CAØI ÑAËT VAØ SÖÛ DUÏNG ORCAD RELEASE 9.2 1. Ñaët ñóa chöông trình ORCAD vaø oå CD Chöông trình caøi ñaët seõ töï ñoäng thöïc hieän, haõy laøm theo caùc böôùc höôùng daãn. 2. Sau khi caøi ñaët hoaøn thaønh, copy thö muïc Crack treân CD vaøo thö muïc ORCAD vöøa môùi caøi ñaët treân maùy tính cuûa baïn. 3. Môû thö muïc Crack vöøa copy ñang chöùa trong thö muïc ORCAD treân oå cöùng vaø kích hoaït vaøo file PDXOrCAD (bieåu töôïng hình ngoïn ñuoác).
Neáu ñöôøng daãn ôû muïc Directory laø ñuùng thì baïn choïn Apply vaø sao ñoù choïn ByeBye, neáu khoâng haõy söûa laïi cho ñuùng tröôùc khi cho Apply vaø ByeBye. Sau khi thöïc hieän böôùc naøy, chöông trình cuûa baïn ñaõ saün saøng, chuùc baïn thaønh coâng !
HÖÔÙNG DAÃN VEÕ MAÏCH NGUYEÂN LYÙ 1. KHÔÛI ÑOÄNG TRÌNH CAPTURE CIS (bieåu töôïng nhö hình vaõ sau)
Capture CIS.lnk
Moät cöûa soå laøm vieäc xuaát hieän nhö beân döôùi ñaây, baïn vaøo thö muïc File vaø choïn new vaø sau ñoù choïn Project… ñeå baét ñaàu moät file môùi.
Khi cöûa soå New Project xuaát hieän, baïn caàn thöïc hieän caùc coâng vieäc sau : • Ñaët teân file caàn taïo ra (ví duï MACH 1) vaø ñöôøng daãn maø baïn muoán chöông trình seõ löu tröõ File cuûa baïn. • Choïn Analog or Mixed A/D neáu muoán moâ phoûng maïch khi veõ xong. • Choïn Schematic neáu chæ caàn veõ sô ñoà nguyeân lyù, khoâng caàn moâ phoûng. Sau khi xong vieäc, choïn OK
Sau khi choïn OK, maøn hình sau xuaát hieän vaø baïn choïn Create a blank project ñeå choïn khung veõ troáng cho baûn veõ.
Sau khi choïn OK, maøn hình laøm vieäc xuaát hieän, baïn coù theå duøng chuoät duy chuyeån thanh tröôït ngang ñeå coù maøn hình laøm vieäc ñaày ñuû nhö sau :
2. ÑÒNH KHOÅ BAÛN VEÕ VAØ CHOÏN CHEÁ ÑOÄ LÖÔÙI Coâng vieäc ñaàu tieân tröôùc khi veõ laø choïn khoå baûn veõ vaø choïn cheá ñoä löôùi. Vieäc naøy coù theå theo maëc ñònh cuûa chöông trình nhöng khi ñoù khoå baûn veõ maëc ñònh laø khoå A4 vaø baïn coù theå seõ khoâng coù ñuû choã ñeå veõ caùc baûng veõ lôùn. Neáu muoán choïn khoå baûng veõ lôùn hôn, thöïc hieän nhö sau : •
Vaøo Options → Choïn Schematic page properties ...
•
Caùc khoå baûng veõ coù theå choïn laø: A (A4) ; B (A3) ; C (A2) ; D (A1) vaø E (A0). Ngoaøi ra coù theå choïn tuyø yù theo sôû thích cuûa baïn : muïc Custom
•
Caùc linh kieän laáy ra seõ naèm khoâng ñuùng maét löôùi vaø vieäc veõ cuûa baïn seõ voâ cuøng khoù khaên neáu baïn khoâng choïn cheá ñoä : Pointer snap to grid. Ñeå choïn cheá ñoä naøy, vaøo Options → Preferences ... → Grid display → Pointer snap to grid.
3. LAÁY LINH KIEÄN ÑEÅ VEÕ (phöông chaâm laø caàn tôùi ñaâu, laáy tôùi ñoù). Ñeå laáy ra baûng veõ moät linh kieän, kích chuoät vaøo bieåu töôïng coång AND treân thanh coâng cuï beân phaûi maøn hình laøm vieäc.
Cöûa soå Place part xuaát hieän, khi baïn môùi chaïy chöông trình laàn ñaàu, cöûa soå Place part xuaát hieän troáng trôn nhö sau :
Baïn kích vaøo Add Library ñeå choïn ra moät thö vieän naøo ñoù, khi nhaáp chuoät vaøo nuùt Add Library, cöûa soå Browse file xuaát hieän vaø baïn neân choïn nhöõng thö vieän trong thö muïc PSpice vì nhöõng linh kieän ôû ñaây seõ cho pheùp baïn chaïy moâ phoûng maïch sau naøy. Ví duï baïn choïn thö vieän analog vaø kích Open
Ngay laäp töùc xuaát hieän laïi cöûa soå Place part
Sau khi kích Open, cöûa soá Place part xuaát hieän trôû laïi vaø baây giôø baïn coù theâm thö vieän ANALOG ñang hieän haønh. Luùc naøy giaû söû muoán choïn ñieän trôû R, baïn kích chuoät vaøo chöõ R vaø choïn OK (hoaëc kích ñuùp vaøo chöõ R). Luùc naøy cöûa soá Place part bieán maát vaø con chuoät cuûa baïn ñang coù mieáng moài laø ñieän trôû, baïn kích traùi chuoät neáu muoán ñaët noù ôû moät vò trí naøo ñoù. Sau khi kích traùi vaø dôøi chuoät ñi vò trí khaùc, moät R khaùc laïi baùm dính theo chuoät, neáu muoán thoaùt ra, baïn baám phaûi chuoät vaø choïn End Mode (löu yù laø thao taùc naøy ñöôïc aùp duïng baát cöù khi naøo baïn muoán thoaùt khoûi moät leänh ñang hieän haønh).
