Hup Holland

Maikel dE Bont

Hup Holland

Lees een boek vol passies en charmes van een land en van een schrijver

de Prod

.

Dank je wel Karlijn . Voor jouw gezelschap op deze reis . Met wie anders dan ontdek ik de wereld ?

“ Do you accept this mission, Mr. dE Bont ? ! “

Hup Holland

Geschreven door Maikel dE Bont Een dE Prod

.

uitgave .

Als ik die reis door Türkiye zou maken dan zou ik een dagboek bijhouden . Een journaal, een reisverslag . Toen ik die reis maakte heb ik eigenlijk niet een dagboek bijgehouden en dat reisverslag ook niet gemaakt, maar wel zou ik nog een keer over die reis iets schrijven . In een boekje . Bij deze . Maar in dit boekje zul je niet uitgebreid lezen over de landschappen in Turkije of over het klimaat en het weer . Ook niet over welke stadjes leuk zijn om een bezoek aan te brengen . Of welk cafeetje je echt zou moeten proberen . Of welk transportmiddel je het beste kunt nemen . Je zult bij en na het lezen van dit boekje heus wel een indruk hebben van dit prachtige land . Waarschijnlijk haal je er ook nog wel een aantal, bruikbare, tips uit . Maar voor de duidelijkheid: dit boekje is niet een reisgids . Ik zal meer iets vertellen over hoe ik bepaalde momenten ervaren heb . Wat ik vond van dingen die toen gebeurd zijn en misschien wat ik er nu van vind . Ik zal mijn mening geven over sommige zaken die ik daar heb gezien of meegemaakt . Zeggen wat me is opgevallen . Een beetje filosoferen over Turkije en haar rijke landschap en cultuur . Soms misschien een beetje ver gezocht . Maar natuurlijk moet je zelf weten in hoeverre je je hierdoor laat meesleuren . Niets in dit boekje is respectloos bedoeld . Ik keur niet alles goed, maar ik heb er wel respect voor, ondanks dat ik sommige dingen niet waardeer . Weet wel dat ik met het schrijven van dit boekje niet heb bedoeld iemand ergens van te overtuigen waarvan ik zelf niet weet of het waar is of dat het niet waar is . Niet alles in dit boekje berust op waarheden en feiten . Want sommige informatie heb ik ook maar van horen zeggen of zo, en is wellicht door mij verkeerd geïnterpreteerd en of uitgelegd . Of ik heb het gewoon verkeerd verstaan of onthouden . Misschien had ik gewoon beter moeten opletten en aantekeningen moeten maken . Had ik maar beter toen een dagboek moeten bijhouden . Dan zou ik aan de hand daarvan misschien wel een aardig reisverslag kunnen schrijven .

We waren allebei best wel benieuwd wie nou onze medereizigers zouden zijn . We hadden al wel een lijstje gezien met daarop de namen van degenen die in de groep zitten . Maar zouden het dan vooral jonge mensen zijn of juist al wat oudere zijn ? We wisten het echt niet . We vermoedden wel dat er vooral al wat oudere mensen in de groep zouden zitten . Het is namelijk niet echt een reis die door veel jongeren zal worden ondernomen . Misschien een stelletje of drie vier, met ons daar bij . Maar meer ook niet . Want het is niet echt zon, zee, zand en zuipen . Maar vooral cultuur en lange dagen . En daarbij komt ook nog dat de reissom nou niet bepaald in het budget ligt van de meeste jonge avonturiers . Het is natuurlijk altijd wel een beetje spannend wie er bij elkaar in de groep zullen zitten . Want zijn het mensen met wie je goed kan opschieten ? Zitten er misschien mensen bij met wie je bevriend raakt . Zijn ze wel een beetje hetzelfde als jij ingesteld . Zullen ze je mogen . Genoeg om je druk over te maken . Maar eigenlijk weet je ook wel dat je je daar geen zorgen over hoeft te maken . Want ze doen niet voor niets mee aan zo’n reis . En daar in Turkije zullen we per slot van rekening allemaal in dezelfde boot zitten . Of in ons geval een luxe touringcar . Dus we keken naar de gezichten die we wellicht de aankomende ongeveer twee weken iedere dag zouden zien . En naar wat de mensen van die gezichten voor een kleding dragen . Die ziet er sportief uit . Die ziet er cultureel gevormd uit . Die willen all inclusive . En die hebben zin om te feesten . De meeste mensen die met ons mee zouden vliegen waren toch al enige jaren ouder dan wij . Er zouden nog wel wat mensen bij kunnen komen . Maar we mochten al bijna in het vliegtuig stappen . Het maakte mij niets uit eigenlijk, maar Karlijn wist nog niet echt wat ze er van moest denken . Zouden we dan wel leuk contact hebben in die groep ? Zou het dan wel een beetje avontuurlijk worden ? Er zal in de bus in Turkije tenminste geen house muziek worden gedraaid . Dat is voor mij zeker een pluspunt . In een vliegtuig vliegen valt me aardig zwaar . Niet zozeer dat ik vliegangst heb, maar meer om het claustrofobische gevoel dat ik soms kan hebben . Een gevoel dat ik wel vaker heb, maar in een vliegtuig bijna zeker . Zo, hoog in de lucht, opgesloten . Ik maakte me al vanaf een poos te voren zorgen over die vlucht maar het kwam steeds dichter bij . Dus dat was iets voornamers om over in te zitten . Toen we op Schiphol aankwamen dachten we vroeg te zijn, maar we waren zelfs één van de laatsten toen we incheckten . Dat is ook een van de redenen waarom we niet naast elkander in het vliegtuig zouden zitten . Karlijn had in het midden van de derde rij een stoel en ik zat uitzichtloos tegen een schot aan te kijken op de eerste rij . Op zich had ik wel een vrij comfortabele zit daar . Tenminste, als je het vergelijkt met de rest van de stoelen, want ik kon mijn benen vrijer bewegen, ik had beter uitzicht op het halletje waar de weecees en de stewardessen zich bevinden, lekker dicht bij de deur, en om deze keer een bord voor m’n kop te hebben, de wand, is misschien niet eens zo’n gek idee . Want ik vond het best eng om te vliegen . Ik zat gewoon, verlegen en laf, op die stoel terwijl karlijn aan het regelen was dat we naast elkander kunnen zitten . Onder het mom van dat haar vriendje vliegangst heeft en dat het dan wel fijner is voor hem als ie naast haar zou zitten . Maar uiteraard ook voor zichzelf en voor mij en ons samen . En ze kreeg het nog voor elkaar ook ! Ik mocht naast haar zitten op de derde rij, bij het gangpad . Veel krapper, maar toch veel fijner . Ik had die nacht tevoor mijn ogen weinig dicht gedaan . Ik was van plan om zo moe dat vliegtuig in te stappen dat ik bijna de gehele vlucht zou zitten tukken . Hoewel ik een groot deel van de vlucht mijn ogen wel dicht had heb ik toch weinig zitten tukken toen . Niet als ik rechtop zat . Niet als ik met mijn benen opgetrokken tegen de stoel voor me aanleunde . Niet met mijn hoofd op mijn armen, kwijlend, leunend op het bord bevestigd aan de achterzijde van de stoel voor me . Zelfs niet eens leunend tegen de linker schouder van Karlijn . Ja, ik heb een paar seconden achter elkaar zitten pitten . Vluchtig dus, om in vliegtermen te blijven spreken . We mochten om de vlucht door te zitten ook niet gebruik maken van een ceedeespeler of wat .

Dat zou de apparatuur van het vliegtuig kunnen verstoren . Waarschijnlijk bedoelen ze dat als een euforisme in plaats van te zeggen dat zulk soort apparaten wel een terroristisch attribuut kunnen zijn en dat ze het dan moeilijk kunnen controleren . Dat vind ik ook best begrijpelijk . Maar wel jammer . Maar dan zou je dus wel een walkman mogen gebruiken . Een walkman, namelijk, bevat geen chips en is ook niet computergestuurd, dat is gewoon een mechanisch ding dat de apparatuur van een vliegtuig dus niet zal beïnvloeden . Ach, weet je ? Vliegen is niet vervelend . Het is zeker wel eng . Je vliegt hoog in de lucht en je kunt dan dus hard vallen . Ik weet wel dat je met een auto ook met gemak een ongeluk kunt krijgen . En met een trein . Überhaupt in feite . Maar door een samenloop van verschillende omstandigheden is het idee bij vliegen toch enger . Dat is gewoon echt zo . In mijn geval speelt het claustrofobische aspect een belangrijke rol om in een vliegtuig te zitten eng te vinden . Je zit opgesloten in een tamelijk kleine ruimte . Eenmaal in de lucht kun je niet zomaar uit een vliegtuig stappen zonder verstrekkende gevolgen . Dat plus het feit dat je enkele kilometers boven vaste grond zweeft, in feite zelfs geleidelijk valt, maakt het zeer eng . In een trein zit je in feite ook in een tamelijk kleine ruimte opgesloten . En als een trein een beetje vaart maakt kun je daar ook beter maar niet uit stappen . Maar dat is toch anders . Een trein houdt na een niet al te lange rit toch meestal wel stil bij een station . En er is ook nog een noodrem waaraan je trekken kan zodat ie vrij snel stil staat . En ook is het fijn dat de grond niet zo ver van onder je voeten vandaan ligt als je zit in een trein . Vliegen doe ik ook liever over land dan over grote stukken water . Het geeft me toch een beetje een fijn gevoel te weten dat als ik boven land vlieg en dan neerstort toch nog enigszins een kans maak te kunnen landen . Maar vliegen is wel mooi, niet ? Als je dan vanuit een vliegtuig naar buiten kijkt, wanneer je kilometers boven een stad zweeft . Alsof je over een treinbaanmaquette vliegt . Of als in het donker de gouden steden stralen als je over ze vliegt . Net alsof ze gouden broodkruimels zijn, die de grote vogel waarin wij zitten de weg wijzen in het donker . Ik zit maar wat graag in een bus om van hier naar daar te rijden, of terug . Maar vliegen is een stuk sneller, zeker als je door een paar landen had moeten rijden . Maar zo lekker wiegen in een bus . Lekker zitten en genieten van het landschap om je heen . Een beetje gemasseerd worden door het trillen van de motor . In Turkije zouden we nog aardig wat busritjes maken . Daar hoefde ik me dus niet druk over te maken . We hadden om en nabij een vier uur lang gevlogen toen tegen de nacht de landing werd ingezet . Niet lang daarna zouden we onze stijve lichamen kunnen uitvouwen . De luchthaven van Antalya ziet er best statig uit . Een ruim, wit marmeren, gebouw met een vijver erin . Maar zo tegen de nacht was het ook aardig leeg . Dus dan komt het ook wel anders over dan overdag wanneer het veel drukker is . Maar het was op zich wel een prettige binnenkomst in zo’n rust . Wel frappant is: dat bijna de eerste Turk die we zagen een schoonmaker is . Ik weet niet zeker of ik dat grapje toen ik ook aan Karlijn zei . Koffers ophalen . Langs de douanes . Een bordje zoeken met daarop iets van: Kras Ster vakanties . Naar een bus toe . Dat lukte aardig . Buiten stonden lange rijen met mensen en vooral bagage . Men moest door een hekje om verder te komen . Na de hekken te zijn gepasseerd kon je naar de bus lopen waarnaar je bent verwezen . Je stond niet eens zo lang in de rij . Je kon sneller doorlopen dan bij de meeste rijaangelegenheden in een willekeurig McDonalds restaurant in Nederland . Dat terwijl daar meestal ook Turken achter een kassa staan . Misschien moeten ze in Turkije in de leer . Of gewoon restaurants van Mcdonalds enkel nog in Turkije openen . Dat is misschien wel een nog beter idee ! Voorbij de hekken gekomen konden ook wij naar de aan ons toegewezen bus. Er stonden wel tientallen bussen, groot en klein . We vonden de bus die we volgens onze

aanwijzingen moesten hebben . Een kaal geschoren, licht getinte, lange jongen, niet veel ouder dan wij, schatten we, loodste ons naar binnen . De bus was al aardig vol, maar ergens achterin konden we nog wel zitten . Toen die bus op een stoel na vol was, kwam ook die kaal geschoren, licht getinte, lange jongen, die wij iets ouder dan wijzelf schatten, binnen . Na - en onder wat rumoer heette hij ons welkom en stelde zichzelf en de chauffeur aan ons voor . Zijn naam is Alpay en de chauffeur heet Halil . “Moeilijk, hè ? “, Zei ie nog . Ik vond dat wel meevallen . Maar ik ben er niet zeker van of de chauffeur nu Halil of Hilal heet ! Dus misschien inderdaad toch wel moeilijk, ja ! Hij vertelde het een en ander en later reden we bij de luchthaven vandaan . Ik was er niet zeker van of dat Alpay nu ook onze reisleider is . Ik was een mannelijke reisleider ook niet zo gewend . Ergens vond ik het wel jammer dat we niet onder de hoede van een Turkse waren gebracht . Die zonder te hoeven vertellen, toch de aandacht had getrokken . We werden naar een hotel gebracht . Ergens aan de kust in Alanya . Het was donker en de stille zijstraat was rustig . Toen we uit de bus stapten en ondertussen onze bagage werd uitgeladen stonden een aantal jongens ons al op te wachten . We kregen een kamernummer te horen . We kregen een kamersleutel en een krijtje . We hoefden niet zelf de bagage naar de toegewezen kamer te dragen . Dat zouden de jongens doen . Dus of we het kamernummer op de koffers wilden kalken . Dit zou in meer hotels zo gebeuren . Gebruiken ze niet krijt, dan krijg je wel een sticker waarop je het kamernummer moet schrijven, die je dan op je bagage plakt . We konden direct aan tafel ! Het was onderhand midden in de nacht toen we nog luxe mochten genieten van een lopend buffet . Wel, het buffet stond stil, maar wij liepen wel . Sap, soep, koffie en thee . Olijven, warme pittige worstjes, Turks, duh!, brood en boterhammen beleg . Aubergines, paprika, sla en rauwkost . En o ja: watermeloen . Ze trakteerden ons op een buffet dat ze normaal ook neerzetten . Ondanks dat ik de Turkse kaart al wel kende, was dit voor mij toch een soort eerste kennismaking met de keuken van aldaar . Sfeervol, in de nacht, in een buiten restaurant, aan een zwembad aan tafel . Wat een verrassing ! Dan voel je al wat van de Turkse gastvrijheid . Alsof we daar echt te gast ronoom waren ! De groep was onderling met elkander nog niet zo bekend, maar die nacht kwamen we er wel achter dat we flink konden opscheppen ! We hadden tevreden gedronken en gegeten . Sommigen onder ons waren toen ook best moe. Dat is ook niet vreemd, want het was een lange rit, waar je zo gaar van kan worden . Dus lekker naar bed dan maar . Het hotel is verdeeld in twee gebouwen met ertussen een zwembad . In het ene gebouw is de receptie en daarbuiten en langs het zwembad loopt het restaurant door, het andere gebouw in . Daar staat ook nog een counter waar uit je kunt bestellen . Ook niet hotelgasten zijn daar zeker welkom . We hadden geen lift in het gebouw en we zaten vrij hoog . De jongens hadden de koffers gesjouwd dus dat scheelde alweer . Dat is een soort service dat de meeste hotels bieden, voor een paar centen extra . Alpay zou met ons de volgende dag de extra kosten nog wel afrekenen . De kamer waar wij in mochten logeren is verdeeld in twee vertrekken . Een soort van zitgedeelte en voor als je iets moeier bent een kamer met twee bedden erin . Uiteraard was er ook nog de beschikking over een douche en toilet . De kamer heeft ook een balkon, met één stoel!, en een prachtig uitzicht over andermans huizen, en een stuk open grond, met in de verte een deel van het Taurus gebergte . Uit een aantal huizen, of misschien wel uit de tuinen van die huizen, klonk er geblaf . We hebben die nacht vanaf dat balkon, weinig tot zelfs geen honden gezien . Jammer .

Wel erg handig dat een hotelkamer meerdere kamers heeft . Karlijn kon lekker naar bed, terwijl ik in de kamer naast haar nog een poosje kon zitten . Ik had toen best een hoge suikerwaarde, schatte ik zo, zodat ik wel een flesje feigling, of wat was het flugel?, kon drinken . Alcohol verlaagt namelijk de suikerwaarde in het bloed . Uiteraard is zo’n drankje ook aardig zoet, dus veel zal het niet hebben uitgehaald . Maar wel lekker een drankje op, met een verstandig excuus . Tenminste …….. Ik heb nog een poosje gezeten op die stoelen en ben daarna ook maar naar bed gekomen . Ik ben meestal later naar bed toe dan Karlijn . Dus dat was niet vreemd . Het waren wel twee aparte bedden . Dat was niet zo erg, we wilden toch niet zo’n bepaalde eerste indruk voor onze buren, en busgenoten, achterlaten ! Die nacht hadden we geen last van het gewoel van de ander . Of van het getrek aan de bedkleden . En ook niet van wie er aan wie z’n voeten zit . Of van dat je op je eigen deel moet blijven . Gewoon lekker relaxed bedgehouen ! Ieder zijn eigen bedje . Dan mis je misschien wel die genegenheid voor elkander, dat gevoel van intieme gewoonte . Lekker knus tegen elkander aan, dat je samen liefdevol die tedere warmte uitstraalt . Geknuffeld tegen elkander aan onder een deken die de intense heerlijkheid van je samen vasthoudt . Zo je waadt in elkanders genot die je zelf teweeg brengt . Maar hallo!, kom op hé, het is maar voor één nachtje! Dat moet kunnen hoor ! Anders zet je gewoon de bedden tegen elkaar . De volgende morgen was ik toch in een bed te vinden . Weliswaar met m’n hoofd waar m’n voeten behoren te liggen maar tenminste op een bed . Voor ons ontbijt moesten we naar het terras bij het zwembad . Het terras lag er onderhand bij als een onderwater gelopen schaakbord zo met die gebouwen als torens aan weerszijden van het speelveld . De vriendelijkheid en de zorgzaamheid de Turken hun gasten bieden laten je vaak ook wel voelen alsof jij dan ook respectievelijk de koning of de koningin bent . Als we die avond ervoor al zo’n warm gastronomisch onthaal kregen wat zouden we dan vanmorgen met het ontbijt dan wel uitgestald krijgen ? Ik had wel zin om als een delicatessontdekkingsreiziger dat restaurant te bezoeken . Het bleek net als die nacht ervoor weer een lopend buffet te zijn . Zelfs met dezelfde variatie . Dat viel zeker niet tegen want eerst was het ook erg lekker en nu konden we er zeker weer van genieten . Ik zocht dat ene pittige sausje dat ik die nacht ook op m’n bord had geschept, maar kon het niet vinden, of niet meer herkennen . Ik had wel weer wat worstjes opgeschept, echt lekker . En nadat ik die morgen weer een aantal maal wat plakken watermeloen had gepakt zou dat voor mij in Turkije dat jaar een trend hebben gezet ! Nog snel iets doen . Tanden poetsen, haren kammen, benen scheren of nog flink naar de weecee ! Op naar Aspendos, voor onze eerste excursie tijdens deze reis . In de bus vertelde Alpay ons over de reis in Turkije . Hij stond voor ons en hield zich met zijn rechter hand vast aan het tassenvak boven de stoelen . Dat, bleek later wel, is onderhand zijn rijpose ! Vaak had hij deze houding als hij ons onder het rijden iets wilde vertellen . Met alle vertouwen in de chauffeur stond hij zo over asfalt, stadswegen, snelwegen, hobbelweggetjes bergen op en dalen in . Er hangt een aardig grote landkaart van Turkije achter hem en de chauffeur . Bij, of zelfs voor, die kaart hangt een ketting . Die ketting draagt een hanger die overwegend blauw van kleur is . Met een opvallende zwarte tekening binnen een wit gebied daaromheen . De ketting zou een symbool kunnen voorstellen dat staat voor een alziend oog . In verschillende religies wordt een afbeelding als deze gebruikt . In een driehoek kijkt een alziend oog naar de mensheid .

Het kan ook het oog van Ra voorstellen . Waarschijnlijk dan met een soortgelijke symboliek . Dan heeft Ra dus deze alziende blik . Ra is een God uit de Egyptische mythologie . Turkije lag in het Romeinse rijk, en heeft in dat opzicht dus een nauwe betrekking gehad met Egypte, het Egyptische rijk . Dus wat dat betreft kan het embleem op de hanger zijn voortkomst daar misschien wel uithalen . Alpay vertelt ons dat een ketting als deze vaak in voertuigen, althans auto’s, wordt gehangen . Soms hangen er wel meerdere van in één auto . Het zou bescherming voor onderweg geven . Het medaillon zou zorgen voor een voorspoedige reis . Deze medaillons hangen niet alleen in auto’s . Er hangen er ook in winkels en waarschijnlijk ook bij mensen thuis . Onderweg komen we ze ook in eetgelegenheden tegen . En in hotels . Er zijn ook sierraden met dit medaillon erin te koop . Uiteraard kettingen, maar bijvoorbeeld ook oorbellen . En zo gaf Alpay ons tussen neus en lip door al een lesje . Hij liet ons zien hoe Turkije verdeeld is . Zoals oost en west Turkiye, grote gebieden, grote steden, bekende plaatsen, bergen en vulkanen . Hij legde ons uit, vaak aan de hand van die landkaart, over verschillende bevolkingsgroepen in Turkije . Over de authentieke Turk . Hoe men vanuit Mongolië in Turkije is gekomen . Tja, probeer nou maar een Turk in Nederland uit te leggen dat ie feitelijk een Mongool is ! Dan zal ie je vast wel jihaten ! Over het Turkse rijk . De verschillende namen die Turkije heeft gekend en de verschillende namen die Istanbul heeft gekend . De rijkheid aan culturen in dit land en wat onderlinge verschillen daarin . Over de strijd, de politieke strijd, tussen Turkije en Griekenland . Zelfs over Turken in Nederland, vooral Rotterdam werd genoemd . We kregen les over Ataturk . En zeker werd de Islam niet overgeslagen . Alpay vertelde eerst hoe de route er ongeveer uit zou zien . Onder voorbehoud uiteraard . En onderweg zou hij dan wat vertellen . Meestal iets dat met het gebied waar naar toe we rijden te maken heeft . Als een kwajongen die leraar is geworden stond hij dan voor zijn zogenaamde klas en leerde wat van de Turkse geschiedenis en haar normen en waarden en gebruiken . Met wat anekdotes uit zijn eigen ervaringen . Ik luisterde graag naar wat hij te vertellen had . Ik kreeg een steeds grotere waardering voor wat hij deed . Hij had met een grote afstand een ware betrokkenheid met de groep opgebouwd . Zelf zou ik toch wat persoonlijker met zo’n groep willen geraken . Maar hij werd ergens wel een soort voorbeeld voor mij . Hij nam met ons de planning voor die dag door . Daarna vertelde hij over Griekse en Grieks – Romeinse openlucht theaters . We waren namelijk op weg naar Aspendos en Aspendos openlucht theater . Het Aspendos theater is een van de weinige geheel in tact gebleven en gehouden openlucht theaters in Turkije . En nog steeds wordt van dit theater gebruik gemaakt . Niet zo vaak, maar soms wel . Voor een concert, of een theaterstuk, bijvoorbeeld een opera, ofzo . Dat zal best wel bijzonder zijn . Uiteraard wordt dat theater wel onderhouden . Het is ook gerenoveerd . Misschien zelfs wel, voor een deel, vernieuwd . Gelukkig . Want, echt waar: wat een pracht ! We kwamen met een bus aan op een tamelijk kalige vlakte . Als we de bus uit stapten liepen we op een wit / grijs gekleurde zandachtige grond . Het stoof een beetje . Het leek net een mini Sahara van vergruisde kalkstenen . Na de frisse sauna van de airco in de bus kwam de warmte, die ik toen buiten voelde als een diepe duik in een ballenbad, niet zo verstikkend als in water, maar benauwend met ademen, aan me . Toch wel weer wennen . Als ik dan om me heen kijk is het niet meer net als de Sahara . Per slot van rekening staat er natuurlijk een joekel van een theater. Er is ook een parkeervoorziening . Bij het theater zit een kassa . Naast het theater, of eigenlijk er in zelfs, is nog een winkeltje . Je kunt ook een

groene heuvel op, voor de weecee en een prachtig zicht, jawel, dat kan wel samen . En vanuit de verte kun je auto’s over een lange weg horen rijden . Alpay kocht de entreekaartjes en we liepen vervolgens naar binnen . Rechts van het podium betreden we het theater. Als uit een donkere coulisse komend liepen we naar de binnenring . Het zwarte toneel was hoog . Als Karlijn op mijn nek zou zitten dan zou ze misschien net over het podium heen kunnen kijken . De tribune is nog hoger . Het is niet zo groots als een voetbalstadion zoals wij dat kennen maar toch zeker wel indrukwekkend . Vooral als je je erbij voorstelt dat er dan honderden mensen naar jou zo groot als een muis, voor hun ogen, zitten te kijken . Als je je voorstelt dat er honderden jaren aan historie om je heen staat . Dat er grote spektakels in gehouden zijn, wie weet zelfs wel leeuwen in hebben losgelopen . Als smalle terrassen met looppaden ertussen klom de tribune op naar de muur . Het heeft wel iets weg van een vesting . Met hier en daar happen uit zittingen en of rugleuningen . In het wit . Zou men met dit, dan gebroken wit bedoelen ? Nee, Een wit grijze kleur, die bij vlagen misschien wel blauwig kleurt . Voor en naast het podium en op de tribune lopen mensen . Spelen we al een spel voor ze ? Na een korte indruk van dit theater lopen we met de groep mee naar een stuk van de tribune links van het podium . We klimmen niet hoger dan een rij of vier . Ik kom zelf van een hoger gelegen pad gelopen . We nemen dan plaats en luisteren naar de monoloog die Alpay ons dan verteld . Hij maakt er ook wel een voorstelling van . Hij is een verteller . Hij weet de groep te boeien met een verhaal dat ie vast al honderden malen daarvoor ook verteld heeft . Maar hij vertelt het met zoveel passie alsof ie er midden in zit dat het hem zelf ook niet lijkt te vervelen . Hij dreunt het niet op alsof ie het uit een boekje heeft geleerd . Hij neemt je mee en zet je er midden in . Tenminste, zo voelt dat . Hij is natuurlijk die grote snotneus die als dondersteentje aan zijn opa’s en oma’s iets avontuurlijks vertelt . Misschien zoals ie dat vroeger aan zijn eigen opa’s en oma’s deed toen ie bijvoorbeeld vertelde over de eerste keer dat ie in een dierentuin was . Maar ook ik, en Karlijn trouwens ook, eerder neefje en nichtje van hem als je het dan zo zou bekijken, luisteren graag naar wat ie vertelt . Hij vertelt niet zozeer alleen de jaartallen en slechts de feiten . Hij brengt het lekker soepel, op zijn manier, niet al te serieus maar wel respectvol en zeer waarderend . En door de taalfouten wordt het echt iets van hem . Dat was soms zelfs wel amuserend . Als vroeger Dionysos, de Griekse God van de wijn, met paard en wagen over land trok, vertelde hij onderweg aan mensen wat hij vertellen wilde . De groepen mensen om hem heen vormden zijn publiek . Om goed te kunnen volgen wat hij zei stond men achteraan hoger dan vooraan . Men stond als het ware in een soort van tribune houding . Bij het bouwen van theaters hebben de Grieken vroeger dus hier een voorbeeld uit getrokken . Er zijn twee soorten theaters te onderscheiden . Namelijk: Griekse theaters en Grieks – Romeinse theaters . De Griekse theaters zijn tegen een berg of heuvel wand aan gebouwd . Zo heb je al een tribune vorm . De Grieks – Romeinse theaters zijn in feite Griekse theaters die zijn overgenomen door de Romeinen . De Romeinen bouwen wel nog tegenover de tribune een wand . Die dient ter afscheiding van dat theater en daarbuiten . Het publiek moet natuurlijk niet afgeleid te geraken van wat er op het toneel gebeurt door hetgeen wat buiten dat theater gebeurt . Als je midden in een voorstelling zit, behoor je te worden vervoert . Wat je op het toneel ziet moet je pakken . Er was in een theater niet alleen kunst te zien . Er werden ook gevechten gehouden en strijden gespeeld . Sommige theaters konden zelfs voor een deel onder water lopen . Zo kon men ook slagen op zee spelen . Voorstellingen waren trouwens niet alleen door rijken te bezichtigen . Als je niet veel geld had kon je ook gewoon naar een theater . Dat was om zo de burgers rustig te houden tegen het rijk . Want liever herrie binnen de theatermuren dan daarbuiten . Als er binnen een spektakel te bewonderen is,

hoefde men dat buiten niet zelf te maken . Zo werd een opstand tegen het regime uitgesteld of misschien zelfs vermeden . We mochten nog een poosje in dat theater vertoeven . Vervolgens zullen we naar nog een bezienswaardigheid rijden . Karlijn en ik struinden nog wat door het theater . Ik schoot nog wat foto’s, en wiste er waarschijnlijk ook wat . Het theater inspireerde me echt . We maakten nog een kleine fotofilm, dat Karlijn op de tribune zat en ik met uitgestoken armen naar ze toe als het ware een aanzoek doe . Als een soort Romeo en Julliëtte . Maar zonder balkon, er was ook slechts een tweede rang ! We liepen naar buiten . Ondanks dat het een openluchttheater is, ja ! Naar een weecee en naar een winkel . Daarna nog een poosje tegen een boom aan gezeten . In de schaduw . Nog wat foto’s geschoten . Want bijvoorbeeld Karlijn gehurkt bij zo een grote cactus; waar en wanneer kom je dat nou tegen ? Ach…….. De bus in ! Op naar de volgende overgebleven historische oogvanger . Een bezoek aan ruïnes van Perge . Perge is een, in de zevende eeuw, verlaten stad . De ruïnes van Perge maken een fraai plaatje, en geven een uitstekende indruk van wat er in een stad van toen zoal speelde . De busrit er naar toe duurde vanaf Aspendos niet al te lang . Maar toen we bij Perge aankwamen konden we wel lekker onze benen strekken . We wandelden van de bus naar de ruïnes . Een grote lap open land, met verscheidene stukken groen; een boom, een struik, bosjes of wat gras, ligt om ons heen . Afgewisseld met grote brokken steen . Nog ergens een muurtje . Daar een stapel en soms nog een deel van een bouwwerk dat nog een beetje in tact is . We kunnen al apekooiend naar de twee zuilen die één van de twee stadspoorten waren toe . Ergens daar staat een gemetselde stenen boog . Met ietwat begroeiing er omheen . En met een kussend stelletje er onder zou dat een romantisch plaatje maken . Dus Karlijn en ik maar er onder . Maar dan moet wel iemand van die groep een foto van ons zo maken . We kennen hen echter nog niet zo lang, dus om zoiets dan voor te stellen is ook zo wat . Verlegen liepen we door . Maar het knaagde wel . We naderden de Hellenistische stadspoort . Steeds grotere stukken muur dan de stukken die we al voorbij waren leidden ons, als waren we marmotten in een glazen bak die door een doolhof lopen op een zaterdag avond met de AVRO’s weekendquiz, naar een, voormalig, plein . Loopt André van Duin daar nou ook ! ? Alpay verzamelde ons om zich heen . Hij vertelde iets over Perge . Daarna liepen we hem achterna, als hij links een voor een deel nog overeind staande afgebrokkelde kamer inloopt . Of misschien is het niet een kamer maar een gebouw geweest . Door het door elkaar liggen van de stenen enzo zie je soms niet in hoeverre welk stuk bij welke stukken hoort, of zelfs aan welke stukken . En ook dat maakt het zo prachtig als dat het is . We liepen een voormalig Romeins badhuis in . Een badhuis met een hypocaudisch systeem . Jawel: vloerverwarming ! Hectaren aan bomen werden gekapt om het maar net niet te warm onder de voeten te krijgen en om het water in het badhuis van een aangename temperatuur te voorzien . Omdat het zo open ligt en omdat in een meer dan aardig zichtbare staat verkeert kan je nog voor een deel zien hoe dat systeem liep . Met de uitleg die Alpay erbij gaf sprak dat meer . Hij vertelde er nog meer over en maakte daar uiteraard een onzichtbaar schouwspel, doormiddel van woorden, van . Er zijn drie kamers . In de ene kamer is een bad . In die of eigenlijk:over die, kamer hebben we net gelopen . Een volgende kamer heeft ook een bad, ietwat warmer dan het bad in de kamer daar voor . En in de derde kamer is een heet bad, een sauna . We waren die derde kamer van dat badhuis . We stonden en zaten bij de muur links bij binnenkomst . Daar waren ook wespen . Toen is misschien niet bij iedereen alles van wat Alpay ons daar vertelde

doorgedrongen . En hebben we uit voorzorg van alle details die ie ons daar zei, maar een beetje opgestoken, om zo niet gestoken te worden . We liepen weer naar dat plein toe . Het is een verticaal stuk . En ja, mocht je er op een andere manier voor staan dan is het horizontaal . Dus: het is een rechthoekig stuk ! Dit komt door zowel de grotendeels in knappe staat verkerende gracht als door de rij bogen die daar parallel aan loopt . Die gracht is meer een soort neergelegd kanaal, een stenen bak die dient als sloot . Deze bak, met terrasloop, diende als een soort van koelsysteem . Zodat de agora, die daar waar we stonden was, aan temperatuur kon zakken . Het water in dat kanaal werd verdampt en trok op en nam dan een deel van de warmte mee . Dus niet een airconditioning maar meer een aquairconditioning ! Er staat ook een lange rij van zuilen rechts van de laan waar dat kanaal op ligt . Die zuilen zullen op om en nabij dezelfde afstand van elkaar staan . Tussen die zuilen waren vroeger winkels gevestigd . Dit was vroeger een welvarende stad . Een stad die bloeide . In het Byzantijnse rijk nam dat af . Zelfs zo dus dat deze stad verlaten werd . Er is niet veel overgebleven van de glorie die deze stad gekend heeft . Slechts een kleine trots van uitmuntendheid, in een broze glimps, verspreid over zijn eigen kern, maar nog immer statig zoals dat past, in eigenwaarde . Opnieuw blinkt deze stad maar dan als monument . Zeker met het verhaal dat erbij hoort . Ergens op de verloren geraakte boulevard zitten nog verkoopsters op kleedjes . Voor de toeristen . Hebbedingetjes, souvenirs . Een herinnering aan schoonheid in aanwezigheid van . We kochten volgens mij niets . Het is warm .

En ondanks de vele zuilen en een aantal hoge muren is er weinig schaduw . Zeker niet waar we lopen . Er moeten nog foto’s geschoten worden . We hebben van Alpay de gelegenheid gekregen om een poosje rond te lopen . Sommigen van de groep beproeven nieuwsgierig de omgeving . Snel lopen ze net als de meesten richting de bus . Misschien dat we die foto toch zouden doen . Samen met Karlijn stond ik onder die boog . Het is met - en zonder daar een foto van te maken erg romantisch . Gelukkig durfden we toch aan iemand voor te tellen een

plaatje van ons zo te schieten . Na zeker twee keer is die man het gelukt . Volgens mij kijk ik net naar de lens . Naar het hotel . Maar eerst nog een stuk door de stad waar dat hotel staat rijden . Een kleine indruk opdoen . En er moest gepinned worden . Want we moeten wel wat centjes op zak hebben . In Turkije hebben maar weinig winkels en andere kassahuishoudens een pin mogelijkheid . Dus daar stonden we dan . In een fleurig en kleurrijk centrum . Een breed plein, vol verkeer . Nette straten . Een beetje gekleurde vakantiehuisjes in een stad idee . Een rij Nederlandse toeristen bij een pin automaat . De bank daar heeft waarschijnlijk na dat bezoek de deuren gesloten ! Ergens achter in die rij staand had je ook een onzekerheid . Met miljoenen Turkse Lira de bus in . Een soort van spaarbus dus . In het hotel zouden we een groot deel daarvan aan Alpay betalen . In Turkije kun je toen zowel met Turkse Lira als met Euro’s betalen . De Turkse ontvanger van dat geld krijgt trouwens liever Euro’s . Zoveel miljoen, en dan toch nog maar net genoeg om er nog iets te drinken en te eten van te kunnen kopen, zonder dan nog krap te zitten . We wisten niet wanneer we weer kunnen pinnen namelijk . De groep moest betalen . De foyer van het hotel zat aardig vol . Dit zou nog wel een poosje kunnen duren . Het was net ook een excursie ! We hadden betaald en zaten net als velen van de groep op het terras . Sommigen zitten bij elkander aan een tafel, sommigen apart . De een belt, nog een schrijft, kaarten of een verslag . Sommigen lezen, sommigen doen een kaartspel . Vast allemaal met een drankje, sommigen ook met iets te eten . We hadden ook een drankje . Hoe verschillend zelfs frisdranken zoals sinas en 7 – Up van hetzelfde merk onderling kunnen smaken . De sinas bijvoorbeeld: in Turkije zoeter dan in Nederland . Alsof er Chanel doorzit ! Zo ook de 7 – Up ! Chanel No.: 7 – up ! Alsof het glas, net niet goed omgespoeld van het bier dat er daarvoor heeft ingezeten, met 7 – Up is ingeschonken . Dat is niet vervelend . Maar als je het lekker vindt en je kan het niet meer verkrijgen is dat toch jammer . Dat is ergens misschien maar goed ook . Sommige elementen moeten ook gewoon een onderdeel blijven van die cultuur, of culturen . Nu hebben we in Nederlandse winkels ook gewoon spulletjes voor de sier en gebruiksvoorwerpen uit andere culturen dan de Nederlandse liggen . Het is dus niet zo bijzonder meer als je met iets uit een buitland thuis komt . Behalve misschien de herinnering en het gevoel dat je als koper ervan hebt . Soms blijft het idee dat achter zoiets steekt, in de vorm van traditie of folklore enzo wel achter . Als deze dan maar niet vereenzaamd . Er moet niet zomaar van elkanders cultuur worden afgenomen . Globalisering om samen te kunnen zij, om samen verder te komen, maar niet om er één massacultuur van te maken die met opgelegde tradities eigen normen en waarden in een nieuw chauvinistisch gevoel willen laten uiten . Ergens is het goed dat we dingen van elkanders cultuur overnemen . Zoals dat hoort te worden beaamd in het streven naar wederzijdse intergratie . Maar dat liever in de vorm van respect en waardering . Toelaten en meedoen, maar met behoud van eigen gebruiken . Zolang het maar niet de algemene principiële opvattingen onteert . Het is ook leuk om het drankje dat je in het buitenland hebt gedronken, ook daar te laten . Niet zozeer in de vaste vorm, of hoe het er dan ook uit komt, maar gewoon als iets buitenlands . Dat als je in Nederland terug komt, of in welk ander land dan ook, gezien waar je je eigen landsgrenzen overschrijdt, je kunt zeggen dat je weet van een drankje . Dat je ooit ergens een tropische mix van het één en of het ander gedronken hebt . Het is niet zomaar bij de Appie Heyn te koop . Je moet er echt voor naar, en dan voor mij part Turkije . Dat immigranten dan zulke kennen en omdat het dan enigszins ook van hun is en het daarom meenemen naar de vreemde bestemming is iets anders, dat is ook kleinschalig . Dat er daarom ook kleine toko’s van buitenlandse ondernemers hun intrek in de winkelflora

nemen is niet verkeerd . Ook dat is kleinschalig . Maar die inheemse producten moeten niet op de schappen van de grootverkoper liggen . Daar horen ze niet thuis . Je moet er van kunnen proeven . Ook als je niet zo reislustig bent . Maar dan gewoon via een persoonlijke introductie . Doormiddel van souvenirs . Of als je bent uitgenodigd bij iemand van andere komaf thuis . Of in een restaurander land . Of op een markt . Het is ook fijn dat als je aankomt in het land waar je een smaak hebt achtergelaten je daar ook weer kunt proeven . Zo krijgt het buitenland ook meer smaak en geur . Ja, ik vind dat ook globalisering zo haar grenzen heeft ! Laten we er inderdaad tenminste in de keuken dan niet er een grenzeloos potje van maken Ik had wel trek in iets van de grill, die daar staat . Ik koos voor een spies, volgens mij nam Karlijn een salade . Lekker lunchen ! Ook mijn ouders nog gebeld . Om door te geven dat we goed zijn aangekomen . Mobiel natuurlijk ! Wel een handigheidje in de trend van globalisering . Die dag verder nog wat in de buurt van dat hotel rondgelopen . We zaten vlak aan zee . Weliswaar bij een klif, maar je kunt leuk wandelen door het park dat daar is aangelegd . Een lopend buffet . Zoals we die kennen . Lekker . Dan naar bed . Alweer los van elkander ! Ach, voor nog één nachtje ! Ochtend ! Een prachtig uitzicht, alweer . Een fotomoment was weer op z’n plaats . Kusje, wassen, aankleden, scheren, kusje, ik ook scheren!, haren kammen en ontbijten . Een lopend buffet ! Hadden we dat niet, maar dan een stuk leger, en trouwens minder vers, zo achtergelaten ? Ook zeker een portie watermeloen gegeten ! Nog snel naar de kamer en dan de bus in . De koffers worden naar beneden gesjouwd door de jongens . Snel wat proviand inslaan . Als we in de bus zitten telt Alpay en we rijden . “Guniden ! “ Zei Alpay ons . Alsof de namen Alpay en Halil, of Hilal, niet al moeilijk genoeg zijn, leert ie ons nog meer Turkse woorden ! “Goeiemorgen! “, Zegt ie dan vaak . En soms volgt er dan nog iets als: “Lekker geslapen ? “ Voordat we naar Turkije trokken had ik al wat Turkse woorden geleerd . Ik had zelfs al een aantal zinnen in het Turks voorbreid . Nadat de Turkse jongens die me dat leerden wel doorhadden dat ik het serieus meen, hebben ze me na de standaard “ vieze “ woorden ook écht Turks geleerd . Zo had ik, als ik maar wat vaker had geoefend, tegen een knap Turks meisje, ook tegen een meisje die niet Turkse is, maar die verstaat dat waarschijnlijk niet, kunnen zeggen dat ik ze leuk vind . Dat is in het buitenland toch een leuke openingszin ! Niet wetende dat, buiten het maar al te duidelijk te beseffen feit dat doordat Karlijn bij me in de buurt is ik dat toch niet snel zal gebruiken, we weinig vrouwelijk oefenmateriaal tegen zouden komen . Waarschijnlijk is dat dat Turkse onconservatie, onconverservatie, onverconsatief, onconversatief, onconservatief, onconservatieve, onconversatieve, nou ja, dat conservatieve conversatie onkunde ! Gelukkig is de Turkse les in Nederland niet beperkt gebleven tot kansloos geflirt . Ik had een klein lijstje met nog meer woorden en zinnen erop . Zo ook: guniden, dat goeiemorgen betekent . Ook de woorden: afiyet olsun, bijvoorbeeld, dat eet smakelijk betekent . Maar hij was me, uiteraard en zoals het hoort als reisbegeleider logisch, voor, met het zeggen van zoiets . Maar er komen nog wel wat gelegenheden . Vandaag rijden we via Konya naar Cappadocië ! Van de Turkse riviëra aan de zuid kust, naar richting midden Turkiye, west – en midden Anatolië . Flink bussen dus ! Een aantal maal de benen strekken onderweg, en uiteraard ook een lunch, die trouwens niet inbegrepen is . Je moet niet wagenziek zijn om deze reis te maken . Ben je dat wel, dan ben je vast langer onderweg . Dat geeft je dan wel de kans om rustig te kunnen kijken en dat ook rustig in je

op te kunnen nemen . Niet dat wij aan het haasten zijn ofzo, maar waar we komen is, in de buurt, nog veel meer te zien . Niet dat we ondertussen het gevoel zullen krijgen, of hebben, dat we veel gemist hebben . Maar het is gewoon zo dat je wanneer je aan het trekken bent dingen overslaat . Uit onwetendheid of door om bewust gemaakte keuzes . En wanneer je er langer over doet zie gewoon er wat meer van, en of doe je er een diepere indruk aan op . Maar je kunt er ook gewoon een keer, en zelfs vaker, terug komen . We rijden over lange wegen . De stad uit, soms een stad in . Soms een dorpje door . Dan lijkt die bus, zo door die smalle, soms onverharde straatjes, onderhand steegjes, rakelings langs de huizen als een passer die een circel trekt over een papier, net onder controle, nog groter . Veelal is er weiland te zien, of tenminste grote velden . Vlakten, met laag groen gewas . Soms in de verte een ophoping van gebouwen, dat zal wel een dorpje zijn . Bijna net een ruim huis van zo ver gezien . Langs rivieren, die al vooruitgestroomd waren . Langs bergen, die als trotse eigenaar, op en neer, met een busje spelen . In de bus heb je lekker de gelegenheid voor een tukkie . Warm achter glas en met een massage van een vibrerende motor en het monotone geluid daarvan, samen met het gefluister van de airco, was dat geen probleem . Of lekker lezen . Verschillende boeken, reisgidsen en romans, magazines en puzzelboekjes werden verslonden . Alpay vertelde, uiteraard, veel . Dat is erg leuk . Hij vertelde en vertelde . Hij had er veel schik in . Alsof ie aan het flirten was met de gehele groep ! Of we hem wel soms op wat taalfoutjes kunnen wijzen . Dat is goed voor hem . Want als hij vertelt, bijvoorbeeld, dat er beelden in een museum zijn gegooid, is dat niet logisch ! Misschien wezen we hem er wel teveel op . En ineens staat de bus dan stil . Dat twee uur zo rap voorbij kunnen zijn, en dat hij geen droge mond heeft van het praten ! Soms veronderstel ik dat ie vermoed dat wat hij vertelt mij niks doet . Als ik dan met die grote goggle, een zweetbandzonnebril!, op zit te luisteren terwijl hij dan meent dat ik ongeïnteresseerd in wat hij vertelt, zijn woorden negerend, een tukkie probeer te doen . Maar ik deed ‘m echt om omdat het soms zo fel in de bus kan zijn . Ik luisterde onderweg in die bus vaak lekker naar muziek . Karlijn luisterde vaak mee, dus we hadden allebei één dopje van een oortelefoon, de man in een oor gestoken . Dan heb ik dat dopje van een oortelefoon graag in mijn linker oor hangen . Dus dan is zo delen soms wel lastig . Lekker naar muziek luisteren als je in een bus rijdt is niet vervelend . Zeker niet als dat muziek betreft waar je graag naar luistert . Wanneer er goepieus muziek wordt gedraaid, is er vaak wel iets bij dat niet in jouw smaak past . Nu is mijn smaak in muziek breed . Maar vaak worden er dan toch nummers gedraaid die net niet gemeten worden . Ik had veel ceedees bij me . Ik heb veel The Record, van The Beegees opgezet, een verzamelalbum met veel best offs . Daar heb ik ook vaak samen met Karlijn naar geluisterd . Ik had ook een geschreven ceedee met gedownloade nummers van Deep Purple erop . Die ceedees bevatten lekker lange nummers . The Record, twee discs, duurt om en nabij drie uur . Die ceedee van Deep Purple duurt ook lekker lang . Dan stond ook ineens de bus stil ! Ik had nog meer ceedees bij me . Apetite For Destruction, van Guns ‘n’ Roses, The Best Of Sting And The Police, The Very Best Of Supertramp, uiteraard iets van BLØF: Boven, en ook een ceedee van Het Goede Doel, Het Beste Van, en nog veel meer . Wellicht had ik meer muziek mee dan voldoende batterijen . Hoewel dat waarschijnlijk ook wel meevalt . In feite zou ik nog wel veel meer muziek willen meenemen . Maar als je dan ceedeetjes meeneemt draag je dat ook allemaal aan gewicht mee . Je kunt wel de doosjes achterlaten en de schijfjes in een map doen, dan valt het toch al weer mee . Maar het moet ook nog je tas in . Daar moet nog meer in . Thuis heb ik al een zware keuze moeten maken over welke wel – en welke niet mee komt . Ik heb daarbij ook veel te veel lekkere ceedees achtergelaten . Want er is zoveel lekkere muziek .

