TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
The Human Papillomavirus vaccine 1.
Ñaïi cöông:
-
Maëc duø ung thö noùi chung laø moät beänh coù nguyeân nhaân töø roái loaïn veà quaù trình saûn sinh vaø taùi saûn sinh teá baøo, nhöng nhieàu baèng chöùng trong voøng ba thaäp nieân qua cho thaáy ung thö coå töû cung xuaát phaùt töø nhieãm truøng. Yeáu toá nguy cô chính gaây neân phaàn lôùn tröôøng hôïp ung thö coå töû cung laø HPV. Theo moät nghieân cöùu toång hôïp gaàn ñaây, coù ñeán 96% caùc tröôøng hôïp ung thö coå töû cung coù tieàn söû bò nhieãm HPV. Ñaây cuõng laø daïng ung thö ñaàu tieân maø WHO xaùc ñònh 100% laø do nhieãm virus tröïc tieáp ñöôïc laây nhieãm qua ñöôøng tình duïc.
-
Cô cheá chuyeån daïng aùc tính cuûa HPV laø thoâng qua caùc gen sinh ung E-6 vaø E-7 coù trong virus. Saûn phaåm protein cuûa gen E-6
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
1 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
cuûa virus seõ gaây baát hoaït gen p53 ôû ngöôøi, töø ñoù baát hoaït chöùc naêng ñeø neùn quaù trình chuyeån daïng aùc tính cuûa gen naøy. Tuy nhieân moät mình gen E-6 khoâng ñuû ñeå gaây ung thö maø caàn thieát phaûi coù söï phoái hôïp vôùi hoaït ñoäng cuûa gen E-7. Gen naøy coù khaû naêng gaén keát vôùi gen Rb töø ñoù laøm taêng hoaït hoùa E2-F laø moät yeáu toá laøm taêng quaù trình sao cheùp teá baøo (E2-F kích thích söï toång hôïp DNA trong pha S môùi). 2. Phoøng ngöøa nhieãm HPV sinh duïc: −
Con ñöôøng chaéc chaén nhaát nhaèm ngaên chaën nguy cô nhieãm HPV sinh duïc laø traùnh giao hôïp vôùi ngöôøi khaùc. Vôùi nhöõng ngöôøi coù hoaït ñoäng tình duïc thöôøng xuyeân, trong moät thôøi gian daøi, quan heä chung thuûy vôùi baïn tình khoâng nhieãm beänh laø löïa choïn toá nhaát trong vieäc ngaên chaën nhieãm HPV sinh duïc. Tuy nhieân, khoù coù theå xaùc ñònh thôøi ñieåm
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
2 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
baïn tình ñaõ quan heä trong quaù khöù ñaõ nhieãm HPV. −
Khoâng bieát ñöôïc bao cao su coù theå giuùp baûo veä bao nhieâu trong vieäc choáng laïi nhieãm HPV, bôûi vì phaàn khoâng ñöôïc bao boïc bôûi bao cao su coù theå nhieãm virus. Tuy nhieân bao cao su ñöôïc ghi nhaän laøm giaûm nguy cô bò muïn coùc sinh duïc, nhieãm HIV, beänh laây lan qua ñöôøng tình duïc vaø caû ung thö coå töû cung.
−
Vieäc söû duïng vaccine hieän nay ñang ñöôïc quan taâm bôûi khaû naêng thay theá höõu hieäu Pap test – ñaëc bieät laø ôû nhöõng nöôùc ngheøo chöa coù chöông trình xeùt nghieäm ñònh kyø.
3.
Caùc ñöôøng höôùng nghieân cöùu vaccine: Vaccine dự phòng (prophylatic vaccine):
a.
-
Veà maët nguyeân taéc vaccin phoøng ngöøa taïo khaùng theå töø nhöõng maûnh nhoû protein cuûa virus (chöù khoâng phaûi laø virus ñöôïc laøm yeáu ñi nhö
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
3 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
moät soá loaïi vaccin khaùc) ñeå trung hoøa khaùng nguyeân cuûa virus khi virus xaâm nhaäp vaøo cô theå.