Khi moät linh kieän ñöôïc bao quanh bôûi moät ñöôøng vieàn nhö baïn thaáy treân ñaây laø luùc noù ñang hieän haønh, luùc naøy baïn coù theå thay ñoåi hình daïng cuûa noù baèng caùch nhaáp phaûi chuoät vaø choïn Edit part, maøn hình cho pheùp söûa linh kieän xuaát hieän nhö sau :
Baïn coù theå thöïc hieän caùc thao taùc chænh söûa tuyø yù baèng caùch söû duïng caùc coâng cuï treân thanh coâng cuï beân phaûi + khaû naêng tin hoïc cuûa baïn. Tuy nhieân toát nhaát laø baïn khoâng neân chænh söûa linh kieän theo yù thích rieâng (tröø khi thaáy caàn thieát) vì nhö vaäy baïn seõ khoâng theo moät tieâu chuaån naøo caû, baïn khoâng öu aùi chuaån quoác teá maø chöông trình daønh cho baïn. Neáu ñang ôû maøn hình chænh söûa linh kieän, ñeå quay veà maøn hình baûng veõ, baïn kích vaøo daáu x nhö höôùng daãn sau :
Moät cöûa soá môùi xuaát hieän vaø baïn choïn Update Current ñeå caäp nhaät nhöõng gì baïn vöøa thay ñoåi.
Khi moät linh kieän ñang hieän haønh, neáu khoâng muoán thay ñoåi gì caû (ñaây laø ñieàu neân laøm), baïn kích traùi chuoät khi noù ñang ôû vò trí baát kyø vò trí naøo treân maøn hình. Neáu muoán duy chuyeån moät linh kieän, tröôùc nhaát caàn kích traùi chuoät vaøo bieåu töôïng cuûa noù ñeå kích hoaït noù hieän haønh (thao taùc naøy ñöôïc aùp duïng cho moïi ñoái töôïng : linh kieän, daây noái).
Ñieän trôû R1 treân ñaây ñang hieän haønh. •
Neáu muoán duy chuyeån noù, baïn kích traùi chuoät vaøo noù, giöõ nuùt traùi chuoät vaø keùo reâ ñeán vò trí môùi → nhaû chuoät.
•
Neáu muoán xoay linh kieän, nhaán phím R
•
Neáu muoán laät linh kieän, baám nuùt phaûi vaø choïn Miror Horizontally hoaëc Miror Vertically.
4. THAY ÑOÅI THOÂNG SOÁ VAØ TEÂN LINH KIEÄN : Moät linh kieän, ví duï nhö ñieän trôû R1 sau ñaây coù teân laø R1 vaø giaù trò laø 1K (töùc 1KΩ hay 1000Ω). Neáu baïn muoán ñoåi teân noù thaønh R2, haõy kích ñuùp vaøo chöõ R1 vaø moät cöûa soå Display Properties xuaát hieän cho pheùp baïn thay ñoåi thoâng soá cuûa linh kieän.
5. THAO TAÙC NOÁI DAÂY :
•
Trong muïc Value, baïn ñoåi thaønh R2 vaø choïn OK
•
Vieäc thay ñoåi giaù trò cuõng ñöôïc thöïc hieän töông töï.
•
Thao taùc naøy cuõng ñöôïc aùp duïng ñeå thay ñoåi thoâng soá/ teân cuûa caùc phaàn töû khaùc trong baûn veõ.
Treân maøn hình sau ñaây baïn coù 2 ñieän trôû vaø baïn caàn noái daây, khi ñoù baïn choïn bieåu töôïng hình daây noái treân thanh coâng cuï beân phaûi nhö hình veõ.
Con troû cuûa baïn seõ ñoåi thaønh daáu +
Haõy ñöa con troû hình daáu + ñoù ñeán ñieåm baét ñaàu caàn noái daây vaø kích traùi chuoät, moät daây noái xuaát hieän vaø khi baïn reâ chuoät thì daây noái ñi theo.
Ñöa
chuoät ñeán ñieåm caàn noái vaø moät daáu maøu ñoû xuaát hieän taïi moái noái, baïn kích traùi chuoät ñeå hoaøn taát.
Baïn
thoaùt khoûi leänh noái daây baèng caùch kích phaûi chuoät vaø choïn End Mode hoaëc baám phím ESC.
Vôùi
nhöõng thao taùc treân ñaây, baïn coù theå veõ ñöôïc maïch nguyeân lyù roài, neáu chöa ñöôïc, haõy coá gaéng leân. 6. NHÖÕNG LINH KIEÄN CAÀN THIEÁT CUÛA BAÏN NAÈM ÔÛ THÖ MUÏC NAØO ?
