‪ 14‬میلیارد سال برآورد‬ ‫می کند که با تخمین هایی که کیهان شناسان قبل فراهم کرده بودند‪ ،‬مطابقت می‬ ‫کند‪.‬‬

‫موسسه علوم فیزیک فرازمینی ماکس پلنک که در مجاورت شهر مونیخ آلمان‬ ‫قرار دارد اعلم کرده شواهدی یافته است که هرگونه تردید در مورد وجود‬ ‫سیاهچاله ای غول پیکر در مرکز کهکشان راه شیری را برطرف می کند‪ .‬این‬ ‫شواهد نتیجه مشاهده ستاره سریع السیری به نام "کماندار الف" )‪Sagittarius‬‬ ‫‪ (A‬در صورت فلکی "کماندار" یا "قوس" است که حول سیاهچاله دور می‬ ‫زند‪.‬‬

‫این سحابی سیاره ای به نام "آی سی ‪ "4406‬از تقارن بی نظیر هندسی برخوردار‬ ‫است‪ .‬نیمه چپ و راست این سحابی چنان که در عکس هابل دیده می شود‪،‬‬ ‫قرینه تقریبا کاملی از یکدیگر هستند‪ .‬ستاره شناسان می گویند که اگر با یک‬ ‫سفینه فضایی در اطراف این سحابی گردش می کردند‪ ،‬می توانستند شاهد‬ ‫تشکیل حلقه ای از گاز و غبار باشند که از ستاره در حال مرگ به سمت خارج‬ ‫جریان دارد‪.‬‬

‫این تلسکوپ که پا جای پای رصدخانه های فضایی هابل‪ ،‬چاندرا و کامپتون می‬ ‫گذارد‪ ،‬هسته اصلی رصدخانه ای با نام تشکیلت تسلکوپ فضایی مادون قرمز‬ ‫)‪ (SIRTF‬است که انرژی مادون قرمز ساطع شده از ستاره ها‪ ،‬کهکشانها و‬ ‫سیارات را ردیابی خواهد کرد‪ .‬ستاره شناسان قادر خواهند بود اجرام سرد و‬ ‫دورافتاده ای را مطالعه کنند که در پس گازها و غبارهای آسمانی پنهان شده و‬ ‫امکان ردیابی شان در طیف نور قابل رؤیت وجود ندارد‪.‬‬

‫اندرومدا که ‪ 3/2‬میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد‪ ،‬نزدیک ترین کهکشان به‬ ‫راه شیری است‪ .‬اخترشناسان با ملحظه اندرومدا و فضای ماورای آن در این‬ ‫عکس اشاره می کنند که بخش بزرگی از کهکشان های قابل مشاهده‪ ،‬به دلیل‬ ‫برخوردها و ادغام های مشابه‪ ،‬از شکل های منحصر به فرد برخوردارند‪ .‬این‬ ‫عکس نشان می دهد که ما در جهانی پرتحرک و پویا که بی وقفه درحال تغییر‬ ‫و تحول است زندگی می کنیم‪.‬‬

‫کهکشان باشکوه مارپیچی ان جی سی ‪ 3370‬در صورت فلکی اسد‪ ،‬با دوربین‬ ‫پیشرفته مطالعات جامع )ای سی اس( تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است‪.‬‬ ‫رصدهای اخیر هابل آشکارکننده ساختمانی متشکل از بازوهای ظریف‬ ‫مارپیچی با حلقه هایی از گاز و غبار و رودهایی از جنس ستارگان با خال‬ ‫های آبی رنگ است‪ .‬این خال ها در واقع سحاب های داغی است که ستارگان‬ ‫در آنها پا به هستی می گذارند‪.‬‬

‫این کهکشان که " تادپول" نامگذاری شده است‪ 420 ،‬میلیون سال نوری از زمین‬ ‫فاصله دارد‪" .‬تادپول" با دنباله شناوری از ستارگان‪ ،‬نشان دهنده ذات پویا‪ ،‬بی‬ ‫قرار و خشن عالم است‪ .‬دانشمندان می گویند آنچه انتظار آن نمی رفت‪،‬‬

‫کشف شمار کثیری کهکشان ورای تادپول بود که شمار آنها دو بار بیش‬ ‫از آن چیزی است که در عکس های افسانه ای هابل به نام "میادین‬ ‫ژرف" که در سال ‪ 1995‬گرفته شد‪ ،‬دیده شده است‪.‬‬

