Insider Trading

Insider Trading

บทที่ 1 สภาพของปญหา สภาพปญหา การใชขอมูลภายในเพื่อการแสวงหาผลประโยชนจากการซื้อขายหลักทรัพย (insider trading) คือ การที่บุคคลภายในทราบขอมูลภายในของบริษัท ที่ยังไมไดมีการ เผยแพรสูสาธารณชน และใชขอมูลนั้นเพื่อประโยชนในการซื้อขายหลักทรัพย ซึ่งพระ ราชบัญญัติหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพย พ.ศ. 2535 ไดมีขอกําหนดหามมิใหบุคคล ภายในใชขอมูลภายในเพื่อประโยชนในการซื้อขายหลักทรัพยและกําหนดโทษ ไวดวย อยางไรก็ดี Insider trading นั้นเกิดขึ้นอยูตลอดเวลา และสันนิษฐานไดวาอาจเกิด ขึ้นนับตั้งแตมีการกอตั้งตลาดหลักทรัพยขึ้น แตหลายครั้งก็เปนการยากที่จะพิสูจนให ทราบไดวาผูลงทุนรายใดใชขอมูลภายในเพื่อการแสวงหาผลประโยชนจากการซื้อขาย หลักทรัพยบาง ยกตัวอยางเชน พนักงานคนหนึ่งที่ทํางานอยูในบริษัทมหาชนมีขอมูลวา บริษัทที่ตนเองทํางานอยูนั้นกําลังจะไดรับสัมปทานมูลคาสูงจากภาครัฐ จึงไดบอกเลาให กลุมเพื่อนสนิทที่นัดสังสรรคกันเปนประจําทุกปทราบในงานเลี้ยงรุน ในเวลาตอมากลุม เพื่อนที่ไดทราบเรื่องจึงไปซื้อหลักทรัพยของบริษัทดังกลาวในตลาดหลักทรัพยเพราะ เชื่อวาเมื่อมีการประกาศขาวการไดรับสัมปทานออกสูสาธารณะชน ราคาหุนดังกลาวจะ มีมูลคาหุนสูงขึ้นและเมื่อนั้นก็จะไดทําการขายหุนออกไปและไดกําไรจากการเก็งกําไร หุนนั้น ในกรณีดังกลาวขางตนจะเห็นไดวาเปนเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นไดในสังคมไทย และยากตอการที่จะสืบสวนหาพยานหลักฐานเอาโทษผูกระทําผิด และเมื่อมองกลับกัน หากพนักงานคนเดิมไมไดบอกเลาเรื่องการไดรับสัมปทานใหกลุมเพื่อนฟง ภายหลังเมื่อ มีการประกาศขาวการไดรับสัมปทานออกมา กลุมเพื่อนก็อาจมีการตําหนิติเตียน พนักงานคนนั้นวาไมรักเพื่อนฝูง มีขาวสําคัญก็ไมบอกกัน

2 แตในอีกกรณีหนึ่ง เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2550 หนังสือพิมพผูจัดการ ออนไลนไดลงขาวบนเวบไซต http://www.manager.co.th เมื่อเวลา 10.55 น. มีใจความ วา “คณะกรรมการเปรียบเทียบที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลังแตงตั้งตามมาตรา 317 แหงพระราชบัญญัติหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพย พ.ศ. 2535 ไดมีคําสั่งเปรียบเทียบปรับ นายไพบูลย ดํารงชัยธรรม ประธานกรรมการบริษัท จีเอ็มเอ็ม มีเดีย จํากัด (มหาชน) หรือ GMMM เปน จํานวน 31.77 ลานบาท และเปรียบเทียบนางสาวพัชรี มนุญพาณิชย เปน เงินจํานวน 3.33 แสนบาท กรณีใชขอมูลภายในทําการซื้อขายหุนบริษัท มติชน จํากัด (มหาชน) หรือ MATI (“ก.ล.ต. เชือด อากู สั่งปรับ 32 ล. ฐานใชขอมูลอินไซดซื้อขายหุน มติชน,” 2550) จากการตรวจสอบของสํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพยและตลาดหลัก ทรัพย (ก.ล.ต.) พบพยานหลักฐานที่ทําใหเชื่อไดวา ในระหวางเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2548 ถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2548 ไดมีการซื้อขายหุน MATI ในบัญชีซื้อขายหลักทรัพยของ นางสาวพัชรี มนุญพาณิชย รวมทั้งบุคคลอื่น และมีสวนเกี่ยวของกับนายไพบูลย ดํารงชัย ธรรม ในประการที่นาจะเปนการเอาเปรียบตอบุคคลภายนอก โดยอาศัยขอเท็จจริงเกี่ยว กับการที่ บมจ. จีเอ็มเอ็ม มีเดีย ที่อยูระหวางดําเนินการเพื่อเขาลงทุนในหุน MATI อัน เปนสาระสําคัญที่ยังมิไดเปดเผยตอประชาชน โดยการซื้อขายหุนดังกลาวนั้นเขาขายเปน การที่นายไพบูลย และนางสาวพัชรี (ในฐานะผูสนับสนุน) ปฏิบัติฝาฝนมาตรา 241 แหง พระราชบัญญัติหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพย พ.ศ. 2535 ซึ่งมีระวางโทษตามมาตรา 296 แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ประกอบมาตรา 86 แหงประมวลกฎหมายอาญา” (“Fund Manager Hit with Insider Trading Charge,” 2006, p. 3) “ดานนายไพบูลย ดํารงชัยธรรม ประธานกรรมการ บริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ จํากัด (มหาชน) หรือ GRAMMY กลาววา เหตุการณดังกลาวเกิดขึ้นจากความเขาใจผิด และรูเทาไมถึงการณของผูปฎิบัติการ แตผมคงปฏิเสธความผิดชอบไมได อยางไรก็ตาม ขอยืนยันวาตลอดชีวิตไมเคยคิดหาประโยชนในลักษณะดังกลาวและไมเคยมีประวัติ ใด ๆ เสื่อมเสียในลักษณะเชนนี้ดวย” (“Fund Manager Hit with Insider Trading Charge,” 2006, p. 3)