-
HPV genome coù toái ña 8 gen, kyù hieäu E-1, E-2, E-4, E-5, E-6 vaø E-7 (E = Early) laø nhoùm non-structural vaø nhoùm structural; L1 vaø L2 (L = Late) laø protein cuûa voû (Viral capsid proteins). Veà nguyeân taéc thuoác chuûng ngöøa ñöôïc taïo ra töø L1 protein, vaø trong thöïc nghieäm khi laøm taêng bieåu hieän L1 protein bôûi söï keát hôïp vôùi baculovirus hay men seõ töï hôïp thaønh caùc tieåu phaân gioáng virus – VLPs (Virus Like Particles) – mang caáu truùc protein cuûa virus nhöng khoâng chöùa acid nucleic neân khoâng gaây nhieãm.
-
Nhöõng tieåu phaân HPV coù T=7 hình khoái 20 maët ñöôïc taïo thaønh bôûi 72 capsomer, vôùi moãi capsomer hình thaønh bôûi 5 phaân töû L1.
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
4 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
-
The Human Papillomavirus vaccine
Vò trí chính xaùc cuûa protein L2 thì khoâng thaáy ñöôïc baèng kính hieån vi ñieän töû cryEM, nhöng ñöôïc tin raèng coù lieân quan ñeán nhöõng capsomer hoùa trò naêm naèm treân truïc cuûa khoái 20 maët.
Caáu truùc cuûa tieåu phaân HPV virus ñöôïc taùi laäp 3 chieàu baèng kính hieån vi ñieän töû cryEM. Caáu truùc ñöôïc taïo bôûi 60 capsomer hoùa trò saùu vaø 12 capsomer hoùa trò naêm. L2 khoâng thaáy treân kính hieån vi nhöng coù lieân quan ñeán capsomer hoùa trò naêm vaø ñöôïc ñaùnh daáu baèng maøu vaøng.
-
Nhöõng nghieân cöùu ban ñaàu cho thaáy raèng söï chuûng ngöøa vôùi VLP thì taïo ra soá löôïng khaùng theå cao vaø trong moät soá nghieân cöùu cho thaáy daáu hieäu
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
5 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
ñaùp öùng cuûa teá baøo T. Ñaùng chuù yù laø soá löôïng khaùng theå ñaït ñöôïc cuûa laàn tieâm nhaéc cao gaáp 50 laàn so vôùi löôïng khaùng theå taïo ra do nhieãm töï nhieân.
-
Protein L1 vaø L2 ñeàu coù nhöõng ñoaïn phaûn öùng cheùo vôùi nhieàu type HPV. Khaùng theå gia taêng choáng laïi söï bieán theå cuûa protein L1 seõ gaây phaûn öùng cheùo trong khuùm mieãn dòch, vaø khoâng phaûn öùng vôùi VLPs hoaëc trung hoøa söï nhieãm khuaån. Ngöôïc laïi, caùc nghieân cöùu gaàn ñaây cho thaáy protein L2 phoùng thích caùc khaùng theå trung hoøa caû 2 loaïi HPV-8 ngoaïi sinh vaø noäi sinh. Keát quaû naøy laøm giaûm nhu caàu vaccine ña trò, maëc duø ngöôøi ta khoâng roõ raèng protein L2 coù taùc duïng trong phoøng choáng nhieãm khuaån hay khoâng, trong khi thaáy raèng haàu heát caùc khaùng theå trung hoøa döôøng nhö ñeàu choáng laïi L1.
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
6 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
-
The Human Papillomavirus vaccine
Bôûi vì bieán theå L1 khoâng gaây trung hoøa caùc khaùng theå cho neân ngöôøi ta cho raèng caùc ñoaïn chöùc naêng gaây trung hoøa chæ coù treân caùc VLP. Caùc tieán boä trong vieäc tinh cheá caùc protein L1 töø vi khuaån cho thaáy L1 coù theå moâ phoûng caáu truùc truïc hoùa trò naêm nhö caùc capsomer coù chöùc naêng trung hoøa. Khi caùc capsomer naøy ñöôïc söû duïng trong tieâm phoøng cho choù bò daïng COPV (papilloma virus ôû mieäng ñoäng vaät) - ñöôïc söû duïng ñeå chöùng minh taùc duïng cuûa caùc VLP loaïi COPVcaùc capsomer daïng COPV coù taùc duïng baûo veä hoaøn toaøn. Caùc capsomer coù theå thay theá ñôn giaûn vaø kinh teá cho caùc VLP, ñaëc bieät höõu hieäu cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån nôi maø ung thö coå töû cung laø phoå bieán nhaát.