Khi veõ maïch, baïn caàn raát nhieàu linh kieän vaø caùc nguoàn tín hieäu, vaäy laáy chuùng ôû ñaâu vaø neáu baïn khoâng tìm thaáy moät linh kieän nhö yù thì laøm theá naøo ? Xin maùch baïn moät soá thö muïc thöôøng duøng, ngoaøi ra baïn töï tìm laáy. Linh kieän Ñieän trôû, tuï ñieän, cuoän daây Diode Diode Zener LED, bieán aùp, caàu chænh löu, traïm noái, v.v Transistor
Thö muïc Analog
Ñöôøng daãn ORCAD\Capture\Library\PSpice\Analog
Ediode jdiode Device
ORCAD\Capture\Library\PSpice\Ediode ORCAD\Capture\Library\PSpice\jdiode ORCAD\Capture\Library\Oldlibs
jbipolar
UJT, SCR
Thyristr
Opamp, IC oån aùp IC 555
Opamp Anl_misc
Thaïch anh Opto IC soá hoï TTL (74LS) IC soá hoï CMOS Caùc loaïi nguoàn Caùc tieáp ñieåm thöôøng ñoùng, thöôøng môû, ñoäng cô, boùng ñeøn v.v duøng veõ maïch khí cuï ñieän.
Xtal Opto 74ls Cd4000 Source LADDER
ORCAD\Capture\Library\PSpice\jbipola r ORCAD\Capture\Library\PSpice\Thyrist r ORCAD\Capture\Library\PSpice\Opamp ORCAD\Capture\Library\PSpice\anl_mis c ORCAD\Capture\Library\PSpice\Xtal ORCAD\Capture\Library\PSpice\Opto ORCAD\Capture\Library\PSpice\74ls ORCAD\Capture\Library\PSpice\cd4000 ORCAD\Capture\Library\PSpice\source ORCAD\Capture\Library\Oldlibs
Ngoaøi ra coøn raát nhieàu thö muïc khaùc vôùi nhöõng linh kieän cuûa caùc haõng noåi tieáng nhö Intel, Seimens, Fujitsu, Panasonic, Samsung v.v ñeå baïn löïa choïn. Tuy vaäy neáu gaëp tröôøng hôïp baïn caàn moät linh kieän theo yù cuûa baïn maø khoâng tìm thaáy thì baïn coù theå töï taïo baèng caùch choïn moät linh kieän gaàn gioáng vôùi noù vaø vaøo muïc EDIT PART ñeå chænh söûa (nhö toâi ñaõ giôùi thieäu ôû phaàn tröôùc). Tuy nhieân haõy löu yù raèng nhöõng linh kieän maø baïn taïo ra theo caùch naøy chæ duøng cho maïch nguyeân lyù vaø veõ maïch in maø thoâi, baïn khoâng theå chaïy moâ phoûng vôùi noù ñöôïc vì noù khoâng chöùa caùc thoâng soá kyõ thuaät caàn thieát. Baïn haõy vaøo thö muïc Device laáy ra moät HEADER 10 vaø thöû taïo moät LED 7 ñoaïn xem sao. 7. KHAI BAÙO THOÂNG SOÁ CAÙC LOAÏI NGUOÀN ÑIEÄN NHÖ THEÁ NAØO ?
Giaû söû baïn laáy ra moät nguoàn xoay chieàu daïng sin töø thö muïc source, caùc thoâng soá ñi keøm vôùi noù coù yù nghóa gì vaø laøm theá naøo ñeå chænh thay ñoåi theo yù cuûa baïn. Haõy xem hình veõ sau :
VO FF = VAM PL = FR EQ = • •
V1 : laø teân cuûa nguoàn, neáu trong maïch coù theâm moät nguoàn nöõa thì nguoàn ñoù khoâng ñöôïc laáy truøng teân V1 maø phaûi laø V2 hoaëc V5 tuyø yù. VOFF : laø ñoä leäch 0 hay thaønh phaàn DC coù trong tín hieäu sin, thaønh phaàn naøy chính laø trò trung bình cuûa tín hieäu. Neáu laø soùng sin chuaån (thuaàn sin) thì phaûi khai baùo VOFF = 0 VAMPL : laø bieân ñoä ñænh cuûa tín hieäu sin. FREQ : laø taàn soá
VAMPL
• •
V1
VOFF 0v
Caùch khai baùo nguoàn sin :
Troû chuoät vaøo chöõ töông öùng vôùi thoâng soá caàn thay ñoåi vaø kích ñuùp traùi chuoät, cöûa soá Dipplay Properties seõ xuaát hieän vaø trong muïc Value, baïn nhaäp vaøo thoâng soá mong muoán, sao ñoù OK. Löu yù laø khoâng coù khoaûng caùch giöõa soá vaø ñôn vò. Ví duï baïn nhaäp 0.5V hoaëc chæ nhaäp soá 0.5 (coù nghóa laø 0,5V – khoâng coù khoaûng troáng giöõa soá vaø ñôn vò). Baïn nhaäp 0.25mV (coù nghóa laø 0,25mV – cuõng khoâng coù khoaûng troáng giöõa soá vaø ñôn vò). Trong tröôøng hôïp chæ nhaäp soá, maùy hieåu laø ñôn vò chuaån : V ñoái vôùi aùp, A ñoái vôùi doøng, S (giaây) ñoái vôùi thôøi gian v.v Sau khi nhaäp xong, thoâng soá cuûa nguoàn seõ hieån thò ñaày ñuû, ví duï nhö sau :
VOFF = 0 VAMPL = 20 FREQ = 50
V1
Khai baùo nguoàn xung : VPULSE
V2
V1 = V2 = TD = TR = TF = PW = PER =
yù nghóa cuûa caùc thoâng soá moâ taû nhö sau :
V2
V1 0v TR TD
• • • • •
PW
TF PER
TD : Time Delay : Thôøi gian trì hoaõn hay thôøi gian treã (DELAY) TR : Time Rise : Thôøi taêng (thôøi gian taêng töø möùc V1 ñeán möùc V2) PW : Pulse Width : Ñoä roäng xung TF : Time Fall : Thôøi giaûm (thôøi gian giaûm töø möùc V1 xuoáng möùc V2) PER : Period : Chu kyø cuûa xung (khoaûng thôøi gian laëp xung)
Ví duï : Vôùi khai baùo nhö sau, ta ñöôïc chuoãi xung vuoâng.