3 ในกรณีของนายไพบูลยนั้น กลาวไดวาเปนกรณีที่มีมูลอันเนื่องมาจาก ก.ล.ต. ได ทําการสืบหาพยานหลักฐานจนนําไปสูการเปรียบเทียบปรับดังกลาว และการให สัมภาษณของนายไพบูลยก็มีเนื้อหาที่ไมแตกตางจากผูกระทําผิดรายอื่น ดังจะเห็นไดจาก ขาวในหนังสือพิมพเดอะเนชั่นวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2549 หนา 3B ซึ่งลงขาววา นาย โยชิอากิ มูรากามิ ผูจัดการกองทุนชื่อดังในประเทศญี่ปุน ถูกควบคุมตัวตั้งแตวันที่ 5 มิถุนายน ในขอหา Insider trading ซึ่งนายมูรากามิ ไดกลาวผานทนายความของตนเองวา ตนเองขอโทษจากกนบึ้งของหัวใจและยอมรับขอกลาวหาแตยืนยันวาเปนความผิดที่เกิด ขึ้นโดยมิไดตั้งใจ (“Fund Manager Hit with Insider Trading Charge,” 2006, p. 3) จะเห็นไดวา ทั้งสองกรณีผูกระทําผิดตางอางในลักษณะเดียวกันคือ รูเทาไมถึงการณ ไมไดตั้งใจ แตการกระทําทั้งของนายไพบูลยและนายมูรากามิ ไดถูกตัดสินแลววามีความ ผิด ดังนั้นเรื่อง Insider trading นี้จึงเปนปญหาที่รายงานนี้ใหความสนใจ เพราะในมุม หนึ่งหลาย ๆ คนมองเปนเรื่องธรรมดาไมนาจะเปนความผิด และในอีกมุมหนึ่งผูที่ ตระหนักดีวาการกระทําดังกลาวเปนความผิด เมื่อกระทําผิดกลับออกมากลาวอางวางเกิด จากความรูเทาไมถึงการณ ดังนั้น คุณธรรมและความเขาใจจึงเปนกุญแจสําคัญที่จะไข ปญหานี้ได

นิยามศัพทเฉพาะ นิยามของคําศัพทเฉพาะที่ใชในรายงานนี้ มีดังตอไปนี้ ศีลธรรม หมายถึง ความประพฤติที่ดีที่ชอบ, ศีลและธรรม, ธรรมในระดับศีล (พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542, 2546) จริยธรรม หมายถึง ธรรมที่เปนขอประพฤติปฏิบัติ, ศีลธรรม, กฎศีลธรรม (พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542, 2546) สิทธิในการซื้อหุน (stock option) คือ ตราสารแสดงสิทธิที่จะซื้อหรือจะขายหุน จํานวนหนึ่ง โดยตกลงราคาซื้อขายในราคาที่ระบุไว และกําหนดวันสิ้นอายุของสิทธิ ตลาดเสรี (free market) หมายถึง ตลาดทั้งในทางทฤษฎี ทางอุดมคติ และทางกาย ภาพ ที่ซึ่งราคาของสินคาและบริการนั้นถูกกําหนดดวยความพึงพอใจของผูซื้อและผูขาย

4 โดยไมมีถูกการบังคับแทรกแซง หรือ เปนที่รูจักกันในอีกชื่อหนึ่งคือ กฎของอุปสงคและ อุปทาน ประสิทธิภาพของตลาด (market efficiency) หมายถึง ประสิทธิภาพของตลาดใน ทางดานขาวสาร โดยที่ ราคาของสินทรัพยที่มีการซื้อขายเปลี่ยนมือใด ๆ ไมวาจะเปนสิน ทรัพยทางการเงินตาง ๆ เชน หุน หุนกู นั้นจะสะทอนขอมูลทั้งหมดที่ไมมีการบิดเบือน และเปนการสะทอนความเชื่อโดยรวมของผูลงทุนทั้งหมดที่มีตออนาคตของสินทรัพย นั้น ๆ วอลลสตรีท คือ ชื่อถนนในกรุงนิวยอรกซึ่งเปนแหลงที่ตั้งของตลาดหลักทรัพยที่ สําคัญ ไดแก NYSE NASDAQ AMEX NYMEX NYBOT นายหนาคาหลักทรัพย หรือบริษัทหลักทรัพย คือ ผูแทนที่จะทําหนาที่เปนคน กลางในการซื้อขายหลักทรัพยแทนนักลงทุนในตลาดหลักทรัพย Tender Offer คือ การทําคําเสนอซื้อหลักทรัพยของบริษัทหลักทรัพยที่จด ทะเบียนในตลาดหลักทรัพย จากสาธารณะชน Hostile Takeover คือ การเขาครอบครองกิจการแบบปฏิปกษ คือการทยอยซื้อ หุนของบริษัทเปาหมายที่อยูในตลาดหลักทรัพยเพื่อใหไดมาซึ่งสิทธิในการออกเสียงเพื่อ บริหารกิจการ โดยที่ กลุมผูถือหุนรายใหญและฝายบริหารไมรูตัว อุปสงค (demand) คือ หมายถึงปริมาณสินคาที่ผูบริโภคตองการซื้อที่เวลาและ ราคาหนึ่ง ปจจัยที่กําหนดปริมาณอุปสงคของผูบริโภคแตละคนไดแก ราคาสินคานั้น รายไดของผูบริโภค รสนิยมสวนบุคคล ราคาของสินคาทดแทน (substitution goods) และราคาของสินคาใชรวมกัน (complementary goods) โลภ ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถึง คือ ความอยากได ไมรูจักพอ กระพี้ ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถึง คือ น. สวนของ เนื้อไมที่หุมแกน, เนื้อไมที่อยูระหวางเปลือกกับแกน มีลักษณะออนและยุยงาย. ว. โดย ปริยายหมายความวาไมเปนแกนสาร

ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ

5

1. เพื่อใหทราบถึงสาเหตุที่นําไปสู Insider trading 2. เพื่อใหทราบถึงแนวทางในการที่จะลดการกระทํา Insider trading 3 เพื่อเปนแนวทางใหเขาใจถึงเจตนารมณของกฎหมายที่วาดวย Insider trading เพื่อปองกันการกระทําผิดโดยรูเทาไมถึงการณ