−
Cuoái cuøng, caùc vaccine daïng polynucleotide ñang ñöôïc xem xeùt do söï deã daøng trong cheá taïo vaø vaän chuyeån trong caùc nöôùc ñang phaùt
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
7 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
trieån, vaø khaû naêng taïo ñaùp öùng trong caû 2 loaïi teá baøo B vaø T. Caùc nghieân cöùu tieàn laâm saøng ñaàu tieân cho thaáy chæ gaây ñaùp öùng yeáu ñoái vôùi vaccine L1 daïng DNA. Moät lyù do giaûi thích coù theå laø vieäc söû duïng ñôn vò maõ cuûa gene L1. Moät nghieân cöùu gaàn ñaây söû duïng daïng HPV6 L1 ñöôïc thay ñoåi maõ gene vaø moät L1-E7 theå gheùp , khi ñöôïc tieâm döôùi da ôû chuoät nhaét, gaây ra ñaùp öùng mieãn dòch maïnh bao goàm caùc khaùng theå trung hoøa vaø laøm chaäm daïng nhaïy caûm. −
Toång hôïp caùc nghieân cöùu, ñaëc bieät laø caùc thöû nghieäm laâm saøng, cho thaáy coù tieàm naêng trong vieäc söû duïng caùc VLP trong tieâm phoøng mieãn dòch choáng laïi nhieãm khuaån vaø beänh HPV. Söï phaùt trieån cuûa caùc vaccine theá heä 2 seõ reû tieàn hôn vaø höùa heïn trong vieäc gaây ra phaûn öùng cuûa teá baøo T trong vieäc loaïi boû caùc teá vaøo
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
8 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
bò nhieãm khuaån. Vaccine điều trị (therapeutic vaccine):
b.
-
Caùc vaccine ñieàu trò höôùng ñeán muïc tieâu loaïi boû hay giaûm thieåu caùc teá baøo bò laây nhieãm. Caùc vaccine ñieàu trò cuõng ñang ñöôïc söû duïng nhö laø 1 phöông phaùp loaïi tröø muïn coùc aâm ñaïo.
-
Moät khi ñaõ bò nhieãm HPV, caùc khaùng theå ít coù khaû naêng tham döï vaøo quaù trình loaïi boû caùc teá baøo bò laây nhieãm. Caùc baïch caàu T gaây ñoäc teá baøo – CTL (Cytotoxic T lymphocytes) laø nguyeân toá chính trong vieäc loaïi tröø caùc ung böôùu. Coù nhieàu phöông phaùp ñeå taïo ra caùc CTL, taát caû caùc phöông phaùp ñoù ñeàu lieân quan ñeán khaùng nguyeân hieän dieän trong teá baøo ñeå gaây ra ung böôùu hay khaùng nguyeân vi khuaån vaø ñöôïc nhaän dieän taïi nôi coù receptor MHC; ñoàng thôøi vôùi söï keát
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
9 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
dính vaø chuyeån ñoåi caùc phaân töû ñeå kích thích caùc baïch caàu choáng ung thö.