V1 = 0 V2 = 5 TD = 10m s TR = 0 TF = 0 PW = 2m s PER = 8m s
V2
5v
0v 10ms
12ms
18ms
0s
Khai baùo nhö sau seõ ñöôïc chuoãi xung raêng cöa : V2
V1 = 0 V2 = 5 TD = 10ms TR = 8ms TF = 0 PW= 0 PER = 8ms 5v
0v 18ms
10ms 0s
10ms
Trong maïch ñieän hình a) sau ñaây, giaû söû sau 10ms tính töø moät thôøi ñieåm ñöôïc choïn laøm goác thôøi gian (t = 0) thì ñoùng SW caáp ñieän cho maïch vaø ta caàn khaûo saùt maïch trong thôøi gian 100ms tính töø luùc ñoùng SW. Khi ñoù baïn coù theå duøng nguoàn xung vôùi khai baùo nhö hình b) ñeå thay theá cho nguoàn V1 vaø SW. SW
R1
R1
1k
1k
V1
C1 10uF
12V
0
Hình a)
Nguoàn nhieàu pha :
V1 = 0 V2 = 12 TD = 10ms TR = 0 TF = 0 PW= 200ms PER = 300ms
C1 10uF
V2
0 Hình b)
Moät
nguoàn ñieän nhieàu pha, ví duï 3 pha, laø moät heä thoáng goàm 3 nguoàn ñieän 1 pha daïng sin cuøng taàn soá, cuøng bieân ñoä nhöng leäch pha nhau 1200. Nhö vaäy khi caàn khai baùo moät nguoàn 3 pha, baïn laáy ra 3 nguoàn VSIN 1 pha töø thö muïc source vaø sau khi khai baùo caùc thoâng soá caàn thieát, baïn caàn khai baùo theâm pha cuûa moãi nguoàn. Pha A Pha B Pha C
VO FF = 0 VAM PL = 311 F R EQ = 50
Van
VO FF = 0 VAM PL = 311 FR EQ = 50
Vbn
VO FF = 0 VAM PL = 0 FR EQ = 50
Vcn
Tr u n g tín h
0
Ñeå khai baùo pha, baïn thöïc hieän nhö sau : •
Kích ñuùp traùi chuoät vaøo bieåu töôïng cuûa nguoàn (Ví duï hình troøn cuûa nguoàn Van)
Moät cöûa soå môùi seõ xuaát hieän :
•
Baïn duøng chuoät keùo thanh tröôït ngang döôùi ñaùy cöûa soå ñeå xuaát hieän muïc PHASE treân thanh thoâng soá, ôû ñoù baïn nhaäp vaøo goùc pha, ví duï 120 (coù nghóa laø goùc pha ban ñaàu baèng 1200)
•
Cuoái cuøng baïn ñoùng cöûa soå hieän haønh vaø maøn hình laøm vieäc cuûa baïn trôû laïi. Ñoái vôùi nguoàn neân khai baùo : Pha cuûa nguoàn Pha cuûa nguoàn Pha cuûa nguoàn
3 pha, baïn Van laø 0 Vbn laø 120 Vcn laø 240
Nhö vaäy baïn ñöôïc moät heä thoáng nguoàn 3 pha, moãi pha leäch nhau 1200 Theo nhö treân, baïn coù theå taïo thaønh heä thoáng nguoàn m pha tuyø yù.
8. CHUYEÅN HÌNH VEÕ QUA MICROSOFT WORD NHÖ THEÁ NAØO ?
ÔÛ nhaø baïn coù maùy tính vaø baïn caøi ORCAD ñeå laøm vieäc nhöng baïn khoâng coù maùy in trong khi mang ra ngoaøi thì caùc phoøng maùy haàu heát khoâng coù trình ORCAD, vaäy laøm theá naøo ñeå in baûng veõ ? Baïn haõy chuyeån baûn veõ qua MICROSOFT WORD vaø sau ñoù coù theå in ñöôïc deã daøng. Caùch thöïc hieän nhö sau : •
Duy chuyeån chuoät ñeán goùc traùi treân vaø nhaán giöõ nuùt traùi chuoät, sau ñoù reâ ñi. Moät hình chöõ nhaät xuaát hieän vaø baïn duy chuyeån chuoät sao cho hình ñoù bao troïn baûn veõ cuûa baïn, sau ñoù nhaû chuoät ra. Nhö theá baïn ñaõ choïn caû baûng veõ. (Neáu khoâng laøm nhö vaäy, haõy goõ toå hôïp phím Ctrl + A.