6

บทที่ 2 วรรณกรรมที่เกี่ยวของ การจัดทํารายงานเชิงวิชาการ เรื่อง การใชขอมูลภายในเพื่อแสวงหาผลประโยชน จากการซื้อขายหลักทรัพย (insider trading) ผูเขียนไดศึกษาคนควาจากเอกสารและงาน วิจัยที่เกี่ยวของโดยการนําเสนอผลการศึกษาตามลําดับ ดังนี้ 1. จริยธรรมของการทํา Insider trading 2. อะไรคือการผิดจริยธรรมที่แทจริงของ Insider trading 3. การศึกษาในดานธุรกิจจะชวยลดแนวโนมในการกระทําผิดที่เกี่ยวกับ Insider trading ไดหรือไม 4. ขอสังเกตสองขอในเรื่อง Insider trading 5. เมื่อใดที่การคาหุนโดยใชขอมูลภายในเพื่อแสวงหาผลประโยชนจากการซื้อ ขายหลักทรัพย ถูกกฎหมาย จริยธรรมของการทํา Insider trading Werhane (1989, p. 841) สงสัยในคุณคาของ Insider trading ทั้งจากในแงศีล ธรรมและแงของธุรกิจ เพราะนอกจากจะผิดกฎหมายแลว ยังบอนทําลายประสิทธิภาพ และความเหมาะสมของกลไกตลาดเสรี Werhane ไดยกขอเขียนของ จอรจ วิล ที่ลงตี พิมพในนิตยสารนิวสวีคป ค.ศ. 1987 วา Insider trading คือดานตรงกันขามของการเก็ง กําไร ซึ่งมีแตจะไดรับผลตอบแทนโดยไมมีความเสี่ยง กอใหเกิดความมั่งคั่ง จากความ บาดเจ็บของผูอื่น โดยใชมีขอมูลเพื่อการเอาเปรียบ หลักการที่สําคัญนั้นชัดเจน คือ ไมมีผู ไดควรไดประโยชนจากขอมูลที่ยังไมเปดเผยตอสาธารณะชน

อะไรคือความผิดทางจริยธรรมที่แทจริงของ Insider trading

7 Moore (1990, p. 171) กลาวสรุปไววา การทํา Insider trading นั้นผิดกฎหมาย และเปนที่เชื่อกันอยางกวางขวางวาผิดจริยธรรม ซึ่งไดรับความสนใจอยางมากจากสื่อ ตาง ๆ และถูกมองวาเปนสัญลักษณของความผุกรอนทางจริยธรรมในภาคธุรกิจ ถึงแมวาจะถูกตราวาเปนพฤติกรรมที่ผิดจริยธรรมทางธุรกิจ แตการทํา Insider trading นั้นไดรับการวิเคราะหทางดานจริยธรรมนอยจนนาแปลกใจ Moore ไดวิพากษการทํา Insider trading โดยใชหลักการทางดานจริยธรรม โดยตั้งประเด็นไววาการทํา Insider trading นั้น (1) เปนความอยุติธรรม (2) เปนการยักยอกขอมูล (3) เปนภัยตอนักลงทุนทั่ว ไปและตอตลาดในภาพรวม ซึ่ง Moore ไดลงความเห็นวา โดยการวิเคราะหแตละ ประเด็นแลวจะเห็นวาทุกประเด็นมีน้ําหนักไมพอที่จะทําใหการทํา Insider trading เปน สิ่งที่ผิดกฎหมาย แตก็ไมไดหมายความวาไมมีเหตุผลที่จะหามการทํา Insider trading แต Moore ใหเหตุผลวาการที่ตองทําใหการทํา Insider trading เปนเรื่องผิดกฎหมายเพราะ เปนบอนทําลายความเชื่อใจที่มีระหวางกัน ซึ่งถือเปนแกนสารในการทําธุรกิจของ อเมริกัน การศึกษาในดานธุรกิจจะชวยลดแนวโนมในการกระทําผิดที่เกี่ยวกับ Insider trading ได หรือไม Saunders (2002, pp.75-80) ไดทําการศึกษาในนักเรียน 347 คน จากโรงเรียน ศิลปศาสตร คริสเตียนสองแหง และมหาวิทยาลัยของรัฐหนึ่งแหง โดยใหนักเรียนชมตัว อยางภาพยนตรความยาว 15 นาทีเรื่อง วอลตรีท ของ โอลิเวอร สโตน ซึ่งออกฉายในป ค.ศ. 1987 โดยมีตัวละครชื่อ บัด ฟอกซ ซึ่งกําลังมีปญหาดานการเงินและถูกเจาหนาที่ ของบัตรเครดิตอเมริกัน เอ็กเพรส ติดตามทวงหนี้ เมื่อเขามีโอกาสไดสนทนากับพอ เขา ก็ไดทราบจากพอวา หนวยงานของรัฐที่กํากับดูแลดานการบินกําลังจะออกกฎหมายที่ เอื้อประโยชนสายการบินบลูสตารใหสามารถแขงขันกับสายการบินขนาดใหญรายอื่น ๆ ได บัดถามพอวาแนใจหรือวาขาวนี้จะเปนความจริง พอของเขาก็สังเกตเห็นแววแหง ความชั่วรายในตัวของลูกชาย วันรุงขึ้น บัดนําขาวนี้ไปบอกกับ กอรดอน เกคโค ผูทรง อิทธิพลคนหนึ่งในตลาดหลักทรัพยวอลสตรีท เพื่อใหกอรดอนซื้อหุนของสายการบิน บลูสตารเพื่อทํากําไร โดยบัดหวังจะสรางความสัมพันธทางธุรกิจกับกอรดอน