En zeker voor onderweg . On the road music . Dat klinkt meestal ook zo lekker in van die road movies . Lekkere upbeat muziek . In een tempo dat het ronken van de motor met gemak bijhouden kan . Als ik het al niet mee had heb ik thuis nog Dire Straits liggen . Of Alanis Morissete . Toto is ook lekker voor onderweg . En Paul Simon, Tracy Chapman, Phil Collins, Duran Duran en dan vooral hun album “ Pop Trash “, Ierse muziek en muziek met Ierse invloeden, ach zoveel . Ook losse nummers, of juist voorál die losse nummers van bepaalde artiesten . Zoals “ Born To Be Wild “ van Steppenwolf, ” Sweet Home Alabama “ van Lynnard Skynnard en, ach je ziet het plaatje vast al . In Turkije is op dat moment de muziek van Tarkan erg populair . Muziek die ik dan niet bij me heb . Maar dat is ook niet nodig, omdat het al vaak te horen is uit menig box die we onderweg tegenkomen . Konya dus . Ik ken een Turkse man die toen in Nederland woont, die daar gewoond heeft . Ik was dus ook daarom benieuwd . Alpay vertelde ons dat Konya een zeer moslim fundamentalistische stad is . Maar wat moet je je dan daarbij voorstellen ? Een wit gekleurde stad, geblakerd in grijze wolken van stof en zand ? Waar vrouwen, als ze er al zullen rondlopen, gekleed zijn in een dekbed overtrek set ! ? Durven we er wel te lopen ? Zal het echt zo spannend zijn als dat ik het zo schets ? Of zal het wel meevallen ? Merken we er wel iets van ? Is het gewoon een stad als elke andere stad ? Met zijn eigen opvallendheden en meer gebruikelijke voorkomens ? Ondertussen vertelt Alpay ons over Mevlana en De Dansende Derwisjen . We zouden in Konya ook een museum over Mevlana bezoeken . Die avond zouden we ook een soort van Turkse avond kunnen bijwonen, met een show over en of met Dansende Derwisjen . Ineens staat de bus stil ! We stappen uit de bus en wandelen over een stoep naar een plein dat aansluit op het museum dat we zullen bezoeken . Het is zonnig en warm . Het ziet er gemoedelijk uit . Oude gebouwen en oude straten . Grijs geel, een huiskamer, zonder dak, waarin veel gerookt is . Alleen een muffe geur ontbreekt . Het plein ziet er gezellig uit . Een perk met daaromheen een stoep . Vrolijke kleuren er omheen . Zingen de vogels die je daar vinden kan een prachtig lied ? Er zal toch wel ergens, in de schaduw, onder een boom, een verliefd paartje zitten ? Elkander beminnend in extase ? Er zou nog een muzikant met gitaar, in kleermakerszit, op het gras kunnen spelen en zingen over liefde . Het lentegevoel draaft op ! Door een poort loop je het museum binnen . Alpay had al kaartjes gekocht . We liepen over een plein . Met een fontein . Je kunt aan de rand van de fontein zitten . Dan kijk je uit over een soort binnentuin . Tegenover de poort stat het museum . Links er voor staat nog een gebouw met nog meer museumstukken er in . We liepen het museum in . Wel de schoenen uit . Als je er rechts voor naar binnen loopt dan kun je er links voor naar buiten lopen . Het museum heeft eigenlijk een route die rond loopt . Maar natuurlijk kun je ook gewoon de twee doorlopende kamers apart van elkaar verkennen . Het museum is een grote, misschien wel een uitgebreide, Derwisjen woning . Een Tekke . De Mevlevi – Orde, de Derwisjen, werd opgericht door Soefi – mysticus Celaleddin Rumi, Mevlana genoemd . Ook bekend van zijn zes delige Mesnevi, die bestaat uit vijfentwintigduizend gedichten, die in de tebbes werden gelezen . Hij wordt gezien als één van de grootste mystici van de Islamitische wereld . Hij ontwikkelde een filosofie over spirituele binding en universele liefde . Doormiddel van muziek en dans in een extatische staat van liefde te geraken om zo bevrijd te geraken van angst en pijn in het dagelijkse leven . De Sema, de dansceremonie van de Derwisjen waarin elk verschillend onderdeel een eigen betekenis draagt, staat centraal . De mystieke cyclus van

de Sema symboliseert dat men de liefde van God moet delen . De liefde is ook een centraal thema bij de Derwisjen . Op en gegeven moment draaien de dansers rondjes . Ze hebben dan natuurlijk al intensief gedanst en dan nog als een schroef al carousellend op je voeten je balanceren, dan kan je aardig licht in je hoofd worden . Maar ze geven zich dan ook wel helemaal over . Dat is dan een factor die zeker wel een verschil maakt . Dat je jezelf dan helemaal overgeeft is dan ook een onderdeel van de dansceremonie, en misschien wel ook als Derwisj . In de rechter kamer van voor gezien, staat de tombe van Mevlana . Er staan uiteraard nog meer objecten in deze kamer, zoals vitrinekasten met daarin ook te bezichtigen spullen . In beide kamers zijn Koran’s te vinden . Ook in beide kamers hangen veel olielampen, die volgens Alpay geen verdere betekenis hebben voor de Derwisjen . We liepen op eigen gelegenheid nog wat in het museum rond . We liepen ook nog wat in het perkje rond . Het is net een kermis, maar dan vol met rust . Al snel liepen we naar de bus . In het perkje al en onderweg naar de bus ook, werd Karlijn nagekeken . Misschien werd ze dat eerder ook al . Zeker een aantal van de mannen, maar volgens mij ook een aantal van de vrouwen, die naar ze kijkt, maken een verwijtend geluid . Dat ze met hun tong van de achterkant van hun voortanden aan hun bovenkaak de letter t binnen hun mond trekken . Nt nt nt nt ! Net voordat we de bus in stapten werd er nog iets naar ze gezegd ! Door een jongen, of door meerdere jongens . We hebben dat uiteraard toen niet verstaan . Maar we zijn er zeker van dat dat wat er toen gezegd werd gericht is aan Karlijn . De chauffeur van de bus heeft het wel verstaan, maar hij zei er niets van of over . Keek ie nou wel naar ze ? Het heeft vast iets te maken gehad met hoe Karlijn toen gekleed is . Voor sommige mensen in die stad voor een vrouw veel te bloot . Karlijn is ook zo enorm sexy ! Uiteraard mag iedereen een eigen mening hebben . Proberen een ander er voor over te halen mag zeker ook . Maar laat men wel in de waarde . We mogen best het niet met elkander eens zijn . We moeten de mogelijkheid hebben om in vrijheid je keuze te bepalen . Waar en bij wie we ook zijn . Er mag best om elkander gelachen worden . Een beetje spot drijven hoeft niet verkeerd te zijn . Zeker mag je ook openlijk voor je mening uitkomen . Maar alsjeblieft wel met respect . Of hou het voor je . Voor jezelf of voor in de kringen waarin je dat maken kan . Maar weet wel wat je zegt . En ook belangrijk: waarom . We hadden het in de bus nog over die jongens . En we maken ons er niet zo druk over hoor, maar het speelt gewoon wel . Ach, ik roep soms ook iets over dekbedovertrek setten . We, zelfs, vooral! Alpay, hebben het soms over pinguïns . In het zwart gekleed, met enkel maar een doorkijkgaatje, waardoor je iets van de persoon kan zien . Daaronder zouden ze wel de meest prachtige en duurste kleding kunnen dragen . Of lopen ze hitsig naakt over straat, en steken hun tong uit naar elke lekkere vent die ze tegen komen . Weet jij het ! ? Zie je wel ? Een grapje moet kunnen . Je kwetst niet de persoon in kwestie, maakt toch een statement en het is vermakelijk zonder dat het eigenlijk beledigt . Maar de koppen werden weer getelt, Halil draaide weer aan het stuur van de luxe touring car, zonder kleine afsluitbare kamer voor bepaalde gemakken onderweg . Op weg naar Cappadocië in oost Anatolië . Alpay vertelde het en ander . Het is een lang stuk rijden dus dat is zeker wel een welkome onderbreking . In landelijk gelegen dorpen in Turkije is het, ( nog steeds ), traditie om op je huis een lege fles te zetten wanneer een in wonende dochter aan trouwen toe is . Iedere aspirant echtgenoot die die fles eraf weet te schieten mag aan de pappie van dat meiske om haar hand vragen . Of dat nou waar is of niet . Misschien heb ik het verkeerd begrepen, of heb ik met m’n goggles op

toch, stiekem een tukkie gedaan ! Heb ik die uitleg zelfs gedroomd dan ! Misschien is het gewoon een leuke toeristenfabel . Want het zijn natuurlijk wel de leuke, smeuïge dingen om te horen over folklore en tradities van een land . Misschien is het ook wel gewoon echt, echt ! In de stad doen ze dat net anders . Of: in de stad ! ? Het kán ook anders . Bíjvoorbeeld in de stad, of althans: in dit geval, volgens de anakdoteske Alpay ! Of is dit nou niet een door Alpay met ons gedeelde ervaring ? Wanneer een jongen een meisje leuk vindt zegt ie dat aan zijn moeder . Zijn moeder, die uiteraard die meid, en waarschijnlijk ook de familie, of op z’n minst het gezin waarin ze zit, zal moeten checken, zal, na goedkeuring, contact leggen met de moeder van dat meiske . Ze zal dan opscheppen over haar zoon, die zijn oog op haar dochter heeft laten vallen . Als de knul bevalt zal ie die meid mogen ontmoeten . En of: met goedkeuring van de pappie van dat meisje zullen ze bij elkander op visite komen . Waarbij de jongen stil er bij zit en zijn vader hem als het ware aan de vader van dat meisje moet verkopen . De jongen zal serieus worden ondervraagt . Ondertussen zal dat meisje, onder grote druk, de onderhandelaren verzorgen . Prachtig, hè, de liefde tussen twee verliefden ! Wel fijn voor als je een verlegen jongen bent . Maar die traditie wordt in Turkije lang niet altijd nog toegepast . Er wonen ook meiden op zichzelf . Hebben toekomstplannen voor zichzelf, bouwen aan een carrière . Dat is als dit boekje geschreven wordt dan wel normaal in Nederland, maar in Turkije dan nog naar maar net, voor een deel van de inwoners, dus vrij vooruitstrevend . Voor zover wij weten heeft Alpay een vriendin, ze zou zo Aysha, of in welke schriftelijke variant dat ook geschreven dient te worden, kunnen heten . Of zou toen dat daar net zo’n benaming zijn als bij ons Anita ? Of tenminste zoals Alpay dat dan bedoelt ? En hoe zou ie dan aan zijn Aysha zijn gekomen, omdat ie ‘r leuk vindt dankzij z’n moeder ? Vast niet, hij is vast een versierder . Hij is ook in Nederland opgegroeid . Dus daar heeft ie ook vast wel wat van meegekregen . En dat zijn ouders ook vast iets zullen hebben gehad als: Hé Alpay, zoek jij lekker zelf een meisje ! Grote knul ! “ . Vooral met een ervaring in Nederland, als ie een Nederlands meisje is tegengekomen . De pappie van zo’n meisje zal dan misschien zoiets hebben als: “Wat mottûh die lui ? ! Goedkeuring voor hun zooan ? ! Anita sloat zelluf ze balle er wel ahf a’s ie nie goed voor dur ihis ! Ja, de wereld is klein, maar kent zoveel verscheidenheid . Je hoeft in feite niet eens de landsgrens over om verschillen te zien maar doe je dat wel dan wordt het contrast vast alleen nog maar groter . Ook een reden om veel van de wereld te zien, lekker te reizen . En al zal veel van wat je dan meekrijgt wel op hetzelfde neerkomen, is het toch een bijzonder stukje van een prachtig geheel . Alpay had al weer veel verteld en wij hadden al weer veel geluisterd . Was het naar Alpay, naar elkander of naar muziek . En misschien in sommige gevallen naar: een brommende motor, trillende bus, snurkende passagiers of omgeslagen wordende blaadjes uit boeken . Wij schoten vergezichten voorbij . Als een zeer lange, over de honderd kilometer per uur makende pan, reed de bus als een camera voorbij en verder . Terwijl wij dan door de ramen die dienen als lenzen kunnen kijken naar de eentonige beelden van bergen, weilanden, zonnebloemen – of watermeloenenvelden, olijfboomgaarden en naar wat er langs de weg ligt te drogen . Dan rijden we op een berg . Opeens zei Alpay ons dat als we naar links zouden kijken we al een stukje van het spectakel van Cappadocië zouden zien . Halil reed langzamer en tussen twee rotstukken, als het ware coulissen zonder doek ertussenin, keken we naar en toneel van prachtige rotsformaties . En dit zou dan nog maar een voorproefje zijn van wat Cappadocië voor ons in petto heeft . Ik was nog niet geheel onder de indruk ervan, en of ik wilde dat niet zijn . Ach, zo’n bergen gezicht is niets nieuws . Koppige onbenul ! Daar kwam ik later

namelijk nog zeker wel op terug ! Maar nu weet ik dat wel, gelukkig . En ik maak er geen geheim van: het is een prachtig stuk van de wereld . Nabij een druk deel van het gebied waar we waren zitten we in een hotel . Het zou één van de meest luxe hotels die we deze ronde in Turkije zouden aandoen zijn . Een groot aankomstterrein voor de receptie . Een groot en duur gebouw . Het complex in zijn geheel is trouwens duur en groot . Een met siersteen betegeld pad leidde langs de receptie en het restaurant naar de open binnenplaats, die er als een soort perk bij ligt, waar verschillende gebouwen staan . Het loopt schuin op . Wij hadden een kamer op de benedenverdieping van het complex rechts als je de binnenplaats op komt . Een halletje met rechts een weecee en bad combinatie en als je verder loopt links de tuindeur, of misschien wel de tuindeuren, en daarvoor het deel van de kamer waar de bedden staan . Twee losse bedden, beiden tegen een muur, tegenover mekaar . We hebben daar een zitje, met balustrade en een pilaar van balustrade naar balkon van de bovenburen . Het zitje grenst aan een grasveld dat is afgeschermd van wat daar achter ligt . Naast onze kamer, en naast het appartementencomplex, is een speelveldje, met volgens mij een tafeltennis tafel . Het is wel in gebruik . We kunnen zo naar een aantal buren kijken . Sommige buren zijn ook groepsgenoten . Alpay was toen doorgelopen . Heuvelopwaarts . Hij zit in het gebouw dat aan kop staat van die drie complexen . In feite zit hij aan het hoofd ! En gelijk heeft ie ! Onze koffers werden gebracht . Een beetje uitpakken . Misschien een beetje fatsoeneren . Uiteraard het sanitair uitproberen en waarschijnlijk een beetje bijkomen van die busrit die we hebben gehad . Karlijn leest nog wat . Iets over het programma, en in hoeverre dat gelijk is aan wat er over de aanbieding beschreven staat in de brochure . Wat kletsen met wat groepsgenoten . En natuurlijk wat foto’s maken . Al snel naar het restaurant en daar wat drinken nuttigen en een happie eten . We zitten met de groep bij elkander . Niet allemaal aan één tafel maar wel vlakbij . Het is weer een lopend buffet . Niet veel verschillend als in dat andere hotel, maar wel wat uitgebreider en wat chiquer . Een deel voor soep en brood . Een deel voor warme prak . Een deel voor salade en rauwkost . Een deel voor toetjes . Je mag zelf opscheppen, de obers komen afruimen en nemen bestellingen voor drinken op en brengen het bij je . Je hoeft er niet over in te zitten . Is je bordje vies, dan pak je gewoon een schone ! Maak je maar geen zorgen over de vaat . Schep gewoon nog maar een keer op ! Stukjes gefrituurde aubergines of tenminste je proeft er het vet wel vanaf . Als je tenminste door de oliebollenvetsmaak heen komt ! Diverse rauwkostsalades . Ach, je kent het wel . In een grote pan een gerecht met kip, kluifjes?, en in nog een pan nog een gerecht . Het was weer lekker veel . Aan tafel praten we een beetje over wat we vinden van wat we tot dusver hebben meegekregen van Turkije met die reis . En we stellen ons aan elkander wat persoonlijker voor . Hoe heet jij, wat doe jij . Waar woon je, hoe woon je . Het werd best gezellig . Alpay en Halil zitten er niet bij . Ze mogen van ons best er bij zitten . Maar daar kiezen ze niet voor . Ze zitten buiten . Het had best gezellig kunnen zijn, maar dan wordt de sfeer toch weer anders . Dan moet Alpay weer vertellen, en doet ie toch al . Die jongen wil op een dag ook momenten voor zichzelf . Toen ik naar buiten kwam, volgens mij om iets te pakken, sprak ik Alpay aan . Ik zei iets als Afiyet Olsun . Ik kreeg van Alpay een big smile ! Want dat had Alpay ons nog niet geleerd . Van het deel met de toetjes, die je trouwens ook heus wel tussendoor kan pakken, kun je plakken watermeloen pakken, zoete dingetjes van deeg, waarin alcohol kan zitten, Baklava genaamd, fruit, en vast iets van yoghurt . Allemaal zo prachtig opgemaakt .

Het wordt al snel laat . Vooral als je de volgende al vroeg uit de veren moet . Lekker naar onze kamer dus . Daar nog wat lezen en misschien een spelletje doen . Tóch de foto’s op het digitale fototoestel bekijken . Iets dat Karlijn toch niet nodig vond om te hoeven doen ! :>) ! Elkander nog een lekkere knuffel geven . De pre bed gewoontes behandelen . Dan nog lekker bij elkander in bed kruipen . Na een poosje toch maar ieder een eigen bed ! Want het is toch best wel krap in dat één persoons bed ! Ja, weer vroeg uit de veren ! Of misschien in dit geval: vroeg ván de vering ! In het hotel waar we eerst zitten is het me niet eens echt opgevallen . Het is althans niet zozeer tot me doorgedrongen . Maar hier, waarvan je bijna zou kunnen zeggen: in the middle of nowhere, hoorde ik het wel . Vrij vroeg in de morgen . Wanneer men de ochtend nog als nacht benoemt, of tenminste zo beschouwd . Ik besefte me ineens dat ik naar een muzikale roep aan het luisteren ben . Ergens vanuit de verte hoorde ik iemand tot ons zingen . Of het nou ook daadwerkelijk naar onszelf bedoeld is lijkt me sterk, maar waarschijnlijk voor een ieder die het horen wil werd er geLUIDT ! Zoals we in Nederland het luiden van de kerkklokken kennen hebben ze in Turkije een omroeper die aangeeft dat het een moment om te bidden is . Ergens ben ik blij dat we in Nederland onze koperen klingels hebben . Als ik het naast deze methode moet houden . Want het rustieke geklepel, dat enigszins nog pittoreske vormen aanneemt is voor mij toch een stuk aangenamer om naar te luisteren dan het gezang van een omroeper . Wat ie zingt kan prachtig zijn en kan prachtig gezongen zijn, maar neigt zo naar een stresslimiet, dat de overkomst niet de gevoelige charmes heeft van ons klokkenspel . Om in Nederland dit ook in te voeren vind ik niet nodig . Er wonen in Nederland wel Moslims en daar moet natuurlijk rekening mee worden gehouden . Maar Nederland is niet een Islamitisch land . Er worden uiteraard moskeeën gebouwd, dat is vind ik een normale zaak, maar als ze dan echt ook een omroeper willen vind ik dat dat een stapje te ver is . Het past niet in ons straatbeeld . Het is niet iets dat de gemiddelde Nederlander verzoekt . Ik vind het wel wat om als je als Moslim toch dit wil behouden, dat je dat via een bericht op je mobiele telefoon moet kunnen instellen . Dat je mobiel op bepaalde tijden een bericht krijgt zodat ie een oproep afspeelt . Daarbij vind ik ook dat er op van te voren bepaalde van een jaar een algemene publieke oproep moet kunnen klinken . Voor op bijvoorbeeld feestdagen die Moslims vieren . Maar dan niet meer dan hooguit vier op die dag, en niet meer dan twee à vier keer per jaar . Dan moet dat trouwens ook niet samenvallen met Nederlandse feestdagen en of herdenkingsdagen . Het restaurant hadden we niet zo achtergelaten ! Opeens is het opgeruimd en staat er een ontbijtbuffet . Toch de hoeveelheid borden van de avond ervoor nog schoon gekregen ! En dat geldt uiteraard ook voor de glazen, kopjes en het bestek ! Ja ! Weer de bus in . We hoeven dit maal niet zo ver te rijden . Want we bevinden ons al in Cappadocië en nou net daar zullen we een deel daarvan verkennen ! Omdat het best een groot gebied is, is het wel verstandig om je daar in de ochtend al, uitgerust en wel, te bevinden . Zo heb je voor een groot deel van de rest van de dag om dat gebied in te trekken . Want er is daar veel te zien . In midden Anatolië ligt dus Cappadocië . Cappadocië is vooral bekend door haar surrealistisch gevormde rotsformaties . Het ligt, samen met West – Anatolië, als enige in het door mensen bepaalde gebied in Turkije dat niet aan zee of aan buurlanden grenst . Het landschap van Cappadocië is ongeveer, vanaf ( ergens in ) de twintigste eeuw, dertig miljoen jaar geleden ontstaan uit as van uitbarstende vulkanen, die het gebied bedekten, dat versteend raakte . We noemen dat ook wel: tufsteen . Met hier en daar een laag harde vulkanisch steen

er overheen . Door erosie van water en wind en temperatuur verschillen is het tufsteen gesleten en kreeg zo het gebied de vorm die we daar kennen . In de oude Perzische taal betekent het woord Cappadocië iets als: land van mooie paarden . In dat gebied werden dan ook veel paarden gefokt en dat waren zelfs dure paarden . Door de vruchtbare grond in dit gebied, dat komt door vulkanenuitbarstingen, doet men plaatselijk ook wel aan landbouw . Waarin men, zeker voor een deel, ook wel zelfvoorzienend mee is . We liepen een stuk over een berg, Halil zou ons ergens verderop of terug met de bus oppikken . Er liepen nog meer groepen en reed nog meer vervoer . Het is net een broos gebied van breekbare grijs / bruine hoopjes . Bij een enigszins plat, breed stuk hingen we een beetje rond . Daar genoten we van een uitzicht . Een vergezicht . En een panorama . Daar werden ook veel foto’s door een aantal mensen van onze groep geschoten . Als je in de verte kijkt zie je nog steeds zulke rotsen . Of tenminste iets waaruit je aan opmaakt dat het zulke rotsen zijn . Met een zelfde verweerde kleur als die van dichtbij . Ze liggen zo ver, maar lijken voor het grijpen te liggen, terwijl je er slechts naar kunt reiken . Alpay liep verder . In delen volgde de groep . Nog onder de indruk van het landschap waarin men zich bevindt .

We liepen richting de Kamelenvalei . Of we een kameel zouden zien ? Ik maakte ondertussen een foto van een rotsformatie die voor mij een beeld, en dan wel in de meest letterlijke vorm en tevens ook in de bewoordelijke zin van de emotionele variant ervan, vormde van een moeder en haar kind . Een metershoog zogenaamd op een voetstuk staande beeltenis van een moedersilhouet die gebogen over haar kleine een omarmde koestering uit . Later bleek ons ook dat deze formatie ook wel moeder en kind wordt genoemd . Maar dat is niet zo bijzonder lijkt het, want hebben wij de kameel al gespot ? Ik vind het een prachtig stukje natuur . Uiteraard ook door mijn emotionele inslag hierop . Maar dit stukje kwetsbare natuur staat figuurlijk zo dichtbij ons en letterlijk zo ver bij ons vandaan . Het is zo onaantastbaar maar weet je ondanks zo dicht te raken . Men kan er gewoon niet bij . We vonden de kameel . En die is groot ! Uiteraard ook een rotsformatie . Had iemand iets anders verwacht dan ? ! Deze rots ziet er uit als een kameel die op z’n benen ligt . Een kop, een lijf, een bult en een kont . Lekker rustig en een bult die enthousiast rechtop blijft staan . Deze kameel werd een soort van het fokschaap van de voorvoegsels . Men zit namelijk op de kameel, naast de kameel, achter de kameel, voor de kameel, aan de kameel, net niet onder de kameel ! Ja, als je na een stukje afdalen klimt, dan kun je bij de kameel komen . Dat trekt dus veel kijkers . En daarom is die kameel dus massaler bezocht dan moeder met kind. Je kunt er meer mee / bij doen . En dus ook meer: voor, op, onder, aan, achter, nabij, om, en wel meer en net niet onder, doen ! Het gebied waar we lopen heet de Kamelenvalei . Dat is omdat er een aantal rotsen staan die een vorm hebben waar men een kameel in zou kunnen zien . De rots waarnaar we net konden uitkijken is de meest gelijkende op een kamelen vorm . De anderen uit de kudde zijn, ietwat, minder treffend en of kleiner . We lopen over paadjes waar voetafdrukken in blijven staan .

De voetafdrukken die snel kunnen worden vervangen door volgende voetafdrukken over overwaait worden met ander stof . Het heeft iets weg van een zogenaamde soort van cementstrooisel . Tussen de rotsen door zie je pad en meer van dezelfde soort rotsen . Misschien als je geconcentreerd er naar kijkt maar zeker een stuk van je af zie vormen van kamelen en ook van andere dieren en dingen en van ( nog ) ongedefinieerde uitbeeldingen . Soms zie je zelfs de vorm van een rots ! ! :> ) Een klein stukje met de bus, een klein stukje lopen . We kwamen in een dal aan . Alpay had ons al verteld dat er in Cappadocië een locatie is die men de Herenvalei noemt . Zelf zouden we er wel achterkomen waarom dat zo is . In dat dal liepen we over een olijfbomengaard . Schattige kleine boompjes met lekkers eraan . Een stukje verder staat een kameel, met een verzorger . Hoewel in mijn ogen die kameel ergens de verzorger van die man is, omdat die als attractie het geld in het laatje breng . Ondanks dat die man vast wel die kameel zal verzorgen, had die kameel vast niet als een zelfvoorzienend carrousel daar gestaan om toeristen met een ritje te plezieren . Misschien is het net niet mishandeling, maar zeker een vorm van beperking van vrijheid . In een gezellig, spectaculair gekleurd kleedje staat ie vast aan een touw aan een stok in grond, een beetje te grazen . Je mag er voor een Euro, misschien zelfs wel voor tien, zeker voor tien maar dat dat wellicht de bodemprijs is, op zitten en dan kan er iemand een foto van je maken . Met de bult plat gebonden onder het vrolijke kleedje pers je ‘m dan nog fijner . Het geeft nog net niet dat schetenzak idee . Dat ie als een geribbelde leeggelopen ballon net z’n tong naar je uitsteekt en je nablaast ! Ik vind een berenattractie waarbij de beer, van al z’n eer ontdaan, met z’n neus aan een ring aan een ketting vast zit en zo tot luisteren wordt gegeseld een stuk erger . Maar dit slaat in feite toch ook nergens op ! Maar ja, haha, het is zo leuk . Want zie ons nou zo zitten ! En we rijden toch ook op paarden, en we temmen toch ook olifanten om klusjes voor ons op te knappen ? En wat dacht je van de honden die we kunstjes leren en de dolfijnen in een dolfinarium ? Maar mensen, dat is toch écht van een ander soort kaliber . Soms letterlijk, maar zeker wel van een ander niveau . Dan dieren voor dit soort attracties te houden . Uitzonderingen daargelaten . Want sommige van zulke dieren, en dan heb ik het niet over punker beer met een piercing door z’n neus en dieren die zulk soort ongein moeten doorstaan, hebben het ( best ) goed en vinden wat ze doen misschien zelfs wel leuk . Dat kan . Je kunt voor jezelf heus wel inschatten wat acceptabel is en wat niet . Je kunt zelf wel zien hoe die dieren het hebben . Er is ook een winkeltje waarin zomaar toeristische hebbedingetjes worden verkocht . Dat verwacht je toch niet ! Er zijn zelfs twee van zulke winkeltjes schuin tegenover elkaar . Wat een mazzel ! Ondertussen hebben wij al wel vernomen waarom dit gebied de Herenvalei wordt genoemd . De rotsformaties in dit gebied, namelijk, hebben verdacht veel weg van de fallus vorm . Een aantal hoge opzichzelfstaande, cilinder vormige, rotsen, met een enigszins ronde bolling aan den top, die soms zelfs als het ware uit een soort van kraagje komt gestoken . De omgeving met deze trotse rotsen is werkelijk waar prachtig . Obelix zou verrukt zijn . Allemaal, eigenzinnig, soms grillig, gevormde menhirs . Alsof het bewegingsmechanisme van het modernisme hier de enterhaken niet in heeft weten te zetten . Met een jarenlange eigenhandige sloop bouwde dit landschap zichzelf op en zonder dat er door een menselijke factor afbraak in komt houdt het de eer aan zichzelf . Er is wel door mensen in gebouwd, of eigenlijk, in bebouwd, in verbouwd, maar zonder dat het wezenlijke geheel van dit indrukwekkende stukje natuurschoonheid verloren raakte . Statig staan deze trotse rotsen in eigen glorie, zich niets aantrekkend van de pieken en dalen om zich heen ! Echt waar: wat adembenemend prachtig .

We hebben nog wat gekeken bij die winkeltjes, de bijna kraampjes . Je kunt er lekker wel water kopen, koud water . We hebben in die boomgaard wat gewandeld . Ik heb nog in een olijfboom gezeten, voor een foto uiteraard . Daar hebben we super kunnen genieten van het errectieve vergezicht om ons heen . En vergeef me deze woordspeling, ik kan ‘m eigenlijk toch niet laten, dus hier komt ie: wij mochten er middenin trekken ! Alpay verzamelde ons, we werden verwacht . We liepen een berg op . Het is een toegankelijke weg . Makkelijk te belopen . Een aantal van de groepsleden is al de weg opgelopen omdat er daar natuurlijk ook iets te zien is . Ze stonden in en of in de buurt van een rotskerk . Of het nou is uitgehakt of slechts voor een deel is niet duidelijk, maar er is een heuse soort van zaal, nou ja, zaaltje dan, en er zijn verschillende elementen in te vinden die wijzen op activiteiten of tenminste het uitvoeren van activiteiten, in het vertrek . Er is een klein raampje in een muur, in een rotswand . En wanneer je door dat raampje naar buiten kijkt kijk je uit de olijfboomgaard waar we net vertoefden . Van beneden af worden na het zien van dit leuke architectonische, letterlijke hoogstandje, natuurlijk foto’s gemaakt van partners en ander soortige metgezellen die door het raampje een gekke kop voor de thuisgeblevenen trekt . En andersom natuurlijk ook Vanuit het raampje een foto terugkaatsen van de persoon die zojuist jou gekiekt heeft of die zometeen jou zal kieken ! Allemaal een originele foto geschoten . Dan kan men in het fotoalbum zometeen op en top genieten van deze unieke toeristenfoto plaatjes . Wij hebben ook bewijsmateriaal om in te plakken . :> ) Tussen twee rotsdelen in is een toeristenwinkeltje gevestigd . Ook meteen daar een foto van gemaakt toen ik daar beneden stond . Het pad weer op . We lopen verder . Als we verder de berg op wandelen zien we nog meer in de rots uitgehakte, of deels uitgehakte, vertrekken . Het zijn zelfs woningen, ( geweest ? ), hier hebben gewoon mensen in gewoond ! Het is net alsof deze locatie door een aardbeving of meer getroffen is . Grote brokken steen liggen her en der op het pad en het niet al te diepe dal er naast . Sommige van die brokken hebben een door mensen handen gevormd uiterlijk . Struiken en meer begroeiing woekeren over deze gevallen woonplaats heen en zo overmeestert de natuur weer een stukje invasionele beschaving van de mensen . De groepsleden liepen en of klommen verspreid over het terrein . Eigenlijk weten we niet of wel overal op dat terrein mogen komen . Of het eigendom van iemand of misschien een instantie ofzo is, of dat het wel veilig genoeg om je er te bevinden is . Er hangen daar geen bordjes met een tekening van een helm erop . Er is daar geen afzetlint gespannen . Tja, misschien een Nederlands trekje, misschien gewoon iets menselijks, maar als Nederlander, snel en ook nooit tevreden, klagen over je eigen land, als vrijetijds kluizenaars in eigen huis en stelletje niet - of hooguit sleurhut naar vertrouwt terrein nomaden, voelt deze groep zich behoorlijk thuis en struint rustig over dit onbekende terrein alsof men een wandeling maakt in een grote door geschiedenis getroffen achtertuin . Maar men moet zich verzamelen . Een gezinnetje, namelijk, dat in de buurt woont van die ruïne, wacht op ons . Ze runnen een soort een van buitensaloon . In waarschijnlijk hun eigen huis hebben ze een soort van veranda ingericht tot kantine . Vanuit wat dan de keuken van dat huis zou zijn serveren ze de drankjes uit . Als ik het juist begrepen heb dan is die tent van die vrouw . Iets dat best opvallend is; aangezien het beeld van Turkije toch vooral een overheersend mannencultuur prijs geeft . Daarentegen zijn er in de twintigste eeuw enorm veel veranderingen doorgevoerd in Turkije die de westerse maatstaven volgen . Volgen dan wel in de zin van: nadoen als ook in de zin van: achterna komen om net zoiets en of dat te bereiken . Maar waarschijnlijk zal de echtgenoot van die vrouw heus wel een vinger in de pap hebben, ookal serveren ze die misschien niet, al zal het enkel maar om de inkomsten zijn . Als je het mij vraagt hoor . Een gezellig terras . Onder een afdakje van klimop en boven de rest van de terrasinrichting uitstekende parasollen . Een aangetast huis, en terras, maar wel hartstikke knus . Een vrolijke

noot is ook de afscheiding die op de rand van dat terras gesitueerd is . Een aantal vierkante olijfblikken met planten er in zijn op een wankelstaand één verdieping tellende stelling naast elkander gezet alsof ze een veel te brede muur voor een penalty schot bij een voetbalwedstrijd vormen . En dat ziet er zó gezellig uit ! Karlijn en ik zouden best een aantal van zulke lege blikken mee naar Nederland willen meenemen . Maar dat zal zoveel van de inhoud van de koffers innemen ! Toch wel een beetje op zoek geweest . Dat idee als plan voor in onze eigen achtertuin wel gemaakt . Zo leuk . Allerlei kleurtjes en verschillende bloemen . Net een schilderij van gerecyclede potten en vazen waar iets moois uit bloeit . Na een fotosessie daarvan, zitten op dat terras en daar wordt dan een bestelling opgenomen . Karlijn en ik zitten aan een ronde tafel naast mensen uit DeMeern . Ze zien er uit als de jongste, op die jongen die met z’n ouders mee is na, na wij, deelnemers van deze groep . Ze zijn vast al de vijftig gepasseerd en ze hebben kinderen, of al zeker één zoon, die van rond onze leeftijd is, of vast nog iets jonger dan wij . Ik raakte aan de praat met die man toen ik bezig ben met die fotocamera . Ik had ‘m net nieuw en de gebruiksaanwijzing ervan niet bij me . Ik vertelde over die camera en daarna hadden we het over digitale fotografie en analoge camera’s . We kwamen op het onderwerp wonen . Dat Karlijn en ik in Utrecht samenwonen . Dat zij in DeMeern wonen . Dat wij niet getrouwd zijn en dat zij kinderen hebben . We kwamen op muziek en op radio, en zo kwam ik er achter dat we qua radiostation niet dezelfde smaak hebben . Dat zijn kinderen graag naar boom – boom muziek luisteren en hij zelf dat liever niet doet . Hij vond een compromis in een radio station dat in mijn ogen, of in dit geval mijn oren, juist niet aan zijn behoefte voorziet . Daar hebben we het verder maar niet over gehad . Deze groep kent een flinke mengeling aan mensen . Verspreid van over een groot deel van Nederland, met veel verschillende opvattingen en meningen . En met veel verschillende keuzes die ze onderling hebben gemaakt . Mensen uit verschillende lagen van de samenleving . De meesten niet zo rijk . Sommige die ietwat meer aan geld te besteden hebben . Wij uit Utrecht . Een stel uit DeMeern, een stel uit Amsterdam waarvan hij een typische Amsterdammer, met een lekker overdreven Amsterdams dialect . Die man is trouwens al zeventig, of zelfs al ergens in de zeventig . Een stel dat samen met hun zoon was . Een vrouw met diabetes, net als ik . Een voormalig hippie – figuur . Bij ons nu bekend als: de hippie . Een man met een drie dagen stoppelbaard, en meestal een saffie in z’n mond . Ons stopwoordje was: “Peace man ! “. En man dan gewoon op z’n Hollands . Een stel met wat meer poen . Gewoon normale lui . Voelden zich niets meer dan de rest . Vol verscheidenheid dus . Na die gezellige onderbreking vervolgden we het programma . We werden meegenomen door de man des huizes, ondersteund door zijn zoon – tje . Die wandeling is nieuw in het programma . Als een groep krasse pioniers zetten wij de eerste stappen, zowel letterlijk als figuurlijk, van deze veelomvattende wandeling . Over zanderige paadjes, met daarin verschillende littekens van karrensporen . Hoge bomen en nog hogere bergen . Verre zichten en fraaie planten . Soms stond de gids stil . Hij legde dan iets uit, en of liet ons iets proeven . Hij plukte fruit en noten . En wij mochten meegenieten van zijn trotse land . De kleine jongen liep achter ons aan . Als een soort van hekkensluiter . Zonder stoffer en bik, toch de bezemploeg . Soms hadden we een barricade op het pad . In de vorm van een verhoging of een daling, een versperring door steen of hout, of een klein stroompje of sporadische plas . De gids gaf soms een hand en ook de jongen ondersteunde ons . Ik hielp zelf ook mee . Ik gaf soms een hand aan iemand die wat moeite met de wandeling had en soms liep ik voor iemand zodat die tegen mij aan kan vallen in plaats van op de grond te vallen . Op een gegeven moment voelden we wat spatjes . Het is dan nog steeds warm, maar een douche was toch niet uitgesloten . Een romantisch buitje

kwam op ons neer . Toevallig kwamen we net aan bij een rots waar we doorheen moesten . Niet dat wij zo sterk zijn of die rots zo broos, maar er kwam een stenen boog vanuit de muur van die rots, die op de grond weer terecht kwam . We konden daar mooi schuilen . Gelijk een beetje bijkomen voor sommige onder ons . Het is toch een fikse wandeling . Na een korte onderbreking vervolgden we de wandeling . Ondertussen besloot ik dat ik het zeker de moeite waard vind en dat als het aan deze wandeling en dit gebied en wat we tot en met dan hebben gezien en gedaan zou liggen ik het zeker weten nog een keer zou doen . Turkije was voor mij nu al geslaagd . Op een gegeven moment kwam er een man met paard en wagen aan gereden . Het bleek de opa van die jongen te zijn . Als er een paar een lift willen dan mogen ze in de wagen stappen . Er is niet plek voor iedereen van die groep tegelijk . Een paar vrouwen maakten dankbaar van die mogelijkheid gebruik . Ze reden niet snel, maar zaten wel lekker . De jongen liep bij ons . Ik probeerde wat met hem te praten . In Nederland had ik al wat woordjes in het Turks geleerd . Een aantal schoonmakers, uit Turkije, of tenminste die die taal spreken, hadden met mij al enige woorden geoefend . We hebben wat gelachen, maar ik had er wel baat bij . Sommige woorden die Alpay ons leerde kende ik dus al . En met die jongen kon ik ook wat oefenen . Ik had al geleerd hoe je goeiemorgen zegt . Ik kende ook al hoe is het . Uiteraard ook de algemene Arabische begroeting . En ook smakelijk eten . Samen met wat getallen die ik dus kan herkennen na te hebben gevraagd hoe laat het is. En aan die jongen kon ik zelfs vragen hoe zijn naam luidt . Hij vond dat wel leuk . Het bleef niet zoals bij zovelen slechts bij: Guniden en Iki Bira ! Dat trouwens ook niet een verstandige combinatie is . We liepen langs zonnebloemenvelden en watermeloenenplantages terug naar dat huisje . Daar wachtte die mevrouw op ons . Ze had koude drankjes . En die zijn dan zeer welkom . Alpay wachtte daar uiteraard daar ook op ons . Dat is ook niet volstrekt onbelangrijk natuurlijk . Hij wilde natuurlijk weten wat wij van die wandeling vinden en wij wilden hem natuurlijk ook graag zien ! De wandeling was ons uitermate goed bevallen . Misschien iets te zwaar voor sommige groepsgenoten zeker als je er niet op bent voorbereid . Maar zeker wel te doen .