-
Nhieàu nghieân cöùu höôùng ñeán caùc peptide HPV bôûi vì chuùng reû tieàn vaø coù khaû naêng ñeà khaùng cao. Caùc döõ lieäu tieàn laâm saøng cho thaáy peptide chöùa caùc ñaïi phaân töû cuûa teá baøo T phuï trôï lieân keát vôùi caùc ñaïi phaân töû CTL caøng daøi thì caøng coù nhieàu taùc duïng trong vieäc loaïi tröø caùc CTL hôn laø laøm giaûm caùc ñaïi phaân töû, vaø yeáu toá naøy ñöôïc laøm taêng maïnh baèng caùch troän peptide vôùi caùc keát noái kích hoaït teá baøo daïng raêng löôïc – DC (Dendritic cell). Caùc teá baøo raêng löôïc coù vai troø quan troïng trong söï trình baøy khaùng nguyeân trong thöû nghieäm treân cô theå soáng. Caùc DC coù theå chöùa caùc ñaïi phaân töû peptide hoaëc khi troän vôùi caùc protein seõ laøm vôõ caùc protein vaø ñöa caùc maûnh vuïn qua con ñöôøng khaùng nguyeân daïng I. Caùc DC cuõng coù theå ñöôïc chuyeån
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
10 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
ñoåi vôùi caùc acide nucleic maõ hoùa caùc khaùng nguyeân caàn thieát. Vieäc söû duïng DC coù theå coù vai troø quan troïng troïng chieán thuaät vaccine töông lai.
-
Vieäc söû duïng caùc yeáu toá vi khuaån ñeå taïo gene trong tieâm phoøng laø 1 phöông phaùp hieäu quaû ñeå kích thích nhieàu höôùng phaùt trieån trong heä thoáng mieãn dòch. Baát lôïi laø ngöôøi lôùn tuoåi coù theå coù caùc mieãn dòch coù saün tröôùc ñoù ñoái vôùi caùc loaïi virus tieâm phoøng naøy, vaø chuùng laø moät nguy cô ñoái ôû ngöôøi suy giaûm mieãn dòch.
-
Caùc nghieân cöùu lieân quan ñeán RNA vaø DNA cuõng ñang ñöôïc chuù yù nghieân cöùu.
4. Ñònh höôùng trong töông lai:
-
Caû hai döõ lieäu veà phaân töû vaø dòch teã hoïc ñeàu chöùng minh vai troø cuûa HPV
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
11 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
trong ung thö sinh duïc. Treân dieän roäng, caùc cô cheá ñeå caùc protein gaây ung thö trong virus gaây ra ung thö treân caùc beänh nhaân coù nguy cô nhieãm HPV cao ñaõ ñöôïc tìm ra. Maëc duø raát khoù khaên trong vieäc nghieân cöùu chu trình soáng cuûa vi khuaån, nhöng chuùng ta cuõng ñaõ hieåu bieát 1 phaàn veà caáu truùc vi khuaån , phaân laäp, xaâm nhaäp vaø thaâm nhaäp. Caùc nghieân cöùu veà laâm saøng vaø dòch teã hoïc cho ta moät caùi nhìn saâu hôn veà baûn chaát cuûa söï nhieãm khuaån, caùc tyû leä caùc loaïi HPV; baûn chaát cuûa caùc sang thöông tieàn ung thö vaø caùc yeáu toá nguy cô baùo tröôùc söï phaùt trieån cuûa caùc beänh coù nguy cô xaâm laán.
-
Caùc thöû nghieäm lieân quan ñeán huyeát thanh ñang ñöôïc phaùt trieån vaø ñöôïc söû duïng ñeå chuyeân bieät hoùa khaùng theå ñaùp öùng cho nhieãm khuaån. Haàu heát caùc khoù khaên laø söï laøm saùng toû caùc ñaùp öùng mieãn dòch möùc ñoä teá baøo cho nhieãm khuaån nhöng caùc ñaïi
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
12 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
phaân töû thuoäc teá baøo T ñaõ ñöôïc chuyeân bieät hoùa vaø coù theå ñöa vaøo saûn xuaát. Nhìn chung laïi, taát caû caùc thoâng tin naøy ñeàu höôùng tôùi vieäc laøm ra vaccine cho HPV.