8 หลังจากชมภาพยนตรตัวอยางเสร็จแลว นักเรียนจะไดรับแบบสอบถามถึงแนว โนมที่นักเรียนจะทําเชนเดียวกับบัด ภายใตเงื่อนไขตาง ๆ และ Saunders พบวานักเรียน ชั้นป 4 ซึ่งเรียนวิชาทางดานบริหารธุรกิจมามากกวา มีแนวโนมกระทํา Insider trading นอยกวา นักเรียนชั้นป 1 ซึ่งเพิ่งผานวิชาทางธุรกิจเบื้องตน และนักเรียนที่เรียนที่โรง เรียนศิลปศาสตรคริสเตียน มีแนวโนมที่จะกระทํา Insider trading นอยกวานักเรียนที่ เรียนในมหาวิทยาลัยของรัฐ ซึ่งอาจสรุปไดวา การศึกษามีสวนชวยใหนักเรียนมีความเขา ใจในเรื่องของธุรกิจมากขึ้นและสามารถแยกแยะวาไดวา Insider trading นั้น เปนการ กระทําที่เอารัดเอาเปรียบผูถือหุนรายอื่น ๆ และขณะเดียวกัน ถึงแม Saunders จะไมได กลาวถึงหลักสูตรที่เกี่ยวของกับศาสนาหรือคุณธรรมที่ โรงเรียนศิลปศาสตรคริสเตียน ไดสอนแกนักเรียน ก็อาจสันนิษฐานไดวาการที่โรงเรียนนั้นมีความเกี่ยวพันกับศาสนา ก็ นาจะมีการปลูกฝงเรื่องคุณธรรมอยูบาง ซึ่งทําใหอนุมานไดวาการปลูกฝงเรื่องคุณธรรม และศีลธรรมจะมีสวนชวยในการลดการกระทําผิดในเรื่อง Insider trading ได ขอสังเกตสองขอในเรื่อง Insider trading Treynor and LeBaron (2004, pp.10-12) ไดใหขอสังเกตเกี่ยวกับ Insider trading ไวในบทความเดียวกันซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ Treynor and LeBaron กลาวไววา เราตางอยากเปนเจาของหุนหรือบริษัทที่กําลัง มีเรื่องที่ดี ๆ เกิดขึ้น และไมอยากเปนเจาของหุนหรือบริษัท ที่กําลังมีเรื่องราย ๆ เกิดขึ้น และแนนอนวาเมื่อเราซื้อหุน เราไดรับเอาผลประโยชนจากสิ่งดี ๆ มาจากเจาของคนกอน และเราไดสงตอความเสียหายที่เกิดจากสิ่งที่ราย ๆ ใหกับผูที่ซื้อหุนตอจากเรา ดังนั้นถา เราสันนิษฐานวาทั้งเจาของคนกอนหนา (เมื่อเราซื้อหุน) และเจาของคนถัดไป (เมื่อเรา ขายหุน) ตางก็มีแรงจูงใจเชนเดียวกับเรา แตเราไมสามารถทราบไดวาแรงจูงใจใหเจา ของกอนหนาขายหุนใหเราหรือเจาของถัดไปซื้อหุนจากเรานั้นคืออะไร ดังนั้นเราอาจ อยากใหมีการออกกฎหมายไมใหซื้อขายหุนที่เกิดจากแรงจูงใจที่ผูอื่นไมทราบ แตใน ความเปนจริงนั้นทําไมได เพราะมิเชนนั้นการที่เราเพียงมีแรงจูงใจจะซื้อหรือจะขายก็ผิด กฎหมายแลว

9 ดังนั้นกฎหมายที่จะปองกัน Insider trading จะมีไวเพื่ออะไร Treynor and LeBaron ตอบวา มีไวเพื่อ (1) ปกปองนายหนาคาหุนหรือตัวแทนซื้อขายหลักทรัพยใน ฐานะคนกลางที่ไมทราบวาแรงจูงใจของทั้งผูซื้อและผูขายคืออะไร (2) เพื่อสรางความ มั่นใจใหนักลงทุนวาจะไมถูกผูที่มีขอมูลมากกวาเอาเปรียบ ซึ่งกฎหมายก็จะชวยใหตลาด ทุนนั้นมีสภาพคลองมากขึ้นเนื่องจากนักลงทุนมีความมั่นใจในการซื้อขายหุน และ กฎหมายนี้ก็นาจะชวยใหระบบทุนนิยมแข็งแรงขึ้น เพียงแตวากฎหมายไมไดชวยปกปอง ผูลงทุนรายยอย แตมีไวปกปองผูที่มีความร่ํารวยและมีอิทธิพล ซึ่งก็คือนายหนาคาหุน นั่นเอง ซึ่งความเห็นของ Treynor and LeBaron ในตอนทายนี้จะออกแนวสอเสียด แต อยางไรก็ตามสิ่งที่เขาพูดถึงไววากฎหมายมีไวปกปองผูลงทุนไมวารายใหญหรือรายยอย ก็ยังเปนเรื่องที่อยูบนพื้นฐานความเปนจริง ในบทความเดียวกันลีบารอนกลาวเปรียบเทียบไววา มีนักเรียนที่ฉลาด ไมฉลาด และหัวปานกลาง ซึ่งเปนสวนใหญของชั้นเรียน กําลังจะเขาสอบ แตนักเรียนบางคนโชค ดีที่มีภูมิหลังทางดานเศรษฐกิจและสังคมที่ดีกวาเพื่อนซึ่งจะทําใหเขาไดเปรียบในการ สอบ และก็มีนักเรียนบางคนที่ภูมิหลังทางดานเศรษฐกิจและสังคมที่ไมเอื้อใหเขาได เปรียบในการสอบ ในกรณีนี้ครูไดตัดสินใจใหนักเรียนที่มีภูมิหลังที่ดีกวาไมตองเขาสอบ การกระทําเชนนี้ถูกตองหรือไม ถาการสอบเปนไปเพื่อวัดผลวาใครฉลาดมากหรือนอย และความฉลาดของกลุมเปนอยางไร การไมใหนักเรียนสวนหนึ่งเขาสอบจะทําใหผลที่ ออกมาบิดเบือนหรือไม ลีบารอน เห็นดวยวาผลที่จะออกมานั้นจะบิดเบือน ลีบารอน บอกวาการเปรียบเทียบดังกลาวเหมือนกับการกีดกันไมใหผูที่มีขอมูลสําหรับ การทํา Insider trading เขารวมในการซื้อขายหลักทรัพย ซึ่งถาจุดประสงคของการซื้อ ขายหุนในตลาดหลักทรัพยคือการที่ราคาหุนนั้นจะตองสะทอนสภาพที่แทจริงของ บริษัท การกีดกันการทํา Insider trading นั้นก็จะทําใหตลาดมีขอมูลที่นอยลง ราคาหุนก็ จะไมสะทอนสภาพที่แทจริงทั้งหมดของบริษัท ลีบารอนสนับสนุนใหมีการทํา Insider trading ตลอดเวลา เพียงแตวาตองแสดงในคําสั่งซื้อขายใหชัดวาเปนการซื้อขายของผูที่ ทํา Insider trading เพื่อใหนักลงทุนที่เหลือทราบและตัดสินใจได โดยไมจําเปนตอง ทราบรายละเอียดวาเกิดอะไรขึ้น เขาแสดงความเห็นแยงกับ Treynor and LeBaron วา นายหนาซื้อขายไมจําเปนตองไดรับการปกปอง ลีบารอนไมแนใจวาการมีกฎหมายหาม