‫تلسکوپ هابل که در ارتفاع چند صد کیلومتری در خارج از جو زمین و در‬ ‫مدار آن گردش می کند‪ ،‬با چشمان تیزبین خود بار دیگر بر دانسته های‬ ‫بشر از هستی افزوده است‪ .‬آخرین رصدهای انجام شده توسط این‬ ‫تلسکوپ حاکی از آن است که نخستین ستارگان جهان تنها ‪ 200‬میلیون‬ ‫سال پس از انفجار بزرگ یعنی بسیار پیشتر از آنچه تاکنون تصور می‬ ‫شد پا به هستی گذشته اند‪.‬‬

‫عکس های تازه کاوشگر 'افق های نو' از‬ ‫مشتری‬ ‫پل رینکون )خبرنگار علمی سایت‬ ‫خبری بی بی سی )‬

‫کاوشگر "افق های نو" از فاصله چند‬ ‫میلیون کیلومتری بزرگترین سیاره‬ ‫منظومه شمسی عبور کرد‪.‬‬ ‫فضاپیمای "افق های نو" تصاویر‬ ‫خیره کننده ای از مشتری و اقمار‬ ‫آن که در جریان گذر اخیر فضاپیما‬ ‫از کنار این سیاره تهیه شده را به‬ ‫زمین ارسال کرده است‪.‬‬

‫این تصاویر آشکارکننده فوران های عظیم‬ ‫آتشفشانی در سطح یکی از اقمار مشتری به نام‬ ‫"یو" و همچنین نخستین عکس با نمای بزرگ از‬ ‫توفان سرخ تازه شکل گرفته در جو مشتری است‪.‬‬ ‫کاوشگر "افق های نو" )‪(New Horizons‬‬ ‫اخیرا از فاصله ‪ 3/2‬میلیون کیلومتری مشتری‬ ‫گذشت تا با استفاده از قوه گرانش آن در سفر به‬ ‫سوی هدف نهایی خود یعنی پلوتون شتاب گیرد‪.‬‬

‫"افق های نو" سریع ترین کاوشگری است که‬ ‫تاکنون به فضا پرتاب شده است‪.‬‬ ‫الن استرن‪ ،‬از بخش ماموریت های علمی ناسا و‬ ‫دانشمند اصلی این ماموریت گفت‪" :‬ما در جریان‬ ‫این گذر مجموعه ای خیلی متنوع و غنی از داده‬ ‫ها را جمع آوری کردیم‪".‬‬ ‫دکتر استرن و همکارانش در یک کنفرانس خبری‬ ‫برای بحث درباه این رصدها در ستاد ناسا در‬ ‫شهر واشنگتن دی سی صحبت می کردند‪.‬‬

‫فضاپیمای "افق های نو" هنگام گذر از مجاورت‬ ‫مشتری نخستین تصاویر با نمای نزدیک از "لکه‬ ‫سرخ کوچک" که توفانی به قطر زمین در اتمسفر‬ ‫مشتری است را تهیه و ارسال کرده است‪.‬‬ ‫این لکه حاصل آمیزش سه توفان کوچکتر در‬ ‫فاصله سال های ‪ 1998‬تا ‪ 2000‬است‪" .‬برادر‬ ‫بزرگ" آن که توفانی غول آسا موسوم به "لکه‬ ‫سرخ بزرگ" است اکنون حداقل ‪ 300‬سال است‬ ‫که در جو مشتری شکل گرفته و همچنان ادامه‬

‫دارد‪ .‬هل ویور از دانشمندان این پروژه با اشاره‬ ‫به عکس تازه از "لکه سرخ کوچک" گفت‪" :‬این‬ ‫عکس یادآور نقاشی "شب پرستاره" ون گوگ‬ ‫است‪ .‬اما این اصل است‪ ،‬نه تخیل‪".‬‬ ‫کاوشگر ناسا همچنین عکس هایی از بزرگترین‬ ‫قمرهای مشتری شامل یو‪ ،‬یوروپا‪ ،‬گانیمید و‬ ‫کالیستو برداشته است‪.‬‬

‫خوشبختانه فضاپیما درست در زمان فورانی عظیم‬ ‫در یو به آنجا رسید‪ .‬یو احتمال فعالترین جسم‬ ‫منظومه شمسی از نظر زمین شناسی است‪.‬‬ ‫داده های فضاپیمای گالیله که در سال ‪ 1995‬به‬ ‫مشتری رسید حاکی از آن بود که آتشفشان های یو‬ ‫بسیار داغ تر از همنوعان زمینی خود هستند ‪-‬‬ ‫نظریه ای که دانشمندان "افق های نو" قصد محک‬ ‫زدن آن را دارند‪.‬‬