-
Caùc chieán thuaät môùi cheá taïo vaccine treân neàn L1 reû tieàn hôn vaø deã vaän chuyeån ñeán caùc nöôùc theá giôùi thöù ba neân ñöôïc khuyeán khích. Trong giai ñoaïn naøy HPV vaãn tieáp tuïc laø 1 gaùnh naëng caû veà tyû leä maéc beänh laãn tyû leä töû vong, do ñoù vaán ñeà hieäu quaû trong mieãn dòch ñieàu trò laø raát quan troïng. Caùc vaccine ñieàu trò gaây ra nhieàu trôû ngaïi hôn laø vaccine phoøng ngöøa, bao goàm tình traïng suy giaûm mieãn dòch cuûa caùc beänh nhaân ung thö laø nhoùm ngöôøi caàn ñeán ñieàu trò nhieàu nhaát, caùc cô cheá choáng mieãn dòch cuûa caùc u böôùu vaø caùc teá baøo bò nhieãm khuaån, vaø söï khoù khaên trong vieäc gaây ra ñaùp öùng höõu hieäu. Tuy nhieân baát chaáp caùc trôû ngaïi noùi treân, coù raát nhieàu caùc keát
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
13 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
quaû ñaùng khích leä cho thaáy teá baøo T ñaùp öùng vôùi caùc protein E-6/E-7 coù theå ñöôïc toång hôïp trong phoøng thí nghieäm vaø treân cô theå soáng. Caùc chæ ñònh söû duïng sôùm cho thaáy coù hieäu quaû trong vieäc ñieàu trò caùc beänh tieàn xaâm laán, yeâu caàu nhieàu noã löïc ñeå kích thích ñaùp öùng mieãn dòch töø caùc beänh nhaân ung thö giai ñoïan cuoái. Caùc chieán thuaät cho vaccine ñieàu trò ñang thay ñoåi nhanh choùng cuõng nhö caùc tieán trieån nhanh ñang ñöôïc thöïc hieän trong vieäc tìm hieåu caùc cô cheá caàn thieát cho vieäc gaây ra ñaùp öùng ñaàu tieân vaø caùc mieãn dòch phuø hôïp.
5.
Một loại vaccine dự phòng - Gardasil (Merck): a) GARDASIL laøm vieäc ra sao?
-
Taïo khaùng theå töø nhöõng maûnh nhoû protein cuûa virus ñeå trung hoøa khaùng nguyeân cuûa virus khi virus xaâm nhaäp vaøo cô theå do ñoù vaccine chæ coù hieäu quaû ngaên ngöøa tieàn ung thö
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
14 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
(töùc giai ñoaïn 2), chöù khoâng phaûi ngaên ngöøa ung thö ôû giai ñoaïn chöa di caên hay giai ñoaïn di caên.
-
Gardasil taùc duïng choáng laïi 4 chuûng HPV: HPV-6, HPV-11, HPV-16 vaø HPV-18. Trong ñoù, HPV-16 vaø HPV-18 ñöôïc xem laø thuû phaïm cuûa 70% caùc tröôøng hôïp bò ung thö coå töû cung. Coøn HPV-6 vaø HPV-11 laø thuû phaïm cuûa hôn 90% tröôøng hôïp bò muïn côm ôû boä phaän sinh duïc. Vaccine naøy cuõng ñöôïc khaúng ñònh laø seõ giuùp phoøng ngöøa ung thö aâm ñaïo vaø töû cung do Human Papillomavirus.
-
Gardasil khoâng phoøng choáng ñöôïc caùc chuûng HPV khaùc. Coù nghóa laø neáu ngöôøi beänh ñöôïc tieâm chuûng Gardasil nhöng bò nhieãm moät chuûng HPV khaùc coù khaû naêng gaây neân ung thö coå töû cung thì Gardasil khoâng baûo veä ñöôïc ngöôøi beänh. Khoaûng 30% ung thö coå töû cung, 10% muïn coùc sinh duïc vaø
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
15 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
caùc beänh laây lan qua ñöôøng tình duïc khoâng ñöôïc vaccin baûo veä. Do coù nhöõng toàn taïi naøy cuûa vaccin Gardasil neân phöông phaùp Pap test (xeùt nghieäm pheát teá baøo aâm ñaïo) vaãn coøn caàn thieát ñeå phaùt hieän sôùm nhöõng toån thöông tieàn ung thö ôû coå töû cung ñeå kòp thôøi ñieàu trò.
