Introduction On Jain Sadhu

F2 2.2.1. si™ MkkÄw çkLkðk™e «r¢Þk. siLk MkkÄwLke SðLkþi÷e yu MknwÚke ðÄw Mkk[k Mkw¾e çkLkðkLke SðLkþi÷e Au. íkký-çkkus-®[íkk-Mkt½»ko yLku WÃkkrÄykuÚke {wõík Úkðk {kxu siLk Ä{o rðrþü «r¢Þk çkíkkðu Au. SðLkþÂõíkLkk rðfkMk {kxu, ÓËÞÃkrhðíkoLk fhðwt sYhe Au. yLku ÓËÞÃkrhðíkoLk {kxu rð[khkuLkwt ÃkrhðíkoLk yrLkðkÞo çkLku Au. siLk MkkÄw çkLkíkk Ãkqðuo {w{wûkwÃkýu hneLku MkkÄw SðLkLkku yÇÞkMk (xÙuELkªøk) fhðkLkku ykðu Au. siLk MkkÄw, SðLkLke ykuAk{kt ykuAe sYheÞkíkkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. yLku ðÄw{kt ðÄw þkherhf fü MknLk fhe Ãkrðºk SðLk Sðu Au. siLk MkkÄw çkLkðk {kxuLke fux÷ef ÞkuøÞíkkyku{ktÚke ÃkMkkh ÚkðkLkwt nkuÞ Au: 1) yuf Ãký ErLÿÞLke ¾kuz-¾ktÃký hrník fw÷ðkLk fwxwtçk{ktÚke ykðu÷ku nkuÞ, 2) ytíkh - {Lk MktMkkhÚke QXe økÞu÷tw nkuÞ yLku ðihkøÞ{kt r[¥k ÷køku÷wt nkuÞ, 3) økwÁ ÃkkhíktºÞ - økwðko¿kkLku MkËk y{÷e çkLkkððk íkíÃkh nkuÞ, 4) MknLkþe÷íkk - þktrík hk¾ðkLkku Mð¼kð fu¤ðkÞku nkuÞ, 5) ¼kusLk{kt [wMík siLk ¾kuhkf ÷uðkLke yLku Wfk¤u÷wt Ãkkýe ÃkeðkLke xuð Ãkze økE nkuÞ, 6) yÇÞkMk-íkÃk-Mkuðk {kxu fÞkhuÞ ftxk¤ku -Úkkf ykðíkku Lk nkuÞ, 7) yLku siLk Ä{oLkk LkkLkk-{kuxk Lkerík-rLkÞ{kuLkwt Ãkk÷Lk fhðk{kt MkËk WíMkkne nkuÞ íku,

jainuniversity.org

siLk MkkÄw Úkðk {kxu ÞkuøÞ økýkÞ Au yk økwýkuLku fu¤ððk {kxu MkkÄw MkíMktøk yLku MknðkMk ðÄkhíkk sðwt Ãkzu Au.

íku ËhBÞkLk Ãkq. MkkÄw - MkkæðeS {. Mkk. MkkÚku rðnkh (yuf økk{Úke çkeò økk{ [k÷íkk sðwt) íkÃk-yÇÞkMkLkku {nkðhku fhðku sYhe çkLku Au. fux÷kf {w{wûkw ÷ku[ ({MíkfuÚke ðk¤ nkÚkuÚke WíkkhðkLke r¢Þk) fhíkkt nkuÞ Au. Mkíkík Ãkki»kÄ - Ãkrz÷uný - «rík¢{ý-Mkk{krÞf îkhk SðLkLku ðÄw MktÞr{ík fhíkkt nkuÞ Au. suÚke WÃkhkufík ÞkuøÞíkkyku «kó fhðkLke «r¢Þk ykÃkkuykÃk rMkØ Úkíke òÞ Au. ÃkAe ÃkqßÞ økeíkkÚko økwÁËuð íkuykuLku MkkÄwSðLk ÞkuøÞ çkLku÷k òýe ïuík ðuþ, ËeûkkLke Ãkrðºk r¢Þk ËhBÞkLk ykSðLk {kxu Ãknuhkðíkk nkuÞ Au.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