Lekker uitrusten in de bus . Lekker eten in het hotel . Lekker stappen met de groep . Of in ons geval: lekker op de kamer en misschien een potje kaarten . We hadden die avond de mogelijkheid een optreden bij te wonen van dansende Derwisjen . We mogen drinken en eten en er zou dan voor ons een dansdemonstratie gegeven worden . Omdat wij toen dan wat voorzichtig zijn met het uitgeven van geld hadden we besloten dat af te slaan . Wij bleven gewoon gezellig op onze kamer . Per slot van rekening hadden we daar een bad en douche en een televisietoestel . Dat hoeft dus niet vervelend te zijn . En dat is ook zo . Ware het niet dat wij er die avond achter kwamen dat er een mierennest onder, of eigenlijk nog meer ín, ons beide bedden is gesitueerd . Daar waren wij dus een poosje zoet mee . Mierzoet dus ! Karlijn keek nog in het programma blaadje en of in de reisbrochure . We zouden zo een potje kaarten . Ik lag al op bed . Om de één en of om de andere reden keek ik onder het bedlinnen, en verhip: een mier . Misschien zag ik er al direct een paar ! En waar komen ze vandaan ? Vanuit de muur, vanachter het hoofdkussen . Een mierennest . Die nacht tevoor is dat dus blijkbaar ook al zo geweest, maar toen wist ik dat niet . Bij Karlijn in bed ook kijken . Ja hoor ! En nu ? Wij geprobeerd de receptie te waarschuwen . Maar laat ik nu net de woorden in het Turks om te zeggen dat er mieren over het bed lopen geleerd hebben . Of ten minste het Turkse woord voor mier . Hoe maak je dat dan duidelijk ? Ik heb getracht om over de telefoon aan iemand van de receptie van dat hotel duidelijk ter maken dat er een mierennest in dat bed zit . “ There are ants in my bed ! Ants ! Insects ! Small animals ! “Op een gegeven moment hebben ze waarschijnlijk gedacht dat er muizen of ratten in die kamer zouden zitten ofzo . Maar na een poosje zouden ze toch komen kijken . En ja hoor . Daar kwamen twee mannen aan . Gewapend met schoon beddegoed kwamen ze de kamer binnen . Ik liet ze de colonie zien . Misschien moesten ze zelfs wel een beetje lachen . Zeker als ze vermoeden dat er muizen of ratten in de kamer zouden zitten . Ze haalden het bed af en verschoonden het . Wij wilden gewoon een andere kamer . Dat snapten ze, ( zogenaamd? ), niet . Ik weer naar de receptie gebeld . Voor een andere kamer . Het is vol geboekt . Ze wilden er gewoon niet aan . Als we geen andere kamer zouden krijgen dan zouden we gewoon in het restaurant of desnoods in de receptie bivakkeren . Wij zouden dan Alpay vanzelf wel opvallen . Er bleek dus op het nippertje nog een kamer beschikbaar te zijn . Tja, hier krijgen ze huizen, en daar doen ze moeilijk over een kamer ! :D We moesten naar een ander gebouw en daar een trap op . Maar dat is niet erg . Daar hebben we ook een televisie ! En daar is niet een mierennest . (Aan ons zichtbaar ! ) . Wij maakten het ons die nacht daar comfortabel . Alleen een beetje slepen met die tassen de volgende morgen . Want we kregen daar natuurlijk geen jongen naartoe gestuurd om de spullen te halen . Maar dat is niet erg . We moeten natuurlijk niet verwend raken . Als Karlijn een douche pakt, lig ik op bed en heb de teevee aan . Ja hoor ! NBC ! Dat meen je toch niet ! ? Ze hebben hier gewoon NBC !! !! Niet dat ik wereldleip fan ben van deze zender . Maar het is wel zo dat er op deze zender het programma: “ The Late Night Show, wit Jay Leno “ wordt uitgezonden . Al jaren daarvoor kijk ik naar die show, in mijn eigen kamer in het ouderlijke huis . Na wat rondgezapped te hebben, en al een aantal maal die arrogant overkomende, ietwat gezette man zijn één dag over de datum zijnde grappen naast een orkestbak aan een publiek heb zien vertellen, blijf ik toch een keer bij hem hangen . Misschien vind ik dan een grap die hij vertelt leuk en of spreekt een gast die hij die avond, eigenlijk die avond tevoor want die uitzending is in feite de uitzending die in Europa wordt getoond als het die avond daarvoor in de Verenigde Staten al is uitgezonden, bij hem op de bank heeft wel aantrekkelijk . En dan aantrekkelijk in de letterlijke zin van dat woord ! En ik

vind het een leuke show en kijk er daarna regelmatig naar . Ik heb zelfs, van Karlijn voor een verjaardag van mij gekregen, een boek van hem; “ Leading With My Chin “ . Omdat ie zo’n grote kin heeft namelijk . ;>) Ongeveer rond het tijdstip dat ik toen dan naar die zender kijk, zóu dus Jay Leno moeten worden uitgezonden . Of wellicht een uur of twee uren later . Dus die zender blijft op staan . Maar zelfs na twee uren nog niet Jay . En ook geen Leno ! Als ik het juist heb dan wordt het op deze zender slechts in het weekend uitgezonden, net als: “ The Late Show “ met Conan O’Brien . Niet zo stoer als de trendsetter van de gladiatoren gepersifleerd als The Barbarian en ook als The Destroyer, en als we eerlijk zijn later ook nog als Lord Calidor in de film: “ Red Sonja “, personifieert door Arnold Schwarzenegger, maar met op z’n minst zo een sterke humor . Volgens mij nog wel naar een deel van “ Married With Children “ gekeken . Dat is ook leuk ! Ondertussen toch aan het pitten geslagen ! Ja, ja !! !! Ik weet het wel ! Ookal is het een tussenstop, zijn we nog steeds op reis . En zelfs nu dwaal ik af ! We zullen dan wel uit dat hotel vertrekken, maar we blijven dan nog wel in Cappadocië . We reden naar Göreme . Göreme staat bekend om haar vele rotskerken . Vroeger werd Göreme bewoond door een religieuze gemeenschap . Door monniken werden daar Christelijke kerken uit de rotsen gehakt . De stichter ervan heet Sint Basilius . Hij was Bisschop van Ceasarea . Je kent het wel: busje in, met het karretje rijden . En we kamen aan in Göreme . Een prachtig uitzicht op bergen . Zou ik daar ooit genoeg van krijgen ? Misschien slijt dat wel, uit gewenning, maar vooralsnog blijft dat toch fascinerend . In de bergen, uitgehakte huizen . Onlosmakend van de berg zit die woning, alsof ie een stenen puntmuts heeft, echt als geheel van de formatie, rustig open huis te houden . Onder, en dan andersom, ook boven elkaar zijn ze uitgehakt . Alsof Escher als architect erbij heeft gestaan toen men het zo uithakte . De bus zette ons af bij als je het moet omschrijven een soort van park . We mogen daar rondlopen en rotsen binnen . De meeste van die rotsen die we binnen lopen, al dan niet allemaal, zijn kerken . Met prachtige fresco’s erin . Doordat die fresco’s al van een bepaalde leeftijd zijn, mogen er geen foto’s door toeristen van gemaakt worden . Er zijn er heus die het wel proberen of zelfs doen . Maar mensen, alsjeblieft, houdt toch rekening met de waarde van deze plaatjes van beeltenissen . En ook niet het minste met de nalatenschap ervan . Er zijn foto’s, ofwel kaarten met afbeeldingen van deze fresco’s te koop . Gemaakt door professionals . Die, mogen we dan maar hopen, weten hoe ze daarmee moeten handelen . En zo verdient de ondernemer daar ook een eerlijk centje . Daarbij komt dat die plaatjes waarschijnlijk een betere fototechnische kwaliteit genieten dan als wij een eigen huis - en tuin plaatje schieten ! Indrukwekkende prenten met zachte, doch wervelende, kleuren . De kleuren zijn nog steeds zo prachtig door de waterdichtheid van het tufsteen waarop ze zijn aangebracht en door de binnen temperatuur die nauwelijks onderhevig is aan klimatologische invloeden . Toch jammer dat het wel schilfert . Maar ondanks die vernieling van de daadwerkelijke tekening, tekent dat op zich weer wel . We bezochten verschillende kerken . Of wat voor een functie die gebouwen dan hadden . En er werd kort iets over verteld . We spendeerden nog een poosje daar . Daarna snel al weer onderweg .

In de bus wisselden we onderling van stoelen . Halil en Alpay bleven in feite als enige steeds dezelfde stoel bezetten . Waarschijnlijk had ook niemand in die bus met Halil van stoel willen wisselen . En Alpay mocht dat van ons natuurlijk niet . Hoewel, er heeft zich wel een gelegenheid voorgedaan dat Alpay achter het stuur kroop . En dat ie zelfs een stukje gereden heeft ! Maar dan wel zonder passagiers . We waren onderweg en brachten een bezoek aan een soort van karavaan hotel . Zulke hotels zijn misschien de eerste hotels ter wereld geweest . Vroeger trok men met kamelen van, naar ! Dan moest men soms ook ergens waar men niet van pan was te blijven overnachten . Er waren toen gelegenheden om dit te doen . Omdat je dus met een kameel trok, en soms zelfs dat in groepsverband deed en men zoiets een karavaan noemt, is dus het woord caravan letterlijk van die betekenis afgeleid . Het is een gebouw, of eigenlijk meer een soort van omheining, met een grote binnenplaats . Op die binnenplaats staat een gebouw, met uitkijk rondom . Aan de muren van die omheining zijn vertrekken, die misschien een afscheiding van de binnenplaats hebben, maar over het algemeen open zijn . Als het ware stallen . Er liep nog wel een verdieping bovenop . Want stel je voor dat je je moet verdedigen vanuit dat gebouw . Een grote, zware grendel hield de deur gesloten . Na onze rondleiding verzamelden we ons buiten de muren van dat gebouw . We keken nog ervan onder de indruk zijnde naar de prachtige, versierde deuren . En naar de prachtig stenen ornamenten op de muur . Terwijl Alpay de bus instapte en als een vlegel het gevaarte keerde . Waarvoor ie naderhand natuurlijk een applausje in ontvangst mocht nemen . Nog één keer is de chauffeursstoel door iemand anders van onze groep dan Halil in beslag genomen . Nota Bene door karlijn nog wel . Dat is in Istanbul gebeurd, maar wel voor de foto natuurlijk ! Maar ondanks dat we onderweg zijn; laten we niet op de zaken vooruit lopen ! Onderweg kwamen we nog al eens, of meer: nog al soms, iets tegen . Vaak is dat dan ook een excursie . Bijvoorbeeld het gangenstelsel waar in we kijkje mochten nemen . In een dorpje dat zich uitstekend leent voor een schitterende fotorapportage, maar waar we dan net niet lang genoeg mochten rondhangen om er veel foto’s te schieten, kunnen we achter een winkeltje, met wat we hier een kinderboerderij zouden noemen, maar dan veel kleinschaliger, een grot binnen . Ik heb tot ergens in de eerste hal van die grot meegelopen . Daarna ben ik er maar van naar buiten gelopen . Voor mij te donker en te benauwend . De groep liep wel verder . Het is er dan wel te donker om er foto’s te maken . Vroeger hielden zich Christenen schuil in zulke grotten . Als in gevaar voor Arabieren was . Nu zie je er klei woningen omheen staan, met satelliet – schotel ! Ik liep alvast naar het deel waar ze uit die grot zouden komen lopen . Daar stond ik tegen een muur geleund en kon fijn om me heen kijken . Ze kwamen al snel . Alsof ze net een ritje in Fata Morgana in de Efteling hadden genoten, kwamen ze uit die grot gelopen . Uit het donker, wennen aan de zonneschijn . Karlijn kwam naast me staan en er werd en foto van ons tweetjes geschoten . Met op de achtergrond een vrouw op het dak van een pand . Ze stond daar iets te slaan, misschien wel was, misschien wel granen . Wel een leuk gezicht . Of het Griekse dorpje . Prachtig sereen, juist door de drukte die er gemaakt werd . Pittoreske steegjes en schattige gammele huisjes . In de hoofdstraat, nou ja, wat daar voor door moest althans, heerst er een stressloze drukke bedoeling . Wat vrouwtjes zitten op hun stoel aan of gewoon op hun kleed . Ze naaien kleding, kleedjes, doeken, en meer . Of ze verkopen fruit . Allemaal in klederdracht . Diep zomers Volendam in de bergen in plaats van aan zee, vandaar

ook dat er geen boot te zien is . Wel een enorme commerciële situatie . Ook veel toeristenwinkeltjes waar je weer dezelfde spullen ziet liggen die je honderden winkels terug en zeker weten ook honderden winkels verder ook zal zien liggen . Over het algemeen bezet door een man . Gewoon lekker gewandeld daar . Tussen huizen met een witte basis . Men smeert namelijk kalk op de onderkant van de muren, zodat de mieren en misschien nog wel meer insecten daar niet op komen . Lekker op een terrasje gezeten . Nog wat honden en vooruit katten ook, gespot . Wat foto’s geschoten . Bijvoorbeeld één van mij . Dat ik als een soort Ethan Hunt tegen een muurtje van steenblokken sta met m’n goggles op m’n snufferd . Ach, leuk voor in het plakboek . En, okay, ook gewoon leuk om te doen . Ook leuk om dat dorp te bezoeken is omdat Alpay voor een deel Grieks afkomstig is . Als trotse Turkse jongen had ie het er vrij vaak over . Over zijn Griekse afkomst dus . En trouwens ook over dat Griekse dorpje in Turkije . En trouwens ook over dat ie ook voor een deel Nederlands afkomstig is . En dat ie in Nederland heeft gewoond . In Haarlem . Ergens herken je wel dat Nederlandse dondersteentje in hem ! Ook zijn nuchterheid en het flirtende type . Samen met die gezellige Griekse jongen en die Turkse vriendelijkheid die aan hem kleeft . Wel toegegeven dat het best bijzonder is zo’n Grieks dorpje in Turkije . Want hoewel de meeste bewoners van beide landen van geen problemen met elkander hebben omwille van afkomst hebben de regeringen van beide landen beduidend meer moeite met elkanders nationaliteit . Iets dat volgens mij steeds minder wordt . Ook onderweg nog een bezoekje aan een juweliersbedrijf, meer zelfs een juweliersfabriek ! En aan een tapijten atelier . En we maakten ook nog kans op een modeshow, die we ook hebben gehad . Want het is natuurlijk niet zeker of we daar aan toe komen . Want volgens het schema staat het wel ingeplanned maar kan er niet met zekerheid toezegging op worden gedaan omdat het qua reisduur niet vast staat hoe laat en waar de bus zich zal bevinden . Maar je kunt er gerust op zijn dat het wel zal uitkomen hoor . Want er zit aan zo’n excursie uiteraard een verkoopshow vast . # 01 . Het tapijtenatelier . Niet zozeer op, chronologische volgorde, wellicht wel een beetje gerangschikt op wat het meest heeft aangesproken . Als eerste dus de tapijtenmakerij . Dit bezoek is de moeite waard . Het pand met vele kamers is al leuk om te bezichtigen . Met vele kamers als vanzelf sprekend ook een flink aantal gangen . Een aantal trappen . Wat zalen . En veel, heel veel tapijten . Uiteraard is daar de vloer bedekt . Maar soms liggen er wel een aantal tapijten over elkaar heen . Ook aan de muren hangen wat tapijten . En opgerold staan er een aantal als pilaren, wat ze in zekere zin als draagkracht van zo’n bedrijf ook zijn, op de kant neergezet voor de verkoop . Een aantal gebruiksvoorwerpen die typisch Turks zijn staan ook her en der in dat gebouw verspreid . Zoals waterpijpen en goudkleurige lampen statieven, en zo ook hangers, met kleine gaatjes erin . We werden verzocht mee te lopen en geen foto’s te maken van de kleden die in de zaal waar we daar een show zouden krijgen getoond zouden worden . Dit in verband met dat niet zomaar iedereen die kleden zal namaken . En dat dan meer gericht op bedrijven . Is ie echt serieus ? Ik bedoel: hoeveel van die kleden zullen er al verkocht zijn en hoeveel zullen er nog verkocht worden . Met die kleden kun je al genoeg informatie vinden die je nodig hebt om op z’n minst plaatjes na te maken . En zoveel verschil in figuren zullen de bedrijven onderling niet hebben . De technieken die ze gebruiken voor het maken van die kleden en de manier waarop ze dat aanpakken is misschien nog wel van meer belang om een uitzonderingspositie in die business te vormen . En, zeker bij de klanten, voorop staat waarschijnlijk de kwaliteit van het product . Maar laat die man ook z’n praatje houden . Het is misschien wel dikdoenerij en of een verkooppraatje . Maar we zijn dan wel bij een befaamde tapijtenweverij op rondleiding . Waar ze een eigen leerschool hebben . En waar je wellicht niet zomaar wordt aangenomen .

Het is toch wel de eigenaar die voor ons staat . Of hoort dat er nu gewoon bij ? Voor mij was het eerlijk waar niet geheel duidelijk wanneer er geen foto’s van die kleden daar gemaakt mogen worden . Toen we in die zaal waar ons een aantal kleden zou worden getoond zaten had ik al een paar kiekjes te pakken van die man die zo leuk bezig was die kleden die ie pakte aan ons te tonen . Later heb ik hem nog verteld over dit euvele feit . Maar hij vond het op z’n allerminst maar wat erg . Een aantal jongens gaven een show weg door het uitrollen en oprollen van wat kleden . Door elkander lopend, kleden over elkaar leggend . Als circus artiesten in een ring vol koopgrage toeristen . Dat zien we de bekende autohandelaar niet doen ! “Zo mevrouwtje, hier is nog bijna niet in gereden . Dit autootje werd meer als een soort van boodschappenwagen gebruikt ! “ En dan de ene na de andere blikken vierwieler bovenhands als, als een sprei over een matras, gracieus neerwerpen ! We kregen ook nog een rondleiding op de weverij . Waar verschillende dames aan een Doornroosjewiel zaten te weven . Sommige zaten op een kleedje op een vloer . Ze sorteren wol . Sommige als Aranchne met ADHD achter een spinnewiel . En ze maken prachtige kleden . Na dit bezoek ben ik er ook zeker van dat weven een kunst is . Ondanks dat zij dit, ( zo ), fabrieksmatig doen is dat duidelijk . Ze doen ongeveer drie maanden over het weven van één kleed . Dat is voor wat ze er voor moeten doen nog best rap . En dan is het kwalitatief uitstekend ook ! Mocht je je ooit hebben afgevraagd wat er is gebeurd met Ted de Braak en waar of ie zich dan bevindt . Welnu, wij vonden hem in een volgende kamer . Daar stond een vrolijke man met een schildersbaret op, een rozige overhemd aan gehesen in een Tiroler broek geklemd tussen bretels en een snor met een krul erin die dubbel naar zichzelf wijst . Daar werd ons iets verteld over het tot stand komen van een zijden draad . En hoe sterk dat is en hoe ze dat gebruiken en de kwaliteit ervan en nog wel meer . Vervolgens liepen we een kamer in waarin hij met behulp van verschillende verfbakken uitlegde over het kleuren van de draden . Bakken op een tafel en bakken op een vloer . Zo met die verf en al veranderde die man spontaan van aspirant presentator naar dubbelganger van Dali ! We mochten nog wat in dat gebouw en daarbuiten rond flaneren . Je kon er ook kleden kopen . Er zullen best een aantal van de groep hebben gekeken naar een leuk kleed . De meeste waren toch al vrij snel buiten . Wij liepen op een gegeven moment ook naar buiten . Naar een soort van binnenplaatsje waar ook personeel stond te roken . Daar is een zitje gesitueerd, met kleden uiteraard, en een lage tafel met een kan voor water voor thee of voor koffie . Verder een leuk aangelegde tuin, met wat smalle, lage bankjes . En het was snik heet . Langzaam kwam de groep weer bij elkander . Nog maar een paar stelletjes . Nog maar één stel . We liepen alvast naar de bus . Waar er sprake was om er een groepsfoto bij te maken . Maar we misten nog een stel . Ze waren nog aan het onderhandelen over een kleed . En het was snik heet . Ze komen nog niet . Komen ze al ? Ja, ze komen . Een kleed gekocht maar niet rijker . Het geld al kwijt maar de aanschaf nog niet in bezit . Het kleed dat ze gekocht hebben is te groot en te zwaar om mee te nemen . Althans in het vliegtuig . Om zulke producten toch aan toeristen te kunnen verkopen stimuleert de Turkse overheid dat door de export kosten er van te vergoeden aan de verkoper . Zo betaalt de koper de afgesproken prijs, aldaar of misschien aan de deur wanneer het product aan huis bestelt wordt, en de verkoper betaalt de verzending en draagt zorg voor de te regelen zaken voor het versturen van het product . Het was trouwens wel een dure aanschaf . Ik weet niet wat de exacte prijs bedroeg maar het was ergens in de honderden euro’s . Het is wel een prachtig kleed . We hadden het stuk in de show al gezien . De kopers ook . En die wilden het hebben ook . We zaten die avond met hen aan tafel . Toen hebben we het er nog over gehad . Echt waar, hartstikke leuke lui . En die zullen na thuiskomst van deze trip, ondanks alle kosten, nog echt niet uitgekleed zijn ! :D

#02 . Dat zal dan de Turkse Bazaar zijn . En dat is een excursie in Istanbul . Die mag je niet missen . Ookal vindt ik die zwaar tegenvallen, is het echt een excursie die er bij hoort . Het is typisch Turks . In dat opzicht dat het een typische trekpleister is . Er is absoluut niets bijzonders aan . Gewoon een overdekt winkelcentrum . Een Laag Catharijne . Omdat Gelijkvloers Catharijne commercieel niet klinkt, dat is wat, om in deze termen te blijven spreken, wat platjes . En omdat dat verbaal niet lekker uit de mond komt . Maar zoals Hoog Catharijne in Utrecht, een overdekt winkelcentrum vernoemd naar de toen drooggelegde singel eronder, een winkelcentrum gevestigd in een keldergebouw aan de rand van de Bosporus . Ik had meer een kaal en leeg, weinig belicht vervallen pand, met overgebruikte tafels, waarop gebruikte spullen liggen, en vermoeide, net niet enthousiaste maar vriendelijke en tevreden mensen, eigenlijk vooral vrouwen, er achter, voor ogen . Maar het blijkt dus gewoon en soort van Batavia Stad! Met om de vier – vijf panden eenzelfde winkel . In dit met een kleurenspectakel overdonderd catacomben – labyrint proberen roofwinkeliers prooitoeristen naar binnen te lokken . Alsof zij zelden een klant zien en jij zelden zoiets prachtigs geëtaleerd hebt zin staan dringen ze zich aan je op . Dat, terwijl sommige van die verkopers je niet eens zien staan en of geen vertrouwen in jou als hun klant hebben . Pas op bij het kopen van die spullen . Niet alle kleding is afkomstig van waar de merknaam in het kledingstuk voor staat . Sommige flessen of potjes waarin een au de toilet zou moeten zitten zijn gevuld met gewoon thee en of iets anders ! Alpay waarschuwde ons daar al voor . Het staat ook in sommige boekjes . Net als in dit boekje dus . Maar wees gerust; dat is niet standaard . Wat dat betreft is het wel zo dat misschien niet om de vier – vijf winkels hetzelfde wordt verkocht . Het leek en lijkt me leuk om van die bazaar als hoe ik die voor ogen had een fotoreportage te maken . De bazaar waar wij een bezoek aan brachten nodigde absoluut niet uit om daar zo een foto reportage van te maken . Het ziet er wel fotogeniek uit . Warm bonte kleuren, stralend door de sierlijke commerciële gangen . Allemaal kleine winkeltjes, in gangen en hallen . Eigenlijk is het een grote hal, verdeeld in wat kleinere halletjes, met daarin veel van dezelfde winkels . Een aantal herhallen dus ! En ik had dat dus niet echt voor ogen, daarom valt het ook een beetje tegen . Om daar nou een fotoportret van te schieten . Het levert vast en zeker wel wat prachtige plaatjes op, maar het is nou niet voor mij zoiets bijzonders dat ik daar een inspiratievolle bron gevonden heb om leuk een fotoserie te van te schieten. Het spreekt me ook tegen vanwege de commerciële sfeer die het uitstraalt . Dat is nou niet datgeen waarvan ik vind dat dat uitgedragen moet worden . Dat neemt vooralsnog niet weg dat het leuk is om te zien en dat het fotowaardig is . Mocht je bij zo’n gelegenheid foto’s willen maken let dan extra op de kleuren . Want je wordt zo overgoten met kleuren . Alsof de regenbogen daar winkelen . Je hoeft er niet een zonnebril voor op . Maar prachtige combinaties zie je er wel . Soms zijn het juist combinaties die zorgen voor die kleurenschets . Het niet al te felle namaak licht draagt ook bij aan dit vrolijke beeld . De plafonds en de muren zijn ook passend geschilderd . Voordat ochtendschijn en avondgloed zichzelf en de dag kleuren heb je best wel kans om ze daar met een boodschappenmandje aan te treffen . En denk aan je ASA ! Hoewel met de digitale camera’s van tegenwoordig hoef je daar misschien niet eens bij stil te staan .

Bij terugkomst naar de bus blijkt onze nieuwe chauffeur toch wel veel van Karlijn weg te hebben ! Een klein meisje met een groot rijbewijs ! # 03 . De modeshow dan maar . Alpay had ons al een aantal maal gedurende die reis geprobeerd te verheugen op een modeshow . En ach ja, waarom ook niet een modeshow ? ! Naar een paar lekkere lijven, euh, wijven, euh, knappe Turkse meiden kijken . Veel zie je er op straat toch ook niet lopen ! Dat is niet vervelend en is niet een overbodige luxe . We werden ontvangen met een drankje . Appelwijn ofzo, of iets dat er veel van weg had . Of iets anders . Werd men vroeger niet ook eerst dronken gevoerd voordat men geronseld werd te tekenen op een boot mee te varen ? ! Misschien was het wel appelthee trouwens . Iemand uit de groep werd naar achter de schermen meegenomen . Wij kregen samen met een aantal anderen een mode showing te zien . Met een catwalk en al . Lederen en suède jassen en broeken werden ons daarop getoond . Op een gegeven moment kwam die groepsgenoot van ons die catwalk op gemannequined . Dat was wel lachen . In een veel te opzichtig lederen pakje . Met vlakjes . Stal ie nou de show, of showde ie nu een stal ? ! Wel leuk . Na die show een kamer in . Meer een hal . Het is de winkel . Met kleding aan knaapjes en knapen om het te verkopen . Ik heb er een poosje rondgelopen . Ze kwamen niet naar mij toe om me iets van het aanbod dat ze toen hebben te verkopen . Toen ik had opgemerkt dat de buitendeur geopend was of dat we tenminste naar buiten mochten stond ik snel buiten dat gebouw . Uiteraard wilden er nog wel een aantal van de groep winkelen . Vooral omdat het natuurlijk echt leder is en spot goedkoop . Zeker voor die kwaliteit . Dat zal dan wel . Er kwamen er meer van die groep buiten bij . We zagen al een volgende lading toeristen aankomen . We zagen er ook al een groep vertrekken toen wij aankwamen . Ze hebben gewoon een schema . Als het lukt …….. ! Ja ! Afrekenen, inpakken ! Binnen veertien dagen, met originele kassabon te ruilen !

# 04 . De juwelier . Het was warm . Hartstikke warm . En om dan in de bus te blijven zitten met die zengende hitte . Nee . De airco staat dan toch niet aan, je brand dan weg achter het glas . Maar mee naar binnen dus . In een niet al te druk gebied, reden we op wat ietwat lijkt op een industrieterrein . Een aantal lage gebouwen naast elkaar . Hekken en afscheidingen . We liepen één van die gebouwen in . Ik vol onderenthousiasme en misschien wel een paar aspirant kopers . Kopers, ondanks het goud, ja ! Na welkom geheten te zijn kregen we jongens in quarantaine te zien . Althans, ze waren, afgescheiden door glas, in een hok bezig iets met juwelen te doen . Ze zouden ze aan het schoonmaken zijn . Misschien ook wel repareren . Als er nog mensen in deze groep zijn die hun sierraden willen laten oppoetsen of wat dan kunnen die ze nu inleveren . Dan worden ze zometeen teruggegeven . Als nieuw welteverstaan . We kregen verder niet veel te zien van het proces van het maken van een sieraad . We werden al snel een zaal, een toonzaal, in geleid . Door de hoeveelheid juwelen die toen daar ligt zou je onderhand ook kunnen spreken over een troonzaal . Vitrinekasten vol met sierraden die knipogen naar de felle lampen die ze overdekken met lichtenschijn . En juweeltjes van verkopers in de buurt . Als je verblind werd door de schittering leidden zij je wel van de kasten naar de kassa ! Er mocht onderhandeld worden . Ik stond er met een chagrijnige kop en m’n armen over elkaar bij . Ik werd met deze geërgerde houding niet door verkopers benaderd . Mogen we alsjeblieft uit die verkoopkluis ? ! Yes ! :D En in dit klagenrondje past dan misschien ook de volgende excursie . Het hoort niet zozeer in het lijstje van zonet thuis, maar heeft er toch iets van weg . Ik weet echter niet meer wanneer het heeft plaatsgevonden, en zelfs ook niet meer waar . Het is wel zo dat het bij een bazaar in de buurt is en te maken heeft met dat commerciële gebeuren . Weliswaar niet geplanned door Kras, maar wel ontstaan door wederzijds gedrag tussen bewoner en bezoeker . Dat het verwachtingspatroon van de bewoner door de bezoeker zelf tot een gecultiveerde status heeft gebracht . Waarbij de bewoner brutale elementen tot zijn beschikking neemt om te zorgen dat de bezoeker precies krijgt wat ze de bewoner geleerd hebben . Toen we, en ik meen dat het Alanya is geweest, weer op een bazaar liepen, een buitenbazaar deze keer, hadden we het eigenlijk wel gezien . We besloten om buiten die bazaar nog wat in de buurt te wandelen . Vlakbij die bazaar loopt dan een jongen met schoenenpoets attributen . Hij stelt voor dat ie mijn schoenen poetst . Ik heb aardige grote stappers aan mijn voeten, de gelaarsde kat zou er wellicht grote ogen voor opzetten, dus dat ziet er voor die jongen misschien wel uitnodigend uit ! En hij probeert ook gewoon een centje te verdienen . Ik vind het echter niet nodig . Je weet wel zuinig aan, en trouwens die schoenen worden tóch weer vies ! De jongen blijft aandringen en loopt zelfs een stuk met mee . Op een gegeven moment pakt ie wat schoensmeer en haalt uit naar één van mijn laarzen . Hij legt er een aardig zichtbare kwak op ! Ik heb daar niet om gevraagd . Ik vind wel dat ie het nou moet schoonmaken . Dan hoeft ie die schoen nog niet schoon te maken, te poetsen, maar dat smeersel mag ie er wel vanaf halen . Maar niet dat ik die jongen dan daarvoor betaal . Het is gewoon je reinste brutaal van die jongen . Wie mij kent, kent mij, dus!, als een aardige jongen . Die niet snel boos wordt op een ander, of zeker wat dat betreft snel uit z’n slof schiet . Of in dit geval uit maatje zesenveertig army boots ! Maar ik zette wel een luide keel op naar die jongen en gebruikte het F – woord zelfs . Dat is niet het woord feest trouwens . Het f – woord is Engelstalig . Nee, dan ook niet het woord friend ! De smerigheid werd er afgehaald, maar het vuil is tot nu wel blijven hangen !

Onderweg dus . Naar Ankara . De hoofdstad van Turkije . Maar daarvoor eerst nog een klein dorpje in . Ergens, omhuld door heuvels, in Cappadocië, ligt een klein dorpje . Wat huizen, nou ja; woongelegenheden, uitgehakt in rotsen . Wat paadjes, die kronkelend langs de huizen en tuinen lopen . Een route van laag naar hoog, en of andersom, die je romantisch laat mee meanderen over zand en gruis van de rotsen zelf . Tussen prachtige vergezichten en onbereikbare vlaktes . Er staan daar zelfs woningen te koop . Een klein tuintje er bij . En een diepe afgrond er achter . Dat is misschien wel handig dan, want een vuilniswagen zal vast veel moeite hebben om daar te komen . Zie je de advertentie in de krant al voor je ? “ Te koop: een niet geïsoleerde nog niet af – geërodiseerde doorzon woongat in een rots . Met kilometersver uitzicht naar het eerstvolgende dorpje waar je je boodschappen kunt doen ! “ Over onroerend goed gesproken ! Ik zou het best hebben willen kopen . Dat lijkt me best leuk ! Nee, serieus ! Misschien dat ik er een maand of twee achtereen zou kunnen wonen . Dan had ik lekker daar dit verslag kunnen schrijven ! Of reeds iets anders . Er is daar toch wel electriciteit ? Misschien dat ik later dan nog weer een poosje daar kan wonen . Jammer van je geld . Want het als een vaste verblijfplaats gebruiken is misschien net voor een maand of twee leuk is, één keer boodschappen doen is misschien nèt die afwisseling die het nog nèt niet irritant maakt . Maar dan zul je als niet locale, enigszins luxehappende westerling, toch de sleur van alle gemakken bij de hand missen . Dan wil je toch weer terug naar tot hoever je roots al die tijd gegroeid zijn . Je wilt weer “ gewoon “ in de maatschappij staan op stoeptegels en er in rijden over asfalt . Petje af voor diegenen die het toch volhouden in situaties waarin ze hun eigen luxe de rug hebben gekeerd om te proberen onze medemensen nog niet de helft van wat ze zelf hadden maar o zo veel meer dan hoeveel er was te geven . Hulpverleners, in welke vorm dan ook, die wonen in oorlogsgebieden, waar iedere dag het nieuws letterlijk als een bom kan inslaan . Of die wonen in landen in Afrika, waar oorlog al niet veel minder hoeft te zijn maar waar ze ook nog te kampen hebben met sterke ziektes en zich amper kunnen verschuilen in een zwak fort met daarop een rood kruis . En al die andere die in dit stuk tekst niet genoemd zijn ook . Die knokken voor wat ze hadden zodat anderen dat kunnen hebben . En zo de wereld fraaier maken . Je moet dan inderdaad ook een doel hebben . Dat is misschien wel de basis van je doorzettingsvermogen . En het geluk dat anderen, en zo jij dus ook, daaruit trekken is dan misschien wel de prikkeling voor nog meer en langere inzet . Een doel zoals vele die überhaupt al missen . Je geld verdienen om dan op de bank televisieprogramma’s te bekijken om te zien hoe je dat geld dient uit te geven ! Zorgen voor nageslacht die hun ouders natuurlijk zullen verbeteren in wat ze bereikt hebben . Verhuren is ook een optie maar tevens ook erg lastig . Als je dan toch zoiets zou willen doen, als, al is het maar tijdelijk, wonen in dat gebied, dan is er in dat dorp ook de mogelijkheid tot een verblijf in een hotel in een rots . Je overnacht dan in een kamer ín een berg ! Dat is misschien best leuk . Hotel Jardin 1001 Nuit biedt die mogelijkheid . Hopelijk hebben ze dan wel arrangementen die van een ietwat minder lange duur zullen zijn ! Mocht je dat willen doen, bereid je dan wel voor op een hotel met een rotssfeer ! Hoewel Istanbul toch wel van de Turkse steden de grootste trekpleister is, en inderdaad wel voormalig hoofdstad van dit land, is het toch Ankara dat de hoofdstad van dit land is . Ankara is ook wel de stad van Mustafa Kemal Atatürk . Atatürk is ook wel de grondlegger van het huidige Turkiye, althans het Turkije dat ik heb leren kennen en dat hier in dit boekje beschreven staat .

Turkije is een hartstikke nationalistisch land . Alle kinderen die kunnen horen en praten weten ook over Atatürk en de geschiedenis die daaraan vast zit . Allemaal kunnen ze het vertellen . Ze kennen het echt uit het hoofd . Of zoals de Engelsen zeggen: by heart . En het ligt ze ook in het hart . Op alle scholen wordt geleerd over Atatürk . Wat ie gedaan heeft, en voor elkaar gekregen heeft . In alle klaslokalen hangt een plaat met daarop twee stukken tekst en een portret van Mustafa Kemal Atatürk in het midden daarvan . Uiteraard in het rood, zoals de kleur van de Turkse nationale vlag, met daarop de maan en een hamer . N.B.: De kleur van die vlag staat voor de plas van bloed die in oorlogen gevloeid heeft . En als je het zomaar iemand, wel een Turk uiteraard, vraagt, vertelt ie vol trots over Atatürk . Mustafa werd in de lente van 1881 geboren in het toenmalige Osmaanse Thessaloniki . Hij wilde zelf van een religieuze school wisselen naar een openbare school . Vanaf 1893 zit ie op een militaire school, alwaar ie van een wiskunde leraar de bijnaam Kemal, dat zoveel wil zeggen als: de perfectionist, kreeg . Mustafa Kemal sloot zich in Istanbul aan bij De Jonge Turken . Alle officiers dienden Frans te leren, ook de Franse geschiedenis en over de Franse revolutie . Zo ook Mustafa Kemal . Het Turkse leger had al verschillende, ( internationale ), slagen gewonnen . Na de Eerste Wereld Oorlog worden er gebieden verdeeld . Zo ook Turkse gebieden . Als dan Griekse troepen delen van Turkije in bezet nemen komt het Turkse leger onder leiding van Mustafa Kemal in verzet . Niet eens met het getekende verdrag, tekenen ze een nieuwe en Mustafa roept de republiek Turkije uit . Hij wordt daar de eerste gekozen president . En toen ie eenmaal de aan de macht was bracht ie veel veranderingen aan . Hij was progressief . Hij moderniseerde Turkije . Naar westerse maatstaven . Hij veronderstelde dat als Turkije op wereldniveau wil meedoen dat het dan in de sporen van de westerse manier moet volgen . Want daar verdien je geld . En zo heb je een groeiende economie . En zo draai je mee en loopt het lekker in het land . Religieuze Academiën voor Geestelijken werden gesloten . De algemene schoolplicht werd ingevoerd . De Derwisj kloosters moesten dicht . De westerse kalender werd ingevoerd . De taal die Osmaanse elite voert heeft veel Perzische en Arabische invloeden, Atatürk heeft het Latijn ingebracht . En een versimpelde Turkse taal ingezet . Er kwam gelijkheid tussen mannen en vrouwen . En de vrouwen kregen kiesrecht, dat is in Turkije als één van de eerste landen in Europa zo . Atatürk zag het al in en waarschuwde voor het fundamentalisme . Hij probeerde op verschillende manieren de macht die de extremisten, de fanatiekelingen onder de moslims, op het volk had, nam, af te breken . Als legergeneraal nam ie de macht in zijn vaderland over en zette de vijanden buiten spel . Door zijn krachtig optreden verwierf ie respect van de bevolking . Hij wist ze zo op z’n handen te krijgen dat ie veel van zijn ideeën kon doorvoeren . En men pikte het . Geen vals woord over Mustafa Kemal Atatürk ! Dat is instelling geen verplichting . Het is onderhand een epos . Ik zag daar voor me hoe Paul Verhoeven hier een speelfilm van zal maken . Nee, serieus . Dat lijkt me een fenomenaal plan ! Turkije is zowel letterlijk als figuurlijk een grens tussen het westen en het Arabische . Zo dus een belangrijke buffer . Turkije heeft een gevaarlijke, strategische en machtige en belangrijke positie . Zowel politiek als positioneel . Dat hangt ook nauw verbonden samen . Ankara is een statige stad . Je ziet wel de nationalistische uitstraling . Grote pleinen, imposante gebouwen . Een statige look . In meerdere opzichten is dan ook wel de poging van Atatürk om Turkije meer te verwestersen geslaagd . Al is dat alleen maar in Ankara dus . Dat er veel oosterse invloeden zijn is natuurlijk logisch . Maar het viel me ook op dat er veel van onze oosterburen op straat is terug te vinden . Je ziet er namelijk veel Duits – en dus Franse bouwstijlen . En soms is het er net zo grauw als in Berlijn, alleen opgevrolijkt met bloemen . Opgefleurd dus ! Toen Atatürk Ankara tot hoofdstad van Turkije benoemde, in het

tweede decennia van de twintigste eeuw, heeft ie de Duitse architect Hermann Jansen de herinrichting van de stad in handen gegeven . Het museum van Anatolische beschavingen in Ankara is een bezoek waard . Daar staan vele beelden en aardewerken . Wapens in vitrinekasten . Handgerei voor in de keuken en of om mee te klussen van vroeger . Te bezichtigen opgegraven attributen van en of voor verschillende doeleinden, uiteraard ook als kunst . Afbeeldingen en beeltenissen van een groot gevormd vrouwelijk figuur . Zij zal de aardvrouw voorstellen . Zo ook van een taurus – figuur . Die staat voor kracht en macht, en wellicht ook voor mannelijkheid . In de tuin staan grote potten . Je kunt een stuk om het museum lopen . Maar je moet ook weer terug lopen . De toiletten zijn ook buiten . Wel in een gebouw . Er staan buiten ook wat dieren . In een hok en of een kooi . En een bezoek aan het Mausoleum is ook zeker de moeite waard . Als een piramide met een plat dak staat het uit de stad getorend . Een enorm gebouw . Een ford, een burcht . Daar ligt Atatürk . Er is ook een museum in gevestigd . Waarin wordt duidelijk gemaakt wie Mustafa Kemal was en wat ie betekend heeft, en wat ie nog steeds betekent . Op het dak het gebouw lopen groepen militairen . Er is ook een wisseling van de wacht . Die wordt meerdere malen per dag uitgevoerd . Dat is een waar spectakel en trekt vele toeristen . Er staan ook wachters in boots . Je moet ook langs er om op het dakplein te komen . Als je plein afloopt, een soort van tuin in . Loop je over een pad, tussen betonnen leeuwen . Over de rand kijk je uit over een deel van de stad . Het pad is belegd met grote stenen tegels . Tussen die tegels is telkens een grote spleet gelaten . Als je niet oppast struikel je er door . Daarom kijk je dus waar je loopt, je houdt dan dus je hoofd gebogen . Dat is ook precies wat de architect van dit ontwerp voor ogen heeft gehad . Zo toon je dus respect voor degeen aan wie dat is opgedragen . Ons hotel ligt aan een drukke straat . Een breed gebouw, gepantserd met grijs / bruine stenen . De grote lobby belooft best wat . Ach, zo luxe als in Cappadocië zal het vast niet zo snel zijn . Dat moeten we ook niet verwachten . Nee, dit hotel is wat je van een hotel in Ankara kan verwachten . Zeker binnen ons budget . Niet goedkoop, maar zeker niet duur . Niet een zaal met bedden, maar ook niet dat je een nachtmassage in bed krijgt . Karlijn wilde nog een tukkie voordat we zouden eten . Toen ze onder de douche stond heb ik de televisie aan gezet . Kijken wat ze hier kijken . Een leraar geschiedenis van wie ik ooit les had zei ons dat hij kijkt alle zenders die hij kan ontvangen . Uiteraard niet allemaal tegelijk, waarschijnlijk ook niet alle op één avond, maar van het aanbod van de exploitant van televisie – ontvangst wil hij toen dan ten volste genieten . Dus ook de zenders vanwaar ie de taal die ze daarop gebruiken niet verstaat, of slechts een beetje, kijkt ie . Ze bieden het toch aan dus waarom niet er naar kijken . Je betaalt er toch voor . Ik vermoed niet dat ik ‘m daarin gevolgd ben, misschien heeft ie me er wel een zetje toe gegeven, maar ik doe dat ook graag . Ik vind het namelijk een verrijking . Wellicht versta je niet alles, je begrijpt wel veel . Je ziet ook veel . Je hoort dus ook veel, maar ja . En ook buiten Nederland vind ik het interessant om televisie te kijken . Zoveel cultuur . En toch niet altijd zo als je in Nederland te zien krijgt . Of een met een grenzenverleggend waarom – de – moeite – gehalte speelfilm . We kregen een aantal muziekzenders . Zouden ze dan ook Beavis And Butthead ( C ) ( R ) ( TM ) kennen ? “Hé Beavis ? ! “ “Yeah, Butthead ? “ “Why aren’t there any naked chicks here ? They all wear too many clothes ! They look like they’re dressed in bed clothing ! “ “Yeah, but I’ll bet that they’re naked underneath ! “ Yeah, Cool ! “ “Cool yeah ! HuHu ! “ Together: “HuHu, Hu – HuHuHuHu ! “