‫دود آتشفشان‬ ‫زمانی که "افق های نو" در‬ ‫ماه فوریه از مجاورت مشتری‬ ‫گذشت‪ ،‬آتشفشان "تواشتار" یو‬ ‫درحال فوران غبار تا ارتفاع‬ ‫‪ 320‬کیلومتری از سطح قمر بود‪ .‬دود قارچ مانند‬ ‫آتشفشان چنان اوج گرفته بود که از دید فضاپیما در‬ ‫تضاد با آسمان تیره قابل رؤیت بود‪.‬‬ ‫جان اسپنسر از دانشمندان ماموریت در "موسسه‬ ‫پژوهشی جنوب غرب" در شهر بولدر آمریکا گفت‪:‬‬

‫"فضاپیمای گالیله برای شش سال دور مشتری می‬ ‫گشت و در آن مدت از یو عکس می گرفت اما هرگز‬ ‫چنین توده دودی را مشاهده نکرد‪ ".‬با مقایسه تازه ترین‬ ‫عکس های یو با تصاویر گالیله از این قمر‪ ،‬اعضای‬ ‫تیم توانستند یک آتشفشان قبل ناشناخته را در ناحیه‬ ‫قطبی این قمر شناسایی کنند‪ .‬آنها همچنین تعداد زیادی‬ ‫جریان گدازه ها و احتمال آنچه نشانه های پیدایش یک‬ ‫آتشفشان تازه است را ردیابی کردند‪.‬‬ ‫این فضاپیما همچنین توانست از شبکه های مدور‬ ‫فرورفتگی های سطح قمر یخی مشتری به نام‬

‫یوروپا عکس هایی تهیه کند‪ .‬این قمر یخی به‬ ‫شدت کنجکاوی سیاره شناسان را جلب می کند‬ ‫زیرا تصور می شود حاوی اقیانوسی نسبتا گرم‬ ‫در زیر پوسته یخی باشد‪.‬‬ ‫کاوشگر ‪ 700‬میلیون دلری افق های نو در ماه‬ ‫ژانویه سال گذشته برای جمع آوری اطلعات‬ ‫درباره پلوتون و اقمار آن پرتاب شد‪.‬‬

‫گذر از کنار مشتری لزم بود تا‬ ‫کاوشگر بتواند سرعت خود را در‬ ‫جهت خلف خورشید به اندازه ‪14‬‬ ‫هزار و ‪ 500‬کیلومتر در ساعت‬ ‫افزایش داده و به ‪ 84‬هزار کیلومتر در ساعت‬ ‫برساند‪.‬‬ ‫این فرآیند چهار سال از زمان سفر به پلوتون می‬ ‫کاهد‪.‬‬

‫و آن سیارک ویرانگر می‌آید‬ ‫سیارک نزدیک زمینی به نام‬ ‫آپوفیس در فروردین سال ‪ 1408‬از نزدیکی‬ ‫زمین می‌گذرد‪ .‬آنچه امروز در ‪ 22‬سال پیش از‬ ‫آن ما را نگران کرده در واقع آن روز نیست بلکه‬ ‫هفت سال بعد از آن است؛ فروردین سال ‪1415‬‬ ‫که احتمال کمی وجود دارد که سیارک با زمین‬ ‫برخورد کند‪) .‬نوشته شده توسط دانیل دوردا(‬

‫جمعه ‪ ۲۴‬فروردین سال ‪۱۴۰۸‬‬ ‫)سیزده آوریل ‪ ،(۲۰۲۹‬یک ساعت‬ ‫پس از غروب خورشید‪ ،‬منجمان‬ ‫آماتور سر به‌ سوی آسمان بلند می‌کنند‬ ‫تا <ستاره> قدر سومی را تماشا کنند که به‌آرامی‬ ‫به‌سوی غرب در صورت فلکی خرچنگ در‬ ‫حرکت است‪ .‬این جسم ماهواره‌ای مصنوعی‬ ‫نیست‪ .‬قطعه سنگی است به‌اندازه ‪ ۳۲۰‬متر به‌نام‬ ‫آپوفیس‪.‬‬