10 Insider trading นั้นจะกระทบตออัตราการทํากําไรของนายหนาซื้อขายหรือไม แตรูวา กฎหมายเชนนี้มีผลกระทบตอประสิทธิภาพของตลาดและใหนายหนามีโอกาสเพิ่มอัตรา การทํากําไรใหสูงขึ้น จากบทความนี้ จะเห็นไดวา Insider trading นั้นอาจจะมีดานดีอยูบางคือชวยให ขอมูลทุกอยางสะทอนออกมาในราคาอยางถูกตอง แตอยางไรก็ตามเมื่อมีการทํา Insider trading นั้นก็ตองมีการแสดงรายการใหนักลงทุนผูอื่นทราบวารายการซื้อขายนั้น ๆ เปน การทํา Insider trading เพื่อใหนักลงทุนรายอื่นสามารถไปวิเคราะหตอได ซึ่งในความ เปนจริงแลวผูเขียนมองวาไมสามารถปฏิบัติไดจริง เพราะคงไมมีผูที่ทํา Insider trading รายใดอยากประกาศตัวหรือแสดงใหผูอื่นรูวาคําสั่งซื้อของตนนั้นมีเบื้องหลัง เพราะมิ เชนนั้นราคาตลาดของหลังจากมีการทํารายการจาก Insider trading อาจไมเปนไปตามที่ ผูทํา Insider trading คาดการณ และเมื่อนั้นการเอาเปรียบผูอื่นดวยการทํา Insider trading ก็อาจไมไดผลประโยชนเต็มเม็ดเต็มหนวย นอกจากนี้การทํารายการโดยอางวาเปน Insider trading โดยที่ผูออกคําสั่งซื้อขายนั้นอาจไมไดมีขอมูลวงในใด ๆ แตตองการทํา ไปเพื่อปนมูลคาหุนหรือชี้นําตลาดก็เปนไปได ดังนั้นกฎหมายหามกระทํา Insider trading นั้นนาจะเหมาะสมอยูแลว เมื่อใดที่การคาหุนโดยใชขอมูลภายในเพื่อแสวงหาผลประโยชนจากการซื้อขายหลัก ทรัพย ถูกกฎหมาย เนื้อหาที่ Shell (2001, pp.89-90) เขียนไวในบทความมีใจความแปลไดวา เมื่อคุณ เขาไปในลิฟตแลวบังเอิญไดยินผูบริหารสองคนซึ่งทํางานอยูที่บริษัทที่ตั้งอยูชั้นสูงขึ้นไป คุยกันดวยเสียงที่เบาและต่ําเพื่อไมใหคนอื่นไดยิน แตคุณก็ยังจับความไดวาบริษัทนั้น กําลังจะถูกซื้อโดยบริษัทยักษใหญในวันรุงขึ้นและผูบริหารกําลังจะไดเงินหลายลาน เหรียญจากสิทธิในการซื้อหุน สมมติวาบริษัทดังกลาวอยูในตลาดหลักทรัพย คุณจะรีบ วิ่งกลับบานแลวไปซื้อหุนของบริษัทดังกลาวโดยไมผิดกฎหมายไดหรือไม บทความนี้ จะใหความกระจาง การที่หนวยงานของรัฐจะตองมีการพิสูจนหลายขั้นตอนวากอนตัดสินวาบุคคล ใดกระทําความผิดที่เกี่ยวของกับ Insider trading ซึ่งประกอบไปดวย (1) จะตองมีการซื้อ

11 ขายหลักทรัพยเกิดขึ้น (2) การซื้อขายนั้นจะมีมูลเหตุมาจากการรับรูขอมูลใด ๆ ที่ยังไม เปนที่เปดเผยแกสาธารณะชน (3) ผูที่ทําการซื้อขายหุนหรือผูที่แพรงพรายขอมูลตองรูวา ขอมูลที่เขากําลังยุงเกี่ยวดวยนั้นเปน “ของรอน” (4) บุคคลผูนั้นไดทําผิดตอหนาที่ใน ฐานะที่ไดรับความไววางใจจากบริษัทในการที่เขาไปทําการซื้อขายหลักทรัพยโดยใชขอ มูลที่เปนความลับของบริษัท หรือแพรงพรายความลับของบริษัท ดังนั้นจากขั้นตอนดังกลาวจะเห็นไดวาผูที่ทราบขอมูลภายในนั้นจะไมสามารถ ไปทําการซื้อขายหุนหรือแพรงพรายขอมูล อันจะกอใหเกิดประโยชนตอตนเอง คราวนี้นําหลักการขางตนมาพิจารณาเรื่องในลิฟตอีกครั้ง ถาคุณไปซื้อหุนของ บริษัทดังกลาว นั่นคือจะมีขั้นตอนการซื้อขายเกิดสําเร็จขึ้น แตเรื่องจะตางออกไปถาคุณ ถือหุนบริษัทนั้นอยูแลวและกําลังมีแผนที่จะขาย แตมาเปลี่ยนใจเมื่อไดยินบทสนทนาใน ลิฟต กฎหมายไมไดกําหนดโทษถาคุณพลาดที่จะซื้อหรือตัดสินใจที่จะถือหุนตอไป ในขอสอง ขอมูลนั้นเปนขอมูลที่ยังไมเปนที่เปดเผยแกสาธารณะชนหรือไม แน นอน ผูบริหารพูดกันดวยเสียงที่เบาและต่ําในลิฟตวาจะมีการซื้อบริษัทในวันรุงขึ้น เปน เรื่องที่ยังไมเปนที่ทราบทั่วไปแกสาธารณชน ดังนั้นผูลงทุนโดยทั่วไปแลวจะตอง พิจารณาวาขอมูลนี้เปนขอมูลสําคัญที่จะมีผลตอการตัดสินใจซื้อขาย ขอสามคุณรูหรือเปลาวาขอมูลนั้นเปนของรอน แนนอน คุณยอมรูวาสิ่งที่ผู บริหารคุยกันนั้นเปนเรื่องรอนและเปนความลับ ในขอสุดทายการที่ผูบริหารปลอยใหขอมูลนั้นหลุดมาถึงคุณ และคุณก็ไดไปซื้อ ขายหุนนั้นผิดตอหนาที่ของคุณตอบริษัทนั้นหรือไม คุณไมใชพนักงานของบริษัทนั้น คุณจึงไมตองมีความรับผิดชอบใด ๆ ตอบริษัทดังเชนที่พนักงานของบริษัทพึงกระทํา และคุณก็ไมไดมีสัญญาที่จะปกปดความลับดังเชนที่ นักกฎหมาย นักบัญชี หรือที่ปรึกษา ของบริษัทจะตองทําสัญญาดังกลาวกับบริษัท และสุดทายคุณก็ไมไดเปนญาติกับใครใน บริษัทนั้น แลวผูบริหารของบริษัทดังกลาวมีความผิดหรือไม เขามีความรับผิดชอบตอ บริษัท แตเขาไมไดเผยแพรขอมูลใหคุณเพื่อผลประโยชนใด ๆ ของเขาเอง เขาไมได อะไรเลยจากการที่ไมระมัดระวังคําพูด การกระทําของเขาเปนการไมรอบคอบใชหรือไม