Reclames zijn vaak ook, voor een beperkt aantal keren, leuk . Deze keer zouden dat dus Turkse commercials zijn . Nee hoor, gewoon weer diezelfde Duitse, nagesynchroniseerde, spots ! Er loopt zomaar ineens een vreemde man, met een verdacht pakketje, in je tuin, als je net was aan het uithangen bent . Wat doe je dan ? - a . Je roept zo hard als je kan hulp ! Je weet niet hij is en wat ie van je wil . - b . Je juicht zo hard als je kan, want je kunt met het doen van de was zijn hulp hard gebruiken . - c . Verlegen verschuil je je achter lappen was aan de lijn ! Want misschien vraagt ie je voor de camera wel op een date . - d . Je luistert naar wat ie je te vertellen heeft en doet mee aan een irritante reclamespot . Na wat gezap, probeerde ik waarvan ik vermoedde dat het een speelfilm is te volgen . Ik was geprikkeld . Later kwam ik er achter, in een beeld – en geluiddragers zaak dat het een filmserie is . Niet in de verkoop dus ! Wel jammer . Ik had die film wel voor in mijn collectie willen meenemen . Ik liep door die kamer . Ik keek naar buiten . In die kamer is het echt donker . Door die gordijnen . Want buiten is het dan net – net niet aan het schemeren . Een getoeter buiten . Een lawaai . Überhaupt al van auto’s en de rest van het verkeer . Maar er reed ook een wagen met feestvierders . Een getoeter . Een vlag en of een lint uit een autoraam . Zou dat voor een bruiloft zijn ? Een vrijgezellenfeest ? Of wat zouden ze te vieren hebben ? Later bleek dat ie waarschijnlijk zijn besnijdenis vierde . Hoewel . Dan kan ik me dat lawaai wel voorstellen . Maar dan zul je toch niet in een echte feeststemming verkeren ! Misschien opperden we dat gewoon en bleek het toch voor een trouwerij te zijn . Of misschien wel een volwassen worden viering ! Of een examenfeest ! Het hoeft natuurlijk niet zo cultuurtropisch te zijn . O Ja . De bedden staan apart van elkaar . Het restaurant is beneden in het gebouw . Eigenlijk echt in de kelder . Netjes aangekleed . Maar de ramen zijn smal en zitten hoog . Een gevarieerd buffet . Met zelfs geen of anders maar weinig voor mij nog te ontdekken producten er op . We kennen het al . En we kènnen het ook ! Ondanks dat de bedden gescheiden van elkaar staan, toch zeker wel een lekkere nacht gehad . We zullen weer uren lang in die bus zitten . Soms een aantal minuten de benen strekken . Of voor sommigen een sigaret roken . Dat doen we dan meestal in combinatie met een lunch . Wordt er onderwijl niet gelunched dan is er meestal wel een winkelgelegenheid in de buurt . Of ten minste moet je voor het gebruik van de weecee betalen . Trouwens, zelfs bij het betalen voor het gebruik maken van de toiletvoorziening wordt je soms nog afgezet . Zo al met het verschil tussen het betalen in Turkse Lires of in Euro’s . Maar ook met een terug geven van geld tussen Lires en Euro’s . Soms valt er zelfs over de hoeveelheid van de betaling te onderhandelen . En soms zou dat moeten kunnen . Sommige toiletgelegenheden, zijn niet meer dan een pis en poep gat . En wat je daar al meer wilt doen, trouwens . Een gat met een hokje erom en een dak erop . Voor de mannetjes is dat in feite geen probleem, voor de dametjes eigenlijk des te meer . De mannetjes moeten

gewoon weid genoeg staan, of anders met het water uit de kraan, waarmee je normaal gesproken je handen mee behoort te wassen, flink knoeien . Lekker over je broek spetteren ! Mannen wassen hun handen meestal niet na toilet gebruik . Ze camoufleren gewoon hun broekspetters onder het mom van toiletaire hygiëne ! :D Echter, in sommige van die gelegenheden, is geen fonteintje te bekennen . Soms de mazzel van een emmer met water om het gat leeg te gooien . Althans, een bekertje er uit . Maar ze kunnen toch met enige afstand er vandaan wat er in mikken . De dametjes moeten er met hun geval overheen hangen . Broek op de enkels, rok over de heupen . En laat het maar storten ! Het is niet fris . Ze kijken daar niet op van een blaasontstekinkje meer of minder . Hoewel, men hangt er dan nog overheen . Stel je voor dát er een bril bij zit . Die wil je dan écht niet gebruiken ! Dat zal dan enigszins iets weg hebben van een mannentoilet van vier bij vier op een festivalterrein, die al twee jaar niet is schoongemaakt, maar wel is gebruikt ! De meeste weecees die we daar gebruikt hebben zijn gewoon schoon . Althans, schoon genoeg . Ze hebben soms zelfs de gewoonte om een toilet hartstikke chique te ontwerpen . Met marmeren tegels en zo . Alsof je in een duur hotel zit . Dan moeten er dus best veel mensen, toeristen, plassen . Anders is het toch verspilling van het geld ? Dan kun je je geld als het ware dus gewoon: ( jawel! ), doortrekken ! Of men zou hun geld anders moeten verdelen . Geef de armen in de buurt wat te drinken en te eten ofzo ! Wanneer is het dan wel een keer okay ? Zo niet, en zó ook niet ! En nu willen we zelfs voor het ontwerpen van toiletten: etiquetten . Toiletiquetten ! Bij sommige weecees, al dan niet bij alle, tenminste door mij gebruikte toiletten in Turkiye, valt een ontwerptechnisch detail op . In de zitpot steekt een tuutje uit . Een soort van kraantje . Waarschijnlijk is dat de Turkse bidet . Het gebruik van een bidet, mijns inziens, is op zich niet onprettig . Eerlijkheidshalve wel toegegeven dat ik er nog nooit gebruik van heb gemaakt, zover ik me kan herinneren, voor het schrijven van dit stukje tekst . Maar ik kan me wel voorstellen dat een bidet een prettige uitkomst kan zijn . Wat dat betreft misschien zelfs wel een aangenaam tussendoortje ! Hoewel met de broek op de enkels een geisereffect tegen je billen aan misschien niet geheel mode bewust, en daarna comfortabel, is . Maar om nu met je kont in een pot te hangen waarvan je de hygiëne er aan op dubieuze afkomst schat is al enige overweging waard . Om dan ook nog je anus over zo’n pijp heen te steken lijkt me nog minder fris . Laat staan vergnoegelijk . Een mindere factor van die organisatie is dat ze niet een bus hebben geregeld met een sanitaire voorziening erin . Misschien ook vooral niet vanwege de gemiddelde leeftijd . Of juíst voor diegenen die over dat gemiddelde heen zitten . Er wordt, wanneer dat nodig is, natuurlijk heus wel gezocht naar een geschikte gelegenheid tot het voorzien van je nodige behoefte . Maar het zou toch netjes geweest zijn . Of het dan ook in die bus netjes zou zijn gebleven, is dan nog maar de vraag . Maar om daar over hierin nog meer te blijven door zeiken …….. ! Vele ogen in de bus kleurden al grijs . Wegen lagen vrij stil maar spitsten voorbij, als de bus er overheen raasde . Langs auto’s, ezels met wagen, geel en of groen gekleurde velden, afhankelijk van wat er op verbouwd wordt; watermeloenen of zonnebloemen, huizen in de verte en met het bouwen ervan gestaakte torenflats, soms te dienen als hotel . Er staan echt enorm veel onafgebouwde torenflats langs de weg . Als reuzehoge jenga torens, waarvan er al aardig wat stenen uitgetrokken zijn, staan ze vol enthousiasme te wachten op verdere bouw en inzetbaarheid . Ze zouden kunnen staan trappelen, ware het niet dat dat wel erg is, voor onroerend goed ! Zo staan er trouwens ook losse huizen, die veel weg hebben van villa’s . In een zelfvoorzienende tuin, die de woning zelf overwoekert, staan ze te wachten op verdere ontwikkelingen van de bouw ervan en op bewoning ervan daarna . Voor huizenkopers dan wel frustrerend; zo lang dat duurt wel iedere dag een open huis, maar geen verkoop ervan !

Alpay vertelde ons daarover iets als dat wanneer de opdrachtgever geld deze dan het huis verder laat bouwen, dat kan lang duren . Soms wel jaren . Ja, en dan ook echt jaren . Ondertussen betalen ze er vast niet een belasting over . Dus soms staan er een aantal van die onafgebouwen bij elkaar ! Een ongewoonwijk ! We bevinden ons al enige poos in Istanbul . Maar dat hebben we niet echt zo door . De wegen lopen door en de huizen erlangs vertellen je niets . Je bevindt je zomaar in Istanbul . Natuurlijk kun je wel op borden kijken . Als chauffeur zul je dat ook vast wel doen . Maar al turend naar het Turkse uitzicht, of juist met je ogen dicht, wordt dat toch lastig . Vooral ook omdat er ook dingen worden gemeld die je toch niet snapt . Maar Istanbul is groot . Je rijdt er al een poos in voordat je het echte stadsdeel in komt . Op een gegeven moment wordt het al drukker om je heen . Meerdere banen . Vollere bezetting . En wijken naast de weg, in plaats van heuvels en woningen in de verte . Wat meer hoog groen . En soms een perk . De handel komt weer op . En als je de eerste verkeerslichten tegenkomt, en dan vooral als je voor een rood licht stil moet blijven staan, weet je gewoon dat je je in een stad bevindt . De ogen die op slot zitten worden langzaam allemaal geopend . De eerste indrukken van een wereldstad worden ongecontroleerd en in een razend tempo opgenomen . Wat een drukte . Wat een handel . Mensen krioelen langs elkander, alsof er in één straat acht dorpen woonachtig zijn ! Auto’s, gelukkig op de daarvoor aangewezen banen, net zo . Op de weg is het niet veel anders dan op straat . Automobilisten lijken hun vervoermiddel lukraak langs elkander heen te sturen ! Het ziet er soms net uit als een ritsfile . Wij in een joekel van een bus ! We keken uit over een schouwspel over dagelijkse beslommeringen, met allerdaagse acteurs, in een interactief stads decor op een toneel van stenen van de straat zelf . En dat terwijl wij zelf achter een vitrine zitten ! Zagen we nu juist dat er zelfs een McDonalds in dit decor ontworpen is ? Daar hadden we wel oren naar . Dat je in Nederland de McDonalds restaurants probeert te mijden alsof daar het epicentrum van de gekke koeien ziekte ligt, en dat je over de grens ze, zelfs buiten de broodjes om, een lust voor het oog vindt ! Misschien voor vanavond . Na het lopend buffet, lekker de stad in en een broodje shoarMcDonalds halen ! Met milksheiks ! O nee, dat is wel Arabisch, maar niet Turks . De bus reed langzaam door het drukke verkeer heen . Langs de kant van de weg zagen we zo nu en dan een auto geparkeerd, of misschien zelfs wel er naar toe geslingerd, staan met wat agenten er omheen . De chauffeur, en of dus de chauffeurs, er bij . Vele kleine ongelukken . Soms ernstige ongevallen . We hebben er geen zien gebeuren, maar de taferelen spreken voor zich . Zo vanachter de raampjes, vanuit de bus, zóu het er zwart van de mensen kunnen hebben uitgezien . Het is echter dat ze zo met z’n allen bij elkander er te bont gekleurd bij lopen . Dat en al hetgeen er omheen dat ook kleur aan zo’n plaatje geeft . We reden langs op kluitjes staande gebouwen . Die erbij staan alsof er een arsenaal aan weersomstandigheden zeer kort op mekaar overheen getrokken is . Allemaal verschillend en vervallen . Ik kan me voorstellen hoe een architect daar gek zou worden en hoe een kunstenaar daar uit z’n naad zal springen ! Na een paar straatjes, meer overdreven stegen, klimmen we heuvelopwaarts . De bus wordt neergezet in een wat bredere straat . Gekwetste gebouwen worden daar afgewisseld met nieuwe juweeltjes . In de straat een kar – verkoper . Niet een karrenverkoper . Maar meer een soort van specifieke – SRV – man . Er staan er trouwens meer . Dat is in Turkije een vaak voorkomend beeld . Houten wagen, getrokken door paard of ezel, aan weerszijde bestapeld met producten . Producten zoals: fruit, noten, vlees en vis . Maar het kunnen allerlei producten zijn . Waar Hilal zometeen die bus kwijt

moet is ons niet echt duidelijk . Maar in de straat voor het hotel is niet veel plaats voor zo’n gevaarte . Of zet ie ‘m gewoon tóch op de stoep ? ! We zullen in Istanbul onder meer, uiteraard, De Blauwe Moskee bezoeken . Allicht wordt daar ook de Aghia Sophia bezocht . Natuurlijk slaan we niet het Topkapi Paleis over . En ook zeker zullen we een echte Turkse bazaar over lopen, maar dat weet je al . Een boottocht over de Bosporus is niet uitgesloten . Een city tour met onze eigen bus staat ook geplanned . Nog een klein bezoek, in de vorm van een wandeling, naar een bezienswaardigheid die nog is overgebleven van toen de Romeinen in Turkije heersten . Het is een soort van arena geweest, waar nog twee grote pilaren van zijn blijven staan . En laten we niet vergeten, waar Alpay ons al ettelijke malen geprobeerd heeft lekker voor te maken: Istanbul by night ! In de avond een rit met de bus, dat er voor mij ook bij hoort, naar een in Istanbul hoog gelegen punt met uitzicht over de stad . Zou dat het hoogtepunt van Istanbul zijn ? Wel Alpay, misschien geografisch gezien . Zo opgemeten maakt het een grote kans, maar opgemeten tegen sommige andere bezienswaardigheden; nee . Istanbul is een grootse stad . Alsof je in een landkaart loopt . De kleine vakjes, de kronkelige lijntjes, maar dan in 3 - D ! Hoe je van een landkaart nog het idee hebt dat het er in het echt wel duidelijker op zal worden . Minder groot en dichter bij elkaar . Zo laat Istanbul zich anders kennen . Niet dat het zoveel meer onoverzichtelijk is dan een volgende of een vorige grote stad waarin je onbekend bent . Maar het valt hier zo op ! Je waadt in een nevel van drukte . Nog een paar busladingen met toeristen erbij en mensen lopen daar over elkander heen ! Auto’s bommen, gedesoriënteerd, schuivend van de ene naar de andere baan, of zigzaggend over hun eigen baan langs andere auto’s en of andere weggebruikers, als een meanderfile voort . Of grommen ze naar de rest van het verkeer ? Hier markt, daar verkoop . Smalle in de lengte uitlopende winkels met buiten, soms zelfs aan de overkant van de straat, uitgestalde waar . Wie is er waar verkoper ? Scheve huizen, op schuine straten ! Prachtschone gebouwen uit een rijk verleden . Pleinen en vijvers, soms met fontein, en er is zelfs aan het nodige groen gedacht . En het is het lokale aanbod van massatoerisme dat de boel ontsiert en van de werkelijkheid onderscheidt ! Istanbul heeft verschillende namen gekend . Meestal als hoofdstad, maar dan wel in verscheidene rijken . Of eigenlijk telkens hetzelfde rijk, geef of neem wat steden en of gebieden, maar dan wel met een andere naam en natuurlijk ook van een andere zogenaamde eigenaar ! Voordat Istanbul Istanbul heet, draagt het de naam Byzantium . Wat komt van de naam Byzantion . Vernoemd naar koning Byzas . Byzantium is een poos een welvarende Griekse stad . Totdat het wordt verovert door de Macedoniërs . De Macedoniërs worden op hun beurt verslagen door de Romeinen . Wanneer de Romeinen daar de macht hebben wordt Byzantium tot Constantinopel vernoemd . Of eigenlijk tot Novo Roma . Door keizer Constantijn de Grote . Maar de naam Constantinopel, ofwel: stad van Constantijn, geniet meer bekendheid . Istanbul, om het nu nog moeilijker te maken, in het Slavisch ook wel Tjargrad genoemd, zou zoiets als “ veel islam “ of “ naar de islam “ kunnen betekenen . Dat blijkt uit de gevonden officiële brieven en documenten geschreven door sultan Mustafa III, waarin ie verwijzingen maakt naar: “ islam bol “en “ islam bul “ . Het zou ook afgeleid kunnen zijn van het Griekse: “ Naar de stad “ . Zoals men vroeger ook vaak zei, wanneer men het over die plaats had om naar toe te trekken . We brengen een bezoek aan de Haghia Sophia . Oorspronkelijk als kerk gebouwd, maar vermaakt tot een moskee . Daarom past niet alles van het bouwsel in de vorm van een

moskee . Een ruime, hoge entree . Waarna je een volgende hal in loopt . Daarna kom je in een grote zaal . Je kunt er ook voor kiezen een trap op te lopen . Dan kom je op een soort van balkon terecht . Als je er recht vooruit in staat en je loopt links van je een trap op dan kom je in een soort van galerie terecht . Er staan verscheidene etalages met verschillende stukken erin . Meestal gewoon met uitleg . En je kunt er rustig lopen . Je kunt er rustig blijven staan . Je kunt rustig kijken en lezen . Je kunt rustig genieten . Want ondanks dat er wel publiek af en aan loopt, is deze voormalige kerk en nu moskee zo groot en imposant, dat als je er in loopt je zo druk bezig bent met je ogen uit te kijken dat de drukte pauze houdt en men verdeeld blijft staan . In de grote zaal, het schip, kijk je eerst je hoofd achterna . Misschien wel probeer je de echo’s van de woorden van de gidsen te volgen, die als een soort van ingewikkelde canon in elkaar klinken, en vanuit de mondelijke luidspreker van muur naar muur kaatsen . Het hoge plafond . De gebogen muren . De prachtige ornamenten . De verbluffende fresco’s . De beeltenissen op het plafond en hoog op de muren . En vanaf het balkon een totaal ander zicht . Jammer van die stellages . Maar ja . Een gebouw als dit móet onderhouden worden . We kregen er een rondleiding . Sommige beeltenissen werden nader belicht . Er werd iets verteld over de architectuur en over de het uiterlijk van een Christelijke kerk met een aantal kenmerken daarvan in de geworden moskee . En we mochten er op eigen houtje nog wat rondlopen . Door de zwakke lampen, blijft het er enigszins toch donker . Of schemerig eigenlijk . Dat geeft wel een mystiek effect . Door zo’n zwak licht blijven sommige kleuringen beter behouden . Ik ben niet zo op kunstlicht . Daglicht is prima, mits het draagzaam is tenminste . Kaarslicht is anders fijn, of licht schijnend uit een gecamoufleerde lamp, doormiddel van verkapping of verkleuring . Maar zulk een schemer binnenshuis is voor mij zeer prettig . En buiten het aangename voor mij om, is het ook wel tactisch om zo ongehinderd door lichtinval, overbelichting, schaduweffecten en vertekeningen van de bezichtigingen te genieten . Naast de Haghia Sophia staat de Blauwe Moskee . Onmiskenbaar, maar als je woordletterlijk bent is het wel zoeken . Er is weinig blauws aan deze moskee te ontdekken . Misschien met een vroege ochtend, als het schelle licht over de sierlijk ontwakende stad schijnt . Dat de aangeslagen kleur van de stenen van deze moskee dan ietwat blauw aandoen . En misschien dat je gezichtsbedrog pleegt, en dat zo deze stenen dan een blauwe gloed krijgen . De Blauwe Moskee staat bij de Turken eigenlijk ook niet bekend als: “ De Blauwe Moskee “ . In feite heet deze moskee De Sultan Ahmet . Sultan Ahmet I is namelijk degene die deze moskee heeft laten bouwen . Hoe groter en bonter de moskee, hoe rijker de gemeenschap . Als de moskee waar je komt er super uitziet zegt dat wat over jou . Of althans over de stad of op z’n minst over de gemeenschap van die moskee . Dus wordt er veel geld uitgegeven aan het uiterlijk van moskees . Deze moskee staat er ook om gezien te worden . Met wel zes minaretten, in plaats van de gebruikelijke vier, geeft ie dat al aan . Met al zijn grandeur staat ie zeker in een top tien mocht die er over gemaakt worden . Toch doet ie wel eer aan de naam Blauwe Moskee . Men noemt deze moskee niet voor niets Blauwe Moskee . Van binnen namelijk is er hartstikke veel blauws te zien . Wel tweeëntwintigduizend, als ik het juist heb, blauwe Iznik tegeltjes vormen een mozaïeken versiering op de binnenmuren . Wat geweldig ! Stel je voor: je moet ze plakken en voegen ! Dat is vast niet zomaar op een blauwe maandag gebeurt ! Of zou wellicht die uitdrukking daar vanaf komen ? ! Geheid dat je dan een poos geen Smurf meer kunt zien ! Karlijn en ik hebben een verdeling gemaakt; zij de oostzijde en ik de westzijde en we hebben ons bont en blauw geteld ! Precies bij de laatste twee nog te tellen raakte ik de tel kwijt ! Dat is wel jammer ! Nee ! Natuurlijk hebben we ze niet geteld ! De toen dan daar aanwezige

Smurfen niet ! En, meer voor de hand liggend, ook de tweeëntwintigduizend blauwe Iznik tegeltjes niet ! Maar dat getal is me over die tegels gewoon bij gebleven . Misschien is het wel handig om te weten voor bij een vragenspelletje ofzo ! Vergeet ook niet de rest van deze moskee te bezichtigen . Je bent aldaar misschien wel zeer onder de indruk van alle blauwe details, maar er is daar nog zoveel meer te zien . De enorme koepels, het prachtige glas in lood, de minbar . Een prachtige witte, marmeren minbar, die al een paar eeuwen staat en nog steeds door de Imam wordt gebruikt . Maar let ook op de kleden op de vloer . En kijk ook naar de mensen die hier komen om te bidden . Want het is wel een toeristische trekpleister, en het zou ook bijna onrechtvaardig zijn om de toerist, of überhaupt de geïnteresseerde, van dit te onthouden, maar het is in de eerste plaats een moskee . En deze moskee wordt nog steeds gebruikt . Denk daar dus ook aan bij een bezoek hieraan . Respecteer de bezoeker hier gebruik van maakt, houdt rekening met die behoeftes . Zij behoren daar voorrang te genieten . En dan pas mogen ome en tante toerist genieten . Het is wel gewoon een publiekelijk gebouw . Je mag er dus gewoon in en uit lopen . Dus je hoeft je daar niet opgelaten te voelen over het feit dat je iemands rust zal vertoren . Net als jij kiest men er zelf voor om zich daar te bevinden . We hebben uiteraard nog gelunched en in het hotel in de avond een maaltijd genuttigd . Die McDonalds hebben we maar niet bezocht ! We hebben nog wel een klein stukje in de stad gewandeld . Maar het is toen dan al snel donker . En waar moest je naar toe ? Je kunt er wel in een kroegje zitten . Maar we wilden toch zuinig met ons geld doen . We wilden toch ook nog souvenirs kopen en we weten dan niet wanneer we weer kunnen pinnen . Wanneer als in waar en in als het mogelijk is volgens de bankrekening ! Het valt ons weer op dat er zo weinig vrouwen op straat lopen . Misschien willen we dat wel zien en hebben we ons referentiekader er wel op ingesteld, maar het valt gewoon op . Buiten zie je veel mannen staan . Alleen, te roken en te kijken . In groepen te praten, te roken en te kijken . Je wordt er zeer met rust gelaten . Alsof ze je negeren . Aandachtloos bekeken . Maar we worden vast wel in gaten gehouden . Dat is trouwens niet negatief bedoeld ! We zullen ook nog een avond city tour maken . Istanbul by night ! Zoals Alpay het aanprijst . Dus van stappen zal dan toch niet veel komen . De volgende dag trouwens vroeg op pad . Ook een aardig excuus ! Dus na het warme eten van die avond, hé, was het nou een keer niet een lopend buffet ?, konden we een keer rustig zitten om te eten dus !, een beperkte keuze menu, of wel of niet, of tussen vlees, vis of groen, Istanbul by night ! Ach ja, anders lees je de zin hiervoor nog maar een keer voordat je dit verder leest, bij een etentje neem je per slot van rekening toch ook meerdere happen ! Wij de bus in . Het eerste stuk van die tour kennen we al zo’n beetje . Daar hebben we al vaker gereden . Maar nog niet by night ! En zo donker en zo gekleurd is het toch leuk om te zien . De lampen voor je neus steken net iets boven de slang van verlichting uit die ze nu net loslaten . Verder loopt die verbinding door rest van de stad . In de verte zie je het al gloeien . Alsof het kleine markeerspotjes zijn die je wijzen dat je daar moet zijn . Nog steeds kraampjes op straat, maar ook die zijn ter gelegenheid voor by night belicht . En op de grotere weg is het nog steeds rumoerig . Bewegende lichtjes die als een soort van confetti tussen slingerslang door vallen . Istanbul by night is een feest ! En vanaf de hoge heuvel, waarvandaan we over een deel van de stad, en een stukje daar voorbij, kijken, is het net een lampionnentocht die zich in de stad voortbeweegt . Het is zeker niet een hoogtepunt van deze reis . Maar het is wel onderdeel van, en zet ook zeker een prettige toon in, een toffe reis ! Hoger op die heuvel zien we deeg knedende vrouwen in kleine hutjes ! Daar zijn ze dan: de vrouwen ! Een stuk of drie vier van die hutjes bij elkaar . De vrouwen zitten samen, op een

laag bankje, of op matjes op de vloer, achter glas . En wij kijken naar binnen . Nee, het is niet een peepshow ! De enige verleiding waar ze voor zorgen is er foto’s van te willen schieten ! Dat laten ze dan ook lachend toe ! Wat hebben die dames een lol ! Wij schieten foto’s en zij schieten in de lach ! Hier is Bakker Bart een vrouw en ze draagt niet een witte bakkersmuts, maar een sierlijke hoofddoek ! Op de heuvel maken we een wandeling . Net als sommige bewoners dat dan ook doen . Romantisch in het donker . Net buiten het lawaai van de stad, in de stilte van verstopte vogels en verborgen krekels . Nu zien we wel meer vrouwen op straat dan eerder het geval is . Stelletjes en gezinnen . In de koelte van de avond . Gezellig en knus . Net een grote open huiskamer, met kleine kaarsen verspreid over het vertrek neergezet . En hier is het veel gebruikelijker om dingen samen te doen dan in het westen . Veel met gezin en familie . En waarschijnlijk ook met vrienden maar volgens mij is de familieband zo sterk, of zeker zo sterk gewogen, dat het vooral contacten tussen familieleden betreft . Buiten . Voor de huizen, op straat . In het park . Nu is Turkije dan ook wel een land dat zich daarvoor leent . Qua temperatuur . En ook vanwege het klimaat . In Nederland, als het voorkomt, doen we dat dan vooral in de zomer, of tenminste ook als het weer zich er voor leent . En zo is dat in de meeste westerse landen . Wat dat betreft in de meeste westelijke landen . Die in feite dan meer als noordelijke landen kunnen worden aangeduid . Maar hier is het meer open . Hier sluit men zich niet zo op . Zoals bij ons thuis . Je komt thuis . Doet de deur dicht, het liefst gelijk op slot . Na het koken en eten, met tegenzin, de vaat . Of die laten staan voor de volgende dag, of zelfs voor een andere dag . Zodat je steeds meer tegenzin erin krijgt, omdat die vaat dan groeit . Al vrij snel de gordijnen dicht . En zo sluiten we onszelf, in onze eigen vrijheid, thuis op ! Tja, dat je de gordijnen dicht snap ik; met zo’n vaat op het aanrecht ! Maar ja, het is niet zo gek dat er niemand langskomt, als iedereen opgesloten zit ! Het is niet alleen de instelling . Er komen meer aspecten bij kijken . Hoe zit de cultuur in elkaar . Wat zijn de tradities . En vergeet de normen en de waarden niet . En wat speelt er in de maatschappij ? Maar ik vind wel dat we uit dat stukje samen dingen doen een voorbeeld kunnen halen . Als wereldburgers kunnen we best dat stukje in onze maatschappij integreren . Gooi die deuren open en dans bij elkander in de tuin ! Draaf ik weer door ? Dan razen we maar door ! We bezoeken nog het Topkapi paleis . We lunchen nog lángs de Bosporus . En we varen nog óver de Bosporus . Past dat allemaal in één hoofdstuk ? Wel; het blijkt ook in twee dagen te passen ! En in een boek kun je het besef van de tijdsduur nog beïnvloeden ! :D Dan slaan we ontbijt gewoon over . Dat deden we daar niet, dat doen we hier wel ! Zometeen wel lunchen, maar eerst het Topkapi paleis . Paleis is dan een vertaling van het Turkse Sarayi . Het staat voor Kanonnenpoort – Paleis . Het is gesitueerd op het Seraglio Punt . Tussen de Gouden Hoorn en de Zee van Marmara . De Gouden Hoorn is een estarium, een verbrede, meestal trechtervormige, riviermonding die zoet rivier water en zout zee water, brak water, vermengd . Terwijl De Zee van Marmara, een binnenlandse zee tussen Europa en Azië, een deel uit maakt van de verbinding tussen De Zwarte Zee en de Middellandse Zee . Sultan Mehmet II heeft Constantinopel veroverd en liet het paleis daar bouwen . Het paleis gebruikt hij dan als één van zijn voornaamste residenties . Het paleis bevat verscheidene vertrekken voor verschillende functies . Uiteraard zijn er zalen in gehuisd . Ook was er vroeger een ziekenboeg . Laten we de harem niet vergeten . En er werd ook een deel voor school gebruikt . Een school waar ambtenaren en soldaten worden opgeleid . Er zijn verder nog een aantal tuinen aangelegd . Er staan ook stallen . Het heeft ook buitenmuren . Dat maakt het nog meer een feit, maar in feite was dit natuurlijk een kleine stad ! Een deel van het gebied van het paleis is publiekelijk vrij gegeven . Dat is nu een park . Hoge bomen,

lappen gras, betegelde paden, en de nodige zwerfhonden . Kleine plassen zonnebaden liggen over het schaduwrijke park verspreid . Bewoners uit de stad die er relaxen . Of die er verkopen aan de toeristen van buiten, die komen kijken naar het paleis en haar schatten . Of toeristen die er zojuist vandaan komen . Maar dat maakt de verkoper niets uit; zolang ie jouw verblijf in zijn rijk maar kan complimenteren met zijn rijkdommen . We liepen over het gouden pad naar het land van Oz ! Nou ja, het pad is wel vergeeld maar niet van goud . En – het – is – ook – niet – echt – land – van – Oz ! Wel hoorde dit gebied vroeger bij het Osmaanse rijk . En wellicht ligt Oz wel hier ! Liep Doortje met Toto lekker te zonnen in Turkije ! Turkije heeft zulk een rijke geschiedenis . Zowel de Christelijke geschiedenis, als de Griekse en doe ook maar de Romeinse mythen en sagen, en de veldslagen en oorlogen, waaronder met, en het gebied van het Romeinse rijk beslaan, voor een deel, het gebied binnen de Turkse grens, zoals we die nu kennen . Dus ik zal er allerminst verbaast over zijn als het verhaal van The wizard of Oz echt heeft plaatsgevonden en dan wel in Turkije ! Er lopen hier trouwens aardig wat zwerfhonden, dus wat dat betreft kan Toto best wel zijn sporen hebben nagelaten ! We liepen dus over een vergeeld pad naar een paleis dat staat in een plaats die ligt in een gebied dat vroeger behoorde tot het Osmaanse rijk ! Ja, ik vind dat minder spannend en prikkelend klinken als dat andere hoor ! Door een poort . Weer een tuin in . Deze tuin is zonniger opgezet dan het park ervoor . Zowel het park hiervoor als deze tuin hebben beide de mogelijkheid één van beide te zijn . Want ook deze binnentuin heeft parkproporties en is groter dan de gemiddelde huistuin . Een pad dat naar het paleis leidt . Lappen gras . Hekjes en een paar bomen . Kleine afgezette stukjes . Beelden . En trossen toeristen hangend aan een verhaal van een gids ! Eén van die kluitjes toeristenstruiken* is de onze !

* Toeristenstruiken . Ze komen vooral voor in verhalende gebieden ! Het leuke van die kluitjes toeristenstruiken is dat ze zich kunnen verplaatsen en dat de samenstelling van vorm kan veranderen ! Ze zijn niet zozeer seizoensgebonden hoewel er wel meestal in één periode veel van voorkomt ! Meestal verspreiden ze zich over een bepaald gebied en wisselen ze elkander af . Ze nemen informatie op en laten soms een hoop zooi achter ! Meestal trekken ze na een poosje vanzelf weer weg . Soms wordt er door een inwoner van geplukt ! Maar ja, de verzorging van zo’n stekje vergt nog een hoop geduld en verantwoording . De verzorging ervan verschilt van variërend tot en met knap lastig . Soms is het beter om dat stekje in het land van herkomst te zien bloeien ! Dat is ook een vaakvoorkomend verschijnsel .

Wij hangen weer aan de lippen van Alpay . Niet letterlijk natuurlijk ! Maar hij vertelde weer over vroeger . Hij was weer enthousiast en wij waren weer enthousiast ! We leerden ook weer een Turks woord . Of eigenlijk de betekenis, of waar de betekenis ervan is afgeleid . Of zo leerden we toen dan eigenlijk twee woorden en of betekenissen . Namelijk het woord:

harem . Het woord kennen we natuurlijk al . En ook de betekenis ervan weten we . Het kan zijn dat dat woord is afgeleid van het woord haram . Dat zoveel betekenen zal als: verboden / niet toegestaan . In het Arabisch kan iets halal zijn; toegestaan / zoals het hoort, met de goedkeuring van Allah . Maar iets kan ook harem zijn ! Dan mag het niet ! Dus eigenlijk is het houden van een harem misschien niet eens volgens de regels . Alpay vertelde over sultans en leiders . Over hoffen en ontvangst ter paard . Het was weer kleurrijk en smeuïg . Daarna mochten we zelf het paleis, nu museum, in . Je kunt het museum in, de schatkamer, ja – a, de schatten van het paleis!, door de opengestelde tuinen struinen, naar de stenen vijver, die een monding met een soort van mini kanaal heeft . Als je doorloopt kom je daar op uit . Met een betegeld plaatsje met een prieel en uitzicht over een deel van de stad en een stukje daar omheen . Als je nog verder doorloopt, en over dezelfde rand kijkt, tuur je in een afgrond ! Uiteraard wat foto’s van, met en vanaf dat prieeltje schieten en laten schieten ! In het museum staan verschillende collecties getoond . Verdeeld over verschillende kamers en kamergroepen . Zoals sierraden en andere zogenaamde schatten . Wapens en kledij . En nog veel meer . Gewoon lekker wandelen en kijken . En dan lopen we daar . Ik zie en verhaal die beelden die Alpay zojuist heeft verteld dan voor me . Kleden en kleuren . Natuurlijk veel prachtiger dan het er zal hebben uitgezien . Hier de vrouwen van en in de harem . Daar wachten . Geleerden met elkander aan het filosoferen tijdens een wandeling in de zonneschijn zoals vandaag . Passanten en verkopers . Schilders en ander beeldend kunstenaars . ( Een deel van ), De hofhouding buiten, voor de ontvangst van een delegatie . De sultan te paard, omringd door officieren en vizieren, wachtend bij de binnenpoort . Een hanging aan de galg, aanschouwen door verdrietig en geschrokken als enthousiast en joelend publiek . Gelukkig kan Karlijn me nog begeleiden over het pad en de obstakels die ik dan al lang niet meer zie ! Een happie eten ! Dat doen we dan aan de oever van de Bosporus . De eetgelegenheid heeft verschillende verdiepingen . Wij zitten buiten . Gewoon doorlopen . Langs een kleine keuken . Langs een buffet . Onze groep is daar niet als enige groep aanwezig . Meer en deel toeristen . Het is er best winderig . We zitten langs de Bosporus . De Bosporus is een brede rivier . Dus dat wil wel ! Keuze uit verschillende gerechten; we aten dus iets warms met wat fris ! :D De Bosporus is de zeestraat die De Zwarte Zee met de Zee van Marmara verbindt . Tevens scheidt De Bosporus Europa van Azië . Op deze rivier zie je tussen de kades aan weerszijden van de rivier duidelijke verschillen . Arm en rijk . Grote weelderige villa’s met een lap grond er om heen . Stoffige slobberwijken met hutjes van weggeworpen onderdelen . Met elkaar als uitzicht . Grote panden aan weerszijden . Die zijn voor een groot deel van de staat . En heus, het is niet zo dat er aan één zijde de armen wonen en aan één zijde de rijken . Maar een merkbaar verschil zie je wel . Er zijn verschillende bekende bezienswaardigheden vanaf de Bosporus te bezichtigen . Zoals het Dolmabaçe Paleis . Het Europa Fort, en dan trouwens ook het Azië fort . En bijvoorbeeld ook het Sandberg Hanim – Museum . Ook varen we nu onder die grote brug door, waar we al een aantal maal over gereden hebben ! Een ander gezicht . We klotsen verder en door wat je allemaal vanaf de boot aanschouwt vergeet je bijna dat je er ook van mag genieten . Samen op de boot lekker op het zonnedek !

Ik heb gezegd dat we dit in twee dagen zouden doen . Wel, op dag drie in Istanbul in deze reis, vertrekken we uit deze stad ! Zo zit dat ! Na een poos rijden zijn we uit Istanbul . Alsof je een racespel op een computer speelt . Niet dat Halil dan een snelheidgeile coureur is, maar dat Istanbul steeds maar bijgerenderd lijkt te worden ! In beeld op je monitor zie je dat er steeds een stuk wordt aangelegd . In Istanbul schiet het niet zo ineens uit de grond, maar lijkt het gewoon niet op te houden ! Ookal ben je de stad zelf al lang uit ben je nog steeds in het gebied ervan . We hebben dat op de weg naar Istanbul toe, of eigenlijk dus in Istanbul bij aankomst, in feite ook al gemerkt . Nou ja, gemerkt, het is dat Alpay het ons vertelde . Dus op de weg uit Istanbul zal dat heus niet veel anders zijn . En je kunt wel kijken naar herkenningspunten . Niet als in dat je nog weet dat die punten er zijn, maar meer dat je weet op wat voor een punt je zit . Naar borden, die je niet begrijpend kunt lezen, of een afzetting of wat dan ook . Maar ookal zou je het zien, ookal zul je er precies op staan, weet je nog niet wanneer je nou een grens over bent . Wanneer je nou in een volgende, of een vorige, stad bent . Maar is dat belangrijk ? Heb je die informatie écht nodig in deze reis . Tenminste, als je niet Halil heet en deze bus met deze groep erin rijdt ? ! We komen aan in een stad . Tóch nog ! Hier zullen we lunchen . In een eetgelegenheid, noem het voor de gelegenheid maar een restaurant, maar voor hetzelfde geldt is het de kantine van de onderneming die die ponten houdt, het bedrijfsrestaurant dan maar, zitten we aan water . We kunnen kijken naar hoe er een groot schip door de golven die weldra daarna op de kade slaan, en zo zichzelf een applaus geven, over en weer wordt gebalanceerd . Dat schip is waarschijnlijk de pont die we zometeen op moeten . Of anders een soortgelijke . Want dan zullen we varen over de Dardanellen . en dan weer in Aziatisch Turkije komen . Maar eerst lunchen en nog de stad in en pas Daarnadanellen ! Wederom maken mijn goggles een indruk bij de lokale bevolking . Wanneer we dan over straten lopen, en ik héb dan die goggle op, wordt er een aantal maal iets van: “ Jack Smith “ naar mij geroepen ! Het zal wel ! Die naam komt me wel bekend voor . Maar het is ook wel een beetje een naam zoals wij in Nederland John Bakker kennen, veel voorkomend dus . Misschien is het wel een bekende in deze stad en doe ik ze aan die persoon denken . Of wacht eens ! Bedoelen ze soms die piraat uit de film “ Pirates of the Carabien “ ? Dat vind ik toch wel leuk . We horen het echt vaak . Er wordt soms ook wel bij gelachen . “ Hé, Jack Smith ! “, “ Jacksmith ! “ Het knaagt aan me . Want ik weet gewoon dat ik wel snap wat ze ermee bedoelen, maar ik kan er gewoon niet opkomen . Die piraat in de film “ Pirates of the Carabien “ heet niet Jack Smith, maar Jack Sparrow . We lopen zo door die stad . We zien de haven en bootjes . Die trouwens een prachtige fotogenieke uitstraling hebben . We zien winkels en andere panden . Passanten, we zien ze en we horen ze soms dus ook !, dieren . Verkeer en verkoopkarretjes . Misschien doen die verkoopkarretjes me dan wel aan oude ambachten denken . Misschien wel aan braderieën . En een oude ambacht is bijvoorbeeld: hoefsmid . In het Engels: jacksmith ! Dat bedoelen ze dus ! Dus van een coole piraat, uit een waanzinnige film, wat mij betreft, samen met Doc. Emmet Brown uit de “ Back To The Future trilogie, één van de meest leuke én geslaagde movie characters die ik ken, naar een figuur die een bijrol speelt in, weliswaar één van mijn favoriete strips, de Asterix reeks ! Ach, gewoon bekijken door een roze bril ! Hoewel, als ik die er ook nog bij op moet zetten ! In de haven stappen we op een pont . Behalve Halil en de bus . De bus wordt er op gereden en Halil rijdt dan de bus, dus die zit ! We varen over De Dardanellen . Ook De Dardanellen is een zeestraat . Deze verbindt De Zwarte Zee met de Middellandse Zee . We zitten voorop . Weinig schaduw . Uitzicht op het spelende water en het weerkaatsen van het zonlicht erop .