‫با حرکت تقریباً یک درجه‌ای در هر دقیقه نسبت به ‌‬ ‫ستاره‌های زمینه‪ ،‬پرواز خراشان سیارک از میان قلمرو‬ ‫ماهواره‌های زمین‌ثابت ما می‌گذرد‪ .‬با وجودی که این‬ ‫سیارک در سال ‪ ۱۴۰۸/۲۰۲۹‬خطری محسوب‬ ‫نمی‌شود‪ ،‬رُبع قرن پیش از آن‪ ،‬کشف آپوفیس موجب‬ ‫شگفتی اخترشناسان در سراسر جهان و توجه بسیاری‬ ‫از مردم به‌پیامدهای جهانی خطر برخورد سیارک‌های‬ ‫نزدیک زمین با سیاره ما شد‪.‬‬ ‫امروز‪ ،‬در فروردین ‪ ،۱۳۸۶‬درست ‪ ۲۲‬سال تا گذر‬ ‫سال ‪ ۱۴۰۸/۲۰۲۹‬سیارک باقی است‪.‬‬

‫اما آن روز نیست که توجه و نگرانی ما را‬ ‫برانگیخته بلکه احتمال برخورد سیارک با زمین‬ ‫در هفت سال بعد از آن است‪ .‬اخترشناسان این‬ ‫احتمال کم را همچون دستاویزی می‌دانند برای‬ ‫پاسخ بین‌المللی درخور به‌تهدید جهانی بسیار‬ ‫واقعی اما نادری که بشریت را برای حفظ سیارهِ‬ ‫خود متحد کند‪.‬‬

‫در تعطیلت کریسمس سال ‪) ۲۰۰۴‬زمستان‬ ‫‪ ،(۱۳۸۳‬چند نفر از ما که خطر برخورد‬ ‫سیارک‌های نزدیک زمین را بررسی می‌کنیم یک‬ ‫نامه الکترونیکی)‪ (email‬دریافت کردیم که ما را‬ ‫به‌جلسه‌ای مهم دعوت می‌کرد‪ .‬دو مرکز جهانی‬ ‫پیش‌بینی برخورد سیارک‌ها )آزمایشگاه جت‬ ‫پروپالشِن ناسا در کالیفرنیا و دانشگاه پیزا در‬ ‫ایتالیا( قرار بود نخستین پیش‌بینی برخورد احتمالی‬ ‫جسمی با زمین را اعلم کنند؛‬

‫برخوردی با رتبه ‪ ۲‬در مقیاس تورینو‪ .‬گروهی از‬ ‫اخترشناسان‪ ،‬در حالی که تجهیزات جدید رصدخانه‬ ‫کیت‌پیک آریزونا را در تابستان همان سال آزمایش‬ ‫می‌کردند‪ ،‬سیارک را کشف کردند که موقتاً آن را‬ ‫‪ ۴۰۰۲۴MN‬نامیدند‪ .‬اما بعد سیارک گُم شد‪ .‬در پاییز‬ ‫همان سال بارِ دیگر رصدش کردند و دریافتند که همان‬ ‫جسم گُمشده است‪ .‬رصدهای مستقل‪ ،‬که طی چند ماه‬ ‫انجام شده بود‪ ،‬به‌اخترشناسان امکان داد مداری نسبتاً‬ ‫دقیق برای سیارک پیش‌بینی کنند که احتمال‬ ‫اضطراب‌آور ‪ ۱‬در‪ ۲۰۰‬برخورد سیارک با زمین را‬

‫در جمعه سیزدهم آوریل ‪ ۲۰۲۹‬نشان می‌داد؛‬ ‫برخوردی با نیروی تخریب‌کنندهِ هزاران مِگاتُن‪.‬‬ ‫بسیاری از ما در جامعه بررسی‌کنندگان خطر برخورد‬ ‫هرگز انتظار نداشتیم با تهدیدی چنین عظیم مواجه‬ ‫شویم‪.‬‬ ‫تعیین اندازه سیارک ضروری بود‪ ،‬زیرا یک عامل در‬ ‫رُتبه‌بندی مقیاس تورینو شدت برخورد احتمالی است‪.‬‬ ‫قطعی نبودن قطر سیارک در بررسی‌های ابتدایی آن را‬ ‫‪ ۵/۱‬کیلومتر ممکن می‌کرد‪ .‬برخورد‬ ‫از ‪ ۲۰۰‬متر تا ‌‬ ‫سیارکی ‪ ۲۰۰‬متری می‌تواند سبب ویرانی اَبَر‌شهری‬