12 คําตอบคือ ใช แตมันเปนไปเพื่อประโยชนของตัวเขาเองหรือไม คําตอบคือ ไม สรุปปด คดี คุณคือผูชนะ ดังนั้น คุณก็มีสิทธิที่จะซื้อขายหุน จริงอยูวาการซื้อขายของคุณอาจจะกระตุนให หนวยงานของรัฐเขามาตรวจสอบ วามีรายการซื้อขายผิดปกติกอนการประกาศขอมูลที่ สําคัญของบริษัท ซึ่งมันอาจนํามาซึ่งความเสื่อมเสียชื่อเสียงของคุณ แตคุณก็ไมไดทําผิด กฎหมาย คราวนี้สมมติวาคุณรูจักกับผูบริหารหนึ่งในสองคนนั้น และเขาก็ตั้งใจที่จะ กระซิบใหคุณไดยินขอมูล ในชวงเวลาหลายปที่ผานมาคุณเคยชวยเหลือกันในดานธุรกิจ แตก็ไมเคยใหขอมูลที่เปนประโยชนตอการซื้อขายหุนเชนนี้ คราวนี้คุณสามารถซื้อขาย หุนไดหรือไม ถามองผิวเผิน เหตุการณก็ดูไมมีอะไร เพื่อนคุณเพียงแตบอกขอมูลเปนของขวัญ เพื่อใหคุณไดรับผลประโยชน แตไมใชตัวของเขาเอง (ผูบริหารของบริษัทนั้น) ซึ่งก็ เหมือนกับกรณีคนแปลกหนาในลิฟต เขาทําความลับรั่วไหล แตถึงแมเขาจะผิดตอหนาที่ ในการรักษาความลับของบริษัท แตเขาก็ไมไดผลประโยชนใด ๆ จากการซื้อขายหุนของ คุณ แตการที่เขาแพรงพรายขอมูลใหคุณรู เปนการใหอยางบริสุทธิ์ใจหรือเปลา หรือ เปนการหวังสิ่งตอบแทนในภายภาคหนา เชน เปนการชวยเหลือเกื้อกูลกันทางทั้งในทาง สวนตัวหรือในทางธุรกิจตอไปในอนาคต คราวนี้เจาหนาที่ของรัฐก็จะสามารถตัดสินได วานี่เปนกรณีของ Insider trading เพื่อนของคุณไดเปดเผยความลับเพื่อประโยชนของเขา เองในอนาคต ไมวาจะเปนการตอบแทนทางธุรกิจ หรือจะฝากลูกเขาโรงเรียน ดังนั้นการ ผิดตอหนาที่ของเขานั้นเปนไปดวยความหวังที่จะไดรับผลตอบแทนในอนาคต และนี่ เปนสิ่งที่แตกตาง คราวนี้ลองดูในอีกกรณีหนึ่ง สมมติวาเพื่อนของคุณเปนกองบรรณาธิการ นิตยสารบิสิเนสวีค และกําลังจะจัดอันดับซอฟทแวรที่เปนนวัตกรรมในฉบับหนา แลว ซอฟแวรของบริษัทเดียวกันนั้นก็ไดรับการจัดใหเปนอันดับ 1 ในสาย ซึ่งจะทําใหมูลคา

13 หุนของบริษัทนั้นสูงขึ้นอยางมาก คุณจะสามารถไปซื้อหุนของบริษัทนั้นดวยขอมูลที่ได รับมาจากเพื่อนไดหรือไม คําตอบ คือ ไมได กฎหมายนั้นใหความสําคัญกับขอมูลลับที่จะมีผลตอราคาหุน ของบริษัท โดยไมไดสนใจวาจะมาจากแหลงขอมูลใด ไมวาจะเปนขอมูลดานดีหรือราย และไมวาจะมาจากบุคคลภายในบริษัทหรือ บทความทางธุรกิจ หรือ ฝายวิจัยของวอลลสตรีท เสริมดวยสถานการณพิเศษ 3 สถานการณที่เกี่ยวของกับความรูในเรื่องกฎหมาย ที่เกี่ยวกับ Insider trading คือ (1) ขอมูลความลับใด ๆ ที่เกี่ยวของกับการเสนอขอซื้อหุน (tender offer) เชนการเขาครอบครองโดยปรปกษ (hostile takeover) เปนเรื่องที่รอนเกิน กวาที่บุคคลใด ๆ จะอยากเขาไปของเกี่ยว เพราะกฎหมายเขมงวดมากในเรื่องเกี่ยวกับ การเสนอขอซื้อหุน (2) ในการที่คุณเปนพนักงานและไดหุนของบริษัทมา จะทําอยางไร เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่จะผิดตอกฎหมาย Insider trading ในกรณีนี้ คุณสามารถทําได โดยเสนอแผนการขายหุนที่มีกําหนดระยะเวลาแนนอนใหคณะกรรมการกํากับหลัก ทรัพยและตลาดหลักทรัพยทราบ เชนคุณกําหนดจะขายหุนจํานวนเทา ๆ ทุก ๆ วันจันทร แรกของเดือน (3) ถาคุณเปนผูบริหารหรือกรรมการหรือถือหุนของบริษัทเกิน 10% ก็มี กฎอยูวา คุณจะตองซื้อขายหุนแตละครั้งตองมีระยะเวลาหางกันอยางนอย 6 เดือน คือ หามซื้อแลวขายทันทีตองรออยางนอย 6 เดือนจึงจะขายได และในทางกลับกันเมื่อขาย หุนแลวหามซื้อหุนใหม ตองรออยางนอย 6 เดือน ซึ่งกฎนี้ไมสนใจวาคุณจะรูความลับ ของบริษัทหรือไม การแสวงหากําไรจากขอมูลภายในนั้นจะทําใหคุณมีปญหาได แตก็มีบางกรณีที่ ถูกกฎหมาย ดังนั้นหากคุณบังเอิญไปนั่งในบารใกลกับผูบริหารระดับสูงที่เผยความลับ ออกมาโดยไมไดตั้งใจหรืออาจตั้งใจใหเปนของขวัญกับคุณ คุณก็สามารถรับไวไดถาคุณ ตองการ แตถาคุณเลี้ยงเครื่องดื่มเขากลับ นั่นจะกลายเปนการตอบแทนและทําใหการ แพรงพรายความลับที่ไมหวังผลกลายเปนการทําเพื่อหวังผลตอนแทนและเขาขาย Insider trading ดังนั้นทางที่ดีหากมีขอสงสัย ควรปรึกษานักกฎหมาย และที่ดีที่สุดคือไม ตองไมซื้อขายหุน เพราะมันจะนําความยุงยากมาสูคุณในภายหลัง