Schitterende schitteringen ! Luminieuze vergapingen vonden plaats ! Nou ja, ik vind dat wel fraai . Alsof kleine golfjes elkander zo tekens geven . Ik kom er aan ! Kom jij ook ? ! Waar ben je ? ! Ik ben hier ! Varend tussen land zien we in de verte waar ongeveer we zullen aanmeren . Ondertussen mengen we ons met andere groepen en het Turkse volk daar aanwezig . Ik trek met mijn zonnebril wederom de nodige aandacht . Iemand vindt die bril wel interessant en knoopt een gesprek met mij aan . Het is een goggle . Eigenlijk een motor bril . Ik draag ‘m omdat ie over mijn kijk bril past . En ook omdat ik het leuk vind ! Karlijn vindt het maar niks ! Dat maakt ze maar al te vaak duidelijk ! Ze schaamt zich er meer voor dan dat ze ziet dat die man het heus wel leuk vindt . Al is het sowieso, al is het voor de grap ! Verontschuldigend legt ze aan groepsleden uit dat het míjn bril is en dat zíj het niet wil ! Echt BRILjant !! !! Voordat we in dit boek overstroomd raken door waterige taferelen belanden we nu aan wal ! We meren aan . We komen aan in de havenstad Çannakale . Alsof die pont in een lange zucht een harde boer laat stroomt ie leeg ! Voetvolk en rijverkeer zetten voet, of wiel, aan land . Wij stappen de bus in . Alpay speelt voor Graaf Tel en Halil zit weer op zijn vertrouwde stek ! Een klein stukje rijden maar . Als wij er aankomen is het er zonnig . Het geeft meer de indruk van een gezellig dorpje . Çannakale kan worden vertaald als Keramiekkasteel . Vroeger was die stad namelijk het centrum van porseleinaarde productie . Deze kleisoort wordt nu geïmporteerd . Maar het geglazuurde porselein is nog steeds een gewild Turks export product . Çannakale is een havenstad . Bij een verblijf in deze stad kun je natuurlijk gewoon de stad bezichtigen, op een terrasje, al winkelend, wandelend, of voor mij part met een taxi . Je kunt er ook voor kiezen om het marinemuseum een bezoek te brengen en om te kijken naar de monumentale klok op het plein . De stad zelf is rustig . Wij hebben daar in de buurt een excursie . Deze keer hebben we een excursie naar een ruïne . Ergens op een berg . Voordat we een wandeling er naar toe maken koopt hopman Alpay eerst entreebewijzen . Ondertussen vermaken Karlijn en ik ons met de locale waakhond . De herder zit bij één van de wachthokjes waar militairen in staan . Tussen de twee wachthokjes die tegenover elkander staan loopt het pad naar de site . De scheet laat zich door ons lekker verwennen met een kroelmassage over haar en vacht . Ze zou net zo makkelijk een zwerfhond kunnen zijn, maar ze ziet er verzorgd uit . We weten wel dat je niet zomaar dieren, en in dit geval specifieker te noemen honden en katten, moet aanraken . Zeker niet buiten Nederland . Of dan, zeker niet over de west Europese grens en onder de evenaar, met misschien een kleine uitzondering in het Australische gebied . Maar je kunt je er toch niet iedere keer van weerhouden ? ! Die schatjes ! Die droppies ! Die dondersteentjes ! Ze willen drinken en eten en bij je zijn . En dan zitten ze weggejaagd en bang, vuil en verloederd, als huisvuil op maandag morgen, op straat ! Te schooien . Want ze hebben honger . Vaak zelfs te bang om het voedsel dat ze toegeworpen krijgen te pakken ! En dan schrikken ze weg ! Ze zijn in Turkije niet geliefd . Uitzonderingen daargelaten natuurlijk . De meeste honden bij iemand daar thuis zijn waakhonden . Herdershonden of een net zo’n grote, of zelfs grotere, die meer en deel waarschijnlijk buiten worden gehouden . Alpay vertelde ons dat vroeger een jong kind, of jonge kinderen, door een hond, misschien wel honden, is verslonden ! Of dit een vaker voorkomend geval is, dat zal dan wel, anders krijgt zo’n verhaal niet zulke grote proporties, is niet duidelijk . Maar dat is de reden waarom Turken niet zo dol zijn, zelfs bang zijn voor honden ! Maar een hond in een Turks

huishouden, liet Alpay ons weten, is een steeds vaker voorkomend feit ! Het is soms zelfs chique om een hond te hebben ! Deze hond lijkt het een zorg te zijn ! Ze krijgt vast te drinken en te eten . Ze is lekker aan het zonnen . En soms krijgt ze haar verdiende aandacht van een bende toeristen ! Zover wij weten wordt ze Contessa genoemd . Dat werd ons tenminste duidelijk . Mag ze mee ? ! Er is toch nog één stoel in de bus vrij, en ze mag anders toch wel op schoot ! Ook deze ruïne geeft volop reden tot fantaseren . Is het over jonkvrouwen en ridders en romantische kastelen, of over strijden in veldslagen of met draken en andere middeleeuwse taferelen . Een doorloop met prachtige stenen bogen . Net een catacombe . Maar dan één bovenop een berg, terwijl er dieper beneden nog een landschap glooit, met her en der bouwbeplanting van dorpjes ! We lopen door de loop . Een sierlijke onthaling ! Met als verrassing: een pracht uitzicht over de stad . Je kunt er rustig staan en dan het brede en toch knusse uitzicht gadeslaan . We hebben natuurlijk kort daarvoor van een spetterend uitzicht over Istanbul kunnen genieten . Toch, en het is ook iets anders, geeft deze indruk ook een passievol gevoel . Echt waar; je staat daar, hoog boven stad en land . Met een weids uitzicht over een brede stad aan je voeten en een breed landschap binnen handbereik ! Victorie !! !! Victorie is misschien wel de juiste uitdrukking voor een gevoel als dit . Puur trots zijn ! Niet gestreden, niets overwonnen ! Maar toch iets gewonnen ! Namelijk dit prachtige beeld, en daarmee deze triomfelijke ervaring .

Met wind door je haren, turend over de zichtbare verte, kom je dan uit het euforische gevoel van een bijna – zege en loop je met beide benen weer op de grond met de groep mee naar de bus ! Haal het paard maar vast van stal ! We rijden naar Troje ! Yi – Ha !! !! Kras biedt verschillende trips door Turkıye aan . Trips van een dag of acht, trips van een dag of zeventien, van over de twintig dagen, misschien wel van een maand . De ene reis brengt je in het westelijke deel van Turkiye, nog één laat je net iets meer zien, er zijn er die je wat hoogtepunten voorschotelen, er zijn er die een bijna totaalplaatje bieden . Met verschillende benamingen . Oud Turkiye, klassiek Turkije . Deze reis lijkt me wel wat omdat daarmee ook een bezoek aan Troje wordt gebracht . Dat spreekt me wel aan . Troje is toch een bekende mythologische plek . Om de één en of andere reden spreekt dat me aan . Het is niet zo dat we deze reis omdat ik dat zo graag wil om het bezoek aan Troje hebben geboekt . Dit bezoek is wel één van de doorslaggevende redenen uit het Kras aanbod dat wij voor ons hadden genomen geweest om op deze reis te komen . Zo zie je maar; trekt het paard toch weer het voortouw ! We komen aan bij de site . Het is flink zonnig en warm . Als je geen beschutting hebt voel je je net een fluitketel ! Het zweet kookt over en de stoom ervan fluit door je poriën naar buiten ! Al snel hebben we het paard ontdekt . Dat is ook niet zo moeilijk als je daar staat . Want het houten hobbelhuis is best hoog en breed ! Tenminste naast een olifant ! Dus gelijk ook maar de fotocamera’s van stal ! Proberen een plaatje te schieten van het paard met niemand in beeld ! En dan ook één met karlijn die er op klimt en er in zit ! Ja – a, dat is nog eens écht een paard bestijgen ! Hinniken naar het vogeltje !

Het paard dat daar staat is uiteraard niet het originele paard dat we kennen uit het verhaal er over ! Dat paard zou trouwens nóg groter zijn geweest ! Nee, het paard dat daar staat is natuurlijk een replica . Of althans, een verbeelding van de echte . Nu eigenlijk meer een soort van attractie ! Niet dat men op een dag gezellig naar dat paard trekt, zoals men dat doet naar de site zelf . Meer om een beeld bij deze site te schetsen . Er wordt zo natuurlijk ook voldaan aan een verwachting die men van deze site heeft . Ook leuk is om daar om je heen te luisteren naar de vraag die soms gesteld wordt, of dit het echte paard van Troje is ! Ik snap de verwarring wel, had ik die ook ?, maar kom op ! Ze hadden toen echt nog geen beits ! We lopen met Alpay mee die verder over de site wandelt . Hij vertelt en mensen uit de groep stellen vragen . Aan de hand van sommige vragen kun je wel merken dat de mensen in de groep over het algemeen onze leeftijd ruimschoots voorbij zijn . Dat ze een andere opleiding genoten hebben . Of anders überhaupt wel dat het niet de standaard badgasten zijn die over het algemeen de Turkse stranden bezoeken . Ze kennen hun klassiekers ! Ze weten waar Alpay het over heeft, althans ze komen een lekker stukkie mee ! Ach ja, je kent het wel: Helena, de knapste vrouw op aarde, koning Melenaos, verschillende mythologische figuren die oorlog voeren en de list met het houten paard ! Alpay liep het allemaal langs ! En we kregen nog veel meer te horen . We liepen door gangpaden . Breed genoeg om met een stormram doorheen te lopen . Lang genoeg om een fikse aanloop te nemen . En met op z’n minst één bocht genoeg om zo’n beuk niet te kunnen maken ! Dan wel laag genoeg om van bovenaf bestookt te worden met wapens naar keuze ! Weliswaar niet beschut genoeg om koelig in de schaduw te staan luisteren naar Alpay ! De warmte van de zonneschijn voert inmiddels de hitte met nog wat graadjes omhoog . Wat nou geen zon, zee, zand en zuipen ? ! We staan volop in de zonneschijn, in een zanderig gebied, vlakbij en net vanaf een zee, en we zuipen ons te pletter, dan wel aan water, maar toch !! !! Samen met de beelden van wat zich daar zoal heeft afgespeeld in mijn hoofd maakt dat het gevoel dat ik daar heb nóg intenser . Je loopt daar toch eigenlijk wel zo’n beetje over een stukje geschiedenis . Dát is dus hier ! Natuurlijk is dat in feite waar je je ook bevindt . En we zijn al vaker daarvoor bij opgravingen en ruines geweest en daar kun je dat gevoel ook hebben, maar dit is in feite de eerste opgraving waarvan je de geschiedenis al kent . Daar hebben we van te voren al over gehoord . Dat heb je op school gehad ! We hebben er films over gezien . Wat dat betreft zouden we vaker educatie op locatie moeten krijgen . Dát zal pas een klasse - excursie zijn ! Ja, dát zal dan pas een klasse excursie zijn ! En dan Alpay als gast docent, mocht dat uitkomen ! Na een poosje met de groep te zijn opgelopen, lopen we op eigen gelegenheid verder . We komen elkander onderweg wel tegen . Langs verschillende, genummerde, sub – opgravingen op de site komen we dan, heuvelafwaarts, bij het houten paard aan . Sommige van die opgravingen zijn dan met zeil en meer bedekt . Dan worden ze nog verder opgegraven en of schoon gemaakt . Schoon geveegd eigenlijk . Of wat ze dan ook onder die tent aan het doen zijn . Het is dan ten minste nog niet voor het publiek open gesteld . Al die tenten . Ze zijn nog flink bezig met het weder inrichten van die spot ! En het ligt allemaal stil . Niemand die er bezig is om er wat dan ook te doen . Wacht men totdat men meer geld heeft om het project te bekostigen ? Of kent men in Turkije soms ook de bouwvak ? ! Maar wanneer je als geldschieter toch eenmaal met zo’n project bezig bent dan wil je toch het resultaat zien ? Ik neem aan dat als je zoiets kan financieren dat dan wel voorlopig vol kan houden . Of zou de reden voor participatie aan een dergelijk project ook de beperking van deelname er aan zijn ? Dat wanneer er voldoende informatie gewonnen is over datgeen waarom jij mee doet aan dat project er dan geen reden meer is voor verdere deelname er aan . Jij wilt je nieuwe speed – graafmachine met architectonische onderwerpen gevoeligheidsensor sprieten, of je zandafstotende zichzelf in het donker en in warme temperaturen reinigende pak

testen en doet daarom wat geld in de pot voor een archeologische opgraving . Maar zonder verdere verplichtingen over interesses over de vondst ! Er zijn ook universiteiten die zich met zulke opgravingen bezig houden . Groepen studenten doen er dan aan mee . Die stoffen de boel dan af ! Onder leiding van een archeoloog, voor het binnenhalen van een aantal studiepunten . Maar dan wordt er dus wel geld ingestoken ! Waarom ligt het er dan stil ? Dan is er toch meer beveiliging dan slechts een rood – wit afzetlint en een bunker van tentzeil nodig ? Er lopen toeristen rond, nota bene per vrije voet ! Nu is mijn vertrouwen in mensen zeer groot, maar ik ben ook zeer realistisch ! Je bent toch nieuwsgierig . En zeker bij Nederlanders kan ik me wel een typerende voorstelling maken: “ We hebben er toch voor betaa – haald ? ! Dan mogen we toch ook wel onder die tent kijken ? ! “ En dan is er al dan niet zo bedoeld zo iets kapot . Maar buiten dat neem ik ook aan dat als je bezig bent met een archeologische opgraving, dat je zo snel mogelijk resultaat wilt hebben ! Dat er banen mee gemoeid zijn ! Dat de hoofd – archeoloog, of hoe die functie ook vernoemd is, bij ziekte gewoon op de hoogte gehouden wordt over de gang van zaken . Dat ie dan heus wel een rechter hand op de zaak heeft ! Dat je de stenen boven water wilt hebben ! Of in dit geval boven zand ! Maar het is op deze site gewoon stil ! Niks . Slechts een setting . Van hier gebeurt het dan . Het gebeurt echter niet ! Of heb ik misschien te veel Indiana Jones taferelen voor me ? ! Alpay vertelde ons iets als dat er in Turkije zo’n zestienhonderd van de geschatte zesduizend opgravingen te bezichtigen zijn . En dan heeft ie het natuurlijk over sites . Uiteraard niet alle dingen die in musea terug te vinden zijn op zich . Als je kijkt naar de geschiedenis van het gebied van Turkiye, naar de mythes en sages en de legendes enzo die zich daar hebben afgespeeld, dan klinkt dat niet eens zo gek . Dan is dat zeer aannemelijk . Maar waaruit maken ze dat op ? Tellen ze de verhalen, de plaatsen en de locaties die daar in worden aangeduid ? Tellen ze de steden en dorpen, de kastelen en andere gebouwen bij elkander op en maken ze daaruit een schatting met een natte vinger die ze dan in de wind houden om te bepalen waar ze zouden kunnen liggen ? ! Maar dan zie ik een concurentieve wedijver in de kapitalistische wereldcultuur ! Bedrijven die elkander aftroeven . Schandalen in een doofpot, bedolven onder het zand dat net daarvoor nog de ruïne waar het om te doen is bedekte . Archeologenmaffia ! Corporatieve grenzen trekken over gebieden die al lang niet meer bestaan ! Of valt er nu echt niets aan te verdienen ? Hoewel; grote vondsten, is naamsbekendheid, zware subsidies, belastingvoordelen, geldwitwasserijpraktijken, smokkel . En laten we niet vergeten: winst op toerisme . Draaf ik weer door ? ! Ik heb je daarvoor al gewaarschuwd . Maar loop je nog een stapje mee ? Maar pas op ! Dan draf ik niet door, maar dan doe ik dat in galop !! !! Waarom is het op die site dan zo stil ? Dan moet daar toch, misschien op avonden en nachten na, continue bezig worden gezijn ? ! Waarschijnlijk is de vorige zin in dit boek net zo vals als mijn groeiende twijfel aan of het nu opgravingen betreft of opbouwingen ! Uiteraard zullen de meeste opgravingen echte zijn . Of op z’n minst een authentieke oorsprong hebben . Maar je weet niet wat er onder die tenten gebeurt . En als je niet regelmatig op die locatie komt, en zeker niet als je er tevoor niet geweest bent, weet je ook niet zomaar in te schatten hoe waarheidsgetrouw de situatie aldaar een feit is ! En soms is in twijfeltrekking van zo’n situatie zo voor de hand liggend, om er een complottheorie van te maken ! En natuurlijk geeft dat prikkeling genoeg aan een schrijver en fantast ! Zeker iemand als ik, die paranoiargwanend, sceptisch over het reilen en zeilen van sommige zaken onder invloed van regeringen en andere zichzelf hooggeplaatste geldmakers van de wereld en hun verraderlijke krachten, die doormiddel van vooral media, maar ook door andere middelen, de macht willen hebben en houden en het publiek een gemaakte onwaarheid

voorschotelt, die over het algemeen geaccepteerd wordt door de massa en bestuurders, want wat moet je anders, als je niet volgt kom je nergens !! !! Maar de sites zullen vast jaren lang onder X marks the spot hebben gelegen ! Totdat het wordt ontdekt . Maar zulke twijfelvoorbeelden komen wel op . Ik vind het wel grappig ! Een opgraving bovenop een berg ! Je hebt toch niet gauw de veronderstelling dat een groot gebouw, bovenop een berg, bedolven zal raken onder de basis voor een nieuwe geschiedenis, terwijl de afgrond ernaast, recht naar beneden, of wel recht genoeg, ook maar enigszins doet vermoeden dat er iets heeft gestaan dat zo’n bedelving teweeg kan brengen ! Het zal er vroeger ook best anders hebben uitgezien dan hoe het er vandaag bij ligt . Maar om nu duizenden, of misschien wel miljoenen, jaren aan sedimentie en verschuivingen in een aantal honderd jaren te proppen, vind ik ver gezocht ! En dat van iemand die zo breed en ver over de horizon kijkt ! Er heeft zich veel in Turkije afgespeeld . Veel daarvan is van onschatbare waarde en heeft een belangrijke betekenis voor verschillende groepen ín en vóór culturen in onze samenleving . Voor slechts één persoon of voor een heleboel . Voor een bevolkingsgroep of een volledige natie . Met veel invloeden die leiden naar ontwikkelingen van vandaag, en die vandaag nog steeds aanwezig zijn . Mede daarom is er zoveel van en over bekend . Mede daarom is men er zo in geïnteresseerd . Mede daarom is men daarnaar zo benieuwd . Mede daarom wil men er naar toe om het te zien . Dan moet er wel iets zijn om te bezoeken, te bezichtigen . Dat is er heus wel . Misschien niet overal, meer . Dan zet je toch iets op ? ! Desnoods met iets van de Turkse geschiedenis, die de toerist toch niet kent ! Maar misschien is dat wel gewoon mijn paranoiargwaan ! Misschien lopen we daar wel op een zondag, die in Turkije ook bekend staat als, vrijwillig ingelijfde, rustdag . Zullen we iets te drinken nemen en eten ? Laten we dat dan onderweg doen . In een gelegenheid langs de grote weg . Of kennen ze in Turkije ook de term: snelweg ? Wat mij betreft is het ook gewoon een snelweg ! Een vergestrekt lap asfalt waarop hard gereden wordt ! We komen aan bij een tent, nou ja, niet een kampeertent zoals zo’n nomadentent die we hier vaak tegenkomen, maar ik bedoel meer een gelegenheid, met een enorme tuin . De bus staat geparkeerd op een parkeerterrein . Wij wandelen over een pad, of zelfs over paden, je kunt zelf een route bepalen, door de tuin, over een bruggetje, langs een winkel met uitstalling, het restaurant in . Het ziet er uit als een grote hut . Met veel hout van binnen . En een donkere sfeer . Een beetje een bistro idee . Nou ja ! In een bistro zit je natuurlijk zeer dicht bij elkander . En dit restaurant is meer van het formaat type wegrestaurant . Eerder circustent . Maar de sfeer die het uitstraalt heeft wel iets van een bistro weg . Er staat een buffet tegen een wand aan . We kunnen ook een soeppie eten . Lekker, linzensoep . Op deze reis heb ik wat het eten betreft tot nog toe eigenlijk niets te klagen . Het is hartstikke lekker en ook super verzorgd . We krijgen ook niets te kort . Tenminste aan hoeveelheid dan . Wat ik wel erg jammer vind is dat het zo vaak een buffet is . Een voordeel daar van is dat er zo veel keuze is . En dat je er zoveel van kan pakken en ook dat het veel aangevuld wordt . Een nadeel is dat je niet zomaar een eigen keus er voor kan maken en ook dat het veelal dezelfde gerechten zijn waaruit je kunt kiezen . Dus echt wel veel traditionele gerechten . We mogen flink van de Turkse keuken proeven . Maar niet een vaste pot . Niet een echt gangen diner . Voor mij als echte restaurenthousiasteling is dat wel minder ! De obers die zwermen tussen de tafels ! Schooiend naar iets om af te ruimen ! Alsof ze met een variant op de stoelendans bezig zijn, onderwijl wij daar drinken en eten ! Ja, echt waar !

Er staan dan gewoon een aantal obers te wachten tot jij iets van tafel gebruikt hebt en dan ruimen ze dat af . Misschien iets in het kader van van de straat blijven . Waarschijnlijk lopen die jongens een stage ofzo . Dat ze gewoon iets leren, of überhaupt ergens mee bezig zijn, inderdaad van de straat blijven, en dan een baan potentie hebben . Misschien zelfs een doorstroom . Waarschijnlijk is dit dus inderdaad een soort van toekomst voorbereiding voor die jongens . Wel een okay streven ! Ze hebben zo een doel voor zichzelf . Ze hebben een baan . Ze bevinden zich zo dus niet zo zeer op straat . Ze hebben een inkomen . En ze bouwen aan hun toekomst . Ze komen in contact met toeristen . Zo leren ze al direct wat er van en naar elkander wordt verwacht in houdingen en gedrag . En de normen en waarden die de toerist erop na kan houden . Misschien niet iets dat ze graag willen worden, of willen doen wat dat betreft, maar toch een beter vooruitzicht dan op straat . En hoe je het ook wendt of keert; je voelt je als toerist zo toch ook wel weer bijzonder, verwend, bijzonder verwend ! Je wordt toch weer verzorgd, je servies en bestek is telkens schoon ! Weer die gastvrijheid ! Zouden ze dat erom doen ? ! Sommige uit de groep raken er zelfs een beetje geïrriteerd door . Waarschijnlijk omdat ze zich er een beetje ongemakkelijk bij voelen . Dan pak je namelijk weer een schoon bord, en of een kopje, en of wat; dan moeten zij weer iets afruimen ! Menen zij dat jij ze aan het pesten bent ? ! Enige onzekerheid ! Als je weer iets pakt, dan hebben zij weer vaat ! Zouden ze het erg vinden ? ! Ik kan me dat best wel voorstellen . Toen dan zijn we dat in Nederland niet gewend . Maar die jongens doen dat natuurlijk niet voor niets . En ookal zouden ze het niet leuk vinden, ergens zullen ze heus wel blij zijn dat ze dat doen . Na de lunch wandelen we nog wat in de tuin van het restaurant . Prachtige lappen gras . Een schattige brug . Uitzicht op een oranje kever, dus niet geheel misplaatst in een tuin, en daarachter de asfaltweg waar ie vandaan komt . De winkel wordt bezocht . En als het eten zakt zakken we zelf langzaam af naar de bus . Karlijn en ik staan nog wat bij dat winkeltje . Die binnen en buiten vol prularia staat . Niets nieuws in vergelijking met vorige winkels van hetzelfde niveau die we in Turkije hebben gezien . Er hangt een schattig koord met gekleurde dromedarissen er aan . Of zoals ze in Turkije gewoon zeggen: kamelen ! Probeer ze maar niet wijs te maken dat het dier dat ze bedoelen en het dier dat ze noemen twee verschillende zijn . Twee bulten, één bult ! Wie telt er ? ! Karlijn vindt de verticale slinger te duur . Ik ook, maar dat is mijn tegenkapitalistische neiging ! Want zo duur is het in feite niet ! Maar dat moet je daar niet direct toegegeven natuurlijk ! Het is ook niet bevorderlijk voor ze wanneer ze de prijzen van de spullen die ze verkopen, en überhaupt de prijzen die ze vragen in het algemeen, duurder te maken dan nodig is . Dan zullen ze namelijk snel oververdienen . Niet dat ze daar rijk mee zullen worden, want hoe sneller meer verdiend, hoe meer er al zeer snel niets zal worden gedaan ! Nu zijn ze bezig en hebben ze een doel . Bij het snel verdienen van veelgeld zullen ze vaker rustiger aan doen, hangen, geld verbrassen en zwanzen in plaats van er zuinig mee te zijn en het voldaan verdiend hebben . Zo raken we in gesprek . Over dat wij, als toerist, zoveel rijker zijn, dan de Turken, we wel meer dan nodig is kunnen betalen . Dat kunnen we met gemak missen ! Zou ie dan echt niet door hebben dat ook wij flink moeten sparen voor het maken van een reis als deze ? Hij heeft natuurlijk wel gelijk . Wat het geld betreft . Want wij maken zo’n reis . Hij niet . Wij hebben het geld voor zulk een luxe . Hij niet . Dat ís ook wel oneerlijk . Hij kan er ook niets aan doen dat zijn basis ruwer is dan die van ons . Maar hij heeft er niets aan als wij onze haven zouden verlaten en zullen aanleggen in de zijne ! En naar alle waarschijnlijkheid zal ie andersom zelf niet veel anders doen . En het feit blijft: ondanks het verschil in geldvermogen, is er heus wel de kans dat ook wij moeten kromliggen voor het maken van een reis als deze . En dat is waar . Door de smeur van luxe heen moeten wij ook sparen . Dan kunnen wij ook niet altijd meedoen en doen wat er tot de mogelijkheden behoort . En dat is niet klagen, o nee, absoluut niet . Want wat dat betreft zal er eerder tevredenheid heersen ! Dat is gewoon waar het op staat . Het

verschil is duidelijk, maar dat wil niet ook zeggen dat wij dan de ultieme creditionaire vrijheid genieten ! Maargoed; de bus vertrekt ! Weer een poosje karren ! Weer een ander hotel . Zullen we in dit hotel wél een tweepersoons bed hebben ? Want dat lijkt ons in Turkije uit den boze ! Haram !! !! We zitten in de bus wel tegen elkander aan, maar dat is toch niet hetzelfde . Soms doen we dan ook een tukkie . Dus technisch gezien komt dat dan wel overeen . Alleen de houding is in dit rijdende,verticale stapelzitbed op diesel wat anders ! Nog een poosje doorrollen en dan zullen we het wel zien . Nee, die bedden in deze bus zijn wat aan de kleine kant ! Comfortabel is anders . En zitten ? Dat ligt niet lekker ! Jammer . Het is wederom niet een matrasaal speelvlak voor twee ! Twee losse bedden van elkander af . Op een gewoonte hoef je je niet voor te bereiden toch ? Lekker makkelijk . We slaan die namiddag en avond, de daarop volgende nacht en de daarop aansluitende ochtend heus niet over ! Bij deze ! We rijden en rijden, we checken bij een hotel in, we checken een hotelkamer out, we begeven ons naar de picknickzaal waar de rest van de groep ook naar toe zou komen, we klimmen in bed, we klimmen er uit, weer naar die picknickzaal, en daarna zullen we weer een stukje rijden ! Zo !! !! Na, of misschien zelfs al ín, die ochtend rijden we naar Efeze . Efeze is de grootste opgraving in Turkije . Nou ja, wat mij betreft een ruïnestad met opgravingen, of een opgegraven ruïnestad . Maar dan wél de grootste . In Turkije . De site is van zo een enorme oppervlakte . Het is net een pretpark vol attracties van ruïnes en opgravingen . De Efezteling ! Hét lunapark voor archeologen en jonge ontdekkers ! :D Dat is niet bespottelijk bedoeld . Maar gewoon om, op een wat luchtige manier, aan te geven hoe groot die site is . We hebben net de senaat gezien . Een soort van Eerste en Tweede kamer zoals wij dat in Nederland kennen . Het is een theatervormig gebouw . Met een tribune die, naar mijn mening zelfs de capaciteit heeft voor een draagvlak van een publiek voor een, klein, theater, als een drie vijfde van een circel aan een toneel grenst . Zei Alpay ons dat het een senaat was ? Want voor hetzelfde geldt dat het een odeon is . Dat is als het ware een klein theater met een, soort van, overkapping, waarin muziek wordt gebracht . Zoiets staat althans bekent ! Ach ja, als men er niet een voorstelling in geeft kan het natuurlijk ook voor andere doeleinden worden gebruikt . Bijvoorbeeld voor vergaderingen . Zoals die van een bestuur . In dit geval de senaat . En wat dat betreft neem je als volksvertegenwoordiger toch ook best wat noten op je zang ! We lopen door . Kunnen we niet met de bus ? We lopen in feite in een echte stad . Dus er zouden toch ook bushokjes kunnen staan ! Of haltes voor het Efeztelingtreintje ! LOL !! !! Het landschap is er heuvelachtig . Op een gegeven moment kijken we uit over een pas . Met een uitzicht over een deel van Efeze . En verder er achter . We zien dan verschillende gebouwen en zuilen . Nou ja, gebouwen . Wat er van over is dan . Trouwens de meeste, eigenlijk allemaal, zuilen daar zijn ook kapot . Het is ook een ruïne – opgraving . We zien verschillende brokken steen liggen . Sommige met wel en of niet herkenbare figuren er in, sommige meer puin . Nog nader te definiëren stukken . En in de verte de overblijfselen van de Celsius bibliotheek . Eén van de pronkstukken van deze site . Zeker één van de meest gebruikte stukken van deze site voor promotie of kenbaarheid .

De route leidde ons over paadjes en zelfs nog bewaard gebleven straatjes . Langs delen van huizen, en of andere gebouwen . Een sanitaire gelegenheid die, ondanks niet meer in gebruik als, nog steeds, of eigenlijk nu weer, flink bezet is ! Een massatoerisme waardoor je op de paden je een weg moet banen ! Zo naar de bieb . Op sommige paadjes liggen planken waarover gelopen dient te worden . Dat ter bescherming van het mozaïek die onder het hout ligt . Sommige delen zijn afgezet . Dan kun je het mozaïek bewonderen . De kleuren van de stenen zijn uiteraard valer dan eerst . Maar nog steeds komt het beeld over . En de beeltenis ook . Lange straten vol, met kleine sierende stenen . Dat kennen we nu ook . Maar daar, temidden die gebouwvallen, de markeerpunten van een gevonden verloren stad . Zie je de glorie voor je . Een zonnige dag . Een stad ter grote van een straat . Of eigenlijk meer die straat van die stad in beeld . In een witte, deels kleurgefilterde tint . Alsof de situatie uit marmer geklonken is ! Een rijke dame in een witte kanten jurk . Een parasol in haar linker hand . Ze houdt het ding hoog in de lucht, alsof ze door de wind die er onder door blaast wordt meegenomen . Een klein meisje rechts naast ze . Ook gekleed in een wit kanten gevalletje . Ze kijkt schuin omhoog naar die dame . Blauwe, groene, rode en bruinige, pastelkleuren komen door ! Ze lopen over een gemozaïekd pad richting de bieb . Een schoon pad . Waarvan sommige stenen zelfs lijken te blinken . Drukte zoekt elkaar op . De geluiden van een virtuele scêne uit het spel Rollercoaster Tycoon ! Een musical sfeer heerst over de setting . Er klinkt ook ergens muziek . Het is ook net alsof men op straat zo in zingen kan uitbarsten ! En natuurlijk is dat vast veel fraaier dan het daar ooit geweest is . Dat maakt het beeld wel zo voller . Het is ook een vorm van respect . Alpay heeft het er over dat toen dan wanneer je beneden, dus dicht bij de straat, woont, je dan rijker bent dan wanneer je dan boven, dus verder van de straat woont . Je zou zeggen dat als je beneden aan de straat woont je dan armer zult zijn dan als je hoger op de berg woont . Want als je aan de straat woont heb je wellicht te maken met ontlasting en afval dat je huis voorbij stroomt . Dat stroomt namelijk bergafwaarts . Als je het op straatlengte bekijkt zit er wel iets in . De straat is gemozaïekd . Dus daar zit geld in . Daar is respect voor . Dus daar laat je niet zomaar pies en stront overheen drijven ! Zou soms de uitdrukking “ Stront aan de knikker ! “, van de minder bedeelde straten uit die tijd af komen ? ! Dan betaal je meer als je aan de straat woont . Dan hoef je ook minder ver, of ver is dan misschien hoog, te lopen voor je thuis bent . Dus als je toen dan aan de straat zit, dan is het misschien niet eens zo slecht met je gesteld ! Daarentegen heb je toen ook mensen die op straat wonen . En dan kan ie nog zo versierd zijn …….. ! We komen aan bij de overblijfselen van een openbaar toilet . Een monumentoilet ! Dat is niet eens zo gek trouwens . Want deze openbare toilet werd in feite enkel door mannen gebruikt ! Dus een openbare sanitaire voorziening van vroeger voor: men ! Ja, het is een diepertje ! Misschien wel iets te ver gezocht voor een voor de hand liggende woordspelerige grap ! De opstelling van deze voorziening is in een kringvorm, of in een halve kringvorm . En ik vermoed dat die kringvorm niet is bedoeld om te staan voor de vorm van de meest voorkomende afdrukken op de zetel van de pot waar mannen gebruik van hebben gemaakt, zonder ook daadwerkelijk, en in deze zin weer een woordspelling, door in dit onderwerp het woord daad te gebruiken, op deze zetel te hebben plaats genomen . En alvast mijn scuzes voor het feit dat er in dit segment van dit boekje een overdaad aan woordspelingen over het toilet onderwerp, en de daaruit voortvloeiende en samenhangende en doorgetrokken aanverwanten onderwerpen, te vinden zal zijn ! Tja, bij elkaar zal het een grote hoop zijn ! Maar als je zoiets voelt opkomen, en je dan de behoefte hebt, dan moet je dat toch mogen uitdrukken ? ! Op de vloer, tegen een muur, is er een verhoging met gaten erin gebouwd . Daarop kan men dan de geruchten hard maken, de roddels naar feiten verzetten, de boel opluchten, een uitzettingsprocedure uitvoeren, het roze bruin kleuren, de aap uit de mouw maar dan anders laten komen, het binnenste buiten leggen, de bruine boon zaden en water

geven ! Het is een soort van vensterbank tegen een blinde muur aan . Met potten erin, in plaats van er op ! Een erker ! Maar dan zonder kussentjes, maar wel met brillen ! Of nee ! Toen ook nog niet eens brillen ! Men zit er dan ook, deels, voor de gezelligheid . Althans, het is een sociale aangelegenheid . Of zoals de Engelsen zeggen: A social do ! :D Er wordt dan daar ook met elkander gesproken . Lekker wat roddelen, bijkleppen, regelen en of anders bespreken . Kortom: er is daar flink geluld ! Om dat dan in een scheidingsstation te doen ! Pak dan een kroeggie ofzo . Of doe dat in een badhuis . Dat is toen toch ook niet onbekend . Ach ja, je moet toch ergens je zaakje regelen ! Ik zie het al voor me . Net als op schoolkamp . Of waar er dan ook jongens onder elkander in de gelegenheid zullen zijn . Scheiten en boeren ! En lachen erom ! Leuk, onder elkander, een beetje aankloten dus . Ik kan me wel voorstellen dat men op een gegeven moment elkander zelfs niet meer konden luchten of zien ! Zonder schroom, toch een beetje een schaamstreek ! Het zal niet telkens een hol aangeweest zijn ! Maar ach wat ! Nota Bene: ik weet wel dat op de dag wanneer ik dit schrijf het woord scheiten geschreven wordt als: schijten! Maar ik ben van mening dat het een verbastering is van het woord afscheiden, en dat schrijf je dan toch écht met e i ! Geen twintig cent op een schoteltje . Er is daar al een poos niet meer een toiletjuffrouw geweest om de boel schoon te maken ! Waarschijnlijk is de laatste die daar echt heeft schoongemaakt de werkstudent geweest die voor de opgraving van het gebouw flink de borstel er doorheen heeft geschrobd ! Let op: bij bezoek aan deze weeceebriljante vondst gelieve de broek aan te houden ! Het is wel een soort van sanitaire stop, maar niet om er je behoefte te doen ! Een stukje verderop ligt de Celcus bibliotheek . Vanaf een plein kijk je op naar de hoge pilaren van de bieb . Via een brede trap zou je nog binnen kunnen komen . Mits het meer dan slechts een gevel zou betreffen . Want misschien is het wel meer, maar gangen en zalen zitten niet achter de enorme deur – en raam poorten verscholen . Het heeft zo wel iets weg van het decor uit de openingsscène van The Muppet Show . Waarin vele van die Muppet figuren in van die steeds kleiner wordende bogen zitten . Maar dan compacter en toch zo veel groter ! In deze bieb is ook een graftombe gezet . Of dit nu de uitgelezen locatie daar voor is ? ! De setting is ideaal voor een potje laserquest ! Alleen met zoveel toeristen die over het veld lopen wordt het wel een beetje rumoerig ! Maar je kunt je lekker verstoppen en schuil houden achter pilaren en brokken steen . Trouwens daar is de volledige site wel een top locatie voor ! Maar net dit stukje biedt de juiste norm .

Ook leuk te weten is dat er via de bieb een doorgang is naar het bordeel ergens tegenover het gebouw . Ondergronds uiteraard ! Tja, dat alleen de rijken kunnen schrijven en lezen was dus geen vereiste om naar het interactieve letterkundig museum te komen ! Wat dan de smoes van de onbelezen man naar zijn vrouw is geweest moet haast wel geniaal zijn ! “ Ja, als ik er maar vaak genoeg blijf komen, pik er vast wel iets van op ! “ Maar de meeste analfabeten van toen hadden er waarschijnlijk toch niet zoveel geld voor . Daar kwamen natuurlijk meer de nette en gesofisticeerde mannen binnen . En die zin is trouwens niet dubbelzinnig bedoeld ! :D Want een bezoek aan een hoerenhuis is natuurlijk voor de hogere heren weggelegd . En die zin is wel dubbelzinnig bedoeld ! :D We vervolgden onze weg naar het hoger gelegen theater . Een theater als deze hadden we al gezien, en de senaat of het odeon trouwens ook al . Maar dit theater is veel groter dan het odeon van zonet . Ook is dit theater veel groter dan het Aspendos theater dat we al kennen . Hoewel, het theater ligt veel meer open dan het Aspendos theater . In plaats van te kijken naar een muur op de achtergrond van het toneel, kijken we naar de ruïnes van Efeze . Het theater heeft ook een grotere diameter dan het Aspendos theater . Misschien oogt het maar zo !

Het is ook hartstikke druk bezocht . Logisch ook . Het is daar ook stukken drukker . Het paadje naar de bus is een afdaling . Als we voorbij het hek lopen worden we direct verwelkomt door de gretig enthousiaste verkopers . Die hun tentjes langs het pad prachtig hebben uitgestald, of strategisch . Met allemaal dezelfde spulletjes . Is nou de toerist de aspirant koper of zijn soms de verkopers klant bij de toeristenketen ? Ja, doet u mij die maar ! Die met dat rode shirt met I hartje Turkije erop aan ! En dat belachelijke beige petje op ! Ik heb toen een schaakspel gekocht . Een prachtig kitsch bord en een incomplete set van min één en of plus één uit een andere set stukken ! Wanneer je zo’n tent binnen bent en je koopt iets dan is één ding niet genoeg . Ze laten je meer zien . Je krijgt soms zelfs spullen vast te houden . Het is al bijna van jou ! Deze overdreven trap van Turkse gastvrijheid is zeer opdringerig . Dat wordt ze vaak gezegd . Maar men doet er niets aan . Het is voor de toerist soms lastig en zelfs vervelend . Men voelt zich er ongemakkelijk onder . En onzeker of om maar niet die mensen in Turkije teleur te stellen, schaft men dan toch iets aan . En het zal die verkoper daar verder een worst zijn of je het gekochte goedje nou wel of niet leuk vindt als je maar betaald hebt ! En dat is ook handel . En zij weten ook wel dat wij dat weten . Het is ook een beetje een spel ! Daarom kun je, nogmaals, best wel wat harder tegen ze zijn . Maar blijf vriendelijk . Was het hier dat Alpay ons vertelt dat Maria hier in de buurt heeft gewoond ? En of dat de apostel Johannes hier in de buurt een tocht heeft gemaakt ? Al dan niet, veel van wat er in de Bijbel staat heeft zich op het nu Turkse land afgespeeld . Men veronderstelt ook dat De Ark Van Noah in een gebergte ligt ergens in noord – oost Turkije . Toch zijn deze locaties niet zozeer bezienswaardigheden die bezocht worden door toeristen . We hebben het dan ook over locaties, en in feite zelfs over een omgeving waarin daar ergens iets zich heeft afgespeeld . Een huis dat iemand ooit heeft bewoond is na zoveel honderd jaar en nog wat jaren meer natuurlijk allang weg . Vooral met de staat waarin de huizen vroeger verkeerden . Zelfs kastelen ruïneren, laat staan huizen van minder rijke mensen . Tenzij je iemands voetstapsporen nog in het zandpad gedrukt ziet, kun je ook niet zo snel zeggen waar die persoon ooit heeft gelopen . Maar wellicht kun je wel vertellen en doorgeven ongeveer waar

dat gebeurt is . Dan heb je het waarschijnlijk over een omgeving . Dan komt een excursie tour er vast niet van . Waarom de Turkse cultuur dan overweldigend een Moslim cultuur is en niet een Christelijke cultuur heeft is niet zo onbegrijpelijk . Turkije dat voor een deel toch omgeven is door landen met een Moslim cultuur heeft natuurlijk veel invloeden vanuit die landen . Er is slechts een kleine grens tussen Turkije en Europa, in vergelijking met de grens tussen Turkije en het midden – oosten, en voor wat dat betreft ook de grens, of anders de afstand met noord – Afrika . Het stukje Turkije dat daadwerkelijk in Europa ligt is in verhouding met het stuk dat in Azië ligt ook maar ter grote van een stad of een kleine provincie . Ook de noordelijke grens van Turkije sluit voor een groot deel aan op Islamitische landen . De Zwarte Zee schippert er een beetje tussenin . Maar vergeet niet dat de landen die daar in Europees gebied aan grenzen ook een Moslim gemeente kent . Zeker ook Rusland, of dan de voormalig Russische staten die nu onafhankelijk zijn . Nou ja, in theorie onafhankelijk zijn . Deze landen hebben op hun beurt eigenlijk juist veel invloeden van Turkije uit in hun cultuur opgenomen . Want in regels is er veel verschil te vinden tussen het Christelijke Geloof en de Islam, en wat er onderling voor breuken ontstaan dan nog niet meegerekend,zo zullen er in de Islam ook wel splitsingen zijn waarvan de één wat orthodoxer is dan de vorige en of de volgende, of juist gematigder wat dat betreft, maar het is op dezelfde voorgeschiedenis gebaseerd . In het vliegtuig zit er een vrouw naast Karlijn die naar Turkije vliegt om daar haar vriend te bezoeken, misschien zelfs wel om bij hem te wonen . Ooit is ze op een vakantie die jongen tegengekomen toen hij, volgnes mij, in de bediening zit in het hotel waar zij toen dan verblijft . Ze werden verliefd en vervolgens een stel . Deze vrouw vertelde ons al iets over Turkije en de Turkse cultuur . Maar deze voorgids leidde meer de reis in zal later blijken . Want aan haar verhalen alleen schiet het beeld van dit land toch te kort, blijkt later . Ze vertelde ons al wel iets over de Islam . Dat is toch een bijna onvermijdelijk onderwerp, zeker in Turkiye, maar ook zeker als je een gesprek voert met een niet – moslim vrouw die een relatie heeft met een moslim – man . Ze vertelde iets als dat die man erg opkeek van het feit dat zij hem wist te vertellen over Adam en Eva en nog meer . Wat blijkt nou ? ! In de Islam hebben ze ook deze geschiedenis . Net als in het Christendom . Er zal niet of nauwelijks een verschil zitten in de gebeurtenissen in de Bijbel en wat zij weten . Ik weet echter niet of die verhalen ook in de Koran staan, dat heeft ze ons ook niet verteld . Later zullen we op onze reis leren dat beide geloven ook gebaseerd zijn op dezelfde gebeurtenissen . Echter volgt het Christendom dat wat in de Bijbel staat en volgt de Islam dat wat de Profeet Mohammed zegt en wat in de Koran staat . Zoals het Christendom het Oude Testament en het Nieuwe Testament kent, zou de Koran een soort van Islamitisch testament kunnen zijn, om het maar simpel te zeggen . Aangezien ik daar niet een expert in ben kan ik dat niet met volle zekerheid zeggen . Later op reis zullen we er nog wel meer over horen . Dan blijkt ook sterk het Christelijk Geloof, überhaupt al, maar in geschiedkundige opzichten ook, in feite zich ook in Turkije afspeelt . Met de bus reden we naar nog een site . Namelijk naar de locatie en naar wat er nog staat van de Artemis tempel . Een hobbelig stuk grasveld met welgeteld één zuil . Voor de rest wat brokstukken en losse stukken zuil . En een bord met daarop een tekening van hoe ongeveer die tempel eruit zou hebben gezien . Het is net of er op het terrein een evenement heeft plaatsgehad en dat nu nog de gemeente reiniging moet langskomen om de restzooi op te ruimen . Dat de brokstukken die er liggen vergeten mee te nemen en achtergelaten zijn . De overige zuilen zijn ondergebracht in musea binnen en buiten Turkije . Ja, of gewoon kapot !