foundation paper 2 unit 2 # 1

www.jainuniversity.org

F2 2.2.2. si™ MkkÄw MktMÚkk. siLk Ä{oLkk rMkØkLíkku yLku ík¥ðkuLkku ykÄkh rsLkþkMkLk, yu rsLkþkMkLkLkk {k¤¾kLkk fuLÿ{kt siLkkuLke Ãkrðºk MkkÄw MktMÚkk hnu÷e Au. [íkwŠðÄ siLk ©e Mkt½ku, siLk Ä{oøkwÁykuLkk Lkuík]íð nuX¤ {k¤¾kfeÞ Mkt[k÷Lk fhíkk nkuÞ Au. siLk þkMkLk MkkÄw MktMÚkkLkk Mkqrh¼økðtíkku fu yk[kÞo ¼økðtíkku MkðkuoÃkhe íkhefu rçkhksíkk nkuÞ Au. siLk ©e Mkt½kuLkkt Þkuøk yLku ûku{Lke sðkçkËkhe íkuykuLkk rþhu nkuÞ Au. íku {kuûk {køkuo MkðoLku ykøk¤ ðÄkhíkkt nkuÞ Au. 1. Mkqrh ¼økðtíkku : rsLkþkMkLkLkk hkò, 36 økwýkuLkk Äkhf, «þktík, økt¼eh (Ÿzk)Ä{o ykþÞðk¤k, þkMkLk «¼kðf Ãkkt[ «fkhLkk W¥k{ yk[khkuLku Ãkk¤Lkkhk yLku Ãk¤kðLkkhk nkuÞ Au. 2. WÃkkæÞkÞ ¼økðtíkku : 45 ykøk{Lkk ¿kkíkk, íkÃkMðe, yk[kÞo {.Mkk. Lkk Ãkh{ MknkÞf, rLkùÞ - ÔÞðnkÁ Ä{o fwþ÷ LkqíkLk MkkÄw - MkkæðeSykuLku ¼ýkðkð{kt ík¥Ãkh nkuÞ Au, íkÚkk 25 ð»koÚke ðÄw MktÞ{ÃkÞkoÞðk¤k nkuÞ Au. 3. ÃktLÞkMkÃkË Äkhf : Ãktrzík ÃkË Ãkk{u÷k, ykøk{kuLkk ¿kkíkk, MkËk ¿kkLk-æÞkLk{kt {Mík çkLkLkkhk, Ä{o «¼kðf 20 ð»koÚke ðÄw MktÞ{ ÃkÞkoÞðk¤k. 4. økrýÃkË Äkhf : ©e ¼økðíkeS (Ãkt[{ktøk) MkqºkLkkt ÞkuøkkuînLk fhe [qfu÷kt ykøk{¿kkíkk, økúný rþûkk, ykMkuðLkrþûkk îkhk íkiÞkh ÚkÞu÷k , øký (økåA)Lku Mkt¼k¤e þfu íkuðkt. 15 ð»ko fu ðÄw MktÞ{ ÃkÞkoÞðk¤k. 5. «ðíkof ÃkËÄkhf: Ëe½o MktÞ{ ÃkÞkoÞðk¤k LkqíkLk ËerûkíkkuLku MktÞ{{kt ÂMÚkh fhkðLkkhk. 6. MÚkrðh {wrLkðhku : 1) [kuÚkk Mk{ðkÞktøk MkqºkLkk ¿kkíkk = ©wíkMÚkrðh. 20 fu íkuÚke ðÄw ð»koLkk Ëeûkk ÃkÞkoÞðk¤k. ÃkÞkoÞ MÚkrðh yLku 70 fu íkuÚke ðÄw ð»koLke ô{hðk¤k ðÞ MÚkrðh. MktÞ{{kt íkíÃkh nkuÞ Au. 7. MkkÄw : {kuûk{køkoLke ykhkÄLkk fhðk{kt yufkøkú r[¥kðk¤k, Qæðo áük, ûk{k, ¿kkLke, æÞkLke, íkÃk, ðiÞkðå[ ðøkuhu økwýkuLkk Äkhf 27 økwýkuðk¤k. çknuLkku fu †eykuLku Ëeûkk ÷eÄk ÃkAe ËeÄo ð»kkuo çkkË «ðŠíkLkeÃkË ÞkuøÞ ÔÞÂõíkLku ykÃkðk{kt ykðu Au. [kh ykøk{kuLkk s ÞkuøkkuînLk fhðkLkk nkuÞ Au. yLku ©krðfk Mkt½Lku íkiÞkh fhíkk nkuÞ Au. nk÷ íkuLkwt Ãkk÷Lk yrík yÕÃk Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