14 บทความดังกลาวขางตน จะเห็นวาผูเขียนไมไดแนะนําเรื่องของคุณธรรมและศีล ธรรม แตเปนการปองกันการทําผิดกฎหมาย ซึ่งการไมทําผิดกฎหมายไมไดแปลวาจะไม ผิดศีลธรรม จากกรณีตัวอยางคนแปลกหนาในลิฟตที่ยกมาเปนกรณีแรกขางตน หากมอ งงผิวเผิน อาจดูเหมือนไมมีใครเสียประโยชน จากการที่เรารูความลับมาแลวไปซื้อหุน แตแทจริงมีผูเสียประโยชน ซึ่งอาจเปนผูขายหุนใหเรา เพราะถาเราไมซื้อเขาอาจจะยัง ขายหุนไมออก เมื่อมีขาวประกาศออกมาเขาก็จะไดรับประโยชน หรือในกรณีที่เราซื้อมา แลวเปนการซื้อตัดหนาผูซื้อรายอื่น ผูที่พลาดโอกาสนั้นอาจไมสามารถซื้อหุนได หรือ หากซื้อไดอาจเปนราคาที่สูงขึ้น เพราะเรามีสวนมาสรางอุปสงค (demand) ใหหุนตัวนั้น ซึ่งอาจทําใหราคาหุนสูงขึ้น

บทที่ 3

15

วิธีการศึกษาคนควา วิธีการศึกษาคนควารายงานฉบับนี้ มุงเนนที่การศึกษาปญหาที่กอใหเกิด Insider trading และศึกษาวิธีการปองการการกระทําผิดกฎหมายที่วาดวยเรื่อง Insider trading การศึกษานี้ใชการวิเคราะหจากวรรณกรรมที่เกี่ยวของที่ไดนําเสนอไปในบทที่ 2 และ แยกแยะออกเปนประเด็นเพื่อใหเห็นประโยชนที่คาดวาจะไดรับตามที่ไดตั้งประเด็นไว ในบทที่ 1

บทที่ 4

16

การคนพบ จะเห็นไดวา วรรณกรรมที่เกี่ยวของสวนมากนั้นมีความเห็นพองตองกันวาการที่ Insider trading เรื่องที่ผิดกฎหมายนั้นสมควรแลว แตก็มีความเห็นที่แตกตางในบทบาท ของ Insider trading ที่มีผลตอประสิทธิภาพหรือกลไกของตลาดซึ่งมีทั้งเห็นเหมาะสม และไมเหมาะสม ซึ่งในประเด็นนี้ก็อาจมีผลตอเนื่องไปถึงการตัดสินวาการทํา Insider trading เปนการผิดศีลธรรมหรือไม แตถาวิเคราะหจากมูลเหตุของการกระทําผิดในเรื่องของ Insider trading แลวจะ พบวามีมูลเหตุอยู 2 ประการคือ (1) ไมทราบวาการกระทําดังกลาวเปนความผิด (2) ทราบวาการทํา Insider trading เปนความผิดทั้งในดานทางศีลธรรมและผิดกฎหมาย แตก็ ยังกระทําอันเนื่องมาจากความโลภ และผูกระทําอาจตีความเขาขางตนเองดวยวาอาจผิด กฎหมาย แตก็ยากแกการพิสูจนโดยเฉพาะในกรณีที่ใชชื่อผูอื่นที่ไมเกี่ยวของกันมาใชใน การซื้อขายหุนแทน และยังอาจมองไปวาไมผิดศีลธรรมอันเนื่องมาจากไมไดมีผูเดือด รอนที่เห็นชัดเจน อยางไรก็ดี จากการวิเคราะหวรรณกรรมที่เกี่ยวของจะเห็นไดวาสวนใหญจะมุง เนนไปที่การแกปญหาที่มาจากมูลเหตุประการแรกคือปญหานี้จะสามารถแกไขไดดวย การศึกษา ไมวาจะมีความรูความเขาใจในการบริหารธุรกิจที่เพิ่มขึ้น การไดเรียนรูใน สถาบันที่สงเสริมความรูดานคุณธรรมและศาสนา และการเขาใจถึงการองคประกอบที่ ทําใหฐานความผิดเกิดโดยสมบูรณในทางกฎหมาย ซึ่งผูที่ไดอานสรุปความของ วรรณกรรมที่เกี่ยวของขางตนยอมไดทราบดีแลววาการกระทํา Insider trading นั้นผิดทั้ง ในแงของศีลธรรมและกฎหมาย แตมูลเหตุของการกระทําผิดในขอ 2 ซึ่งก็คือรูอยูแลววา เปนความผิด หรือ อาจเปนความผิดแตก็ยังกระทํา มูลเหตุนี้ยากตอการแกไข เพราะเรื่อง ดังกลาวมีรากฐานเดียวกับการกระทําผิดศีลธรรมเรื่องอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นอยูตลอดเวลาใน สังคมมนุษย ซึ่งหากแกไขที่มูลเหตุของเรื่องนี้ได ก็จะสามารถแกไขปญหาทั้งหลายทั้ง ปวงที่เกิดขึ้นในโลกนี้ได และปจจัยสําคัญที่สุดที่สามารถแกปญหานี้ไดอยางเบ็ดเสร็จคือ ศาสนาที่มีสัมมาทิฐิเปนที่ตั้ง อันไมจํากัดอยูเพียงศาสนาใดศาสนาหนึ่งเทานั้น อยางไรก็