We rijden verder . Door Izmir . Alpay vertelt dat zijn moeder hier woont . We rijden er snel doorheen . We rijden al snel langs de kust . De bus wordt stilgezet en we mogen Izmir in en een beetje bezichtigen . De bus staat aan een plein . Op dat plein een groot en hoog beeld van Ataturk . Natuurlijk . Vanaf dat plein uitzicht op zee . Karlijn en ik lopen naar een straat die aansluit op dat plein en ook langs de kust ligt . Daar zijn wat terrasjes te vinden . Een aantal lui van de groep zitten daar ook . Wij zitten ons ook op een terras neer . Uitzicht op zee . Plasgelegenheid in de buurt . We hadden met deze Krasse groep ook bij de moeder van Alpay op de koffie gekund . Waarom we dat niet hebben gedaan ! ? Onderwijl de wind ons kapsel in een creatief model woei was men binnen bezig met onze bestelling . Ik had een Turkse koffie besteld . Dat is dus een klein kopje met Popeye – spinazie – sterke koffie, en een laagje prut onderin . Daar krijg je een glaasje water bij . Dat is trouwens niet voor niets . Je kunt er beter wel gebruik van maken . Maar ik eet yoghurt graag zonder suiker, mijn vlees zonder zout en peper en zeker zonder saus, rabarber zonder het aan te zoeten, en aardbeien zonder slagroom ! Dus wil ik toen dan die koffie graag puur drinken ! Karlijn heeft het me zeker afgeraden . Maar ik heb dat toch gedaan . En het is sterk ! Maar het is best te drinken . Maar je moet er niet gevoelig voor zijn . Want dan merk je het wel . We hebben na het drinken nog een winkel gezocht om daar batterijen te kopen . Of iets anders voor het fototoestel . En ondertussen hebben we natuurlijk ook wat bekeken . Daarna snel de bus in . Waar iemand met een Volkskrant of een Telegraaf van die dag aankwam ! Berichten van thuis . Er waren er ook een paar te laat de bus in ! Zijn wij dat nou ? Van wie je het zou verwachten . Of juist niet . Awel, geen probleem . Alpay hoefde niet te zoeken ! Kusadası. In Nederland ook wel bekent als: Koesahdassie ! Ja, wij Nederlanders integreren andermans cultuur zo op in die van onszelf ! Geen probleem ! Als het maar gezellig blijft ! Vooral bekent als badplaats . Ik had er dus niet al te veel verwachtingen over . Een lap strand . Een uitgestrekte boulevard die als een commerciële liniaal langs het zand grenst . Vele winkeltjes die vaak overeenkomstige inhoud hebben . Een hoop trendy lui die ervoor zorgen dat het volgende ding hipper is dan het dingetje waarvan ze het eerst verwachtten . Een veste van hotels . En een alcohol en fast food buitenleven . Waarbij het naar bed toe en uit bed komen niet zozeer een noodzaak is maar meer een onvoorkomelijke factor en dat het ook niet uit maakt waar dat bed dan staat, en van wie dat bed is, of dat het zelfs wel een bed betreft ! Maar niks van dat alles in dat opzicht . Wel prachtige stranden . Zeker ook hotels, of althans vele vakantiehuizenparken . Wel wegen en weggetjes maar geen boulevards . En hartstikke veel olijfboompjes en olijfboomgaarden . We reden langs de kliffen en hadden zo een snelle blik over de scherpe rotsen en de bruisende golven . De veelblauwkleurige zee zwemt met een ongeremde schoolslag op de kust af . Enthousiast verwelkomt ze de badgasten en andere bezoekers . Vol verlangen kijken we naar de overvloedige passie die met elke golf aan land slaat . Ook wij willen waden in die natte omhelzingen . Plonzen in gave gladde stukjes . Om daarna te drogen op het zachte zand . Maar in die krappe bus heb je niet eens het idee dat je op een strandstoel zit . Het zijn niet eens luie stoelen, je kunt er zelfs niet eens op z’n minst lekker lui in zitten ! Als het hier zo rustig is, tenminste in verhouding tot een vakantieoord zoals bekent is, dan zullen er hier wel veel rijke lui wonen . Zijn het niet inlanders dan wel tijdelijke inwoners van over de grens . Of woont men er niet maar verhuurt men de boel . Hoe dan ook, er zit een hoop geld in deze streek . De meeste huizen zijn dan ook afgebouwd of op z’n minst onder actieve constructie . Dat kan niet van vele huizen die we onderweg zijn tegengekomen worden gezegd . Die er bij staan als begearchitectuurde gatenkaas! Alpay maakte ons wijs

dat als je nu echt geld wilt verdienen, of dan niet nu direct maar wel dat je er nu je kansen voor moet grijpen, dat je dan aan de Turkse noordkust huizen moet bouwen . Daar is de grond nog relatief goedkoop naast de grond in de populaire gebieden . Over een aantal, zie ie tien of vijftien?, jaar al het een bloeiende business zijn . Omdat het gebied aan de rand van de zwarte zee ook erg prachtig moet zijn . En omdat er daar ook vast veel gevonden zal worden aan ruïnes en opgravingen enzo. En waarschijnlijk moet het toeristengebied, in Turkije het op handen en voeten draagvlak, ook ergens verder kunnen groeien . De Maikelaar kwam weer in me boven ! Ik zag al een hotel, misschien zelfs wel een keten, op een donkergroene badplaats en een zwart gekleurde zee ! Typisch iets voor mij ! Nou ja, als je toekomstplannen hebt, of juist niet, ligt het daar wellicht voor het oprapen . We rijden een steeds minder professionele weg over ! Hier kom je niet snel zonder er ook iets te zoeken te hebben . Een aantal complexen . En dan niet vol problemen, maar vol met kamers ! Veel bomen . En tussendoor een glimps van de zee . Het hotel is wat ons betreft een chique bedoeling . Een laag gebouw met breeduit lopende vleugels waar boven en beneden de kamers grenzen aan de tuin . En daar achter nog een paar stapels met kamers ! Door de grote glazen ramen van de receptie is een blik op het zwembad al mogelijk . Als we buiten staan worden we vergezeld door twee hondjes . Of lokte ik ze ? Met ogen gemaakt om mee te zien én om te bedelen weten ze een schaaltje met water of lekkers te bemachtigen . Een vrouw uit dat hotel, de eigenaar?, komt boos naar buiten en zegt ons dat dat niet mag ! Want straks komt dat schaaltje tussen de rest van het servies en moet men, de gasten, er nog van eten . Een vrouw uit de groep zegt nog het schaaltje wel te zullen kopen ! De vrouw van het hotel, allerminst gecharmeerd van deze gasten, of ten minste het selecte deel dat buiten staat, schaaltjes door twee honden te laten afwassen, loopt nog steeds geïrriteerd naar binnen ! De honden nemen wat ze likken kunnen en worden bijna vertroeteld . Je kunt ze beter niet aanraken . Anders hadden ze een paar dikke knuffels gekregen ! De sleutels worden verdeeld en we mogen naar onze kamers . De twee honden, is het niet om het risico van ziekten enzo, zouden zo met ons mee de kamer in mogen, op bed ! De koffers worden uiteraard nagebracht . Karlijn en ik zitten beneden . We hebben een prachtige, ruime kamer . En als we het grote, donkere gordijn openen dan kijken we uit op de romantische achtertuin die onder ons balkon en daarnaast ligt . Het is net een geheime tuin, vol met geheimzinnige olijfbomen . En als je er op blote muizentenen doorheen huppelt, voel je je net een klein kind die stiekem een niet kwaad bedoeld ondeugend spelletje speelt . Ik klim over het balkonnetje en vergenoeg me in de tuin . Zoveel olijfbomen . Dat ziet er zeer appetijtelijk uit . Kan ik er van af blijven ? Zal ik er van af blijven ? Wíl ik er van af blijven ? Moet ik er van af blijven ? Nee . En ik plukte een olijfje . En misschien nog wel één . Het smaakt echter anders dan dat ik gewend ben . Alsof ze anders gaar zijn en dat het nu rauw smaakt . We zien ook een aantal van de groep, en tevens onze buren, buiten op balkonnetjes . Het is errug gezellig . Snel weer naar binnen, want we zullen zo zwemmen . Het buitenzwembad ziet er zeer uitnodigend uit . Karlijn is nog bezig . En ik voel ondertussen mijn darmflora bloeien ! Geknor in mijn maag en in mijn buik . Lichte krampen zelfs . Misschien is het wel verstandig om eerst de toilet te bezoeken . En alvorens het zwembad in te duiken eerst daar een plons te maken ! En echt waar; ik zat op die pot en krijg me dan toch een kontorgasme ! Alsof het laatste drupje poep net zover vooraan stond als het eerste ! Zou het die koffie geweest zijn ? Of net zo aannemelijk het olijfje, of die olijven ? ! De poep liep er als olie namelijk gesmeerd uit ! Na dit schaamteloze gebruik van een weecee naar het terras en natuurlijk zwembad . We komen voorbij een fitness lokaal met een buiten gebruik sauna . Via een buitendeur naar dat terras . Verscheidene stoelen zijn dan al bezet. En het water in het zwembad is ook al in gebruik . We besluiten om eigen stoelen te nemen en het water te delen . Karlijn zwemt vrolijk heen en weer en daaromheen en ik ben dan aan het

pootje baden . Uitzicht op zee en een lekker fris windje in de na uren van deze middag . Sommige van de groep zijn op het strand . Misschien zelfs wel in de zee . Ze komen alweer terug . Het koelt af . Een licht briesje danst over mijn kippevelletje, zo mijn haartjes de richting opwijzen die de rest van lichaam maar moet aannemen ! Kom uit dat zwembad . Droog je af en trek iets aan ! Een puik plan . Na een poos aan die rand gezeten te hebben, voeten en benen als lokaas, Karlijn als zeemeermin in een zoetwaterbassin die niet happen wil, kleden we ons in de kamer dan ook om . Onze kamer, in rode gloed van het dikke rodige gordijn, is mede uitgerust met twee vrijstaande bedden . Het ziet er zo rete chique uit ! So who cares ! Het is niet een al te grote kamer, maar dat heb je in principe voor een overnachting ook niet nodig ! En het is ook niet de bedoeling dat je omdat je een kamer in een hotel hebt geboekt dan ook zoveel mogelijk die kamer zal op kameren ! Wij zijn dan ook zo weer uit die kamer . Naar het restaurant . Het restaurant bevindt zicht hoger . Het restaurant is zowel binnen als een terras buiten . Buiten zit je dan naast het zwembad . Uitzicht daarop . En ook uitzicht op zee . Binnen staat een buffet . Er zitten nog meer gasten . Niet van onze groep dus . Wij zitten voor het grootste deel buiten . Alpay en Halil hebben binnen een tafeltje . De kleine groepjes zitten gezellig bij elkander . Ook de groepjes op zich zitten niet ver van elkander verspreid . We vullen zelf ons bordje . Het personeel ruimt netjes af en past op of onze glazen niet al te leeg blijven . Of in mijn geval dan het flesje met lekker koud water dat wanneer het leeg is vervangen kan worden . Aan tafel hebben we het over Turkije . Ook hebben we het over diabetes . Want een vrouw aan tafel heeft dat en ik natuurlijk ook . En zeker als toetje baklava ! :D Hoewel ik bijna weer niet van de watermeloen die er geserveerd lag af kan blijven . Ik kan dat wel, maar ik doe dat niet ! En de pitten schiet ik dan vantussen m’n lippen, wel of niet gemikt, op een bord of iets ! Dat kan super lollig zijn . Wanneer je dat met meer doet kun je er zeker in een melige bui hilarische lol door maken . Of anders er melig van geraken . En voor jezelf kun je er ook wel om lachen maar gedeelde lol is dubbele pret ! Door naar Pamukkale . Ofterwijl: katoenen kasteel . In deze streek wordt veel katoen verbouwd . Door deze katoenteelt ziet de omgeving bij vlagen wit . Vroeger verbouwde men hier al katoen . Het is men toen dan ook al opgevallen dat er een berg tussen de akkers uitpiekt . Een berg met een witte plek erop . Die plek komt niet van sneeuw . Het zit ook niet zozeer aan de top van die berg . En het is maar een beperkt gedeelte van die berg dat door dat toefje slagroom opvalt . Men weet toen dan niet dat het kalkterassen betreft . En omdat het wit is net als het katoen op de akkers in de buurt noemen ze het Pamukkale . Katoenen berg . De wollige tuintjes worden niet alleen geoogst van hun katoen, maar oogsten ook veel publiek . Niet alleen toeristen maar ook seizoenarbeiders . Net als seizoenarbeiders in andere delen van Turkije komen de meeste van hen uit het oosten van het land . Dan woont men met het gezin, of met die mee komen, in een tent of in een hutje op het land waarop ze bezig zijn met plukken . Soms worden ze bijgestaan door een handje vol toeristen ! Dan mogen de toeristen de bus uit en het land op . En dan zoeken ze hun eigen C&A – tje bij elkaar ! Na een zware arbeidsdag van rond een half uur, waar menigeen onder gebukt geraakt, en wel zonder pauze, stappen ze met een lach op het gezicht weer de bus in . De plukkers hebben er waarschijnlijk niets aan, of wellicht dat ze er een fooi en of een adresje aan overhouden, maar het schaadt verder niet . Mits wel het katoen achterblijft natuurlijk . Nou ja, het meeste dan ! En het is leuk om als toerist te mogen doen . Misschien zelfs wel best bijzonder . Je draagt het wel maar waar komt het vandaan ? Dat is ook leuk om te weten . En toch zeker leuk om

te doen . Al is het maar voor de foto . Nu nog leren breien, Karlijn ! Dat zal een hoop gewinkel schelen ! :D Carpe Diem . In de bus voel ik me steeds zieker . Niet wagenziek . Ik heb toch op één van de eerste pagina’s namelijk al besloten te zullen genieten van die busritjes . Nee, het is een griep . Dát zit toch niet in het te boeken pakket van Kras inbegrepen ! Waarschijnlijk heb ik die avond ervoor aan het zwembad een koudje opgelopen . Of zou het die olijf zijn geweest ? Of is het van die koffie ? Of is dat allemaal samen gewoon niet zo lekker gevallen ? Hoe dan ook; ik voel me toen dan in die bus knap beroerd . In die bus heerst een temperatuur om in – en waar we in Nederland om zitten – te snikken ! Ik heb het dan koud . In mijn lichaam voel ik de sensatie van door een teleporter uit Star Trek te zijn gestraald waarbij de moleculaire rangschikking niet geheel juist is overgekomen ! Echt alsof elluk deeltje tussen huid en bot duizelig is ! En de huid zelf is gevoelig en de botten doen pijn . Er zit nog iemand onder een deken in de bus ! Niet omdat ie een bed mist, maar omdat ook hij zich ziek voelt ! We bleven dan samen, en met Halil, in de bus zitten toen de groep uitstapte om een necropolis te bezichtigen . Een necropolis is een begraafplaats . Die ligt beneden op een berg, misschien zelfs wel beneden een berg . Er is ook Akropolis . Dat wil dan zeggen boven op de berg, of tenminste, op de berg, of het als een piek op de top zal prijken is een tweede . Maar in de Akropolis, of waarschijnlijk letterlijk: met de Akropolis, is dan meestal een stad, nou ja, danwel een dorp, of tenminste bewoning te vinden . Een bouwsel desnoods . Voor mij part heeft iemand er een theemok laten staan ! Daarna zullen we doorrijden naar de kalkterassen . Bij de kalkterassen kom ik die bus wel uit . Ik voel me dan nog niet veel opgeknapt, maar het is toch wel zo’n bezichtiging er bij hoort . En de excurasieduur is ook niet zomaar een uit – en instapje ! Niet echt lekker maar sterk genoeg waag ik een aantal stappen in het zand . Vervolgens probeer ik wat stappen op een pad . En eenmaal op pad lukt het me wel om naar de kalkterassen te komen . Bij de kalkterassen meng ik me in de rij en de menigte toeristen om een wit voetje te halen ! Op die kalkterassen blijk ik zelf er niet eens zo wit uit te zien ! Langs een afzetting lopen we naar een gedeelte waar we het water op het terras in mogen . Vanwege natuurlijke afbraak en ook door vervuiling en gebruik door massatoerisme, een nieuwe vorm van sedimentie die stamt uit de laat twintigste eeuw, namelijk massatoerisme erosie, mag men slechts nog op aangegeven stukken van de kalkterassen in het water daar baden . Al pootje badend lopen we door een fotoshoot verder ! Je hoeft voor op de kalkterassen van Pamukkale echt niet je zwemspullen mee te nemen ! En nog een tip: er is op de terrassen geen bediening ! We komen op een gedeelte met een horeca voorziening . Een grasveldje met tafels en stoelen en bedelende honden ! Neem naar de kalkterassen van Pamukkale nou wel je zwemspullen mee, want ondanks dat er op en in de terrassen zelf niet mag worden gezwommen, kun je wel badderen in de spa of iets dat er vlak naast ligt . Het ziet er luxe uit . Een pad met ongelijke stenen om plantenbakken met dezelfde steensoort heen maken een nette tuin . We hebben daar van de toiletten gebruik gemaakt . We hebben een lunch op dat grasveldje genuttigd . Daarbij hebben we een aantal honden van wat korstjes en beleg kunnen voorzien . Nog steeds grieperig heb ik daar gezeten . Mensen van de groep schuiven aan en af rond enige tafels om ons heen . Sommige mensen daar zitten gewoon lekker te zitten . Misschien wel aan het genieten van de mensen om hen heen . Vooral voor inlanders een spectakel . Al die buitenlanders, die verschillende volkeren, verschillende talen, die verschillende gewoontes, die verschillende kenmerken . En toch allemaal maar één ding: ( nou ja, twee dan, namelijk drinken en eten ), lunch !

Soms moet je gewoon de gelegenheid nemen om bewust te kijken naar de mensen om je heen . Wat ze doen en hoe . Wat ze zeggen, en hoe ze praten . Hoe ze er uit zien . Wat ze bij zich hebben . Hoe men elkander probeert te mijden . Naar hoe ze geïrriteerd raken van dingen . Of ze roken . Of dat ze iets drinken of eten . Of ze zingen of fluiten, of misschien wel in en of zelfs mét zichzelf praten . Hoe druk men is, met zichzelf en eigenlijk ook met elkander . Hoe druk men is met onbelangrijk en niets . dat men gezichten passeert zonder er naar te kijken . En de dingen die er toe doen laten liggen . Natuurlijk niet alleen maar . Maar zo vaak wel . En dat jij er dan ook tussen zit . En er bij hoort . En hetzelfde doet . En je daar bewust van worden . En stel je dan de vraag: Waarom zo moeilijk doen ? Zo moeilijk voor mezelf en voor een ander . Kijk naar wat er is en naar wat je hebt ! Geniet van elkander . Geef me maar, zelfs als een wildvreemde, gewoon, en public, spontaan, een knuffel ! Omdat uit de warmwaterbronnen kooldioxide opstijgt en calciumcarbonaat neerslaat ontstaan zo deze kalkterassen . Als je je hoofd maar onder de horizon gebogen houdt, en je je niets aantrekt van het loslopende kleurenpallet aan toeristen, zou je zo je kunnen wanen op centraal station sneeuwvlok ! Of in een cabrio – iglo ! Of dan de danszaal van een iglo, waar het dak er af is ! Het is zo wit . Zo prachtig wit . Bijna verbazingwekkend hoe je met welke kleurcombinatie dan ook werkelijk de prachtigste schilderingen kan veroorzaken . Dat je uit den dolle kunt met spetten en spatten, dragen en hangen, mengen en mixen, tonen en combineren van zovele kleuren . Terwijl dat je in feite gewoon een puur oogschap nodig hebt, van slechts wit, maar dan wel dat felle, sneeuwwit, dat pure, eigenlijk letterlijk maagdelijke wit . Zonder ook maar één spectronomisch vuiltje er in . En dat dan dit beeld een net zo woedend enthousiasme losmaakt, met dit spectaculaire aanzicht, of misschien zelfs wel een nog heftiger, dan welke kleuren architect met wat voor een kleurenwaaier dan ook ooit teweeg zal kunnen brengen ! Sneeuw wit is prachtig om te zien . Het heeft iets, sprookjesachtigs, iets magisch . Het straalt letterlijk, en het straalt figuurlijk ook iets uit ! Daarentegen draagt wit wel iedere kleur uit het kleurenspectrum . Dus is het ook wel logisch . Op de kalkterassen van Pamukkale vind je soms een paar vierkante meter van zulk een ervaring . Maar je er écht midden in wanen vergt wel iets meer van je fantasie . Het is er te kleinschalig en te bezocht voor . Mocht het ooit niet meer zo bezocht zijn, is het misschien wel de moeite waard om die moeite te nemen, maar waarschijnlijk is er dan nog weinig van te vinden . We komen vroeg aan in het hotel . Ik donder ziek op bed ! Geluiden van buitenaf dringen echoënd, als onwerkelijk tot mij door . Volgens mij is Karlijn aan het zwemmen . Misschien moet ik ook maar een duik nemen, in een bad met vitamines ! Nee, ik blijf wel een poosje in bed . Ik weet niet eens meer of ik die avond wel, met of zonder die groep, gegeten heb . Ik weet niet eens meer hoe dat hotel er uit ziet . Of zelfs wáár we zitten !! !! Er staat me wel iets bij van een ruim complex, een beetje in een vierkant . Met een zwembad op het binnenterrein . En dat onze kamer grenst aan het terras met dat zwembad . Maar misschien lig ik toen dan wel te ijlen ! De volgende dag is de griep gewoon over . Verder ook niet over zeuren of bij stilstaan . Het is gewoon zo . Lekker ! Dat is wel beter griep hebben . Ja, inderdaad een leuke paradox, of misschien in dit geval een leuke paradoxter ! Beter griep hebben kan natuurlijk niet . Dat is dus een beduidend geschiktere vorm van het hebben van een griepje . Een dag lang je klote voelen . Belabberd op bed liggen zweten . De koorts wegrillen . En na een aspirine – dieet van vierentwintig uur, om de drie uur twee, de volgende morgen voorzichtig doch zonder griep uit bed komen ! Als je dan toch van de influenza ziek moet zijn en het dan

toch voor het kiezen hebt hoe je het voor de kiezen krijgt . Doe dan maar de infl24uurenza ! Ook niet leuk maar een stuk relaxter dan een week, of zelfs twee weken, knap beroerd thuis te moeten zitten . Met als enig uitstapje de route tussen toilet en bed ! En misschien nog naar de keuken voor wat vitamines en aspirines ! In de ochtend hebben we nog een kans gezien te fitnessen . Met een aantal minimale apparaten kunnen we toch wat spierballen kweken . Of ten minste de spieren de juiste vorm laten aanvoelen . Een paar hometrainers, of misschien zelfs maar één ! Wat dumbells, her en der liggen nog wat onsjes, of zijn dat de onsjes van sportieve hotelgasten ?, en nog wat gewichtige attributen . In een thuisfitnesskamer zou het niet misstaan, maar voor een beetje sportschool is het maar een minimale aanblik ! Nee, zelfs voor thuis is een all – in – one apparaat nog luxer ! Maar niettemin: de mogelijkheid is er, en fitness hoort niet te verwennen ! De modeshow weet je al . Toen ik een gaatje zag ben ik uit die winkel gelopen . En ik zag een gaatje, het gat van de deur . Terug naar het hotel . Waar we die avond wellicht een optreden van een buikdanseres zouden hebben . Uiteraard hebben we lekker gegeten . En we werden uitgenodigd om te komen naar een Arabisch ingericht vertrek . Er liggen kleden op de vloer, misschien hangen er zelfs kleden aan de wanden . Lage tafeltjes op de vloer, met kannen en misschien wel waterpijpen er . Leuke lampjes met waxinelichtjes erin . Waterpijpen los op de vloer . Het is een donker vertrek . Met een grottige sfeer . Het geurt er ook toepasselijk muf . Dat vindt ik een lekker luchtje ! Alsof het vocht in die kamer zijn vertrek heeft ingenomen om er eigenlijk nooit meer te vertrekken . Het stinkt wanneer je het met je kleding aantrekt, maar het is o zo prikkelend om er met je neus doorheen te waden . Alpay heeft ons verteld dat buikdansen uit de Arabische cultuur komt . En dat het dus niet traditioneel Turks is . Als er voor mijn neus een beblote dame, wulpse bewegingen met haar verleiderlijke heupen staat te maken, en als ze haar flirtende dans en met haar negerende ogen en haar wenkende armen en handen en met haar verzoekende vingers ritmisch aan het ijsberen is, met alle toeters en bellen . Nou ja, niet de toeters maar wel de bellen, want de gouden plaatjes om haar lijf en de kleine castagnetten in haar handen rinkelen aandachtwekkend op het mannelijk prooi . Dan neem ik het niet zo nauw of er dan een Arabische volbloed voor me staat, of een gewaadloze Turkse schone . Het mag van mij trouwens ook een westerse vamp zijn of voor mij part een oriëntaalse stoeipoes of een met een zwarte huid gehulde Afrikaanse mama ! Daar doe ik dan niet zo moeilijk over ! Wel spannend trouwens . Om daar nu zomaar een Turkse vrouw te zien ! En dan wel zónder burka weliswaar ! We hebben daar een poosje gezellig gezeten . Er zitten dan ook nog mensen die niet uit onze groep komen . Maar er komt geen buikdanseres . Alleen een ober die ons vertelt dat ze elk moment kan aantreden . Of in dit geval: kan optreden . Maar tevergeefs . We kunnen het wel op ónze buiken schrijven !! !! De volgende ochtend . Weer in de bus . En na een pittige rit, een allerminst flauwe site bezoeken . Namelijk een zoutmeer . Een enorme plas zout ! Nou ja, eigenlijk kun je het niet echt een plas noemen natuurlijk . Het heeft wel iets weg van een natuurijsschaatsbaan, maar dan wel op een zeer paradoxale manier . Meestal strooi je zout om het ijs te doen smelten . Hier ligt gewoon zout . Waarop je beter maar niet schaatst . Trouwens vol met wakken . Want ergens is het wel een plas, er ligt ook water . Vanaf de kust kun je een heel stuk over het

zout lopen . En net als bij een zandstrand heb je soms dat er stukken waar je op staat en of waar je stond weg zakken onder het water . Als je je ooit nog afvraagt waar je tranenladders zullen blijven wanneer ze je wangen zijn afgerold . Wel, misschien wel drijven ze af naar dit zoutmeer ! Na die excursie in die tapijtenfabriek werden we niet eens een stukje met één hun kwaliteitsproducten gevlogen ! We moeten gewoon naar de bus toe . Heeft Turkije dan toch één van haar fantastische charmes verloren ? Geen vliegende tapijten meer ? Of is dat ook té Arabisch ? ! “ Hup Holland ! “ Riep Alpay weer . Alsof ie op een markt bloemkolen aan het verkopen is ! En de troop volgde gehoorzaam de opdracht van de hopman op . Dit is namelijk één van de orale verzameltechnieken die Alpay hanteert om de groep duidelijk te maken dat er van verwacht wordt te moven . Alpay heeft nog meer uitspraken die vaak terug komen . Bijvoorbeeld: “ …. en daarna …. “ en “ …. en daarom …. “ beide gevallen gezegd alsof het stukje en met de clou komt en bij de woorden daarna en daarom met de klemtoon op alle vier de lettergrepen ! We leren veel van Alpay . Over Turkije en haar inwoners, met al hun cultuur en ideeën . Maar ook over hoe hij zelf de dingen van en in zijn land overziet . Wat ie heeft meegemaakt aan Turkse cultuur, en hoe ie dat heeft ervaren . Natuurlijk horen we ook vaak over Haarlem en over Rotterdam . Over Haarlem omdat ie daar heeft gewoond . Over Rotterdam omdat ie die stad als voorbeeld stelt wanneer ie het heeft over allochtonen in Nederland . Zo weten wij dat ie besneden is, en daarom van een grotere afstand dan sommige andere mannen van het urinoir kan staan en toch er in kan mikken ! Willen we dit wel weten ? Ach, er wordt om gelachen, en dat is toch één van de truckjes die onze held gebruikt . We weten dat ie ergens een appartementje in Antalya heeft . Dat ie een vriendin heeft en dat ie ze Aysha noemt, maar dat is wel een errug gemakkelijke weggegever voor een moderne Turk . Zijn moeder woont in Izmir, daar zijn we dus bijna op de Turkse koffie geweest ! Toen we ergens een hotel in duiken, heeft Alpay zelf bij z’n zus thuis gelogeerd . Alpay is een moslim . Hij draagt ook een kralenketting . Daar is ie veel mee aan het spelen . Hij draait het dan om zijn vingers en zijn hand waarmee ie het vast heeft heen . Alpay vertelde ons dat dat een afleiding is voor het niet roken . Net voor deze trip, of misschien zelfs wel met deze trip, zou ie met roken zijn gestopt . Maar als je goed om je heen kijkt zie je wel meer turken, vooral of misschien zelfs wel alleen maar mannen, met zo’n ketting draaien . Houdt ie ons voor gek ? Speelt ie met ons ? Hoe serieus kunnen we hem dan nemen wanneer ie vertelt over de Turkse cultuur ? Waarschijnlijk ben ik de enige van die groep die dit zo ziet . Ben ik dan echt te argwanend, of is die drang naar een breed blikveld bij mij zo groot dat ik niet zozeer overal meteen iets achter zoek, maar dat ik al eerder iets gevonden heb dat ergens achter kan liggen voordat ik de zaak goed heb bekeken ? Alpay vertelt ons dat ook hij varkensvlees niet eet . In de Koran staat dat je varkensvlees niet mag eten . Alpay vertelt ons dat men niet zeker weet waarom het niet mag . Maar dat het gewoon niet mag . Dat het eten van varkensvlees haram is . Moslims mogen eigenlijk ook niet roken en eigenlijk mogen ze ook alcohol niet nuttigen . Alpay zei ons dat ie gewoon een keuze heeft gemaakt . Zo eet ie varkens niet, maar heeft ie wel gerookt . Of ie alcohol gebruikt weet ik niet . Maar een sjaffie smaakt toch wel lekker bij een glaasje volwassenenranja !

Ditmaal een hotel dat minder afgelegen lijkt . In de omgeving is het niet zo druk, maar het is er voller gebouwd dan het hotel ervoor . Het is net een soort dorp . Laagbouw, of zelfs geen bouw, en dan dat hotel . Uitkijkend over een soort van permanente markt, die, deels, overdekt is, steekt het gebouw uit als Langnek uit de Efteling, maar dan zonder attracties om zich heen . De zee ligt dicht in de buurt . Maar dat zal wel . In het hotel zijn kamers met uitzicht op zee . Wij hebben een kamer waarvandaan we vanuit het raam kunnen loeren op het commerciële tentenkamp tegenover ons ! Wel hangt ons balkon boven het zwembad van het hotel . Dat zwembad is aardig groot, niet zo groot als de zee natuurlijk, maar wel prachtig blauw . Het ligt ons net te veel open om er lekker te kunnen zwemmen . We hebben er geen gebruik van gemaakt . Karlijn pakt het één en nader uit terwijl ik op één van de gescheiden bedden lig te pitten . Of althans een poging waag . Zometeen drinken en eten . Wellicht nog naar die markt toe . Het is er vast koopavond ! Het restaurant is flink . Een aardige zaal met rijen tafels waaronder stoelen geschoven zijn . Het ziet er uit als een populaire bedrijfskantine . Niet erg gezellig maar wel druk bezocht en met voldoende capaciteiten . Als we daar binnen komen voelt het voor mij alsof we op een bruiloftsfeest van personen die we niet kennen komen . Als we daar zo binnen lopen voelt het voor mij net alsof we een bruiloftsfeest van onbekenden bezoeken . Gelukkig zien we een tafel, nou ja een rij met tafels dan, waaraan bekenden zitten . Luitjes van die groep natuurlijk . Zijn jullie ook allemaal uitgenodigd ? Wat leuk ! En wat toevallig . Gezellig hoor . Aan tafel bespreken we nog wat dingen van de reis . En we hebben het over nog veel meer . Ondertussen kunnen we genieten van de zang en het gitaarspel van een laat ik het maar op een troubadour houden . De Turkse man zit bescheiden op een stoel op wat ongeveer wel het midden van die zaal zal zijn . Timide speelt ie nummers van Mr. Blue Eyes . Van The Voice . Jawel, van Frank Sinatra . Vol passie en genot . Prachtige deunen wonderschoon gebracht met een innige performance . Voor sommige mensen wellicht net alsof er een geluiddrager op staat . Maar daar maken de tussendoor komende applausen wel korte metten mee ! Wellicht dat mijn geflirt met die troubadour hem wel overbracht dat ik het rete waardeer . Ik wil nog wel een aantal nummers meekrijgen maar Karlijn wil graag van tafel . Ik geef die muzikant nog een blik van waardering en dan lopen we die zaal uit . Het wel kapitalistisch opgevoede instinct komt in Karlijn naar voren . Haar vrouwelijke bewustwording komt ineens op . Nou ja, ineens . Die groeide al een tijdje natuurlijk en nu staat ie in bloei ! Ineens is ze dat geldverslindende, portomonaie verscheurende, bankrekening verwoestende, credit verstrengelend monster . Wat het monster was voor Dr. Frankenstein is de gemiddelde moderne vrouw voor de ondernemer ! Ze wil winkelen ! En ja . De winkels van die markt zijn die avond open . Ze zijn elke avond open . Als dat de verkoper uitkomt . En mocht ie aanwezig zijn en het lichamelijk kunnen opbrengen dan zit ie daar gewoon . Want ze zitten daar uren overdag en uren in de avond ! Ze wonen daar praktisch . Een dak boven hun hoofd, en tegelijker tijd hun geld verdienen ! Voor die verkopers gebeurt het daar ! Ze zullen heus wel elders komen, maar hun wereld speelt zich vooral daar af . Familie en vrienden in de buurt . Vaak is het zo dat de familie of zeker het gezin ook in de shop staat . De contacten komen in de shop en buiten daaromheen . Als ze iets verkopen is dat fijn meegenomen ! Dus ze zijn gewoon open . Totdat ze vinden dat ze écht naar bed moeten . Of een ander excuus hebben om de toko te sluiten . Die markt is net als die bazaar in Istanbul, maar dan met een soortgelijk aan Zeeman gehalte . En cabrio ! In de verkoop zijn allerlei dure merken en onbekende distributeurs . Wel goed opletten of het label in het kledingstuk niet toevallig een spelfout kent, of dat het opschrift op

het kledingstuk wel het juiste, aantal, letters heeft en dat die dan ook in de juiste volgorde staan ! En ondanks dat vele parfums wel met hertezeik worden gemaakt, hoef je dat nog niet puur op je lijf te spuiten natuurlijk ! Nu zal dat zo erg wel niet zijn, maar een flesje thee van tientallen euro’s, in een verpakking van Dior kopen is vast ook niet je bedoeling ! Je hoort vaak iets als: “ Kijken kijken niet kopen ! “ . Die zin zou dan vooral op Nederlanders slaan . Je kunt dan inderdaad maar beter goed “ Kijken kijken “ ! Als we dan een poosje over die winkelboulevard vooral kijkend dus hebben geflaneerd, wandelen we daar vandaan het trotse stuk naar het hotel terug . Op het terras van het zwembad zit die muzikant weer te spelen . De bar buiten is geopend . Er zitten wel een aantal bezoekers, maar ze maken er niet een openlucht disco van ! Wij zijn naar onze kamer . Misschien spelen we nog een spelletje, als we ondertussen kunnen luisteren naar de chansonades van deze misschien huisbard . Niet lang daarna al naar bed . Of in het bekende toeristisch Turkse geval: naar bedden ! Kan er nog iemand aan het touwtje van het muziekdoosje buiten trekken ? !! !! Dus dat was ons bliksembezoek aan Bodrum . Absoluut niet die toeristische stad die we uit de gidsen kennen . We zaten toen dan natuurlijk ook een stuk van het commerciële gedeelte verwijderd . Of het nu een meevaller of een tegenvaller is weet je natuurlijk niet . Als we in dat feestgedruis hadden gelopen was dat ons waarschijnlijk tegengevallen . Ergernissen over die paranoiale verkoop . Dat er tig van die winkeltjes bij elkaar in de buurt zitten met voor het grootste deel dezelfde inhoud in en op en aan en om de vitrinekasten en andere winkelmeubilair . Dat er van die verkopers naar buiten komen, of al buiten staan, alsof ze beter dan jijzelf weten of je wel of niet die winkel in wil . Dat feestgedruis zelf . Jongeren die, nadronken, op straat, lopen te joelen . Allemaal op dezelfde beat als die ze die nacht ervoor ingedreund hebben gekregen, uit de boxen van de disco’s . Daarentegen zou dat voor op deze reis misschien juist wel een aardige afwisseling zijn geweest . Maargoed . Bodrum ken je dus al op die manier . Weliswaar niet op de persoonlijke toer, maar wel van de trend . Dus om zo’n stad dan op deze manier ook te leren kennen is ook leuk . Op die manier hebben we Kusadası ook kunnen ervaren . En Antalya wat dat betreft ook . Ondanks dat deze stad ook als zo’n badplaats een naam heeft gemaakt, zitten we daar toch ook afgelegen van het echte toeristische gedeelte . Antalya is wel duidelijk een grotere stad . Want in de buurt van het hotel zijn wel grote en drukke straten te vinden . Er is zelfs een winkelcentrum in de buurt . Ook zit daar een arcadehal en misschien zelfs wel een bioscoop . Lopend is het vast wel te doen want het ligt niet zo gek ver van het hotel, maar dan is het toch nog wel een aardig stukkie . Het strand zal ook wel vrij kort bij liggen, met taxi en of bus, maar dat weten we niet . We hebben dat niet geprobeerd . Karlijn en ik hebben daar ook geen behoefte aan gehad wat dat betreft . Bij het hotel zit een klein parkje en dat grenst wel aan zee, maar om op een klif te zonnen is ook zoiets ! Dat is zo stijl, dan ren je ook niet zomaar de zee in . Daarin verschilt die boeking bij Kras toch wel met andere boekingen die je kunt maken . De specifieke sporen van deze boeking zijn overduidelijk . Puur cultuur in verschillende opzichten . Maar niet die drukte . Okay, sommige toeristische sites zijn dan wel met drukte versierd, maar niet die drukte van dat gefeest en dat luide gedoe daar omheen . Gewoon, het land bekijken en je verrijken met wat het te bieden heeft zonder al dat populaire gedoe . Voor een geroepsamenstelling bij zo’n reis heb je dan wel deelnemers die daar ook oog voor hebben . En die, ook niet onbelangrijk, er interesse in hebben .

Voor een bliksembezoek aan Bodrum is het donderende geluid van de motor van onze bus wel toepasselijk . Als een gids op zijn eigen manier stuurt Halil de bus langs prachtige zichten . We rijden langs de kust . De kleurrijke contrasten tussen hoogland en laagland, en zee, zijn beeldend schoon . Dan weer is het water woest, dan weer het land . Geven en nemen en het dragen van ondertussendoor . Afgewisseld met baaien met een rustig strand . Waar de golven lijken te bedaren en het land gemoedelijk haar grenzen heeft geopend . Halil vertelt verder niets maar laat ons gewoon genieten . Mocht je die behoefte hebben en de kans nemen natuurlijk . Want sommige oogjes zijn alweer toe en sommige boeken zijn alweer geopend . Maar wie die pracht weet te onderscheppen zal zeker onder de indruk zijn . Met ondertussen wat sanitair gebeuren, en als Alpay dan toevallig ook bij het urinoir staat toch die onvermijdelijke blik naar de afstand die ie tussen hem en de pot behoud, en een beetje doorrijden komen we al tegen of vroeg in de middag bij het hotel in Antalya aan . Weer in het hotel waar we eerst ook in zitten . Of we dezelfde kamer zullen krijgen weten we niet . We weten nu wel dat we als koppel niet hetzelfde bed zullen krijgen !! !! :D Opgewacht door de garde die ons toen uitzwaait worden we weer welkom geheten . Ze kennen ons echt nog ! Wij hebben althans niet dezelfde kamer . Wel zitten we in hetzelfde gebouw . Als we bij het terras aankomen zitten daar luitjes van de groep . Sommige zijn aan de wandel, sommige wellicht op hun kamer en hier zitten er een aantal die gezellig babbelen en misschien wel een spelletje doen . Ondertussen is er de mogelijkheid tot lunch . Ergens op het terras is er iemand aan het grillen . Eigenlijk is het gewoon barbecuen natuurlijk, maar de techniek blijft enigszins hetzelfde . Stukkie vlees, aan een spies, op een rooster, boven de hitte van de kolen . Kan ik het gewoon niet weerstaan, heb ik écht honger ? Ik bestel een spies . Karlijn neemt een salade . We peuzelen het op en het smaakt delicieus ! Eigenlijk willen we zuinig aan met het geld doen . Maar soms moet het gewoon kunnen . Als je telkens maar op je geld moet letten bij zoiets als dit is dat echt een beperking . Überhaupt al omdat je dan niet zomaar alles dat geld kost kunt doen en of nemen . Maar ook omdat dat een hoop plezier wegneemt . Je wilt graag iets en dan kan dat niet . Ondertussen wil je wel dingen doen, en nemen, maar dan komt dat er bij kijken . En om je heen luitjes die dat wel doen . Dat bederft een hoop . Dus in feite met zoiets als dit gewoon er niet mee zitten . Dit doe je nu eenmaal, het kost al een hoop geld, dan moet je dat ook maar uitgeven . Als je het echt niet trekt, dan moet je natuurlijk wel uitkijken, maar dan is je plezier er in waarschijnlijk toch al enigszins bedorven . Ondertussen dat er een aantal mannen uit de groep naar een kapper zijn probeer ik Karlijn het spel schaken te leren . De schaakset die ik in Efeze heb gekocht is dan natuurlijk een uitermate geschikt middel om daarbij te gebruiken . Karlijn heeft schaak nooit willen leren, maar nu heeft ze wel interesse . We komen er al snel achter dat het spel niet compleet is . Er zit één stuk niet bij . Of er nu een stuk uit een ander schaakset bij zit ? Er kan nog wel mee gespeeld worden . Dus wat dat betreft . Enfin, als ik aan Karlijn heb uitgelegd hoe de stukken over het bord mogen worden geplaatst, is haar goeie moed het spel te leren verdwenen . Met paardensprongen achteruit als het ware . We kunnen ook een stukje wandelen, of naar bed . We hebben de troepen van dat schaakset herenigd en met doosje en al opgeruimd . In feite is Karlijn toch niet iemand die zal schaken, ze is meer een persoon die geschaakt wordt . Niemand maakt eigenlijk gebruik van het zwembad . En dat terwijl het toch zo verliederlijk uitziet . Karlijn maakt zich druk om die jongens die er bij lopen . En ik ben toch wat onzeker als het op zwemmen aan komt . Wat de rest betreft hebben ze er waarschijnlijk geen behoefte aan . Qua temperatuur hoef je het niet te laten . Het is er nog warm genoeg voor . In de

avond koelt het misschien wel aardig af, maar voor zo overdag kun je dan best een plons maken . Al snel verzamelen we ons weer, voor zover dat al nodig is, voor het drankje en het hapje dat er in de avond wel in wil ! Onder het tafelen, bij een niet – weg – lopend buffet, is het een lekkere boel . Een groot deel van de groep trakteert zichzelf op een glas alcohol . In sommige gevallen misschien zelfs een fles . Die fles wordt dan wel met meerdere gedronken . Maargoed, zoveel flessen …….. . Dat is trouwens niet alleen deze avond . De alcohol wordt ruimschoots gegoten . Zowel overdag als bij het avond eten . En dat ruimschoots valt misschien nog wel mee . Maar als je die drinkers hoort, dan krijg je mee dat ze thuis niet zoveel drinken aan alcohol . Of dat waar is is een tweede, maar op deze reis schenken ze de glazen met excuserende schaamte vol . Het bier wordt soms uit het flesje gedronken, dan schenken ze het niet vol maar drinken ze het leeg . En mij maakt het niet uit . Al dansen ze al strippend laveloos door het zwembad ! Maar het is wel leuk . Dat die mensen juist zoveel drinken . En wij zo weinig . Dat zij , die eigenlijk jaren lang het goede voorbeeld hebben moeten geven, ineens zo ongeremd alcoholkermis houden ! Thuis drinken ze niet zoveel, ach, het moet nu toch kunnen ! Het weer is er ook naar . Thuis kennen ze me zo niet . Normaal gesproken drink ik niet zo veel, wat kan mij het schelen ? Terwijl men juist van ons zou verwachten de pintsprint te zullen winnen ! Maar allebei zitten we als BOB zonder rijbewijs te kijken naar die smoesende groepslieden . Zullen ze dan thuis echt niet zoveel drinken ? Waarom moet dat dan zo vaak worden verwittigd ? En waar schaam je je voor ? Je moet dat toch zelf weten ? Je weet voor jezelf wel of het goed of fout is . Maar dat is misschien het generatie gevoel . Bij ons is het stoer om veel alcohol te drinken . Bij hen niet . Terwijl er van vroeger uit juist door de rijken alcohol gedronken werd, ach nee, de arme sloebers dronken ook, alleen goedkoper . Alcohol drinken geeft je een gevoel van zelfverzekerdheid . Jij beslist dat je het drinken mag . Als kind mag je het niet en als volwassen mens, die zijn eigen beslissingen maakt, en zelf zijn weg bepaalt, laat je zien wie er de baas is . Het is een trofee van volwassenheid . Je drinkt toch ook uit een beker ? ! De zege van het op eigen benen staan wordt met alcohol bejubeld . Ben je dan ook nog eens uit je omgeving, dan voel je je al vrijer, dan geeft alcohol dus nog meer smaak aan die vrijheid . Je bent meer bevattelijk in die vrijrijkdom . Misschien dat we zometeen met een stel nog wat tatoos en piercings laten zetten ! :D Er wordt ons voor de zoveelste keer tijdens deze reis gevraagd of we het wel leuk vinden . Het culturele gehalte . Het verschil in leeftijd in de groep . Wederom vertellen we dat we het hartstikke leuk vinden . Dat het inderdaad niet een veelvoorkomend geval is dat mensen van onze leeftijd dan zo’n reis maken . Want het kost veel; geld, het is niet bepaald iets waarnaar de meeste lui op zoek zijn . Maar onze interesse is groot . We zijn er nieuwsgierig naar . We hebben het niet zo op lange strand verblijven en de dag met niets doen in te vullen . En de groep is toch gezellig ? We doen dit liever dan zonnebranden discodancen ! Wel leuk dat ze zo bezorgd zijn . Maar zouden ze ons een lift naar geven mochten we het niet naar ons zin hebben ? Zouden ze ons met z’n allen vertroetelen ? We hadden er misschien een lekker slaatje uit kunnen slaan ! En dat mist het buffet nog net ! We zullen zo naar bed !