-
Thuoác chuûng raát an toaøn, khoâng coù taùc duïng phuï ñaùng keå, ñoâi khi chæ coù phaûn öùng ñau ôû choã chích. Coù choáng chæ ñònh ñoái vôùi ngöôøi dò öùng vôùi naám vì kyõ thuaät coâng ngheä di truyeàn duøng naám ñeå saûn xuaát thuoác. Khoâng neân chuûng ngöøa cho phuï nöõ coù thai, neáu thuï thai sau khi baét ñaàu chuûng ngöøa, haõy hoaõn ñeán sau sinh.
-
Khoaûng thôøi gian mieãn nhieãm cuûa vaccine chöa ñöôïc bieát. Nghieân cöùu ñang thöïc hieän ñeå tìm ra thôøi gian bao laâu vaccine coù hieäu quaû khaùng
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
16 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
nhieãm. Nhöõng nghieân cöùu sau naøy moâ taû raèng Gardasil coù theå ngaên chaën HPV-16 trong 4 naêm. Hieän taïi, hieäu quaû toái öu cuûa Gardasil trong ít nhaát 4 naêm. Thôøi gian laâu hôn hieän vaãn chöa ñöôïc kieåm chöùng. b) Caùch söû duïng Gardasil:
-
Vaccine naøy duøng 3 lieàu trong 6 thaùng, lieàu thöù hai caùch 2 thaùng sau laàn ñaàu vaø lieàu thöù ba caùch 6 thaùng sau laàn ñaàu. Giaù moãi lieàu laø 120USD.
−
Vaãn chöa bieát ñöôïc neáu chæ tieâm moät hay hai lieàu seõ ñöôïc baûo veä bao nhieâu. Vì theá tieâm ñuû 3 lieàu vaccin laø raát quan troïng.
c)Ai neân tieâm HPV vaccine?
-
Caùc vaccine ñöôïc chöùng minh raèng coù hieäu quaû chæ khi ñöôïc tieâm tröôùc khi nhieãm HPV, do ñoù vieäc tieâm chuûng ñöôïc khuyeân raèng lyù töôûng cho moïi
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
17 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
phuï nöõ tröôùc khi coù quan heä tình duïc ñeå phoøng khoûi boán chuûng HPV ñöôïc vaccine baûo veä. Phuï nöõ khoâng nhieãm caû boán chuûng treân seõ höôûng ñöôïc lôïi ích troïn veïn.
-
Do ñoù, ñoä tuoåi töø 9 tuoåi – 12 tuoåi ñöôïc khuyeán caùo tieâm ngöøa vaccine ñeå coù hieäu quaû baûo veä toát nhaát. Ñoä tuoåi töø 13 tuoåi – 26 tuoåi ñöôïc khuyeán khích tieâm ngöøa neáu chöa tieâm ngöøa tröôùc ñoù.
-
Ñoái vôùi Gardasil, ñöôïc söû duïng cho phuï nöõ töø 9 tuoåi ñeán 26 tuoåi vì vaccine naøy ñaõ ñöôïc thöû nghieäm roäng raõi treân nhoùm tuoåi naøy. Moät nghieân cöùu veà taùc duïng cuûa vaccine cho phuï nöõ treân 26 tuoåi môùi baét ñaàu vaø seõ ñöôïc FDA chaáp nhaän neáu noù chöùng minh ñöôïc chuùng an toaøn vaø hieäu quaû.
-
Vaãn chöa bieát ñöôïc vaccine coù hieäu quaû cho nam giôùi hay khoâng. Raát coù
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
18 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
theå raèng vieäc tieâm chuûng cho nam giôùi seõ baûo veä hoï khoûi bò muïn coùc sinh duïc vaø caùc loaïi ung thö hieám nhö ung thö döông vaät, ung thö haäu moân, cuõng nhö mang laïi lôïi ích giaùn tieáp cho nöõ giôùi. Nhieàu nghieân cöùu ñaõ vaø ñang saép hoaøn taát ñeå tìm ra caùch thöùc vaccine baûo veä nam giôùi khoûi nhieãm HPV. Khi coù nhieàu thoâng tin giaù trò hôn thì seõ coâng nhaän vieäc tieâm vaccine chuûng ngöøa cho nam giôùi.