17 ดีในฐานะที่ขอเขียนนี้เปนภาษาไทย และประเทศไทยเปนเมืองพุทธ ก็สันนิษฐานวาผู อานสวนใหญจะนับถือศาสนาพุทธ ซึ่งถาผูอานไดมีการศึกษาศาสนาพุทธอยางถึงแกน โดยไมยึดติดกับกระพี้ หรือไมไดรูจักแคเพียงกระพี้ของศาสนาพุทธแลว ก็จะทราบไดวา ศาสนาพุทธไดสอนวิธีการแกปญหานี้ไวแลว ซึ่งการจะกลาวถึงการแกปญหาโดย ละเอียดนั้นจะมีขอบเขตกวางขวางและลึกซึ้งเกินกวาจะอยูในรูปแบบของรายงานฉบับนี้ ได แตหากผูอานนับถือศาสนาที่แตกตางออกไปก็เชื่อวาไมเปนการเหลือวิสัยที่จะศึกษา ใหเขาถึงคําสอนที่มุงเนนใหเกิดคุณธรรม ไมวาคําสอนนั้นจะมีพื้นฐานมาจากศรัทธา หรือเหตุผลหรือปญญาก็ตาม

18

บทที่ 5 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการปองกันการทํา Insider trading ในประเทศไทยนั้นสามารถ ทําไดในหลายภาคสวน ซึ่งโดยพื้นฐานแลวควรตองมีการสอนวิชาจริยธรรมในโรงเรียน ตั้งแตระดับปฐมวัยจนถึงระดับอุดมศึกษาโดยตองใชวิธีกรสอนแบบบูรณาการ ซึ่งไมใช เปนเพียงการทองจําของนักเรียน นักศึกษา แตจะตองมีการยกกรณีศึกษา การจําลอง สถานการณ รวมทั้งการสังเกตการณสถานการณจริง เพื่อใหนักเรียน นักศึกษาเขาใจ อยางถองแทถึงความหมายของจริยธรรม ซึ่งการแกไขปญหานี้ไมเพียงแตจะเปนการแก ไขปญหาของการทํา Insider trading เทานั้น แตเปนการแกปญหาทั้งปวงที่เกิดจากการ ขาดจริยธรรม อยางไรก็ดี การแกที่ระบบการศึกษาขางตนเปนการแกในระยะยาว ในระยะที่สั้น ลงกวานั้นคือการเพิ่มหลักสูตรที่เพิ่มความรูความเขาใจในจริยธรรมทางธุรกิจเขาไปใน ระดับอุดมศึกษา เพราะในระดับนี้ นักศึกษาเริ่มมีความรูความเขาใจในกระบวนการทาง ธุรกิจมากขึ้น ซึ่งในการที่เสนอแนะเชนนี้เพราะผูเขียนมีความเห็นวาถึงแมชาวพุทธสวน มากจะทราบวาศีลขอ 2 คือ การละเวนจากการลักขโมยของผูอื่นมาเปนของตนเอง แต การจะตีความใหศีลขอ 2 ครอบคลุมถึงเรื่อง Insider trading นั้น จะตองอาศัยความรู ความเขาใจในระบบสังคมและธุรกิจปจจุบันอยูพอสมควร ประการตอมาในการปองกันปญหาการทํา Insider trading เปนการแกปญหาที่ ใกลจุดเกิดเหตุมากที่สุด คือการใหความรูความเขาใจแกนักลงทุน เพราะในปจจุบันนัก ลงทุนจะซื้อขายหุนไดจะตองเปดบัญชีกับบริษัทหลักทรัพย ซึ่งจํานวนนักลงทุนเทียบกับ สัดสวนประชากรในประเทศไทยแลวมีเพียง 0.42% (ประมาณ 272,000 คน ณ สิ้นป 2548) (ภัทรียา เบญจพลชัย, 2549) ดังนั้น การที่จะใหความรูแกคนกลุมนี้ จะเปนการเขา ถึงกลุมผูที่เสี่ยงตอการกระทําผิดโดยตรง ซึ่งในการใหความรูกับคนกลุมนี้สามารถทําได หลายวิธี ไมวาจะเปนในรูปแบบสื่อสิ่งพิมพที่บริษัทหลักทรัพยตาง ๆ สามารถชวยสงให

19 กับลูกคาของตนเอง หรือสิ่งพิมพที่เกี่ยวของกับตลาดหุนเชนหนังสือพิมพธุรกิจ สําหรับ สื่อรูปแบบอื่นอาจรวมถึง วิทยุ โทรทัศน อินเทอรเน็ต ที่มีกลุมเปาหมายเปนนักลงทุน สําหรับนักลงทุนรายใหม อาจตองมีหลักสูตรอบรมในเรื่องความรูความเขาใจใน การลงทุน รวมไปความผิดตาง ๆ ที่จะเกิดขึ้นในเรื่องของการลงทุน ซึ่งรวมถึงการทํา Insider trading ดวย

20

บรรณานุกรม พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. 2542. (2546). คนเมื่อ 13 กรกฎาคม 2550, จาก http://rirs3.royin.go.th/dictionary.asp ภัทรียา เบญจพลชัย. ตลาดทุนไทยในมิติการแขงขันระดับนานาชาติ. งานนําเสนอ. 5 ตุลาคม พ.ศ. 2549 http://www.bex.or.th/event/10-2006/05/2006-10-05Patareeya.ppt ก.ล.ต. เชือด อากู สั่งปรับ 32 ล. ฐานใชขอมูลอินไซดซื้อขายหุนมติชน. (2550, มิถุนายน 16). หนังสือพิมพผูจัดการออนไลน, คนเมื่อ 13 กรกฎาคม 2550, จาก http://www.manager.co.th

Moore, J. (1990, Mar). What is really unethical about insider trading?. Journal of Business Ethics, 9(3), 171-182. Saunders, K. T. (2002, November/December). Does the study of business reduce the likelihood of committing insider trading?. Journal of Education for Business, 78(2), 75-80. Shell, G. R. (2001, Fall). When is it legal to trade on inside information?. MIT Sloan Management Review, 43(1), 89-90. Fund Manager Hit with Insider Trading Charge. (2006, June 24). The Nation. p. 3. Treynor, J. L., & LeBaron D. (2004, May/June). Insider trading: Two comments. Financial Analysts Journal, 60(4), 10-12. Werhane, P. H. (1989, November). The ethics of insider trading. Journal of Business Ethics, 8(11), 841-845.