foundation paper 2 unit 2 # 2

www.jainuniversity.org

F2 2.2.3. si™ MkkÄwLkk yk[khku. siLk MkkÄwyku {kuûk ({wÂõík)Lkk ÷ûÞ{kt yLku MkíÞLkk Ãkûk{kt hnu÷k nkuÞ Au. íkuykuLkk yk[khku rsLkuïh Ãkh{kí{kLke yk¿kkLku yLkwMkhLkkhk nkuÞ Au. rsLkuïhLke yk¿kk hkøk-îu»k-{kun-rð»kÞ-f»kkÞ-«{kËÚke {wõík çkLkðk {kxu nkuÞ Au. íku yktíkh þºkwyku WÃkh rðsÞ {u¤ððk Ãkkt[ {nkðúíkkuLkwt [wMík Ãkk÷Lk {Lk-ð[Lk yLku fkÞk Úke SðLk ÃkÞOík fhíkk nkuÞ Au. siLk MkkÄwykuLku ÃkkuíkkLke {kr÷feLkwt økk{{kt fkuE ½h Lknª yLku çkòh{kt fkuE ÃkuZe Lknª, ðuÃkkh-ÔÞðnkh MktçktÄÚke {wõík ÚkÞk nkuÞ Au. SðLk¼h õÞkhuÞ fk[tw Ãkkýe, yÂøLk, ðLkMÃkríkLku yzfíkk LkÚke. ÃkkuíkkLke òíku ¼kusLk-LkkMíkku õÞkhuÞ çkLkkðíkk LkÚke. †e fu rðòíkeÞ MkwØktLkku MÃkþo fhíkk LkÚke. E÷ufxÙeMkexe fu ðes¤eLkkt MkkÄLkku (Ãkt¾ku, £eÍ, VkuLk, {kuçkkE÷) ðøkuhuLkku WÃkÞkuøk fhíkk LkÚke. SðLk¼h W½kzk Ãkøku [k÷eLku rðnkh (ÃkËÞkºkk) fhðk Ãkqðof økk{kuøkk{ rð[híkk (Vhíkk) nkuÞ Au. íkuyku fËe yksLkwt r¼ûkk ÃkqðofLkwt ¼kusLk çkeò rËðMk MkwÄe hk¾íkk LkÚke, fu fhíkk Ãký LkÚke. ÄLk-÷û{e fu {k÷-r{Õfík íkuyku hk¾íkk LkÚke, íkuyku ÃkiMkkLkku MÃkþo fhíkk LkÚke,{kÚku Aºk fu Aºke hk¾íkk LkÚke. çkqx - [tÃk÷ õÞkhuÞ Ãknuhíkk LkÚke, {kÚkkLkk ðk¤ fu ËkZe, nò{ ÃkkMku fu nuhfxªøk Mk÷wLk{kt sELku Wíkkhíkk LkÚke, ÃkkuíkkLkk nkÚku fu çkeò ÃkkMku nkÚkuÚke Wíkkhu Au íku fuþ ÷wt[Lk fu ÷ku[ ð»ko{kt çku ðkh fu yuf ðkh fhu Au. íkuyku rMk÷kE rðLkkLkk ïuík ð†ku Ãknuhu Au. íkuyku nt{uþk yku½ku ( hòunhý), {wnÃkr¥k 24 f÷kf MkkÚku Lku MkkÚku s hk¾u Au. WÃkk©Þ fu MÚkkLkLke çknkh òÞ íÞkhu ¾¼k WÃkh fk{¤e Ëktzku ÷ELku Lkef¤u Au. yk íkuykuLke yku¤¾ Au. Ãkkt[ {nkðúíkkuLkk rLk{o¤ yk[kh îkhk {Lk, ð[Lk yLku fkÞkLku Ãkrðºk çkLkkðíkk nkuÞ Au. y®nMkk, yLkufktík yLku yÃkrhøkúnLkk rMkØktíkkuLkwt [wMík Ãkk÷Lk yLku Mkthûký fhíkk nkuÞ Au. ®nMkk-sqX-[kuhe-yçkúñ[Þo yLku {qåAko-{{íðLkk íÞkøk Ãkqðof ûk{k, {]Ëwíkk, Lk{úíkk, MktÞ{, íkÃk, çkúñ[Þo, MkíÞ ðøkuhu Ä{oLkwt rLkhtíkh Ãkk÷Lk fhíkk nkuÞ Au. íku rMkðkÞ ËhhkusLke yð~Þ fhðk suðe Ãkrðºk r¢Þkyku{kt - çku ð¾ík «rík¢{ý, Ãkrz÷nuý, MðkæÞkÞ, Lkðwt MksoLk, Lkðfkhþe - [kurðnkh ðøkuhu íkÃk, rLkËkuo»k yknkh-rLknkh ðøkuhu SðLk ÃkÞOík fhíkk nkuÞ Au. su Mk{økú SðLkLku Mk{íkk îkhk ykí{MkkíkT fhe ykí{kLku rðþwØ çkLkkðu Au. søkíkLku Mkk[ku çkkuÄ ykÃke yLkufku {kxu ykËþo¼qík çkLkíkk nkuÞ Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