Keát quûa sau khi baïn choïn toaøn boä baûn veõ nhö sau :
•
Vaøo muïc Edit vaø choïn Copy ñeå LOAD baûn veõ cuûa baïn vaøo cuøng nhôù ñeäm ClipBoard.
•
Sau cuøng qua WORD vaø vaøo Edit → Paste
9. MOÂ PHOÛNG MAÏCH NHÖ THEÁ NAØO ?
Tröôùc khi moâ phoûng maïch baïn caàn kieåm tra xem maïch cuûa baïn coù bò nhöõng loãi sau khoâng, caùc loãi thöôøng gaëp laø :
•
Caùc linh kieän truøng teân : Neáu coù hai linh kieän coù teân gioáng nhau (ví duï cuøng laø R1) thì chöông trình seõ khoâng hieåu.
•
Teân vaø thoâng soá cuûa linh kieän khoâng ñuùng quy caùch :
R 2
Ví duï : loãi ôû choã coù khoaûng caùch giöõa soá vaø chöõ trong doøng 1 K.
1 k
R 2
loãi ôû daáu phaåy trong doøng 1,2k (phaûi laø 1.2k ; khoâng vieát 1,2k)
1 ,2 k
•
Khoâng coù ñieåm mass : Baïn muoán so vôùi baïn mình xem ai cao hôn, caû hai ngöôøi phaûi ñöùng treân cuøng moät maët chuaån (ví duï neàn nhaø), khi aáy laáy neàn nhaø laøm chuaån. Töông töï nhö vaäy khi muoán so saùnh/ khaûo saùt ñieän theá taïi caùc ñieåm nuùt trong maïch ñieän, baïn caàn coù moät ñieåm chuaån quy öôùc ñieän theá taïi ñoù baèng 0v vaø ta goïi laø ñieåm mass. Neáu maïch ñieän cuûa baïn khoâng coù ñieåm naøy thì taát caùc caùc ñieåm seõ ôû traïng thaùi floating (thaû noåi) vaø baïn khoâng khaûo saùt ñöôïc. Muoán laáy ñieåm mass, baïn kích vaøo bieåu töôïng cuûa noù treân thanh coâng cuï beân phaûi maøn hình laøm vieäc vaø choïn O/SOURCE.
Baây giôø, sau khi chaéc chaén khoâng coøn loãi nöõa, baïn baét ñaàu vieäc moâ phoûng, haõy xem ví duï sau : • Baïn kích vaøo nuùt chöùc naêng : New Simulation Profile treân thanh tieâu ñeà.
•
Cöûa soå New Simulation xuaát hieän vaø treân doøng Name baïn nhaäp vaøo moät teân baát kyø, sau ñoù chon Create.
•
Cöûa soå Simulation Settings xuaát hieän vaø baïn nhaäp vaøo ñoù caùc thoâng soá caàn thieát : Run to time : laø thôøi gian moâ phoûng (maëc ñònh laø 1000ns, baïn coù theå chænh laïi, ví duï 100ms) Start saving data after : baét ñaàu löu tröõ döõ lieäu moâ phoûng sau : Thoâng soá baïn nhaäp vaøo (ví duï 0 hoaëc 0ms). Maximum step size : Böôùc tính toaùn lôùn nhaát. Baïn choïn caøng nhoû caøng toát nhöng khi choïn caøng nhoû thì chöông trình chaïy caøng chaäm do khoái löôïng tính toaùn nhieàu hôn. Vì vaäy toát nhaát laø trong khoaûng moâ phoûng cuûa baïn, coù theå choïn khoaûng 1000 Step. Ví duï baïn moâ phoûng trong thôøi gian 100ms thì baïn coù theå khai baùo Maximunm Step Size laø 0.1ms
•
Sau khi khai baùo xong, choïn OK, cöûa soå treân bieán maát baïn trôû laïi maøn hình laøm vieäc.
•
Coâng vieäc tieáp theo laø laáy caùc ñaàu doø, coù nhieàu loaïi ñaàu doø vaø ñeàu ñöôïc lieät keâ treân thanh tieâu ñeà.
Ñaà u doøcoâ ng suaá t Ñaà u doødoø ng ñieä n Ñaà u doøñieä n aù p giöõ a hai ñieå m Ñaà u doøñieä n aù p taïi moä t ñieå m so vôù i mass
•
Ñeå khaûo saùt ñoà thò ñieän aùp taïi 1 ñieåm naøo ñoù so vôùi mass hoaëc ñieän aùp giöõa 2 ñieåm, baïn laáy ñaàu doø ñieän aùp
vaø ñaët noù vaøo vò trí muoán khaûo saùt. Kích chuoät vaøo bieåu töôïng cuûa ñaàu doø caàn laáy.
•
Keùo chuoät ra khoûi vò trí bieåu töôïng vaø moät ñaàu doø dính theo chuoät.
•
Ñaët ñaàu doø vaøo ñieåm khaûo saùt vaø kích traùi chuoät ñeå keát thuùc.
•
Moät ñaàu doø khaùc dính theo chuoät vaø baïn kích phaûi, choïn End Mode hoaëc goõ phím Esc ñeå keát thuùc leänh.