-
Phuï nöõ coù thai khoâng ñöôïc khuyeân duøng vaccine. Coù quaù ít nghieân cöùu tìm hieåu lôïi ích cuûa vaccine ôû phuï nöõ coù thai vaø thai nhi. Nhöng cuõng coù moät soá nghieân cöùu cho raèng vaccine khoâng gaây aûnh höôûng gì cho caû thai kì vaø cho treû sô sinh. Tuy nhieân, chuùng ta vaãn caàn theâm nhieàu nghieân cöùu nöõa môùi coù theå khaúng ñònh ñöôïc. Vì theá, saûn phuï phaûi hoaøn taát xong thai kì tröôùc khi baét ñaàu tieâm vaccine.
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
19 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
Neáu lôõ tieâm moät hay hai lieàu trong khi mang thai thì vaãn neân chôø sau khi sanh xong haõy hoaøn taát ñuû 3 lieàu tieâm chuûng.
-
Vaccine phoøng ngöøa ñöôïc nghieân cöùu raèng khoâng coù taùc duïng ñieàu trò, maëc duø noù ñöôïc phaùt hieän raèng an toaøn khi tieâm chuûng cho phuï nöõ ñaõ nhieãm HPV. Ñieàu naøy khoâng khaû thi cho taát caû phuï nöõ ñöôïc phaùt hieän ñaõ nhieãm HPV. Hieän taïi, khoâng coù moät loaïi xeùt nghieäm coù theå xaùc ñònh thôøi ñieåm bò laây nhieãm HPV. Caùc xeùt nghieäm ñöôïc chöùng nhaän chæ coù theå cho bieát raèng moät phuï nöõ ñaõ bò nhieãm HPV vaø xaùc ñònh ñöôïc nhoùm HPV gaây nhieãm. Noù khoâng cung caáp caùc thoâng tin veà vieäc laây nhieãm trong quaù khöù. Söï quyeát ñònh coù neân tieâm chuûng hay khoâng, döïa treân khaû naêng xaùc nhaän loaïi HPV, vaø ñang ñöôïc thaûo luaän bôûi ACIP cuøng caùc nhoùm coäng söï khaùc.
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
20 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
-
The Human Papillomavirus vaccine
Gardasil xem ra an toaøn vôùi phuï nöõ keå caû khi coù baát thöôøng teá baøo coå töû cung, nhöng noù khoâng ñöôïc ghi nhaän coù theå giuùp loaïi ñi nhöõng teá baøo baát thöôøng naøy.
d) Taàm soaùt ung thö coå töû cung – Tieâm vaccine : Tröôùc khi tieâm vaccine coù caàn taàm soaùt ung thö coå töû cung? o Caâu traû lôøi laø KHOÂNG. o Khoâng caàn laøm HPV test hay Pap’s test vì nhöõng phöông phaùp naøy khoâng bieát ñöôïc chính xaùc ñaõ nhieãm chuûng HPV naøo. Hôn nöõa neáu ñaõ nhieãm moät chuûng, vaccine vaãn giuùp ngöøa caùc chuûng coøn laïi. Sau khi tieâm vaccine coù caàn taàm soaùt ung thö coå töû cung? o Caâu traû lôøi laø COÙ. o Vì 3 lyù do sau: Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
21 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
Caùc chuûng HPV khoâng ñöôïc vaccine baûo veä vaãn coù theå gaây ung thö coå töû cung. Khoâng chaéc chaén baïn ñaõ tieâm ñuùng lòch, ñuùng lieàu. Coù theå baïn ñaõ nhieãm HPV tröôùc khi tieâm chuûng, neân vaccine khoâng coù hieäu quaû nöõa.
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
22 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001
TTĐT&BDCBYT BM Sản Phụ khoa - BV TỪ DŨ
The Human Papillomavirus vaccine
Taøi lieäu tham khaûo: 1) http://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1 473309903007205/fulltext 2) http://www.cdc.gov/std/hpv/ 3) http://www.cervicalcancercampaign.org/vaccine_faq. aspx 4) http://www.fda.gov 5) www.merck.com/product/usa/pi_circulars/g/gardasil/gar dasil_pi.pdf 6)
http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0 140673606684390/fulltext
Phan Thiên Kim Phan Hồng Dương Phạm Hữu Minh Dũng
23 Bài thu hoạch chuyên đề – Y2001