‫عظیم شود یا سونامی وحشتناکی را ایجاد کند‪ .‬اما‬ ‫‪ ۵/۱‬کیلومتری با نابود کردن لیه اُزُن و احتمالً‬ ‫جسمی ‌‬ ‫بلند کردن مقدار بسیاری غبار‪ ،‬که موجب تغییر دما در‬ ‫کل کره زمین می‌شود‪ ،‬می‌تواند فاجعه‌ای جهانی ایجاد‬ ‫کند‪ .‬در چند روز بعدِ‪ ،‬اخترشناسان آماتور و حرفه‌ای‬ ‫بسیاری در جهان این سیارک را رصد کردند و‬ ‫موقعیت آن را به‌مرکز خُرده‌سیاره‌های انجمن بین‌المللی‬ ‫نجوم )‪ (IAU‬در دانشگاه هاروارد گزارش کردند‪.‬‬ ‫آزمایشگاه ‪ JPL‬ناسا و دانشمندان دانشگاه پیزا در‬ ‫ایتالیا با استفاده از این رصدهای جدید محاسبات‬

‫مدار سیارک و احتمال برخورد آن با زمین را‬ ‫دوباره به‌روز کردند‪ .‬به‌این ترتیب احتمال برخورد‬ ‫در روزهای بعدی مُدام بیشتر شد‪ ۱ :‬به ‪ ۱۷۰‬در‬ ‫‪ ۲۳‬دسامبر‪ ۱ ،‬به ‪ ۶۰‬در ‪ ۲۴‬دسامبر‪ ۱ ،‬به ‪۴۰‬‬ ‫در ‪ ۲۵‬دسامبر‪ ،‬و ‪ ۱‬به ‪ ۳۷‬در ‪ ۲۷‬دسامبر‪.‬‬ ‫همچنین برخورد احتمالی در مقیاس تورینو به‌رده‬ ‫‪ ۴‬رسید‪ .‬معمولً‪ ،‬وقتی سیارکی با احتمال برخورد‬ ‫را بیشتر رصد می‌کنیم احتمال برخورد مُدام کمتر‬ ‫می‌شود‪ .‬اما این بار همه چیز برعکس بود!‬

‫با این که توجه رسانه‌ها هم به‌این داستان بیشتر‬ ‫می‌شد‪ ،‬هرگز عنوان‌های جنجالی به‌آن اختصاص‬ ‫ندادند؛ عنوان‌هایی که حتی برای اجسامی با‬ ‫احتمال برخورد بسیار کمتر صفِحات روزنامه‌های‬ ‫جهان را پُر کردند‪ .‬خوب تعطیلت کریسمس بود‬ ‫و روزنامه‌نگاران هم به‌تعطیلت رفته بودند! از‬ ‫سوی دیگر درست روز ‪ ۲۶‬دسامبر )‪ ۵‬دی( پدیده‬ ‫سونامی‪ -‬ویرانی عظیمی در جنوب شرق آسیا به ‌‬ ‫بار آورد و توجه رسانه‌ها به‌آن فاجعهِ غم‌انگیز‬

‫جلب شد‪ .‬غافل از این که برخورد چنین سیارکی‬ ‫با آب‌های زمین چه سونامی فاجعه‌بارتری را پدید‬ ‫خواهد آورد‪.‬‬

‫فجایع آب و هوایی در منظومه شمسی‬ ‫از آن جایی که زمین بین همسایگانی با آب و‬ ‫هوای کامل متفاوت قرار گرفته است‪ ،‬بررسی آب‬ ‫و هوای زهره و مریخ‪ ،‬دیدگاه‌هایی را در مورد‬ ‫افزایش دمای سراسری فراهم می‌کند‪.‬‬

‫زهره جهنمی سوزان و مریخ بیابانی بسیار سرد است‪.‬‬ ‫دانشمندان برای شناخت بیشتر این مسئله مدلی را‬ ‫طراحی کرده‌اند که با استفاده از یک سری معادلت‬ ‫فیزیک به بررسی جو زمین می‌پردازد‪« .‬د‪ .‬گرین‬ ‫اسپون»)‪ (D .Green spoon‬از موزه علوم و‬ ‫طبیعت دنور می‌گوید‪":‬به نظر می‌رسد که در ابتدا‬ ‫زهره و مریخ شرایطی را مشابه با زمین داشته‌اند‪ .‬شاید‬ ‫در یک نگاه کلی مدل‌های ارائه شده برای تغییرات آب‬ ‫و هوایی‪ ،‬جنبه پیش‌بینی داشته باشند‪ ،‬ولی معادلت‬ ‫فیزیکی را پیچیده‌تر می‌کنند‪.‬‬