foundation paper 2 unit 2 # 3

www.jainuniversity.org

F2 2.2.4. si™ MkkÄwwykuLkwt fkÞoûkuºk. “íÞkøk Lk xfu ðihkøÞ rðLkk yLku ðihkøÞ Lk xfu íÞkøk rðLkk” yu ðkík íÞkøk yLku ðihkøÞ «ÄkLk yuðksiLk MkkÄwyku 24 íkeÚkOfhkuLke økuhnkshe{kt «¼w þkMkLkLku (fk÷ÃkÞOík MkwÄe) søkík{kt Mk{sðkLkwt, søkík{kt Mk{òððkLkwt yLku «ðíkoLk fhkððkLkwt ©{ý MkkÄwykuLkwt {wÏÞ fkÞoûkuºk Au. Ãkq. MkkÄw - MkkæðeS {.Mkk.Lke rËLk[Þko fu SðLk[Þko ¿kkLk-æÞkLk-íkÃk-íÞkøk yLku MktÞ{ MkkÄLkk{kt rLkhtíkh ðnuíke nkuÞ Au. yk çkÄe ykÂí{f MkkÄLkkyku îkhk rËÔÞøkwýkuLke rðrðÄ Ÿ[kEyku ûk{íkk «{kýu Mkh fhíkkt nkuÞ Au. yk MkkÄw MktMÚkk{kt fux÷kf ÃkËðeÄh fu {wrLkðhku rðrþü fûkkLkk «çk¤ ÃkwÛÞþk¤e nkuÞ Au íkuykuLke ðkýe «¼kðf nkuÞ Au. ð[Lk y{kuÄ nkuÞ Au. Mð-Ãkh þk†kuLkk ¿kkíkk nkuÞ Au. rLk{o¤ yk[kh nkuÞ Au. sLk Mk{qnLku MkL{køkuo fu MkkÄLkk{køkuo [zkðíkkt nkuÞ Au. økk{ku økk{ ÃkË (rðnkh) Þkºkk fnu Au. «k[eLk íkeÚkkuou rsLk{trËh, ¿kkLk{trËh, MkkÄLkk (WÃkk©Þ){trËh ðøkuhu Ä{o MÚkkLkku ytøku ©ur»X ðøkoLku «uhýk - WÃkËuþ ykÃkíkk nkuÞ Au yLku rsýkuoØkh fu LkðrLk{koý ÞÚkkÞkuøÞ YÃku fhkðíkk nkuÞ Au. íkku Mkk{kLÞ sLkLku SðLk sYheÞkík ytøku yÃkuûkkLke ÃkqŠík {kxu «ÞíLk fhu Au. ÞkuøÞ heíku MkkĊ{f¼Âõík íkÚkk yLkwftÃkk (ËÞk-ËkLk)Lkk WÃkËuþku-Mkq[Lkku yÃkeíkk nkuÞ Au. ÃkkuíkkLkk MðkÚko ðøkh ÷k¾ku-fhkuzku YrÃkÞkLkwt ËkLk Ä{o{køkuo, MkL{køkuo fu ykhkÄLkk {køkuo ðk¤ðkLkku WÃkËuþ ykÃkíkk nkuÞ Au. rðîkLk fûkkLkk ©{ý ©uc MkkÄwyku, «ríkrËLk LkðËerûkík fu yÇÞkMkw MkkÄw-MkkæðeSykuLku ÞÚkkÞkuøÞ ykøk{ku fu Ä{o økútÚkkuLke ðkt[Lkkyku îkhk yÇÞkMk fhkðíkk nkuÞ Au. MkkÄLkk ykhkÄLkk{kt «ký Ãkqhe ÂMÚkh fhíkk nkuÞ Au. íku rMkðkÞ ÔÞkÏÞkLk, ðkíkko÷kÃk, MktMfkh rþrçkh ykrË {kæÞ{ku îkhk Lkðk-Lkðk sLkMk{qnkuLku siLkíðLkk MktMfkhku, MkBÞøkT SðLk ÃkØrík, yLku Ä{o{Þ SðLkLkwt {køkoËþoLk ykÃkíkk nkuÞ Au. siLk MkkÄw-MkkæðeSyku Mk{økú SðLk ÃkÞOík fzf yk[kh Ãkk÷Lk îkhk SðLk ykËþo søkík{kt {wfíkkt nkuÞ Au. ytíku ykí{kr¼{w¾ nkuðkLku fkhýu ÃkkuíkkLku þwØ-çkwØ-WÒkík yLku Ws{k¤ fhðk MkòøkÃkýu «ÞíLkþe÷ hnu Au. yk{ Mð-Ãkh-MkðoLktw ykí{©uÞ fhíkkt nkuÞ Au. ytíku Mkðo f{oÚke {wõík ÚkðkLkwt yLku {wõík fhðkLkwt yu {wÏÞ fkÞoûkuºk Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

foundation paper 2 unit 2 # 4

www.jainuniversity.org