Vandaag nemen we allemaal extra schoenen mee . Laarzen en ander extra, groot, schoeisel wordt puur decoratief in de bus gezet . En als dan de bus is volgestouwd met de Van Haren colleXie van vorige seizoenen stappen we zelf ook in . Tussen de lederen voetzoeker in rijden we naar Myra . Daar staat de kerk van Sinterklaas . De goedheilig man die voor ons allang geen vreemdeling meer is heeft daar gewoond . Vroeger vinden Nederlanders Spanje al ver genoeg klinken, maar Sint Nicolaas vaart nog een stukkie verder om op vijf december bij ons zijn verjaardag te vieren . Voordat we Myra zullen bezoeken komen we eerst in Demre, dat officieel bekend staat als Kale . In Kale staat een rots met daarin uitgehouwen en fijn bewerkte grafhuizen . Gewoon letterlijk zo . Verscheidene voorgevels die lijken willekeurig te zijn geplaatst kijken triomfelijk uit over het rijk dat aan hun voeten ligt . En naar de horizon en misschien zelfs wel nar wat daar achter ligt . Naar de vrijheid . Wellicht is dat ook wel de bedoeling . Achter de gevels zijn natuurlijk kamers te vinden . Misschien wel meerdere kamers achter één gevel . Er kan tussen de kamers achter één gevel zelf verschil zitten – en er zal tussen de kamers onderling vast wel verschil zitten in diepte en hoogte . Vandaar dat ze niet netjes op rij liggen, voor het blote oog . Wellicht heeft het ook met de standen en of rangen van de personen er in te maken . Dat de één hoger ligt, of juist meer naar beneden . Vlak bij de rots staat een ruïne van een theater . Dit is echte een ruïne zoals je ‘m verwacht . Een groot overgebleven stuk bouwwerk met daaromheen losse brokken architectonisch puin . Misschien niet volledig er omheen, aangezien zo’n theater tegen een bergwand aan staat . Maar je snapt het plaatje vast wel . Misschien is het ook wel een beetje teveel van het goede . De stukken puin zijn in zo’n groot aantal en liggen meer her dan der, dat je aan het overzicht al snel de aandacht verliest . Het is net een reuze 3D puzzel . Waarvan we de stukken zelf bij elkaar moeten zoeken en vervolgens zelf in elkaar mogen zetten . Dat is een zware opgave ! Het leuke van zoiets als dit, dat het zomaar voor het oprapen ligt, nou ja, voor het oprapen, misschien voor een bodybuilders team zoals Silvester Stallone en Arnold Schwarzenegger, maar dat het ze ground level ligt, is dat je zo ook veel meer detail kan bekijken . Ornamenten en nog meer stukken waar je normaal gesproken op moet inzoomen om het duidelijk te kunnen zien liggen op deze manier zo voor het aangapen . Voor zulke theaters zijn gezichten uitgebeeld . Gezichten met verschillende uitdrukkingen . Die kun je nu van dichtbij bekijken . Zelfs er aan zitten . Wat, zelfs er op zitten ! Wat wel minder daaraan is, is dat men er ook met gemak op kan kliederen . Met dikke stift en met graffiti . Dan heb je zo een brokstuk uit het verleden waar de groetjes en namen van stelletjes op staan . Tja, iedereen wil een stukje geschiedenis maken . Nou ja, beter dan dat er reclame op wordt gedrukt . “ Krijg jij ook zo’n droge keel bij het bezoeken van die stoffige sites ? Drink Pepsi ! The Choice Of A New Generation ! “ Eigenlijk is het zo gek ook niet . Zo’n stuk maakt nog steeds een ontwikkeling door, en de geschiedenis wordt, dus ook letterlijk, nog steeds geschreven . De laan vanwaar we de bus uit stapten en waarover we naar de site toe liepen, eigenlijk een pad, staat vol met kraampjes . Ondanks de warme temperatuur krijg je daar toch een beetje de kerststemming te pakken . Uiteraard speelt veel van wat er in de Bijbel staat zich af in – en veel van de personen uit de Bijbel komen op het land dat nu Turkije is . Maar dat is het niet . We lopen daar samen, de groep, maar die saamhorigheid is het niet . Er wordt niet gecarroled, dus dat is het ook niet . Er liggen ook niet presentjes, ja, souvenirs, maar dat komt al een stuk dichter in de richting . Want bij de meeste van die tentjesverkopen ze iets met een afbeelding van Sinterklaas er op . Maar de afbeelding van de Sint hier, heeft veel weg van de kerstman ! Een man met en bolle buik en een rode muts !

desalniettemin merken we wel dat we bij de thuishaven van Sinterklaas zijn . Twee kilometer verderop ligt dan ook Myra . De stad waar de Sint gewoond heeft . Als we dan het marktachtige straatje doorlopen, richting de bus, rijden we daarna dan ook daar naar toe . Maar de kraampjes hebben wel errug leuke spullen . En die vrolijke dikkerd ziet er ook wel vaak errug uitnodigend uit . Zichzelf uitnodigend, want men wil graag een plaatje, een borduursel, een pot met een tekening erop, of wat dan ook, met die lachende, wit bebaarde man, kopen en meenemen . Terwijl in Turkije het Sinterklaasfeest niet wordt gevierd, ondanks dat ie toch uit Turkije komt, wordt ie wel vereerd, om wat ie gedaan heeft . Gebruikt als een product om toeristen te trekken, uitgebeeld als de kerstman, is ie nog steeds populair . De Sint brengt in Turkije dus nog steeds geld in het laatje ! Vroeger op eigen gelegenheid door bruiden zonder bruidsschat goud te schenken . Tegenwoordig door toeristen vanwege zijn bestaan uit eigen portomonaie gul te laten schenken . We komen aan in Myra . Gewoon een stad zoals we die wel kennen . Niet zo groot en groots als Ankara, niet zo druk en veelomvattend als Istanbul . Niet zo afgelegen als de randen van Kusadası of Bodrum . Niet zo verlaten als Cappadocië . Misschien meer zoiets als Konya . Of zoals Çannakale . Misschien zelfs wel zoals Antalya . Hoewel die stad aan oppervlakte groter is . En heeft met doenswaardigheden ook meer capaciteiten . Misschien wel zoals Konya . Wat hebben we eigenlijk in slechts een paar dagen toch al zoveel gezien . Al die steden, verspreid over het adembenemende, spectaculaire land . Al die kilometers natuur en cultuur . Myra is een gemoedelijk stadje . Stress bestaat niet ! Stress zal althans niet een uitvinding uit deze streek afkomstig zijn ! De straten zijn wit – grijzig . Gebouwen van steen . Door het niveauverschil en het terrassen effect dat dat nog lekker aandikt bevind je je onderhand in een parkstad . Gezellig . De vierde – eeuwse bisschop van Myra, Nicolaas, is zoon van een rijk man die zich pas echt rijk voelt door goed te doen . Gehuld in cape en capuchon bracht hij goudstaven aan armeren, zoals de bruiden zonder bruidsschat . Met zijn vroomheid en vrijgevigheid is hij de beschermheer van kinderen en vissers . Ook van bakkers, brouwers en bruiden . Er staan zeker twee standbeelden over hem . Hij is zeker niet een vreemdeling zeker . De kerk waar hij bisschop was is ooit vernield maar in de negentiende eeuw door een Russische prins laten herbouwd . De overblijfselen van Nicolaas zouden nog steeds in deze kerk liggen ware het niet dat ze zijn gestolen . Maar daar doen meerdere verhalen de ronde over . Het kan zijn dat je verwacht dat de kerk waarin Nicolaas bisschop was enorm groot is . Een enorm gebouw, met vele kleuren, misschien zelfs wel met goud bedekt . Veel ornamenten er aan en veel poespas . Dat die kerk er verfomfaaid uit ziet, want het is toch de kerk waar Sinterklaas zat . Dan verwacht je dat misschien wel . Maar waarschijnlijk liep ie wanneer ie uitdeelt zelf ook niet al te opvallend er bij . Bedekt onder een cape en onder een capuchon . Tussen het donker van de nacht . Zonder al te veel bombarie, stiekemlijk, misschien zelfs wel zonder paard, en ik neem aan niet over de daken . Het is ook pas later een feest, en zelfs in andere landen . Maar het kleurenfestijn, de pakjesboot, zouden misleidend zijn voor hoe het toen is geweest . De kerk waar Nicolaas bisschop was is dan ook precies dat . Wat iemand er voor zichzelf uit haalt terzijde .

We mogen naar binnen . Door de tuin, en dan naar binnen . We zien kleine vertrekken . Kamers die hebben gediend als hal en of zaal . Een soort van erkers, maar dan zonder raam, wellicht dat men daar heeft gezeten met missen . Er is ook een stuk te zien waar dan de overblijfselen van Sint Nicolaas zouden moeten liggen . En natuurlijk het altaar, vanwaar ie gesproken heeft . We mogen nog rondkijken en rondlopen . We kunnen vanuit sommige vertrekken door kieren naar buiten kijken, soms ook door gaten . Ook hierbinnen heeft het iets gemoedelijks . De vloer is gewoon zand, misschien wat vermengt met gruis, en wellicht met wat de bezoeker bewust en of onbewust heeft meegenomen en achtergelaten . Ondanks de weinige lichtinval, we rekenen de kieren en de gaten niet zozeer mee, is het er binnen niet zo erg donker . Wat lampen schijnen wat bij . Het is leuk om te zien . Vooral als je die Sinterklaas traditie zoals we in onze Nederlandse opvoeding hebben meegekregen kent . Wanneer we uit die kerk op straat lopen ben ik er nog steeds mee bezig . Misschien anderen ook wel . Ook omdat ik net gehoord heb dat de overblijfselen van Sint Nicolaas gestolen zijn . Dan nog dat ie in de Turkse ogen enigszins iets weg heeft van de kerstman, terwijl ze natuurlijk ook één en dezelfde zijn, maar in verschillende interpretaties . Dat ie dus toch echt bestaan heeft . En dus die indrukken van net . Dag Sinterklaasje !! !! We lopen naar een restaurant waar we een tafel hebben . Nou ja, waar we tafels hebben . Of het moet een enorme lange tafel zijn . Waarschijnlijk hebben ze gewoon een stel tafels tegen elkander aangeschoven . Kleden er overheen . Dan zie je dat toch niet ! :D We zitten ergens achterin . Of althans achteraan . We lopen wat vertrekken door . Eigenlijk is het één groot vertrek maar gesplitst . We komen ook langs de keuken . Daar moeten we zometeen naartoe terug om een lunch te halen . We eten shoarma . Kipshoarma wel te verstaan . Als we langs de kachel lopen zien we een man met baard, een donkere baard, en een kerstmuts op . Wij vinden het tenminste een kerstmuts . Eerst zitten . Dan wordt er een drankbestelling opgenomen . En daar – na, zoals Alpay zou zeggen, dus terug naar de kachel . Nou ja, kachel . Het is een grillplaat . Een keuken met een grillplaat . De doorsnee shoarmatent zul je vast wel kennen . Een enorm stuk vlees aan een spies gestoken, die ronddraait . Alsof er een hele koe aan hangt, nou ja een kalfje dan . Want het zal vast niet een varken zijn, maar heeft er wel de grootte van . En het is over het algemeen dan ook kalfsvlees . Maar het is natuurlijk niet een heel kalf . Voor de kipshoarma hangt er net zo’n grote homp vlees . Voor zulke grote kippen mag je bang zijn ! Dan wordt wild gevogelte wel heel doordeweeks ! Zulke grote kippen tokken niet, die zingen opera’s ! Zulke kippen kakelen niet, die worden ingezet als luchtalarm . De kok slooft zich uit doormiddel van een potje pyromanisch koken ! Grote vlammen maken indruk op grote ogen boven hongerige magen . Ik heb daar een super lekker portie kipshoarma gegeten . Misschien wel twee ! Ja, zonder op te scheppen heb ik er zeker twee van opgeschept ! Nee, letterlijk zonder op te scheppen, er werd opgeschept ! Of het geheime recept nu die hoge vlammen en die muts op betreft is niet zeker maar heeft het wel . Kiplekker ! Na de lunch weer de bus in . Naar het hotel . Daar kunnen we verder op eigen gelegenheid iets ondernemen . Er is op het terrein tegenover het hotel een markt . Groente en fruit, vlees en vis . Wat huishoudelijke attributen, emmers en teiltjes, borstels en kookgerei . Het ziet er gezellig uit . Alsof die markt met het hele hebben en houden zo uit een zak is geschud . En het in de juiste vorm, of ietwat daar wat van weg heeft terecht . Verkopers achter een tafel en of een kleed . Verkoop vanuit een kar of zelfs al lopende met een mand . Wat gerumoer . Maar het meeste er van kunnen we dan toch niet verstaan . Wat ? Moeten we iemand losmaken ? !

Al hebben we op de vorige pagina nog gelunched, zullen we al bijna dineren ! Er heeft ook wel een poos tussen gezeten . We hebben ook al, wel trek . Langzaam schuiven we allemaal op terras aan . Iets te drinken hebben we al, of nog, en mogen we ook bestellen . Uiteraard mogen we zelf eten opscheppen . Er wordt muziek opgezet, of harder gezet . Dan wordt er gejuicht en geklapt . Dan zien we opeens één van de jongens, verkleed in een stel tafelkleden, het terras op komen . Een tafelkleed om z’n bol, één of ander kleed om zijn borsten, daar overheen nog een tafelkleed . Misschien had ie zelfs wel blosjes op z’n wangen . Of krijgt ie het er warm van . Wel gewoon een spijkerbroek aan . De lolbroek is zelfs buikbloot ! Verkleedt als een buikdanseres krijgen we er toch nog, zogenaamd, één te zien . Uit de groep kiest ie gasten die met ’m mee mogen dansen . En ja hoor, een gewillige man wordt van z’n stoel afgetrokken en danst mee . Ook Karlijn wordt verzocht tot een dansje . Natuurlijk ! Want over het feit dat ie wel met Karlijn wil dansen windt ie geen doekjes, of in dit geval gele tafelkleden ! Maar ze wil niet . De jongen, en trouwens ook de groep, dringt toch aan . De jongen gooit zijn vrouwelijke charmes in de strijd en Karlijn hapt . Toch nog iets van een discotheek in Antalya meegekregen Lijn ! Gezellig danst ie verder . De groep joelt en juicht gezellig mee . En ondanks het katoenen gehalte van de gele tafelkleden wordt het toch nog een klein beetje een bonte avond ! De jongen zelf heeft er zeker ook schik in ! Al zou de rest het minder leuk vinden . Lekker ding ! De jongens hebben gehoord dat een optreden van een buikdanseres mede voor ons er niet van kwam . Hier is hun goedmaker !

Wie lijdt er nou het meest ? Ik krijg een beetje het idee dat die drie dagen dat we dan in dit hotel verblijven een beetje opgevuld worden na het bezoek aan Myra . Die excursie hoort gewoon nog echt bij het programma, voor de rest zitten we daar maar, en komen we niet veel verder dan enkele kilometers zonder de bus . En die enkele kilometers zijn er echt niet meer dan tien . Want dan heb je het idee dat je toch al een flink stuk gelopen hebt en aardig ver voor ons doen in die situatie van het hotel verwijdert bent . Dan is tien kilometer trouwens nog ruim genomen ! We hebben nog een excursie naar een waterval tegoed . Maar die excursie is zelf niet meer dan tien kilometer van het hotel verwijderd . Het is in deze stad . Sterker nog aan de kust waar we nu zitten . Als we zelf een beetje doorlopen kunnen we het zonder bus bezoeken . Dat hadden we dus al kunnen doen . Maar gelukkig doen we het met bus, met de groep . Anders is het toch een beetje dubbelop . Maar om daarvan dan van een echte excursie te spreken ! Nee !

Het is trouwens wel een prachtige waterval . Vanuit het Taurus gebergte, uiteraard, stroomt een rivier naar de kust . Vanaf ongeveer achtendertig meter hoogte stort ie als waterval de zee in . Wat een geweld . Of in dit geval: wat er geweld ! Een stevige douche ! Als je mij zou vertellen dat dit kraan is die de zeeën en oceanen doet vollopen, is dat bij het zien van dit aanblik bijna aannemelijk ! We bewonderen de waterval en we bewonderen het uitzicht op zee vanaf de klif . Als we ons omdraaien hebben we uitzicht op verkooptentjes . Wat een marketing !

Ook hebben we nog een bezoekje aan een park tegoed . Een soort van, of misschien ook zelfs wel een, botanische tuin . Een prachtig park . Een mix tussen natuurlijke groei en gefixete beplanting en indeling . Want de rotsen en de daarmee komende kliffen waren er natuurlijk al, natuurlijk inderdaad ! Sommige planten en paden zijn door mensenhanden aangelegd . Tussen uitstekend groen dromen we over de paden . En na een aantal foto oppertunities, waar veelal gretig gebruik van is gemaakt, komen we bij een vijver aan . Eenden drijven geduldig over het water, het wachten op de toeristen voor het maken van wat kiekjes vinden geen vervelende zaak . Ze genieten van het rustige vijvertje . Afgesloten van weten zij veel ! De vijver wordt gevuld door een breed lopende waterval . Niet zo hoog als van die er voor, maar ook indrukwekkend . Het water in die waterval ziet er sprankelend uit . Alsof er golfjes tussen zitten die iets roepen als: “ Whee ! “ . En dan vanuit die waterval als spetter zelf verder springen . Je kunt verder links het pad volgen, verder rechts het pad volgen, Je kunt bruggetjes over . Een heuvel op, of bij het meer wat rond banjeren . Voor je en achter je, links en rechts, kun je groepsgenoten tegenkomen . Het lijkt wel een avontuur ! Het zou zo een filmset kunnen zijn . Maar het is net alsof deze nog niet zo vaak bekeken is . Het bezoek aan dit park is wellicht een extraatje . Het zou niet op de planning staan ofzo . Misschien was het park, nog niet, eens open . Maar we mochten er toch in . Alpay heeft met ons wel een duur afgesproken . Dan zetten we koers naar de bus terwijl we nog door een aantal screensavers lopen . Het park vol screensavers is echt de moeite waard, en als het een extraatje is is het een leuk cadeautje . Wellicht dan een soort van bedankje, of iets als een tegenprestatie voor de fooi die onze twee Turkse vrienden van ons hebben gekregen . Om die reden is dat niet nodig geweest, maar gelukkig heeft ie dat wel gedaan . Hup Holland !

Deze foto staat toch wel op het beeldscherm van je pc, of niet ? ! Met de bus rijden we naar stadse gezichten . Volgens het programma moeten we nog naar een juwelier . Wat een afknapper, van natuur naar duur . Over het bezoek aan die juwelier hoef ik niet veel meer te vertellen omdat ik dat een stuk terug al gedaan heb . Wat mij betreft hadden ze dat overgeslagen . We hadden net zo’n juweeltje van een excursie en dan dit . Opgesloten bij een gruwelier, omringt door verkopers, en voordat je uit die kluis mag eerst langs de vitrinekastbarricades . Hup Holland ! Ja, laten we er nog maar van genieten . Na morgen zien we ’m waarschijnlijk niet meer . Zelfs niet op de foto’s . Althans niet op de mijne . Want Alpay heeft zich flink buiten het zicht van de lens gehouden . Wel jammer . Zien we ’m überhaupt nog wel ? En Hilal ? Worden we nog door ze uitgezwaaid ? Want er staat voor deze reis nog één busrit op het programma . Een rit naar of het vliegveld of naar een hotel . Sommige van de groep zullen namelijk naar huis en sommige van de groep hebben er nog een verblijf in een resort aan vastgeplakt . Karlijn en ik zullen na die reis nog een aantal dagen verblijven in Club Voyage Cesar . In Belek . Op het terras zitten we dan . Er komen een aantal bussen . Misschien dat diegenen die naar het vliegveld worden gereden wel met de bus die we al kennen en misschien zelfs wel Hilal meerijden . Groepsleden, of nu eigenlijk ex – groep leden, die nog een verblijf in een resort hebben geboekt worden met kleinere bussen gehaald . Er wordt misschien nog wat informatie uitgewisseld . Er wordt gedag gezegd, gezwaaid en gekust !

Het is wel lekker dat als dan de zeventiende dag van die reis dichterbij komt je weet dat je nog een bijna week resort zult hebben . Het geprikkelde en gedreven gevoel dat je ook aan hebt over gehouden wordt dan niet zomaar afgekapt . Je hoeft nog niet naar huis . Dat soort tegenheimwee is ook niet prettig . Net als je iets leuks hebt gedaan komt er een soort spijterig gevoel in je naar boven dat op de korte duur vaak een teleurstellende stemming brengt . Je raakt dan een beetje in een dipje . Al snel kom je uit die mineur stemming als de sleur je weer in de gewenning trekt . Dan kijk je terug op in dit geval, en zulke gevallen dus, iets leuks . Ondanks de toch wel niet al te vrolijke stemming toch nog een leuk vooruitzicht . Een aantal stelletjes van de groep hebben nog een dikke week in Turkije te vertoeven . Ondanks dat de anderen naar huis zullen en dus de groep ontgroept is, heerst er heus niet een suïcidale stemming . Zo erg is het nou ook niet ! Ik heb toch het idee, zeker ten opzichte tot mezelf, en voor Karlijn trouwens ook, dat het groepsgevoel in deze groep niet zó hecht is . Maar toch voelt het bij het opbreken van die groep toch een beetje als een inzakkende lege pudding ! Die een geluid ten gehore brengt van een leegzwevende ballon . Dat en samen met het aflopen van die reis . Je bent er mee bezig, je bouwt het op, je bereid het voor, verlangen groeit, het wordt steeds spannender, dan is het zover, je doet het, er volgt een climax, misschien zelfs wel meerdere, en als je nog net staat te pieken dan val je al weer terug in je schoenen . Dan sta je te kijken naar wat je net gevlogen hebt . Net als met het opblazen van een ballon . Je doet je best, je hijgt dat ding steeds voller, dan is ie rond, of met wat voor een vorm dan ook . En laat je het heel, dan ligt het gewoon op een eigen relaxte manier . Je kunt het een plekje geven, en er dan soms naar terug kijken . Als je het goed hebt gedaan, en natuurlijk spelen oorzaken buiten jou om ook mee, dan kun je er nog veel plezier aan hebben ! De verdeelde groepen worden apart ander opgehaald . In het resort waarin wij zullen verblijven zit geen van de andere stelletjes . Wel jammer . Je had elkander anders toch nog kunnen opzoeken . Of elkander gewoon soms tegen kunnen komen . Ook gewoon in de dichtbij gelegen stadjes . En zelfs nog een excursie samen kunnen doen . Nou ja . Het is niet erg .

In Belek zijn er veel golf resorts te vinden . Het stadje zelf is bijna niet meer dan een blok gebouwen . Vooral winkels, waarvan vooral kappers . We hebben er een aantal maal gewinkeld, gewandeld . Wandelend gewinkeld . Wat de verkopers in de souvenirzaken aanbieden kennen we al . Veel waterpijpen . Een vloedgolf aan waterpijpen . Pas op ! Want sommige van die pijpen zijn voor de sier, terwijl andere van die pijpen net zo sierlijk kunnen zijn, maar ook praktischer zijn . Je kunt ze daadwerkelijk gebruiken . Ik ben al aan het kijken geweest naar een waterpijp . Ik vind ze best leuk . Het kan ook best leuk in huis staan . Maar een vriend van mij zou er graag één willen hebben . En ondanks dat ze allemaal hetzelfde zijn, de lengte en kleuren, de breedte en sommige details er buiten gelaten, is de keus dan toch best lastig . Voor jezelf al een lastige keuze, maar voor een ander eigenlijk nog meer . Tijdens die reis heb ik maar geen gekocht . Waarschijnlijk zouden we toch nog wel meer tegenkomen, en anders wel bij dat resort, en je moet ze maar meeslepen . Bij het hotel is ook zeker één winkel waar ze die dingen ook verkopen . Dus ik kan dat daar desnoods ook nog doen . Maar om nou met een kleintje aan te komen . En om nou met ene grote aan te komen . En wat doet zo’n nou precies ? Ik moest nog wel leren Turks te pijpen ! Verschillende restaurants . Maar ja, wij zitten in dat resort all – inclusive . Dan eet je niet snel ergens buiten de deur . Hoewel dat in feite ook niet uit maakt . Betaald heb je daarvoor dan toch . Dus dat geld ben je toch al kwijt . En je hebt er meer voor dan alleen maar drie maaltijden en tussendoortjes op een dag . In het geval van het resort waar wij toen dan zitten hebben we ook nog alle drankjes die ze daar serveren op de buitenlandse alcoholische drankjes na, en één of zelfs voor ons allebei één, fles water in de koelkast op onze kamer . Dus als je dan een keer, of zelfs vaker, een restaurant in wilt hoef je het daarom niet te laten . Hier hadden wij in feite misschien nog wel beter de Turkse keuken kunnen leren kennen . Daarentegen hebben we in het resort ook verschillende soorten hapjes, weliswaar geserveerd in de vorm van een lopend buffet, houdt ’m tegen!, waardoor we diezelfde keuken ook een stukje beter leren kennen . Soms wordt er dan zelfs en public gekookt . Het stadje ligt niet zo erg ver van het resort af . Wel maken we gebruik van het openbaar vervoer . De tractor . Ja echt ! Een tractor . Een grote volwassenen bolderkar getrokken door een landbouwploegmachine ! Het kost je dan iets van omgerekend vijfenzeventig cent om een ritje mee te mogen . De wandeling naar het stadje toe is niet al te spectaculair . Je loopt langs een aantal parken . Resorts . Of eigenlijk langs de omheining er van . Soms passeer je een golfveld . En verder is het een vrij rechte, misschien wel een hobbelige, weg . Wanneer je op een kruispunt, en tevens rotonde, komt ben je in feite al in de stad . Bij het resort staan ook taxi’s, die voor een hoger bedrag, maar dan wel op eigen gelegenheid, je hetzelfde ritje, althans de route, aanbieden . Wel met airco ! Maar dat is ook zo placebo als je binnen vijf minuten alweer uit die wagen stapt . Buiten het stadje is verder weinig in de buurt van dat resort, op de andere resorts en de golfbanen, die vaak bij een resort horen, na, te doen als attractie . In het resort zelf worden, daarom, ook verschillende activiteiten georganiseerd . De animatie is waar je bij staat . Je kunt er al van weten door de aankondigingen te lezen, en verder wordt wat er op de planning staat ter plekke georganiseerd door het wel over - enthousiaste animatie team . Voor kinderen is er ook animatie . Voor de kleine kinderen dan . Die krijgen iedere avond een show . Een zang en dans opvoering van twee schatten waar de kinderen echt dol op zijn, waarbij publieksparticipatie, van de kids dus, wordt verlangd . De kinderen zijn er dol op . Iedere avond hetzelfde liedje . Dat dus letterlijk en figuurlijk . En ze vinden het hartstikke leuk . Overdag is er voor de groteren, de volwassenen, een sportactiviteit, en dat graag in het zwembad . In de loop van de dag worden de gasten al lekker gemaakt voor het programma van op die avond . Soms wordt er dan ook publieksparticipatie verwacht, ook vandaar dus . Dan wordt er op het grote podium een performance van iets gegeven . Het animatie team is

daar verantwoordelijk voor en ze spelen alle rollen die het podium zullen bezetten ook zelf . Op de rollen die de uitgenodigde gasten dan vervullen na . Zo kun je een quiz verwachten . Er zijn dan wel prijzen te winnen . Je kunt ook een travestietenshow verwachten ! Leuk voor thuis ! Maar wel met een knipoog en een lading humor ! Dit resort is dan net dat ene resort zonder handicap ! Of misschien is juist dát de handicap . Zij hebben niet een groengestrekt graasveld met op z’n minst achttien gaten en een zandbak er in . Ze hebben dus wel een water, maar dan waarschijnlijk zonder verloren geslagen golfballetjes er in . De slobben vakantiewijk van de omgeving ! Het asobuurtje ! Maar de verpaupering is ver te zoeken . Het valt reuze mee . Het pleintje voor de hekken loopt over in een pad dat leidt naar de open receptie . Vervolgens loop je een corridor in en zie je winkeltjes en massagegelegenheden, en ja hoor, !, ook hier een kapper, een bar en een aantal restaurants, waaronder een echt kinderrestaurant . Als we buiten het pad, of eerlijk dan een ander pad, verder vervolgen, lopen we door een wel onderhouden tuin . Kortgemaaide lappen gras met daarin joekels van cactussen liggen verspreid over het terrein . Boven het hoofdgebouw zijn kamers te spotten . En op hun beurt kunnen zij kijken naar de laagbouw die zich uit in tweehoog flats waarin de appartementen schuil zitten . Allemaal met eigen tuinomheining . Wij zitten net achter het buitenrestaurant, het hoofdrestaurant, op de beneden etage . De bellboy, zoals ik die benaming van de functie die die knaap daar uitoefent ken, opent voor ons de deur en neemt de koffer van Karlijn mee naar binnen . Hij laat ons het één en ander zien . Wij zien een ruime kamer, net niet een danszaal maar je hoeft je tenen niet te stoten als je in de nacht je bed uit komt om iets voor jezelf te doen anders dan slapen ! En we zien een koelkastje . We zien een teevee . En we zien twee los van elkaar staande bedden . Verrassend ! De kamer heeft verder natuurlijk een natte groep . En zeker één openslaande deur naar de achtertuin . De tuin is uiteraard een gedeelde, of zelfs een lap gras met enige omheining van struiken . Wel hebben we een terrasje . De koelkast is gevuld, maar we zijn er niet zeker van of dat dat ook bij het stukje all – inclusive hoort . Daar moeten we nog over informeren . Ditmaal schoven we de bedden tegen elkaar aan en hebben er regelmatig op liggen rollebollen ! Dat schrijf ik gewoon op . Dat mag je gewoon lezen . Want in dit geval bedoel ik met rollebollen gewoon het letterlijk in elkanders armen over het bed rollen ! Beide bedden dus .

We lopen al snel de kamer uit om nog wat van het resort te verkennen . We stuitten op een zwembad . Een reuze zwembad . Daar heeft het wel iets van weg althans . Een bad dat niet zomaar in een willekeurige achtertuin past, met een eilandje er in waar een bruggetje aan zit die als verbinding nar de kade dient . In dit geval een verbinding naar de kust . Want het is dus een groot zwembad . Miljoenen ligstoelen er omheen . Nou ja, aan een honderdtal zullen ze wel komen ! Of het steeds zo uitkwam weet ik niet, maar wij maakten meestal gebruik van de twee stoelen die staan bij de zogenaamde grot . Achter die stoelen loopt namelijk een pad dat onder de glijbaan ligt, en die glijbaan is gebouwd in de vorm van een rots . Vandaar . We hebben daar vaak gelopen tijdens ons verblijf daar . Links vanaf die kantstaat naast die glijbaan een kraampje . Maar daar kwamen we die keren níet voor . Nee . Net voor die glijbaan heeft een moeder kat, in de struiken een nestje met kleine katjes gelegd . Kinderen en Karlijnen hebben daar menig maal gestaan en gekropen om die kleine scheetjes te pakken, vast te houden te knuffelen en te aaien . Ter verdediging van Karlijn, en wat dat betreft de Karlijnen toen dan aldaar, zijn er meerdere meiden die dat ook doen . En jongens ook . En ik ook !

Het pad loopt verder naar het hoofdrestaurant . Bij binnenkomst worden we gelijk langs het buffet gestuurd . Na enkele meters lopen kun je dan je torende bordje brengen naar een tafel in de zaal . Waar er zelfs nóg een, kleiner, buffet staat . Met een kok of zelfs een koksteam die het eilandje bewonen . Het is net een van der Valk aangelegenheid . Groots opgezet met een aantal tafels waarvoor je je tafels moet kennen om ze te kunnen tellen ! Het buffet is wel bekend . De salades, de side dishes, vervolgens de hoofdgerechten, pruttelend in grote koperen toverketels van druïde Panaromix, toetjes en fruit . Voor de salades nog een afdeling brood, en een koelkast, waarvan en waaruit je gewoon pakken mag ! Hier heb ik een beker met de nationale yoghurtdrank van Turkije aangebroken . Alpay had het ons al een aantal malen gezegd, misschien zelfs wel aangeraden, en überhaupt in deze culturele ontdekkingtocht, en anders wel voor de culinaire enthousiastheid, kan ik het toch proberen . Ik heb een beker Ayran gepakt . Een soort van gezouten karnemelk . Dat ís het misschien wel, zeker kun je het wel zo omschrijven . Dan hoef ik in dit segment van dit boekje niet uit te leggen wat de smaakervaring bij het drinken van dit zuivelsapje doet ! Als we toch bezig zijn met drankervaringen die voor mij voor de tweede slokken, die ik in dat resort ervan genomen heb, nieuw zijn kan ik de eerste keer drinken van het nationale Turkse alcoholische drankje rakı er aan toe voegen . Rakı spreek je uit als ra kù ! Maar toen ik dat ongeveer zo aan de barman zei maakte ie mij duidelijk dat ie me niet snapt . En dat is dus vóór ik het gedronken heb !

Zo vaak drink ik alcohol niet . Wellicht is dat de reden waarom ik er langer over deed dan nodig was . Of is het omdat k het drankje van Karlijn ook nog heb gekregen . Ik krijg niet zo vaak een drankje van een dame aangeboden ! Maar ik vind überhaupt deze nationalistische variant op het Griekse drankje ouzo niet errug lekker . Barman, kan ik bij u ook een glaasje Ayran bestellen ? ! Een verblijf in een resort als deze is totale stilstand . Van de bedrijfswereld hoor je vaak dat stilstand achteruitgang is . Is het nou echt iets dat je nodig hebt . Dat je totaal gesloopt bent, geestelijk en of lichamelijk, dan is het misschien wel een flinke wederopbouw . Dan kun je met zo’n verblijf misschien wel een doorstart maken . Voor de verwennerij is het toen dan in mijn ogen gewoon jammer . In mijn geval kom ik dan mee voor Karlijn . Dat klinkt misschien gemeen, maar ik heb daar echt het gevoel er weinig te zoeken te hebben . Niet niks, want ondanks dat je ergens niet iets zoekt kun je nog steeds veel vinden . Ondanks dat je ergens niet bewust iets zoekt, weet je wel dat je om je heen kan kijken . Ik had ook een leesboek meegenomen . “ The Adventures Of Tom Sawyer And Huckleberry Finn “ . Waarvan ik toen dan slechts een aantal regels gelezen heb . Ik heb ook lekker muziek kunnen luisteren . Hier zijn dan wél meiden te zien . In tegenstelling tot het schrikbarend lage onder behoudend aantal gespotte meiden in het Turkse binnenland . Een kleine inhaalslag maken dan maar . In de ochtend maak je je op voor het ontbijt . Dan kijk je uit naar de lunch . Vervolgens hou je je bezig met het diner . En daarna heb je je hoop gericht op de entertainment die het animatieteam zal verzorgen . Misschien nog een kleine afdronk aan de bar en of in je kamer . En dan naar bed . Misschien had ik dat gevoel van een hopeloos anti – verlangen al bij één van de eerste stappen op het binnenterrein van het resort . Zelfs Karlijn erkent dat zij er, weliswaar in mindere mate dan ik, ook niet zo’n al te best gevoel over heeft . Gelukkig zijn er nog wat excursies te boeken die ons buiten de open gevangenishekken van het resort kunnen brengen . We hebben een jeepsafari geboekt . Er zijn nog een aantal excursies maar die spreken niet aan of wat . Eén van die excursies doet ons voorstellen dat we dat al gedaan hebben tijdens de reis . Namelijk de excursie naar Myra, maar in dit geval zonder de kerk van Sinterklaas te bezoeken . Dus die hebben we overgeslagen . Toch blijkt het iets anders te zijn geweest . De koningssteden die in zee liggen zijn natuurlijk iets totaal anders dan koningsgraven die wij hebben gezien . Dat hebben we gemist, maar dat viel voor ons lang geleden al in het water ! :D Met die jeepsafari werden we meegenomen naar het Taurus gebergte . Dat spreekt onderhand wel voor zich . We zouden worden opgehaald en wisten niet dat er werd verwacht dat we zelf zouden rijden . Ik had al wel een aantal rijlessen gehad, maar dat is toch niet voldoende om nu al een 4wd te besturen . Na enig gerommel werden we naar een volgend resort gereden . Daar stapten nog twee Nederlanders de auto in . Hup Holland ! De man van het stel heeft wel een rijbewijs, maar vindt het niet nodig te rijden, dus ook niet om dat te melden . We rijden naar een verzamelplaats en of naar een grotere groep . Daarna rijden we in colonne het Taurus gebergte in . De Nederlanders in onze jeep komen al een aantal jaren in Turkije . Wij hebben net onze indrukken gehad . In feite zouden we nu meer experts in het land moeten zijn dan zij, maar de ervaring wint het voorlopig . Waren we ze op z’n minst twee maanden later tegen gekomen hadden we veel met ze me kunnen praten en ze wellicht nog wat kunnen leren .

We kwamen op onverharde, kronkelige wegen . We zagen bomen en vlak land . We zagen bergen en dalen . We bezochten een ruïne . Dat is voor ons niets nieuws . We kenden deze niet, maar het idee er achter . We bezochten een schoolgebouw . Mét leerlingen . Ze waren dolblij met de komst van de groep . Ze verwachtten snoep en presentjes . Wij wisten niet dat dit op het programma staat, anders hadden we vast iets meegenomen voor ze . Ik keek nog in mijn tasje of ik ook maar íets kan vinden om uit te delen . Ik heb dan natuurlijk wel iets bij me aan zoetigheid om een hypo op te vangen . Dat is wanneer ik een te laag suikergehalte heb . Wat ik vond is natuurlijk lang niet genoeg voor al die kinderen . Hetgeen dat ik had gepakt werd binnen no time uit mijn handen gegrist en amper verdeelt . Een aantal scholieren was aan het balletje trappen . Onze gidsen trapten een balletje mee . We mochten de school binnen . Daar kregen we uitleg over het schoolsysteem in Turkije . We zagen ook de standaard inrichting, tenminste de reguliere ornamenten in een Turkse klas . Bankjes, bord, de Turkse vlag en een plakkaat met een tekst aan de Turkse jeugd en een portret van Mustafa Kemal Ataturk er op .

Bankjes, borden, zijn voor een school niet van belang ! Zolang deze combi maar in de klassen te zien is !

Waarschijnlijk verdient de school, de leiding dan, voor eigen zak of voor de school zelf, of in een gedeelde situatie, er vast ook nog een centje aan . Maar de toeristen, de gasten, mogen uiteraard ook wel een bijdrage geven . Dat werd trouwens niet gevraagd .