•
Cuoái cuøng baïn kích vaøo bieåu töôïng coù daáu muõi teân (Run PSpice) ñeå khôûi ñoäng quaù trình moâ phoûng.
Keát
quaû moâ phoûng seõ xuaát hieän trong moät cöûa soá khaùc. Trong cöûa soå naøy, baïn coù theå thay ñoåi maøu saéc, phoùng ñaäm ñöôøng ñoà thò baèng caùch choïn noù (kích traùi chuoät khi muõi teân tieáp xuùc vôùi ñoà thò); sau ñoù kích phaûi chuoät vaø choïn Properties ñeå chænh söûa. Moät soá löu yù theâm : •
Ñeå
•
Ñeå
ño ñieän aùp giöõa 2 ñieåm, baïn choïn loaïi ñaàu doø aùp thöù 2 vaø laàn löôït chuùng vaøo ñieåm thöù nhaát sau ñoù laø ñieåm thöù 2. Ví duï ñeå ño hieäu ñieän theá giöõa Anode vaø Cathode cuûa Diode, baïn thöïc hieän nhö sau :
ño doøng ñieän qua moät phaàn töû, baïn choïn ñaàu doø doøng vaø gaén noù ôû ñaàu vaøo phaàn töø (taïi ñieåm phaân caùch giöõa daây noái vaø ñaàu phaàn töû).
•
Ñeå
ño coâng suaát tieâu thuï treân moät phaàn töû, baïn choïn ñaàu doø coâng suaát vaø gaén noù treân thaân cuûa phaàn töû.
10. CHUYEÅN ÑOÀ THÒ ÑAÕ VEÕ QUA WORD NHÖ THEÁ NAØO ?
Khi
baïn ñaõ coù keát quaû moâ phoûng, neáu baïn muoán chuyeån qua Word ñeå tieän in aán, haõy thöïc hieän nhö sau : •
Trong cöûa soå moâ phoûng, vaøo muïc Window vaø choïn Copy to Clipboard ...
•
Moät cöûa soå xuaát hieän nhö sau vaø baïn choïn chance white to black ñeå chuyeån maøu neàn ñen thaønh traéng, neáu khoâng thích nhö vaäy thì choïn muïc khaùc tuyø baïn, sau cuøng choïn OK.
•
Trong maøn hình WORD, vaøo Edit → Paste ñeå cheùp ñoà thò vaøo taøi lieäu cuûa baïn, keát quaû nhö sau :
100mA
50mA
0A 0s
10ms
20ms
30ms
40ms
50ms
60ms
70ms
80ms
90ms
100ms
I(D1) Time
Cuoái cuøng baïn ñaõ coù keát quaû, chuùc baïn thaønh coâng vaø duøng phaàn meàm naøy ñeå hoã trôï cho coâng vieäc cuûa baïn.
PHAÀN II
MOÄT SOÁ PHOÛNG
BAØI
VÍ
DUÏ
VEÀ
Ví duï 1: Khaûo saùt maïch chænh löu baùn kyø, taûi R-L
MOÂ
D1
V
D1N4447
R1 20
V1
VOFF = 0 VAMPL = 10 FREQ = 50
V
1
D2 D1N4447
L1 0.05H 2
0 Hình 1: Maïch moâ phoûng vaø gaén caùc ñaàu doø ñieän aùp ñeå quan saùt moái quan heä giöõa ñieän aùp ngoõ vaøo vaø ñieän aùp treân taûi. 10V
5V
0V
-5V
-10V 0s
5ms V(R1:2)
10ms V(V1:+)
15ms
20ms
25ms
30ms
35ms
40ms
45ms
50ms
Time
Hình 2 : Keát quaû moâ phoûng quan heä giöõa ñieän aùp ngoõ vaøo vaø ñieän aùp treân taûi D1 D1N4447 VOFF = 0 VAMPL = 10 FREQ = 50
R1 20
I
V1
D2 D1N4447
1 L1 0.05H 2
0 Hình 3 : Gaén ñaàu doø ño doøng ñieän qua Diode D1
400mA
300mA
200mA
100mA
0A 0s
5ms
10ms
15ms
20ms
25ms
30ms
35ms
40ms
45ms
50ms
40ms
45ms
50ms
40ms
45ms
50ms
I(D1) Time
Hình 4 : Doøng ñieän qua Diode D1 400mA
300mA
200mA
100mA
0A 0s
5ms
10ms
15ms
20ms
25ms
30ms
35ms
Time
Hình 5 : Doøng ñieän qua taûi 200mA
150mA
100mA
50mA
0A 0s
5ms
10ms
15ms
20ms
25ms
30ms
35ms
Time
Hình 6: Doøng ñieän qua Diode D2
Ví duï 2: Khaûo saùt maïch chænh löu baùn kyø, taûi R duøng SCR
V1 = 0 V2 = 5 TD = 4ms V2 TR = 0 TF = 0 V+ PW= 0.5ms PER = 20ms
Rg 33 X1
V
2N2573
V
V-
V1
VOFF = 0 VAMPL = 20 FREQ = 50
Rt 100