‫برای اطمینان بیشتر به مدل‌های کامپیوتری‪ ،‬باید‬ ‫در نظر گرفت که آب و هوای زمین تابع یک‬ ‫سری اصول کلی مرتبط با آب و هوای زهره و‬ ‫مریخ است"‪ .‬جو زهره از زمین ضخیم‌تر است‪ .‬با‬ ‫این ‌وصف‌ مدل‌های آب و هوایی که در دسترس‬ ‫هستند‪ ،‬می‌توانند درجه حرارت هم اکنون آن را‬ ‫تخمین بزنند‪ .‬از این راه دانشمندان می‌کوشند تا‬ ‫برای تغییر این شرایط آب و هوایی از حالتی‬ ‫مشابه با زمین به جهنمی سوزان پاسخی بیابند‪.‬‬

‫زهره دارای اثر گلخانه‌ای بوده است که به تدریج‬ ‫تحت تاثیر بال رفتن درجه حرارت خورشید قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬خورشید در ابتدا ‪ ۳۰‬درصد تاریک‌تر‬ ‫از شرایط کنونی آن بوده است و در طی ‪ ۴‬میلیون‬ ‫سال گذشته به تدریج روشن‌تر شده است‪ .‬در طی‬ ‫این زمان‪ ،‬آب موجود در سطح زهره تبخیر و‬ ‫وارد جو شده است‪.‬‬

‫گرین اسپون می‌گوید‪":‬بخار آب از جمله گازهای‬ ‫گلخانه‌ای مهمی است که سبب افزایش دمای سیاره‬ ‫می‌شود و در نتیجه آب بیشتری بخار می‌شود"‪.‬‬ ‫این همان سرنوشتی است که زمین به علت آلودگی‬ ‫هوا خواهد داشت‪ .‬بازسازی شرایط آب و هوایی‬ ‫زهره در گذشته‪ ،‬به حل این مسئله که زمین چقدر‬ ‫به این شرایط فاجعه آمیز نزدیک خواهد بود‪،‬‬ ‫کمک می‌کند‪.‬‬

‫در این جاست که اهمیت ماموریت فضاپیمای «سریع‬ ‫السیر زهره» مشخص می‌شود‪ .‬این فضاپیما میزان‬ ‫بخار آبی را که زهره از دست می‌دهد و همچنین‬ ‫حرکت ابرها در جو این سیاره را بررسی می‌کند‪ .‬این‬ ‫مسئله چگونگی عکس العمل زهره به جذب نور‬ ‫خورشید را نشان می‌دهد؛ زیرا انرژی خورشید سبب‬ ‫حرکت ابرها می‌شود‪ .‬همچنین این فضاپیما میزان‬ ‫دی‌اکسید سولفور را اندازه می‌گیرد‪ .‬این گاز یکی از‬ ‫گازهای گلخانه‌ای است که از آتشفشان‌های زهره آزاد‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫گرین اسپون می‌گوید‪":‬با در دست داشتن تمامی‬ ‫این شواهد می‌توانیم دریابیم که زهره در چه‬ ‫زمانی آب خود را از دست داده است و این مسئله‬ ‫به تفسیر مدل‌های آب و هوایی زمین نیز کمک‬ ‫می‌کند‪ .‬مریخ نیز به همین میزان حائز اهمیت‬ ‫است‪ .‬زمانی که آتشفشان‌های این سیاره خاموش‬ ‫شدند‪ ،‬توانایی این سیاره برای دوباره‌ پر كردن‌ جو‬ ‫آن نیز از بین رفت و این سیاره به بیابانی بدون‬ ‫هوا تبدیل گشت‪.‬‬

‫با در نظر گرفتن این که این شرایط برای زمین‬ ‫فاجعه آمیز خواهند بود‪ ،‬بررسی شرایط آب و‬ ‫هوایی این دو سیاره و هر مسئله‌ای که به شناخت‬ ‫آینده زمین کمک کند‪ ،‬ضروری است‪ .‬بنابراین‬ ‫زمانی که صحبت از اکتشاف سیاره‌های دیگر به‬ ‫میان می‌آید‪ ،‬در حقیقت افزایش شناخت زمین نیز‬ ‫مطرح است"‪ .‬اندازه قطر لکه سرخ کوچک‬ ‫مشتری‪ ۷۰ ،‬درصد قطر زمین است‪.‬‬