De lunch hebben we die dag in de buitenlucht genuttigd . Vis, vlees, of kip . Terwijl ik er bij het schrijven van deze zin zelfs nog van overtuigd ben dat kip ook vlees is ! Maargoed . Ik vind dat zelfs vis vlees is . Of tenminste een vorm van . N . B .: De spellingcorrectie geeft niet eens een fout aan bij het woord visvlees ! Alweer: maargoed . We bezoeken ook nog een waterval . De jeeps worden een stuk er vandaan neergezet . Men is namelijk daar bezig om het terrein toerist voorzienend te maken . Bulldozers leggen de boel plat . Misschien zijn ze wel bezig winkeltjes en of parkeervoorzieningen . Het is wel leuk om te zien hoe dat zo opgebouwd wordt . Het is een gewone waterval . Dat is, niet meer bijzonder dan een vorige en of een volgende van dezelfde categorie . Een prachtige, heldere, brede en hoge val . We kunnen door het meertje er naar toe lopen . Mensen klimmen ook op de gladde, natte rotsen . Onze Blue Lagoon . Maar dan druk bezocht . Wie weet wat er allemaal gebouwd wordt bij deze attractie . Wie weet wat er allemaal omtrent verzonnen wordt . Ik weet niet wat er anders nu al bekend over is, behalve dan dat het hier ligt . Over deze paranoia heb ik het al gehad . Dus dat hoeft bij deze niet weer ! Ondertussen werden er veel foto’s geschoten door één van de gidsen . Vaak hadden wij het idee dat wij zo’n zelfde foto ook zelf kunnen schieten en deden ons best daarin . De optie tot aankoop van deze foto’s is ons al duidelijk . Als we dan aankomen op een verzamelpunt treuzelen ze dan ook lang genoeg om de toeristen de kans te geven de verleiding tot aankoop van de plaatjes niet te kunnen weerstaan . Ze hebben foto’s afgedrukt, platjes op borden en mokken geplakt . Het staat uitgestald en het ziet er leuk uit . Karlijn en ik hadden al gezegd er geen aankoop van te doen . Mede ook vandaar de pogingen om zelf van die plaatjes te schieten . Maar we zien toen dan die foto’s en worden er zeer gecharmeerd van . We worden er verliefd op . We hebben een aantal, is het niet alle, van die foto’s gekocht en we zouden er een collage van maken . En echt waar; het is net een bruidsportret bij elkaar . Een beeld van twee verliefden, die romantisch naast elkander worden neergezet laten zien wat een ja – woord inhoud . Het hotel is vooral bezocht door Russische en door Turken zelf . We zien ook een aantal waarschijnlijk alleenstaande, maar zeker op zichzelf zijnde, Russische moeders . Jonge moeders wat dat betreft . De Turkse gasten, en dat schijnt niet alleen in dit resort zo te zijn maar zelfs algemeen bekend, zijn veeleisend . Na geld te verdienen, geven ze het nu uit . Ze willen dat dan laten merken ook . Dan lijkt maar weinig goed genoeg voor ze . Ze willen verzorgd worden, verwend . De Russen waarschijnlijk net zo . Ze zijn graag gezien omdat ze geld uit geven . Maar ook zijn ze juist niet graag gezien wanneer ze geld uitgeven . Vanwege hun blasé gedrag . Het resort heeft verder weinig te bieden . De katten die er lopen zijn zwerfkatten en worden buiten de toeristen om niet verzorgd, waarschijnlijk worden ze omwille van de toeristen ook niet verjaagd . We horen ze wel, maar zien ze weinig . Maar er schijnen ook honden op het terrein te lopen . Na een zoektocht, hebben we er een aantal buiten de hekken gespot . Maar die zijn te bang om veel dichterbij te komen dan het punt waarvandaan ze op de vlucht slaan . Zelfs niet als je iets te eten voor ze meeneemt ! Toch maar ergens iets voor ze achter gelaten . Misschien dat ze het te pakken krijgen . Of andere dieren . Een strandwandeling, of meerdere . Eten in een soort van nomadententje aan het strand, waar je op gezette tijdstippen een soort van Turkse pizza kunt halen . Die wordt dan door een

vrouwtje, jawel een vrouw, verdraaid een echte Turkse, zichtbare, vrouw, bereid . Errug lekker trouwens hoor . Verderop zou je nog een boottochtje kunnen maken, of zeilen of tenminste iets aan watersport kunnen doen . Op het strand zelf hebben we ook nog een poosje gezeten . Karlijn heeft nog in zee gezwommen, of tenminste gebadderd . Een keer hebben ze van dat resort uit een soort van marktje georganiseerd . Als ik het goed heb komt dat dan iedere week of iedere twee weken ook terug, zoals de meeste onderdelen die op het programma van daar staan dat doen . Op die markt worden dan typische Turkse dingen getoond en als het de toonders een beetje meezit ook verkocht . Zo zien we daar uiteraard sierraden . Ook waterpijpen . En ook leuk een demonstratie van het gebruik van waterpijpen . Ook staan er op een avond, voor het restaurant, een aantal koks te koken . Wat overdrijven met de vlam in de pan . Buiten opscheppen . Erg gezellig . Het water van het zwembad ligt dan stil en door de verlichting erop ziet het erg romantisch uit . Wel binnen eten . En dan proeven wat ze buiten bekokstoofd hebben ! Langs het zwembad kun je overdag een henna tatoo laten tekenen . Misschien ook wel zo’n sierlijke oranje henna tekening op je handen laten zetten . Er is ook een binnenzwembad . Die in vergelijking met het buitenzwembad veel rustiger is . Er is ook een sauna vlak bij dat vertrek . Ja, het is in feite een prima resort . Als je dat zoekt tenminste . Misschien wel wat goedkoop, maar daar heb ik niet zo’n grote ervaring in, voor dit gebeuren . De flessen water zijn voor vrij gebruik . Ook worden ze dagelijks aangevuld . Ongeacht wat je in de koelkast hebt staan . ( Desnoods ) Gewoon op de koelkast gezet ! De niet alcoholische drankjes die je gratis zelf mag tappen is in feite gewoon een keuze uit een met water gemengde siroop . Vandaar het goedkope dat ik noemde . Wat een leuke reis hebben we gehad . En hoe dat is vergald door het verblijf op het resort . Bij een volgende reis liever niet meer zo’n verlenging er aan vast . Smachtend naar de terugvlucht hing er op het prikbord nieuwe informatie over de vlucht . We mogen in plaats van in de nacht de ochtend er op vliegen . Nog langer in dat resort . Tenminste wel een ontbijtje erbij . Dat is toch weer winst . En het is een stuk relaxter dan gestress in de nacht . Op het vliegveld hebben we onderhand zo’n twee uur in de rij voor het loket waar we moeten inchecken gestaan . Geen van de groepsgenoten van de reis tegengekomen . Wel gekeken of ze er zijn . Wellicht dat ze er wel bij zijn maar dat we ze niet hebben gezien . De terugvlucht was aardig comfortabel . We zitten dan ook naast elkander . Ondanks de enorme rijen, en dat het wel zo’n twee uur duurde voorat we zijn ingechecked, wat Karlijn wel de gelegenheid gaf om nog wat te winkelen . Volgens mij werd de film: “ Stuck On You “ vertoond . Een Amerikaanse Siamese tweeling van wie de één het wil maken in Hollywood als acteur, en dat lukt dan ook . Een absurde comedy van de Farrely brothers . Die kende ik nog niet . De film sprak me ook niet zo aan . Maar het blijkt toch een leuke film .

We vliegen dan door Nederlands luchtruim . Hup Holland ! Als dan de landing wordt ingezet is het de spanning die stijgt . Niet vliegensvlug rijden we over een deel van het banen netwerk van Schiphol . Daar lopen we eerst door de vleugels van de luchthaven naar de bagageband waarop onze tassen zullen staan . Als we die gepakt hebben, dat hadden we eigenlijk al gedaan, !, lopen we naar de schuifdeuren waarachter de ontvangsthal waar we al vluchtig iets van kunnen zien, ligt . Eén van de poorten tot Nederland . Geen bordje met daarop onze namen . Niet een bekende die ons ophaalt . We lopen door het in meerdere opzichten toeristische schiphol . Terug in Nederland, zonder besef ervan . Schiphol is eigenlijk een wereldstad . Nou ja, een wereld winkelcentrum . Globalisme op een nationaal grondgebied . Waar kapitaalbelang zorgt voor een universeel gevoel, maar eigenlijk een globale onderdrukking overmaskert . We lopen richting het station . We zullen een trein terug naar Utrecht pakken . De eerste persoon die ons daar aanspreekt is een zwerver, een junk . Of we een Euro hebben voor hem . Ja, nu zijn we terug in Nederland ! In dit boek heb ik het al een aantal maal gezegd . Vakantie houden past niet bij mij . Zo’n reis als deze is voor mij ook niet een vakantie . Dat geldt voor vele anderen ook . Als ik dan vertel dat we zoiets doen, vinden ze dat je niet spoort . Je moet lekker relaxen . Rustig aan doen . Lekker op het strand, in de avond stappen . Luieren in de zonneschijn . Bediend worden . Het liefst all – in . Je kent het vast wel . En dan horen ze dat het land Turkije is dan krijg je nog meer mallemoot naar je toe gesmeten . Want waarom naar die Turken toe als er hier in Nederland al zoveel rondlopen . Een paar buurten verderop ben je er al, daar heb je je paspoort al nodig . En dan blijf je in eigen land . Kijk, ik kan er, als dat als grap bedoeld is, best om lachen . Het ís ook grappig . Hoewel de humor er na de zoveelste, en dan ook echt de zoveelste keer, bij hangt als een nonchalante has been moppentapper, die z’n ding nog een keer laat horen, maar het ’m verder toch niet boeit, als z’n glas maar gevuld is ! Maar dat meen je je niet ! Ja toch ? Het is niet alleen kwetsend . Je doet jezelf ook tekort . Excuses voor het uitzoeken om niet te willen reizen . Voor het maken van een verre reis zijn er nog meer te vinden . Want je moet het wel willen . En als je het wilt kun nog comprimeren naar hoe het je uitkomt . Maar misschien moet je wel eerst er van proeven . Doormiddel van een stedenreis ofzo, of een aantal stedentrips . En zoek dan iets uit dat je ook trekt . Is er in die stad iets voor jou te vinden ? Pas wanneer ik verkering met Karlijn heb maak ik tripjes . Daarvoor ben ik met mijn ouders twee weken op een camping in Drenthe geweest, met de zesde klas, groep acht, van de basisschool op werkweek, kamp dus . Drie keer naar de Ardennen, ook op kamp, en dat is bij elkaar ook voor drie weken . Een week naar de camping te Diessen en een paar dagen naar Parijs . En die paar dagen naar Parijs is eigenlijk om daar opnames voor een film te maken . Eén keer met kamp een uitstapje naar een stadje in Frankrijk . Samen met mijn ouders, en soms met vrienden van mijn ouders, een aantal dagtochten, op eigen gelegenheid, naar Emmerich . Naar de vogeltjesmarkt in Antwerpen . Maarja, één keer Antwerpen in vogelvlucht is bijna niet proeven . De behoefte om een paar weken, of desnoods een paar dagen, buitenshuis te verblijven had ik niet . Terwijl Karlijn dat juist veel vaker en veel meer al had gedaan . En nog steeds, je weet het al, hoeft vakantie voor mij niet . Maar een reis als deze, een reis, een ontdekkingstocht, zoiets als wat we in Turkije hebben gedaan, ja dat past toch wel in mijn straatje . En dat straatje ligt toch wel over de hele wereld . En voor mij part ook deels daarbuiten . Met enige bepalingen natuurlijk . Het leren kennen van de wereld, verschillende culturen . Iets, misschien wel alles, daarvan oppikken . Eigenlijk hoort dat gewoon bij de opvoeding . En lukt dat niet doormiddel van er naartoe te reizen, dan via media . Niet dat we zoiets menen als dat er al genoeg buitenlanders in Nederland wonen om er daarbuiten nog meer te zoeken . Maar gewoon de interesse wekken . Want er is zoveel te zien . En veel daarvan is zó de moeite

waard . Voor mij was vliegen wel een obstakel . Maar gewoonte maakt gewenning . Dat wordt ook steeds minder eng . Het claustrofobische blijft misschien wel, maar daar pas je je wellicht ook op aan . De angsten blijven, ondanks het hoogte gehalte, voor zover wel gegrond . Je kunt vallen, neerstorten, gekaapt worden, een paniekaanval krijgen . Ach, er kan in een vliegtuig zoveel gebeuren . Maar je kunt met de auto, met de trein, met een boot, met bus, je kunt zelfs lopend, fietsend, of maak een combi en lift . Risico’s zitten er heus wel aan vast, maar een vliegtuig kan ook op je huis storten en dan ben je thuis gebleven . En die ziektes uit het buitenland dan ? Nou ja, anders nemen die buitenlanders die naar Nederland komen ze wel mee ! En al doe je wel een vakantie . Dat is ook de moeite waard . En vanaf je hotel kun je trouwens ook excursies maken . Zelfs op eigen gelegenheid . Een combi behoort ook tot de mogelijkheden . Karlijn vindt een strandvakantie wel leuk . Ze wil dat dan ook graag doen . Dan kan ze wel met een vriendin er op uit . Maar ze wil graag samen met mij iets ondernemen . Zowel voor Karlijn als voor mij iets gevonden . Die reis vinden we samen leuk, en bij dat resort valt misschien ook wat te vinden dat mij aanspreekt . Een groepsreis is voor ons voor deze reis nieuw . Excursies hebben we al vaker met een groep ondernomen . Maar dat is meestal een samenstelling voor op één dag geweest . Misschien een keer drie dagen . Tijdens een verblijf kun je bij verschillende excursies soms dezelfde personen tegenkomen. Maar dan heb je dus nog niet een vaste groep . Zelfs voor die drie dagen is dat nog betrekkelijk kort . Het vormen van een groep is zo gedaan, maar een groep worden, en daarna zijn, is eigenlijk iets totaal anders . Je kunt zomaar een willekeurig stel mensen bij elkander zetten, en dan heb je een groep . Maar de samenstelling van een groep is niet het enige dat meespeelt bij het vormen er van, want de ontwikkeling van een groep kent meerdere facetten . Houding en gedrag . Interesses en inspanningen . Uiteraard zijn er nog veel meer andere zaken waarmee je dan rekening moet houden . En dan nog de bepalingen van buitenaf . In veel groepjes bij dagexcursies spreek je niet van een één groep . Je doet namelijk iets samen, maar dat maakt je nog niet betrokken . De koetjes en de kalfjes maken je niet hecht . Uitzonderingen daar gelaten . En dan nog, met die uitzonderingen is dat slechts een begin . Nee, pas wanneer je iets als groep iets deelt, valt die samenstelling uit elkaar . In dit geval blijft de groep ruim twee weken bij elkander . De koetjes en de kalfjes blijken familie en vrienden te hebben . Zodra je het één met elkander deelt volgt al snel, en in dit geval is dat best in een rap tempo, het andere . Dan heb je een geschiedenis samen . Dan wordt je ook hechter . Bij deze groep heb ik niet echt het idee gekregen dat we hecht zijn . Ondanks dat we iedere dag van het programma samen iets ondernemen . We zitten ook samen iets te drinken en of iets te eten . Soms zie je zelfs groepsgenoten samen in een cafeetje zitten wanneer je op eigen gelegenheid door een stad of wat struint . Dat het echt een woedend gezellige groep is vind ik niet . De tafelsamenstelling staat ook niet vast . Dus er wordt onderling wel gesplitst . Misschien zoeken ze ook niet dat groepsgevoel . Is reizen per groep slechts een middel . Het lijkt mij leuk om er vriendschappen aan over te houden . Maar dat is niet voor iedereen een reden . Ik weet niet of er geen vriendschappen tussen groepsgenoten is ontstaan . Wellicht hebben ze wel gegevens uitgewisseld . Echter niet met ons . En voor dit geval: gewoon niet iedereen onderling . Misschien hebben we ons dan ook wel een beetje afzijdig gehouden . Want er was soms wel enige betrokkenheid . Ik heb al verteld over dat er vaak aan ons gevraagd is of we het wel leuk vinden . Ik neem wel aan dat het ook een uiting van een voor hen opvallend detail is . Dat een stel als wij zoiets als dit ondernemen . Ik sluit ook niet uit dat er een generatiekloof heeft meegespeeld . Ondanks dat kunnen er wel contacten worden gelegd en van daaruit onderhouden worden, maar zoals ik net al zei, dat

men daar niet zo zeer naar op zoek is . En wat mij betreft wil ik het wel vinden, maar heb ik er, in dit geval, niet naar gezocht . Al kwam dat stukje utopische voorstelling niet uit, viel het toch zeker niet tegen . Conflicten bleven uit . Onderling konden we het best vinden . Je hoeft ook neut de grootste vrienden te zijn om het gezellig te hebben . En gezelligheid hoeft ook niet extravagant leuk te zijn voor je er je prettig bij voelt . We hadden geen conflicten en geen problemen met elkander . Dat kan ook anders zijn . Alpay en Halil hielden wel afstand . Alpay had natuurlijk al contact met de groep, maar meer in de formele sfeer . Wel een ontspannen formele sfeer, wat dat betreft . Dat ook Halil zo op de achtergrond blijft komt natuurlijk door een taalbarrière . Voor beide jongens zitten daar natuurlijk ook wat bedrijfs beleid bepalende motieven achter . En je kunt met iedereen van iedere groep wel, proberen, vriendjes, te, worden . Dat hebben ze, of Alpay tenminste, misschien ook wel de eerste tien of wat keren ook wel geprobeerd . Maar waarschijnlijk komt daar toch weinig en of vervolgens niets uit . Op z’n minst hadden Alpay en ik toch een potje kunnen schaken ! Reisorganisatie Kras kenden we nog niet zo . Gewoon de naam, misschien wel wat aanbiedingen van hen gezien . Mede ook omdat e reis zoals deze nieuw voor ons is, wisten we ook niet precies waarop te letten . De aanbieding in de gids ziet er okay uit . Het programma spreekt ons grotendeels aan . En ze bieden iets waarin iets voor ons alletwee in zit . Eerlijk gezegd was ik nogal gecharmeerd van deze reis . Plaatsen waarvan we al jaren hebben gehoord . Waarover we zoveel kunnen lezen . Plaatsen – en of waar iets heeft plaatsgevonden dat in de Bijbel staat genoemd een bezoek brengen en zelfs daar dan ook kunnen rondlopen . Ook zoveel plaatsen die we kennen van de Griekse en Romeinse mythologie . De plaatsjes in de gids van de natuur en omgeving . Het heeft wel wat . Het is zin makend . We hebben een aantal opties in de hand gehouden . Deze reis is er één van . Uit dezelfde gids ook nog een reis die een deel van deze reis beslaat maar dan ook nog meer naar het oosten van Turkije trekt . Maar dan zit de excursie naar Troje er niet bij . Dat achteraf dus eigenlijk toch niet zo erg zou zijn geweest . Maar ook opties uit ander gidsen . Je hebt zelf heus wel een keer een reis willen boeken . Dan ligt je schoot vol met tropische plaatjes, van droomblauwe zeeën, rode zanderige wegen, die leiden naar ach wat maakt jou het ook uit, pittoreske stadjes, waar de stenen waarmee gebouwd is zo uit een blokkendoos lijken te komen, en van inwoners, die je lachend, zonder tanden maar met pet of hoofddoek, uitnodigen . En als je dan je schoot leegt, stapelt het naast zich steeds hoger op . Heb je dat niet met het kiezen van een reis gedaan, dan vast wel met het uitzoeken van een kast . Onze ervaring hierin is toen dan nog niet zo heel erg groot . We waren meer hotelgidsen gewend . Gewoon dat je bekijkt welk hotel je kiest, nadat je hebt bepaald welke stad het wordt . Over het algemeen is dat in de reisgidsen gericht op luitjes tot ergens in de twintig veel gedaan . Wat stoer uitziende plaatjes van excursies . Knappe meiden en gespierde jongens die samen plezier maken aan het strand en aan het zwembad . De drankboot in het spotlicht . Ook vooral niet te vergeten het feestgedruis . Dus wat moet je dan . De prijzen liegen er niet om . En wat je er dan voor krijgt . Wat dat betreft kreeg kras steeds meer en meer aandacht . Wat mij vooral aansprak zijn die excursies . Ook de plaatjes, of het plaatje, van Cappadocië . Voor het vak aardrijkskunde heb ik op de MAVO eens een verslag over Turkije moeten maken . Toen sprak mij dat enorm aan . Cappadocië had toen al veel interesse gewekt . Ik had toen al besloten zeker ooit een keer naar en door Turkije te trekken . Toen ik later op de HAVO zit wordt er daar voor een bepaalde groep daar een reis door Turkije georganiseerd . Ze zouden van oost naar west Turkije trekken, of juist net andersom . Verblijft men dan ook in dorpen en overnachten ze dan ook bij mensen thuis, of maak ik het nu gewoon nog smeuïger dan dat het al is ? Ik wil toen ook zo graag mee . Aan kosten voor die reis hoefde je het zeker niet te laten . Wanneer het dan Turkije wordt als reisbestemming moet het er dan ongeveer zo uit

zien . Dan zie je in een reisgids van Kras zoiets staan . Je leest er overheen, je maakt er zelf iets van en voila, je ziet het voor je . In Utrecht is er een Kras winkel gevestigd . Daar zijn we nog geweest . We wilden toch ook op een persoonlijke manier nog wat informatie inwinnen . Zo’n bezoek hoeft niet per se overtuigender te zijn dan de informatie uit een reisgids . De verkoper, of in dit geval de verkoopster, weet ook niet zomaar alles te zeggen . Een duidelijk beeld over de groepssamenstelling die Kras, zeker bij dit soort reizen, over het algemeen kent, kan ze ons niet geven . Als je het aan mij vraagt is daar best een gemiddelde over bekend . Misschien durfde ze het niet te zeggen . Theoretisch gesproken heeft ze natuurlijk wel gelijk . Dat kun je ook niet zeggen . Maar door de jaren heen is er vast wel een beeld over te trekken . We hadden het natuurlijk ook zelf kunnen weten . En we hadden het ook wel verwacht . Telkens zal de bus ons ongeveer van deur naar deur brengen . Dat is niet erg inspannend natuurlijk . De accommodaties zijn allemaal hotels . De maaltijden worden tegen betaling allemaal geregeld . De zwaarte van deze reis is niet erg hoog . Het ziet er al met al zeer logisch uit . Het lijkt alsof dit gewoon de manier om zoiets als dit te doen is . Wisten wij veel ! Dat zoveel luxe tevens zoveel beperkingen geeft is mij wel duidelijk geworden . Ons handen werden telkens vast gehouden . Er was weinig ruimte om zelf iets te ondernemen . Het commerciële gehalte lag errug hoog . Alpay hield in de bus nog net niet een verkoopshow . Mocht je niet mee op excursie willen dan kun je als je mazzel hebt achterblijven in het hotel om dan zelf iets te doen . Maar in de buurt is er dan weinig . Meestal moet je dan wel met de bus mee, want na die excursie komen we dan bij een volgend hotel . Wel logisch, want je bent aan het trekken . Maar het is toch anders als je ergens in het centrum, tenminste tussen het gedruis zit . Kom je dan een keer niet mee op excursie dan kun je zelf nog iets regelen . De maaltijden zijn meestal in buffet vorm . Ondanks de variatie, die trouwens wel vaak terug komt, en dat het erg lekker is, wil je toch ook van de kaart kunnen bestellen . Kennis maken met de restaurants in plaats van in de restauratie van het hotel te blijven zitten . Ook niet alleen maar met de hele groep, maar ook er los van, of met een aantal . Lekker door de stad banjeren . En dan niet die straal van een paar honderd meter om het plein en of de bus . Of hadden we gewoon zelf wat brutaler moeten zijn in dat opzicht ? Desalniettemin is het wel super geregeld . Er hebben zich eigenlijk geen organisatorische problemen voorgedaan . Alpay heeft ze anders knap weggemoffeld . Maar dat is in het Turks tegenover buitenlanders misschien ook niet zo moeilijk . Natuurlijk is er sprake geweest van situaties die zich hebben voorgedaan waarin ie hevig aan het overleggen is . Voor zover wij weten is het toch op z’n pootjes terecht gekomen . We hebben een geweldige reis gehad . Ookal heeft Kras zich uitermate goed ingezet om dat voor elkaar te krijgen is mijn mening op basis van deze ervaring niet zo lovend dat ik, op misschien nog een kans na om zich te bewijzen, snel weer voor deze reisorganisatie zal kiezen . Het is gewoon niet mijn smaak . Als reisbegeleider hebben we aan Alpay een goeie gehad . Ik staarde dan wel niet naar zijn zacht getinte, glad geschoren, als twee uitroeptekens zinnen prikkelende, blote benen . Of naar zijn golvende, wild uitslaande, stuk voor stuk verleiderlijke, zwarte haardos . Ik keek dan wel niet in zijn bruine diamanten ogen . Of er naar uit om zijn wel gevormde lijf in volle glorie weer voor me te zien, dansend als ie loopt . Ik had amper oogcontact met ’m omdat ik zo vaak die zonnebril op had . Hij heeft nu niet bepaald die stem waarbij het lijkt dat wat ie ook zegt het telkens is bedoeld om mij te verleiden . Hij flirtte niet eens met me ! Wat dat betreft is Alpay nou niet bepaald die schone Turkse gids die ik me had voorgesteld ! Niet echt mijn idee voor een bikini model ! Maar wel een gids die uitstekend zijn best deed . En dat niet alleen vanwege zijn lengte ! :D Vol passie vertelt ie boeiend over het land waarin ie woont . Over het land en de cultuur en de geschiedenis en het volk waar ie trots op is . Misschien maakt ie soms gewoon wel wat van, wat zou het ! ? Hij deed het geweldig . Een

artiest . Niet dat ik nu een poster van Alpay boven m’n bed zal hangen . Hij is niet een idool van mij . In een bepaald opzicht wel een mede voorbeeld . Een volgende reis door Turkiye, en dan natuurlijk het oosten meegenomen, er mag toch twintig kilo mee?, mag wat mij betreft weer met Alpay samen . Maar moet dat dan ook met Kras ? In dat geval kan Alpay dan wel zijn verhaal verder vertellen . Dan blijf je toch ook een beetje in hetzelfde ritme zitten . Ook omdat ie er juist iets van gemakt heeft . Zijn ding zie je nu ook . Al hoewel natuurlijk wel op je eigen manier . Vooral ook de persoonlijke dingen die ie verteld heeft . Over waar ie opgegroeid is en over zijn besnijdenis . Je hebt dan toch al enigszins een band . Dan wordt het net een soort van feuilleton . Een Alpay – soap serie . Afgewisseld met waarheden en feiten . Dan zou ie toch een beetje ene idool kunnen worden . Dat heeft ie toch wel in zich . Hij is ook zo charismatisch . Hij zou best een horde fans achter zich aan kunnen hebben . Als gids heeft ie al een tourbus ! In plaats van groepies dan groupies ! Zometeen wordt het huis waarin ie woont ook nog een excursie site . Dan toch in Izmir op de koffie bij z’n moeder ! Laten we Halil niet vergeten . Onze chauffeur . Want zijn inzet voor onze reis die ook hij mede mogelijk heeft gemaakt wordt misschien wel zwaar onderschat . Bij deze groep bekent als een man van weinig woorden . Maar wat heeft ie gereden ! Als chauffeur van dit motorisch monster, wel een goedaardig monster hoor, heeft ie bijna letterlijk de bus in bochten moeten wringen . Geduldig wachtte ie in of vlakbij de bus en konden we er op vertrouwen door hem welkom te worden geheten, onder begeleiding van een persoonlijke lach, die ons trouwens meer zegt dan zijn Turkse woorden, en een nieuw exemplaar uit zijn bouwpakket shag op zak ! Volgens de omschrijving die Alpay ons gaf over het typische uiterlijk van een originele Turkse man komt Halil dicht bij het plaatje . Een klein, gezet kereltje, maar dan zonder snor ! Aan mijn schrijven in dit boek zul je vast wel weten dat ik deze reis door Turkije erg leuk vind . Dat ik het voor het grootste deel prachtig vind . In plaats van een boek had ik ook kort en bondig een pamflet kunnen tikken . Veel van de indrukken hebben namelijk eenzelfde uitdrukking als beschrijving gekregen . Het is prachtig, het is super . Wat een gezichten en hoe indrukwekend . Dan had ik de omschrijving eromheen misschien achterwege moeten laten en dan had je een opsomming kunnen lezen met een beperkte woordenschat . Maar Turkıye verdient dan dat, daarom heeft het ook meer gekregen ! Misschien ook wel schieten woorden juist te kort . Het is ook zo dat je het eigenlijk zelf moet zien . Ben je niet geïnteresseerd in de cultuur, doe het dan voor de natuur . Maak dan niet zozeer een rondreis zoals deze, mar probeer gewoon een excursie of liever nog meerdere excursies te boeken inwaar ervaart . Doe desnoods gewoon een strandvakantie en trek er een keer of liever dus een aantal keer op uit . Het stukje cultuur maak je misschien dan wel mee op de locatie die je als thuishaven gebruikt . Of doe je all – in, dan krijg je misschien toch nog wat mee van de cultuur in de animatie programma’s die ze hebben . Wellicht wordt je dan wel geprikkelt . Ja, het is mijn mening hoor . En op de geschiedenis van het land na, want die is eigenlijk zo belangrijk dat het daarom een must is, is dat bij ieder land zo natuurlijk . Maar in dit boek hebben we het over Turkije . Er zijn meer landen met een belangrijke geschiedenis, maar de geschiedenis in Turkije is werelds . Letterlijk . Het Christendom heeft daar sporen nagelaten . Zo ook de Islam . Griekse mythologie speelt zich voor een deel af in Turkije . Een deel van de Romeinse natuurlijk ook . De echte Turk vindt zijn oorsprong in roots van Mongoolse nomaden . Volgens Alpay . Turkije heeft deel uitgemaakt van het Romeinse rijk . En daarvoor en daarna nog tal van andere rijken, maar dat is dan minder mondiaal uitgetrokken . Turkije groeit in de twintigste eeuw steeds meer uit

naar het zijn van een buffer tussen het zogenaamde westen en het Arabische rijk . In Turkije is dan de cultuur natuurlijk voor het grootste deel Arabisch, is men daar over het algemeen moslim . Maar Turkije wil zich verbeteren . Bijvoorbeeld door het maken van een sterkere economie . En wil zich, daarom, zelfs aansluiten bij de Europese Unie . Een beeld over Turkije als slechts een vakantie bestemming, waar waarbij zee – en zonnebaden, en stappen in de stad en op het strand regeren, is niet meer zo één dimensionaal als dat het daarvoor was . Nou was dat bij mij niet zo sterk . Want ik had er toch al iets van meegekregen, bijvoorbeeld via dat verslag voor school, waaruit een groeiend interesse en nieuwsgierigheid is gewekt, en anders via de brochures die ik heb doorgespit, waarin feiten en foto’s op heel andere zaken duiden . Een beeld van strandvertier en anti – zonnebrand crême smeren, gezuip en gehos door de straten, neemt enigszins toch wel de overhand . Ik had al wel het besef dat je daar iets kunt zoeken, maar daarbij meer het idee dat je het dan op eigen gelegenheid moet doen . Door al liftend en zwervend door het land te trekken . Zwerven natuurlijk niet in het vagebondistisch betrekkelijke ! Georganiseerd kan het dus ook . Zelfs met gezelschappen . Daarin zijn er ook verschillende aanbiedingen van verscheidene organisaties . Dat is dus fijn . Aangezien Karlijn nou niet bepaald het type is om haar blote benen over de weg uit te steken voor een voorbij racend, oplettend, chauffeur . Dus toch lekker op weg in Turkije . Weliswaar niet zo avontuurlijk als met zak en matras op de rug, nog veel minder zwaar eigenlijk, en wél wetende waar we in de avond zullen overnachten . Hoewel Alpay ons wel heeft gezegd dat we kunnen afwijken van het genoemde programma ! Maar om dat nou avontuurlijk te noemen . Als onervaren globetrotters die we toen dan zijn is dat heus niet verkeerd . Zo tegen de nacht bij verblijf elders dan in eigen huis neig ik nogal snel naar het hebben van heimwee . Als ik gewoon ergens een doortrek heb ik daar niet zo’n last van, maar wanneer er een bed in het spel is, krijg ik toch sterke verlangens naar mijn eigen bed . Nog meer de omgeving inwaar dat bed staat is waar die gevoelens dan op toespelen . Ik heb dat ook als het vertrek ergens vandaan weer naar huis dichtbij komt . Zelfs al ben ik in Amsterdam en hebben we het een dag lang al leuk gehad en dan zit het er aan te komen dat we huiswaarts zullen trekken dan móet ik naar huis ook . Ben ik in het buitenland dan heb ik dat gevoel vrijwel meteen al . Over de grens ben ik dan ook zowel bewust als onbewust bezig met mezelf daar te acclimatiseren . Uiteraard niet de volledige duur, maar in het eerste beetje en daarna soms . Onbewust ben ik daar mee bezig en soms sta ik daar bij stil en dan zet ik het bewust weer op een rijtje en stel ik mezelf gerust . Ik ben er achter gekomen dat het te maken heeft met het me ongemakkelijk voelen in bepaalde situaties . Niet zoals in Amsterdam wanneer ik daar op het punt sta op het punt te staan huiswaarts te trekken . Meer hoe ik dat vroeger op kamp ook al had, weg van de veilige haven thuis . Zelfs uit logeren bij familie had ik dat ook al . Mezelf daar afvragen wat ik daar aan het doen ben . Zomaar, zonder mijn ouders . Ook later, wanneer ik aan het logeren ben, heb ik zo’n soort gevoel dus nog . Maar als ik dan naar huis toe ben, vind ik ook daar mijn ouders niet . Want ik woon op mezelf . Dus dat is het niet meer . Het gevoel is ook niet zo sterk meer, en komt ook net zo vaak meer terug . Maar in een situatie als deze voel ik het wel opkomen . Zo in het buitenland, met een wildvreemde groep, geen houvast behalve de pinas, die niet overal te hulp kan schieten, en zonder iemand die je terugfluit als je iets beter op een andere manier kunt doen . Toen we dan op voor mij de eerste nacht in Turkije voor mij op bed liggen, en anders wel de ochtend er na, bedacht ik me toch wel wat ik daar nou aan het doen ben ! Terwijl ik het toch hartstikke leuk vind . Misschien is het ook niet zozeer heimwee . Maar meer een gevoel van vrijheid . Dat het geknaag daaromtrent niet een drang naar huis is, maar juist een drive die die spanning lekker vindt . Onzekerheid zit natuurlijk ook in me, wie heeft dat niet . Maar misschien staat dat wel los van die gevoelens .

Nog wat meer en ik wordt die globetrotter die op eigen houtje, met een zak en een matras op de rug, zwervend, niet in het vagebondistisch betrekkelijke natuurlijk, en liftend, desnoods met de eigen benen bloot over de weg uitstekend, reist . En al zou ik barsten van de heimwee . Onderweg heb ik zoveel prachtige gezichten gezien, en dan heb ik het niet over de gezichten van de groepsgenoten, stuk voor stuk ook allemaal prachtig, maar over natuurlijk, inderdaad, de prachtige gezichten van de natuur die we te zien kregen . Ik mag daar feitelijk blijer van zijn dan van de heimwee bedroefd . Ik ben daar over ook blij .

Ik heb het al verteld . Dat hoeft dus in dit boek niet nog een keer . De schoonheid die het betasten ervan een schande maakt . De verleiding, want aanraken wil je het toch . Een droom van en vol pracht en praal . Maar ook dromen halen hun weelde ergens vandaan . Om je heen landschappen, in de verte, in de breedte in de diepte, in de hoogte . Er banen zich geen wegen doorheen, de weg vindt zijn kronkelige pad zelf pas, wanneer de natuur het in zich heeft opgenomen . Ogenblikken die je niet eens de mogelijkheid geven om tussendoor te beseffen dat je slechts de kleuren van de regenboog kent, en de tekening ervan, terwijl er blikken vallen die de streken van een penseel op het witte doek van je netvlies zullen maken die ongekend meesterlijk zijn . Het lijkt een onbegrensd gebied waar toch zo vaak grenzen worden overschreden en verlegt . Lopend tussen natuurlijke verscheidenheid en culturele groei . Rijdend op wegen die lang geleden al het tellen van de kilometers hebben opgegeven . Misschien zoek je er niets maar zul je er zoveel vinden . Tegenstellingen die er contradikte vrienden worden . Een land schuil in eigen land ! Je kunt proberen het in woorden te vatten . Samen met het gevoel dat dit je teweeg brengt misschien het best beschreven zoals ik heb getracht op de volgende pagina . Omdat er geen woorden voor zouden zijn speciaal er voor gereserveerd .

Dat er niet genoeg woorden zijn om het landschap van Turkiye, of van welk land dan ook maar in dit geval van Turkiye, te beschrijven is vast niet waar . Dat het niet lyrisch genoeg kan worden beschreven is iets anders . Of dat ook daadwerkelijk het geval is is op zichzelf iets anders . Het is misschien een makkelijke manier om het duidelijk te maken . Ook wordt zo sneller je boek dik ! Maar daarentegen is het misschien ook wel een gevatte manier om het zo te doen . Het is duidelijk dat het schoon is . En eigenlijk moet je dat dan voor jezelf zien om dat te bevatten . En op deze manier is het komisch en direct en duidelijk en staat het open voor een eigen interpretatie . We hebben op reis in Turkije letterlijk en figuurlijk veel geproefd van het land . Van alle onderdelen os van elkaar zijn er natuurlijk een aantal die er uit steken . Om het nou hoogtepunten te noemen maakt het wel duidelijk, maar al die stukjes hebben op zich allemaal wel bijzondere waarden . Om het ook niet over één kam te scheren vallen sommige stukjes wel meer op en of blijven ze beter, of anders wel op die bepaalde manier zoals ze doen hangen . Het verblijf in Cappadocië kent natuurlijk zijn letterlijke en figuurlijke hoogtepunten . Dat is ook een onderdeel van de reis die een diepe indruk heeft gemaakt . Ook die maagdelijke wandeling . Die wij, voor zover we weten, als eerste groep vanuit deze organisatie gemaakt hebben . Dat ik onderweg op het zandpad, tussen de watermeloenen en de zonnebloemen in, aan Karlijn zei dat als die mogelijkheid geboden zou worden om dit weer te doen, en dan is dat alleen nog maar het stukje reis tot en met daar aan toe, of eigenlijk voor mij part weer iets met Cappadocië of zelfs deze wandeling, weer te doen, dan zou ik zo van de partij zijn voor participatie . Ookal hoef je zelf niets te bewijzen is de Herenvallei een bezoek zeker waard . Je kunt ook meerdaagse excursies en zelfs reizen naar Cappadocië boeken . Ondanks dat je in Cappadocië soms door diepe dalen moet wil je het écht niet missen ! Wat dat betreft zijn we ook veel te kort in Istanbul gebleven . In feite hebben we wel de grote troeven van die stad bezichtigd . De indrukken die we daar hebben opgedaan zijn op zich voortreffelijk en ook duidelijk . Ik heb er wel het gevoel bij dat er nog gaten in zitten . Misschien ook omdat het een beetje etalagetoerisme is . Je brengt een bezoek en pikt er iets uit . Meestal datgene waarop de aandacht gevestigd wordt . Dan kun je er wel over meepraten, maar door niet genoeg eromheen te hebben gewinkeld mis je, en dit geval dus letterlijk, de kleine straatjes en juist die leuke winkeltjes ! We hebben van de sfeer in die stad wel een indruk . In de buurt van het hotel waar we toen zitten hebben we wel wat

gewandeld . We zijn zelf echter snel weer terug gekomen . We hebben luitjes uit de groep ook wel op terrassen zien zitten . Dat hebben wij overgeslagen, voor het geld natuurlijk . Zo hebben we niet echt de ambiance van die stad meegekregen . Aan sfeer waar de badplaatsen bekend om staan dat we niet hebben meegekregen hebben we waarschijnlijk in het resort wel tegoed gehad . Ik vind dat eigenlijk ook niet wat een land dat land maakt . Hoewel het wel iets is at er bij hoort . Steeds vaker en steeds meer . Wat we ook niet hebben gedaan tijdens deze reis is een écht bezoek aan zee . We hebben de zee gezien, we hebben de zee gehoord, maar we hebben er niet in gezwommen, zelfs niet in gebaad . Okay, eerlijk is eerlijk, in Kusadası hebben we wel de mogelijkheid gehad om dat te doen . Wij zijn toen bij het zwembad gebleven . Misschien heeft dat ook aan mij gelegen . Maar om het wel duidelijk te maken, het was toen we daar aankomen al wel tegen het schemeruur . Eenmaal op het resort zijn we wel aangestrand . Want er is een stuk van de kust, waar er van het resort zelf uit een strand is aangelegd, uitlopend tot ergens in de zee, afgezet voor privé gebruik . Voor gasten en anderzijds bevoegden van het resort . Maar dat hoort niet bij die reis . Eerlijk toegegeven ben ik, en daar zul je vast bij het lezen van dit boek wel zijn achter gekomen, niet zo dol op dat gehang op het strand . Op een strand verblijven vindt ik niet alleen maar vreselijk . Om soms een strandwandeling te maken kan best lekker zijn . En wellicht m’n kapsel, en dan waarschijnlijk ook de rest van mijn lichaam, laten watergolven . Maar dat hoeft niet een hele dag achter elkaar te duren, of zelfs al een hele middag of ander volledig dagdeel . Voor sommige anderen echter, zou het op een programma heus niet een blunder slaan . Maar daar is dit ook gewoon de reis waarschijnlijk niet voor . Misschien met een andere groep . Karlijn had het reuze leuk gevonden . Maar we hebben ook niet voor niet nog een week resort aan die reis vastgeplakt . Zo, dat zij dus dat stukje strandgenot kan hebben . Efeze is als excursie ook zeer geslaagd . Je ziet er veel, en als je een gids hebt dan hoor je er ook veel van . De mogelijkheid in Efeze om ook echt de ruïnes en opgravingen te kunnen en te mogen aanraken maakt het nog intenser en spannender . Voor de kleintjes en de minder geïnteresseerden onder ons wellicht ietwat te langdradig en te lang durig . Maar als je er voor open staat, of je loopt er desnoods vluchtig doorheen, dan is het zeker de moeite waard . Reden temeer dus om nog terug te keren naar Turkije . Misschien dat ik dan beter wel een verslag kan bij houden . Een journaal . Een log . Of dat ik desnoods een klein rapport maak .

Een klein portret van de handelingen in het tapijten atelier . Ik wil toen dan in Turkije een portret maken van een echte bazaar . Echter is het beeld dat ik toen daarvoor van een bazaar heb anders dan het werkelijke beeld . Ik dacht een groot, gatig gebouw, met slechte, tl, verlichting . Groen – grijs, sober gekleurd, met dames voor een tafel, die veelal zooi voor zich hebben uitgestald om te verkopen . Een soort van rommelmarkt dus . En dan een indruk geven van zo’n bazaar en tevens van de echte Turkse mensen . Maar die bazaar is dus iets totaal anders . Een groot winkelkermis festijn . Met bonte kleuren en verkopers die allemaal gids zijn . Maar dan wel naar hun eigen verkoopvertrek ! In plaats van dat dus een reportage geschoten van de facetten in een tapijten atelier .

Het rullen van de vacht . En het weven van de vacht tot een draad . En ik zeggen dat ik maar bar weinig Turks schoon heb gezien . En dat terwijl deze twee knappe dames in volhardende concentratie op hun pre – couturiale bezigheid probleemloos poseren .

Et voila !

Afdeling kleur . En mocht je je afvragen waar Ted de Braak toch is gebleven let dan op de volgende foto !

Nou ja, Ted de braak . Als kunstenaar meer het uiterlijk van Dali !

Sommige kledingstukken hangen echt aan een zijden draadje ! Je raadt het al: de afdeling zijden !

Doornroosje zal vast niet op deze afdeling stage hebben willen lopen !

Een weefmachine, met daarop een tapijt in wording .

Dame één: “ Mijn naam is Doornroosje ! Ik heb het spinnewiel gedag gewuifd en weef nu mijn eigen hoofddoekjes ! “ ! Dame twee: “ Mijn naam is Doornroosje ! Ik heb het spinnewiel gedag gewuifd en weef nu mijn eigen hoofddoekjes ! “ ! Dame drie: “ Mijn naam is Doornroosje ! Ik heb het spinnewiel gedag gewuifd en weef nu mijn eigen hoofddoekjes ! “ ! Wie van de drie ? !

Daar staan ze dan . Niet dezelfde als van de foto’s hiervoor, in dit boek . Maar wel dezelfde Turcarpetten !

Iets dat karlijn en ik delen is een passie voor honden . We zijn allebei echt dol op honden . We zijn allebei dol op nog veel meer dingen, natuurlijk . Maar honden is er dus één van . In fotoalbums van ons, Proberen we toch ook wat foto’s van onze vrienden te schikken . Toen in Turkije zijn we vast wel meer donzige vriendjes tegengekomen dan dat we er van gefotografeerd hebben . Jammer genoeg zijn we ook digitaal een aantal foto’s er van kwijt . Maarja, het zijn dan vooral ook zwerfhonden die op de foto’s staan ! Laten we het erop houden dat ze hun eigen weg vervolgen op memory lane ! Mede dus een beetje uit gewoonte, maar ook omdat het gewoon leuk is, ook in dit boek een aantal foto’s van die natneuzen ! Op de volgende bladzijde een soort van ode aan de zwerfhonden in Turkije !

Al in september van 2003 maken Karlijn van Hengstum en Maikel dE Bont een georganiseerde reis door Turkije . Zeventien dagen met een touringcar langs vele highlights van midden – en west Turkije . Samen in een groep van waarschijnlijk onbekenden van elkander . Met een Griekse Turks uit Nederland als reisleider en gids en een zwijgende, sigaretten rokende, gezette Turk zonder snor als chauffeur . Reis mee door lyrische landschappen, over rijmende wegen, natuurlijke coupletten, en symfonische mensen ! Maikel vertelt in schrift een euforistisch verslag van deze onderneming . In een razend tempo vallen details op hun plaats . Met humor en relativering worden onderwerpen die zich tijdens deze reis voordoen serieus besproken, ja, of juist niet . Weet niet waar je aan toe bent bij het lezen van dit boek . Want je moet het eigenlijk ook zelf doen ! Daarom is dit boek ook niet een echte reisgids . Het is meer een informatieve novelle waarin wat af wordt gefilosofeerd en gespeculeerd . Woordspelingen en grappen zijn vermengd met informatie en details opgedaan in een reis door een veelzijdig land die een schitterende natuur en een vier seizoenen – cultuur draagt die een lange en brede geschiedenis kennen .

Maikel danst op deze foto niet mee ! Hij schiet het plaatje juist . Deze foto is opgedragen aan de meneer met dat blauwe overhemd . Ik zou je deze foto hebben doorgestuurd, maar na een poging op de bonnefooi is dat niet gelukt . Ik ben je gegevens kwijt . Maar deze is dus voor jou, ( Piet ? ) !

( C ) Copyright by Maikel dE Bont . But, except for the photos with people in it, free to use .

.

Uitgifte door dE Prod