0 Hình 7 : Sô ñoà nguyeân lyù vaø khai baùo caùc thoâng soá 20V
10V
0V
-10V
-20V 0s
5ms
10ms
15ms
20ms
25ms
30ms
35ms
40ms
45ms
50ms
Hình 8 : Quan heä giöõa ñieän aùp vaøo, ñieän aùp kích vaø ñieän aùp treân taûi
Ví duï 3 : Khaûo saùt maïch chænh löu 3 pha hình tia, taûi R
Va
Vb
D1 FREQ = 50 VAMPL = 20 VOFF = 0
FREQ = 50 VAMPL = 20 VOFF = 0
0
D1N4447 V
D2 D1N4447 V
Vc
V
D3
Rt 50
D1N4447
FREQ = 50 VAMPL = 20 VOFF = 0
V
Hình 9 : Maïch nguyeân lyù vaø khai baùo caùc thoâng soá 20V
10V
0V
-10V
-20V 0s V(Va:+)
5ms V(Vb:+)
10ms V(Vc:+)
15ms
20ms
25ms
30ms
V(D2:2) Time
Hình 10 : Quan heä giöõa ñieän aùp 3 pha vaø ñieän aùp treân taûi
Ví duï 4 : Khaûo saùt maïch dao ñoäng taïo xung vuoâng duøng 555
4 U1
8 R1 1k
VCC 7
V2
V1 = 0 V2 = 12 TD = 0 TR = 0 TF = 0 PW= 1s PER = 2s
R2 1k
6 2 V
C1 10uF
RESET
DISCHARGE
3
OUTPUT THRESHOLD TRIGGER GND
V
Rt 1k
CONTROL
1
555B
5 C2 0.1uF
0 12V
8V
4V
0V
-4V 0s
10ms V(Rt:2)
20ms V(R2:1)
30ms
40ms
50ms Time
Ví duï 5 : Maïch DELAY→ OFF duøng 555
60ms
70ms
80ms
90ms
100ms
R1 4.7k
R2 1M 7
V1 = 0 V2 = 12 TD = 0 TR = 0 TF = 0 PW= 1s PER = 2s
V2
6 V
2
C1 10uF
4 U1
8 VCC
RESET
DISCHARGE THRESHOLD TRIGGER GND
3
OUTPUT
V
CONTROL
1
555B
5
Rt 1k
C2 0.1uF
0 12V
8V
4V
0V 0s
10ms V(Rt:2)
20ms 30ms V(U1:TRIGGER)
40ms
50ms Time
Ví duï 6 : Maïch DELAY → ON duøng 555
60ms
70ms
80ms
90ms
100ms
4 U1
8 R2 1M
C1 10uF
7 V1 = 0 V2 = 12 TD = 0 TR = 0 TF = 0 PW= 1s PER = 2s
V2
6 V
2
R1 4.7k
VCC
RESET
DISCHARGE
3
OUTPUT THRESHOLD TRIGGER GND
V
CONTROL
1
555B
5
Rt 1k
C2 0.1uF
0 12V
8V
4V
0V
-4V 0s
10ms V(Rt:2)
20ms 30ms V(U1:TRIGGER)
40ms
50ms
60ms
Time
Ví duï 7 : Maïch so saùnh aùp duøng OPAMP
70ms
80ms
90ms
100ms
+Vcc
4
+Vcc
V2
R1 4.7k 2 R2 1k
-Vcc
0
0
U2A
OUT -
V-
0
V3
+
1
LM324
V
Rt 1k
V
11
12
VOFF = 0 VAMPL = 5 FREQ = 50
V
V+
3 V1
12
-Vcc
0
20V
10V
0V
-10V
-20V 0s
10ms V(U2A:+)
20ms V(R1:1)
30ms V(Rt:2)
40ms
50ms
60ms
70ms
80ms
Time
PHAÀN III
VEÕ MAÏCH IN VÔÙI LAYOUT PLUS
90ms
100ms
Böôùc 1 : Taïo sô ñoà nguyeân lyù trong Capture Ví duï: Sô ñoà nguyeân lyù sau khi taïo nhö sau : Vcc
GND
JP1 1 2 Nguon
U1A 1
0
3
2
JP2 1 2 3 4
U1B
74LS08
4
R1 1k
R2 1k
R3 1k
R4 1k
0
0
0
0
JP3 3
2 6
5
Tin hieu
U2A 1
1 2
74LS32
74LS08
Böôùc 2 : Taïo file Netlist (file nay coù ñuoâi laø .mnl) Trong cöûa soå hieän haønh, choïn File → Close
Trong cöûa soå sau, choïn bieåu töôïng N (Create nettlist)
Out
0
Tieáp tuïc choïn Layout → Run ECO to Layout → OK
Khi thoâng baùo sau xuaát hieän, choïn OK
Neáu khoâng coù loãi (thöôøng loãi laø do caùc linh kieän coù teân gioáng nhau – truøng teân) thì baïn coù theâm file .mnl beân caïnh file .net (laø file sô ñoà maïch)
Böôùc 3 : Khôûi ñoäng trình Layout Plus, vaøo menu File vaø choïn New
Trong cöûa soå sau ñaây, baïn choïn Up One Level ñeå tìm caùc file DEFAULT.
Caùc file DEFAULT chöùa trong ...\Orcad\Layout Plus\Data.
Khi maøn hình treân xuaát hieän, haõy choïn Open vaø sau ñoù tìm môû file .mnl baïn ñaõ taïo ôû böôùc 2.
Sau khi tìm ñöôïc, haõy choïn Save
Cöûa soå sau seõ xuaát hieän
Neáu khoâng coù vaán ñeà gì, ta seõ coù maøn hình laøm vieäc nhö sau
Trong maøn hình laøm vieäc treân, neáu muoán caùc daây noái aån ñeå ñôõ roái maét, ta kích vaøo bieåu töôïng Reconect Mode.
Coù theå kích vaøo linh kieän vaø duy chuyeån ñeán vò trí phuø hôïp
Coù theå xoay linh kieän baèng caùch nhaán phím R. Cuoái cuøng baïn coù moät sô ñoà saép xeáp linh kieän phuø hôïp. Haõy löu yù nguyeân taéc khoaûng caùch beù nhaát töùc laø laøm theá naøo ñeå caùc ñöôøng maïch noái caùc linh kieän laø ngaén nhaát.
Böôùc 5 : Choïn lôùp maïch caàn veõ Trình Layout Plus cho pheùp baïn veõ maïch in nhieàu lôùp, tröôøng hôïp baïn chæ muoán veõ treân moät lôùp naøo ñoù coøn caùc lôùp khaùc khoâng ñöôïc veõ, thöïc hieän nhö sau :
Khi khoâng muoán veõ maïch in treân moät lôùp naøo ñoù, ta kích ñuùp vaøo teân lôùp vaø sau ñoù choïn Unused Routing hoaëc Plane Layer
Böôùc 6 : Choïn kích thöôùc ñöôøng maïch in
Cöûa soå sau xuaát hieän cho pheùp baïn choïn moät ñöôøng maïch (net) baát kyø, haõy choïn Cencel ñeå boû qua böôùc naøy, Layout seõ hieån thò caû moät cöûa soå taát caû caùc net nhö baïn seõ thaáy sau.
Khi cöûa soå treân xuaát hieän, baïn coù theå duøng chuoät choïn töøng net hoaëc kích traùi vaø giöõ chuoät, keùo choïn nhieàu net cuøng luùc, sau ñoù kích phaûi chuoät vaø choïn Properties ñeå chænh caùc thoâng soá.
Böôùc 7 : Khôûi ñoäng veõ maïch
Sau khi kích hoaït nhö treân, chöông trình seõ töï ñoäng veõ maïch. Quaù trình veõ maïch caàn thôøi gian nhieàu hay ít tuyø theo ñoä phöùc taïp cuûa maïch vaø möùc ñoä hôïp lyù cuûa quaù trình saép xeáp linh kieän maø baïn ñaõ thöïc hieän. Neáu thaønh coâng thì baïn coù keát quaû ngay nhö sau. Tröôøng hôïp khoâng thaønh coâng, seõ coøn moät soá net khoâng veõ ñöôïc, khi aáp baïn phaûi choïn laïi Unroute → Board ñeå gôõ boû nhöõng gì ñaõ veõ vaø saép xeáp laïi linh kieän cho hôïp lyù hôn, sau ñoù thöïc hieän laïi leänh veõ (Autoroute → Board). Keát quaû veõ thaønh coâng (maïch in 2 lôùp).
Hai maøu khaùc nhau theå hieän caùc ñöôøng maïch in ôû 2 lôùp khaùc nhau. Caùc ñöôøng maïch luùc naøy coù theå chöa laø ñöôøng ngaén nhaát. Do ñoù baïn caàn qua böôùc laøm tinh baûn veõ nhö höôùng daãn sau. Laøm tinh baûn veõ
Baûn veõ sau khi laøm tinh seõ coù caùc net laø nhöõng ñöôøng ngaén nhaát.
Böôùc 8 : Xöû lyù tröôùc khi in baûn veõ.
Khi cöûa soå treân xuaát hieän, haõy choïn Print Manager, Force Black & White vaø Keep Drill Holes Open. Vieäc choïn Keep Drill Holes Open seõ cho keát quaû baûn in vôùi nhöõng loã khoan ñeå troáng. Vieäc naøy caàn thieát ñeå vieäc khoan loã sau naøy chính xaùc. Vieäc choïn Force Black & White seõ cho keát quaû baûn in chæ coù hai maøu traéng ñen. Baûn in ôû cheá ñoä naøy treân maùy in traéng ñen coù chaát löôïng toát hôn so vôùi baûn in maøu treân maùy in traéng ñen. Xem tröôùc moät lôùp tröôùc khi in. Choïn lôùp caàn xem, kích phaûi chuoät vaø choïn Preview (xem tröôùc)
Keát quaû xem tröôùc moät lôùp Böôùc 9 : In baûn veõ
Neáu baïn in baûn veõ lôùp BOTTOM ra giaáy ñeå duøng laøm phim in luïa, baïn phaûi choïn cheá ñoä Miror. Ñaây laø cheá ñoä in aûnh ngöôïc cuûa nhöõng gì baïn nhìn thaáy treân maøn hình. Chæ coù nhö vaäy thì keát quaû môùi chính xaùc khi laøm maïch in. Lyù do laø nhöõng gì baïn nhöõng thaáy treân maøn hình (ñoái vôùi maïch in lôùp BOTTOM) laø nhìn theo kieåu TOP VIEW (nhìn töø treân xuoáng) xuyeân qua lôùp maïch in chöù khoâng phaûi nhìn thaáy tröïc tieáp. Cuoái cuøng chuùc baïn thaønh coâng !